Ortaöğretim Alanı

CoğrafyaDers Föyü

1

SÖZ - EA - SAY | 01

1. Aşağıda verilenlerden hangisi doğa-nın insan yaşamına etkileri arasında gösterilemez?A) Ormanlıkbölgelerdeahşapkonutla-

rınfazlaolmasıB) Soğuk bölgelerde yakacak ihtiyacı-

nınfazlaolmasıC) Kışmevsimininyağışlıgeçtiğiyerler-

deseracılıkyapılmasıD) Kışılıklığınınyaşandığıyerlerdese-

racılığıngelişmesiE) Ekvatoralbölgede insanlarınyerleş-

meiçinyüksekbölgeleritercihetme-leri

2. Aşağıdakilerden hangisi dört temel ortamdan biri değildir?

A)Atmosfer B)Litosfer

C)Biyosfer D)Hidrosfer

E)Manto

DOĞA VE İNSANDoğa ve İnsan EtkileşimiDoğacanlılariçinbiryaşamalanıdır.Dörttemelortamdanmeydanagelir.Bun-

lar;

Litosfer(Taşküre)

Atmosfer(Havaküre)

Hidrosfer(Suküre)

Biyosfer(Canlıküre)'dir.

İnsanbudoğalsistemleriçerisindefaaliyetlerinisürdürmektedir.İnsanlargeçmiş-tengünümüzeyaşadıklarıdoğalortamauyumsağlamayaçalışmışvedoğalçev-reyiamaçlarınauygunolarakşekillendirmeyeçalışmışlardır.

İnsansüreklidoğalçevreyleetkileşimiçindeolmuştur.Bazendoğalkoşullardanetkilenmişbazendedoğalkoşullarıetkilemiştir.Buetkileşimlercoğrafyanınkonu-sunuoluşturur.

İnsanDoğaEtkileşimiÜçŞekildeGerçekleşir

1. İnsanınDoğayaBağımlıOlması

2. İnsanınDoğayaAdapteOlması

3. İnsanın DoğayıDeğiştirmesi

Uygulayalım

1. C 2. E

Book 1.indb 1 8.10.2018 10:54

2

Coğrafya Ders Föyü 1

1. İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmekiçin doğal çevre ile uyumlu yaşamtarzları benimsemişlerdir. Zamanlainsanların bilgi birikimi artmış ve tek-nolojikgelişmelerledoğadasözsahibiolmayabaşlamışlardır.

Aşağıda verilen örneklerden han-gisi insanın doğaya etkisine örnek verilemez?A) PanamaKanalı'nınaçılmasıB) KaradenizsahilyoluprojesiC) Erzurum -Kars yöresinde büyük-

başhayvancılıkyapılmasıD) KKTCSuTeminProjesiE) AvrasyaTünelininyapılması

2. I. İnsanın içinde yaşadığı çevrenindoğalözelliklerininincelenmesi

II. İnsanın doğal çevre ile etkileşimisonucundaortayaçıkanbeşeriveekonomikdurumlarınincelenmesi

III. Sahipolduğuilkelerölçüsündein-celenensonuçlarınaçıklanması

Yukarıdakilerden hangileri Coğraf-ya’nın tanımını oluşturan unsurlar-dır?

A) IveII

B) IIveIII

C) YalnızI

D) I,IIveIII

E) IveIII

İnsan-Doğa Etkileşimine Örnekler

Soğukiklimbölgelerindeinsanlarınkalınvekürklükıyafetlertercihetmesi.

Kurakveyarıkurakiklimbölgelerindeevyapımındatoprakyadakerpiçevler

yapmaları.

Killitopraklarınyaygınolduğubölgelerdeseramik,tuğla,kiremitvekerpiçüre-

timtesislerininyaygınolması.

AkdenizveEgekıyılarındayazturizminingelişmesi.

DoğuKaradenizkıyılarındabalıkçılıkyapılması.

Yerşekillerininengebesizolduğubölgelerdeyolyapımmasraflarıaziken,en-

gebeliolduğuülkelerdeulaşımısağlamakiçintünel,köprü,viyadük(köprüyol)

gibiulaşımsistemlerineihtiyaçduyulmasındandolayımaliyetlerinartması.

