Білім сапасын арттыру – заман талабы.

gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 9 сентября 2014 г. №70 (2667) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Обратите внимание! Транспортный налог - по новой ставке.

Отызында орда бұзған.

9

Қимылдаған қыр асады.

5

6

Сыйластықтары жарасқан жұп.

Городские подробности. Ремонт дорог: качественно и в срок.

42

ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА

7

В Костанае откроется детский автогородок.

Идея его создания воз-никла у полицейских и пе-дагогов пару лет назад. Но в реальность она воплотилась недавно.

Официальное открытие автогородка состоится в ближайшие дни, но корре-спондентам «НК» удалось побывать здесь раньше. На

асфальтированной террито-рии площадью 60*40 метров расположены светофоры, дорожные знаки и размет-ка, пешеходные переходы, полноценные перекрестки – все, как в реальности. Зна-ков здесь более сорока, они указывают путь не только пе-шеходам, но и автомобилям. Работа светофора будет осу-ществляться автоматически.

- Автогородок построен

как наглядное пособие для учеников 1 - 8 классов, из-учающих правила дорожного движения, - объясняет стар-ший инспектор по особым поручениям Управления административной полиции ДВД Костанайской области Юрий Панасенко. - Потому что одной теории недоста-точно. Когда дети увидят на практике, как правильно перейти дорогу или проехать

перекресток на велосипеде, знания будут усваиваться лучше. Думаю, что впослед-ствии они им здорово при-годятся.

Город для маленьких «во-дителей» расположился на базе физико-математиче-ского лицея. Посещать его смогут ученики всех школ без исключения, а также родители вместе с детьми. В создании площадки при-

няли участие управление административной полиции, городской отдел образова-ния, также была оказана спонсорская помощь.

Подобный автогородок, кстати, в Костанае уже был. Он располагался в районе ДК «Профсоюзов» в 70-80-х годах.

Марина КОСТРОВАФото

Максима ФРОЛОВА

Детям - «зеленый» свет

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 9 сентября 2014 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ПОГОДА

Здравствуй, осень!

Прохладная погода ожидается в Костанае в течение не-дели.

Температура воздуха днем - около +10+15 градусов, пре-имущественно без осадков. Ночами ожидаются заморозки до 0 градусов.

- К выходным потеплеет, - говорит начальник отдела про-гнозов погоды областного филиала РГП «Казгидромет» Валентина Загребина. – Будет облачно, возможен кратко-временный дождь.

Метеорологи обещают, что в выходные заморозков не будет.

Надежда ЧИСТЯКОВА

АКТУАЛЬНО

«С ремонтом не затягивать»Такое поручение дал аким области Нуралы Садуакасов руководителям подрядных и коммунальных предприятий во время осмотра реконструкций улиц по замене теплокоммуникаций.

По ул.Алтынсарина в гра-ницах улиц Павлова - Фро-лова ведется реконструкция тепломагистрали протяжен-ностью 450 метров.

- К ремонту приступили позже запланированного, раньше не было техниче-ской возможности, - проин-формировал директор ГКП «КТЭК» Виктор Шмыглов. – Это самая запущенная те-плотрасса. Мы постоянно принимали жалобы от жи-телей на порывы. Починим в одном месте - авария в другом.

Как сообщил Виктор Шмыглов, с середины авгу-ста без горячей воды оста-лись жильцы двух много-этажных домов №№105 и 106 по ул.Алтынсарина. Подрядчики из ТОО «Рэ-тро-2» планируют завершить работы до 17 сентября, в те-чение месяца восстановят дорожное покрытие, и улица откроется для автомобильно-го транспорта.

- На будущее таких экс-цессов надо избегать и де-лать все с большим запасом по времени, - дал поручение коммунальщикам Нуралы Садуакасов. - Район «Жана Кала» активно застраива-ется, и все работы должны быть согласованы с нами. А если бы мы не нашли день-ги на реконструкцию этой теплотрассы? Пришлось бы в авральном порядке решать проблему зимой. Это называ-ется работать на грани фола.

Реконструкция теплотрас-сы с использованием новых

технологий по ул.Чехова ведется уже второй год. В прошлом году комму-нальщики из ТОО «Аяз» заменили теплосети от ул.Тарана до пр.Аль-Фараби. В этом - заканчивают рекон-струкцию теплотрассы до ул.Дощанова, на следующий год работы продолжат. Про-ектом предусмотрено пол-ное благоустройство улицы, озеленение, будут установ-лены новые опоры уличного освещения, малые архитек-турные формы. Проезд для общественного транспорта планируют открыть к началу отопительного сезона.

Что касается ремонта ул.Герцена, в прошлом году здесь заменили теплосети и

водопровод в границах улиц Орджоникидзе – Киевская. В этом – работы провели от ул.Киевской до 2-й Коста-найской. Полное заверше-ние объекта планируется на следующий год.

- Люди, которые живут в этом микрорайоне, конечно, могут быть недовольны тем, что второй год все летние месяцы живут без горячей воды, - сказал в заверше-ние поездки аким области. - Поэтому я еще раз прошу городскую власть: встречай-тесь с жильцами, объясняй-те, что это делается для их же блага. Посмотрите, как сейчас меняется район КСК, который еще несколько лет назад считали забытым.

Строятся новые дома, кафе, разбиваются парки, скверы, сюда приходит бизнес со своими услугами. Надо про-сто немного потерпеть. Но и городские власти должны работать с подрядчиками так, чтобы весь запланированный объем работ был выполнен качественно и в срок. Не нужно ссылаться на объек-тивные трудности и говорить о проблемах, когда до зимы рукой подать. Выиграли тен-деры, подписали договора, взяли на себя обязательства - будьте добры, исполняйте. В противном случае ждут штрафные санкции. Не надо до этого доводить.

Александр КУЗЬМИЧЕВФото Максима ФРОЛОВА

ПО ПОВОДУ

Проходить не обязательно...

Техосмотр для автомобилей со сроком эксплуатации до 7 лет намерены отменить в Казахстане в следующем году. По-ручение проработать этот вопрос дал Президент страны Нур-султан Назарбаев во время открытия IV сессии Парламента.

Костанайские полицейские законодательную инициативу поддерживают, но это не означает, что за техническим со-стоянием своего автомобиля водитель не должен следить.

- Вопрос технической исправности транспортного средства все равно нужно контролировать. Пусть это не будут отсле-живать полицейские, но обязан делать водитель, ведь речь идет о человеческих жизнях, - сообщили «НК» в управлении административной полиции ДВД области.

Сейчас в Казахстане от техосмотра освобождены автомо-били со сроком эксплуатации до 4-х лет.

Надежда ЧИСТЯКОВА

СОБЫТИЕ

Если хочешь быть здоров

В минувшие выходные в Костанае более тысячи человек приняли участие в «Фестивале здоровья-2014».

Активно провести субботний день решили все от мала до велика, начав с утренней разминки. Как пояснила валеолог Центра ЗОЖ Лелианна Круглова, по сложившейся традиции праздник проходил под открытым небом.

- Костанайцы приняли участие в соревнованиях по наци-ональным видам спорта, легкой атлетике, - говорит специ-алист. - Помимо этого, для участников были организованы показательные номера местных спортсменов: гимнастов и борцов. Также каждый желающий мог посетить медгородок и пройти обследование.

Примечательно, что в празднике активное участие при-няли и пожилые люди, которые утверждают, что движение – это здоровье и молодость.

Валерия ВАХНЕНКОФото Никоса МАРМАЛИДИ

ПРОМЫШЛЕННОСТЬ

Отечественное – в приоритетеЗавод по производству арматуры в Костанае выйдет на проектную мощность в начале 2015 года.

Как сообщили в ТОО «Ев-разКаспиан Сталь», до конца текущего года здесь планиру-ют выпустить до 100 тысяч тонн продукции. При выхо-

де на проектную мощность – 450 тысяч тонн проката в год - завод будет давать про-дукции на 62 млрд тенге.

В данный момент завод уже выпустил около 30 ты-сяч тонн арматуры. Как гово-рят на предприятии, спрос на продукцию огромный. Дело в том, что Казахстан потребля-ет до 900 тысяч тонн армату-ры в год, более половины ко-торой завозится из России и Китая. Костанайский метал-лопрокат ориентирован как на внутренний рынок, так и на страны СНГ, ближнее и дальнее зарубежье. При этом ТОО «ЕвразКаспиан Сталь» изучает вопрос перехода на отечественное сырье. Пока приходится работать с за-готовками из России, так как отечественные произво-дители не могут дать сырье

нужного качества. Коста-найцы обратились к метал-лургическим заводам Кара-гандинской и Павлодарской областей с предложением поставлять заготовки в ТОО «ЕвразКаспиан Сталь». Пока вопрос на стадии рассмотре-ния.

В планах компании – при-нять активное участие в возведении объектов ЭКС-ПО-2017. Напомним, стро-ительство комплекса мел-косортного стана началось в июне 2011 года, в 2013 был подписан акт ввода в эксплуатацию. Стоимость проекта составила 131 млн долларов США, из кото-рых 90 млн долларов США – средства Банка развития Казахстана.

Соб. инф.Фото из архива «НК»

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 9 сентября 2014 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ПОДРОБНОСТИ

Сработали себе в ущерб

Подрядчик не смог отсудить у отдела архитектуры 73 млн тенге. В 2013 году в п.Федоровке началась реконструкция водопровода. Заказчиком выступил отдел архитектуры рай-онного акимата, конкурс выиграло костанайское ТОО «Ком-пания Ерлан». Изначально по проекту предполагалось, что на проведение работ будет затрачено порядка 1,925 млрд тенге.

- В прошлом году подрядчик освоил 696 млн тенге, - по-яснила на брифинге прокурор 4-го управления областной прокуратуры Анар Мирамова. - В этом году эта цифра со-ставила 1,228 млрд тенге. При этом ТОО вместо метода го-ризонтального бурения через уличные переходы и тротуары проложило водопроводные сети бестраншейным способом. Это привело к удорожанию работ.

Между тем данный вид прокладки труб не был указан и запланирован в ПСД. Но ТОО направило в суд иск, для чтобы отдел архитектуры выплатил им сверх заложенной суммы еще 73 млн тенге. Данный иск суд удовлетворил частично, обязав перечислить ТОО 46 млн тенге. Но прокуратура внес-ла протест на это решение, опираясь на то, что изначально в проекте по прокладке водопроводных сетей данный вид ра-бот не указан и, соответственно, не согласован, а подрядчик завысил смету расходов. Решение суда первой инстанции было пересмотрено, в иске ТОО областным судом отказано в полном объеме.

К слову, в Федоровке работы по прокладке труб до сих пор ведутся, акта о приеме водопровода госкомиссия еще не выдавала.

Зульфия НАБИЕВА

На защиту сайги!

С начала года на территории Костанайской области унич-тожен 101 сайгак.

Ущерб государству составил более 22 миллионов тенге. В областной прокуратуре отмечают, что за последние два

года на территории южных районов региона увеличилось количество фактов браконьерства. К примеру, в июле в Наур-зумском районе были обнаружены 38 уничтоженных особей сайгаков с отпиленными рогами.

- В большинстве случаев установить и задержать браконь-еров не представлялось возможным, - констатирует прокурор 1-го управления областной прокуратуры Дамир Бейсембаев. – Если за весь прошлый год зафиксировано 7 фактов брако-ньерства и уничтожено 53 сайгака, то за истекший период нынешнего года уже 14 фактов, истреблено 101 животное. Созданный в декабре 2012 года на территории Амангель-динского и Жангельдинского районов, в местах обитания популяции сайгаков, государственный природный резерват «Алтын дала» не принес ожидаемых результатов по пред-упреждению браконьерства. Сотрудники резервата недоста-точно обеспечены техникой, оружием и обмундированием. Кроме того, в этом году Амангельдинским районным судом был осужден к 1 году и 5 месяцам условно директор резерва-та Каскырбай Биржанов за злоупотребление должностными обязанностями и служебный подлог.

«НК» уже писал о том, что Биржанов фиктивно трудо-устроил своего знакомого на должность инспектора и при-своил себе 200 тысяч тенге заработной платы. На сегод-няшний день осужденный директор продолжает работать, а Комитетом лесного и охотничьего хозяйства так и не при-няты меры по его увольнению.

- В связи с увеличением фактов браконьерства прокурату-рой области был инициирован перед Комитетом вопрос об авиапатрулировании территории обитания сайгаков и при-обретении беспилотных летательных аппаратов, - отметил Бейсембаев. – Это эффективный метод борьбы со злоумыш-ленниками. К сожалению, из-за нехватки финансирования данный проект будет рассмотрен только в следующем году, а пока патрулирование территории резервата на вертолете осуществляется инспекторами РГКП «Охотзоопром». Об-лет продлится по договору с Комитетом до 20 сентября – до ориентировочной миграции сайгаков в южные регионы Ка-захстана. Призываем население сообщать незамедлительно в полицию о фактах браконьерства, и лицах, их совершающих, и тех, кто занимается скупкой и продажей сайгачьих рогов.

Мадина РАМАЗАНОВА

ЧП

Азарт довел до гибели

В Костанайском районе утонул охотник. Трагедия произо-шла в десятом часу вечера 5 сентября.

Как сообщает пресс-служба ДЧС, мужчина 1967 г.р. утонул во время охоты на озере, расположенном между поселками Шеминовка и Арман. Охотник по своей неосторожности опрокинулся за борт резиновой лодки и не смог доплыть до берега. Тело из воды извлекли родственники погибшего.

Карина МУРАТОВА

НА КОНТРОЛЕ

Сроки горят, но объект готовОткрытие конькобежного стадиона откладывается уже во второй раз.

Изначально планирова-лось, что презентацию капи-тально отремонтированного стадиона приурочат ко Дню города, потом заговорили о Дне Конституции. Сейчас в городском отделе спорта уже не торопятся озвучивать конкретную дату открытия спортивного объекта. Хотя дело осталось за малым. Как сообщил «НК» руководитель

отдела физической культуры и спорта акимата г.Костаная Нуржан Ермагамбетов, все основные работы заверше-ны, осталось благоустроить прилегающую территорию.

- Всего в реконструкцию стадиона ТОО «Фаэтон» (г.Алматы) вложило 150 млн тенге, - говорит Ермагам-бетов. – Помимо того, что здесь планируется наладить частный прокат коньков, на катке будут тренироваться воспитанники ДЮСШ №3, специализирующейся на зим-

них видах спорта. Летом же каток с помощью искусствен-ного покрытия превратится в футбольное поле. Здесь же оборудованы дорожки для тех, кто занимается легкой атлетикой, велоспортом. Же-лающие смогут прокатиться на роликовых коньках.

Подтвердил эту информа-цию и официальный пред-ставитель ТОО «Компания «Фаэтон» Владимир Транда.

- Пока идут завершающие работы по благоустройству, мы открыли стадион для

воспитанников спортивных школ: конькобежцев, вело-сипедистов и футболистов, - которые уже начали здесь свои тренировки. Торже-ственное открытие стадиона ориентировочно состоится в конце сентября, - отметил Транда.

За последние два года это третий спортивный объект, который преподносят в по-дарок городу частные биз-нес-структуры. По ул.Гашека возле лыжно-спортивного комплекса «Арлан-2050», ко-торый был открыт в декабре прошлого года, начато стро-ительство частного зала для занятий тяжелой атлетикой.

- По соседству с двухэтаж-ным зданием расположится пляж, - продолжает Ерма-гамбетов. – На сегодняшний день строительные работы выполнены на 20%. В целом проект индивидуальному предпринимателю Турсуно-ву обойдется в 150 млн тенге. Открытие нового спортзала ожидается в следующем году.

Зульфия НАБИЕВАФото

Максима ФРОЛОВА

ЗНАЙ НАШИХ!

Голосуй за земляковКостанайцев просят поддержать семью Жанбуршиновых, представляющую нашу область на республиканском конкурсе «Мерейлі отбасы».

Победители путем всеоб-щего интерактивного голо-сования будут определены 12 сентября в Астане на га-ла-концерте, посвященном Дню семьи.

- Проголосовать за Жан-буршиновых можно тремя способами, - говорит пресс-секретарь областного фили-ала партии «Нур Отан» Инеш Ахова. – Во-первых, можно отправить бесплатное SMS

на номер 6284 c кодом 7. Во-вторых, позвонить с город-ского телефона на номер 8 803 080 00 07, что тоже абсо-лютно бесплатно. Либо, за-регистрировавшись, можно отдать свой голос на сайте kaztube.kz/ru/golos.

Напомним, национальный конкурс «Мерейлі отбасы» проводят по поручению Президента РК Нурсултана Назарбаева. Главная цель, подчеркивают организато-ры, - укрепление института семьи, нравственности, ду-ховности, повышение от-ветственности родителей в воспитании детей, демон-страция и широкая пропа-ганда семейных ценностей.

