Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
॥ �F,॥
�Fm��¬VmKFEvrEctA
ct� d �XFþkAEfkA
(Typeset using DevanagarıTEX and pdfLATEX)
c© January 2007
॥ �F,॥
ct� d �XFþkAEfkA।
vFZAþkrZm।
ct� ZA� p� zqATA nA\ (yAg\ y-mA(kro(yt, ।
(yAgrAj iEt HyAt\ somA-k�dm� pA-mh� ॥ 1॥
s\gFtfA-/\ Evtt\ smAlo· EDyA -vym ।
EvD�� v�¬VmKF ct� d �XFþkAEfkAm ॥ 2॥
a-yA\ vA`g�ykAr{ks\jFvns� DAEnDO ।
aA�\ vFZAþkrZ\ �� EtþkrZ\ tt, ॥ 3॥
-vrþkrZ\ p�A�m�lþkrZ\ tt, ।
tto rAgþkrZAlApþkrZ� �mAt ॥ 4॥
WAyþkrZ\ cAT gFtþkrZ\ tt, ।
þb�DAnA\ þkrZ\ tAlþkrZ\ tt, ॥ 5॥
dfþkrZop�tA k� EtEv �dl\k� Et, ।
t/AEp þTmoE�£\ vFZAl"Zm� Qyt� ॥ 6॥
1
sA c vFZA E/B�d�Et l"ZâA, þc"t� ।
f� Dm�lAHyvFZA__�A E�tFyA m@ym�lkA ॥ 7॥
t� tFyA rG� nAT��dý m�lvFZA þkFEt tA ।
þ(y�km�tAE-túo_Ep vFZA, -y� E� EvDA mtA, ॥ 8॥
ek{krAgs\bE�D-vrAZA\ m�ln\ yTA ।
m@y� tAr� c sA (v�krAgm�lAEBDA -m� tA ॥ 9॥
m@y� tAr� c skl{, -vr{y� ÄA t� yA Bv�t ।
sA sv rAgm�lAHyA vFZ�Et -my t� prA ॥ 10॥
m@ym�lAHyvFZAyA\ t� tFyo B�d iyt� ।
p� v t�/F/y\ (yÆA qXjy� ÄA\ ct� ET kAm ॥ 11॥
t�/F\ E/-TAnsArFEByo jy�(s{ktE�/kA ।
Ek\Ec�FG , þvAl, -yAd-yA\ E/-TAnf� �y� ॥ 12॥
t/AdO f� �m�lAHyvFZAyA l#m c#mh� ।
l#yâ�n þvFZ�n EnEm tAyA\ t� EfESpnA ॥ 13॥
vFZAyAm� pEr-TAn� ct� -t�/F, þsAry�t ।
Ep�lArEct� cA�E�tFy� lohj� pr� ॥ 14॥
pA�o pEr-Tt�/FZA\ vAm� cts� ZAmEp ।
aA�AyA\ m�dý qXjAHy\ -vr\ t�ìyA\ Enyojy�t ॥ 15॥
2
tt, pÑmnAmAnA\ E�tFyAyA\ Env�fy�t ।
t� tFyAyA\ tE�/kAyA\ m@yqXj\ Env�fy�t ॥ 16॥
m@ym@ymnAmAnA\ t� rFyAyA\ Env�fy�t ।
Ets� ZA\ pA� t�/FZA\ -vryojnm� Qyt� ॥ 17॥
aA�A VF=yAEBDA tArqXjt� Sy@vEnB v�t ।
E�tFyA tE�/kA â�yA m@ypÑms\EmtA ॥ 18॥
t� tFyA m@yqXj�n s\EmtA JE¥kAEBDA ।
Ets� ZAmEp c{tAsA\ �� Ets\âA þkFEt tA ॥ 19॥
pv ZA\ s\Env�fo_T v#yt� l#ys\mt, ।
m�ro, p� r-tA(pvA EZ qV �m�Z Env�fy�t ॥ 20॥
qVs� t�vA�yA t�ìyA m�dý qXjAEBDAnyA ।
�m�Z f� �ErqB, f� �gA\DArk-tTA ॥ 21॥
sADArZAHygA\DAro gA\DAro_�trs\âk, ।
f� �m@ymnAmA c vrAlFm@ym-tTA ॥ 22॥
iEt -vrA, þjAy�t� t�ìyA cAT E�tFyyA ।
m�dý pÑmnAEd�yA qVs� t�v�v pv s� ॥ 23॥
f� �� D{vt, f� �o EnqAd� tt, prm ।
k{EfÈAHyEnqAd� kAkSyAHyEnqAdk, ॥ 24॥
3
qXjq BO c jAy�t� &yÄm�t� -vrA, �mAt ।
m@yqXjEnnAEd�yA t�ìyA cAT t� tFyyA ॥ 25॥
sv� v�t�q� y� jAtA-tA�-vrA�kTyAMyhm ।
f� �Av� qBgA\DArO tTA sADArZAEBD, ॥ 26॥
gA\DAro_�trs\â� f� �m@ym ev c ।
vrAlFm@ym��Et jAy�t� �mf, -vrA, ॥ 27॥
m@ym@ymnAEd�yA t�ìyA cAT t� rFyyA ।
qVs� pv s� c{t�q� -vrA�smEBd@mh� ॥ 28॥
vrAlFm@ym, p� v , pÑm, f� �D{vt, ।
tt, f� �EnqAd� k{EfÈAHyEnqAdk, ॥ 29॥
kAkSyAHyEnqAd��(y�t� -y� , �mf, -vrA, ।
a-yA\ t� rFyt�ìyA\ y, kAklF q¤pv j, ॥ 30॥
tdg}� sØ pvA EZ yTAyog\ Env�fy�t ।
t�qA\ þvAl� dFGA EZ /FEZ pvA EZ Ev�ys�t ॥ 31॥
sErgAHyA-/y-t/ þjy�t� -vrA, �mAt ।
pFW� -vAEZ pvA EZ c(vAEr EvEnv�fy�t ॥ 32॥
et�q� mpD�yAHyA�(vAr, -y� , -vrA, �mAt ।
f� �m@ymd\ -v\ pv pFW� ydA Bv�t ॥ 33॥
4
tTA þvAl� pFW\ c v{EZk{Ev Env�[ytAm ।
ek\ svo �r\ -v\ pv pFW� Env�fy�t ॥ 34॥
t/AEttArqXjAHyo �AEv\fo_Ep -vro Bv�t ।
l#yâ{g� �t� so_y\ rEÄlAB{kloBt, ॥ 35॥
f� �m�lAHyvFZAyAm�t(pvA £k� p� n, ।
�O qXjO pÑm��Et D�}v\ pv /y\ sdA ॥ 36॥
a�yAEn pÑ pvA EZ t�dý AgAn� sArt, ।
�mAEdý gmD�yAHy-vro(pAdnEs�y� ॥ 37॥
u(pA�o(pA� v�[yAEn yTAyog\ Evc"Z{, ।
svA �yAã(y dFGA EZ nv -vAEn pÑ c ॥ 38॥
eq{krAgm�lAHyvFZ{v\ sEt jAyt� ।
a-yA\ t� rFyt�ìyA\ y, kAklF q¤pv j, ॥ 39॥
tdg}� f� �Evk� t-vrAZA\ �AdfA(mnAm ।
Es�{ �Adf pvA EZ EvEnv�[yAEn v{EZk{, ॥ 40॥
aEttArAHyqXjAT� -v\ cA�y�~ yodfm ।
t�q� þvAl� dFGA EZ pÑ pvA EZ Ev�ys�t ॥ 41॥
a£ pvA EZ pFW� t� -vAEn EvEnv�fy�t ।
a-yA\ dFGA EZ pvA EZ EmEl(v{kAdfABvn ॥ 42॥
5
a£O -vAEn pvA EZ smjAy�t t/ t� ।
t(sv rAgm�lAHyvFZ{v\ sEt jAyt� ॥ 43॥
lE"t{v\ f� Dm�lvFZA B�d�yAE�vtA ।
et-yAm�v vFZAyA\ -vrAZm�kEv\ft�, ॥ 44॥
En!pyAm, -TAnAEn -vrA\-/�DA EvB>y c ।
t/opEr E-TtAnA\ t� vAm� cts� ZAmEp ॥ 45॥
aA�yA m�dý qXjAHyt�ìyA tAvÎt� ,-vrA, ।
s\g}A�A, qXjErqBO tTA gA\DArm@ymO ॥ 46॥
pÑmA�A n g� ��t� t-yA\ jAtA aEp -vrA, ।
m�dý pÑmnAmA yo E�tFyAyA\ Env�Eft, ॥ 47॥
t-yA\ /y, -vrA g}A�A, pÑmo D{vt� En, ।
qdjAdyo n g� ��t� jAtA pEt tt, prm ॥ 48॥
td�v\ m�dý k� -TAn� -vrA, sØ þdEf tA, ।
aT m@y-TAnk� t� t� tFyAyA\ /y, -vrA, ॥ 49॥
t� rFyAyA\ t� c(vAr, s(y�v\ -TAngA, -vrA, ।
t/ -y� m @yqXjAyA\ m@yqXjAdy-/y, ॥ 50॥
jAtA aEp n g� ��t� td� @v� -TAnEs�y� ।
m@ym@ymnAEd�yA\ t� rFyAyAmEp -vrA, ॥ 51॥
6
c(vAr ev g� ��t� mpD�yEBDA, -vrA, ।
m@y-TAngtA ev\ -vrA, sØ þdEf tA, ॥ 52॥
t-yAm�v t� rFyAyA\ m@y-TAnEnqAdt, ।
ag}� qXjAdy, sØ tAr-TAngtA, -vrA, ॥ 53॥
s\g}A�A iEt sØoÄA-tAr-TAngtA, -vrA, ।
t�m�dý m@ytArAHy-TAnAnA\ E/ty� -vrA, ॥ 54॥
þEt-TAn\ sØsØ�(y�kEv\fEtrFErtA, ।
�AEv\fmEttArAHy\ ct� T mEp qXjkm ॥ 55॥
l#yâA, pErg� ¢E�t rEÄlAB{kloBt, ।
-TAnþs½� b{kArrAmo bB}Am t�TA ॥ 56॥
upEr-Tct� -t�/FvA�AyA\ EvEnv�Eft� ।
an� m�dý AHyqXj�_E-m�-vrA, sErgmAEBDA, ॥ 57॥
c(vAr, sm� pAd�yA-(vn� m�dý AHypÑm, ।
E�tFyAyA\ Env�[yo_/ pDnFEt /y, -vr, ॥ 58॥
g}A�A-tto_n� m�dý AHy-TAngA, sØ dEf tA, ।
-vrA-t�ìyA\ t� tFyAyA\ m�dý qXjo Env�[yt� ॥ 59॥
t-yA\ sErgnAmAnA\ s\g� ��t /y, -vrA, ।
t� rFyAyA\ tE�/kAyA\ Env�[yo m�dý m@ym, ॥ 60॥
7
t-yA\ t� mpD�yAHyA, s\g� ��t� ct� , -vrA, ।
m�dý -TAn-vrA, sØ td�v\ dEf tA iEt ॥ 61॥
n{t(s\gQCt� m�dý m@ytArAEBDAEn Eh ।
E/-TAnAnFEt skls\gFEtkmtE-TEt, ॥ 62॥
aA�E�tFyyo-t�ìyo, -vrA, sØ (vy�ErtA, ।
an� m�dý AEBD� -TAn� t� tFykt� rFyyo, ॥ 63॥
m�dý -TAngtA, sØ -vrA� pErkESptA, ।
t(p� rovEt n, sØ -vrA-tAvdmF p� n, ॥ 64॥
m@y-TAngtA, Ek\ vA tAr-TAngtA ut ।
n tAvdA�-tArAHy-TAnB½þs½t, ॥ 65॥
n E�tFyo_Ep m@yAHy-TAnABAv� kT\ p� n, ।
tAr-TAn\ þjAy�tAn� pnFtEvvAhvt ॥ 66॥
t-mAd-mAEBzÄ{v rFEt, -TAnEvBAjn� ।
m�dý AEdvn� m�dý AEd&yvhAr-t� lOEkk, ॥ 67॥
gtAn� gEtk�yAyA�~ AE�tmA/Evj� EMBt, ।
lE"t�y\ f� �m�lvFZA l#yAn� sArt, ॥ 68॥
aToQyt� m@ym�lvFZAyA l"Z\ myA ।
t�ìyA�A cAn� m�dý AHypÑm�n y� tA yEd ॥ 69॥
8
E�tFyA m�dý qXj�n tE�/kA c�(smE�vtA ।
m�dý pÑms\y� ÄA t� tFyA yEd tE�/kA ॥ 70॥
t� rFyA m�dý qXj�n tE�/kA c�(smE�vtA ।
tTA Bv��m@ym�lvFZA pA�� E/tE�/kA ॥ 71॥
Ets� ZA\ pA� t�/FZA\ v#y�_T -vryojnm ।
aA�A VF=yEBDA tArqXjt� Sy@vEnB v�t ॥ 72॥
E�tFyA tE�/kA â�yA m@ypÑms\EmtA ।
t� tFyA m@yqXj�n s\EmtA JE¥kAEBDA ॥ 73॥
i(y�v\ m@ym�lAHyvAEd/-vryojnm ।
aTA-yA, pv s\d�f\ v#y� l#y{ks\mtm ॥ 74॥
m�ro, p� r-tA(pvA EZ qX-yAmEp Ev�ys�t ।
t�/Fct� £y� c{v\ þ(y�k\ qVs� pv s� ॥ 75॥
y� -vrA, s\þs� y�t� �mfA-tA�þc#mh� ।
aA�t�ìyA_n� m�dý AHypÑmAEÑtyA �mAt ॥ 76॥
f� �� D{vt, f� �o EnqAd� tt, prm ।
k{EfÈAHyEnqAd� kAkSyAHyEnqAdk, ॥ 77॥
qXjq BO c jAy�t� qVs� pv s� qV �mAt ।
t�ìyA E�tFyyA m�dý qXjgEj tyA p� n, ॥ 78॥
9
f� �� ErqB, f� �gA\DArAHy, -vr-tt, ।
sADArZAHygA\DAro gA\DAro_�trs\âk, ॥ 79॥
f� �m@ymnAmA c vrAlFm@ym-tt, ।
�mAdmF qV -vrA, -y� , qVs� t�v�v pv s� ॥ 80॥
m�dý pÑmfoEB�yA t�ìyA cAT t� tFyyA ।
f� D� D{vt, f� �EnqAd� tt, prm ॥ 81॥
k{EfÈAHyEnqAd� kAkSyAHyEnqAdk, ।
qXj, f� �q B��Et -vrA qVs� c pv s� ॥ 82॥
t�ìyA t� rFyyA m@yqXjgEj tyA p� n, ।
f� �� ErqB, f� �gA\DArAHy, -vr-tt, ॥ 83॥
sADArZHygA\DAro gA\DAro_�trs\âk, ।
f� �m@ymnAmA c vrAlFm@ym-tt, ॥ 84॥
et� -vrA, þjAy�t� qVs� t�v�v pv s� ॥
vrAlFm@ym-yAg}� /FEZ pvA EZ Ev�ys�t ॥ 85॥
pv s� E/q� c{t�q� t�ìyA tAv�� rFyyA ।
�m�Z s\þs� y�t� pDnFEt /y, -vrA, ॥ 86॥
td� @v� sØ pvA EZ EvEnv�[yAEn t�vT ।
aA�\ t� dFG pv� -yA(þvAl� tArqXjkm ॥ 87॥
10
ErgAEdqV-vro(p�y{ -vpvA EZ qV p� n, ।
pFW� s\v�fnFyAEn tdg}� pv sØmm ॥ 88॥
aEttArAHyqXj-y E-Tty� EvEnv�fy�t ।
f� �q Bkr\ -v\ pv pFW� ydA Bv�t ॥ 89॥
tTA þvAl� pFW\ c v{EZk{Ev Env�[ytAm ।
m�ro, pr-tA�(pv sØm\ pÑmAEBDm ॥ 90॥
an�n sh jAtAEn pvA �y�kAdf �mAt ।
et�q� tArqXjAEttArqXjAHypv ZF ॥ 91॥
�� pv ZF pÑmyo�(vAEr -y� D�} vAEZ Eh ।
a�yAEn sØ pvA EZ t�dý AgAn� sArt, ॥ 92॥
u(pA�o(pA� v�[yEn skl-vrEs�y� ।
a-yA\ dFGA EZ pvA EZ df -vAEn sØ c ॥ 93॥
eq{krAgm�lAHyvFZ{v\ sEt jAyt� ।
þvAl� dFG pvA EZ v�[yAEn �Adf �mAt ॥ 94॥
ekAdf -vpvA �yT pFW� Env�fy�t ।
sv -TAn�q� skl-vrAZA\ Es�y� yEd ॥ 95॥
t(sv rAgm�lAHyvFZ{v\ sEt jAyt� ।
n k{EfkFEnqdo_-yAmE-t pFW-Tpv s� ॥ 96॥
11
vAdyE�t Eh t(-TAn� kAklFm�v v{EZkA, ।
pFW�_Ep k�Ec(k{EfÈA, pv -v\ þk� v t� ॥ 97॥
pFW� �Adf pvA EZ t�n jAtAEn t�mt� ।
lE"t{v\ m@ym�lvFZA B�d�yAE�vtA ॥ 98॥
et-yAmEp vFZAyA\ -vrAZAm�kEv\ft�, ।
f� �AyAEmv m�dý AEd-TAnnFEtEvEn�y, ॥ 99॥
þTmAEdq� t�/Fq� t�Ed(y�v En�y, ।
t�/FrA�A_n� m�dý AHypÑm�n smE�vtA ॥ 100॥
m@ym�lAHyvFZAyA\ Etú, -TAnEvBAjn� ।
vrA-tdý EÄlABAy tA\ EnbðE�t v{EZkA, ॥ 101॥
m�dý qXjAEdkA-v�v tE�/kAs� Ets� vt, ।
-vrA�-TAnEvBAg�n df yAMy�kEv\fEtm ॥ 102॥
t/ t�ìyA\ E�tFyAyA\ m�dý qXjo Env�[yt� ।
t-yA\ g}A�A, sErgmA�(vAro n pDAdy, ॥ 103।
m�dý pÑmnAmA y-t� tFyAyA\ Env�Eft, ।
t-yA\ pDEnnAmAno g}A�A n sErgAdy, ॥ 104॥
m�dý -TAn-vrA, sØ td�v\ s\þdEf tA, ।
m@yqXjsm�tAyA\ t� y t�ìyAmT -vrA, ॥ 105॥
12
sØ g}A�A, sErgmpDnFEt �mAdmF ।
m@y-TAngtA et� sØ s\dEf tA, -vrA, ॥ 106॥
þvAl-TAE�tm-T� lpv þB� Etq� -vrA, ।
g}A�A, qXjAdy, sØ pFW-t -vpv s� ॥ 107॥
tAr-TAngtA ev\ -vrA, sØ EndEf tA, ।
ekEv\fEtEr(y� ÄA, -vrA, -TAn/y� -P� Vm ॥ 108॥
et�q� m�dý qXj-y y� -vrA, -y� rD-tnA, ।
t�_n� m�dý AEBD-TAn-vrA iEt EvEnZ y, ॥ 109॥
y�_EttAr-TqXj-y -vr-yAg}� &yvE-TtA, ।
t�_EttAr-vrA â�yA iEt sv� sm>jsm ॥ 110॥
a/AEp -TAngZn� rAmo bB}Am t�TA ।
t�/FrA�A_n� m�dý AHypÑm�n y� tA yEd ॥ 111॥
E�tFyA m�dý qXj�n tE�/kA s\y� tA yEd ।
m�dý pÑms\y� ÄA t� tFyA tE�/kA yEd ॥ 112॥
t� rFyA m�dý qXj�n tE�/kA c�(smE�vtA ।
tdA Bv��m@ym�lvFZ�(y�tds\gtm ॥ 113॥
EdvFyAyA\ tE�/kAyA\ m�dý qXjo Env�Eft, ।
p� n, kT\ t� rFyAyA\ m�dý qXjo Env�[yt� ॥ 114॥
13
uÎoÎtrnAEd�y�tú, Kl� tE�/kA, ।
E�tFyt� y yo-tAs� �yo-tE�/kyorEp ॥ 115॥
m�dý qXjAEBD-y{k-vr-y EvEnv�fnm ।
ay� ÄEmEt n{tE(k\ pf� pAlo_Ep b� @yt� ॥ 116॥
t-mAd-mAEBzÄ�n v(m n{v Evc"Z{, ।
âAt&y\ m@ym�lAyA\ t�/Fq� -vryojnm ॥ 117॥
-TAn/y-vrA�oÄv(m nA (v�kEv\fEt, ।
ekEv\fEts\HyAk-vr�v�t�q� vAdk{, ॥ 118॥
gAyk{� ct� d �·A\ g}A�A, sØdf{v t� ।
tdA Eh vAdkA, sØ m@y-TAngtA�-vrAn ॥ 119॥
tAr-TAngtA�sØ qXjm=yEttArgm ।
DnF c m�dý -TAn-TAv�v\ sØdf -vrAn ॥ 120॥
smAdAy ct� d �XFvAdn\ k� v t�_EKlA, ।
ay\ c sArZFmAgo v{EZk{, pErkESpt, ॥ 121॥
m@y-TAn-TyoD �yom @y� (v�ytr, -vr, ।
g� �t� sArZFmAg� ct� d �XFþEs�y� ॥ 122॥
þAyf-t�n s\jAtA, qoXf{v -vrA, Kl� ।
tTA_Ep m�dý -TAn-TD�yAHy-vryo� yo, ॥ 123॥
14
ËEc(ËEcd� pAdAnA(-vrA, sØdf�ErtA, ।
gAykA-t� -vrA�sØ m�dý -TAnsm� �vAn ॥ 124॥
m@y-TAn-vrA�sØ tArqXj\ tTA prm ।
DnF c{vAn� m�dý -TAv�v\ sØdf -vrAn ॥ 125॥
smAdAy ct� d �XFgAn\ sv� _Ep k� v t� ।
a/AEp cAn� m�dý -TD�yAHy-vryo� yo, ॥ 126॥
sArZFmAg s\b�DF -vro_�ytr IErt, ।
ËAEc(ktAmEBþ�(y -vrA, sØdf�ErtA, ॥ 127॥
et�qAmg}to y� -y� , -vrA y� cA=yD-tnA, ।
ËEc(gFtþb�DAdO d� [y�t� t� -vrA, Kl� ॥ 128॥
t(p� n, s\þdAyâ{-tAn=pA�{rnAd� tm ।
y��v\ m@ytArAHy-TAng{r�v t� -vr{, ॥ 129॥
EnvA h, -yAÎt� d �·A\ m�dý -TAn\ v� TA Bv�t ।
i(yAf¬y{v m�dý AHy-TAnsAPSyEs�y� ॥ 130॥
pÃsArEZmAgo _y\ v{EZk{, pErg� �t� ।
pÃsArEZmAg -t� l#ytAEmEt c�QC� Z� ॥ 131॥
f� �m�lAHyvFZAyA\ pÃsArEZv(m En ।
y� g� ��t� EvkSp�n tA�-vrnEBd@mh� ॥ 132॥
15
m�dý -TAnj� qA\ sØ-vrAZA\ gZnAEvDO ।
aA�t�ìyA g}hFt&yA, -vrA, sErgmAEBDA, ॥ 133॥
c(vAr ev qXjA�A, pÑmAEdn g� �t� ।
pÃsArEZmAg� t� tyA t�ìyA__�yA p� n, ॥ 134॥
EvkSp�n g}hFt&y, pÑm, f� �D{vt, ।
aT E�tFyyA m�dý pÑm-vry� ÄyA ॥ 135॥
g}A�A, pDEnnAmAn, -vrA c sErgAdy, ।
pÃsArEZmAg� t� tyA t�ìyA E�tFyyA ॥ 136॥
upAd�yA EvkSp�n m@y-TAnsm� �vA, ।
qXj, f� �q B�{v f� �gA\DAr i(yEp ॥ 137॥
t�ìyA t� tFyyA cAT m@yqXj�n y� ÄyA ।
m@y-TAn-vrAZA\ t� gZn� sErgAEBDA, ॥ 138॥
/y ev -vrA g}A�A n p� nm @ymAdy, ।
pÃsArEZmAg� t� tyA t�ìyA t� tFyyA ॥ 139॥
f� �m@yms\â� vrAlFm@ym-tTA ।
pÑm��Et s\g}A�A EvkSp�n /y, -vrA, ॥ 140॥
m@y-TAnsm� dB� tA i(y-mAEBEv EnE�tm ।
f� �m�lAHyvFZAyA\ pÃsArEZv(m En ॥ 141॥
16
EnvA hkA�t� d �·A, -vrA, pÑdf{v t� ।
an� m�dý -tyoD �yo, -TAn� -yA�m@yqXjk, ॥ 142॥
i(y�v\ f� �m�lAyA\ pÃsArEZvAdn� ।
y� g� ��t� EvkSp�n -vrA-t� s\þdEf tA, ॥ 143॥
aTAto m@ym�lAHyvFZAyAmEBd@mh� ।
vAdn� pÃsAr�yA y� -vrA-tAE�vkESptAn ॥ 144॥
m�dý -TAnj� qA\ sØ-vrAZA\ gZnAEvDO ।
aA�tE�/kyA g}A�A, -vrA, sErgmAEBDA, ॥ 145॥
c(vAr ev n p� n, pÑmA�A-td� �vA, ।
pÃsArEZmAg� t� t� g� ��t� EvkESptA, ॥ 146॥
m�dý pÑmfoEB�yA t�ìyA cAT E�tFyyA ।
pDnFEt -vrA g}A�A-/yo n sErgAdy, ॥ 147॥
pÃsArEZmAg� t� t� g� ��t� EvkESptA, ॥
tt� m@ym�lAyA\ pÃsArEZv(m En ॥ 148॥
g}A�A m�dý -vrA, sØ sØ m@y-vrA-tTA ।
trqXjo_n� m�dý -TO DnF sØdf -vrA, ॥ 149॥
g� ��t� pÃsAr�yA\ gAn� d�·AEmv -P� Vm ।
kZA VA�D}t� zkAEdpdgAn�q� s\g}hm ॥ 150॥
17
tAr-TAnErgAdFnA\ k� v t� Kl� gAykA, ।
gAn� c vAdn� c{v -vrAZAm�kEv\ft�, ॥ 151॥
EvEnyogþkAr-t� EvEvQy pErdEf t, ।
lE"t{v\ m@ym�lvFZA l#yAn� sArt, ॥ 152॥
tto_n� rG� nAT��dý m�lvFZA En!=yt� ।
t¥"Z\ t� s\gFts� DAEnEDErEt �� t� ॥ 153॥
c�¨yAQy� tB� pAlrG� nATn� pAE¬t� ।
a-m�Atk� t� g}�T� þoÄ\ �okAl ElKAEm tAn ॥ 154॥
“p� vo ÄvFZA�y ev m@y -
m�lAHyvFZA Kl� yA c t-yAm ।
t�/Fsm�t�� EtpÑmA\ c
tT{v m�dý E-TtpÑmA\ c ॥
tdA__�t�/FmEp pÑm�nA -
n� m�dý p� v� Z EvrAjmAnAm ।
EvDAy Etúo_Ep smAnnAdA -
-t�/F, shAD-tnm@ym�n ॥
aA�\ -vr\ pÑmm�v k� (vA
vA��t vFZA yEd v{EZk�n ।
18
eqA_Qy� t�FrG� nATB� p -
m�lAHyvFZA kETtA t� tFyA ॥ ”
aA�\ -vr\ pÑmEm(y-yAT , kLyt� myA ।
m@ym�lAHyvFZA-T\ m@yqXjAEBD\ -vrm ॥ 155॥
aA�\ k�vlsAEr�yA jAt\ k� (vA_T pÑmm ।
vAdy�t tTA m@ym�lvFZA-Tm@ym, ॥ 156॥
rG� nAT��dý vFZAyA\ qXj, s\p�t� tt, ।
tTA_Ep vAdn\ k� y� vF ZAyA\ v{EZkA iEt ॥ 157॥
y(sv rAgm�l{krAgm�l�Et c�Ertm ।
�{Ev@y\ m@ym�lAyAm-yAmEp td� �tAm ॥ 158॥
td�v\ rG� nAT��dý m�lvFZA En!EptA ।
ev\ E/EvDvFZAnA\ -v!p\ c En!Eptm ॥ 159॥
aTA-m(kESpt\ vFZA�y\ s\df yAmh� ।
