62 - 37 - pkn.journals.isu.ac.ir

62- 37صص ، 1387پاييز و زمستان ـ دومشمارهدانش سياسي، سال چهارم،

اي نظريه بازنمايي رسانه ها ايراني و ها ييآمريكاو تحليل افكار عمومي متقابل

30/07/1387: تاريخ دريافت ∗ربيعي عليدكتر 03/10/1387: تاريخ پذيرش ∗∗نامور احمدزاده فرناز

چكيده توسط عمومي افكار بر گذاري اثر در ها رسانه نقش ةمطالع ،تحقيق اين انجام از هدف

گذاريتأثير ميزان ،تحقيق اين ةمطالع مورد .ستها رخداد از برخي بازنمايي به نسبت ها ايراني و ها ييآمريكا عمومي افكار دهي شكل در خبري هاي رسانه

و ها ايراني از كوچكي بخش عمومي افكار ةمطالع طريق از .است يكديگر ميزان و يكديگر به نسبت آنان نگرش ةنحو به حدودي تا توان مي،ها ييآمريكا تحقيق لذا .برد پي افكار اين گيري شكل در جمعي هاي رسانه از ها آن پذيريتأثير

كه ها ييآمريكا و ها ايراني از تعدادي موردي و كيفي ةمطالع با تا است كوشيده حاضر از استفاده با و بردب پي آنان نگرشي هاي لايه به بودند، نيز كرده تحصيلآنان بيشتر

.بسنجد را عمومي افكار دهي شكل در جمعي هاي رسانه نقش ،»بازنمايي ةنظري« ميانجي يك و خنثي زارياب گاه هيچ رسانه يك كه است اين بازنمايي از منظور

و معناست و زبان به متكي ،رسانه زيرا ؛يدآ نمي حساب به تصوير ةارائ در طرف بي بازنمايي لذا .است قدرت به متكي همواره گفتمان چارچوب در نيز معنا و زبان

داراي -آن بودن غيراخلاقي و اخلاقي بحث سواي - ها رسانه توسط حوادث يا ويژه گفتمان و قدرت تثبيت يا تضعيف راستاي در و است ايدئولوژيكگيري سو از بيشتر ها ييآمريكا كه دهد مينشان تحقيق اين از حاصل هاي يافته .دارد برمي گام

از منفي بازنمايي آمريكا هاي رسانه و دارند قرار هايشان رسانه تأثير تحت ها ايرانيگيري فضاهاي تعامل مستقيم بين شكلبر اين اساس، .دهند ميارائه را ايرانيان و ايران

حوزه افكار عمومي آمريكايي -...هاي علمي، پژوهشي، و در ساحت- اين دو حوزه .سازد ثر ميرا به مراتب بيشتر از حوزة افكار عمومي ايراني متأ

كليدي واژگان گفتمان، بازنمايي، عمومي، افكار اي، رسانه گذاريتأثير جمعي، هاي رسانه

جمهوري اسلامي ايران، ايالات متحده آمريكا،ايدئولوژي

[email protected] دانشگاه پيام نوررشتة مديريت دانشكدة علوم اجتماعي و اقتصاد استاديار ∗ [email protected] دانشگاه تهران علوم اجتماعي دانشكده اجتماعي ارتباطات ارشد كارشناسي ∗∗

فرناز احمدزاده نامور / بيعي علي ردكتر 38

مقدمه

و گوشت از كه طبيعي دنيايي يكي :كند مي زندگي جهان دو در ما زمان در فردي هر كه ديگر دنياي .كنند ميزندگي آن در پيدايش زمان از ها انسان و است محيط و خون لحاظ به .است گروهي يها رسانه دنياي ،برند ميسر به آن در امروزه ها انسان بيشتر شايد ).5ص ،1385 باگديكيان،( است آمده پديد ناگهاني جديد دنياي اين بشري تاريخ هم شايد ؛بازگردد تاريخ پيش از زمان در ها نشانه و علائم نظام به خاستگاهش و اصل تغييرات و ها دگرديسي اما .اختراعش و گوتنبرگ زمان به پيش سال پنجاه و صد به

در اجتماعي مراتب سلسله و ها ساخت تضعيف باعث سرانجام هم زمان آن شگرف بر امروز جهان گروهي هاي رسانه .شدند خود زمان سنتي و مذهبي و سلطنتي هاي نظام

براي حتي و ندآمد فائق اجتماعي ةطبق و فرهنگ زبان، همچون جهاني هاي ناهمساني ).5ص ،1385 گديكيان،با( اند انديشيده چاره هم سوادان بيبه نفوذ

اجتماعي، اتتأثير جمعي، ارتباطات مطالعات هاي بخش ترين اصلي از يكي از بسياري .است بوده آن از استفاده و اي رسانه محتواي شناختي روان و فرهنگي اتتأثير روي بر ست،ا هشد چاپ جمعي ارتباط مجلات در كه تجربي تحقيقات

هاي رسانه كه است اين بر فرض ).Perse, 2001(ت سا يافته تمركز جمعي هاي رسانه به )1986( گوير مك .ستا گذارده اجتماعي هاي بافت بر اي گسترده اتتأثير جمعي بر تبليغ اتتأثير .يك :است كرده اشاره رايج اي رسانه مستقيم اتتأثير از نمونه چند ميزان وير بر سياسي هاي گردهمايي اتتأثير .دو ؛خريد و مصرف ميزان روي

اتتأثير .چهار ؛عمومي خدمات هاي فراخوان و ها اعلاميه اتتأثير .سه ؛دهي يأر اجتماعي هاي كنترل روي بر ها رسانه اتتأثير .پنج و ايدئولوژي روي بر سياسي تبليغات

)Perse, 2001.( اورت )اتتأثير روي بر )2001( نلسون و )2006( ناكوس ،)2000 برخي كه است حالي در اين .اند كرده تأكيد عمومي افكاري گير شكل در رسانه و دولت افكار و رسانه اتتأثير روي بر )2003( دونكان و )1994( پالتز و بنت جمله از ديگر

).Bloch-Elkon, 2007( دارند تأكيد دولتي هاي گذاري سياست روي بر عمومي افكار هم و ها رسانه هم سرد جنگ پايان زمان از كه است معتقد )1996( هالستي

نظير انپژوهشگر ازاي دسته .اند داشته تأثير گذاران سياست نظر و يأر روي بر عمومي

39 ها ها و ايراني اي و تحليل افكار عمومي متقابل آمريكايي نظريه بازنمايي رسانه

اتتأثير نيز )1992( زالر و )1996( پيج ،)1972( شاو و كامبز مك ،)1995( هوي آن روي بر صرفاً و اند داده قرار اولويت در را عمومي افكارگيري شكل براي رسانه )2005 (شاپيرو و )2002 (لهمن و بلاچ نظير نيز بسياري انپژوهشگر. دكنن ميتأكيد

به را مردم ةعام كه دانند مييسازوكار يا طريق عنوان به رااي رسانه سيستم ).Bloch-Elkon, 2007( كند ميمرتبط گذاران سياست

مردم ةعام آن در كه هايي شيوه روي بر ها رسانه كه است مدعي )1996( گراسويلر ارتباط بررسي با .گذارد ميتأثير كنند، مياستنباط سياسي مسائل دربارة را اطلاعات

اي رسانه پوشش كه رسد مينتيجه اين به )1997( بنت ،سرد جنگ از پس دوران-Bloch( استگذار تأثير خارجي سياست موضوعات در عمومي افكار روي بر ها رويداد

Elkon, 2007.( انتمان )از پساي رسانه استقلال كه زماني كه است باور اين بر )2004 تأثير سياسي، تعاريف در خالي فضايي شدن ايجاد با يافت، افزايش سرد جنگ

)2000( جاكوبس و شاپيرو آن مقابل در .يافت كاهش عمومي افكار بر گذاران سياست هبرير براي گذاران سياست براي را ها فرصت جديد جهان پيچيدگي كه دنكن ميبيان

حاضر ةمقال ،رو ازاين ).Bloch-Elkon, 2007( است داده افزايش عمومي افكار و ها رسانه اساسي اهداف جمله از را ذيل تسؤالا به پاسخاي رسانه گذاريتأثير و قدرت درك با

:داند ميخود هاي رسانه بازنمايي تأثير تحت ميزان چه به ييآمريكا و ايراني عمومي افكار .يك

دارند؟ ارقر خود گذاريتأثير در بيشترياهتمام از ايراني يا و ييآمريكا هاي رسانه از يك كدام .دو

؟ها را دارد دهي به آن و شكل كشورش مردم عمومي افكار روي بر از فراتر اي، رسانه منفي هاي ييبازنما از برخي رغم عليتوان چگونه مي .سه زة افكار عمومي ترويج كرد؟ در حوارتر درست دركي و شناخت ها رسانه ،باز تسؤالا و مصاحبه از متشكل ،كيفي روشي از ها پرسش اين يها پاسخ به نيل براي

.توضيح ارائه گرديده استصورت مبسوط دربارة آن ه كه در بند سوم بهشد استفاده


عمومي افكار روي بر ها رسانه گذاريتأثير .1

دانست بايد لذا ،اند داشته عمومي افكاردهي شكل بر بسزايي تأثير ها رسانه كه ييازآنجا و ترين حياتي از يكي عمومي، افكار پرايس نظر طبق .معناست چه به عمومي افكار كه

شناسي، روان دراي گسترده طور به كه است اجتماعي علوم در مفاهيم پايدارترين دانشگاهي و هاي تموقعي در هم ارتباطي، تحقيات و سياسي علوم تاريخ، شناسي، جامعه

