Δυσλεξία (Dyslexia)Η δυσλεξία είναι το κοινό χαρακτηριστικό των διάσημων Αϊνστάιν, Έντισον, Λεονάρδο Ντα Βίντσι, Kέννεντυ, Τσώρτσιλ, Τομ Κρουζ, Σ. Σταλόνε, Τζον Λένον, Γ. Ντίσνεϊ, Πικάσσο, κλπ. Συνεπώς, είναι θείο δώρο μόνον όμως όταν γνωρίζουμε την ύπαρξή της και την αντιμετωπίζουμε έγκαιρα και σωστά, ενώ αντιθέτως, η άγνοια χειροτερεύει την ειδική μαθησιακή δυσκολία των δυσλεξικών. Η Δυσλεξία είναι Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στα γραπτά. Δηλαδή, οι δυσλεξικοί παρουσιάζουν μεγάλη δυσκολία στην ανάγνωση (πολύ αργή, με λάθη), στην ορθογραφία και δυσκολεύονται να μεταφέρουν τον προφορικό τους λόγο στο γραπτό. Επειδή η δυσλεξία είναι κυρίως κληρονομική, υπάρχει από τη γέννα. Συνεπώς, υπάρχει και μπορεί να εντοπισθεί από την Προσχολική Ηλικία με βιολογικά τεστ, όπως είναι το PAVLIDIS TEST. Διεθνώς, η δυσλεξία εμφανίζεται σε 4 αγόρια προς 1 κορίτσι, που σημαίνει ότι τα αίτιά της είναι Βιολογικά, γι’ αυτό και τα διαφορετικά κοινωνικο-πολιτιστικά περιβάλλοντα δεν επηρεάζουν την αναλογία αγοριών (4) - κοριτσιών (1). 

                                               ΔΥΣΛΕΞΙΑ                             (Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στα Γραπτά) Κύρια Συμπτώματα • Εφευρετικοί - σκέφτονται ευκολότερα με Εικόνες • Δημιουργικοί - Καλοί στις κατασκευές • Σοβαρά Προβλήματα Ανάγνωσης (πολύ αργή, με λάθη) • Δυσκολία Μεταφοράς της Σκέψης στο Γραπτό • Καλύτεροι στα Προφορικά από τα Γραπτά • Καλύτεροι στα Πρακτικά μαθήματα • Υστερούν στα Γραπτά - Γλωσσικά - Φιλολογικά • Υστερούν στις Ξένες Γλώσσες • Ακαλλίγραφοι - Αδέξιοι • Ανορθόγραφοι - Παραλείπουν Τόνους & Στίξη • Δυσκολία στην Προπαίδεια - Αποστήθιση • Διάσπαση Προσοχής – Υπερκινητικότητα

Γραφή έξυπνου δυσλεξικού αγοριού 8 χρονών & 8 μηνών με αναστροφές, παραλήψεις. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ένας θετικός - αιτιολογικός ορισμός της δυσλεξίας που να είναι παγκόσμια αποδεκτός. Ωστόσο, αυτός που διατυπώθηκε από τον Critchley, τον πρώην Πρόεδρο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Νευρολογίας, είναι ο πληρέστερος και o λειτουργικότερος: «Η ειδική αναπτυξιακή δυσλεξία είναι μαθησιακή δυσκολία που αρχικά εκδηλώνεται με μια δυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης και αργότερα με έντονη ανορθογραφία και με έλλειψη άνεσης στο χειρισμό γραπτού λόγου, σ’ αντίθεση με τον προφορικό. Η αιτία

είναι στην ουσία γνωστική και συνήθως γενετική. Δεν οφείλεται σε διανοητική ανεπάρκεια ή σε έλλειψη κοινωνικο-πολιτισμικών ευκαιριών ή σε αποτυχημένη διδασκαλία ή σε συναισθηματικούς παράγοντες ή σε εγκεφαλική κάκωση ή βλάβη. Πιθανώς να αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη έλλειψη ωριμότητας, που τείνει να μειώνεται καθώς το παιδί μεγαλώνει και επιδέχεται σημαντική βελτίωση, ειδικά όταν η κατάλληλη θεραπευτική βοήθεια προσφέρεται έγκαιρα». (CRITCHLEY, In: PAVLIDIS and MILES, 1981)

Διάσπαση Προσοχής-Παρορμητικότητα-Υπερκινητικότητα (ADHD-ΔΕΠΥ)       ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ - ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ                               Κυρίως Συμπεριφορική Διαταραχή         ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΠΥ)                  ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER (ADHD)

Διάσπαση Προσοχής (ΔΕΠΥ/ADHD) Κύρια Συμπτώματα • Διάσπαση Προσοχής – Πρόβλημα αυτοσυγκέντρωσης • Αφηρημένος – Ξεχασιάρης – Σαν να μην ακούει • Ανυπόμονος – Παρορμητικός – Πριν σκεφτεί ενεργεί • Αυθόρμητος - Δεν τελειώνει αυτά που αρχίζει - Διακόπτει τους άλλους • Υπερκινητικός – Αεικίνητος – Ζιζάνιο – Πειραχτήρι - Πολυλογάς • Αδέξιος – Επιρρεπής στα Ατυχήματα - Επίμονος • Εγωκεντρικός – Επιθετικός – Απαιτητικός • Ανώριμη Συμπεριφορά -Έντονα Συναισθηματικός - Νευρικός • Ανοργανωσιά σε χώρο - Τσαπατσούλης • Προβλήματα Διαχείρισης Χρόνου • Μαθησιακά προβλήματα ή Δυσλεξία • Ανομοιογενής Επίδοση & Συμπεριφορά • Προβλήματα στη Διατήρηση Σχέσεων – Φιλιών • Χαμηλή Αυτοεκτίμηση & Αυτοπεποίθηση • Λανθασμένη Οφθαλμοκίνηση (Tεστ Παυλίδη)

ΥΠΑΡΧΟΥΝ 2 ΕΙΔΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ – ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΚΟΥΣΙΑ • Εμφανίζεται νωρίς από την Παιδική Ηλικία • Έχει Μεγάλη Διάρκεια (> 6 μήνες) και συνήθως παραμένει δια βίου • Εμφανίζεται σχεδόν Παντού (> 2 περιβάλλοντα) (π.χ. σπίτι, δουλειά, σχολείο, φιλίες ή σχέσεις) ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ – ΕΞΩΓΕΝΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ • Εμφανίζεται Αργότερα, συνήθως μετά την παιδική ηλικία • Μικρή Διάρκεια (< 6 μήνες) • Εμφανίζεται Μόνον σε Συγκεκριμένα Περιβάλλοντα ή μετά από συγκεκριμένη προσωρινή αιτία, π.χ. ο μαθητής δεν προσέχει στο μάθημα ενός καθηγητού, ενώ προσέχει σ’ όλους τους άλλους.

Παρακάτω, όλες οι αναφορές στη διάσπαση προσοχής θα είναι στην πρωτογενή, ακούσια, βιολογικής αιτιολογίας, με την οποία γεννιόμαστε.

Το ADHD είναι μία Νευρολογική Συμπεριφορική Διαταραχή, δηλαδή έχει Βιολογική Αιτιολογία και είναι συνήθως κληρονομική, με αναλογία 4 αγόρια προς 1 κορίτσι. Οι νευρολογικές διαταραχές έχουν παρόμοια συχνότητα εμφάνισης διεθνώς, γι’ αυτό το ίδιο αναμένεται και για το ADHD. Όμως, τα ποσοστά που αναφέρονται σε διεθνής μελέτες διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα, που υποδηλώνει ότι διεθνώς οι διαγνωστικές μέθοδοι είναι υποκειμενικές και αναξιόπιστες. Όμως, η βιολογική αιτιολογία της διαταραχής είναι ποικιλοτρόπως επιστημονικά τεκμηριωμένη-αποδεδειγμένη.

