7 Ünite 2 6 - fenalemi.com · Erkek organda üretilen polenlerin dişi organın tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir. ... Döllenme şansını art-tırmak için çok sayı-da

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIHÜCRE VE BÖLÜNLERİ 22

Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com

77

Emeği Geçen Öğretmenlerimiz

Mustafa NAVAKUŞU Süleyman KARAKAYA Mustafa DABANŞaban ÖTER Hakan ARSLAN

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDICANLILARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME 66


77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

omModel BilgiModel BilgiDişi Üreme Sistemi

Yumurta kanalı

Döl yatağı(Rahim)

YumurtalıkDölYolu

YumurtalıkYumurta hücrelerinin üretildiği yer.

Yumurta KanalıYumurta hücrelerini döl yatağına taşır. Döllenme olayı burada gerçekleşir.

Döl Yatağı (Rahim)Döllenen yumurtaların (zigot) tutunduğu ve doğuma kadar gerek-li olan büyüme ve gelişmenin gerçekleştiği yerdir.

Döl Yolu (Vajina)Döllenmemiş yumurta vajinadan dışarı atılır.Rahimde (döl yatağı) gelişen bebeğin doğum olayı ile dünyaya gelm-esini sağlar.Spermlerin vücuda alındığı yerdir.

Model BilgiModel BilgiErkek Üreme

SistemiSpermKanalı Salgı

bezi

3.

2.1.

4.

TestisPenis

TestisErkek bireyde iki tane testis bulunmaktadır. Testislerin görevi; erkek üreme hücresi olan spermi üretmektir.

PenisSpermlerin ve idrarın erkek vücudundan dışarı çıkmasını sağlar.

Salgı BezleriSpermlerin hareketlerini kolaylaştırmak için salgı üreterek kaygan bir or-tam sağlar.

Sperm KanalıTestislerde üretilen sper-min penise taşınmasını sağlar.

Sperm hücreleri vücut dışına idrarla aynı yerden atılır.

Dişi üreme organın-da yer alan yumur-talıkta genellikle her ay bir yumurta üretilir. Oluşan yumurta, yu-murta kanalına bırakılır. Eğer yumurta hücresi spermle birleşmezse döl yatağına iner. Dişi bireylerde her ay oluşan döllenmemiş yumurta kan yoluyla vücut dışına atılır.

Model BilgiModel Bilgi



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

omModel BilgiModel BilgiHamilelik süresince

nelere dikkat edilmelidir?

• Zararlı alışkanlıktan uzak durulmalıdır.

• Anne ve bebeğin gelişimi doktor kon-trolünde olmalıdır.

• Röntgen filmi çektiril-memelidir.

• İlaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.

• Egzersiz yapılmalı ve dengeli beslenilmelidir.

• Mevsime uygun ve rahat kıyafetler giyil-melidir.

• Stresten uzak durul-malıdır.

Model BilgiModel Bilgi●Bir canlının yapı ve

özellik bakımından kendine benzer yeni canlılar oluşturmasına "üreme" denir.

●Bölünerek Üreme: Amip, öglena, bakteri, paramesyum(terlik-si hayvan) gibi tek hücreli canlılarda görülür.

●Vejetatif Üreme: Gül, söğüt, kavak,

begonya, patates gibi bitkilerde görülür.

Botanik; bitkiler, algler ve mantarlar arasındaki ilişkileri, hastalıkları, üremelerini, gelişmeler-ini ve büyümelerini in-celeyen bir bilim dalıdır.

Eşeysiz Üreme Çeşitleri

Üreme

Yumurta ve sperm adı verilen üreme hücreleri görev alır.

Üreme hücreleri görev almaz.

Eşeyli Üreme

Eşeysiz Üreme

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiEşeysiz üreme

çeşitleri●Tomurcuklanarak

Üreme: Bira mayası, hidra, sünger, mercan, deniz anası gibi can-lılarda görülür.