،دارد كه رواجي وجود با عمومي افكار مفهوم .شود مي استفاده كاربردي، شرايط هم ).1382 پرايس،( است مانده آميز مجادله همچنان

را عمومي افكار زيبا توصيف يك در ،فرانسوي دان رياضيو فيلسوف ،پاسكال عمومي افكار كه دكن مي ادعا هابز ).96ص ،1384 متولي،( است ناميده »جهان ةملك«

افكار انگليسي تمپل ويليام ).96ص ،1384 متولي،( است جهان واقعي ةكنند اداره ،فرانسوي شناس جمعيت ،سووي آلفرد .است خوانده سنديت و قدرت منبع را عمومي ملت يك باطني جوهر عمومي افكار كه است كرده تعريف چنين را عمومي افكار كه است نيرويي ؛است سياسي نيروي يك غالباً گمنام قدرت اين عمومي افكار است،

).96ص ،1384 متولي،( است نشدهبيني پيش اساسي قانون هيچ در پايان در عمومي، افكار موضوع دربارة ها تحليل و ها انديشه نخستين شك بدون

ه منتشرشد »توده و افكار« ،خود كتاب در او .است داشته تعلق تارد .گ به نوزدهم قرن افكار پيدايش و سو يك از را خبرنگاري و عموم پيدايش بين ةرابط ،1901 سال در

).69ص ،1380 لازار،( درك تحليل ديگر سوي از را عمومي اين زيرا ؛است دشوار آن تعريف كه است مفهومي عمومي افكار پرس، نظر از سياسي، علوم ي،شناس روان هاي رشته .دارد ها رشته از متفاوتي تعداد در ريشه مفهوم شده خوانده عمومي افكار كهاي پديده از متفاوتي هاي جنبه ارتباطات و سياسي ةفلسف عقايد با متناسب كه را تعريفي ،)1982( گربر ).Perse, 2001( گيرد مينظر در است،

عمومي آگاهي و هوشياري« عمومي افكار :دهد ميارائه ،است ارتباطات انپژوهشگر اطلاعاتي ها آن دربارة كه موضوعاتي و مباحث ةساي در كه است سياسي مسائل دربارة ).Perse, 2001( است يافته گسترش شده، داده ارائه


و هاست گزارش و اخبار شامل همه از قبل ،شود ميپخش ها رسانه از كه اطلاعاتي اقاتاتف ةنتيج در .دهد ميشكل واقعيت برابر در عموم هاي برداشت به زيادي حدود تا

سازمان اجتماعي واقعيت مورد در را خود هاي ديدگاه ها آن با افراد كه مفاهيمي و افكار ).87ص ،1380 لازار،( شود ميگرفته ها رسانه از زيادي حدود تا دهند مي

را خود هدف ترين مهم ،دارند فراملي پوشش ةگستر كه جهاني هاي رسانه امروزه اهداف ؛اند داده قرار جهاني هاي قدرت مصالح و منافع تأمين هدف باسازي انگاره .سازي جهاني يا )پروسه( شدن جهاني فرايند براي عمومي افكار توجيه مثل كلاني از قريبي و هم به نزديك روايت و قرائت امروزه جهاني هاي رسانه غالب تقريباً

.)45ص ،1383 مهر، دبيري( دارند پيراموني هاي رويداد و تحولات ديگر و خودشان شهروندان به كه رفتاري طريق از آن افراد بيشتر و اه كشور

و يالملل بين روابط ةپاي بر كه را خاصي جهاني تصاوير ،است مرتبط ها كشور موفقيت در تواند ميجهاني مثبت تصاوير روشني به .كنند ميكسب ،شود ميفرهنگي بين نظر اساس بر ).Kamalipour, 1999( باشد داشتهگيري چشم مشاركت يالملل بين امور در

نظر به ،باشد غلط چه و درست چه ،خاص هاي كشور تصاوير ،)1997( كانزيك مايكل متنوع اطلاعاتي منابع شامل كهاي پيچيده ارتباطاتي فرايند طريق از اساساً كه رسد مي

و،رادي يالملل بين هاي برنامه ولي ).Kamalipour, 1999( باشد گرفته شكل ،است براي قوي ابزار جزو اينترنت و خبري هاي سرويس كتاب، ها، روزنامه تلويزيون،

دلايل و جديد ارتباطاتي هاي فناوري هاي پيشرفت توسط .هستند تصاويردهي شكل جهاني جهان اين .دارد ميبر گام جلو سوي به نوين جهان اقتصادي، و تيكييژئوپول و خودمان ادراك چگونگي در اساسي و مهم نقش جمعي هاي رسانه آن در كه است

اغلب كه تصاويري . استنوعي هر از تصاوير جهان جهان اين .كنند ميايفا جهانمان يا و توليداي رسانه محصولات فروش براي را افراد جايگاه و هويت خودآگاه طور به

).Kamalipour, 1999( زند ميبازنمايي به دست نوعي به و كند ميكاري دست فرايند در زيرا ؛است گرفته قرار توجه مورد فرهنگي مطالعات در بازنمايي فهومم

زبان از استفاده اينمع به را بازنمايي هال .شود مي متصل فرهنگ به معنا و زبان بازنمايي تعريف ديگر افراد به دار امعن جهان دادن نمايش براي يا معنادار چيزي گفتن براي


به كه است يفرايند از اساسي بخشي بازنمايي ).Hall & Jhally, 2007, p.15( كند مي زبان، از استفاده شامل و پردازد مي فرهنگ يك ياعضا ميان آن مبادله و معنا توليد .)Hall & Jhally, 2007, p.15( پردازد مي بازنمايي به كه شود مي ايماژهايي و ها نشانه

تسهيم با نيز فرهنگ و دارد سروكار گفرهن با شود، مي بازنمايي كه چيزي ،عبارتي به و توليد معاني چيزهاست، درك از ييها واسط كه زبان طريق از و است ارتباط در معنا

و مركزي ةنقط فرهنگ و معنا براي نوشتاري و گفتاري زبان ،درنتيجه شود مي مبادله سيستم زبان .شود مي محسوب فرهنگي معاني و فرهنگي هاي ارزش براي منبعي

نوشتاري، كلمات صدا، مانند هايي نشانه و ها نماد از آن در و آيد مي حساب به ازنماييب ها، ايده تا كنيم مي استفاده موضوعات حتي و موسيقي نكات الكترونيكي، هاي ايماژ

كه است آن معناي به نگاه اين در زبان و مييبگو ديگران به را خود احساس و مفاهيم قادر طور همين و باشند ،گويد مي فردي آنچه ترجمه به قادر مشتركي زبان با افراد«

).Hall & Jhally, 2007, p.4(» بخوانند را بصري هاي ايماژ تا باشند جهت در سازي تصوير قدرت از ها رسانه گفت توان ميهشد بيان مطالب به توجه با طريق از ها هرسان .برخوردارند عمومي افكار روي بر گذاريتأثير يا و نگرش تغيير

تحقيق در .دارند مخاطب روي بر گذاريتأثير در سعي بازنمايي ،سپس و سازي برجسته ايراني و ييآمريكا عمومي افكار نگرش تا شده تلاش سؤال چند طرح طريق از حاضر .سنجيد است، خبري ارزش داراي كه مسائلي به نسبت را تحقيق اين مطالعه مورد جنگ خارجي، سياست مسائل به مربوط هاي رويداد سوي به ار سردبيران كه هايي معيار

پيرو تصميماتي چنين اتخاذ در نگاران روزنامه بايد آيا .كشاند مي اخبار در صلح و كنند؟گيري تصميم به اقدام خودانگيخته صورتي به دباي يا باشند مقررات و قوانين

به متخصصان و سانكارشنا باشد، مورد دو اين بينابينِ بايد مطلوب وضعيت ).4ص ،2006 ناوه،( كنند ميتأكيد خبري هاي ارزش به مربوط هاي شاخص

بازنمايي نظرية .2

مطالعات پژوهشگران و نظران صاحب توجه مورد اخير هاي سال در بازنمايي ةنظري ةزمين در نظريه اين تحولات و خاستگاه بررسي .است گرفته قراراي رسانه و فرهنگي


نظريات بر تمركز با .است بازنمايي ةنظري ةزمين در ما كاوش آغازگر آن،اي يهاول رويش شده مطرح نظريات تبيين برايگرا ساخت تحليل مدل يعني سوم، مدل بر هال، استوارت

.شود ميكيدأت خرد سطح در و ها نشانه آن در كه ندكن ميزندگي )فراواقعيت( رئال هايپر دنياي در ها انسان

بيان .اند شده واقع امر جايگزين خود و كرده قطع را واقعيت با ارتباط يا رسانه يها رمز خليج جنگ مورد در بورديار ژان را واقعيت اين شده نمايي بزرگ بسيار و راديكال داده؛ رخ تلويزيون هاي شيشه روي تنها فارس خليج جنگ «:كرد مطرح گونه اين فارس

).57ص ،1385 چامسكي،(» است نداده رخ لاًاص فارس خليج جنگ ،تعبيري به يا گاه هيچ رسانه يك كه اينجاست ها رسانه توسط واقعيت بازنمايي در مهم ةمسئل به متكي رسانه .آيد نمي حساب به تصوير ةارائ در طرف بيميانجي يك و خنثي ابزاري .است قدرت به متكي همواره گفتمان چارچوب در نيز معنا و زبان و ستمعنا و زبان داراي ،آن بودن غيراخلاقي و اخلاقي بحث سواي ،ها رسانه توسط حوادث بازنمايي لذا گاماي ويژه گفتمان و قدرت تثبيت يا تضعيف راستاي در و است ايدئولوژيكگيري سو ايراني هويت بازنمايي از ما درك ،اساس براين .)Hall & Jhally, 2007, p.32( دارد ميبر خبري هاي باشگاه و ها رسانه توسط كه است ادراكي اول ةوهل در بيغر هاي رسانه در

