61
TECIDOS VEXETAIS TECIDOS VEXETAIS Carmen Cid Manzano Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero I.E.S. Otero Pedrayo Pedrayo . . Ourense Ourense . . Departamento Departamento Biolox Biolox í í a a e Xeolox e Xeolox í í a. a.

5 tecidos vexetais

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 5 tecidos vexetais

TECIDOS VEXETAISTECIDOS VEXETAIS

Carmen Cid ManzanoCarmen Cid ManzanoI.E.S. Otero I.E.S. Otero PedrayoPedrayo. . OurenseOurense..

Departamento Departamento BioloxBioloxííaa e Xeoloxe Xeoloxíía.a.

Page 2: 5 tecidos vexetais

CCÉÉLULA VEXETALLULA VEXETAL

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 3: 5 tecidos vexetais

Plantas con floresReprodución NutriciónEstrutura

Sistemafundamental

MeristemosPrimarios

Secundarios

Sistemavascular

Sistema epidérmico

EpidermisPeridermis

FloemaXilema

ColenquimaEsclerénqimaParénquima

RAIZRAIZ TALOTALO FOLLASFOLLAS

TECIDOSTECIDOSÓÓRGANOSRGANOS

FLORESFLORES

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 4: 5 tecidos vexetais

CLASIFICACICLASIFICACIÓÓN DOS TECIDOS VEXETAISN DOS TECIDOS VEXETAIS

Tecidos embrionarios: Meristemos de crecementoTecidos embrionarios: Meristemos de crecemento

Tecidos adultosTecidos adultos

Tecidos protectoresTecidos protectores

Tecidos parenquimTecidos parenquimááticosticos

Tecidos de sostTecidos de sostéénn

Tecidos conductoresTecidos conductores

Tecidos secretoresTecidos secretores

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 5: 5 tecidos vexetais

TEJIDOS ADULTOSTEJIDOS ADULTOSOs tecidos das plantas están distribuídos en tres sistemas básicos:

Sistema epidérmico cobre as superficies externas das plantas e estáformado por:• Epiderme• Periderme.

Sistema fundamental comprende a parte principal do corpo da planta. Está constituído por:• Parénquima (o máis abundante), • Tecidos de sostén: colenquima e esclerenquima.

Sistema vascular transportan nutrientes, auga, hormonas e minerais dentro da planta. O tecido vascular é complexo, inclúe células do xilema, floema, parénquima, esclerénquima e orixínase a partir do cámbium. Estácomposto por dous tecidos conductores: o xilema e o floema.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 6: 5 tecidos vexetais

O SISTEMA EPIDÉRMICO cobre as superficies externas das plantas e está formado por:

- epiderme

- periderme

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 7: 5 tecidos vexetais

TEJIDOS PROTECTORES. EPIDERMETEJIDOS PROTECTORES. EPIDERME

A epiderme está formada por unha ou varias capas de células en función do grao de adaptación da planta á falta de auga. A epiderme protexe as estructuras primarias de todo tipo de plantas, sexan herbáceas ou leñosas. Ten distinto grosor segundo trátese de talo ou raíces, do feixe ou o envés da folla. Cóbrese case sempre dunha capa hidrófoba que evita a deshidratación, a cutícula, cuxo compoñente químico característico é a cutina, que é unha cera

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 8: 5 tecidos vexetais

Células epidérmicas dun catáfilo, folla carnosa do bulbo de cebola (Allium cepa)

CCéélulas epidlulas epidéérmicasrmicas: son células aplanadas, con formas a miúdo irregulares, interdixitadas, outras veces con formas máis regulares, poligonais, sobre todo hexagonais. Non deixan espacios intercelulares.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 9: 5 tecidos vexetais

Células epidérmicas: son células aplanadas, con formas a miúdo irregulares outras veces poligonais, sobre todo hexagonais. Non deixan espazos entre as células.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 10: 5 tecidos vexetais

OutrosOutros compocompoññentesentes da da epidermeepiderme::-Estomas -Tricomas

Os estomasestomas son pares de células especializadas no intercambio gaseoso co medio ambiente, á vez que se encargan de regular a transpiración. Cada estoma estáconstituído por un par de células de forma de ril chamadas células oclusivas; teñen núcleo e orgánuloscelulares como cloroplastos. Entre as dúas células oclusivas hai un pequeno orificio chamado ostíolo.