● Yenilenme (Rejen-erasyon) ile Üreme: Deniz yıldızı, toprak solucanı gibi canlılar yenilenme ile üreme gerçekleştiren can-lılardır.

Kertenkelenin kopan kuyruğunu onarması kırılan kemiğin kendini onarması, kemik iliğin-den yeni kan hücrelerin-in oluşması üreme değil yenilenme olayıdır.

Hidra

Deniz Yıldızı

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiEşeyli ÜremeErkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi sonucu oluşan üreme şekline eşeyli üreme denir.Bitkilerde ÜremeBüyüme Ve GelişmeÇiçekli bitkilerin üreme organı çiçektir.

Çiçekli bitkilerde to-zlaşma sonucu dişicik tepesine ulaşan polenin çekirdeklerinden birisi dişicik borusu içerisinde polen tüpünü oluşturur. Bu tüpten yumurtalığa ulaşan polenin çekirdeği ile, yumurta hücresinin çekirdeği birleşerek döl-lenme olayını meydana getirir.

Erkek organda üretilen polenlerin dişi organın tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir.

Nar Çiçeği

Kapsül Bilgi



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

omModel BilgiModel Bilgi

Çiçeğin Kısımları3

45

1

2

Erkek Organ: 1.Başcık: Polenlerin (erkek üreme hücresi) üretildiği kısım2.Sapçık: Başçığı taşır.

Dişi Organ:3.Dişicik Tepesi: Yapışkan yapısıyla polenlerin dişi organa yerleştiği ilk kısım4.Dişicik Borusu: Polenlerin tepecikten yumurtalığa taşındığı kısım.5.Yumurtalık: İçer-isinde tohum taslağı bulunur. Tohum taslağı içerisinde ise yumurta hücresi bulunur.

Çimlenmenin oluşa-bilmesi için gereken şartlar:

S O S

su sıcaklıkOksijen

ErkekOrgan

DişiOrgan

Kapsül Bilgi

Bazı canlıların üreme, büyüme ve gelişme özellikleri;Balıklar:● Döllenme şansını art-

tırmak için çok sayı-da yumurta ve sperm bırakırlar.

● Yavru bakımı yoktur.Sürüngenler: ● Yumurtayla çoğalır.● Yavru bakımı yoktur

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel BilgiKuşlar: ● Kuluçkaya yatar.● Yumurtayla çoğalır.● Yavru bakımı görülür.

Memeliler: ● Yavrularını doğurarak

dünyaya getirir. ● Yavru bakımı görülür.

Kurbağalar:● Yavru bakımı yoktur.

Kelebeklerde Başkalaşım

Kapsül Bilgi

Aşağıdaki ifadelerde bu- lunan boşluklara uygun kelimeleri yazınız.

yumurtalık testis yumurta kanalı embriyo penis zigot

1. ..................... yumurta hücresinin üretildiği yerdir.

2. Döllenme olayının gerçekleştiği yapıya ..................... denir.

3. ....................... sperm üretiminden sorumlu yapıdır.

4. Spermlerin erkek vü- cudundan dışarıya atıl- dığı organa .............. denir.

5. Döllenmiş yumurtaya ...................... denir.

6. Zigot, bir süre sonra ................. halini alır.

ÖgÖg––retenretenEtkinlik ModeliEtkinlik Modeli

Zigot

Sperm hücresinin çekirdeği

ile, yumurta hücresinin çe-

kirdeğinin, birleşmesiyle olu-

şan yapıya (döllenmiş yu-

murta hücresine), zigot de-

nir.



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



77



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uy-gun kavramları yazınız.

1. Eşey hücreleri ile gerçekleşen üremeye …………………….. üreme denir.

2. Canlılar nesiller-inin devamı için kendine benzer canlılar oluşturmasına ……….……………… denir.

3. ............................. , çiçekli bitkilerin üreme organıdır.

4. Çiçekli bitkil-erde erkek organ ....……………... ve ……………………. olmak üzere iki kısım-dan oluşur.

