Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
36
6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Bu bölümde araştırma bulgularının değerlendirilmesine yer verilecektir. Yerleşik yabancılara
yönelik demografik verilerin ve ev sahibi ülkeye uyum aşamasında gereksinim duydukları bilgilerin yer aldığı bulgulara Bölüm 5’te yer verilmiştir. Bulgular değerlendirilirken yerleşik
yabancılara uygulanan anket verileri ile halk kütüphanecileri ile gerçekleştirilen
yapılandırılmış görüşme ve gözlemler sonucu elde edilen veriler karşılaştırılacaktır.
Yerleşik yabancıların demografik özelliklerine dair elde ettiğimiz bulgular, katılımcıların kalma süreleri ile Türkçe bilgilerinin artması arasında anlamlı bir ilişki olmadığı ortaya koymuştur.
Bu durum, yerleşik yabancıların sosyal ve kültürel uyumları için gerekli bilgi hizmetlerinin
planlanmasında öncelikli olarak yabancı dillerde kaynak ve hizmet planlamasını gerekli
kılmaktadır. Bu nedenle yöredeki yerleşik yabancı dağılımının ülkelere göre dağılımlarının
kesin olarak bilinmesi hem koleksiyona dahil edilecek kitapların dilleri hem de kütüphanede bilgi hizmetlerini tanıtıcı materyallerin hazırlanmasında önem taşımaktadır. Mevcut bulgular
halk kütüphanelerinde yabancı dilde ne gibi hizmetler sunulabileceği ve Türkçe öğreniminin
nasıl özendirilebileceği ile ilgili soruları gündeme getirmektedir.
Halk kütüphanelerinde halkla ilişkiler uygulamalarının yapılmıyor olması, yerleşik yabancıların kütüphaneler aracılığıyla hangi konularda bilgi ve hizmetlere erişebileceği
konusunda düzenli bilgilendirme olmaması bugüne dek çeşitli sivil toplum örgütleri ve yerel
yönetimlerin ilgili birimlerince bir araya getirilen yerleşik yabancıların henüz kütüphanelere
davet edilmemiş olması gözlenen önemli eksikler arasındadır. Kullanıcının kütüphaneye
gelmesini bekleme üzerine kurulu hakim yaklaşımın yerini kullanıcılarını hizmetleri konusunda bilgilendirme ve tanıtma faaliyetleri düzenleme, özel gruplara yönelikler
organizasyon planlama ve kullanıcılarına ana dillerinde ulaşma yaklaşımına dönüşmesi
gerektiği düşünülmektedir. Bu yönde elde edilen bulgular halk kütüphanelerinin yerleşik
yabancılara yönelik ne gibi halkla ilişkiler faaliyetlerini hayata geçirebileceği ile ilgili soruyu
gündeme getirmektedir.
Demografik bulgular ile halk kütüphanelerinde gerçekleştirilen yapılandırılmış görüşme
sonuçları karşılaştırıldığında kütüphane yöneticilerinde var olan kanının aksine ve yerleşik
yabancıların bilgisayar becerileri, internet kullanma becerileri, kütüphane kullanma alışkanlığı gibi bilgi okuryazarlığı kapsamında sayılabilecek becerilerinin oldukça düşük olduğu
görülmüştür. Katılımcıların söz konusu bilgi ve becerilerini sanılanın aksine yetersiz görüyor
olmaları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı, internet altyapısı ve bilgisayar olanakları
gibi sorunları büyük ölçüde çözülmüş tüm kütüphaneler için olduğu gibi Antalya kütüphaneleri
için de potansiyel kullanıcılarına erişmede bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Söz konusu
37
bulgular ışığında yerleşik yabancılar için planlanacak bilgi okuryazarlığı eğitiminin içeriğinde
neler olabilir sorusunu karşımıza çıkmaktadır.
Yerleşik yabancıların bilgi kaynakları ile ilgili gereksinimlerine yönelik bulgular tüm katılımcılar açısından değerlendirildiğinde çeşitli başlıkların öne çıktığı gözlenmiştir. Bu
başlıklar arasında gereksinim düzeyi yüksek olan konulardaki bilgi gereksiniminin, kütüphane
aracılığıyla sunulan bilgi kaynaklarından çok sözlü iletişime dayalı bilgi alışverişi sonucunda
giderildiği sonuçları da önemle vurgulanması gereken konular arasındadır. Resmi olmayan
şekilde çözülen bilgi gereksinimin hata payı yüksek ve güvenirlik düzeyi düşük bilgi olarak tanımlayabiliriz. Bu yönüyle araştırma bulguları yerleşik yabancıların resmi bilgi
kaynaklarından bilgi edinme konusundaki nasıl bilgilendirilmesi ve bu yönde bilgi alma
konusunda nasıl teşvik edilmesi gerektiği ile ilgili soruları gündeme getirmektedir.
