VITI I 13 I BOTIMIT www.thealbanian.co.ukinfo@thealbanian.co.uk Tel: 020 7018 7929 LONDON 25 GUSHT

*Në varësi të orarit të punës të agjentit dhe të përputhshmërisë me kërkesat rregullatore. MoneyGram dhe Globe janë marka tregtare të MoneyGram International Limited. Të gjitha markat e tjera janë pronë e zotëruesve të tyre përkatës. MoneyGram International Limited është institucion i autorizuar pagesash i rregulluar në Mbretërinë e Bashkuar nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare. © 2017 MoneyGram.

17-02683

moneygram.co.uk | 0800 026 0535

Dërgojini para të afërmve tuaj në pak minuta.*

TivariDAUT DAUTI MAL BERISHA

DIPLOMACIA “OFFSIDE” SHQIPTARE

ARBEN MANAJ SHABAN MURATI

GJITHÇKA NIS NGAVENDI KU KE LE

Lojërat bizantineBeograd-Shkup

si strategji tensioni

PETRIT KUÇANAKurrsesi nuk do të donim që ta shikonimatë si diellin “që shumë po shndrit e pak ponxeh”...Është më shumë se koklavitje, zbërthimi isaktë i frazeologjisë për ministrinë e re ngaKryeministri Rama për qeverinë eardhshme; “Ministër shteti për shqiptarëtjashtë kufijve”. Edhe caktimi i Pandeli Majkos, megjithëstaturën e tij prej politikani përgjithësisht tëpëlqyeshëm, vetëm sa e ngatërron më shumëperceptimin pa llogaritur këtu termi-nologjinë “ministër shteti” që mesa duketarnon më së miri mangësitë e emërimeve tëmëhershme “ministër pa portofol”.

(vijon ne faqe 9)

GJOVALIN MARKU:“TË REALIZOSH

TE PAMUNDURËNNË METROPOLIN

BRITANIK”

“REMZIJE SHERIFIKA BËRË KRENAR

GJILANIN, KOSOVËNDHE GJITHË

SHQIPTARËT”

A DO TË MUND TË JETË MAJKO MINISTËR I DIASPORËS?

NGA BILBAO, DREJT BRITANISË.MES EMIGRANTËVE, EDHE SHQIPTARË

ADOLESHENTI SHQIPTAR,SHEMBULL PËR NOTA TË

SHKËLQYESHME NË ANGLIARKITEKTI PËRPARIM RAMA DHE

EKIPI I TIJ DO TË DIZAJNOJNËPARKUN E NJOHUR NË ANGLI

Bizneset shqiptare në Anglitë interesuara për

bashkëpunim me ato të Gjilanit

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUÇANAKryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIAPROF. DR. SC. Akil Koci, Genc Drini

Arben Manaj,Daut Dauti, Shefit Domi

Emanuel Bajra, Jeni Myftari, Miranda Keqaj, Majlind Goge

Pranvera SadriaBlerim Ciroka, Flori Slatina,

Kastriot Dervishi, Anila Hoxha,

Fjoralba Hysa PanoWeb-design Shefdomi.com

www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

Tel: 02034895136

ARBEN MANAJPorti spanjoll i Bilbaos është shndër-ruar në rrugëkalimin alternativ të mi-jëra emigrantëve të huaj që synojnë tëshkojnë drejt Britanisë së Madhe, pasmbylljes së kampit në Calais, në veritë Francës.Janë shifrat, që shtypi britanik citonnga policia spanjolle, që konfirmojnëkëtë shqetësim të madh për vendasit.Sipas tyre, rreth 1.800 vetë janëndaluar në portin spanjoll vetëm gjatëkëtij viti, një shifër 5 herë më e lartësesa në vitin 2016.Sipas tabloidit britanik “Daily Ex-press”, shumica e emigrantëve janë

shqiptarë, por ka edhe nga Siria, Irakudhe Afganistani.Çdo ditë, autoritetet portuale dhe tëemigracionit në Portin e Bilbaos ndalo-jnë emigrantë që kërkojnë të kalojnëduke u fshehur nëpër tragetet e pasag-jerëve dhe kontenierët e mallrave medestinacion Britaninë.

Pavarësisht nga vendosja e kameravedhe sensorëve të lëvizjes, sërish situatapo del jashtë kontrollit. Rreth 100 em-igrantë, kryesisht të rinj shqiptarë, je-tojnë nëpër çadrat e ngritura rreth 300metra larg terminalit të pasagjerëve, kutragete si “Brittany Ferries” udhëtojnë3 herë në javë drejt portit anglez të

Portsmouthit.

Pas mbylljes së “xhunglës” së refug-jatëve në Calais të Francës, si tram-polinë drejt Britanisë, shtypi shkuan seBilbao në veri të Spanjës ështërrugëkalimi më i madh aktual drejt An-glisë, ku synojnë të mbërrijnë mijëra

emigrantë. Emigrantët shqiptarë mbër-rijnë në Britani në numra ende në rritjeedhe përmes rrugëve të tjera, me osepa dokumente, duke përdorur shpeshedhe dokumente e pasaporta false tëvendeve të tjera të Bashkimit Eu-ropian.

NGA BILBAO, DREJT BRITANISË. MESEMIGRANTËVE, EDHE SHQIPTARË

Ju ofrojmë këto shërbime:

Kontaktoni 24/7ne gjuhen shqipe

Dimitrin TEL:

07538795000547 -549, GREEN LANE,

GOODMAYES ESSEX IG3 9RJdbudos@hotmail.comNE MUND TË OFROJMË NDIHMË NË TË GJITHA FUSHAT

E LIGJIT PËR EMIGRACIONIN DUKE PËRFSHIRË:

• Bashkim familjar • Aplikime për të afërmit apo ata nën përkujdesje• Aplikime të bazuara në të drejtat e njeriut•Martesa ose marredhenie me Evropiane oseBritanike•Aplikime per viza nga 6 muaj-10 vjet•Aplikime per qendrime te gjata (ILR)•PBS – TIER 1, TIER 2, TIER 4• Aplikime për viza Studentore• Aplikime për Investitorë• Dëbim etj

Emigracion

KRIMEEkspertët tanë ju ndihmo-jnë në këto çështje, dukepërfshirë vepra penale,vrasje, sulme, mashtrime,POCA, vepra seksuale, pastrim parash etj

E DREJTA FAMILJARE Kur lindin vështirësi në jetën familjare ekspertëttanë të avokatëve të ligjit për familjen ju ndihmojnë me kohë të vështira. Na kontaktoni nëse këto janë divorc ose keninevojë të këshillo-heni për të gjithaçështjet financiaredhe kujdestarinë efëmijëve etj

LËNDIM PERSONALPERSONAL INJURY

Nëse keni vua-jtur një dëmtimose sëmundjepersonale nëvendin epunës,avokatët tanëtë ekspertëve për lëndime personale mund t'jujapin ndihmën që ju nevojitet. Ju mund tëmbështeteni tek ne që ne do të bëjmë gjithçka tëmundshme për të mbrojtur interesat tuaja më tëmira dhe për të arritur një rezultat pozitiv për judhe familjen tuaj

SHITJE-BLERJE-QERANe jemi të spe-cializuar në tëgjitha fushat econveyancing,duke përfshirë:• Shitjet dheblerjet reziden-ciale• Blej për qera• Ri-hipotekat• Ndërtimi i rindertimet• Blerjet e përbashkëta të kapitalit• Transferet e kapitalit• Zgjatjet e qirasë• Blerja e Interesit Freehold• Lëshimi i ekuitetit etj

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 4

Nga ARBEN MANAJ

Është një fakt i pamohueshëm sediplomatikisht vetë Rama si kryemi-nistër, mund të ketë arritur ndoshtamë shumë sesa tërë shërbimi diplo-matik me gjestet dhe performancën etij, në korridoret e politikës dhe diplo-macisë ndërkombëtare.Bie dakord me retorikën dhe vizionine Ramës për diplomacinë shqiptare,por jo me mungesën e vetëpërgjegjë-sisë së tij dhe qeverisë së tij për katan-disjen e saj. Padyshim, diplomaciaekonomike e hedhur si vizion që nëkohën e qeverisjes së PD, është dhe

mbetet një nga shtyllat e diplomacisëmoderne, aq më tepër për kushtetspecifike të Shqipërisë.Por shkolla diplomatike shqiptareende është konservatore dhe nuk podi të përshtatet me sfidat e Shqipërisëkandidate për në BE e gjysmës së

popullsisë së vendit që jeton jashtëterritorit të Shqipërisë nëpër botë.Diplomacia shqiptare vuan ende ngatë qenit seksion politik i partive qëvijnë e ikin nga pushteti, dhe jo pjesëe shtetit me ajkën e saj intelektuale embrojtur nga ndryshimet e pushtetit

politik të ditës.

Ambasadat shqiptare, janë vende pël-lumbash, njerëzish “konviktor”, qëduan të rregullojnë fëmijët nëpërshkolla e punë apo vijnë, sepse osejanë pjesë e një partie politike ose i

bëhet nder ndonjerit, të lidhur nëmënyre okulte me pushtetarë e qever-itarë. Dhe s’kam frike, por bindje seedhe emërimet e reja, të qeverisë“Rama 2”, do jenë pjesë e kompromi-seve mes kryeministrisë dhe presi-dencës së Presidentit qejfmbetur,Meta, që do emërojë atë qe ai ka qejfedhe për inat të Ramës, pas nxjerrjessë partisë së tij në opozitë.

Diplomatët shqiptarë janë njerëz tëpapaguar dinjitetshëm dhe paguhenme pak se një emigrant i rëndomtë nëvendet ku shërbejnë, andaj bien pre e“qoftexhinjve” që më shumë i mëshi-rojnë, sesa i respektojnë kur i marrinnë shtëpi si mysafir, për të ushqyer in-ferioritetin e tyre intelektual dhe kom-pleksitetin e tyre prej ‘fejsbukistash’provincialë të pështirë.

Këtu duhet të filloj të ndryshoj qasjafinanciare e shtetit ndaj diplomatëveshqiptarë, në radhë të pare, që t’u japatyre, dhe është më mirë pak dhesaktë, sesa shumë e për lumë, që

DIPLOMACIA “OFF SIDE” SHQIPTARE

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 5

273 FORE STREET, EDMONTON LONDON N9 0PDwww.nillsfurniture.co.uk | 020 8884 1112

Një jetë luksese

Hapi sytë për nje ditë të bukur

diplomatët shqiptare të jenë kokëlartëkur të marrin dike për një kafe pune anjë darke diplomatike a afariste.Shqipëria padyshim, nuk është Kuva-jti dhe as Kina e SHBA për nga fondetpër diplomacinë, por gjeografia diplo-matike e përfaqësive shqiptare ështëe frikshme. Se përse duhet ambasadënë Bullgari e Rumani, kur shumë mirëmund ta mbuloj Turqia. Nëse kanëfonde pse jo. Përse duhet në Repub-likën Ceke dhe Sllovaki, ambasadë,kur shumë mirë mund ta mbulojVjena. Përse duhet në Holandë e Dan-imarkë apo edhe Suedi, kur shumëmire mund ta mbuloj Londra.

Përse patjetër në Kanada kur shumëmirë mund ta mbuloj SHBA. Sërishnëse e përballon shteti shqiptar finan-ciarisht përse jo! Përse në Mal të Zi,kur shumë mirë mund ta mbulojKroacia edhe atë të Sllovenisë.

Përse në Poloni ambasadë kur shumëmirë mund ta mbuloj Rusia e ciladuhet fuqizuar. Përse nuk bëhenbashkë edhe ajo e Zvicrës dhe selia eOKB-së në Gjenevë apo përse joRoma të mos mbuloj në të njëjtinqytet dhe Vatikanin disa stacione largme metro?!! Përse edhe në Kuvajt,edhe në Katar dhe perse mos ti mbulojajo e Dubait ose një nga ato këtë tëfundit në bazë të interesave më tëmëdha, p.sh?!Këto kursime dhe ky nikoqirllëk

diplomatik mund të fuqizojnë ato për-faqësi shqiptare në vende të mëdhavendimarrjesh politiko-diplomatikedhe shtete, ku Shqipëria ka më shumëinteresa politike, diplomatikë dhepadyshim ekonomike. Fundja, edheme pak shpenzime për Jaguar dhearredime dhe tangërlliqe shtetëroreshqiptare në Tiranë, mund të mbulo-jnë një pjesë të nevojave dhe rrogavetë fukarenjëve diplomatik shqiptar.

Nuk dua te merrem me emërimet ediplomatëve që janë produktekulisash dhe kompromisesh të partivetë koalicioneve partiake, duke bërëndere diplomatike e politike me cak-time diplomatësh që nëse sillen nëpërkryeqendra të botës se duan të shtyjnëkohën dhe rregullojnë CV e tyre, dukebërë vrap dhe fitness çdo ditë parqevetë kryeqyteteve evropiane, më mirë tabëjnë atë nga Liqeni i Tiranës, sesa tevegjetojnë me pasqyra shtypi qëbëhen nga Tirana ndoshta më mirë, enuk vrapojnë të përmirësojnë imazhindhe sfidat që ka emri i Shqipërisë nëvendet ku janë dërguar si Shkëlqesiratë saj.

Është dështimi më i madh për njëdiplomat kur shqiptarët e vendit ku tishërben, njohin më shumë ish- am-basadorin, sesa ty, sado “sexy” ta keshemrin.

Është dështimi më i madh kur një

biznes i vendit ku je fuqiplotë nukshkon në vendin nga ke ardhur,përmes punës tënde, siç kërkon me tëdrejtë Edi Rama.

E po aq dështim është kur nuk del as-njëherë në median e vendit ku ti jekryediplomat, kur media e atij vendie bën leckë vendin dhe shtetasit e tijedhe pse me të drejtë deri diku, paditur të influencosh aq sa mundesh,për të shpjeguar të vërtetën e shkaqete problematikës së shqiptareve, që siçtha Rama në Durrës, kur “refuzoi çdopërpjekje politike për të treguar megisht shqiptarët”.

Me shumë të drejtë dhe bie dakord metë kur thotë se “s’ka shqiptarazilkërkues”, por diplomaciashqiptare as duket kurkund, që të ar-gumentoj se gratë dhe vajzatshqiptare që kërkojnë azil nuk janë tëtrafikuara në realitet siç shkruanteparadokohësh ‘The Times’, sesa graqë detyrohen të shtiren si të atilla seduan të bashkohen me burrat dhe tëfejuarit e tyre, përmes kësaj mënyreposhtëruese, sesa të digjen te gjalla easfiksohen kamionëve nëpër rrugët ekontinentin drejt Britanisë.

Se fëmijët shqiptarë nuk janë vërtetëas homoseksual e as në gjakmarrje,shumica e tyre, por thjesht se duan njëjetë më të mirë, edhe pse shtyhen nërrugë të panjohura, edhe në moshën

11-vjeçare, duke pësuar drama tëmëdha psikike, nga prindër të pa-përgjegjshëm drejt aventurash, duke ihumbur si fëmijë, përmes syrgjynos-jes lart e poshtë Evropës për të për-funduar në duart e krimit tëorganizuar për të shlyer borxhet e ud-hëtimit, trafikantëve të qenieve njerë-zore.Diplomacia shqiptare e kompleksuardhe politika shqiptare kurrë nukkërkon reciprocitet, por bën çdo mar-rëveshje me çdo shtet, që kërkojnërikthimin e shqiptarëve nga kanë ard-hur dhe kurrë nuk kërkojnë integrimine atyre që të paktën janë në ato vendendërkohe, dhe janë bërë pjesë e tregutnë ato shtete perëndimore ku përfun-dojnë.Dhe në fund, sepse është temë shumëe gjerë kjo e diplomacisë tonë, ja njëshembull sesi si nuk dimë të bëjmëdiplomaci dhe të vlerësojmë ato asetenjerëzore shqiptare apo të huaj, qëmund të shfrytëzohen për interesat eShqipërisë.

Nuk njoh ndonjë diplomat që ka dalnga brezi i pas viteve 90-a, që të ketëdale nga vendet ku jetojnë e kanëstudiuar, edhe duke u trajnuar dhekaluar neper akademitë diplomatikeshqiptare, por që kanë të paktën njo-huritë e vendit ku kanë studiuar e jet-uar.Është e pafalshme që kryeministriRama, nuk pati kohë të priste

akademikun e shquar britanik, SirNoel Malcolm, të Universitetit tëOksfordit, kur ky i fundit në Tiranë,bëri prezantimin e librit e tij të funditpër shqiptarët që pat punuar për mbidy dekada; “Agjentët e Perandorisë”.

Për ata që nuk e njohin Sir Malcolm (titull i dhënë nga Mbretëresha përmerita të shquara), është njeriu që nëlobimin në ‘Forin Ofis’ ka dhënë kon-tributin më të madh për Kosovën,duke bindur vite më parë, diplomatëtbritanik mes katër akademikesh tëftuar në atë takim, për pavarësinë eKosovës, edhe si autori i një libri përKosovën, ( Kosovo: A Short History),kur në përfundim të takimit në ForinOfis nga 3 me 1 kundër saj, përmbysirezultatin ne 3-1 pro pavarësisë sëKosovës.Pikërisht për ketë aset dhe akademikbritanik të Oksfdorit, shteti shqiptardhe kryeministri, që sikterisi me tëdrejtë diplomatët e vete, nuk ka kohëta pres e nderoj, sepse merrej me sh-përndarje tapish diku në Shijak!!

