20
REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO 1 AESTIVALIS CODEX Lingua Latina IV ESO

4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

1

AESTIVALIS CODEX

Lingua Latina

IV ESO

Page 2: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

5

EJERCICIOS DE CASOS Y FUNCIONES

¿En qué caso se expresan las siguientes funciones?

función caso Atributo

CD

CC lugar a donde

Sujeto

CC lugar de donde

CC lugar en donde

CI

CNombre

CC lugar por donde

Di si son verdaderas o falsas las siguientes afirmaciones:

V F

El sujeto puede llevar preposición ❏ ❏

Un acusativo es siempre complemento directo, lleve o no

lleve preposición ❏ ❏

El C.C. de lugar a donde se expresa en acusativo ❏ ❏

El C.I. en castellano lleva a o para ❏ ❏

El C.N. no lleva preposición en latín. En castellano sí y siempre es con ❏ ❏

La voz pasiva no puede llevar C.D. ❏ ❏

Page 3: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

6

PREPOSICIONES QUE TRADUCEN LOS CASOS LATINOS Qué va con qué Latín Castellano Nominativo a Acusativo OD de persona de Dativo a, para Acusativo OD de cosa no lleva preposición Genitivo según cuál lleve en latín Ablativo no lleva preposición Vocativo no lleva preposición per + Acusativo de(sde) ……………… ad + ablativo de(sde) ……………… in + acusativo ante, junto a, cerca de ……….. cum + ablativo a, hacia ………… de + ablativo por, a través de, durante ……. in + ablativo a, hacia ……… apud + acusativo en …………… a(b) + ablativo con ……

Page 4: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

7

EJERCICIOS PARA PRACTICAR LAS DECLINACIONES

Declina los sustantivos en el número que se indica. Fíjate en el enunciado para saber su

declinación

manus –us (sing.) res-ei (plur.) schola-ae (sing.) templum-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

atrium-i (sing.) gradus-us (plur.) cibus-i (sing.) arena-ae (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

spes-es (sing.) domus-i (plur.) cornu-us (sing.) circus-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

Page 5: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

8

homo-inis (sing.) dies-ei (sing.) mons - monstis (sing.) aurum-i (sing.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

fluviis -ii (sing.) deus-i (plur.) dea-ae (sing.) soror-oris (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

exercitus -us (sing.) puer-i (plur.) silva-ae (plur.) donum-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

Page 6: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

9

Completa los siguientes cuadros. Fíjate en las formas que aparecen para saber en

qué número tienes que declinar cada palabra.

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

faciem faciei

cubicula cubiculis

puellae

templo

lucernae

lacu

verba verborum

viri

rana

cornu

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

dierum

spes spei

portu

porta

poenam

cornua

servorum

nuntios

sagitta

alarum

Page 7: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

10

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

vocabula vocabulis

puellae

nautarum

saxum

ludos

statuae

currum currui

oppida oppidorum

insulis insulis

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

dies diebus

homo homini

solis

aestas aestatis

circum circo

canis cane

milites militibus

pater patris

soroibus sororibus

Recuerda que en esta dirección puedes hacer muchos ejercicios de declinación nominal

y verbal http://www.luduslitterarius.net/. Ten en cuenta que hemos dado las cinco

declinaciones y los siguientes verbos: presente de indicativo activo y pasivo; pretérito

imperfecto de indicativo activo y pasivo; futuro imperfecto de indicativo activo y pasivo

y pretérito perfecto de indicativo activo.