Айжан УТЕВОВАФото из личного архива

ОФИЦИАЛЬНО

От профилактики – к штрафамВ пожарах жилого сектора виноваты зачастую сами домовладельцы.

Об этом на городском ап-паратном совещании сооб-щил начальник городского управления по ЧС Абиль Уразов. По его данным за 8 месяцев в Костанае произо-шло 236 пожаров. Матери-альный ущерб составил поч-ти 13 млн тенге. При этом 10 человек пострадало, а 5 погибло. Наибольшее коли-

чество пожаров произошло в жилом секторе - 133 слу-чая с начала года.

- Основная причина воз-гораний - нарушения правил безопасности при эксплуата-ции печей на твердом топли-ве, - поясняет Уразов - Из 23,5 тысяч жилых домов в част-ном секторе более 3000 от-апливается углем и дровами.

В летний период в разы возрастает количество по-жаров в дачных массивах. С целью профилактики сотрудники ЧС регулярно выезжают в садовые обще-

ства: участвуют в общих со-браниях, проводят встречи с членами правлений. Правда, пока результаты профме-роприятий не радуют: дач-ные домики и постройки продолжают гореть. Про-блемой для пожарных под-разделений являются и до-роги в садовых обществах, они настолько узки, что спецтехника не может про-ехать к месту возгорания. А дачники практически не участвуют в тушении из-за отсутствия необходимого инвентаря.

- Эту проблему необходи-мо решать, используя все административные ресурсы. Мириться с таким положе-нием дел нельзя, - отметил аким города Ахмедбек Ах-метжанов.

По официальным данным, с начала года выявлено 79 нарушений противопожар-ной безопасности, к админи-стративной ответственности привлечены 128 человек, сумма выплаченных ими штрафов составила свыше миллиона тенге.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 9 сентября 2014 г.

НАША ЖИЗНЬ

МЕРЫ

«Вирусная» защитаКостанайские медики готовятся к возможному проникновению вируса Эбола в страну.

Меры безопасности в связи с эпидемией сейчас усилива-ются по всему миру. Департа-мент по защите прав потреби-телей Костанайской области настоятельно рекомендует гражданам воздержаться от поездок в страны Централь-ной и Западной Африки, где была зарегистрирована вспышка вируса.

- Если все же возникла острая необходимость по-сетить африканские страны, рекомендуется использовать защитные маски и воздер-жаться от посещения мест массового скопления людей и контактов с больными людьми, - отмечает руково-дитель отдела департамента по защите прав потребителей Людмила Налобина.

Для профилактики забо-левания необходимо придер-живаться простых правил: регулярно проветривать по-мещения, соблюдать правила

личной гигиены, не покупать пищу в местах несанкциони-рованной торговли, а также подвергать тщательной тер-мической обработке мясные продукты.

Несмотря на то что вирус распространяется за десятки тысяч километров от нас, ко-станайским врачам необходи-мо быть начеку. Департамент по защите прав потребителей обучает медицинских работ-ников диагностике лихорад-ки, совместно с органами про-куратуры проводит проверку готовности медицинских ор-

ганизаций к возможной реги-страции случаев заболевания опасным вирусом.

- Организован постоянный карантинный контроль в аэропорту Костаная, - сооб-щает Налобина. – Все прибы-вающие международными рейсами пассажиры и члены экипажей проходят теплови-зорный контроль для диагно-стики заболевания.

Напомним, что лицензи-рованной вакцины против болезни, вызванной вирусом Эбола, пока не существует.

Надежда ЧИСТЯКОВА

ВЫСТАВКА

В коллекции монет - история страны

В Костанае презентовали выставку монет и бумаж-ных денежных знаков (бо-нов) из частной коллекции нумизмата Алексея Алту-хова.

Он преподаватель Коста-найского педагогического колледжа, соавтор учебно-го пособия «Национальная валюта Республики Казах-стан». Коллекционировани-ем занимается более 40 лет. В собрании Алексея Алту-хова - свыше тысячи денеж-ных знаков практически всех государств мира. Но на выставке, посвященной Дню Конституции РК, пред-ставлены только монеты и боны РК с момента введе-ния национальной валюты

(1993 год) по настоящее время.

Неподдельный интерес у посетителей вызвали бумажные тиыны, моне-ты, посвященные великим полководцам, писателям и общественным деятелям республики и тематические монеты «Флора и фауна Казахстана». В первый же день с собранием нумизма-та ознакомились около 500 горожан.

Выставка будет работать в течение двух недель в вы-ставочном зале областной картинной галереи.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

Фото Никоса МАРМАЛИДИ

Город, в который ведут все пути

Костанай стал отправной точкой в многолетней дружбе казахстанца и болгарина.

Юрий Пластовец и Лю-бомир Вълков (на снимке)познакомились в Болгарии, являясь лидерами комсо-мольских движений. В Ко-станае их пути сошлись в 1978 году на фестивале мо-лодежи, и сюда же они при-

ехали практически через 30 лет. Только теперь Костанай предстал перед их глазами совершенно в другом ракур-се. Они не переставали рас-точать комплименты городу, за годы похорошевшему и вобравшему в себя столько новых красок.

Юрий Федорович Пласто-вец полковник, кандидат юридических наук, доцент. Родился и вырос в Орджо-никидзевском (ныне - Де-

нисовский) районе. Сюда в годы первой столыпинской реформы приехали его пра-деды, сдружившиеся с мест-ным родом Карпыковых.

- Мои предки и аксакалы рода Карпыковых очень многое сделали для разви-тия просвещения в Аятской волости и содействовали Ибраю Алтынсарину в от-крытии школы, - рассказы-вает Юрий Федорович. - В 1964 году я переехал в Ко-станай: здесь учился, рабо-тал. 27 лет назад перебрался в Алма-Ату, но здесь бываю ежегодно. Этот город, род-ная земля питают меня сво-ей энергией. Я встречаюсь с друзьями, с теми, с кем когда-то был в комсомо-ле. После комсомольской деятельности работал в спецслужбах, являлся зам.начальника УКГБ по Алма-атинской области. Находясь в отставке, продолжаю слу-жить государству в подго-товке населения к борьбе с терроризмом, являясь гендиректором специали-зированного учебного цен-тра Ассоциации охранных организаций РК. Ежегодно

принимаю участие в меж-дународных конференциях по проблемам терроризма в Европе. То, что творится в мире, несомненно, накла-дывает свой отпечаток на нашу страну. Происходящие события влияют на настро-ение общества, но проду-манная система объедине-ния наций и народностей в Казахстане способствует миру и согласию. Сегодня Казахстан - самая спокой-ная точка на постсоветском пространстве! Многие за-видуют нашей стране, ее внутренней стабильности. Чтобы на это все извне ни-кто не посягнул, существу-ют спецслужбы. По своему роду деятельности я бываю в каждом областном центре нашей страны, где открыты филиалы Ассоциации. По-мимо этого, посещаю евро-пейские города и мне есть с чем сравнить Костанай. Что касается нашего города, особенно в последние годы, он, безусловно, похорошел. Моя жена просто влюблена в Костанай и мечтает пере-ехать сюда на ПМЖ из Ал-маты. Скажу откровенно,

здесь гораздо больше цве-тов, чем в южной столице. Меня распирает гордость за то, в каком масштабе и на каком уровне прошел День города! Очень порадовал духовой оркестр, а им всег-да славился наш Костанай. Особенно приятно было во-дить по нашим ухоженным и чистым улочкам своего друга Любомира.

Гость из Болгарии начина-ет рассказывать о том, с ка-ким удовольствием смотрел концертные программы, бродил по областному цен-тру и набрел на памятник Первоцелинникам.

- Такой красоты, вели-чественности и мощи я не видел еще нигде! - восторга-ется Любомир Вълков. - В этом монументе - история целой страны!

Юрий Федорович вспо-минает, что раньше, в 80-е годы, на площади Первоце-линников по окончании убо-рочной страды проходили торжественные церемонии вручения именных тракто-ров ударникам труда.

- В жизни Любомира па-мятники играют значимую

роль: он со студенческих лет, являясь лидером Дими-тровского союза молодежи (аналог нашего комсомола), занимался у себя на родине, в Болгарии, реставрацией памятников, - говорит Пла-стовец.

Сам же Любомир может часами проникновенно рас-сказывать о солнечной Бол-гарии, о ее знаменательных вехах истории, о славных защитниках своей родины, о памятниках, которые нуж-даются не только в реставра-ции, но и в первую очередь в том, чтобы те имена и лица, которые в них увековечены, не предавались забвению...

В годы работы Пластовца в спецслужбе связь между друзьями была утеряна. Вновь соединила их, как ни странно, Всемирная па-утина. Юрий Федорович ре-шил пригласить приятеля в Костанай, а уже отсюда два товарища, полные эмоций и впечатлений от увиденного, поехали полюбоваться кра-савицей Астаной.

Зульфия НАБИЕВАФот

Олега ЯБЛОЧКИНА

НА ЖИТЕЙСКИХ ПЕРЕКРЕСТКАХ

ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ

Дорогие «кубики»

Костанайцы уплачивают транспортный налог по новой став-ке. Напомним, что в конце 2013 г. в некоторые законодатель-ные акты РК по вопросам налогообложения были внесены изменения, согласно которым автовладельцы, обладающие транспортом с объемом двигателя выше 3000 куб. см, в этом году уплатят налог по новой ставке. Это касается легковых автомобилей, которые произведены, изготовлены, собраны в Казахстане или ввезены на территорию РК после 31 декабря 2013г. К примеру, на авто с объемом двигателя 3100 куб. см сумма налога составит 65 520 тенге, на 4000 куб. см – 125 732 тенге и свыше 5000 куб. см – более 370 000 тенге. Из-менения в законодательстве не повлияют на размер налога на автомобили, которые эксплуатировались на территории республики ранее 2014 года и были проданы или приобретены в последующем.

- Частично изменились условия для льготных категорий лиц. Как и раньше, инвалиды, участники ВОВ, а также Герои Со-ветского Союза и Социалистического Труда освобождаются от уплаты транспортного налога за автомобили, приобретен-ные после 2013 года с объемом двигателя ниже 4000 куб. см, - сообщил заместитель руководителя налогового управления по г.Костанаю Мурат Нургалиев. – На автомобили объемом свыше 4000 куб. см льготные условия уплаты налога не рас-пространяются и рассчитываются в стандартном порядке.

Подробную таблицу о размерах налога на транспортные средства с 2014 года смотрите на стр. 11.

Валентина МЕЛЕХОВА

АКЦИЯ

Чтобы семья была счастливой

В Костанае пройдут мероприятия, посвященные праздно-ванию Дня семьи.

С 8 по 13 сентября запланирована «Неделя поддержки семьи». В рамках этой акции в общественных приемных партии «Нур Отан» будут работать юристы и психологи. По-мощь получат малообеспеченные и неблагополучные семьи, которые сталкиваются с пьянством и бытовым насилием.

А 14 сентября пройдет акция «Психологическая помощь родителям первоклассников». В ее рамках родители и пе-дагоги восьми школ Костаная в режиме онлайн получат консультации от Института семейного воспитания и отдела образования.

Все эти мероприятия проходят в рамках партийного про-екта «Бакытты отбасы».

Марина КОСТРОВА

Бүгінгі нөмірде:

* Жетімін жылатпаған ел емес пе едік?

* Құлақтан кіріп бойды алар

* Ұлтын сүю - ұлтшылдық емесСейсенбі, 9 қыркүйек 2014 жыл

Қостанай - ақпарат

Қазіргі таңда Елбасымыз мүгедек жандардың қабілетіне қарай жұмысқа тартылуына ерекше қамқорлық жасап жатқаны баршаға аян болса керек.

Біздің облысымызда да осы ас маңызды мәселе басты на-зарда. Өйткені, жаңа жылдың басынан бері қаншама мүм-кіндігі шектеулі жерлестеріміз жұмысқа орналасты. Ол жөнін-де бұқаралық ақпарат құрал-дарының беттерінде айтылып, жазылды да. Сондықтан ол де-ректер мен дәйектерге тоқта-лып отырған жоқпыз.

Қостанай өңірінде пара-сатты да іскер Дүйсенғали

Оспанов басқаратын «Үміт-Надежда» қоғамдық бірлестігі де өздерімен тікелей байланы-стағы қаншама азаматтардың мүмкіндіктеріне қарай жұмыс істеулеріне жағдай жасады.

Қазірдің өзінде бірлестіктің тікелей ұйытқы болуымен 20-дан астам мүгедек жан түрлі салада қызмет атқарып жатыр. Олардың арасында компью-терлік техниканың бағдарла-машысы, аудармашы, көлік жүргізуші сынды мамандықтар-ды игеріп, өздерін іс жүзінде көрсетіп келеді.

Жақында солардың бірі, облыс орталығының тұрғыны I топтағы мүгедек Кирилл Па-

ламарчуктың отбасында болып, әңгімелесудің сәті түсті.

Қайсар да алдына үлкен мақсат қойған азамат жайлы қысқаша тоқтала кеткеніміз жөн болар. Ол 1993 жылы күтпеген жерден көлік апаты-на ұшырап, I топтағы мүгедек атанды. Бірақ рухы түскен жоқ. Алдағы күндерден үлкен үміт күтті.

Бастапқы кездері сауда-мен де айналысты. Әлгі аталған апаттан кейін өздігінен жүре алмаса да аянбай еңбек етіп келеді. Бұл күндері Островский атындағы қалалық кітапхана-ның қызметкері. Оның негізгі жұмысы- осынау парасат ор-

дасындағы пайдаланылған кітаптардың сыртқы мұқаба-сын қалыпқа келтіру. Кирилл өз міндетіне аса жауапкершілік-пен қарайды.

Ол бұл мамандықты Санкт -Петербург қаласында игерген. Бұған дейін де үйде қарап отырмады. Өзгелерге тәуелді болмау үшін қолдан келген жұмыстарды атқарды. Қоғам-ның белді мүшесі ретінде еліне осылайша пайдасын тигізуге талпынды.

Еңбекқор азамат осылайша өз отбасын асырап отыр. 27 жа-сар ұлы бар. Немере де сүйіп отырған бақытты ата. Қазір бір үйде анасы және зайыбы-

мен бірге тұрады. Жаны өнер-ге құштар. Бос уақытында ән айтып, сүйікті ісі компьютер-мен шұғылданады. Сондай-ақ «Үміт-Надежда» қоғамдық бір-лестігінің белсенді мүшесі.

- « Ү м і т - Н а д е ж д а » қоғамдық бірлестігі барша өзім секілді мүгедек жандар-ды қамқорлыққа алып, олар-ды мүмкіндігінше жұмысқа орналастыруға ықпалын тигі-зуде. Сондықтан осы ұжымның басшысы Дүйсенғали Оспанов пен оның орынбасары Аруна Жақсығұловаға алғысымыз шексіз, - дейді Кирил Паламар-чук өз сөзінде.

Әйгерім РАШИТҚЫЗЫ

КӘСІБІҢ-НӘСІБІҢ

Қимылдаған қыр асады

деген қағиданы ұстанған I топтағы мүгедек Кирилл Паламарчук жөнінде

Жеңімпаздар анықталды

Жуырда Қостанай облысы әкімдігінің тілдерді дамыту басқармасы мемлекеттік тіл-дің қолданылу аясын кеңейту, тіл мәдениетін көтеру, ұлы ақын Абай Құнанбаевтың шығар-машылығын насихаттау арқы-лы қазақ тілі мен әдебиетіне, мәдениетіне деген өзге ұлт өкілдерінің ықыласын арттыру мақсатында «Абай оқулары» және көркем әдебиетті наси-хаттауды жандандыру, халық арасынан талапты да талантты жастарды іздеп табу мақсатын-да көркемсөз оқу шеберлерінің Оралхан Бөкей атындағы облы-стық байқауларын өткізді.

Онда Қостанай облысы әкімдігінің Тілдерді дамы-ту басқармасы басшысының орынбасары Қазымбек Жар-мағанбетұлы сөз сөйлеп, бар-лық талапкерлерге сәттілік тіледі.

О ғ а н қ а т ы с у ш ы л а р өңіріміздегі 15 пен 25 жас ара-сындағы жігіттер мен қыздар. Сондықтан олар байқауға қой-ылатын шарттарға қай жағынан болсын сай болуға тырысты.

Жарыс болған жерде жүл-дегер болатыны да белгілі. Мәселен, «Абай оқулары» байқауында Бас жүлдеге Қоста-найлық Виктория Семененко ие болды.

Ал Оралхан Бөкей атын-дағы көркемсөз оқудан ұй-ымдастырылған облыстық байқауда бірінші орынды Руд-ныйлық Жансая Мұратбаева, екінші орынды Арқалықтық Жансая Мырзағалиқызы, үшін-ші орынды Амангелді ауданы-ның өкілі Асыл Кәрімжан жеңіп алды.

Кеш қорытындысы бой-ынша байқау жеңімпаздары арнайы дипломдармен және бағалы сыйлықтармен ма-рапатталды.