En!EptAyA\ vFZAyAm� pEr �� þsAry�t ॥ 160॥
tE�/k� Ep�lmyF (vA�A lohmyF prA ।
aA�AyA\ tE�/kAyA\ t� m�dý qXj\ þyojy�t ॥ 162॥
t-yA\ sErgnAmAn, s\g� ��t� /y, -vrA, ।
tE�/kAyA\ E�tFy-yA\ yojy��m�dý m@ymm ॥ 162॥
19
t�/FEry\ E�tFy{v Ef£{E-/-TAnpv EB, ।
yojnFyA Bv��m�dý vrAlFm@ymAEdEB, ॥ 163॥
eqA E�tE�/kA vFZA v�¬VA@vErkESptA ।
ekt�ìyAHyvFZAyA\ yAd� f\ p� v mFErtm ॥ 164॥
pErmAZ\ þvAl-y tAd� f\ cA/ kFEt tm ।
p� v vQC~ � Ett�/Fq� -vrs\yojnAEdkm ॥ 165॥
a-ym�v E�t�ìyAHyvFZAyAm� pEr-Tyo, ।
t�ìyo, þTmt�ìyA\ Eh m�dý qXjo Env�Eft, ॥ 166॥
t-yA\ sErgmAEBHyA�f� Z� yAm ct� ,-vrAn ।
tE�/kAyA\ E�tFy-yA\ yojy��m�dý pÑmm॥ 167॥।
dý £&ymvEf£\ t� p� v v(sv m/ c ।
E�tE�/kA c vFZ{v\ v�¬VA@vErkESptA ॥ 168॥
td�vm�kt�ìy�kA E�t�ìyO �� tt, prm ।
f� �m�lA�y{kA_T m@ym�lAEBDA prA । 169॥
t� tFyA rG� nAT��dý m�lAHyA pErkFEt tA ।
aAh(y qXEvDA vFZA jAtA sAm�yt, p� n, ॥ 170॥
t(sv rAgm�l{krAgm�l(vB�dt, ।
þ(y�k\ E�EvDA t-mA�FZA �Adf kFEt tA, ॥ 171॥
20
ekt�/FE�t�ìyAEd&yvhAr-(vsO p� n, ।
U@v t�/Frp�#y{v n Etú, �� EttE�/kA, ॥ 172॥
�Adf�Et kT\ B�dA, -P� V\ EnDA y t� (vyA ।
f� �m�lAm@ym�lArG� nAT��dý m�lkA, ॥ 173॥
iEt vFZA/y�_=yE-m�m�dý pÑms\gtA, ।
tE�/kA, sE�t yAE-tú-tAs� m@y-Tm@ymAm ॥ 174॥
Env�[y vFZAE/ty\ fÈ\ kSpEyt�\ p� n, ।
Ets� ZAmEp vFZAn\ Bv���d/y\ p� n, । 175॥
sv rAg{krAg(vB�d-y{vAT yojn� ।
qX vFZA, sAkm�tAEBB v�(y£Adf�Et c�t ॥ 176॥
s(ym�v\ Bv�(y�tA, qX vFZA, -y� n rEÄdA, ।
tto vFZA �Adf{v�(y-mAk\ jyd� �d� EB, ॥ 177॥
�Adf-vEp vFZAs� EB��t� yA, Kl� pEr ।
tE�/kA-tAs� svA s� ct� ,�� EtktA\ gtA, ॥ 178॥।
Env�[y�t� -vrA, qXjf� �m@ympÑmA, ।
nApr� s\Bv�(yhA EvEnv�fEyt�\ -vrA, ।
tTA(v� n{v l<y�t -TAnE/tys\Bv, ॥ 179॥
21
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyAmA�\
vFZAþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
22
E�tFy\ �� EtþkrZm।
aA�þkrZ� vFZA\ sþpÑ\ En!EptA ।
t��/Fq� En!=y�t� �� tyo_T EvBAgf, ॥ 1॥
�� EtnA m Bv�àAdEvf�q, -vrkArZm ।
nn� nAE-t -vr�� (yoB� do nAd{k!pyo, ॥ 2॥
Ev�t� pErZAm(vpErZAEm(vs\Bv, ।
aE-t B�d-tyoy �(-vZ V¬EkrFVyo, ॥ 3॥
�AEv\fEtErEt þoÄA, �� tyo BrtAEdEB, ।
tA� vFZAþEs��q� s� -p£\ EvBjAmh� ॥ 4॥
-vr�q� f� �Evk� tB�dA<yA\ �AdfA(ms� ।
tTA Eh f� �ErqB� �� tyE-tú IErtA, ॥ 5॥
tto_Ep f� �gA\DAr� �� tF �� sm� dAãt� ।
ctú, �� ty, f� �m@ym� sm� dAãtA, ॥ 6॥
-yA(sADArZgA\DAr-t-yA�A\ �� EtmAE�t, ।
t-y{v sm� pAdAy E�tFykt� tFyk� ॥ 7॥
�� tO E��� Etk, þoÄo gA\DAro_�trnAmk, ।
d(vA sADArZAHyAy gA\DArAyAEdmA\ �� Etm ॥ 8॥
23
E�tFyA\ c t� tFyA\ cA�trgA\Drs\Eân� ।
t/{k�� Etko jAto m@ymo_y\ ct� ,�� Et, ॥ 9॥
ctú, �� ty, þoÄA, pÑm� gFtv�EdEB, ।
aAdAyA�A\ E�tFyA\ c t� tFyAmEp tQC~ � Etm ॥ 10॥
vrAlFm@ym, þoÄ, �� Et/ysmE�vt, ।
vrlFm@ymAy E/�� Etd (vA t� pÑm, ॥ 11॥
�� (y{kyA y� to jAto BvàEp ct� ,�� Et, ।
Etú, s\gFEtk{, þoÄA, �� ty, f� �D{vt� ॥ 12॥
-vr� f� �EnqAdAHy� �� �� tF sm� dAãt� ।
ctú, �� ty, qXj� t-yAdAyAEdmA\ �� Etm ॥ 13॥
k{EfÈAHyEnqAdo_ym�k�� EtzdAãt, ।
E�tFykt� tFyA<y\ tQC~ � Et<yA\ smE�vt, ॥ 14॥
kAkSyAHyEnqAdo_y\ E��� Et, kLyt� b� D{, ।
t(k{EfkEnqAdAy �� Etm�kA\ �� Et�yFm ॥ 15॥
kAkSy{ c þdAyA-t� qXj ek�� Et, -vym ।
�AEv\fEtEv B>y{v\ �� tyo dEf tA myA ॥ 16॥
tA etA, �� EtvFZAyA\ þkAf�t� p� TÄyA ।
�� EtvFZAþkAr-t� v�y tAEmEt c��TA ॥ 17॥
24
m@ym�lAHyvFZAyA\ t(-v!p\ En!=yt� ।
EvhAy f� Dm�lAHyA\ vFZA\ EkEmEt kLyt� ॥ 18॥
m@ym�lAHyvFZAyA\ �� EtvFZ�Et tQC� Z� ।
f� �m�lAHyvFZAyA\ �� EtvFZAEn!pZm ॥ 19॥
m�dý -TAn�_T vA m@y� tAr-TAn�_T vA Bv�t ।
n tAv�m�dý k� -TAn� �� EtvFZAEn!pZm ॥ 20॥
y� >yt� t/ skl-vrAZAm=ys\BvAt ।
n ��kt�ìy� pA!YA d� [y�t� �Adf -vrA, ॥ 21।
f� �m�lAHyvFZAyA\ m�dý -TAn�_t ev Eh ।
m@y-TAn�_Ep y� Ä\ n �� EtvFZAEn!pZm ॥ 22॥
tAr-TAn� (v�kt�ìyA!YA, -y� �A df -vrA, ।
tTA_Ep pv ZA\ t/ "�/s\koct, p� n, ॥ 23॥
nAvkAfo_E-t t�m@y� �� Etyojkpv ZAm ।
td�v\ f� �m�lAyA\ �� EtvFZA_Etd� G VA ॥ 24॥
tT{v rG� nT��dý vFZAyAmEp d� G VA ।
pr\ t� m@ym�lAHyvFZAyA\ s� gmA Bv�t ॥ 25॥
�� EtvFZA tto_-mAEB-t-yAm�v þd[y t� ।
m@ym�lAHyvFZAyA\ m@y-TAn-Tpv s� ॥ 26॥
25
�Adf-vEp c{t�q� �� Et&yÒkpv ZAm ।
EvEnv�f�m\ b�}m, �� EtB�d{kboDkm ॥ 27॥
m�!pk�Wg\ f� �q B"�/A�tr\ E/DA ।
EvB>yq BpvA dO d� [ymAn\ EvnA_�tr� ॥ 28॥
pv �yEnv�f� -y� E-túo_Ep �� ty, -P� VA, ।
f� �q B� tTA f� �gA\DAr"�/k\ E�DA ॥ 29॥
EvB>yAT yTAv-T\ pv� gA\DArBAskm ।
&yp�#y m@y� pv{ k\ ydA pErEnv�[yt ॥ 30॥
gA\DAr-y tdAnF\ -yAQC~ � Et�ymEt-P� Vm ।
m@ym-y -vr-yoÄA�tú, �� ty, -P� VA, ॥ 31॥
t/ sAdArZ� -p£A gA\DAr� �� Etr�EkkA ।
a�trAHyAngA\DAr"�/\ ��DA EvB>y t� ॥ 32॥
ek-y pv Zo m@y� tyoy Ed Env�fnm ।
jAyt�_�trgA\DAr� �� Et�ymEt-P� Vm ॥ 33॥
m@ym� �� Etr�k�Et -p£\ �� Etct� £ym ।
ct� ,�� Et, pÑmo_-y �� Et/ym� pAE�t, ॥ 34।
vrAlFm@ym, p� v mAHyAt\ Kl� t�TA ।
vrAlFm@ym\ /�DA EvB>yAT yTAE-Ttm ॥ 35॥
26
vrAlFm@ym\ pv &yp�#y t� td�tr� ।
pv �yEnv�f� -yAQC~ � Et�ymEt-P� Vm ॥ 36॥
�� Etr�kA -P� VA -vE-mE�mEl(vA t�n pÑm� ।
ctú, �� ty, -p£A D{vtE-/�� Ety TA ॥ 37॥
EvBA>y E/EvD\ f� �D{vt"�/m=yT ।
d� `gocrFBvQC� �D{vt�oEt pv tt ॥ 38॥
E�(vA pv �y�yAs� �� Et/ ymEt-P� Vm ।
"�/\ f� �EnqAd-y EvB>y E�EvD\ tTA ॥ 39॥
d� £\ f� �EnqAd-y pv Eh(vA td�tr� ।
y��v\ pv tEh -yAQC~ � Et�ymEt-P� Vm ॥ 40॥
ctú, �� ty, qXj� þAg� ÄA, Kl� t�TA ।
k{EfÈAHyEnqAd� Eh t-y{kA d� [yt� �� Et, ॥ 41॥
kAkSyAHyEnqAd\ t� ��DAk� (y td�tr� ।
jAyt� pv Ev�yAs� -p£\ t-y �� Et�ym ॥ 42॥
-v-y{kA �� EtrAh(y qXj� �� Etct� £ym ।
i(y�v\ m@ym�lAyA\ �� EtvFZAþkArt, ॥ 43॥
�AEv\fEt�� tFnA\ c EvBAg�m IErt, ।
n�vA�\ qXjm� (s� >y ErqBAEdtyA (vyA॥ 44॥
27
Ekmt� �� EtvFZAT� pv �yAs, þdEf t, ।
uQyt� nAE-t qXj-y pv y-mAdy\ p� n, ॥ 45॥
jAt, k�vlsAr�yA pv -pf nm�trA ।
n fÈA, �� tyo bo��\ -vr� pv EvnAk� t� ॥ 46॥
â�yA-tA, Kl� pvA �t, �� Etpv Env�fnAt ।
t-mAdA�mEp (yÆA qXj\ pv EvvEj tm ॥ 47॥
ErqBAEdtyA þoÄ\ �� Etpv Env�fnm ।
yEd qXjAEdm(v�n �� EtvFZAþdf nm ॥ 48॥
ap�E"t\ -yA(k-yAEp td� pAy, þkA[yt� ।
m@ym�lAHyvFZAyA\ �� EtvFZAþkAfnm ॥ 49॥
kt�� qXjAEdm(v�n b}�ZA_Ep n fÈt� ।
n ��kt�ìy� pA!YA, -vrA �Adf m�dý k� ॥ 50॥
-TAn� -y� m @ym�lAyA\ tAr-TAn� t� y�Ep ।
s�(y�kt�ìy� pA!YA, -vrA, sv� _Ep Ek\ p� n, ॥ 51॥
t/(ypv ZA\ tAv("�/s\koct, p� n, ।
nAvkAfo_E-t t�m@y� �� EtâApkpv ZAm ॥ 52॥
ErqBAEdtyA t-mA�FG� q� �Adf-vEp ।
pv s� �� EtvFZ�y\ v�¬VA@vErZ�ErtA ॥ 53॥
28
tt, qXjAEdm(v�n �� EtvFZAþkAfnm ।
f� �m�lAHyvFZAyA\ tAr-TAn� kT\cn ॥ 54॥
tArqXjAEdm(v�n tdA��� EtfAElnm ।
aAr<y k{EfkFs\âEnqAd\ �Adf-vEp ॥ 55॥
-vr�q� p� v Em(y�v �� EtpvA EZ Ev�ys�t ।
a/AEp "�/s\kocA�m�m�tà roct� ॥ 56॥
BAst� �� EtEr(yAEd -vrAlFE/p� VAEdq� ।
ahm�v �� Etv� d�(yAh gopAlnAyk, ।
a�þB� Et tA, sv� �� tFjA n�t� pE�XtA, ॥ 57॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
E�tFy\ �� EtþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
29
t� tFy\ -vrþkrZm।
E�tFyE-m�þkrZ� �� ty, sm� dAErtA, ।
aT�dAnF\ En!=y�t� -vrA, �� Etsm� �vA, ॥ 1॥
t/ f� �-vrA, sØ m� KArFmA/BAskA, ।
ct� �t� �t� �{v qXjm@ympÑmA, ॥ 2॥
�� �� EnqAdgA\DArO E/-/F ErqBD{vtO ।
i(y�v\ Brt�oks\HyAt�� EtfAEln, ॥ 3॥
Evk� tA-t� -vrA, pÑ�(y-mAEBrvDAy t� ।
r×Akr� t� En,f¬o Evk� tA��Adf -vrAn ॥ 4॥
ab}vF(k�cn p� n, sØAh� Ev k� t-vrAn ।
sv m�t(smAloQy l#ymAgA n� sArt, ॥ 5॥
-vrA, pÑ{v Evk� tA iEt rA�AE�tt\ myA ।
tA\� pÑ -vrA�sMyE`vEvQy &yAhrAmh� ॥ 6॥
sADArZ� gA\DAro gA\DAr�A�trAEBD, ।
�O tO c m@ym"�/s\B� tO Evk� t-vrO ॥ 7॥
vrAlFm@ym�{k, pÑm"�/s\Bv, ।
qXj"�/sm� �� tO k{EfkFkAklF-vrO ॥ 8॥
30
evm�t� -vrA, pÑ Evk� tA iEt EnZ y, ।
aAh(y f� �Evk� tA, -vrA �Adf kFEt tA, ॥ 9॥
-vr�q� �Adf-v�q� k�qAm=y�k!ptA ।
�{!=ymEp k�qA\Ec(k�qA\Ec�� E/!ptA ॥ 10॥
tTA Eh f� �ErqBf� �D{vtyo, p� n, ॥
E/E/�� (y�kBAv�n sv dA_=y�k!ptA ॥ 11॥
ydA t� f� �gA\DAro gA\DAr(v\ þp�t� ।
tdA E��� Etko â�yo m� KArFrAgk� yTA ॥ 12॥
ydA s ev jAy�t ErqB-t� tdA p� n, ।
pÑ�� EtErEt â�y, �FrAgo_/ Endf nm ॥ 13॥
ev\ f� �EnqAd-y EnqAd(v\ ydA Bv�t ।
tdA E��� Etk(v\ -yA�m� KAy / Endf nm ॥ 14॥
s ev yEd jAy�t D{vt-t� tdA p� n, ।
pÑ�� EtErEt â�y, f\krABrZ� yTA ॥ 15॥
td�v\ f� �gA\DArEnqAdO �O En!EpZO ।
sADArZAHygA\DAr, f� �q By� to yEd ॥ 16॥
tdA E/�� Etko â�yo B� pAlo_/ Endf nm ।
t/{v pÑ�� EtnA ErqB�ZA�vyo yEd ॥ 17॥
31
td{k�� EttA â�yA �FrAgo_/ Endf nm ।
ydA ErqBs\âo_y\ tdA qV�� Etko Bv�t ॥ 18॥
a/odAhrZ\ nAV evm-y E/!ptA ।
k{EfÈAHyEnqAd-y f� �D{vts\gm� ॥ 19॥
E/�� Et(vEmEt â�y\ B{r&y/ Endf nm ।
t-y{v pÑ�� EtkD{vt�nA�vyo yEd ॥ 20॥
td{k�� Etk(v\ -yAQC~ FrAgo_/ Endf nm ।
s ev D{vt��(-yA(qV�� EtnA Vk� yTA ॥ 21॥
iEt sADArZAHyAno gA\DAr, k{EfkAEBD, ।
EnqAd��(y� BAv�tO E/E/!pAEvEt E-TEt, ॥ 22॥
gA\DAr-yA�trAHy-y ydA f� �q BA�vy, ।
tdA pÑ�� Et(v\ -yAdý Ag� gOlAEdk� yTA ॥ 23॥
t-y{v pÑ�� EtkErqB�ZA�vyo ydA ।
tdA E/�� Etk(v\ -yAQC\krABrZ� yTA ॥ 24॥
s ev E��� Etâ� y, qV�� (y� qBs\gm� ।
yTA nAVAEBD� rAg iEt t-y E/!ptA ॥ 25॥
kAkSyAHyEnqAd-y f� �D{vts\gm� ।
pÑ�� EtktA â�yA yTA gOlAEdk� p� n, । 26॥
32
s ev pÑ�� EtkD{vt�nAE�vto yEd ।
tdA E/�� Etko â�y, f\krBrZ� yTA॥ 27॥
t-y{v D{vt�n -yA�Ed qV�� EtnA_�vy, ।
tdA E��� Etk(v\ -yAdý Ag� nAVAEBD� yTA ॥ 28॥
i(y�trAHygA\DArkAkSyAHyEnqAdyo, ॥
þ(y�k\ E/E/!p(vm-mAEB!pvEZ tm ॥ 29॥
ydA t� m@ym, f� �, f� �gA\DArs\gt, ।
tdA ct� ,�� Etâ� yo m� KAy / Endf nm ॥ 30॥
sADArZAHygA\DArs\y� Ä��(s ev Eh।
tdA E/�� Etko â�yo rAg� �FrAgk� yTA ॥ 31॥
s evA�trgA\DAryog� (v�k�� EtB v�t ।
gOlAEdq� yTA rAg�Ev(y�t-y E/!ptA ॥ 32॥
ev\ qXj-y f� ��n EnqAd�n shA�vy� ।
ct� ,�� EtktA â�yA m� KAy / Endf nm ॥ 33॥
s ev k{EfkFnAmEnqAd�nAE�vto yEd ।
tdA E/�� EtEr(y/ �FrAg, -yAEàdf nm ॥ 34॥
t-y{v kAklFnAßA EnqAd�nA�vyo yEd ।
td{k�� Etk(v\ -yAdý Ag� gOlAEdk� yTA ॥ 35॥
33
i(y� Ä\ E/E/!p(v\ f� �m@ymqXjyo, ।
vrAlFm@ym-yAT f� �gA\DArs\gm� ॥ 36॥
sØ�� Et(vEm(yT� vrASy�v Endf nm ।
t-y sADArZAHy�n gA\DAr�Z ydA_�vy, ॥ 37॥
tdA qV�� EttA p�t� vrASyAEdq� d� [yt� ।
s evA�trgA\DArs\b�DF c�QCt� ,�� Et, ॥ 38॥
a/odAhrZ\ rAg, f� �rAmE�yAEBD, ।
vrAlFm@ym-y{v\ /{!=ym� ppAEdtm ॥ 39॥
ydA t� pÑm, f� �m@ym�n smE�vt, ।
tdA ct� ,�� Etâ� yo m� KAy / Endf nm ॥ 40॥
s ev{k�� Ety� Äo vrAlFm@ym�n c�t ।
iEt �{!=ym-mAEB, pÑm-y þkESptm ॥ 41॥
td�v\ f� �ErqBf� �D{vtyo, p� Tk ।
ek{k!ptA f� �gA\DArkEnqAdyo, ॥ 42॥
tT{v pÑm-yAEp �{!=y\ p� TgFErtm ।
sADArZAHygA\DArk{EfÈAHyEnqAdyo, ॥ 43॥
a�trAEBDgA\DArkAkSyAHyEnqAdyo, ।
m@ym-yAEp qXj-y vrAlFm@ym-y c ॥ 44॥
34
þ(y�k\ E/E/!p(vm-mAEB!pvEZ tm ।
n�v�td�k!pAEdvZ n� Ek\ Pl\ tv ॥ 45॥
ct� �t� ErEt�okpyA locnyA yt, ।
m� KAErm�lmA/-TA, f� �A, sv� -vrA, E-TtA, ॥ 46॥
n t� td&yEtErÄAnA\ m�lAnAm�ksØtO ।
þEtm�l\ c EnytA, sØ-vrgtA aEp ॥ 47॥
a-mAEB, kSpEyy�t� m�lA�Ag}� E�sØEt, ।
tt, sklm�l-Tsv -vrj� qAmEp ॥ 48॥
�AEv\fEt�� tFnA\ c EvBAgAy myA k� tm ।
e�k!=yE�!p(vE/!p(vEn!pZm ॥ 49॥
n�vA-tAm{k!=yAEdvZ n-y þyojnm ।
qAXvOX� vrAg�q� v>y �t� y� -vrA, p� n, ॥ 50॥
tdA�y�� tFnA\ Ek\ (yAg, Ek\ vo�rA�vy, ।
a/�dm� �r\ b�}mo vj nFy-vrA�yA, ॥ 51॥
�� tyo n{v v>y �t� n c yA�(y� �r-vrAn ।
Ek\ t� v>y -vr�v�vA�vDE-t¤E�t tA, p� n, ॥ 52॥
s\Bv�(y� pyoEg�y, �� tFnA\ gZnAmk�
þEtm�l\ c y(sØEnyt-vrEs�y� ॥ 53॥
35
�AEv\fEt�� tFnAm=yv[y\ BAv iyt� ।
y��v\ qAXv(vAEd&yv-TA n{v s\Bv�t ॥ 54॥
tdA sv� _Ep rAgA, -y� , s\p� ZA ev k�vlm ।
a/ s\gFtfA-/AT rh-yEmdm� Qyt� ॥ 55॥
vFZAvAdngAnAEdsmy� vEj tA�-vrAn ॥
sm� (Ú� (y sm� (Ú� (y vAdy�(y�v vAdkA, ॥ 56॥
gAyE�t gAykA�ATo iEt vAEd&yvE-TEt, ।
sv dA qAXv� (yA>y-vrAZA\ pErvj n� ॥ 57॥
td� �r-vrAZA\ t� jnn\ n{v s\Bv�t ।
p� v p� v -vrABAv� kT\ kAy , sm� �v, ॥ 58॥
-vrZA\ GVt� tAvd� �ro�rBAEvnAm ।
ev\ En!EptA, f� �A Evk� tA� -vrA, -P� Vm ॥ 59॥
aT -vrsm� hA(mg}Aml"Zm� Qyt� ।
g}Amvd g}Am i(y�vm� pcAro EvvE"t, ॥ 60॥
yTA jnsm� h-y lok� g}Am iEt þTA ।
tTA -vrsm� ho_/ g}Am i(y� pcy t� ॥ 61॥
k�vl-vrb� �d-y g}Am(v� kETt� sEt ।
gAmAny�(yAEdvAÈ�vEt&yAEØB v�dt, ॥ 62॥
36
m� QC nAf� �k� VAHytAnA�A�y i(yEp ।
d�y\ -vrsm� h-y Evf�qZEmEt E-TEt, ॥ 63॥
s c g}AmE-/DA t/ -yA(qXjg}Am aAEdm, ।
m@ymg}AmnAmA_T gA\DArg}Ams\âk, ॥ 64॥
/yZAmEp c�t�qA\ �mA¥"Zm� Qyt� ।
qXjg}Am, pÑm� -vct� T �� Ets\E-Tt� ॥ 65॥
-vopA�(y�� Ets\-T�_E-m�m@ymg}Am iyt� ।
Ermyo, �� Etm�k{kA\ gA\DAr��(smAE�t, ॥ 66॥
p�� Et\ Do EnqAd-t� D�� Et\ s�� Et\ E�t, ।
gA\DArg}AmmAc£� tdA t\ nArdo m� En, ॥ 67॥
g}Am�v�t�q� gA\DArg}Amo nAE-t mhFtl� ।
-vg lok� prEmEt sv� qAm�v s\mtm ॥ 68॥
a-mAEBm @ymg}Amo_=ys(þAy itFy t� ।
tTA Eh m@ymg}Am� Ev�� Et, pÑm, Kl� ॥ 69॥
vrAlFm@ymo jAt, s p� nl #ymAg t, ।
m@ymAEdþB� Etq� m@ymg}Amj�ms� ॥ 70॥
rAg�q� d� [yt� n{v vrAlFm@ym-tt, ।
ay� Äo m@ymg}Amo l#ymAg EvroDt, ॥ 71॥
37
ek ev tt, qXjg}Am i(yvDAy t� ।
g}AmAvyvB� to_T m� QC nAEdEn !=yt� ॥ 72॥
�mA(-vrAZA\ sØAnAmAroh�AvrohZm ।
m� QC n�(y� Qyt� tA-t� þEtm�l\ c sØDA ॥ 73॥
tTA Eh qXjmAr<y EnqAdA�tAEDrohZAt ।
EnqAdAEdq� qXjA�tAvrohA�m� QC nA__EdmA ॥ 74॥
ev\ ErqBmAr<y qXjA�tmEDrohZAt ।
qXjAEd ErqB�t\ cAvroh�Z E�tFykA ॥ 75॥
evm�v sm� à�y\ gA\DArAEd-vr�vEp ।
at, þEt-vr\ tAvd�k{kA m� QC nA Bv�t ॥ 76॥
aAh(y v#ymAZ�q� E�sØEtEvD�vEp ।
sØ-vrsm� hA(mm�l�q� þEtm�lkm ॥ 77॥
m� QC nA sØ sØ�Et v�¬VA@vErkESptm ।
En!=yt�_D� nA tAn, -vrEv-tArl"Z, ॥ 78॥
tAno E�DA f� �tAn, k� VtAn iEt �mAt ।
ek{krAgmA/AEB&yEÄs\pAdk-t� y, ॥ 79॥
s f� �tAn i(y� Ä, k� VtAn, s uQyt� ।
y-t� rAg�y-P� Et sADArZtyA E-Tt, ॥ 80॥
38
aT -vrpErkArAnl\kArA�þc#mh� ।
t� c E/qE£zEdtA, fA½ d�v�n s� ErZA ॥ 81॥
n t� p� nl #ymAg� l#y�t� k� /Ec�t, ।
a£O þEs�Al\kArA l#y�t� t/ JoMpV, ॥ 82॥
D�}vo mÕo !pk� JMpA E/p� V ev c ।
aWtAl{ktAlO c�(y£Al\k� ty, -m� tA, ॥ 83॥
aT{t�qA\ �m�Z{v l"Z\ þEtpA�t� ।
JoMpVAHy�n tAl�n Enb�o JoMpV, -m� t, ॥ 84॥
t/ JoMpVtAl� E��"rO �O dý � tO tt, ।
lG� r�k, pErâ�y�t� r"rs\Emt, ॥ 85॥