استاي ويژه گفتمان و قدرت به وابسته درك اين دوم ةوهل در و هشد ايجاد و ساخته و آدرنو .)Hall & Jhally, 2007, p.32( است گرفته قرار آن خدمت در رسانه كه

اقناع خدمت در و داري سرمايهي ساز فرهنگ صنعت قدرتمند ابزار را رسانه ايمركههور بيشتر جديد عصر انسان شناخت .دنكن ميتعريف عمومي اذهان تحريف و سركوب و و برش يك كه هايي صحنه :دهد مياو به رسانه كه است تصاويري تحميل به يا مدد به گاه هيچ تقريباً كه تصاويري است، واقعيت از خاص روايتي تنها اوقات بيشتر در

اين حالت بهترين در زيرا ؛كنند بازنمايي مخاطب براي را موجود واقعيت انندتو نمي در .گذرد ميتصويربردار تشخيص ويابي منظره و دوربين صافي عدسي از واقعيت كه حالي در رسانند، ميفهميدن به اقناع و كاذب باور به را ما ها، رسانه موارد از بسياري

و مطالب گزينش با ها رسانه مواقع، بسياري در اما هميم،ف ميكه كنيم مياحساس تنها ما .كنند مينابود را آن ،حادثه يك خبري حذف


و كلام در تواند ميو است ديگر جاي به چيزي بودن نماينده مثابه به بازنمايي به كه اندازه همان به اصطلاح اين .بيفتد اتفاق متحرك تصاوير ةشيو همان به نوشتار به معطوف و دارد اشاره نيز آن محصولات به، كند مياشاره بازنمايي هاي فرايند اماكن، مردم، چون ملموسي موارد از كه است رسانه يك در واقعيت وجوهيابي ساخت بر در را انتزاعي مفاهيم ساير و ،قوم و طبقه و فرهنگي هاي هويت تا و حوادث

درون در ها آنيابي ساخت و ها يتهو بازنمايش چگونگي به تنها نه بازنمايي .گيرد مي به محصولات اين جذب فرايند به بلكه شود ميمربوط مشخص اجتماعي ةزمين يك .است مند هعلاق نيز متفاوت هاي هويت با نامخاطب ةوسيل

كاركردي بازنمايي به اجتماعي هاي واقعيت و واقعي دنياي بر بازنمايي تأثير ترين مهم متني هر در ها بازنمايي ايدئولوژيك ركردكا از پرسش و دهد، ميايدئولوژيك

ترين مهم از يكي بازنمايي .دشو بررسي بازنمايي آن درك براي بايد كه ست ااي مسئله كمك استيلا تداوم به كه است ديگر هاي گروه بر حاكم ايدئولوژي استيلاي هاي ابزار چالش به معطوف بايد اييبازنم سيستم هر در تغيير براي تلاش ديگر سوي از .كند مي .)Chandler, 2003, p.9( باشد بازنمايي پشتيبان هژمونيك هاي نيرو با

ايدئولوژي و گفتمان بازنمايي، .1-2

گفتماني و مفهومي هاي چارچوب طريق از معنا توليد »بازنمايي« ،شد گفته كه طور همان معنا بدان اين البته .نيست »بازنمايي« يندافر از خارج ،ناميم ميواقعيت ما آنچه .است مادي جهان آن به كه است اين مهم بلكه ندارد وجود واقعي مادي جهان هيچ كه نيست وجود گفتمان از خارج معناداري چيز هيچ :گويد ميهال .شود داده معنايي بايد واقعي، نيست بازنمايي و واقعيت ميان شكاف سنجش اش وظيفهاي رسانه مطالعات و ندارد

و ها رويه طريق از نحوي چه به معاني كه است نكته اين شناخت براي تلاش كهبل بازنمايي طريق از را جهان ما هال، ديدگاه از .شود ميتوليد گفتماني هاي بندي صورت

گونه هيچ داراي واقعيت .)(Calvert & Lewis, 2002, p.200 كنيم ميبازسازي و سازيم مي ها آن به شده داده نسبت متنوع معاني و ها بازنمايي و شود ييبازنما تا نيست ثابتي معناي

هال .يافت خواهد تغيير شود، مطرح كسي چه ديدگاه اينكه و زمان طول در نيز


ياساس هاي شيوه از يكي بازنمايي .ندارد وجود معنادار نحو به واقعيت كند مياستدلال ثبات بي زمان، گذر در بازنمايي طريق از و نيست شفاف يا صريح معنا .معناست توليد

هميشه ازد،اند مي تأخير به را مطلق حقيقت با ملاقاتش قرار هميشه و است لغزنده يا يابد، ميتغيير و گيرد ميقرار مذاكره مورد جديد هاي موقعيت با شدن نينط هم براي شدت به معاني ....است شده جنگ آن سر بر شدت به گاهي و بوده مجادله مورد اغلب

.)Hall & Jhally, 2007, p.19( شود ميحك و ثبت قدرت با رابطه در اين اما ،شود ميتوزيع و توليد )سليم عقل مثل( معاني بافت در ها بازنمايي

مشروعيت معاني از بعضي به كه است قدرت نظام يك كنترل و اداره تحت وضعيت ةسلط .شود مينهاده كنار بقيه و مسلط معاني و ها ايده از بعضي ،بنابراين .بخشد مي

كه شود ميموجب )غرب(اي رسانه هاي بنگاه در فعال متوسط ةطبق سفيدپوست مردان طبيعي يا سليم عقل عنوان به جهان به مربوط هاي ديدگاه و ها ارزش ها، ايده از بعضي شود، ميارائه آنچه ديگر، عبارت به .شود عرضه ها رسانه طريق از اندازه از بيش

در فعال سفيدپوست متوسط ةطبق مردان نظر مورد حقايق بازنمايي بلكه نيست حقيقت .دانست ايدئولوژيك را بازنمايي توان ميكه است لحاظ اين از .استاي رسانه هاي بنگاه

كشاند ميايدئولوژي و قدرت پيرامون كندوكاو سوي به را ما بازنمايي، شناخت)Calvert & Lewis, 2002, p.199.(

اما ،است پيچيده اجتماعي، جهان در مردم ةتجرب و زندگي با بازنمايي ارتباط اين بر داير ريچارد .است واقعي پيامدهاي داراي واقعي، مردم براي ها بازنمايي

فرهنگي، بازنمايي در اجتماعي، هاي گروه با برخورد ةنحو كه كند ميتأكيد نكته ؛ شود برخورد نحو چه به واقعي زندگي در ها آن با كه است نكته اين از بخشي شود مينهادينه و يابد مياستحكام بازنمايي توسط تبعيض و اذيت و آزار فقر، زيرا

)Giles & Middelton, 1991, p.59.( آن كمال و تمام نقد مدرنيسم، با مقايسه در پسامدرنيسم امروزه نظري، لحاظ به يا معنا آن در كه نامد مي»بازنمايي سيككلا ةنظري« را آن »راين« كه است چيزي .كند ميتعيين را ها آن و است مقدم است، آن بيانگر كه هايي بازنمايي بر حقيقت

از دستگاهي تابع را ها بازنمايي معناي كه استاي سوسوري انقلاب ادامه پسامدرنيسم


ندارد پيشي ها ماييبازن بر وجه هيچ به واقعيت .داند مي،دارند تعلق بدان كه ها مدلول دستگاه مفهوم پساساختارگرايانه، و پسامدرن رويكرد در .شود ميساخته آن توسط بلكه مبتني و گفتماني بسته، نه اما متعين ممكن، تاريخي لحاظ از نظام نفع به سوسوري بسته .)42، ص1381 يتمن،( شود ميگذاشته كنار بازنمايي بر

بازنمايي هاي رهيافت .2-2

گرا ساخت و »تعمدي« ،»بازتابي« رهيافت سه زبان، طريق از بازنمايي ةنحو صوصخ در ةايد يا شخص ،يءش در معنا كه شود ميتصور چنين بازتابي، رهيافت در. وجود دارد

واقعي معناي تا كند ميعملاي ينهيآ همانند زبان و دارد وجود واقعي جهان در رويداد كه كند مياستدلال تعمدي رهيافت .بازتاب ،دارد جودو جهان در كه گونه همان به را

ها واژه .كند ميتحميل زبان طريق از را خود فرد منحصربه معناي كه است مؤلف اين ماهيت رهيافت سومين .است داشته مدنظر گوينده يا نويسنده كه دهد ميرا معنا همان

ها چيز نه كه دارد قبول رهيافت اين .شناسد ميرسميت به را زبان عمومي و اجتماعي ها چيز .كنند تثبيت را زبان در معنا توانند نميتنهايي به زبان كاربران نه و خود خودي به

رهيافت آن به رو، ازاين .سازيم ميبازنمايي هاي نظام از استفاده با را معنا ما ندارند، معنا ناقل و حاوي كه نيست مادي جهان اين رهيافت، اين طبق .گويند ميگرا ساخت اين .كنيم مياستفاده خود مفاهيم ةارائ براي ما كه است زبان سيستم اين بلكه معناست و زباني هاي سيستم ساير و فرهنگ و مفهومي هاي سيستم از كه هستند زبان بازيگران سازند معنادار را جهان وسيله بدين تا كنند مياستفاده معنا ساخت براي ديگر بازنمايي