Татар ағайындардың

өнегелі ісіЖуырда Қазақстан мұсыл-

мандары діни басқармасы жанындағы «Зекет» қорының Қостанай облысындағы өкілі Жақсылық қажы Ғайсин бізге өзге бауырларымызға өнеге боларлықтай деректі жеткізді.

Оның баяндауы бойынша Әдиба қажының бастамасы-мен облыстық Марал ишан мешітінің бір топ жамағаттары «Зекет» қорының облыстағы өкілдігі арқылы Қостанай қа-ласының тұрғыны, мүгедек Әли Галимуллинге 80 мың теңге көлемінде қайырымдылық көмек көрсетті.

Осы қаражат көмекке мұқтаж жанның яғни мүгедек-тің денсаулығын түзеуге жұм-салады.

Сейсенбі, 9 қыркүйек 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

Бетті дайындаған Әйгерім ЕСМАҒАНБЕТОВА

Қай заманда болмасын, қай жаста да білім алудың маңызды екені белгілі. Бастысы құлшы-ныс болсын, зерде, талап бол-сын. Адам баласы үздіксіз оқу-дың арқасында өзін-өзі рухани тұрғыдан жетілдіріп тәрбиелей беретіні хақ.

XXI ғасыр-білім-ғылымның ғасыры десек, Елбасымыздың көрегенді саясатының, білім беру саласына көп көңіл бөл-генінің нәтижесінде әлемдік деңгейдегі білім берудің озық инновациялық технологиясын игеруге ел болып күш салуда-мыз. Соның айғағы ретінде «Өр-леу» біліктілік арттыру ұлттық

орталығы акционерлік қоғамының филиалы Қостанай облысы бой-ынша біліктілік арттыру институты мұғалімдер-дің біліктілігін жетілдіру ісінде жоғары деңгейде сапалы жұмыс атқарып келеді.

Мұғалімдердің са-насына жаңаша ойлау-ды, жаңаша көзқарас білдіруді, сыни ойлау-ды сіңіру негізгі мақсат. Олардың бүгінде озық тәжірибе тарату, үлгілі сабақтар топтамасын жасау сынды тиімді жұмыстарды тындырып

жүрген жайлары бар. Талантты да талапты ұстаз-

дарымыздың бойындағы көш-басшылық қасиеттерді аша-тын осындай тың жобалардың болғаны әбден қуантады. Қиын-дығы мен қызығы қатар жүретін ұстаздық жолда қажымай, талмай, ерінбей еңбектенудің арқасында желілік қауымда-стық арқылы жер шалғайлығы-на қарамай, ұстаздар қауымы бір-бірімен тәжірибе алмасуда.

Бүгінде «Назарбаев Зият-керлік мектебі мен Кембридж университеті» бірлесе жүзе-ге асырып отырған бұл жоба

шығармашыл ұстаздарды I, II, III деңгейде оқытып үлгерді. Ендігі алға қойған ізгі мақ-сат-осы алған білімдерін одан әрі жетілдіріп, бала бойындағы қабілет, дарынды ашу үшін көп ізденіспен жалықпай еңбек ету.

Бұрынғы дәстүрлі сабақ үл-гісін жаңа әдіс-тәсілмен алма-стырып, білім беру саласында түбегейлі өзгеріске бет бұрған Қазақстан әлемдік деңгейде білімді ұрпағымен мақтанатын-дай болса деймін. Біз бағынды-ратын белес, ұрпақ алатын асу, кейінгіге үлгі болар ұлағат бәрі де білім арқылы келеді. Сон-дықтан ел егемендігін ту етіп, біліммен қаруланған саналы ұрпақ тәрбиелей білуіміз керек.

Ұстаздардың көпшілігі кур-стан кейін өздерін жаңа бір қы-рынан танытып, жаңаша ойлай алатын болғандығы байқалуда. Жаңашыл ұстаздар шәкірттерді өзіне сенімді, өзін-өзі бағалай алатын, тіл табыса білетін, із-денімпаз тұлға етіп тәрбиелеп жатыр деп ойлаймын. Мемлекет тарапынан көрсетілген қолдау үлкен нәтижелі жұмыстар атқа-руға септігін тигізуде.

Сондай-ақ ақпаратты тех-нологияны тиімді пайдалану, танымдық қабілетті арттыру, жауапкершілікпен әр істі се-

зіне білу, өзін-өзі реттеу сынды қасиеттерді оқушылар осындай ұлағатты ұстаздардан сіңіреді деп айтуға болады.

«Халықтың кемеліне келіп, өркендеп өсуі үшін ең алдымен азаматтық пен білім қажет», - деп Шоқан Уәлиханов айтқан-дай, халықтың кемелденіп, озық 30 елдің қатарына ену үшін адамдарға елжандылық пен білім қажет екенін түсінеміз.

Нарық жағдайындағы мұғалімге қойылатын талаптар: бәсекеге қабілеттілігі, білім беру сапасының жоғары болуы. Олардың кәсіби біліктілігін арт-тыруда «Өрлеу» орталығының берері көп. Болашақ педагог-тарымыздың жауапкершілікті терең сезініп, жедел ойлаушы, жедел шешім қабылдаушы, ерекше ұйымдастырушылық қабілетті, нақты бағыт-бағдар беруші болып шығуы-бұл қазір-гі заманның талабы. Осы талап-тар орындалғанда ғана мұғалім мәртебесінің жоғары болатыны анық.

Жұмабике Көпжасарова, Қостанай облысы бойын-

ша педагогикалық қызметкер-лердің біліктіліктерін арт-тыру институты деңгейлік

бағдарламалар орталығының маманы

МАМАН ПІКІРІ

Білім сапасын арттыру – заман талабы

Кезінде жетімін жылатпаған халық едік. Заман азды ма, әлде адам азды ма, білмеймін, қазіргі уақытта осы асыл қасие-тімізден қол үзіп бара жатқан секілдіміз. «Тастанды балалар» деген бір қауым ел пайда бол-ды. «Көкек ана» дегенге тіпті де таң қалмайтын болдық. Балалар үйіндегі бүлдіршіндердің қата-ры күн санап көбейіп барады. «Неге бұлай болды?» дегеннен гөрі «Енді не істеу керек?» де-ген қабырғаға аяздай батар салмақты сауал санамызды сан осқылайды. Сонда енді «қолдан келер не қайран бар, капита-листік қоғамның бұл да дерті шығар» деп жабулы қазанды жабулы күйінде қалдыра бе-реміз бе? Әлде анау жетімдер үйіндегі жанары жаутаңдаған бүлдіршіндеріміздің санын азайтуға септігін тигізер бір шараларды қарастырамыз ба? Болмаса, тығырыққа тірелдік пе? Жоқ, олай емес екен.

Жақында осындай бір өр-кені өскен жақсы жаңалықтың куәсі болдық. Қаламызда «Ана-лар үйі» деп аталатын айрықша бір үй бой көтерді. Мұндағы мақсат алғаш құрсақ көтерген, алайда өмірде қиындық көріп, барар жер, басар тауы қалмаған, ешкімнен көмек ала алмай, сор-лап қалған жандарды қамқор-лыққа алып, паналату. Яғни бұл жер енді бір жарым жыл бойы жаңағы қорғансыздарға әкеге де, шешеге де айналмақ. Осы уақыт ішінде баласына деп үкімет бөлген жәрдемақы сақталып тұрады да, кейінгі тіршілігіне аздап болса да сеп

болмақ.Қызыл кірпіштен өрілген

бұл коттедждің сырты ғана емес, іші де әдемі. Ауласы да балалар ойнауға лайықты етіліп, тамаша жабдықталған. Ал осы үйдің төменгі қабаты бүлдіршіндердің асыр салып, ойнауына арналған. Жұмсақ ойыншықтар, әткеншек-тер секілді көздің жауын алатын дүниелерге толы. Шығар есіктің алдына әр балаға жеке-жеке ар-балар /коляскалар/ қойылған. Нәрестеңді отырғыз да, аулада қыдыра бер.

Қазіргі таңда мұнда тоғыз ана мен 10 бала тіршілік етіп жатыр. Оларға екі әлеуметтік педагог ақылын айтып, кеңес беріп отырады. Ана да, бала да тамақтан таршылық көрмейді. Дастарханда ет, балық, көкөніс пен жеміс-жидек жетіп арты-лады. Шақалар үшін әртүрлі витаминге бай тағамдар да жеткілікті.

Тамақты аналардың өздері дайындайды. Ол үшін күн сайын бір-бірден кезекшілік атқарады.

Мұндағылардың тағдыры да сан қилы. Бірі әке-шешесіз жетім өскен. Спортпен айналысып, тәп-тәуір жетістіктерге жетіп жүрген. Аяғы ауыр болып қалғандығын кеш байқаған. Босанғасын көр-меген қорлығы жоқ. Пәтерден пәтерге көшіп, азапты аз тат-паған. Енді, міне, осында келіп, өмірге қайта оралғандай, қуа-нышында шек жоқ.

Екіншісінің күйеуі болға-нымен,тұрмысы адам қызығар-лықтай емес еді. Аяғы ауыр болып қалғанда, жолдасы ал-дырып тастауға кеңес береді.

Алайда жас келіншек болашақ нәрестенің өмірін үзуге батылы бармайды. Күйеуі айтқанынан қайтпай, қасарысып қалады. Дүниеге нәресте келгесін ешкім қамқорлық қолын созбаған. Әй-теуір абырой болғанда, осы үйге келіп, жан сақтап жүр. Бір қы-зығы, жаңағы жігітіміздің әкесі бұл жағдайды естіп, осында келіп, нәрестенің өзінен аумай қалғандығын көріп, көңілі бо-сады деседі. Баланы анасымен алып кетуге уәде етіпті. Ал ол нәресте ұқсамаса ше? Иә, өмір-де неше түрлі ғажайыптар бола береді екен ғой.

Иә, тоғыз ананың кім-кімнің де жүрегін елжірететін тарихы бар. Қай-қайсысының да тір-ліктен татқан ащы дәмі жақын уақытта ұмытыла қоймас.

Мұнда паналағандардың осындай бастаманы қолға алып, тағдырлары талапайға түскен жас аруларға қарлығаштың қанатымен су сепкендей қолғабыс тигізген Астанадағы BIGroup холдинг директоры, елімізге белгілі кәсіпкер Айдын Рахымбаев деген азаматқа айтар алғысы шексіз. Айдын Жұмаділұлының өзінің тікелей бастамасымен дүниеге келген, «Аналар үйі» деген атпен шаңы-рақ көтерген бұл баспана алды-мен Астанада салыныпты.

Әйтпесе, бізде «Форбс» журналынан түспейтін қал-талылар, сол журналға енуге деген арманы таусылмайтын қалталылар осындай игілікті іске мұрындық болса, кім қо-

лын қағыпты? Жетім-жесірлерге көмек көрсету, қысылғанға қол үшін беруді Құдай да қостамай ма? Ол дүниеге ешкім ештеңе алып кетпейді ғой.

Шіркін, деп армандайсың, егер әр облыста осындай адал да арлы азамат табылып, сол жерде бір-бірден осындай бас-пана салса, қанша жанның сауа-бын алар еді? Әншейінде айта беретін патриоттық деген асыл қасиеттің осы айқын көрінісі болар еді.

P.S. Ресми деректерге қа-рағанда елімізде 200-ден астам балаларға арналған мекемелер бар көрінеді. Оларда жалпы саны 14 мыңнан астам жетім балалар тәрбиеленіп жатқан сыңайы бар. Ал енді мына төбе шашыңызды тік тұрғызар фак-тіге көз жіберіп көріңізші. Әлгі 14 мыңнан астам тастанды баланың 90 пайызға жуығының әке-шешесі бар көрінеді. Яғни бұлар тірі жетімдер. Сонда тұл-дыр жетімдер 20 пайыздан да аспайды екен. Осыған бір мезгіл ой жүгіртіп көрдіңіздер ме? Егер әр облыста, тіпті әрбір ірі қала-да жаңағыдай «Аналар үйі» бой көтерсе қанша тірі жетімдер әке-шешесімен қауышып, қуа-нышқа бөленер еді. Сонда бізге балалар үйі дегеннің де қажеті болмас еді. Жетіміз жұбанып, аналарымыз қуанар еді. Бұдан асқан бізге қандай асыл мұрат, биік мақсат керек.

Жайберген Болатов,Қазақстанның Құрметті

журналисі

ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕ

Жетімін жылатпаған ел емес пе едік?

САУАЛНАМА

Бүгінгі мұғалім қандай болуы керек?

Еліміздің болашағы өскелең ұрпақтың қолында десек, олардың білімді болуы мектептегі ұстаздарға тікелей байланысты. Міне, біз жуырда «Бүгінгі мұғалім қандай болуы керек?» деген тақырыпта жұртшылық арасында сауалнама жүргізген едік:

Нұрқанат Нүсіпхан, «Қа-зақстан-Қостанай» телеарна-сының аға редакторы:

- Білікті де білімді болу әр ұстаз-дың басты міндеті. Сабақты түсіндіру барысында оны өз деңгейінде жеткізе білу қабілеті де басты орында. Олардан оқушылар үлгі алулары керек. Мектеп ұстазы әр шәкіртіне ғаділетті болса, болашақ ұрпақ та шындықты сүйетін бір-бір тұлға боп қалыптасарына нық сенуге болады.

Дидар Серікбаева, жас ана:- Менің алғашқы перзентім,

биыл мектеп табалдырығын аттаға-лы отыр. Оның білімді болуы оған сабақ беретін мұғалімдердің қо-лында. Ана ретінде оның болашағы-на алаңдаймын. Сондықтан ұлымды білікті де білімді ұстаздардың қолына сеніп тапсырмақпын.

Ұстаздар қауымы, өздеріне жүк-телер үлкен жауапкершілікті сезініп, әр оқушының бойына ізгіліктің дәнін сеуіп, білімдерін жетілдіріп отырса нұр үстіне нұр болмақ.

Гүлнәр Төлегенқызы, заңгер: - Бүгінгі таңда бұрынғының

тәжірибелі, әсіресе әділ де шыдамды ұстаздары некен-саяқ десе де болады. Бүгінгінің ұстазы жақсы психолог бо-луы қажет. Ж.Руссо айтқандай «Ұстаз болу- өз уақытын аямау, өзгенің бақы-тын аялау».

Ұстаз-ел ертеңіне жауапты жан. Сондықтан бұл мамандықты игерген әр адам осыны түсінгендері абзал.

Монумент-ескерткіш орнатылды

Келер жылы Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 70 жылдығы болатындығы белгілі. Соған орай облыстың Ұзынкөл ауданына қарасты Итсары ауылында бір топ іскер азаматтардың ұйымда-стыруымен монумент-ескерткіш орнатылды. Онда ауданның бас имамы Есенгелді қажы Әжімахан-тегі қатысып, кешегі қанды соғыста Отан үшін от кешкен азаматтардың аруағына бағыштап құран оқыды.

«Ер есімі-ел есінде» - деген қағиданы басшылыққа алып келе жатқан халықпыз. Көрнекті ғалым Қасымжан Оразбаев бастаған зиялы қауым өкілдері Ұлы Отан соғысында қаза болған және бей-біт күндерде де еліміздің жарқын келешегі үшін аянбай еңбек еткен майдангерлердің есімдерін мәңгі есте қалдыру мақсатын-да Итсары ауылындағы зиратқа алыстан көз тартатын ескерткіш орнатуға ұйытқы болды.

«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» демекші, аға ұр-пақ өкілдеріне ерекше құрметтің жарқын белгісі ретінде осындай кейінгі жастар үшін тәрбиелік маңызы зор монументті тұрғызған барлық азаматтарға алғысымыз шексіз, - дейді запастағы полков-ник, кешегі майдангердің ұлы Қабдуәлі Көдебаев.

Сейсенбі, 9 қыркүйек 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ШАҢЫРАҚ

АДАМГЕРШІЛІК ҚАСИЕТІН БИІК

ҰСТАҒАНӨз басым Берік ағаны жиі

көремін. Бірақ бұрын үйіміз жақын орналасқандықтан кез-дескенде бас изеп, өте шыға-тынмын. Алайда, қала тұрғын-дары оның облыс орталығын өркендетуге айтарлықтай үлес қосқан азамат екендігін жиі айтатын.

Қарапайым мінезді, сырт көзге өзінің іскерлігін таныта бермейтін жігіт ағасы ешкімге сыр бере қоймайды. Онымен жуырда арнайы кездесіп, қа-ланың байырғы тұрғынымен асықпай сұхбаттасудың орайы келді.

Ол да өзі туралы айтқан-ды жаны сүймейтін кісілердің санатына жатады екен. Деген-мен де үстіміздегі жылы қала-мыздың 135 жылдығы аталып жатқанда бұл кісі туралы үн-демей қалуды өзіме ар көрдім. Әңгімеміз бірте-бірте әдемі өрілді.