Page 8: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

12

EJERCICIOS PARA TRADUCIR DEL LATIN AL CASTELLANO

Verba Nomina

ludebamus

in templo

videor ad magnam statuam

erant

in scholam

volo

cum parvis sagittis

faciebatur

per silvam

cantabam

deorum

amamur

viros

sum

dierum

faciunt

certo die

mutamus

in clara insula

Verba Nomina

ludunt

in lacu

videbar ad magnam domum

eramus

in silva

vult

cum parvis manibus

faciunt

per oppidum

cantas

dearum

amamus

feminas

erat

deorum

faciuntur

certo die

mutabatis

clarus poeta

Page 9: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

13

Verba Nomina volebamus

in via

placuit per magnam silvam

erunt

in circo

amabam

cum fratribus meis

faciet

per dies

cantabis

sororis

amabamus

mulieres

fuimus

septimanae

facientur

certo die

mutabitis

temporis

Verba Nomina

ludet

in eo anno

videbor ex magna domo fuit

in circum

voluit

cum amico meo

placebat

per dies

cantabas

cane

habebo

itinera

erit

patres

fecerunt

animalibus

mutatis

clarus poeta

Mantén siempre los accidentes gramaticales de cada palabra. En el caso de los sustantivos no te olvides ni de traducir las preposiciones en los casos en que aparecen en latín ni de añadírselas en castellano para poder indicar correctamente la función de esa palabra. Por ejemplo, el dativo lleva siempre “a” o “para”.

Page 10: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

14

EJERCICIOS PARA CAMBIAR DE TIEMPO UN VERBO Fíjate en la siguiente tabla de verbos. Los que estén en presente de indicativo

ponlos en pretérito imperfecto de indicativo; los que están en pretérito imperfecto de

indicativo ponlos en pretérito perfecto de indicativo; los que estén en pretérito

perfecto de indicativo ponlos en futuro imperfecto de indicativo y los que estén en

futuro ponlos en presente de indicativo. Mantén siempre los accidentes gramaticales, es

decir, el tiempo, el número, el modo, la voz y la persona.

Tiempo

Nuevo tiempo Traducción de ambos tiempos

ludebant

videbo

erant

vultis

fecerunt

cano

audiebamus

erat

faciuntur

dicimus

sunt

habui

ivimus

faciam

amamur

amo-as-are-amavi; audio-is-ire-ivi; cano-is-ere-cecini (cantar); dico-is-ere-dixi; eo-is-ire-ivi; facio-is-ere-feci; sum-es-esse-fui; video-es-ere-vidi

Page 11: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

15

EJERCICIOS DE TRADUCCIÓN Cuando vayas a traducir frases escritas en latín busca primero el sujeto, luego el verbo

y por último el resto de los complementos.

Traduce las siguientes frases

1. pueri qui in horto sunt fratres mei sunt.

2. Mercurius qui non nautarum deus est in Olympo quoque habitat.

3. deae in Olympo cum deis habitabant.

4. Hispania quae provincia Romana est in Africa non est.

5. anni tempus quod mihi magis placet ver est.

6. mater mea in hieme nata est. ego quoque in hime natus sum. ego et mater mea

sagittarius sumus.

7. pueri et puellae Romani in perystilo et in atrio ludent.

8. in familia mea septem membra sumus.

9. mihi tres sorores et unus frater sunt.

10. pueri qui in horto sedent fratres mei est. ei nomina Petrus et Paulus sunt.

11. Neptunus qui aquarum deus est longam barbam habet.

12. pueri in horto cum puellis ludent.

Page 12: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

16

13. bigarum et quadrigarum cursus in circi arena gerebantur.

14. domorum muri cum musivis ornati sunt.

15. naumachiae quae Romanis multum placebant in amphiteatro gerebantur.

16. mulieres in thermas quoque intrare poterant.

17. Vulcanus qui in Olympo non habitabat cum mallei auxilio et manibus in spelunca

ferrum laborabat.

18. multi fluvii qui ab me cognoscuntur magni sunt. 19. si gladiatores videre volo, in amphiteatrum ire debebit. 20. si equorum cursus videre vis, in circum ire debes. 21. domorum et villarum Romanorum muri cum picturis ornati sunt et soli cum musivis. 22. cibi qui ab familia Romana in triclinio edebantur in culina ab servis praeparabantur. 23. Romani in lecto postrati cenabant et servi eis cibos offerebant. 24. in die Veneris multa sacrificia ei deae ab hominibus facientur. 25. viri in aris quae in templorum fronte erant deis multa sacrificia faciebant.