Το σύνδρομο ΔΕΠΥ - ADHD έχει τις εξής τρεις υποκατηγορίες: • ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (Πρόβλημα Αυτοσυγκέντρωσης - Αφηρημένος – Ονειροπόλος - Ξεχασιάρης) • ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (Ανυπόμονος - ΠΡΙΝ σκεφτεί ενεργεί - Ξεπερνά τα όρια - Επιπόλαιος - Διακόπτει τους άλλους - Απαντά πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση - Δεν Τελειώνει αυτά που αρχίζει) • ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (Αεικίνητος - Πειραχτήρι - Ενοχλητικός - Ζιζάνιο)

Τα ΚΡΙΤΗΡΙΑ που διεθνώς χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του ADHD-ΔΕΠΥ είναι κυρίως της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρίας (DSM-IV) & του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ICD-10) και κυρίως βασίζονται σε ερωτηματολόγια.

ADHD – Κριτήρια Διάγνωσης σύμφωνα με το DSM-IV. Έχει 3 υποκατηγορίες: 1. Διάσπαση Προσοχής 2. Υπερκινητικότητα + (Παρορμητικότητα) 3. Συνδυασμένη Διάσπαση Προσοχής -Υπερκινητικότητα (Παρορμητικότητα) Αντιθέτως το ICD-10 δεν δέχεται υποκατηγορίες του ADHD.

   ΔΙΕΘΝΩΣ, ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ  ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΝΑ            ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ADHD - ΔΕΠΥ)                                    ΜΟΝΟΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ:  Ψυχολόγοι, Παιδοψυχίατροι, Παιδονευρολόγοι, Αναπτυξιολόγοι Παιδίατροι.

Διεθνώς, η διάγνωση γίνεται υποκειμενικά, κυρίως με ερωτηματολόγια που συμπληρώνουν οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί (οι οποίοι ουσιαστικά συνεισφέρουν στη διάγνωση) & με την κλινική αξιολόγηση του ειδικού. Η υποκειμενικότητα των υπαρχόντων διαγνωστικών, μη-βιολογικών κριτηρίων, διεθνώς καθιστά τη διάγνωση του ADHD αναξιόπιστη, όπως αποδείχθηκε από τα αποτελέσματα της πρόσφατης διεθνούς έρευνας του Δρ. Lee και των συνεργατών του (2008), οι οποίοι βρήκαν ότι διαφωνούν σημαντικά οι διαγνώσεις.      ADHD – Συμφωνία - Διαφωνία Διάγνωσης μεταξύ DSM-IV και ICD-10: Οι διαγνώσεις τους από τους ίδιους ειδικούς και για τα ίδια παιδιά, ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ μόνον στο 11% των περιπτώσεων, ενώ δυστυχώς ΔΙΑΦΩΝΟΥΝ στο 89% [Lee etal., (2008), J. Child Psychology & Psychiatry, 49, 70 - 78] 

       ΟΦΘΑΛΜΟΚΙΝΗΣΗ: ΦΑΝΕΡΩΝΕΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Τα 12 κρανιακά νεύρα του ανθρώπινου εγκεφάλου μεταφέρουν πληροφορίες στον εγκέφαλο και αντιστρόφως, π.χ. από το μάτι, το αυτί, την καρδιά, κλπ. Η κατανομή του αριθμού και της ποιότητας των κρανιακών νεύρων έγινε από τον Δημιουργό σύμφωνα με την σπουδαιότητα της προσφοράς του κάθε οργάνου ή λειτουργίας. Κανένα όργανο ή λειτουργία (καρδιακή, νεφρική, κλπ) δεν έλαβε περισσότερα από ένα (1) κρανιακό νεύρο. Αντιθέτως, πολλά όργανα ή λειτουργίες μοιράζονται ένα (1) κρανιακό νεύρο. Υπάρχει όμως μόνον μια εξαίρεση: η Οφθαλμοκίνηση. Η κορυφαία λειτουργική σημαντικότητα της οφθαλμοκίνησης αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι τα 3 από τα 12 Κρανιακά Νεύρα του εγκεφάλου (25%) είναι αφιερωμένα στην Οφθαλμοκίνηση, ενώ υπενθυμίζουμε ότι καμία άλλη αίσθηση (όραση, ακοή, κλπ) όργανο ή λειτουργία (π.χ. καρδιά, πνεύμονες, κλπ) δεν έλαβε περισσότερο από 1 κρανιακό νεύρο! 

                                              ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ     ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ & ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ                                              Γιατί Επιτυγχάνεται: ● Η Δυσλεξία & Διάσπαση Προσοχής έχουν βιολογική αιτιολογία και είναι κυρίως κληρονομικές = Γεννιέται Δυσλεξικός ή ADHD, άρα υπάρχουν από τη γέννα, συνεπώς και από την προσχολική ηλικία. • ΔΥΣΛΕΞΙΑ & ADHD - Νευρολογική Αιτία = Τα δυσλειτουργούντα εγκεφαλικά κέντρα κατά την ανάγνωση, επίσης υποχρεωτικά δυσλειτουργούν και όταν επιτελούν έργα μη-λεκτικά που εμπεριέχουν βασικά συστατικά της ανάγνωσης, π.χ. αλληλοδιαδοχική οφθαλμοκίνηση, επικέντρωση προσοχής, κλπ. Επειδή και η δυσλεξία και η διάσπαση προσοχής έχουν βιολογική αιτία, γι’ αυτό και το πλέον κατάλληλο είδος διαγνωστικού τεστ θα είναι βιολογικό. Το PAVLIDIS ΤΕΣΤ είναι βιολογικό, μη-λεκτικό (= δεν βασίζεται στην ανάγνωση και γραφή, όπως κάνουν τα άλλα διαγνωστικά τεστ της δυσλεξίας), γι’ αυτό και μπορεί να εφαρμοστεί πριν διδαχθεί η ανάγνωση και η γραφή, δηλαδή από την προσχολική ηλικία για την πρόγνωση της δυσλεξίας ή τη διάγνωση της διάσπασης της προσοχής. 

                                                 ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ                     Πώς λει τουργεί (για Δυσλεξία & Διάσπαση Προσοχής)           Αναγνωρισμένο διεθνώς, με Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (Πατέντες)                                 στις ΗΠΑ, Καναδά, Γαλλία, Αγγλία. 

Ο εξεταζόμενος με το Βλέμμα του ΣΙΩΠΗΛΑ Παρακολουθεί Φωτεινά Σημεία στην οθόνη του Η/Υ, ενώ ταυτόχρονα καταγράφεται αυτομάτως φωτο-ηλεκτρονικά η οφθαλμοκίνησή του (χωρίς να ακουμπά το μάτι) με την υψηλή ακρίβεια 1 χιλιοστού του δευτερολέπτου. Τα Εξειδικευμένα Προγράμματα αυτομάτως αναλύουν τα δεδομένα και βγάζουν την αντικειμενική διάγνωση της διάσπασης προσοχής και της δυσλεξίας (πρόγνωση ή διάγνωση) από την Προσχολική ηλικία μέχρι και τους ενηλίκους. Υπάρχουν πολλά ξεχωριστά τεστ για τη δυσλεξία και για τη διάσπαση προσοχής. Η αξιοπιστία και η υψηλή ακρίβεια του PAVLIDIS TEST (όπως είναι γνωστό διεθνώς) (μπορείτε να το δείτε στο GOOGLE) είναι τεκμηριωμένη - αποδεδειγμένη

από πολλές διεθνείς ερευνητικές μελέτες και διατριβές γνωστών πανεπιστημίων της Αγγλίας (Brunel), ΗΠΑ (Rutgers Medical School, κλπ) και της Ελλάδας (ΑΠΘ και Μακεδονίας) (βλέπε τη σχετική βιβλιογραφία που παρέχεται στην ιστοσελίδα μας). Διεθνώς, είναι τόσο τεχνολογικά προηγμένη η πατενταρισμένη τεχνολογία-μεθοδολογία που ανέπτυξε ο Καθηγητής Παυλίδης στην Αγγλία & στις ΗΠΑ, που την απόκτησαν από τα πλέον φημισμένα πανεπιστήμια, π.χ. HARVARD, BOSTON, COLUMBIA, κλπ.

Σχέση Δυσλεξίας & Διάσπασης ΠροσοχήςΣΧΕΣΗ  ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ   ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ADHD) ΚΑΙ   ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ - ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ   ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ Η διάσπαση προσοχής εμφανίζεται με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες ή δυσλεξία. Όμως, στη συντριπτική πλειοψηφία συνυπάρχει με μαθησιακές δυσκολίες ή δυσλεξία και τότε είναι ακόμη πιο επιτακτική η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση & αντιμετώπισή της.