aAh(yA£A"rEmto JoMpV, -yAd E�mA/k, ।
sEr , gm , pDEns , sEn , Dp , mgErs ·a/ D�}vAHyAl\kAro E�tFy, þEtpA�t� ॥ 86॥
D�}vtAl�n s\b�o D�}vAl\kAr uQyt� ।
D�}vtAl, p� n�� DA nAÔd�XFD�}v-tTA ॥ 87॥
vFZvA�D�}v��Et nAÔd�XFD�}v� lG� , ।
ct� r"rvAnAdO g� z, p�A�fA"r, ॥ 88॥
39
vFZAvA�D�}v� (yAdO lG� �O ct� r"rO ।
tt, qX"roÎArsA\Emto lG� f�Kr, ॥ 89॥
ct� d fA"rEmtAvAh(y{tAv� BO D�}vO ॥
D�}vyornyo-tAvàAÔd�XFD�}v, prm ॥ 90॥
þAmAEZk, fA-/d� £, s ev B� Ev v{EZk{, ।
vFZAyA\ vA�t� rEÄlABA�At� /yAE�vt, ॥ 91॥
sErgmgEr , sErgEr , sErgm ,
Ergmpmg , Ergmg , Ergmp ·
al\kAr-t� tFyo_T l#yt� mÕnAmk, ।
mÕtAlEnb�o y, s mÕ iEt kFEt t, ॥ 92॥
mÕtAl� dý � t-(vAdAv"r�ys\Emt, ।
tto lG� �O Evâ�yO ct� r"rs\EmtO ॥ 93॥
aAh(�t mÕtAlo_y\ dfA"rEmEt -m� t,
!pkAHy�t� T �Al\kAr, þEtpA�t� ॥ 94॥
b�o !pktAl�n !pk, pErkFEt t, ।
aAdO dý � to lG� , p�A�Al� !pknAmk� ॥ 95॥
t�n !pknAmA_y\ EvâAt&y, qX"r, ।
sEr , sErgm , Erg , Ergmp ·
40
al\kAro_T JMpAHy, pÑm, þEtpA�t� ॥ 96॥
JMptAl�n s\y� Äo JMpAl\kAr uQyt� ।
JMptlo E�DA nAÔvFZyo, pErd� [yt� ॥ 97॥
t/ -yAàAÔJMpAyAmAdO tAvdZ� dý � t, ।
ekA"rEmt, p�Ad dý � to �"rs\Emt, ॥ 98॥
tt, sØA"rFkAls\Emto lG� f�Kr, ।
vA`g�ykArJMpAyA\ EvrAmA�tdý � to mt, ॥ 99॥
ìy"r, s pr\ sØA"roÎArZs\Emt, ।
lG� f�KrnAm{ko JMptAlAv� BAEvmO ॥ 100॥
dfl]v"roÎArs\EmtAEvEt EnZ y, ।
anyozByonA ÔJMpA þAmAEZkF -m� tA ॥ 101॥
tAm�v rEÄlAB�n k� (vA DAt� /yAE�vtAm ।
vFZAyA\ vAdy�tFh v{EZkA iEt EnZ y, ॥ 102॥
sErgsErsEr , g , mA ; ErgmErgErg , m , pA ·q¤oT E/p� Vo nAmAl\kAr, þEtpA�t� ।
E/p� VAHy�n tAl�n Enb�E-/p� V, -m� t, ॥ 103॥
E/p� V� �O dý � tAvAdO p� Tg�"rs\EmtO ।
EvrAmA�tdý � t, p�Ad"r/ys\Emt, ॥ 104॥
41
aAh(y E/p� V-tAlo â�y, sØA"rFEmt, ।
sEr , gs , Ergm ; Erg , mEr , gmp ·En!=yt�_WtAlAHyo_l\kAr, sØmo_D� nA ॥ 105॥
aWtAl�n s\y� ÄmWtAl\ þc"t� ।
aWtAl� dý � tO E��"rkAlAv� BO -m� tO ॥ 106॥
pÑpÑA"rEmtO lG� �O tdn�trm ।
ct� d fA"rFkAlo jAt-t�nAWtAlk, ॥ 107॥
sEr , ig , asAErg , amAmA ; Erg , am , arFgm , apApA ·a£m, -P� Vm�vATAl\kAr, þEtpA�t� ।
ektAl�n y� Ä(vAd�ktAl, þkFEt t, ॥ 108॥
ekdý � t�n{ktAl ektAl-y l"Zm ।
l#y� E(vdAnFm�tAd� g�ktAlo n rEÄd, ॥ 109॥
i(y�ktAl-TAn�_E-màAEdtAlo Env�Eft, ।
aAEdtAl� (v�klG� �t� r"rs\Emt, ॥ 110॥
evm£Avl\kArA lE"tA l"s\mtA, ।
etA�D�}vAEdkA�sØ tAlA�s� lAEds\âkAn ॥ 111॥
tAl\ c JoMpVAHyAn\ rgZ\ c ËEc(ËEct ।
gFtþkrZoÄ�q� gFt�q� EvEnv�fy�t ॥ 112॥
42
etàvAEtErÄA\-t� n gFt�q� Env�fy�t ।
þAb�D�q� c s\yo>yA-tAlþkrZoEdtA, ॥ 113॥
tAlA, s� lAEdkA�{t� sv ev�Et EnZ y, ।
y�=y£Avl\kArA l#yv(m En s\þEt ॥ 114॥
uÄl"ZmAg� Z d� [y�t� n{v k� /Ect ।
tTA_=ynAgtAtFtsmAHyAng}h/ym ॥ 115॥
an� s� (y�v vFZAyA\ rEÄloB�n v{EZk{, ।
lG� dý � tAd�rD� nA pOvA py� smAE�tm ॥ 116॥
al\kArAEà!=y{v\ gmkA�&yAhrAmh� ।
-vr-y kMpo gmk, �ot� Ec�s� KAvh, ॥ 117॥
-vFy-TAn�� EtgtQCAyAm�yA�yAmEp ।
CAyA\ gmytF(y�q gmk, pErkFEt t, ॥ 118॥
t� c pÑdf þoÄA gmkA BrtAEtEB, ।
Etzp, -P� Ert�{v kEMpto lFn i(yEp ॥ 119॥
aA�doElto vEl�AT E/EBà, k� zlAhtO ।
u¥Est, ÚAEvt� h� EMPto m� Edý t-tTA ॥ 120॥
nAEmto EmE�t��Et B�dA, pÑdf -m� tA, ।
a(ySpXmz@vAnkMpAn� k� Ets� �dr, ॥ 121॥
43
dý � tt� yA�fv�g�n y� Ä, kMp, -vr-y c ।
s ev Etzpo nAm gmk, pErkFEt t, ॥ 122॥
y-t� dý � tt� tFyA\fv�g�n sEhto Bv�t ।
-vrkMp, s evoÄ, -P� Erto nAm nAmt, ॥ 123॥
d� [yt� -P� Ert-TAn� Xolo lok� EvkESpt, ।
l"Z\ t-y Xol-y p� vA cAy{ zdFErtm ॥ 124॥
Xolo m� ÄAPl-y�v cln\ l� WnA(mkm ।
dý � tAD mAnv�g�n -vrkMp-t� kEMpt, ॥ 125॥
p� Z dý � tþmAZ�n v�g�n sEht-t� y, ।
-vrkMp, s evoÄo gmko lFns\âk, ॥ 126॥
lG� þmAZv�g�n -vrkMp-t� yo Bv�t ।
tdA�doEltnAmAnA\ gmk\ tE�do Evd� , ॥ 127॥
nAnAv�gt-v{rEBàv�g-p� fA\ t� y, ।
kMp, -vrAZA\ s p� nv ElEr(yEBDFyt� ॥ 128॥
vElr�v �j� B� (vA k� zlo nAm kLyt� ।
aÊ�f�n{v m�dý AEd-TAnE/tys\-p� fAm ॥ 129॥
-vrAZA\ kMpn\ lok� E/EBà iEt kLyt� ।
þAgEg}m-vrA��gAEàv� �-(vAhto mt, ॥ 130॥
44
y u�ro�rA�gQC�(�m�Z{v -vro(krAn ।
tm� ¥AEstnAmAnA\ gmk\ b�}vt� b� DA, ॥ 131॥
Ú� tþmAZv�g�n kMpo y, ÚAEvt-t� s, ।
mnoâtrh� \kArgEB t-vrkMpnm ॥ 132॥
h� EMPt\ nAm gmk\ gmkâA, þc"t� ।
yo jAyt� -vr� kMp-(vDr�ym� dý ZAt ॥ 133॥
m� Edý to nAm gmk, s ev sm� dAãt, ।
m�dý o y-(vvroh�Z -vrkMp, s nAEmt, ॥ 134॥
et�qA\ Em�ZA>â�yo gmko Em�ZAEBD, ।
td�v\ m� QC nAg}AmgmkAEdþB�dvAn ॥ 135॥
-vro En!Ept, so_y\ -vr, þoÄ�t� Ev D, ।
vAdo s\vA�Ep tTA EvvAdF cAn� vA�T॥ 136॥
þyog� bh� dA__v� �, -vro vAdFEt kLyt� ।
�� tyo �AdfA£O vA yyor�trgocrA, ॥ 137॥
EmT, s\vAEdnO tO c�(y�v\ s\vAEdl"Zm ।
ev\ -p£Eyt�\ vFZAþ-tAr-tAvd� Qyt� ॥ 138॥
ElK�d �AEv\fEt\ Ety g}�KA-t/ c vAmt, ।
y�A dE"Zto vA_Ep BvE�t �� c Ev\fEt, ॥ 139॥
45
r�KAg}A�y/ vAm� vA dE"Z� vA yTAmEt ।
Ev�mAnAEn r�KAg}A�yAdAy �� c Ev\fEtm ॥ 140॥
ElEKt�q� -vrA�f� �Evk� tA��AdfA(mkAn ।
�AdfAnAmEp -v-yA�"r{-t/ ElHyt� ॥ 141॥
s\k�t iEt En,f¬\ v�¬VA@vErZoEdtm ।
-vr�q� ElEKt�v�v\ yyo-t� -vryo� yo, ॥ 142॥
-v-yADAr�� Et\ (yÆA m@y� �Adf vA_T vA ।
a£O cA_=y� pl<y�t� �� ty-t� tyo� yo, ॥ 143॥
EmT, s\vAEdtA â�yA sv /Av�vEmyt� ।
smO spO ErDO c{v EngO s\vAEdnO EmT, ॥ 144॥
ev\ f� �-vr�q� Ä, s\vAEd-vrEnZ y, ।
sADArZAHygA\DArk{EfÈAHyEnqAdyo, ॥ 145॥
tT{vA�trkAkSyo, s\vAdo Evk� t�vEp ।
f� �q B�Z s\vAdF vrAlFm@ym-tTA ॥ 146॥
f� �-y m@ym, f� �EnqAd��(y� BO -vrO ।
�� (y£k�nA�tErtAvEp s\vAEdno n Eh ॥ 147॥
ev\ s\vAEdl#moÄ\ EvvAdF l#yt�_D� nA ।
ek�� (y�tErttA yyo-t� -vryo� yo, ॥ 148॥
46
tyoEm To EvvAEd(vm�v\ sv / kSpy�t ।
ErgO DnF c f� ��q� -vrO -yAtA\ EvvAEdnO ॥ 149॥
sADArZA�trO c{v k{EfkFkAklF-vrO ।
EmTo EvvAEdnO â�yO Evk� t�q� -vr�vEp ॥ 150॥
EvvAEdvAEds\vAEdEBàA, -y� rn� vAEdn, ।
ct� Ev D-vr�v�q� vAdF rAjA þkF(y t� ॥ 151॥
s\vAdF (vn� sAEr(vAd-yAmA(yo EvDFyt� ।
EvvAdF EvprFt(vA�Fr{zÄO Erp� pm, ॥ 152॥
-v!pmd n\ t�n þyog� -yAE�vAEdn, ।
-v!pmd nABAv� gFtrEÄn l<yt� ॥ 153॥
f/� pmd n� Eh -yAdý AâA\ lok� þkAfnm ।
n� pAmA(yAn� sAEr(vAdn� vAdF t� B� (yvt ॥ 154॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
t� tFy\ -vrþkrZ\ s\p� Z m ।
47
zzzzzzzzzzzzzzz
48
ct� T� m�lþkrZm।
t� tFy�E-m�þkrZ� -vrA, sMyR En!EptA, ।
aT þkrZ� t� y� k� v� m�lEn!pZm ॥ 1॥
qXj-vr-y p� rt�(vAr, �mf, -vrA, ।
ErqBAHyAnkA, k�Ec(gA\DArAHyAnkA� t� ॥ 2॥
t/ADo n{v gA\DAr�t� To ErqBo n Eh ।
ErqBAvEp gA\DArO E�tFykt� tFykO ॥ 3॥
E�tFy\ vA cEtT� vA &yp�#y -yA�� tFyk, ।
ErqBAHy, s ev -yA�A\Dro_p�#y cAEdmm ॥ 4॥
t� tFy� ErqBAHyAn�t� TA p�"yA Bv�t ।
s Eh &yp�#y gA\DAr, þTm\ vA E�tFykm ॥ 5॥
ev\ c sEt Enpà\ E�tFykt� tFyyo, ।
gA\DAr(v\ c ErqBB� yEm(y�v EnZ y, ॥ 6॥
t-mdA�E�tFyO c t� tFy�q BA mtA ।
t�vA�o gOlErqB, �FrAgErqB, pr, ॥ 7॥
t� tFyo nAVErqB iEt l#yEvdA\ mtm ।
aA�, f� �q B, pÑ�� Etkq Bs\âk, ॥ 8॥
49
E�tFy� t� tFy, qV�� Etkq B uQyt� ।
l"Zâ{m yoÄA-t� /yo rErzs\âkA, ॥ 9॥
E�tFy� t� tFy� ct� T � /y, -vrA, ।
sAmA�yt, -y� gA�DArA-t�vA�o l#yv�EdEB, ॥ 10॥
þoÄo m� KAErgA\DAro E�tFyo B{rvFy� t, ।
gA\DAro_T t� tFy-t� gOlgA\DAr uQyt� ॥ 11॥
l"Zâ{-t� t�vA�, f� �gA\DAr uQyt� ।
sADArZAHygA\DAro E�tFy, pErkFEt t, ॥ 12॥
t� tFyo_�trgA\DAr i(yh\ t� vdAEm tAn ।
�mA�Egg� nAß-/F�m�lþ-tArEs�y� ॥ 13॥
eb\ c qXjA(p� rto Envs-t� ct� v Ep ।
-vr�q� þTmAEdE/ty\ ErqBnAmkm ॥ 14॥
gA\DArAHy\ E�tFyAEd/yEm(y�v EnZ y, ।
ct� v� t�q� jAt-y rErvA HyAnfAEln, ॥ 15॥
gA\DArE/ty-yAEp p� vA ½AHyA myA k� tA ।
kT\ E�tFyo ErqBo gA\DAr, þTmo Bv�t ॥ 16॥
kT\ t� tFyo ErqBo gA\DAr, -yAd E�tFyk, ।
Evz�(vA�� r½(vgo(vyoErv sv TA ॥ 17॥
50
kT\ -yAEdý qB(v�n gA\DAr(v-y s\gEt, ।
Ek\ c -vr�q� ct� q� ErqBO �O prAv� BO ॥ 18॥
gA\DArAEvEt y� Ä\ -yA�(kT\ ErqBA-/y, ।
gA\DArA-/y i(y� ÄEmEt c�d/ vQMyhm ॥ 19॥
Evz�� nq B(v\ c gA\DAr(vm� B� im� ।
Ek\ t� sAp�"kO DmO -yAtAm�k/ t�n tO ॥ 20॥
yTA c(vr ek-y tn� jA, sv ev Eh ।
>y�¤A aEp kEn¤A, -y� -t/ cA�-t� nAn� j, ॥ 21॥
n ct� T , p� v j, -yAd E�!pAEvtrv� BO ।
t� tFy\ vA ct� T� vA &yp�#y -yAd E�tFyk, ॥ 22॥
p� /� >y�¤, s ev -yA(kEn¤o_p�#y cAEdmm ।
E�tFyo >y�¤tAy� Ä�t� TA p�"yA Bv�t ॥ 23॥
s evAvrjo_p�#y þTm\ c E�tFykm ।
þTmA�A-/y-t-mA�TA >y�¤A Bv�(ymF ॥ 24॥
E�tFyA�A-/y, p� /A, knFyA\so yTA_Bvn ।
ev�\ /yo_/ ErqBA >y�¤kSpA Bv�(ymF ॥ 25॥
kEn¤kSpA gA\DArA-/yo_=y/ Bv�(ymF ।
ct� v� q� -vr�v�tO E�tFykt� tFykO ॥ 26॥
51
ErqBAvEp gA\DArO -yAtA\ t-mA(smÒsm ।
td� @v� pv EZ Bv�pÑm� f� �m@ym, ॥ 27॥
ms\âko myAþoÄ-td� @v� pv EZ E-Tt, ।
q¤� vrAlFrAg-y k� vA Z, þEtBAsnm ॥ 28॥
E�tFyo m@ym, þoÄo Ems\â, s myA k� t, ।
sØm� pv EZ vs�pÑm, -yA(ps\âk, ॥ 29॥
pÑm-y p� r-tA(-y� �(vAr, �mf, -vrA, ।
D{vtA� EnqAdA� EnqAd-t/ nAEdm, ॥ 30॥
n ct� To D{vt, -yAd E�!pAEvtrv� BO ।
D{vtO c EnqAdO c kLy�t� fA-/koEvd{, ॥ 31॥
t� tFy\ vA ct� T� vA &yp�#y -yAd E�tFyk, ।
D{vtAHy, s ev -yAEàqAdo_p�#y cAEdmm ॥ 32॥
t� tFyo D{vtAHyn�t� TA p�"yA Bv�t ।
s evA�\ E�tFy\ vA &yp�#y -yAEàqAdk, ॥ 33॥
ev\ c sEt Enpà\ E�tFykt� tFyyo, ।
D{vt(v\ EnqAd(vm� ByozByo, p� Tk ॥ 34॥
t-mdA�E�tFyO c t� tFy�AEp D{vtA, ।
gOlD{vt aA�, -yA(pr, �FrAgD{vt, ॥ 35॥
52
t� tFy-t/ nAV-y D{vto l#yEv�mt� ।
f� �D{vt aA�o_�y, pÑ�� EtkD{vt, ॥ 36॥
t� tFyo l"Zâ{, qV�� Etko D{vt, -m� t, ।
a-m�mt� /y-t� -y� , �mA�EDD� s\âkA, ॥ 37॥
E�tFy� t� tFy� ct� T � -vrA-/y, ।
sAmA�yto EnqAdA, -y� -t�vA�o l#yv�EdnAm ॥ 38॥
mt� m� KAErrAg-y EnqAdo_T E�tFyk, ।
þoÄo EnqAdo B{r&yA gOlrAgEnqAdk, ॥ 39॥
t� tFyo l"ZâAnA\ mt� t�q� þkFEt t, ।
aA�, f� �EnqAdo_�y, k{EfÈAHyEnqAdk, ॥ 40॥
-yA(kAklFEnqAdo_�y-t� tFy, pErkFEt t, ।
et� /yo myA t� ÄA, �mAàEnn� s\âkA, ॥ 41॥
ev\ c pÑmAg}�_T Envs-t� ct� v Ep ।
-vr�q� þTmAEdE/ty\ D{vtnAmkm ॥ 42॥
EnqAdAHy\ E�tFyAEd/yEm(y�v EnZ y, ।
ct� v� t�q� jAt-y DED@vAHyAnfAEln, ॥ 43॥
EnqAdE/ty-yAEp nEn�vHynfAEln, ।
u�rARAEBDA þoÄA m�lþ-tArEs�y� ॥ 44॥
53
f¬A c{v smADAnm� By\ p� v v�v�t ।
m�lo nAm s ko v�Et þ�-yo�rm� Qyt� ॥ 45॥
Enym�n{v s\g}A�, qXj-t(p� rt, �mAt ।
Ev�mAn�q� ct� q� -vr�v�ytrAv� BO ॥ 46॥
t/q B, p� v Bvo gA\DAr-(vn� jo Bv�t ।
�yom @ymyor�k, s\g}A�o m@ymo Bv�t ॥ 47॥
Enym�n Eh s\g}A�A, pÑm-t(p� r, E-Tt, ।
-vrA, �m�Z c(vAr-t�q� cA�ytrAv� BO ॥ 48॥
s\g}A�, p� v jAto_/ D{vt, pErkFEt t, ।
p�A�vo EnqAd, -yAEdEt sØ -vrA� y� ॥ 49॥
t�qA\ c m�ln\ m�lo gFtEvE�, þkFEt t, ।
B�dA E�sØEt-t-y Bv�(y-mAEBrFErt, ॥ 50॥
y�nopAy�n m�lA-t� E�sØEtErEt -P� VA, ।
tm� pAy\ þv#yAEm l#yâs� Kb� �y� ॥ 51॥
rgO rgF rg� c{v ErgF Erg� zg� tTA ।
qX B�dA iEt p� vA ½� dý £&y\ gFtkoEvd{, ॥ 52॥
DnO DnF Dn� c{v EDnF EDn� D� n� tTA ।
u�rA½�_Ep qX B�dA dý £&yA gFtkoEvd{, ॥ 53॥
54
p� vA ½gtqXB�dA, qXjA�A, -y� , p� T?p� Tk ।
u�rA½-y qXB�dA, pÑmA�A, p� T?p� Tk ॥ 54॥
aA�, p� vA ½go B�d u�rA½E-Tt{, �mAt ।
yo>yt� yEd qXB�d{, q�m�lA, s\B�(yt, ॥ 55॥
p� vA ½-y E�tFyo_Ep B�d-t�n{v v(m nA ।
s\yo>yt� yEd tdA q�m�lA, s\Bv�(yt, ॥ 56॥
ev\ t� tFyo B�do_Ep q�m�lo(pAdko Bv�t ।
ct� To _Ep tT{v -yA(pÑmo_=y�vm�v Eh ॥ 57॥
ev\ q¤o_Ep Evâ�y, q�m�lo(pE�kArZm ।
at, p� vA ½B�dAnA\ q�AmEp p� T?p� Tk ॥ 58॥
u�rA½E-Tt{, qXEBB� d{, s\yojn� k� t� ।
qVq�m�lþkAr�Z m�lA, qVE/\fdAgtA, ॥ 59॥
qVE/\f�m�lk�v�q� þEtm�l\ c m@ym, ।
ms\âo yEd m@y� -yA(p� v m�lAEBDA-tdA ॥ 60॥
et�v�v t� qVE/\f�m�l�q� þEtm�lkm ।
ms\âm@ym-TAn� Ems\âo yEd m@ym, ॥ 61॥
Env�[yt� tdA t�qA\ Bv�d� �rm�ltA ।
i(y-mAEB, sm� àFtA jAtA m�lA E�sØEt, ॥ 62॥
55
nn� (yÆA ms\â\ t� k�vl\ m@ym\ p� n, ।
Ems\âk-y t(-TAn� m@ym-y Env�fnAt ॥ 63॥
t ev p� v m�lA, Ek\ Bv�(y� �rm�lkA, ।
iEt coÄ� sd� £A�t\ pErhAr\ þc#mh� ॥ 64॥
kVAhs\B� t\ "Fr\ k�vl\ dEDEb�d� nA ।
yTA s\yogmAsA� dEDBAv\ þp�t� ॥ 65॥
tT{v p� v m�lA-t� m@ym�n Ems\EânA ।
k�vl�nAEp s\y� ÄA Bj�(y� �rm�ltAm ॥ 66॥
E�sØt�� m�lAnA\ þ-tAr\ l"y�_D� nA ।
qV pRÄFEv ElK�(p� v� q�m�lo(pE�Es�y� ॥ 67॥
ek{k-yA\ pREÄkAyA\ sØ sØ g� hAl ElK�t ।
ct� km�km�v\ c sEt Enp�t� p� n, ॥ 68॥
tT{v{kAdfA�yAEn ct� kAEZ ElK�(�mAt ।
ct� kAEZ td�tAEn jAtAEn �Adf -P� Vm ॥ 69॥
�Adf-vEp c{t�q� ct� k�q� E-TtA, g}hA, ।
sØ sØ Eh t�vA�E�tFykt� tFykA, ॥ 70॥
g� hA, p� vA ½s\y� ÄA, kt &yA iEt EnZ y, ।
pÑmA aT q¤A� sØmA� g� hA-tTA ॥ 71॥
56
u�rA½�Z s\y� ÄA, kt &yA iEt EnZ y, ।
ct� TA , p� v m�l�q� ms\â�n y� tA g� hA, ॥ 72॥
t evo�rm�l�q� Ems\â�n y� tA mtA, ।
tt� �Adf-v�q� ct� k�q� Äv(m nA ॥ 73॥
jAtA, þEtct� k\ c qVq�m�lþkArt, ।
m�lA, E�sØEt, �Fm��¬VA@vErkESptA, ॥ 74॥
td�vmnyA rF(yA m�lAnA\ c E�sØEt, ।
-P� Vþb� �y�_-mAEB, -vr�q� �Adf-vEp ॥ 75॥
rgO ErgF(y�vmA�, s\k�t, pErkESpt, ।
t(s\k�tþkAr�Z -vr�q� �Adf-vEp ॥ 76॥
sØ sØ smAdAy þEtm�lmEp -vrAn ।
Ev�Ad E�sØEt\ m�lAn� Äþ-tArv(m nA ॥ 77॥
aT EvâAy t(v�n m�lAn��EDksØEtm ।
t�qA\ þyogsmy� rgO ErgFEt m(k� t, ॥ 78॥
s\k�to n{v s\g}A�, Ek\ t� p� v þEs�y� ।
&yvhAr, sErgmpDnF(y�v s\âyA ॥ 79॥
E�sØt�� m�lAnA\ kt &y iEt EnZ y, ।
nn� E�sØEtm� lA BvtA pErkESptA, ॥ 80॥
57
þEs�A, p� nr�t�q� m�lA, kEtEcd�v Eh ।
d� [y�t� nn� sv� _Ep t�n t(kSpn\ v� TA ॥ 81॥
kSpnAgOrv�yAyAEdEt c�Eddm� Qyt� ।
an�tA, Kl� d�fA-t��f-TA aEp mAnvA, ॥ 82॥
t�q� sA\gFtk{zÎAvcs\gFtkoEvd{, ।
y� kSpEyymAZA� kS=ymAnA� kESptA, ॥ 83॥
a-mdAEdEBrâAtA y� c fA-/{kgocrA, ।
y� c d�fFyrAgA-tdý AgsAmA�ym�lkA, ॥ 84॥
y�n p�t� vrASyAHykSyAEZþm� KA aEp ।
nAnAd�fFyrAgA-tdý AgsAm�ym�lkAn ॥ 85॥
s\g}hFt�\ sm� àFtA et� m�lA E�sØEt, ।
tt�{t�q� v{yLy f¬A Ek\kArZ\ Bv�t ॥ 86॥
n Eh s\GVt� v� �r×AkrEn!Ept� ।
t/ þ-tArlNDAnA\ v� �AnA\ Enk� zMbk� ॥ 87॥
a-mdAEdþEs�A�yv� �v{yLy f\snm ।
n Eh s\GVt� tAlþ-tArjEnt� p� n, ॥ 88॥
tAljAl� þEs�A�ytAlv{yLy f\snm ।
yEd kE��md� àFtm�l�<y-tdE�sØt�, ॥ 89॥
58
�y� n\ vA_=yEDk\ vA_Ep þEs�{�A df-vr{, ।
kSpy��m�ln\ tEh mmAyAso v� TA Bv�t ॥ 90॥
n Eh t(kSpn� PAllocno_Ep þgSBt� ।
t-mA�T{kpÑAf�ZA , -y� mA t� kAEBDA, ॥ 91॥
n hFy�t� n vD �t� tTA m�lA E�sØEt, ।
ev\ sAmA�yto m�lA, þoÄA �EDksØEt, ॥ 92॥
aT{t�v�v y� m�lA l#yv(m En Ev�� tA, ।
t�vh\ kEtEc�m�lAl l#yl"Zs\gtAn ॥ 93॥