Kurakiklimbölgelerine,uzakbölgelerdenboruhatlarıylasutaşınarakbualan-

lardasuisteğifazlaolan(mısır,pamuk)tarımürünlerininyetiştirilebilmesi.

Karadenizbölgesikıyıboyuncaparaleluzanansıradağlarveengebeliarazi

yapısınedeniyleulaşım, tarımvediğerekonomik faaliyetlerinolumsuzetki-

lendiğibirbölgedir.Denizdoldurularakyolvehavalimanıyapılmış,tünelve

köprüler inşa edilmiş, tarımsal faaliyetler için dağ yamaçlarında taraçalama

yapılarakolumsuzetkilerazaltılmıştır.

İnsanlardoğalçevredenyararlanırkenteknikimkânlarınartması,doğanınaşırı

kullanımıvedoğayahâkimolmaisteğigibinedenlerdendolayıçevreyezarar

vermiştir.

Uygulayalım

1. C 2. D

Book 1.indb 2 8.10.2018 10:54

3

Coğrafya Ders Föyü 1

Doğalkaynaklarınaşırıkullanımı;erozyon,kirlilik,ormanlarıntahribi,kıyıkir-

lenmesi,küreselısınma,ozonseyrelmesigibiçevresorunlarınayolaçmıştır.

Örneğin;

Kloroflorokarbongazlarınınyanlışkullanılmasısonucuatmosferdekiozongazının

seyrelmesivecilthastalıklarınınartması.

Küreselısınmayladenizseviyesininyükselmesi

Coğrafya'nın Konusu ve Bölümleri

Coğrafya'nınkonusuvetemelamacı,insanvetabiatarasındakikarşılıklıetkile-riaraştırmak;yeryüzünü,ülkeleri,bölgeleriveçevreyielealaraktanıtmak,farklıalanlaraayırmakvebufarklılığınsebepleriniortayakoymaktır.

JeomorfolojiKlimatolojiHidrografyaBiyocoğrafyaToprak CoğrafyasıDoğal Afetler CoğrafyasıKartografya

Nüfus CoğrafyasıYerleşme CoğrafyasıKültürel CoğrafyaSiyasi CoğrafyaTarihî CoğrafyaTarım CoğrafyaSanayi CoğrafyasıUlaşım CoğrafyasıEnerji CoğrafyasıTicaret CoğrafyasıTurizm CoğrafyasıSağlık Coğrafyası

COĞRAFYA

Yerel Coğrafya

Bölgeler CoğrafyasıÜlkeler CoğrafyasıKıtalar Coğrafyası

Genel Coğrafya

Jeomorfoloji (Yeryüzü Şekilleri Bilimi): Yeryüzünüşekillendireniçvedışkuv-vetleri,dağ,platoveovagibiyeryüzüşekillerininoluşumunuvedağılışınıinceler.

Klimatoloji (İklim Bilimi): İkliminveiklimelemanlarının(sıcaklık,basınç,rüzgâr,yağış)yeryüzündekioluşumunu,etkileşiminiveyeryüzündekidağılışınıinceler.

Hidrografya (Sular Coğrafyası): Yerüstü(okyanuslar,denizler,göller,akarsularvb.)

Biyocoğrafya (Canlılar Coğrafyası): Bitkivehayvantopluluklarınınyeryüzünde-kidağılışınıvebudağılışıetkileyenfaktörleriinceler.

Toprak Coğrafyası: Yeryüzündekitopraklarındağılışınıveözellikleriniinceler.

Doğal Afetler Coğrafyası: Yeryüzünde meydana gelen afetlerin dağılışını veözellikleriniinceler.

Kartografya: Haritalarınhazırlanışıveharitalardanyararlanmaesaslarıgibiko-nuları inceler.Bubilimalanınınbağlıolduğumatematikcoğrafya iseDünya'nınşekli,boyutları,Güneşsistemindekiyerivehareketleriniinceler.