Mjerisht, për mua ky është shembulliklasik i një diplomacie klasike ‘offside” e quajtur ndryshe këto ditë nëTiranë, si “diplomaci e leshit”.

(Si paranteze, personalisht nuk kamasnjë interes, që të mos më keqkup-toni, pasi kam axhendë tjetër në këtëfazë të jetës time, sa për sqarim)

NGA VETON SURROI

BAJRAM REXHEPI QE FIGURËKOMPROMISI: NJË, QË PDK-JA TA KETË KRYEMINISTRIN

E QË KRYEMINISTRIMEGJITHATË TË JETË I

NDERSHËM

1.Në fakt jo, nuk ishte kryeministër imirë dhe as politikan i tillë; asvizionar e as figurë që do të mbahetmend si pjesë e shtyllave të pavarësisësë Kosovës. I këtillë nuk ishte BajramRexhepi, që tashmë i vdekur dhe i var-rosur po fillon jetën e tij mitike.

U bë kryeministër i vendit, sepseIbrahim Rugova, që në krye të LDK-së kishte fituar zgjedhjet e vitit 2001nuk e donte këtë post. Dr. Rugovakishte filluar ta quante veten presidentnë vitin 1992, pasi kështu kishin fil-luar ta quanin badigardët, shoferët,sekretarët e pastaj edhe të gjithë tëtjerët në vitin 1990, dhe kur i fitoi zg-jedhjet më 2001 nuk donte t’ia ndër-ronte vetes titullin, me gjithë faktin selevat e shtetit ishin, sipas KornizësKushtetuese, në duart e kryeministrit.

Kryeministri rrjedhimisht duhej t’itakonte partisë apo partive në koali-cion, dhe i takoi PDK-së. Kosovahyri, prej atëherë, në bllokadë politike,sepse u krijua një ndeshje mes intere-save të Hashim Thaçit dhe të gjithë tëtjerëve. Thaçi donte të bëhej kryemi-nistër dhe të gjithë të tjerët nuk doninqë kjo të ndodhte, duke filluar ngaAmbasada Amerikane. Fituan të gjithëtë tjerët, të prirë nga Ambasada(atëherë Zyra) Amerikane, dhe nëmesin e fituesve qe Bajram Rexhepi.

Bajram Rexhepi qe zgjidhje kompro-misi: një, që PDK-ja të ketë njëkryeministër e që Kosova për kryem-inistër ta ketë një njeri të ndershëm.2.

Ndershmërinë e tij Bajram Rexhepinuk bënte përpjekje për ta fshehur. Qënë ditët e para të funksionit më tha seas që i kishte shkuar mendja për këtëpost. Në fakt, tha, një shok ma ka lid-

hur kravatën dhe tash e heq prej kokësashtu të lidhur në mbrëmje, sepse nukdi ta lidh nyjën prapë.

Kravata e Bajram Rexhepit ishte paka shumë metaforë e tërë Qeverisë sëparë. Ishte një Qeveri me “L”, shenjëse timonin në duar e kanë shoferët erinj. Përderisa kryeministri i venditmësonte se çka ishte Qeveria, këtë ebënin edhe partitë në koalicion. Çdon-jëra prej tyre mësoi shpejt se Qeveriaështë vendi ku duhet punësuar mili-tantët e vet, ku duhet krijuar pranifizike – është një Kala që duhet push-tuar nga brenda. Qytetarët e Prishtinësnuk kishin nevojë për analizë em-pirike të këtij fenomeni; mjaftonte t’ishihnin autobusët që sillnin çdo mëng-jes dhe çonin çdo pasdite militantëtnga Drenica, Deçani, gjithandejKosova, me kualifikimin më të nevo-jshëm, atë të qenit anëtar i njërës prejpartive në pushtet.

Dhe përderisa Bajram Rexhepi më-sonte se çka është Qeveria, shumëpalë sy e vështronin Bajram Rex-hepin. Ato të bashkësisë ndërkom-bëtare masnin se sa janë kosovarët tëpërgatitur për qeverisje. Sytë eGjarprit, me anë të këshilltarëve që iadërgoi, do të vëzhgonin në çdo mo-ment se a i përmbahej rolit të përcak-tuar, ta ruajë vendin e kryeministrit emos ta mbushë atë me përmbajtje.(Njërin prej tyre B.Rexhepi do ta për-jashtonte më vonë, me cilësiminmjekësor “skizofren”, cilësim që nuki pengoi që edhe sot e kësaj dite të jetënënkryetar i PDK-së).

3.Prej ditës së parë të punës i duhej tëgjente kompromis. Të ishte kryemi-nistër i Kosovës, por jo më i madh sekryetari i PDK-së. Të ishte njeri iPDK-së, por të vendosë korrektësimarrëdhëniesh me ata që nga kjo partishiheshin si armiq, madje deri nëekzekutim – pra me LDK-në, gjegjë-sisht dr. Rugovën. Të ishte nacionalistshqiptar, por të respektonte përfaqë-suesit e serbëve të Kosovës. Të ishte

kryeministër i Kosovës, për shqip-tarët, e për UNMIK-un, “kryesues iinstitucioneve vetëqeverisëse”, aponjë emër të ngjashëm asnjanës.

Po, gjithashtu të ishte në politikë e tëruante virtytet e tij. Njërin prej tyre,trimërinë, që e kishte manifestuar nëluftë, si kirurg në Zonën Operative tëShalës, nuk mund t’ia merrte kush.

Që në fillim të mandatit u krijua pre-sion i madh ndërkombëtar që edhe aitë jetë pjesë e një procesi fillestar ne-gociator me Serbinë në Vjenë.Ndonëse pa shumë përvojë në këtogjëra, vendosi të rezistonte (disa tëtjerë, si kryetari i atëhershëm i Kuven-dit, mezi pritën të hipnin në avion) dhearriti të ruante mendimin e tij deri nëfund, që mos t’i hyhej një aventure qëishte grackë për Kosovën.

Trimëria e tij u bë fizikisht e dukshmegjatë trazirave të marsit të vitit 2004.Në një skenë që duhet të mbahet mend

për shumëçka (posaçërisht për ka-pacitetin e pashtershëm tëvetëshkatërrimit që ka kjo shoqëri),Bajram Rexhepi do t’u prijë anëtarëvetë tjerë të Qeverisë për t’u vërë mesturmës shqiptare që ishte nisur për tëdjegur Çagllavicën serbe dhe trupat eKFOR-it, që ishin mobilizuar për tëpenguar edhe një konflikt ndëretnik.

Bajram Rexhepi ishte figura e vetmepolitike që tregoi përgjegjësinë e pri-jësit, duke e vënë edhe trupin e tij sipengesë për një tragjedi më të madhe.

4.Qe pjesë e një organizate që merrejedhe me politikë. Në perceptimin eshumë njerëzve, raporteve të intelig-jencës së shteteve të NATO-s, e sëfundmi edhe të Prokurorisë sëGjykatës Speciale, një pjesë e prijësvetë organizatës së cilës i përkiste merrejme “zap’imin” e shtetit. Ndërsa Ba-jram Rexhepi e kundronte Qeverinë siinstrument të ndërtimit të shtetit, pri-

jësit e tij politikë e shihnin si sporteltërheqjesh parash. Kur u arrestua Fat-mir Limaj dhe u dërgua në Hagë, prejkryeministrit u kërkua nga shefi i tijqë të prodhojë një milion euro në cash.“Nuk kuptojnë që arka e Qeverisë nukështë kasafortë”, më tha.

Kur ai dilte të pengonte me trupdjegien e Çagllavicës, disa të tjerë tëorganizatës së cilës i përkiste e shihninÇagllavicën si patundshmëri, meçmim gjithnjë e më të lirë nga shkakui frikës së serbëve.

Dhe duke qenë pjesë e kësaj organi-zate, sfida më e madhe e Bajram Rex-hepit qe ruajtja e personalitetit vetjak.Dëshironte të ishte i pavarur, qoftë nëpushtet apo pa të. I nurshëm, kishtembajtur komunikimin pa marrëparasysh dallime politike. Andaj, nëfotografitë e tij zyrtare do të jetëvështirë të gjenden truprojat. Jo rrallë,si kryeministër, i hipte vetë makinësdhe shkonte në Mitrovicë, dukedëgjuar “Rolling Stones” dhe “PinkFloyd” me zë të lartë, aq sa të befa-sonte patrullat e policisë që e ndalninpër tejkalim shpejtësie. Dhe shpesh,deri në përditshmëri, do të ecte vetë,pa kurrfarë përcjelljeje prej zyrës së tijprej ministri të Brendshëm për nëpalestrën “Boro e Ramizi” për të bërëushtrime të fitnesit, në veçanti pasi efitoi betejën kundër kancerit.

Dje u përcoll në varreza të Mitrovicës,siç i ka hije Republikës, me nderimeshtetërore. Shumëkush e përcolli edheme nderime personale, përkundërbindjeve të tjera a të kundërta politike.Apo mu për shkak të bindjeve të tjeraduke respektuar përpjekjen e tij që nëkohë e shoqëri të këqija ta ruajë in-tegritetin personal.

Kur mbërriti në fund të rrugëtimit tëtij jetësor u shndërrua, pa dashur, nënjë metaforë për këtë vend, që gëzohetse mund ta quajë të ndershëm një njeriqë qe anëtar i Partisë që aq dëm i bëriKosovës, dhe që jetën e tij përpiqet taveçojë nga Partia./koha.net

op/ed www.thealbanian.co.uk faqe 6

“Jam i kënaqur me rezultatet emia, dhe jam në dyshim nësedo të studioj në mjekësi apo nëinxhinierii”, ka thënë djaloshishqiptar

Kishte shkuar në Angli,si një refugjat, derisatani ka nota tëshkëlqyeshme dheështë vlerësuar lart përnotat në shkollë.

Kjo është historia e 16-vjeçaritshqiptar, Stiven Bregu. “Erdhinë Bristol dy vjet më parë,duke folur shumë pak gjuhënangleze, por tani ka kaluar njëvarg të klasave të lartë GCSE

(certifikatë vlerësimipër arsimin e mesëm)”,shkruan “Bistol Post”.

Bregu ishte larguarnga Shqipëria në vitin2015 për arsye familja,duke u vendosur nëBristol, për t’iubashkuar St MaryRedcliffe dhe TempleSchool në tetorin e vitittjetër, përcjellalbinfo.ch.

Ai ka arritur nota të larta nëmatematikë, fizikë, biologji ekimi, duke qenë shembull përshumë adoleshentë tjerë.

“Jam i kënaqur me rezul-tatet e mia, dhe jam nëdyshim nëse do të studiojnë mjekësi apo në inx-hinieri. Kam takuarshumë njerëz tëndryshëm, kultura tëndryshme. Në fillim ishtevështirë, por më pas jamambientuar. Dallonshumë nga arsimimi nëShqipëri”,ka thënë djaloshi shqiptar.

Një njeri i bindjeve dhe i baraspeshës

ADOLESHENTI SHQIPTAR, SHEMBULL PËRNOTA TË SHKËLQYESHME NË ANGLI

Dërgojini para të afërmve tuaj në pak minuta.*

moneygram.co.uk | 0800 026 0535*Në varësi të orarit të punës të agjentit dhe të përputhshmërisë me kërkesat rregullatore. Post Office, Tesco, Thomas Cook, Raiffeisen Bank, Societe Generale Albania, Alpha Bank, First Investment Bank, Posta Shqiptare, AK Invest, Banka Credins dhe Banka Kombëtare Tregtare janë agjentë të MoneyGram International Limited në ofrimin e shërbimeve të transferimit të parave. Post Office dhe logoja e Post Office janë marka tregtare të regjistruara të Post Office Ltd. MoneyGram dhe Globe janë marka tregtare të MoneyGram International Limited. Të gjitha markat e tjera janë pronë e zotëruesve të tyre përkatës. MoneyGram International Limited është institucion i autorizuar pagesash i rregulluar në Mbretërinë e Bashkuar nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare. © 2017 MoneyGram. 17-02683

Dërguar nga:

Dhe kudo ku shihni logon MoneyGram

Marrë në:

AKTUALITET www.thealbanian.co.uk faqe 8

STATION EXPRES & PIZZA ITALIA5 Left Side Station Parade Southgate London N14 5BJ

Tel: 020 8882 4178

Ejani dhe provoni shijen e paperseritshme te kuzhinesshqiptare ; Byrekë, Qofte, Meze, Pica Italiane etj

Na gjeni lehte, sapo del nga stacioni i trenit ne SouthgateÇmime të arsyeshm,

Cilësia dhe përkushtimi janë detyrimi ynë Ejani dhe provoni, nuk do të zhgënjeheni

Ju mirepresim

MUHAMET HAMITI

Presidenti Ibrahim Rugova, atithemeltar i Kosovës së pavarur, tashnë dekadën e dytë të jetës së tij nëamshim, kujtohet sa herë i kemi punëtngusht. (“Gjithmonë kur merrngricë/Sjellim ndërmend emrinTënd”, thoshte poeti Sabri Hamiti përGjergj Kastriotin në një poezi të para40 vjetëve). Emrin e Rugovës e për-mendin ata që e kanë dashur e ndjekursi prijës të vetin, por edhe ata që përtë gjallë s’e kanë dashur si burrë poli-tik. Statura e Rugovës dhe vlerësimipër të është rritur edhe në sytë ekundërshtarëve të tij politikë shqip-

tarë, me përjashtim të pinjollëve tëelitës komuniste shqiptare të Ju-gosllavisë që s’ia falin as për sëvdekuri pse, duke u bërë President iKosovës me votë e besim plebishitar,ua kishte prerë rrugën të bëheshinelita që do të trashëgonte baballarët evet.E sjellin ndërmend dhe po e për-mendin Ibrahim Rugovën sot ata, tëshumtën kundërshtarë të dikurshëm,që duan ta eksploatojnë pragmatizmine tij për nevoja të veta, si legjitimimtë mëtesave të veta për pushtet nëdemokracinë e rrëgjuar për fajin etyre.Me 47 mandate deputetësh në legjis-laturat e para të Kuvendit të Kosovëspas luftës (pas zgjedhjeve nacionaletë 2001-shit dhe 2004-shit), LidhjaDemokratike e Kosovës e tij nuk emori postin e Kryeministrit. Kundër-shtarët politikë thoshin se nuk itakonte LDK-së t’i kishte tri postetkryesore të shtetit. (Sot me 39 de-putetë mëtojnë t’i kenë të trijat!). NëQeverinë gjithëpërfshirëse të tripartive (LDK, PDK dhe AAK) u bëkryeministër Bajram Rexhepi i PDK-së, që, kur ndërroi jetë kësaj jave, u

përcoll me fjalë të mira, mbasi lideri ikësaj partie Hashim Thaçi ishte i pa-pranueshëm, ndërsa paraliza e institu-cioneve (“ngërçi politik”, siç po quhettash) mori fund edhe me ndërhyrje tëautoriteteve ndërkombëtare në vend.Herën e dytë, më 2004, Presidenti Ru-gova zgjodhi të hynte në koalicion meAAK-në e Haradinajt, si zgjidhje mëe mirë, dikush do të thoshte më pak ekeqe, prej të dyjave. Argumenti poli-tik me të cilin Rugova u rezistoindërhyrjeve ndërkombëtare, në radhëtë parë amerikane, për të hyrë në koa-licion me PDK-në në emër të sta-bilitetit, ishte se Kosova kishte nevojëtashmë jo për qeveri gjithëpërfshirëse,pa opozitë, siç kishte qenë në man-datin e parë, por për një ambient poli-tik që të kishte Qeveri dhe opozitë tëfortë, si parakusht për zhvillim tëdemokracisë në vend. Jam vetë dësh-mitar i presioneve të fuqishme tëdiplomatëve amerikanë që Rugova tëhynte në koalicion me Thaçin.(Haradinaj mund të përfundojë nëHagë, thoshin ata, siç edhe ndodhimbas 100 ditësh të qeverisjes së tij.Rugova kujtonte prezumimin e pafa-jësisë madje edhe për njerëz me ak-

takuzë, lëre më për ata që s’e kishin,si Haradinaj atëherë. Nëse shpalletaktakuzë, Haradinaj shkon vetë,thoshte ai, siç edhe ndodhi.) Presion ibënin edhe Soren Jessen Petersenit,përfaqësuesit Special të OKB-së, qënë atë kohë kishte prerogativa ligjoretë kundërshtonte zgjedhjendemokratike. Peterseni e mbështetiRugovën.Rugova mund të zgjidhej Kryemi-nistër, post që kishte pushtetinekzekutiv, për aq sa kishte pushtetekzekutiv në Kosovën e administruarefektivisht nga OKB-ja, kur posti iPresidentit ishte të shumtën ceremo-nial. Rugova nuk u bë Presidentthjesht pse donte të quhej President,siç shprehet ndonjë detraktor i tij ma-licioz, por pse me autoritetin moralmundi dhe ushtroi pushtet, bashkë meLDK-në e tij të fortë atëherë, në njëmënyrë që askush tjetër, pa pushtetine tij moral, nuk do të mund ta bënte,në vigjilie të kohës kur duhej të ven-dosej statusi përfundimtar i Kosovësme një proces negociatash ndërkom-bëtare. Rugova kërkonte njohje for-male të pavarësisë së Kosovës edhenë kohën kur njeriu që sot mban

postin e Presidentit të Kosovës, kan-disur prej ndërkombëtare, kërkontemoratorium (të mos flitej) përpavarësi në periudhën e ‘standardevepara statusit’, siç quhej koha në pritjedhe vonesë të fillimit të procesit përpërcaktim të statusit përfundimtar tëKosovës.Në kohën kur hartohej KornizaKushtetuese e Kosovës nga UNMIK-u, edhe serbët edhe rivalët politikëshqiptarë të Rugovës, ishin kundërzgjedhjes se Presidentit të Kosovësme votë të drejtpërdrejtë, siç ekërkonin Rugova dhe LDK-ja. Përserbët zgjedhja e Presidentit me votëishte parashenjë e Kosovës shtet,ndërsa për rivalët shqiptarë siguri seRugova dhe jo ata do të zgjidheshinPresident me votë popullore.Ibrahim Rugova për të gjallë i ka fi-tuar të gjitha zgjedhjet politike nëKosovë. Në ndërkohë, nën udhëheq-jen e tij Kosova kishte fituar lirinë përvete në luftë me Serbinë, falë udhëhe-qjes së tij të mençur, që bëri miq dhepërkrahës të luftës politike dheushtarake të shqiptarëve të Kosovësnë kapërcyell të shekujve.

