Veba druga

Makroskopska, mikroskopska i mikrohemijska analiza drogaAmyla Iridis rhizoma, Iridis pulvis Zingiberis rhizoma Primulae radix Valerianae radix

Mikroskopska i mikrohemijska analiza droga Histohemijske reakcije slue za utvrivanje hemijskih svojstava grae tkiva droge i lokalizacije odreenih (aktivnih ili karakteristinih) sastojaka u njoj. Izvode se na predmetnom staklu (ploici). U kapljicu reagensa stavi se preparat (presek ili praak droge) da nastane boja ili talog, poklopi pokrovnim staklom (ljuspicom) i posmatra pod mikroskopom. Preparat droge se izrauje iletom od suve ili nakvaene droge. Droga se kvasi vodom ili rastvorom jednakih delova vode, etanola i glicerola.

Opti reaktivreagense:

za

mikroskopiranje

sadri

sledee

Anilin-sulfat (boji odrvenjene elemente traheje, traheide,mehanika vlakna, sklerenhimske elije zlatnouto)

Feri-amonijum-sulfat (boji tanine plavocrno ili zeleno) Sudan III (boji masna i etarska ulja, smole, suberin, kutin,vosak crveno)

Jod (boji skrob plavoljubiasto)

Amyla - Skrobovi Makroskopija: Skrob je fini, beli praak (nepravilni komadi koji se lako mrve), bez mirisa i ukusa. Hemijska reakcija: Sa rastvorom joda ili jod-kalijum-jodida oboji se plavo. Ako ima vie amilodekstrina, skrob se oboji rastvorom joda crvenoljubiasto. Farmaceutski znaaj (Ph.Eur.6) imaju: Maydis amylum (kukuruzni skrob), Tritici amylum (penini skrob), Oryzae amylum (pirinev skrob) i Solani amylum (krompirov skrob). Upotreba skrobova: hranljivih preparata. Konstituensi, sastojci dijetetskih

Maydis amylum (Amylum maydis)(kukuruzni skrob)Droga: Skrob iz endosperma semena kukuruza Zea mays L., Poaceae. Mikroskopija: Skrobna zrna poliedarskog oblika, sa otrim ivicama i zaobljena, veliine 2-30 m (najee 10-15 m). Slojevi se ne vide, a u centru imaju trokraku pukotinu ili svetlu upljinu. Mala zrnca (2-8 m) su okrugla. Sastavljenih i manjih zrnaca ima vrlo malo.

Tritici amylum (Amylum tritici) (penini skrob)Droga: Skrob iz endosperma ploda penice Triticum aestivum L. (T. vulgare Villars), Poaceae. Mikroskopija: Skrobna zrna oblika soiva, sa slabo vidljivim slojevima, veliine 15-50 m i 2-6 m. Zrna srednje veliine ima vrlo malo.

Oryzae amylum (Amylum oryzae)(pirinev skrob)Droga: Skrob iz endosperma ploda pirina Oryza sativa L., Poaceae. Mikroskopija: Skrobna zrna poliedarskog oblika, veliine 4-6 m, esto sastavljena u jajolike skupove. Slojevi i centar se ne vide.

Solani amylum (Amylum solani)(krompirov skrob)Droga: Skrob iz krtole krompira Solanum tuberosum L., Solanaceae. Mikroskopija: Skrobna zrna okruglog, duguljastog ili jajolikog oblika, veliine 10-140 m. Veina zrnaca pokazuje jasnu ekscentrinu slojevitost sa centrom koji je uvek u uem delu zrna.

Amyla

Morfoloke i anatomske karakteristike podzemnih organaRizom (Rhizoma) Podzemni izdanak; na osuenom rizomu vide se oiljci od korenja i pupoljaka nadzemnih delova. Pojedine droge predstavljaju rizom sa korenjem (Primulae radix et rhizoma, Valerianae radix et rhizoma). Rizomi dikotiledonih biljaka graeni su anatomski kao nadzemno stablo. Rizomi monokotiledonih biljaka graeni su drugaije: uzana primarna kora i irok centralni cilindar u kome su razbacani provodni snopii Primer: Iridis rhizoma, Zingiberis rhizoma.

Iridis rhizoma(rizom perunike)Bioloki izvor: Iris germanica L., Iris florentina L., Iris pallida Lam., Iridaceae

viegodinje zeljaste biljke (gaje se kao dekorativne)Droga: osuen oguljen rizom Upotreba: Za izradu praka za zube (pulvis dentifricius), korigens mirisa, ekspektorans; etarsko ulje u parfimeriji.

Makroskopija: lankovit, spljoten rizom

irok do 4 cm, duine do 15 cm na gornjoj strani ima poprene takaste pruge oiljci od listova na donjoj strani su okrugli smei oiljci od korena vrlo tvrd beloukaste boje

zrnastog preloma mirisa slabog, na ljubiicu ukusa nagorkog

Mikroskopija:uzana primarna kora i irok centralni cilindar

floemocentrini i zatvoreni kolateralni provodni snopii razbacani u centralnom cilindru parenhim je od elija zadebljalih zidova sa skrobnim zrnima pojedine elije parenhima sadre prizmatini kristal kalcijum oksalata - stiloid.

