Upload
nicole
View
235
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
แนวทางการดำเนินงานคลินิกไร้พุง ( Diet & Physical Activity Clinic : DPAC). ประเด็น. ทำไมต้องเป็น “คลินิกไร้พุง” มีการจัดตั้งและดำเนินการ “คลินิกไร้พุง” อย่างไร การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมใน “คลินิกไร้พุง” และ “องค์กร/ชุมชนต้นแบบไร้พุง” เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
แนวทางการดำาเน�นงานคลิ�น�กไร�แนวทางการดำาเน�นงานคลิ�น�กไร�พุ�งพุ�ง
(Diet & Physical Activity Clinic : DPAC)
ประเดำ�น• “ ”ทาไมต้�องเป�น คลิ�น�กไร�พุ�ง• “ ” ม�การจั�ดำต้��งแลิะดำาเน�นการ คลิ�น�กไร�พุ�ง
อย่ างไร• “การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมใน คลิ�น�กไร�
” “พุ�ง แลิะ องค%กร/ ” ชุ�มชุนต้�นแบบไร�พุ�ง เหม(อนหร(อแต้กต้ างก�นอย่ างไร
คลิ�น�กไร�พุ�ง (Diet & Physical Activity
Clinic : DPAC)• คลิ�น�กท�"ดำาเน�นการเพุ("อให�เก�ดำกระบวนการปร�บ
เปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมการบร�โภคอาหารแลิะม�การจั�ดำก�จักรรมการเคลิ("อนไหวออกแรง/ ออกกาลิ�งพุร�อมท��งสน�บสน�นให�เก�ดำผลิการปฏิ�บ�ต้�ต้ามแนวทางมาต้รฐานท�"กาหนดำไว�แต้ ลิะกลิ� มว�ย่อย่ าง
ถู0กต้�อง สน�บสน�นให�เก�ดำความย่�"งย่(นในการปฏิ�บ�ต้�
การจั�ดำต้��งแลิะดำาเน�นการ “คลิ�น�กไร�”พุ�ง
การจั�ดำต้��งแลิะดำาเน�นการ “คลิ�น�กไร�”พุ�ง
เพุ("อแก�ป1ญหาราย่บ�คคลิหร(อกลิ� ม (8-12 คน ) ในกรณี�ท�"
องค%กร/ชุ�มชุนไม สามารถูแก�ป1ญหาไดำ�
การดำาเน�นงานท�"ชุ�ดำเจัน
• ม�การจั�ดำต้��งเป�นร0ปแบบคลิ�น�กในโรงพุย่าบาลิ
• ม�ท�มทางาน• ม�ร0ปแบบการดำาเน�นงานก�จักรรมท�"
เป�นร0ปธรรม• ม�ระบบการพุ�ฒนา ต้�ดำต้าม แลิะ
ประเม�น
ผ0�ร�บบร�การ• ประชุาชุนท�"วไป ท�"สนใจัดำ0แลิส�ขภาพุ• ประชุาชุนกลิ� มเส�"ย่งดำ�านพุฤต้�กรรม• ประชุาชุนท�"ม�โรคประจัาต้�ว โรคเร(�อร�ง 5โรค
(เบาหวาน ความดำ�นโลิห�ต้ส0ง ห�วใจั มะเร�ง
หลิอดำเลิ(อดำสมอง)
•1. BMI 30 ข7�นไป• 2. รอบเอวในผ0�หญ�งมากกว า 88 ซม.• 3. รอบเอวในผ0�ชุาย่มากกว า 102 ซม.• 4. ม�ภาวะ Pre DM 100 125( – mg
%)• 5. ม�ภาวะ Pre HT (BPมากกว า
12080 13999/ – / )• 6 ผ0�ป9วย่ NCD ท�"ควบค�มโรคไม ไดำ�
กลิ� มเส�"ย่งส0งท�"ต้�องเข�าคลิ�น�ค DPAC
แนวทางการจั�ดำต้��งคลิ�น�กไร�พุ�งรพุ.สต้. รพุชุ. รพุท . / รพุศ.