1. • Türkiye'dekiendemikbitkiler • Biyomlarveözellikleri

• Bitkivehayvantopluluklarıilecoğ-rafiözelliklerarasındakiilişki

Yukarıda verilen bu konular coğraf-ya'nın hangi alt dalına aittir?

A)Biyocoğrafya B)Jeomorfoloji

C)Klimatoloji D)Kartografya

E)Nüfuscoğrafyası

2. Aşağıdaki konulardan hangisi coğ-rafya'nın farklı bir dalı tarafından in-celenir?A) ArdahanPlatosu'nunoluşumuB) KonyaOvası'nınazyağışalmasıC) Konyayöresindeobruklarınoluşu-

muD) AkdenizBölgesindekimağaralarE) BafraveÇarşambaovalarınınolu-

şumu

Uygulayalım

1. C 2. B

Book 1.indb 3 8.10.2018 10:54

4

Coğrafya Ders Föyü 1

1. I. Alçalıcıhavahareketininkurutucuetkiyapması

II. Bitki örtüsünün bozkır olduğu İçAnadolu Bölgesinde küçükbaşhayvancılığınyapılması

III. Denize yakın yerlerdemutlak ne-minfazlaolması

IV. Geniş yapraklı gürormanlaraEk-vator'darastlanması

Yukarıda verilenlerden hangileri coğrafyanın dağılış ilkesi ile ilgili-dir?

A)IIveIV B)IIveIII

C)IveII D)IveIV

E)IIIveIV

2. Osmanlı kökenli coğrafi eserler;– geçmişdönemdeyazılaneserle-

rintercümeleri– haritacılıkçalışmaları– seyahatnâmelerolmaküzereüçgrubuayrılabilir.

Aşağıdakilerden hangisi seyahat-nâme türünde en iyi coğrafi eseri ile bilinen ünlü coğrafyacıdır?A) İdrisiB) BirûniC) PiriReisD) KatipÇelebiE) EvliyaÇelebi

Coğrafya biliminin yararlandığı bilim dalları şunlardır:

Astronomi:Uzaybilimi

Jeoloji:Yerbilimi

Jeofizik:Dünya'nıniçyapısınıninceleyenbilimdalı

Hidroloji:Sularbilimi

Meteoroloji:Atmofserolaylarınıinceler.

Tarih:Geçmiştekiolaylarıinceler.

Etnoloji:Halkbilimidir.

Sosyoloji:Toplumbilimidir.

Jeodezi:Dünya'nınşeklini,boyutlarınıvebüyüklüğünüinceleyenbirbilimdir.

Biyoloji:Canlılarıinceleyenbilimdir.

Litoloji (Petrografi):Taşbilimi

Pedoloji:Toprakbilimi

Felsefe,Siyaset,Fizik,Tıp,İstatistik,Jeopolitik

Coğrafya'nın Metodolojisi

Coğrafya'nın Araştırma Yöntemleri: Gezi - gözlem, akıl yürütme, görüşme(mülakat),arazi(saha)çalışmaları,anket,örneklemegibiveritoplamaaraçlarıbuaraştırmayöntemleriiçindeyeralmaktadır.

Coğrafya'nın İfade Teknikleri: Çizim(harita),yazılıvesözlüanlatım(tasvir)

Coğrafya'nın İlkeleri: Dağılış(yayılma)bağlantıvenedensellikilkesi.

a) Dağılış İlkesi:Fiziki,beşeriveekonomiközelliklerinbelirlibiralandakiyayılışıdağılışolarakifadeedilir.

Yataydağılışlargeneldeharitaüzerinde,dikeydağılışlartopoğrafyaharitalarında,zamaniçindedağılışlardatablovegrafiklerleifadeedilmektedir.

b) Bağlantı kurma (ilgi - bağlılık) ilkesi: Coğrafiolaylarınkarşılıklıilişkilerinivebirbirleriyleolanbağlantılarınıortayakoyar.Coğrafya'dabirolaybaşkabirolayınnedeniveyasonucuolabilir.Örneğin;bitkiörtüsüikliminsonucuiken,yapılanhay-vancılıktürünüdebelirleyenbitkiörtüsüdür.

c) Nedensellik (sebep - sonuç) ilkesi: Builkecoğrafiolaylarınnerede,neza-man,nasıl,nekadarvenedengerçekleştiğinincevaplarınıvermeyeçalışır.NüfusnedenTürkiye'dekıyılardayoğunlaşır?gibisorularıncevabımutlakaverilmelidir.