Araştırmada elde edilen ve dikkat çekici olduğu düşünülen bulgular Antalya’da kalma süreleri 1-2 yıl arasında değişen yerleşik yabancıların verdikleri cevaplardan elde edilmiştir. Söz
konusu grup, katılımcıların bilgi gereksinimlerine yönelik hazırlanan 6 kategorinin her bir
setinde yer alan maddelerin neredeyse hepsini önem düzeyi yüksek ancak karşılanma
düzeyi düşük maddeler olarak tanımlamıştır. Bu durum bölgede 1-2 yıldır kalmakta olan
katılımcıların ciddi bir bilgi eksikliği hissettiklerini göstermektedir. Bu katılımcı gurubunu diğerlerinden ayıran özellik ise, 2 yıldan daha uzun süredir yörede yaşayan yerleşik
yabancıların gereksinim duydukları bilgilere resmi ya da gayri resmi kanallardan ulaşma
konusundaki deneyimlerine karşın bölgede henüz yaşamaya başlamış, yeterli bilgi ağına
sahip olmayan katılımcıların ise belirli konularda halen yüksek düzeyde bilgi eksikliği
hissediyor olmaları şeklinde yorumlanmıştır. Mevcut bulgu, halk kütüphanelerinin potansiyel kullanıcı grupları arasında odak kitle olarak bölgeye yeni gelenler ya da yeni göç edenler ismi
adı altında özel bir kullanıcı grubuna işaret etmektedir. Bu durum, yöredeki yerleşik
yabancıların eğitim, yaş, dil bilgisi vb. niteliklerinin yanı sıra kalma süreleri ile ilgili ayırt edici
özelliklerini dikkate alarak nasıl hizmetler planlanması gerektiği sorusunu gündeme
getirmektedir.
Bu bölümde, her bir bilgi kategorisine yönelik olarak Antalya’da toplamda yaşam süresi 1-2
yıl arasında değişen katılımcıların (%22) bulgularına dair grafikler yer almaktadır (Grafik 25,
26,27,28,29,30). Grafik 25’te açıkça görülmektedir ki önem düzeyi yüksek olarak
nitelendirilen bilgi gereksinimleri ile karşılanma düzeyi yüksek olan bilgi gereksinimleri arasında oransal farklılıklar vardır. Bu farkların yüksekliği büyük ölçüde bilgiye gereksinim
duyulan konularda bu gereksinimin yüksek düzeyde karşılanamıyor olmasından kaynaklıdır.
Bu sonuç, kısa ya da uzun vadeli bilgi hizmetleri planlamasında yöreye yeni yerleşen
yabancıların hedef kitle olarak alınması gerektiği sonucunu ortaya çıkarmaktadır.
38
Bilgi kaynakları kategorisinde gazete, film, müzik ve yerel bilgi kaynakları en fazla öne çıkan bilgi kaynakları arasında yer almıştır. Söz konusu kaynaklar tüm katılımcıların cevaplarına
yer verilen Grafik 15’te de önem derecesi bağlamında öne çıkan kaynaklardır ancak
karşılanma düzeyi noktasında bölgede kalma süresi 1-2 yıl arasında olan katılımcılar
özelinde daha düşüktür (Grafik 25). Bu durum mevcut bilgi gereksinimlerini karşılanma düzeyi daha yüksek olan katılımcılar ile düşük olan katılımcılar arasındaki farkı telafi etmek
noktasında halk kütüphanelerinin nasıl bir misyon üstlenebileceği sorusunu gündeme
getirmektedir.
Grafik 25. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Bilgi Kaynakları Gereksinimleri
Kütüphane Hizmetlerine yönelik bilgi gereksinimleri değerlendirildiğinde söz konusu kullanıcı grubunun temel kütüphane hizmetlerine yönelik beklentilerinin düşük olduğu, bir başka
deyişle gerekli olduğunu düşünmedikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Karşılanma düzeyi düşük
olan nitelenen bilgi türlerinin önem düzeylerinin de düşük olarak nitelenmiş olması bu
sonucun çıkartılmasına neden olmaktadır. Buna karşın odak grup kendi dilinde kaynak,
internette bilgi arama eğitimi ve yerel bilgiye erişim konusundaki bilgi gereksinimlerinin farkında olduklarını verdikleri cevaplarla göstermektedirler (Grafik 26). Bu noktada bölgeye
yeni gelen yerleşik yabancıların diğer kütüphane hizmetleri ile ilgili gereksinimleri ve bu
sayede ne gibi bilgi eksiklerini giderebilecekleri konusunda nasıl bilinçlendilebileceği sorusu
gündeme gelmektedir.