O estoma pode estar rodeado de células anexas.I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 11: 5 tecidos vexetais

Epiderme foliar de Tradescantiasp. Flor de Sta. Lucía. Os puntos brancos son cúmulos de cera sobre a epiderme. MEB

Estoma de Pelargonium hortorum(xenanio). MEB

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 12: 5 tecidos vexetais

A epiderme tamén pode ter tricomastricomas de varios tipos: lineais, ramificados, estrelados, discoidais, absorbentes... Poden ser ademais unicelulares ou pluricelulares, longos ou curtos, abundantes ou escasos.., glandulares, urticantes....

Epidermis dunha folla de gramineamostrando un tricoma unicelular de base ancha, con forma de aguillón.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 13: 5 tecidos vexetais

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 14: 5 tecidos vexetais

Uns tricomas un tanto peculiares son os pelos absorbentespelos absorbentes. Estes son os que presentan as raiciñas xoves que teñen a finalidade de aumentar a superficie de contacto da planta co solo e facilitar a absorción.

Page 15: 5 tecidos vexetais

Función da EpidermeDefensaIntercambio de gases e transpiración (estomas)Absorción de auga e sales minerais (pelos absorbentes)

http://www.euita.upv.es/varios/biologia/Temas/tema_5.htm

Page 16: 5 tecidos vexetais

Rempraza á epiderme en órganos con tecido secundario, está formado fundamentalmente por suber ou corcho. As células de suber son células mortas con paredes grosas e impregnadas de suberina, substancia similar ás ceras

PERIDERME

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 17: 5 tecidos vexetais

O sistema fundamental comprende la parte principal do corpo da planta. Está constituído por:

- parénquima (o máis abundante),

- colenquima

- esclerenquima.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 18: 5 tecidos vexetais

As ccéélulas lulas parenquimparenquimááticasticasson células vivas que manteñen a capacidade de división e xogan un papel importante na cicatrización.

ParParéénquima clorofnquima clorofíílicolico

Tipos de parénquima:Parénquima clorofílico (lagunosos e en empalizada) realiza a fotesíntese.- Parénquima de reserva, almacenamento de substancias (amidón, esencias,colorantes... ) -Parénquima aerífero: rico en aire -Parénquima acuífero: almacenamento de auga.

PARPARÉÉNQUIMANQUIMA

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 19: 5 tecidos vexetais

Parénquima en empalizada nun corte transversal dunha folla de Quercus rotundifolia (enciña)

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 20: 5 tecidos vexetais

Parénquima clorofílico en empalizada e lagunoso en corte transversal de folla de Patagonula americana. Foto MEB e debuxo realizado con MO.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 21: 5 tecidos vexetais

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 22: 5 tecidos vexetais

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 23: 5 tecidos vexetais

Corte de tallo de Cucurbita (Calabaza) mostrando graos de amidón en células parenquimáticas

Parénquima de reserva: lentella (Lens culinaris) con graos de amidón, MEB

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 24: 5 tecidos vexetais

Función: o aerénquima facilita a flotación e por tanto a aireación de órganos que se atopan en ambientes acuáticos ou solos anegados. Localización: o aerénquima átópasetípicamente en anxiospermas acuáticas, nas que constitúe un complexo sistema continuo desde as follas ata a raíz.

PARÉNQUIMA AERÍFERO O AERÉNQUIMA

Parénquima aerífero da raíz acuática dunha elodea (Elodea canadensis). Os asteriscos sinalan os espacios aéreos.