Баршаға мәлім, Меңдіқа-ра ауданы өңірдегі табиғаты өте көркем, адамдары дархан, ыстық мекен ретінде де көпке белгілі. Ағамыз осы ауданның бұрынғы «Каменьск-Уральск» кеңшарына қарасты Көктерек деп аталатын ауылда туып өсті.

Жалпы, осы Көктеректен ұлтымыздың атын шығарған талай тұлғалар шыққан. Берік аға бұл киелі мекенде дүниеге келгенімен оның бүкіл жастық шағы, азамат ретінде қалыпта-су кезеңдері аудан орталығы Боровской селосында өткен көрінеді.

Бекең өзімен әңгіме дүкен құрған кезімізде өзіне жа-стайынан тәлім-тәрбие берген аяулы ата-анасын да сағыны-шпен еске алды. Ардақты әкесі Асан кешегі қанды майданды бастан кешкен, бір сөзді, елге қамқор, адамгершілігі мол кісі еді.

Оның негізгі мамандығы педагог болатын. Дүниеден өткенше елім мен халқым деп ғұмыр кешті. Сонау бір жылда-ры жоғарыда тілге тиек еткен Меңдіқара аудандық балалар үйінің басшысы да болды. Талай әке-шешесіз қалған баланың маңдайынан сипап, олардың ел қатарына қосылуына өзінің ықпалын тигізді.

Осыдан 69 жыл бұрын неміс жендеттері Кеңес еліне күтпеген жерден соғыс ашқаны да тарихтан белгілі. Сол кезде Меңдіқара өңірінен де қанша-ма азаматтар Отанды жаудан қорғау үшін майданға аттан-ды. Солардың қатарында Асан ағамыз да туған-туыстарымен қоштасып, жеңісті жақындатуға бір кісідей үлесін қосты.

Сол қанды майданда қан-шама елдерді жаудан азат етіп, өзінің нағыз ер азаматқа тән батылдығын, қайтпас қай-сарлығын көрсетті. Венгрияда болған бір шайқаста ол ауыр жарақат алды. Бірақ намысты ешқашанда берген емес. 1945

жылы туған жеріне аман-есен оралды.

Майданнан келгеннен кей-ін де Асекең қарап отырмады. Өйткені, соғыс кезінде шару-ашылықтар да қиындықты ба-стан кешті. Халықтың тұрмысы да пәлендей емес еді. Осының бәрін көре, сезе отырып қалай үйде қарап отырсын. Білек сы-

бана жұмысқа кірісіп кетті. Халықпен тығыз байланы-

ста жұмыс істеген, соғыста әб-ден шыңдалған азамат аудан-дық атқару комитетінде бөлім меңгерушісі, содан кейін Шиелі колхозының төрағасы болды. Өзіне жүктелген міндетіне ба-рынша жауапты қарап, жерле-стерінің көңілінен шыға білді.

Асан аға ұлы Беріктің айтуы бойынша, кәдімгі екі иығына екі кісі мінгендей алып тұлғалы азамат болыпты. Өзінің үлкен ұлы Әшім дәл атасына тартқан көрінеді.

Сонымен шаңырақтың бәй-терегі 1990 жылы қайтыс бол-ды. Әрине, туған-туысқандары ақ жуып, арулап соңғы сапарға шығарып салды. Оның жан жары, яғни құдай қосқан қосағы Мәрзия апамыз да өте жұмсақ мінезді, ешкімнің көңілін қал-дырмайтын, көпшілікке жайлы кісі болыпты.

Зейнеткерлікке шыққан-ша есепшілік қызмет атқарды. Өзінің кәсібіне деген адал-дығының арқасында барша жұртшылықтың арасында құр-метке бөленіп, мағыналы ғұмыр кешті.

БАУЫРЛАРЫМЕН СЫЙЛАСАДЫ

Асан аға мен Мәрзия апа-мыздың отбасында төрт бала өсті. Берік ағамыздан басқа екі үлкен апалары Күләш, Розамен қатар қарындасы Зинагүл де өмірден өз орындарын тауып, жұрт қатарлы өмір сүріп жатыр. Кейіпкерім үйдегі жалғыз ұл болғанына қарамастан еркелік-ке салынған жоқ.

Он үш жасынан бастап еңбекке араласты. Мектептен демалысқа шыққан кездері жұмыс істеп, ата-анасының жанынан табылып, қолғабыс

ететін. Кейін ұл мен қызда-ры өскен соң, отағасы Асекең бәйбішесімен ақылдаса келіп, перзенттерінің болашағы үшін алдымен Затобол кентіне қо-ныс аударды.

Сол себептен де Берік аға алдымен осы кенттегі орта мек-тептің сегізінші сыныбын ой-дағыдай аяқтады. Содан кейін

көп ойланып жатпастан облыс орталығындағы құрылыс техни-кумына құжатын тапсырып, сту-дент атанды. Осында төрт жыл оқып, дипломды құрылысшы атанды.

Ол шақтың бір ерекшелігі, жас мамандар жұмыссыз қал-майтын. Сондықтан болар, ол Қостанай шаһарындағы «Ко-станайтяжстрой» тресіне инже-нер болып қызметке тұрды. Осы жерде үстіміздегі жылы зей-неткерлікке шыққанша жұмыс істеді.

Өзінің кәсібінің нағыз ше-бері болғандықтан демалыста жүрсе де әріптестері кейде өтініп, жастарға тәлімгерлік етуін сұрайды. Бүкіл жастық шағы өткен ұжымдағы заманда-старының көңілін қалдыр-май білген көмегін аямайды. Ондағылар мұны құрметтеп, әрдайым ыстық ықыластарын танытып жатады.

Берік аға техникумдағы алған білімімен шектеліп қал-мады. Сонау Алматыдағы көпке танымал халық шаруашылығы институтында экономист ма-мандығын өндірістен қол үзбей жүріп бітіріп алды. Құрылыста прораб болып, облыс орта-лығындағы көптеген ғимарат-тардың, тұрғын үйлердің са-лынуына өзінің тікелей үлесін қосты.

Оның баяндауына қараған-да, шаһардағы көптеген зәулім үйлер, іргелі мекемелер, биік ғимараттар олардың қолынан өтті. Мысалы, басқасын айт-пағанның өзінде, қазіргі таңда жылдан-жылға құлпырып, көп-шіліктің игіліге айналған 8-ші, 9-шы шағын аудандар, КЖБИ мөлтек ауданы, орталық әмбе-бап дүкені, басқа да көптеген объектілер бұлардың тынымсыз еңбегінің жемісі.

- Құрылысшы өте мәрте-

белі мамандық, өткен жылдар-да атқарған жұмыстарымыз өте көп. Оның бәрін мұндай бір кездесуде баяндап беру де мүмкін емес. Дегенмен де өзім шаһарымыздың еліміз-дегі ең көрікті қала болуына бір кісідей үлесімді қосқаным үшін өзімді әрқашан да бақыт-ты сезінемін, - дейді Берік аға.

ОТБАСЫМ – ҒҰМЫРЫМНЫҢ

АЖАРЫБиыл Берік аға 63, яғни

Пайғамбар жасына толды. Бірақ оның жүзіне қарап, бұл жасты мүлдем бермейсіз. Біз мұның бәрі оның шаңырағының көр-кін келтіріп, бүкіл өмірін ұстаз-дық қызметке арнаған аяулы да асыл жеңгеміз Гүлбаршынның арқасы деп түсіндік.

Кейіпкерімнің өзі де оны жоққа шығармайды. Бір шаңырақтың астында аса бір сыйластықпен ғұмыр кешіп келе жатқан жарымен 1975 жылы жеке отау көтеріпті. Қа-рап отырсақ, содан бері де 40 жылға жақындап қалыпты. Әрине, сұхбат барысында одан ғұмырлық серігімен қашан та-нысып, қанша перзент сүйген-дерін де сұрадым.

Берік аға мен Гүлбаршын жеңгеміз ең алдымен сонау Меңдіқара поселкесінде жүр-ген кезінде кездесіп, бір-бірін ұнатқан екен. Өйткені, сол кез-дері қазақтың сұлу бойжеткені аталған елді-мекендегі педаго-гикалық училищенің студенті болатын.

Ол да содан кейін Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтын ойдағыдай бітірді. Өмір бойы бастауыш сынып мұғалімі болды. Бастапқы кез-дері облыс орталығындағы №20 орта мектепте қызмет атқарса, қалған уақыттарының бәрінде де шаһардағы ең іргелі білім ордаларының бірі болып саналатын №2 мектеп-лицейде қызмет етті.

Гүлбаршын апамызды әдет-те турашылдығы, әділдігі, бала-ларға деген ерекше сүйіспен-шілігі дараландырады. Оның алдынан дәріс алған шәкірттері

бұл күндері бүкіл еліміздің түк-пір-түкпірінде жемісті қызмет атқарып жатыр. Олардың қол жеткізген табыстарына қарап, байырғы ұстаз өзін шын мәнін-де бақытты сезінеді.

Берік ағаның жары негізі Ресейдің қызы. Сондағы Қорған облысы Целинный ауданына қарасты Воздвиженка село-

сында туып өскен. Ол жақтағы тұрып жатқан қандастарымыз өте намысты келеді. Өзінің ата-бабаларының ізі қалған Қазақстанда оқып, кейінгі жастарға білім беруді мақсат еткен бауырымыз көздеген ар-манына жетті.

Оның үстіне киелі шаңы-раққа келін болып түсті. Өзінің жастай алған тәрбиесінен де болар, ата-енесін алақаны-на салып аялады. Күйеуінің жалғыз ұл екенін парасатты жан жете түсінді. Сондықтан бо-лар, ол кісілер дүниеден өткен-ше өзінің күнделікті мектепте сабақ беретіндігі әрі уақыты-ның тығыздығына қарамастан үлкен кісілердің қас-қабақта-рына қарады.

Ата-енесі ұлдарын қандай жақсы көрсе, мұны да қызда-рындай еркелетті. Олардың ба-лаларына қамқорлық жасады. Көпті көрген ардақты жандар көз жұмар алдында бұған ақ баталарын берді. Осындайда барлық қазақ қыздары Гүлбар-шын жеңгеміздей инабатты келін болса ақсақалды қартта-рымыз бен ақ жаулықты ана-ларымыз көздері жәутеңдеп, немерелерін бір көруге зар болып, қарттар үйінде төрт қа-бырғаға қамалмас еді-ау деген ойда қаласың.

Гүлбаршын жеңгемізбен та-лай рет жүздестім. Өте сыпайы, кішіпейіл, артық сөзі жоқ, өте жан сарайы бай адам. Осындай қадір-қасиеттерінен де болар, №2 мектеп-лицейдің барша ұстаздары әлі күнге дейін өзін ардақ тұтады, өзгелерге өнеге етеді.

Ғибраты мол ұстаз көп жылғы еңбегінің нақты айғағындай, Қазақстан Респуб-ликасы білім беру ісінің үздігі атанды. Әлі күнге дейін қолы бос кездерінде көркем әде-

биеттерге зер салып, әлемдік жаңалықтардан хабардар бо-лып отырады.

Берік аға мен Гүлбаршын жеңгеміз нағыз бақытты жан-дар. Екеуі Әшім және Әлім есімді қос ұлдарына лайықты тәрбие берді. Ұлдары да па-расатты болып өсті. Олар жа-стайынан №2 мектеп-лицейдің жанындағы Қазақстан Рес-публикасының еңбек сіңірген қайраткері Шәміл Фахрутдинов басқаратын «Карнавал» ан-самблінің құрамында әлемнің көптеген елдерінде болып,өнер көрсетті.

Биші болу-қажымас қайрат-ты, тынымсыз еңбекті қажет етеді. Сондықтан да олардың мектепте жүрген кездің өзін-де бос уақыттары бола қойған жоқ. Сабақтарын да жақсы оқы-ды. Соның арқасында екеуі де жоғары білімді заңгер атанды.

Ибраевтар әулетіне келін-ді де тәрбиелі отбастарынан жолықтырды. Бұл әулеттің абыройын асырып, мерейін тасытқан келіндері Гүлжан мен Динара да білікті мамандар. Осы ұлдары мен келіндерінен бес немере сүйді. Кенже ұлдары Әлім мен Динара бұл күндері ата-анасымен бірге тұрады.

Қазақта «Ата-енеңе не істесең, алдыңнан сол шыға-ды» деген сөз бар. Кезінде Гүл-баршын жеңгеміз Берік ағаның ата-анасына қандай қамқор-лық жасаса, бұл күндері өзінің ұлы мен келіндерінен де соны көріп отыр. Қолдарында тұра-тын Әлімнің үшінші перзентіне атасы Асанға ұқсатып Асанәлі деп ат қойыпты.

Міне, өздеріңіз де байқаған боларсыздар, Қостанай шаһа-рының қазіргідей гүлденіп, құлпыруына бір кісідей үлес қосқан ағамыз Берік Ибраевтың шаңырағы осындай ынтымағы жарасқан жанұя. Осы мақала-ны жазу барысында біз оларды көптен бері білетін жандардың да пікірін білген едік.

Соның бірі Роза Мырзалы шын көңілмен ақтарылып, бы-лай деді:

- Мен бұл кісілерді көптен бері білемін. Олар менің қайын ағам, қазақтың қабырғалы қа-ламгері Байтұрсын Ілияспен бір подъезде тұрды. Бұл екі үй өте сыйласты. Қазақ алдымен үй іздеме, көрші таңда деп босқа айтпайды екен.

Қазір қайын ағам да, абысы-ным Гүлнәр апамыз да арамыз-да жоқ. Берік аға мен Гүлбаршын жеңгемізді көргенде сол кісілер-мен өте сыйласқан кездері есіме еріксіз оралады. Бұл кісілерден біздің үйренеріміз өте көп. Отағасы үнемі жадырап жүреді.

Гүлбаршын апамыз болса өте мәдениетті, көпті көр-ген жан. Ұстаздың аты ұстаз ғой. Онымен сөйлесе қалсаң көп жайды көңілге түйесің, тағы-лым аласың. Арамызда осын-дай кісілердің болғаны қандай жақсы.

Сыйластықтары жарасқан жұпнемесе Қостанай қаласының өркендеуіне айтарлықтай үлес қосқан

Берік Ибраевтың отбасы жөнінде

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Сейсенбі, 9 қыркүйек 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8

ЖЕРЛЕСТЕРДІҢ ЫСТЫҚ

ЫҚЫЛАСЫҚазақ өнерінде есімдері

алтын әріппен жазылған тұлға-лар аз болмаған. Бүгін солар-дың арасында ойып тұрып ор-нын алған жерлесіміз, шертпе күйдің нағыз саңлағы Рақым-жан Қасымов жайлы әңгіме шерткелі отырмыз. Қазір ол арамызда жоқ болса да атақ-даңқы алысқа кеткен.

Әрине, мұндай алып тұлға-лар жайлы жазудың өзіндік қиындығы да бар. Сондықтан әрқашанда оның көзін көрген, кезінде дәмдес, сырлас, әріптес болған жандардың пікірлеріне сүйенуге тура келеді. Өзім ең алдымен бұл күндері эстра-дамызда дарындылық қаси-еттерімен танылған, Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері Майра Қаржауова-дан алғаш рет ол туралы қысқа-ша мәлімет алдым.

Әншілік өнерімен барша-ның көңілінен шығып жүрген қазақ қызы сонау бір жылда-ры кейіпкерімізбен бір қара-шаңырақта қызмет атқарып, оның ұлағатты сөздерін естіп, тағылым алғандарын айтқан болатын. Бірақ та шыны керек, осынау талантты тұлға жөнін-де толыққанды очерк жазу үшін біраз ізденуге тура келді.

Қазақта «Ізденген жетер мұратқа» деген бір жақсы сөз бар. Өз басым осы жолы да соған көзім әбден жетті. Біраз уақыттан бері сыйласатын бір апамыз арқылы Рақымжан ағаның облыс орталығындағы музыкалық мектепте домбыра класында дәріс алып жатқан Аружан есімді бүлдіршін-нің анасы Әсел, яғни біздің әріптесімізден даңқты домбы-рашының інісі болып келетін Ораз Әбділдинді таптым.

Содан сенбі күндерінің бірінде қаланың бір шетіне таман орналасқан Уральская көшесіндегі 8-ші үй, 10-шы пәтердің түймесін бастым. Арғы жақтан есікті қою қара мұртты, бұл күндері алпыстың сегізіне келсе де түрін бере қоймаған ағамыз ашты.

Қай қазақ келген адамға төрін ұсынбаушы еді. Өзін Ораз деп таныстырған кісі мен көптен бері іздестіріп жүрген атақты әртістің жақын інісі болып шықты. Осы азаматпен Рақымжан ағаның әкелері Құсайын мен Қасым Әбділдә атамыздың ұрпақтары болып келеді екен.