)Hall & Jhally, 2007, p.24.( ميان .است »گفتماني« و »شناختي نشانه« رويكرد دو دارايگرا ساخت رهيافت

از يكي :دارد وجوداي عمده هاي تفاوت و ها شباهت گفتماني، و شناختي نشانه رويكرد كه دارد توجه اين به شناختي نشانه رويكرد كه است اين ها، آن ميان مهم هاي تفاوت

به بيشتر گفتماني رويكرد كه درحالي كنند؟ ميتوليد معنا چگونه زبان و بازنمايي از گذشته رويكرد اين .دارد توجه آن هاي سياست يعني بازنمايي پيامدهاي و اتتأثير كه معرفتي يا دانش به كنند، ميتوليد معنا چگونه بازنمايي و زبان كند ميبررسي آنكه


رفتار يا عملكرد تنظيم قدرت، با گفتمان باطارت است، خاص گفتمان نوع يك توليد .پردازد مينيز ...و )گفتمان توسط( ها ذهنيت يا ها هويت به دادن شكل گفتمان، توسط

خاص رژيم يا شكل يك تاريخي بودن خاص روي تأكيد هميشه گفتماني، رويكرد در روي هبلك ندارد وجود عام ةمسئل يك عنوان به زبان روي تأكيد ت؛اس بازنمايي

خاص هاي مكان و ها زمان در ها آن كارگيريه ب ةنحو و معاني يا خاص هاي زبان . شود مي)تأكيد(

در فوكو مطالعه .است فوكو ميشل بازنمايي، گفتماني رويكرد متفكران از يكي و قدرت روابط .شناختي نشانه تا دارد تاريخي ةزمين بيشتر سوسور فردينانددو با مقايسه

هاي رشته انواع فوكو توجه مورد خاص موضوعات .بود او اصلي ةدغدغ عنا،م روابط نه قلمرو به كه بارت، و سوسور رويكرد مثل رويكردهايي از او .بود دانش گوناگون قدرت، روابط را آن كه چيزي تحليل سوي به و شد دور ،است استوار گر دلالت ساختار

زبان او .داد جهت تغيير گفتمان به زبان از فوكو. كرد حركت ،ناميد راهبردي تحولات و .پرداخت بازنمايي نظام يك عنوان به گفتمان ةمطالع به ،عوض در و نكرد مطالعه را

به فوكو اين بر علاوه .است هشد استفاده زباني مفهوم يك عنوان به گفتمان ةواژ معمولاً بود هايي رويه و اعدقو همانا ،كرد جلب را او نظر آنچه .بخشيد متفاوتي معناي گفتمان

تنظيم را متفاوت تاريخي هاي دوران گفتمان و كرد توليد را معناداري هاي گزاره كه و -را زباني كه است عبارات يا ها گزاره ازاي مجموعه گفتمان از فوكو منظور .نموده ب معين تاريخي ةدور يك در خاص مضمون يك دربارة -دانش ارائه براي را هايي شيوه ).1382ميلز، (آورد مي وجود

بازنمايي و گفتمان .2-3

يك ،عبارتي به .هاست آن بين روابط و »ديگري« و »خود« بازنماييِ خاص ةشيو گفتمان، از خاصي نوع دربارة كردن صحبت براي زباني كه است عبارات ازاي مجموعه گفتمان يك درون در وضوعم يك دربارة بياناتي وقتي .كند ميارائه موضوع يك دربارة دانش

را بحث مورد موضوع كه را ديگري هاي شيوه گفتمان اين شود، مياظهار خاص گفتمان .سازد ميمحدود ،ساخت مطرح توان مي


شكل گفتماني قيدوبندهاي ةمحدود در داريم، ءاشيا از ما كه دركي ،هال باور به يك تعريف شياء،ا ازاي حوزه حدود تعيين« طريق از گفتمان هاي ويژگي ؛گيرد مي

و مفاهيم بسط و شرح براي هنجارهايي تثبيت و دانش، عامل براي مشروع ديدگاه نظر از كه است اين ،داشت نظر در بايد كه چيزي نخستين .شود ميمشخص »ها نظريه بزرگي طيف شخص و شود، محدود شخص ديد ةحوز كه شود ميباعث گفتمان هال، يا ،هستند توجه شايان يا ،شوند ميتلقي واقعي كه هايي پديده ةجرگ از را ها پديده از

در مرحله نخستين حوزه، يك حدود تعيين ،رو ازاين بگذارند؛ كنار دارند، وجود حتي براي سپس .)Hall & Jhally, 2007, p.36 (است گفتماني هاي رويه ازاي مجموعه تأسيس داننده شود، خوانده فرا هستي درون به شود، فعال موضوع يك يا گفتمان يك اينكه ناگزير به گفتمان به ورود ترتيب، بدين .كند پا و دست خود براي گفتن سخن حق بايد هر سرانجام، .يابد ميناپذير جدايي پيوند مشروعيت و اقتدار به مربوط هاي پرسش با

يندهآ قواعد يا باشد، داشته تواند ميگزاره آن كه را احتمالي كاربردهاي نوعي به كنشي ،)افتد مياتفاق آن براي كه نيست چيزي آن لزوماً اين البته هرچند( را آن كاربرد براي بايد ناگزير اعتباري، به و شود، ميمنجر ديگراي گزاره به گزاره هر .كند مينيتدو در سازند، ميفراهم را آينده هاي گزاره ثحدو امكان كه را ممكني طرق آن هاي ملاع

)67، ص1382 ميلز،( دده جاي خود دل يك درون در ها، نشانه و علائم روابط بررسي موضوع از را مسئله صورت گفتمان،

معين هاي شيوه انواع از بعضي چگونه اينكه دربارة هايي پرسش طرح به گر دلالت نظام معاني از بعضي نحو چه به كنند، ميپيدا اقتدار دانش، قلمرو دربارة تعمق )خاص(

مشخص تاريخي هاي دوران در )معين( خاص )هاي نشانه( مئعلا به را خود خاص، كنند، ميحفظ را آن و توليد را قدرت روابط دانش، و معنا نحو چه به و دهند ميپيوند هاي نظام« كه معنا بدين ،است اجتماعي )عمل( كنش نوعي گفتمان .دهد ميتغيير

شناخت ةنحو كه كند مياستدلال نينچ هال .دهد ميپيوند واقعي جهان با را »بازنمايي در دانش اين اما نيست، شمول جهان و ثابت اجتماعي جهان با رابطه در خود از بشر

اين كه كند ميادعا او .شود ميساخته متفاوت ةشيو به تاريخي، هاي دوران يا لحظات


لكردعم هاي شيوه با ناپذيري جدايي نحو به و شود ميتوليد گفتمان طريق از دانش ).Giles & Middelton, 1991, p.58( است مرتبط قدرت

تحقيق روش .3

روشي تركيبي، روش .شد گرفته بهره )كيفي و كمي( تركيبي روش از تحقيق اين در مطالعات در )1385 عاملي،( روش ايناز .است كيفي تحقيقي و كمي تحقيقي از مركب گفته كه طور همان .است شده گرفته ركا به نيز تحقيق اين در كه هشد استفاده متعدد نگرش ازآنجاكه .است شده استفاده تحقيق روش دو از مطالعه اين انجام براي ،شد

به دسترسي براي باز الاتؤس با نامه پرسش از است، متعدد هاي لايه با اي ه پديد اساساً هايي پاسخ هبيابي دست تحقيق اين نياز ازآنجاكه اما .است شده استفاده ها لايه اين

كمي روش با نامه پرسش باز الاتؤس ةوسيل به تحقيق هاي يافته از برخي است، ملموس اين در تركيبي يققتح روش سنت با روش اين تفاوت .اند شده بررسي نيز محتوا تحليل اطلاعات آوردن دست به براي ست،ا استوار تركيبي روش بر كه مطالعاتي در كه است

دو اين نتايج ،درنهايت و شود مياستفاده موازي صورت به روش دو از ها داده تحليل و در اما ).1385 عاملي،( شوند مي تحليل نظريه يا نظري رويكرد بر تكيه با موازي روش اصلي روش عنوان به كيفي روش روش، دو از موازي استفاده جاي به حاضر، تحقيق باز الاتؤس از استفاده با كه صورت اين به .است گرفته قرار مبنا ها داده آوري جمع برخي ،سپس و شود فراهم گو پاسخ خوداظهاري براي مناسب فضاي است شده تلاش

محتوا تحليل كمي روش از گيري بهره با كيفي، روش از آمده دست به هاي پاسخ از .ستا شده مطالعه

در مقاله ندگاننويس .اند كرده آوري جمعها را داده مستقيم طور بهمقاله نويسندگان در ويژه به دانشگاهي تحصيلات داراي كه را افرادي تحقيق هاي نمونه انتخاب ةمرحل در آنانهاي ديدگاه از پيشتر هرچه استفاده علت به بودند، اجتماعي علوم هاي رشته نمونه مورد در .كردند انتخاب لاتؤاس به گويي اسخپ براي تحقيق، مطالعه مورد ةزمينبخش كه آمريكا دانشگاه چند اينترنتي جستجوي طريق از آمريكا، مطالعه مورد

آن دانشجويان و علمي هيئت اعضاي الكترونيكي پست هاي آدرس با ها آن ارتباطات


هيئت اعضاي ها دانشگاه از برخي در كه معنا بدين .شدند انتخاب بودند، مشخص انتخاب هايي دانشگاه آن ابراينبن .نداشتند دسترسي براي آدرسي دانشجويان و علميگيري نمونه لذا و كرد مكاتبه ها آن دانشجويان و علمي هيئت اعضاي با بتوان كه شدند