Elodea canadensis es una especie fanerógamaacuática muy empleada en acuarios

Page 25: 5 tecidos vexetais

O parénquima acuífero das plantas carnosas permite a retención de grandes cantidades de auga.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 26: 5 tecidos vexetais

TECIDOS DE SOSTTECIDOS DE SOSTÉÉNN

-- COLCOLÉÉNQUIMANQUIMA

-- ESCLERESCLERÉÉNQUIMANQUIMA

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 27: 5 tecidos vexetais

Colénquima

Células vivas con paredes primarias moi engrosadas de forma irregular.

Función: sostén da planta en estados xoves e en herbáceas.

Localización: atópase xeralmente debaixo da epiderme en talos e follas.I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 28: 5 tecidos vexetais

LOCALIZACILOCALIZACIÓÓN DO COLN DO COLÉÉNQUIMANQUIMA

Page 29: 5 tecidos vexetais

Peciolo: Colénquima angular Especie: Hiedra (Hedera helix)

Talo: Colénquima anular Especie: Malva (Malva sylvestris)

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 30: 5 tecidos vexetais

Esclereidas en forma de estrela de Nymphaea amazonum. MEB

As células do esclerénquima caracterízanse por ter paredes secundarias engrosadas; Son células mortas. Diferéncianse dous tipos de células: esclereidasesclereidas e fibras.

ESCLERESCLERÉÉNQUIMANQUIMA

PoucoPouco se sabe da funcise sabe da funcióón n completa das completa das esclereidasesclereidas. En . En moitosmoitos tecidostecidos, aparte de , aparte de terterunhaunha funcifuncióón mecn mecáánica, nica, atribatribúúeselleseselles unhaunha misimisióón n protectora para paliar o protectora para paliar o efecto dos herbefecto dos herbíívoros voros ououpara para disuadilosdisuadilos. . AAííndanda que se que se propuxeronpropuxeron outrasoutras funcifuncióónsnsmmááisis especespecííficas ficas nasnas follas follas como conducir como conducir augaauga ááepidermis epidermis ouou ata parecen ser ata parecen ser transmisoras de luz.transmisoras de luz.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 31: 5 tecidos vexetais

As As esclereidasesclereidas son células que teñen unha parede grosa e dura de lignina. Frecuentemente son células mortas e actúan como soporte e reforzo das células que deixaron de crecer. Teñen forma variable e atópanse diseminadas polo sistema fundamental. Abunda na cuberta das sementes, como a cáscara de noz, ósos das froitas e dan a algunhas froitas, como as peras, a súa textura areosa. I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 32: 5 tecidos vexetais

As fibras, As fibras, son células de forma alongada e dispostas en cordóns, son a materia prima de moitas fibras téxtiles, como o cáñamo ou o liño.

Fibras en Quebracho blanco (árbol de Americameridional de madeira moi dura) MEB.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 33: 5 tecidos vexetais

O sistema vascular::

- o xilema ou vasos leñosos

- o floema ou vasos liberianos

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 34: 5 tecidos vexetais

Trátase dun tecido leñoso dos vexetais superiores que conduce auga e sales inorgánicas en forma ascendente por toda a planta e proporciona tamén soporte mecánico.

Inclúe dous tipos de células conductoras:

- as traqueas - as traqueidas

XILEMAXILEMA

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 35: 5 tecidos vexetais

AS TRAS TRÁÁQUEASQUEAS

Son células alongadas, de paredes lignificadas grosas e sen citoplasmas cando son maduras. Os engrosamentos poden ser discontinuos, en forma de anel ou espiral.

As traqueas disolven as paredes terminais e forman tubos continuos chamados vasos. Comunícanse lateralmente mediante punteaduras.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 36: 5 tecidos vexetais

AS TRAQUEIDAS AS TRAQUEIDAS

Tubos máis estreitos e menos longos que as traqueas. Son células alongadas de paredes engrosadas e con extremos afiados que agrupan as punteadurasnos polos. Taménpresentan engrosamentos anelados, escaleriformes, helicoidais, etc.

