บ้�านจ๊�างน�กกอตั้� งเมื่��อปี� พ.ศ. 2528 โดย สล่าเพชร วิ�ร�ยะซึ่"�งได�รวิบ้รวิมื่เพ��อนฝู%ง ตั้ล่อดจ๊นล่%กศ�ษย'ล่%กหา ชางแกะสล่�กฝู�มื่�อด*แล่ะมื่*ควิามื่ร�กในศ�ล่ปีะการแกะสล่�ก ไมื่�แบ้บ้ล่�านนามื่ารวิมื่ตั้�วิก�นจ๊�ดตั้� ง กล่-มื่แกะสล่�กขึ้" นมื่า

เมื่��อปี�พ.ศ.2531 ค-ณล่-งปีระย%ร จ๊รรยาวิงศ' (2458) คอล่�มื่น'น�สตั้'ช��อด�งแหงหน�งส�อพ�มื่พ' ไทยร�ฐในขึ้ณะ น� น ได�ให�เก*ยรตั้� มื่า เย*�ยมื่ เย�อน พร�อมื่ก�บ้ตั้� งช��อบ้�านวิา บ้�านจ๊�างน�ก อ�นหมื่ายถึ"งบ้�านท*�มื่*ช�าง เยอะแยะมื่ากมื่าย“ ”

บ้�านจ๊�างน�ก ได�มื่*การพ�ฒนาร%ปีแบ้บ้การแกะสล่�กช�าง จ๊ากเด�มื่ท*�ชางแกะจ๊ะมื่*การแกะสล่�กแบ้บ้ ตั้ายตั้�วิ ร%ปีแบ้บ้จ๊ะซึ่4 าก�น มื่าเปี5นการแกะสล่�กช�างท*�ด%มื่*ช*วิ�ตั้ช*วิา มื่*ทาทางทวิงท4านองท*�เหมื่�อน ช�างจ๊ร�ง ๆ ซึ่"�งน�บ้เปี5นแหงแรกท*�มื่*การแกะสล่�กช�าง ร%ปีแบ้บ้น*

บ้�านจ๊�างน�กย�งเปี5นแหงแรกท*�มื่*การทดล่องน4าวิ�สด-ใหมื่ๆ ท*�หาได�ในท�องถึ��นมื่าทดแทนวิ�สด-เด�มื่ ท*�น�บ้วิ�นมื่*แตั้จ๊ะหายากมื่ากขึ้" น เชน มื่*การน4าเอาไมื่�ขึ้* เหล่7กมื่าทดแทนไมื่�ส�ก ซึ่"�งปีระโยชน'เพ*ยงอยางเด*ยวิขึ้องไมื่�ขึ้* เหล่7ก ในสมื่�ยกอน ค�อน4ามื่าท4าเปี5นเช� อเพล่�งเทาน� น แล่ะผล่ท*�ได�จ๊ากการน4ามื่าแกะสล่�กพบ้วิา ไมื่�ขึ้* เหล่7กเปี5นไมื่�เน� อแขึ้7งมื่ากการแกะคอน ขึ้�างยากกวิาไมื่�ส�ก แตั้ผล่งานท*�ออกมื่าจ๊ะสวิยงามื่ แล่ะส*เปี5นธรรมื่ชาตั้�

นอกจ๊ากการทดล่องเร��องขึ้องไมื่�แล่�วิ ย�งมื่*การน4าเอาภู%มื่�ปี;ญญาชาวิบ้�านท*�ส�บ้ทอด ก�นมื่ามื่าปีระย-กตั้'ใช� ก�บ้งานแกะสล่�ก น��นก7ค�อ น4าเอาล่%กมื่ะเกล่�อท*�ใช�ในการย�อมื่ผ�า มื่าย�อมื่ส*ไมื่�ซึ่"�งก7ให�ส*ท*�เปี5นธรรมื่ชาตั้�แล่ะ ไมื่มื่*สารพ�ษตั้กค�างเปี5นอ�นตั้ราย ตั้อมื่น-ษย' แล่ะส��งแวิดล่�อมื่