افراد الكترونكي پست هاي آدرس به نامه رسشپ كردن پست طريق از غيرداوطلبانه ميان از كه شد فرستاده الكترونيك ةنام ششصد حدود در مرحله اين در .گرفت صورت

، هاييآمريكا مطالعه مورد نمونه كه ييازآنجا .شد دريافت شده تكميل نامه رسشپ سي ها نآ مطالعات ةسسؤم همكاري طريق از ديگر ةنام رسشپ بيست ،است نامه رسشپ پنجاه

ايالت( پردو دانشگاه ارتباطات بخش با تهران، دانشگاه -اروپا و شمالي آمريكاي ايران به پردو دانشگاه طرف از نامه رسشپ بيست كه هگون بدين .آمد دست به )اينديانا تهران، هاي دانشگاه ايران مطالعه مورد در .شدند دريافت ماه يك از پس كه شد، پست از برخيبا كه داشتند شركت تحقيق در )ع(صادق امام و صداوسيما طباطبايي، علامه .شد ارسال نامه رسشپ الكترونيكي پست طريق از ديگر برخي با و شد مصاحبه افراد سطح در اجتماعي علوم هاي رشته دانشجويان آمريكا، نظير نيز ايران مطالعه مورد ةنمون

.بودند ها رشته اين در اساتيد همچنين و دكتري و ارشد كارشناسي آمريكايي گويان پاسخ از %60 كه دهد مينشان شوندگاه مصاحبه آماري مشخصات

زنان را %5/38 و مرد %5/61 ايراني گويان پاسخ بين رد .هستند زن ها آن %40 و مرد است ايراني گويان پاسخ از يشترب آمريكايي گويان پاسخ ميان سني تنوع .دهند ميتشكيل

و 50-40 ،30-20 بين سني ةرد ترتيب به مصاحبه در را كنندگان تشرك بيشترين و فراواني اين .اند داده اختصاص خود به مشاركت %18 و %20 ،%40 با سال 70-80

%2/94 با سال 30-20 سني رده در فقط ايراني گويان پاسخ بين در توان ميرا مشاركت آمريكايي و ايراني گويان پاسخ بين تحصيلات سطح فراواني .كرد مشاهده مشاركت

بسياري ها نامه پرسش در اينكه دليل هب آمريكايي گويان پاسخ بين در .است متنوع بسيار ارشد كارشناسي يا و كارشناسي مقطع بودند، نكرده ذكر را خود تحصيلي مقطع ها آن از هم با ارشد كارشناسي و كارشناسي مقطع ناچار ،بنابراين ؛بودند ناپذير جدايي هم از

شده دريافت هاي الكترونيك پست به رجوع با دكترا مقطع در ولي ،گرفتند قرار نظر مورد گويان پاسخ بين در .ميسر شد ها آن جدايي ،بود شده يدق )دي.اچ.پي( مقطع ها آن در كه


كه شد تكميل دكترا و ارشد كارشناسي مقاطع در فقط ها مصاحبه يا و نامه پرسش ايراني و ارشد كارشناسي تحصيلي سطح داراي گويان پاسخ از% 7/95، بينيم ميكه طور همان

نسبي تناسب عدم اين كه هستند دكترا تحصيلي سطح داراي گويان پاسخ از% 3/4 به ارسالي هاي نامه پرسش به اسخپ يا و مصاحبه انجام در اساتيد تمايل عدم علت به

گويان پاسخ از %68 آمريكايي گويان پاسخ بين در ،درمقابل .ستها آن پستي صندوق افرادي و اساتيد را گويان پاسخ از %32 و ارشد كارشناسي و كارشناسي تحصيلي سطح .بود توجهي قابل رقم كه دهند ميتشكيل ،بودند دكترا مقطع در كه

تحقيق هاي يافته .4

ييها واژه سه بيان در ها، يايران به نسبت ها ييآمريكا عمومي افكار ةمطالع در .اول ةيافت نفت واژه رسد، ميييآمريكا گويان پاسخ ذهن به بار نخستين براي ،ايران نام شنيدن با كه از پس .داد اختصاص خود به %64/17 با را فراواني بيشترين سياسيبندي مقوله ميان در بيشترين داراي %7/14 با دو هرگيري گروگان بحران و تروريسم و جنگ ةواژ دو آن

قرار بعدي ةرد در فراواني %29/10با جمعي كشتاراي هسته هاي سلاح .است فراواني سرزمين و غني فرهنگ و تاريخ ةواژ دو نگي،هفر و تاريخي مسائلبندي مقوله در .دارد

.است ييآمريكا گويان پاسخ نزد در فراواني بيشترين داراي %25/31 با دو هر پارسيان دو آن، از پس و است فراواني بيشترين داراي %50 با اسلام واژه مذهبي مسائل ميان در ،اقليمي ژگانوا ميان در و است فراواني بيشترين راياد %5/12 با مذهبي و مسلمان ةواژ بيشتر كه باشد اين ةدهند نشان تواند مياين كه است فراواني %50 داراي صحرايي ةواژ

سال اسلامي انقلاب از قبل .دانند ميصحرايي كشوري را ايران ،ييآمريكا گويان پاسخ ها آن از اگر .داشتند كمي بسيار اطلاعات ايرانيان دربارة ها ييآمريكا م1979 /ش1357 نقشه روي را ايران جغرافيايي لحاظ از توانستند نمي حتي ،شد ميسؤال ايران دربارة اطلاعاتي ،داشت نام پارسي كه دوردستي و رمزآلود سرزمين دربارة كمي ةعد .كنند پيدا

همانند را ايران هنوز ها ييآمريكا از زيادي ةعد نيز اكنون هم ،درحقيقت .داشتند از بسياري نيز اكنون هم حتي و گذشته در .ندشناس نمي خوب پارسيان سرزمين صحبت فارسي زبان به ايرانيان و است غيرعربي كشوري ايران كه دانند نمي ها ييآمريكا


عدم وجود ،بودند متحده ايالات ساكن اسلامي انقلاب از قبل كه ايرانياني براي .كنند مي خودشان توانستند ميآنان اينكه يعني ؛شد ميمحسوب نعمتي آنان از جهاني يتصوير

نخورده برچسب ها رسانه عمدتاً توسط هنوز ها آن زيرا ؛كنند تعريف فردي صورت به را درست ديگر اكنون هم حقيقت اين ولي .بود نگرفته صورت آنان از قالبي نگرشي و

شدت برروي تصوير ايرانيان در به گذشته ةده دو درهاي امريكايي رسانه زيرا ؛نيستاند تا تصويري منفي از ايران ارائه دهند تا نفرت جامعة مودهنر كرده و تلاش مريكا كاآ

،اخير ملي پيمايشو بر اساس ) Kamalipour, 1998a( آمريكايي را درپي داشته باشد اند شده شناخته ،هستند منفور آمريكا ةجامع نزد كه هايي مليت از يكي عنوان بهايرانيان

)Kamalipour, 1998b.( به منجرگيري گروگان بحران خصوص به و 1357 سالدر ايران اسلامي بانقلا

ميان دشمني .دارد ادامه هم هنوز كه شد متحده ايالات و ايران ميان تصويري جنگ تصويري ةارائ به منجر ايران ازآميز خصومتاي رسانه پوشش و ايران و متحده ايالات

كايي شده كه محورهاي اصلي آن عبارت است ويژه آمر هاي غربي و به در رسانه ايران از و زندگي به احترام نبود و قانوني بيماندگي، عقب تعصب، تروريسم، نفرت، :از

هاي آمريكايي بسيار مهم ؛ براي مثال، موضوع لانة جاسوسي براي رسانهانساني آزادي شد لمبدگيري گروگان صنعت به ،)م1997( نفيسي حميد نظر اساس برگر شد و جلوه

شدند سخنگو يا نويسنده نام، صاحب افراد ، بعداًها گروگان از بسياري تاآنجاكه)Kamalipour, 1998b.( توسط شب هر كه .سي.بي.بياي شبكه خبري هاي برنامه از يكي والتر ،همچنين .، بود»است شده گرفته گروگان به آمريكا« عنوان با ،شد مياجرا كاپل تد

كه روزهايي شمارش با را خود شامگاهي خبري ةبرنام .اس.بي.سي شبكه از كرانكيت داغ داستاني به ايران ،درنتيجه .كرد ميآغاز بود، گذشته آمريكا سفارتگيري گروگان از هاي رسانه و بود شده مبدلويژه آمريكايي ههاي غربي ب توسط رسانهآميز جنجال و

انقلاب وگيري گروگان بحران ،ايران دربارة رساني اطلاع و خبري منبع تنها ، بهجمعيهاي هاي آمريكايي فارغ از چارچوب نتيجه آنكه رسانه .بودند شده ليدتب اسلامي

.دتاريخي، احترام به تصويرسازي منفي از ايران كرده بودن


و فرهنگ همچون صفاتي ،سؤال بدين شده ارائه هاي پاسخ كل ةمطالع از پس كوش، سخت و باهوش نواز، نمهما بسيار و صميمي و دوستانه خوشايند، غني، تاريخ

و عالي تحصيلات مدار، گروه مغرور، سرسخت، مصمم بافرهنگ، آگاه، و فرهيخته همچنين .داشتند ايرانيان به نسبت ها ييآمريكا كه بود هايي نگرش جمله از متفكر تأثير تحت يانگو اسخپ اين بيشتر كه است آن نشانگر ها پاسخ ةمطالع از ديگر يها يافته ايران مورد در جمعي هاي رسانه از را خود اطلاعات بيشتر و داشتند قرار ها رسانه شديد