5. Kuşlarda …………...döllenme ve ………… gelişim görülür.


Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uy-gun kavramları yazınız.

1. Bitkilerde erkek üreme hücresine ………………. denir.

2. Yavru canlıların ana canlıya benzemek için geçirdiği değişime ……………………. denir.

3. Bir tohumun çim-lenebilmesi için ……………………, ……………………. ve ………………….. gereklidir.

4. Bir bitkinin erkek organdaki polenlerin dişi organın tep-eciğine taşınmasına …………………. denir.


Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara “D”, yanlış olanlara ise “Y” yazınız.

1. Erkek üreme hücr-esi olan spermler hareketlidir. ( )

2. Dişi üreme hücreler-ine yumurta denir. ( )

3. Canlıların kendine benzer yeni canlılar meydana getirmesine üreme denir. ( )

4. Döllenmiş yumurta-ların yerleşip gelişi-mini tamamladığı ye-rin adı döl yatağıdır. ( )

5. Testislerde üretilen spermlerin penise taşınmasını sağlayan yapıya sperm kanalı denir. ( )

6. Hamile bayanlar dok-tor tavsiyesi dışında ilaç kullanmamalıdır. ( )


Döllenme

Sperm hücresinin çekir-deği ile, dişi üreme hüc-resinin çekirdeğinin bir-leşmesine döllenme de-nir.

Aşağıdaki düzeneklerin al-tındaki tabloları doldura-rak, soruları cevaplandırı-nız.Deney : Düzenekler uygun hava ko-şullarına sahip ortamda, öz-deş fasulye tohumları kulla-nılarak oluşturulmuştur.

Araştırma Sorusu

Sabit Tutulan Değişken

Bağımsız Değişken

Bağımlı Değişken

1. Düzenek

Sıcaklık 25 oCIslak pamuk

Aydınlık Ortam

2. Düzenek

Sıcaklık 25 oCKuru pamuk

Aydınlık Ortam

Deneyin sonucu:………………………………..…………………………………

……………………………


ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDICANLILARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME 66KAZANIM YOKLAMA SINAVI (KYS) Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com



Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

771. Aşağıda verilen soruların cevaplarını bulmaca

üzerinden karalayarak, geriye kalan harflerle şif-reyi bulalım. Şifreyi bulmak için kalan harfleri numaralarına göre sıralayalım.

Erkek üreme hücresi

Dişi üreme hücresi

Döllenmiş yumurta hücresi

Canlıların kendine benzer, yeni bireyler meyda-na getirmesi

S1

P5

R12

R18

İ6

M13

E19

G7

U14

U20

F8

E17

Ü21

Z2

E9

M16

A22

T3

Y10

MM

T23

O4

E11

N15

R24

ŞİFRE: .........................................................

2. Görselde dişi üreme sistemine ait yapılar numara-larla gösterilmiştir. Tabloda ise dişi üreme sistemin-deki yapıların görevleri verilmiştir. Görevleri verilen yapıların isimlerini ve dişi üreme sistemindeki yerle-rini, görselden faydalanarak tabloya yazınız.

3

24

1

GÖREVİ İSMİ NUMARASIDöllenmenin meyda-na geldiği yerEmbriyonun gelişi-mini tamamladığı ya-pıDişi üreme sistemi-nin dışarı açıldığı ya-pıYumurta hücrelerinin üretildiği kısım

3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.

( ) Rejenerasyonla üremede kalıtsal çeşitlilik yoktur ( ) Terliksi hayvan bölünerek çoğalan bir canlıdır ( ) Patates tomurcuklanmayla çoğalır ( ) Yarasa yumurtayla çoğalan canlılara örnektir ( ) Kurbağalar ve kelebekler başkalaşım geçiren can-

lılara örnektir ( ) Balıklar su ortamında eşeysiz üreyen canlılara

örnektir ( ) Kuşlar yavrularını sütle besleyerek yavru bakımı

yaparlar ( ) Memeli hayvanlar doğurarak çoğalan canlılardır ( ) Canlıların gelişiminde yalnızca kalıtsal faktörler

etkilidir




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

774.