เมื่��อปี� พ.ศ. 2546 บ้�านจ๊�างน�ก ได�ร�บ้การบ้รรจ๊-ให�เปี5นหน"�งในพ�พ�ธภู�ณฑ์'ท�องถึ��น ส�งก�ด เอกชน ย�งผล่ให�เปี5นท*�ร% �จ๊�ก ก�นอยางแพรหล่ายในหมื่%น�กทองเท*�ยวิท� งชาวิไทยแล่ะ ชาวิตั้างปีระเทศ ท*�มื่*ควิามื่สนใจ๊ในศ�ล่ปีะแขึ้นงน*

นอกจ๊ากน* หน"�งในควิามื่ภูาคภู%มื่�ใจ๊ขึ้องสล่าบ้�านจ๊�างน�กท-กคนค�อ การท*�เปี5นสวินหน"�งขึ้องการท4าให�ผ%�คน ได�เก�ดควิามื่ร�ก หวิงแหน แล่ะ ตั้ระหน�กถึ"งควิามื่ส4าค�ญ แล่ะปี;ญหาขึ้อง ช�างไทยในปี;จ๊จ๊-บ้�น แล่ะรวิมื่ก�นอน-ร�กษ'ช�างไทยให�อย%ค%ก�บ้คนไทยอ*กนานเทานาน

ประวั�ติ�และผลงานของ สล�า เพชร วั�ร�ยะ

ศ�ล่ปี>นด*เดนจ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่ ปีระจ๊4าปี� 2543 สาขึ้าท�ศนศ�ล่ปี? ด�านปีระตั้�มื่ากรรมื่

สล�า เพชร วั�ร�ยะ เก�ดเมื่��อวิ�นท*� 8

มื่*นาคมื่ พ.ศ. 2498 สถึานท*�เก�ด บ้�านบ้วิกค�าง อ4าเภูอส�นก4าแพง จ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่ เปี5นบ้-ตั้รขึ้อง นายส�งห' วิ�ร�ยะ แล่ะ นางบ้�วิจ๊*น วิ�ร�ยะ มื่*พ*�น�อง 5 คน

ครอบ้คร�วินายเพชร วิ�ร�ยะ สมื่รสก�บ้นางนงเยาวิ' วิ�ร�ยะ (น�นไชยศ�ล่ปี?) มื่*บ้-ตั้รธ�ดาท� งหมื่ด 2

คน ค�อ1. นางสาวิวิาร*ยา วิ�ร�ยะ2. นางสาวิเวิร-ยา วิ�ร�ยะ

การศ"กษาระด�บ้ปีระถึมื่ศ"กษาปี�ท*� 4 จ๊ากโรงเร*ยนผ%�ใหญ 1 หอพระ จ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่การศ"กษาผ%�ใหญ ระด�บ้ 4 (มื่.ศ. 3) จ๊ากโรงเร*ยนผ%�ใหญส�นก4าแพง อ4าเภูอส�นก4าแพง จ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่