KUSH E SJELL SOT NDËRMEND EMRIN E RUGOVËS?

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 9

PETRIT KUÇANA

Është më shumë se koklavitje,zbërthimi i saktë i frazeologjisë përministrinë e re nga KryeministriRama për qeverinë e ardhshme;“Ministër shteti për shqiptarët jashtëkufijve”. Edhe caktimi i Pandeli Majkos,megjithë staturën e tij prej politikanipërgjithësisht të pëlqyeshëm, vetëmsa e ngatërron më shumë perceptiminpa llogaritur këtu terminologjinë“ministër shteti” që mesa duket arnonmë së miri mangësitë e emërimeve tëmëhershme “ministër pa portofol”. Nuk duhet aq shumë guxim për tëngritur pikëpyetjen se a ka vërtet (praa do të ketë) ministri për diasporën? Duket e mirëllogaritur nga kryemi-nistri Rama një strategji e tillë, që hiç

më pak apo më shumë na kujton tëfamshmin Samit i Diasporës, që sot ekësaj dite askush nuk mund tënumërojë një produkt, arritje, suksespërveçse lakimeve nëpër lajmet eatyre ditëve.

Megjithëse kryeministri kapremtuar, (për të disten herë) se këtozgjedhje do të jenë të fundit në të cilatemigrantët të mos kenë të drejtën evotës, duket se ka një aspekt që do iheqë çdo “justifikim” të gjendur katërvite më parë, kur premtoi të njëjtëngjë, por që na doli se mërgatashqiptare nuk na paskërka qenë eriregjistruar.

E bash për këtë punë duketse kryeministri, për kijamet nuk kum-toi lajmin e madh për diasporën nëdeklarimin e tij dhe mjegulla për këtëpost u shtua me hutimin e Majkos qëu bë lajm nëpër protal-shmëritëshqiptare.

Mbetet e kuptueshme edhepërkujdesja e disa mediave për tëplotësuar risinë e kabinetit të ri, dukee quajtur ekskluzivisht Majkon siministër të Diasporës, bënë që të vër-shojnë përshëndetjet që erdhën ngamërgimtarët, të cilët shikojnë tekMajko shpëtimtarin e çështjes së tyre,njësoj siç bartnin çantat e kuqe të

Samitit të Diasporës nëpër rrugët eTiranës.

Rikthimi i Pandeli Majkosnë postet ekzekutive me patjetër qëpërbën lajm jo vetëm për nostalgjikët,apo shqiptarët e matanë Drinit. Mëoptimistët do të mund ta shohin “min-istrin e ri” si koordinator të punëve tëshqiptarëve në Ballkan, çka do tëishte vërtet një mision historik nëvetvete. Mbase Majko nuk do tëmund t’i japë fund “harresës reale” sëTiranës zyrtare për shqiptarët që jeto-jnë në trojet e tyre në Ballkan, por sëpaku do të mund të shmangen rastetkur në zyrën e Ramës do të nën-shkruheshin marrëveshje siç ndodhime shqiptarët e Maqedonisë, që do tëvazhdojnë të përmenden më tepër sigafa diplomatike. A do të mundetMajko të jetë një kujdestar i mirë? kjodo të mbetet të shihet.

Pesimistët do e shikojnëMajkon si një lloj sekretari të Ramës,të pafuqishëm për të marrë vendimeqë më shumë do të gjeneronin kon-flikt të brendshëm brendapartiak, sesapunë konkrete, ku mund t’u jepet fundsukseseve me fotot e bukura nëtavolinat e mirëstolisura të mbled-hjeve të përbashkëta të qeveriveshqiptare, apo gjysëm shqiptare në

rajon. Përsa i përket diasporësMajko duhet të nisë punën methemeli, pasi as ai as shefi i tij, nukkanë kë të fajësojnë qoftë edhe përmos-bërjen e asgjëje për diasporën nëkatër vitet e kaluara. Regjistrimi i di-asporës mbetet sfidë në vete dhekurrsesi nuk mund të perceptohetdiplomacia dhe kryesisht ajoekonomike pa emigrantët, pra shqip-tarët që deri më sot në pjesën më tëmirë të tyre nuk kanë arritur të depër-tojnë muret korruptive të zyrtarëve që“duan kafenë”, qoftë edhe për të in-vestuar në atdhe. (Mbase nuk duhet“reklamuar” shumë shifra frikësuesee mbylljes së bizneseve në Shqipërinëe etur për investime)

Kurrsesi Majkon nuk mundta perceptojmë si zogun shëtitës nëpërfolezat shqiptare nëpër botë, sesathemeluesin e strategjive që do të kri-jojë hapësirat dhe mundësitë ebashkëpunimit me spektatorët e mëd-henj, me të harruarit e mëdhenj. Dias-pora pret tashmë që t’i këputet laku imosvëmendjes, anashkalimit, har-resës dhe të jetë së paku si vendetfqinjë; pra të ketë të drejtën e votës nëvendet ku jeton. Kjo mbetet impera-tive. A do të mund Majko ta realizojëkëtë?

Gjithçka mbetet për t’uparë, por Majko duhet të vetëdijeso-het se diaspora është shumë mëshumë se një karrierë ministri cilidoqoftë ai, shumë më shumë se njëfjalim demagogjik ose jo në parla-ment... Diaspora është histori.

Për shumë realistë mbetet epapranueshme qasja e deritanishmeapo qoftë edhe “ngatërresa e fundit”ku nuk u bë një ministri krejtësisht përdiasporën, aq më tepër kur të merretvesh se buxheti i kësaj ministrie, do tëjetë më i vogël se ai i një OJQ-jeshqiptare në Londër.

Një gjë është e sigurtë. Ngaministri Majko dhe qeveria pritetshumë, pasi tashmë s’do të mund taketë fajin as Saliu as hisetarët e tep-sisë. Do të jetë i papranueshëm çdolloj justifikimi i Ministrit të ri përbarutin e lagur...Nëse terminologjia “Ministër shtetipër shqiptarët jashtë kufijve” mbetetmbulojë e përkryer e kryeministritRama, një pyetje do të jetë non-stop engritur mbi karrierat e reja dhe të vje-tra. A do të mund të jetë Majko Min-istër i Diasporës?Kurrsesi nuk do të donim që tashikonim atë si diellin “që shumë poshndrit e pak po nxeh”...

A DO TË MUND TË JETË MAJKO MINISTËR I DIASPORËS?

ACCIDENT CLAIMSACCIDENT CLAIMS

273 Fore Street, Edmonton London N9 0PDT. 0208 807 1676 I M. 07886 446 751E.enquiries@advantagesolicitors.com

W. www.advantagesolicitors.com

Adresa573 Green LanesLondon N8 0RL

Tel: 020 8341 3185

OBSTETRIKË& GJINEKOLOGJI

-Simptomat e menopauzës-Vlerësim i shëndetit të gruas-Crregullimet menstruale-Menaxhimi i simptomit en-dometriozis-Trajtimi i dhimbjeve seksuale

MJEKU IPËRGJITHSHËM

-Mjekët e përgjithshëm menaxhojnësëmundje që prekin të rriturit, dukeëprfshirë viruse dhe infeksionetipike, depresioni dhe ankthi, apodhimbjet dhe vuajtjet që smund tiidentifikoni. Mjekët e përgjithshëmtrajtojnë gjithashtu edhe sëmundjetkronike si diabeti, hipertensioni,kolesteroli i lartë dhe astma.

PRAKTIKUESIT EPËRGJITHSHËM

I trajtojnë pacientët me një llojsh-mëri komplikimesh mjkësore si dhei referojnë ato në spitale dhe shër-bime të tjera mjekësore për shër-bim urgjent dhe të specializuar.

PediatrëtPediatrët janë mjekë që trajtojnecështje specifik të shëndetit, së-mundje dhe crregullime që lidhenme stadet e rritjes dhe zhvillimit.Kjo është një zonë e mjekësisë kumjekët punojnë ngushtë me pa-cientët dhe familjet e tyre.

Ne ofrojmë përkujdesje gjinekologjike për gratë e të gjithamoshave, me shërbimet tona: duke përdorur teknologjinëmë të fundit, ne mundësojmë imazhe 3D/4D me ultratinguj

Kirurgu i prgjithshëm -Operacioni i synetit në dhoma moderne -Gjendra tiroide dhe sëmundje të tjeraendokrinologjike-Diagnostikimi dhe trajtimi i problemevGIS

Mjekë për dietat-Nutricioni dhe menaxhimi i peshës neshtatzani-Periudha e ngjizjes dhe ushqyerja megji-Nutricioni dhe menaxhimi i peshës nëadoleshencë

Shërbim stomatologik-Ne mundësojme garanci me cilësi tëlarte dentare ndërkohë që shpenzoni50-70% më pal krahasuar me stoma-tologët e tjerë lokalë në UK.

PsikoterapiaNe e shikojme terapinë si procesin e tëmësuarit se si të përfitojmë maksimu-min nga jeta e përditshme në rrethanatë vështira. Kjo nuk do të thotë të mo-hojmë realitetin e përpjekjeve tona portë mësojmë se si përballemi meveshtirësite ne menyra të përgjegjshme

UrologjiaUrologjisti është një person i special-izuar në sëmudnje të traktit urinar dhesistemit riprodhues mashkullor.Kjo përfshin sëmundje që ndikojnë:veshkat, mëlcine, prostatën etj

Terapi bukurieTeknologjia më e fundit me laser,depilimi, zbardhja dhe forcimi ilëkurës me terapi ozoni, botox, filler,masazh kimik, mesoterapi dhe PRP.

Shëndeti juaj është i rëndësishëm për ne

op/ed www.thealbanian.co.uk faqe 12

DAUT DAUTI

Ky është një udhëpërshkrim i imi përTivarin i cili është botuar në vitin 2010dhe të cilin po e nxjerrë këtu mekërkesë të disa miqëve. Udhëpër-shkrimi përmbanë një vështrim tëshkurtër historik për këtë qytet i cilidikur ishte tërësisht shqiptar. Ky ud-hëpërshkrim paraqet edhe gjendjen etashme (të rëndë) të shqiptarëve në këtëqytet dhe rreth tij:Në shpirtin e shqiptarit, gjatë historisë,asnjë qytet nuk ka lënë plagë më shumëse Tivari. Ende vërehen gërvishjet nëkrenarinë shqiptare që ka shkaktuar kyqytet. Ajo që ndodh edhe sot me shqip-tarët në Tivar ngacmon mendjen dheshkakton shqetësime shpirtërore. Mefaktorizimin e shqiptarëve në dy shtetetfqinje të Malit të Zi (Shqipëri dheKosovë) njeriu do të mendonte se ky re-alitet do të duhej t’u sillte të mirashqiptarëve atje. Por, për fat të keq, kjonuk vlen për shqiptarët e komunës sëTivarit, të cilët sipas statistikave tësotme zyrtare llogariten të jenë dikurreth 5500. Fotografitë e vjetra të Tivarit, të botuarapara rënies së tij nën sundimin e Malittë Zi, shfaqin pamjen e një qyteti mad-hështor. Qindra shtëpi, brenda murevetë kalasë dhe rreth saj, qëndrojnë shtat-larta dhe elegante. Në mesin e tyre vendtë rëndësishëm zënë ndërtesat im-pozante publike siç janë ato të admin-istratës, pallatet, kazermat, hamamet,xhamitë dhe kishat. Diku rreth 4000banorë kanë gjallëruar brenda këtyremureve të kalasë.Qyteti daton që nga shekulli V para e.s.Atëherë Tivari banohej dhe sundohejnga fisi ilir i enkelejdëve. Në mesjetëky qytet sundohet, me ndërrime, ngaBalshajt, Brankoviqët dhe venedikasit.Në mesin e shekullit XVI Tivari kishte30 pallate të stilit gotik të renesancësdhe 16 kisha e manastire. Në vitin 1571qyteti, pa luftë, kaloi nën sundim tëotomanëve. Nën otomanët Tivari fitoirëndësi edhe më të madhe dhe shënontekufirin veri-perëndimor jo vetëm tëPerandorisë Otomane por aty edhe për-fundonte shtrirja etnike e popullsisëshumicë, asaj shqiptare. Një fotografie bërë në vitin 1877, një vit para rëniessë qytetit nën okupimin malazez, shihenshtëpitë e bukura mbi të cilat domino-jnë disa kisha dhe së paku tri minare.Në një fotografi tjetër, e bërë gati 80vite më vonë, më saktësisht në vitin1960, shihen vetëm rrënojat. Para disaviteve, me anë të një programi të ishfederatës jugosllave, janë rindërtuardiku rreth 10 objekte, përfshirëakauduktin.Për të pasur ndonjë parafytyrim përkëtë qytet të vjetër, organet e sotme tështetit malazez, nëpërmes të “Kulturni

Centar Bar”, kanë botuar një prospektqë për turistët shitet disa metra brendaportës kryesore, jo larg kishës së ShënNikollës dhe mbi një çezme otomanenë të cilën duket se është duke rrjedhëujë pa ndërprerë që nga lashtësia. Sipasinformatave të këtij prospekti, “Bari”,siç i thonë malazezët Tivarit (pa shp-jeguar pse është bërë ndërrimi i emrit),është “çliruar” nga ushtria malazeze nëvitin 1878. Nuk ka asnjë fjalë shp-jeguese në lidhje me atë se kush ishin “të çliruarit”. Është çështje e dokumen-tuar se Tivari nuk kishte asnjë banor tëpërhershëm malazez. Prospekti nukpërmban asnjë fjalë të vetme përbanorët shqiptarë të cilët atëherë duk-shëm e dominonin numerikisht këtëqytet. Nuk flitet as për sundiminotoman. Pos një hamami dhe Shtëpisësë Barotit asgjë tjetër otomane nukvërehet. Të shënuara ekzistojnë vetëmdisa kisha por pa shpjegime se ato ishinfaltore të shqiptarëve katolikë. Kyprospekt “turistik” tërësisht e ka fshe-hur ekzistimin e xhamive të atëhershmedhe popullatën shqiptare. Ku u tretënshqiptarët? Sipas informatave, gjatëluftimeve me otomanët qyteti ishteshkatërruar dhe që nga rënia në duart emalazezëve popullsia ishte përzënë pordisa kishin mbetur në rrethinën e Tivarittë sotëm. Edhepse numri i mbetur ishqiptarëve ishte dukshëm më i vogëlkrahasuar me atë të para rënies së këtijqyteti, ata, megjithatë, ende përbëninshumicën në krahasim me popullsinëmalazeze, numri i të cilëve u rrit duk-shëm me ardhacakë të rinj.Shënimet e huaja të asaj kohe, që sotjanë dokumentet dhe dëshmi, shpalosinrealitetin. Kirby Green, konsulli bri-tanik i dërguar në Shqipëri, nga Shko-

dra e ka përshkruar në detaje këtë situ-atë. Sipas konsullit britanik, në fund tëdhjetorit të vitit 1877 të gjithë e kishintë qartë se rënia e Tivarit ishte çështjeditësh. Ato ditë ishte arritur një mar-rëveshje në mes Malit të Zi, Austro-Hungarisë dhe Perandorisë Otomane.Marrëveshja kishte të bëjë me lejimin edy anijeve luftarake austro-hungarezepër tërheqjen e disa qindra shqiptarëvekatolikë nga Tivari për në Budvë. Kurmalazezët kishin nisur sulmet nëbregdetin shqiptar të sunduar ngaotomanët këta shqiptarë ishin marrë nënmbrojtje të konsullatës Austro-Hun-gareze. Tërheqja e tyre nga Tivari përnë Budvë u bë me 30 dhjetor 1877. Siçshënon konsulli Green, transporti ishqiptarëve u bë me anijen austro –hungareze e quajtur “Don Juan” qëkishte ardhur në Tivar nga Dubrovniku.Ende pa rënë Tivari, territori Austro-Hungarez, Dalmacia, ishte bërë vend qëkishte strehuar disa dhjetëra mijërarefugjatë shqiptarë.Me 10 janar 1878, pas një lufte të gjatë,malazezët okupuan Tivarin. Pas kësajngjarje, shumë shqiptarë myslimanë poredhe katolikë, u shpërngulën në drejtimtë Shkodrës. Komandanti malazez, vo-jvoda Maqo Verbica (Masho Vrbica,sipas shënimeve malazeze), udhëhoqisulmet kundër Tivarit, dhe i cili ishteministri i parë i brendshëm i këtij shteti,si dhe themeluesi dhe shefi i pare i shër-bimit sekret malazez. Ai u bë i njohurpër metodat e tija të egra për dëbimin eshqiptarëve nga tokat e tyre që uokupuan nga Mali i Zi.Vizitori i ditëve të sotme vëren se munë hyrje të kalasë, nën mbulesën eportës kryesore të qytetit, qëndron njëpresë e vjetër, e ndërtuar nga druri, e

cila dikur ka shërbyer për shtypjen ekokrrave të ullirit nga ku është prodhuarvaji. Ky është objekti i vetëm lëvizës qëduket që ka mbetur nga koha elavdishme e këtij lloji të manifakturëskur rreth këtij qyteti prodhohej vaji i ul-lirit i cili kërkohej gjithandej botës sëatëhershme. Brenda kalasë nuk shihetndonjë gjë e rëndësishme që do të mundtë dëshmonte për lavdinë otomane.Poshtë mureve kalasë gjendet vendba-nimi i vjetër i Tivarit, të cilin malazezëte quajnë “Stari Grad Bar”. Të gjithë edinë se kjo pjesë dominohet ngabanorët shqiptarë. Nën këtë vendbanim,në drejtim të perëndimit, shtrihet fushaqë shpie në det dhe në portin e rëndë-sishëm rreth të cilit është ndërtuar qytetii ri që mban po këtë emër. Qyteti ivjetër, në të dy anët e rrugës kryesore,ka ruajtur disa ndërtesa të ngritura jomë herët se një shekull. Disa prej këtyrendërtesave vuajnë nga vjetërsia dhe tëpashfrytëzuara qëndrojnë të mbyllurame dry. Megjithatë, nuk është i vogëlnumri i kafeneve në këtë rrugë që qonte hyrja e kalasë. Kafenetë dhe restoran-tet mundohen të japin pamje të traditësmalazeze, nëse një gjë e tillë ekziston.Aty këtu shihen edhe disa shitore të su-venireve me shitës të ulur para derëspasi që mungojnë blerësit. Në paraditën e mesit të gushtit kjo rrugë ështëgati e zbrazur.

“Kafana Sloga”, për tarracëshfrytëzon gati gjysmën e rrugës kujanë vendosur disa tavolina. Ulur, mekomoditet, qëndron vetëm një mysafirqë përpara ka një gotë raki. Musafiridoli të ishte vendas. Sapo zura vend nënjërën nga tavolinat, ai ia lëshoi një zëkamerierit. “O Shaban, hajde” i thaduke ia bërë me gjeste se kishte për të

shërbyer një mysafir. Shabani nukvonoi dhe erdhi duke e lëshuar një sh-puzore në tavolinë e duke më shikuarnë sy në mënyrë pyetëse por pa nxjerrëfjalë nga goja.“Një birrë të Nikshiqit”, i thashë. Sha-bani duke i ngritur vetullat dhe meballin e mërrolur, ma ktheu po ashtu mepyetje, por në serbisht:”Molim!?”.“Një birrë” i tash edhe një herë. “Aha,vi hoçete pivo” më tha duke u munduartë linte përshtypjen se kinse ishte ihabitur dhe kinse nuk e kuptoi gjuhënme të cilën i fola unë.Pas pak çasteve në tavolinën afër mejeu ulën dy vajza ruse të cilat e porositënnjë koka-kollë dhe dy gota të zbrazëta.Nga ana e poshtme e rrugës erdhi njëjevge me një qen të vogël i cili i vallë-zonte pas. Qeni, si njëfarë akrobati,dilte edhe para jevgës pasi që ajo emashtronte me një copë mish duke iambajtur në lartësi të paarritshme“pinkit” siç e thërriste kur ai largohejdhe braktiste shkurtazi lojën. Këtëshfaqje të jevgës me qenin e përcillnintë gjithë kalimtarët e rastit.Nga zhytja në rolin e spektatorit mënxori njëra nga ruset, e cila nga pozitaulur, gati u shtri me kokë e me trup nëdrejtim timin. Me një anglishte të çalëdhe duke i ofruar dy gishta afër buzëvetë saj të njoma më tha:” Uan cigaretpliiz”? Ia dhashë dy. Cigaret gjithmonëjanë shkas për fillim të bisedave . Pavonuar, dhe pa hezituar, rusja tjetër, menjë anglishte poashtu të thyer, më pyeti:“Ju llajk plezhër us”. Me të parëmënyrën se si qesha unë, ato e kuptuanqë nuk do të merrem me këtë propozim.Pas një shushuritjeje që bënë mes vete,ruset u larguan edhepse unë nuk e moravesh nëse ato kërkuan të më “kënaqnin”mua apo unë t’i “kënaqja” ato. Sido-qoftë, ato shpejt e hetuan se nuk isha aspër njërin e as për tjetrin opsion. Natyr-isht që ruset nuk ishin nga ato që bren-goseshin për politikë e as marrëdhëniendërkombëtare kështu që nuk pati kup-tim të kërkoja nga to arsyen se pseshteti tyre nuk e njihte pavarësinë eKosovës. Gjatë kësaj kohe të shkurtër, para meje,nën hijen e çatisë së kafenesë “Sloga”,u krijua pamja e zakonshme ballkanike.Në tavolinën e “mysafirit” ishin uluredhe dy veta, me siguri malazezë, tëcilëve iu bashkua edhe i zoti i kafenesë,Shabani. Nuk vonoi shumë dhe ngakuzhina doli edhe Nura (me siguri gru-aja e Shabanit) me një pjatë të mbushurme qebapa duke u munduar me kujdest’i gjente vend mbi tavolinë. Ende papërfunduar birrën, kësaj shoqërie tëhareshme iu bashkua edhe një jevg. Aisolli një “gajbe” plot me fiq të njomë eqë më vonë ia shiti Shabanit për 1 euro.Papritmas u krijua një zhurmë kurtavolinës iu afrua një jevge e nervozuardhe e cila filloi t’i bërtiste jevgut, i cili,po ashtu, filloi t’i përgjigjej asaj me bër-tima e sharje. Gjatë këtij komunikimi tëzhurmshëm u pa se ishin qiftbashkëshortor. Jevga kërkonte arsyedhe llogari nga burri i cili mbrëmë nuki kishte shkuar në shtëpi. Kjo pamje zg-jati disa minuta dhe përfundoi kurjevgu, në kulm të nervozizmit, u ngritnë këmbë dhe e kapi për krahu jevgëndhe e shtyri fuqishëm duke i bërti-tur:”Marsh u p.. mater!” dhe duke iashtuar edhe një varg të sharash tjera tëlarmishme siç dinë t’i bëjnë vetëmjevgjit. Të gjithë qeshën derisa jevgalargohej duke sharë e mallkuar jevgundhe duke ia mbledhur betë.

TIVARI

BEKIM BISLIMI

Serbia, përmes dialogut të saj brend-shëm për Kosovën, të iniciuar javëmë parë nga presidenti serb Aleksan-dar Vuçiç, po shkon drejt qëllimit qëta bëjë jofunksional shtetin eKosovës, ta zhbëjë atë, si dhe ta ndajëatë, vlerësojnë njohësit e zhvillimevepolitike, shqiptarë dhe serb.Në rubrikën e përjavshme “Fokus” tëRadios Evropa e Lirë, ata shprehindyshimet e tyre lidhur me skenarëtdhe qëllimet e vërteta të nismës sëVuçiçit për dialogun e brendshëm nëSerbi për Kosovën.Dy skenarë dhe shpërndarje epërgjegjësisëNjohësi i zhvillimeve politike, ViganQorolli, profesor i të DrejtësNdërkombëtare në Universitetin e Pr-ishtinës, duke folur për RadionEvropa e Lirë, thotë se nisma e pres-identit serb, Vuçiç, tashmë ka nxjerrënë pah se Serbia gjendet para dy ske-narëve.Sipas tij, skenari i parë është që, paspresionit nga Bashkimi Evropian,Serbia ta heqë nga Kushtetuta e sajKosovën, për t’i hapur vetes rrugën eintegrimit evropian, si dhe të modi-fikohet qëndrimi politik i Serbisë apotë zbutet qëndrimi i saj armiqësorndaj Kosovës, që të mos pengohetpërparimi i kësaj të fundit në arenënndërkombëtare.Ndërkaq, skenari i dytë, siç thotë pro-fesor Qorolli, është ajo që tashmë poe bën Serbia, margjinalizimi për-brenda këtij vendi i çështjes së nor-malizimit të raporteve me Kosovën,për faktin se populli në Serbi është ilodhur nga kjo çështje, ndërkohë qëdo të zhvillojë politikat e saj në vijatjera.“Kjo nënkupton një skenar që do tëprodhojë edhe kërkesën eksplicitetashmë të Serbisë, që flet për një llojdemarkacioni ndërmjet shqiptarëvedhe serbëve, si dhe zhbërjen e Repub-likës së Kosovës dhe që pjesën tjetërtë Kosovës, tek Ibri, ta ndajë meShqipërinë. Ky është skenari qëtashmë Serbia edhe zyrtarisht po e

promovon”, thotë Qorolli.Njohësi i zhvillimeve politike, PetarMiletiç, ish-deputet i Kuvendit tëKosovës nga radhët e komunitetitserb, shpreh bindjen se presidentiserb, Vuçiç, është në presionin e fak-torëve ndërkombëtarë dhe me nxitjene një dialogu të brendshëm serb përKosovën, po përpiqet të dalë nga sit-uata e vështirë.

“Duke nisur rrëfimin për një dialog tëbrendshëm, ai po përpiqet që njëpjesë të përgjegjësisë për veprimet eardhshme t’i bartë edhe tek aktorëttjerë politikë. Kështu që unë mendojqë e gjithë kjo më tepër është për për-dorim të jashtëm, do të thotë si njëporosi e Vuçiçit se ai megjithatë popërpiqet të bëjë diçka. Kjo është es-enca e rrëfimit”, thotë Miletiç.

“Balona provues”, çfarë ështëserbe e çfarë shqiptare

Në muajin korrik, kur presidenti serbVuçiç kishte folur për nevojën e nis-jes së një dialogu të brendshëm serbpër Kosovën, në një shkrim autorialpër një media të Beogradit, Vuçiç patitheksuar “duhet provuar që të jemireal dhe të mos lejojmë që të hum-basim ose dikujt t’ia dorëzojmë atë që

kemi, por edhe të mos presim se do tëna kthehet në dorë ajo që e kemihumbur kaherë”.Megjithatë, ditë më parë, Vuçiç uka thënë mediave serbe se dialogutashmë ka nisur.

“Dialogu ka nisur me të madhe.Numri më i madh i njerëzve ngaskena publike po deklarohen për këtëdhe do të vazhdojnë të deklarohen.Por, vazhdimi i këtyre bisedave do tëbëhet në disa rrathë koncentrik. Besojqë është vendi për këtë edhe nëKëshillat e Kuvendit Popullor, mëpas edhe në seancat plenare të Ku-vendit, ndonëse të gjithë do ta shfry-tëzojnë këtë për përplasje politike.Por, këtë duhet ta bëjmë, sepse ështëobligim”, ka thënë Vuçiç.

Ai ka shtuar se në dialog do të përf-shihet edhe shoqëria civile dhe sek-tori joqeveritar, Kisha serbe dheAkademia e Arteve, për të parë nësedo të mund të arrihen përfundimet.

Ministri i Punëve të Jashtme i Ser-bisë, Ivica Daçiç, kohë më parë kadeklaruar për mediet serbe se ideja etij është që të definohet se çfarë nëKosovë është serbe, e çfarë shqiptare.

“Nuk po flas për ndarje, por thjeshtpo flas për definimin e asaj që është‘serbe’ dhe asaj që është ‘shqiptare’.Te ne ekzistojnë shumë më tepër tëtillë që mendojnë se Kosova është ehumbur dhe që mendojnë se ky dia-log është nisur për ta pranuar Kosovë.Për diçka të tillë dialogu nuk nevo-jitet. Por, kjo Qeveri e Serbisë dhe kypresident i Serbisë, nuk do ta bëjnëkëtë”, ka thënë Daçiç.Por, njohësi i zhvillimeve politike,Rangjel Nojkiç, po ashtu ish-deputeti Kuvendit të Kosovës nga radhët ekomunitetit serb, vlerëson se au-toritetet e Beogradit, në forma tëndryshme, por me një qëllim, po ten-tojnë ta matin pulsin jo vetëm të opin-ionit në Serbi, por edhe të faktoritndërkombëtar.“Po shoh se po insistohet shumë përnjë ndarje. Edhe ai, Vuçiç, po tentonqë të lëshojë disa balona provues qëta shohë se në cilin drejtim do tëmund t’i zhvillojë ato bisedime. Nëqoftë se dikush do të paraqitej dhe dotë thoshte ‘eja të flasim për ndarjen’,atëherë mjaft njerëz do të peshko-heshin në një karrem të tillë”.

“Kjo është krejtësisht e pamundurdhe joreale dhe mendoj që ai, vetëmatëherë do të pësonte thyerje parapërfaqësuesve të bashkësisëndërkombëtare, por edhe brendabashkësisë serbe, e në fund edhe nëBeograd”, vlerëson Nojkiç.

Ndikimi në marrëdhëniet Kosovë-SerbiPor, a pritet të ketë ndikim dialogu ibrendshëm në Serbi për Kosovën, nëraportet ndërmjet dy shteteve, të cilattash e 6 vjet kanë zhvilluar dialogunnë Bruksel për normalizimin e mar-rëdhënieve?Miletiç shpreh dyshimin se dialogu ubrendshëm serb do të mund të

ndikojë në klimën e raporteve të Ser-bisë me Kosovën, përveç nëse ai për-fundon me rezultate.“Unë dyshoj që me këtë dialog tëbrendshëm mund të vijë deri tendonjë përmirësim i marrëdhënievendërmjet Serbisë dhe Kosovës.Përveç, në rast se pas atij dialogu tëbrendshëm , që do të ndodhë ose jo,do të arrihet tek disa veprimedrastike. Atëherë do të mund të prisnidiçka. Nuk e di çka, përmirësim apopërkeqësim. Do të varet nga atoveprime. Por, kryesisht, më tepërvaret nga vendimet se nga vet dia-logu”, thekson Miletiç.Megjithatë, profesor Qorolli shprehdrojën se dialogu i brendshëm serbmund të prodhojë rezultate, të cilatSerbia do të përpiqet t’i përdorëkundër Kosovës.“Në rast se Serbia detyrohet ngaBashkimi Evropianqë ta tërheqë ngapreambula e Kushtetutës së sajKosovën, atëherë frika ime kryesoreështë që do të jetë një hap pasues,forcimi i një autoriteti ekstra-legaldhe një ‘djalli’ kushtetues, siç ështënë sistemin kushtetues të Kosovës, eqë mund të jetë asociacioni i komu-nave me shumicë serbe. Nëse Serbia,do të thotë Beogradi zyrtar, tenton qëta manipulojë Kosovën përmes ListësSerbe dhe me Asociacionin e komu-nave me shumicë serbe, atëherë do tëjetë një telashe serioze për Kosovën”,vlerëson Qorolli.Ndërkohë, autoritetet e Kosovës,kanë shprehur indiferencë ndaj nis-mës së Vuçiqit për dialogun e brend-shëm serb për Kosovën, duke ekonsideruar atë si çështje të brend-shme të Serbisë, por edhe për shkaktë paqartësive rreth formimit të insti-tucioneve, pas zgjedhjeve tëparakohshme parlamentare të 11 qer-shorit.