ท�มทางาน-พุย่าบาลิว�ชุาชุ�พุ /นวก.-จัพุง .สาธารณีส�ข
ท�มทางาน- แพุทย่%-พุย่าบาลิว�ชุาชุ�พุ /นวก.-น�กโภชุนากร (ถู�าม�)
ท�มทางาน- แพุทย่%-พุย่าบาลิว�ชุาชุ�พุ /นวก.-น�กโภชุนากรหร(อน�กโภชุนาการ
บทบาทหน�าท�"-ส งเสร�มแลิะป;องก�น-ฟื้=� นฟื้0สภาพุ
บทบาทหน�าท�"-ส งเสร�มแลิะป;องก�น-การร�กษา
บทบาทหน�าท�"- การร�กษา-ส งเสร�มแลิะป;องก�น
เคร("องม(อ/อ�ปกรณี%-เคร("องชุ�"งน�าหน�ก,ว�ดำส วนส0ง-สาย่ว�ดำรอบเอว-แบบจัาลิองธง
โภชุนาการ หร(อภาพุธงโภชุนาการ
เคร("องม(อ/อ�ปกรณี%(เพุ�"ม)-อ�ปกรณี%ทดำสอบสมรรถูภาพุทางกาย่-ชุ�ดำน�ทรรศการเร("องอาหารแลิะการออกกาลิ�งกาย่-Food Model (ถู�าม�)
เคร("องม(อ/อ�ปกรณี%(เพุ�"ม)-เคร("องต้รวจัว�ดำว�เคราะห%องค%ประกอบของร างกาย่ (In body) (ถู�าม�)
โครงสร�างการจั�ดำต้��งคลิ�น�กไร�พุ�ง
ผ0�นาองค%กรนโย่บาย่ดำ�านการส งเสร�มส�ขภาพุ, NCD
ผ0�ปฏิ�บ�ต้� ก�จักรรม การจั�ดำต้��ง
สถูานท�" บ�คลิากร/ท�มงาน ร0ปแบบ M & E
อ�ปกรณี% ส("อ เอกสาร ความร0� พุ�ฒนา ปร�บปร�ง องค%ความร0� / ทฤษฎี�อ�างอ�ง
การนาองค%กรแลิะการบร�หาร
• การกาหนดำนโย่บาย่ในการดำาเน�นงาน• ม�โครงสร�างแลิะผ0�ร�บผ�ดำชุอบ• ม�การจั�ดำทาแผนงาน / แผนปฏิ�บ�ต้�การ• ม�ร0ปแบบก�จักรรมการดำาเน�นงานท�"
ชุ�ดำเจัน• ม�กลิไก การดำ0แลิ กาก�บ ต้�ดำต้าม แลิะ
ประเม�นผลิ
การจั�ดำสรรทร�พุย่ากรแลิะพุ�ฒนาทร�พุย่ากรบ�คคลิ
• การจั�ดำสรรงบประมาณีเพุ("อการดำาเน�นงาน• การจั�ดำสรรว�สดำ� อ�ปกรณี% แลิะสถูานท�"• การจั�ดำสรรบ�คลิากรเพุ("อทางานในคลิ�น�ก
อย่ างน�อย่ 2 คน
ข��นต้อนการให�บร�การในคลิ�น�ก
ผ0�ร�บบร�การ/ผ0�ท�"สนใจัเข�ามาท�"คลิ�น�ก
เจั�าหน�าท�"แนะนาบร�การ•ความจัาเป�นท�"ต้�องลิดำน�าหน�ก•ความสาค�ญของการก�น/ออกกาลิ�งกาย่•ภาวะอ�วนก�บส�ขภาพุท�"เป�นป1ญหา
พุ0ดำค�ย่ ซ�กถูาม•ใชุ�แบบประเม�นส�ขภาพุพุฤต้�กรรมการก�น แลิะการใชุ�แรงกาย่• ดำ�ชุน�ชุ��ว�ดำส�ขภาพุ ดำ�ชุน�มวลิกาย่ เส�นรอบเอว
ประเม�นความพุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรม
ย่�งไม พุร�อม
•ให�เอกสารความร0�เร("องส�ขภาพุ•โทรต้�ดำต้ามพุ0ดำค�ย่เพุ("อให�มาต้ามน�ดำ
สนใจัเข�าร�บบร�การ
เข�าเป�นสมาชุ�กคลิ�น�ก•ทาทะเบ�ย่นบ�นท7กประว�ต้�•พุ0ดำค�ย่ต้��งเป;าหมาย่ระย่ะส��นแลิะระย่ะย่าว•จั�ดำโปรแกรมการก�น/ออกกาลิ�งกาย่•ร�บปฏิ�ท�น/เอกสารการบ�นท7ก•น�ดำต้�ดำต้ามการดำ0แลิต้ อเน("อง
การต้�ดำต้าม• น�ดำหมาย่ 1-2 ส�ปดำาห% (แลิ�วแต้ บร�บทของผ0�ร�บบร�การ) เพุ("อเข�ามาร�บความร0�เพุ�"มเต้�ม พุ0ดำค�ย่เก�"ย่วก�บอ�ปสรรค การต้��งเป;าหมาย่เพุ("อปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมแลิะชุ�"งน�าหน�ก• ต้�ดำต้ามทางโทรศ�พุท% ( กรณี�ไม มาต้ามน�ดำ โทรน�ดำต้�ดำต้ามใหม 2 คร��ง)• ประเม�นส�ขภาพุแลิะพุฤต้�กรรม น�ดำพุบเป�นระย่ะท�ก 1-2 เดำ(อน บ�นท7กดำ�ชุน�ชุ��ว�ดำทางส�ขภาพุ ดำ�ชุน�มวลิกาย่แลิะเส�นรอบเอว