ผล่งานท*�ผานมื่าพ.ศ. 2515-2519 เร*ยนแกะสล่�กไมื่�ก�บ้คร%อ�าย เดชดวิงตั้า จ๊ากน� นได�ร�บ้จ๊�างแกะสล่�กตั้ามื่ร�านพ.ศ. 2526 ได�ร�บ้ราชการเปี5นวิ�ทยากรฝู@กอบ้รมื่อาช*พแกะสล่�กไมื่�ปีระจ๊4ากรมื่สงเสร�มื่อ-ตั้สาหกรรมื่ กร-งเทพฯ 2 ปี� จ๊"งล่าออกมื่าท4างานท*�บ้�านพ.ศ. 2530 ศ"กษาเก*�ยวิก�บ้เร��องช�าง สามื่ารถึถึายทอดเปี5นผล่งานแกสะล่�กช�างได�หล่ายร%ปีแบ้บ้ กล่ายเปี5นชางฝู�มื่�อแล่ะปีระกอบ้อาช*พแกะสล่�กไมื่�จ๊นถึ"งปี;จ๊จ๊-บ้�น แล่ะได�ฝู@กสอนเยาวิชนในหมื่%บ้�าน แนวิควิามื่ค�ด ภูาคภู%มื่�ใจ๊อางย��งท*�ได�ท4างานท*�ร �กแล่ะชอบ้ ถึ�อเปี5นหน�าท*�ชวิงหน"�งท*�ได�ร�บ้การถึายทอดจ๊ากบ้รมื่คร%ค4าอ�าย เดชดวิงตั้า แล่�วิพ�ฒนาฝู�มื่�อแล่ะร%ปีแบ้งานแล่ะได�ถึายทอดส��งสอนศ�ล่ปีะวิ�ชาชางแจ๊นงน* ให�อย%ย�นยาวิตั้อไปี แล่ะช�าง ค�อควิามื่ย��งใหญในตั้4านาน เร��องราวิ ร%ปีแบ้บ้แล่ะตั้�วิตั้นการแสดงงาน รวิมื่แสดงงานศ�ล่ปีะก�บ้ศ�ล่ปี>นกล่-มื่ล่านนามื่าตั้ล่อดปี� 2535 น4าท*มื่งานกล่-มื่สล่าบ้�านจ๊�างน�ก จ๊�ดน�ทรรศการคาราวิานช�างไมื่� ๑ ท*�จ๊�งหวิ�ดภู%เก7ตั้ปี� 2536 รวิมื่แสดงงานมื่หกรรมื่ปีระตั้�มื่ากรรมื่ 93 ร�อยปี�ศาสตั้ราจ๊ารย' ศ�ล่ปี?พ*ระศร* ณ พ�พ�ธภู�ณฑ์สถึานแหงชาตั้� หอศ�ล่ปี ถึนนเจ๊�าฟ้Dาฯ กร-งเทพฯปี� 2537 น4าท*มื่งานกล่-มื่สล่าบ้�านจ๊�างน�ก จ๊�ดน�ทรรศการคาราวิานช�างไมื่� ๒ณ ศ%นย'การแพทย'โรงพยาบ้าล่เทพธาร�นทร' กร-งเทพฯปี� 2541 น4าท*มื่งานกล่-มื่สล่าบ้�านจ๊�างน�ก จ๊�ดน�ทรรศการคาราวิานช�างไมื่� ๓ณ ศ%นย'การค�าโอเร*ยนเตั้ล่เพล่ส กร-งเทพฯปี� 2542 น4าท*มื่งานกล่-มื่สล่าบ้�านจ๊�างน�ก จ๊�ดน�ทรรศการคาราวิานช�างไมื่� ๔ณ โรงแรมื่รอย�ล่การ'เด�นร*สอร'ทพ�ทยา จ๊�งหวิ�ดชล่บ้-ร*ปี� 2542 รวิมื่น�ทรรศการศ�ล่ปีกรรมื่ศ�ล่ปี>นภูาคเหน�อ เท�ดพระเก*ยรตั้�พระบ้าทสมื่เด7จ๊พระเจ๊�าอย%ห�วิ มื่หามื่งคล่เฉล่�มื่พระชนมื่พรรษา 6 รอบ้ ณ หอน�ทรรศการ

ศ�ล่ปีะวิ�ฒนธรรมื่ มื่หาวิ�ทยาล่�ยเช*ยงใหมื่ปี� 2543 รวิมื่แสดงน�ทรรศการ ศ�ล่ปีกรรมื่ขึ้องศ�ล่ปี>นล่�านนา จ๊�ตั้วิ�ญญาณล่�าน“

นา ๗ คนเมื่�อง”

ปี� 2543 คณะกรรมื่การวิ�ฒนธรรมื่แหงชาตั้� โดยสภูาวิ�ฒนธรรมื่จ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่ มื่องโล่เช�ดช%เก*ยรตั้� เปี5นศ�ล่ปี>นด*เดน จ๊�งหวิ�ดเช*ยงใหมื่ สาขึ้าท�ศนศ�ล่ปี? ปีระจ๊4าปี� 2543

ปี� 2545 รวิมื่แสดงน�ทรรศการ ตั้Kามื่ฮี*ตั้โตั้ยฮีอยสล่าเมื่�อง ๑ ณ หอน�ทรรศการ“ ”

ศ�ล่ปีะวิ�ฒนธรรมื่ มื่หาวิ�ทยาล่�ยเช*ยงใหมื่ปี� 2545 น4าท*มื่งานสล่า บ้�านจ๊�างน�ก จ๊�ดน�ทรรศการงานแกะสล่�กไมื่�ช-ดคชธาตั้- “ ” 4