Coğrafya'nın Tanımı, Önemi ve GelişimiCoğrafya,Geo:yer,Graphy:çizmek, tasviretmekkelimelerininbirleşmesindenmeydanagelmiştir.Coğrafya,insanıniçerisindeyaşadığıçevrenindoğalözellik-lerini, insan - doğal çevre etkileşimini ve bu etkileşimler sonucunda insanlarınortayakoyduğubeşeriveekonomik faaliyetleri inceleyenbir disiplinolarak ta-nımlanabilir.

Uygulayalım

1. A 2. E

Book 1.indb 4 8.10.2018 10:54

5

Coğrafya Ders Föyü 1

1. Terim olarak coğrafya kelimesini ilk defa kim kul lanmıştır?

A) Strabon

B) Eratosthenes

C) Aristo

D) Eflatun

E) Batlamyus

2. Eski Çağ’da coğrafya çok basit göz-lemlervebugözlemlerdeneldeedilenbilgilerinbasitharitaçizimlerinedaya-nıyordu. Bu çağda coğrafyayla dahaçokfilozoflarilgilenmiştir.

Aşağıda verilenlerden hangisi Eski Çağ’da coğraf ya ile ilgilenen filozof-lardan biri değildir?

A) Eratosthenes

B) Herodot

C) İbnBatuta

D) Strabon

E) Batlamyus

3. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’ın ünlü coğrafyacılarından biri değil-dir?

A) Mesudi

B) Biruni

C) İdrisi

D) İbniHaldun

E) PiriReis

Coğrafya terimini ilk kez İlk ÇağYunan düşünürlerinden Eratosthenes yazdığıeserininadındakullanmıştır.EserininadıGeopraphika'dır.Geographieyerintas-viridemektir.Zatenbudönemlerdecoğrafyadahaçokseyyahlar,politikicılarvetarihçilerdebirlikteanılıyordu.

Coğrafi bakış açısı,coğrafyailmininesaslarınagöreolaylarınveyakonularınelealınmasıdır.

Coğrafibilgileryaşadığımızalandanbaşlayarakmeydanagelenolaylarıanla-

mamızayardımcıolur.

Coğrafya,haritadayönveölçekkavramlarının,sembollerinanlaşılmasını,ha-

ritalarıokuyabilmemizisağlar.

Çevresorunlarınınfarkındaolmamızıveçevresorunlarınakarşıduyarlıolmayı

sağlar.

Coğrafibilgiler,coğrafibakışaçısınıetkiler.Doğaveinsanetkileşiminidahaiyi

kavrayaninsanyaşadığıçevreyietkinvedoğrukullanır.

Coğrafya,insanınyakınçevresindenbaşlayarakülkesinivedünyayıtanıması-

nısağlar.

Coğrafya,sel,deprem,erozyongibidoğalafetlerekarşıbilinçlihareketetmeyi

öğretir.

Coğrafya'nın Tarihsel Seyri

İlk Çağ'da, ilk coğrafi düşüncelere,Mısır,Babil veeskiYunan filozofların (Ho-mer,HekatoiosveHeredot)eserlerinderastlanmaktadır.İlkuygarlıkmerkezlerin-deüretilencoğrafibilimAnadoluüzerindenYunanMedeniyetiaracılığıylaBatı'yataşınmıştır.Böylecekısazamandacoğrafya,bilimkarakterikazanmıştır.Thales(Tales),Anaksimander (Anoksimandır), Hekataios (Hekatayus), Platon ve Era-tosthenescoğrafyailmininilkkurucularısayılmaktadır.

Strabon(M.Ö.63–M.S.21),Coğrafyaadlı17ciltlikyapıtındaGalyaveİngilte-re'denİran'a,Karadeniz'den,Etiyopya'yakadaryolculuklarınıanlatmıştır.Bölge-selcoğrafyanınkurucususayılmaktadır.