از برخي در يا و قالبي هاي نگرشگيري شكل موجب امر اين كه كردند ميدريافت دراي كليشه هاي نگرش گرچه .است شده ايرانيان به نسبت هايي داوري پيش مواردگيري چشم گسترش گذشته به نسبت امروزه ،است آمده وجوده ب متفاوتي هاي شكل محور رسانه محيطي در اكنون هم ما .است گرفته خود به جهاني شكلي و است يافته

تصاوير اين .است شده اشباعاي رسانه ةتوليدشد تصاوير توسط كه كنيم ميزندگي يا و ما جهاني دگاهدي ،درنتيجه .شود ميتوليد تجاري و سياسي اهداف تأمين براي قالبي و غيرواقعي شكلي به اوقات اغلب ديگر هاي مكان و ها رخداد افراد، از ما ادراك .م1980/ ش1358 سال در .گيرد ميشكل ،اند كرده احاطه را جهان كه ها رسانه توسط خود به آمريكا هاي تلويزيون در را خبري پوشش بيشترين )ره(خميني امام و ايران

موسيقي زنده، هاي برنامه مجلات، ،ها روزنامه ،تلويزيون بر علاوه .ده بودنادد اختصاص تحقيرهاي غربي و آمريكايي براي رسانهتلاش نشانگر نوعي به همگي ها لطيفه و

ه ب هاليوودي هاي فيلم براي جديدي مورد طور همين زمان آن در .بودند ايرانياننمودن )م1997( »صلح ميانجيگران« ايراني ضد واي كليشه هاي فيلم از يكي .بود آمده وجود

كه بود برانگيز مناقشه بسيار فيلمي )م1990( »هرگز دخترم بدون«مورد ديگر .داشت نام كه بود گرفته تصميم و كرده ازدواج ييآمريكا زن يك با كه بود ايراني پزشك داستان بمانددر ايران گرفت ميمتصاو .ببرد ايران به ملاقات براي را كوچكش دختر و همسر

هاي نگرش يالقا يپ در فيلم اين .نداد را ايران ترك اجازه دخترش و همسر به و و گذار بمب يها تروريست را آنان تنها نه و بود ايرانيان عليه قالبي واي كليشه

و ظالم غيرمنطقي، افرادي را ايرانيان ،كلي طور بهبلكه داد مينشان گير گروگان نيز )م1990( »ديوانگان خانه« فيلم .)Kamalipour, 1998a( داد مينمايش دنغيرمتم


اين .بدهد طلاق را شييآمريكا همسر خواست ميكه بود ثروتمندي ايراني مرد دربارة محسوبدر جامعه آمريكا ايرانيان تصوير به زننده صدمه هاي نمونه از يكي نيز فيلم .)Kamalipour, 1998a( شود مي

ذهن به بار نخستين براي آمريكا نام شنيدن با كه ييها هواژ سه بيان در .دوم ةيافت و آزادي و قدرت واژگان سياسي، مسائل ةمقول در رسد، ميايراني گويان پاسخ

آزادي ، آن از پس كه است فراواني بيشترين داراي %25 و %50 باترتيب به دموكراسي بيشترين داراي كه است واژگاني جمله از %10 و %15 با نيز جهان اول ابرقدرت و بيان

و سلطه ةواژ سه ،منفي سياسي واژگان ميان در .است ايراني گويان پاسخ نزد فراواني بيشترين داراي% 09/9 و %36/11 و %25 با ترتيب به بوش جرج و زور جهاني، استكبار شيطان و داري سرمايه نظام غيرسياسي، مردم ،»ما با دشمني« نظير واژگاني .است فراواني با پيشرفته ةواژ ،علمي مسائلبندي مقوله در .است برابر فراواني داراي %81/6 با بزرگ

نماد ،)ژيتكنولو(فناوري آن از پس و داد اختصاص خود به را فراواني بيشترين 2/39% و است فراواني بيشترين داراي %7/10 و% 7/10، %2/14 با ترتيب به ناسا و پيشرفت

،همچنين و جنگ موضوع اهميت نشانگر فراواني %57/78 با جنگ ةواژ ،چنينهمبندي مقوله در .هاست ييآمريكا به نسبت ايراني گويان پاسخ ذهني ةوار طرح ةدهند شكل نزد فراواني داراي %30 با اقتصادي قدرت و %70 با ثروت ةواژ سياسي، مسائل دربارة ايراني گويان پاسخ شخصي ذهني ةوار طرح از حاكي و است ايراني گويان پاسخ و %58/22 با مهاجرت و هاليوود ةواژ دو فرهنگي، مسائل ةمقول در .هاست ييآمريكا

.است ايراني گويان پاسخ نزد فراواني بيشترين داراي 12/15% بيشتر گفت توان مي،اند داده ايراني گويان پاسخ كه هايي پاسخ از برخي به توجه با قرار جمعي يها رسانه تأثير تحت بسيار ها ييآمريكا كه معتقدند ايراني گويان پاسخ سال در كه سنجينظر يك در ،همچنين .نيستند گونه اين كل طور بهايرانيان ولي ،دارند در ايرانيان هاي نگرش كه شد مشخص ،شد انجام جهاني سنجيافكار مركز در م2007 معنا بدين .دارد ايرانيان تحصيلات سطح با ممستقي ارتباط آمريكا مردم و آمريكا برابراي بينانه خوش ديدگاهي ها آن از %34 ،داشتند دانشگاهي تحصيلات كه ايرانياني كه


ارائه ،ندنداشت دانشگاهي تحصيلات كه هايي آن با مقايسه در متحده ايالات به نسبت .)Kull, 2007( كردند

.است نگرش ايجاد در اصلي ايه عامل از يكي فرهنگي بين تماس .ة سوميافت اجتماعي شناسي روان زمينه در برجسته انپژوهشگر از يكي كه .م1954 سال در آلپورت تواند مياقليت و اكثريت هاي گروه بين تماس كه است باور اين بر ،شود ميمحسوب

از يكي در لذا .)Pennington, 2000, p.119( گردد تبعيض و داوري پيش كاهش به منجر تماس ةنحو و اند كرده سفر ايران به آيا اينكه مورد در آمريكايي گويان پاسخ از ها ؤالس

.شد سؤال است، بوده چگونه ايرانيان با آنان ها يافته ،تماس ةپاي بر ييآمريكا گويان پاسخ ها، ييآمريكا عمومي افكار ةمطالع در آنان ةرابط و اند نكرده سفر اناير به تاكنون ييآمريكا گويان اسخپ بيشتر كه دهد مينشان

صورت آمريكا مقيم ايرانيان طريق از چهره به چهره يا و واسطه طريق از بيشتر ايرانيان با آمريكايي دوستان و كنند ميزندگي آمريكا در كه ايرانياني از عده آن .است ذيرفتهپ

.كنند ميايفا را اي عمده نقش ايرانيان به نسبت ها ييآمريكا نگرش دادن شكل در ،دارند چه و باواسطه چه ،طريقي هر به كه ييآمريكا گويان پاسخ هاي پاسخ ةمقايس در

مشخص ،نداشتند تماسي گونه هيچ كه عده آن با ،داشتند تماس ايرانيان با چهره به چهره همچنين و قالبي واي كليشه افكار داراي ،دارند تماس كه گروهي آن كه شود مي

تري مثبت ذهني ةوار طرح كلي طور بهو ايرانيان به نسبت كمتري سيارب هاي داوري پيش طور همان .هستند ،اند نداشته تماسي گونه هيچ كه كساني ةمقايس در اه ايراني به نسبت

و كنند ميداوري پيش كه مردمي ميان تعامل و تماس تماس، ةفرضي طبق ،گفتيم كه قرار داوري پيش مورد يا و ،دارند ديگر هاي گروه و ها فرهنگ به نسبت منفي ذهنيات

ها فرهنگ ميان مثبت هاي نگرش و كند برطرف را قالبي هاي نگرش تواند مي،گيرند مي توان ميحدودي تا ها پاسخ مقايسه در كه آورد وجوده ب اجتماعي متفاوت هاي گروه و

گويان خپاس كل ميان در .كند ميصدق تحقيق از مورد اين در فرضيه اين كه گفت .بود كرده سفر ايران به نفر يك تنها آمريكايي آن از حاكي ها يافته ،تماس پايه بر ها ايراني عمومي افكار مطالعه در .چهارم يافته

طريق از بيشتر ها ييآمريكا با ، اند نكرده سفر آمريكا به كه ايراني گويان پاسخ كه است


از نوع اين اخير هاي دهه در گفت انتو ميكه اند كرده برقرار ارتباط مجازي فضاي توان ميو است كرده ايجاد فرهنگي بين روابط يارتقا براي را مناسبي فرصت ارتباط محسوب ديگر هاي فرهنگ با ارتباط ايجاد براي راه ترين سريع ها ايراني براي كه گفت ها آن ذهني هاي واره طرح ايراني گويان پاسخ هاي پاسخ بيشتر در كه ييازآنجا .شود مي

،است بودهتر مثبت ،ها ايراني به نسبت ها ييآمريكا با مقايسه در ها ييآمريكا به نسبت اما. شود نمي محسوب نگرش ايجاد در مهمي زياد عاملفرهنگي تماس عدم يا و تماس