Әлгі Әбділдә атамыздан төрт перзент тарапты. Оның тұңғышы Нәзипия апай, содан кейін Құсайын, әлгі жоғары-да аталған Қасым аға болып жалғасып кете береді.

Енді әулеттің басшысы Әбділдә жайлы бірер сөз. Ол кәдімгі ағаштан түйін түйген, өз заманының бейнетқор, тек қана өзінің адал еңбегіне сүйенген кісілердің бірі еді. Сондықтан болса керек, жерлестерінің

өтініші бойынша кәдімгі әрбір ауылда кездесетін ат арба, атқа жегетін шана және басқалар-ды шеберлікпен жасап, қалың жұртшылықтың алғысын ала-тын.

Басқа білімі мен ілімі бол-мағандықтан айналасындағы жұрттардың өтініш-тілектері бойынша кәдімгі елді-мекен-дердегі сол ғұмыр кешкен кезеңге сай келетін үйлерді тұрғызып, өзінің бала-шағасы-ның нәпақасын тауып отырған. Қолы шебер кісі елдің арасын-да өте сыйлы әрі қадірлі еді.

Өзінен тараған перзенттері Нәзипия 1896 жылы дүниеге келіп, атамызды үлкен қуа-нышқа бөлеген. Содан кейін Құсайын есімді ұлы да өзіне қолғанат болып, жұмысын жеңілдетіпті. Осы аталған-дардан басқа жақсы көретін балаларының бірі бүгін өзіміз әңгіме етіп отырған Рақымжан ағаның сүйікті әкесі Қасым бо-латын.

ҚАСЫМНЫҢ ҮЛКЕН ӘУЛЕТІБіздің қазақ өте ырымшыл.

Ол бір жағы дұрыс та. Әсіре-се, бір азамат дүниеден өтсе, оның перзенттерін қаңғыр-тып, көздерін жәутендеткенше әмеңгерлік жолымен сол үйдің жесірін ағайын-туысқандардың біреуімен қосқан. Мұндағы мақсат әкесіз қалған балалар-ды ештеңеден тарықтырып, біреудің босағасында қалдыр-мау еді.

Бұны айтып отырған се-бебім, Қасым аға 42 жаста дүни-еден өткен соң, оның сүйікті жары Нағима апамыз небәрі 36 жасында жесір қалды. Бір үйде Рақымжан, Меңтай, Таңат, Оразалы, Жаманбай секілді әп-әдемі балалар сол шешесінің қамқорлығына бөленді.

Бір үйдің атпалдай азама-ты кенеттен көз жұмған соң, ағайын жұрт ойланып-толға-нып Нағима апамызды қайын ағасы Құсайынға қосты. Әрине, бұл жетіскеннен жасалған тір-лік емес еді. Құсекең де мұны жете түсінді. Әйтпесе қай қай-ныаға өзінің туған келінімен тағдырын қосады дейсіз. Бәрі де баяғы бес баланың қамы ғой.

Содан бес баласымен келінін алған Құсайын аға оларға әке орнына әке бол-ды. Оларға ешқашанда артық сөз сөйлеп, жүрегін жаралаған емес. Қайта қолынан келсе рух-тарын көтерер жылы лебіздерін білдіріп, тапқан-таян ғандарын солардың аузына тосты.

Осы арада бір айта кетер жай, Құсайын ағаның да бұрын Күнжамал, Ұлжан есімді әйел-дері болған-ды. «Басқа салса баспақшыл» демекші, отағасы-мен Нағима апамыз тату-тәтті өмір сүрді. Екеуінің Ораз, Кен-жетай және Оразбай есімді ба-лалары дүниеге келді.

Міне, осылайша Құсайын аға мен Нағима апамыз сегіз

балаларын өз қатарларынан қалдырмай тәрбиелеп өсірді. Уақыт өте берді. Әлгі ұл мен қыздар да жетілді. Құсайын аға 1971 жылы дүниеден өтті. Ол өздерінің кіндік қаны тамған қазақы ауыл Сатайда жерленді.

Менің қарсы алдымда отырған рухани жан дүниесі бай кісі Ораз аға осы облыс орталығындағы бұрынғы Жам-был орта мектебінде (қазіргі Ыбырай Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған мектеп интернаты) оқып, тия-нақты білім алды.

Содан кейін ұзақ жылдар бойы елді-мекенде жүгері өсіріп, механизаторлық жұмыс-ты атқарды. Біраз жылдардан кейін Наурызым ауданының орталығы Докучаев селосында бір мекемеде жүргізуші, арты-нан аудандық ауруханада қой-ма меңгерушісі болды.

Бұдан кейін де бірқатар жұмыстарды мінсіз атқарып, жерлестерінің арасында үлкен құрметке бөленді. Облыс ор-талығына қоныс аударды. Көп уақыт бойы бір шаңырақтың астында бақытты ғұмыр кеш-кен Мәрияш жеңгеміздің қайтыс болғанына да үш жыл болып қалды.

Қырық төрт жыл бойы бір-ге қол ұстаса өмір сүру оңай ма? Әңгіме барысында сүйік-ті жарының өзіне өте қамқор болғандығын, апамыздың Ұзынкөл ауданы Итсары ауы-лының перзенті екендігін де айтып өтті.

Ол кезінде сауыншы бо-лып жұмыс істепті. Бұл ма-мандықтың да өзіндік тауқы-меті жетерлік. Соның бәріне шыдас беріп, отағасының да көңілін тауып, екеуі төрт ұл, бір қызды тәрбиеледі. Сол ата-ана тәрбиесін көрген бес бала – Бейсембай, Аслан, Амангелді, Аманжол, Нұргүлдер бұл күн-дері ағамыздың ғұмырын нұр-ландырып отыр.

Әр баланың өзіндік мінезі, қабілеті бар. Олар өмірдің ағы-мымен таңдаған кәсіптері бой-ынша жерде жұмыс істеп, от-бастарын тербетіп жатқандығы байқалады. Қазіргі таңда өзі сүйікті ұлы Асланның қолында тұрады екен. Келіні Нұрсұлу да атына заты сай, жаны сұлу, қолы ашық, инабатты қыз-дардың бірі екендігін біз де байқадық.

«Балалы үй базар» демек-ші, қос немересі Ардан мен Әлихан үйдің берекесі әрі қуа-нышы. Біз әңгімелесіп отырған кезімізде олар кезектесіп ата-ларының мойнына асылып, еркелеп те жатты. Бала деген шіркін, өмірдің мәні ғой. Бұл да олардың еркелігін көтеріп, арқаларынан қағып қояды.

САТАЙ АУЫЛЫНЫҢ

ПЕРЗЕНТІЗиялы қауым өкілдері Са-

тай елді-мекені десе жүздері жадырап, көңілдері гүлденіп

сала береді. Ол облыс орта-лығына жақын, ежелден келе жатқан қазақы ауыл. Сонымен қатар осы елді-мекеннен қан-шама ұлтымыздың мәртебесін көтерер біртуар дарындар шыққан.

Бүгін өзіміз басты кей-іпкер ретінде тілге тиек етіп отырған Рақымжан Қасымов осы киелі жерде дүниеге кел-ді. Уақыт өте жоғарыда мы-салға алынған Жамбыл орта мектебінде өзге тұстастары секілді сегіз сыныпты бітір-ді. Бірақ оның жалпы өнерге деген құштарлығы тым ерте басталыпты.

Табиғи дарын иесі әлгі білім ордасынан кейін ешқан-дай колледж немесе жоғары оқу орнын бітірмеген. Бәрі де өзінің құштарлығы, шексіз зейіні, еңбекқорлығында жа-тыр. Оның жалпы домбыра тартуға деген іңкәрлігі он жа-стағы бала кезінен жан-жағын-дағыларға айқын сезіліпті.

Өзге балалар көшеде асық ойнап, доп қуып жүргенде бұл үйіне кіріп алып, кәдімгі патефонды қосып, сондағы жазылған күйлерді өз бетін-ше үйренеді екен. Өзінің есту қабілеті ерекше болып-ты. Соның арқасында көпте-ген жоғары білімі бар, мен деген азаматтардың өздері игере бермейтін небір сонау ата-бабамыздан келе жатқан күйшілердің туындыларын аса зеректікпен меңгеріпті.

Бұл жерде оның тіпті нота білмегендігін де айтып өткеніміз жөн шығар. Соған қарамастан ұлтымыздың мақтаныштары, әйгілі компо-зиторлер Ақан Серінің, Құр-манғазының, Дәулеткерейдің және басқа да айтулы бір туар дарын иелерінің шығармала-рын жадында әбден сақтаған. Ол а рд ы ң т у ы н д ы л а р ы н кез-келген жерінен қиналмай тартып, жиналған қауымның алғысына бөленген.

Рақымжан ағаның компо-зиторлық қыры да болыпты. Ораз ағамыздың пікіріне сүй-енсек, оның туған анасы Нағи-маға және басқа да кісілерге арнаған бірқатар күйлері де бар екен. Оны тыңдаған адам-ның тұла бойы шымырлап, күйдің құдіретіне жүректері теңізше тебіренетін.

НҰРХАН АХМЕТБЕКОВТІҢ

ҚАМҚОРЛЫҒЫҚазақ «Жігіттің жақсы бол-

мағы нағашыдан, үйдің жақсы болмағы ағашынан» дейді. Рақымжан аға да нағашыла-рын жағалап, солардың талай қамқорлығына бөленген. Осы орайда оның туған нағашы-сы Маусымбай Дүйсенбин ағамыздың орны бөлек. Ол ұзақ жылдар бойы қазіргі Ал-тынсарин ауданына қарасты Қазақстанның халық ақыны Омар Шипиннің туған жері Темірқазық ауылында басқар-

ма болыпты. Бірде осы ел ардақтаған

кісінің үйіне сонау Алматыдан келе жатқан сапарында халқы талантын мойындаған атақты айтыс ақыны Нұрхан Ахметбе-ков ат басын тірейді. Ол қазақ елінің бұрынғы астанасында өткен үлкен айтыста бірінші орынды жеңіп алады. Алайда жүлдеге тиісті жылқыны Қос-танай облысынан алуға тиіс болатын.

Шамасы оған осы сый-лығын Маусымбай аға басқаратын Темірқазық ел-ді-мекеніне жіберсе керек. Сондықтан, Мәкеңнің үйіне қонуға тура келеді. Дарынды кісі сол шаңырақта болған кезінде Рақымжан ағаның домбыра қағысына сүйсініп: «Қарағым, байқаймын, қа-зақтың қара домбырасын шертуді әжептәуір меңгеріп қалыпсың, енді жұрттың алды-на шығатын уақытың болыпты. Сен мені тыңдасаң Қостанайға жүр. Сонда облыстық филар-мония ашылғалы жатыр» дейді бұл шын көңілімен.

«Жақсы сөз жарым ырыс» демей ме? Талай жарыстар-да топ жарып жүрген Нұрхан ағаның шын жүректен шыққа шынайы лебізі нағашысы Маусымбайды да, мұны да бей-жай қалдырмайды. Содан ары ойланып, бері ойланып ақынның айтқанына көнеді.

Сол уақытта Рақымжан аға 18 жастағы бозбала бола-тын. Домбыраны қолына алып тартқан кезде атты адам бір сәт тоқтап қалатын. Сол Нұр-хан ағаның қамқорлығымен облыстық филармонияға әнші болып қабылданады. Мұның басы-қасында Нұрекеңнің өзі болып, басшыларға жас жігітті мықтап тапсырып кетеді.

Расында да жаңадан ашы-лып жатқан өнер ордасына өзі секілді ешқандай жасанды-лығы жоқ, алла тағала берген

қоңыр дауыстарымен, сахнаны жаңғыртқан күйлерімен залды тербеткен нағыз дарынды жа-стар ауадай қажет еді.

Ол өзі ғана жұмысқа орналасып қоймайды. Сол уақыттағы Сейтім Жақыпов, Хайдолла Тілемісов секіл-ді замандастарын да сонда шақырады. Осылайша бір топ жастар өнер ордасының сәнін келтіріп, халықты өздерінің ерекше дауыстары, күйлері, әрі билерімен тәнті етеді.

Рақимжан аға осы ке-ремет домбырашылығының арқасында өзіміздің өңірді айтпағанның өзінде, бірқатар шетелдерде де өнер көрсетіп, қазақтың мәртебесін асқақта-тады. Талай гастрольдік сапар-лармен еліміздің үлкен қала-лары Алматы, Ақтөбе және басқа да шаһарларда болып өзінің шеберлігімен баршаны елең еткізді.

Сол кездері одан біреу-лер: «Сіз қандай оқу орнын бітірдіңіз?» деп те сұрайтын көрінеді. Ол: «Мен нағыз да-ланың перзентімін, өмір уни-верситетін бітіргенмін» деп әзілдейді екен. Шынында да ол сахнаға шыға келгенде та-лай білім ордаларын аяқтап, атақтарымен халық сүйіспен-шілгіне бөленген өнер қайрат-керлерінен қай жағынан бол-сын кем түспейтін.

Міне, біздің Рақымжан ағамыз осындай өнер әлемін-дегі жарық жұлдыздардың бірі әрі бірегейі-тін. Оның дүниеден өткеніне де қазір 20 жылға жақындап қалыпты. Өзі жоқтың көзі жоқ демекші қайтыс болғаннан кейін оны еске алушылар да азаяды. Біздің бұл очеркті жазудағы негізгі мақсатымыз да осы бақилық болып кеткен та-лантты күйшінің ғұмырын кей-інгілерге насихаттау болатын.

(Соңы 9-шы бетте)

Құлақтан кіріп бойды аларӘсем күйдің хас шебері, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі

Рақымжан Қасымовтың інілеріне берген тағылымы

ҚАЙТАЛАНБАС ТҰЛҒАЛАР

Сейсенбі, 9 қыркүйек 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9СПОРТ ЖҰЛДЫЗДАРЫ

Құлақтан кіріп бойды алар(Соңы. Басы 8-ші бетте)

РАҚЫМЖАН АҒАНЫҢ

ҰРПАҚТАРЫШынында да ол кісіні та-

нып-білу үшін біраз уақыт керек болды. Дегенмен де қа-жетті деректерді тауып, соны оқырмандарға жеткізгенше асықтық. Оның отбасы жайлы да жерлестерімізді хабардар еткенді жөн санадым.

Адам баласы ұрпақты

неге Алладан тілейді дейсіз? Өйткені, ол оның ғұмыры-ның жалғасы. Рақаң алдымен Күлзира есімді қазақ қызына үйленіп, шаңырақ көтереді. Екеуі отыз жылдай жарасымды ғұмыр кешіп, айналасындағы-лардың ризашылығына бөле-неді.

Күлекең қаланың қызы екен. Мінезі жайдары, отаға-сының ауылдан келген қо-нақтарын қабақ шытпай қарсы алып, ұлтымызға тән қонақжайлылық, жайдарылық мінез көрсететін. Ол уақыт-

та ерлі-зайыптылар Тобыл өзенінің маңайындағы Кузнеч-ная көшесінде тұрыпты. Маған ауадай қажетті деректерді берген Ораз аға әлгі уақытта олардың шаңырағында жатып оқыпты.

Бір риза болғандығым, бұрынғы ағаларымыз бен апаларымыз ешқашан баланы шектемеген. Рақымжан аға мен Күлзира апамыз да Алла бер-ген бес ұлы мен қызын жұрт қатарла тәрбиеледі. Олардың тұңғышы Еркетай, содан кейін Роза, Зияда, Ақынжан, Райхан,

Бакуля болып кете береді. Жаратқан біреудің ғұмы-

рын қысқа, енді біреудің ғұмы-рын ұзақ етеді емес пе? Әлгі аталған перзенттерінен бұл күндері Зияда мен Бакуля ғана қалды. Олар Лисаков және Астана қалаларында тұрады.

Рақымжан аға 1978 жылы бәйбішесі дүниеден өткен соң Мінуара есімді қазақ қызымен тағдырын қосады. Бірақ бұлар-дан ұрпақ жоқ. Ағамыз бүкіл өмірін өзі еңбек жолын ба-стаған филармонияда өткізді. 1995 жылы 30 мамырда 69

жасында мәңгілік көз жұмды. Туған-туысқандары оны

өзінің балалық шағы өткен Са-тай ауылында жерледі. Қазір ол кісінің өмірін жалғастырып жатқан онға жуық немерелері бар. Соған да шүкіршілік дей-міз. Рақымжан Қасымовтың Есімі домбырашы ретінде та-рихта алтын әріптермен жа-зылды.

Жарқын дарын иесінің ерекше даусы мемлекет та-рапынан да жоғары бағаланды. Әріптестерінің арасында топ жарып, Қазақ КСР еңбек сіңір-

ген әртісі жоғары атағынан ие болды. Оның адамгершілік қырлары, жібектей мінезі, кісінің ала жібін аттамайтыны, адалдығы көрермендерінің әлі күнге дейін есінде.