Page 13: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

17

EJERCICIOS PARA ESCRIBIR FRASES EN LATÍN

Cuando vayas a escribir frases en latín ten en cuenta las siguientes consideraciones

1. piensa en una frase cuyo vocabulario conozcas y tenga una estructura sencilla

los dioses vivían en el Olimpo

2. analiza en castellano las funciones

los dioses vivían en el Olimpo sujeto V c. c lugar en donde

3. piensa en los casos en que van esas funciones en latín sujeto = nominativo; c. c lugar en donde = in + ablativo

4. traduce la frase al latín respetando el orden latino y los números. Si hay

adjetivos recuerda que van siempre en el mismo caso, género y número de la

palabra a la que acompañan.

dei in Olympo habitabant

5. Complica un poco más la frase poniendo una oración de relativo. Analiza la oración

de relativo para saber qué funciones realizan sus palabras y en qué casos deben ir

los dioses a los que adoraban los romanos vivían en el Olimpo

c.d v sujeto

sujeto = nominativo; c.d. = acusativo

dei quos Romani colebant in Olympo habitabant

En lugar de una oración de relativo puedes usar una oración temporal con cum o

alguna estructura que conozcas con infinitivo (in animo habeo + infinitivo; mihi placet *

infinitivo, etc)

El vocabulario de las frases o se ha dado durante el curso Para escribir las frases

de tu propia invención debes seguir las pautas descritas anteriormente. Fíjate también

en las preguntas que se te hacen y en las estructuras usadas en ellas. En tus textos

puedes emplear el vocabulario que se te indica y el que conoces de clase.

Antes de hacer los ejercicios busca información sobre estos tres mitos:

• Rómulo y Remo • Orfeo y Eurídice • Prometeo y su castigo

Las preguntas que se te hacen te deben ayudar a escribir pequeños textos sobre

los mitos mencionados. No se trata de que vayas contestando una a una las preguntas

Page 14: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

18

sino de que narres un texto. No te olvides de usar preposiciones. Recuerda el texto del

león de la lectio tertia.

Romulus et Remus Vide attente hanc imaginem.

Pueris quae nomina sunt? Qui parentes eis erant? Quis eos non amabat? Quod Amulius

facere iussit? Cur lupa eos aluit? Ubi lupa eos invenit? Cur ibi erant? Post lupam, quis

eos invenit? Cum sedecim annos nati sunt, quod in animo facere habuerunt?

vocabularium: alo-is-ere-alui alimentar; annus-i; bellum-i guerra; condo-is-ere-condidi fundar; desero-is-ere-deserui abandonar; desertus-a-um abandonado; deus-i; filius –ii; fames-is - hambre; fiscus -i – cesto; fluvius-ii; gemellus-i; habeo-es-ere-habui; iacio-is-ere-ieci arrojar; invenio-is-ire-inveni encontrar; lupa-ae; mamma-ae mama; multus-a-um; novus-a-um; urbs-bis - ciudad; parvus-a-um - pequeño; ploro-as-are-avi llorar; praebeo-es-ere-praebui ofrecer; puer-i; qui-quae-quod – que; qui, quis-quae-quod,quid – qué (las únicas formas en que se diferencian el relativo y el interrogativo son lãs formas quis y quid de nominativo singular); ripa –ae orilla; silva-ae - bosque; statuo-is-ere-statui decidir; ubi cuando, donde; venio-is-ire-veni -ir, venir y llegar. Amulius-ii; Faustulus-i; Mars-rtis; Numitor-oris; Rhea –ae; Remus-i; Romulus-i Orpheus et Euridices Quis Orpheus erat? Quae Euridices erat? Quod Orpheus cum lira faciebat? Quod

nuptiarum die accidit? Ut Euridices cecidit? Cur orpheus in Inferos decendit? Orpheus

propositum suum obtinuit? Quod Orpheus Inferorum deos movit? Quam condicionem

Pluto Orpheo imposuit?