Δυσλεξία & Διάσπαση Προσοχής (συνήθως συνυπάρχουν) ¤ Βιολογικής Αιτίας, κυρίως Κληρονομικές ¤ 4 Αγόρια προς 1 Κορίτσι, διεθνώς

Τα παιδιά με Δυσλεξία ή Διάσπαση Προσοχής (ΔΕΠΥ), πολλές φορές αδίκως χαρακτηρίζονται και με τις παρακάτω φράσεις, από άγνοια:

• «Έξυπνο παιδί, αλλά αδιάφορο και τεμπέλης στα μαθήματα» • «Αφού τα γνωρίζεις, γιατί δεν τα γράφεις σωστά» • «Σου μιλάω και είναι σαν να μην μ' ακούς» • «Άμα θέλεις μπορείς» • «Πρόσεχε, κάτσε φρόνιμα, μην κουνιέσαι, μην ενοχλείς, μην πειράζεις, ….».

Μαθησιακές Δυσκολίες (Learning Disabilities)                                    ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ (ΜΔ) - LEARNING DISABILITIES

Υπάρχουν 2 είδη Μαθησιακών Δυσκολιών: 1. Γενικές - Συνήθως Δευτερογενείς – Εξωγενείς - Περιβαλλοντικής Αιτιολογίας, στις οποίες το παιδί υστερεί σε όλα τα είδη μαθημάτων και σ΄ολες τις συνθήκες, (π.χ. και στα γραπτά και στα προφορικά). 2. Ειδικές - Πρωτογενείς - Βιολογικής αιτιολογίας, στις οποίες το παιδί υστερεί μόνον σε ορισμένα είδη μαθημάτων (π.χ. στα γλωσσικά), ενώ σ΄αλλα μπορεί να αριστεύει (π.χ. στα πρακτικά) και να υστερεί μόνον σ΄ορισμένες μόνον συνθήκες (π.χ. στα γραπτά).

Ενώ η αιτιολογία των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών είναι κυρίως οργανική - βιολογική οι διαγνωστικές μέθοδοι - τεστ που χρησιμοποιούνται διεθνώς, στηρίζονται βασικά σε ψυχο - κοινωνικο - εκπαιδευτικές μεθόδους και τεστ, λόγω έλλειψης της απαιτούμενης επιστημονικής γνώσης. Δηλαδή, διεθνώς η διάγνωση των ειδικών ΜΔ πραγματοποιείται έμμεσα και υποκειμενικά = με περιοσμένη αξιοπιστία, γι’ αυτό και αρκετές φορές διαφέρουν οι διαγνώσεις. Ασφαλώς, το ιδανικό διαγνωστικό τεστ για μια βιολογικής αιτιολογίας διαταραχή, είναι βιολογικό, όπως είναι το διεθνώς μοναδικό PAVLIDIS TEST, το οποίο επιτυγχάνει, αντικειμενική και αξιόπιστη διάγνωση και για το οποίο προσέρχονται στα Κέντρα μας στην Ελλάδα, οικογένειες από τις 5 ηπείρους, από 25 χώρες (ακόμη και από τις πλέον προηγμένες, π.χ. ΗΠΑ, Ελβετία, Αυστραλία, Αυστρία, Ολλανδία, Βέλγιο, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, κλπ.)               Πιθανές Αίτιες για όλες τις κατηγορίες Μαθησιακών Δυσκολιών ¤ Νευρολογικές - Βιολογικές        ¤ Κοινωνικο - οικονομικές ¤ Κληρονομικές                           ¤ Περιβαλλοντικές ¤ Χαμηλή Ευφυΐα                        ¤ Εκπαιδευτικές ¤ Ψυχολογικές                            ¤ Λειτουργικές (π.χ.Δυσκολία στην επεξεργασία οπτικο-γλωσσικών και άλλων πληροφοριών. Καθυστέρηση ή ανεπάρκεια γλωσσικής ανάπτυξης. Εσφαλμένες στρατηγικές μάθησης, απομνημόνευσης και ανάκτησης πληροφοριών).

Κατηγορίες - Μαθησιακές Δυσκολίες σύμφωνα με τα κριτήρια του - DSM-IV (διαγνωστικό εγχειρίδιο της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρίας) ¤ Διαταραχή ανάγνωσης (δυσλεξία) ¤ Διαταραχή μαθηματικών ¤ Διαταραχή γραπτής έκφρασης ¤ ΜΔ μη προσδιοριζόμενη αλλιώς Κατηγορίες - Μαθησιακές Δυσκολίες σύμφωνα με τα κριτήρια του - ICD-10 (διαγνωστικό εγχειρίδιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) ¤ Ειδική Διαταραχή Ανάγνωσης (δυσλεξία) ¤ Ειδική Διαταραχή Ορθογραφίας ¤ Ειδική Διαταραχή Αριθμητικών Ικανοτήτων ¤ Μικτή Διαταραχή Σχολικών Ικανοτήτων

Στις πρωτογενείς ειδικές Μαθησιακες Δυσκολιες   δεν συμπεριλαμβάνονται αυτές που οφείλονται σε: ψυχωσικές καταστάσεις και άλλες σοβαρές ψυχοπαθολογίες τις οποίες εμφανίζουν τα παιδιά με ψυχογενή-αναπτυξιακά σύνδρομα, όπως σύνδρομο Αsperger, Tourette, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, αυτισμός, ιατρικά προβλήματα, όπως έλλειψη σιδήρου ή άλλων στοιχειωδών βιταμινών καθώς και νευρολογικές παθήσεις, τραυματισμοί, όγκοι εγκεφάλου, κλπ, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου.

Οι ορισμοί των ΜΔ είναι πολλοί και διαφορετικοί μεταξύ τους, δυστυχώς όμως δεν υπάρχει διεθνώς ένας κοινά αποδεκτός θετικός - αιτιολογικός ορισμός. Όλοι οι ορισμοί έχουν ως κοινό τους στοιχείο τα κριτήρια αποκλεισμού. Δηλαδή λόγω έλλειψης της κατάλληλης επιστημονικής γνώσης, αποκλείουμε όλες τις αιτίες που γνωρίζουμε ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν τις ΜΔ και αν αυτές οι αιτίες δεν τις εξηγούν, τότε και λαμβάνοντας υπόψη τις ψυχο-εκπαιδευτικές επιδόσεις του παιδιού σε σχέση με τις αναμενόμενες για την τάξη και την ηλικία του, βγαίνει η διάγνωση των ΜΔ.|

Ο ορισμός των ΜΔ της Νational Joint Committee of Learning Difficulties (1988) είναι ο εξής: «Οι Μαθησιακές Δυσκολίες είναι ένας γενικευμένος όρος που περιγράφει μια μεγάλη ομάδα πολύμορφων δυσκολιών οι οποίες εκδηλώνονται με ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών και αναφέρεται στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, της κατανόησης και των μαθηματικών. Αυτά τα προβλήματα είναι εγγενή στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Μαζί με τις ΜΔ είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης & κοινωνικής αλληλεπίδρασης τα οποία όμως από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μια ΜΔ. Επίσης οι ΜΔ μπορούν να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών»

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Οι ΜΔ αντιμετωπίζονται επιτυχώς, κυρίως με εξατομικευμένες ψυχο-εκπαιδευτικές μεθόδους, μόνον από εξειδικευμένους ειδικούς παιδαγωγούς και ψυχολόγους. Η κατανόηση και η αποδοχή του προβλήματος από το παιδί, από την οικογένειά του και από τους εκπαιδευτικούς, αποτελούν τα προαπαιτούμενα για την επιτυχή αντιμετώπιση. Η σωστή και ακριβής διάγνωση καθοδηγεί την εξατομικευμένη αντιμετώπιση σύμφωνα με τις αδυναμίες, τους ρυθμούς και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού.

Η αποτελεσματικότητα της ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ που αποκλειστικά χρησιμοποιείται στα 'DyslexiaCenters - Pavlidis Method', είναι επιστημονικά - αντικειμενικά τεκμηριωμένη - αποδεδειγμένη από πολλαπλές διεθνείς ερευνητικές μελέτες και διατριβές γνωστών πανεπιστημίων της Αγγλίας όπως των Brunel & Sheffield (Katana, 2001, Katana & Pavlidis, 2004, 2005: Hatzifilippidou, 2004: Hatzifilippidou & Pavlidis, 2004, 2005: Hatzifilippidou, Pavlidis & Evans, 2005:

Lynch, Pavlidis, Jackson, Evans, 1997) (βλέπε τη σχετική βιβλιογραφία που παρέχεται στην ιστοσελίδα μας).

● Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση και ακόμη καλύτερα η πρόγνωση των ΜΔ (π.χ. με το βιολογικό ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ), τόσο αποτελεσματικότερη καθίσταται η αντιμετώπιση. Ποτέ δεν είναι αργά, αλλά πάντοτε το χθες είναι προτιμότερο του σήμερα και αυτό του αύριο. Η έγκαιρη διάγνωση και ακόμη καλύτερα η πρόγνωση όχι μόνον προλαμβάνει - μειώνει τις Μαθησιακες Δυσκολιες, αλλά και αποφεύγονται τα σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα όπως είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση που είναι το αποτέλεσμα της αρνητικής κριτικής και της καθημερινής ταπεινωτικής σχολικής αποτυχίας. Δηλαδή, με τη σωστή ψυχολογική υποστήριξη και με την εξατομικευμένη αντιμετώπιση (π.χ. με τη ΜΕΘΟΔΟ ΠΑΥΛΙΔΗ) οδηγείται το παιδί από την αποτυχία στην επιτυχία και από την δυστυχία στην ευτυχία.

Διάγνωση Δυσλεξίας, Διάσπασης Προσοχης ..Στα 'DyslexiaCenters - Pavldis Method' εφαρμόζεται το διεθνώς αναγνωρισμένο βιολογικό ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ - PAVLIDIS TEST (οφθαλμοκίνησης) για τη διάγνωση δυσλεξίας, διάσπαση προσοχής, παρορμητικότητας με διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Η εκτενής διάγνωση στα κέντρα μας διαρκεί περίπου 2,5-3 ώρες και περιλαμβάνει:      • Καταγραφή και ανάλυση της οφθαλμοκίνησης, μέσω της προηγμένης μοναδικής             διεθνώς τεχνολογίας PAVLIDIS TEST      • Πολλαπλά ψυχο – εκπαιδευτικά τεστ για: ανάγνωση, ορθογραφία, τονισμό και μαθηματικά      • Screening οπτικής – ακουστικής οξύτητας      • Τεστ αλληλοδιαδοχής & μνήμης      • Τεστ πλευρίωσης (επικρατούν χέρι, πόδι, μάτι)      • Διεθνή τεστ ευφυΐας (WPPSI, WISC-III, WAIS)      • Εκτεταμένο ιατρικό, ψυχο – εκπαιδευτικό – κοινωνικό ιστορικό

Στα 'DyslexiaCenters' οι γονείς λαμβάνουν λεπτομερή, αντικειμενικά, αξιόπιστα, αναλυτικά και ενυπόγραφα αποτελέσματα από τον Καθηγητή Γ.Θ. Παυλίδη για τα παρακάτω:     • Ευφυΐα      • Ψυχο – εκπαιδευτική αξιολόγηση (ανάγνωση, ορθογραφία, μαθηματικά, τονισμός)      • Δυσλεξία – Διάσπαση Προσοχής – Παρορμητικότητα - Υπερκινητικότητα      • Λοιπές Μαθησιακές Δυσκολίες (Δυσορθογραφία, Δυσαριθμησία, κλπ)      • Προβλήματα Κοινωνικοποίησης      • Προβλήματα Σχέσεων – Φιλιών      • Αυτοπεποίθηση – Αυτοεκτίμηση      • Οφθαλμοκίνηση     • Συμβουλές για γονείς και εκπαιδευτικούς

Συμβουλευτική ΜελέτηςΕκτός απο την ακριβή και λεπτομερή διάγνωση, διδάσκουμε, εξηγούμε στους γονείς & στο παιδί τον τρόπο με τον οποίο θα διαβάζουν τα μαθήματα του σχολείου, στο σπίτι. Είναι ένας χρήσιμος οδηγός συνεργασίας, που συμβάλλει στη ευκολότερη &

αποτελεσματικότερη μελέτη των μαθημάτων του σχολείου, στο σπίτι. Δηλαδή, συμβάλλει στο πώς με τον ίδιο χρόνο μελέτης να αποδίδει καλύτερα το παιδί στα μαθήματα. Μαθαίνουμε στο παιδί και στους γονείς τους βασικούς τρόπους & τις καλύτερες στρατηγικές μελέτης στο σπίτι.

Στη Συμβουλευτική Μελέτης γονείς και παιδιά επίσης λαμβάνουν χρήσιμες οδηγίες και μαθαίνουν τρόπους βελτίωσης για:        • Ανάγνωση

      • Ορθογραφία       • Γραμματική       • Τονισμό       • Μαθηματικά       • Σωστή μεταφορά της σκέψης στο γραπτό λόγο       • Μελέτη θεωρητικών μαθημάτων       • Σωστή – αρμονική συνεργασία παιδιού & γονιού       • Επικέντρωσης Προσοχής

Προσοχή - Σημείωση

Η δυσλεξία και η διάσπαση προσοχής δεν αποτελούν ασθένειες και γι’ αυτό δεν θεραπεύονται. Όμως αντιμετωπίζονται - βελτιώνονται σε τόσο μεγάλο βαθμό που φτάνουν μέχρι εκεί, όπου η προσπάθεια και οι πνευματικές τους ικανότητες τους επιτρέπουν, π.χ. πανεπιστήμιο, διδακτορικό, κλπ.

Η Συμβουλευτική μελέτης από μόνη της δεν θεραπεύει τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, τη Δυσλεξία ή τη Διάσπαση Προσοχής. Φυσικά, για την αντιμετώπιση του μαθησιακού προβλήματος ή της διάσπασης προσοχής, απαιτείται η εξειδικευμένη αντιμετώπιση από τους ειδικούς επιστήμονές μας.

Ψυχοκοινωνική ΣυμβουλευτικήΣτόχος: Η βελτίωση της κοινωνικοποίησης, σχέσεων, της αυτοεκτίμησης & της αυτοπεποίθησης, που οδηγούν στην ευτυχία του παιδιού & της οικογένειάς του.

Πραγματοποιείται από τους Επιστημονικούς Διευθυντές και από εξειδικευμένους ψυχολόγους των Κέντρων μας. Πρόκειται για ένα οικογενειακό ραντεβού, στο οποίο όλα τα μέλη της οικογένειας στην αρχή ξεχωριστά το καθένα και στην συνέχεια όλοι μαζί, συζητούν με τον Επιστημονικό Διευθυντή για θέματα – προβλήματα που αφορούν το παιδί σχετικά με:

συμμαθητές φίλους εκπαιδευτικούς συγγενείς γονείς αδέρφια το άλλο φύλλο σχέσεις & επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας κοινωνικοποίηση - σχέσεις αυτοεικόνα του παιδιού αυτοπεποίθηση - αυτοεκτίμηση

Η βελτίωση των παραπάνω αυξάνει την αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση & βελτιώνει τις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Συνήθως στις οικογένειες με παιδιά με

μαθησιακές δυσκολίες & διάσπαση προσοχής, δημιουργούνται προβλήματα - προστριβές, γιατί ίσως δε γνωρίζουμε με ποιο τρόπο να βοηθήσουμε το παιδί μας. Συχνά ο κάθε γονιός ακολουθεί ξεχωριστή γραμμή διαπαδαγώγισης (δεν υπάρχει κοινή γραμμή μεταξύ των γονιών) με αποτέλεσμα το παιδί να λαμβάνει αντιφατικά μηνύματα και τελικά να μη γνωρίζει τα όρια και συνεπώς να τα ξεπερνάει, με τις γνωστές αρνητικές ψυχο-κοινωνικές και 'επαγγελματικές' συνέπειες.Στόχος λοιπόν των Συμβουλευτικών Συνεδριών, είναι τα μέλη της οικογένειας να βελτιώσουν τη μεταξύ τους επικοινωνία και τις σχέσεις τους καθώς και να βελτιωθεί η ψυχο-κοινωνική προσαρμογή του παιδιού, που σαν αποτέλεσμα έχει την σημαντική αύξηση της κοινωνικοποίησής και της αυτοπεποίθησής του.