ด�น น4 า ล่มื่ ไฟ้ ณ Motion Hall ช� น G ด�เอ7มื่โพเร*ยมื่ ช7อปีปี> ง คอมื่เพล่7กซึ่' กร-งเทพฯปี� 2546 รวิมื่แสดงงานน�ทรรศการ ตั้�ามื่ฮี*ตั้โตั้ยฮีอยสล่าเมื่�อง ๒ ณ“ ”

หอน�รรศการศ�ล่ปีะวิ�ฒนธรรมื่ มื่หาวิ�ทยาล่�ยเช*ยงใหมื่

ติ�ดติ�อ : 56/1 หมื่% 2  ตั้. บ้วิกค�าง อ. ส�นก4าแพง จ๊. เช*ยงใหมื่ 50130

โทรศ�พท' / โทรสาร : 053-446-891, 083-203-9991

บ้�านถวัาย หมื่%บ้�านถวัาย ซึ่"�งอย%ไมื่ไกล่จ๊ากตั้�วิเมื่�องเช*ยงใหมื่ บ้�านถวัาย อย%ถึ�ดจ๊ากเหมื่�อ

งก-งไปีตั้ามื่เส�นทางสายเช*ยงใหมื่-ฮีอด ปีระมื่าณหล่�กก�โล่เมื่ตั้รท*� ๑๕ ถึ"งห�องสมื่-ดปีระชาชน อ4าเภูอหางดง มื่*ทางแยกซึ่�ายเขึ้�าหมื่%บ้�านถวัาย 

ห�วิช�างไมื่�แกะสล่�กแขึ้วินผน�ง

ราคา : 1,500 บ้าท ขึ้นาด : 1 มื่.X50 ซึ่มื่.

การใช�ปีระโยชน'ในงานภู%มื่�ท�ศน'

- ใช�ปีระด�บ้ตั้กแตั้งผน�งเพ��อควิามื่สวิยงามื่

การตั้�ดตั้� ง

- น4าไปีแขึ้วินในจ๊-ดท*� ตั้�องการ

ขึ้� นตั้อนการแกะสล่�กไมื่�

1.เตั้ร*ยมื่เคร��องมื่�อแล่ะวิ�สด- อ-ปีกรณ'ตั้างๆให�พร�อมื่ 2. ออกแบ้บ้ล่วิดล่ายล่งบ้นกระดาษแขึ้7งเพ��อใช�เปี5นแบ้บ้ทาบ้ 3. ใช�แบ้บ้ทาบ้แล่�วิล่อกล่ายล่งบ้นแผนไมื่� 4. ใช�เล่��อยเล่��อยไมื่�สวินท*�ไมื่ตั้�องการออกเส*ยกอนเพ��อเปี5นการ ขึ้" นร%ปีหร�อโครงล่าย5. ใช�ส��วิขึ้นาดใหญสก�ดล่วิดล่าย เปี5นการค�ดล่ายให�ทราบ้วิา สวินใดเปี5นล่าย สวินใดเปี5นพ� น 6. ท4าการขึ้-ดพ� น โดยขึ้-ดเพ*ยงตั้� นๆกอนแล่�วิตั้รวิดด%ควิามื่ถึ%กตั้�องแล่�วิจ๊"งล่งมื่�อขึ้-ดพ� นให�ล่"กตั้ามื่ควิามื่ตั้�องการ 7. แกะตั้�วิล่ายหร�อโกล่นล่ายด�วิยการใช�ส��วิฉากปีาดตั้�วิล่ายโดยให�ตั้� งฉากด�านหน"�ง เอ*ยงด�านหน"�ง เปี5นการค�ดล่ายให�เห7นเดนช�ดย��งขึ้" น 8. เก7บ้รายล่ะเอ*ยดขึ้องล่วิดล่ายให�เร*ยบ้ร�อย สมื่บ้%รณ' ด�วิยส��วิแบ้บ้ตั้างๆ เชน ส��วิเล่7บ้มื่�อ ส��วิขึ้มื่วิด 9. ขึ้�ดกระดาษทรายแล่ะทาด�นสอพองเพ��ออ-ดรองเน� อไมื่� 10.ทาน4 ามื่�นเคล่�อบ้เน� อไมื่� หร�อทาน4 ามื่�นช�กเงา หร�อย�อมื่ส*ไมื่�หร�อทาส*ท�บ้หร�อล่งร�กปี>ดทอง ตั้ามื่ชน�ดขึ้องงาน