Orta Çağ'da coğrafya bilimine yapılan katkılar İslamCoğrafyacıları tarafındanyapılmıştır.Makdisi,İbnHurdazbih(İslamcoğrafyasınınbabasıkabuledilir.),Me-sudi,İbn-iSinaveBiruniöneçıkanbiliminsanlarıdır.

KaşgarlıMahmuttarafındanDivânuLugâtit-Türkadlıeser,OrtaAsya'nıncoğ-

rafiözellikleriileilgilizenginbilgileriçerir.Bukitaptaki"DünyaDilHaritası"bir

haritaözelliğindedir.

OrtaÇağ'ınönemli islambilginivecoğrafyacısıdaMuhammedİdrisi'dir.Ak-

denizülkelerinive İngiltere'yigezmiş,Sicilya'daKralRuggiero'nunsarayına

yerleşmişvebualandaeserlervermiştir.Kitab-ürRûşandi(Rager'inkitabıda

denir.)adlıeserindedünyayı7iklimbölgesineayırmıştırveherbölgeiçinbir

haritatasarlamıştır.

Uygulayalım

1. B 2. C 3. E

Book 1.indb 5 8.10.2018 10:54

6

Coğrafya Ders Föyü 1

1. Yetmişe yakın bölgenin haritasını içeren kitabını Kral II. Roger’e su-nan, Orta Çağ coğrafyacısı aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Mesudi

B) İdrisi

C) Biruni

D) İbniBatuta

E) İbniHaldun

2. 16. yüzyılın en önemli kartografı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Macellan

B) PiriReis

C) KatipÇelebi

D) EvliyaÇelebi

E) JamesCook

3. Aşağıdakilerden hangisi Fiziki Coğ-rafya’nın kurucusu olarak kabul edilmektedir?

A) Humboldt

B) Martonne

C) Ritter

D) Varenius

E) Ratzel

Yeni Çağ'daAvrupadaRönesansveReformhareketlerininetkisiilecoğrafyadadabüyükgelişmeleryaşanmıştır.BilinçliseyahatlerinbaşladığıYeniÇağ"BüyükCoğrafiKeşiflerDevresi"olarakdabilinir.

Pusulanıngeliştirilmesiyleuzunmesafeliseyahatlergeçmişdönemleregöre

dahabilinçlivesistemliyapılmıştır.Amerika,Okyanusya,GüneyveKutupçev-

releri,Mikronezya,Polinezya,Malenozyagibikaralarkeşfedilmiştir.

Coğrafyabudönemdebilimselkarakterinikazanmıştır.Fizikicoğrafyanınku-

rucusuAlexandervonHumbaldt;beşericoğrafyanınkurucusuCarlRitter;mo-

derncoğrafyanınortayaçıkmasındaçalışmalarıilekatkıdabulunmuşlardır.

Osmanlıkökenlicoğrafieserler;geçmişdönemdeyazılaneserlerintercümele-

ri,haritacılıkçalışmalarıvedünyayıgezenseyyahlarınyazdığıseyahatnâme-

lerolmaküzereüçtürlüdür.

FatihSultanMehmetbirçokCoğrafieseri,Batlamyus'unkitabınıveharitasını

tercümeettirmiştir.

PiriReisiyibirkartografvedonanmakomutanıdır.Hayatıboyuncabirçokse-

ferekatılmış,seferlerdenedindiğibilgilerle"Kitab-iBahriye"eseriniyazmıştır.

PiriReis'inbirdiğerönemlieseri isedünyaharitasıdır.Bueseri ileOsmanlı

Türklerininilkdünyaharitasınıhazırlayanbilimadamıolaraktarihegeçmiştir.

Osmanlıdakiüçüncü tipcoğrafieserlerseyahatnâmelerdir.EvliyaÇelebi'nin

Seyahatnâmesibualandaeniyiörnektir.