Осы филармонияның басшысы Александр Евсюков өз сөзінде: «Рақымжан Қасы-мов біздің ардақты азамат-тарымыздың қатарына жата-ды. Кезінде филармонияның негізін қалаған да осындай нағыз бейнетқор, ізденімпаз тұлғалар» деп ағынан жарыл-ды.

ЕЛІНІҢ БАҚЫТЫНА ТУҒАН ЖІГІТ

Жастарды патриотизм-ге тәрбиелеуде спорттың да алар орны бөлек. Өйткені, өздеріңіз де білесіздер, әлемдік және олимпиадалық додаларда аса жеңіске жеткен спортшылардың бағы жанып жатса, көк туымыз да көкте желбірейді. Әрине, бүгін мен әңгіме арқауына айналғалы отырған Геннадий Геннадье-вич Головкинді білмейтіндер жоқ.

Оның ұлты орыс деме-сең, өзін Қазақстанның нағыз спортшысы әрі патриотымын деп сезінеді. Ешқашан да еш-кімді ұлтқа бөлмейді. Өзінің Қазақстан Халқы Ассамблея-сының былтыр Астанада өт-кен ХХ сессиясында ол қос тілде сөйлей келіп: «Әдетте менен біреулер сұрай қалса әкем орыс, шешем кәріс, ал өзім қазақпын деп айтамын. Себебі, мен әрбір жеңісімді туған еліме, халқыма, Елба-сына арнаймын» деген-ді

Жасыратын несі бар, бәріміз де соңғы шілде айын-да АҚШ-тың Мэдисон Сквер Гарден стадионының рингін-де оның қарсыласы Австрия-лық Дэниэл Гилмен арадағы кездесуін асыға күттік. Сол күні бүкіл мемлекетіміздің жұртшылығы ұйқыны бір сәт ұмытып, таңертеңнен бастап теледидар алдына отырғаны да белгілі.

Соның алдында Ген -надий: «Менің бұл жолғы қарсыласым Дэниэл Гил де атақты былғары қолғап ше-бері. Бірақ мен ештеңеден саспаймын. Жаттықтырушым Абель Санчес маған үлкен сенім артып отыр. Сол себеп-тен барлық күш-қайратымды, мүмкімдігімді аянып қал-маспын» деген екен.

Дәл осы рингтегі бокс оның өмірінде мұндай әлемдік дәрежедегі отызыншы рет шығуы еді. Соның бәрінде де ол негізінен жеңіске жет-кен. Тіпті соңғы біраз жылдар бойғы әріптестерімен болған шайқаста бесінші, алтыншы раундтардан қалдырмай,

өзінің басымдылығын айқын көрсетіп келді.

Австриялық 33 жасар Дэниэл де осал емес-ті. Еке-уінің салмағы да бір-біріне жақын. Бірақ шетелдік бокс-шының бойы бұдан ұзындау көрінді. Өзі үйлі-баранды азамат болып шықты. Үш бала-ның әкесі екен. Әрине, мұндай үлкен аренаға шыққан адам қашан да өзіне өзі сенімді болуы керек.

Сондықтан бұл жолғы кездесу өте тартысты бола ма? деп ойлаған едік. Біздің Генамыз да қазақтың көк ша-панын үстіне киіп шыға кел-генде бәріміздің де рухымыз көтеріліп, ол үшін шынайы тілектестігімізді білдірдік.

Алғашқы раундта еке-уі бірін-бірі аңдысты. Осы арада бір тоқтала кетер жай, кейіпкеріміз Головкин 2001 жылы Венгрияның астанасы Будапеш те болған орта сал-мақтағы жасөспірімдер ара-сындағы әлемдік чемпионатта Дэниэлді басымдықпен жеңіпті.

Сондықтан олар бірін-бірі бұрыннан біледі. Әрбір чемпионаттағы өздерінің қол жеткізіп жүрген табыстарына да әбден қанық. Бірақ одан бері де талай су ақты емес пе? Ол кезде Генаның 19 жасар кезі екен. Бұл күндері баяғы балаң жігіт емес, әбден шыңдалған.

Сонымен екінші раунд Генаның басымдылығымен өтті. Үшінші раундта Австрия-лық Дэниэл Гилді нокаунтқа түсірді. Сөйтіп, өзінің әлемдік чемпиондық атағын тағы да сақтап қалып, бүкіл қазақ халқы мен ата-анасының абы-ройын асқақтатты.

ЕЛБАСЫНЫҢ СЕНІМІН АҚТАДЫ

Зиялы қауымның есінде болар, осы Америкадағы ке-зекті рингтің алдында Ген-надий Головкинге Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев жедел хат жіберді. Онда: «Шақырға-ның үшін рахмет. Саған осы жолы да рингте табыс тілей-мін. Қазақстандықтар сенімен

әрқашан да бірге» делінген.Әрине, мемлекет басшы-

сының мұндай шын жүректен шыққан ізгі тілегі Геннадий Головкинді қанаттандырғаны сөзсіз. Соның да әсері болған шығар. Оның өзіндік шебер-лігі, соққысының мықтылығы осы жолы ерекше сезілді. Аса дарынды әрі табанды спорт-шы екендігін жер жүзі мой-ындады.

Жастық шағы Қазақстанда өткен жерлесіміз үшін бұдан артық мәртебе, бұдан артық құрмет бола ма? Қалың оқыр-мандардың назарына сала кетер бір жай, Геннадий Го-ловкин өзіміздің Қарағанды облысында туып-өсті. Қазір 32 жаста.

Ол жас та болса Қа-зақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері атағын иеленді. Шет елдер-де ғұмыр кешіп келе жатса да ол жақтың азаматтығын алған емес. Соның өзі оның туған жерге деген айрықша сүйіспеншілігін, намысын қа-шан да жоғары қоятындығын дәлелдейді емес пе?

Осы арада ол қашан спортқа келді, жастығына қарамастан осыншама биікті қалай тез бағындырып жүр? деген сұрақ та әбден туында-уы мүмкін. Біздің өзге басы-лымдарды парақтап, кейбір сенімді дерек көздерінен кез-дестіргеніміздей, замандасы-мыздың спорттың бокс түріне деген қызығушылығы сонау 8 жасынан басталыпты.

Оны ең алғаш рет туған ағасы кәдімгі қарапайым ұлды спорт мектебіне алып барады. Бірте-бірте ол оның өмірлік серігіне айналды десек артық болмас. Кейін әуесқой бокста да биік шыңдарға көтерілді. Ол жеті рет еліміздің чемпи-оны.

Генаның өсу баспалдақта-рына көз жіберсек, еріксіз таң қаласыз. Өзінің таудай талабы мен дарынының арқасында кәдімгі нағыз спорт жұлдызы-на айналды. Ең алдымен 2000 жылы Будапешт қаласында өткен әлем біріншілігінің жеңімпазы атанды. Екі жыл-дан кейін Оңтүстік Кореяның Пусан қаласында өткен Азия

чемпионатында ерекше көзге түсіп, Бас жүлдені жеңіп алды.

Содан көп өтпей, яғни 2003 жылы Бангкок қаласын-да ұйымдастырылған әлем чемпионатында табанды да еңбекқор Гена алдымен Ре-сейдің атақты былғары қолғап шебері Матвей Коробовты, содан кейін Ирландияның та-лантты жігіті Энди Лиді жеңіп, Румындық Лучиано Бутені нокаутқа түсірді.

Дәл сол жылы кеудесіне алтын медаль тағып, өзінің нағыз бабында екендігін дүниежүзіне айқын көрсетті. Араға бір жыл салып, 2004 жылы олимпиадада күміс ме-дальға ие болды. Мұның бәрі де сайып келгенде, жігітті ширатып, өзіне деген сенімін бұрынғыдан да нығайтты.

Баршаға мәлім, Гена 2006 жылы елімізде тұңғыштардың бірі болып, біржола әуесқой боксқа бет бұрды. Оның сал-мағы 72 келі. Денесі шағын болғанымен тегеуіріні өте мықты. Оның қарсыластары жерлесіміздің соққысының мықтылығынан болар, одан қорқып, рингке шыға бер-мейді.

Міне, сол кезден бері де арада қаншама жылдар өтті. Мәселен, атақты боксшының мысы басқаны соншалықты Германия азаматтығын қа-былдаған Босниялық боксшы Феликс Штурм екі жылдай мұнымен шығудан жасқанып, қашып жүрді деседі. Бұдан кейін де талай кездесулерде Головкиннің қандай қары-мы күшті спортшы екендігін көріп, көзіміз жетті.

Талантты жігітті әлемге та-нымал теледидарлар түсіріп, әлемге паш етті. Оның әрбір кездесуіне тоқталып жатуды артық көрдік. Себебі, олар ту-ралы кезінде теледидарлар-дан көрсетіліп, басылым бет-терінде жан-жақты жазылды. Біздің айтпағымыз, Геннадий Головкиннің жылдан-жылға мәртебесі өсіп, қарсыласы-ның сағын сындырып келе жатқандығы.

Мұның аса дарынды былғары қолғап шебері екен-дігін көптеген қарсыласта-ры да амалсыз мойындады. Мәселен, оның соққысына шыдамаған әрі бес раундқа созылған шайқаста сыр бер-ген Поляк боксшысы Прокса

былай дейді:- Геннадий Головкин шын

мәнінде ұлы боксшы. Мен оған қарсы еш амал жасай алмадым. Ол барлық раунд-тарда таза жеңіске жетіп отырды. Соққыларының сер-пінділігі сондай, маған балға-мен ұрғандай әсер етті. Мен одан басқа боксшылардың қашатын себебін енді ұқтым.

Міне, осындай азамат-тардың өзінің қарсыласының шеберлігі жоғары екендігін мойындап, жұртшылықтың ал-дына жайып салғаны да нағыз азаматтық емес пе?

Сонымен Қарағанды облысында кіндік қаны та-мып, осында азамат болып қалыптасқан Гена жастайынан қазақ отбасылармен аралас-ты. Біздің бауырларымыздың оны ерекше жақсы көретін-дігі де сондықтан. Кейбіреу-лер біздің Отанымыз да өсіп, басқа елдерге қоныс аударса мүлдем ұмытып кетеді емес пе?

Гена болса, өзін жоғары-да тілге тиек еткендей, қазақ елінің атынан шыққан соң, мен қазақпын дейді. Соңғы АҚШ-та болған кездесу жөнін-де бірқатар жанкүйерлердің де пікірлеріне назар аударған едік. Солардың бірі белгілі Қостанайлық желаяқ Бекқұл Садықұлы өзінің шынайы қуа-нышын бізден жасыра алмай:

- Мен де таңмен таласа тұрып «Қазақстан» ұлттық телеарнасынан берілген осы рингтегі шайқасты мүлт жі-бермей көрдім. Генаның бой-ында ерекше бір құдірет бар секілді. Соңғы біраз жылдан бері түйгенім, ол қарсыласын шыдатпайды. Небір әпер-бақан, өзін ерекше атақты-мын деп мұрын шүйірген былғары қолғап шеберлерінің де мысын басып тастайды.

Осы жолы да Гена үшін-ші раундта-ақ жеңісті жұлып алды. Оған алдағы уақытта да спортта биіктен-биікке көтеріліп, халқыңның құр-метіне бөлене бер дегім ке-леді. Бауырымыз лайықты құрметке де ие болды. 2011 жылы Елбасының Жарлығы-мен «Парасат» орденін кеу-десіне тақты.

Отызында орда бұзғаннемесе кәсіби бокстан әлем чемпионы атағын сақтап қалған

Геннадий Головкин туралы

,,,,,,,,,,,

Сейсенбі, 9 қыркүйек 2014 ж. БІЗДІҢ10 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ ҚОСТАНАЙ

АНА ТІЛІМІЗДЕ ОҚЫП, ӨЗГЕ

ТІЛДЕ СӨЙЛЕЙМІЗ

Қазақтың көрнекті ақыны Қадыр Мырзалиевтің «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» деген сөзінде үлкен мән жатыр. Жә, кешегі Кеңес Одағы кезінде Орталықтағы-лар біздің ана тілімізге екінші сорт ретінде қарады. Басты тіл орыс тілі деп есептеді.

Алайда, Қазақстан егемен-ді ел атанып, көк туымыз биік-те желбірегеніне де жиырма жылдан асты емес пе. Деген-мен, қазақ тілі мемлекеттік мәртебе алса да әлі күнге дей-ін бұл тіл өз тұғырына көтеріл-мей келеді. Оған кінәлі кім?

Шындығы керек, оған айыпты ең алдымен өзімізбіз. Әлі күнге дейін бес қазақ оты-рып, араларына бір өзге ұлт-тың өкілдері кенеттен қосыла қалса, баяғыша орыс тілінде бұлбұлша сайрай жөнелеміз. Сонымен қатар кейбір қа-ракөздеріміз ана тілінде сөй-лесуге арланады, оған мұрын шүйіре қарайды.

Егемендіктің арқасында қаншама қазақ мектептері есігін айқара ашты. Соның ішінде алғашқылардың бірі болып тұңғыш ұлымды осын-дай мектепке алып барған азаматтың бірімін. Өйткені, бұл мектепті өзіміз қазақтар қолдамасақ, ол кімге керек?

Қазақ мектебі демекші, сол тұңғыш білім ордасы ашылған кезде өзінің туған жерінде тұрып, көзіне жас алған ақ-сақалды көзім шалды. Әрине, ол қуаныштың жасы еді. Сол мектеп табалдырығын ат-таған ұлдар мен қыздар қазір жер-жерде жұрт қатарлы қыз-мет атқарып жатыр. Алды үй-лі-баранды да болып қалды.

Содан бері де біздің Қоста-най облысының орталығында сыныптардың саны көбейіп, ата-аналар бетбұрыс жасап жатыр. Оған әрине, мерейіміз көтеріліп, ұрпағымыз салт-

дәстүрімізді білетін болды, ана тілімізді терең меңгереді деп іштей шаттанамыз.

Осы арада бір тоқтала ке-тер жай, әлі де ұл мен қызда-рын қазақ мектептеріне беріп, оқытып жатса да өздері орыс тілінде сөйлесетін ата-аналар да баршылық. Бұл біздің намы-сымызға тиеді.

Қызыл сөзге салынбас үшін нақты деректер мен дәйек-терге де сүйенген дұрыс емес пе? Бірде мен Қостанай шаһа-рындағы айтулы оқу орында-рының бірінің басшысымен қызмет бабымен кабинетінде сөйлесіп отырған едім, кенет телефон шылдырлай жөнелді. Трубканы алған кезде арғы жағындағы кісі мұнымен орыс тілінде хабарласты.

Ойымда ештеңе жоқ мен әлгі таныс директорден: «Сіз-бен орысша сөйлесіп жатқан кім, бұл қазақ тілінде білім беретін орын емес пе?» де-генімде ол да іштей ұялды ғой деймін, маған: «Өзіміздің ата-анамыз ғой. Бүгін ауа райына байланысты мектепте сабақ бола ма, болмай ма? деп сұрап жатыр» деді.

Бұл тек қана бір көрініс болса бәлкім бұл мақала жа-зылмас та еді. Газетте жұмыс істеген соң түрлі ұжымдарда боламыз. Онда да осындай келеңсіз жайлар кездесіп жа-тады. Оның бәрін бір мақалада баяндап беру де мүмкін емес. Оқырмандардың алтын уақы-

тын босқа алғымыз келмейді. Балаларымыз ана тіліміз-

де оқып жатыр деген жоғары көңіл-күйімізді кейде қай-сы бір білім ордаларындағы көріністер нілдей бұзады. Се-бебі, біздің үкілі үмітіміз бо-лып табылатын жоғары сынып оқушылары үзіліске шыққан кездері бір-бірімен тек орыс тілінде сөйлесіп, өздері соған мәз болып жатады.

КӨШЕ АТАУЛАРЫ ДА ӨЗГЕРІСТІ ҚАЖЕТ ЕТЕДІТәуелсіздік алған жиырма

жылдан астам уақыт ішінде елімізде қаншама көше мен жер атаулары өзгерді. Бұл орайда бізге Елордамыз Аста-на мен Алматы шаһарлары үлгі. Себебі, онда қаншама кезінде елімізді сыртқы жау-лардан қорғаған батырларға, атақты үш биге және басқа да тұлғаларға алып ескерткіштер қойылды.

Астанамыздағы осы бағыт-тағы игі қадамдар бәріміздің де көңілімізден шығады. Онда болған сайын игі қадамдарды көзбен көріп, бір марқайып қайтамыз. Үлкен көшелердің бәрі де қазақыланған. Бұлар онда білім алып жатқан жоға-ры оқу орындарындағы сту-дент жастардың туған елге де-ген мақтаныш сезімін оятады. Патриоттыққа тәрбиелейді, ата-бабаларының кім болға-

нын жете түсінеді. Осы шаһарлар еліміздің

басқа үлкен қалаларына да өнеге екендігі даусыз. Деген-мен де кейбір жерлерде әлі де болса сең бұзылмай тұр. Бұл орайда біздің Қостанай облы-сында да алдағы уақытта да атқарылар жұмыстар аз емес.