Görselde erkek üreme sistemine ait yapılar nu-maralarla gösterilmiştir. Tabloda ise erkek üre-me sistemindeki yapıların görevleri verilmiştir. Görevleri verilen yapıların isimlerini ve erkek üreme sistemindeki yerlerini, görselden fayda-lanarak tabloya yazınız.

GÖREVİ İSMİ NUMARASISpermlerin üretildiği kısımdırSpermlerin vücut dı-şına atıldığı kısımdır.Spermlerin penise ta-şındığı kısımdır.Spermlerin hareketi-ni kolaylaştırmak için salgı üreten kısım

5. Üreme sistemlerinin sağlığını korumak için, ya-pılması gerekenlere beş (5) tane örnek veriniz.

6. Görselde insanlardaki üreme olayı şema olarak çizilmiştir. Boş kutulara, aşağıda verilen kav-ramlardan uygun olanların numaralarını yaza-rak şemayı tamamlayınız

1Zigot

3Fetüs

5Yumurta

2Sperm

4Döllenme

6Bebek

7Embriyo




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

777. Görselde eşeysiz üreyebilen bazı canlılar veril-

miştir. Tabloda verilen canlıların, numaralarını kullanarak eşeysiz üreme şekillerine göre tah-tadaki alanlara yerleştiriniz.

1Amip

2Deniz Yıldızı

3Patates

4Planarya

5Menekşe

6Deniz anası

7 Toprak solucanı

8 Terliksi hayvan

9 Çilek

10Söğüt

11Hidra

12Mercan

Bölünerek Üreyenler

Tomurcuklanarak Üreyenler

Vejetatif Üreyenler

Rejenerasyonla Üreyenler

8. Görselde çiçekli bir bitkinin kısımları numara-larla gösterilmiştir. Gösterilen kısımların isimle-rini numaraların yanına yazarak, bu yapıların görevlerini ilgili alanlara yazınız.

4. ............

3. ............

6. ............5. ............

2. ............

1. ............

Yapıların görevleri:

1

3

5

2

4

6




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

779. Görselde bitkilerin yaşam döngüsünde meyda-

na gelen bir olay gösterilmiştir.

A) Görseldeki olayın ne olduğunu ve nasıl meyda-na geldiğini açıklayınız?

B) Bitkinin yaşam döngüsünde görseldeki olaydan sonra meydana gelecek olayları açıklayınız.

10. Görselde bir kelebeğin yaşam döngüsü gösterilmiş-tir. Görselden faydalanarak soruları cevaplandırınız.

A) Numaralarla gösterilen yapıların isimlerini yazınız 1 …………… 2 …………… 3 …………… 4 …………… B) Bu yaşam döngüsünde gözlemlenen değişimle-

re ne ad verilir?

C) Kelebeğin yaşam döngüsüne benzer yaşam dön-güsüne sahip olan canlılara örnekler veriniz

11. Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını bulmaca üzerine yazarak cevaplandıralım ve şifreyi bu-lalım.

a) Canlıdan kopan bir parçadan yeni bir canlı oluş-ması

b) Kalıtsal çeşitliliğin olmadığı üreme şekli

c) Tohum içindeki embriyonun büyüyüp, gelişmeye başlaması

d) Bazı canlıların değişimlerle ana canlıya benze-mesi

e) Canlının kendine benzer yeni canlılar oluşturma-sına verilen ad

f) Yumurtayla çoğalan bir canlı grubu

g) Polenlerin dişi üreme organında yerleştiği yapı

l) Zigotun geçirdiği mitoz bölünmeler sonucunda oluşan yapı

a b

c

g

l

d

f

e

3

1

4

5

2

ŞİFRE:...................................................................

Documents

7 Ünite 2 6 - fenalemi.com · Erkek organda üretilen polenlerin dişi organın tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir. ... Döllenme şansını art-tırmak için çok sayı-da