þEtm�lmEp -p£\ �� tF�AEv\fEt\ tTA ।
l"Z\ vQyt� p�Ad� ��f-tAvdAEdt, ॥ 94॥
p� vo Äm�lþ-tAr, �m�Z E�yt�_D� nA ।
aAEdm, sv m�lAnA\ m� KArFm�l uQyt� ॥ 95॥
m�l, sAmvrASyAHyrAg-yAt, pr\ mt, ।
tto B� pAlm�lo_T h�>j� >jFm�l IErt, ॥ 96॥
vs�tB{rvFm�lo gOlm�l-tt, prm ।
B{rvFm�l aAhyA m�l, �FrAgm�lk, ॥ 97॥
kAMBoEjm�lo m�lo_T f\krBrZ-y c ।
sAm�tm�lo d�fA"Fm�lo nAV-y m�lk, ॥ 98॥
59
m�l, f� �vrASyAHyrAg-yAt, pr\ mt, ।
m�l, p�t� vrASyA� f� �rAmE�yAy� t, ॥ 99॥
m�l, Es\hrvAHyo_-m(s� £rAg-y m�lk, ॥
kSyAZFrAgm�l��(yAh(y{konEv\fEt, ॥ 100॥
a-mAdEtþEs�nA\ d�fB�dþcAErZAm ।
uÎAvcAnA\ rAgAZA\ m�l-tAvd E�sØtO ॥ 101॥
m�l�q� p� v m�l�q� fArFrAn� g� Z(vt, ।
b� E�mE�, sm� à�yA iEt sv� smÒsm ॥ 102॥
y�A sAm�trAgo_y\ �FrAg� m�lk� gt, ।
rAgþkrZ� b�}mo rAgA�m�lEvf�qjAn ॥ 103॥
uE�£AnA\ t� m�lAnAmD� nA l#m c#mh� ।
þEtm�lmEt-p£\ �� tF�A Ev\fEt\ tTA ॥ 104॥
f� �{, sØ-vr{y� Äo m� KArFm�l uQyt� ।
ct� �t� �t� �{v qXjm@ympÑmA, ॥ 105॥
�� �� EnqAdgA\DArO E/-/F ErqBD{vtO ।
i(y-y �� ty, p� v{ �A Ev\fEtzdAãtA, ॥ 106॥
p� vo Äm�lþ-tAr� B�do_y\ þTmo mt, ।
iEt m� KArFm�l, ॥ 1॥
60
qXj, f� �A� ErgmA, f� �O pÑmD{vtO ॥ 107॥
EnqAd, kAklFnAm�(y�t{y� Ä, -vr{-t� y, ।
m�l, sAmvrASyAHyrAg-yAym� dAãt, ॥ 108॥
qXj ekq B� Etúo �� g� c mpyo, p� Tk ।
ctú� ctú� D� Etú, pÑ nO -m� tA, ॥ 109॥
i(y-y �� tyo â�yA �AEv\fEtErEt -P� Vm ।
p� vo Äm�lþ-tAr� B�do_y\ -yA�� tFyk, ॥ 110॥
iEt sAmvrAlFm�l, ॥ 2॥
qXj, f� �q B, sADArZgA\DAr ev c ।
f� �A� mpDA â�yA, k{EfÈAHyo EnqAdk, ॥ 111॥
eEB, sØ-vr{y� Ä, þoÄo B� pAlm�lk, ।
EtúE-tú� Etú� Etú, sErgmA�yA, ॥ 112॥
ctú, pÑm� Etúo D{vt� Etú ev nO ।
i(y-y �� tyo â�yA �AEv\fEtErEt -P� Vm ॥ 113॥
p� vo Äm�lþ-tAr� jAto B�do_ym£m, ।
iEt B� pAlm�l, ॥ 3॥
gA\Dro_�trnAmA_�y� -vrA, f� �A, þkFEt tA, ॥ 114॥
61
etAv�-vrs\B� to h�>j� >jFm�l IErt, ।
qXj� c Etú �qB� Etúo g� pÑ m@ym� ॥ 115॥
ekA -yA(p� ctú, -y� D Etúo �� EnqAdk� ।
i(y-y �� tyo â�yA �AEv\fEtErEt -P� Vm ॥ 116॥
ay\ /yodfo B�do m�lþ-tArk� Bv�t ।
iEt h�>j� E>jm�l, ॥ 4॥
qXj, f� �q B�{v gA\dAro_�trs\âk, ॥ 117॥
f� �A� mpDA, k{EfÈAEBDAno EnqAdk, ।
vs�tB{rvFm�l, -vr{r�t{, sm� E(Tt, ॥ 118॥
qXj� Etú-t� ErqB� Etúo g� pÑ m@ym� ।
ek{v p� ctú, -y� E-túE-túo DEnE�tA, ॥ 119॥
i(y-y �� tyo â�yA �AEv\fEtErEt -P� Vm ।
ay\ c m�lþ-tAr� â�yo B�d�t� d f ॥ 120॥
iEt vs�tB{rvFm�l, ॥ 5॥
qXj, f� �q B�{v gA\DAro_�trs\âk, ।
mpDAHyA, -vrA, f� �A, kAkSyAHyEnqAdk, ॥ 121॥
etAv(-vrs\B� to gOlm�l, þkFEt t, ॥
62
ekA qXj� Et ErqB� Etúo g� pÑ m@ym� ॥ 122॥
ek{v p� ctú, -y� E-túo D� pÑ nO mtA, ।
it-y �� tyo â�yA �AEv\fEtErEt -P� Vm ॥ 123॥
ay\ pÑdfo B�do m�lþ-tArk� -m� t, ।
iEt gOlm�l, ॥ 6॥
qXj� pÑ�� Etkq B, sADArZA�y, ॥ 124॥
gA\DAro m@ym, f� �, pÑm, f� �D{vt, ।
k{EfÈAHyEnqAd��(y�tAv(-vrs\Bv, ॥ 125॥
B{rvF nAm rAg, -yAEdEt m�lsmA�y, ।
qXj� Etú �qB� pÑ{kA g� Etúo m@ym� ॥ 126॥
ctú, p� D� c Etúo EnqAd� Etú ev c ।
i(y-y �� tyo_-mEB�A Ev\fEtzdFErtA, ॥ 127॥
Ev\fB�dks\B� to m�lþ-tArk� -m� t, ।
iEt B{rvFm�l, ॥ 7॥
qXj� pÑ�� Etko ErqB� tTA pr, ॥ 128॥
sADArZAHygA\DAr, f� �A� mpDA-tTA ।
63
kAkSyAHyEnqAd��(yAhrFm�lk� -vrA, ॥ 129॥
ekA qXj�_T ErqB� pÑ g� (v�EkkA mtA ।
Etú�túo mpyoD� Etú, pÑ nO -m� tA, ॥ 130॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdAãtA, ।
B�do_ym�kEv\fo_-m�m�lþ-tArk� -m� t, ॥ 131॥
i(yAhrFm�l, ॥ 8॥
qXj� pÑ�� EtErqBAHy, -vr, pr, ।
sADArZAHygA\DAr, f� �O m@ympÑmO ॥ 132॥
ct� ,�� EtD{ vt� k{EfÈAHyEnqAdk, ।
et{, sØ-vr{jA t, �FrAg-y t� m�lk, ॥ 133॥
Etú, qXj�_T ErqB� pÑ g� (v�Ekk{v m� ।
Etú, p� t� ctú, -y� D� pÑ{k{v nO -m� tA, ॥ 134॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdAãtA, ।
ay\ �AEv\fko B�do m�lþ-tArk� Bv�t ॥ 135॥
iEt �FrAgm�l, ॥ 9॥
qXjo_T pÑ�� Etko ErqBo_�trs\âk, ।
gA\DAr� mpO f� �O pÑ�� EtkD{vt, ॥ 136॥
64
k{EfÈAHyEnqAd� kAMBojFm�lk� -vrA, ।
qXj� Etú-t� ErqB� pÑ Etú-t� g� -m� tA, ॥ 137॥
ek{v m� ctú, p� D� pÑ{kA EnqAdk� ।
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ॥ 138॥
a£Ev\f(yy\ B�do m�lþ-tArk� -m� t, ।
iEt kAMBojFm�l, ॥ 10॥
qXj� pÑ�� Etko ErqB�A�trAEBD, ॥ 139॥
gA\DAr-t� mpO f� �O pÑ�� EtkD{vt, ।
kAkSyAHyEnqAd��(y�tAv(-vrs\Bv, ॥ 140॥
f\krABrZAHyAnrAgrAj-y m�lk, ।
qXj ekq B� pÑ Etúo g� (v�Ekk{v m� ॥ 141॥
ctú, p� pÑ D� c EnqAd� Etú ev c ।
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdAãtA, ॥ 142॥
ekonE/\fB�do_y\ m�lþ-tArk� -m� t, ।
iEt f\krABrZm�l, ॥ 11॥
qXj, pÑ�� Et�AT ErqBo_�trnAmk, ॥ 143॥
gA\DAr� mpO f� �O qV�� EtD{ vt-tTA ।
65
kAkSyAHyEnqAd� -vrA, sAm�tm�lk� ॥ 144॥
qXj ekq B� pÑ Etúo g� c{EkkA c m� ।
ctú, pÑm� D� t� qV tTA �O EnqAdk� ॥ 145॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ।
p� vo Äm�lþ-tAr� E/\fB�do_ym� Qyt� ॥ 146॥
iEt sAm�tm�l, ॥ 12॥
qXj, qV�� Etko nAm ErqBo_�trs\âk, ।
gA\DAr-t� mpO f� �O pÑ�� EtkD{vt, ॥ 147॥
kAkSyAHyEnqAd��(y�tAv(-vrs\Bv, ।
d�fA"F nAm rAg, -yAEdEt m�lsmA�y, ॥ 148॥
ekA qXj� c ErqB� qX g� �� c{EkkA c m� ।
ctú, p� pÑ D� c EnqAd� Etú ev c ॥ 149॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ।
pÑE/\fkB�do_y\ m�lþ-tArk� -m� t, ॥ 150॥
iEt d�fA"Fm�l, ॥ 13॥
qXj, qV�� Etko nAm ErqBo_�trs\âk, ।
gA\DAr-t� mpO f� �O qV�� EtD{vt, -vr, ॥ 151॥
66
kAkSyAHyEnqAd��(y�tAv(-vrs\Bv, ।
nAVAEBDAnrAg, -yAEdEt m�lsmA�y, ॥ 152॥
ekA qXj� c ErqB� qX g� �� c{EktA c m� ।
ctú, pÑm� D� c qV tTA �� EnqAdk� ॥ 153॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ।
qVE/\fB�ds\B� to m�lþ-trk� -m� t, ॥ 154॥
iEt nAVm�l, ॥ 14॥
vrAlFm@ym�AT kAkSyAHyEnqAdk, ।
f�qA, f� �-vrA, f� �vrAlFm�ls\âk, ॥ 155॥
qXj ekq B� Etúo gA\DAr� �� c sØ m� ।
ek{v pÑm� Etúo D{vt� pÑ nO -m� tA, ॥ 156॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ।
ekonc(vAEr\fo_y\ m�lþ-tArk� -m� t, ॥ 157॥
iEt f� �vrAlFm�l, ॥ 15॥
qXj, f� �q B, sADArZgA\DArs\âk, ।
vrAlFm@ym�{v f� �O pÑmD{vtO ॥ 158॥
kAkSyHyEnqAd-��(y�tAv(-vrs\Bv, ।
67
m�l, p�t� vrASyAHyo rAg� pErkFEt t, ॥ 159॥
qXj ekq B� Etú E-túo g� m@ym� t� qV ।
pÑm� (v�EkkA Etúo D{vt� pÑ nO -m� tA, ॥ 160॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdAãtA, ।
m�lþ-tArk� pÑc(vAEr\fo_ym� Qyt� ॥ 161॥
iEt p�t� vrAlFm�l, ॥ 16॥
qXj, f� �q B�{v gA\Dro_�trnAmk, ।
vrAlFm@ym�AT f� �O pÑmD{vtO ॥ 162॥
kAkSyAHyEnqAd��(y�t(sØ-vroEdt, ।
f� �rAmE�yAHyAnrAgm�lo_ym� Qyt� ॥ 163॥
qXj ekq B� Etúo gA\DAr� pÑ m@ym� ।
ctú, pÑm� (v�kA D� Etú, pÑ nO -m� tA, ॥ 164॥
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdAãtA, ।
B�do_ym�kpÑAfo m�lþ-tArk� -m� t, ॥ 165॥
iEt f� �rAmE�yAm�l, ॥ 17॥
qXj-vr� ErqB, pÑ�� EtsmE�vt, ।
sADArZAHygA\DAro vrAlFm@ym-tTA ॥ 166॥
68
f� �� pÑm�{v pÑ�� EtkD{vt, ।
k{EfÈAHyEnqAd��(y�t(sØ-vroEdt, ॥ 167॥
m�l, Es\hrv� rAg� v�¬VA@vErkESpt� ।
qXj� Etúo_T ErqB� pÑ g� (v�Ekk{v m� । 168॥
qX�v pÑm� (v�kA D� pÑ{k{v nO -m� tA, ।
i(y-y �� ty, þoÄA myA �AEv\fEt, -P� Vm । 169॥
B�do_ym£pÑAfo m�lþ-tAr iyt� ।
iEt Es\hrvm�l, ॥ 18॥
qXj-vr� ErqB, pÑ�� EtsmE�vt, ॥ 170॥
gA\DAro_�trs\â� vrAlFm@ym-tTA ।
f� �� pÑm, pÑ�� Etko D{vt-tTA ॥ 171॥
kAkSyAHyEnqAd� kSyAZFm�lk� -vrA, ।
qXj ekq B� pÑ gA\DAr� Etú ev m� ॥ 172॥
ctú, pÑm� (v�kA pÑ D� Etú ev nO ।
i(y-y �� tyo_-mAEB�A Ev\fEtzdFErtA, ॥ 173॥
pÑqE£tmo B�do m�lþ-tArk� -m� t, ।
iEt kSyAZFm�l, ॥ 19॥
69
a-mAEBd Ef tA i(T\ l#yl"Zs\gtA, ॥ 174॥
ekonEv\fEtm� lA, s\þEt þcrE�t y� ।
at�dAnF\ EvcAy �t� rAmAmA(y�n lE"tA, ॥ 175॥
m�lþkrZ� m�lA, -vrm�lklAEnDO ।
tTA Eh Ev\fEt\ m�lAnAh rAmo Evm� YDF,॥ 176॥
y� >yt� t(kT\ v�Et t(p� QCAmo vy\ p� n, ।
td� ÄrF(yA sAr½nAVk�dArgOlyo, ॥ 177॥
s\þAØm�km�l(v\ m�lA -y� Ev�fEt, kTm ।
nn� Ev\fEtm�lAnA\ m@y� pÑdf-vEp॥ 178॥
m�l�q� pÑm�lAnAm�tBA v-(vy�Ert, ।
a�y-y p� nr�yE-màA�tBA vo BEvyEt ॥ 179॥
a�trAHyAngA\DArkAkSyAHyEnqAdyo, ।
-TAn� þEtEnED(v�n s\g� ��t� ydA -vrO ॥ 180॥
Qy� tm@ymgA\DArQy� tqXjEnqAdkO ।
tTA Ev\fEtm�lAn\ m@y� pÑdf-vEp ॥ 181॥
m�l�q� pÑm�lAnAm�tBA v-(vy�Ert, ।
sAr½nAVk�dArgOlm�l�y�_Ep c ॥ 182॥
aEvf�q�Z BvtA s\g}A�(v� sDm kO ।
70
Qy� tm@ymgA\DArQy� tqXjEnqAdkO ॥ 183॥
a�t-y p� nr�yE-mà�tBA vo Bv��dA ।
tto Ev\fEtm�loEÄ&yAGAto_y\ d� z�r, ॥ 184॥
m�lAnA\ Ev\ft�yA En l#mA�y� ÄAEn Eh (vyA ।
tAEn svA EZ d� [y�t� Evz�A�y�v k�vlm ॥ 185॥
t/ -TAlFp� lAkAHy�yAy�n kEtEc(p� n, ।
l"ZAEn þd[y �t� rAm y�v�v moEht, ॥ 186॥
n Eh tA�y/ fÈ�t� d� qZAEn (vy�Ert� ।
g}�T� gZEyt�\ doqshúg}Tn� myA ॥ 187॥
tTA Eh B{rvFrAg, f\krABrZ-tTA ।
gOEXrAg� kETt-(vyA �FrAgm�ljA, ॥ 188॥
t(kT\ B{rvFf� �D{vt�nAE�vtA Kl� ।
f\krABrZo rAgo_�trgA\DArvA\-tTA ॥ 189॥
skAklFEnqAd� gOXFrAg-(vy\ p� n, ।
jAto mAlvgOlAHyrAgm�lAEds\E-Tt, ॥ 190॥
rAgAZA\ p� nr�t�qA\ j�m �FrAgm�lt, ।
kT\ Evk(Ts� rAm rAm rAm tv B}m, ॥ 191॥
yÎoÄ\ BvtA f� �rAm�FrAgm�lt, ।
71
pAXFrAgdý d�[yAHyrAgj�m Bv�EdEt ॥ 192॥
t�oqGAty� rAm rAm-mrZmAtn� ।
pA·Adý d�EfrAgO c þEs�O gOlm�ljO ॥ 193॥
yd=yAv�EdtA rAm rAm b� E�EvrAmtA ।
d�fA"Fm�l ev{q k{EfÈAHyEnqAdkm ॥ 194॥
þA=y kàXgOl, -yA�Ol-yAEtm� qAvhA ।
kZA VgOl, �FrAgm�lo�vnto n Ekm ॥ 195॥
yÎ kàXgOl-y m�l� sm� pjAyt� ।
G�VArv iEt þoÄ\ pAtk�nAm� nA p� n, ॥ 196॥
s(y\ n mo#ys� rAm rAms�t�\ gto_Ep vA ।
B{rvFm�ls\B� to rAgo G�VArv, Kl� ॥ 197॥
yd=y� Ä\ (vyA nAdrAm�FrAgm�lk� ।
sADArZAHygA\DAr, s\g}A� iEt t(vt, ॥ 198॥
ap� v vykAr(vmAv�dyEt rAm t� ।
nAdrAmE�yAm�lgA\DAro_=y�trAEBD, ॥ 199॥
yÎoÄ\ rFEtgOlAHyrAgm�l-y l"Zm ।
f� DA, sErgmA, pÑ pÑ�� EtkD{vt, ॥ 200॥
k{EfÈAHyEnqAd��(y/ rAmE�y-tTA ।
72
B{rvFrAgm�lo(To rFEtgOl, þkF(y t� ॥ 201॥
f� �q B� gA\DAr, pÑ�� EtkD{vt, ।
yÎ k�dArgOlAHyrAgm�l-y l"Z� ॥ 202॥
s\g}A�ôy� tqXjAHyEnqAd iEt kESptm ।
t/ -TAn�_n� focEm tv rAmAEBDA\ p� n, ॥ 203॥
k{EfÈAHyEnqAdo Eh m�l� k�dArgOlk� ।
yd=y� Ä\ (vyA rAm h�>j� >jFrAgm�lk� ॥ 204॥
kAkSyAHyEnqAd-t� s\g}A� iEt t(p� n, ।
aEtt� QC\ yt-tE-m�m�l� f� �EnqAdk, ॥ 205॥
g� �t� EnEKl{lo k{vA dk{gA yk{rEp ।
yÎoÄ\ BvtA rAm kAMBojFm�ll"Zm ॥ 206॥
gnF a�trkAkSyO ErDO pÑ�� tF tTA ।
f�qA, f� �A� smpA, kAMBojFm�lk� E(vEt ॥ 207॥
t�Av�v gFtâbEhkAy (vsADnm ।
kAMBojFrAgm�l-y k{EfÈAHyEnqAdk, ॥ 208॥
iEt no v�E� Ek\ vFZAvAEdnA\ g� hdA-yEp ।
t-mA�{kArrAmoÄA�m�lAE�v�-y v{EZk{, ।
kA�tArk� p� v�£&ym� dD� (y B� jm� Qyt� ॥ 209॥
73
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
ct� T� m�lþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
74
pÑm\ rAgþkrZm।
t� y þkrZ� m�lA, sþpÑm� EdrFtA, ।
aT m�lo�vA rAgA l#-y�t� nAEtEv-trm ॥ 1॥
rÒyE�t mnA\sFEt rAgA-t� df l"ZA, ।
BvE�t t� mt½A�{, þAEptA-tAEn c �mAt ॥ 2॥
l"ZAEn dfoÄAEn l#y�t� tAvdAEdt, ।
g}hA\fO m�dý tArO c �yAsAp�yAskO tTA ॥ 3॥
aT s\�yAsEv�yAsO bh� (v\ cASptA tTA ।
l"ZAEn df{tAEn rAgAZA\ m� nyo_b�}vn ॥ 4॥
dfAnAmEp c{t�qA\ �mA¥"Zm� Qyt� ।
y�nAdO gFyt� gFt\ -vr�Z s Bv�d g}h, ॥ 5॥
bh� fo gFyt� y�n -vr�ZA\f, s kLyt� ।
a\f-vr-(vsAv�v jFv-vr iEt -m� t, ॥ 6॥
nFc{, -vr�Z y�An\ s m�dý -vr uQyt� ।
uÎ{, -vr�Z y�An\ s tAr-vr uQyt� ॥ 7॥
�yAs-vr, s kETto y�n gFt\ smA=yt� ।
avA�trsmEØ\ yo rAg-yAEp tnoEt s, ॥ 8॥
75
ap�yAs, -m� to �yAs-(vA(yE�tksmAEØk� t ।
iEt B�do Bv���yAsAp�ys-vryo� yo, । 9॥
s\�yAso nAm gFtA�K�XBAgsmAEØk� t ।
gFtK�XA�Avyv-yA�t� Et¤Et s -vr, ॥ 10॥
Ev�yAs etO s\�yAsEv�yAsO BrtAEdEB, ।
a�tB� tAvp�yAs-vr ev�Et kFEt tO ॥ 11॥
al¿n\ tTA_<yAso bh� (v\ E�EvD\ mtm ।
-vr-yA-pf n\ y/ l¿n\ t/ kFEt tm ॥ 12॥
sAkSy�n -vr-pf -(vl¿nEmEt -m� tm ।
yd�k-y -vr--y{v n{r�ty� Z vA_T vA॥ 13॥
&yvDAn�n vA B� yo B� yo_=y� ÎArZ\ Eh tt ।
a<yAs iEt f\sE�t bh� (v\ E�EvD\ tt, ॥ 14॥
aSp(v\ c E�DA þoÄmn<yAsAÎ l¿nAt ।
p� vo ÄA<yAsrAEh(ymn<yAs, þkFEt t, ॥ 15॥
p� vo ÄAl¿nABAvo l¿n\ pErkFEt tm ।
l"ZAEn dfA=y�v\ lE"tAEn myA -P� Vm ॥ 16॥
aT{t¥"ZAnrAgAn� E�fAEm �mAdhm ।
rAgA-tAv�fEvDA BrtA�{zdFErtA, ॥ 17॥
76
g}AmrAgA�oprAgA rAgA BAqAEvBAEqkA, ।
tT{vA�trBAqAHyA rAgA½AHyA-tt, prm ॥ 18॥
BAqA½AEZ E�yA½AEZ �pA½AnFEt c �mAt ।
df-(v�t�q� rAg�q� g}AmrAgAdy, p� n, ॥ 19॥
rAgA-(v�trBAqA�tA mAg rAgA BvE�t qV ।
tto g�Dv lok�n þyo>yA-t� &yvE-TtA, ॥ 20॥
t-mAdý Ag½BAqA½E�yA½opA½s\EâtA, ।
rAgA�(vAr ev{t� d�fFrAgA, þkFEt tA, ॥ 21॥
t/ r×Akrg}�T� fA½ d�v�n DFmtA ।
ct� ,q÷EDk\ rAgft�ym� dFErtm ॥ 22॥
l#y�t� t�n k� /AEp l#yv(m En s\þEt ।
tt, þEsE�v{D� yA ��ÆA rAgA\-t� tA�p� n, ॥ 23॥
sv / l#ymAg� _/ s\þEt þcrE�t y� ।
tAn-m(prmAcAy tAn=pAy sm� dD� tAn ॥ 24॥
rAgAEà!pEyyAEm l#yl"Zs\mtAn ।
g}hA\f�yAsm�dý AEd&yv-TA t�q� y�Ep ॥ 25॥
d�fF(vA(sv rAg�q� n{kA�t�n þvt t� ।
tTA_Ep l#ymAE�(y gAnl#mAn� s� (y c ॥ 26॥
77
rAgAZA\ l"Z\ b�}m, s\þEt þcrE�t y� ।
En!=ymAZrAgAZA\ qXjAEd�mto b�}v� ॥ 27॥
ElHy�t� pÑEB, p�{ rAgA, qXjg}h-vrA, ।
nAV, sOrA£~ sAr½nAVO f� �vs�tk, ॥ 28॥
g� �XE�yA m�cbOElnA drAmE�y-tTA ।
vrAlF lEltA pAEXrAg, sAlgB{rvF ॥ 29॥
�FrAgArEBD�yAEsf\krABrZAEBDA, ।
rAgA Eh�dolB� pAlEh�dolA�vs�tkA, ॥ 30॥
aAhyA B�ErsAm�tA vs�tA�A c B{rvF ।
h�>j� E>jmA lv�F� f� �rAmE�yA tTA ॥ 31॥
kAMBojF c m� KArF c d�vgA�DAErkA tTA ।
nAg@vEn, sAmrAg-tTA sAmvrAElkA ॥ 32॥
ekE/\fEdm� rAgA, qXj�yAsg}hA\fkA, ।
g� j rF EBàqXj� r�vg� Et-/yo_=ymF ॥ 33॥
Er�yAsA\fg}hA, þoÄA mt½BrtAEdEB, ।
nArAyZAHyd�fA"F d�fA"F rAg ev c ॥ 34॥
nArAy�yT kZA Vo b½Al��Et Ev�� tA, ।
im� rAgA-t� c(vAro g�yAsA\fg}hA, -m� tA, ॥ 35॥
78
jy�ts�no bh� lF m@yAEdErm� /y, ।
mg}hA m@ym�yAsA mA\fkA, pErkFEt tA, ॥ 36॥
aA�DAlF c{v sAv�rF p�yAsA\fg}h� uB� ।
rAgo m¥hrF G�VArvo v�lAvlF tTA ॥ 37॥
B{rvF c�Et c(vAro D�yAsA\fg}hA, -m� tA, ।
gOlk�dArgOlO �O QCAyAgOlAEBD-tTA ॥ 38॥
rFEtgOl, p� v gOlo gOlo nArAyZAEBD, ।
rAg, kàXgOl� sØ gOlA im� p� n, ॥ 39॥
EnqAdg}hEn�yAsEnqAdA\fA, þkFEt tA, ।
ct� ,pÑAdd� E�£A iEt rAgA g}hAEdEB, ॥ 40॥
aT{t�qA\ �mA¥#m l#yl"Zs\gtm ।
nAVo BAqA½rAgo_/ vAdF qXj, -vro mt, ॥ 41॥
s\vAdF pÑmo â�yo gnF þoÄO EvvAEdnO ।
an� vAdF ErD���\ cAy\ sAy\ þgFyt� ॥ 42॥
avroh� EnDgErvj m�n\ þc"t� ।
s\p� Z rAg�{v{q s\mto gnv�EdnAm ॥ 43॥
sOrA£~ rAgo m�l-y gOl-yA<y� dy, pr, ।
s\p� Z �{q vAdF c qXj, s\vAEdnO mpO ॥ 44॥
79
EnqAd�An� vAdFh ErDO �O c EvvAEdnO ।
sv v�lAs� gAt&y, HyAt, s\gFtv�EdEB, ॥ 45॥
sAr½nAV, s\p� Z , s\B� to gOlm�lt, ।
a-yAEp c Bv��AdF qXj, s\vAEdnO mpO ॥ 46॥
EvvAEdnO gnF cAn� vAEdnO D{vtq BO ।
sAy\ cAy\ þgAt&y, s\gFtAMb� EDpArg{, ॥ 47॥
rAg, f� �vs�tAHyo rAgA½o gFyt� þg� ।
f\krABrZAHyAtrAgm�lsm� �v, ॥ 48॥
aAh b{kArrAm-(vAroh� pÑmvj nAt ।
qAXv(v\ n td y� Ä\ y-mAd-yAvrohZAt ॥ 49॥
aAroh�_Ep þyogo_E-t t-mA(s\p� Z rAgtA ।
Edn-y crm� yAm� gFt, so_y\ f� BAvh, ॥ 50॥
g� �XE�yA gOlm�ljAtA s\p� Z tAmtA ।
nAdrmE�yArAg, s\p� Z -vrs\gt, ॥ 51॥
g�y, sAyA¡smy� gOlm�lsm� �v, ॥
vrAElrAg, s\p� Zo vAdF qXjo_T kLyt� ॥ 52॥
s\vAEdnO mpO â�yO gnF c{v EvvAEdnO ।
ErqBo �n� vAdF -yA(sv dA_=y�q gFyt� ॥ 53॥
80
þg� þg�yA lEltA pvjA gOlm�ljA ।
pAXFrAgo gOlm�lþB� t, qAXvo mt, ॥ 54॥
glop�rm� yAm� Edn-y pErgFyt� ।
�FrAgm�ls\B� to rAg, sAlgB{rvF ॥ 55॥
s\p� Z -vrs\y� ÄA yAm� g�yA t� rFyk� ।
�FrAg, pErp� Zo _Ep gDyo, -TAnvEj t, ॥ 56॥
g�y, sA�¡smy� sv s\pdþdAyk, ।
aArBFnAmko rAg, s\p� Z -vrs\gt, ॥ 57॥
m�l-(v-y s ev -yAQC\krABrZ, -vym ।
D�yAEsrAgo rAgA½o jAt, �FrAgm�lt, ॥ 58॥
ErDlopAdOX� vo_y\ þAtgF t, f� Bþd, ।
f\krABrZo rAg, p� Z , sAy\ þgFyt� ॥ 59॥
Eh�dols\âko rAgo B{rvFm�ls\Bv, ।
aOX� vF ErDlop�n sv kAl�q� gFyt� ॥ 60॥
B� pAl, þAtz��y aOX� vF mEnvj nAt ।
eq rAgA½rAg�q� gEZt, fA½ s� ErZ ॥ 61॥
aAhrFm�lj, p� Zo Eh�dolA�vs�tk, ।
s\p� Z -(vAhrFrAg, qXjpÑmkO �mAt ॥ 62॥
81
vAEds\vAEdnO t/ gnF c{v EvvAEdnO ।
an� vAEd-vrO â�yO ErDO sAy\ þgFyt� ॥ 63॥
aAB�ErrAg, p� Zo _ymAhrFm�ls\Bv, ।
sAm�trAg, p� Zo _/ vEds\vAEdnO spO ॥ 64॥
EvvAEdnO EngAv�y� -vrA, -y� rn� vAEdn, ।
f\krABrZQCAy, sAym�q þgFyt� ॥ 65॥
vs�tB{rvFrAg, s\p� Zo _=ySppÑm, ।
þAtgA t&y i(y�v\ HyAto vAtA(mj�mnA ॥ 66॥
h�>j� E>jrAg, s\p� Zo yAm�_¡o gFyt�_E�tm� ।
qAXvF mAlv�F, -yAdý AgA½m� qBoE>Jt, ॥ 67॥
m�l, �FrAgm�l-y sv kAl�q� gFyt� ।
s\p� Z , f� �rAm�F vAdF qXjo_/ kLyt� ॥ 68॥
s\vAdF pÑm, þoÄo gnF c{v EvvAEdnO ।
an� vAdF ErD���\ g�y\ sAy\ þgFyt� ॥ 69॥
E�yA½rAgo_yEmEt BrtA�{zdFErtm ॥
kAMBoEjrAg, s\p� Zo _=yAroh� mEnvE�t, ॥ 70॥
sAy\ s\gFyt� so_y\ s\gFtAgmpArg{, ॥
m� KAErrAg, s\p� Zo vAEds\vAEdnAEvh ॥ 71॥
82
spO EvvAEdnO (v/ gnF c{vAn� vAEdnO ।
ErDAEvEt c bo�&y\ gAt&y, sv dA_=yym ॥ 72॥
s\p� Zo d�vgA�DArFrAg, �FrAgm�lj, ।
gAt&y, þAtr�v{q nAg@vEnrToQyt� ॥ 73॥
s\p� Z rAgo rAgA½\f\krABrZoE(Tt, ।
f\krABrZA�m�lA(s\B� t, sAmrAgk, ॥ 74॥
s\p� Z , stt\ g�yo m�dý m@ymB� Eqt, ।
rAg, sAmvrASyAHy, sAmv�dsm� �v, ॥ 75॥
s\p� Zo gFyt� En(yEm(y�kE/\fdFErtA, ।
rAgA, sl"ZA, sMykqXj�yAsg}hA\fkA, ॥ 76॥
aTq Bg}hAZA\ E/rAgAZA\ l#m c#mh� ।
s\p� Zo g� j rFrAgo rAgA½o gOlm�lj, ॥ 77॥
þg� þgFy, kETt-(vvroh� DvEj t, ।
EBàqXjAHyrAgo_y\ jAto B� pAlm�lt, ॥ 78॥
s\p� Z , þTm� yAm� Edn-y pErgFyt� ।
r�vg� EØ-t� h�>j� E>jm�lo(To mEnvj nAt ॥ 79॥
aOX� v�rm� yAm� Edvs-y{q gFyt� ।
c(vAro_T En!=y�t� rAgA gA�DArkg}hA, ॥ 80॥
83
nArAyZA�d�fAE", s\p� Zo gFyt� þg� ।
f\krABrZAHyAnrAgm�lsm� �v, ॥ 81॥
s\p� Z ev d�fA"FrAg, þAt, þgFyt� ।
m�lo nArAyZFrAg, f\krABrZoEdt, ॥ 82॥
s\p� Z -(v�q gAt&y, þAt, s\gFtkoEvd{, ।
rAg, kZA Vb½Alo BAqA½\ gOlm�lj, ॥ 83॥
þAt,kAl�q� gAt&y, qAXvo_y\ EnvEj t, ।
sv dA_=y�q gAt&yo gFtâ{, f� BrEÄd, ॥ 84॥
m�yAsA\fg}hA rAgA En!=y�t� /yo_D� nA ।
jy�ts�nAHyrAgo jAt, �FrAgm�lt, ॥ 85॥
ErvEj t, qAXvo_y\ sAy\kAl� þgFyt� ।
m@ymAEd-t� rAgA½rAg, �FrAgm�lj, ॥ 86॥
ErDlopAdOX� vo_y\ sAy\kAl� þgFyt� ।
rEÄr�t-y rAg-y m� rSyA\ d� [yt�_EDkA ॥ 87॥
bh� lF gOlm�lo(To rAgo m@ymvj nAt ।
qAXvo gFyt� so_y\ sAy\kAl� Evc"Z{, ॥ 88॥
p�yAsA\fg}hO rAgO En!=y�t� myA_D� nA ।
EnglopAdOX� vo_ymA�DAlFrAg IErt, ॥ 89॥
84
m�l, �FrAgm�l-y kLyt� gFtv�EdEB, ।
gOlm�lsm� �� t, sAv�rFrAg IErt, ॥ 90॥
aAroh� gEnlopo_y\ þAtgF to Evc"Z{, ।
En!=y�t�_D� nA rAgA�(vAro D{vtg}hA, ॥ 91॥
HyAtA mlhrF gOlm�ljAtA Enlopt, ।
qAXv(v\ gtA þAtgA t&yA gFtkoEvd{, ॥ 92॥
G�VArvAHyrAg-t� B{rvFm�ls\Bv, ।
s\p� Z -vrs\y� Ä, sv kAl�q� gFyt� ॥ 93॥
v�lAvlF t� BAqA½\ jAt, �FrAgm�lt, ।
s\p� Z BAv\ Bjt� þBAt� c{q gFyt� ॥ 94॥
sAyA¡rAg, s\p� Z -t� pA½\ B{rvF -m� t, ।
vAdF qXjo_/ s\vAdF pÑm, -yAE�vAEdnO ॥ 95॥
-vrO EnqAdgA\DArO ErDO c{vAn� vAEdnO ।
En!=y�t� sØ rAgA En�yAsA\fg}hA myA ॥ 96॥
gOl-t� qAXvo rAgo rAgA½\ D{vtoE>Jt, ।
vAEds\vAEdnAv/ ErgO f�(þgFyt� ॥ 97॥
k�dArgOl, s\p� Z , kAMBojFm�ls\Bv, ।
g�yo_sO s� trA\ rEÄdAyko gAyko�m{, ॥ 98॥
85
upA½rAg i(y�vm� Ecr� BrtAdy, ।
gOlm�lo�v[CAyAgOl, s\p� Z tA\ gt, ॥ 99॥
rFEtgOlAHyrAg-t� B{rvFm�ls\Bv, ।
s\p� Z �{q gAt&y, so_y\ s\gFtkoEvd{, ॥ 100॥
p� v gOl-y m�l, -yAQC� �gOl� y, -m� t, ।
s\p� Z �{q gAt&y, sAyA¡� gFtkoEvd{, ॥ 101॥
nArAyZA�gOl-t� s\p� Z , pErkFEt t, ।
k�dArgOlm�lo(T, sAyA¡� (v�q gFyt� ॥ 102॥
rAg, kàXgOlo_y\ jAt, �FrAgm�lt, ।
s\p� Zo _Ep kdAEc(-yAdAroh� (yÄm@ym, ॥ 103॥
rAg, Es\hrvo nAm qXj�yAsg}hA\fk, ।
so_ym-mAEBzàFt, s\p� Zo gFyt� sdA ॥ 104॥
lE"tA, pÑpÑAfEdEt rAgA, -P� V\ myA ।
gFtWAyþb�DA Eh tAn=pAy{ , þvEt tA, ॥ 105॥
d�fFyrAgA, kSyAZFþm� KA, sE�t koEVf, ।
gFtWAyþb�D�q� n{t� yo`yA kdAcn ॥ 106॥
kSyAEZrAg, s\p� Z aAroh� mEnvEj t, ।
gFtþb�Dyo`yo_Ep t� zkAZAmEtEþy, ॥ 107॥
86
rAg, p�t� vrASyAHy, s\p� Z , pAmrEþy, ।
gFtWAyþb�DAnA\ d� rAd d� rtr, -m� t, ॥ 108॥
ev\ þkAr�Zoà�yA rAgA d�fsm� �vA, ।
aAn�yA(s\krAÎ{v nA-mAEBl E"tA, p� Tk ॥ 109॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
pÑm\ rAgþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
87
q¤mAlApþkrZm।
ev\ rAgþkrZ� rAgA, sMyR En!EptA, ।
aTAlApþkrZ� t�qAmAlAp uQyt� ॥ 1॥
t/AlAp�q� sv /A=yAdAvAE"EØkA -m� tA ।
aAE"EØk{v lok�_E-màAy�EmEt gFyt� ॥ 2॥
pFn(v�n yT__E"Ø\ -vEnvA hAy Bojnm ।
rAg�ZAEp tTA__E"Ø�(yAdAvAE"EØkA mtA ॥ 3॥
aAE"EØkAn�tr\ t� kt &yA rAgvD nF ।
iym�v jn{lo k� yX� Ep(yEBDFyt�॥ 4॥
y-mAdAE"EØko�� t\ rAg\ vD yt� -P� Vm ।
t-mAdAHyAyt� rAgvD nF(yEBDAnt, ॥ 5॥
rAgvD �ysAv�v þoÄA krZEm(yEp ।
tto EvdArF gAt&yA lok� m� ÄAEys\EâtA ॥ 6॥
aA�E�tFyyo rAgvD �yo[C�dk(vt, ।
EvdArFEt vd�(y�vm� �r/AEp yo>ytAm ॥ 7॥
an�tr\ sm� ��yA E�tFyA rAgvD nF ।
t-yA ev c lok�_E-m���DA yX� EpEt þTA ॥ 8॥
88
tE�dArF E�tFyA_T t� tFyA rAgvD nF ।
t� tFyA tE�dArF c kt &yA tdn�trm ॥ 9॥
s�y\ t� tFykA rAgvD nF tE�dAErkA ।
EvkSp�n ËEc(-yAtA\ n -yAtA\ vA ËEc(ËEct ॥ 10॥
tt, -TAyF Bv��/ -TAEyfNdAT uQyt� ।
y/opv�[yt� tAn, -vr� -TAyF s kLyt� ॥ 11॥
t/AdO m@yqXjAHy, -TAyF t¥#m c#mh� ।
m@yqXj\ smAr<y tArqXjAvED �mAt ॥ 12॥
Bv�(y£O -vrA rAg� s\p� Z� sØ qAXv� ।
aOX� v� qV �mA��qAmAroh, �mt, p� n, ॥ 13॥
ek{k-y -vr-y{qA\ tAnE�tys\HyyA ।
m@yqXjAEdtArA�t-vr�v£-vEp -m� tA, ॥ 14॥
�£ tAnA m@yqXj�yAsv�to Bv�(ymF ।
tAn�y\ -vr� yE-m�gFyt� t(p� r,E-TtA, ॥ 15॥
n s\g}A�A, -vrA, Ek\ t� -vAD,-TAn� gt�vEp ।
aAm�dý q BmArohAvroh�mt, -vrAn ॥ 16॥
yTAyog\ smAdAy Ev�y-y��m@yqXjk� ।
avroh�_=y�vm�v Evf�q-t� þd[y t� ॥ 17॥
89
tAn�y\ tArqXj� gF(vA tArEnqAdk� ।
tAn�y\ yTA gAy��E-mnvsr� p� n, ॥ 18॥
n s\-p� f�d�vm�v pÑm� m@ym� tTA ।
gA\DArq Byom @yqdj�_Ep c p� T?p� Tk ॥ 19॥
tAn�y� gFymAn� -p� f�àAD-tn-vrAn ।
td�vmvroh� t� g}A�A nAD-tnA, -vrA, ॥ 20॥
aAroh� (vEg}mA n{v -vrA g}A�A iEt E-TEt, ।
a/roh�_vroh� c �O �O tAnO þEt-vr\ ॥ 21॥
tyorAEdmtAn� t� n kAyo En�m, -vr� ।
Ek\ t� -vr-pf mA/\ tt, -TAn� E�tFyk� ॥ 22॥
"ZmA/\ -vr� E-T(vA p�A�An\ smApy�t ।
Enymo_y\ m@yqXj-TAEymA/� þkFEt t, ॥ 23॥
td�v\ m@yqXjAHy, -TAyF smn� vEZ t, ।
ev\ m@yEnqAdAHy-vrAdAm�dý qXjkm ॥ 24॥
sØ -vrA, s\BvE�t t�q� sØ-vr�vEp ।
EnDpA�A, -vrA y� y� sh�t�_vE-TEt\ p� Tk ॥ 25॥
tA�-vrA�-TAEyn, k� (v p�AdArohmAg t, ।
t�(-vrAp�"yA£O -vrA g}A�A yTA�mm ॥ 26॥
90
td� @v� Ev�mAnA\-t� -vrA\-tA\�{v s\-p� f�t ।
ev\ m�dý -vr�v�vAroh� tAnct� £ym ॥ 27॥
avroh� ct� -tAnA�gFt-TAEy-vr�vT ।
�yAs, kt &y i(y�v\ s\þdAy, þdEf t, ॥ 28॥
smA=y{v\ -TAEyEvED\ k� yA �dn� vt nm ।
vD nFm�v lok�_E-màAh� m krZF\ jnA, ॥ 29॥
vD �yA� Bv��m�dý qXj� tAvd� p�m, ।
�yAs-t� m@yqXj�_T ct� TF rAgvD nF ॥ 30॥
tt-tdn� sAr�Z ct� TF -yAE�dAErkA ।
sADArZ\ sv rAg�v�tdAlApl"Zm ॥ 31॥
tAn=pAk� tpÑAfdý AgAlAp�q� m(k� tm ।
aAlApl"ZEmd\ l#ytA\ l#ykoEvd{, ॥ 32॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
q¤mAlApþkrZ\ s\p� Z m ।
91
zzzzzzzzzzzzzzz
92
sØm\ WAyþkrZm।
ev\ q¤þkrZ� þoÄmAlApl"Zm ।
sØm�_T þkrZ� WAyl"Zm� Qyt� ॥ 1॥
t�dý AgAn� sAr�Z y/ k� /AEp c -vr� ।
E-T(vA -vr\ tm�vAT -TAEyn\ pErkS=y c ॥ 2॥
t(p� rovEt q� ct� ,-vr�vT yTA�mm ।
t�dý AgAn� sAr�ZAroh� tAnct� £ym ॥ 3॥
avroh� tTA tAnct� £yEmEt �mAt ।
gF(vA tAnA£k\ pÑAdAr<y -TAEyn\ -vrm ॥ 4॥
yd� Ä\ kE�dAkS=y Ev�y-y��m�dý qXjk� ।
-TAEyE-Tt-y t-y{v yX� p-yAEBDFyt� ॥ 5॥
lok� mkErZF(y�v\ s\âA m� ÄAEykA tt, ।
WAysAmA�yl#m�d\ v�¬VA@vErZoEdtm ॥ 6॥
prmo g� zr-mAk\ tAn=pAcAy f�Kr, ।
sv� qAmEp rAgAZAm�t¥#mAn� sArt, ।
WAyA�þkSpyAmAs l#ym-y td�v s, ॥ 7॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
93
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
sØm\ WAyþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
94
a£m\ gFtþkrZm।
ev\ WAyþkrZ� WAyA, sMyR En!EptA, ।
a£m�_T þkrZ� gFtjAt\ En!=yt� ॥ 1॥
nn� gFyt i(y�v\ &y� (p(yA_lApWAyyo, ।
þb�DAnA\ c gFt(vmE-t tE(k\ En!=yt� ॥ 2॥
iEt c�d� Qyt� gFtfNdo_y\ yogt, p� n, ।
þb�DAlApWAyAnA\ vAck, -yA�TA_=ysO ॥ 3॥
!äA sAlgs� XAHygFtB�d{kvAck, ।
aT, sAlgs� XAHy\ gFtm/ En!=yt� ॥ 4॥
t/ sAlgs� X�EtfNd-yAT , þd[y t� ।
s� X i(y�q d�fFyfNdo gFtkvAck, ॥ 5॥
s c s� Xo E�DA f� �[CAyAlg iEt �mAt ।
t/ b�}m, þkrZ� f� �s� Xo_EBDA-yt� ॥ 6॥
aT QCAyAlg, s� X[CAyA nAm smAntA ।
f� �QCAyA f� �sAMy\ tA\ CAyA\ lgtF(yym ॥ 7॥
gQCtFEt yt-t-mAQCAyAlg iEt -m� t, ।
CAyAlg�Et fNdApB}\f, sAlg i(yym ॥ 8॥
95
f� �(v\ cA/ fA-/oÄEnym�n sm�vy, ।
ev\ sAlgs� X�Et fNd-yAT , þdEf t, ॥ 9॥
s c sAlgs� XAHyo D�}vAEd, sØDA mt, ।
aA�o D�}v-tto mÓ, þEtmÓo EnsAzk, ॥ 10॥
aÓtAl-tto rAs ektAlFEt c �mt ।
t/AEp þTmoE�£D�}vl"Zm� Qyt� ॥ 11॥
aAdO K�X�y\ kAy� EBàmA(v�kDAt� km ।
t(K�X�ym� dg}Aho Evâ�y-tdn�trm ॥ 12॥
uíAh-vrt, Ek\Ecd� Î-vrsmE�vtm ।
K�X\ k� yA Edd\ K�X/y\ E�g� yEmyt� ॥ 13॥
tto E�K�X aABog, -t� (ynAmAE¬t, -m� t, ।
uÎ-vr{kK�X, -yAdABog iEt k�cn ॥ 14॥
uíAh-yA�K�X� c �yAso y/ s t� D�}v, ।
t\ c D�}v\ �£EvD\ vdE�t BrtAdy, ॥ 15॥
ekAdfA"rA(K�XAd�k{kA"rvED t{, ।
K�X{D�} vA �£EvDA, qXEv\f(y"rAvED ॥ 16॥
jy�t, f�Kro(sAhO tto mD� rEnm lO ।
k� �tl, koml�Aro n�dn��dý f�Kr, ॥ 17॥
96
kAmdo EvjyAHy� k\dpo jym½l, ।
Etlko lElt��Et s\âA-t�qA\ �mAEdmA, ॥ 18॥
aAEdtAl�n f� ½Ar� jy�to gFyt� b� D{, ।
f�Kro gFyt� vFr� rs� En,sAztAlt, ॥ 19॥
u(sAh, þEtmÓ�n hA-y� tAl�n gFyt� ।
mD� ro Bogdo g�y, kzZ� hylFlyA ॥ 20॥
�FXAtAl�n f� ½Ar� gFyt� Enm lo D�}v, ।
lG� f�KrtAl�n k� �tlo gFyt�_�� t� ॥ 21॥
k�rlo EvþlMB� c JoMptAl�n gFyt� ।
hq do gFyt� cAro vFr� En,sAl� tArt, ॥ 22॥
n�dno vFrf� ½Ar� (v�ktAl�n gFyt� ।
vFr� hA-y� c f� ½Ar� þEtmÓ�n gFyt� ॥ 23॥
aBF£Pld, �ot� gAt� ZA\ c�dý f�Kr, ।
þEtmÓ�n f� ½Ar� gAt&y, kAmdD�}v, ॥ 24॥
hA-y� E�tFytAl�n gAyE�t EvjyD�}vm ।
k\dpo hA-yf� ½ArkzZ�vAEdtAlt, ॥ 25॥
�FXAtAl�n f� ½Ar� gAt&yo jym½l, ।
Etlko vFrf� ½Ar� (v�ktASyA þgFyt� ॥ 26॥
97
þEtmÓ�n f� ½Ar� gFyt� lEltD�}v, ।
-yA�Z Enym, sv K�X� K�X�y� yTA॥ 27॥
iEt D�}v\ En!=yAT mÓl"Zm� Qyt� ।
yEt�y\ v{kyEty /oíAhAHyK�Xk� ॥ 28॥
D�}vK�X\ tt-tÎ E�vAr\ g�y iyt� ।
td gF(vA D�}vmAg(y cABogo gFyt� sk� t ॥ 29॥
D�}v� �yAs-tt, þoÄ, s mÓo mÓtAlk, ।
jyEþyo m½l� s� �dro v¥B-tTA ॥ 30॥
klAp, kml��Et qX B�dA mÓk� mtA, ।
qVþkAro mÓtAl-t�n gFEt� Ev�t� ॥ 31॥
vFr� jyEþyo g�yo mÓ�n jgZA(mnA ।
aA��tyol G� m @y� g� z��>jgZ, -m� t, ॥ 32॥
g�yo BgZmÓ�n f� ½Ar� m½lAEBD, ।
aAdO g� zl G� ���\ p�AÎ��gZ, -m� t, ॥ 33॥
y� Ä, sgZmÓ�n f� ½Ar� s� �dro mt, ॥
aAdO lG� �y\ cA�t� g� z��(sgZo mt, ॥ 34॥
â�yo rgZmÓ�n v¥B, kzZ� rs� ।
aA��tyog� zm @y� lG� ��dý gZo mt, ॥ 35॥
98
EvrAmA�t�n ngZo mÓtAl�n gFyt� ।
hA-y� rs� klApAHy, kml-(v�� t� rs� ॥ 36॥
EvrAmA�tdý � t���opEr l]vA�mÓt, ।
ngZE-/lG� , þoÄ iEt mÓo En!Ept, ॥ 37॥
aTo��f�m�Z{v þEtmÓo En!=yt� ।
mÓv(þEtmÓ-y l#moíAhAEdk� mtm ॥ 38॥
þEtmÓAEBD-tAlEvf�qo_/ þkFEt t, ।
þEtmÓ�t� DA -yAdmr-tArs\Eât, ॥ 39॥
EvcAr, k� �tnAmA c�(y�t�qA\ l"Z\ b�}v� ।
amro g� zZ{k�n f� ½Ar� gFyt� rs� ॥ 40॥
EvrAmA�tdý � t���A¥G� ����n gFyt� ।
tArAHy, þEtmÓo_sO rsyovF rrOdý yo, ॥ 41॥
lG� /yAE�rAmA�tAE�cAr, kzZ� Bv�t ।
EvrAmm@yklG� /yA(k� �to_�� t� -m� t, ॥ 42॥
þEtmÓ\ En!=y{v\ En,sArol "Z\ b�}v� ।
b�A En,sAztAl�n En,sAzErEt kFEt tA ॥ 43॥
v{k� �dAn�dkA�tArsmrA vAE�Ct-tTA ।
EvfAl��Et En,sAzgFtB�dA qXFErtA, ॥ 44॥
99
dý � t���opEr lG� ���A�{k� �d uQyt� ।
Bv�dAn�d aAn�do EvrAmA�tdý � t�yAt ॥ 45॥
EvþlMB� t� kA�tAro lG� n g� zZA -m� t, ।
lG� �yAE�rAmA�tA(smro nAm kFEt t, ॥ 46॥
lG� �yA�ý � t���A�AE�Ct, kLyt� b� D{, ॥
lG� dý � t�y� p� nl G� EB, -yAE�fAlk, ॥ 47॥
En,sAzk\ En!=y{vmÓtAlo_EBDFyt� ।
mÓtAl�n s\y� ÄmÓtAl\ þc"t� ॥ 48॥
En,f¬, f²fFlO c cAro_T mkr�dk, ।
Evjy��Et qXB�dAnÓtAl� þc"t� ॥ 49॥
lg� z<yA\ dý � t���AEà,f¬o Ev-my� Bv�t ।
lGodý � t�y�n -yAQC², f� ½ArvFryo, ॥ 50॥
fA�t� fFlo EvrAmA�tA�ý � t���A¥G� B v�t ।
dý � t���opEr lG� g� z<yA\ cAr IErt, ॥ 51॥
mkr�do dý � t���An�tr\ g� zZA -m� t, ।
Evjy-t� dý � t���An�tr\ lG� nA -m� t, ॥ 52॥
i(yÓtAl, kETto rAsko_T En!=yt� ।
Enb�o rAstAl�n rAsk, s ct� Ev D, ॥ 53॥
100
EvnAdo vrdo n�d, kMb� k��(yn� �mAt ।
aAlApA�tAd D�}vpdAE�nod, kOt� k� -m� t, ॥ 54॥
D�}vAdAlApm@yA�� vrdo d�vtA-m� tO ।
K�XmA�\ E�K�X-yoíAh-yAlApEnEm tm ॥ 55॥
y-yAsO rAsko n�do gFyt�_�� t ev s, ।
aAlApAd�D�} vpdA(kMb� j, kzZ� Bv�t ॥ 56॥
sv� q� rAsk�v�q� E�K�XoíAhkSpnA ।
i(y� ÆA rAsk\ gFtm�ktAlF En!=yt� ॥ 57॥
ektAlF Bv�d�ktASyA sA c E/DA -m� tA ॥
rmA c cE�dý kA t�E�p� l�(yT l"Zm ॥ 58॥
sk� dE�yEtzíAho_�tr-(v"rEnEm t, ।
y-yAmsO rmA nAm þTmo B�d iyt� ॥ 59॥
uíAho E�dlo y-yAmAlAprEcto_�tr, ।
ektAlF cE�dý kA sA E�tFyo B�d iyt� ॥ 60॥
aAlApp� v koíAhA Evp� lAHy{ktAElkA ।
aAlApF gmkAlEØr"r{v Ej tA mtA ।
sØsAlgs� XAnAEmEt l"ZmFErtm ॥ 61॥
iEt �Fmd�{tEv�AcAy sAE`nEc(ysv tom� KAEtrA/ -
101
sAE`nEc(yAØvAjp�yyAEjgoEv�ddFE"t -
nAgmAEMbkAvrE�tFyn�dn-y sAE`nEc(ysv �t� yAEj -
yânArAyZdFE"tA&yvEhtAn� j-yAQy� t -
EvjyrAGvB� pAlþ�Ert-y v�¬V��rdFE"t-y
k� tO ct� d �dFþkAEfkAyA\
a£m\ gFtþkrZ\ s\p� Z m ।
zzzzzzzzzzzzzzz
102
nvm\ þb�DþkrZm।
ev\ gFtþkrZ� gFt\ sMyR En!Eptm ।
nvm�_T þkrZ� þb�Do_y\ En!=yt� ॥ 1॥
nn� þb@yt iEt &y� (p(yA nAE-t EBàtA ।
gFtþb�Dyo-t-mA(p� T?þkrZ\ v� TA ॥ 2॥
uQyt� qXEBr½{� ct� EB DA t� EB� y, ॥
Enb�, -vrs\dB -tE-mà�v Eh B� Erf, ॥ 3॥
þb�D iEt lokAnA\ &yvhAro EnrF#yt� ।
at, þb�DfNdo_/ En!Y, p¬jAEdvt ॥ 4॥
gFtþb�Dyor�v\ B�do yEd n kS=yt� ।
k� t, Es@y�Ît� d �XF k� �o gopAlnAyk, ॥ 5॥
þy� Ä\ t� ct� d �XF(yto gFtþb�Dyo, ।
B�dA(p� T?þkrZ\ þb�DAT� þvt t� ॥ 6॥
Enb�, qXEBr½{� ct� EB DA t� EB� y, ।
-vrOG, s þb�D, -yEd(y� Ä\ t/ kAEn t� ॥ 7॥
qX½AnFEt c�(b�}m, -vr� Ebzd\ pdm ॥
t�nk, pAVtAlO c�(y�tA�y½AEn qV p� n, ॥ 8॥
103
þb�D-yAE½no â�yA�y�ydý ×Akr� -P� Vm ।
t/ -vrA-t� qXjA�A, fNdA @v�yA(mkA iEt ॥ 9॥
-vrþkrZ� þoÄ\ þb�DA½-vrAE-(vh ।
sErgA�A, sØ vZA , qXjAEd@vEnvAckA, ॥ 10॥
-vrAEB&yEÄs\y� ÄA, -vrfNd�n kFEt tA, ।
s\b� ��tpd{r�v n�t� y d� pb�t� ॥ 11॥
vZ n\ D{y fOyA d�Eb zd\ nAm t�mtm ।
E�yAkArks\b�D!p�Z yEd b@yt� ॥ 12॥
td�v\ D{y fOyA d�v Z n\ t(pd\ -m� tm ।
ato n s\krAf¬A Ebzd-y pd-y c ॥ 13॥
t�nko nAm t�n�Et fNd-y Evk� EtB v�t ।
Evk� t(v\ c BA�XFrBAqyA_-y smAgtm ॥ 14॥
so_y\ t�n�Et fNd� tQCNdopEnb�Dn, ।
tQCNd� Bv�Eà(ykSyAZb}�vAck, ॥ 15॥
: t(sEdEt End� fA�(vm-yAEdvAÈt, ।
tTA c y(þb�D�q� t�n t�n�Et d� [yt� ॥ 16॥
t-yAymT -t�nAy\ b}�ZA m½lA(mnA ।
þb�D� lE"t iEt pAVo vA�A"ro(kr, ॥ 17॥
104
zdý vFZAsm� �� tA, pAVA-tktnAdy, ।
f²AEdm� KvA�o(TA, pAVA-T� lT� gAdy, ॥ 18॥
urovA�BvA, pAVA ED\tED\tEkZAdy, ।
evm�y�_Ep Evâ�yA, pAVA l#yAn� sArt, ॥ 19॥
tAl-tAlþkrZ� sþpÑo_EBDA-yt� ।
i(y½AEn qX� ÄAEn En!=y�t�_T DAtv, ॥ 20॥
DAt� nA m þb�D-yAvyv, s ct� Ev D, ।
uíAh, þTm-t/ tto m�lApkD�}vO ॥ 21॥
aABog��(yT{t�qA\ �mA¥"Zm� Qyt� ।
þb�D-yAEdmo BAg uíAh, pErkFEt t, ॥ 22॥
aAdAv� �� �t� gFtmn�nAr<yt� yt, ।
EmTom�lnh�t� (vAd� íAhD�}vyo� yo, ॥ 23॥
m�lApk, þb�D-y E�tFyo BAg uQyt� ।
D�}v(vA�ý �vs\â-t� t� tFyo_vyv, -m� t, ॥ 24॥
þb�D-y ydABog\ pErp� Et� kroEt tt ।
aABog, s þb�D-y t� rFyAvyv, -m� t, ॥ 25॥
D�}vABogA�tr� jAto yt-t�nA�trAEBD, ।
pÑmo_=ypro DAt� y �=yE-t tTA_=ysO ॥ 26॥
105
gFt�v�v\ pr\ d� £E-/K�X�v�v t�vEp ।
upy� ÄA, þb�D-y c(vAro DAtv-tt, ॥ 27॥
qX½{l E"t{Er(T\ ct� EB DA t� EB� y, ।
Enb�, -vrs\dB , s þb�D iEt E-Ttm ॥ 28॥
s c pÑEvD, þoÄo m�EdnFjAEtmAnT ।
aAnE�dnFjAEtmA\� dFpnFjAEtmA\-tTA ॥ 29॥
BAvnFjAEtmA\�AT tArAvSyAHyjAEtmAn ।
t/ -vrAEdEB, qXEBr½{y� ÄA t� m�EdnF ॥ 30॥
a½pÑks\y� ÄA jAEtrAnE�dnF -m� tA ।
ct� r½y� tA jAEtdF pnFEt þkFEt tA ॥ 31॥
a½/yvtF jAEtrAHyAtA BAvnF b� D{, ।
jAEtr½�yop�tA tArAvSyEBDFyt� ॥ 32॥
ekA½s\gtA jAEtn Enb�D�q� Ev�t� ।
etAEBjAEtEBy� ÄA y� þb�DA-t� pÑEB, ॥ 33॥
t� t�>jAEtm(s\âA\ Bj�tFEt &yvE-TEt, ।
pEr(yÄA½nAmAEn pÑA½A�As� jAEtq� ॥ 34॥
t�>jAEtþb�DAnA\ l"Z�q� þc#mh� ।
p� n, þb�DE-/EvDo mt½A�{zdFErt, ॥ 35॥
106
E�DAt� kE-/DAt� � ct� DA t� ErEt �mAt ।
a/ sA\gFEtk{r�qA pErBAqA_vDAy tAm ॥ 36॥
þb�DmA/ uíAhD�}vO �O EnytO -m� tO ।
EvnoíAh\ þb�D-yArMB ev n s\Bv�t ॥ 37॥
D�}v(vm�v nA-(y�t�ý �v-y c Evvj n� ।
ev\ E-Tt� þb�Do_y\ E�Dt� ErEt y/ t� ॥ 38॥
t/oíAhD�}vO g}A�O m�lApABogvj nAt ।
aToQyt� ct� DA t� , þb�D iEt y/ t� ॥ 39॥
t/oíAhAdyo g}A�A�(vAro_Ep c DAtv, ।
y/ t� Ä\ þb�do_y\ E/DAt� ErEt t/ Ekm ॥ 40॥
m�lApk-y s\(yAg aABog-y�Et s\fy, ॥
Bv(y�v tTA_=yg}� þb�D�q� E/DAt� q� ॥ 41॥
EvnA__Bog\ þb�D-y E/DAto, ËA=ydf nAt ।
(yAgo m�lApk-y{v v�Edt&yE-/DAt� q� ॥ 42॥
s\þdAyo_D� nA kE�(þb�D�q� þd� [yt� ।
ih þb�DA y� y� ÄA, p� TgABogDAt� nA ॥ 43॥
t�vABog\ E�DA k� (vA p� vA D� tAlvEj tm ।
aAlAp!p\ kAy� t¥ok� vAÈEmtFy t� ॥ 44॥
107
E�tFyAD� tAly� Ä\ kt &yEmEt EnZ y, ॥
t/A�AD� þb�D-y gAt� �AHyA\ þyojy�t ॥ 45॥
E�tFyAD� t� vZ -y nAmD�yEmEt E-TEt, ।
aAlApDAto, sv / -v!pEmdm�v Eh ॥ 46॥
l#y� E(vdAnF\ k{vAXþb�DAEdq� k�q� Ect ।
aABogA vt mAnA y� t�v�voÄþkArt, ॥ 47॥
aAlpK�XAnAlAp!pK�X(vEmyt� ।
t�� sv / kt &y\ þb�DABogDAt� q� ॥ 48॥
p� n, þb�Do Eny� ÄAEny� Ä(v�n c E�DA ।
Eny� Ä, s Bv�QC�d-tAlrAgAEdk-y y, ॥ 49॥
Enym�nopb�, -yA�-y{v Enym\ EvnA ।
Enb�, -yAdEny� Ä[C�d-tAlAEdk-y c ॥ 50॥
Enyt-(vm� k�n{v QC�dsA (vm� n{v c ।
tAl�nAm� krAg�ZA=yny{v c BAqyA ॥ 51॥
þb�Do_y\ Enb�, -yAEd(y�v\ !p uQyt� ।
ev\ EnymrAEh(ym�vAEnym IErt, ॥ 52॥
t/ tAv(þb�DAnA\ E�DAt� (v\ E/DAt� tA
Eny� Ä(v\ td�y(v\ t�¥#m t� v#yt� ॥ 53॥
108
idAnF\ t� þb�DAnA\ l"Z\ vÄ� mAEdt, ।
m�Ed�yAEd�m�Z{v t�>jAtFmto_Ep c ॥ 54॥
þb�DAn� E�fAMy/ þb�Ds� Kb� �y� ।
�Fr½, �FEvlAs� pÑBE½rt, prm॥ 55॥
pÑAnnomAEtlkO krZ\ Es\hlFlk, ।
m�EdnFjAEtm�to_mF þb�DA, sØ kFEt tA, ॥ 56॥
pÑtAl��ro vZ -vro v-(vAEBDAnk, ।
EvjyE-/pdAHy� tto hrEvlAsk, ॥ 57॥
ct� m� K, p�XF �FvD no hq vD n, ।
aAnE�dnFjAEtm�t, þb�DA df kFEt tA, ॥ 58॥
s� df n, -vrA½� E/BE½�{v k�d� k, ।
vdn\ c�Et pÑ{t� dFpnFjAEts\y� tA, ॥ 59॥
vZo g�\ tt, k�d, k{vAX�A½cAErZF ।
vt �yAyA c gATA c tt, �OÑpd, -m� t, ॥ 60॥
klh\s-toVk� h\slFl�t� pdF ।
vFr�Fm ½lAcAro d�Xk��(ymF p� n, ॥ 61॥
�£ þb�DA uE�£A BAvnFjAEts\gtA, ।
elA Y�¬F JoMpV� lMBrAs{ktElkA ॥ 62॥
109
c�vAk, -vrAT � mAt� kA @vEnk� EÓnF ।
E/pdF qVpdF c{v JMpV�ÎrF tTA ॥ 63॥
cyA c rAhXF c{v Dvlo m½l-tTA ।
aovF lolF Yo¥rF c d�tF �AEv\f i(ymF ॥ 64॥
tArAvlFjAEtm�t, þb�DA, pErkFEt tA, ।
i(y�kjAEtm�to_mF þb�DA, qE£rFErtA, ॥ 65॥
a/ þb�DA, kF(y �t� jAEt�ysmE�vtA, ।
hylFl�Et c tTA gjlFl�(y� BAvEp ॥ 66॥
tArAvlFdFpnF<yA\ sm�tAEvEt EnZ y, ।
E�pdF c E�pTko v� �\ c�Et /y-(vmF ॥ 67॥
þb�DA BAvnFtArAvlFjAEt�yAE�vtA, ।
GVnAmA þb�D-t� dFpnFBAvnFy� t, ॥ 68॥
iEt E�jAEtm�to_mF qV þb�DA, þkFEt tA, ।
tAlAZ v-tTA rAgkdMb��(y� BO -m� tO ॥ 69॥
m�EdnFþm� KAEB� pÑEBjA EtEBy� to ।
atoE�£þb�DAnA\ �mA¥"Zm� Qyt� ॥ 70॥
�Fr½-y þb�D-y ctú, KE�XkA, -m� tA, ।
þEtKE�Xkm�k{ko rAg-tAl� vAE�Ct, ॥ 71॥
110
þEtKE�Xkm=y�t� þyo>y\ EnymA(pdm ।
td�yAEn -vrAdFEn pÑA½A�y{EQCk�mAt ॥ 72॥
þyo>yA�y/ cA�AD� þEtKE�XkmE-t yt ।
s uíAho E�tFyAD� D�}v i(y�q EnZ y, ॥ 73॥
n -to m�lApkABogAvABogEvrh�_Ep c ।
t� rFyAyA, KE�XkAyA a�t� nAmA¬n\ pd{, ॥ 74॥
gAt� n�t� þb�DAnA\ kAy� t�n E�DAt� k, ।
þb�Do_y\ Bv�QC�d-tAlA�Enym�n c ॥ 75॥
Enb�(vAdEny� Ä iEt �Fr½l"Zm ।
�FEvlAsþb�D-y kt &yA, pÑKE�XkA, ॥ 76॥
þEtKE�Xkm�k{ko rAg-tAl� vAE�Ct, ।
þEtKE�Xkm=y�t� þyoÄ&yA, -vrA, prm ॥ 77॥
e�EQCk�n �m�Z{v yo>y\ Ef£A½pÑkm ।
E�DAt� (vAEdk\ sv� �Fr½vEdEt E-TEt, ॥ 78॥
pÑBE½þb�D-y KE�Xk� �� þkSpy�t ।
þEtKE�Xkm�k{ko rAg-tAl� vAE�Ct, ॥ 79॥
t�nko_�t� þyoÄ&y, þEtKE�Xkm/ t� ।
Ef£m�y(pErâ�y\ �Fr½AHyþb�Dvt ॥ 80॥
111
pÑBE½rsAv�v �yo, KE�Xkyo, p� Tk ।
a�t� pdAE�vt, -yAÎ��dA pÑAnno Bv�t ॥ 81॥
a�y(p� v vd� à�ymtomAEtlkAEBD� ।
þb�D� KE�XkAE-tú, kt &yA, þEtKE�Xkm ॥ 82॥
rAg-tAl-tT{k{ko vAE�Ct, þEtKE�Xtm ।
a�t� t� Ebzd\ yo>ym�yQC~ Fr½v�v�t ॥ 83॥
�Fr½A�A-t� pÑomAEtlkA�tA im� -m� tA, ।
qXEBr½{En b�(vA�m�EdnFjAEts\gtA, ॥ 84॥
aTo��f�mþAØ\ krZ\ l#yt� -P� Vm ।
i£-vr� þb�D-yArMBo mo"o\fk-vr� ॥ 85॥
rAs-tAlo dý � tAHy-t� ly et{, sm�ttA ।
â�y\ krZsAmA�yl#m tÎA£DA mtm ॥ 86॥
-vrA�\ pAVp� v� c b�DA�\ c pdAEdmm ।
t�nA�\ EbzdA�\ c Ec/A�\ Em�p� v km ॥ 87॥
et�qA\ l"ZA�y£krZAnA\ �mAdb�}v� ।
ytoíAhD�}vO sA�dý -vrb�O pd{, p� n, ॥ 88॥
aABog, -yA�At� n�t� þb�DA�yEcE¡t, ।
t�� -vrA�krZ\ t�d�yA�Ep -P� Vm ॥ 89॥
112
Ek\ t� íAh-vr-TAn� t�qA\ B�do_E-t td b�}v� ।
-yA(pAVkrZ\ b�\ h-tpAVy� t{, -vr{, ॥ 90॥
�m&y(yAsB�d�n tdEp E�EvD\ -m� tm ।
aAdO -vrA-tto h-tpAV��(�m uQyt� ॥ 91॥
þTm\ h-tpAVo_T -vrA���d� dFErtm ।
&y(yAspAVkrZ\ mt½BrtAEdEB, ॥ 92॥
-vr{m� rjpAV{� ytoíAhD�}vAv� BO ।
�m�ZopEnb@y�t� t��DkrZ\ Evd� , ॥ 93॥
-vr{, pd{Ev rQy�t� ytoíAhD�}vO �mAt ।
tdA pdA�\ krZ\ m�y�t� gFtkoEvdA, ॥ 94॥
y/oíAh, -vr{b �-t�nk{-t� D�}vo Bv�t ।
t��nkrZ\ nAm þb�D\ pErc"t� ॥ 95॥
-vr{� Ebzd{, -yAtA\ y/oíAhD�}vO �mAt ।
EbzdA�\ tTA þoÄ\ krZ\ l#ykoEvd{, ॥ 96॥
-vr{� h-tpAV{� ytoíAho EvrQyt� ।
pAV{m� rjs\B� t{, pd{� -yAdT D�}v, ॥ 97॥
tEÎ/krZ\ nAm þb�D\ s� ryo Evd� , ।
-vr{, pAV{-t�nk{� ytoíAho Enb@yt� ॥ 98॥
113
t{r�v c��ý �vo_Ep -yA�E�m�krZ\ Evd� , ।
nn� Ec/-y Em�-y ko B�d iEt c�QC� Z� ॥ 99॥
Etlt�X� lv>jAto EmTo_vyvs\kr, ।
Ec/(v\ Em�tA nAm Bv�("FrAMb� noErv ॥ 100॥
EmTo_vyvsA\ky EmEt B�d-tyo� yo, ।
En!EptAEn krZA�y�v\ nvEvDA�yEp ॥ 101॥
&y(yAspAVkrZþb�D�n sh -P� Vm ।
nv{tAEn E/DAt� (vA(þ(y�k\ kAlB�dt, ॥ 102॥
m½lArMBkA�AHyAEvf�q{, sØEv\fEt, ।
i(y� Ä\ fAE½ ZA t�� &yAmoh{kþyojnm ॥ 103॥
Eny� Äo_y\ þb�D, -yA�Al-y Enymo yt, ॥
y aAEdtAl i(y� Ä ek�n lG� nA y� t, ॥ 104॥
rAstAl iEt þoÄ, s evA/�Et EnZ y, ।
m�lApk-y EvrhAE�~ DAt� ErEt kFEt t, ॥ 105॥
-vrAdFnA\ qX½AnA\ krZ�q� nv-vEp ।
pyA y�Z EnEv£(vA�m�EdnFjAEtmAnym ॥ 106॥
aTo��f�mþAØ, Es\hlFlo En!=yt� ।
-vr{, pAV{� Ebzd{-t�nk{� �m�Z c ॥ 107॥
114
EvrQyt� Es\hlFlAnAßA tAl�n s -m� t, ।
þb�D, Es\hlFlAHy, Es\hlFl� dý � tA-/y, ॥ 108॥
aA��tyol G� p�tA-(v/ c -vrpAVk{, ।
uíAh\ kSpy��At�\ Evzd{-t�nk{D�} vm ॥ 109॥
pd{, k� y dTABog\ t�nAyA\ -yAE�~ DAt� k, ।
Eny� Ä-tAlEnymAd½{, qXEB, -vrAEdEB, ॥ 110॥
Enb�(vA�v(y�q m�EdnFjAEts\gt, ।
td�v\ m�EdnFjAEtþb�DA, sØ lE"tA, ॥ 111॥
aAnE�dnFjAEtmtAmToE�£, p� rA Eh y, ।
pÑtAl��ro nAm þb�D, s En!=yt� ॥ 112॥
atAl, þTm\ rAgAlAp, -yA�dn�trm ।
pr-pr\ EBàDAt� mAt� k\ pdpÑkm ॥ 113॥
cÎ(p� VAHytAl�n y� Äm E�g� yEmyt� ।
a�t� þEtpd\ cÎ(p� V�n{v smE�vtAn ॥ 114॥
-vrAn{EQCkpAVA\� �m�Z pErkSpy�t ।
pÑm-y pd-yA�t� p� v� pAVA-tt, -vrA, ॥ 115॥
g�yA iEt tt-t/ &y� (�m, -vrpAVyo, ।
ev\EvDAnA\ pÑAnA\ pdAnA\ smn�trm ॥ 116॥
115
cÎ(p� V-y tAl-y{vAv� ��ymAnt, ।
pAV{, pVhs\B� t{r�tr\ pErkSpy�t ॥ 117॥
tt-�Acp� VAHyAntAl�n pdpÑkm ।
pr-pr\ EBàDAt� y� Ä\ E�g� yEmyt� ॥ 118॥
a�t� þEtpd\ cAcp� V�n{v y� tA�-vrAn ।
pAVA\� p� v v�Ay�(pÑm-y pd-y t� ॥ 119॥
a�t� -vrAZA\ pAVAnA\ &y� (�m, p� v v�v�t ।
tt-cAcp� V-y{v (vAv� ��ymAnt, ॥ 120॥
hOX� ÃpAV{, kly�d�tr\ tdn�trm ।
qVEptAp� /kAHy�n tAl�n pdpÑkm ॥ 121॥
p� v vdý cy�d�t� tTA þEtpd\ -vrA, ।
pAVA� �mto g�yA, qVEptAp� /kAE�vtA, ॥ 122॥
pÑm-y pd-yA�t� p� v vd&y� (�m-tyo, ।
qVEptAp� /k-yAy\ tAl-yAv� �y� `mt, ॥ 123॥
a�tr\ f²s\B� t{, pAV{Ev rcy��t, ।
s\pË�£AktAl�n qV pdAEn þkSpy�t ॥ 124॥
E�gA n\ c EmToEBàDAt� (vAEd c p� v vt ।
p� v vÎ þEtpdm�t� -y� , -vrpAVkA, ॥ 125॥
116
pAV{m� rjs\B� t{r�tr\ pErkSpy�t ।
tt u�ÓtAl�nABog\ dý � tlyAE�vtm ॥ 126॥
gAt� n�t� þb�DAHyAB� Eqt\ pErkSpy�t ।
a/ABog� dý � tlyAHyAnAd�y�q� DAt� q� ॥ 127॥
m@yo EvlEMbto vA -yA¥y i(yvgMytAm ।
aABogA�t� c k� vF t t�nk\ tdn�trm ॥ 128॥
þb�DAEdE-TtAlAp� mo" ev\EvD-t� y, ।
pÑtAl��ro nAm so_ym�vT s\âk, ॥ 129॥
s c ��DA vFrrs� gFto vFrAvtArk, ।
f� ½Ar� t� rs� gFt, �� ½ArEtlk, -m� t, ॥ 130॥
tAlþkrZ� cÎ(p� VAEdl #yEyyt� ।
t/ c þEttAl\ ydA�mE-t pd�ym ॥ 131॥
uíAh, s td�yAEn pdAEn -yA�ý �v-tt, ।
an�tr-tdABog�t� DA t� ry\ tt, ॥ 132॥
n�v�tr-y Enymo gFt�v�v p� roEdt, ।
s(y\ vcnsAmLyA (þb�D�vEp k� /Ect ॥ 133॥
BEvy(y�tro Ev�A EnqAd-Tpt�Erv ।
tAlAnA\ EnymAÎ{v Eny� Ä iEt kF(y t� ॥ 134॥
117
pÑA½o EbzdABAvAdAnE�d�yAHyjAEtmAn ।
aT vZ -vr\ b�}mo y/ -yAd{EQCk, �m, ॥ 135॥
-vrAZAmEp pAVAnA\ pdAnA\ t�nk-y c ।
t�nk� c Bv��mo", s vZ -vr uQyt� ॥ 136॥
ct� DA s -vr-yAdO Ev�yAs, þTmo Bv�t ।
pAVnAmAEdEv�yAso E�tFy, pErkFEt t, ॥ 137॥
pdAnmAEdEv�yAsA�� tFyo B�d uQyt� ।
t�nAnAmAEdEv�yAsAÎt� To B�d iyt� ॥ 138॥
ekE-màAEdEv�y-t� -vrAEdq� ct� v Ep ।
td�y�qA\ /yZA\ -yAE��yAs, vAE�Ct�mAt ॥ 139॥
a/ -vrAEdq� �A<yAm� íAh\ pErkSpy�t ।
�A<yA\ D�}vmTABog\ pd{, k� yA dt-(vym ॥ 140॥
-yAE�~ DAt� rEny� Ä-tAlA�EnymA(mk, ।
pÑA½o EbzdABAvAdAnE�d�yAHyjAEtmAn ॥ 141॥
pÑ v-t� þb�D-y pAdA\-tAv(þkSpy�t ।
t�vA�� c t� tFy� c pÑm� c p� T?p� Tk ॥ 142॥
ek{klG� vZA HymA/A, pÑdf -m� tA, ।
E�tFyt� y yorÀ+omA /A �Adf kFEt tA, ॥ 143॥
118
et�q� pÑpAd�v=yA�\ pAd�y\ p� n, ।
þTmAD� -m� t\ tÎ -vrpAVA�tEmyt� ॥ 144॥
Ef£\ pAd/y\ þoÄmprAD Emd\ p� n, ।
kt &y\ -vrt�nA�t\ tto doDknAmkm ॥ 145॥
v� �\ k� yA �� t¥#m QC�d,fA-/� En!Eptm ।
“doDkv� �Emd\ BBBA gO ”
idm�vA-y v� �-y l#modAhrZ\ tTA ॥ 146॥
a/oíAh-t�nkA�tmD �ymT D�}v, ।
doDk, -yAdTABog-t�noÄo_y\ E/DAt� k, ॥ 147॥
tAlAEdEnymABAvdEny� Ä� pÑEB, ।
a½{rEbzd{yo gAdAnEd�yAHyjAEtmAn ॥ 148॥
EvjyAHyþb�D-y l"Z\ (vT c#mh� ।
t�n{, -vr{y uíAh� D�}v� pAV{, pd{rEp ॥ 149॥
pdA�tr{rTABog� g�yo EvjytAlk, ।
EvjyAHyE-/DAt� , s Eny� Äo Enyt(vt, ॥ 150॥
pÑA½o EbzdABAvdAnE�d�yAHyjAEtmAn ।
E/pdAHyþb�D-y l#m sMy?þc#mh� ॥ 151॥
y/ pAV{B v�d�k, pAdo_T Ebzd{, pr, ।
119
-vr{r�y-t� so_�vT s\âkE-/pdA�y, ॥ 152॥
a/A�pAd uíAho E�tFy-t� D�}v, -m� t, ।
aABog-t� pd{, kAy -tto_=y�q E/DAt� k, ॥ 153॥
aEny� Ä� tAlAd�r\f-yAEnym(vt, ।
pÑA½-t�nkABAvAdAnE�d�yAHyjAEtmAn ॥ 154॥
b�}mo hErEvlAs-y l"Z\ l#ys\mtm ।
pd{� Ebzd{rA�, K�Xo y/ þkS=yt� ॥ 155॥
pAV{E� tFyK�Xo_T t�nk{-t� t� tFyk, ।
so_y\ hrEvlAsAHy, þb�D, pErkF(y t� ॥ 156॥
a/A�K�X uíAho E�tFykt� tFykO ।
D�}v, pdA�tr{, kAy aABogo_tE-/DAt� k, ॥ 157॥
tAlAEdEnymABAvAdEny� Ä� kFEt t, ।
pÑA½� -vrABAvAdAnE�d�yAHyjAEtmAn ॥ 158॥
ct� m� Kþb�D-y l#m sMy?þc#mh� ।
y/ Et -TAEyvZ� n -vr{r�ko_EÀEryt� ॥ 159॥
tt-(vAroEhvZ� n pAV{rEÀE� tFyk, ।
tto_vroEhvZ� n pd{rEÀE-/tFyk, ॥ 160॥
tt, s\cAErvZ� n t�n{rEÀ-t� rFyk, ।
120
uíAh� c smAEØ, -yA(s ct� m� K uQyt� ॥ 161॥
uÄ\ -TA�yAEdvZA nA\ l#m r×Akr� -P� Vm ।
gAnE�yoQyt� vZ , sA ct� DA En!EptA ॥ 162॥
-TA�yAro�vrohF c s\cArF(yT l"Zm ।
E-T(vA E-T(vA þyog, -yAd�k{k-y -vr-y y, ॥ 163॥
-TAyF vZ , s Evâ�y, prAv�vT nAmkO ।
et(s\Em�ZA�Z , s\cArF t� Bv�EdEt ॥ 164॥
a/A�pAdE�tym� íAh iEt kF(y t� ।
E�tFy\ pAdy� gl\ D�}v i(yEBDFyt� ॥ 165॥
pAdA�tr{, -yAdABog-t�noÄo_y\ E/DAt� k, ।
tAlAEdEnymABAvAdEny� Ä� kFEt t, ॥ 166॥
pÑA½o EbzdABAvAdAnE�d�yAHyjAEtmAn ।
p�XFEt þb�Do_T þboDAy En!=yt� ॥ 167॥
-vrA�t{Eb zd{y -yA, þTmAD� EvrQyt� ।
pAVA�t{Eb zd{�{v E�tFyAD� Enb@yt� ॥ 168॥
y-yA� þEtpAd\ -yAd�t�_n� þAss\Bv, ॥
C�dsA p�XFnAßA y� ÄA sA p�XF mtA ॥ 169॥
p�XFQC�dso l#m QC�d,fA-/� En!Eptm ।
121
“qoXf mA/A, pAd� pAd�
y/ BvE�t Enr-tEvvAd� ।
p�EXkA jgZ�n Evy� ÄA
crmg� z, sA sE�ErhoÄA ॥ ”
idm�v c p�·A udAhrZl"Z� ॥ 170॥
t/A�mD m� íAho E�tFyAD� D�}v, -m� t, ॥
aABog� pd{, kAy -t�nAy\ -yAE�~ DAt� k, ॥ 171॥
Eny� Ä� yt[C�doEnymo_t�nk-tt, ।
aAnE�dnFjAEtmA\�A=y½pÑms\gt, ॥ 172॥
aT �FvD no nAm þb�Do_y\ En!=yt� ।
ytoíh-t� Ebzd{, pd{rEp Bv�(�mAt ॥ 173॥
pd{, -vrD�}v, -yAÎ�(s �FvD n uQyt� ।
pdA�tr{ErhABog, kAy -t�n E/DAt� k, ॥ 174॥
þb�Do_ymEny� Ä-tAlAEdEnymAEvD�, ॥
pѽ-t�nkABAvdAnE�d�yAHyjAEtmAn ॥ 175॥
aTo��f�mþAØo l#yt� hq vD n, ।
pd{� Ebzd{y E-mà� íAho EvEnb@yt� ॥ 176॥
-vr{, pAV{D�} v{�{v s -m� to hq vD n, ।
122
a�y(sv mEp â�y\ �FvD nvd/ c ॥ 177॥
evmAnE�dnFjAEtþb�DA df vEZ tA, ।
aT yo dFpnFjAEtþb�D�vEp pÑs� ॥ 178॥
s� df n, p� roE�£, s þb�Do En!=yt� ।
ytoíAh, pd{, k� Øo Ebzd{-t�nk{D�} v, ॥ 179॥
pAdA�tr{-tTA__Bog-t\ vdE�t s� df nm ।
E/DAt� k, þb�Do_ymEny� Ä-tT{v c ॥ 180॥
tAlAEdEnymABAvA(-vrpAVEvvEj t{, ।
a½{�t� EB b �(vA�FpnFjAEtmA�-m� t, ॥ 181॥
aToQyt� -vrA¬-y þb�D-y�h l"Zm ।
y/oíAh, pd{b �, -vr{m� lApk-tTA ॥ 182॥
D�}v� Ebzd{-t/ t� íAh� tAl ekk, ।
m�lApk� t� �O tAlO D�}v� tAlA-/y, p� n, ॥ 183॥
s -vrA¬ iEt þoÄo gAt&yo mAlvE�yA ।
aABog, p� v v(kAy �t� DA t� rt-(vym ॥ 184॥
Eny� Äo rAgEnymA(pAVt�nkvEj t{, ।
ct� r¬{En b�(vA�FpnFjAEtmA�-m� t, ॥ 185॥
aToQyt� E/B¾AHyþb�D-y�h l"Zm ।
123
-vr{, pAV{, pd{�{v �m�Z EvEnb�tA ॥ 186॥
sAmA�yl"Z\ t-y s c pÑEvD, -m� t, ।
E/BE½tAl� Et lG� �y\ g� !rToQyt� ॥ 187॥
i(y�v\l"Zop�tE/B½FtAls\gt, ॥
E/B¾AHy, þb�D, -yAEd(y�ko B�d IErt, ॥ 188॥
E/B¾AHy�n v� ��n QC�d,fA-toEdt�n y, ।
b�t� s E/BE½, -yAEdEt B�do E�tFyk, ॥ 189॥
E/EBr½{E-/EB-tAl{-t� tFyo B�d uQyt� ।
E/EBv� �{rE�vt(vAÎt� To B�d iyt� ॥ 190॥
tTA d�v/y-t� (yA pÑmo B�d uQyt� ।
et�q� pÑB�d�q� yo>y\ sAmA�yl"Zm ॥ 191॥
yTAyogEmhoà�ym� íAhAEdEvBAjnm ।
aABog� pd{, kAy -t�nAyA\ -yAE�~ DAt� k, ॥ 192॥
C�d-tAlAEdEnymA(v�q Eny� Ä uQyt� ।
dFpnFjAEtmA\�AEp lopAE�zdt�nyo, ॥ 193॥
En!=yt� k�d� ko_T y/A�crZ, pd{, ।
pAV{E� tFycrZo Ebzd{� t� tFyk, ॥ 194॥
uíAh� c smAEØ� s k�d� k iEt -m� t, ।
124
a/A�pAdE�tym� íAh iEt kLyt� ॥ 195॥
D�}vE-/tFypAd� -yA(pd{rABogkSpnA ।
tE�~ DAt� rEny� Ä-tAlAEdEnymo n yt ॥ 196॥
dFpnFjAEtmA\�AEp -vrt�nkvj nAt ।
En!=yt�_T vdnþb�D-y�h l"Zm ॥ 197॥
þb�Do_y\ E/DA þoÄ-t/A�o vdnAEBD, ।
aTopvdnAEBHy, -yA�-t� vdnA�y, ॥ 198॥
/yAZAmEp c{t�qA\ �mA¥"Zm� Qyt�
CgZO pgZO c{v dgZ��(ymF /y, ॥ 199॥
mA/AgZA, -y� , þTm� pAd uíAhs\âk� ।
tAd� g�v E�tFyAEÀ, kt &yo D�}vs\âk, ॥ 200॥
Evf�q-(v/ crZ� -vrpAV\ þkSpy�t ।
pdA�tr{rTABog i(y�v\ vdn\ -m� tm ॥ 201॥
vdn� E/tyo_=y�y{, pd{rABogkSpnm ।
q�mA/k, -yAQCgZ, pgZ, pÑmA/k, ॥ 202॥
ct� mA /-t� cgZE-/mA/-tgZ, -m� t, ।
dgZ-t� E�mA/, -yAEd(y�t�Zl"Zm ॥ 203॥
E/DAt� k, þb�do_ymEny� Ä-tT{v c ।
125
hFno Ebzdt�nA<yA\ ct� r½smE�vt, ॥ 204॥
dFpnFjAEtmAn�q BvtF(yvDAy tAm ।
td�v\ dFpnFjAEtþb�DA, pÑ lE"tA, ॥ 205॥
aT �£þb�D�q� BAvnFjAEtBAEgq� ।
vZ , þTmm� E�£o v�y t� t-y l"Zm ॥ 206॥
Ebzd{Ev Enb@y�t� y/oíAhD�}vO p� n, ।
aABog� pd{y / y� kZA VBAqyA ॥ 207॥
vZ tAl�n cop�t, s vZ iEt kLyt� ।
E/EvD, s c vZA HytAl/{Ev@yt, -m� t, ॥ 208॥
vZ tAl-ìy�Em�ct� r�yA E/DA ।
ìy�vZ� lG� �{v dý � t���\ lG� /ym ॥ 209॥
ct� kAEZ EvrAmA�tdý � tAnA\ /F�yT -m� t, ।
g� zdý � t�y\ Em�� p� ng� zl G� , Ú� t, ॥ 210॥
g� zl G� dý � t�{v g� z� ct� r�k� ।
E/DAt� k, þb�Do_y\ EnymA�AlBAqyo, ॥ 211॥
Eny� Ä-tAlEbzdpd{r½{E-/EB, p� n, ।
b�(v�n pErâ�yo BAvnFjAEtmAEnEt ॥ 212॥
aT g�þb�D-y kLyt� l"Z\ -P� Vm ।
126
g�\ nAm -m� t\ C�dohFn\ pdkdMbkm ॥ 213॥
td=y� (kElkA c{v c� EZ kA lElt\ tTA ।
v� �gE�D c K�X\ c Ec/\ c�(yEp qXEvDm ॥ 214॥
et�qA\ rsB�dA� vZ �A=yEDd�vtA, ।
EnytA v� E�B�DA� gEtB�dA dý � tAdy, ॥ 215॥
�{Ev@ym<y� p�t-y v�ZFEm�(vB�dt, ।
sv� r×Akr� þoÄ\ t/(ymvgMytAm ॥ 216॥
Plto n Evf�qo_-tF(y-mAEB-td� p�E"tm ।
aT g�-y rcnAþkAr, þEtpA�t� ॥ 217॥
þZvA�mtAl\ c gmk{ rEct{y� tm ।
y� Ä\ -TA�yAEdvZ{ � gAy�(pdkdMbkm ॥ 218॥
tt, þb�DnAmA¬\ b�m{EQCktAlt, ।
avA�trAn�kpdsm� dAyA(mk\ tTA ॥ 219॥
pd�y\ EnbðFyAd E�g� y\ t(p� TÆt, ।
EvlEMbtlyop�t\ þyog\ pErkSpy�t ॥ 220॥
tto vA`g�ykAr-y gAyk-y c nAmnF ।
stAl� EvEnbðFyAE�lEMbtlyAE�vt� ॥ 221॥
p� n� dý � tmAn�n þb�D, sklo_Ep c ।
127
p� vo Ä�n �m�Z{v gAt&y-tdn�trm ॥ 222॥
p� vo Ej tpd���� þTm-y pd-y t� ।
aAEdmAr<y t�Al\ EvlEMbtlyAE�vtm ॥ 223॥
ekvAr\ þy� >yAT �yAs\ k� yA EdEt E-TEt, ।
a/A�BAg uíAho â�yo y-tAlvEj t, ॥ 224॥
y-t� tAl�n sEht, pd���A(mk, p� Tk ।
E�gA t&yo E�tFy, s BAg-t� D�}v uQyt� ॥ 225॥
þyogAEd, stAl� y-t� BAg-t� tFyk, ।
s aABog iEt g}A�-tt ev E/DAt� k, ॥ 226॥
aEny� Ä� tAlAEdEnym-yAnp�"ZAt ।
pdtAl-vr{yo gA�~y½o_y\ BAvnFy� t, ॥ 227॥
aT k\dþb�D-y l#m sMy?þc#mh� ।
y-t� kZA VBAqA�{, pd{, s\-k� tvEj t{, ॥ 228॥
pAV{� Ebzd{�{v gFyt� tAlvEj t, ।
aAyA gF(yEBDAn�n y� v� ��n b@yt� ॥ 229॥
g�y, vFrrs� y� s k\d iEt kLyt� ।
v� �r×Akr� þoÄmAyA gFt�-t� l"Zm ॥ 230॥
“aAyA þTmdloÄ\
128
yEd kTmEp l"Z\ Bv�d� Byo, ।
dlyo, k� tyEtfoBA\
tA\ gFEt\ gFtvA�B� j½�f, ॥ ”
idm�vA-y v� �-y l#modAhrZ\ tTA ।
a-yAymT aAyA yA\ þTmAD� þkFEt tA, ॥ 231॥
E/\f�mA/A E�tFyAD� sØEv\fEtrFErtA, ।
aAyA gFtO t� p� vA D vd E�tFyAD k�_Ep c ॥ 232॥
E/\f�mA/A, þyoÄ&yA ev\l"ZlE"tA ।
aAyA gFEtErhoíAh\ þTmAD� þkS=y t� ॥ 233॥
pd{gA y�d E�tFyAD� D�}v\ k� (vA tt, prm ।
pAV{� Ebzd{gA y��t aABogkSpnm ॥ 234॥
D�}vAHy-y E�tFyAD -yAdO pAVAE�-TtA�p� n, ।
up�My þb�D-y �yAs\ k� yA EdEt E-TEt, ॥ 235॥
E/DAt� k, þb�Do_y\ C�doEnymkFt nAt ।
Eny� Ä, pAVEbzdpd{r½{E-/EBy� t, ॥ 236॥
BAvnFjAEtmA\�AEp BvtF(yvDAy tAm ।
ekonE/\fdAHyAtA, k\dB�dA-t� fAE½ ZA ॥ 237॥
En!=yt�_T k{vAXþb�D-y�h l"Zm ।
129
y/oíAho D�}v�{v pAV{r�v Enb@yt� ॥ 238॥
aABog-t� pd{y E-mà� íAh� c smApnm ।
s k{vAX iEt þoÄ, krpAVþDAnk, ॥ 239॥
þb�D, krpAVAHy-tdpB}\fnAmt, ।
k{vAX iEt lok�_E-m�sv / &yvhArBAk ॥ 240॥
sAT k{rT hFn{� pAV{, s E�EvDo mt, ।
s f� �{Em E�t{, pAV{, f� �o Em� iEt E�DA ॥ 241॥
f� �(v\ nAm pAVAnA\ m� KvA�A"r{, sh ।
ay� Ä(v\ Em�tA t� t{y� Ä(vEmtFy t� ॥ 242॥
E/DAt� r=yEny� Ä, pAVtAlpd{E-/EB, ।
a½{zpEnb�(vA�AvnFjAEtmA\-tTA ॥ 243॥
aTA¬cAErZF nAm þb�D, þEtpA�t� ।
y/oíAhD�}vO vFrrOdý AHyrss\Eht{, ॥ 244॥
Ebzd{Ev Enb@y�t� tAl�n�£�n k�nEct ।
gAt� n�t� þb�DAHyAEvHyApnmnohr{, ॥ 245॥
aABog� pd{y -yA\ kETtA sA_¬cAErZF ।
E/DAt� k, þb�Do_ymEny� Ä� kFEt t, ॥ 246॥
a½{E-/EB� EbzdpdtAl{En b�DnAt ।
130
BAvnFjAEtmA\�AEp Bv�dý ×Akr� p� n, ॥ 247॥
B�dA, qX½cAEr�yA vAsvA�A En!EptA, ।
t� t/{vAvg�t&yA iEt sv� sm>jsm ॥ 248॥
En!=yt�_T vt �yA, þb�D-y�h l"Zm ।
-vrA�krZ-y þA?þb�D-y ydoErtm ॥ 249॥
l#moíAh� D�}v� c{v EnEbX-vrb�tA ।
aABog� pdb�(v\ Bv�EdEt tT{v c ॥ 250॥
vt �yAmEp Evâ�y\ Evf�q-t� þd[y t� ।
-vrA�krZo þoÄo rAs-tAlo dý � to ly, ॥ 251॥
vt �yA\ t� n rAs, -yA�Al, Ek\ c{EQCko Bv�t ।
EvlEMbtly�AT gAn� rFEt, þd[y t� ॥ 252॥
uíAh\ t� E�z�Ay�d D�}vABogO sk� (p� n, ।
D�}v� �yAs-tto y-yA\ vt nF sA þkFEt tA ॥ 253॥
E/DAt� k, þb�Do_ymEny� Ä-tT{v c ।
pdtAl-vr{yo gA�~y½o_y\ BAvnFy� t, ॥ 254॥
aT l"ZmAyA yA, þb�D-y En!=yt� ।
aAyA v� ��n rEctAmAyA mAyA , þc"t� ॥ 255॥
aAyA v� �-y cADA �t� crZA�t�_T vA -vrA, ।
131
þyo>yA-t/ cA�AD m� íAh\ pErkSpy�t ॥ 256॥
t�d E�vAr\ gAt&y\ E�tFyAD� Bv�d D�}v, ।
t�� g�y\ sk� (p�AdABog\ pErkSpy�t ॥ 257॥
gAt� n�t� þb�DA¬m� íAh� c smApy�t ।
idmAyA þb�D-y l"Z\ pErc"t� ॥ 258॥
v� �r×Akr� þoÄmAyA v� �-y l"Zm ।
“l#m{t(sØ gZA
goEptA BvEt n�h Evqm� j, ।
q¤o_yA\ n lG� vA
þTm�_D� EnytmAyA yA, ॥
q¤� E�tFylAn �l�
prk� m� KlAÎ s yEtpdEnym, ।
crm�_D� pÑmk�
t-mAEdh BvEt q¤o l, ॥ ”
udAhrZm=y�tdAyA v� �-y s\mtm ॥ 259॥
a-yAymT , aAyA yA, þTmAD� þkFEt tA, ।
gZA, sØ g� z�{v Evqm� jgZo n c ॥ 260॥
q¤o_y\ jgZ, þoÄ-t(-TAn� n lG� c vA ।
132
ngZ� lG� ��Et jAt\ lG� ct� £ym ॥ 261॥
i(yAyA þTmAD -y l"Z\ EvfdFk� tm ।
td� �rAD� _Ep gZA, sØ{v c g� z-tTA ॥ 262॥
Ek\ t� q¤o gZ-tE-mà�k ev lG� B v�t ।
aAyA v� �� ct� mA /A gZA g}A�A iEt E-TEt, ॥ 263॥
aAyA B�dA-t� l#MyA�A, qXEv\fEtzdAãtA, ।
r×Akr� n t� l#y� þEs�A i(y� p�E"tA, ॥ 264॥
E/DAt� k, þb�Do_y\ C�doEnymb�DnAt ।
Eny� ÄE-/EBr½{� pdtAl-vrA(mk{, ॥ 265॥
b�(vAdvg�t&yo BAvnFjAEtmAEnEt ।
a� gATAþb�D-y -v!pmEBDFyt� ॥ 266॥
aAyA l"Zm�v�d\ gATAyA aEp l"Zm ।
Ek\ (vAyA s\-k� tpd{b �&y�Et &yvE-TEt, ॥ 267॥
gATA t� þAk� tpd{b �&y�(ynyoEB dA ।
Eny� Ä(vE/DAt� (vBAvnFjAEtfAEltA, ॥ 268॥
gATAyAEmh Evâ�yA-(vAyA l#mAEtd�ft, ।
aT �OÑpdo nAm þb�D, þEtpA�t� ॥ 269॥
y/oíAh, -vr{b �, pd{-t� D�}v iyt� ।
133
pdA�tr{-tTA__Bogo gAt� nAmAEdEcE¡t, ॥ 270॥
þEttAlAHytAl�n v#ymAZ�n yo y� t, ।
y�oíAhD� t�yAs, s t� �OÑpd, -m� t, ॥ 271॥
lG� D�}t�y\ c{v þEttAl� þc"t� ।
s c ��DA �OÑpdnAmv� �smE�vt, ॥ 272॥
tdv� �rEht��Et t/ �OÑpdAEBDm ।
v� �\ kFd� fEm(y� Ä� t¥"Zm� dFy t� ॥ 273॥
aAdO t� BgZ, þoÄo mgZ-tdn�trm ।
sgZo BgZ�{v c(vAro ngZA-tTA ॥ 274॥
g� z� y/ d� [y�t� crZ�q� ct� v Ep ।
v� �\ �OÑpd\ t(-yAd-yodAhrZ\ p� n, ॥ 275॥
“yA kEplA"F Ep½lk�fF kElzEcrn� Ednmn� nykEWnA
dFG trAEB, -T� lEfrAEB, pErv� tvp� rEtfyk� EVlgEt, ।
aAytj¿A EnßkpolA lG� trk� cy� gpErEctãdyA
sA pErhAyA �OÑpdA -/F D�}vEmh EnrvEDs� KmEBlqtA ॥ ”
E/DAt� k, þb�Do_y\ Eny� Ä� tTA -m� t, ।
tAlAEdEnymAd½{, -vrtAlpdAEBD{, ॥ 276॥
b�(vAE�~ EBr=y�q BAvnFjAEtmA�Bv�t ।
134
klh\sþb�D-y kTyAMyT l"Zm ॥ 277॥
klh\sAHyv� ��n þb�Do y, þb@yt� ।
tmAh� , klh\sAHy\ t-y v� �-y l"Zm ॥ 278॥
aAHyAtmAEdBrt� Brt�n mhA(mnA ।
“ E�tFysØmA�(y� t� rFyko
g� zy dA c q¤o dfmo_Ep vA ।
aToEdto Eh pAd� (vT jAgt�
Bv�Edd\ t� h\sAHyEmEt -m� tm ॥ ”
idm�vA-y v� �-y l#ym-yAT uQyt� ॥ 279॥
ct� v Ep c pAd�q� �AdfA"rfAElq� ।
þEtpAd\ E�tFy� t� y , q¤� sØm, ॥ 280॥
dfmo �Adf�{v vZo yEd g� zB v�t ।
tdAnF\ klh\sAHy\ C�d i(y/ coQyt� ॥ 281॥
þy� �>yA(þEtpAdA�t\ -vrA�JMpAHytAlt, ।
gAy�ÎAEdmpAdA�tþy� Ä�q� -vr�vT ॥ 282॥
�yAs\ k� yA (þb�D-y JMpAtAl-y l"Zm ।
-vrþkrZ� þoÄml\kArEn!pZ� ॥ 283॥
a/A�mD m� íAh\ v� �-y pErkSpy�t ।
135
u�rAD� D�}v\ k� yA dABog\ c p� TÆt, ॥ 284॥
atE-/DAt� k, so_y\ EnymAd v� �tAlyo, ।
Eny� Ä� Bv(y½{, -vrtAlpd{E-/EB, ॥ 285॥
Enb�(v�n Evâ�yo BAvnFjAEtmA\-tTA ।
l"Z\ toVk-yAT kLyt� y, þb@yt� ॥ 286॥
toVkAHy�n v� ��n s toVk iEt -m� t, ।
l#m toVkv� �-y v� �r×Akr� -P� Vm ॥ 287॥
“ih toVkmMb� EDs{, kETtm ”
a-yAymT , sgZ{�t� EB -toVk\ -m� tm ।
idm�vA-y l#y\ c â�ym/ c toVkm ॥ 288॥
þyo>yA, þEtpAdA�t\ -vrA, p� v vd/ c ।
uíAh, þTmAD� -yAd� �rAD� D�}v, -m� t, ॥ 289॥
aABog, p� v v(kAy -t�nAy\ -yAE/DAt� k, ।
Eny� Äo v� �EnymA(-vrtAlpd{E-/EB, ॥ 290॥
a½{zpEnb�(vA�AvnFjAEtmA\-tTA ।
h\slFlþb�D-y l"Z\ þEtpA�t� ॥ 291॥
pd{y /A�pAd, -y(pAV{r�v E�tFyk, ।
h\slFlAHytAl�n y� Äo_y\ h\slFlk, ॥ 292॥
136
h\slFlAHytAl� c ygZ� lG� g� z, ।
a/A�pAd uíAho E�tFy-t� D�}v, -m� t, ॥ 293॥
pdA�tr{-tTA__Bog-t�nAy\ -yAE�~ DAt� k, ।
Eny� Ä-tAlEnymA(pAVtAlpdA(mk{, ॥ 294॥
E/EBr½{En b�(vA�AvnFjAEtmAnEp ।
ct� pdFþb�Do_T l#yt� l#ys\mt, ॥ 295॥
y-yA E�tFyk� pAd� t� y pAd� p� T?p� Tk ।
BvE�t �£s\HyAkA mA/A l]v"rAE(mkA, ॥ 296॥
þTm� c t� tFy�_ÀO mA/A, pÑdf{v c ।
EBàAT ymkop�t\ y-yAmD �y\ Bv�t ॥ 297॥
aA�mD� -vrA�t\ -yA��nA�t\ -yAd E�tFykm ।
t�nk�yAss\y� ÄA g�yA kZA VBAqyA ॥ 298॥
tAl�n rEhtA s�y\ ct� p�EBDFyt� ।
aT s(yT EBàAnA\ vZA nA\ yA p� n,�� Et, ॥ 299॥
ymk\ t�v�Ed(T\ ymkâA, þc"t� ।
a/ -vrA�tmA�AD m� íAh\ pErkSpy�t ॥ 300॥
t�nkA�t\ E�tFyAD� D�}v(v�n þkSpy�t ।
aABog, p� v v(kAy -t�nAy\ -yAE�~ DAt� k, ॥ 301॥
137
BAqEnymy� Ä(vAEà(y� Ä� þkFEt t, ।
pdt�n-vr{-ìy½{b �(vA�AvnFy� t, ॥ 302॥
En!=yt�_T vFr�Fþb�D-y�h l"Zm ।
ytoíAh, pd{b �o Ebzd{-t� D�}vo Bv�t ॥ 303॥
pdA�tr{-tTA__Bogo vFr�FErEt s -m� t, ।
E/DAt� k, þb�Do_ymEny� Ä� kFEt t, ॥ 304॥
tAlA�EnymA�AlpdA<y\ Ebzd�n c ।
b�o_ym½/yy� `BAvnFjAEtmA\-tTA ॥ 305॥
uQyt� m½lAcArþB�d-y�h l"Zm ।
y, k{EfÈAHyrAg�Z gFto En,sAzs\EânA ॥ 306॥
tAl�n c Enb�o_y\ m½lAcAr uQyt� ।
E/EvD, s c g�A(mA p�A(mA coByA(mk, ॥ 307॥
pAdA�t� vA_T vA_DA �t� þyo>yA-t/ c -vrA, ।
rAg-t� k{EfkFnAmBAqArAg, þkFEt t, ॥ 308॥
s c gA�Dv rAgA�tB� to r×kr� E(vEt ।
â�y\ En,sAztAl� c EvrAmA�t\ lG� �ym ॥ 309॥
a/ s-vrmA�AD m� íAh, pErkFEt t, ।
s-vr\ t� E�tFyAD� D�}vo â�y, p� T?pd{, ॥ 310॥
138
aABog, p� v v(kAy -t�nAy\ -yAE/DAt� k, ।
Eny� Ä� Bv(y�q EnymAdý AgtAlyo, ॥ 311॥
pdtAl-vr{-ìy½{b �(vA�AvnFy� t, ।
aTo��f�mþAØo d�Xk, þEtpA�t� ॥ 312॥
d�XkAHy�n v� ��n y, -vr� Enb@yt� ॥
s d�Xko d�Xk-y l"Z\ ngZ�ym ॥ 313॥
rgZA, sØ y-y -y� , pAd� pAd� s d�Xk, ।
yTA — “ih Eh BvEt d�XkAr�yd�f� E-TEt,
p� �yBAjA\ m� nFnA\ mnohAErEZ
E/dfEvjyvFy �� =y�fg}Fvl -
#MyA EvrAm�Z rAm�Z s\s�Evt� ।
jnkyjnB� Ems\B� tsFmE�tnF -
sFmsFtApd-pf p� tA�y�
B� vnnEmtpAdpMpAEBDAnAEMbkA
tFT yA/AgtAn�kEs�Ak� l� ॥ ”
a/ d�Xkv� �-Tpd{, p� vA T m� Qyt� ॥ 314॥
s coíAho E�tFyAD� -vr{â� y\ s c D�}v, ।
pdA�tr{-tTA__Bog-tt eq E/DAt� k, ॥ 315॥
Eny� Äo v� �EnymA(-vrtAlpd{E-/EB, ।
139
a½{zpEnb�(vA�AvnFjAEtmA�Bv�t ॥ 316॥
td�v\ vEZ tA �£þb�DA BAvnFy� tA, ।
aT �AEv\fEt-tArAvlFjAEtsmE�vtA, ॥ 317॥
þb�DA, p� v m� E�£A-t/A=yAdO þkFEt tA, ।
elAþb�D-t-y�h l#m sMy?þc#mh� ॥ 318॥
elAyA-tAvd� íAh� /y, pAdA, þkFEt tA, ।
trA�pAd� þTm\ �� K�X� pErkSpy�t ॥ 319॥
tyo� K�XyoDA t� r�ko mAt� -t� EB�t� ।
DAt� nA m -vr, þoÄo mAt� r"rm� Qyt� ॥ 320॥
et� K�Xy� gl\ sAn� þAs\ þkSpy�t ।
vZ sAMymn� þAs i(yn� þAsl"Zm ॥ 321॥
tt, pr\ þyog-t� gmkAlEØl"Z, ।
Ek\Ec(pdAE�vt�A�t� kt &y-tdn�trm ॥ 322॥
p¥vAHyAEn g�yAEn pdAEn /FEZ t/ c ।
aA�� EvlMbmAn�n t� tFy\ D�}tmAnt, ॥ 323॥
a/ K�X�y\ tArþTm\ pdm� Qyt� ।
tt, pr\ þyogo y-td E�tFy\ pd\ -m� tm ॥ 324॥
t� tFy\ c ct� T� c pÑm\ c yTA�mm ।
140
pdAEn p¥vAHyAEn BvE�t /F�yT, p� n, ॥ 325॥
pdAEn pÑ jAtAEn td�t(pdpÑkm ।
uíAh, þTm, pAdo BvtF(yvDAy tAm ॥ 326॥
et(þTmpAdoÄl"Z�n{v kSpy�t ।
E�tFymEp coíAh� pAd\ pÑpdA(mkm ॥ 327॥
aA�E�tFyyor�t(pAdyor�kDAt� tA ।
mAt� -t� EBà ev�Et mt½A�A, þc"t� ॥ 328॥
ev\l"Z ev -yA�� tFycrZo_Ep c ।
Ek\ t� t/ Evf�qo_E-t kE��dEBd@mh� ॥ 329॥
aAdO K�X�y\ gF(vA sAn� þAs{kDAt� km ।
tt, k�vls\b� E�pd{r�t� smE�vtm ॥ 330॥
p� v pAd�yy� tþyogAp�"yA p� n, ।
EBàDAt�\ þk� vF t þyogEmEt EnZ y, ॥ 331॥
som��rAdy-(v�k� ct� DA t� (vvAEdn, ।
et�q� �Adfpd�v�kAdfpdA(mkm ॥ 332॥
uíAhm� rrFk� (y pd\ �Adfk\ p� n, ।
aAh� m� lApk\ t�n mtB�do_/ Ev�t� ॥ 333॥
evm� íAgm�lApO Enb@y tdn�trm ।
141
D�}v\ Evrcy�(so_Ep E/pdA(mA þkFEt t, ॥ 334॥
t/A�\ c E�tFy\ c pd\ -yA�m@ymAnt, ।
Enb�\ DAt� n{k�n mAt� B�dy� t\ tTA ॥ 335॥
t� tFy\ t� pd\ p� v pdA<yA\ EBàDAt� km ।
-yAE�lEMbtmAn\ c E/v�t�q� pd�vEp ॥ 336॥
y/ k� /AEp kt &y\ n�t� nAmA¬n\ p� n, ।
ev\ D�}v� /FEZ pdA�y� íAh� �Adf�Et c ॥ 337॥
yog� pÑdfAB� v�pdAnF(yvDAy tAm ।
gAt� þb�DnAmA¬mABogmT kSpy�t ॥ 338॥
aABog, sv ev{q pdm�kEmEt E-TEt, ।
t-mAd�lAþb�Do_y\ jAto �£pdA(mk, ॥ 339॥
ev\EvD\ p� ngF (vA þb�D\ sv m=yT ।
�yAs\ k� yA d D�}v� tAlEnym-(vT kLyt� ॥ 340॥
mVWE�tFyk¬AlþEttAl�q� k�n ।
tAl elAþb�D�_E-m�yojnFyo n cApr, ॥ 341॥
ct� ZA mEp tAlAnAm�t�qA\ l"Z\ b�}v� ।
-vrþkrZ� p� v� mVWl"ZmFErtm ॥ 342॥
E�tFytAl� kETt\ dý � t���\ lG� �ym ।
142
uÄ�t� DA k¬Al, p� Z , K�X, smo_sm, ॥ 343॥
ct� dý � tO glO p� Z , K�Xo �O c g� z�ym ।
smo g� ! �O l]v�tO Evqmo lAd g� z�ym ॥ 344॥
lo dý � tO þEttAl, -yAEd(y�v\ tAll"Zm ।
i(y� Ä-tAlEnym, þb�D�_E-m�g}hE-(vh ॥ 345॥
atFto vA_nAgto v Bv�EdQCAn� sArt, ।
t/AtFtg}ho nAm y/ tAl\ EvnA p� rA ॥ 346॥
sk� d gF(vA t� gAt&y\ tAl\ g� ¢AEt c�(p� n, ।
tTA_tFtg}h, þoÄo_nAgtg}h uQyt� ॥ 347॥
y/ gFt\ Evn{vAdO tAlmAdAy c�(sk� t ॥
g�y\ gAyEt so_y\ -yAdnAgt iEt g}h, ॥ 348॥
evm�lAþb�D-y þoÄ\ sAmA�yl"Zm ।
a/ c �£s\HyAnA\ pdAnA\ nAmd�vtA, ॥ 349॥
uÄA r×Akr� t�� bo@y\ t/{v vt tAm ।
En!=y�t� df þAZA, s\þ(y�lApdE-TtA, ॥ 350॥
smAno mD� r, sA�dý , kA�to dFØ, smAEht, ।
ag}A�, s� k� mAr� þsàOjE-vnAEvEt ॥ 351॥
df þZA, sm� E�£A �£s� -y� , pd�vEp ।
143
kT\ nn� df þAZA, pd�q� �£s� E-TtA, ॥ 352॥
s\HyAEvroD iEt c�d/�dmEBDFyt� ।
�yo-/yAZmEpvA pdAnAm�k ev c�t ॥ 353॥
þAZ, s\yo>yt� k� / EvroD�nAvroDnm ।
tTA_Ep þTm� pAd� þyogA(mkmE-t yt ॥ 354॥
pd\ E�tFy\ ydEp E�tFyAÀO E�tFykm ।
þyogAHy\ pd\ þAZm�km�v tyo� yo, ॥ 355॥
yojy�d�kDAt� (vA(smAn\ nAm nAmt, ।
tyA þTmpAd-T\ y(p¥vpd/ym ॥ 356॥
yÎ E�tFypAd-T\ p¥vAHy\ pd/ym ।
q�Am=y�kDAt� (vA(�m�Z{v �yo� yo, ॥ 357॥
mD� rAHy\ sA�dý s\â\ kA�tAHy\ c{v yojy�t ।
tTA pAd/y-TAn\ E�K�XA(m(vm�y� qAm ॥ 358॥
pdAnm�kDAt� (vA�~ yAZAmEp t�vt, ।
ek, ev p� n, þAZo dFØs\â, þkFEt t, ॥ 359॥
pd�v�kAdf-v�v\ pÑ þAZA-t� yoEjtA, ।
et�q� �AdfA��q� pÑ-vT yTA�mm ॥ 360॥
smAEhtAg}AMym� KA�þAZA�pÑAEp yojy�t ।
144
evm�lAþb�D-y �£s\Hypd�vEp ॥ 361॥
þAZA df vs�tFEt kE¥nAT�n dEf tm ।
kT\ l"Zm�t�qA\ þAZAnAmEBDFyt� ॥ 362॥
aSpA"ro_Sp-vr� smAn iEt kLyt� ।
ay\ þAZo Bv(yA�E�tFyAEÀgyo� yo, ॥ 363॥
þyogA(mkyoyo >y, pdyort ev Eh ।
aSpA"r(vm�t-y þyogA�yZA�v�t ॥ 364॥
n�v"rEvhFn(vA(þyog-y kT\ p� n, ।
aSpA"r(vEmEt c��mA Ev-mAqF , p� roEdtm ॥ 365॥
uÄ\ ��t(p� r{vA�E�tFyAEÀþyogyo, ।
a�t� Ek\Ec(pd�yAso_=y-tF(y�tdn� -mr ॥ 366॥
aT E�tFyþAZ-y mD� rAHy-y l"Zm ।
y, -vSpm� C nAy� Ä, s þAZo mD� r, -m� t, ॥ 367॥
aSp(v\ m� C nAyA-t� tAnFkrZto Bv�t ।
t�AnFkrZ\ y(-yAdtAn� tAntA p� n, ॥ 368॥
tAnA�-vrm� ÎAyA roh� vA_=yvrohk� ।
�mA�m@y-vrAZA\ c Ek\Ec(s\-pf mA/t, ॥ 369॥
a�y-vroÎArZ\ c���AnFkrZ\ -m� tm ।
145
þAZo_y\ mD� r-(vA�E�tFyAEÀgyo� yo, ॥ 370॥
p¥vAHy�vAEdmyo, pdyoyo jEyyt� ।
tt-t� tFyþAZ-y sA�dý s\â-y l"Zm ॥ 371॥
y/A"rAZA\ n{Eb·mSp(v\ c -vrAvl�, ।
tAr-TAnþEt¤o y, s sA�dý iEt kLyt� ॥ 372॥
a/A"rAZA\ n{Eb·\ mA/AEdÈk� t\ EvD� , ।
-vrAZA\ p� nrSp(v\ DAtorSp(vt, -m� t, ॥ 373॥
tr-TAnoE(Tt-yA�E�tFycrZ-Tyo, ।
E�tFyyo, p¥vAHypdyozByorEp ॥ 374॥
-vp� v pdt, Ek\Ecd� Î(v�n Enb�Dnm ।
sA�dý þAZsmAd�fA(kt &yEmEt s� Ectm ॥ 375॥
k�to nAm ct� T -t� þAZ, kA�t@vEnm t, ।
@vn�� kA�ttA rEÄEvf�qsmv�ttA ॥ 376॥
þAZo_y\ kA�tnAmA__�E�tFycrZ-Tyo, ।
a�(yyo, p¥vAHyAnpdyoEv Eny� >yt� ॥ 377॥
dFØnAdo Bv��FØnAmA þAZ-t� pÑm, ।
-vr-y dFØtA nAm pErp� Et ErEt -m� tA ॥ 378॥
aymEÀ/y�v�q� E�K�XA(ms� c E/q� ।
146
pd�q� yojnFy, -yAEd(yAh� gF tkoEvdA, ॥ 379॥
smAEhtAHyo y, þAZ, q¤-t-y t� l"Zm ।
-TAEyvZ EnEv£(vm-y tA(py m� Qyt� ॥ 380॥
t� tFy-y t� pAd-y þyogA(mkmE-t yt ।
pdmA�E�tFyAEÀþyogA<yA\ Evl"Zm ॥ 381॥
t/oEct-vrA\-tAr-TAEy(v�n þkS=y c ।
k� tAyA\ gmkAlØO -TAEy-T, -yA(smAEht, ॥ 382॥
aTAg}AMyAEBD, þAZ, sØm-t-y l"Zm ।
a"rAZA\ -vrAZAm=yAv� �yA_g}AMy uQyt� ॥ 383॥
-vrA"rAZAmv� E���vAlvd� Qyt� ॥
þAZo_y\ D�}vK�X-y þTm� yo>ytA\ pd� ॥ 384॥
þsào nAm nvm, þAZ-t-y t� l"Zm ॥
y/ tAv(pdAnA\ -yA>JEV(yT þboDnm ॥ 385॥
EvEvÄ!ptA m�dý -TAnAdFnA\ -vrAvl�, ।
þsào nvm, þAZ, kETro BrtAEdEB, ॥ 386॥
aoj-vF nAm dfm, þAZ-t-y t� l"Zm ।
yE-m�smAsB� y-(v\ s aoj-vFEt kLyt� ॥ 387॥
kt &y\ tÎ B� y-(v\ tAn�q� c pd�q� c ।
147
aymABog!p�_�(y� EvEnyo>y pd� -m� t, ॥ 388॥
evm�lAþb�D-y �£s\Hypd�vEp ।
En!EptA df þAZA yojnFyA iEt E-TEt, ॥ 389॥
no c�(þb�Dp� zqo EnþAZ, Ekm� foBt� ।
t-mA�A`g�ykAr�Z yTA þAZA dfA=ymF ॥ 390॥
elApdEnEv£A, -y� -tTA y×o EvDFytAm ।
tAd� g�v Bv(y�lA kt� n� t� � sOHydA॥ 391॥
no c�dEn£d�(y� Ä\ mt½�n mhA(mnA ।
el{v\ lE"tA s�y\ ct� DA pErkFEt tA ॥ 392॥
gZ{lA__�A_T mA/{lA vZ{ lA_T tt, prm ।
d�f{lA c�Et t/AdO gZ{lAyA-t� l"Zm । 393॥
vÄ� \ gZA En!=y�t� sm� ho gZ uQyt� ।
s c ��DA vZ gZo mA/AgZ iEt �mAt ॥ 394॥
vZo _Ep E�EvD, þoÄo g� zl G� ErEt �mAt ।
t/An� -vArs\y� Äo Evsg� Z smE�vt, ॥ 395॥
&yÒnA�t-tTA dFGo y� ÄA"rpr-tTA ।
vZo y, s g� zâ� y-td�yo lG� zQyt� ॥ 396॥
sAn� -vAro yTA k\ K\ c\ CEm(yAEdko g� z, ।
148
sEvsgo yTA k, K i(yAEdg� zzQyt� ॥ 397॥
&yÒnA�t-tEd(y/ tvZo g� zzQyt� ।
dFG , kAKAEdko vZo y� ÄA"rpro yTA ॥ 398॥
sv� (y/ s i(y�q vZo g� zErEt -m� t, ।
pAdA�t-To lG� v Zo EvkSp�n g� zB v�t ॥ 399॥
g� zE� mA/ko â�yo lG� , -yAd�kmA/k, ।
�j� (v�n lG� l� Hyo v�(v�n g� zEl pO ॥ 400॥
Ej�Am� lFyyog� vA_=y� p@mAnFys\gtO ।
rhyog� lG� v Zo EvkSp�n g� zB v�t ॥ 401॥
t�n y� Äpr(vo(Tg� z(v-yApvAdnm ।
yTA — “tzZ\ sq pfAk\
nvodn\ EpEQClAEn c dDFEn ।
aSp&yy�n s� �dEr
g}AMyjno m� qm�AEt ॥ ”
a/ tAv(s� �drFEt pd� rF(y�td"rm ॥ 402॥
y� ÄA"rpr(v�_Ep l]v�v BvEt D�}vm ।
e aO i\ Eh\ t� c(vAro dFG (v�_Ep EvkSpt, ॥ 403॥
lGv, -y� , pdA�t-TA, þAk� tAEdEvEt E-TEt, ।
149
pdm@y�_=ypB}\f� h\ h� e ao iEm(ymF ॥ 404॥
pÑ vZA EvkSp�n lGv, -y� ErEt E-TEt, ॥
sAn� -vAr(vs\þAØ\ g� z(vEmh bA@yt� ॥ 405॥
ev\ En!EptA vZA -tAd� `vZ /y\ p� n, ॥
uÄo vZ gZ, so_Ep Bv(y£EvDo yTA ॥ 406॥
mgZo ygZ�{v rgZ, sgZ-tTA ।
tgZo jgZ�AT BgZo ngZ-tt, ॥ 407॥
evm£O gZA-t/ mgZE-/g� zy TA ।
kAmA"F(yAEd ygZ-v!pmT kLyt� ॥ 408॥
aAdO lG� g� z���m�t� c��gZo Bv�t ।
BvAnF(y/ d� £A�to rgZo_T En!=yt�॥ 409॥
aA��tyog� zm @y� lG� ��dý gZo yTA ।
aEMbk�(yAEd sgZ-v!pmT kLyt� ॥ 410॥
aAdO lG� �y\ p�Ad g� z��(sgZo yT ।
EgErjA ngj�(yAEd tgZo_T En!=yt� ॥ 411॥
aAdO g� z�y\ p�A¥G� ���gZo yTA ।
gOrFf�(yAEd jgZ-v!pmT kLyt� ॥ 412॥
aA��tyol G� m @y� g� z��>jgZo yTA ।
150
mh�f�(yAEd tdn� BgZ, þEtpA�t�॥ 413॥
g� zrAdO lG� ���m�t� c�(BgZo yTA ।
f\kr�(yAEd ngZ, -m� t, sv lG� y TA ॥ 414॥
EgErf�(y�vm£O c gZ, sMyR En!EptA, ।
aT{qA\ d�vtA B� EmjlAE`nmzto_Mbrm ॥ 415॥
s� y c�dý O tTA -vg , �mAd�qA\ PlAEn t� ।
�Fv� E�EnDn-TAnB}\fEnD ntAzj, ॥ 416॥
kFE� mAy� � f\sE�t QC�d,fA-/EvfArdA, ।
t-mA(-v-y c vZ -y rAjAd�� s� KAET nA ॥ 417॥
En(y\ vA`g�ykAr�Z mgZo ygZ-tTA ।
BgZo ngZ��Et gZA�(vAr ev Eh ॥ 418॥
þyoÄ&yA, þb�DAdO nA�y i(yvDAy tAm ।
EdRmA/m� Äm/A�yd v� �r×Akr� -P� Vm ॥ 419॥
akArA�£vZA nAm� Qyt� d�vtAEdkm ।
somo B{mo b� Do jFv, f� k, sOrF rEv-tm, ॥ 420॥
�mAdkcVAnA\ tpyfAnA\ c d�vtA, ।
�£-vrA akArA�A avg , pErkFEt t, ॥ 421॥
kAEdvgA , -P� VA, pÑ yvg -t� yrO lvO ।
151
vZA , fqshA â�yA, fvg iEt EnZ y, ॥ 422॥
vgA ZA\ -y� , PlA�y�qAmAy� , kFE� rs�y, ।
s\p(s� BgtA kFE� mA��\ m� (y� � f� �ytA ॥ 423॥
þyog� �okgFtAdO -t� -t-yoÄAEn s� ErEB, ।
ev\ vZ gZA, þoÄA v#y� mA/AgZAnT ॥ 424॥
mA/A klA lG� l ��(y�t� pyA yvAckA, ।
t� c pÑEvDA, þoÄA[CgZ, pgZ-tt, ॥ 425॥
cgZ-tgZ�{v dgZ��(yn� �mAt ।
q�mA/[CgZ-t/ yTA EgErftny॥ 426॥
pgZ, pÑmA/Ak, s yTA gjvdn ।
ct� mA /-t� cgZo yTA p� rhr�(yym ॥ 427॥
E/mA/-tgZ, þoÄo EgErf�Et Endf nm ।
dgZ-t� E�mA/, -yA�TA hrEfvAEdk, ॥ 428॥
aTA�y�_Ep En!=y�t� gZA mA/AgZAEBDA, ।
a(y� ÄA c{v m@yA c þEt¤A c�Et Ev�� tA, ॥ 429॥
C�doEvf�qA-t�q\ c QC�d,fA-toÄmA/kA, ।
þ-tAr� y� gZA jAtA v� �B�doppAdkA, ॥ 430॥
mA/AgZA iEt þoÄA-t� gZA BrtAEdEB, ।
152
a(y� ÄAyA-t� c(vro B�dA-t/ þkFEt tA, ॥ 431॥
c(vAr�AEp t� B�dA â�yA rEtgZA iEt ।
Ek\ t� t/ lp� v y� t�vAdAvEDko lG� , ॥ 432॥
ev\ m@yABvA B�dA a£O kAmgZA, -m� tA, ।
t�(kAmgZA B�dA, þEtTAyA-t� qoXf ॥ 433॥
ev\ En!EptA vZ gZA mA/AgZA-tTA ।
t/ vZ gZ{b �A gZ{lA pErkFEt tA ॥ 434॥
sA Bv�E�~ EvDA f� �A s\kFZA Evk� tA tTA ।
f� �A ct� Ev DA nAdAvtF h\sAvtF tTA ॥ 435॥
n�dAvtF c Bdý Av(y�tAsA\ l#m kLyt� ।
pÑEBB gZ{r�t� ngZ�n smE�vt, ॥ 436॥
mgZA�{v Z gZ{b �A nAdAvtF -m� tA ।
gZAnA\ Enym-(vA�pAd� K�X�y� prm ॥ 437॥
tt, pr\ E(vQCy{v þyoÄ&yA gZA ih ।
a-yA\ VÃAEBDo rAgo mÓtAl� kFEt t, ॥ 438॥
aT h\sAvtF\ b�}mo y-yA\ K�X�y\ p� n, ।
pÑBF rgZ{r�t� sgZ�n y� t{B v�t ॥ 439॥
E�tFytAlEh�dolrAgA<yA\ sEhto_=yym ।
153
h\sAvtF gZAnA\ c Enymo_/AEp p� v vt ॥ 440॥
pd� K�X�y� â�y-tto n�dAvtF\ b�}v� ।
pÑEB-tgZ{r�t� jgZ�n smE�vt{, ॥ 441॥
y-yA, K�X�y\ s�y\ n�dAv(yEBDFyt� ।
tAlo_/ þEttAlAHyo rAgo mAlvk{Efk, ॥ 442॥
gZAnA\ Enym�A/ pd� K�X�y� prm ।
aT Bdý AvtF\ b�}mo y-yA\ K�X�y\ p� n, ॥ 443॥
pÑEBm gZ{r�t� ygZ�n y� t{B v�t ।
iEt Bdý AvtF t-y\ tAl, k¬AlnAmk, ॥ 444॥
rAg-t� k� k� Bo nAm gZAnA\ Enymo_/ c ।
dý £&y, p� v vQC� �gZ{lA iEt vEZ tA, ॥ 445॥
cts� vEp c{tAs� gZ{lAs� p� roEdtm ।
elAþb�DsAmA�yl"Z\ yo>yEmyt� ॥ 446॥
Evf�qmA/m/oÄ\ s\kFZ Evk� tA, p� n, ॥
elA-t� bh� f, sE�t mt½A�AgmoEdtA, ॥ 447॥
�FmtA fA½ d�v�n s\E"=yoÄAs� tA, p� n, ।
idAnF\ n{v l#y� tA, s\l#y�t�_Ep k� /Ect ॥ 448॥
i(y-mAEBEv s� >y{tA mA/{lA þEtpA�t� ।
154
mA/AgZ{yA QCgZpgZA�{En b@yt� ॥ 449॥
sA mA/{lA t� t��dA bh� DA mtB�dt, ।
t/ Ev-trs\/-t{r-mAEBErh kLyt� ॥ 450॥
rEtr�KAEBDAn{kA mA/{lA pAv tFmtA ।
t-yA\ tAvE�~ pAdA(m�y� íAh� þTmAEÀgA, ॥ 451॥
mA/A-(v�kAdf{v -y� -tT{vAÀO E�tFyk� ।
ekAdf{v mA/A, -y� -t� tFy� t� df -m� tA, ॥ 452॥
rEtl�K�Et tAmAh �Fmh��rv¥BA ।
mA/{l�(T\ EngEdtA vZ{ lA_� En!=yt� ॥ 453॥
gZAnmEp mA/AZA\ Enym�n Evn{v yA ।
EvB>yt� sA vZ{ lA ct� Ev�fEtDA c sA ॥ 454॥
qX"rAEÀK�XAd�r�konE/\fd"rm ।
yAvd�k{kv� �A, -y� �t� Ev�fEtr/ t� ॥ 455॥
mÓE�tFyk¬AlþEttAl�q� k�n ।
tAl, -yAEdEt vZ{ lA vEZ tA_T En!=yt� ॥ 456॥
d�f{lA d�fBAqAEBEn b�A, pErkFEt tA, ।
kZA VlAVgOlA�D}dý EvXAnA\ þB�dt, ॥ 457॥
sA c pÑEvDA þoÄA t/ kZA VBAqyA ।
155
Enb�A yA Bv�d�qA kZA V{l�Et kLyt� ॥ 458॥
lAVBAqAEnb�A t� lAV{lA pErkFEt tA ।
gOXBAqAEvrEctA gOX{lA sm� dAãtA ॥ 459॥
aA�D}BAqAEnb�A, -y� rA�D}{lA sm� dFErtA, ।
dý AEv·A BAqyA b�A dý AEvX{l�Et kLyt� ॥ 460॥
elAþb�DsAmA�yl"Z\ yd� dAãtm ।
t¥"Zy� t{v{lA b�A d�fFyBAqyA ॥ 461॥
d�f{lApdvAQy(v\ BjtF(yvDAy tAm ।
kZA V{lA__Edm@yA�tvZA n� þAsBAs� rA ॥ 462॥
a�(yþAsA t� lAVF -yAd B� yo rsEvrAEjtA ।
gmkþAsEnm� ÄA gOXF(v�krsA mtA ॥ 463॥
nAnAþyogrAgA\frsBAvo(kVA__E�D}kA ।
B� ErBAvrso(kq� dý AEvXF þAsvEj tA ॥ 464॥
i(Tm�lA_/ s\E"=y þoÄA l#yâs\mtA ।
elAnA\ E/ftF þoÄA qVpÑAf(smE�vtA ॥ 465॥
Eny� Äo_y\ þb�D, -yA�AlAEdEnymo yt, ।
E/DAt� vA ct� DA t� m� lApkEvkSpt, ॥ 466॥
pdtAlA½y� glb�-tArAvlFy� t, ।
156
aTo��f�mþAØY�¬Fl"Zm� Qyt� ॥ 467॥
ytoíAh-y p� vA D� E�vAr\ pErgFyt� ।
u�rAD� sk� Î{v þyogA(mA tt, prm ॥ 468॥
m�lApk, s t� Bv�à Bv��A EvkSpt, ।
etAv� íAhm�lApO tAl�n rEhtO -m� tO ॥ 469॥
aT vA Y�E¬kAtAlk¬AlA�ytrAE�vtO ।
EvlEMbtlyO c{v kt &yAEvEt EnZ y, ॥ 470॥
lyA�tr�_�ytAl�n D�}vABogO tt-t� tO ।
D�}vE-/K�X-t/A�� K�X� �� smDAt� k� ॥ 471॥
t� tFy\ EBàDAt� -yAd E�g� y-tAd� fo D�}v, ।
aABogo_T sk� ��y, þb�D\ skl\ p� n, ॥ 472॥
gF(vA Bv�d D�}v� �yAso y-yA\ sA Y�E¬kA -m� tA ।
rgZo Y�E¬kA k{E�d�qA þoÄA tTA jn{, ॥ 473॥
Y�E¬tAl-y l#m�d\ k¬Al-y t� l"Zm ।
uÄ�t� DA k¬Al, p� Z , K�X, smo_sm, ॥ 474॥
ct� dý � tF glO p� Z , K�Xo �O c g� z�ym ।
smo g� ! l]v�tO Evqmo lAd g� z�ym ॥ 475॥
ct� DA Y�E¬kA m� ÄAvlF -yAd v� �bE�DnF ।
157
y� E`mnF v� �mAlA c t/ v� �\ n Ev�t� ॥ 476॥
y-yA\ m� ÄAvlF sA -yAd v� �\ y/{km�v c�t ।
sA v� �bE�DnF y-yA\ �� v� �� sA t� y� E`mnF ॥ 477॥
bh� En y/ v� �AEn v� �mAlA t� sA Bv�t ।
E/DA Etúo E�tFyA�A vEZ kA gEZkA tTA ॥ 478॥
mAE/kA vZ j{v� �{g Zj{mA E/k{rEp ।
dfAEp -y� , p� n-/�DA smAl\krZA yTA ॥ 479॥
EvqmAl\k� EtE�/Al\k� Etl "ZAEn t� ।
smA_l\krs\HyA c EvqmA EmE�tA �mAt ॥ 480॥
Eny� Äo_y\ þb�D, -yAQC�d-tAlAEdy�/Zt ।
E/DAt� vA ct� DA t� m� lApkEvkESpt, ।
pdtAlA½y� glb�-tArAvlFy� t, ॥ 481॥
(etAvAn�vA_y\ g}�T uplND,। )
zzzzzzzzzzzzzzz
� Please send corrections to Dr. P. P. Narayanaswami ([email protected]).
158