روابط ايجاد براي بهتر شناخت ،درنتيجه و همديگر از اطلاعات تبادل در گفت توان مي .باشد مفيدبسيار تواند مي ياهر هر از ها ييآمريكا و ايرانيان فرهنگي بين استم سازنده، براي كه رويدادهايي يا و جاري رويدادهاي دربارة بعد قسمت در . پنجمةيافت افكار ةمطالع در .شد سؤال ،داشت خبري ارزش ايران دربارة ييآمريكا يها رسانه

ميان در كه شد مشخص ايران، در جاري رويدادهاي دربارة ها ييآمريكا عمومي كه است فراواني بيشترين داراي %5/13 با شاه سرنگوني جاري، و تاريخي هاي رويداد گويان پاسخ در نگرشدهي شكل در را تأثير بيشترينمذكور واقعه كه است اين بيانگر كار روي و ش1357 اسلامي انقلاب آن از پس .است داده اختصاص خود به ييآمريكا

%1/12 با سه هر ايراناي هسته ةبرنام وگيري گروگان بحران ،)ره(خميني امام مدنآ بوده رويدادهايي جزو نيز زمين ايران در پارسه وريتامپرا .است وانيافر بيشترين داراي

شكل ها ايراني به نسبت ها ييآمريكا در را رويداد ذهني ةوار طرح فراواني% 8/10 با كه .است داده

به نسبت ايراني گويان پاسخ تاريخي يا و جاري هاي رويداد ةمطالع در .مة ششيافت %42/25 با عراق و افغانستان با آمريكا جنگ كه هدد مينشان ها يافته ها، ييآمريكا اشاره بدان ايراني گويان پاسخ بيشتر كه است رويدادي و ،فراواني بيشترين داراي را آن كه است فراواني بيشترين داراي %94/16 با سپتامبر 11ة واقع ،آن از پس .اند كرده توسط اتخاذشده سياست بر آن از پس اتتأثير و واقعه گستردگي علت به توان مي

%32/9 با ش1332سال مرداد 28 كودتاي .دانست ايران و خاورميانه ةمنطق در آمريكا .است توجهي قابل فراواني دراي


ايران،اي هسته ةبرنام ةپاي بر ييمريكاآ عمومي افكار ةمطالع در .ة هفتميافت ةاستفاد و ژيانر كسب ،هستند ايراناي هسته ةبرنام موافق كه يگويان پاسخ از% 81/31

بايد جهاني ةجامع كه باورند اين بر و دانند ميايران حق رااي هسته ژيانر ازآميز صلح منع ةمعاهد صريح طور ه بايران اينكه علت به را انرژي اين از استفاده حق ايران به

مسئله اين سر بر ايران با و بدهد است، كرده امضا را كشتارجمعي هاي لاحس گسترشتحت تأثير آمريكايي گويان پاسخ از %18/61، درمقابل .دهد انجاماي سازنده مذاكرات

مهبرنا بودنآميز صلح از ها آن و هستند مخالف ايراناي هسته ةبرنام بااي تصاوير رسانه اين دربارة ها رسانه از كه اخباري به صرفاً ها آن. ندارند كاملي اطمينان ايراناي هسته ديگر نابودي به كه كساني سخنان به ها آن از بسياري و كنند مياكتفا ،اند شنيده برنامه .كنند مياشاره ،اند ورزيده مبادرتاي هسته هاي سلاح توسط ها كشور

؛آمريكا جهاني ةسلط دربارة ايراني گويان پاسخ عمومي كاراف ةمطالع .ة هشتميافت و دانند نمي آن تقدر و آمريكا از مجزا را جهاني ةجامع ايراني گويان پاسخ ازاي عده نيز ايراني گويان پاسخ از ديگر ةعد .ندارندپ ميآمريكايي ةجامع همان را جهاني ةجامع

و امنيت شوراي و ملل سازمان مانند يلالمل بين و فراملي هاي سازمان و نهاد تقويت به توجهي بيزني، چانه و گفتگو ها، سازمان اين در آمريكا نفوذ ميزان از كاستن فعال مشاركت مستقل، سياسي تصميمات گرفتن و آمريكا ةجويان مداخله هاي سياست

جهاني ةجامع براي موجود هاي حل راه را يالملل بين هاي نهاد طريق ازسازي تصميم در .دانند ميها كشور ساير امور در آن هاي دخالت و آمريكا ةسلط با مقابله جهت در

11 ةواقع نظيراي حادثه نقش دربارة ها ييآمريكا عمومي افكار ةمطالع .ة نهميافت مسلمانان جامعه و خاص طور بهها ايراني به نسبت ها آن افكارگيري شكل در سپتامبر

اي عده كه شد مشخص سؤال بدين ها پاسخ كل ةمطالع از پس كه شد مطرح عام، طور بهاي گونه به و هستند قائل سپتامبر 11 واقعه با ايران مياناي رابطه ييآمريكا گويان پاسخ از

واقعه اين از منفي نقشي ذهني وارة طرح ،درنتيجه و بينند ميواقعه اين با مرتبط را ايران 11 ةواقع مياناي رابطه ديگري ةعد .است گرفته لشك ايران به نسبت ها آن ذهن در

وارة طرحگيري شكل موجب را سپتامبر 11 ةواقع بيشتر و بينند نمي ايران و سپتامبر گويان پاسخ بيشتر ،درنهايت كه دانند ميمسلمانان ةجامع به نسبت منفي نقشي ذهني


واقعه با مرتبط را ايران كه يافراد .دانند ميسپتامبر 11 ةواقع با ايران ميان كمي ارتباط طور بهايران به منفي ضمني معناي واقعه اين كه هستند باور اين بر ،دانند ميسپتامبر 11

دنباله ب كل طور بهمسلمانان جامعه و بخشيده عام طور بهمسلمانان دنياي به و خاص در لامياس انقلاب توسط آن اساس كه روند مي مذهبي تحولات و تغيير ازاي دوره خوبي به متحده ايالات مردم كه ييازآنجا. است يافته گشايش و شده گذاري ايهپ ايران

شود ميقرآن از كه تندي هاي تفسير ها، ايراني و ها عرب سني، و شيعه ميان هاي تفاوت از جزوي نيز را ايران بنابراين ،دانند نمي ،هستند صلح دنبال به كهرا هايي مسلمان و

ايران و سپتامبر 11 واقعه مياناي رابطه كه كساني از عده آن و دانند ميواقعه اين عوامل ايالات مدافع و حامي حملات اين كردن محكوم در ابتدا از ايران كه معتقدند ،بينند نمي

ةجامع از قسمتي ميان در خشمي كه داد نشان سپتامبر 11 ،همچنين و بود متحده اين .است نداشتهاي مداخله سپتامبر 11 ةواقع در نايرا ولي ،دارد وجود مسلمانان ايران سران اگر .پذيرفت صورت تندرو هاي گروه توسط اسلام نام به كه بود عملياتي

هيچ ميان ارتباطي گاه هيچ ،كردند نمي حمايت تندرو هاي گروه از موارد از برخي در نيز .شد نمي پيدا ايران و تروريستي واقعه

و تغيير ها ايراني از سؤال ايراني، گويان پاسخ عمومي افكار ةمطالع يبرا .ة دهميافت ةنحو و جهان در آن موقعيت در سپتامبر 11 از پس آمريكا هاي سياست تغيير عدم يا

تغيير به معتقد ،اول گروه كه دهد ميقرار پرسش مورد را ايران با رويارويي آمريكا هاي سياست در تغييري ،دوم هگرو و بودند واقعه اين از پس آمريكا هاي سياست

ةواقع از پس آمريكا سياست معتقدند كه افرادي از عده آن .ديدند نمي واقعه اين از پس و ايران عليه آمريكا زياد تبليغات نظير عواملي به ،است كرده تغيير سپتامبر 11

در عطف ةنقط واقعه، اين از پس آمريكا بيشتر نمايي قدرت مسلمان، هاي كشور عليه مبارزه براي نظامي ةحمل ةگزين از استفاده آمريكا، يالملل بين هاي گذاري سياست ةواقع ميان ارتباطي نيزاي عده و كنند مياستناد خاورميانه ةمنطق بر سلطه و تروريسم

گفتمانجنگ كه معتقدند و بينند نمي آن از پس آمريكا سياست تغيير و سپتامبر 11 زمان ازاي برهه هر در ،بنابراين ؛است بوده دوم جهاني جنگ از عدب آمريكا در غالبي فرصت سپتامبر11 ةواقع و است ثابت گفتمان اين ترويج براياي بهانه دنبال به آمريكا


دنبال خاورميانه ةمنطق در را خود اهداف تا آورد يشپ ها ييآمريكا براي مناسب ةزمين و .آورد حساب به تسياس تغيير توان نمي را اين كه كنند

از ،منطقه در ايران نقش ةپاي بر ها ييآمريكا عمومي افكار ةمطالع در .ة يازدهميافت ،سؤال اين به شده ارائه هاي پاسخ ةمطالع از پس .شد سؤال ييآمريكا گويان پاسخ

گزينة و منطقه در ايران منفي نقش منطقه، در ايران مثبت نقش يعني متغير هر فراواني از %11/65 كه گرفت قرار سنجش مورد منطقه در ايران ياخنث نقش» امكد هيچ«

از %25/23 است، منفي منطقه در ايران نقش كه معتقدند آمريكايي گويان پاسخ و كند ميايفا منطقه در خنثي نقشي ايران كه باورند اين بر ييآمريكا گويان پاسخ

.هستند قائل منطقه در اناير براي مثبت نقشي ييآمريكا گويان پاسخ از 62/11% نيز منطقه در آمريكا نقش ةپاي بر ها ايراني عمومي افكار ةمطالع در .ة دوازدهميافت