Stiloidi (kristali kalcijum oksalata prizmatinog oblika) smeteni su u parenhimskim elijama izduenim po radijusu.

Iridis pulvis beloukaste boje

delovi parenhima sa skrobom skrobna zrna (5-50 m) jajolikog oblika sa vidljivom pukotinom u obliku potkovice ili estara. ogromne, cele i izlomljene oksalatne prizme (stiloidi) dugake do 500 m delii traheja kapljice etarskog ulja

Zingiberis rhizoma(rizom umbira)Bioloki izvor: Zingiber officinale Roscoe, Zingiberaceaezeljasta biljka (gaji se u Kini, Indiji, Maleziji...) Droga: osuen rizom (neoguljen, delimino ili sasvim oguljen) Upotreba: Acrium aromaticum

Makroskopija:

spljoten, prstasto granat rizom dug 312cm, uzdu izbrazdan,

tvrd, teak ogranci dugi 26 cm, iroki do 1,5 cm, zaobljeni neoguljen rizom je sivosmee boje i grubo naborane povrine oguljen je svetlije boje i glatke povrine prelom vlaknast vrlo aromatinog mirisa ljutog ukusa

Mikroskopija:rizom na povrini ima epidermis i hipodermis zadebljalih zidova neoguljen

uzana primarna kora i irok centralni cilindar u kome su razbacani zatvoreni kolateralni provodni snopii parenhimske elije tankih zidova; ispunjene skrobnim zrnima

pojedine parenhimske elije su ispunjenje utim etarskim uljem (idioblasti)

Koren (Radix) Primarna graa korena monokotiledonih i dikotiledonih biljaka je skoro ista.To se vidi na mladom korenu: korenske dlake za upijanje vode, endodermis, pericikl i radijalni provodni snopi (pentarhni kod dikotila, poliarhni kod monokotila). Sekundarna graa mogua je samo u dikotiledonim biljkama. Izmeu floema i ksilema javlja se kambijum, koji proizvodi spolja floem, a iznutra ksilem i koren deblja kao i dikotilno stablo. Blizu centra korena mogu se nai primarni drveni sudovi. Karakteristini elementi podzemih organa (rizom i koren) su: iroki provodni elementi (traheje), sa karakteristinim zadebljanjima spiralna, prstenasta, mreasta i dr.; pluta; mnogo skroba ili inulina; nekada je prisutno masno ulje; moe biti prisutna sluz ili tanini; esto su prisutni kristali kalcijum-oksalata razliitog oblika.

Primulae radixBioloki izvor: Primula veris L. Primula elatior (L.) Hill., Primulaceae Jagorevina ili jaglac viegodinja zeljasta divlja biljka, jedan od prvih vesnika prolea. Raste u brdskim i planinskim krajevima.

Droga: Drogu ini rizom pomenutih vrsta jagorevine, obrastao iliastim korenjem. Upotreba: saponinski ekspektorans.

Makroskopija: Rizom prav ili malo savijen dug do 5 cm, debeo do 4 mm smee boje sa kvrgastim ostacima nadzemnih delova, obrastao tankim, lomljivim korenjem svetlosmee (P. elatior) ili beliaste (P. veris) boje. Mirisa slabog, na metil-salicilat. Ukusa nadraujueg, neprijatnog i ljutog, slino drugim saponinskim drogama.

Popreni presek korena Smei epidermis tankih zidova, od elija

parenhim od elija debelih zidova; parenhimske elije sadre skrobna zrna; pojedine elije sadre uti ili mrki pigment;

endodermis je od tangencijalno izduenih elija sa Kasparijevim zadebljanjima; pentarhni radijalni provodni snopi.

Valerianae radixBioloki izvor: Valeriana officinalis L., ValerianaceaeOdoljen ili macina trava je viegodinja zeljasta divlja ili gajena biljka. Droga: Drogu ini osuen rizom sa korenjem. (Valerianae radix et rhizoma, Valerianae rhizoma cum radicibus)

Upotreba: sedativ.

Makroskopija: Rizom je jajast, smeesiv; do 5 cm dug, 23 cm irok;

na gornjem delu rizoma su ostaci stabljike; sa strane i na donjem delu gusto je obrastao dugakim, krtim, valjkastim, korenjem. Mirisa je prodornog; svojstvenog i

ukusa nagorkog.

Popreni presek korena: Egzodermis (sitne elije) sa korenskim dlakama; Hipodermis (krupne elije) sa etarskim uljem; iroka kora - parenhim sa skrobom endodermis centralni cilindar - pentarhni radijalni provodni snopic.