39
Grafik 26. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Kütüphane Hizmetlerine Yönelik Bilgi
Gereksinimleri
Katılımcıların sağlık hizmetleri alanındaki bilgi gereksinimleri ile ilgili bulgular ışığında ciddi
oranda önem atfedilen konularda bir o kadar da bilgi eksikliği duydukları gözlenmektedir.
Kalma süreleri diğer katılımcılarla karşılaştırıldığında daha kısa süredir Antalya’da
yaşamakta olan katılımcıların sağlıkla ilgili herhangi bir olumsuz deneyim yaşamış olup olmadıklarına bakılmaksızın acil servis, yerel hastalıklar, eczane hizmetleri ve aile hekimliği
konularının öne çıkan konular olduğunu söylemek mümkündür (Grafik 27). Bu noktada odak
grup katılımcıların sağlık konusunda doğru bilgi edinmelerini ve bilgi eksikliği konusundaki
kaygılarını giderecek referans hizmetlerinin ne şekilde kendilerine ulaştırılabileceği sorusu
gündeme gelmektedir.
Grafik 27. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Sağlık Bilgisine Yönelik Gereksinimleri
40
Katılımcıların eğitim bilgi gereksinimleriyle ilgili bulgular henüz yaşamaya başladığı ülkeye uyum sağlama süreci başlamış olan bir grup için önemli görülen yaşamboyu öğrenme ile ilgili
gereksinimlere vurgu yapmaktadır. Belediyelerce verilen ücretsiz eğitimler, dil kursları ve
çeviri hizmetleri ile ilgili bilgi gereksinimlerinin önemli konular arasında yer almış olması
katılımcıların eğitim almak konusunda istekli olduklarını gösteriyor olmasının yanı sıra dil engeli ile karşılaştıklarını da göstermektedir (Grafik 28). Söz konusu bulgular halk
kütüphaneleri tarafından katılımcıların dil konusunda yaşadıkları engelleri aşacak ne gibi
öneriler getirilebileceği ve katılımcılara yaşamboyu öğrenme konusunda nasıl bir hizmet
planlanabileceği konularını gündeme getirmektedir.
Grafik 28. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Eğitim Bilgisine Yönelik Gereksinimleri
Spor ve boş zamanların değerlendirilmesine yönelik bilgiler halk kütüphanesi hizmetleri
kapsamında yeni bir ülkede çalışma kaygısı gütmeden gönüllü olarak yaşama başlamış
yerleşik yabancıların dikkatini çekebileceği en kritik konuların başında gelmektedir. Dini
günlerde ve resmi tatillerde yapılan etkinlikler, kültürel aktiviteler, yerel kutlama günleri, yerel
festivaller ve yerel gezilerle ilgili bilgi gereksinimlerinin önemli olarak tanımlanması odak grubun hem kendi kültürel değerlerini korumak ve devam ettirmek hem de yerel kültürle
kaynaşmak eğiliminde olduklarını göstermektedir (Grafik 29). Bu bulgular ışığında halk
kütüphanelerinin yerleşik yabancılarla ev sahibi kültür arasındaki etkileşimi artırıcı rolü ne
olabilir sorusu akla gelmektedir.
41
Grafik 29. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Spor ve Boş Zaman Bilgisine Yönelik
Gereksinimleri
Gündelik ve pratik bilgiler bağlamında yerleşik yabancıların gereksinimleri kesintiye
uğramayan, hayati olmamakla birlikte gündelik yaşam kalitesini artırıcı etkiye sahip olması
nedeniyle önemli görülen bilgi türleri arasında yer almaktadır (Grafik 30). Yerleşik
yabancılardan odak grubun bulgularına bakıldığında halk kütüphanelerinin ülkeye yeni gelen yabancıların gündelik hayatta gereksinim duyduğu bilgilere ulaşmak konusunda başvuru
noktası olma görevini yerine getirebilmek için ne gibi adımlar atabileceği sorusu akla
gelmektedir.
Grafik 30. Kalma Süresi 1-2 Yıl Olan Katılımcıların Gündelik/Pratik Bilgilere Yönelik
Gereksinimleri