1

การเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด

(Epidemiology (Epidemiology surveillance)surveillance)

สุ�มัทนา กลางคาร สุ�มัทนา กลางคาร

2

การเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด

การติ�ดติามั สุงเกติ และพิ�น�จพิ�จารณา อย�างสุมั��าเสุมัอและติ�อเน��อง เพิ��อให้"ทน

ติ�อการเปล$�ยนแปลง (Dynamic process) ของการเก�ด การกระจาย

ของโรค และป'ญห้าสุาธารณสุ�ขติ�าง ๆรวัมัองค+ประกอบท$�มั$ผลติ�อการ

เปล$�ยนแปลง (P, T, P)

3

วัติถุ�ประสุงค+การเฝ้�าระวังวัติถุ�ประสุงค+การเฝ้�าระวัง• ทราบลกษณะการเก�ด การกระจาย•ทราบแนวัโน"มัการเปล$�ยนแปลง•ค"นพิบควัามัผ�ดปกติ�ท$�เก�ดข/0นได"ทน•เป2นแนวัทางในการก�าห้นด

มัาติรการป�องกน และควับค�มั

4

ร3ปแบบการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการร3ปแบบการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด

Active surveillance

- - การเฝ้�าระวังการบาดเจ6บในงานก$ฬาการเฝ้�าระวังการบาดเจ6บในงานก$ฬา- - การเฝ้�าระวังป'ญห้าในการประชุ�มัการเฝ้�าระวังป'ญห้าในการประชุ�มั

นานาชุาติ�นานาชุาติ� Passive surveillance

- - การเฝ้�าระวังติามัระบบงานสุาธารณสุ�ขการเฝ้�าระวังติามัระบบงานสุาธารณสุ�ข

5

แห้ล�งข"อมั3ลการเฝ้�าระวังแห้ล�งข"อมั3ลการเฝ้�าระวัง• รายงานการป9วัย• รายงานการติาย• รายงานการชุนสุ3ติรโรค• รายงานการสุอบสุวัน• รายงานการระบาด• รายงานการสุ�ารวัจทางระบาดวั�ทยา• รายงานการศึ/กษารงโรคในสุติวั+ การกระ

จายของแมัลง• รายงานการใชุ"วัคซี$น ซี$ร�มั ยา•ข"อมั3ลเก$�ยวักบประชุากรและสุ��งแวัดล"อมั

6

ข0นติอนการเฝ้�าระวังข0นติอนการเฝ้�าระวัง

• การรวับรวัมัข"อมั3ล•การเร$ยบเร$ยงข"อมั3ลและน�า

เสุนอข"อมั3ล•การวั�เคราะห้+และแปลผล•การกระจายข�าวัสุาร

7

ข0นติอนการเฝ้�าระวังและงานอ��น ๆ ท$� ข0นติอนการเฝ้�าระวังและงานอ��น ๆ ท$�เก$�ยวัข"องเก$�ยวัข"องบนท/กข"อมั3ล

รวับรวัมัและเร$ยบเร$ยงข"อมั3ล

วั�เคราะห้+และแปลควัามัห้มัาย

ข�าวัสุารควัามัร3"

วัางแผนแก"ป'ญห้า

ด�าเน�นการ

ควับค�มัก�ากบ

ประเมั�นผล

ข�าวัจาก แห้ล�งอ��น

ๆมั$การระบาด

สุอบสุวันการระบาด

เผยแพิร�

Publicawaren

ess

Agenci es

concerned

8

เคร��องมั�อท$�ใชุ"ในการเฝ้�าระวัง

เคร��องมั�อรวับรวัมั- แบบรายงานผ3"ป9วัย : รง 506.

