Embed Size (px)
Citation preview
ทกทาย
คณะผจดทำทปรกษา : อรรถพลฤกษพบลย/ประเสรฐสลลอำไพบรรณาธการบรหาร : สมหญงมานะจตตบรรณาธการ : กนกพรรอดรงเรองกองบรรณาธการ : พทยาอชย/รกษพลเนองดลยศกด/อดมไพรศร/รชณวรรณลมสกล/ฟรานซสนนตสคนธ/ เดชาสธป/สทธพงษตยเวศย/วสตรยงพลขนธ/พรเลศเลาหประสทธพร/สงาเกตพฒนกล/ ภษตสปญญเดชากล/อทธเดชหรรกษ/พณชกรศรมงกร/เจาหนาทโครงการฯเจาของ : โครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยง บรษทปตท.จำกด(มหาชน) ๕๕๕ถนนวภาวดรงสตแขวงจตจกรเขตจตจกรกรงเทพฯ๑๐๙๐๐โทรศพท๐๒๕๓๗๓๓๕๖ E-mail:[email protected]
เครองชนำจตวญญาณ
ชมชนไมวาเลกหรอใหญ หากผคนสวนมากในชมชนตางมชวตทมงหมายเพอเงนหรอเพอการสงสมความมงคงทางวตถพวกเขาจะมชวตอยดวยการแขงขนสงคมจะเตมไปดวยความขดแยงแตกแยก จงยากยงนกทจะหาคนมาทำประโยชนเพอสวนรวม การสรางพนทหรอเวทรวมทเปดโอกาสใหคนทหลากหลายความคดมาพบกนมาพดคยแลกเปลยนกนอยางสมำเสมอ ยอมเกดการเปลยนแปลงทละเลกทละนอยจากการมองเหนเฉพาะประโยชนสวนตนกลบมจตใจทใหญขนมพนทสำหรบคนอนสำหรบสวนรวมในใจของแตละคนเพมขน รปธรรมของการเปลยนไปน เบองตนอาจไมสามารถจบตองไดชดเจนนก แตสามารถสมผสไดจากวถชวตของการปฏสมพนธกนในวถของชมชน ตำบลตนหยงโปหนงในกรณศกษาจากมมมองดงกลาวมจดเรมตนมาจากการมประธานคณะกรรมการโครงการฯตำบลเปนครสอนศาสนาและเคยเปนโตะอหมามเมอผนวกเขากบเจาหนาทประจำตำบล ซงเปนครสอนศาสนาอกดวย ทำใหพวกเขานกถงคำสอนทอยใกลตว ชวตทประเสรฐคอชวตทพงตนเองไดและชวยเหลอผอน ทกครงของการประชมและทกโอกาสของการทำกจกรรมคำสอนดงกลาวจะถกสอดแทรกเพอใหไดฉกใจคดเรมมคนกาวออกมาทำงานเพอสวนรวมตอมาจากไมกคนกเรมเปนกลมแตละกลมกผสานทำงานรวมกนทงตำบล การทคนกาวออกมาคดหรอมาทำงานเพอสวนรวม เทากบเขากาวออกมาจากการครนคำนงถงตวเองเมอมาทำงานรวมกบผอนความผกสมพนธทเกดขนจงเปนเหตปจจยททำใหเขารเรองของคนอนและคดถงชวตของผอนมากขน นคอ...ปฐมบทของงานสรางคนตำบลตนหยงโปเปนบทพสจนถงความตางของงานสรางคนวาไมมกระบวนการของสตรสำเรจตายตวใดๆขณะเดยวกนกเปนบทสรปไปพรอมกนวาตองเรมตนทใจ...แลวจงเปลยนแปลงพฤตกรรมของคนได ถาพวกเขายดมนอยกบหลกการทำงานทเปนสตรสำเรจเขากจะมองไมเหนความเปนครสอนศาสนาและขาดโอกาสทจะพสจนวา... คำสอนทางศาสนาคอเครองชนำจตวญญาณนนเอง
บรรณาธการบรหาร
ลานกจกรรม ๔
เรองเลาจากตำบล: ๑๐สรางคนตนแบบคณธรรมจรยธรรมสการเดนทางครงใหมของตนหยงโป
เพาะตนกลา: ๑๘๕กลม๕สไตลเครอขายเดกเยาวชนบางหวเสอ
หลงเวท: ๒๐เหดกะบานสานฝนปนความรคคนเกาะหมาก พลงใสใจสะอาด: ๒๒ระหด(เกอบราง)กลางนาเกลอ
มหศจรรยหญาแฝก: ๒๔หลมพอเพยง ตลาดนด๘๔ตำบล: ๒๖คดถงขาวคลกนำปลา(ทแท) ศาลา“ยา”: ๒๗นกฆานำตาล...อยหนาบาน
�
“...การรจกประมาณตนทำใหคนเรารจกใชความรความสามารถทมอยไดพอเหมาะพอดกบงานและไดประโยชนสงสดเตมตามประสทธภาพทงยงทำใหรจกขวนขวายศกษาหาความรเพมพนประสบการณอยเสมอเพอปรบปรงสงเสรมศกยภาพในตนเองใหสงยงขน.
ผรจกประมาณตนจงสามารถทำตนทำงานไดผลดกวาคนอน...”
พระบรมราโชวาทในพธพระราชทานปรญญาบตรของจฬาลงกรณมหาวทยาลยณจฬาลงกรณมหาวทยาลย
วนศกรท๑๗กรกฎาคม๒๕๔๑
�
มนษยทองคำไมไดมแตในภาพยนตรจนเทานนเพราะท ตำบลปาคลอก อำเภอถลาง จงหวดภเกตหนงศนยเรยนรในโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงคอแหลงสรางมนษยทองคำทชวนใหทกคนมาคนหา ไมเวนแตนองเกา จราย ยวทตพอเพยงของเราในครงน เรมกนทบานโกมน ชลอ การะเกด ทนเกาไดเรยนรวถชวตการปลกอยปลกกนตามดวยเรยนรวถชวตชาวมสลมทมสยดบานบางโรงโดยบงจระศกดทอทพย ผนำทางศาสนา ชวยบอกเลาเรองราวของการใชศาสนาเชอมใจคนในชมชนใหเกดความสามคคและทขาดไมไดคอการอนรกษทรพยากรเกาไดเรยนรการปลกปาชายเลนรวมกบเยาวชนและปะจำเนยรถนเกาะยาวทมาบอกเลาถงความสำคญและการปลกจตสำนกคนในชมชนใหรจกรกและหวงแหนทรพยากรเรยนร การบำบดนำเสยโดยการใชกอนจลนทรย(EMBall)รวมกบชาวประมงเพอสรางสมดลใหกบธรรมชาตเปนทมาของการมนำคณภาพดรวมทงปลาพะยนและนากทะเลกเขามาอยอาศยมากขน แลวภารกจตามหามนษยทองคำนนกไดกะมนะห สาวสวยประจำตำบลผอทศตนทำงานเพอชมชนเปนผไขปรศนาวามนษยทองคำนนคอ กลมแกนนำในชมชนทอทศตนทำงานพฒนาชมชนซงปจจบน
ทชมชนปาคลอกไดสรางไวหลายรนแลว เพอนำทางชมชนใหรอดพนวกฤต “ไมนาเชอวาภเกต เมองทผมคดวามแตความ เจรญ เตมไปดวยแหลงทองเทยวทหรหรา แตกลบม ชมชนทยนหยด ดำเนนชวตแบบวถพอเพยง ไมหลงไป ตามกระแสทเปลยนไป ดวยการสรางจตสำนกให คนในชมชนรกและหวงแหนทรพยากรธรรมชาต อยากใหทกคนไดลองมาสมผสทนสกครงเหมอนกบ ผม แลวคณจะเชอวาวถพอเพยงมอยจรงในภเกต”เกาสรปทงทายจากประสบการณ๓วน๒คนในอกมมหนงของจงหวดภเกต
เกาจรายยวทตพอเพยง
ภารกจตามหา..มนษยทองคำพฒนศกดโอสวรรณรตน
�
จงหวดสโขทยถอเปนแหลงปลกขาวสำคญแหงหนงของประเทศไทย ถอเปนอขาวอนำอทองของพนอง ทผานมาหลายยคหลายสมย ไดสงสมประสบการณความรมากมายและวนนตำบลบานนำพอำเภอครมาศ จงหวดสโขทย หนงในศนยเรยนรโครงการ๘๔ตำบลวถพอเพยงพรอมแลวทจะถายทอดเรองราวดๆของวถชาวนาไทยไปสเมองกรงโดยมแขกหนาดทชอวาซนนมาเยอนถงถน “ผ คนมาถงเรอนชาน เจาของบานใหการตอนรบ”คำไทยโบราณทยงไมตกยคของคนบานนำพทำใหซนนตองเอยปาก...“ไมเคยเจออยางนมากอน”ตามดวยการเรยนรวถชวตของชาวนากบ พอกลโฉมคม ชาวนาตวจรงทใสใจเรองสงแวดลอมและคณภาพชวต ดวยแนวคดทวา “คนทำนาปลอดภยคนกนขาวกสขภาพด” งานนซนนตองลงมอทำนาปลกขาวเพอเกบเกยวความรตางๆมาฝากกนรวมทงการรกษาพนธขาวพนเมองเพราะพนธขาวทคนเมองบรโภคอยทกวนน สวนใหญมาจากการคดสายพนธทเหมาะสมกบสารเคมของบรษทยกษใหญในวงการเกษตรททำใหวถชาวนาเปลยนไปตองแบกรบตนทนการผลตมากขนกอเกดหนสนลนพนตวและรางกาย
ออนแอจากสารเคมคนกนกสขภาพเสอมโทรมเพราะสารเคมตกคางในดนและสงแวดลอม สวนแมยกแกงหมหลมไดพาซนนไปพบกบกลมอาชพตางๆทงกลมเพาะเหดกลมสานปลาทกลมทำดอกไมจนทนกลมทอผาไหมและกลมสมนไพรแบบตองลงมอทำทกกลมใหรถงวถชวตชมชนอยางแทจรง ทขาดไมไดคอการมสขภาพดนนตองออกกำลงกายดวย และผสงวยทน ไฟแรงสงทงนน ทงควงไมพลองสายสะโพกกบฮลาฮปสรางความสนกสนานและครนแครงกนถวนหนา จนซนนออกปากวา...ยงไมอยากกลบเลยจา
ซนนสวรรณเมธานนทเปดเสนทางอาหารปลอดภยจากบานนำพสสงคมเมอง ศรายทธสายศรยทธ
�
ตกเจษฎาภรณผลดตามหาพลงงานทดแทน
ตามแบบวถพอเพยง อนวตโรจนปตพงศกร
ดวยชอเสยงของ ตำบลทามะนาว อำเภอชย บาดาล จงหวดลพบรหนงในศนยเรยนรในโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงภาคกลางในเรองพลงงานทางเลอก ทชวยเสรมใหชมชนไดเรยนรกระบวนการพงตนเองและนำไปสการเชอมโยงเรองราวความรตางๆ ในทองถนทหลายคนในชมชนยงไมเคยรและคนภายนอกยงอยางร เชนเดยวกบตกเจษฎาภรณผลดพระเอกมาดเซอรไดเขามาเรมตนเรยนรกระบวนการเรยนรการผลตไบโอดเซลเขยามอทบานนาเปรงนอยสวสดตงแตการเกบนำมนเหลอใชท งในตลาดและจากในครวนำมาลางเขยาจนไดเปนนำมนไบโอดเซลและนาเปรงการนตวาสามารถนำไปใชกบเครองยนตทางการเกษตร๑สบและ๓สบไดอยางเครองสบนำและรถไถและชวยลดคาใชจายไดรอยละ๕๐ตอเดอน
ตามดวยพลงงานทใชในครวเรอน อยางถานหงตมจากเตาเผาถาน ๒๐๐ ลตร ทบานพนาเชยรวรรณรตน อนยมการพงตนเองตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทบานลงถนนวลแสงทมทงการสานเขงปลาทเลยงปลาเพาะเหดปลกผกและสมนไพรสวนบานพอบลวรรณแดงดเขานำสมนไพรมาผลตนำยาเอนกประสงคมการนวดประคบดวยสมนไพร ทพลาดไมไดคอแกงเดกดและแกงเดกซาแหงทามะนาวทรวมสรางสสนการเรยนรรวมกบแนวคดดๆจากผนำรนใหมอยางนายกฯวสนตดรชยจากแกงคนหนมทามะนาว ท เคยถกสายหนาจากบรรดาผใหญในตำบล สามารถพลกใจเอาชนะเสยงตอวากนระงมไดอยางไร ตดตามภารกจสำคญนไดท www.84tambonsforking.com