Ünlüseyyaheserinioluştururkendedesivebabasındandinledikleriilekendi

gezipgördüklerindenyararlanmışve300yıllıkdeneyimininürünüolarakSe-

yahatnâmeyiortayaçıkarmıştır.OrtaDoğu,Afrika,BalkanveAvrupaülkelerini

gezmiş,gördüklerinieserineyazmıştır.

Yeni Çağ'daCoğrafigezilerartıktanımavetanıtmaamaçlıdeğilfizikivebeşeriunsurlardakifarklılıklarıaçıklamayayönelikbilimselamaçlıdır.

Coğrafyanınbilimselkimlikkazanmasındaetkiliolanaraştırma,yöntemvetek-niklerinortayaçıktığıdönemdir.

AlexanderVanHumbolt,CarlRitterveFredericRatzelcoğrafyanınbilimselkimlikkazanmasındaönemlibiryeresahiptirler.Çağdaşcoğrafyanınkurucu-

larıolarakkabuledilirler.

ModernCoğrafya'nınülkemizegirişi20.yy.başlarınadenkgelmektedir.Yurt

dışındayetişmişFaikSabriDuran,AliMacitArda,HamidSadiSelengibiisim-

ler coğrafyabiliminin temellerini oluşturmuşlardır.CemalArifAlagöz,Besim

Darkot,İbrahimHakkıAkyol,Reşatİzbırak,SırrıErinçgibiisimlerdecoğrafya-

nıngelişmesinekatkısağlamışlardır.

Uygulayalım

1. B 2. B 3. A

Book 1.indb 6 8.10.2018 10:54

Neler Öğrendik?

7

011. I. Klimatoloji-Musonyağmurlarınınoluşumnedenleri

II. Jeomorfoloji-Depremlerinçevreyeetkileri

III. Toprakcoğrafyası-Alüvyalarazilerindağılışı

IV.Kartografya-Topoğrafyaharitalarınınhazırlanması

V. Hidrografya-Akarsularındebisi

Yukarıdafizikicoğrafya'nınaltdallarıvebubilimdalları-naaitkonularverilmiştir.Bu eşleştirmelerden hangisi yanlış verilmiştir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. (I) Konveksiyonel yağışlar, sıcak havanın bulunduğualandanyükselmesisonucuoluşanyağıştipidir.(II)Birbaşkaifadeyledurgunhavaparsellerininısınarakyük-selmesivesoğumasısonucundagerçekleşenyağışlar-dır.(III)Ekvator'dayılboyuncagörülenyağışlar,İçAna-dolu Bölgesi'nde kırkikindi yağmurları konveksiyonelkökenlidir. (IV)Buyağışlarsağanakyağışlarşeklinde-dir.(V)Buyağışlarındiğerbiradıyükselimyağışlarıdır.

Yukarıda verilen parçada kaç numaralı cümlede coğrafyanın dağılış ilkesinden yararlanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

3. • Birgöl kıyısınakurulan fabrika, sıvıatıklarınıarıt-madangöleboşaltır.

• Gölsuyununkimyasalözelliğideğişir.

• Göldekibirçokmikroorganizmavebitkitürüyokolur.

• Balıktürlerivesayılarıazalır.

• Gölgeçimkaynağıolaraköneminiyitirir.

Yukarıda bir zincir halinde verilen olaylar örgüsü coğrafya biliminin hangi ilkesine örnek olarak veri-lebilir?

A)Nedensellik B)Bağlantı

C)Dağılış D)Akılcılık

E)Gözlem

4. Çokengebeliyadasoğuk iklimbölgelerindeyaşayaninsanlar doğayla mücadele etmek zorunda kaldıklarıiçinmücadelecibirözellikkazanırlar.

Yukarıda verilen açıklama insan - doğal çevrenin hangi özelliği ile açıklanabilir?

A) İnsanındoğalçevreüzerindekietkisi

B) İnsanındoğalçevreyeetkisisonucuortayaçıkansorunlar

C) İnsan-doğalçevreetkileşimi

D) Doğanıninsanüzerindekietkisi

E) Doğalkoşullarınekonomiyeetkisi

5. "Hindistan'damusonyağmurlarınınnedenolduğusellervetoprakkaymalarınedeniyletemmuzayıbaşındanbuyanatoplam709kişihayatınıkaybetti.Yağışlarınnedenolduğusellerdendolayıayrıca16kişininkayıpolduğuve207kişinindeyaralandığıkaydedildi..."(AA,6Ağus-tos2018)

Yukarıda verilen haberde anlatılan konu fiziki coğ-rafyanın hangi alt dalı tarafından incelenir?