Рас, еліміз тәуелсіздік алған жылдары облыс орта-лығында бірқатар көшелер-ге халық үшін адал қызмет атқарған көрнекті ақын-жа-зушылардың, қоғам қайраткер-лерінің есімдері беріліп, елдің еңсесі көтерілді. Бұрынғы күн көсемнің атымен аталған Ле-нин проспектісі Әл-Фараби даңғылына айналды. Сол кез-де де Әл-Фараби деген кім деп дау көтергендер де болды.

Бұл аймақта айта берсек мұндай көзге қораш көрінетін жайлар жеткілікті. Алысқа бармай-ақ облыс орталығы-мен іргелес жатқан Қостанай ауданының орталығы Затобол кентін алайықшы, осындағы көшелерді асықпай арлап көр-сеңіз әлі де болса Ленин есімі берілген, 40 лет Октября және басқа да атаулардан аяқ алып жүре алмайсыз.

Егер осылай қозғалмай отыра берсек, алға қарай іл-герілеушілік болмайды. Бұл орайда біз көршілес Өзбекстан секілді елдерден көп өнеге алуға тиіспіз. Себебі, ол елдің Президентінің Жарлығымен Кеңес Одағы тарағаннан кей-

ін барлық елді-мекендердегі атаулар мен көшелер тек қана өзбекше жазылып, бұрынғы қалпына келтірілді.

Бұл арада бір тоқтала ке-тер маңызды жай да бар, ұл-тымыздың санының аздығы әлі де болса кейбір көкейкес-ті мәселелерді шешер кезде өзінің кері әсерін тигізбей қоймайды. Мәселен, респуб-ликамыздың астықты өңірінің орталығы болып табылатын Қостанай шаһарында көше-лерге еліміздің көрнекті тұлға-ларының есімін берер кезде депутаттардың дауысы өтпей жатады.

НАМЫС КІМДІ БОЛСЫН АЛҒА

ЖЕТЕЛЕЙДІ«Айта айта Алтайды, Жа-

мал апам қартайды» демекші, біз республика көлемінде Сол-түстік Қазақстан облысының орталығы Петропавлды, Пав-лодар облысының орталығы Павлодарды бұрынғы қазақы атаулары Қызылжар және Ке-реку деп өзгертеміз деп талай айттық та, жаздық та.

Алайда, баяғы жартас, сол жартас болып еш өз-геріссіз қалды. Соны да түп-кілікті шешетін кез де кел-ді-ау деймін. Қазір егеменді елміз. Өз билігіміз өзімізде. Кімнен қорқамыз, кімге жал-тақтаймыз?

Біздің ежелдегі ата-баба-ларымыз қайтпас та қайсар, бір сөзді тұлғалар болған. Сонда неге ұсақталып кет-тік? Әлде кешегі Кеңес Одағы кезіндегі құлдық психоло-гиядан әлі де арыла алмай жүрміз бе? Егер осылай жүре берсек, ертеңгі ұрпақтарымыз бізге не дейді? Оларға не деп жауап береміз.

Осы тіл мәселесін көп айтып, көп жазамыз. Бұл да баяғыша сөз жүзінде қалып жатқан секілді. Биік мінбер-лерден айтылғанымен, көбіне жүзеге аспай жатады. Жуырда республикалық басылымнан 2015 жылдан бастап мемле-

кеттік қызметкерлер мемле-кеттік тілді білуге міндетті де-ген пікірді естіп, іштей қуанып қалғанымызды жасырмаймыз.

Қазір бізде міне, орта жас-тан асып қалдық. Алайда әлі де болса мемлекеттік тіліміздің өркен жайып, одан әрі өрісте-уіне қаракөздеріміз жеткілікті дәрежеде көңіл бөлмей жатқа-ны байқалады. Кезінде «Орыс-ша білім алмаған бала адам болмайды» деген психология қалыптасты.

Сондықтан ат үстінде жүр-ген азаматтардың көбісі ұл мен қыздарын жаппай орыс мектептеріне берді. Алайда, сондай қиын шақтардың өзінде ұрпақтарын облыс орталығындағы жалғыз Ыбы-рай Алтынсарин атамыздың атындағы мектеп-интернатқа берген әріптестеріміз де ара-мызда баршылық.

Сондай-ақ «Қазақ мектеп-терінде оқушыларға білімді жеткілікті дәрежеде бер-мейді» деген пікірдің де орын-сыз екендігіне көзіміз жетті. Бұған нақты айғақтарымыз да бар. Өйткені, аталған ұлы ағар-тушының есімі берілген білім ордасы биыл да ортақ баллды 110-ға жеткізді. Сөйтіп, айды аспанға бір-ақ шығарды. Өңір-де бірінші орынға ие болды. Бұл бірінші рет емес.

Қазіргі таңда қазақ мек-тебінде оқыған балалар мұ-хиттың арғы жағы Америкада, Англияда, басқа да мемле-кеттерде «Болашақ» бағдар-ламасы бойынша оқып жа-тыр. Оны айтасыз, үстіміздегі жылы ұлттық бірыңғай тестті тапсыру кезінде Алматы және Оңтүстік Қазақстан облысын-дағы ең жоғары 125 баллды жинаған қыздардың бәрі де біздің қаракөз бауырларымыз.

Міне, осындай көрсеткіш-терді басылымдардан оқып, теледидарлардан көрген кейбір байқамай сөйлейтін-дердің аузына құм құйылды. Шындығына келсек, қазақ өте намысты. Олардың қандай екендігін кешегі Желтоқсан оқиғасы да көрсетті.

ЖУРНАЛИСТІҢ ОЙ-ТОЛҒАМЫ

Ұлтын сүю - ұлтшылдық емеснемесе біздің қандастарымызға осыны терең түсініп, ел үшін қызмет ететін шақ туды

Туған халқымыздың ежел-ден қалыптасқан әдет-ғұрпында көңіл аударарлық психология-лық іс-әрекеттер көп кездеседі. Соның ішінде сезімді, көңіл күйді, іс-қимылды дәл бейне-лейтін ойлы, қызықты әрі сесті ұғымдар бар. Бұл әдет-ғұрып ишарасы. Ым-ишара арқылы адамдар келісу, ашу-ыза, ұялу, жеңілу, жеңу, қайғыру тағы басқа көңіл күй көрінісін білдірген. Дегенмен тұрмыс пен салттың, өмір мен тіршіліктің, қоғам мен дәуірдің өзгеруіне байланысты мұндай әдет пен дағдының кейбіреулері ұмыт қалды. Оны келер ұрпақтың білгені жөн.

Арқаға қағу. Риза болу,

мақұлдау, қолпаштауды бейне-лейді, яғни «Рахмет, бәрекелді, жарайсың» деген сөздердің орнына қолданылатын алғыс белгісі.

Алақанға түкіру – ынталы-лық, құлшыну. Бір іске ынтала-на кіріскенде алақанға түкіріп алатын әдет бар. Мысалы, біреу: «Іске құлшынып отыр», дегісі келсе, «Алақанға түкіріп отыр екен», - дейді. Алақанын уқалау да осыны көрсетеді.

Бармақ көрсету. Ісі оңынан келген, жолы болған адамдар өзінің көңіл күйін осындай белгі арқылы білдіреді.

Бармақ тістеу – амал құру, шарасыздықтың белгісі. Амал-

сыздықтың өкінішін халық: «Бармағын тістеп қалды», - дей-ді.

Бет жырту. Адам ұялатын сөздер естігенде әйелдердің сұқ саусағымен бетін «жыртатын» әдеті бар. Демек, бұл ұялу мен шошынудың бір түрі екені анық. Ер адамдар бет «жыртпайды». Тура мағынасында бет жырту ең жақын туысы не күйеуі, баласы қайтыс болғанда бұрынғы қазақ әйелдері: «Құдайға не жаздым?» - деп, өз бетін тырнап жыртатын болған. Бұл – ертеден сақталып келе жатқан ғұрып. Ал ауыспалы мағынада адам ренжіскенде, бір нәрсеге дауласқанда, қарсы сөз жарыстырғанда «Бет жыртысып

қалды» дейді.Бет шымшу. Әйелдерге тән

әдет. Олар біреудің немесе өзіне жақын қыздар мен әйелдердің ерсі істерін, қимылдарын көр-генде немесе дөрекі сөздерін естігенде, қысылған жағдайда осылай ыммен сездіреді.

Бет басу. Ұятқа батқан адам-ның іс-әрекеті. Ұятты болған адамдар екі қолымен бетін басып, жұртқа қарай алмайды. Мұндайларға: «Не бетіңмен жүрсің?» - деп жекіреді. Жайшы-лықта бет басу – жаман ырым.

Бөркін аспанға ату. Қатты қуану, шаттану дағдысы. «Бөркін аспанға атып қуанады» деген сөз осыдан шыққан.

Бұрым кесу. Әйелдерге берілетін ең ауыр жаза. Өйт-кені шаш, бұрым әйелдің сәні, салтанаты, әйелдік белгісі бо-лып саналған. Қазақтың ежелгі заңы «Қасым ханның қасқа жо-лынан» бастап еріне опасыздық жасаған немесе өте ауыр қыл-мыс істеген, ел алдында масқа-ра болған әйелдердің бұрымын кесу тәртібі қолданылған.

Бүйірін таяну. Жаман ырым. Әдетте қайғы-қасіретке ұшыраған адамдар екі бүйірін таянады да, дауыс қылады, жы-лайды, аянышты көңіл күйін білдіріп, зар шегеді. Бұл - әйел-дерге тән әдет. Осыған сәйкес жастарға «бүйіріңді таянба»

деген тыйым сөз бар және тағы басқа.

Ерін шығару. Мазақ ету, келемеждеу деген сөз. Бұл әдетті көбінесе әйелдер, бала-лар қолданады. Біреулер өзіне жараспайтын іс істесе, қылық көрсетсе, оны көрген адамдар ернін шығарып күлген. Бұл әдет басқаларды да ерсі іс-әрекеттен сақтандырады.

Жағасын ұстау. Бұл - қатты қорықты, шошыды дегенді біл-діретін қазақи ұғым.

Жағын таяну. Торығу, қа-мығу, мұңаю белгісі.

Желке қасу. Қолдан келер қайран, амал жоқты, жігерсіздік-ті, әрекетсіздікті танытады.

БІЛГЕНГЕ - МАРЖАН

Дағды мен ишара

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 9 сентября 2014 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. (54-62-46).Шеф-редактор: Айжан Утевова. Тел. (54-37-

58).Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел. (54-

37-58).Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Марина Кострова (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Ва-

лентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75), Надежда Чистякова (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин (54-64-85). Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Зульфия Набиева.Газета набрана и сверстана в компьютерном

центре «НК»: Валентина Михальцова, Индира Ка-зиханова.

Корректоры: Ирина Ранцева, Виктория Бог-дан. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в

ТОО «Костанайский Дом печати», г. Коста-най, ул. Майлина, 2/3.

Объем - 2,5 печатных листа.Тираж номера - 2988. Подписной индекс: К-315. Заказ №1424.При перепечатке ссылка на «НК» обязательна.

Мнение авторов публикаций может не совпадать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объяв-лений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

Адрес редакции: пр. Аль-Фараби, 90

ГАЗЕТАКУПОН БЕСПЛАТНОГО ЧАСТНОГО ОБЪЯВЛЕНИЯ

РАЗДЕЛЫПРОДАЮ КУПЛЮ МЕНЯЮ

(нужное подчеркнуть)текст объявления (до 25 слов)

Ф.И.О.

УВАЖАЕМЫЙ АВТОЛЮБИТЕЛЬ!Налоговое управление по г.Костанаю сообщает об

изменениях размера налога на транспортные средства с 2014 года

ЛЕГКОВЫЕ ГРУЗОВЫЕ2014 2014

Объем двигателя

сумма налога

Тр.ср произв-ые в РК или

ввез-ые на территорию

РК после 31.12.2013

грузо-подъем-ность

сумма налога

до 1100 1852 до 1 тонны 55561100-1500 3704 1 т. - 1,5 т. 9260

1600 6256 1,5 т. - 5 т. 129641700 6956 свыше 5 т. 166681800 76561900 83562000 9056 мотоциклы,

мотороллеры2100 11812 20142200 12512 грузоподъ-

емностьсумма налога

2300 13212 до 55 кВт 18522400 13912 свыше 55 кВт 185202500 146122600 173682700 18068 автобусы2800 18768 20142900 19468 грузоподъем-

ностьсумма налога

3000 20168 до 12 мест 166683100 28480 65520 12 - 25 мест 259283200 29180 66220 свыше 25 370403300 29880 858923400 30580 865923500 31280 872923600 31980 1229323700 32680 1236323800 33380 1243323900 34080 1250324000 34780 125732

Свыше 4000 216684

240760

Свыше 5000

370400

Оплату налога можете произвести в любом филиале банка на кбк 104402 БИН: 961040000576 Бенефициар: ГУ «Налоговое управление по городу Костанай Налогового департамента по Костанайской области Налогового комитета Министерства финансов РК»

Городской Совет ветеранов выражает искреннее со-болезнование семье, родным и близким по поводу кон-чины участника ВОВ

МЕДВЕДЕВА Геннадия Ивановича

Общественный фонд «Участников и инвалидов Вели-кой Отечественной войны «Ата» выражает искреннее соболезнование родным и близким по поводу кончины участника Великой Отечественной войны

МЕДВЕДЕВА Геннадия Ивановича

Частный судебный исполнитель объявляет торги по реализации следующего арестованного имущества:

Лот №1 – двухкомнатная квартира общ. пл. 54,40 кв.м, жилой 29,40 кв.м, расположенная по адресу: г.Костанай, ул.Штабная, д.13, кв.1, со старт. ст-стью 6 495 970 (шесть миллионов четыреста девяноста пять тысяч девятьсот семь-десят) тенге.

Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 09.00. Метод про-ведения торгов – английский.

Лот №2 – здание магазина общ. пл. 1 222,00 кв.м и холодны-ми пристройками с зем. уч-ом пл. 0,1376 га, расположенным по адресу: Костанайская область, п.Затобольск, ул.Ленина, д. 259, со старт. ст-стью 13 074 135 (тринадцать миллионов семьдесят четыре тысячи сто тридцать пять) тенге.

Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 09.30. Метод про-ведения торгов – английский

Лот №3 – здание станции нейтрализации (снесено) с зем. уч-ом 0,0541 га, расположенным по адресу: г.Лисаковск, промзона, со старт. ст-стью 550 640 (пятьсот пятьдесят тысяч шестьсот сорок) тенге.

Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 10.00. Метод про-ведения торгов – английский.

Лот №4 – трехкомнатная квартира общ. пл. 58,8 кв.м, жил. пл. 43,2 кв.м, расположенная по адресу: г.Костанай, пр.Аль-Фараби, д.100, кв.12, со старт. ст-стью 6 836 000 (шесть миллионов восемьсот тридцать шесть тысяч) тенге.

Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 10.30. Метод про-ведения торгов – английский.

Лот №5 – жилой дом общ. пл. 130,40 кв.м, жилой пл. 85,90 кв.м, жилой пристройкой 24,10 кв.м, холодной пристройкой, сарай, гараж, баня с зем. уч-ом пл. 0,1098 га, расположенный по адресу: Костанайская область, п.Заречный, ул.Майлина, д. 76, со старт. ст-стью 8 963 000 (восемь миллионов девятьсот шестьдесят три тысячи) тенге. Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 11.00. Метод проведения торгов – английский.

Лот №6 – здание склада завода «Семво» (снесено) с зем. уч-ом площадью 0,1038 га, расположенное по адресу: г. Ли-саковск, промзона, территория завода «Семво», со старт. ст-стью 1 056 444 (один миллион пятьдесят шесть тысяч че-тыреста сорок четыре) тенге. Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 11.15. Метод проведения торгов – английский.

Лот №7 – 1/3 доля в квартире, расположенной по адресу: Костанайский район, п.Заречный, ул.30 лет Победы, д.3, кв.5, со старт. ст-стью 1 337 333,33 (один миллион триста тридцать семь тысяч триста тридцать три тенге тридцать три тиына) тенге.

Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 11.30. Метод про-ведения торгов – голландский.

Лот №8 – жилой дом общ. пл. 196,1 кв.м, с холодными пристройками, сарай пл. 32,1 кв.м, сарай пл. 32,1 кв.м, гараж пл. 42,1 кв.м, гараж пл. 42,1 кв.м, сарай пл. 25,8 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, сарай пл. 19,1 кв.м, жилой при-стройкой 9,6 кв.м, с зем. уч-ом 0,0771 га, расположенный по адресу: г.Костанай, ул.6-я Солнечная, д. 11, со старт. ст-стью 12 773 122 (двенадцать миллионов семьсот семьдесят три тысячи сто двадцать две) тенге. Торги состоятся 22 сентября 2014 года в 11.45. Метод проведения торгов – английский.