�
ครสหอวงรวมขบวน
เยาวชนขบถกอการดทบานแมทาธชรนทรวฒชาต
ดวยความเขมแขงของคนแมทาทตอสยนหยดบนแขงขาตวเองมานาน จนเปนทรจกของคนทวประเทศรวมทงไดตอนรบนกคดนกตอสนกพฒนาและนกวชาการ มาแลกเปลยนความรความเหนอยเปนนจ แตนคงเปนประสบการณใหมและเปนครงแรกของคนแมทาและดาราสดฮปครสหอวงทไดมาเรยนรรวมกน “เราไดคยกนหลายครงกบทมงานทไดมาสำรวจพนทเกบขอมลสงทมเสนหและเปนสงสำคญของทนกคอวถชวตการพงตนเองของคนแมทาเราจงเพยงแตกำหนดประเดนใหครสไดเรยนรกบคนแมทาดวยตวเอง”ยงยทธทองกองทนผกำกบภาพยนตแจงแนวคดของภารกจสำคญของครสศรนหอวง ปฏบตการแรกณตำบลแมทาอำเภอแมออนจงหวดเชยงใหม หนงในศนยเรยนรในโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงจงเรมขนทโรงเรยนบานหวยทราย คอการรวมเรยนรกบเดกๆในแปลงปลกผกเลาไกบอปลาทใชเปนแหลงผลตอาหารกลางวน และรวมสรางฝายชะลอนำเพอเกบความชมชนใหกบธารนำขางโรงเรยน ตอจากนนไปกนทบานแมสะฐานเครองเงนทมการรวมกลมสอนทำบญชครวเรอนอนเปนเครองมอเรมตนการเดนทางของคนพอเพยง ตามดวยบานแมนวลส สงหทองแท กบกองผกทเกบมาจากสวนดวยแนวคดเกษตรยงยนทไมมการใชสารเคมใดๆ
ไปดฟารมหมพอชาญยทธอองทพยทใชขหมมาเปนพลงงานทดแทน และทบานดนกบกลมเยาวชนคนรนใหม ทจบกลมวางแผนกอการดเพอทำสงดๆ ใหบานเกดการดำเนนชวตเนบชาและจบลงกลางเมองเชยงใหมณตลาดCSA(CommunitySupportedAgriculture) จดนดพบผรกการปลกผกเปนชวตจตใจ และคนเมองทเขาใจความหมายของสมดลธรรมชาตและรกสขภาพ “บางครงเราเขาใจวาคนทอย ตางจงหวดจะเปนคนทเชย ไมร เรองราวความทนสมย แตจรงๆ แลว ไมใช เขากรจกทกอยางทมในเมอง แตเลอกทจะใชชวตอยางพอเพยง แมวาจะมสตางคซอกระเปาแพงๆ แตเลอกทจะไมซอ เอาเงนและ เวลามาทำประโยชนใหสงคม ใหชมชนดกวา”ครสกลาวกอนจะอำลาคนแมทาและสามารถตดตามภารกจสำคญน ได ท www.84 tambonsforking.com
�
โอปอล ปาณสรา พมพปร นกแสดงสาวมนทมชวตตดหรฟฟาในเมองกรง ยอมละทงหองแอรและแสงสมาเรยนรวถชวตคนอสานณตำบลนาบอนอำเภอคำมวงจงหวดกาฬสนธหนงศนยเรยนรในโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงโดยนายอำเภอเลศบศ กองทอง พรอมคณะทำงานโครงการรกษปา สรางคน ๘๔ ตำบล วถพอเพยงและชาวบานตำบลนาบอนจดพธบายศรสขวญเพอความเปนสรมงคลและรบขวญแขกผมาเยอน โอปอล
จงถอโอกาสฝากเนอฝากตวขอเปนลกสาวบานนาบอนกบพอแมพนอง ไดอยเรยนรวถพอเพยง ๓ วน๒ คน โดยเรมเรยนรความเปนมาและกระบวนการทำงานของโครงการฯ จาก แมฉลวย โสภพนธประธานกรรมการโครงการฯและแมสมหญงทเคยทำงานในกรงเทพมาหลายปมสขกายแตไมสขใจไดเงนมาเทาไรกไมพอใชจงตดสนใจพลกใจกลบมาใชชวตพอเพยงในบานเกดไดเรยนรการพงตนเองจากการเขารวมโครงการฯจนเปนหนงในครวเรอนอาสางานน โอปอลล ขอใหแมสมหญง ชวยช แนะการใชชว ตอยางพอเพยง และนำทางไปยงจดเรยนร ตางๆ อาท พลงงานทดแทน(ถานอดแทนแกสชวภาพแบบบอลลน กงหนลมผลตไฟฟา)ทโรงเรยนนาบอน การอนรกษปาชมชนของมนษยโหล และกลมชาวบานทรวมพลงกนของคนทกวยทรวมปลกจตอนรกษจากรนสรนเพอใหปาอยคชมชนรวมทงการทำนำยาเอนกประสงคของกลมคนมนำยาผลตใชเองในกลมเหลอจงขายเพอลดรายจายสรางรายได การทำนาอนทรย และศลปวฒนธรรมพนบานการแสดงโปงลางเยาวชนหมบานเฉลมพระเกยรต ทสนกสนานผสมความนารกซงงานนโอปอลลไดทดลองทำทกอยางพอใหรถงวถชวตของชมชนอยางแทจรง ทงทายแบบสดๆดวยการแสดงแสงสเสยงแบบบานทงโอปอลปะทะแมสมหญงโชวคาบาเรยลกทงดวยลลาสดเหวยงสรางความสนกสนานและครนแครงกนถวนหนางานนโอปอลไดรบการตอนรบและดแลจากชาวบานตำบลนาบอนเปนอยางดดวยความรกจากจตใจทบรสทธและกอนจะจากลาจากนำตาแหงความผกพนของทงสองฝายกเออลนออกมา โอปอลประกาศขอกลบมาเกยวขาวทไดปลกไวในเดอนกนยายนนและตดตามภารกจสำคญนไดทwww.84tambonsforking.com
โอปอลล
เรยนรวถถนแพรวาพลกใจใหเปนสขปญญพฒนกำจรเจด
�
�
กวา ๑,๐๐๐ กโลเมตร ของการเดนทางจากกรงเทพฯสตำบลตนหยงโปอำเภอเมองจงหวดสตลหนงในตำบลทเขารวมโครงการรกษปา สรางคน๘๔ ตำบล วถพอเพยง ทอย ใตสดของประเทศ(ฝงทะเลอนดามน) ตองใชระยะเวลาเดนทางโดยรถยนตไมตำกวา๑๒ชวโมงชางดยาวไกลและเนนนานเสยเหลอเกนกวาจะเดนทางไปใหถงจดหมาย(หากทานไมใชพลขบโดยอาชพ) นนคอความรสกแรกเมอตองขบรถคใจไปเยอน...! แตเมอไดพดคยกบหลายคนทงเจะฆ(โตะคร)อสมานหมนยามนประธานคณะกรรมการโครงการฯ ตำบลตนหยงโป พนะ วลยรตน นวลศร อาเซยะ
เมวกา เดนเก กลมครวเรอนอาสา พเสร จยพรกทปรกษาฯ ภาคใต พออย นรไอน นนทพพฒนเจาหนาทประจำภาคใต พยะห นรยะฮ นยเดนเจาหนาทประจำตำบลและชาวบานหม๑ทรวมตวกนในนาม“กลมตกเบด”รวมทงไดเหนฟรกรและศกแกนนำกลมเยาวชนตนกลาตะวน(ทเคยนำเสนอในจดหมายขาวโครงการฯฉบบท๒๓เดอนพฤศจกายน๒๕๕๓) มารวมวงกบผใหญดวยรอยยมทดเปนมตรกวาวนวาน ทำใหเราลมความเหนดเหนอยจากการเดนทางลงในทนใด และรวมภมใจไปกบสงทไดยนและไดเหนพลงอนยงใหญของชมชนสดปลายดามขวานแหงน
สรางคนตนแบบคณธรรมจรยธรรมสการเดนทางครงใหมของตนหยงโป
�0
ตนหยงโปในอดตนนมสภาพเปนเกาะเปนพนทราบปลายแหลมดานหนงยนไปในทะเล สวนอกดานหนงตดปาชายเลน การเดนทางเขาออกพนทตองอาศยเรอเปนพาหนะโดยสาร “เม อกอนชมชนแหงน เป นเกาะ รฐจะสงหนวยงานเขามาดแลเปนพเศษ เปนหนวยเคลอนทอำเภอเคลอนทจงหวดเคลอนทเพราะตรงนถอเปนพนทหางไกลความเจรญ แตตวชมชนตอนนนไมมปญหารกกนปรองดองกนสมานฉนทการอยหากนเหมอนเดมวถชวตเหมอนเดมจะสมบรณมากๆเดนลงไปในทะเลทอดแหไดกงไดปลาเปนกโล จนเรมมคนจากจงหวดเพชรบรและสมทรปราการยายเขามาทำโปะและจบปลากนมากในชวงป ๒๕๑๐” เจะฆอสมานหมนยามนประธานคณะกรรมการโครงการฯตำบลตนหยงโปยอนเวลาหาอดตอนรงเรองของชมชนทเตมไปดวยทรพยากรทองถนใหไดชนชมกน แตในอกมมหนงของความคดของคนนอกทไดเขามาทำงานพฒนาในชมชนกลบมองอกดานหนงพยะหนรยะฮนยเดนเจาหนาทประจำตำบลตนเรองของการพฒนาชมชนแหงน ชวยขยายภาพอดตสมยมาออกคายอาสาพฒนาในฐานะนกศกษามหาวทยาลยรามคำแหง “ทงทเปนคนจงหวดสตล แตไมเคยรจกตำบลตนหยงโป ไมเคยไดยนแมกระทงชอ จนไดมารจกตนหยงโปครงแรกสมยมาออกคายอาสาตอนเปนนกศกษามหาวทยาลยรามคำแหงทนตอนนนมถนนผาน
แตเปนถนนไมลาดยางบางครงตองเดนทางดวยเรอและตองใสถงเทามาดวยเพอเดนลยโคลน เนองจากไมมสะพาน “พอไดเหนสภาพความลำบากทนแลวทอเหมอนกนนะรสกวาเราจะมาทำอะไรไดทนกไมมอะไรกไมมแตเพอนกพยายามปลอบกนวาเรามาดวยใจ เรามอะไรกชวยกนระดมเขามา และทสำคญทนไมมนำอาบตลอดการทำคายไมไดอาบนำทก๓วนตองขบรถเครองซอนสคน ไปอาบทตำบลบานควน รวมระยะทางไปกลบ ๖๐ กโลเมตร แตพอกลบเขามากไดเหนความตนตวและเกรงใจของชาวบานทำใหเรารสกด และคดในตอนนนวา...เราตองทำใหได และพวกเรากไดสรางอาคารเรยนใหกบทน (แตตอนนเหลอแตเสา)และถอเปนการเปดตวสถานทตรงน” กระทงป๒๕๓๙ชมชนไดพฒนาตนเองโดยทำขอตกลงกบภาครฐในการทำถนนเพอเพมทางเขาออกในชมชนแลกกบการไมบกรกปาชายเลนจวบจนปจจบนตลอดสองขางทางของถนนดำระยะทางหลายกโลเมตรทมงเขาสตำบลตนหยงโป เตมไปดวยปาโกงกางทสวยงาม และลงแสมอาศยอยเปนจำนวนมาก เปนดชนชวดความอดมสมบรณไดในระดบหนง พรอมกบเปนเครองยนยนคำมนสญญาของชมชนไดเปนอยางด ฤานคอ...บทพสจนระหวางความยากลำบากทางกายกบความสขทางใจ แลวการพฒนาจะเรมตนตรงไหนด...?