Son o único elemento conductor que aparece en pteridófitas e ximnospermas aínda que tamén existen, pero en poucacantidade, nas anxiospermas.I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 37: 5 tecidos vexetais

Corte lonxitudinal dun talo de muérdago (Viscum album) mostrando os vasos do xilema. Poden distinguirse ben as perforacións que comunican os elementos dos vasos entre si polos extremos.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 38: 5 tecidos vexetais

Vasos anelados e espiralesVasos escaleriforme

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 39: 5 tecidos vexetais

FLOEMAFLOEMA

O floema é un tecido especializado na condución de sustancias nutritivas desde as follas onde se realiza a fotosíntese e repartíndoo en toda a planta. É de crucial importancia para levar alimento ás células que non poden realizar a fotosíntese (por exemplo as que conforman as raíces). A substancia transportada é denominada saiba elaborada Posteriormente serán almacenados en froitos, sementes ou ata na raíz.

Está formado por dous tipos celulares: - Os elementos dos tubos cribosos- As células cribosas.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 40: 5 tecidos vexetais

A principal característica das células especializadas do floema é a presenza dunhas punteaduras especiais que se agrupan en zonas denominadas: ááreas reas cribosascribosas

- As células cribosas presentan estas áreas repartidas por toda as súas superficie.

- Os elementos dos tubos cribosos presentan unha ou máis áreas cribosas agrupadas nos polos da célula formando unhas estruturas máis complexas denominadas placas placas cribosascribosas. I.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 41: 5 tecidos vexetais

Corte lonxitudinal de talo de chopo mostrando unha rexión do floema cunhaplaca cribosa.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 42: 5 tecidos vexetais

Os elementos dos tubos cribosos son as células máis características deste tecido. Teñen unha peculiaridade bastante excepcional, e éque na súa plena madurez funcional perden o núcleo aínda que conservan o citoplasma. Isto convérteas en realidade en células "medio vivas", que non poden repor as proteínas.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 43: 5 tecidos vexetais

Tecidos secretoresTecidos secretoresNas plantas é difícil discriminar entre excreción e secreción, postoque os produtos de ambos os procesos adoitan acumularse nos mesmos compartimentos vexetais ou na superficie exterior da planta.

Clasificamos as estructuras secretoras enClasificamos as estructuras secretoras en:

Estruturas de secreción externa

Estructuras de secreción interna

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 44: 5 tecidos vexetais

Existen multitude de estruturas secretoras na superficie da planta que se poden atopar formando pelos unicelulares oupluricelulares na epidermis, ou formando parte da superficie epidérmica.

As secreciones son abundantes nos pétalos, onde son responsables da fragrancia das flores, aínda que taménaparecen nos talos e nas follas.

Estruturas de secreción externa

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 45: 5 tecidos vexetais

Os hidatodoshidatodos son estruturas que liberan auga, principalmente nasfollas, e que se acumula en forma de pingas. Localízanse en plantas que apenas presentan transpiración porque se atopan en condiciónsclimatolóxicas adversas.

Os nectarios nectarios son estruturas secretoras produtoras de azucresresultantes dos elementos achegados polo floema. Atópansesobre todo nas flores.

Os osmosmóóforosforos son estruturas secretoras que producen o cheirodas plantas mediante secreción de aceites volátiles. Os tricomas de plantas urticantes secretan un líquido que produce irritación cutánea e que utilizan como mecanismo de defensa.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 46: 5 tecidos vexetais

Estruturas de secreción interna

As secreciones internas son produtos que se almacenan no interior dos tecidos da planta, principalmente distribuídas no parénquima cortical. Podemos distinguir tres grupos:

As células secretoras. Sintetizan unha ampla variedade de produtos como resinas, mucílagos, taninos, sustancias cristalizables, etc.

As cavidades e os condutos secretores o seuproduto de secreción acumúlase nos espazosintercelulares este é o caso das cavidades secretoras dos cítricos.

Os laticíferos son células individuais ou en grupo que acumulan un líquido chamado látex. Atópanse nunha gran cantidade de especies, desde herbáceas a leñosas. Cando falamos de látex non podemos pensar nunhasustancia homoxénea na súa composición, senón que existen moitasvariedades de látex.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 47: 5 tecidos vexetais

As células meristemáticas son células totipotentes, están continuamente dividíndose por mitose e posteriormente diferéncianse para orixinar o espectro enteiro de tipos celulares dunha planta adulta.