รง5061 เคร��องมั�อเร$ยบเร$ยง

- E.0, E.1, E.2, E.3, E.4, Daily Record

9

ลกษณะของระบบเฝ้�าระวังโรคลกษณะของระบบเฝ้�าระวังโรคท$�ด$ท$�ด$

•Timely• Valid & Sensitive•Simple•Representative•Magnitude

10

เคร�อข�ายการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาด

ระดบประเทศึ ระดบจงห้วัด ระดบอ�าเภอ ระดบติ�าบล ระดบห้มั3�บ"าน

11

การวั�เคราะห้+และแปลผลการวั�เคราะห้+และแปลผลวัติถุ�ประสุงค+ แสุดงการกระจายของโรคติามั PPTแสุดงควัามัเห้มั�อนห้ร�อแติกติ�างของการ

เก�ดโรคแสุดงป'จจยท$�มั$อ�ทธ�พิลติ�อการถุ�ายทอดโรคเล�อกห้าป'จจยท$�เห้มัาะสุมัในการป�องกน

ควับค�มัโรค

12

ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล

การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons) ฐานข"อมั3ล

- Sources of Data- Case Detection- Diagnosis CriteriaSuspected Case

Confirmed Case

13

ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล

การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons)ค�าห้ร�อห้น�วัยท$�ใชุ"ในการเปร$ยบเท$ยบ

- จ�านวัน กรณ$เปร$ยบเท$ยบประชุากรกล��มัเด$ยวักน- อติรา อติราสุ�วัน สุดสุ�วัน- การวัดแนวัโน"มัเข"าสุ3�สุ�วันกลาง (Mean, Median, Mode)

14

ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล

การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons)เวัลา

- ชุ�วังเวัลา- เวัลาในอด$ติ

ค�ามัาติรฐาน- ข"อมั3ลในอด$ติ ค�าของพิ�0นท$�รวัมั เกณฑ์+ห้ร�อเป�าห้มัาย- การศึ/กษาวั�จย

15

ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล

การห้าควัามัแติกติ�าง (Identifying difference)

ควัามัแติกติ�างของประชุากรกล��มัให้ญ� (Gross Population) ควัามัแติกติ�างระห้วั�างกล��มัย�อยห้ร�อกล��มัท$�มั$

ค�ณลกษณะเฉพิาะ (Specific Population)

16

ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล

การประเมั�นควัามัมั$นยสุ�าคญ (Assessing the Significance of Differences) การประเมั�นจ�านวัน การประเมั�นอติรา การปรบอติรามัาติรฐาน(Adjusted Rate) การประเมั�นสุดสุ�วัน Z-test or t-test การประเมั�นค�าเฉล$�ย Standard Normal Curve

17

การแปลผลการแปลผล

กระบวันการทางสุถุ�ติ� ทบทวันข"อมั3ลท$�เก$�ยวัข"อง ควัามัครอบคล�มัของเน�0อห้า (PPT)

18

การวั�เคราะห้+การเก�ดโรคการวั�เคราะห้+การเก�ดโรค การเท$ยบค�ามัาติรฐาน

- มัธยฐาน 5 ป@- ค�าเฉล$�ย ห้ร�อ Mean + 2 S.D.

การเร$ยงล�าดบ- จ�านวัน- อติรา

การจดล�าดบควัามัสุ�าคญ

19

การวั�เคราะห้+การกระจายโรคการวั�เคราะห้+การกระจายโรค การกระจายติามัเวัลา

- Epidemic Curve- Epidemic Detection- Seasonal Variation, Cyclic

Fluctuation- Secular Trend

การกระจายติามัสุถุานท$�- แสุดงติ�าแห้น�ง ขนาดของป'ญห้า

20

การวั�เคราะห้+การกระจายโรคการวั�เคราะห้+การกระจายโรค การกระจายติามับ�คคล

- การเปร$ยบเท$ยบค�ณลกษณะย�อยในชุ�วังเวัลาเด$ยวักน

- การเปร$ยบเท$ยบติามัระยะเวัลาของ ค�ณลกษณะย�อย

อย�างเด$ยวั- การเปร$ยบเท$ยบการกระจายติามัสุถุานท$�

ของ ค�ณลกษณะย�อยอย�างเด$ยวั

21

การวั�เคราะห้+สุาเห้ติ�การเก�ดการวั�เคราะห้+สุาเห้ติ�การเก�ดโรคโรค

จากระบบรายงานเฉพิาะโรค ข"อมั3ลเพิ��มัจากการสุอบสุวันโรค การวั�จย การเฝ้�าระวังบอกควัามัมัากน"อยของป'จจย การวั�เคราะห้+ควัามัสุมัพินธ+

22

การก�าห้นดติ�าแห้น�งบนพิ�0นพิ�ภพิ

Global Positioning System : GPSGlobal Positioning System : GPSประกอบด"วัย สุ�วันอวักาศึ (Space Segment) :

ดาวัเท$ยมั 24 ดวังสุถุาน$ควับค�มั (Control Station Segment)

สุ�วันผ3"ใชุ" (Use Segment) : Civilian, Military

23

สุ�วันประกอบเคร��องรบสุญญาณดาวัเท$ยมั

Receiver ประกอบด"วัย ติวัเคร��อง (Body) สุ�วันให้"พิลงงาน (Power Supply)

สุ�วันเสุาอากาศึ (Antenna)

24

การท�างานของ GPS

ข0นท$� 1 การรบสุญญาณจากดาวัเท$ยมัเพิ��อให้"ได"ติ�าแห้น�ง

ข0นท$� 2 การวัดระยะจากดาวัเท$ยมั ข0นท$� 3 การได"เวัลาท$�ถุ3กติ"อง ข0นท$� 4 ติ"องร3"ติ�าแห้น�งของดาวัเท$ยมัก�อน ข0นท$� 5 การชุ"าของสุญญาณในการเด�นทาง

ผ�าน ชุ0นบรรยากาศึ

25

ระบบสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+ระบบสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+(Geographic (Geographic

Information System : Information System : GISGIS))ลกษณะของข"อมั3ล

ท$�ติ"องการ• Precision• Accuracy• Currency• Credibility

• Appropriatene ss to Need

• Accessibility• Timeliness• Comprehensibi

lity• Cost

26

GIS GIS ค�ออะไรค�ออะไร

GIS ค�อ ระบบเคร��องมั�อท$�มั$ประสุ�ทธ�ภาพิใน การเก6บรวับรวัมัข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$� และเชุ��อมัโยง

และผสุมัผสุานข"อมั3ลท0งข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$�และ ข"อมั3ลเชุ�งบรรยาย ท$�เก6บไวั"ในฐานข"อมั3ล

สุามัารถุดดแปลงแก"ไขและวั�เคราะห้+ และแสุดง ผลการวั�เคราะห้+ และการน�าเสุนอข"อมั3ล เพิ��อให้"

เห้6นมั�ติ� และควัามัสุมัพินธ+ด"านพิ�0นท$�ของข"อมั3ล

27

องค+ประกอบของ องค+ประกอบของ GISGIS

1.Har dwar es 2 . Softwares

- โปรแกรมัระบบ : WINDOWS, UNIX- โปรแกรมัสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+ : ARC/INFO,

PAMAP, INTERGRAPH

3 . Data 4 . People ware 5 . Method

28

ห้น"าท$�ห้ลกของห้น"าท$�ห้ลกของ GISGIS

• การจดเก6บรวับรวัมัข"อมั3ล (Data Capture)• การเก6บบนท/กและเร$ยกข"อมั3ล (Data Storage and

Retrieval)- Digitizer- Scanner

• การวั�เคราะห้+ข"อมั3ล (Data Analysis) Overlay

• การวั�เคราะห้+/ ประมัวัลข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$� (Spatial Operation on Data) การแสุดงผลข"อมั3ล (Data Display)

29

ค�าถุามัท$�สุามัารถุติอบได"ด"วัยการค�าถุามัท$�สุามัารถุติอบได"ด"วัยการ ใชุ" ใชุ" GISGIS

ท�าเลท$�ติ0ง (Location) What is at ….. ? สุภาพิการณ+ห้ร�อเง��อนไข (Condition) Where is it …. ? แนวัโน"มัการเปล$�ยนแปลงอะไรบ"าง นบติ0งแติ� (Trends) What has changed since …. ? ร3ปแบบของสุถุานการณ+ (Pattern) Which data are related … ? … แบบจ�าลอง ห้ร�อเก�ดอะไรข/0น ถุ"า ? (Modeling - What if?) What if … ?

30

GISGIS

ComputerCartograp

hy

GISRemot e Se

nsing

Databa se

ManagementCom

puter Aid

Design