แสงแรกแหง
ทะเล
คลนแหงการเปลยนแปลงบนเวทของภาคเครอขาย
หลงจากเกดสนามในป ๒๕๔๗ แมวาชมชนจะไมไดรบผลกระทบมากนกจากคล นยกษเหมอนพ นท อ นๆ ดวยลกษณะพ นท เปนอาวอย ในวงลอมของเกาะลงกาวและตะรเตา แตดเหมอนตำบลต นหยงโปจะเป นท ร จ กของสาธารณชนมากข น และมาพร อมก บโครงการความช วยเหล อจากหนวยงานตางๆ ท สำคญ ไดผ ชายตวเลกผวคลำนามวา เสร จ ยพรก ท ป จจบ นรบหนาท เปนทปรกษาโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลภาคใตเขามาในพนทแหงน “ชวงน นมโครงการฟ นฟศกยภาพชมชนสตลท เกดการรวมตวของกล มคนในพ นท ภายใตการสนบสนนจากสถาบนชมชนทองถ นพฒนาและธนาคารโลก โดยมอาจารยเสร เข ามาทำงานใน๒๐ตำบลเปนเวลา๒ปเรากเขาไปรวมเปนกรรมการศนยรบผดชอบ๒ตำบลคอตำบลเกาะสาหรายและตำบลต นหยงโป พอหมดโครงการฟ นฟ ฯ สำน กงานกองท นสน บสน นการว จ ย (สกว.)กเขามาตออก ๒ ป ไดทำงานกบอาจารยเสรอกครง ในเรองกองทนวจยบญชครวเรอน จนกระทงในป ๒๕๕๑ อาจารยเสร กมาถามอกวา อยากจะทำงานพฒนาตอหรอไม ในโครงการรกษปาสรางคน ๘๔ ตำบล วถพอเพยง(ระยะท ๒) ของ ปตท.” เจะฆอสมาน ชวยสรปภาพความเปลยนแปลงในชวงระยะเวลาเพยงไมกปมาน แตด วยความไวเน อเช อใจของชมชนท ม ต ออาจารยเสรท นำพาส งด ๆ มาส ช มชนเสนอน นไดทำใหชมชนมองขามหลกการและเปาหมายของดำเนนงานโครงการรกษปา สรางคน ๘๔ ตำบลวถพอเพยงและคดแตเพยงวาปตท.จะมาตงปมนำมนในชมชนซงจะเปนการสรางงานสรางรายไดใหคนในชมชนภาระหนกจงตกอยทเจาหนาทประจำตำบลคนทำงานในพนททจะตองหาหนทางแหงการเรยนรทถกตอง
��
งานพฒนาใดๆ หากขาดความรวมมอของคนในชมชน ยอมไรกำลงในการขบเคลอนและทนกไดพบสจธรรมขอนจากปญหาความขดแยงในชมชนทกลายเปนตอขนาดใหญผดขนมาขวางการทางเดนครงน เมอแกนนำชาวบานยงรวมกนไมไดแลวลกบานและเยาวชนจะรวมกนไดอยางไรการเดนทางชวง๑-๒ปแรกในโครงการฯจงเหมอนเรอทลองไปอยางไรทศทางจากฝพายทไมยอมฟงตนหน แตการแกปญหาขดแยงนทดเหมอนจะเปนปญหาใหญทสดของทกกลมทกชนชนในสงคมไทยณขณะนนนยงสามารถแกไขไดดวยความรวมมอรวมใจของทกๆ คน ทแมจะเพยงเปนฟนเฟองเลกๆ ในสงคมแตเมอมารวมทำงานกนสามารถผลกดนเปนพลงอนยงใหญพาเรอลำนใหมงไปสจดหมายไดอยางมนคง
ฟนเฟองแหงการขบเคลอน
มดงาน ตวเลกแตใจใหญ
พยะหนรยะฮนยเดน
แมวาตำบลตนหยงโปจะมเพยง๓หมบานแตความขดแยงไมลงรอยกนของคน๓หมจากการพฒนาทไมทวถงและไมครอบคลมนนไดสรางแผลบาดลกกนใจคนในชมชนมาชานาน และพเสร ในฐานะทปรกษาฯภาคใตไดมองเหนปญหานจงวางหมากสำคญกบภารกจระดบตำบล ตองใหคนนอกพนทเปนตวประสานอยางพยะหซงเปนคนตำบลตำมะลงแตมกองหนนในพนทอยเปนทนจากการทำคายอาสาพฒนาในสมยเปนมดงานในรวมหาวทยาลยรามคำแหงใหมาลงสนามหากลยทธสานใจคนทง๓หม “สงสำคญถาเราไมเจอปญหาถอวางานพฒนาไมเกดขนและงานพฒนาไมมวนสนสดนคอเหตผลททำใหตดสนใจมาทำตรงน เปรยบเหมอนศาสดาททำหนาทเผยแพรศาสนาไมมวนสนสดและครงแรกททานศาสดาเผยแพรคนจะบอกวาเปนคนบาไมแตกตางจากโครงการฯ ทครงแรกเขากบอกวา ทำไปทำไมงบประมาณกไมได แตเรากพยายามใชเรองศาสนาใชความสนใจของชาวบานมาเปนจดยด “ครงแรกตองทำความเขาใจกบประธานฯเพราะประธานยงเขาใจวาโครงการฯจะเอาปมนำมนมาตงแถมประกาศทางไมโครโฟนดวย ปวดหวเหมอนกน
จะทำอยางไรดเราจะทำรอดไหมพยายามศกษาหาแนวทางถามทปรกษาและแกนนำอยตลอดซงชมชนไดเสนอแผนตำบลวถพอเพยงครงแรกไปศกษาดงานทตำบลวงตะกออำเภอหลงสวนจงหวดชมพรเพราะไดเหนในรายการโทรทศนแลวสนใจจากการไปดงานครงนนทำใหชาวบานมกำลงใจไดเหนวาทรพยากรบานเรากมทำไมเราไมทำคนอนเขาตนตวไปขนาดไหนแลวแตเรากลบอยแคตรงนและตงแตนนเปนตนมาเรากเรมเปนรปเปนรางมาทำงานรวมกน “ปญหาตอมาคอไมสามารถกระจายการทำงานไปทง๓หมบานไดคณะทำงานเลอกมาครงแรก๒๙คนแตมาทำงานจรงเพยง๒๐คนจงพยายามใหเขาสะทอนปญหาวาโรคของมนคออะไรและการวเคราะหโรคครงนนกไดคำตอบวา“แกนนำแตกแยก”เปาหมายการทำงานจงมงสรางใหเกดการรวมตวของเยาวชนทง๓หมบานใหไดกอนเกดเปนกจกรรมคายคณธรรมและจรยธรรมทจดตอเนองมาถงปจจบน เพอสรางความสามคคและการมสวนรวมในชมชนพฒนาไปสการเปนกำลงสำคญในการขบเคลอนงานชมชนตอไปในอนาคต”
เจาหนาทประจำตำบลตนหยงโป มดงานตวเลกททำมากกวาหนาทเพราะทนคอความผกพน
��
“การอบรมคณธรรมและจรยธรรมท ทำกนทกปทำแลวไดผลคอการสอนศาสนาใหกบผหญงซงโดยปกตการสอนศาสนาจะสอนใหกบผชายในชวงละหมาดทกวนศกร แตผหญงจะอยกบบาน ไมไดไปไหน จงเพมสวนนเขามาในวนพฤหสและอาทตยสปดาหเวนสปดาห พรอมกบหาวทยากรทมความรมาพดทงเรองศาสนาและเศรษฐกจพอเพยงบวกกบกล มบญชครวเรอนท ทำกจกรรมตอเน องไดมาเจอะเจอพดคยกบกลมศาสนา กทำใหเขารสกวาบางเร องน นเขาสามารถนำกลบไปทำในชวตในครวเรอนได ทำใหกระแสของการอบรมนนมคนมาเขารวมมากขน และกลายเปนการฟนวถชมชนจากทใครมความสามารถอะไรกเอามาพดกนแลกกน
พออยนรไอนนนทพพฒน
เจาหนาทประจำภาคใต มดงานตวใหญ กำลงหนนสำคญทขาดไมได
เชน การรองเพลงอนาชด(การรองเพลงศาสนา)ทเคยหายไปจากชมชน วนนไดกลบมาอกครง และรวมกนเปนกลมอนาชดสามารถไปแสดงในงานตางๆและเรมมบทบาทในชมชนทถกตองตามหลกศาสนา “ลาสดเร องผาคลมซงผ หญงอสลามตองใชผนหนง๘๐๐-๑,๐๐๐บาทแลวทำไมเราไมทำเองทงทในชมชนกมครสอน โดยเราใชงบจากกจกรรมตดตามการทำบญชครวเรอน มาชวยผนเปนคาอปกรณ โดยทกคนน นยอมหงหาอาหารมากนรวมกน “พ ยะห เหมอนเปนกญแจสำคญดอกหน งแตเดมนนพยะหเปนครสอนศาสนาเวลาลงมาทำงานจะนำหลกศาสนามาทำงานกบชมชน และทำเปนตวอยางทำงานดวยจตวญญาณใหทงความรและการเสยสละทำใหชมชนรสกวาเขามเพอนอยางเดอนถอศลอด พยะหกจะชวนมาละศลอดรวมกน มาทำอาหารรวมกน ทกคนกจะมาดวยความบรสทธ มาดวยใจ แลวพยะหกจะมของมาฝากชมชนเสมอทงอาหารและของใช อยางผาถง ผาละหมาด หรอถงผาจากปตท.แตทเขามารวมกนนไมไดจะมาเอาของฝากนะ เปนความผกพนทมใหกน เพราะของทเขาไดไปเขาจะเกบใสตไวไมอยากใชเพราะกลววาจะเกา”
พออยนรไอนนนทพพฒนเจาหนาทประจำภาคใตทเขามาเปนพเลยงชวยประสานงาน
ระหวางโครงการฯและชมชนชวยเสรมภาพการทำงาน
พนะวลยรตนนวลศรอาเซยะเมวกาเดนเกและสมาชกกลมครวเรอนอาสา
ไดตอยอดการทำบญชครวเรอนของสกว.ทชวยลดรายจายในครวเรอนมาสโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงเกดการจบกลมทำกจกรรมตางๆทงการทำนำยาลางจานสบรวมทงการฟนฟวถชวตชมชนอยางการรองเพลงอนาชดทกอนหนานไดหายไปจากวถชวตชมชน
��
“มนษยทดยงกคอมนษยทชวยเหลอตนเองได และชวยเหลอผอน”ความตอนหนงตามหลกคำสอนของศาสนาอสลาม ทนำพาชวตของเจะฆอสมานหมนยามน อดตผนำศาสนาหรอโตะอหมามประจำมสยดหม ๑ ในฐานะประธานคณะกรรมการโครงการฯและโตะอหมามจากทง๓หมบานเขามารวมเปนสวนหนงของคณะทำงานในโครงการฯและเปนอกหนงฟนเฟองสำคญในการเชอมรอยสานใจชมชนทง๓หมบานใหรวมเปนหนงความเสยสละและเปนแบบอยางทดใหกบชมชน “ผมอยากจะเปนครสอนศาสนามาตงแตเดกตามคำบอกเลาของพระคมภรในเรองของศาสดาทอยกบคนในศาสนกอนแบบพนองจนไดศกษาคมภรจนรสกชอบวถชวตตามทคมภรบอกไวและผมไดไปอยบานคนจนกวา๖ปสมยเรยนอยป.๖ทบานคณฉลองโหลสกล นกเขยนเจาของนามปากกา วรภ วรภาไปกนนอนบานเขาทเปดเปนรานขายของเหมอนเปนพนองดวยความคดเพยงวามนอยดวยกนไดผมจงไปเรยนศาสนาอย๑๐ปทตำบลเจะบลงในอำเภอเมองและมาเปนครสอนศาสนาตงแตอาย๑๗ปไปสอนทภเกตอย ๒ ป ตอนกลางวนกไปสอนศาสนาไดเงน๗๐๐บาทตอเดอน(ในป๒๕๓๐)กลางคนจงตองไปเปนพนกงานโรงแรมเพอมาจายเปนคาเชาหองจนแขกอนเดยพาไปขายผา ตองแบกจากสนามบนเดนเขาเมองมากวา๔๐กโลเมตร “ตอมากยายมาอยแถวชลบร-ระยอง มาแบกสเตอรโอ จกรเยบผา ไปขายได ๑๕๐ บาทตอตว
ครสอนศาสนา อาสาเพอชมชน
เจะฆอสมานหมนยามน
ประธานคณะกรรมการโครงการฯตำบลตนหยงโปทวนนไมไดเปน
โตะอหมามแลวแตชาวบานยงคงเรยกวาเจะฆฯดวยความเคารพและนบถอ
แบกอยางนนเกอบสองปจนถงเวลาทจะตองแตงงานแลว เพราะเราหมนเขาไวแลวจงกลบบาน เกบเงนไมไดเลยไดแตประสบการณชวตพอกลบมากสอนหนงสอเตมท คลายวาเรามาบวชเปนพระ สอนจนชมชนหม๑เลอกใหเปนโตะอหมามและลาออกในป๒๕๕๑เพอลงสมครการเมองแตสเขาไมได “ตอนทกลบมานนสภาพชมชนไมมการเปลยนแปลงมากนกเหนแตวยรนตกนบอยมากอาย๑๖-๒๐ปชวงม.ตน-ปลายเอากนตายเลยใชดาบยาววงเขาใสกน ขมอเตอรไซคสวนกน ผใหญกชวยสนบสนนสงอาวธใหเพราะตกนเปนมรดกตกทอดมาตงแตรนพอโชคดทเราเปนครสอนศาสนาอย๒ทคอหม๒และหม๓แตเราอยตรงกลางเรากบอกวาอยานะตองคยกนกอนเขากเชอเพราะเราเปนครของเขา “หลงจากนนกสอนมาเรอยมลกดวยกน๔คนทำประมงขนาดเลกหากนเองเปนหลก หาไปหามานานนำมาเลเซยกปดและนานนำเมองไทยกไมมอะไรใหหาแลวกเลยหยด ถามวาสอนศาสนาสปดาหละ๒วนวนละ๑๐๐บาทพอเลยงครอบครวไหมกพออยได เพราะขาวสารเอาจากบานพอตา สวนปลากไปจบตอนกลางคนยงไดเขารวมโครงการฯสงเสรมใหปลกผกกนเองยงสบายเลย “จากการจดคายอบรมคณธรรมและจรยธรรมครงท๑เราไดกลมเยาวชนมา๒พวกคอนำขนกบนำใส นำขนหมายถงกลมเยาวชนทอยในภาวะเสยงสวนนำใสคอเดกทมการศกษา ไดไปเรยนขางนอกแลวจบมารวมกน ใชดนตรเปนสอกลาง เพราะเรา
��
ฟนเฟองชนลาสดทใชเวลาหมนเหวยงหาเพอนรวมทางอยนาน เรมจากรวมตวของชาวบานหม๑เพอชวยกนดแลแหลงทำมาหากนของตนเองหลงจากปลอยใหทรพยากรในทองถนถกคนนอกเขามาเอาไปอยางไมเหลยวแลจนกระทงไดเขามารวมขบเคลอนในโครงการฯดวยความหวงทจะชวยกนถงโถมโหมแรงไฟใหกบการทำงานพฒนาชมชนใหลกโชตชวงและยงยนอยางทไมเคยมมากอน “สมยกอนตรงนปดำเยอะแยะ เดกๆ กมอาชพจบปดำ เวลาโรงเรยนปดกมากนแตสมยนไมมแลวจงเกดแนวคดในการอนรกษฟนฟโดยเกบเบยกนเองคนละ๒๐๐บาทหรอใครมกำลงเทาไหรกชวยกนเอาเงนไปซอไมไผไมตางๆมาสรางใหพนทตรงนเปนจดเรยนรจดชมปะการงและพนทอนรกษปบนพนท๑ไรและใหนำไมมาคนละเมตรเพอมาเขยนปายแสดงเขตอนรกษฯรอบบรเวณซงคาดวาจะเสรจในอก๓เดอนขางหนาน “ดวยแนวคดของกลมจะสรางความยงยนยาวนานเพราะเราเปนชาวประมงหากนตรงนอยแลวถาเราชวยกนคนในหมบานชวยกนทำกจะมปเยอะมากแตถาเราไมทำเปนตวอยางใหเขาดกอนวาทำอยางไรเลยงอยางไรเขากไมรนคอตนแบบทจะบอกใหชาวบานรวาปทมไขเราอยาไปกนนะเอามาฝากไวทนพอไขมนออกแลวกเอาตวแมมนคนธรรมชาตไปไมใชคนลงทอง “ไดเหนกจกรรมดๆหลายอยางในโครงการฯจงเกดแนวคดวาถากลมไดเขามารวมทำงานดวยชวยกนตรงน จะเปนแนวรวมทกวางขน และจะไดผลมากขน ซงโครงการฯกไดเสรมความรกบใหพวกเราโดยพาไปศกษาดงานทตำบลตำมะลงไดเหนเขาจดการทรพยากรธรรมชาต แลวเรากนำความรนนมาสรางจดเรยนรตรงนซงแมไมมงบประมาณเรากตองทำเพราะถาไมมจดเรยนรกจะไมมใครมาเรยนมาสอนเราจงตองเขมแขงดวยตวเราเองกอน”บงหมาดฮะหมาดมสตนประธานกลมฯกลาวดวยนำเสยงราบเรยบแตมนคงดวยสายตาทเตมไปดวยประกายแหงความหวง
ฟรกร(ซายสด)และสมาชกกลมเยาวชนตนกลาตะวนหรอกลมนำขนทวนนมเสยงดนตรหลอเลยงชวตและความคดชวยพลกผนความรสกนกคดของชมชนในอดตทมกมองเยาวชนนนชอบมวสมใหกาวมาเปนตวแทนเพอสบทอดงานพฒนาชมชนตอไปในอนาคต
มองวาเดกหลายคนทตดยาเสพตดจะระบายออกดวยเสยงเพลงถาจะใหเดกเขาสเหราจะไมเขาเราตองลอมไวกอนตองตกเบดกอนโดยใชเหยอและเหยอกคอเสยงเพลงเอานำขนกบนำใสมาปะทะกนบนเวทดนตรนำใสกรองเพลงอนาชดสวนนำขนกเอาเสยงเพลงของคาราบาวหรออะไรกแลวแตอยากเลนอะไรกขนไปเลนทำใหชมชนไดกลมแกนนำเยาวชนขนมากลมหนงทคอยทำกจกรรมตอเนองมาถงปจจบนและเดกกลมนกเขาใจวาปตท.กำลงทำอะไรอย “ไมเหนอยไมเคยทอถาเรองเศรษฐกจพอเพยงไมทอทบานจะเปดดในหลวงตลอดและถาไมมคนในครอบครวกทำไมไดเพราะผมไมมรายไดมแคตนยาง๕๐ตนรายไดวนหนง๗๐บาทเราจะไปทำงานอนไมไดเพราะเราทำงานใหชมชน ตองใหลกเมยเปนกำลงใจสนบสนนลกตวเลกสดออกไปเรยนตางตำบลยงมาเกบผกทบานเอาไปใหกบครอบครวทตวเองอาศยอยดวยทำกนเพอลดคาใชจายคนนองทกำลงเรมเรยนวทยาลยชมชนตอนนกทำสมตำขายเพอเกบเปนทนไวเรยนไมตองขอพอแมลกชายฟรกรทเมอกอนออกทะเลเดยวนกลบมาทำงานทบาน เพราะวามอะไรใหทำอยแบบเรยบๆงายๆแลวกมาชวยงานชมชน”
การเดนทางมา(ทไมธรรมดา)
ของกลมตกเบด
��
ขอสงเกตอยางหน งจากการมาเยอนตำบลตนหยงโปในครงนคอ เรามองไมเหนเตาเผาถาน๒๐๐ลตรไมเหนเตาชวมวลไมเหนโรงปยนำปยหมกอยางเดนชดนกรวมทงไมมกงหนลมทงทอยรมทะเลไมมโรงเพาะเหดและแอบคดในใจวาเขาคงมอยแคไมไดเอามาโชวใหดเทานน ซงเปนความเขาใจทผดถนดเมอไดยงคำถามไมตายไมสดทายวา“อะไรคอความสำเรจของตนหยงโป ณ เวลาน...?” เจะฆอสมานตอบทนททนใดวา... “กอนหนานเคยมคนถามวารปธรรมความสำเรจคออะไร เหมอนตำบลอนไหม มนตอบไมถกวาคออะไรถาเรองกาซชวภาพนนกไมเกดเพราะไมไดขยายไปไหนแตกำลงเรมตนยางกาวกำลงโตเปนการเรยนรจงไมมใหเหนเหมอนตำบลอนแตสงทเปนความภมใจของตำบลตนหยงโปคอเราสามารถดงคนมารวมตามเจตนารมณทตองการหลอมคนใหไดเปนนามธรรมทจบตองไมได แตสมผสไดจากการพดคยแลกเปลยนกน ดวยฐานความคดทวาเปนคนทเรมโตตามหลกศาสนาทกลาวไววาอยาลำพองและอยาภมใจในสงทมนมากเกนไป “วนนเราไดสรางคนจรงๆสรางครวเรอนอาสาสรางคนตนแบบและสรางเยาวชนมาบรณาการกนนำความรในตำแหนงตางๆทงอบต.และโครงการตางๆมาเชอมโยงกนแลวนำมาปฏบตในหมบานใหเหนเปนรปธรรมทสำคญเขาทำตวเองใหเปนตนแบบถายทอดไปสเยาวชนอยางเมอวานน(๑๕กรกฎาคม๒๕๕๓)มเดกจาก๖โรงเรยนในจงหวดสตลเขามาเปนสตาฟจดคายฯโดยมครแอนซงเปนลกศษยของผมคอยเปน