A) Hidrografya(SularCoğrafyası)

B) Jeoloji(YerBilimi)

C) Jeomorfoloji(YeryüzüŞekilleriBilimi)

D) DoğalAfetlerCoğrafyası

E) ToprakCoğrafyası

6. • İyibirkartografvedonanmakomutanıdır.

• Kitab-ıBahriyeenönemlieseridir.

• OsmanlıTürklerininİlkDünyaHaritası'nıhazırlayanbilimadamıdır.

Yukarıda özellikleri verilen önemli coğrafyacı aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Muhammedİdrisi

B) BarbarosHayrettinPaşa

C) PiriReis

D) KatipÇelebi

E) Biruni

Book 1.indb 7 8.10.2018 10:54

Cevaplar

Neler Öğrendik?

8

1. E 2. A 3. B 4. A 5. D 6. E 7. B 8. A 9. A 10. E 11. B

7. İnsanvedoğalçevrearasındasüreklibiretkileşimvar-dır.

Aşağıdakilerden hangisi doğal çevre ile insan ara-sındaki karşılıklı etkileşime örnek olarak gösterile-mez?

A) GAPilebirliktetarımsalüretimartmışzamanlatop-raklarıntuzlulaşmasısorunuortayaçıkmıştır.

B) Sulakalanlarınkurutulmasıylakuşçeşitliliğiazal-mıştır.

C) Artansanayifaaliyetlerisonucugazlarınseraetkisiartmış,iklimdeğişikliklerineyolaçmıştır.

D) SüveyşkanalınınaçılmasıylaAkdenizdeyaşayantürsayısıartmıştır.

E) Kurakiklimbölgelerindebarajlarvesulamakanal-larıyapılmıştır.

8. YeniveYakınÇağ'dacoğrafyabilimselkarakterinika-zanmıştır.

Aşağıda verilen Yeni ve Yakın Çağ'daki coğrafyacı-lardan hangisi Fiziki Coğrafya'nın kurucusu olarak kabul edilir?

A) AlexanderVanHumbold

B) CarlRitter

C) JamesCook

D) AlfredWegener

E) FriedrichRatzel

9. Coğrafya, insanın içinde yaşadığı mekânı ve onunlaolankarşılıklıilişkileriniinceler.

Coğrafyanın inceleme konusunu oluşturan canlı çevre elemanları aşağıdakilerden hangisinde veril-miştir?

A) Bitki,hayvanveinsan

B) Taşküre,Biyosfer

C) BiyosferveHavaküre

D) SuküreveHavaküre

E) TaşküreveBiyosfer

10. Aşağıdabeşeriveekonomikcoğrafyanınaltdalları ilebubilimdallarınaaitbazıkonularverilmiştir.

Yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Anadolu'ya yerleşenTürkboyları -Nüfus coğraf-yası

B) Pamukkale'yiziyaretedeninsanlar-TurizmCoğ-rafyası

C) Zonguldak'ta taşkömürünün çıkarılması - EnerjiCoğrafyası

D) Türkiye'nindışticarethacmi-TicaretCoğrafyası

E) Kıyı Ege ovalarında üzüm yetiştirilmesi - TarımCoğrafyası

11. Coğrafya'nınaraştırmasahasızamanlagenişlemişvecoğrafyaçeşitlibölümlerevealtbilimdallarınaayrılmış-tır.

Aşağıda verilen coğrafya'nın bölümlerinden hangi-si Bölgesel (Yerel) Coğrafya'nın alt dallarından biri-dir?

A) TurizmCoğrafyası

B) KıtalarCoğrafyası

C) SiyasiCoğrafya

D) Biyocoğrafya

E) MatematikCoğrafya

Book 1.indb 8 8.10.2018 10:54