3. ELEKTRİK MOTORLARI - Fırat Üniversitesi...Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik - Elektronik Bilgisi 5 3.1. DC MOTOR Endüvisargılarınınuçları,bakırdilimlerinden yapılmışolan

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ

Elektrik - Elektronik Bilgisi1

3. ELEKTRİK MOTORLARI

Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren makinalardır. Her elektrik

motoru biri sabit (Stator, Endüktör) ve diğeri kendi çevresinde dönen

(Rotor, Endüvi) iki ana parçadan oluşur.









3.1. DC MOTOR

Endüvi, Endüktör, kollektör ve Fırça gibi kısımlardan oluşur. Endüvi; DC motorun

dönen kısmıdır. Endüvi sargılarının uçları, bakır dilimlerinden yapılmış olan ve üzerine

fırçaların temas ettiği kısma (kollektöre) bağlanmıştır. Manyetik alanın oluşturulması

için yapılmış olan sargıların yerleştirildiği kısma Endüktör denir.



3.1. DC MOTOR

Endüvi sargılarının uçları, bakır dilimlerinden yapılmış olan ve üzerine fırçaların

temas ettiği kısma (kollektöre) bağlanmıştır.

DC motorlarda kolektöre basan parçalara fırça (kömür) denir. Fırçalar, karbon,

karbon-bakır alaşımlı üretilir. Fırçaların kolektöre düzgünce basmasını sağlamak için

baskı yayları kullanılır. Fırçalar aşınıcı olduğundan zamanla biter. Bu durum

makinenin sesinden, kolektörde aşırı kıvılcım oluşmasından anlaşılabilir.



3.1. DC MOTOR

DC Motorun Çalışma Prensibi:

“ Endüktördeki sargı veya sabit mıknatısların meydana getirdiği sabit bir manyetik alan

içerisinde bulunan iletkenden akım geçirilirse, iletkene bir kuvvet ( F ) etki eder. Bu

iletken F kuvveti yönünde hareket eder.”



3.2. AC MOTORLAR

AC motorlar iki grupta toplanabilir:

Asenkron Motorlar ve Senkron Motorlar.

Bu motorların asenkron tipleri standart bir aygıt olmuştur.

Senkron tipleriyse, büyük güç gerektiren yerlerde kullanılabilir.

Bütün bu motorların temel ilkesi, manyetik saclardan yapılmış bir

kütlenin, döner bir elektromanyetik alan yardımıyla döndürülmesine

dayanır.



3.2. AC MOTORLAR



3.3. ASENKRON MOTORLAR

Asenkron motorlar, endüstride en fazla kullanılan elektrik makineleridir.

Çalışma ilkesi bakımından asenkron motorlara indüksiyon motorları da denir.

Asenkron motorların çalışmaları sırasında elektrik arkı meydana gelmez.

Ayrıca diğer elektrik makinelerine göre daha ucuzlardır ve bakıma daha az

ihtiyaç gösterirler.

Bu özellikler, asenkron motorların endüstride en çok kullanılan motorlar

olmalarına sebep olmuştur.






Rotor Bilezikli (Sargılı) ve Sincap Kafesli olmak üzere iki tiptir.




Çalışma Prensibi: Stator sargılarına uygulanan üç fazlı alternatif akım bu

sargılarda döner bir manyetik alan meydana getirir. Bu döner alan rotorda

indüksiyon akımları meydana getirir. Rotorda oluşan indüksiyon akımları da,

rotorda N-S kutuplarını oluşturur. Sonuçta rotorun kutupları döner alan

kutuplarından etkilenerek (itme-çekme şeklinde) dönmeye başlar



3.4. ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN DEVREYE BAĞLANTISI

Üç fazlı asenkron motorların statoruna, her faza bir sargı olmak üzere üç adet sargı

yerleştirilir. Her bobinin giriş ye çıkış uçlarından dolayı stator sargılarının 6 ucu

vardır. Bu uçlar motor üzerindeki klemens kutusuna getirilmiştir. Motor, şebekeye

klemens kutusundan yıldız veya üçgen olarak bağlanabilir. Motor içinden çıkarılan

sargı uçlarına kablo pabuçları takılarak lehimlenir. Daha sonra alt ve üst kısmına pul

konularak somun ile sıkmak yöntemiyle klemense bağlanır.









3.6. Asenkron Motor Etiketi (Nameplate)



3.7. POMPALAR

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik -

Elektronik Bilgisi19

3.8. REDÜKTÖRLER

20

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik - Elektronik Bilgisi

21

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik -Elektronik Bilgisi

22

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik -Elektronik Bilgisi

23

Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik - Elektronik Bilgisi

24

Documents

3. ELEKTRİK MOTORLARI - Fırat Üniversitesi...Yrd.Doç.Dr. Erkan DENİZ Elektrik - Elektronik Bilgisi 5 3.1. DC MOTOR Endüvisargılarınınuçları,bakırdilimlerinden yapılmışolan