Ψυχο-κοινωνική Διερεύνηση & ΣυμβουλευτικήΣε αυτό το ραντεβού ο Επιστημονικός Διευθυντής, ουσιαστικά βοηθά στην επίλυση τυχόν δυσκολιών που προέκυψαν κατά την έμπρακτη εφαρμογή των στόχων που από κοινού με τους γονείς τέθηκαν στο προηγούμενο οικογενειακό Συμβουλευτικό. Επιπροσθέτως, καθορίζει και νέους στόχους για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων είτε που ανέκυψαν είτε που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το παιδί, π.χ. στην οργάνωση του χρόνου, στις φιλίες του, στις σχέσεις γονέων - παιδιού, κλπ. Είναι αξιοσημείωτο ότι παρέχουμε Ψυχο-Κοινωνική συμβουλευτική και ανεξάρτητα από την οικογενειακή, π.χ. όταν οι ίδιοι οι γονείς αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και θέλουν να το συζητήσουν ή όταν θεωρούν ότι το παιδί χρειάζεται βοήθεια, όπως στην εφηβεία ή όταν παρατηρούν σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά και στη ψυχολογία του παιδιού τους. Τέλος η συμβουλευτική πραγματοποιείται όταν ο Επιστημονικός Διευθυντής κρίνει ότι είναι απαραίτητη, έχοντας παρατηρήσει συγκεκριμένα δείγματα στη συμπεριφορά και στη ψυχολογία του παιδιού είτε κατά την αντιμετώπιση, είτε από συζητήσεις με το παιδί ή με τους γονείς του.

Πρόγνωση                          Βιολογική Πρόγνωση - Διάγνωση με το Τεστ Δυσλεξιας - Pavlidis Test

Η Δυσλεξία και η Διάσπαση Προσοχής έχουν Βιολογική και κυρίως Κληρονομική αιτία, άρα υπάρχουν από τη Γέννα και μπορούν να Προγνωσθούν - Διαγνωσθούν από την Προσχολική Ηλικία.Με υψηλή ακρίβεια το βιολογικό ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ, διαγιγνώσκει αντικειμενικά τη δυσλεξία, τη διάσπαση προσοχής και την παρορμητικότητα (=ανυπομονησία) και μάλιστα από την προσχολική ηλικία (Jost, 1997; Samaras & Pavlidis, 2004). Είναι τεστ ταχύτατο, ακριβές, ασφαλές και εύκολο στην εφαρμογή του, αφού το μόνο

που κάνει ο εξεταζόμενος είναι σιωπηλά να παρακολουθεί με το βλέμμα του ένα φωτεινό ερεθισμό στην οθόνη του Η/Υ. Η παρουσίαση των ερεθισμών, η καταγραφή και η ανάλυση γίνονται αυτομάτως από το διεθνώς πατενταρισμένο σύστημα που ανάπτυξε ο Καθηγητής Γ. Θ. Παυλίδης, όταν ήταν Καθηγητής στην Αγγλία και στις ΗΠΑ. Το PAVLIDIS TEST, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο με Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία, Καναδά) και πραγματοποιείται μέσου προηγμένης φωτο-ηλεκτρονικής τεχνολογίας με πατενταρισμένο λογισμικό (software). Το Φωτοηλεκτρονικό του σύστημα είναι τόσο προηγμένο διεθνώς που το έχουν αποκτήσει από τα πλέον διεθνώς φημισμένα πανεπιστήμια, όπως το HARVARD, ΒOSTON, PENN STATE, COLUMBIA, κ.λ.π.

Ποια τα πλεονεκτήματα του Τεστ Παυλίδη; Τα βασικότερα πλεονεκτήματα του Τεστ Παυλίδη είναι η αντικειμενικότητα και η πρόγνωση που προσφέρει τον έγκαιρο εντοπισμό της δυσλεξίας και της διάσπασης προσοχής (ΔΕΠΥ - ADHD).Το PAVLIDIS TEST επειδή δεν βασίζεται ούτε στην ανάγνωση ούτε στη γραφή (όπως τα άλλα ψυχοεκπαιδευτικά τεστ που χρησιμοποιούνται διεθνώς), αλλά βασίζεται σε βιολογικές μετρήσεις (οφθαλμοκίνηση) γι’ αυτό και επιτυγχάνει την αξιόπιστη πρόγνωση και τη διάγνωση της Δυσλεξίας και της Διάσπασης Προσοχής από την Προσχολική Ηλικία. Πριν δηλαδή το παιδί μάθει να γράφει και να διαβάζει, επειδή ο δυσλεξικός γεννιέται δυσλεξικός και στο PAVLIDIS TEST το παιδί δεν χρειάζεται να μιλήσει, να γράψει ή να διαβάσει, γι’ αυτό και εφαρμόζεται ασχέτως Γλώσσας & Ηλικίας.Η πρόγνωση προλαμβάνει τα Μαθησιακά και τα Ψυχολογικά Προβλήματα που προκαλούνται από την (τουλάχιστον κατά 1.5 χρόνο) καθυστερημένη διάγνωση που γίνεται διεθνώς με τα ψυχοεκπαιδευτικά τεστ, διότι το θεμελιώδες-βασικό διαγνωστικό κριτήριο της δυσλεξίας είναι η σημαντική υστέρηση στην ανάγνωση (τουλάχιστον κατά 1.5 χρόνο) σε σχέση με τη μέση επίδοση των παιδιών της ίδιας τάξης. Άρα, αν προσθέσουμε τον 1,5 χρόνο της απαιτούμενης υστέρησης στην αρχή της πρώτης δημοτικού φτάνουμε στα μέσα της 2ας δημοτικού. Όμως, μέχρι τότε το παιδί θα μείνει σημαντικά πίσω στα μαθήματα σε σχέση με τους συμμαθητές του. Η από άγνοια αρνητική κριτική συνδιαζόμενη με την ταπεινωτική καθημερινή σχολική αποτυχία, οδηγεί στη χαμηλή αυτοπεποίθηση και στη δυστυχία. Αντιθέτως, η πρόγνωση προλαμβάνει τόσο τις μαθησιακές δυσκολίες όσο και τα δευτερογενή ψυχοκοινωνικά προβλήματα που δημιουργούν.

Αντιμετώπιση Δυσλεξίας, Μαθησιακές Δυσκολίες ..Στα Κέντρα μας εφαρμόζεται αποκλειστικά η ‘PAVLIDIS METHOD’, την οποία ανέπτυξε ο καθηγητής Παυλίδης, μετά από πολυετείς έρευνες σε πανεπιστημιακά περιβάλλοντα και χάρη στη διεθνή κλινική εμπειρία >35 ετών (από το 1978) στην Αγγλία, ΗΠΑ και Ελλάδα, σε συνεργασία με 6 Ευρωπαϊκές χώρες (Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Σουηδία).Το ψυχο–εκπαιδευτικό πρόγραμμα Αντιμετώπισης της ‘PAVLIDIS METHOD’

περιλαμβάνει εξειδικευμένες ασκήσεις Ανάγνωσης, Ορθογραφίας, Τονισμού, Μαθηματικών, Καλλιγραφίας, κλπ οι οποίες προσαρμόζονται διαρκώς στο επίπεδο του κάθε μαθητή & εφαρμόζονται ευχάριστα μέσω Η/Υ – Multimedia. Βοηθούμε το παιδί να βελτιώσει τη χαμηλή σχολική του επίδοση  - και ταυτόχρονα την ψυχολογία και την αυτοπεποίθησή του. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα Αντιμετώπισης της ‘PAVLIDIS METHOD’, προσαρμόζεται στις προσωπικές ανάγκες και στις δυνατότητες του κάθε παιδιού, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της λεπτομερούς διάγνωσης, την τάξη, το μαθησιακό επίπεδο & την πρόοδο του κάθε μαθητή.