พเลยงสวนเยาวชนกลมนคอเยาวชนตนหยงโปทเคยผานคายอบรมคณธรรมและจรยธรรมมาแลว เปนกลมนำใสทไปเรยนตอนอกตำบลสวนกลมนำขนกจะมาชวยวางแผนและลงแรงเปนหลกเรากภมใจทเหนเขามาตอบแทนคนชมชน “ถาพนฐานของคนดงานอนกจะดปากจะอยไดจะมความรกขนมาและทมเยาวชนนกเคยปลกปามารอบเกาะเราพาไปปลกปาปลกหญาแฝกเพอสรางคนเพราะเรามองจากศาสดาศาสดาสรางคนมา๒๓ปเราเอาขนตอนนมาบรณาการกบเศรษฐกจพอเพยงของในหลวงสรางคนตองมความพอเพยงอยาโลภมากอยาหยงยะโสอยารษยารกธรรมชาตรกสงแวดลอมทงหมดทพระเจาใหมานนเราตองเปนคนรกษาและตองใหความสำคญ “ทรพยากรทสำคญทสดคอมนษย เราสรางขนมาแลวอยางทพระเจากลาวไววาเราไดสรางเจามาดวยความประเสรฐและสวยงามทสดตอไปเรากจะนำกระบวนการและหลกคำสอนมาบรณาการ” ในบางครง...ความสำเรจกไมสามารถวดกนไดดวยปรมาณของสงของหรอสงกอสรางใดๆ เพราะสญชาตญาณความเปนมนษย ผซงดำรงอยอยางพอเพยงดวยจตสำนกอนบรสทธไมเบยดเบยนกนและเปนทพงพงใหแกกนตามหลกศาสนาของทกศาสนานนจกมคาสงยงกวาเงนตราสกลใดในโลกน ขณะทการเดนทางครงใหมของตำบลตนหยงโปเพงเรมตนแตการดำเนนโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงกำลงจะสนสดลง...!
๙...สำคญของตนหยงโป
��
“ตงแตงานเฉลมพระเกยรตเมอวนท๙มถนายน๒๕๔๙ไดเหนในหลวงทรงโบกพระหตถรสกภมใจมากตงแตนนมาเวลาไปประชมทไหนผมจะใสเสอสเหลองตลอดเพราะเรารกในหลวงเปนรางวลชวตเมอกอนไปรบโลหจากสมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถทตำหนกทกษณราชนเวศนในฐานะอหมามดเดนประจำตำบลครงนจะไดรบเสดจสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯดใจมาก “ตอนนรสกเปนเจาของรสกเปนเจาของตงแตเหนโฆษณาของปตท.ทมเดกนงบนสายรงหลงจากนนกเหนครอบครวนองแปมทางโทรทศนนนกพวกเราโอใชเลย”
เจะฆอสมานหมนยามนประธานคณะกรรมการโครงการฯตำบลตนหยงโป
“มนเปนการปลกกระแสคนระดบชมชนไดมโอกาสขนไปเขาภมใจและอยากไปมากเขาภมใจในสงเขาทำนแหละคอความชดเจนและสอไดชวยปลกกระแสใหกบชมชนมากโดยเฉพาะโฆษณาทางโทรทศนเพราะสงทชาวบานทำกนมากอนหนานสวนใหญเขาบอกไมถกวาเขาทำอะไรเพออะไรบอกไมไดพอเหนโฆษณากใชเลยทำแบบนนแหละ และเรมมคนมาถามมากขน ทำใหมโอกาสไดพดคยกนมากขนเพราะกอนหนานคำวาพอเพยงมนจบตองไมไดการสรางคนกบอกไมไดวาสรางอยางไรแตตอนนทตนหยงโปสรางไปแลว๔รน “ทตนหยงโปเขาภมใจนองแปมรชดาบญแกวมากเลยเพราะแปมเคยเปนเจาหนาทของทนและในมมมองของคนทนจะมองวาแปมนนนาสงสาร เพราะตองดแลตำบลเกาะสาหรายและตนหยงโปพอกลบขนจากเกาะสาหรายนรองไหทกครง สะบกสะบอม มาถงบานนกโทรมทกทแลวพอมาเหนในโฆษณาทางโทรทศนเหนในจดหมายขาวกดใจ”
พออยนรไอนนนทพพฒนเจาหนาทฯภาคใต
“หลายโครงการเรายงทำไมเสรจ อยางธนาคารปดำทรวมกบกลมตกเบดกจะมทมเยาวชนและคณะทำงานในโครงการฯเขาไปชวยทำงานตอไมมปตท.กไมเปนไรแลวตอไปนจะเปนเรองของเราแลว”เจะฆอสมานยนยนหนกแนน สวนพยะหแมจะเปนคนนอกชมชนแตกไมยอมแพแมจะตวเลกนดเดยว “ตอนนเรามเงนออมเปนกระปกออมของปตท.และครวเรอนอาสาชวยกนออมเพอเปนเงนสวนกลางสำรองไวโดยมความคดวาจะทำศาลาพอเพยงใหเปนสหกรณมรานคาขายผลตผลของชมชนเพราะตองการความยงยนในระดบหนงเราไมตองรอใหหนวยงานเขามาชวยเหลอเราตองพงตนเองกอนซงขณะนเรามสมาชก๔๕คนทเหนยวแนนมนคงเพราะนคอขาประจำ” บทสรปของการเดนทางครงใหมของตำบลตนหยงโปนนอยในบอกเลาของทกคนทชวยกนเตมเตมในทสงทชมชนเคยมแตบางครงกลมเลอนและทำตกหลนหายกนไปบาง และไมมใครสามารถสรางพลงอนยงใหญของชมชนไดนอกจากตวชมชนเอง รวมทงหนวยงานหรอองคกรทพยายามใสโครงการฯเขามาโดยคำนงถงสภาพและปจจยแวดลอมของชมชนดงวาปรบมอขางเดยวนนจะดงไดอยางไรการบรณาการรวมกนระหวางคนชมชนหนวยงานและโครงการตางๆมาถายทอดแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนในลกษณะของภาคเครอขาย ททกคนตองเสยสละมองขามประโยชนสวนตนและตงประโยชนสวนรวมของชมชนคอเปาหมายสำคญของงานพฒนาชมชนจงจะสำเรจลลวงได เมอการสมภาษณสนสดลงการเดนทางระยะทางไกลเพอกลบกรงเทพฯของผมกเรมตนอกครงและระหวางการเดนทางนนไดเกดคำถามแบบหยกแกมหยอกขนในใจทสามารถชวยผอนคลายความเมอยลาในบางขณะไดวา“งานเฉลมพระเกยรตฯ ปลายเดอนสงหาคมน โตะครอสมานจะใสเสอสอะไรมารวมงานนา” คดไปคดมาจนหาคำตอบใหกบตวเองไดวา“ไมวาจะใสสอะไร เรากคอคนไทย และรกในหลวงเหมอนกน”
รวมพลงทวไทยเทดไทองคราชนยมหศจรรยความพอเพยง
ขอมลเพมเตม: นางนรยะฮ นยเดน (ยะห) เจาหนาทประจำตำบลตนหยงโป
โทร. ๐๘ ๓๖๕๙ ๕๐๓๙ E-mail: [email protected]
��
มมหนงของชมชนเมองทอยไมไกลจากกรงเทพฯเพยง๑๕กโลเมตรในขณะทเยาวชนไทยสวนใหญมงหนาเขาหารานอนเตอรเนททจายเพยง๑๕บาทกสนกและเยนไดแบบเตมชวโมงนน ยงมเยาวชนอกกลมหนงรวมตวทำอะไรหลายอยางทตนเองสนใจจนเกดทกษะทหลากหลายและเมอชมชนไดเขารวมกบโครงการรกษปา สรางคน ๘๔ ตำบล วถพอเพยงประกายความเกงกลาและสามารถไดนำเยาวชนเหลานเขามาตอยอดการเรยนรและบรณาการทกษะความรตางๆหลอหลอมเปน“เครอขายเดกเยาวชนบางหวเสอ”เมอวนท๗กมภาพนธ๒๕๕๓ซงประกอบดวย๕กลมคอ
๑. กลมกฬา เรมอยางไมเปนทางการเมอป๒๕๒๓โดยโคชหมงสมานภพยอมซงเปนทรจกกนในวงการฟตซอลและฟตบอลจงหวดสมทรปราการไดสานฝนของตนเองจากวยเยาวทนงมองลอดตาขายจากหลงโกลดผใหญเตะบอลในสนามวดบางหวเสอจนเตบใหญจงเปดโอกาสใหเดกเยาวชนไดใชพนทใชกฬามาพฒนาเยาวชนใหหางไกลยาเสพตดเปดฝกอบรมฟตบอลและสงเยาวชนเขาแขงขนเรอยมาตงแตตนเองอาย๑๙ปจนถงปจจบนสามารถควารางวลมามากมายแตนนไมใชเปาหมายสงสดเพราะวา... “เดกเยาวชนทไปไดไกลในกลมมหลายคน แตคำวาไกลนนไมเทากบการทเขาเปนคนดของสงคม”โคชหมงมองไปไกลกวาแคเกมการแขงขน
๒.กลมดนตรไทยหากพดถงดนตรไทยในตำบลบางหวเสอทกคนตองนกถงกำนนบญสงกอนทรพยผสบทอดวชาจากบดามากวา๑๐๐ปโดยเครองดนตรชนแรกทเลนตอนอาย๑๒ปคอฆองไทยวงใหญและเรมออกงานกบวงผใหญเมออายได ๑๓ ป ฝกฝนเรอยมาจนไดเปนผใหญและกำนนในเวลาตอมา จงเกดแรงบนดาลใจทอยากจะถายทอดวชาความรใหกบคนรนหลง ทงทโรงเรยนวดบางหวเสอ โรงเรยนเตรยมอดมศกษานอมเกลาสมทรปราการและผทสนใจกอนจะมาใชชวตอยางมความสขกบการสอนใหก บเยาวชนทบานของตนเองในปจจบน ๓. กลมดนตรสากล“84Beliefinself”ป๒๕๕๐คณะกรรมการชมชน ๑๒บ.บ.น.พฒนา หม ๑๒ และตวแทนกลม อสม. รวมตวกนจดทำแผนสงเสรมงานพฒนาชมชนและเขาฝกอบรมเชงปฏบตการการเขยนแผนงานโครงการกบเทศบาลเมองปเจาสมงพราย และหนงในหลายแผนงานนนคอ แผนงานพฒนากลมเดกเยาวชนดานดนตรสากล เพอสรางความสามคคใชเวลาวางใหเปนประโยชนลดปญหายาเสพตดฯลฯซงไดดำเนนการตอยอดมาจนถงปจจบน