Для участия в торгах необходимо внести гарантийный взнос 5%от стартовой стоимости на текущий счет част-ного судебного исполнителя в АО «Цеснабанк»: БИК TSESKZKA, КБЕ 19, ИИК KZ14998GTB0000092107, ИИН 750102350343, Нсанов Даулетбек Рахметович.

Прием заявок заканчивается за сутки до проведения торгов. Заявки принимаются по адресу: г.Костанай, ул.Тарана, 83, каб.415. Тел. 91-77-00. Контактный телефон коллегии частных судебных исполнителей Костанайской области 39-13-47.

Место проведение торгов: г. Костанай, ул. Тарана, д. 83, каб. 415.

Қостанай қаласы атқару округінің жеке сот орында-ушысы тыйым салынған мүлікке сауда өткізілетіндігі жөнінде хабарлайды.

№ 1 лот – 2 бөлмелі пәтер. Жалпы ауданы 54,40 ш.м.,

тұрғын алаңы 29,40 ш.м.. Қостанай қ. Штабная к-сі -13, пәтер-1 мекен-жайында орналасқан. Бастапқы бағасы 6 495 970 (алты миллион төрт жүз тоқсан бес мың тоғыз жүз жетпіс) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 09.00-де өтеді. Сауданың өткізу әдісі – ағылшындық. № 2 лот – дүкен ғимараты. Жалпы ауданы 1 222,00 ш.м.

қосымша жапсарлас салынған нысаны, 0,1376 га болатын жер телімімен бірге. Қостанай обл Затобол кенті Ленин к-сі-259 мекен-жайында орналасқан. Бастапқы бағасы 13 074 135 (он үш миллион жетпіс төрт мың жүз отыз бес) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 09.30-да өтеді. Сауданың өткізу әдісі – ағылшындық. № 3 лот – құлатылған станция ғимараты. Ауданы 0,0541

га болатын жер телімімен бірге. Лисаков қ. Орналасқан. Бастапқы бағасы 550 640 (бес жүз елу мың алты жүз қырық) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 10.00-де өтеді. Сауданың өткізу әдісі – ағылшындық.№ 4 лот – 3 бөлмелі пәтер. Жалпы ауданы 58,8 ш.м., тұрғын

алаңы 43,2 ш.м.. Қостанай қ. Әл-Фараби даңғылы-100, пәтер-12 мекен-жайында орналасқан. Бастапқы бағасы 6 836 000 (алты миллион сегіз жүз отыз алты мың) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 10.30-да

өтеді. Сауданың өткізу әдісі - ағылшындық. № 5 лот – тұрғын үй. Жалпы ауданы 130,40 ш.м., тұрғын

алаңы 85,90 ш.м.. Қосымша тұруға болатын нысаны бар 24,10 ш.м., жапсарлас салынған нысаны, сарай гараж, монша ауданы 0,1098 га болатын жер телімімен бірге. Қостанай облысы Заречный кенті Майлин-76 мекен-жай-ында орналасқан. Бастапқы бағасы 8 963 000 (сегіз миллион тоғыз жүз алпыс үш мың) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 11.00-де өтеді. Сауданың өткізу әдісі - ағылшындық.№ 6 лот – «Семво» зауытының құлатылған қойма

ғимараты 0,1038 га болатын жер телімімен бірге. Лисаков қаласында орналасқан. Бастапқы бағасы 1 056 444 (бір мил-лион елу алты мың төр жүз қырық төрт) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 11.15-те өтеді. Сауданың өткізу әдісі - ағылшындық. № 7 лот – петердің 1/3 бөлігі. Қостанай ауданы Заречный

кенті 30 лет Победа-3, пәтер-5 мекен-жайында орналасқан. Бастапқы бағасы 1 337 333,33 (бір миллион үш жүз отыз жеті мың үш жүз отыз үш теңге отыз үш тиын) Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 11.30-да өтеді. Сауданың өткізу әдісі – голландық.№ 8 лот – тұрғын үй. Жалпы ауданы 196,1 ш.м., 32,1 ш.м

болатын жапсарлас салынған нысаны бар. Гараж ауданы 42,1 ш.м., сарай ауданы 25,8 ш.м., сарай ауданы 19,1 ш.м.. Салынып жатқан тұрғын ғимарат аумағы 9,6 ш.м., 0,0771 га болатын жер телімімен бірге. Қостанай қ. 6-шы Солнеч-ная-11 мекен-жайында орналасқан. Бастапқы бағасы 12 773 122 (он екі миллион жеті жүз жетпіс үш мың жүз он екі) теңге. Сауда 2014 жылдың 22 қыркүйегінде сағат 11.45-те өтеді. Сауданың өткізу әдісі - ағылшындық.Саудаға қатысу үшін мүліктің алғашқы бағасынның

5 пайыз көлеміндегі жарнаны жеке сот орындаушысы Нсанов Даулетбек Рахметовичтің есеп-шотына келесі деректер бойынша аудару керек. «Цеснабанк» АҚ, БИК TSESKZKA, КБЕ 19, ИИК KZ14998GTB0000092107, ИИН 750102350343.Өтінім қабылдау саудаға бір тәулік қалғанда

тоқтатылады. Өтінімдер мына мекен-жай бойынша қабылданады Қостанай қ. Таран көшесі 83, каб 415. Тел: 91-77-00. Қостанай облыстық жеке сот орындау-шылар коллегиясының анықтама телефоны 39-13-47.Сауданың өтетін орны Қостанай қ. Таран к-сі 83

үй каб. 415

РАЗМЕЩЕНИЕ РЕКЛАМЫ

ПОДПИСКА

Адрес: пр. Аль-Фараби, 90 (1 этаж, левое крыло - рекламный отдел).

Тел. 8 (7142) 54-03-01

Тел. 8 (7142) 53-39-13

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 9 сентября 2014 г.

ЗДРАВСТВУЙТЕ

Полоса подготовлена при поддержке Костанайского областного центра проблем формирования здорового образа жизни

ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ

Легче предупредитьЭпидемия СПИДа затронула практически все страны.

Она изменила ход истории, человеческую культуру, ока-зала влияние на экономику и политику государств.

Вместе с нашими пред-ставлениями о ВИЧ/СПИДе менялись и представления о медицине, сексуальности, употреблении психоактив-ных веществ, об устройстве общества в целом.

К сожалению, при мас-совой эпидемии невинные жертвы неизбежны, но в подавляющем большинстве случаев люди сами загоняют себя в группы риска: употре-бляют наркотики, ищут слу-чайные связи, пренебрегая презервативом. Получается, что выбирает все-таки чело-век, а не вирус…

На сегодняшний день по-

всеместное предотвращение распространения ВИЧ - ви-руса иммунодефицита че-ловека - является одной из актуальных проблем в мире. Несмотря на высокие темпы прироста ВИЧ-инфекции, тем не менее меры профи-лактики заболевания самые простые.

В республике Казахстан более 21000 случаев ВИЧ-инфекции зарегистрировано во всех регионах. Ежегодно эти цифры растут ввиду беспечности населения. Из трех существующих путей за-ражения - половой, паренте-ральный и от матери к ребен-ку - отмечается тенденция роста инфицирования поло-вым путем. Соответственно актуальной и приоритетной мерой является профилак-тика полового пути переда-чи ВИЧ. Простые знания и меры безопасности смогут уберечь от этой болезни.

Для эффективной борьбы с распространением ВИЧ и для того, чтобы защитить молодежь, необходимо при-знать факт ранних половых связей. Предоставляя людям знания, навыки и средства индивидуальной защиты, можно значительно умень-шить распространение ин-фекции.

Профилактика полового пути передачи ВИЧ включа-ет широкую пропаганду безо-пасных половых отношений, особенно среди молодежи, культуру половой жизни, со-блюдение традиционных се-мейных ценностей, отсрочки начала сексуальных отноше-ний, ограничения половых контактов одним верным партнером, использование презервативов, являющих-ся эффективным и надеж-ным средством защиты от инфекций и передающихся половым путем, в том числе

вируса иммунодефицита че-ловека при их правильном и постоянном использовании во время секса.

Применение презерва-тивов - наилучший способ профилактики ВИЧ при сек-суальных контактах. Опре-деляющим фактором для ис-пользования презервативов является вера в их защитные свойства. Эффективность значительно повышается, если сексуальные партнеры могут и готовы обсуждать друг с другом использование презервативов и менее опас-ных сексуальных практик.

Никогда и ни при каких обстоятельствах не пробо-вать наркотики. Помимо того, что наркотики убива-ют сами по себе, они еще способствуют распростра-нению ВИЧ-инфекции, а также вирусного гепатита В и С. Опасность заражения несут все приспособления

для приготовления и введе-ния наркотиков в организм: шприц, фильтр, ложки, общая посуда, которые ис-пользуются группой людей. Инфекция может содержать-ся и в самом наркотике, если при приготовлении в него были добавлены компонен-ты крови инфицированного. Делать пирсинг и татуировки нужно только в специализи-рованных салонах и только стерильными одноразовыми инструментами.

Профилактика передачи вируса иммунодефицита че-ловека от матери к ребенку – это обязательное 100% об-следование на ВИЧ беремен-ных женщин, обследование детей, родившихся от инфи-цированных матерей. В уста-новленные сроки беремен-ным ВИЧ-инфицированным женщинам назначается антиретровирусная тера-пия, для предупреждения

передачи вируса ребенку, проведение безопасных родов - кесарево сечение, искусственное вскармли-вание детей, рожденных ВИЧ-инфицированными ма-терями. Сразу после рожде-ния новорожденным детям назначается профилактика АРВ препаратами. Родовспо-могательные учреждения всех уровней должны обе-спечиваться экспресс-теста-ми и антиретровирусными препаратами, с женщинами важно проводить разъясни-тельную работу по планиро-ванию семьи и постановке на диспансерный учет.

Другого рецепта в борьбе с ВИЧ-инфекцией нет.

Наталья ЛАВРЕНКО, врач-эпидемиолог КГУ

«Костанайский област-ной центр по профилакти-

ке и борьбе со СПИД» Анастасия ХУСАИНОВА,

психолог

АКТУАЛЬНО

На зарядку становись!В вашей семье важное событие: ребенок пошел в школу.

Многим родителям зна-комо понятие «готовность к школьному обучению». Ведь именно им психологи и фи-зиологи обозначают степень физического и умственного развития, сумму умений и навыков, которыми должен обладать ребенок, чтобы справиться с новыми обязан-ностями и задачами.

Нередко родители счита-ют: ребенок готов к школе, если владеет навыками чте-ния, счета, письма. Между тем гораздо важней не столько тот или иной, хотя и весьма необходимый для обучения навык, сколько общий уровень развития - и физического, и умствен-ного. Причем не следует рассматривать физическое развитие как нечто второ-степенное – именно от него часто зависят успехи перво-классника. В этот период физические нагрузки не только увеличиваются, но и становятся качественно иными. Меняется вся его жизнедеятельность, пере-страивается распорядок дня, исключается дневной сон, увеличиваются статические нагрузки (сидение за партой – четыре урока ежедневно и 1-2 часа занятий дома). В связи с этим в детском ор-ганизме происходят значи-тельные изменения. И если он не подготовлен к боль-шим перегрузкам, то пере-носит их труднее.

Физическая подготовлен-ность ребенка – важное ус-ловие успешности его учеб-ной деятельности. Родители должны ясно усвоить, что физические упражнения не только желательное и полез-

ное, но и необходимое зве-но в жизни первоклассника. У детей, с раннего возраста приобщенных к занятиям физкультурой, лучше раз-виваются и укрепляются нервная система, костная и мышечная ткани, связоч-ный аппарат. Двигательная активность улучшает ра-боту внутренних органов. Под влиянием упражнений расширяется и становится подвижнее грудная клет-ка, увеличивается объем легких, улучшается газооб-мен, кровообращение, укре-пляется сердечная мышца, ее сокращения становятся реже, но мощнее. Физиче-ские упражнения развивают внимание и память, такие важные качества, как дис-циплинированность, настой-чивость и точность.

Не забывайте о самом простом – утренней заряд-ке: она служит тем «физио-логическим будильником», который напоминает орга-низму – пора за работу.

Опытом и практикой установлено: большинство первоклассников еще не могут быть внимательными в течение всех занятий. Уже

на втором-третьем уроке у ребенка резко снижается восприятие учебного мате-риала, его мысли рассеяны, объяснения учителя слушает невнимательно, часто отвле-кается. Вот здесь и приходит на помощь физкультпауза. Такие же паузы необходи-мы и при домашних заняти-ях. Если малыш уже около часа не поднимает голову от тетрадок, подождите ра-доваться его усидчивости: в этом случае от нее мало проку. Пусть он лучше на 5-10 минут прервется, по-ходит по комнате, сделает несколько гимнастических упражнений – работа сразу пойдет лучше.

Одно из основных физио-логических требований к ре-жиму первоклассника - от-дых должен быть активным. Что это значит? Если перво-классник, придя из школы, утыкается в книгу или са-дится за настольную игру, не думайте, что в это время он по-настоящему отдыхает. Активный отдых – это смена видов деятельности, нагру-зок. После четырех часов, проведенных за школьной партой, малышу, прежде

всего, необходимы движе-ния, физическая активность в виде каких-нибудь посиль-ных дел по дому (кстати, со-всем не следует из-за боязни перегрузки освобождать от них первоклассника), спор-тивных занятий или под-вижных игр. Здесь можно рекомендовать велосипед, бег и прыжки весной и осе-нью, лыжи и коньки зимой, волейбол, баскетбол (по упрощенным правилам), настольный теннис. Надо только проследить, как чув-ствует себя ребенок после занятий. Если у него ухуд-шается аппетит, он теряет в весе, неспокойно спит, ста-новится возбудимым или, наоборот, вялым, это ука-зывает на переутомление. В таких случаях необходимо посоветоваться с врачом.

Учеба школьника – самая важная часть жизни ребен-ка. И ваша родительская забота – обеспечить мак-симальные условия для его гармоничного роста и раз-вития.

Лелианна КРУГЛОВА, валеолог

Фото Никоса МАРМАЛИДИ

ВЕЧНЫЕ ЦЕННОСТИ

Жить в любвиСемья, как основной элемент общества, была и остается хранительницей человеческих ценностей, культуры и исторической преемственности поколений, фактором стабильности и развития.

Благодаря семье крепнет государство, растет благо-состояние народа. Во все времена о развитии страны судили по положению семьи в обществе. С нее начинается жизнь человека, здесь проис-ходит формирование его как гражданина.

Указом Главы государства от 1 марта 2013 года второе воскресенье сентября ут-вержден праздником Дня семьи в Казахстане, который направлен на формирование прочной системы ценностей, основа которой – создание и укрепление института семьи, нравственности, духовности, признание важности ответ-ственного супружества.

В своем Послании Н. А. Назарбаев изложил основ-ные положения стратегии «Казахстан-2050», которые предполагают ускорение прогресса, демографиче-ский рост, продовольствен-ную и энергетическую без-опасность, а также обратил внимание на такие пробле-мы, как дефицит воды, со-кращение запасов природ-ных ресурсов, социальная нестабильность, мировоз-зренческий кризис, новая волна мирового кризиса. Наряду с масштабными за-дачами нашли место и такие актуальные вопросы, как за-щита материнства, детства, сохранение семьи, профи-лактика разводов.

Семья является частью общества. В ней, словно в капле воды, отражаются все

происходящие в нем процес-сы, как положительные, так и отрицательные. В то же время она сама влияет на общество, поскольку в ней растет будущий гражданин. Поэтому в результатах се-мейного воспитания заинте-ресованы обе стороны.

Кодекс понятием «брака» закрепляет равноправие супругов в семье, а также принцип свободного, добро-вольного согласия на заклю-чение брака (супружества) с целью создания новой ячей-ки общества, порождающей имущественные и личные не-имущественные права и обя-занности между супругами.

Родственные чувства, сплачивающие ее членов, не утрачивают своего огромно-го значения на протяжении всей жизни человека. Лю-бовь и поддержка особенно нужны детям, так как дают им чувство уверенности, защищенности, что необхо-димо для их гармоничного развития. Семья оказывает определяющее влияние на становление личности в до-школьные и первые школь-ные годы жизни ребенка. Справедливо утверждение, что в этот период роль семьи в полноценном развитии де-тей незаменима.

Главный смысл и цель се-мейной жизни - воспитание детей, обучение навыкам здорового образа и физи-ческой активности. Главная школа воспитания детей - это взаимоотношения мужа и жены, отца и матери. Не-обходимо отметить, что для всестороннего гармо-ничного развития каждому ребенку необходимо расти в семейном окружении, в атмосфере счастья, любви и понимания.

Лазат ТОМИЛОВСКАЯ, журналист