نقش كه معتقدند ايراني گويان پاسخ از %98/40 كهبررسي شد ها ايراني هاي پاسخ كه باورند اين بر ايراني گويان پاسخ از %83/9 و است منفي منطقه در متحده ايالات

گويان پاسخ از %18/49 همچنين و كند ميايفا منطقه در مثبت نقشي متحده الاتاي .اند انتخاب كرده منطقه در متحده ايالات برايرا » هردو«گزينة ،ايراني

بندي جمع

وبيش كم گذاريتأثير دربارة مداومي هاي بحث جمعي، ارتباط هاي پژوهشة عرص در در كه ييها شيوه روي بر ها رسانه .است داشته دوجو عمومي افكار بر ها رسانه نيرومند

به .گذارد ميتأثير كنند، مياستنباط سياسي مسائل دربارة را اطلاعات مردم ةعام آن بر گذاريتأثير يا و نگرش تغيير جهت در سازي تصوير قدرت از ها رسانه ديگر، بياني ،بازنمايي سپس و يساز برجسته طريق از ها رسانه .برخوردارند عمومي افكار روي به معنا و زبان كه است بازنمايي فرايند در .دارند مخاطب روي بر گذاريتأثير در سعي

.شود مي متصل فرهنگ ترين مهم كه دهد مينشان تحقيق اين در گرفته صورت يها بررسي و مطالعات

استاي رسانه هاي بازنمايي و ها فعاليت عمومي، افكار تغيير يا و گيري شكل در عامل


هاي ديدگاه توسط بيشتر ها ييآمريكا و ها ايراني ميان نگرش گيري شكل ،ميان اين در كه .است شده انجام بودند، گذاراي تأثير رسانه يها برنامه در كه سياسي نخبگان هاي ييآمريكا كه است اين نشانگر تحقيق اين نتايج گفت توان مي،ديگر سوي از خودشاناي رسانه بازنمايي تأثير تحت ها ايراني از يشترب تحقيق اين مطالعه مورد .اند گرفته قرار

بيشتر كه است اين ،است اهميت ارايد تحقيق اين در كه يديگر ةنتيج از بيشتر ايرانيان با آنان ةرابط و اند نكرده سفر ايران به تاكنون ييآمريكا گويان پاسخ آن .است تهفذيرپ صورت آمريكا مقيم انياناير طريق از چهره به چهره يا و واسطه طريق دادن شكل در ،دارند آمريكايي دوستان و كنند ميزندگي آمريكا در كه ايرانياني از عده

هاي پاسخ مقايسه در .كنند ميايفا رااي عمده نقش ايرانيان به نسبت ها ييآمريكا نگرش ايرانيان با ،چهره به هرهچ چه و واسطه با چه ،طريقي هر به كه ييآمريكا گويان پاسخ گروهي آن كه شود ميمشخص ،نداشتند تماسي گونه هيچ كه عده آن با ،داشتند تماس

كمتري بسيار هاي داوري پيش ،همچنين و قالبي واي كليشه افكار داراي ،دارند تماس كه ةيسمقا در اه ايراني به نسبت تري مثبت ذهني ةوار طرح كلي طور بهو ايرانيان به نسبت .هستند ،اند نداشته تماسي گونه هيچ كه كساني

برقرار ارتباط مجازي فضاي طريق از بيشتر ها ييآمريكا با نيز ايراني گويان پاسخ براي را مناسبي فرصت ارتباط از نوع اين اخير هاي دهه در گفت توان ميكه اند كرده گويان پاسخ هاي پاسخ بيشتر در كه ييازآنجا .است كرده ايجاد فرهنگي بين روابط يارتقا نسبت ها ييآمريكا با مقايسه در ها ييآمريكا به نسبت ها آن ذهني هاي واره طرح ايراني

ايجاد در مهمي زياد ملاع ،تماس عدم يا و تماس ،است بودهتر مثبت ها ايراني به ،درنتيجه و همديگر از اطلاعات تبادل در گفت توان ميولي ،شود نمي محسوب نگرش هر از ها ييآمريكا و ايرانيان فرهنگي بين تماس سازنده، روابط ايجاد براي بهتر شناخت بيشتر هرچه ارتباط در آسان شرايط برقراري ،همچنين .باشد مفيدبسيار تواند مي طريقي

تحصيل براي مساعد شرايط ايجاد و دانشجو تبادل و ييآمريكا و ايراني دانشگاهيان بين .است ثرؤم ارتباط ايجاد در مهم موارد از نيز كاآمري در ايرانيان


كتابنامه .روايت فتح: ، ترجمة عليرضا عبادتي، تهراناي انحصار نوين رسانه، )1385. (اچ.باگديكيان، بن

، ترجمة علي رستمي و الهام ميرتهامي، انتشارات افكار عمومي، )1382(پرايس، وينسنت .پژوهشكده مطالعات راهبردي

.، ترجمة ضيا خسروشاهي، انتشارات شابكها كنترل رسانه، )1385(وام چامسكي، ن جهاني، -شهر محلي: ، تهران»سندپ سند و شهر مردمپ فرهنگ مردم«، )1385(عاملي، سعيدرضا

.، بهار و تابستان5، سال دوم، شمارة فصلنامه انجمن ايراني مطالعات فرهنگي و ارتباطات .نشر ني: ، ترجمة مرتضي كتبي، تهرانوميافكار عم، )1380(لازار، ژوديت .، انتشارات بهجتهاي اقناع افكار عمومي و شيوه، )1384(متولي، كاظم

.نشر هزاره سوم: ، ترجمة فتاح محمدي، زنجان گفتمان،)1382(ميلز، سارا ، يك چارچوب نظري: گيري سياست خارجي ها در تصميم نقش رسانه، )2006(ناوه، چانان .گلوبال مديا جورنال: زاده بصيريان جهرمي و بهنام رضا قلي حسينترجمةانتشارات : ، ترجمة مريم وتر، تهرانتجديدنظرهاي فرامدرني در سياست، )1381(يتمن، آنا . كوير

Bloch- Elkon, Y. (2007), Studying the Media, Public Opinion, and Foreign Policy in

International Crises: The United States and the Bosnian.

Calvert, B. & Lewis, M. (2002), Television Studies: The Key Concepts, Rutledge Publications.

Chandler, D. (2003), "Media Representation", Elsevier.

Giles, J. & Middelton, T. (1991), "Studying Culture", Blackwell Publishers.

Hall, S. & Jhally, S. (2007), Representation & the Media, Northampton, MA: Media Education Foundation.

Id. (1998a), "Oil, Mean People, Dark Skin, Terrorism, (Mental Images of the Middle East Influence Relationships)", www.IRANIAN.com

Id. (1998b), "Window of Opportunity Images of Iranians in the U.S Media", Iranian Website.


Id. (1999), Images of the U.S. around the World: A Multicultural Perspective, Albany: State University of New York Press.

Kull. S. (2007), "Public opinion in Iran and America on key international issues", A World Public Opinion. Org Pol, Mahwah, New Jersey, London.

Pennington, D. C. (2000), Social Cognition. Routledge Modular Psychology, London: Routledge.

Perse, E. M. (2001). "Media Effects and Society", Communication Abstracts, 24 (5).

92- 63صص ، 1387پاييز و زمستان ـ دومشمارهدانش سياسي، سال چهارم،

سياسي دانش تحول و ماترياليسم پست

25/06/1387 : تاريخ دريافت ∗سليمي حسين دكتر 21/08/1387 :خ پذيرش تاري

چكيده پنهان گرايي مادي نوعي با اي گونه به علمي مطالعات ،اجتماعي علوم عرصة در ماترياليسم نوعي با علمي هاي بررسي كه انگارند مي چنين و است شده تلقي امعن هم

يا ماترياليسم پست فكري مكتب گسترش و ظهور حالي در .است همراه كه شد خواهد تلاش ،مقاله اين در .نيست نينچ كه دهد مي نشان گرايي فرامادي رونالد علمي هاي يافته بر كيدأت با ويژه به گري فرامادي علمي و فكري بنيادهاي

فرايند نيز و سياست مقولة فهم بر نگرش اين تأثير و دوش داده توضيح اينگلهارت جوامع رد حاكم هاي ارزش مباني و محيط در تغيير گيچگون و ،شدن جهاني

ميان رابطة نيز و سياسي مطالبات و سياست بنياد در دگرگوني موجبكه صنعتيفرا روند قبال را متفاوتي هاي گرايش و ها نگرش گيچگون يا و شده، شهروند و دولت اين توضيح ضمن مقاله اين در .، بررسي گردداست ساخته متجلي شدن جهاني دانش بر ماترياليسم پست اساسي تأثير ها زمينه اين در مختلف هاي ديدگاه و تحول آن در كمي هاي روش ز، امقالهنظري بودن اين دليل به .شد خواهدبررسي سياسي ظهور يعني ،اصلي متغير دو ميان رابطة شده تلاش اما .است نشده استفاده از برخي نيز درنهايت .ددگر بررسي سياسي دانش مختلف شقوق و ماترياليسم پست

سياسي دانش دانشگاهي آموزش و ايران جامعة در اي مسئله ترجيحات و اه گرايش .شد خواهد مطالعه ايران در

كليدي واژگان

مذهبي هاي گرايش سياسي، دانش اينگلهارت، گري، فرامادي ماترياليسم، پست ايران در سياسي آموزش ايرانيان،

[email protected] دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه علامه طباطبايي علوم سياسي دانشيار ∗

Documents

62 - 37 - pkn.journals.isu.ac.ir