บ้�านเหมื่�องก-ง

บ้�านเหมื่�องก-งเปี5นหมื่%บ้�านเล่7ก ๆ อย%ไมื่ไกล่จ๊ากตั้�วิเมื่�องเช*ยงใหมื่มื่ากน�ก เด�นทางสะดวิกตั้ามื่ถึนนสายเช*ยงใหมื่-หางดงเพ*ยง 6 ก�โล่เมื่ตั้ร ใช�เวิล่าเด�นทางปีระมื่าณ 10 นาท* บ้�านเหมื่�องก-งได�ร�บ้เล่�อกจ๊ากพ�ฒนาช-มื่ชน อ.หางดง แล่ะการทองเท*�ยวิแหงปีระเทศไทย ให�เปี5นหมื่%บ้�านโอท7อปีเพ��อการทองเท*�ยวิเมื่��อหล่ายปี�กอน เพราะเปี5นหมื่%บ้�านผล่�ตั้เคร��องปี; นด�นเผาท*�มื่*เร��องราวิปีระวิ�ตั้�ศาสตั้ร' วิ�ถึ*วิ�ฒนธรรมื่ท*�สามื่ารถึร�อยเร*ยงเช��อมื่โยงได�อยางกล่มื่กล่�นก�บ้การทองเท*�ยวิ

ตั้-�กตั้าเคร��องปี; นด�นเผาร%ปีส-น�ขึ้ราคา: 50 บ้าท ขึ้นาด: 20X30 ซึ่มื่.

ปีระโยชน'ท*�ใช�ในงานภู%มื่�ท�ศน'- ตั้กแตั้งสวินให�มื่*ควิามื่สน-กสนานมื่ากย��งขึ้" น แตั้ถึ�า

หากมื่*อาย-การใช�งานนานแล่�วิ ส*จ๊ะหมื่องล่ง

การตั้�ดตั้� ง- น4าไปีวิางในจ๊-ดท*�ตั้�องการภูายในสวิน หร�อขึ้�าง

สระน4 าการท4าเคร��องปี; นด�นเผา

1.ด�นท*�ใช�ในการปี; นเปี5นด�นเหน*ยวิจ๊ากท�องนาท*�ผานการโมื่อยางล่ะเอ*ยดแล่�วิ เราจ๊ะน4ามื่าผสมื่น4 า แล่ะท4าการหมื่�กในถึ-งพล่าสตั้�ก ท� งไวิ�ปีระมื่าณ 1 ค�น2.น4าด�นท*�ได�หมื่�กไวิ�ท4าการนวิด เพ��อให�ด�นเหน*ยวิมื่ากท*�ส-ดในภูาพการนวิดตั้อก�อนจ๊ะใช�เวิล่าปีระมื่าณ 20 นาท*3.น4าด�นท*�ได�ร�บ้การนวิด มื่าปี; นตั้ามื่ร%ปีแบ้บ้ตั้างๆ ช�างในภูาพใช�ด�นปี; นปีระมื่าณ 2 ปี�บ้ ใช�เวิล่าปี; น 2 วิ�น4.ตั้-�กตั้าท*�ปี; นเสร7จ๊เร*ยบ้ร�อย จ๊ะตั้�องรอให�แห�งโดยการตั้ากในท*�ร มื่ ไมื่สามื่ารถึตั้ากแดดได�เน��องจ๊ากจ๊ะท4าให�ตั้-�กตั้าแตั้กร�าวิได�งาย ในภูาพจ๊ะตั้�องท� งไวิ�ในรมื่ปีระมื่าณ 5 วิ�นจ๊"งจ๊ะเผาได�(หากเปี5นหน�าฝูน จ๊ะตั้�องใช�เวิล่าถึ"ง 10-14 วิ�นท*เด*ยวิ) แล่ะน4าไปีเผาปีระมื่าณ 2 วิ�น 1 ค�น