โครงการอยดมสของคการบรหารสวนจงหวดสมทรปราการ(อบจ.)เขามาสนบสนนดานอปกรณและดำเนนการฝกอบรมโดยนายประสทธจนทาเทพผมความรดานดนตรภายในชมชน โครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงเขามาตอยอดในป ๒๕๕๑ ชวยยกระดบการเรยนรเขาสเครอขายเดกเยาวชนของตำบลหนนเสรมระบบระเบยบการบรหารจดการกลม ปรบปรงหองเรยนสงเสรมใหเกดครอาสาจากชมชน โดยนายวลลภกอนทรพยหรอ“ครหม”ทมาชวยฝกทกษะการเลน
��
เพาะตนกลา
๕กลม๕สไตลเครอขายเดกเยาวชนบางหวเสอ
ขอมลเพมเตม: นายธต ภทรสทธกฤษ (ต) เจาหนาทโครงการฯ ภาคกลางโทร. ๐๘ ๔๖๔๙ ๔๑๐๗ E-mail: [email protected],
ดนตร และทฤษฎดนตร จนสามารถออกแสดงในงานตางๆ ทงงานวฒนธรรมประเพณประจำตำบลงานอาหารดเจดยหนาวดงานสงกรานตงานทอดกฐนและงานความหลากหลายทางชวภาพคอชวต(CSRDays)และงานมหกรรมความพอเพยงภาคกลางณตำบลปาขะเปนตน ๔. กลมนาฎศลป-แดนเซอร ครแดง สนทนาบรชย แกนนำกลมนาฏศลป หนงในคณะกรรมการโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงตำบลบางหวเสอ และครพเศษชนประถม โรงเรยนวดบางหวเสอ กบแนวคดในการสบทอดงานศลปะการแสดงเพออนรกษศลปวฒนธรรมของชมชนจงเรมรวมกลมเดกทมความสนใจมาฝกอบรม เมอไดเขารวมโครงการฯในฐานะครวเรอนอาสาไดมาเรยนรการพงพาตนเอง จนเปนสมาชกกลมวสาหกจนวดแผนไทย และไดนำกล มนาฎศลป-แดนเซอรเขารวมโครงการฯเพอตอยอดพฒนาและรวมเปน๑ในเครอขายเดกเยาวชนตำบลบางหวเสอ ๕.กลมเดกดรกการออมดวยความเขมแขงของเครอขายออมทรพยสำโรงใตเปนทนเดมจงเกดการตอยอดแนวคดสกลมเยาวชนในโครงการ/กลมเดกดรกการออม ของกลมออมทรพยแสงทองแสงธรรมเปนการระดมทนจากพอแมของเดกมาถอหน หนละ๑๐บาทและสรางความภมใจใหเดกโดยเชญผปกครองเขามารวมปรกษาหารอ เพอสรางนสยการออมใหเหมอนกบการแขงขนทำความดแขงกนออม และมงไปสการเปลยนพฤตกรรมในการบรโภคและรจกวางแผนใชจาย ปจจบนกลมเดกดรกการออมมยอดออมรวมกวา๓๐๐,๐๐๐ บาท และไดรบความไววางใจจากคณะทำงานโครงการฯ โอนมอบกองทนสวสดการเดกเยาวชน ๖๐,๐๐๐ บาท เพอดำเนนงานและจดสรรผลกำไรใหกบทกกลมในเครอขายเดกเยาวชนบางหวเสอตอไป
๕ กล มเดกในตำบลบางหวเสออาจจะดไมแตกตางจากกลมเดกในชมชนอนๆทแบงเปนกลมเปนกกเปนกวนแตทแตกตางอยางเดนชดคอการรวมตวของทง๕กลมเพอรวมกนทำงานพฒนาชมชนอยางรวมกนเดนรณรงคกระตนจตสำนกอนรกษประหยดพลงงานภายในชมชน ทสรางพลงและความชนชมใหกบพอแมพนองในตำบลบางหวเสอไมใชนอย
��
ถนนกนางแอน แดนเกาะส เกาะหา ทะเลฟาสวยงาม นกนำเกาะโคบ โอบลอมเขาชน หลากพนธสตวนำ คอนาม...เกาะหมาก
คำขวญของตำบลเกาะหมากทเราไดยนกนคนหและยงคงรกษาสภาพวถชวตดงเดมไวเปนอยางด ทงนเกาะหมากเปนเพยงเกาะเลกๆเกาะหนงต งอย ในทะเลสาบสงขลาตอนใน นกทองเท ยวหลายคนมาเท ยวท น เพ อศกษาประวต ศาสตรภมปญญาสมผสวถชวตทองถนรวมทงความหลากหลายทางดานทรพยากร“ชมรมการจดการทรพยากร
เปดกะบานสานฝนปนความร
คคนเกาะหมากศราณชชวย
เจาหนาทประจำตำบล
ชวภาพชมชนเกาะหมาก”ถอเปนกลมองคกรชาวบานทเกดโดยธรรมชาตทำงานดวยจตอาสาเพอพฒนาชมชนอนเปนถนฐานบานเกดเรมจากคน๑๐คนทเคยผานประสบการณดานงานพฒนาและเคยรวมงานกบหนวยงานหรอกลมองคกรเอกชนทเขามาทำงานในชมชนไดชวยกนฟนฟวถของชมชน จนไดมโอกาสเขารวมโครงการรกษปาสรางคน๘๔ ตำบล วถพอเพยง ในป ๒๕๕๒ ถอเปนความโชคดของตำบลทไดรบการคดเลอกเปนสวนหนงอกท งกล มแกนนำตางกอยากเกบเก ยวเร องราวความรของตำบลทสงสมมากอนหนานมาถายทอดสคนรนใหมใหชวยกนสบสานตอไป ป๒๕๕๓พวกเราแกนนำไดจดทำแผนงานทเนนการศกษาหาความรการพฒนาศกยภาพกลมแกนนำและกลมเยาวชน รวมถงการสรางจดเรยนรสวนสมนไพรราคาถก(แตคณภาพคบแกว)สวนแผนงานทสำคญคอ การศกษาเรองราวประวตศาสตรตำบลทไดนำองคความรไปปรบใชกบการดำเนนชวตในปจจบนไดจรง
�0
หลงเวท
พวกเราแกนนำต งใจทำแผนงานน เพ อนำเรองราวตางๆมาจดทำเปน“ชดองคความร”บรรจใน“หลกสตรชมชน” เพอชมชน โดยมการดงผรและกลมเยาวชนมารวมกระบวนการ เพอใหไดขอมลทสมบรณทสดดวยทมงาน๙คนชวยกนเกบขอมลมาอยางตอเนองและตงใจ ขนตอนการเกบขอมล ขนท ๑ ศกษาขอมลมอสอง เพ อเปนการ ทบทวนและตอยอดขอมล ขนท ๒ จดเวทแบบตงวงคยธรรมชาต โดยม การจดบนทก พรอมบนทกเสยงเพอ ปองกนการตกหลนของขอมลสำคญ ขนท ๓ ลงพนทคนหาผรตามหมบานโดยการ สมภาษณและจดบนทก ขนท ๔ คนหาขอมลอางองจากวารสารเอกสาร ตางๆ กระบวนการทำงานเหลาน ไมมคาตอบแทนและใชเวลานานกวา๒เดอนฟงดอาจจะรสกวานานเหลอเกน แตเงอนไขของเวลา และภยธรรมชาตทำใหเราไมสามารถกำหนดได แตในทสดพวกเราแกนนำทกคนตางกปลมปตกบชดขอมลทไดมาดวยนำพรรคนำแรง จนคลอดออกมาเปนเอกสารหนงชดทจดประเภทเปนหมวดหมเพอความสะดวกในการนำไปผลตเอกสารเพอการเรยนการสอนเชนประวตศาสตรชมชนการประกอบอาชพประมงการทำอาหารการเลยงสตวภมปญญาทองถนปราชญชมชนสมนไพรทรพยากรรวมถงศลปะศลปนพนบาน
นอกจากนเราไมไดมแตขอมลทเปนแคเอกสารแตเรามเจาของเรองราวทวนนสามารถเปนวทยากรถายทอดเรองราวใหแกผสนใจไดตลอดเวลา ปจจบนเรามการยกระดบพฒนาจดเรยนรสวนสมนไพรราคาถกใหเปน“ศนย๘๔เรยนรสมนไพรภมปญญาทองถนวถพอเพยงตำบลเกาะหมาก”เพอใชเปนสถานทในการสรางคนสรางการเรยนรใหกบชมชนโดยจดการเรยนการสอนเปนประจำทกเสาร-อาทตยมกจกรรมหมนเวยนเปลยนกนไปตามวทยากรทเขามาชวยถายทอดความรเชนการแกะหนงตะลงเปนตน จากจดเรมตนของกลมคนเลกๆเพยงแค๑๐คนนำไปสเรองราวความเปลยนแปลงของชมชนทมคนเขามารวมเดนทางกวา๑๐๐คนและยงเพมขนเรอยๆพรอมกบภาคเครอขายทงทหารปปส.สสส.กศน.โรงเรยน นกศกษา ฯลฯ ทแวะเวยนเขามาศกษาหาความรพรอมสนบสนนเพมเตมความรใหมๆใหกบพวกเราอยางตอเนอง และกำลงทสำคญคอปตท.ทเขามามบทบาทในการสรางคนโดยใชกระบวนการเตมความรพฒนาจตใจคนตำบลเกาะหมาก และหลอมรวมคนดวยเรองราวของความด จากจดเรมตนทด มคนนำไปเปนแบบอยางสานตอแนวคดอยางทพวกเราแกนนำโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงตำบลเกาะหมาก... กำลงทำใหดอยใหเหน...!