ΟΦΘΑΛΜΟΚΙΝΗΤΙΚΟ BIOFEEDBACK  &  ΓΝΩΣΤΙΚΟ - ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ‘PAVLIDIS METHOD’ επίσης περιλαμβάνει το οφθαλμοκινητικό Biofeedback, το οποίο αναπτύχθηκε απο τον Καθηγητή Παυλίδη και αυτομάτως μετατρέπει τα ασύνειδητα λάθη σε συνειδητά και έτσι τα καθιστά διορθούμενα. Πρόκειται για τη ‘βιολογική’ αντιμετώπιση της Διάσπασης Προσοχής και εν μέρει της Δυσλεξίας, που είναι απολύτως ασφαλής, ευχάριστη και αποτελεσματική, χωρίς καμία παρενέργεια. Η αντιμετώπιση με το οφθαλμοκινητικό Biofeedback πραγματοποιείται σαν ευχάριστο παιχνίδι μέσω Η/Υ με τα εξειδικευμένα προγράμματά μας. Κάθε φορά που η προσοχή ή η παρόρμηση του παιδιού το ωθούν να αφαιρεθεί, ενημερώνεται άμεσα ο εγκέφαλος εντός 3 χιλιοστών του δευτερολέπτου για το ‘λάθος’ που ξεκίνησε να κάνει και έτσι επαναφέρει άμεσα τον εξεταζόμενο στο αρχικό του καθήκον - στόχο. Με τον παραπάνω τρόπο ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται να μετατρέπει τα ασυνείδητα λάθη (μη ελέγξιμα) σε συνειδητά (ελέγξιμα). Το αποτέλεσμα είναι ότι από τη στιγμή που ο εγκέφαλος συνειδητοποιεί τα λάθη του, μπορεί να τα διορθώσει. Δηλαδή, μέσω του οφθαλμοκινητικού Biofeedback εκπαιδεύεται ο εγκέφαλος να αυτοδιορθώνεται. Συνδυάζουμε το Οφθαλμοκινητικό Biofeedback με τη Γνωστικο - Συμπεριφορική θεραπεία για την ταυτόχρονη βελτίωση τόσο της Διάσπασης Προσοχής και Παρορμητικότητας, όσο και της Κοινωνικής τους συμπεριφοράς - προσαρμογής, που οδηγούν στην πρόοδο και στην ευτυχία τους.

Σύντομο Βιογραφικό ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΠΑΥΛΙΔΗΣ

ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ - ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ  • Καθηγητής Μαθησιακών Δυσκολιών του Πανεπιστημίου     Μακεδονίας  • Honorary University Fellow, Brunel University, ΑΓΓΛΙΑ  • Ισόβιος Fellow, Διεθνής Ακαδημία Ερευνών Μαθησιακών     Δυσκολιών

Νεότατος, από 23 ετών επί 38 έτη διδάσκει & ερευνά σε γνωστά πανεπιστήμια της Αγγλίας, της Ελλάδας & των ΗΠΑ. Η διεθνής πανεπιστημιακή - ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία περιλαμβάνει και τα εξής:

Κλινικός Καθηγητής, Τμήμα Ψυχιατρικής, Ιατρική Σχολή, Penn State University, ΗΠΑ 

Senior Research Fellow, Τμήμα Ψυχολογίας, Manchester University, ΑΓΓΛΙΑ

Αναπλ. Καθηγητής, Τμήματα Ψυχιατρικής & Παιδιατρικής, Rutgers Medical School, NJ, ΗΠΑ

Επισκέπτης Καθηγητής, Ιατρικό Τμήμα, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης

Καθηγητής Έρευνας, George Washington University, Washington, ΗΠΑ

Ο Καθηγητής Παυλίδης, εκτός από τις >160 δημοσιεύσεις σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια, έχει δημοσιεύσει και τα εξής 5 βιβλία [1 ελληνικό (2010, υπό δημοσίευση) & 4 βιβλία στα Αγγλικά (1981, 1986, 1990, 1990)]:

Τη σχετική Βιβλιογραφία μπορείτε είτε να τη ζητήσετε από τα 'DyslexiaCenters - Pavlidis Method' © ή http://www.dyslexiacenters.gr/

Διεθνής Αναγνώριση και Επιστημονική Προσφορά:

Κατέχει την 1 η θέση παγκοσμίως σε επιστημονικές αναφορές (citations) στην επιστημονική περιοχή της οφθαλμοκίνησης & της δυσλεξίας (των επιστημονικών άρθρων στα eye movements and dyslexia) που ο ίδιος πρωτοποριακά ανέπτυξε,διεθνώς.

Πρόεδρος όλων των Παγκοσμίων Συνεδρίων Δυσλεξίας από το 1983 Ισόβιος Fellow & τ. Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Ερευνών

Μαθησιακών Δυσκολιών To βιογραφικό του περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και στο WHO IS WHO IN

THE WORLD (Λεξικό Προσωπικοτήτων Παγκόσμιας Ακτινοβολίας) Στο WHO IS WHO IN SCIENCE & TECHNOLOGY (Λεξικό

Προσωπικοτήτων της Επιστήμης και της Τεχνολογίας) Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων στην Αγγλία, Ελλάδα και ΗΠΑ Προσκεκλημένος ομιλητής σε δεκάδες διεθνή και παγκόσμια επιστημονικά

συνέδρια Δημιουργός και Διευθυντής Εργαστηρίων Δυσλεξίας και Οφθαλμοκίνησης

σε Ιατρικές Σχολές και σε τμήματα Ψυχολογίας και Εκπαίδευσης γνωστών Πανεπιστημίων της Αγγλίας, Ελλάδας και των ΗΠΑ

Εφευρέσεις - Διεθνή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας: Εφευρέτης του ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ (οφθαλμοκίνησης) για την ακριβή

Βιολογική Πρόγνωση - Διάγνωση της Διάσπασης Προσοχής και της Δυσλεξίας, αναγνωρισμένου με Διεθνή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (ΗΠΑ, ΚΑΝΑΔΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΑΓΓΛΙΑ)

Ανέπτυξε τη Μέθοδο εξατομικευμένης Αντιμετώπισης της Δυσλεξίας με Πολυμέσα & Η/Υ

Προσκεκλημένος ομιλητής σε εκατοντάδες γνωστά πανεπιστήμια της Αγγλίας, ΗΠΑ (π.χ. Harvard, Cornell, κλπ) και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, καθώς και σε πολλές πόλεις της Ελλάδος, ενώπιον πολυάριθμων ακροατηρίων εκπαιδευτικών και γονέων

Είναι ευτυχής πατέρας 3 αγοριών, του Αλέξανδρου, Αριστοτέλη και Οδυσσέα

Pavlidis Test (Τεστ Παυλίδη)Η Δυσλεξία και η Διάσπαση Προσοχής έχουν Βιολογική και κυρίως Κληρονομική αιτία, άρα υπάρχουν από τη Γέννα και μπορούν να Προγνωσθούν - Διαγνωσθούν από την Προσχολική Ηλικία.Με υψηλή ακρίβεια το βιολογικό ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ (ΤΕΣΤ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ & ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ), διαγιγνώσκει αντικειμενικά τη δυσλεξία, τη διάσπαση προσοχής και την παρορμητικότητα (= ανυπομονησία) και μάλιστα από την προσχολική ηλικία (Jost, 1997; Samaras & Pavlidis, 2004). Είναι τεστ ταχύτατο, ακριβές, ασφαλές και εύκολο στην εφαρμογή του, αφού το μόνο που κάνει ο εξεταζόμενος είναι σιωπηλά να παρακολουθεί με το βλέμμα του ένα φωτεινό ερεθισμό στην οθόνη του Η/Υ. Η παρουσίαση των ερεθισμών, η καταγραφή και η ανάλυση γίνονται αυτομάτως από το διεθνώς πατενταρισμένο σύστημα που ανάπτυξε ο Καθηγητής Γ. Θ. Παυλίδης, όταν ήταν Καθηγητής στην Αγγλία και στις ΗΠΑ. Το PAVLIDIS TEST, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο με Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία, Καναδά) και πραγματοποιείται μέσου προηγμένης φωτο-ηλεκτρονικής τεχνολογίας με πατενταρισμένο λογισμικό (software). Το Φωτοηλεκτρονικό του σύστημα είναι τόσο προηγμένο διεθνώς που το έχουν αποκτήσει τα πλέον διεθνώς φημισμένα πανεπιστήμια, όπως το HARVARD, ΒOSTON, PENN STATE, COLUMBIA, κ.λ.π.