พุร�อม
กระบวนงานแลิะข��นต้อนการให�บร�การ ในโรงพุย่าบาลิชุ�มชุน / โรงพุย่าบาลิท�"วไป / โรงพุย่าบาลิ
ศ0นย่%ผ0�ร�บบร�การราย่ใหม
ลิงทะเบ�ย่น/ซ�กประว�ต้�
ต้รวจัร างกาย่ประเม�นภาวะเส�"ย่งแลิะ
ภาวะส�ขภาพุส งพุบแพุทย่%ผ�ดำปกต้�(พุบโรค)
ให�คาปร7กษาความผ�ดำปกต้�ของโรคท�"พุบ
ให�คาปร7กษา•ดำ�านโภชุนาการ•ดำ�านการออกกาลิ�งกาย่•ดำ�านอารมณี%
น�ดำต้�ดำต้ามแลิะประเม�นผลิคร��งต้ อไป
โปรแกรมส งเสร�มส�ขภาพุ
ปกต้�(ไม พุบโรค)
ให�คาปร7กษา•ดำ�านโภชุนาการ•ดำ�านการออกกาลิ�งกาย่•ดำ�านอารมณี%
น�ดำต้�ดำต้ามแลิะประเม�นผลิคร��งต้ อไป
กระบวนงานแลิะข��นต้อนการให�บร�การ ในโรงพุย่าบาลิส งเสร�มส�ขภาพุต้าบลิ / ศ0นย่%
ส�ขภาพุชุ�มชุนลิงทะเบ�ย่น
ชุ�"งน�าหน�ก / ว�ดำส วนส0งว�ดำความดำ�นโลิห�ต้/ ว�ดำชุ�พุจัร ว�ดำรอบเอว
ค�ดำค าดำ�ชุน�มวลิกาย่
ผ�ดำปกต้�ปกต้�
ให�คาแนะนาการปฏิ�บ�ต้�ต้�ว หลิ�กการ 3 อ. อาหาร ออกกาลิ�งกาย่
อารมณี% แลิะการประเม�นต้นเองเบ(�องต้�นไดำ�ถู0กต้�อง
ไม ม�ภาวะแทรกซ�อน ม�ภาวะแทรกซ�อนท�"ต้�องพุบแพุทย่%
ส งต้ อ รพุ. ชุ�มชุน /รพุ. ท�"วไป / รพุ.ศ0นย่%
ให�คาแนะนาการปฏิ�บ�ต้�ต้น หลิ�กการ 3 อ.•อาหาร•ออกกาลิ�งกาย่•อารมณี%
น�ดำประเม�นผลิซ�า
การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมใชุ� 3 อ 2. ส.
• อาหาร• ออกกาลิ�งกาย่• อารมณี%• ส�รา• ส0บบ�หร�"
การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมแลิะกาหนดำเป;าหมาย่การลิดำน�าหน�ก
1. เป;าหมาย่ของการลิดำน�าหน�กท�"ควรจัะเป�น : ร�อย่ลิะ 5-10 ของน�าหน�กต้�วป1จัจั�บ�น หร(อ ลิดำ 0.5-1 กก./ส�ปดำาห%ชุ วงระย่ะเวลิา 6 เดำ(อน2. เป;าหมาย่การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรม (ข7�นอย่0 ก�บการต้กลิงระหว างเจั�าหน�าท�"แลิะผ0�ร�บบร�การ)
2.1 อาหาร : ลิดำพุลิ�งงานโดำย่รวมลิง 500-1,000 ก�โลิแคลิอร�/ว�น2.2 ก�จักรรมประจัาว�นแลิะการออกกาลิ�งกาย่ : เร�"มจัาก ออกกาลิ�งกาย่ขนาดำหน�ก
ปานกลิาง 3-5 คร��ง/ส�ปดำาห% คร��งลิะ 30 นาท� หร(อสะสมอย่ างน�อย่คร��งลิะ 10 นาท� แลิะพุ�ฒนาเป�นมากกว าหร(อเท าก�บ 60 นาท� ท�กว�น3. ควบค�มพุฤต้�กรรม โดำย่ม�ท�มงานคลิ�น�กดำ0แลิ
ประเม�นผลิเป�นไปต้ามเป;าหมาย่
•ทบทวนแลิะประเม�นผลิอย่ างต้ อเน("อง•น�าหน�กให�คงท�"•กระต้��นเร("องการก�นอาหารแลิะออกกาลิ�งกาย่•ชุ�"งน�าหน�ก BMI เส�นรอบเอว ท�ก - 12 ปA
เป�นไปต้ามเป;าหมาย่
ไม เป�นไปต้ามเป;าหมาย่
• ต้��งเป;าหมาย่ใหม ว�เคราะห%หา ป1ญหา อ�ปสรรค