Page 15: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

19

vocabularium : accidit (3ª; impersonal) – sucede; bene (adv. - bien); cano-is-ere-cecini (cantar acompañando el canto con un instrumento musical) ; cantus-us; clarus-a-um (famoso); cado-is-ere-cecidi – caer, morir; condicio-onis – condición; descendo-is-ere-descendi – descender, bajar; dies-ei – dia; fera-ae; impono-is-ere-imposui – imponer; in aeternum – para siempre; invenio-is-ire-inveni – encontrar; laetus-a-um (alegre); lira-ae ; maestus-a-um (triste); magnus-a-um; maneo –es-ere-mansi – permanecer; moveo-es-ere-movi – mover, conmover; mordeo-es-ere-momordi - morder; multus-a-um; obtineo-es-ere-obtinui – obtener, conseguir; placo-as-are-avi - amansar; poeta-ae; pulcher-chra-chrum; quaero-is-ere-quaesivi- buscar; qui-quae-quod – que; qui, quis-quae-quod,quid – qué (las únicas formas en que se diferencian el relativo y el interrogativo son las formas quis y quid de nominativo singular); saxum-i; sonitus-us; sum-es-esse-fui; rursus (adv.) – de nuevo; uxor-oris – esposa. Euridices- cis; Orpheus-i; Proserpina-ae; Pluto-onis

Prometheus et aquila

Quis Prometheus erat? Quod hominibus donavit? Qui deus cum eo iratus erat? Cur

iratus erat? Quae poena ei imposuit? Ubi poena fuit? Quod aquila ad Prometheum

faciebat? Quis heros Prometheum liberavit? Ut aquilam necavit?

vocabularium: aquila-ae – águila; catena-ae – cadena; cotidie (adv.) – cada día; deus-i; dies-ei; dono (1ª) dar, regalar; ficatum-i - hígado; homo-inis - hombre; ignis-is fuego; libero-as-are-avi - librar, soltar, liberar; ligo-as-are-avi - atar; magnus-a-um; manus-us; mitto-is-ere-misi enviar; mons- ntis – monte; neco-as-are-necavi - matar; nox-noctis – noche; punio-is-ire-punivi castigar; qui-quae-quod – que; qui, quis-quae-quod,quid – qué (las únicas formas en que se diferencian el relativo y el interrogativo son las formas quis y quid de nominativo singular); recresco-is-ere-recresci; -volver a crecer; sagitta-ae - flecha; saxum-i - roca; totus-a-um - todo.

Page 16: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

20

Caucassus-i; Hercules-lis; Iuppiter-Iovis; Prometheus-i Praesentatio Quot membra in familia tua sunt? Quot fratres et quot sorores tibi sunt? Quae nomina

eis sunt? Ubi habitas? Ut (cómo) domus tua est? Tibi animalia sunt? Quid tibi facere

placet? Quod symboli zodiacum tibi est? Quae septimanae dies tibi magis placet? Cur?

Quid in anno insequente (el año que viene)in animo facere habes?

Page 17: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

21

EJERCICIOS DE ETIMOLOGÍA Deriva del latín al castellano los siguientes términos. Explica los cambios operados en esa evolución. SOMNUM – FERRUM – SOCERUM – STAGNUM – PUGNUM – TERRAM – LECTUM – CALIDUM – TAURUM – NOCTEM – SINISTRUM – CAELUM - FABULARE –

Page 18: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

22

EJERCICIOS DE TRADUCCIÓN

Vibrissa et milites

Vibrissa et Minimus in contubernium intraverunt in quo milites erant. alii cum astragalis ludebant, alius dormiebat, alius epistulas scribebat ...

Minimus et Vibrissa in primum lectum insiluerunt in quo miles dormiebat. Vibrissa super militis stomachum cecidit. Vibrissa obesa est et …. Miles e somno ab Vibrissa suscitatur.