Ποια τα πλεονεκτήματα του ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ; Τα βασικότερα πλεονεκτήματα του Τεστ Παυλίδη είναι η αντικειμενικότητα και η πρόγνωση που προσφέρει τον έγκαιρο εντοπισμό της δυσλεξίας και της διάσπασης προσοχής (ΔΕΠΥ - ADHD).Το PAVLIDIS TEST επειδή δεν βασίζεται ούτε στην ανάγνωση ούτε στη γραφή (όπως τα άλλα ψυχοεκπαιδευτικά τεστ που χρησιμοποιούνται διεθνώς), αλλά βασίζεται σε βιολογικές μετρήσεις (οφθαλμοκίνηση) γι’ αυτό και επιτυγχάνει την αξιόπιστη πρόγνωση και τη διάγνωση της Δυσλεξίας και της Διάσπασης Προσοχής από την Προσχολική Ηλικία . Πριν δηλαδή το παιδί μάθει να γράφει και να διαβάζει, επειδή ο δυσλεξικός γεννιέται δυσλεξικός και στο PAVLIDIS TEST το παιδί δεν χρειάζεται να μιλήσει, να γράψει ή να διαβάσει, γι’ αυτό και εφαρμόζεται ασχέτως Γλώσσας & Ηλικίας.Η πρόγνωση προλαμβάνει τα Μαθησιακά και τα Ψυχολογικά Προβλήματα που προκαλούνται από την (τουλάχιστον κατά 1.5 χρόνο) καθυστερημένη διάγνωση που γίνεται διεθνώς με τα ψυχοεκπαιδευτικά τεστ, διότι το θεμελιώδες-βασικό διαγνωστικό κριτήριο της δυσλεξίας είναι η σημαντική υστέρηση στην ανάγνωση (τουλάχιστον κατά 1.5 χρόνο) σε σχέση με την μέση επίδοση των παιδιών της ίδιας τάξης. Άρα, αν προσθέσουμε τον 1,5 χρόνο της απαιτούμενης υστέρησης στην αρχή της πρώτης δημοτικού, φτάνουμε στα μέσα της 2ας δημοτικού. Όμως, μέχρι τότε το παιδί θα μείνει σημαντικά πίσω στα μαθήματα σε σχέση με τους συμμαθητές του. Η από άγνοια αρνητική κριτική συνδυασμένη με την ταπεινωτική καθημερινή σχολική αποτυχία, οδηγεί στη χαμηλή αυτοπεποίθηση και στη δυστυχία. Αντιθέτως, η πρόγνωση προλαμβάνει τόσο τις μαθησιακές δυσκολίες όσο και τα δευτερογενή ψυχοκοινωνικά προβλήματα που δημιουργούν.

Pavlidis Method (Μέθοδος Παυλίδη)Η Ακριβής & Αναλυτική Πρόγνωση – Διάγνωσή μας, καθοδηγεί με ακρίβεια την εξατομικευμένη - αποτελεσματική Αντιμετώπιση σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού. Η PAVLIDIS METHOD, αναπτύχθηκε σε πανεπιστημιακό περιβάλλον μετά από πολύχρονες έρευνες και διεθνή κλινική εμπειρία 31 ετών (από το 1978) στην Αγγλία, ΗΠΑ και Ελλάδα, σε συνεργασία με 6 Ευρωπαϊκές χώρες. Πραγματοποιείται μέσω Η/Υ και Πολυμέσων, βοηθώντας το παιδί να βελτιώσει τη χαμηλή σχολική του επίδοση και ως αποτέλεσμα την ψυχολογία και αυτοπεποίθησή του. Το ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της PAVLIDIS METHOD περιλαμβάνει εξειδικευμένες ασκήσεις μας, Ανάγνωσης, Ορθογραφίας, Τονισμού, Αριθμητικής και Καλλιγραφίας, οι οποίες προσαρμόζονται διαρκώς - δυναμικά στην τάξη και στο μαθησιακό επίπεδο του κάθε μαθητή. Αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Παυλίδη και εφαρμόζεται μέσω H/Y- Multimedia αποκλειστικά στα 'DyslexiaCenters - Pavlidis Method', από τους ψυχολόγους και τους ειδικούς παιδαγωγούς μας, τους οποίους εκπαιδεύουμε πλήρως.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣΗ αποτελεσματικότητα της Μεθόδου Παυλίδη αποδείχθηκε από τα αποτελέσματα πολυετών διεθνών ερευνών 2 γνωστών πανεπιστημίων της Αγγλίας (Sheffield και Brunel). H PAVLIDIS METHOD απεδείχθη ότι είναι 6,53 στην ορθογραφία και 8 φορές στον τονισμό αποτελεσματικότερη από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στα ελληνικά σχολεία. Παρόμοια πρόοδος επιτυγχάνεται και στην Ανάγνωση, στη Διάσπαση Προσοχής και στην Καλλιγραφία. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της PAVLIDIS METHOD είναι ότι ανάλογα με την πρόοδο του παιδιού, προσαρμόζεται διαρκώς, με αποτέλεσμα να οδηγεί στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του κάθε παιδιού σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, ρυθμούς και δυνατότητες.Οδηγούμε τα παιδιά από την αποτυχία στην επιτυχία και από τη δυστυχία στην ευτυχία.

80.000 ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΕ ΑΠΟΓΝΩΣΗ

δυσλεξία και σχολικός αποκλεισμός

   

του Χρήστου Κάτσικα 

 

Σε κάθε τάξη οι εκπαιδευτικοί συναντούν μαθητές με χαμηλή σχολική επίδοση, χωρίς να μπορούν να προσδιορίσουν με βεβαιότητα τις αιτίες της σχολικής αποτυχίας. Πολλές περιπτώσεις είναι δυνατόν να οφείλονται σε ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, στη δυσλεξία, που δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή.

            Η δυσλεξία σύμφωνα με τα διεθνή στατιστικά δεδομένα πλήττει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ατόμων που ανέρχεται στο 5-10% σε παγκόσμιο επίπεδο. Ας μη μας εφησυχάζει ότι «επίσημα» το ποσοστό των μαθητών που έχουν προσκομίσει  διάγνωση από ιατροπαιδαγωγικά κέντρα και άλλες υπηρεσίες ανέρχεται σε 2,2%. Με βάση τους διεθνείς στατιστικούς δείκτες, σε ένα μαθητικό πληθυσμό 1.500.000 μαθητών από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο, εκτιμάται ότι περίπου 80.000 μαθητές παρουσιάζουν σοβαρές αναγνωστικές δυσκολίες.

Η δυσλεξία, σύμφωνα με τον Γιώργο Παυλίδη, καθηγητή των Μαθησιακών Δυσκολιών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, είναι βιολογικής αιτιολογίας, κυρίως κληρονομική (γονίδια 1, 6 και 15) . Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια σε αναλογία 3 - 4 αγόρια προς 1 κορίτσι, όπως και η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα που συχνά τη συνοδεύουν.

Γενικότερα οι περισσότεροι δυσλεξικοί μαθητές παρουσιάζουν αδυναμία στα γλωσσικά και τα θεωρητικά μαθήματα, ενώ η σχολική τους επίδοση είναι καλύτερη στα προφορικά. Σίγουρα η πνευματική τους  ικανότητα είναι ανώτερη απ΄ αυτήν που δείχνει η σχολική τους επίδοση, η οποία είναι ανομοιογενής. Στο «πάνθεον» των δυσλεξικών ανήκουν μεγάλοι επιστήμονες και προσωπικότητες όπως οι: Αλ. Αϊνστάιν, Θ. Έντισον, Λεον. Ντα Βίντσι. κ.α.

Τα παιδιά με δυσλεξία γενικά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, εντοπίζονται, αφού έχουν οδηγηθεί στον ...Καιάδα της σχολικής αποτυχίας. Το σχολικό μας σύστημα σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί ως σταθμός τρένων και το μόνο που φαίνεται ότι το απασχολεί είναι η τήρηση των ωραρίων του. Έτσι χιλιάδες παιδιά με δυνατότητες και ικανότητες, οι δυσλεξικοί μαθητές, οδηγούνται στην «Οδό του Μαρτυρίου» κι ανεβαίνουν τον Γολγοθά της σχολικής αποτυχίας, στη συντριπτική τους πλειοψηφία εξαιτίας της «ισοπεδωτικής παιδαγωγικής» που εφαρμόζεται.  