op/ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 13

SKENARËT NGA DIALOGU I BRENDSHËM SERB PËR KOSOVËN

Kjo shoqëri e hareshme dikur e ndaligazin shpotitës ndaj jevgës por filluantë qeshnin sërish kur Shabani filloi t’utregonte diçka me zë të ulët. Të qeshu-rat e tyre tashti ishin më të matura. Fil-loi të më brejë dyshimi që objekt i tëqeshurave tashti isha unë pasi që Sha-bani me siguri u tregonte se kisha bërëporosinë në gjuhën shqipe. Edhe mëshumë u binda kur këta filluan të mëshikonin vjedhurazi. Dikur më harruanmua dhe pas ngritjeve të dollive të një-pasnjëshme filluan biseda tjera. Në njëmoment këtyre iu bashkua edhe njëshok tjetër dhe këtë situatë e shfrytë-zova edhe unë për t’i pyetur përpërkatësitë e tyre kombëtare. Mezi mëdhanë përgjigje.Pastaj vazhduan rutinën e tyre - me sig-uri të përditshme - të muhabetit megota të rakisë në dorë. Tre shqiptarë,dy malazezë, një musliman dhe njëjevg kuvendonin harmonishëm në ser-

bisht. Dikur, këtyre kombinimeve tëshoqërive në miniaturë, u thoshim “Ju-gosllavija u malom”. Athua si endiejnë veten sot ata të cilët për “linguafranca” e kanë ende serbishten? Por,pyetja që më shqetësonte më shumëishte: Pse shqiptarët nuk flasin shqip?Së paku në mes vete? Pse refuzuan tëflisnin me mua në shqip?Përgjigjen e gjeta disa minuta më vonëdhe vetëm disa qindra metra larg nga“Sloga”, në spitalin e këtij qyteti. Nërepartin e kirurgjisë është e shtrirëAjsheja, një plakë 83 vjeçare. Ajo ështënga ato gratë e rralla shqiptare që mepamjen e saj rrezaton respekt tëgjithanshëm dhe që të gjithë do ta thër-risnin nënë. Ajo është nga ato plakat qëtë zgjojnë kureshtjen dhe të bëjnë të nd-jehesh mirë kur të shikojnë e edhe mëmirë kur fillojnë të flasin.Nëna Ajshe, një ditë duke ecur nëoborr, ishte rrëzuar dhe kishte krisur

një asht të këmbës së majtë. Tashti qën-dron shtrirë sikur e ngjitur për shtratipor zëri i saj kumbon sikur të dilte ngafoltorja e ndonjë burrështeti tëlavdishëm. Asnjë fjalë të vetme ser-bisht nuk e di. Mjekët dhe infermieretme nënën Ajshe komunikojnë dukesjellë përkthyes të cilët poashtu janëpacientë shqiptarë nga dhomat tjera tëkëtij reparti. Kjo plakë fisnike kamendje të kthjellët si loti dhe zotëronnjë të folme të shqipes që rrjedh me njëëmbëlsi të rrallë.Mënyra si i rrëfen ajo ngjarjet ështëtejet specifike. Së pari e tregon tejetshkurt temën, pastaj kornizën, dhe mëvonë i fut detalet. “Edhe nji herë tjetëre kam pasë punën keq” më tha duke umunduar ta rehatonte kokën mbi jastëk.Nëna Ajshe ka dy djem në Amerikë.Kur kishte shkuar para disa viteve qët’i vizitonte, kishte përjetuar një fatke-qësi. Një ditë kishte dalë në qytet për të

shëtitur dhe papritmas e kishte përpla-sur përtokë një veturë. E kishin dër-guar në spital por ishte liruar gatimenjëherë pasi që nuk kishte marrëndonjë lëndim serioz. Kur e pyeta secili spital ishte më i mirë, ky apo ai nëAmerikë, ajo, duke ofsha, tha:”Ah,Amerika....”, sikur deshi të thoshte sekëtu nuk ka vend për krahasim.

Pasi ia shpjegova rastin qëmë ndodhi me të folmen time në“Sloga”, e pyeta: “Pse këta njerëz nukflasin shqip”? Duke lëvizur duart muashtu sikur referët që japin shenjë përpërfundim të ndeshjes në futboll, maktheu: “ Jemi ba si jevgjit”. Në mënyrënënçmuese për këta njerëz, e tha këtëfjalë, duke dashur ta shpjegontemungesën e konsideratës për gjuhën,kulturën, historinë dhe trashëgiminë nëtërësi.Situata u bë edhe më e qartë kur në viz-itë nënës Ajshe i erdhi djali i motrës,

Ademi. Ai me vete kishte të birin i cilidukej të ishte rreth 18 vjeç. Ademijeton në Bar, siç i thotë ai Tivarit, dhenë të folmen e tij shqipe fut plot fjalëserbe. Djali i tij nuk di ta flasë asnjëfjalë shqip. Si është e mundur kjo?“Vetë i kemi fajet. Ne u kemi folur ser-bisht në shtëpi pa na detyruar askush”mundohet si nën faj ta shpjegojë gjend-jen Ademi. “Dikur kemi menduar seduhet të flitet vetëm kjo gjuhë, se ështëgjuhë e shtetit” vazhdon ta arsyetojkëtë palogjikshmëri që shpjegon asim-ilimin gjuhësor të disa shqiptarëve tëTivarit me rrethinë. “Unë nuk mun-dem me e përbi këtë hesap” thotë nënaAjshe duke e lëvizur kokën në shenjëmohimi e refuzimi të kësaj situate.Nëna Ajshe nuk e fsheh mllefin. Asaj,sikur edhe shumë nënave tjera në këtoanë, ende pa mbërri në gjeneratën etretë, para syve u shkrihet fara dhefisi.Koordinimi dhe krijimi i mundë-

NGA SHABAN MURATI

Kriza diplomatike midis Serbisë dheShkupit mbaroi ashtu si nisi, artifi-ciale dhe bizantine. E nisi Serbia në20 gusht me vendimin e padëgjuarndonjëherë në analet diplomatike “përtë thirrur në atdhe për konsultime”gjithë stafin e ambasadës serbe nëShkup. Historia e diplomacisë deritani njeh që thirret ambasadori përkonsultime në shenjë proteste, por qëtë thirret edhe sekretari i tretë edhekafazi për konsultime, kjo është njëshpikje serbe. Nuk shpjegoi as presi-denti serb dhe as ministri i jashtëmserb pse u ndërmor ky hap i paza-kontë, që zakonisht merret kur ndër-priten marrëdhëniet diplomatike, kurshteti pritës është në prag të luftës, osekur kërcënimi terrorist kundër am-basadës është konfirmuar. Beograditha vetëm në mënyrë të vagulluar seMaqedonia po kryente veprimtariofensive kundër institucioneve të Ser-bisë, duke i lënë fushë të lirë të gjithafantazive dhe fakenews-eve serbe,maqedonase dhe ruse për Kosovën,për UNESCO-n, për CIA-n, etj.

Që kriza diplomatike e re ishte edheartificiale, edhe bizantine, e tregoishfryrja e shpejtë e saj brenda treditësh, kur të mërkurën folën në tele-fon presidenti i Serbisë me kryemi-nistrin e Maqedonisë dhe nga telefonidoli dhe një komunikatë e përbashkëtoptimiste. Po atë ditë folën në telefonministri i Jashtëm i Serbisë me min-istrin e Jashtëm të Maqedonisë. Të en-jten Presidenti i Serbisë pritiambasadoren e Maqedonisë nëBeograd dhe po atë ditë stafi diplo-matik i ambasadës serbe në Shkup urikthye në ambasadë, nga iku parakatër ditësh. Ambasadorja serbe do tëkthehet në 31 gusht dhe do të pritet tënesërmen nga kryeministri maqe-donas. Në 25 gusht në Nish u zhvilluatakimi i posaçëm midis ministrit tëJashtëm serb dhe ministrit të Jashtëmmaqedonas dhe iu vu kapaku asaj qëministri i Jashtëm maqedonas, në kon-ferencën e përbashkët të shtypit mehomologun serb, e përkufizoi si “pakditë relative turbulente në marrëd-hëniet dypalëshe”. Divorci i bujshëmdiplomatik serbo-maqedonas zgjati sanjë shi vere, çka tregon sa artificialishte. Po kaq absurd ishte dhe motivii shkrirjes diplomatike, kur Daçiçdeklaroi në 25 gusht se informacionete zbulimit, që ka marrë Serbia, nuklidhen me qeverinë e Maqedonisë, porme sektorin e sigurimit me ndërhyrjene faktorit të huaj. Po kaq absurd ishte

dhe justifikimi i shkrirjes së shpejtëdiplomatike nga ministri i Jashtëmmaqedonas, i cili përsëriti argumentinserb se informacionet nuk implikojnëqeverinë e Maqedonisë.

Përtej stuhisë diplomatike të gotës sëujit apo lojës infantile diplomatikeserbo-maqedonase të tipit “ngriva-shkriva”, ngjarja duhet parë më thellëpër synimet e vërteta dhe për spon-sorizimet gjeopolitike ballkanikebrenda saj.

Burime diplomatike të mirë infor-muara bëjnë të ditur se Maqedoniakishte grumbulluar informacione tëbollshme për implikimin e shërbimitsekret serb, bashkë me atë rus, në për-pjekjet për të mbajtur me çdo kusht nëfuqi regjimin e kryeministrit filoserbdhe filorus, Nikolla Gruevski dhe përtë sabotuar legalizimin e qeverisë sëshumicës parlamentare. Ndërhyrja eshërbimit sekret serb ishte kaq fla-grante saqë shefi i rezidenturës serbenë ambasadën serbe në Shkup hyribashkë me grupet e zjarrit të partisë sëGruevskit, që sulmuan parlamentinmaqedonas në 27 prill në një përp-jekje për grusht shteti dhe dhunuan etentuan të vrasin deputetë, dukeplagosur kryeministrin legal Zaev dhekryetarin e një partie shqiptare ZiadinSela. Shefi i spiunazhit serb në Shkupdrejtonte brenda në parlament rrjetine tij dhe autoritetet maqedonaseregjistruan dhe publikuan stenogramete komunikimeve të tij me vartësit nëparlament. Dosja e implikimit të shër-bimit sekret serb dhe atij rus në krizëne stërzgjatur politike në Maqedoni dhenë krijimin e trazirave dhe të desta-bilitetit në Maqedoni ishte aq embushur me fakte, sa që pritej ngamomenti në moment që autoritetetmaqedonase të publikonin dosjen endërhyrjes serbe në punët e brend-

shme të Maqedonisë.

Në situatën para një demaskimindërkombëtar të ndërhyrjes në njështet fqinj, Serbia nxitoi dhe krijoi ar-tificialisht krizën diplomatike tëzhurmshme me tërheqjen e gjithë per-sonelit të ambasadës së saj në Shkup.Jo rastësisht bashkë me personelin ajotransportoi me urgjencë të gjithëdokumentacionin e ambasadës, etrembur se mos rridhnin materialekomprometuese. Që kjo përbënte mo-tivin dhe thelbin e provokimit tëkrizës artificiale diplomatike, u pohuanga vetë udhëheqësit serbë. Presidentii Serbisë, Vuçiç, deklaroi se tërhoqistafin e ambasadës, sepse Serbia moritë dhëna për veprimtari ofensive zbu-limi të Maqedonisë kundër institu-cioneve të Serbisë. Ministri i Jashtëmserb, Daçiç e tha edhe më qartë në 22gusht se “qëllimi i aktiviteteve të tillazbuluese të Maqedonisë është që tëgoditet me të gjitha llojet e akuzavefalse ndaj Serbisë, sikur përfaqësonrrezik dhe dëshiron të organizojë njëlloj konflikti në Maqedoni”. Si presi-denti, ashtu dhe ministri i Jashtëm,akuzuan shtetet perëndimore se qën-drojnë prapa komplotit të Maqedonisëkundër Serbisë. Ministri i Jashtëmserb bëri edhe një autogol, kur memburravecërinë tipike ballkanike umburr me veprimtarinë e agjenturësserbe në Maqedoni, duke deklaruarpublikisht se mesazhi ynë drejtuarShkupit është se ne i dimë të gjithaçfarë bëni dhe mendoni në Shkup.

Siç shihet, kriza artificiale diplo-matike u provokua nga Serbia për tëmbuluar ndërhyrjen e saj në punët ebrendshme të Maqedonisë dheveprimtarinë destabilizuese të shër-bimit sekret serb në atë vend, nëbashkëpunim me shërbimet ruse. Sëbashku me Rusinë, Serbia mbështeti

fort ish-kryeministrin Gruevski, për-faqësuesi kryesor i lobit serb nëShkup, i cili para se të futej në politikënë Shkup ka punuar si këshilltar i qev-erisë serbe në Beograd. Ndryshimi irrëgjimit në Shkup e bëri tepër tëpakënaqur Beogradin, të cilit iu ku-fizuan hapësirat e ndikimit. Serbiapësoi një humbje gjeopolitike,sepse:1-u largua nga pushteti kryemi-nistri filoserb Gruevski, 2- kryemi-nistri i ri nënshkroi Traktatin dypalëshme Bullgarinë, që e kishte bllokuarprej vitesh Gruevski 3- kryeministri iri premtoi një profil të ri të marrëd-hënieve me popullin shqiptar nëMaqedoni në drejtim të realizimit tëdisa kërkesave themelore dhe në drej-tim të përmirësimit të marrëdhënieveme Shqipërinë. 4-Maqedonia ushkëput nga skenari serbo-rus indikimit gjeopolitik dhe po përpiqettë riorientohet në shpejtimin e anë-tarësimit euroatlantik.

Interesi gjeopolitik i Serbisë është qënë Shkup të jetë një qeveri satelite eBeogradit dhe që Maqedonia të mosketë marrëdhënie miqësore as meShqipërinë dhe as me Bullgarinë dhetë acarojë marrëdhëniet me Kosovën.Serbia synon ta shtrëngojë orientimine politikës së jashtme të Maqedonisëvetëm në aksin vertikal Serbi-Greqi.Jo rastësisht pas ardhjes së Zaevit nëpushtet Beogradi ka ashpërsuar pre-sionet dhe deklaratat zyrtare kundërShkupit, duke kërcënuar se do tërishikojë qëndrimin serb për njohjen eMaqedonisë me emrin kushtetues.Histeria zyrtare serbe nga ndryshimi iregjimit në Shkup nisi menjëherë sapoZaev u konfirmua kryeministër, dheajo ishte aq e ashpër, sa që kryemi-nistri i ri i Shkupit u detyrua në 17 majtë akuzonte publikisht kryeministrin eSerbisë Vuçiç se po bën një fushatëarmiqësore ndaj Maqedonisë.

Kriza artificiale diplomatike, që Ser-bia provokoi në marrëdhëniet meMaqedoninë, duhet të ndezë llambat ealarmit në kryeqytetet e rajonit dhesidomos në Bruksel lidhur me rolindestabilizues, që Serbia po luan nërajon. Ka një kurbë të lexueshme tëveprimtarisë së Serbisë në Ballkan përtë rritur tensionet dhe për të krijuartrazira, sidomos në tre vitet e funditpas krizës ukrainase. Serbia e Vuçiçite nisi me nxitjen e tensioneve dhe kri-jimin e krizave me Kroacinë, kur pro-vokoi duke organizuar lumin erefugjatëve sirianë drejt në kufijtëkroatë për ta destabilizuar atë vend,vazhdoi me organizimin e manovraveushtarake serbo-ruse pranë kufijvekroatë dhe me armatosjen me armë tësofistikuara ruse, duke kërcënuarKroacinë. Serbia vazhdoi me nxitjene separatizmit të “serpska republikës”në Bosnjë, duke përkrahur zyrtarishtcelebrimet e 9 janarit të ditës së sepa-ratizmit serb. Pastaj veprimtaria

ndërhyrëse serbe kulmoi me pjesë-marrjen e shërbimit sekret serb bashkëme shërbimin sekret rus në organiz-imin e grushtit të dështuar të shtetit nëMal të Zi në zgjedhjet e tetorit 2016.Pastaj kemi pjesëmarrjen serbe nëpërpjekjet antikushtetuese për të sabo-tuar kalimin e pushtetit në Maqedonite shumica parlamentare dhe pjesë-marrjen flagrante të shërbimit sekretserb në sulmin kundër parlamentit tëMaqedonisë.

Në gjithë këtë veprimtari subversiverajonale Serbia ka nxitjen dhe spon-sorizimin e Rusisë, e cila në përplasjete saj gjeopolitike me Perëndimin nëEuropë synon të krijojë vatra destabi-lizimi në hallkën më të dobët të kon-tinentit, që është Ballkani. Intrigatdiplomatike serbe janë taktika të Ru-sisë për ruajtjen e influencës së saj nërajon. Ndaj Moska e përkrahu men-jëherë Serbinë edhe në rastin e pro-vokimit diplomatik me Maqedoninë.Gazeta ruse “Pravda” shkruante në 23gusht se “Serbia është e vetmja repub-likë e ish-Jugosllavisë që nuk do tëhyjë në NATO dhe Serbia është ivetmi bastion në territorin e ish-Ju-gosllavisë që kundërshton zgjerimin eNATO-s në rajon”. Është një pohiminteresant dhe i qartë se Serbia ështëbërë instrument i strategjisë ruse përtë bllokuar në rajon integrimin euro-atlantik. Jo rastësisht provokoi mar-rëdhëniet me Maqedoninë, sepseMaqedonia është tani shteti i parë nërajon, që pritet të avancojë në anë-tarësimin në NATO.

Serbia është brenda rolit të saj desta-bilizues në krijimin e krizës artificialediplomatike me Maqedoninë. Ndajduhet parë përtej retorikës dhedashurisë rajonale të Serbisë. E kamthënë qindra herë dhe e përsëris qëSerbia kërkon rol dominues dhe heg-jemon në rajon dhe këtë po përpiqet tarealizojë duke e trembur BashkiminEuropian me kartën e destruktivitetitrajonal dhe me kapacitetet e saj për tëkrijuar trazira dhe tensione me tëgjithë shtetet e rajonit. Do të ishtefatkeqësi dhe humbje gjeopolitike përPerëndimin, nëse BE do të përpiqet tamarrë me të mirë Serbinë duke i hapurdritën jeshile ambicieve rajonaleserbe, me gjithë emrat e rij rajonalë tëprojekteve pan jugosllave. Nëse dikujtnuk i mbushet mendja akoma, le tëlexojë deklaratën e ministrit tëJashtëm serb, Daçiç, në 22 gusht, kuthotë se “Ne e kemi në mendje seMaqedonia është një republikë e ish-Jugosllavisë, kontinuitetin e së cilësSerbia e shtrin në Maqedoni dhe nëvende të tjera”. Udhëheqjes së sotmeserbe i ka mbetur ora te kontinuiteti iish-Jugosllavisë. Çështja është që bal-lkaniko-perëndimorët e tjerë të kullo-hen që nuk kanë pse i kurdisin orët einteresit kombëtar njësoj me Serbinë.

op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14

Lojërat bizantine Beograd-Shkup si strategji tensioni

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15

PER TE GJITHA FESTAT TUAJA, DITELINDJEFEJESA, DASMA DHE CDO LLOJ FESTE

KUJDESIMI PER JU, JO VETEM PER TORTENSIPAS KERKESES SUAJ POR CDO LLOJ EMBELSIRE QE DESHIRONI. NE LOKALINTONE MUND TE SHIJONI EDHE TRILEQEN

TASTE OF CYPRUS 34 GREEN LANE PALMERSGREEN LONDON N13 6HT TEL: 020 8889 4324

TRANSPORT MALLRASH DHE MAKINASHANGLI-SHQIPËRI-ANGLI

ÇMIME KONKURUSEPËR PESHAT MBI 50KG I MARRIM DHE I

DËRGOJMË NË VENDNDODHJEKONTAKTONI TRASHGIMIN:

MOB: 07727429515 OSE 07776106941 TEL: ALB 0686409409

Email: timi29@hotmail.co.uk

L.T.D. LONDON TRANSPORT DIREKTANGLI-SHQIPËRI-ANGLI

Koordinimi dhe krijimi i mundësivetë bashkëpunimit të bizneseve tëKosovës me ato të Britanisë sëMadhe, për eksportim të mallrave qëprodhohen në Gjilan dhe Anamoravëishin temë e takimit që pati kreu i Gji-lanit, Lutfi Haziri, me drejtuesit eAsociacionit të Bizneseve Shqiptarenë Britaninë e Madhe.

“Britania e Madhe është e veçantë përne, si shtet por edhe si mundësi efuqishme ekonomike. Do të bëhet njëkontakt i drejtpërdrejtë tani e tutje,mes zyrave tona dhe zyrave të Aso-ciacionit, në mënyrë që te kemi një

komunikim më tëmadh të bizneseve.Kjo ka për qëllimnjëkohësisht rritjene vendeve të punësdhe thithjen e in-vestimeve”, kathënë kryetariHaziri, transmetonalbinfo.ch.

Ndërsa Artan Llab-jani qytetin e Gji-lanit e ka cilësuar

si një vend të mundësive shumë tëmëdha për eksport për nevoja të tregutnë Angli, sepse siç ka thënë ai, kacilësi në prodhime dhe ka kapaciteteqë bëjnë të mundur zhvillimin e këtijbashkëpunimit.

“Konkretisht prodhimi i produktevetë ndryshme si nga përpunimi ipemëve dhe perimeve, pastaj mobi-leri, bashkëpunimin në ndërtimtari etj.Gjithashtu kemi një numër të shqip-tarëve të cilët janë të përfshirë në biz-nese, që të vijnë e të bëjnë investimenë Kosovë, në fusha të ndryshme tëekonomisë”, ka thënë ai.

Bizneset shqiptare në Angli tëinteresuara për bashkëpunim

me ato të GjilanitBëhet fjalë për njëPallat të ndërtuar nëvitin e largët 1538 ngaHenri VIII.

Në këtë lokacionorigjinal ku dikurekzistonte Pallati iMadh Tudor, sotekziston OatlandsPark Hotel, njëhapësirë me vlerë his-torike. E po këtë pjesëtë bukur do tazbukurojë me idetë etij arkitekti PërparimRama.

Rama dhe ekipi i tij janë caktuartë rregullojnë hapësirat e in-terierit në këtë lokacion. Oat-lands Park Hotel, një bukurinatyrore, gjendet 20-të minutalarg Heathrow Airport në Long-ford të Anglisë.

“Jemi caktuar të dizajnojmë

hapësirat e interierit të kësajndërtese historike, të vendosurnë vendin origjinal të Pallatit tëMadh Tudor” ka shkruararkitekti në rrjetin social Face-book.Ky është një vend perfekt përfestime, ahengje e konferenca,ka hapësirë për relaksim dhe përkohë të lirë dhe pjesën e ako-

modimit e cila nuk mbetet prapanë këtë vend magjik dhe të gjel-bëruar, shkruan KultPlus.

Arkitekti i njohur kosovar Për-parim Rama ka fituar disaçmime ndërkombëtare përpunën e tij të shkëlqyer. KULT-PLUS.COM

ARKITEKTI PËRPARIM RAMA DHE EKIPI I TIJ DOTË DIZAJNOJNË PARKUN E NJOHUR NË ANGLI

NGA MIRANDA KEQAJ

Me një “eja nesër” e bërëme shenja dhe me një orë tëvizatuar në rërë, që tregonteorarin e punës dhe numrattë cilët tregonin pagën e tij,kështu e nisi ai ëndrrën e tij

londineze.

Ishte më shumë se i përhumbur kur ugjend në Londër. Jo vetëm që ishte njëdestinacion tërësisht i panjohur për tëdhe gjithçka që kish marrë me veteishte dëshira e madhe për të gjeturqoftë edhe një gjurmë që do ta drej-tonte atë drejt asaj që më vonë do tëquhej rrugë suksesi.

Një rrugë e gjatë dhe embushur me peripeci të shumta qëvrullshëm përplas sa në një ngjarje nëtjetrën duke formuar kështu një historime vete. Një rrugëtim në dukje jo dheaq e vështirë por që në brendësi te tijfshehin vite pritje, mban ëndrra tëshumta dhe synime për të bërë realitettë pamundurën.

Gati me nostalgji, të përzierme nota humori, emigranti ngaMirëdita, Gjovalin Marku na tregonditën që shënoi në kujtesën e tij, ditëne emigrantit të pa emër e me përvojëtë kufizuar, atë ditë kur fati, i kombin-uar me dëshirën për të bërë diçkandryshoi gjithçka në jeten e tij. Ishtenjë mistri e lënë në tokë, në rrugicënqë e çonte tek zyrat e ndihmës sozialeqë bëri që ti rindizej edhe një herëdëshira për të punuar.

Aftësia që tregoi atë ditë ishërbeu si pikënisje në rrugën e tij tëgjatë që do e çonte drejt asaj që gjith-monë kishte dashur. Një “eja nesër” ebërë me shenja bëri që ai të shkontenë punë edhe ditën tjetër, dukendryshuar kështu rrjedhën e jetës sëtij. Me një orë të vizatuar në rërë qëtregonte orarin e punës dhe numrat tëcilët tregonin pagën e tij, kështu e nisiGjovalin Marku ëndrrën e tijlondineze.

Me gjithë vështirësitë eshumta që u ndesh pasi dëshira për tëpunuar dhe mundësitë që kishte ishinvazhdimisht në kundërshtim menjëra-tjetrën, përsëri nuk mundën qëta ndalonin të punonte e të kërkonteedhe më shumë nga vetja e tij. Jovetëm që nuk u dorëzua por arriti qëme punë dhe me shumë mund të bënteatë çfarë pak emigrantë shqiptarëkishin bërë.

Ky përkushtim dhededikimi maksimal që kishte dhe që eshoqëronte hap pas hapi e shoqëroideri 2008. Ishte ky vit kur ndonëse

nuk kishte hapësirat e duhura ligjoremori vendimin prej një të çmenduri qënë gjuhen e biznesi quhet “hap suk-sesi” qe të kishte kompaninë e tij.

Emigranti pronar në sajë të punës dhepërkushtimit dhe sidomos përvojës sërijuar prej kaq vitesh shikonte që ditaditës po bëhej konkurent i kompaniveprestigjioze britanike, që ndonësekishin dekada që ishin themeluar, nukmund ta konkuronin kompaninë eshqiptarit të dedikuar, GjovalinMarku.

Me patjetër që ra edhe në sy

të “agjencive të ndryshme” britanikevlerësuese. Ka qenë viti 2015 kurGjovalini merr një telefonatë pak tëçuditshme duke I treguar se kompaniae tij ishte në listë për tu nominuar përçmimin: Kompania më e mirë e vitit.Një ndjesi kjo sa e bukur po aq edhemallëngjyese e cila bëri që GjovalinMarku të lundronte edhe një herë ku-jtimesh.

Të kthehej edhe një herëprapa në kohë për të kujtuar ato“hapat e para”. Një fillim i vështirë egati-gati i pamundur mund ta cilësos-nin disa, por asgjë nuk është e pa-

mundur për ata që besojnë. Atij nuk i interesonte aq

shumë ky çmim dhe as që e mendonterëndësinë e tij. Thjeshtë ishte një be-fasi e këndshme kur iu bë e ditur sekompania e tij ishte nominuar ndër 12.000 kompanitë e tjera.

Ftesën për të marrë pjesë nëmbrëmjen gala të ndarjes së çmimevee priti thjeshtësisht dhe pjesëmarrjene konsideroi thjeshtë si një gjë qëduhej bërë. Vetëm kur emri i tij u thër-rit si fitues, Gjovalini përjetoi atëpërzierje ndjesish që të sjell fitimi ikëtij çmimi duke e bërë krenar

padyshim.Vetëm atëherë ai e besoi që

ai nuk ishte më një djalë i ri, i cili ar-riti jo vetëm të të integrohej më din-jitet në Britani të madhe por vetvetiuu shndërrua në modelin e suksesit jovetëm për mërgimtarët shqiptarë poredhe bashkëmoshatarët e tij britanikë.Patjetër që në memorien e tij marrja ekëtij çmimi është një tjetër momentshumë i gëzuar.

Nuk kishte sesi të mos gë-zohej edhe në momentin kur arriti tëkompletohej me të gjithë dokumenta-cionin e duhur. Tashmë nuk kishtefrikë të ëndërronte edhe më shumë.Askush nuk mund ta ndante ngasynimet që aq shumë kishte pritur përti realizuar.

E çfarë kishte mbetur tjetërpër tu bërë përveçse ta ndante gjithëkëtë sukses me dikë? Por për të suk-sesi më i madh ka qenë realizimi i ën-drrës së tij për krijimin e një familjejeqë tejçon vlerat me të mira shqiptare.Si baba i dy princeshave mësimi igjuhës shqipe e konsideron jo thjeshtëprioritet por si një domosdoshmëri.Përkushtimi, dhe korrektësia janëçelës i suksesit të tij. Ai shprehet se kashumë e shumë plane për të ardhmenkrijuar ide dhe hapësira të reja dhebeson se përkujdesja e treguar ndajklientëve ka bërë që Gjovalin Markudhe kompania e tij të jenë shumë tëkërkuar në Britani.

Ai shprehet se bashkëpunimime shqiptaret e Britanisë vazh-don akoma te mbetet ne nivelete dëshirueshme por megjithatëshpreson që kjo do të përmirë-sohet me kalimin e kohës. Gjo-valin Marku mbetet ndër atashqipatrë që nuk është kursyernë ndihmën ndaj bashkatd-hetarëve të tij jo thjeshtë duke ipunësuar në kompaninë e tijpor edhe ndihmën që u kadhënë atyre dukë i futur nërrugën e biznesit. Mbase është momenti të për-mendim edhe ndihmën që ai kadhënë për disa mërgimtar “qëkishin marrë rrugën e gabuar”dhe që për të ky ishte thjeshtënje obligim qytetar, shqiptar,njerëzor. Jo vetëm kaq, ai pokthehet në inspirim për shumëtë rinjtë shqiptarë që duan tëndjekin edhe ata ëndrrat e tyre.

“Qëndroni gjithnjë të motivuar”-kështu shprehet ai kur u pyet përmezashin që do të përcillte tek shqip-tarët e sidomos tek të rinjtë. Punonidhe kërkoni më shumë nga vetja” moskini frikë nga ëndrrat pasi ditët esotme ofrojnë mundësi e rrugë nga mëtë ndryshmet vetëm e vetëm që këtoëndrra të mos mbesin në sirtar.

GJOVALIN MARKU: “TË REALIZOSHTE PAMUNDURËN NË METROPOLIN BRITANIK”

Udhetimi im www.thealbanian.co.uk faqe 16

Në vitin 2015 kompania e emigrantit shqiptar ngaMirëdita, Gjovalin Marku shpallet kompania më emirë nga London Authority Building Control

*Sherbime mjeksore*Kuzhine e hapur*Hoteli*Otobusi nga hoteli te Qabja e*Shenjte*Materiale te haxhillekut*Ruajtja e sendeve tuaja tekushtueshme*10 liter uje Zemzemit*Ihrami per meshkujt*Udhetimi me autobus gjategjithe kohes se qendrimit*Keshillime per detyrimet e haxhit*Biletat e udhetimit me aeroplan*Te gjitha te lartpermenduratjane te perfshira ne cmim

Cmimi: £3,775

Per me shume telefononi

Hoxhë Zymer Salihin në numrin etelefonit:

Mob: 07956 379526

histori thealbanian.co.uk faqe 16op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18

Diplomati spikatës Mal Berisha, i njo-hur sidomos në Britaninë e Madhe kushërbeu si Ambasador i Shqipërisë nëvitet 2012-2015 duke sjellë një gjal-lërim dhe afrim të ndjeshëm midis dyvendeve dhe popujve tanë brenda njëkohe të shkurtër, festoi këtë të shtunë65 vjetorin e tij. Momentin më të rëndësishëm në jetëne tij, Ambasadori e shprehu vërtet nënjë mënyrë të pazakontë. Pak pas orën24:00 të ditës së shtunë, ai postoi nëFacebook një rrëfenjë jetësore të cilënpasi e lexoje të bënte të reflektojë përjetën, sakrificat, dedikimin, guximinpor mbi të gjitha për dashurinë ndajvendit tënd dhe forcën që ai mbart nëformimin e karakterit njerëzor.

Rrëfimi rrjedh duke nxjerrë në pahbukurinë magjepsëse të ShkëlzenitMadhështor, vendi që sytë të hasninsapo dilje nga ajo shtëpi plot dashuri.Përshkrimi që Z. Berisha i bënShkëlzenit tregon dhuntinë për të parë,ndjerë dhe dëgjuar tek ajo bukuri(natyra) atë që jo shumë të tjerëmunden të provojnë apo shquajnë.“Vështrimi i një fëmije përhere mbeteji shtangur nga madhështia eShkëlzenit. Edhe pse fëmijëria ime nëatë vend të bukur u ndërpre shumë sh-pejt, imazhet e asaj kohe më mbetënpërherë në sy dhe në mëndje: Pylli ibukur i Kojelit bashkëjeton në një di-alog të përjetshëm ballë përballë megjigandin Shkëlzen.,” thotë Z. MalBerisha gjithshka në pak fjali. Dhe çdo gjë bën sens kur thekson se“Këto pamje kaq të larmishme tënatyrës me të cilën e ilustrova ko-mentin e kësaj dite kaq të rëndësishmetë jetës time ndoshta janë edhendikuesi më i fortë i natyrës njerëzoretë krahinës time, ku ngjizen dhe har-monizohen epika, bukuria shpirtëroredhe fizike, impulset, energjitë,trimëria, zgjuarsia, shpesh herë nx-itimi, arësyetimi i shëndoshë, por edhevendimet e menjëherëshme, aksionetracionale, por edhe ngutja nëvendim.”“Prandaj, kudo që shkova në çdo ceptë botës u ndjeva krenar kur iupërgjigja pyetjes se nga isha: Jam ngaTropoja, nga Malësia e Gjakovës, ngaShqipëria. “

Më poshtë postimi i plotë i Z. MalBerisha në Facebook:---26 gusht 1952 - GITHÇKA PËRMUA FILLOI KËTU, SI SOT 65VJET MË PARËNga Mal Berisha

Në brendinë e këtij pylli gështenjor, nësfond, dikur gjëndej një shtëpi kugëlonte jeta. Aty jetonin burra, gra,djem e vajza, nuse të reja që prisnin tëbëheshin nëna, të rinj që po burrëro-heshin e prisnin të martoheshin…Pikërisht aty, me datën 26 Gusht 1952,nëna ime e dashur Sibja, i fali djalin eparë babait tim tani të ndjerë, Ba-jramit, i cili atë kohë sapo ishte veshurme uniformën e ushtarit të Repub-likës.Askush nuk e dinte atë botë se ajo ditëdikur do të ishte ditë e shënuar për tërënjerëzimin. Madje rrallëkush e dintederi pas vitit 1990 se 42 vjet më parë

n ëtë njejtën ditë kishte lindur ajo që sotështë shenjtore, Shën Nanë Tereza.Çfarë koincidence fatlume!Heronjtë e jetës time jane babai dhenëna ime, në foton e parë, të cilët bënëtë pamundurën për shkollimin tim icili më hapi dyert e jetës. Prandaj iujam mirenjohes per jetë.Fëmijëria ime ishte e zakonëshme nëatë pyll fantastik gështenjash ku buka“bëhej në degë” siç thonë ata që gësht-enjën e përdorin jo vetëm si frut.Vështirësitë e jetës herë i shtonte eherë i pakësonte natyra, herë e egër eherë joshëse, në atë vend alpin –malor. Sapo dilje në oborrin eshtëpisë, pamja e parë që të kapte syriishte Shkelzeni (Shkelqen) Madhësh-tor. Në verë ai ishte hije rëndë, im-pozant, gjigand, mbresëlënës,imponues, tërheqës për t’ju ngjiturderi në maje… Në dimër, i zbardhurnga bora, i hijeshëm, që të mrekul-lonte me bukurinë e vet. Dita çelteheret me shndritjen e majës sëShkelzenit nga rrezja e parë që Diellilëshontë nga Lindja që vinte ngaKosova e fortdëshiruar. Vështrimi injë fëmije përhere mbetej i shtangurnga madhështia e tij. Më pas vinte ditae mbushur me hijet që lehtësoninvapen në verë, ndërsa në dimër merréhét (udhët e çelura nëpër borë) tëhapura nga të mëdhenjtë për të çarëmes për mes “tunelit” të bardhë drejtshkollës “Asim Vokshi”. Fusha eTropojës, pemtoret me lloj lloj frutash,ku dominonte kumbulla tropojane, ezbusnini atë natyrë të cilën do takishin zili tërë banorët e Alpeve, kudonë botë.Ai mjedis nuk kalonte dot pa lënëgjurmët e veta në karakterin enjerëzve. Epika madhështore, Këngete Kreshnikëve, lahutarët me kanget“Fort po shndrit njaj Diell e pak ponxe”, kënget e trimave për luftërat pambarim në Malësi të Gjakovës e nëKosovë, “Col Delia sy sahati, i lumtëgoja mirë vikati, vetë po shkoi Pashënpo e çarti”, përbënin kontrast me elirikat e rralla. “Moj bardhokë, bard-hokë e bardhë” apo “Në drrasë të vekitkush po kan…?”Ishte dhe është ai mjedis i Malësisë sëGjakovës që kishte rritur burra e gra

q ëi dolën zot vatanit si Binak Alia, ColDelia, Zeqir Halili i Prifçit, Zylë Hy-senja e Koraqit, Cuce Avdylja eGeghysenit, Ali Ibra i Nezajve, HaxhiZekë Byberi, Bajram Curri e sa e satjerë të gjithë luftëtarë e pleqnarë që ibënin dritë atij vendi. Aty kishin gjeturstrehë burrat e Kosovës dhe kryengrit-jet e tyre anti-osmane e kishin bazënpo në atë malësi. E kjo traditë vazhdoideri tek lufta e fundit e UÇK – së,krejt në traditën e mëparshme.Fëmijët aty rriteshin me epikën episkamës së burrave që lëshoninkushtrimin, me zërin e vajatoreve që iqanin trimat, më këngët e legjendave,

por edhe me ritmin e tupanit që të“ngre peshe në ajër”, me zërin jehuestë grave që zbukuronin dasmat,“Ngjitet kana pika pika…” e sa e satjera.Ndërkohë që rritesha, malsorët e mimë bënin përherë e më krenar për pre-jardhjen time. Po rritesha duke u kren-uar për poetët, piktorët, valltarët,muzikantët, artistët, krijuesit, këngë-tarët, studjuesit, profesorët, doktorët,edukatorët, fizikantët, inxhinjerët,pedagogët që bënin çdo ditë emër nëaradhën e intelektualevë shqiptare emë gjërë.Më vonë u bënë politikanët e krahinëstime ata që i dolën ballë përballë dik-taturës, e sfiduan atë, i hapën udhëndemokracisë, e transformuan

Shqipërinë dhe idhanë dhe i japinnder jo vetëm Malë-sisë së Gjakovës pormbarë kombit.Me rastin e parë tëdhënë për inisiativëne lirë, pas rënjes sëkomunizmit, ishinbashkëvendasit e miqë ndërtuan kompan-itë më të suksesshmetë kapitalizmit nëShqipëri. Ato janë sotpika referimi në krye-qytetin tonë, Tiranë,si kullat më të lartadhe më të njohuraduke u bërë histori tëvërteta suksesi tëtregut të lirë.Edhe pse fëmijëriaime në atë vend tëbukur u ndërpre shumëshpejt, imazhet e asaj kohe më mbetënpërherë në sy dhe në mëndje: Pylli ibukur i Kojelit bashkëjeton në një di-alog të përjetshëm ballë përballë megjigandin Shkëlzen.Kujtimet e fëmijërisë lidhen mëshumë se me çdo gjë me shkollën.Pata fatin të isha nxënës i shkollës 8vjeçare “Asim Vokshi” Tropojë, atyku kanë mësuar figura të shquara qëjetonin në një rreth jo më larg se 1 kmnga njëri tjetri dhe nga familja ime. Në

mes tyre spikatin:• Profesor, Dr. Sali Berisha, Presidentidhe Kryeministri i ardhshëm IShqipërisë, ish-nxënësi, studenti,mjeku kardiologu, pedagogu, profe-sori,i shkëlqyer, antari i Borditdrejtues të Organizatës Botërore tëShëndetësisë dhe më vonë politikaniqë e drejtoi Shqipërinë drejtdemokracisë, ekonomisë së tregut dhebotës së lire, • Profesor Arif Gashi, studenti më ishkëlqyer shqiptar në Moskë, i cili mëvonë ra ndesh me diktaturën dhe për-fundoi në burgjet e egra komuniste,• Profesor Zenun Mulaj, një ndër ped-agogët dhe fizikantët më të ditur nëShqipëri, i urti dhe njerëzori: ish stu-dent i Universitetit të Shën Petër-

burgut, mësimdhënësi më i edukuar qëauditoret shqiptare kanë parë në fakul-tetin e Shkencave, në Tiranë, • Poeti i shquar, Avni Mulaj autori iveprave poetike, letrare dhe dramatike“Valbona e Kaltër” “Orët e Mia”,“Currila”, “Gërsheti i luftërave” kush-tuar Shote Galicës, për të përmendurvetëm disa,• Mjeshtri i Madh i Poezisë, HamitAliaj, i njohur për poezitë e tij aq tëbukura,• Edukatori, Osman Islami, Ylli iShkollës Pedagogjike “ShejnazeJuka” i cili iu nënshtrua persekutimitmizor të diktaturës vetëm pse e donteKosovën dhe degjonte Radio Prisht-inën.Vitet kaluan dhe pas shumë ecejakesh,sukseshesh por dhe peripecishë, jampërsëri krenar që përvoja e fundit ejetës time aktive në punë i shërben njëkompanie të madhe, pronë e një tropo-jani që sot është figura me e njohurdhe më e suksesshme e biznesit shqip-tar, SIGAL UNIQA Group Austria, zAvni Ponari dhe ku? Bash në Kosovëntonë të dashur!Këto pamje kaq të larmishme tënatyrës me të cilën e ilustrova ko-mentin e kësaj dite kaq të rëndësishmetë jetës time ndoshta janë edhendikuesi më i fortë i natyrës njerëzoretë krahinës time, ku ngjizen dhe har-monizohen epika, bukuria shpirtëroredhe fizike, impulset, energjitë,trimëria, zgjuarsia, shpesh herë nx-itimi, arësyetimi i shëndoshë, por edhevendimet e menjëherëshme, aksionetracionale, por edhe ngutja në vendim.Prandaj, kudo që shkova në çdo cep tëbotës u ndjeva krenar kur iu përgjigjapyetjes se nga isha: Jam nga Tropoja, nga Malësia eGjakovës, nga Shqipëria. Nga ky vendi që shihni në foto. Iuktheva kujtimeve të vendlindjes timesot në këtë ditë të 26 gushtit 2017,sepse gjithçka për mua filloi këtu, sisot 65 vjet më pare në lagjen Kojel,Tropojë, Malsia e Gjakovës – më 26gusht 1952.

MAL BERISHA KA NJË MESAZH NË 65 VJETORIN ETIJ: “GJITHÇKA NIS NGA VENDI KU KE LE”

histori thealbanian.co.uk faqe 16op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 19

Kryetari i Komunës së Gji-lanit, Lutfi Haziri, ka ndarëmirënjohje për Remzije Sher-ifi, për suksese të mëdha tëtreguara në Skoci si prijëse eorganizatës “Maryhill Integra-tion Network”, me programetnë arsim, shëndetësi, kuturëdhe punë që kanë të bëjnë meafrimin e komuniteteve dheimtegrimin e tyre. “Kam nderin e veçantë që sott’i ndaj mirënjohje zonjësSherifi nga Gjilani. Është njëemigrante në Skoci, mirëpoqëndrimi i saj atje, puna dheangazhimi i vazhdueshëm, naka bërë krenar neve si Gjilan,Kosovës dhe gjithë shqip-tarëve. Është shpallur “GruajaEmigrante e Vitit” në Britaninëe Madhe në vitin 2013 dheështë në mesin e dhjetë gravemë të shquara në shtetin e Sko-cisë në vitin 2017”, ka thënëkryetari Haziri derisa i ka ndarmirënjohje për personalitete tëveçanta të Gjilanit. Ndërsa në fjalën e saj RemzijeSherifi ka thënë se është hera eparë që një institucion nëKosovë vlerëson punën dhe

angazhimin që ajo ka bërë nëvazhdimësi.

“Falënderoj kryetarin e Ko-

munës së Gjilanit, Lutfi Haziri,që i pari në rrugë zyrtare më kadhënë kurajo dhe në njëmënyrë më mbështet me këtë

mirënjohje, sado simbolike qëtë jetë”, ka thënë Sherifi.

“Kam marrë dekorata e mirën-

johje të shumta, jamë shpallur“Gruaja Emigrante e Vitit”,jam në mesin e dhjetë gravemë aktive në Skoci, punojmënë projekte ndërkombëtare.Kosova do të jetë në mesin eshteteve të ndryshme që do tëprezantojnë në projektin përnjë mijë rrëfime, mirëpo kjomirënjohje është e veçantëdhe do të mbetet e tillë gjith-monë”, ka thënë ajo ndër tëtjerash.

Ajo më tej ka bërë të dituredhe disa projekte me të cilatështë duke u marrë në këtëkohë në Skoci. Siq ka bërë tëditur në fokus, pos tjerash, kaedhe mbështetjen për gratë edhunuara në Kosovë për afir-mimin e komuniteteve që je-tojnë në Skoci dhepromovimin e vlerave kultur-ore, kudo në botën e jashtme.

HAZIRI: REMZIJE SHERIFI KA BËRË KRENAR GJILANIN, KOSOVËN DHE GJITHË SHQIPTARËT

JENI NE BRITANI DHE KENI PROBLEME ME EMIGRACIONIN ?Ejani ne zyren tone te diskutoni çeshtjen tuaj

190 MERTON HIGH STREETWIMBLEDON , LONDON

SW19 1AX One minute walk from South Wimbledon

Underground Station

NE MUND T’IU NDIHMOJME *Asylum & Immigration*New Point Based System *Settlement Applications(ILR) *European Law*Nationality&Travel Document*Human Rights Applications*High/Court of Appeals*Switching Visas*Over Stayers*Legacy Cases*Work Premits*Visa Extensions*Judicial Reviews*Tribunal Appeals

T : 02085401666 MB:07878335000

EMAIL - SOLICITORS@RASHIDANDRASHID.CO.UK

KONSULTIMET JANË

FALAS

Rashid A.KhanSolicitor

(Principal)Tel: 07774222062

plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21ZEMRA

Si të luftoni sëmundjet kardiake1-Pakësoni ushqimet me yndyrë,shtoni perimet dhe frutat e freskëta nëdietën tuaj.2-Bëni çdo ditë të paktën 30 minutaecje.3-Bëni çdo ditë të paktën 15 minutaushtrime.4-Konsumoni një gotë verë të kuqe nëditë.5-Evitoni, alkoolin, duhanin.

Kolesteroli

Këshilla për të ulur kolesterolin6-Për të ulur përqindjen e lartë tëkolesterolit nuk duhet të pini cigaredhe nëse pini, mundoheni ta ulninumrin e tyre deri sa ta ndaloni kre-jtësisht.7-Merruni me ushtrime fizike nëmënyrë të rregullt. Mbani një peshëideale (pesha ideale është ajo që kenipasur kur keni qenë 25 vjeç).8- Favorizoni më tepër konsumin epeshkut se sa të mishit.9-Përdorni më shumë vajin e ullirit sesa gjalpin në përgatitjen e vakteve.10-Kujdes me ëmbëlsirat e ndryshme,sepse bëhen gjithnjë me shumë vezë,po ashtu duhet të largoni ngaushqimet tuaja gjalpin, djathin, sal-lamet e ndryshme.

OBEZITETI

Si të mposhtini mbipeshën11- Duhet të lëvizni duke caktuarkohë për aktivitete çdo ditë.12- Zgjidhni ushqimin cilësor, duke idhënë organizmit gjithçka për të cilënai ka nevojë.13- Yndyrat dhe sheqernat kanë shijetë mirë dhe ju nevojitet njëmasë e caktuar e tyre çdo ditë.14- Balanconi dietën tuaj, të gjithaushqimet mund t’i vendosim në dietëtë shëndetshme.15- Planifikoni një meny të shumëllo-jshme gjatë ditës.16- Planifikoni të kaloni 5-10 minutarelaks çdo mëngjes.

17-Mundohuni të jeni korrektë meushqimin, hani nga të gjitha

llojet, por me kufi.

ANEMIA

Çfarë duhet të konsumojnë anemikët18-Anemikët duhet të konsumojnëfruta me vitaminë C.19-Anemikët duhet të konsumojnëspinaq dhe barëra jeshile.20-Fiku, shalqiu dhe luleshtrydhja,efikase për t’u trajtuar.21-Anemikët duhet të pinë 150 gramlëng karotash në ditë.22-Çajin, kakaon dhe kafen duhet t’imarrin tri orë përpara se të hanë, pasi

ndryshe vështirëson tretjen.23-Pacientët duhet të pinë çdo ditë150 ml lëng të rrepës së kuqe, para

buke.24-Këshillohet të konsumohet sa mëshpesh domatja.25-Të sëmurët duhet të marringjithashtu, çdo ditë 10-15 fruta tëmandarinës për një kohë prej 20-25ditë.

REUMATIZMA

Si ta kurojmë reumatizmëm26-Bëni dy herë në javë ushtime gjim-nastikore të lehta.27-Merrni here pas herë (një herë nëdy ose tre muaj) tableta multivitam-inë.28-Jetoni në ambiente që nuk janë tëftohta.29-Bëni plazh çdo vit dhe e rëndë-sishme është që të shtriheni në rërëne mëngjesit dhe pasdites.30-Pini sa më shumë çarja me bimëjeshile.31-Përdorni ujë mineral.32-Hani sa më shumë fruta me vitam-inë C dhe A.33-Sa herë që ndjeheni të lodhur për-dorni paracetamol ose medikamentetë tjera me përmbajtje paracetamoli.

SPONDILIATROZA

Si të evitojmë dhimbjet34-Çdo mëngjes duhet të bëni të pak-tën 15 minuta ushtrime për muskujt eqafës.35-Duhet të bëni në darkë dush metemperaturë mesatare.36-Duhet të evitoni stresin dhedëgjimin e televizorit me zë të lartë.37-Pirja e çajrave të ndryshëm,veçanërisht me mente, bën mirë përsëmundjen.38- Ecja, shëtitjet pasditeve ndihmo-jnë për një gjumë më të mirë.39-Zgjedhja e dyshekut, e jastëkutduhet të jetë e kujdesshme, në mënyrëqë ato të përshtaten me masën e qafës.40-Kurimi i sëmundjes ka për bazëkortizonin.41-Për të hequr dhimbjen nuk duhettë pini asnjëherë paracetamol dhe as-pirina.

(Vijon faqe 22)

KESHILLA PËR

SHËNDETIN

Na gjeni nefacebook

thjesht kerko

The Albanianrreth 1 milionë ndjekes

op/ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 22

Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar Embassy of the Republic of Albania

33 St. George’s DriveLondon SW1V 4DG

Tel. +44 (0) 20 7828 8897Fax +44 (0) 20 7828 8869

E-mail: embassy.london@mfa.gov.alwww.ambasadat.gov.al/united-kingdom/

To contact the Albanian Embassy for emergency cases only

please call: 07518662630

(17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar

Embassy of the Republic of Kosovo

8 John StreetLondon WC1N 2ES

Email: embassy.uk@rks-gov.net Tel: +44(0)207 405 1010

plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 22

SINOZITI

Këshilla për sëmundjen42-Evitoni diellin në pikun e vapës.43-Mbani gjithmonë syze edhe nëdimër, edhe në verë44-Përdorni sa më shumë ushqimeme fibra.45-Në rast se ju fillojnë dhimbje ështëmirë që të konsumoni menjëherëkafe.46-Evitoni zhurmat e larta, të mag-netofonit, televizorit.47-Për t’u qetësuar, qëndroni nëqetësi të plotë dhe në një ambient tëmbyllur, dhe në errësirë për të paktën30 minuta.

MIGRENA

Këshilla për të evituar dhimbjen:48-Kontrolloni tensionin çdo ditë,pasi luhatjet e tij janë shkak për shfaq-jen e krizave të migrenës.49-Kuroni dhimbjet e dhëmbëve,dhimbjet e syve, sinozitet apobllokimin e hundëve, pasi ato bëhenshkak për migrenë kronike edhe paskëtyre sëmundjeve.50-Evitoni zemërimin, emocionet eforta, shokimet, çlironi tensionet,çlirohuni nga streset.51-Evitoni mbilodhjen, ndryshimin erutinës, çrregullimet e gjumit, çrreg-ullimet seksuale.52-Mos qëndroni në vende mezhurmë të lartë, në ambiente me dritatë zbehta si dhe ambiente melagështirë.

DIABETI

Ushqimet që duhet të konsumojnë pa-cientët:53-Pacientët me diabet duhet të kon-trollojnë peshën.54- Duhet të kufizojnë sheqernat erafinuara.55- Duhet të rrisin sasinë e fibrës nëdietë.56- Yndyrat duhet të jenë vajra me njëlidhje dyfishe.57- Duhet t’i shtojnë dietës së tyrearra.58- Efikase edhe bajamet.

PANKREASI

Këshilla për të mos u dëmtuarpankreasi:59-Mospërdorimi i alkoolit ështëkëshilla numër një e specialistëvetë shëndetësisë për të evituarpankreasin.60-Femrat dëmtohen më shpeshsesa meshkujt nga sëmundja, pasistomaku i tyre e ka më të vështirëtretjen e ushqimeve, për këtë arsyeatyre u këshillohet të përdorin samë pak kripë, yndyrna.61-Për të luftuar sëmundjen epankreasit këshillohet një jetë samë e qetë, pa strese dhe çrregul-lime nervore.

VESHKAT

Si të evitoni sëmundjet e veshkave:62-Evitoni kripën e tepërt.62-Pini sa më shumë lëngje.64-Konsumoni çaj nga trëndafili iegër.65-Konsumoni lëng kumbulle.66-Pini më shumë se 1 litër e gjysmëujë mineral në ditë.

MUSHKËRITË

Si të ndihmoni mushkëritë:67-Përdorni sa më shumë produkteme mish.68-Shëtisni të paktën 1 orë në ditë nënjë pyll të mbushur me pemë dhe nëajër të pastër.69-Mos përdorni duhan.70-Mos jetoni apo flini në një dhomëme duhanpirës.71-Përdorni sa më shumë lëngje dhesupëra.72-Çdo ditë duhet të konsumoni njëgotë verë, preferohet e kuqe.73-Peshku dhe nënproduktet e tij janëshumë efikase për “mirëqenien” emëlçive.

GURËT NË TËMTH

Si të luftoni shfaqjen e gurëve nëtëmth:74- Duhet të konsumoni çaj rigoni.75- Për kurimin e sëmundjes, përveçbimës shërbejnë edhe gjethet e thara

në hije.76- Përdoreni erëza në ushqime.Përveç shijes së mirë, parandalojnësëmundjet.77- Përdorni sa më pak ushqime tëskuqura dhe kripë.78- Pini sa më shumë lëngje dhe ujënatyral.

KRIZAT E BARKUT

Evitoni dhimbjet e barkut me:79-Përdorni ushqime të pasura mehekur.80-Mish, peshk, shpretkë.81-Vezë, perime, fruta.82-Fruta që përmbajnë vitaminë C etj.83-Kafe, çaj, kakao apo edhe lëngjetë tjera, që përmbajnë kafeinë, duhett’i marrin dy orë para ose pasushqimit.84-Hurmat janë tepër efikase për tëtrajtuar dhimbjet e barkut.

MËLÇIA

Ushqimet që kurojnë dhe dëmtojnëmëlçinë:85-Përdorimi i 20-40 gramëve alkoolnë ditë dëmton mëlçinë.86-Mosha është një ndër faktorëtkryesorë të dëmtimit të mëlçisë, pasisa më e vogël që të jetë mosha e kon-

sumatorëve të alkoolit aq më të rëndajanë dëmtimet.87-Predispozicioni gjenetik është njëndër faktorët kryesorë të shfaqjes sësëmundjes.88-Këshillohet konsumimi i produk-teve të mishit.89-Këshillohet përdorimi i rrepave tëkuq, lakrës së kuqe dhe broklës.90-Këshillohet të mos pihen shumëkafe gjatë ditës, të mos konsumohetbirra dhe lëngjet me gaz.

DIETA DHE SHËNDETI

Si të mbash oreksin nën kontroll:91- Edhe pse frutat e thata nuk përm-bajnë yndyrë dhe kalori, është mirë t’ikonsumosh.92- Buka bën pjesë tek karbohidratettë cilat janë një burim shumë i rëndë-sishëm energjie për organizmin.93- Gjatë ditës duhet të konsumohentre vaktet kryesore: Mëngjesi, drekadhe darka, dhe dy deri në tre vakte tëndërmjetme: Paradite, pasdite.94- Dietat e shpejta nuk janë zgjidhjae duhur për t’u dobësuar.95- Është e shëndetshme të përzihenkarbohidratet me proteinat.

HIPERTENSIONI

Rregulla për të mos nxitur sëmund-jen:96-Stresi krijon një dominante nësistemin nervor, e cila shton prod-himin e adesteronit në veshka, e përpasojë çon në ngushtimin e enëve tëgjakut dhe shfaqjen e hipertensionit.97-Personat me hipertension duhet tëkenë kujdes gjatë dimrit, për shkaktë së ftohtit, por dhe luhatjeve tëtheksuara të temperaturave.98-I ftohti ngushton enët e gjakutdhe rrit tensionin.99-Prandaj këtyre pacientëve u reko-mandohet të jenë korrekt në marrjene ilaçeve dhe të kenë kujdes memenynë dhe stilin e jetës.100-Të sëmurët duhet të eliminojnëdaljet në ditët shumë të ftohta, tëdalin vetëm gjatë orëve të ngrohtadhe të vishen mirë.

BRONKITI KRONIK

Si të mbani larg vetes sëmundjen:101-Evitoni jetesën në ambiente tëlagështa.102-Evitoni jetesën në ambiente meduhanpirës.103-Evitoni jetesën në qytete të ndo-tura.104-Mos qëndroni për shumë kohë nëdush, as në dimër e as në verë.105-Bëni masazhe me vaj ulliri dheraki në të gjithë trupin.106-Frekuentoni sa më shumë plazhindhe ambientet me diell.

TIROIDJA

Ushqimet që i bëjnë keq tiroides:107-Personat me tiroide nuk duhet tëkonsumojnë lakrën e bardhë. 108-Nuk duhet të konsumojnë fasulet.109-Nuk duhet të konsumojnë gësht-enjat.110-Në rast se personat kanë mungesëjodi, në këtë rast kripa duhet të ruhetnga lagështira dhe kontakti me dritën.111-Në rast se personat e kanë metepri jodin, atëherë duhen zbatuarkonsultat e mjekëve në mënyrë që së-mundja të mos kthehet kronike.

english www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 23ENGLISH page 23

GjirokastraThe city of Stone

The museum city of Gjirokastrawas built on the eastern side of“Mali i Gjerë”. Since 2005, it hasbeen in UNESCO World Heritagesite.

The origin of the city starts with thecastle of Gjirokastra, built in IV cen-tury AD. The city was named Argy-rokastro, in 1336. In 1417, it wasconquered by the Ottoman army. Thecity reached its peak over 1800-1830,when monumental assembly houseswere built. The first neighborhoodsare those of Bazaar and Hazmurate.

The main characteristic of Gjirokastrais the intensive use of stone in build-ing the houses, which look like smallfortresses, the streets of cobblestone,which all lead to Bazaar. You can alsovisit the Mosque of Bazaar here, builtin 1557. Due to all these features,Gjirokastra is also known as the “TheStone City”.

The most important structure of thecity is the castle, which is the biggestcastle in Albania. Inside the castle,you can visit the Museum of Weapons,opened in 1971. Weapons from theprehistoric times up to the World WarII are exhibited on here. The NationalFolk Festival has taken place in thiscastle during the years.

During your stay in Gjirokastra, youcan visit the Ethnographic Museum,located in the house where the formercommunist dictator Enver Hoxha wasborn. This house (today a museum) islocated in the Palorto quarter. You canalso visit the house of Zekat family inPalorto, in a dominating position,which has undergone restoration. It isone of the most magnificent and char-acteristic buildings of Gjirokastra.Built in 1811-1812, it is a magnificentthree-floor building and has two twintowers. A special feature of the houseis the wooden carved ceilings and thecharacteristic guest room. From thewooden balcony in the third floor, youcan enjoy an impressive view ofGjirokastra.

One of the famous spotsto visit atSokaku i te Marreve that means MadPeople Street is also the reconstructedhouse of the famous Albanian writerIsmail Kadare

The town of Gjirokastra is also knownfor its culinary art; we can mentionspecial dishes like pasha qofte, shap-kat, oshaf with dried figs (a dessertwith sheep`s milk, sugar and driedfigs), etc.

In Gjirokastra you can visit interestingsites, part of the cultural heritage aswell as natural wonders.

Antigonea

The archaeological park of Antigoneis located near Saraqinishte village inthe region of Lunxhëria, east ofGjirokastra. It is 14km away fromGjirokastra. The archeological parkhas a surface of 92 hectares.

Antigone was founded by KingPyrrhus of Epirus in 295 B.C., whonamed the town after his first wife,Antigone. At the end of 3rd centuryand the beginning of 2nd century BC,it grew into an important economic,cultural and political center and tookthe form of a state (polis).

It was surrounded by walls, 4,000 me-ters long. There are many attractionsto be visited in the archaeological parkAntigone such as: the mosaic,columns, promenade, an antique scale,the surrounding walls, etc. In the vil-lage of Labove e Kryqit, located nearthe small town of Libohova, you canvisit one of the oldest and the mostbeautiful Byzantine churches in Alba-nia, dedicated to St. Mary.

It is built in a style similar to that ofHagia Sophia in Istanbul. It wasthought that the church used to have arelic, which is missing now. It waspart of the cross where Christ was cru-cified.

Hadrianapolis

The ancient theatre of Hadrianapolisis located near the village of Sofratika,14 km away from Gjirokastra, alongthe Gjirokastra - Kakavije (Greece)highway. The Hadrianopolis am-phitheater was discovered by the Aus-trian archaeologist Prashniker. It datesback to the 2nd century B.C; it has acapacity of 4,000 seats and has 27steps. Cajupi’s field lies in Lunxheriaarea, which is 1,310 meters above sealevel; it is a flat area, which is used asclimatic resort and surrounded bymany sources of cold water.

BERATI2400 YEARS OLD

The city’s life began in the 6th-5thcentury B.C. as an Illyrian settlement.Later, in the 3rd century B.C., it wasturned into a castle city known as An-tipatrea. The castle expanded after-wards, particularly during the feudaldominion of the Muzakaj family. In-side the castle, they built churcheswith valuable frescos and icons, andalso a calligraphy school. Uniquelytoday, residents still live inside of thecastle walls. The three major neigh-borhoods of the old city are Man-galemi, Gorica, and Kala, where thecastle itself is located.

In Mangalemi, below the castle, youcan see the famous view of the façadesof the houses, with windows that seemto stand above each other. In general,a traditional house has two floors,where the second is prominent and hasmany cambered windows and woodcarvings. With its houses built alongthe steep hill, the view of Mangalemiis the reason that another name forBerat is the City of the Floating Win-dows.

Across the Osum River lies the Goricaneighborhood, whose houses facethose of Mangalemi. The archedbridge of Gorica, built in 1780, is abeautiful architectural monument con-structed to link Gorica with Man-gelemi.

The ensemble of the Byzantinechurches in the castle of Berat is ex-traordinary. At the foot of the castle,there is the Byzantine Church of ShënMëhilli (Saint Michael), while the13th century Church of Shën Maria eVllahernës (Saint Mary Blachernae) ,the Church of Shën Triadha (The HolyTrinity), and the post-Byzantine mon-umental Cathedral of Shën Maria(Saint Mary) are located within thecastle.

The Cathedral of ShënMëria houses a mu-seum of works by thefamous iconographersof the 16th century:Onufri, and his son,Nikolla. There are over100 icons on displayand they also includeworks of other artistssuch as Joan Çetiri,Onufër Qiprioti, andmany anonymouspainters.

You also can visit theMonastery of ShënSpiridhoni (SaintSpyridon) in Gorica. In1417, the Ottomans oc-

cupied Berat and this conquest left itsmark with the building of monumentsto the Islamic faith, such as theXhamia e Kuqe (Red Mosque) insidethe castle, the Xhamia e Plumbit(1555), Xhamia Mbret (King Mosque)(16th century), and the Xhamia e Be-qarëve (Celibataires Mosque)(1872)but also the Haleveti tekke or tariqa .Other sites worth visiting are theEthnographic Museum, situated insidean 18th century çardak building, andthe Edward Lear Gallery of Art, awell-known English painter whopainted much of Berat and Albania. Inaddition Berat is known for its tradi-tional dishes. It is worth tasting spe-cialties such as pula me përshesh andçorba e Tomorrit in the local restau-rants. Is suggested also to visit theSaint Mountain of Tomorr .

SHKODRAShkodra has been occupied severaltimes throughout history: First by theRomans (168 B.C.), then the Serbians(1040), the Venetians (1396), and fi-nally by the Ottomans (1479).

The city returned to Albanian controlas the feudal principality of the Bal-shaj during the 14th century andserved as the municipal center of theBushatllinj Pashallëk from 1757 to1831. Shkodra is very rich in culturalheritage , the city itself as well as thepeople bear pride in the large numberof artists, musicians, painters, photog-raphers, poets, and writers born here.Shkodra’s main tourist attraction isRozafa Castle. Rising majesticallyupon a rocky hill west of the city, theoutcroppings and battlements paint ablazing picture against the setting sun.

It is surrounded by the waters of threerivers; the Drini, Buna, and Kiri.Much like the town it protected, thecastle has Illyrian origins. Accordingto the historian Tit Livi, “it was thestrongest area of the Labeats.” Like allancient works, the castle comes with

a popular local legend. Rozafa was thename of the bride of the youngest ofthree brothers who originally built thecastle. The three men worked tire-lessly by day laying mortar and stonebut the walls always crumbledovernight.

Consulting a wise man, they learnedthat to expel the evil attacking at theirdaily work and protect their friendsand family with a strong castle thatwould last through the ages, one oftheir wives needed to be entombedwithin the walls. The brothers made aheart-wrenching pact not to alert theirwives to this danger, and whoeverbrought her husband his noon meal thefollowing day would be sacrificed.The elder brothers broke their wordhowever, and it was Rozafa alone whocame with food.

When she heard the proclamation, shewept for her newborn son and hus-band, but allowed herself to become aliving part of the walls so that the cas-tle could be built. According to bothlegend and local folklore, the calcare-ous water flowing at the entrance ofthe castle is the milk flowing from oneof her breasts, which she requested beleft exposed so that she could feed herbaby. She also pleaded for one footand one arm to be left free, in order torock her son’s cradle at night andsooth him during the day.

Historians tell us a less enchanting andmore scientific background of the cas-tle’s characteristics. It reflects the do-minion of the Balshaj family butpassed through enough other rulingperiods that each left their own signsand markings on the grounds, includ-ing a distinct Venetian flare, some Ot-toman architecture from the 16th and17th centuries, and even a few modi-fications from the Bushatllinj familyduring the 18th and 19th centuries.Within the castle walls is a museumwhere a discerning lover of antiquitiescould spend a comfortable afternoonreading more about its history, and arestaurant has been added to showcaselocal food and traditional dress.Shkodra is one of the most importantcities of Albania and is also known tobe the center of Albanian Catholicism, Culture and Harmony between dif-ferent religions .You can visit the renewed Marubi Na-tional Museum of Photography fa-mous for its big and rare collection ofphotos over Albanian history or justtake a tour at Pedonalja so called KoleIdromeno street that is the old centerof Shkodra , very mediterranean tastepassing through mosques andchurches .The lake of Shkodra is also suggestedto visit , to bath , or to eat some of thebest dishes of Albanian cuisine likeKrap ne tave typical for this region .

The Theatre Migjeni represent also achance to see and admire concerts orperformances depending by the sea-son . Art House of well known contempo-rary artist Adrian Paci is house for allthe events , conferences and exhibi-tions related to the contemporary artworld .

Albanian turism