แลิะแนวทางแก�ไข•ปฏิ�บ�ต้�ซ�าแลิะประเม�นผลิเป�นระย่ะๆ
ไม เป�นไปต้ามเป;าหมาย่
ประชุ�มท�มงานคลิ�น�กเพุ("อวางแผนแลิะแก�ไขป1ญหาในการดำาเน�นงาน
แผนผ�งแสดำงข��นต้อนการปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรม
ซ�กถูาม (Ask)•พุฤต้�กรรมการก�นอาหารเพุ("อส�ขภาพุ•พุฤต้�กรรมการออกแรง/ออกกาลิ�งแนะนา (Advise)•ความจัาเป�นท�"จัะต้�องลิดำน�าหน�ก•ความสาค�ญของการก�น/ออกกาลิ�งกาย่•ภาวะอ�วนก�บส�ขภาพุท�"เป�นป1ญหา
ประเม�น (Access)•ดำ�ชุน�มวลิกาย่ / เส�นรอบเอว•พุฤต้�กรรมการก�น/ออกกาลิ�งกาย่•ความพุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิง
ใชุ�แบบประเม�นส�ขภาพุแลิะพุฤต้�กรรม
ความพุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิง?
ชุ วย่เหลิ(อ(Assist)•ต้��งเป;าหมาย่ระย่ะส��น/ระย่ะย่าว•จั�ดำโปรแกรมการก�น/ออกกาลิ�งกาย่
การต้�ดำต้าม (Arrange)•จั�ดำต้ารางน�ดำหมาย่•ต้�ดำต้ามทางโทรศ�พุท%/จัดำหมาย่•ชุมเชุย่/เสนอแนะ
ชุ วย่เหลิ(อ (Assist)•.ใชุ�หลิ�ก 5 R แลิะเคารพุส�ทธ�การต้�ดำส�นใจัของผ0�ร�บบร�การ
การต้�ดำต้าม (Arrange)“หากค�ณี/ท านพุร�อมเม("อไหร
ขอเชุ�ญท�"น�" เราสามารถูชุ วย่ค�ณีไดำ�
ในกรณี�พุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิง
พุฤต้�กรรม คร��งต้ อไปท�"มาพุบ
ต้ามน�ดำหมาย่ ไม ต้�องประเม�นความพุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมอ�กคร��ง
พุร�อมไม พุร�อม
พุร�อม
5 R’s approach-แนะนาให�ต้รงป1ญหา (Relevance)-เส�"ย่ง (Risks)-ผลิดำ� (Rewards)-อ�ปสรรค (Roadblocks)-ทาซ�า (Repetition)
เกณีฑ์%การประเม�นหน วย่งานท�"ดำาเน�นงานคลิ�น�กไร�พุ�ง (DPAC)
ข��นต้อน
ประเดำ�นการประเม�น ม� ไม ม�
1. ดำ�านการบร�หารจั�ดำการ (4 คะแนน)1 .ม�การกาหนดำนโย่บาย่ แลิะแผนการ
ดำาเน�นงาน2. ม�คณีะกรรมการดำาเน�นงาน3. ม�สถูานท�"ดำาเน�นงาน - สถูานท�" , ป;าย่ คลิ�น�กไร�พุ�ง“ ” , ข��น
ต้อนการดำาเน�นงาน4. ม�การเผย่แพุร ประชุาส�มพุ�นธ%
2 ดำ�านการให�บร�การ (2 คะแนน)1 .ม�ก�จักรรม 3 อ.2 .ม�ผ0�ปฏิ�บ�ต้�งานอย่ างอย่ างชุ�ดำเจันอย่ าง
น�อย่ 1 คน3 ดำ�านการต้�ดำต้าม ประเม�นผลิ (2 คะแนน)
1. ม�การราย่งานผลิการดำาเน�นงาน (ราย่บ�คคลิ. สร�ป)
2. ม�การว�เคราะห%ป1ญหา อ�ปสรรค แลิะแนวทางการพุ�ฒนางาน( การต้�ดำต้าม
ประเม�นผลิ แลิะพุ�ฒนาการบร�การ)
สร�ป แนวทางการดำาเน�นงานคลิ�น�กไร�พุ�ง
• ม�การจั�ดำต้��งเป�นร0ปแบบคลิ�น�กในสถูานบร�การ• ม�ท�มทางาน• ม�ร0ปแบบการดำาเน�นงานก�จักรรมท�"เป�นร0ป
ธรรม• ม�ระบบการพุ�ฒนา ต้�ดำต้าม แลิะประเม�นผลิ
ลิ�พุท% ( เปลิ�"ย่นแปลิง-ไม เปลิ�"ย่นแปลิง-อย่0 ระหว างการ
เปลิ�"ย่นแปลิง ) แลิะต้�องม�ทะเบ�ย่นราย่ชุ("อเพุ("อต้�ดำต้าม
การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมใน คลิ�น�กไร�พุ�ง แลิะองค%กร/ชุ�มชุน
ต้�นแบบไร�พุ�งเหม(อนหร(อต้ างก�นอย่ างไร
การดำาเน�นงาน แบ งเป�น 2 ระดำ�บ
• ระดำ�บชุ�มชุน ค(อ องค%กร/ชุ�มชุนต้�นแบบไร�พุ�ง
• ระดำ�บบ�คคลิ ค(อ คลิ�น�กไร�พุ�ง
การปร�บเปลี่��ยนพฤติ�กรรมในคลี่�น�กไร�พ�ง
การปร�บเปลี่��ยนพฤติ�กรรมในคลี่�น�กไร�พ�ง
• ราย่บ�คคลิ เพุ("อพุ�ฒนาให�ม�พุฤต้�กรรมในข��นต้อนท�"ส0งกว า
• กลิ� ม ประมาณี 8-12 คน– กลิ� มท�"ม�ข��นต้อนการเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมเดำ�ย่วก�น
เพุ("อพุ�ฒนาให�ม�พุฤต้�กรรมในข��นท�"ส0งกว า– กลิ� มท�"ม�ข��นต้อนการเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมแต้กต้ างก�น
เพุ("อสร�างกระบวนการเร�ย่นร0�การเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมแลิะพุ�ฒนาให�ม�พุฤต้�กรรมในข��นท�"ส0งกว า
เป;าหมาย่ปA 2556• ประชุาชุนชุาย่อาย่� 15 ปAข7�นไป ม�รอบเอวไม เก�น 90 ซม .ร�อย่ลิะ 80.0
• ประชุาชุนหญ�งอาย่� 15 ปAข7�นไป ม�รอบเอวไม เก�น 80 ซม.ร�อย่ลิะ 70.0
(ต้�วชุ��ว�ดำ * รพุสต้.ม�การขย่าย่การดำาเน�นงานหม0 บ�าน/ชุ�นชุนผ านเกณีฑ์%ลิดำหวาน ม�น เค�ม ลิดำ
อ�วนลิดำโรค อย่ างน�อย่ 1 หม0 บ�าน/ชุ�มชุน ) * รพุสต้./PCU ผ านเกณีฑ์%คลิ�น�คไร�พุ�ง อาเภอลิะ 2 แห ง * รพุสต้./PCU ม�ครอบคร�วต้�นแบบไร�พุ�งอย่ างน�อย่แห งลิะ 1
ครอบคร�ว * ม�สถูานประกอบการเป�นองค%กรไร�พุ�ง อาเภอลิะ 2 แห ง * ร�อย่ลิะ 10 ของผ0�ท�"เข�าคลิ�น�คท�"ม�รอบเอวเก�น สามารถูลิดำรอบเอว
ไดำ�ไม น�อย่กว า ร�อย่ลิะ 5
การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมในองค%กร/ชุ�มชุนต้�นแบบไร�พุ�ง
การปร�บเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมในองค%กร/ชุ�มชุนต้�นแบบไร�พุ�ง
• การม�ส วนร วมของภาค�เคร(อข าย่• ต้�องม�การจั�ดำการดำ�านส�"งแวดำลิ�อมท�"เอ(�อ
ต้ อการม�ส�ขภาพุท�"ดำ� ท��งดำ�านกาย่ภาพุแลิะส�งคม
• นโย่บาย่สาธารณีะหร(อมาต้รการทางส�งคม
หลิ�กในการควบค�มอารมณี%แลิะความร0�ส7กขณีะลิดำน�าหน�ก
พุย่าย่ามหลิ�กเลิ�"ย่งการไปศ0นย่% อาหาร หร(อจั�ดำท�"ม�อาหาร เพุ("อจัะไดำ�ไม
กระต้��นให�เราห�ว หร(ออย่ากชุ�มอาหาร หากหลิ�กเลิ�"ย่งไม ไดำ� อย่ าพุย่าย่าม
น7กถู7งความอร อย่หร(อรสชุาต้�ของ อาหารเหลิ าน��นเม("อพุบเห�นอาหารต้�องพุย่าย่ามสะกดำ
อารมณี%ของต้�วเองไม ให�อย่ากลิอง หร(อบร�โภคมากเก�น โดำย่ต้�องม�สต้�
พุร�อมท��งต้�องระลิ7กไว�เสมอว าหาก บร�โภคอาหารจัะทาให�เราอ�วนข7�น
ต้�องทาความเข�าใจัก�บครอบคร�วแลิะคนรอบข�างถู7งความจัาเป�นในการลิดำ
น�าหน�ก เพุ("อคอย่ชุ วย่เหลิ(อแลิะเป�น กาลิ�งใจัขณีะลิดำน�าหน�ก รวมท��งไม ซ�า
เต้�มหร(อย่�"วให�เราบร�โภคอาหารเก�นท�"มา : สาน�กโภชุนาการ กรมอนาม�ย่ กระทรวงสาธารณีส�ข
ค�ณสมบ�ติ�ของการปร�บพฤติ�กรรมในคลี่�น�กไร�พ�ง
ค�ณสมบ�ติ�ของการปร�บพฤติ�กรรมในคลี่�น�กไร�พ�ง
1 .ไม เน�นอดำ�ต้ (Ahistorical)2. หลิ�กเลิ�"ย่งการใชุ�การต้�ต้รา การจั�ดำประเภท
บ�คคลิ แลิะการใชุ�คาบางคา เชุ น คนอ�วน3. การปร�บพุฤต้�กรรมเป�นเร("องเข�าใจัไดำ�
(Sensible)4. การปร�บพุฤต้�กรรมสามารถูฝึEกผ0�อ("นทาไดำ�5. สามารถูฝึEกให�บ�คคลิปร�บพุฤต้�กรรมของ
ต้นเองไดำ�
วิ�ธี�การปร�บพฤติ�กรรม
1. เน�นท�"พุฤต้�กรรมเฉพุาะเจัาะจัง เฉพุาะกลิ� มเส�"ย่ง 2. เปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมของบ�คคลิโดำย่ผ านกระบวนการ
เร�ย่นร0�3. ต้�องม�การกาหนดำพุฤต้�กรรมเป;าหมาย่ท�"ชุ�ดำเจัน4. ต้�องคาน7งถู7งความแต้กต้ างระหว างบ�คคลิ5. จัะเน�นท�"เหต้�การณี%ท�"เก�ดำข7�นในป1จัจั�บ�นเท าน��น
วิ�ธี�การปร�บพฤติ�กรรม (ต้ อ)
6. เน�นท�"ความเป�นมน�ษย่%ของบ�คคลิ โดำย่ไม ม�การบ�งค�บใดำๆท��งส��น 7. การนาเทคน�คต้ างๆไปใชุ� ให�คาน7งถู7งข�อดำ�แลิะข�อจัาก�ดำ
ต้ลิอดำจันหลิ�กเกณีฑ์%การใชุ�เทคน�คเหลิ าน��นให�รอบคอบ 8. การปร�บพุฤต้�กรรมจัะเน�นการใชุ�ว�ธ�การทางบวกมากกว าการ
ลิงโทษ 9. การปร�บพุฤต้�กรรมสามารถูใชุ�ไดำ�อย่ างเหมาะสมต้ามลิ�กษณีะ
ป1ญหาของแต้ ลิะบ�คคลิ
ทฤษฎี�ข�#นติอนการเปลี่��ยนแปลี่งพฤติ�กรรม
(Stages of change theory)
ทฤษฎี�ข�#นติอนการเปลี่��ยนแปลี่งพฤติ�กรรม
(Stages of change theory)• Prochaska and DiClimente. 1970
• Transtheoretical Model : TTM1 .ข��นไม สนใจัป1ญหา (Pre-contemplation)2. ข��นลิ�งเลิใจั(Contemplation)3. ข��นต้�ดำส�นใจัแลิะเต้ร�ย่มต้�ว (Preparation)4. ข��นลิงม(อปฏิ�บ�ต้�(Action)5. ข��นกระทาต้ อเน("อง (Maintenance)
ข��นต้อนของการเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรม
ข��นต้อนของการเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรม
ข��นท�" 1 ไม สนใจัป1ญหา (Pre-contemplation)
ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ไม ต้��งใจัท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิง• ไม ร�บร0� ไม ใส ใจัต้ อพุฤต้�กรรมท�"เป�นป1ญหาของต้นเอง• เบ("อท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิงต้นเอง หร(อค�ดำว าไม สามารถูทาไดำ�• จัะไม อ าน ไม พุ0ดำ หร(อค�ดำเร("องพุฤต้�กรรมเส�"ย่ง• ไม ต้ระหน�กในป1ญหา หร(อร0�ป1ญหาแต้ ไม ค�ดำท�"จัะ
เปลิ�"ย่นแปลิง
การให�คาแนะนา• ให�ข�อม0ลิสะท�อนกลิ�บเก�"ย่วก�บความส�มพุ�นธ%ของการ
ควบค�มอาหาร การออกกาลิ�งกาย่ แลิะส�ขภาพุ• ให�ความร0� ความเข�าใจั โดำย่เน�นข�อเท�จัจัร�ง เป�นเหต้�
เป�นผลิ แลิะเป�นกลิาง• ไม ชุ��นา หร(อข0 ให�กลิ�ว
ข��นท�" 2 ลิ�งเลิใจั (Contemplation)
ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ความต้��งใจัท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมในระย่ะเวลิาอ�นใกลิ�น��
(6 เดำ(อนข�างหน�า)• ม�ความต้ระหน�กถู7งข�อดำ�ของการเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรม แต้
ก�ย่�งคงก�งวลิก�บข�อเส�ย่ในการเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมดำ�วย่• การชุ�"งน�าหน�กระหว างข�อดำ�-ข�อเส�ย่ของการเปลิ�"ย่นแปลิง
พุฤต้�กรรม อาจัทาให�เก�ดำความลิ�งเลิใจัอย่ างมากจันทาให�บ�คคลิต้�องต้�ดำอย่0 ในข��นน��เป�นเวลิานาน
• ม�การผ�ดำว�นประก�นพุร� ง (behavioral procrastination) จั7งย่�งไม พุร�อมท�"จัะเปลิ�"ย่นแปลิงในท�นท�
การให�คาแนะนา• ควรม�การพุ0ดำค�ย่ถู7งข�อดำ�-ข�อเส�ย่ของพุฤต้�กรรมเก าแลิะ
ใหม • เปGดำโอกาสให�ไดำ�ชุ�"งน�าหน�กระหว างข�อดำ�-ข�อเส�ย่ของการ
เปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรม• ม�การให�ข�อม0ลิท�"ถู0กต้�องไดำ�ดำ�วย่
ข��นท�" 3 ต้�ดำส�นใจัแลิะเต้ร�ย่มต้�ว (Preparation)ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ต้��งใจัว าจัะลิงม(อปฏิ�บ�ต้�ในการเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมเร�ว
ๆ น�� ( ภาย่ใน 1 เดำ(อน) เม("อต้�ดำส�นใจัแลิ�วว าจัะเปลิ�"ย่น พุฤต้�กรรมใดำของต้น อย่ างเชุ น เลิ�กบ�หร�" ลิดำน�าหน�ก
หร(อออกกาลิ�งกาย่• วางแผนว าจัะต้�องทาอะไรบ�าง เชุ น เข�าร วมฟื้1งการ
บรรย่าย่เร("องส�ขภาพุ ขอคาปร7กษาพุ0ดำค�ย่ก�บแพุทย่%ค�นคว�าข�อม0ลิหร(อซ(�อหน�งส(อเก�"ย่วก�บการปร�บพุฤต้�กรรม
ต้นเองมาอ าน กาหนดำว�นท�"จัะเร�"มเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรม
การให�คาแนะนา• บ�คคลิท�"อย่0 ในข��นน��ควรไดำ�ม�ทางเลิ(อกในการปร�บ
เปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรม โดำย่ให�เขาต้�ดำส�นใจัเลิ(อกเอง
• การส งเสร�มศ�กย่ภาพุในการกระทาของเขา
ข��นท�" 4 ลิงม(อปฏิ�บ�ต้� (Action)
ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ลิงม(อปฏิ�บ�ต้�หร(อกระทาพุฤต้�กรรมท�"พุ7ง
ประสงค% เป�นเวลิาไม น�อย่กว า 3- 6 เดำ(อน • พุฤต้�กรรมท�"พุ7งประสงค%น��นจัะต้�องบรรลิ�
ต้ามข�อกาหนดำท�"ผ0�เชุ�"ย่วชุาญหร(อเจั�าหน�าท�"ว�ชุาชุ�พุเห�นว าเพุ�ย่งพุอท�"จัะลิดำพุฤต้�กรรมเส�"ย่งไดำ�
การให�คาแนะนา• การส งเสร�มให�ลิงม(อกระทาต้ามว�ธ�ท�"เขา
เลิ(อกอย่ างต้ อเน("อง• การชุ วย่หาทางขจั�ดำอ�ปสรรคแลิะให�กาลิ�ง
ใจั
ข�#นท�� 5 กระท&าติ'อเน(�อง (Maintenance)
ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ม�การกระทาพุฤต้�กรรมใหม หร(อพุฤต้�กรรมท�"พุ7ง
ประสงค%มากกว า 6 เดำ(อน จันกลิาย่เป�นน�ส�ย่ใหม หร(อเป�นชุ�ว�ต้ประจัาว�น
• การกระต้��นหร(อส�"งเร�าต้ างๆจัะม�อ�ทธ�พุลิน�อย่ แลิะม�ความเชุ("อม�"นว าต้นสามารถูเปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมไดำ�
การให�คาแนะนา• ควรม�การป;องก�นการกลิ�บไปเสพุซ�า โดำย่การ
ดำาเน�นชุ�ว�ต้ท�"สมดำ�ลิอย่ างม�ค�ณีค า• ม�การจั�ดำการก�บชุ�ว�ต้ประจัาว�นไดำ�ดำ� บร�หารเวลิา
อย่ างเหมาะสมในการดำ0แลิส�ขภาพุต้นเอง แลิะอ("นๆ
การกลิ�บไปม�ป1ญหาซ�า (Relapse)
การกลิ�บไปม�ป1ญหาซ�า (Relapse)
ลิ�กษณีะของบ�คคลิในข��นน��• ม�การถูอย่กลิ�บไปม�พุฤต้�กรรมแบบเดำ�มๆก อนท�"จัะม�การ
เปลิ�"ย่นแปลิงพุฤต้�กรรมท�"พุ7งประสงค%• บ�คคลิจัะกลิ�บไปส0 สถูานการณี%เส�"ย่ง ( การบร�โภคอาหาร
แลิะการใชุ�แรงกาย่)• ปลิ อย่ให�อารมณี%อย่0 เหน(อเหต้�ผลิไม สามารถูจั�ดำการก�บ
ความอย่ากไดำ�การให�คาแนะนา• พุย่าย่ามดำ7งเขากลิ�บเข�าส0 เส�นทางการเปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมให�
เร�วท�"ส�ดำ• ม�การให�กาลิ�งใจั• ม�การสร�ปบทเร�ย่นเพุ("อไม ให�เก�ดำซ�าอ�ก แลิะม� งม�"นในการ
เปลิ�"ย่นพุฤต้�กรรมต้ อไป
พฤติ�กรรมการบร�โภคอาหารท��เหมาะสม
1. การร�บประทานอาหารครบ 3 ม(�อ ในปร�มาณีพุอ เหมาะหร(อพุออ�"มในแต้ ลิะม(�อ ไม ร�บประทานอาหาร
มากเก�นไป2. โดำย่เลิ(อกร�บประทานอาหารท�"ม�แคลิอร�ต้"า3. งดำอาหารม�นจั�ดำ หวานจั�ดำ แลิะเค�มจั�ดำ4. ร�บประทานผ�กแลิะผลิไม�รสไม หวานมากข7�น5. ไม ก�นจั�บก�นจั�บ6. ร�บประทานอาหารม(�อเย่�นห างจัากเวลิานอนไม น�อย่
กว า 4 ชุ�"วโมง
การเคลี่(�อนไหวิออกแรงแลี่ะออกก&าลี่�งกาย
1. การเคลิ("อนไหวออกแรงแลิะออกกาลิ�งกาย่ว�นลิะ30 นาท� ส�ปดำาห%ลิะ 5 ว�น
2. ขณีะออกกาลิ�งกาย่จัะต้�องม�การหาย่ใจัเร�วข7�นกว า ปกต้�แลิะม�เหง("อออก
3. ใชุ�การเคลิ("อนไหวออกแรงให�เป�นว�ถู�ชุ�ว�ต้ประจัาว�น เชุ น เดำ�นมากข7�น ป1" นจั�กรย่าน เดำ�นเร�ว เป�นต้�น
สร�ป การปร�บพฤติ�กรรมแลี่ะเทคน�คพ�ฒนาส�ขภาพ
สร�ป การปร�บพฤติ�กรรมแลี่ะเทคน�คพ�ฒนาส�ขภาพ
1. เน�นท�"พุฤต้�กรรมเฉพุาะเจัาะจัง เฉพุาะกลิ� มเส�"ย่ง2. เน�นท�"ความเป�นมน�ษย่%ของบ�คคลิ โดำย่ไม ม�การบ�งค�บ
ใดำๆท��งส��น3. ร0�ว า ม�พุฤต้�กรรมอย่0 ในข��นต้อนใดำ เพุ("อพุ�ฒนาไปส0 ข��น
ท�"ส0งกว า จันกลิาย่เป�นน�ส�ย่ใหม 4. ต้�องคาน7งถู7งความแต้กต้ างระหว างบ�คคลิ ม�เป;า
หมาย่ท�"ชุ�ดำเจัน ใชุ�ว�ธ�การทางบวกมากกว าการลิงโทษ5. การปร�บพุฤต้�กรรมใชุ�ไดำ�อย่ างเหมาะสมต้ามลิ�กษณีะ
ป1ญหาของแต้ ลิะบ�คคลิ
สว�สดำ