Από τον πίνακα 1 διαπιστώνεται ότι οι ίδιοι οι καθηγητές παραδέχονται ότι η εκπαιδευτική πολιτική είναι αναποτελεσματική για μια πετυχημένη παιδαγωγική παρέμβαση στους δυσλεξικούς μαθητές.

            ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Μ.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

ΔΥΣΛΕΞΙΑΣΕρωτήσεις ΟΧΙ

(ποσοστό %)Το σχολείο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των δυσλεξικών μαθητών; 96Μπορούν να διδάξουν οι καθηγητές αποτελεσματικά τους δυσλεξικούς μαθητές;

95

Υπάρχει ειδικό αναλυτικό πρόγραμμα για μαθησιακές δυσκολίες - δυσλεξία;

98

Έχει γίνει σχετική επιμόρφωση των καθηγητών; 82,3Έχετε γνώση μεθόδων εκπαιδευτικής αγωγής δυσλεξικών μαθητών; 85ΠΗΓΗ: Έρευνα Π. Κωνσταντοπούλου, 3ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Ειδικής Αγωγής. 

Συγκεκριμένα η συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών (96%) παραδέχεται ότι το σχολείο δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των δυσλεξικών μαθητών και δηλώνει ότι δεν είναι εξοπλισμένοι για να διδάξουν αποτελεσματικά αυτούς τους μαθητές, αφού, άλλωστε, δεν υπάρχει ειδικό αναλυτικό πρόγραμμα για μαθησιακές δυσκολίες - δυσλεξία. Παράλληλα το 82% παραδέχεται ότι δεν έχει γίνει σχετική επιμόρφωση με αποτέλεσμα το 85% να μην έχει γνώση μεθόδων εκπαιδευτικής αγωγής δυσλεξικών μαθητών.

Στα πλαίσια αυτά γίνεται κατανοητό γιατί οι μαθητές/τριες της Β/θμιας εκπαίδευσης, παρά τις διαγνωστικές εκθέσεις -ανεπαρκείς και ελλιπείς κατά το πλείστον- που προσκομίζουν στα Γυμνάσια-Λύκεια, πλην του δικαιώματος σε προφορική αντί της γραπτής εξέτασης, δεν έχουν καμία πρόσθετη και διαφορετική διδακτική υποστήριξη στη σχολική μονάδα.             Η έλλειψη επαρκών και άρτια εξοπλισμένων και στελεχωμένων διαγνωστικών μονάδων συχνά δεν επιτρέπει την έγκαιρη και πλήρη διαγνωστική εκτίμηση των ιδιαιτέρων αναγκών των παιδιών με ειδικές  μαθησιακές δυσκολίες - δυσλεξία. Ωστόσο οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες - δυσλεξία είναι δυνατόν να διαγνωσθούν εγκαίρως και να αντιμετωπισθούν κατάλληλα, ώστε να προληφθούν οι αρνητικές συνέπειες στον ψυχο-συναισθηματικό κόσμο των μαθητών γενικότερα και στη σχολική τους πορεία ειδικότερα.

 

 ΤΑ «ΣΗΜΑΔΙΑ» ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ

Υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά ή συμπτώματα τα οποία καθηγητές και γονείς μπορούν να προσέξουν και τα οποία παρέχουν ενδείξεις για διάγνωση δυσλεξίας. Ένας μεγάλος αριθμός παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζει προβλήματα στην ανάγνωση και τη γραφή. Υπάρχουν, όμως και περιπτώσεις όπου, ενώ είναι καλοί αναγνώστες, έχουν εξαιρετικά χαμηλή ορθογραφική επίδοση. Αυτοί οι μαθητές αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσορθογραφίας.

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΟΙ ΤΥΠΟΙ - ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΛΑΘΩΝ ΔΥΣΛΕΞΙΚΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

    Παράλειψη γραμμάτων ή συλλαβών    Αντικατάσταση γραμμάτων ή συλλαβών    Πρόσθεση γραμμάτων ή συλλαβών    Χρήση του κεφαλαίου γράμματος    Τονισμός (παρατονισμός) ή παντελής έλλειψη τόνων    Απουσία απόστασης μεταξύ λέξεων στην πρόταση    Κακή γραφή των γραμμάτων    Λάθη σε βασικούς κανόνες ορθογραφίας (λάθη μορφολογίας)    Λάθη ιστορικής ορθογραφίας    Έλλειψη γενίκευσης των κανόνων ορθογραφίας σε όλες τις λέξεις, ομοιοκατάληκτες ή

παράγωγεςΠΗΓΗ:  Σύνθεση στοιχείων από Παύλος Αδαμόπουλος - Βασιλική Χατζημπαλόγλου, Δυσλεξία: πώς να προστατέψετε το παιδί από την απειλή της, Σαββάλας, Αθήνα 2002 και Σ. Παντελιάδου, Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000 

Είναι επιστημονικά επιβεβαιωμένο ότι οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες - δυσλεξία είναι δυνατόν να διαγνωσθούν εγκαίρως και να αντιμετωπισθούν κατάλληλα, ώστε να προληφθεί η εκδήλωση δευτεροπαθών διαταραχών, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, το αίσθημα αποτυχίας, η απογοήτευση και άλλες λιπαίνουν το έδαφος της περιθωριοποίησης και της απόρριψης. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ένα σχολείο που σέβεται τις ιδιαίτερες ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.            Η διαφορετική αντιμετώπιση αποκλειστικά στις εξετάσεις του ελάχιστου ποσοστού των μαθητών που έχουν «επίσημο χαρτί» δυσλεξίας δεν συνιστά προληπτική ούτε καν θεραπευτική παιδαγωγική παρέμβαση. Aλλωστε οι «επίσημες εκθέσεις» επικεντρώνονται σε ποσοτικές ή ελλιπείς πληροφορίες, οι οποίες, κατά κανόνα, δεν είναι ερμηνεύσιμες από τους εκπαιδευτικούς. Επιπλέον η διαγνωστική εκτίμηση σπάνια υποδεικνύει προτάσεις για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών, η οποία θα έπρεπε να σχεδιαστεί από το σχολείο. Έτσι το χάσμα μεταξύ διαγνωστικής εκτίμησης και εκπαιδευτικής παρέμβασης επιφέρει αρνητικές συνέπειες για την εξέλιξη των δυσλεξικών μαθητών. 

Πρώιμες προειδοποιητικές ενδείξεις - Προσχολική ηλικία - Τέταρτη τάξηΠροσχολική ηλικία 1η - 4η Τάξη

Καθυστερημένη ομιλία σε σχέση με τα άλλα παιδιά

Δυσκολία στην εκμάθηση των σχέσεων γραμμάτων και φθόγγων.

Προβλήματα προφοράς Μπερδεύει απλές λέξεις (τρέχω, τρώγω, θέλω).Αργή ανάπτυξη του λεξιλογίου, συχνή αδυναμία εύρεσης της σωστής λέξης

Κάνει συστηματικά λάθη ανάγνωσης και ορθογραφίας συμπεριλαμβανόμενης της αντιστροφής (β/θ), του αναποδογυρίσματος (η/ω) και της αντιμετάθεσης γραμμάτων (ποτό-τόπο) και των αντικαταστάσεων (βόδι-πόδι).

Δυσκολία να κάνει ομοιοκαταληξίες Κάνει λάθη στη σειρά των αριθμών και μπερδεύει τα αριθμητικά σύμβολα (+, -, *, /, =).

Δυσκολία στην εκμάθηση των αριθμών, των γραμμάτων της αλφαβήτου και των ημερών της εβδομάδας

Αργή ανάκληση γεγονότων.

Εξαιρετικά αεικίνητο, αποσπάται συχνά η προσοχή του

Αργή εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, βασίζεται κυρίως στην απομνημόνευση.

Δυσκολία στη επικοινωνία με τα άλλα παιδιά

Ενστικτώδης, με πλήρη έλλειψη προγραμματισμού.

Μικρή ικανότητα στην εφαρμογή κατευθύνσεων και διαδικασιών

Ασταθές κράτημα μολυβιού.

  Δυσκολία εκμάθησης της ώρας.  Κακός συντονισμός, δεν αντιλαμβάνεται το

φυσικό περιβάλλον, παθαίνει συχνά ατυχήματα.