MERISTEMOSMERISTEMOS

Mediante os meristemos a planta crece en lonxitude e grosor de forma indefinida desde que nace ata que morre.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 48: 5 tecidos vexetais

CaracterCaracteríísticas das csticas das céélulas lulas meristemmeristemááticasticas: son células pequenas, poliédricas, con finas paredes, pequenas vacuolas e sen plastos. Divídense activamente e dan outras novas que se diferencian para dar lugar ás demais.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 49: 5 tecidos vexetais

ClasificaciClasificacióón dos n dos meristemosmeristemos

meristemos primarioss

meristemosmeristemos intercalaresintercalares

meristemosmeristemos secundarios secundarios

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 50: 5 tecidos vexetais

MeristemosMeristemos primarios primarios ouou apicales apicales Son os responsables do crecemento en lonxitude da planta. Atópanse no extremo da raiz e do talo. Dentro deles temos os meristemos apicales que se sitúan no ápice do talo e de cada rama, e no ápice da raíz principal e das raíces secundarias.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 51: 5 tecidos vexetais

MeristemosMeristemos primarios primarios ouou apicales apicales

Meristemo apical radical de cebolaprotexido pola cofia o caliptra

Meristemo apical caulinar da vide.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 52: 5 tecidos vexetais

MeristemosMeristemos intercalaresintercalaresSon os responsables da maior parte do crecemento en lonxitude do talo. Como o seu nome indica, atópanse intercalados entre tecidosnon meristemáticos. Os mellor coñecidos son aqueles localizados nos entrenudos (principalmente a base do entrenudo) e na vaina das monocotiledóneas.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 53: 5 tecidos vexetais

Os meristemos laterais ou secundarios aparecen posteriormente, cando a planta completou o crecemento primario en lonxitude e desenvolverá o crecemento secundario.

MERISTEMOS SECUNDARIOS OU LATERAISMERISTEMOS SECUNDARIOS OU LATERAIS

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Estes meristemos non existen en moitas plantas herbáceas, como a maioría das pteridofitas e monocotiledóneas, nin en determinados órganos como as follas.

O ccáámbiummbium e o felfelóóxenoxeno son os dous meristemas secundarios, localízanse en forma cilíndrica a todo ó longo da planta. O cámbium forma o tecido condutor das plantas, e o felóxeno é o que forma a peridermis, comunmente chamada cortiza.

Page 54: 5 tecidos vexetais

Cambium suberoso o felóxeno de saúco

Cambium vascular de xirasolI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Page 55: 5 tecidos vexetais

O desenvolvemento dos tecidos vasculares secundarios orixinados polo cámbiumvascular é acompañado pola formación dun conxunto de tecidos de protección ou peridermis, coñecido vulgarmente como cortiza que se desenvolve a partir do meristemodenominado felóxeno ou cambium suberoso. Desde o punto de vista funcional este tecido substitúe á epidermiscando se cae.

Rodeando o leño de calquera árbore existe un cilindro de células meristemáticas denominadas ccáámbiummbium vascularvascular. Estas células divídense para producir dous tecidos: xilemacara a dentro e o floema cara a fóra.

MeristemosMeristemos secundariossecundarios

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 56: 5 tecidos vexetais

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 57: 5 tecidos vexetais

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 58: 5 tecidos vexetais

Cortiza de Pinus

Árbol de Quercus suber, logo dunha extracción de corcho (suber)

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 59: 5 tecidos vexetais

ANELES DE CRECEMENTO DUN ANELES DE CRECEMENTO DUN ÁÁRBORERBORE

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 60: 5 tecidos vexetais

Web interesante:Web interesante:http://webs.uvigo.es/mmegias/1http://webs.uvigo.es/mmegias/1--vegetal/guiada_v_inicio.phpvegetal/guiada_v_inicio.php

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Page 61: 5 tecidos vexetais

Departamento Bioloxía e XeoloxíaI.E.S. Otero Pedrayo. Ourense.