7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.3 Samengevat: overzicht van de scheidingstechnieken

Scheidingstechniek

Toepasbaar bijSteunt op verschil in

voorbeeld

Zeven / ziften

decanteren

Filtreren

CentrifugerenCentrifugeren

extraherenextraheren

heterogene

heterogene

heterogene

heterogene

heterogene

Homogene (vnl)

deeltjesgrootte

dichtheid

deeltjesgrootte

dichtheid

oplosbaarheid

zand + steen

olie en water

koffieextract en koffiedik

ontromen melk

olie uit noten

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.3 Samengevat: overzicht van de scheidingstechnieken

Scheidingstechniek

Toepasbaar bijSteunt op verschil in

Voorbeeld

Kristalliseren

Adsorptie

Destilleren

chromatografie

homogene

homogene (vnl)heterogene

homogene

homogene

kookpunt

kookpunt

adsorptievermogen

oplosbaarheidadsorptie papier

zoutwinning

ontkleuren cola

raffinage aardolie

scheiden caroteen uit

wortelen

verdampingssnelheid

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

Aardbeien, suiker, water

filtreren

aardbeien suiker, water

Destilleren

of kristalliseren

suiker water

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

1. Welke scheidingstechniek(en) word(t)en gebruikt bij volgende bewerkingen

• een kopje thee zetten• melk afromen

• vlekken verwijderen met ontvlekker• zout winnen uit zeewater• gasmasker drager

• droog maken van sla

• bezinksel uit wijn afzonderen

filtreren (+ extractie)

centrifugeren en decanterenadsorptie

kristalliseren

adsorptie

centrifugeren

filtreren of decanteren

• maken oploskoffie extractie

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

• raffinage van aardolie

• afzonderen plasma uit bloed• scheiden water en azijn• pulp uit fruitsap halen

destillatie

centrifugeren en decanterendestilleren

filtreren

2. Wat is cafeïnevrije koffie? Hoe wordt dit gemaakt?

Dit is koffie waaruit de cafeïne werd gehaald. In werkelijkheid gebeurt dit door het toevoegen van een extractiemiddel (bvb. chloroform)

3. Waarom gebruik je als extractiemiddel beter warm water dan koud water?Warm water lost beter de bestanddelen op dan koud water

118 °C

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

4. Waarom werkt actieve kool beter in poedervorm dan in tabletten?

Actieve kool in poedervorm heeft een grotere contactoppervlakte dan actieve kool in tabletten. Door het groter contactoppervlakte heb je een efficiëntere adsorptie.

5. Waarom stroomt bij de destillatie het koelwater van onderen naar boven?

De liebigkoeler is anders niet volledig gevuld met water en er is te weinig afkoeling

6. Wat hebben kristalliseren en destilleren gemeen?

Ze steunen beide op een verschil in kookpunt tussen de te scheiden componenten.

Hoe verschillen ze van elkaar?

Bij kristalliseren laat men het oplosmiddel verdampen. Men recupereert het oplosmiddel niet. Bij destillatie wel.

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

7. Wist je dat de keuken een ‘chemielaboratorium’ is. Geef 3 voorbeelden van:

koffie en melk

bereiden cocktail

sauzen maken bvb. cocktailsaus

a) Stoffen die gemengd worden tot homogene mengsels

zetten van koffie

trekken van bouillon

afgieten van groenten, aardappelen, pasta

scheiden van eigeel en eiwit

b) Stoffen worden gescheiden door diverse technieken

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

8. In het dagelijks leven worden vele soorten filters, zeven en ziften gebruikt. Noem er vijf

koffiefilter

keukenzeef

filter in dampkap

sigarettenfilter

schuimspaan

9. Probeer de scheidingstechnieken te achterhalen die verboren zitten in elk van de volgende naamkaartjes

BERNA DOERS

ERNEST LIDEL

ANNET DEREC

TREUN CREFIENG KAREL STIERNILS

adsorberen destilleren decanteren

centrifugeren kristalliseren

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

10. Waar of niet waar?

Destillatie kan enkel gebruikt worden om mengsels met vloeistoffen te scheiden

Filtreren is geschikt om een homogeen mengsel van een vaste stof en een vloeistof te scheiden

Vetvlekken kan je verwijderen met water

Niet waar

Niet waar

Niet waar

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

11. Stel een scheidingsschema op om de volgende mengsels te scheiden

- Zout + olie + water

zout + olie + water

decanteren

olie zout, water

kristalliseren

zout water

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

- zand + suiker + peperbolletjes

Zand + suiker + peperbolletjes

+ water

Residu: zand, peperbolletjes

Filtraat: suikeroplossing

Kristalliseren

suiker

Zand + suikeroplossing + peperbolletjes

filtreren

zeven

zand peperbolletjes

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

- Water + witte vaste stof die oplost in water + groene vloeistof die niet oplost in water

Water, witte vaste stof, groene vloeistof

decanteren

groene vloeistof water, witte vaste stof

destilleren

witte vaste stof water

7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels7. Scheiden van zuivere stoffen en mengsels

7.4 Scheidingsschema

- Water + blauwe vaste stof die oplost in water + zand

Water, blauwe vaste stof, zand

filtreren

Residu: zand Filtraat: water, blauwe vaste stof

destilleren

blauwe vaste stof

water