ขอมลเพมเตม: นางสาวศราณ ชชวย เจาหนาทประจำตำบลเกาะหมาก
อำเภอปากพะยน จงหวดพทลงโทร. ๐๘ ๗๒๘๕ ๘๓๔๐ E-mail : [email protected]
��
นทรรศการ “Know-How ชาวนา นกคนควาแหงทองทง”ณมวเซยมสยามทจดมาตงแตวนท๑๒พฤษภาคมยาวไปจนถงวนท๒๕กนยายน๒๕๕๔นนไดเนรมตแปลงนาขาวมาไวในกลางเมอง พรอมจดแสดงขนตอนการปลกเครองมอเครองใชและความรภมปญญาของชาวนาไทย โดยหนงในเครองไมเครองมอทไดรบความสนใจจากเดกเลกเดกโตเปนพเศษรวมทงผใหญอยางเราๆนนกคอ“ระหด” ระหด เปนเครองชกนำหรอวดนำ ทำจากไมลกษณะเปนรางใชมอหมนใชเทาถบหรอปจจบนกใชพวงกบจกรยานปนผอนแรงไดอกทางหนง ดวยความโบราณของเทคโนโลยจากอดตแตยงคงความขลงไวนสามารถสรางมลคาใหกบภมปญญาและฝมอเชงชางไดไมนอย เพราะจะปลอยทงใหหายไปจากวถชวตเสยเลยกนาเสยดาย ประกอบกบยคขาวยากหมากแพง นำมนกแพง เทคโนโลยของระหดจงนาจะเปนทางออกทางหนงททรงคณคาไมใชนอยประมาณวาเกาแตเจง
ปฏบตการตามลาระหดของจรงจงเรมขนทงในโลกเสมอนจรง(อนเทอรเนต)และตามทองทง... ถอเปนโชคดทยงมอกหลายคนเหนคณคาและคณงามความดของระหดทกำลงจะเลอนหาย ไดถอดแบบโครงสรางตามหลกวชาการออกมาเปนแบบแปลนแจกจายใหกบผสนใจในเวบไซดwww.gotoknow.org/blog/100thousandrains/323997โดยใชชอวา “บนทกของฝนแสนหา» ระหดวดนำของพอกบหงหอยทหายไป” อกดานหนงในโลกแหงความจรงบนถนนธนบร-ปากทอ ชวงรอยตอของจงหวดสมทรสาครและสมทรสงครามทถกขนาบขางดวยนาเกลอททเคยมกงหนลมสขาวหมนสะบดชกระหดวดนำทำงานคกนดงครกทมอาจแยกจากกนไดแตวนนแทบไมหลงเหลอใหไดเหน ลงสราง หน งในเจาของนาเกลอท ยงคงใชกงหนลมชกระหดวดนำทผมไดมโอกาสพดคยดวยเลาใหฟงวา เด ยวนเขาหนไปใชเคร องปมนำกนหมดแลว เครองละไมกพนบาท ใชงาย ใชสะดวก
ระหด(เกอบราง)กลางนาเกลอ
��
ไมตองดแลแตไมประหยดเพราะตองใชนำมนเปนเชอเพลง สวนของลงใชกงหนลมชกระหดกไมตองเสยเงนคานำมนสกบาท แตคาตวระหดซอขายกนแถวบานแพว จงหวดราชบร ประมาณหลกหมนชนสวนตางๆ กมแยกขาย อยางใบพายพรอมสลกอนละ๕๐บาทเทานนสวนกงหนลมนนลงทำเองไดแตกตองดแลกนนดหนอย ไมไดทนไดคดคำนวณบวกลบคณหารคาตวรวมตนทนวาแบบไหนจะถกจะประหยดกวาน นผมกเดนมงตรงเขาไปหา เพอขอถายรปลงสรางกบ
กงหนลมและระหด“ลงชวยกางใบใหดหนอยไดไหม” “ไดส...แตกางแค๔ใบนะลมมนแรง”ลงตอบพรอมกบกางใบอยางทะมดทะแมง และเสยงผาใบของกงหนลมกดงพลบๆ พรอมกบระหดวดนำดงเปนจงหวะความรสกทแรกนนฟงดนากลวแตอกดานของความรสกนนบอกวา... ครกคนชางทรงพลงเสยเหลอเกน
สวนประกอบของระหดวดนำ ๑.โครงรางของระหด ๒.โซระหด ๓.ลอขดโซระหด ๔.ลอตาม
��
ฟงชออาจสยองแตถาดตรงสาระจะเหนประโยชนเหลอหลาย “หลมพอเพยง” เปนแนวคดแบบบรณาการบรหารจดการใหมกนมใชแบบประหยดทนประหยดเวลา วธการทำหลมพอเพยง คอการปลกพชหลายอยางในหลมเดยว หลมทวานไมไดมสภาพเปนหลมลกๆแตเปนการปลกพชเปนกลมขนาดทนาลองทำคอขนาดเสนผานศนยกลาง ๑ เมตร อนนวากนถงคนทอยากจะทดลองสกหลมหน งแบบขำๆ กอนแตสำหรบคนทมพนทวางเพอเตรยมไวปลกพชกนาจะทำหลายหลมหนอย ขนาดทกำลงพอแรง คอขนาดกวาง๘๐-๑๐๐เซนตเมตรจะทำวงกลมหรอสเหล ยมเปนลอกกได ระหวางหางระหวางหลม๔x๔เมตรถามพนท๑ไรจะได๑๐๐หลมหรอถาไมมทเปนผน กสรางหลมไวตามหวไรปลายนามมบานหลงครวขอบบอนำรมทางเดนไดหมด ทเรยกวาหลมพอเพยงกคอวธการบรหารจดการสงทอย ในหลม เร มจากเตรยมพนทตามขนาดทกำหนด แลวกปลกหญาแฝกเปนรปวงกลมหรอเปน
ลอกสเหลยม จากนนกปลกไมในหลมน ลงไดถง๔-๕ ประเภทในหลมเดยว เพอลดภาระการรดนำปลกซำและเกอตอการกำจดศตรพชเพราะใหทกอยางเกอกลกนเอง ตนไมทจะปลกในหลมแบงเปน๕ประเภท ๑. ไมพเลยง เปนไมทใหรมเงา เกบนำ เกบความช นโดยเฉพาะชวงรอนหรอหนาแลง เชนกลวยนำวากลวยหอมควรปลกทางทศตะวนตกเพราะชวยบงแสงชวงบายทอากาศรอนจดเปนพเลยงใหพชทไมชอบแดงจดมากไดกลวยเครอแรกเมอปลก๑ปกตดทงปลอยใหหนอใหมทำงาน ๒.ไมฉลาดเปนไมขามปเปนไมทเอาตวรอดไดดเกบผลไดนานพอสมควรเชนชะอมผกหวานมะละกอผกตวผกเมกเรมเกบกนไดตงแต๑เดอนไปเรอยๆ ๓. ไมปญญาออนหรอไมรายวน เปนไมลมลกปลกงายตายเรวตองคอยปลกใหมดแลรดนำทกวนแตเกบผลไดเรวไดทกวนเชนพรกมะเขอกระเพราโหระพา ตะไคร ขา ฟกทอง แตงไทย แตงกวาผกบงจนคะนาฯลฯเรมเกบกนไดตงแต๑๕วน
หลมพอเพยงทมแฝกสยาม
��
มหศจรรยหญาแฝก
กศลบายททำใหพชหลกทตองการปลก เชน ไมผลยนตนไมปายนตนเจรญเตบโตและมโอกาสรอดสงเพราะผปลกจะคอยหวงใย มนดแล ทำใหพชหลกดงกลาวเจรญเตบโตดกวาปกตอกดวย และหากพชชนดใดชนดหนงจะเบยดเบยนพชอนมากเกนไปกคอยควบคมใหเหมาะสม ตดแตงทรงพม จดพชหรอเถาเลอยใหเหมาะสมสำหรบพชพเลยงกไมตองมากในหนงหลมปลกกลวยเพยง๑-๒ตนเทานนคอตนทกำลงใหเครออกหนงตนสำรองไวสำหรบเครอตอไปนอกนนใหขดหนอไปขายหรอไปปลกทอน สำหรบการปลกแฝกรอบโคนตนมกจะมคำถามจากเกษตรกรทเพงเรมรจกหญาแฝกวาถาปลกแฝกลอมตนไมหลก(ไมวาจะอยในรปแบบหลมพอเพยงหรอไมเดยวกตาม) แลวรากแฝกจะไมแยงอาหารจากพชหลกหรอ? ดวยหลกธรรมชาต แฝกกตองการอาหารตองการนำตองการปยเหมอนพชอนๆดงนนทกอยางทใหพชหลกแฝกกไดดวยแตสงทแฝก“คนให”กบพชทอยใกลเคยงนนมากมายกวาทแฝกรบไปนนคอรากแฝกทสานเปนรางแหในแนวดงชวยยดดนใหคงรปเปรยบเสมอนกระถางธรรมชาต ปมรากแฝกทมไมโครไรซาและจลนทรยทมประโยชน ชวยเพมธาตอาหารในดนชวยดดซบนำในดนไวแทนทซมหายลงใตดนอยางรวดเรว กอแฝกทเบยดชดชวยดกตะกอนดนซงรวมถงปยทใสและใบแฝกทตดมาคลมดนยงชวยรกษาดนใหชมชน ในทสดกยอยสลายกลายเปนปยชนด ลองนกถงวาทำหลมพอเพยงในบานสก๑๐หลมกไมตองเหนอยถอนวชพชประหยดนำประหยดเวลาดแลเพราะดทเดยวครบหมดไมเบอดวยไมเหมอนดพชชนดเดยวแวะเยยมวนละหลมสองหลมทงยงมพชอาหารไวตดสำรบทกมอไมขาด บอกแลว...ชออาจสยองแตถาดตรงสาระจะเหนประโยชนเหลอหลาย