Miles iratus est et clamat: “feles, de stomacho meo abi”. Minimus qui territus est celeriter fugit sed Vibrissa quae curiosa feles est in contubernio manet.

Vibrissa in secundum lectum ivit. Ibi duo milites astragalos iaciebant. Vibrissae astragali multum placent. lente appropinquat et cum ungue eos dispergit. milites clamabunt: “ feles, abi”.

Dib

ujos

de

H. F

orte

. Iex

to b

asad

o en

Vib

ris

sa m

ilit

es v

exat d

e B.

Bel

l

Page 19: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

23

Vibrissa contubernium explorat. “Quid facit is miles?” sibi dicit. Et ad militem appropinquat. apud gremium suum sedet. miles epistulam scribebat. Vibrissa attente inspicit. sed caudam movet et …. atramentum deturbat. miles clamabit: “feles, abi. Tibi obstare tantum placet””.

Vibrissa territa fugit. sed in fuga in galeam intravit. Sed Vibrissa obesa et galea angusta erat. Vibrissa e galea exire non poterat …..

milites ridebunt et Vibrissae auxilium dabunt. Vibrissa e galea a militibus extrahitur. miles in manibus fert et ei dicit “vale, feles” et portam claudit. Vibrissa irata est quia ei extra contubernio esse non placet.

abi (imperativo) – irse; alius-a-ud- otro; angustus-a-um – estrecho; appropinquo-as-are-avi – acercarse; astragalus–i – dado; atramentum-i – tinta; cauda-ae – rabo, cola; cado-is-ere-cecidi; celeriter – rápidamente; clamo-as-are-avi – gritar; claudo-is-ere-clausi – cerrar; contubernium-ii – tienda; disperso-is-ere-dispersi – dispersar; extra – fuera; extraho-is-ere-extraxi - extraer; feles –is – gato; fugio-is-ere-fugi; galea-ae – casco; gremium–ii – regazo; iacio-is-ere-ieci – arrojar, lanzar; insilio-is-ire-insilui – saltar; intra – dentro; intro-as-are-avi; iratus-a-um – enfafado; lectus-i – cama; obsto-as-are-avi – molestar; suscito-as-are-avi (e somno) – sacar del sueño, despertar; rideo-es-ere-risi; territus-a-um – asustado. Las palabras de las que aparece su enunciado pero no su significado las puedes derivar. Si es un verbo, derívalas a partir del infinitivo: Si es un sustantivo, adjetivo o pronombre a partir del acusativo singular.

Page 20: 4ESO-Latin-Cuaderno de repaso para el verano.pdf

REPASO ESTIVAL LATÍN 4 ESO

24

Verum aut falsum? Quid credis? V F Minimus et Vibrissa feles sunt ❏ ❏

quattuor milites in contubernio erant ❏ ❏

duo milites dormiunt ❏ ❏

Primus miles quem Vibrissa obstat epistulam scribebat ❏ ❏

Secundi milites quos Vibrissa obstat cum astragalis ludunt ❏ ❏

Primus miles quem Vibrissa obstat epistulam scribebat ❏ ❏

Tertius miles quem Vibrissa obstat placide dormiebat ❏ ❏

Minimus Vibrissae auxilium dat et cum ea milites obstat ❏ ❏

Vibrissa totas res gnoscere vult ❏ ❏

Milites Vibrissae semper dicunt “intra” ❏ ❏

tres milites astragalos iaciebant ❏ ❏

milites in lecto cum astragalos ludunt ❏ ❏

Vibrissa cum atramento epistulam scribebat ❏ ❏

Vibrissa cum ungue atramentum deturbat ❏ ❏

Vibrissa in galeam intrare volebat ❏ ❏

Vibrissa ex galea facile exibit ❏ ❏

Milites Vibrissae auxilium dant ❏ ❏

Vibrissa e contubernio exire non vult ❏ ❏