๔. ไมบำนาญ เปนไมผลยนตนใชเวลาปลก๒-๔ปแตเมอใหผลผลตแลวเกบกนเกบขายไดเรอยๆเชนขนนมะมวงมะนาวมะขามกระทอนเงาะทเรยนมงคดยางพาราเปนตนในหลมหนงกเลอกปลกแคประเภทเดยว ๕. ไมมรดก เปนกลมไมใชสอยทอายยน ใชเวลาปลกนาน เกบไวเปนมรดกใหลกหลาน ตดขายกไดสตางคกอนใหญหรอจะเอาไวใชซอมแซมบานกไดเชนประดสกทองยางนาสะเดาพยงชงชนไมพวกนเปนไมใหญใหปลกฝงตรงขามกบตนกลวย แทนทจะตองรดนำตนไมทกตนหลายครงการทำหลมพอเพยงกเหลอการรดนำเพยงคร งเดยวนอกจากนน หวใจหลกของหลมพอเพยงคอ หากปลกไมยนตน ไมวาไมผลหรอไมใชสอย ตองรอไป๓-๑๐ ป หรอมากกวานนกวาจะไดผลผลต แลวระหวางนนจะกนจะอยอยางไร สวนหญาแฝกทเปนเสมอนขอบหลมกจะชวยดกตะกอนดนไมใหไหลออกเวลารดนำเกบกกปยไวใหดวย พนทใตรมเงาหรอบรเวณหลมทมการเตรยมดนใสปยปรบปรงดนรดนำและดแลยงสามารถใชประโยชนไดอกมาก แทนทจะปลอยใหวชพชขนเปนภาระทตองคอยกำจด การปลกพชบางอยางทมกลนเฉพาะชวยไลแมลงศตรพชนอกจากนนยงเปน
สำหรบเกษตรกรทปลกหญาแฝกลอมทรงพมแตไมถนดทำหลมพอเพยงทมพชหลากหลายชนดเพราะตองการพนทดแลพชหลกใหถนดมอหนอยขอแนะนำใหทำ“กระถางหญาแฝก” แ น ว ค ด ก ร ะ ถ า ง ห ญ า แ ฝ กคอการจดการแปลงใหสะอาด เปนระเบยบประหยดเวลาการทำงาน วธการคอเอาขยะอนทรยตางๆ มาสมไวในวงลอมของหญาแฝก จะเปนกงไมใบไมซางขาวโพด อะไรกแลวแตทเปนขยะอนทรยโยนไวในวงลอมนนแหละ เสรจแลวกรดนำหมกสปดาหละคร ง ขยะเหลาน นกจะยอยเปนปย นอกจากน แทบทกบานจะเลยงไกเมอมขยะอยในวงแฝก เมอไกเขาไปขยเขยในกระถางหญาแฝกกถอเปนการกลบกองปยแถมเพมขไกซ งมธาตอาหารพชคอนขางสงเพมความอดมสมบรณใหกบกองปยไดมากขนเปนการทำปยหมกทเรมตนจากปยหมกรจกปรบใชโอกาสและทรพยากรทมใกลตวไดอยางชาญฉลาด ลดการเผาใบไมไดปยบานกสะอาดรนตาดวยการทำงานทเดยว
กระถางหญาแฝก
ขอมลจาก: นายวนชย วงษา ผอำนวยการ สถานพฒนาทดน
พระนครศรอยธยาตองการขอมลเพมเตม ตดตอ
สถานพฒนาทดนพระนครศรอยธยา
๙๒/๒ หม ๒ ตำบลหนตรา อำเภอพระนครศรอยธยา
จงหวดพระนครศรอยธยา ๑๓๐๐๐โทร. ๐๓๕ ๓๔๕ ๘๘๒
โทรสาร ๐๓๕ ๓๔๕ ๘๙๓http://r01.ldd.go.th/aya/
��
ขอมลเพมเตม: วสาหกจชมชนกลมแมบานเกษตรกรบานหยงสตาร
๑๑๖ หม ๗ ตำบลทาขาม อำเภอปะเหลยน จงหวดตรง ๙๒๑๒๐โทร. ๐๗๕ ๒๘๙ ๕๐๐, ๐๗๕ ๒๘๘ ๔๑๖, ๐๘ ๕๖๐๗ ๑๐๑๕
กลมแมบานเกษตรกรหยงสตารกอตงขนในป๒๕๒๕ดวยสมาชกเรมตน๒๕คน(ปจจบนมสมาชก๔๒ คน) ทำกจกรรมกลมมหลายอยาง ทงทำนำยาอเนกประสงคกะปกงแหงปลาเคมแชมพนำยาลางจานแลวนำไปขายตามงานเทศกาลตางๆ กระทงป ๒๕๓๓ ไดมการปรกษาหารอเพอคนหาผลตภณฑหลกอนเปนเอกลกษณของชมชนและสมาชกทกคนลงความเหนรวมกนวาตองเปนนำปลา ดวยเหตท วาสมาชกในกลมท งหมดเปนอสลามและนำปลาตามทองตลาดนนผลตไมถกตองตามขนตอนของอสลามและนคอทมาของ...นำปลาแท๑๐๐%หยงสตาร ดวยความไมเขาใจในวธการผลตนำปลาของสมาชกในชวงเร มตน จงตองเดนทางไปไกลถงจงหวดชลบรเพอเตมความร และนำความรทไดมาประยกตใชกบวตถดบในทองถน โดยเฉพาะปลาททหาไดในทองถนนำมาเปนสวนประกอบหลกสามารถพฒนาวธการผลตใหไดคณภาพและรสชาตเปนทถกปากตดอกตดใจของคนในชมชน ขยายสนอกชมชน ไปควารางวลมากมาย ทงในระดบจงหวดกาวขนไปสระดบภาคและระดบประเทศไดรบเลอกเปนสนคาโอทอป๕ดาวและพฒนาไปสการเปนศนยเรยนรในทสด ปจจบนกล มแมบานเกษตรกรหยงสตารไดรวมเปนสวนหนงของครวเรอนอาสา ในโครงการรกษปาสรางคน๘๔ตำบลวถพอเพยงไดนำความรประสบการณมารวมแลกเปลยนเรยนรกบพนอง๒๐ตำบลในเครอขายรกษปาสรางคนวถพอเพยงภาคใต วนหนาหากใครไดไปเทยวตำบลทาขามอยาลมไปใหถงแหลมหยงสตารเพราะเขาวากนวาหากใครมาไมถงแหลมหยงสตารกเหมอนกบไปไมถงทาขามเพราะทนคอแหลงรวมผลตภณฑเดดๆ ของชมชนทงกงแหงปลาเคมกะป ไตปลาแหงและทสำคญการจะทานอาหารใหอรอยตองใชนำปลาแท ๑๐๐%หยงสตาร แหม...คดถงขาวคลกนำปลาหรอยจงฮ
ตำบลทาขาม อำเภอปะเหลยน จงหวดตรงนอกจากจะเดนเร องของพลงงานทางเลอกแลวยงมผลตภณฑของกลมแมบานเกษตรกรหยงสตารทโดงดงไมแพกน โดยไดรบการการนตคณภาพดวยรางวลชนะเลศอนดบ๑ระดบประเทศและรบโลพระราชทานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาตงแตป๒๕๔๐ โดยผลตภณฑทขนชอลอชาทสดของกลมฯกคอนำปลา...!
��
คดถงขาวคลกนำปลา(ทแท)
ศาลา ”ยา”
เช อว าหลายคนคงเคยไดด ไดเห นโฆษณาชดหนง วาดวยเร องของการทำประกนชวต ชดมนษยเงนเดอนดแลวรสกอยางไร...? ผมตอบไดเลยวาขำเพราะไดเหนคนชกดนชกงอหนาจอดวยโรคสดฮปของคนเมองอยางโรคเบาหวานหรอโรคความดนโลหตสงฯลฯ แต...นมนไมใชชะตากรรมของมนษยทกคนเพราะหลายโรคสามารถปองกนไดโดยเรมจากตนเองกอนอนดบแรก อยางการออกกำลงกายตอนเชารบพลงจากแสงอาทตยเพอสรางภมกนใหกบรางกายแมกระทงตนไมใบหญาเลกๆยงตองการแสงอาทตยแลวนบประสาอะไรกบมนษยผมวฒนธรรมอยางเราๆกไมควรละเวน สวนหลายทานทเปนโรคเบาหวานและความดนโลหตสงทมกจะมาดวยกนเปนแพคคนนกไมควรวตกกงวลจนเกนเหตเมอเขาเดนทางมาหาเราแลวกควรทำความรจกใหสนทชดเชอและอยรวมกนอยางมความสขโดยอาจจะอาศยผชวยทงคณหมอบางคนอาจจะตองพงยาและบางคนเลอกทจะคบหากบสมนไพรทชอวา“ผกเชยงดา” ผกเชยงดาภาษาฮนดเรยกวาGurmarแปลวาผ ฆานำตาล โดยนกวทยาศาสตรไดคนพบวาผกเชยงดามฤทธลดนำตาลในเลอดมาตงแตป ๑๙๒๖และในป ๑๙๘๑ มการยนยนผลการลดนำตาลในเลอดและเพมปรมาณอนซลนในสตวทดลองและในคนอาสาสมครทแขงแรง ซงพบวาผกเชยงดาชวย
นกฆานำตาล..อยหนาบานฟนฟเบตาเซลลของตบออน(อวยวะทสรางอนซลน)และชวยคมนำตาลไดทงในคนทเปนเบาหวาน ชนดtype1และtype2 สำหรบคนปกตทวไปทชอบทานอาหารพวกแปงและนำตาลผกเชยงดากจะชวยใหการเผาผลาญดขนลดการสะสมเปนไขมนในสวนตางๆของรางกายและมรายงานการศกษาวาผกเชยงดาสามารถชวยลดนำหนกไดจรง สวนตำราแพทยแผนไทยระบวาสามารถรกษาโรคไดหลายอยาง ทงแกไข แกแพ แกเบาหวานแกไขสนนบาต(ชกกระตก) โดยวธงายแสนงายตามสไตลบานเรา พอเขาหนาแลงกขดเอารากชวงหนาฝนจะใชเถาและใบ นำมาสบตากแหงบดชงเปนชาดมไดสบายใจ หากใครไมชอบดมชากบดเปนผงบรรจแคปซลไวรบประทาน เหลอกจำหนายเปนรายไดเสรม ผกเชยงดาปลกไมยากครบ ตนไมใหญ ปกชำกขนชวยกนปลกชวยกนดแลทงตนไมทงคนเพอสขภาพท ดกนท วหนา แบบไมตองเสยเงนทองคาหยกคายา ปลอยใหโรงพยาบาลนงตบยงกนไปเพลนๆ
ขอมลเพมเตม: มลนธโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร
โทร ๐๓๗ ๒๑๑ ๒๘๙ www.abhaiherb.comและหนวยปฏบตการวจยเคมสารสนเทศ ภาควชาเคม
คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรโทร. ๐ ๒๕๖๒ ๕๕๕๕ ตอ ๒๑๙๒, ๒๒๕๓ E-mail: [email protected]
��
