คำ�บรรย�ยวช� ก�รจดก�รเชงกลยทธ No.2ศ.ดร.กฤษ เพมทนจตต

ชวงแรกอาจารยพดถง วงจรวฏจกรของเศรษฐกจ ประกอบดวย 4 ชวง คอ

-Expansion การขยายตวทางเศรษฐกจ-Boom เศรษฐกจเจรญเตบโตเตมท-Contraction ค อต ดลบ เชน เศรษฐก จตกต ำาต ดลบในกลาง

ปพ.ศ.2540 เปนรอยละ 13.7 -True คอภาวะทเศรษฐกจตกตำาแบบคงท และตองใชเวลา 2-8 ป กอน

จะฟ น แตญปนประสบภาวะ True เปนเวลา 13 ป และเพงฟ นได 2-3 ปทผานมาเทานน แสดงวาญปนประสบภาวะเศรษฐกจเปนเวลาประมาณ 20 ปแตญปนอยไดเพราะฐานระบบเศรษฐกจของญปนมความเขมแขง

การบรหารกลยทธคอตงคำาถามวาจะบรหารองคการธรกจหรอองคการภาครฐ อยางไรหากตองเผชญหนากบวฏจกรของเศรษฐกจ วงจรชวตของผลตภณฑ วงจรชวตของบรการ หรอวงจรชวตขององคการ ซงเราจะตองวเคราะหใหมความสอดคลองสมพนธกน

คว�มเปนม�ของก�รจดก�รกลยทธในศตวรรษท 1950 บรษทคาเนกและมลนธฟอรดใหทนการวจยกบนก

วจยชอกอรดอนและฮารเวล เพอศกษาวาหลกสตรการบรหารธรกจทสอนในมหาวทยาลยของสหรฐฯเปนอยางไรบาง สงทพบคอการสอนและการบรหารจะเนนการพฒนาความชำานาญเฉพาะดานใหกบนกศกษา ทำาใหนกศกษามความร เฉพาะทาง เชน เกงการตลาดกจะรเรองการตลาดอยางเดยว เกงดานบญชกจะรเร องบญชอยางเดยว

นกวจยทงสองคนจงคดวาควรจะเรยนวชานโยบายธรกจ (Business Policy)เปนวชาทจะชวยฝกฝนใหนกศกษาไดพฒนาความสามารถในการวนจฉยปญหา ตลอดจนการกำาหนดทางเลอกเพอแกไขปญหานนๆ โดยเฉพาะอยางยงการฝกฝนในขณะเรยนตองเอาปญหาทเกดขนจรงมาใชเปนกรณศกษา

วชาดงกลาวมลกษณะบรณาการของวชาการบรหารเฉพาะตางๆ ทสำาคญคอจะตองสรางความตระหนกใหเหนปฏสมพนธขององคการและระบบ

1

การบรหารตางๆกบปจจยสภาพแวดลอม นนคอใหมองออกไปนอกองคการเพอดวาปจจยสภาพแวดลอมใดทมผลกระทบตอองคการ จะทำาอยางไรจงจะรกษาและปรบสภาพขององค การใหสอดคล องก บสภาพแวดล อมท เปลยนแปลงไป เบองตนวชานจงเรยกวา Business Policy

แนวคดของกอรดอลและฮารเวล ไดเปนทยอมรบอยางกวางขวาง และมการนำาไปใชในมหาวทยาลยตางๆ ในทศวรรษท 1970 วชานจงเปลยนชอมาเปนการจดการเชงกลยทธ (Strategic Managements) และวชานกเขามาในประเทศไทย โดยการขยายอทธพลของจกรวรรดทนนยมของสหรฐฯ โดยเฉพาะสถาบน NIDA ทจดตงจากจกรวรรดทนนยมของ University of Indiana และ USAD ฉะนนหลกสตรตางๆจงจำาลองมาจากมหาวทยาลยในสหรฐฯ

วชา Business Policy ไดเปดสอนในคณะบรหารธรกจของนดา และเร มสอนในหลกสตร MPPM ตงแตปพ.ศ. 2539 เดมใชชอวาการวางแผนกลยทธ พอรนท 3 จงไดมการเปลยนชอวชามาเปน การจดการเชงกลยทธ

จรงๆแลวการศกษาเชงกลยทธไดใชมานานมากแลวโดยชาวจนเมอ 3,000 กวาปทผานมา โดยใชบทบาทหนาททางการบรหารในการวางแผนการจดองคการ การใชภาวะผนำาในการควบคม และเมอ 2,000 ปทผานมากมปราชญพชยสงครามคนหนงชอซนว ทวางหลกการในการทำาสงครามเพอใหไดชยชนะ โดยการเขยนอกษรจนจำานวน 6,000 คำา

หลกการของซนวไมไดเสนอแนวทางแบบ One Best Way แตสอนวาหนทางของการทำาสงครามไมมความตายตว แตขนอยกบสถานการณ แตซนวไดเสนอวธคดทจะแสวงวาวธการทเหมาะสมทสอดคลองกบสถานการณ ซงฝรงหลายคนไดนำาแนวคดของซนวไปกำาหนดหลกการเชงกลยทธหรอหลกการตลาด

คว�มแตกต�งระหว�งก�รจดก�รเชงกลยทธกบก�รบรห�รอนๆการจดการเชงกลยทธหรอการบรหารเชงกลยทธแตกตางจากการ

บรหารของแบบอนตรงมตของการบรหาร (Management Dimension) เพราะการจดการเชงกลยทธแตกตางจากการบรหารเฉพาะทเปนการบรหารดานใดดานหนงเปนการเฉพาะ คอการบรหารทอยบนพนฐานของความเชยวชาญหรอความชำานาญเฉพาะดาน

มตของการบรหารเชงกลยทธประกอบดวย มตทสง (Top) มตทยาว (Long Rent Management) มตทกวาง และมตทลก

2

1.การบรหารมตทสง คอการมงไปสการบรรลจดมงหมายขององคการโดยรวม ดงนนจงเปนการบรหารเชงบรณาการ คอการพยายามรวมเอาสวนตางๆเขามาใหมความสมพนธกนอยางเหมาะสม เพราะคนทจะบรหารเชงกลยทธหรอบรหารแบบบรณาการคอ ECO

2.การบรหารทยาว คอการจดการกลยทธทครอบคลมเชงทวภาค ผบรหารตองทอนเวลาโดยแบงเปนระยะกลาง ระยะสนใหเหมาะสม โดยใหเหมาะกบจงหวะของการเปลยนแปลง เพราะระยะเวลาทยาวขององคการบางองคการจะตางกน เชน IT มระยะเวลา 3 เดอน ดงนนผบรหารจงตองรจกการบรหารเวลา

3.การบรหารทกวาง (Wide Management) ตองเกยวของกบผทมสวนไดสวนเสยกบองคการอยางกวางขวาง เชน การวางทองกาซของ ปตท. จากกาญจนบรไปพมา ม Stakeholder จำานวนมหาศาล ทำาให NGOs ออกมาฟองวา ปตท. แปรรปอยางผดกฎหมาย

4.การบรหารทลก (Dept Management) จะตองเกยวของกบความสำาเรจของการบรหารทกแงมม ไมวาจะเปน Productivity หรอผลตภาพ คอความสามารถในการใชแรงงานอยางเหมาะสม หรอมประสทธภาพและประสทธผลบรรลตามจดมงหมาย

นกบรหารทต องการทศนภาพของกลยทธค อระด บ Top สำาหรบองคการทใหอำานาจไวทผบรหารระดบสงแตเพยงผเดยว องคการนนกจะจำากดอำานาจไวเฉพาะ CEO ซงองคการนนกจะไมสามารถอยรอดไดในระยะยาว เชน พรรคไทยรกไทย ทหวหนาพรรคหวงแหนอำานาจไวแตเพยงผเดยว

องคการทมการกระจายอำานาจในการบรหาร หรอมอบหมายอำานาจหนาทมาเปนลำาดบชน ซงตอไปจะศกษาแนวทางการวางแผนและการนำาไปปฏบตอกครง ทจะเหนวาม Scale ของอำานาจ ตงแตการรวมศนยอำานาจไปจนถงอำานาจของผปฏบต

ประโยชนของก�รจดก�รเชงกลยทธฮงเกอร เขยนถง Benefit of Strategic Management โดยบอก

วา องคการทดำาเนนการจดการเชงกลยทธมกจะมผลการดำาเนนการเหนอกวาองคการอนๆ ทำาใหองคการมความสามารถในการปรบตวไดอยางเหมาะสมกบสภาพแวดลอมขององคการทเปลยนไป นอกจากนนกลยทธ โครงสราง และ

3

กระบวนการตางๆขององคการ มผลกระทบเชงบวกตอผลการดำาเนนงานขององคการ

ในทศนะของอาจารยการจดการเชงกลยทธทำาใหองคการสามารถอยไดอยางเหมาะสมในระยะยาว และอยไดภายใตความผนผวนของธรกจ หากนำาคตเชงพทธเขามาถอวาองคการจะดำารงรอดอยไดจำาเปนตองจดสรรกำาไรสวนหนงในเชงจรยธรรมเชงนเวศน หรอการใหทานคอการดแลบคลากรในองคการใหด นอกจากนนสวนเกนทเหลอกนำาไปใชธำารงไวซงความอยรอดของสงคม

ดงทบล เกตต และวอเรน บฟเฟตต ทร ำารวยมหาศาลแตยอมอทศโดยเอาเงนและหนรอยละ 85 ตงเปนมลนธชวยเหลอคนยากจน แสดงวาเปนผลลพธของระบบทนนยม หากนำาหลกการของพทธศาสนาไปใชตงแตเรมตนกตองตงราคาทไมทำากำาไรมากจนกลายเปนคนรวยมากขนาดน แคเอากำาไรพอประมาณแลวไมตองแสดงตวเปนเศรษฐใจบญภายหลง

คว�มหม�ยของกลยทธ กลยทธ คอ แผนสำาหรบอนาคต (Plan for the Future) เปนแผนท

มงหมายหรอแผนทตงใจ (Intended) สำาหรบการบรรลวตถประสงคเชงแขงขน แตเมอนำาไปปฏบตแลวประสบความสำาเรจ จะเรยกวากลยทธทสำาเรจแลว หรอกลยทธทไดรบการตระหนกแลว (Realized Strategy) แตหากนำาไปปฏบตแลวไมสำาเรจเรยกวา Unrealized Strategy ตองกำาหนดขนมาอกครง (Emerge)

ก�รจดก�รเชงกลยทธ อเลกซ วลเลอร ใหความหมายวา เปนกระบวนการทประกอบดวย

กจกรรมตางๆทเกยวเนองสมพนธกนสามกจกรรม คอ การวเคราะหกลยทธ การกำาหนดกลยทธ และการนำากลยทธไปปฏบต

สวน Wheelen & Hanger ใหความหมายการจดการเชงกลยทธไวดงน

1.เปนชดของขอวนจฉยในเชงการบรหารและการปฏบต ทก ำาหนดผลการดำาเนนงานในระยะยาวของบรษท อนประกอบดวยการกลนกรองสภาพแวดลอมทงภายใน และภายนอก เพอด OT และ SW (SWOT)

2.ตองทำาการกำาหนดกลยทธหรอการวางแผนระยะยาว การนำากลยทธไปปฏบต และการควบคมเชงกลยทธ

3.การศกษาดานการจดการเชงกลยทธจงมจดเนนไปในการตรวจสอบและประเมนผล OT ภายนอก ภายใตหรอบนพนฐานของจดแขงจดออนของ

4

องคการ จากเดมการจดการเชงกลยทธจะเกยวของการวางแผนกลยทธ การกลนกรองสภาพแวดลอม และการวเคราะหอตสาหกรรมเทานน

เซอรเทอร และปเตอร ใหความหมายของการจดการเชงกลยทธวา เปนกระบวนการทมของการบรหารหรอกระบวนการทประกอบดวยกจกรรมตางๆทมขนตอนเกยวเนองสมพนธกน และมจดเร มตนจดสนสด ซงเปนกระบวนการจดการทมงไปสการรกษาองคการใหสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (ศกษาเพมเตมในผงภมเอกสารประกอบการบรรยายสชมพเลมบาง หนา 44) อนมขนตอนดงน

1.การวเคราะหสภาพแวดลอม2.การกำาหนดทศทางขององคการ พนธะกจหรอวสยทศน ซงวสยทศน

จะมากบ Top Manager ไมไดตดอยในองคการ ทศทางขององคการคอสงทกำาหนดจดหมายปลายทางขององคการ

3.การกำาหนดกลยทธ (Strategy Formulation) ทงสามขนตอนนเปนขนตอนของการคด (Thinking) สวนอกสองขน

ตอนตอไปนเปนขนตอนของการทำา (Doing) คอ4.การนำากลยทธไปปฏบต หรอแปลงกลยทธไปสการปฏบต5.การควบคมเชงกลยทธวลเลยม แฮงเกอร ไดแบงการจดการเชงกลยทธออกเปน 4 ขนตอน

หลกๆ คอ1.การกลนกรองสภาพแวดลอม โดยดจากขางนอกกอนเขามาขางใน

เปนการเกบรวบรวมขอมล เพอใหส ำาเหนยกของความสำาคญวานอกจากเปนการบรหารเชงบรณาการแลว เรายงสามารถใชเปนพนฐานบรณาการองคความรของวชาอนๆได ซงเปนการวเคราะหองคการ วเคราะหสภาพแวดลอม วเคราะหพฤตกรรมองคการ ฯ

2.การกำาหนดกลยทธ คอการกำาหนดทศทาง Mission (Mission คอเหตผลในการดำารงอย สวน Vision/วสยทศนคอสงทเราตองการจะเปนในอนาคต) โดยมวตถประสงคเพอผลลพธทตองการมสมฤทธผล ตองมมตของเวลาเขามาดวย แลวจงกำาหนดกลยทธ ซงเปนแผนชนดหนงทใชในการกำาหนดวตถประสงค

3.การแปลงกลยทธไปสการปฏบต ตองการก ำาหนดแผนงานขนมา (Programs คอกจกรรมตางๆทจำาเปนตอการกำาหนดกลยทธหรอแผน ซงประกอบดวยชดของแผน มการกำาหนดเวลาทแนนอน และมการกำาหนดงบ

5

ประมาณ) เปนการแปลงกลยทธไปเปนเงน แลวจงกำาหนดกระบวนวธการ ขนตอนตางๆตามลำาดบขนทจำาเปนตอการทำางานในองคการ

4.การประเมนผลและการควบคม ซงนยมเรยกวาการควบคมมากกวาเพราะครอบคลมถงกจกรรม 3 ประการ คอ Monitoring, Evaluating, Improving หรอ Collecting

แตอาจารยเหนวา แฮงเกอร ไมไดเสนอขนตอนทมความสมบรณ เพราะหากคนควาหนงสอของเซอรเทอรและปเตอร บอกวาประเดนพเศษทผบรหารองคการตองนำามาพจารณาในการจดการเชงกลยทธดวย คอคำาถามตอความรบผดชอบตอสงคมคอจตส ำานกทางดานความรบผดชอบตอสงคม และจรยธรรมเชงนเวศน (Ecological Ethics) หรอปจจบนมการพดถงระบบทนนยมทมคณธรรม (Moral of Capitalism)

คำาถามคอในความเปนจรงการกำาหนดกลยทธขององคการมการคำานงถงหลกการทางจรยธรรมหรอไม เพราะพบวาสนคาและบรการหลายอยางในโลกนเปนสนคาททำาลายมนษย เชนอาจารยบางอยางกใหเกดการเปลยนแปลงในรางกายของเดก เชนทำาใหเดกอวน อาหาร GMO ทำาใหหนทดลองทำาใหสมองฝอ แตซพยงนำาเขาถวเหลอง GMO เขามาเปนวตถดบในการผลตสนคาหลายตว

ก�รวเคร�ะห ในการกำาหนดกลยทธตองวเคราะหถงสงตางๆคอ1.การผลตและการปฏบตการ การจดการเชงกลยทธจำาเปนตองนำาเรอง

นมาเกยวของ อยางระบบ JIT (Just in Time Production) เพอลดปญหา Inventory ทมตนทนสง วธการของบรษท Trading Company ทนำาเขาสนคาตองตงอยบนพนฐานของปรมาณการสงขนตำา (MOQ: Minimum Order Quantity)

2.การวเคราะหการเงน การดำาเนนโครงการระยะยาวจำาเปนตองวเคราะหการเงนดวย

3.การวเคราะหการตลาด ปจจบนอยในระบบเศรษฐกจแบบ Next Economy ซงตองวเคราะห 4R คอ

Relationship คอ จะสานความสมพนธกบลกคาอยางไรRetrenchment คอ จะเขาถงลกคาอยางไรRelevance คอ สนคาทเสนอตรงกบความตองการหรอไมReward คอ การใหรางวล หรอกำาไรสวนแบงในประเปาของลกคา

6

การวเคราะห 4R เปนทมาของ MLM (Multi Level Marketing) คอการขายตรงและมการสรางเครอขาย เชน แอมเวย กฟฟารน

ก�รนำ�กลยทธไปปฏบต (การแปลงกลยทธเพอนำาไปสการปฏบต)การวนจฉยปญหาเชงกลลยทธ เปนการพจารณาความสมพนธของการ

คดกบการทำา หรอพจารณาความสมพนธของกลมคน 2 กลมในองคการคอ ผคด (ผบรหาร) กบผทำา (ผปฏบต)

ผลลพธ 4 ประการ สบเนองจากการวนจฉยปญหาเชงกลยทธ Good Poor

Success Roulette

Trouble Failure

จากตารางสรปไดวา1. Success คอ คดดทำาด รอยกลยทธทำาสำาเรจ2. Roulette คอ คดไมดทำาด รอยกลยทธเสยง เชน ผบรหารหวงแหน

อำานาจจงกำาหนดกลยทธดวยตนเองตามลำาพง แตยงใหความสำาคญกบการปฏบต ตวอยางคอ นโยบายประชานยมนำาไปสภาวะหนสน ทวา เสยง คออาจ“ ”ลมเหลวหรอสำาเรจไดเทาๆกน 50:50

3. Trouble คอ คดดทำาเลว รอยกลยทธยงเหยง เชน ผบรหารแบบเผดจการ แตเปนผมวสยทศนเยยม อาจจางคนมาชวยกำาหนดกลยทธ แตไมใหความสำาคญตอการนำาไปปฏบต ผปฏบตจงขาดการเอาใจใสตอการนำาไปปฏบต

4. Failure คอ คดเลวทำาเลว รอยกลยทธลมเหลวหลงทไดทำาความเขาใจการวนจฉยปญหาเชงกลยทธแลว ตอไปกจะ

ดตวแบบ 5 ขนตอนของการแปลงกลยทธไปสการปฏบตและการควบคมกลยทธ จะเหนวาแตกตางจากสงทแฮงเกอรเสนอซงมเนอหาในในหนงสอประกอบการเรยนแลว ใหนกศกษาทำาความเขาใจขนตอน กระบวนการ และสาระสำาคญของแตละขนตอน

ขนตอนก�รแปลงกลยทธไปสก�รปฏบตขนตอนของการนำากลยทธไปแปลงสการปฏบตของเซอรเทอร และป

เตอร 1.การวเคราะหระดบการเปลยนแปลงเชงกลยทธ วากลยทธทก ำาหนด

ขนมานนทำาใหเกดการเปลยนแปลงองคการนบจากทไมเคยมการเปลยนแปลง

7

GoPo

เลยไปจนถงขนเปลยนแปลงทศทางขององคการ หรอเปลยนจดมงหมายขององคการ เมอทราบระดบการเปลยนแปลงแลวกจะนำาไปสขนตอนทสองคอ

2.การวเคราะหโครงสรางองคการและวฒนธรรมองคการ วาโครงสรางหรอวฒนธรรมองคการทมอยนนเปนอปสรรคหรอสงเสรมใหการนำากลยทธไปปฏบตประสบความสำาเรจ

3.การเลอกแนวทางการนำาไปปฏบต ขนตอนนจะเกดขนไดกตอเมอองคการสนสดของความเปนองคการในรปแบบใดรปแบบหนงอนเปนไปตามวงจรชวตขององคการ นนคอ

3.1 องคกรลมละลายแตมการฟ นฟกจการ3.2 องคกรถกเทกโอเวอร3.3 องคกรถกรวบรวม3.4 เปลยนแปลงผถอหนใหมแนวทางนไมไดเรยกวาเปนแนวทางการปฏบตอยางเดยว แตเรยกวา

เปนแนวทางการวางแผนและการนำาไปปฏบตดวย (เอกสารประกอบการสอนบทท 7 หนา 171)

1. การวเคราะหระดบการเปลยนแปลงเชงกลยทธ ประกอบดวย 5 ระดบ คอ

1. กลยทธทไมกอใหเกดการเปลยนแปลงใดๆเลย เปนกลยทธทยงคงใชในองคการหรอกจกรรมเดม การสรางภาพลกษณทางการตลาดเปนแบบเดม

2. การเปลยนแปลงกลยทธเชงกจวตร เปนกลยทธทออกแบบมาเพอกจกรรมเดมๆ องคการเดมๆ ผลตภณฑหรอบรการแบบเดม แตมการสรางภาพลกษณของสนคาหรอการตลาดใหมเพอดงดดใจลกคา โดยใชการโฆษณา กลไกดานราคา การบรรจภณฑใหม เชน สบตรานกแกว ทปจจบนมการเปลยนบรรจภณฑใหม หรอการลดแลกแจกแถม

3. การเปลยนแปลงกลยทธแบบมขอบเขต เปนกลยทธทออกแบบมาเพอกจกรรมเดมๆ องคการเดมๆ แตมการเสนอผลตภณฑหรอบรการแบบใหม เชน นำาดมยหอชาง โดยใชนโยบายทางการตลาดใหม เชน ลดราคา

4. กลยทธแบบอนมลหรอแบบกาวหนา มการเปลยนแปลงโครงสรางองคการหรอรปแบบองคการใหม เกดจากองคการธรกจสององคการทด ำาเนนกจกรรมหรอดำาเนนธรกจเหมอนกนมาควบรวมกน เชน นายธนาคารตางชาตเขามาถอหนสวนใหญกบธนาคารในประเทศไทย หรอผด ำาเนนธรกจหนงไปเทก

8

โอเวอรธรกจอกแหงหนงซงเปนธรกจเดยวกนแลวเสนอผลตภณฑใหม ดงนนจงตองมการสรางภาพลกษณทางการตลาดใหม เรมมความสลบซบซอนในการพฒนาโครงสรางองคการใหม

5. การเปลยนแปลงทศทางขององคการ องคการอาจจะละท งกจการเดมไปประกอบกจการใหม

การเปลยนแปลงทศทางขององคการเกยวของกบการเกดการจดองคการในรปของเทกโอเวอร การรวบรวมและการเปลยนแปลงผถอหนอกเหมอนเดม แตเกดขนจากองคการสององคการทดำาเนนธรกจตางกน หรอบางองคการดำาเนนกจการดอยแลวแตไปทำากจการอนควบคไปดวย เชน เดมขายเมลดพนธพช ภายหลงขยายไปทำาการประมง การปลกพช การขายสงโทรศพท เปนตน นกวชาการบอกวานเปนความมหศจรรยของทน แตหากมองดวยสายตาของศาสนาพทธคอความโลภ การเปลยนแปลงเหลานจะมผลกระทบตอชวตผคน เชน ใหบรษทหางฯใหญมาเปดโลตส ทำาใหวถชวตของคนสวนใหญเปลยนไป

ตวอยางชวงภาวะเศรษฐกจตกตำาในปพ.ศ.2540 ยอดขายของเครองกรองอากาศขายด เนองจากคนตกงานเยอะจงหนไปสนใจสขภาพมากขน ทำาใหบรษทผลตเครองใชไฟฟาแหงหนงชอพรชนเฮเกล (ไมแนใจวาถกหรอไม) ทมฐานการผลตในนวซแลนดเขามาวางตลาดในประเทศไทย อาจารยจงวางกลยทธผลกดนสนคาใหอยในพนทในหาง (Modern Trend) เชน เซนทรล เอมโพเรยล และดงดดลกคาดวยการสงเสรมการขายและโฆษณา เนองจากมเจาเดมเปนผนำาตลาดอยกอนแลว เราจงตองวางกลยทธในฐานะทเปนผตาม

ใหนกศกษาดวาบรษทของตนเองอยในภาวะใดหากมการกำาหนดกลยทธขนมา องคการปจจบนจะไมมการกำาหนดกลยทธในระยะยาวอกตอไป เพราะทกอยางเปนพลวต เชน FTA, GMOs, การสงออก ทกอยางเหลานลวนมผลตอความเสยงของความไมแนนอนทงสน

2. การวเคราะหโครงสรางองคการและวฒนธรรมองคการ - การวเคราะหโครงสรางองคการ ตามทฤษฎแลวโครงสรางองคการพนฐานม 2 ชนดคอ โครงสรางทเปน

น ยยะ (Formal Structure) และโครงสรางทไมเป นน ยยะ (Informal Structure

1.โครงสรางทเปนนยยะ (Formal Structure) คอโครงสรางทแสดงความสมพนธระหวางทรพยากรการบรหารทถกก ำาหนดโดยฝายบรหารซงสามารถดไดจากผงภมขององคการ ยกตวอยางรปในหนา 48

9

2.โครงสรางทไมเปนนยยะ (Informal Structure) เปนโครงสรางทสะทอนความสมพนธทางสงคมทตงอยบนพนฐานของมตรภาพหรอผลประโยชนรวมระหวางสมาชกตางๆขององคการ

แบบแผนสำาคญของการสอสารของทงสองแบบจะแตกตางออกไป การสอสารตามรปนยยะเปนสายการบงคบบญชา ขณะทรปแบบอนนยยะเปนแบบเถาองน เชน พรรคไทยรกไทยมกลมวงตางๆ

การนำากลยทธไปปฏบต ผบรหารจะตองนำาโครงสรางองคการของทงสองอยางไปพจารณาประกอบกน อนมเหตผล 3 ประการ คอ

1.โครงสรางองคการทดำารงอยนนสงเสรมหรอเปนอปสรรคในการนำากลยทธไปปฏบตประสบความสำาเรจ

2.ฝายบรหารหรอบคลากรระดบไหนขององคกรทรบผดชอบตอภารกจในการปฏบตหรอการนำาไปปฏบต เชน การเปลยนแปลงผถอหนใหมตองเปนหนาทของฝายบรหารระดบสง หรอผจดการฝายการตลาดเปนผน ำาเสนอผลตภณฑหรอบรการใหม

3.ผบรหารทฉลาดจะตองเรยนรโครงสรางของรปแบบอนนยยะเพอนำาไปใชประโยชน เชน กลมวงหรอมงตางๆ สถาบนนยม รน เนองจากความเขาใจองคการแบบอนนยยะทำาใหคณทกษณทำาลายวงนำาเยนได

โครงสรางขององคกรไมไดดเฉพาะการนำาไปปฏบตเทานน แตเพอดขอไดเปรยบหรอขอเสยเปรยบตอการกำาหนดกลยทธดวย โครงสรางองคการแบบนยยะม 5 ประเภท คอ

1.โครงสรางแบบงาย แสดงถงความสมพนธของบคลากรสองระดบคอ เจาของกจการและบคลากรในกจการ ขอไดเปรยบของโครงสรางนคอเปดโอกาสใหสามารถทำาการกำาหนดกลยทธและการนำากลยทธไปใชไดอยางรวดเรวและยดหยน ขอเสยคอองคการนมกจะอยรอดไดไมนานเพราะความจำาเปนของการบรหารขนอยกบทกษะของคนเพยงคนเดยวคอเจาของกจการ

2.โครงสรางองคการแบบบทบาทหนาท วธการจดโครงสรางนไดแนวคดมาจากการแบงองคการในแนวราบใหเปน Department ซงประกอบดวยบคลากรทมบทบาทหนาทเหมอนกน เชน ฝายผลตหรอฝายปฏบตการอยดวยกน ฝายขายอยดวยกน หรอฝายบญชอยดวยกน ขอไดเปรยบคอการพฒนาความชำานาญของบคลากรทอยในแตละบทบาทหนาท หวหนาหนวยจะดำาเนนบทบาทเปนตวแบบ คนทเขามาใหมกสามารถซมทราบและเรยนรจนเกด

10

การพฒนาไปเร อยๆ แตขอเสยคอแตละหนวยจะมจดมงหมายของตวเอง ซงอาจนำาไปสปญหาการประสานงานระหวางหนวยตางๆ

3.โครงสรางองคการแบบหนวย มการแบงองคการเปนหนวยใหเปนไปตามผลตภณฑ หรอบรการ หรอโครงการกได ซงแตละหนวยจะประกอบไปดวยบคลากรทมความสามารถและหนาทครบครนในการผลตทำางานในหนวยของตนเองได ขอไดเปรยบของโครงสรางหนวยคอแตละหนวยมความยดหยนและคลองตวในการนำากลยทธไปปฏบต สวนขอเสยคอปญหาจะเกดขนเมอ CEO บอกใหแตละหนวยตองการเพมผลผลตกจะมปญหาการแกงแยงทรพยากรในองคการและอาจมการจดสรรทรพยากรอยางไมยตธรรม เมอโครงสรางแบบหนวยขยายใหญขน CEO กจะยงเหนอยมากขนเพราะวฒนธรรมองคการของแตละหนวยจะแตกตางกน วธการแกปญหาคอการนำา SBU มาใช

5.ห น ว ย ธ ร ก จ เ ช ง ก ล ย ท ธ (Strategic Business Unit Structure: SBU) คอการนำาหนวย ผลตภณฑ หรอบรการ ทมโอกาสและปญหาเชงกลยทธคลายคลงกนมารวมกนแลวเพมลำาดบชนอกชนหนงขนมาในองคการ เชน VP, SVP หรอผอำานวยการฝาย เพอดแลกลมหนวย กลมผลตภณฑ กลมบรการ หรอกลมโครงการ ขอไดเปรยบคอรวดเรว ยดหยน คลองตว แตหาก CEO หวงแหนอำานาจและไมมอบหมายใหผจดการฝายเปนตวแทนในการใชอำานาจหนาทแลวปญหากจะเกดขน เชน เกดความลาชาทงในการตดสนใจและการนำาไปปฏบต กรณธนาคารจะมการแบงฝายใหรบผดชอบแตละพนท เชน ธนาคารกรงไทยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

6.โครงสรางองคการแบบตารางสมพนธ (Matrix Organization Structure) คอการนำาโครงสรางองคการแบบบทบาทหนาทและโครงสรางองคการแบบแบงหนวยมาบรณาการ ในแนวราบแบงองค การไปตามโครงสรางแบบ Function สวนแนวดงกแบงโครงการไปตามหนวย ขอไดเปรยบของโครงสรางนคอแตละหนวยมโอกาสใชบคลากรจากหนวยตางๆครบครนและเปนอสระ แตขอเสยคอเกดความสบสนในสายการบงคบบญชาวาจะรายงานใหผบงคบบญชาคนใด

เชน คณะ รปศ. มลกษณะโครงสรางองคการแบบนคอ มฝายบรหาร ฝายพฒนา และฝายวชาการ มหนวยเปนหลกสตรตามจงหวดตางๆหลายแหงทวประเทศ ความสบสนจะเกดขนเมอผจดการฝายหรอคณบดเปนจอมลวงลกวทยาเขตอน จะทำาใหแตละหนวยเกดความสบสน

11

-การวเคราะหวฒนธรรมองคการการวเคราะหวฒนธรรมองคการเพอพจารณาวาวฒนธรรมทด ำารงอย

นนเปนอปสรรคหรอปจจยสงเสรม ซงวฒนธรรมองคการในปจจบนกลายเปนบรรทดฐานตวหนงส ำาหรบการพจารณาวฒนธรรมองคการ (Culture Quotient)

วฒนธรรมองคการ คอแบบแผนของความเชอและคานยมรวมทมอทธพลตอประสทธผลของการกำาหนดกลยทธและนำากลยทธไปปฏบต เชน ตอนนนกศกษามวฒนธรรมเชงบวกในการเปลยนความเชอและความคดใหมๆจากการเรยน แลวสามารถนำาไปเปลยนแปลงกลยทธการบรหารงานได

นยยะสำาคญของวฒนธรรมองคการสำาหรบการนำากลยทธไปปฏบต คอมอทธพลตอพฤตกรรมของบคลากรและคาดหวงวาจะสามารถนำาไปสความสำาเรจตามวตถประสงคขององคการ หากมการใชหลกศาสนาเปนตวชนำาในการบรหารจะนำาไปสสงคมทดกวาเดม

เซอรเทอรและปเตอร ได น ำาเสนอกลไกในการพฒนาวฒนธรรมองคการ 2 กลม คอ

1.วฒนธรรมองคการแบบปฐมภม2.วฒนธรรมองคการแบบทตยภมทงสองกลมจะมกลไกการพฒนากลมละ 5 ประการ คอวฒนธรรมองคการแบบปฐมภม1.สงทผน ำาของโครงการใหความสนใจในการวดและการควบคม ม

เกณฑการวดความสามารถในการแตงตงบคลากรอยางไร 2.ปฏกรยาของผนำาทมตอวกฤตขององคกร เมอองคการเกดวกฤต

ผนำามปฏกรยาอยางไรบาง3.การดำาเนนบทบาทเปนตวแบบอยางจงใจ สอน และอบรม ผนำาทดควร

หนกแนนและรบฟงการทกทวง อยางฮองเตถงไทโจของจนทใชหลกการนจนทำาใหจนเปนปกแผนและนาเกรงขามมากในสมยนน

4.เกณฑวดในการจดสรรรางวลและคาตอบแทน องคการใชระบบคณธรรมหรอระบบอปถมภ/ระบบวงศาคณาญาตเขามาจดสรรรางวลและคาตอบแทน

5.เกณฑวดการคดเลอก การแตงตง และการใหออกจากงานวฒนธรรมองคการแบบทตยภม1.การออกแบบและการจดการโครงสรางองคการ ทำาใหความสมพนธ

ของคนในองคการแตกตางกน สงผลใหความเชอ ทศนคต และคานยมตางกน

12

2.กระบวนการและวธการทำางาน กรณระบบอปถมภในราชการทำาใหงานลาชา ประสทธผลไมคอยม และเกดการคอรปชน

3.การแยกแบบพ นท ใชสอยและอาคาร มผลต อการก อต วของวฒนธรรมองคการ มบรษทหลายบรษททออกแบบตามคำาแนะนำาของซนแสหรอฮวงจย เมองจนจะออกแบบไมใหมหองทำางานใหผบรหารเพอใหผบรหารออกเดนควบคม ไมมคำาวา ทำาไมได แตมคำาวา ทำาได เพอเปนการกระตน“ ” “ ”จตสำานกของทกคนทำางาน

3. การเลอกแนวทางในการนำาไปปฏบต เซอรเทอรและปเตอรไดเสนอการเลอกแนวทางในการนำาไปปฏบต 5

ทางเลอก ซงเปนทางเลอกทเกยวกบการวางแผนและการนำาไปปฏบตดวย เพราะเปนแนวทางทเกยวกบการคดและการทำาของผคดและผทำา

1.แนวทางแบบผ บญชาการ (The Commander Approach) แนวทางนสามารถกลาวไดวา ผคดไมไดทำา ผทำาไมไดคด คอการใหความ“ ”สนใจในการกำาหนดกลยทธดวยการประยกตใชแนวทางทเลศหร ผบรหารอาจดำาเนนบทบาทดวยตนเองตามลำาพง หรอกำาหนดทมเพอกำาหนดกลยทธทดทสด แลวนำากลยทธนนไปใหผใตบงคบบญชาทำาแตมไดดำาเนนบทบาทอยางแขงขนในการนำากลยทธไปปฏบต ล

แนวทางนเปนแนวทางทดสำาหรบการคดกลยทธ แตขาดการสงเสรมใหผปฏบตเขามามสวนรวม แมจะไดกลยทธทดแตจะเกดปญหาในการปฏบต เพราะแนวทางนจะลดแรงจงใจของบคลากรทจะทำาใหกลยทธนนประสบความสำาเรจ หลกการนจงผดจากหลกการ การจดการความร ทรวบรวมความร “ ”จากทกระดบจากแนวราบและแนวดง แนวทางแบบผบญชาการจงสอดคลองกบคดด แตทำาไมด สงผลทำาใหกลยทธยงเหยง ซงเหมาะกบองคการขนาดเลกทอยในแนวทางอตสาหกรรมทม นคงเทานน และปญหาอกอยางหนงคอเปนการแบงภารกจออกเปนสองอยางทชดเจนคอการคดและการทำา ทำาใหเกดกำาแพงระหวางผคดและผทำา และขาดการตดตอแบบสองทาง

2.แนวทางเปลยนแปลงองคการ (The Organization Change Approach) สามารถกลาวถงสาระสำาคญไดวา ผคดใหความสนใจในการทำาท“มประสทธผล ผบรหารหรอองคการทเลอกแนวนจงใหความสำาคญกบการท”คดวาจะทำาอยางไรจงจะทำาใหการนำากลยทธไปปฏบต ซ งเปนแนวทางของพฤตกรรมศาสตรโดยคดวากลยทธทดถกกำาหนดมาแลวเปนการกำาหนดดวยตวเองแบบ Top Down หรอแบบรวมศนย

13

เมอผบรหารกำาหนดกลยทธมาแลวกจะใหความสนใจทจะพาองคการเคลอนทไปสจ ดมงหมายใหมๆ เคร องมอทใชใหบรรลภารกจดงกลาวคอพฤตกรรมศาสตร เชน การปฏ ร ประบบราชการ กระบวนการค ดใหม (Rethinking the Future ห ร อ ธ น า ค า ร ก ส ก ร ไ ท ย ท ม ก า ร ท ำา Reengineering

นกพฤตกรรมศาสตรจะมการจดลำาดบความสำาคญขององคการใหมๆ มการปรบปรงระบบการวางแผนควบคม ใชเทคนคในการเปลยนแปลงองคการตางๆ บทบาทของผบรหารจงเปนเหมอนสถาปนกทออกแบบการบรหารเพอใหการปฏบตมประสทธผลเทานน

ดวยเหตทเคร องมอเชงพฤตกรรมมพลง แนวทางนจงสามารถน ำากลยทธทยากกวาไปปฏบตอยางมประสทธผล แนวทางการเปลยนแปลงจงมขอจำากดสำาหรบองคการขนาดเลกเทานนและดำารงอยในอตสาหกรรมทมนคง ทสำาคญคอเปนแนวทางแบบ Top Down ทมกำาแพงกนระหวางผทำาและผคด แนวทางนทำาใหผคดเกดการหลงตวเองและเปนเผดจการ ใชเวลามากกบการพฒนาคน เมอคนมความพรอมแลวแตกลยทธนนกจะลาสมยไป ทำาใหเกดความเสยง

3.แนวทางแ บบ อาศ ยความร วมม อ ก น (The Collaborative Approach) สามารถกลาวสาระสำาคญโดยสงเขปไดวา ผคดเปนผประสานงานและร ะดมความค ดจากท มผ บร ห ารร ะด บส ง ไว ด วยก น (Brain Storming) ดงนนผบรหารจงเปนผประสานงานในการกระตนภมปญญาของกลมออกมาแลวหาฉนทานมตดวยวธใดกตาม แนวคดนจงมแนวทางทขจดอปสรรคหลก 2 ประการทเกดจาก 2 แนวทางแรก คอ

1.ผบรหารระดบสงจะใกลชดกบผปฏบตมากกวา CEO มการเปดเวทสำาหรบการแสดงออกของทศนะทหลากหลาย ทำาใหเพมพนคณภาพ

2.ความทนสมยของขอมลขาวสารทนำามาใช และระดบของการมสวนรวมกจะเพมพนขอผกมดทมตอกลยทธ ดงนนจงปรบปรงโอกาสของการนำาไปปฏบตมประสทธภาพ

แมแนวทางนจะกอใหเกดขอผกมดมากกวาแนวทางแรก กลยทธทผานทศนะของหลายฝายมทงขอดและขอเสยขนอยกบการตดสนใจเลอกกลยทธหรอมตเปนไปอยางเทยงธรรม ไมล ำาเอยงระหวางสมาชกกลมใดกลมหนง เพราะอาจนำาไปสการจดสรรทรพยากรทไมบรสทธยตธรรมได

กลยทธทเกดขนจากการเจรจาตอรองจะมวสยทศนนอย และมลกษณะอนรกษนยม ทสำาคญกระบวนการเจรจาตอรองมกจะเกดการเลนพรรคเลน

14

พวกและการสรางอาณาจกร ทำาใหกลยทธมความลำาเอยงไปสคนทเลนเกมเกงกลมใดกลมหนงโดยเฉพาะ และกระบวนการเจรจาตอรองจะกนเวลาท ำาใหองค การเสยโอกาสและลมเหลวในการท ำาปฏ สมพนธก บส งแวดลอมทเปลยนแปลงไป และเปนแนวทางทคงไวซงกำาแพงกนระหวางผคดและผทำา ขดขวางการดงเอาศกยภาพของมนษยมาใชใหเกดประโยชน

4.แนวทางแบบวฒนธรรม (The Cultural Approach) สามารถกลาวสาระสำาคญโดยสงเขปวา ผคดใหผบรหารระดบลางสามารถกำาหนดการทำางานภายใตกรอบของผคด โดย CEO จะชนำาองคการโดยการสอสารวสยทศนของตนภายในกรอบพนธะกจและเปดโอกาสใหบคลากรขององคการกำาหนดกลยทธและดำาเนนงานใหสอดคลองกบพนธะกจดงกลาว เมอใดกตามเมอกลยทธกำาหนดออกมาแลว ผบรหารกจะคดตนทนและสงเสรมใหผปฏบตการตดสนใจเกยวกบการท ำางานของตนเอง เคร องมอทใชค อการท ำาให วฒนธรรมเขมแขง เชน แตงเพลงประจำาองคการ ทำาใหองคการมการกระทำาเหมอนๆกน คดเหมอนกน พดเหมอนกน มการกระทำารวมกน

แนวทางนจะทะลายกำาแพงทขวางกนระหวางผคดและผทำา เพราะสมาชกขององคการแตละบคคลสามารถเขามามสวนรวมทงระดบการคดและการทำา เหมาะกบองคการทมทรพยากรเพยงพอทจะรองรบตนทนในการสรางหรอการธำารงไวซงระบบคานยมทสนบสนน มกจะเปนองคการทมความเตบโตสงหรออตสาหกรรมทไฮเทค เชน IT, ปโตรเคม, คอมพวเตอร, อเลกทรอนกส

แตขอจำากดของแนวทางนคอ (1) มแนวโนมทจะทำางานไดดสำาหรบองคการทประกอบไปดวยบคคลทมความรและเฉลยวฉลาด อยางนอยตองจบขนตำาปรญญาตรหรอปรญญาโท (2) สนเปลองเวลาในการสรางวฒนธรรมขนมา และเมอสรางขนมาแลวกจะเปนเอกลกษณทเขมแขง ขณะเดยวกนอาจกลายเปนจดออนได หากผเขามาใหมไมสามารถปรบตวได เชน คณพชตอดต GM ของบรษทโตชบาซงมความสามารถมาก เนองจากวฒนธรรมองคการแบบญปนซงมระเบยบวนยมาก แตพอมาอยกบบรษทของคนไทยจงอยไมไดเพราะเปนองคการทมลกษณะหลวม ไรระเบยบวนย

5.แนวทางแบบเพมพน (The Crescive Approach) สามารถกลาวถงสาระสำาคญของสงเขปไดวา ผคดสนบสนนผทำาในการคดและการทำาพรอมกน เปนแนวทางทมการกระจายอำานาจมาก เพราะผบรหารจะไมดำาเนนภารกจเพยงลำาพง แตจะสงเสรม เรงเรา และกระตนใหผใตบงคบบญชาพฒนากลยทธขนมาดวยตนเอง ทงยงมอบอำานาจหนาทใหนำากลยทธไปปฏบตอกดวย

15

แนวทางแบบเพมพนจงแตกตางจากสแนวทางแรกหลายประการ คอ1.เปนกลยทธแบบลางขนสบนโดยผทำาหรอ Doer ซงเปนการสงเสรม

การจดการองคความรโดยใหผปฏบตเขามามสวนรวมในการคด2.กลยทธเปนผลรวมของขอเสนอแนะของผทำางานทงป ดงนนกลยทธ

จงมความทนสมย ทนตอพฤตการณ และมความคลองตวขอดของแนวทางนคอ (1) สงเสรมใหผบรหารระดบลางเขามามสวน

รวมในการกำาหนดกลยทธและสามารถบรหารกลยทธดวยตนเอง เมอเปนเชนนนแลวบคลากรขององคการกจะเกดภาวะแหงอำานาจอสระทไดรบจากผบงคบบญชาระดบสง เปนการเพมพนแรงจงใจใหการนำาไปปฏบตประสบผลสำาเรจ (2) กลยทธมความยดหยนและคลองตวในการนำาไปปฏบต

ขอเสย (1) แนวทางนเปนแนวทางทตองมเงนทนเพยงพอทจะใหสวนบคคลพฒนาความคดดๆออกมา (2) ผบรหารระดบสงตองมความอดทนตออำานาจของตนทมอบใหระดบลางหรอผปฏบตการ บางครงผบรหารระดบสงจะไมเคยชนกบการมอบอำานาจเพราะกลววาจะควบคมไมได

4. ขนตอนการควบคม ทกษะการบรหารทสำาคญตอการนำากลยทธไปปฏบตอยางมสมฤทธผล

นกศกษาสามารถอานรายละเอยดเพมเตมในบทความหนา 195 1.ทกษะภมหลง การเปนนกบรหารทประสบความสำาเรจไมจำาเปนทจะ

ตองมาจากครอบครวนกบรหาร แตเกดจากความกลาเสยง 2.การศกษา เปนการศกษาระดบปรญญาตรขนไป3.ทกษะการมมนษยสมพนธ เปนทกษะการเหนอกเหนใจผอนหรอเออ

อาทรตอบคคลอน สามารถเขาใจและเอาใจใสตอความรสกของผอน 4.ทกษะในการเจรจาตอรองจงจะเปนนกบรหารทดเลศ 5.ทกษะในการจดสรรทรพยากร ความสามารถในการกำาหนดภารกจ งบ

ประมาณ เวลา ตลอดจนทรพยากรอน (ศกษาเพมเตมในหนา 186)6.ทกษะการตดตามและการตรวจงาน เปนทกษะการใชขอมลเพอแกไข

ปญหาในกระบวนการของการนำาไปปฏบต7.ทกษะการจดองคการ เปนการสรางเครอขายหรอองคการทไมเปน

ทางการ เพอใหสอดคลองกบปญหาทเกดขนการควบคมโดยทวไปคอการทำาใหบางสงบางอยางเปนไปตามทวางแผน

ไว ซ งผควบคมตองเขาใจผลลพธท จะเกดข นอนจะด ำาเน นตามแผนหรอวตถประสงคทกำาหนดขนมา และใหมนใจวาแผนนนจะกลายเปนความจรง การ

16

ควบคมเชงกลยทธจงมความหมายพเศษเพราะมมตทสงทำาใหชวงการควบคมสงและระยะเวลายาวไปดวย ผบรหารจะทอนหรอแบงเวลาใหเหมาะสมอยางไรเพอตรวจเยยมหรอประเมนผล ซงสามารถนำา Balance Scorecard มาใชในการควบคมได ด วย (อาจารยฝากใหน กศกษาไปดวาจะน ำา Balance Scorecard มาใชในการควบคมไดอยางไร และมขอจำากดอะไรบาง)

ดงน นการควบคมเชงกลยทธจงเป นการควบคมเพ อใหม น ใจวา กระบวนการในการดำาเนนกลยทธเปนไปตามบทบาทและหนาทอยางเหมาะสม และเพอใหมนใจวาแผนหรอผลลพธตางๆทเกดขนมาเปนรปธรรมอยางแทจรง

จดมงหมายพนฐานของการควบคมกลยทธ คอเพอชวยใหผบรหารระดบสงสามารถบรรลจดมงหมายขององคการโดยการตดตามและประเมนผล และการปรบปรงกระบวนการบรหารกลยทธ

ตวแบบของกระบวนการการควบคมกลยทธ (กระบวนวสยทศนและกระบวนก�รจดก�รเชงกลยทธ รวมทงตว

แบบกระบวนก�รควบคมเชงกลยทธ จะเปนขอสอบขอหนง) 1.กระบวนการควบคมเรมตนตอนทมการวดผลการดำาเนนงาน 2.แล วน ำา ไป เปรยบ เท ยบผลการ ว ดก บ มาตร ฐาน ห ร อต วต ง

(Benchmark) เชน คณะรฐประศาสนศาสตร เปน Benchmark ในการเรยน MBA ของทกมหาวทยาลย

3.หากผลลพธตรงกบมาตรฐานแสดงวาสามารถดำาเนนงานตอไปได แตหากผลเบยงเบนจากมาตรฐาน ซงมสองลกษณะ การวนจฉยและการวเคราะหจงตองมจดเนนคอ

-สงเกนมาตรฐาน ตองวน จฉยวาอะไรเปนปจจยทท ำาใหผลสงเกนมาตรฐาน หรอกำาหนดมาตรฐานไวตำาเกนไป

-ตำากวามาตรฐาน ตองวนจฉยวาอะไรทเปนปจจยทำาใหตำากวามาตรฐาน หรอตงมาตรฐานไวสงเกนไป

การวดการตรวจสอบเชงกลยทธ (เอกสารประกอบการสอนหนา 207) ม 3 ขนตอน คอ

1.ขนตอนการวนจฉย เชน ตองมการทบทวนเอกสารหลกๆทเกยวของ เชน แผนกลยทธ แผนปฏบต การจดองคการ นโยบายหลกตางๆ

2.ขนตอนการมจดเนน เชน ผลการดำาเนนงานดานการบรหารหรอปฏบตการโดยเปรยบเทยบกบ Benchmark พสจนสมมตฐาน

17

3.ขนตอนการใหขอแนะนำา เชน การพฒนาทางเลอกแนวทางการแกไขปญหาทางเลอกอนขนมา

วธการวดองคการเชงกลยทธ (เอกสารหนา 206)1.การวดองคการเชงคณภาพ เป นการใชขอมลจากคน โดยการ

สงเกตการณทงแบบมสวนรวมและไมมสวนรวม การออกแบบสอบถามหรอสมภาษณผทเกยวของทงภายในและภายนอกกบองคการ ขอมลบางสวนอาจจะรวบรวมจากเอกสารกได

2.การวดองคการเชงปรมาณ เปนการวดขอมลจากตวเลข เชน เพมยอดขาย 10% การจดสวสดการพนกงานเพม…% หรอการเปรยบเทยบผลการดำาเนนงานขององคการกบมาตรฐาน

อาจารยฝากใหนกศกษาดวาสามารถนำา MIS มาจดการเชงกลยทธทงกระบวนการไดหรอไม มตของเวลาในการทำา MIS ขนอยกบองคการนนดำารงอยในสภาพแวดลอมอะไร

5. การวางแผนพฒนา (Development Planning) หลงจากทไดเขาใจการวางแผนองคการและการจดการเชงกลยทธแลว

ขนตอไปคอกระบวนการกำาหนดกลยทธหรอกรอบของการกำาหนดกลยทธในระดบรฐเทศ ซงสามารถตดตามขอมลขาวสารไดจากเวปไซตของสภาพฒน ซงมขอมลยอนหลงไปนานมาก รวมทงแผนพฒนาฯฉบบท 10 ดวย

การบรหารแบงออกเปนสองประเภท คอ1.การบรหารทมงสการธำารงไวซงกฎหมายและกฎระเบยบของสงคม ไม

วาจะเปนการบรหารงานภาครฐ เอกชน หรอรฐวสาหกจ เชน ธนาคารไมสามารถเพมขนหรอลดลงอตราดอกเบยไดเองแตตองทำาตามนโยบายของธนาคารชาต

การบรหารการพฒนาจะมสององคประกอบคอ -D of A คอการพฒนาการบรหาร เชนพฒนาโครงสราง พฒนา

กระบวนการ การพฒนาพฤตกรรมในการทำางาน การพฒนาคน-A of D คอการบรหารเพอการพฒนา เชนการพฒนาเศรษฐกจ การ

พฒนาสงคม การพฒนาการเมอง(อาจารยพดขอเดยวคะ)หลกก�รในก�รพฒน�ประเทศในหนงสอสามทศวรรษ หนา 145 บทความท 3 ชใหเหนวาหลกการใน

การพฒนาประเทศทผานมาตงแตอดตถงปจจบน ม 2 หลกการ คอ1.อำานาจอธปไตยกบบทบาทหนาท

18

2.อำานาจอธปไตยกบพนทโดยประมวลจากกระแสจากแนวความคดและการปฏบตจากหลายกระแส

ดวยกน คอ1.ประสบการณจากการพฒนาประเทศของจน2.การเชดชอทธพลบรษทขามชาตของของสโมสรแหงโรม หรอปจจบน

ประเทศทดำาเนนนโยบายเศรษฐกจทไปมงสทนนยม โดยเฉพาะไทยกเชดชบทบาทหนาทของบรษทขามชาตเหมอนกน

3.แนวความคดของนกทฤษฎพงพา4.แนวความคดองคการระหวางประเทศทสำาคญแผนภมหนา 62 ชใหเหนวาการพฒนาประเทศของจน หลงจากเหมาเจอ

ตง ไดขบไลเจยงไคเชกไปแลวกไดมนโยบายกาวกระโดด เพอพฒนาใหจนเปนประเทศอตสาหกรรมโดยเรว โดยใชหลกการเดนไปดวยลำาแขงของตนเองหรอการพงพาตนเอง แลวกลายเปนพนธะกจหลกของแผนจน และเปนเสาหลกของประเทศภฏาน

ภายหลงเหมาเจอตง ใชนโยบายทบอกวาแมวสแดงเทานนทจะจบหนไดเพราะใชจตวญญาณของคอมมวนสตสง แตกลมเหลวเหมอนกน ซงเหมาเจอตงไดใชนโยบายทดแลเกษตรกรอยางดหรอจตสำานกในชนชน เพอสงเสรมใหประชาชนกนดอยดถงแมไมรวยแตกไมอดตาย และแนวทางของเหมาเจอตงนเองทนกวชาการชาวฝรงบอกวากอใหเกดกลยทธความตองการขนพนฐาน

สำานกงานแรงงานกเชนกนทไดสงเสรมใหทกประเทศมการจางงานอยางเตมท ทำาใหทกคนมงานทำาซงเปนโอกาสอยรอดในสงคมทนนยม สวน UN กมองคการการพฒนาชมชนภมภาค ไดเสนอใหมการพฒนาชมชนเกษตร สวน IBRD เปนโครงการของธนาคารโลก กลมพวกนเปนเคร องมอการขยายอทธพลของสหรฐอเมรกาและบรรษทขามชาต อาจารยฝากใหอานบทความท 2 ในหนงสอสามทศวรรษดวยเพอจะไดทราบวาธนาคารโลกเปนเครองมอในการขยายอทธพลของบรรษทขามชาตอยางไร

สวนสโมสรแหงโรมทเชดชบทบาทของบรรษทขามชาต โดยพยายามสรางความเชอใหผมอำานาจของประเทศทสามวาไมควรดำาเนนนโยบายของประเทศลกษณะเดยวกน ควรเปดโอกาสใหธนาคารโลกหรอบรรษทขามชาตเขามาใชทรพยากรและแรงงานราคาถกดกวา

สวนนกทฤษฎพงพาจะมองเหนผลเสยของบรรษทขามชาตและการกเงนจากธนาคารโลกหรอ IFM โดยนกทฤษฎนไดชใหเหนขอเสยของการพงพา

19

ตางชาตวา เมอพงพาบรรษทขามชาตดงกลาวแลวจะกอใหเกดผลลพธ 3 ประการ คอ

1.ประเทศสวนใหญทพงพาตางชาต มกจะประสบผลลพธเปนประเทศอาณานคมสมยใหม ตวอยางเชนประเทศไทย

2.การนำาทฤษฎทถกครอบงำาโดยทนนยม ธนาคารโลก IMF สหรฐฯ องกฤษ หรอยโรปตะวนตกบางประเทศ ภายใตทฤษฎเศรษฐศาสตรนโอคลาสสค หรอฉนทานมตวอชงตน ซงเปนกระบวนทศนทแปลกปลอม เพราะกอใหเกดความลำาเอยงของผลประโยชนไปสสหประชาชาต

3.ทำาใหสงคมตางๆกลายเปนสงคมทมโฉมหนาแบบทวลกษณ คอมกลมรวย กลมจน กลมรและกลมไมร กลมมความหวง กลมสนหวง ซงแตละกลมจะตรงกนขาม

ซ งท ง 4 กระแสน John Friedmann and Clyde Weaver ได ประมวลเปนสองหลกการคอ อำานาจอธปไตยกบบทบาทหนาท และอำานาจอธปไตยทางพนท โดยทหลกการทงสองแตกตางกนทาง Means กบ End โดยสนเชง

หลกการอำานาจอธปไตยกบบทบาทหนาท (อยในบทท 3) คอจะพฒนาประเทศใหเปนประเทศทนนยม โดยอาศยพลงจากภายนอก คอการลงทนจากบรรษทขามชาตทงหลาย สวนหลกการอำานาจอธปไตยทางพนทกลาววา Ends ของประเทศเปนไปตามความปรารถนาของคนในทองถ นของประเทศนน โดยการระดมศกยภาพของคนและทรพยากรภายในประเทศ และดำาเนนการพฒนาแบบพงพาตนเอง ปจจบนหลกการทเป นกระแสหลกคอหลกการอ ำานาจอธปไตยกบบทบาท สวนกระแสรองคอหลกการอ ำานาจอธปไตยทางพนท อาจารยเชอวาอกไมกปขางหนาไทยเราจะเปลยนกระแส อาจารยชใหเหนวามการพยายามผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง หลกการจากการพฒนาประเทศจากตวแบบท 1 ไปสตวแบบท 2 โดยศกษาจากหนา 165 คอจากการพฒนาอตสาหกรรม เนนมาเปนการพฒนาเกษตรกรรม

อาจารยมองวาในการพฒนาประเทศไทยมทางเลอกอยสามทางคอ (1) ทางเลอกทไมเปลยนแปลงเลย เคยดำาเนนการมาอยางไรกดำาเนน

การไปอยางนน คอดำาเนนอธปไตยแบบบทบาทและหนาทโดยสงเสรมใหชาวตางชาตมาลงทน ประเทศไทยกจะกลายเปนประเทศทนนยมพงพาอยางไมมทสนสด แลวผลลพธ 6 ประการในหนงสอสามศตวรรษกจะตอกยำาใหชดเจนยงขน เปนการพฒนาใหเปน NIC

20

(2) พฒนาเกษตรกรรมใหเขมแขงไปตามทฤษฎใหมของในหลวง เพราะในหลวงเคยตรสวาเกษตรกรรมไมไดเปนบอเกดของทรพยของประเทศไทยเทานน แตเปนแหลงทมาของคานยมทดทสดของไทยอกดวย การพฒนาตวแบบนเพอใหเปน NAC และการพฒนาเกษตรกรรมใหเขมแขงแลวกจะกาวไปสทางเลอกทสาม

(3) ประเทศเกษตรอตสาหกรรมใหม เพอพฒนาใหเปน NAIC-ทำาใหประเทศไทยกลายเปนศนยกลางการผลตอาหารเพอเลยงปากและ

ทองของคนทงโลก-สงเสรม SME เพอให SMEs พฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมดวยตนเอง-เปนกลยทธททำาใหเกดการสรางเพอคนทกกลม ดงนนผบรหารประเทศทจะใชรปแบบนตองด OT ความตองการสนคา

ของตางประเทศวามอะไรบาง แลวหนมาดในประเทศเพอหา SW หรอจดแขงและจดออน พรอมกบวางนโยบายการวางแผนการใชท ด นเพ อเกษตรอตสาหกรรมทวประเทศ จดทำาโซนนง และแหลงเกษตรอตสาหกรรมขนมา คอชมชนอตสาหกรรมและชมชนเกษตรอตสาหกรรม เชน จดชมชนในอำาเภอวงนอย จงหวดอยธยา ใหเปนชมชนอตสาหกรรมขาว ซงไมไดผลตขาวอยางเดยว แตสามารถนำามาแปรเปนวสดอปกรณ ถานกำามน ซลกาผง ทสามารถนำามาผลตเปนกระแสไฟฟาชมชนได เหมอนททบสะแกไดนำากะลามะพราวมาผลตกระแสไฟฟาไดแลว

การวเคราะหกรณศกษาในหนงสอประกอบการเรยน ชใหเหนวานโยบายของพรรคไทยรกไทยเปนโยบายทแอบแฝง อำาพราง จำาแลง ซบซอนซอนกล สวนพรรคประชาธป ตยก มแตพลชพ สวนยคปจจบนเปนยคของการน ำานโยบายมาหาเสยง แตขาดการกำาหนดนโยบายหรอกลยทธทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคมในระยะยาว อาจารยกลาววาระบอบประชาธปไตยโดยผแทน (หนา 2 ยอหนาท 3) ไดมาซงตวแทนของนายทนการเมองมากกวาทจะเปนตวแทนของมวลชน นอกจากนนนโยบายประชานยมโครงการเอออาทรหรอผลประโยชนตางๆ คอนายทนการเมองกลมนจดสรรใหกลมผลประโยชนตางๆเปนเพยงเศษชนเนอในซอกฟนทกลมนายทนการเมองแทะแลวใหกลมบคคลเหลานกน แตชนเนอกอนโตนนนกการเมองนายทนเหลานไดเขมอบกนไปหมดแลว และเตรยมทจะเขมอบชนเนอกอนใหญอก จากการเปรยบเทยบนชใหเหนวาคนระดบรากหญาไมไดรเลยวาสงทตนไดรบเปนเพยงเศษผลประโยชนของกลมนายทนการเมองเหลานทงสน

21

ในฐานะของนกศกษามสวนรวมทจะสรางทางเลอกใหมทสาม ซงเปนพลงของมวลชนอยางแทจรง โดยเปนการผนกกำาลงกนแบบจตภาค โดยอาศยทฤษฎกลมตวแทนเปนรากฐาน และอาศยกลมเกษตรกรเปนฐานรากของแผนดน กลมผขายแรงงานเปนฟนเฟองในการเคลอนของแผนดน กลมผขายแรงงานสมองเปนผประสานงานขบเคลอนแผนดน กลมผทนหรอผประกอบการทรกความยตธรรมเปนกำาแพงลอมรอบแผนดน อาจารยคดวาอก 4 เดอนขางหนาอาจารยจะขบเคลอนไหวเพอผลกดนพรรคธรรมชาตไทยทอาจารยเปนผจดตง เพราะอาจารยไมสามารถไปรวมกลมกบพรรคประชาธปตยหรอพรรคการเมองอนได

การวเคราะหกรณศกษาน อาจารยจะใหนกศกษาวเคราะหความเหมาะสมและความเปนไปไดของวสยทศนและนโยบายของพรรคไทยรกไทย และนโยบายของพรรคการเมองอนๆ พรอมกนนนใหนกศกษาลองสรางแผนปฏบตหรอกลยทธภายใตวสยทศนของเจงกสขาน โดยอาศยวสยทศนของเจงกสขานทไดเสนอไวสำาหรบการเสนอกลยทธและแผนปฏบต ดงน

1.ขาพเจาจะอทศแรงกายแรงใจเพอสรางสรรคสงคมไทยใหเปนสงคมแหงความอยดกนด

2.สงคมแหงความเทาเทยมกนของคนไทยทกเพศทกวย มความเทาเทยมกนดวยระบบสวสดการทสมเหตสมผล ทกกลมมภมคมกนทางดานการศกษาและสาธารณสข การเมอง การปกครอง กฎหมาย โดยอาศยงบประมาณจากอตราภาษกาวหนาทสงขนจากกลมนายทนรายใหญ ผนวกกบรายไดจากสมปทานสอสารโทรคมนาคม คลนความถ และสาธารณสมบตอน เชน ประปา ไฟฟา และพลงงาน

3.สงคมแหงการพงพาตนเอง คนไทยทกกลมมความเขมแขงทาง ม จตสำานกทางสงคมทดงาม โดยการเปลยนแปลงแนวทางพฒนาแบบดงเดม มาเปนแนวทางการพฒนาคนตามปรชญาแบบตะวนออก

การพฒนาคน คนตะวนออกคดกอนฝรงซงเกดขนจากการหลอหลอมของปรชญาสามปรชญาคอ พทธ เตา ขงจอหรอเลาจอ แลวตกผลกในตนราชวงศถงเมอประมาณพ.ศ.1600-1700 โดยมการพฒนาคนใหอยอยางสอดคลอง มงานทำาอยางเตมท มรายไดก ำาลงซ อ ปลอดทรพยสน พฒนาเศรษฐกจในประเทศใหเขมแขงกบหลกการพงพาตนเอง เพมการลงทนแบบ SME ทสามารถพฒนาเทคโนโลยดวยตนเอง

22

4.สงคมทมความยตธรรมดวยระบบเศรษฐกจทมดลยภาพและมนคงโดยอาศยระบบเศรษฐกจแบบผสม ภายใตระบอบประชาธปไตยทสงเสรมใหสนคามความหลากหลายเพอคณภาพ โดยเปดใหมการแขงขนกนและรฐบาลเปนผกำากบใหมความยตธรรม แตจะธำารงไวซงกจการสาธารณปโภคทสำาคญและธรกจทมผลกระทบและมความจำาเปนทสดในชวตประจำาวนของประชาชน ขจดหรอควบคมธรกจผกขาดแบบเบดเสรจ จดโอนกจการหรอสมปทานทผกขาดหรอสรางความร ำารวยใหคนแคไมกตระกลกลบมาเปนของประชาชนหรอของรฐเพอความยตธรรมของทกคน และใหคนไทยทกคนมชวตความเปนอยทดทวประเทศ จดสรรทดนใหคนจนมทดนทำากนและทำาใหราคาทดนถกลงเพอใหชนชนกลางลงไปถงระดบรากหญามบานและทดนเปนทอยอาศย ปฏรปการเกษตรและชนบทขนานใหญภายใต กรอบค ดท ว า เกษตรกรรมน ำาอตสาหกรรม เพอสงเสรมปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผนวกกบกลยทธการพฒนาเกษตรและอตสาหกรรมอยางยงยน

5.สงคมทมความพอเพยงและยงยน6.สงคมทมดลยภาพ คนไทยทกคนมความสมดลของรางกายและจตใจ

ทกคนมสทธมสวนทจะคด ทำา และรบ คดคอการมสวนรวมในการกำาหนดนโยบาย การทำาคอการมสวนรวมในการนำานโยบายไปสการปฏบต สวนรบคอการรบผลประโยชนจากกลยทธนน การฟงคอการมสวนรวมในการประเมนผลและควบคมกลยทธ ในบรบทของคดดทำาด คดเปนทำาเปน คดเกงทำาเกง ดวยการปฏรปการศกษาและสอมวลชน ดวยการสรางคลนความถในการสอสารเพอสาธารณประโยชน โดยเยาวชนไทยทกคนมสทธทจะไดรบการศกษาไปจนถงระดบอดมศกษาฟร แลวใหเดกไทยมความสมบรณทงรางกายและจตใจ โดยใหทกตำาบลมสนามกฬาเลน ทานอาหารถกหลกโภชนาการ (ผลการวจยบอกวาเดกทม IQ สงคอเดกอเมรกนเชอสายจน)

กระบวนการในการศกษาในความฝนของอาจารยค อใหเด กเรยนปรญญาตรและปรญญาโทฟรแตตองเรยนหลกสตรรฐบรษ โดยมขอผกมดใหเดกทเรยนจบแลวเขามาทำางานเพอสงคมและการเมอง และอกอาชพหนงคอการควบคมทางการเมอง เพอทำาใหการเมองมคณธรรมโดยการปลกฝงใหมความกลาหาญทางการเมองและซ อสตยสจรตตอแผนดน ภายใตระบอบประชาธปไตยแหงการคดสรรเพอสรางรฐบรษ ภายใตวฒนธรรมการเมองทปลอดการฉอฉลทกรปแบบ และออกกฎหมายวาคอรปชนเปนอาชญากรรมรายแรงของชาต นกการเมองตองทำางานการเมองเพอประโยชนของแผนดนอยาง

23

แทจรง เพอใหสงคมไทยมสนตภาพ บรสทธ และยตธรรม โดยสงคมไทยจะมความเปนสมาฉนทและสงบสขกบคนทกกลม เปนสงคมทยอมรบและเคารพความแตกตางของศาสนาและเผาพนธตางๆ อนจะนำาไปสความกลมกลนของชนชาตตางๆในแผนดนไทย โดยการใชนโยบายสมดลแหงอำานาจในการดำาเนนกศโลบายของตางประเทศ เพอสรางแผนดนไทยใหมศกด ศรในการเมองโลกภายใตกระแสของโลกาภวตนทผกผน อนจะน ำาแผนดนไทยและแผนดนสวรรณภมไปสศ นยกลางโลกตอไปในอนาคต โดยอาศยคณคาแหงจตวญญาณแหงแผนดนสวรรณภม

จตวญญาณแหงสวรรณภมคอการอยรวมกนดวยการเคารพความแตกตางในเชอชาต เผาพนธ และศาสนา จรงๆแลวไมเคยมการรงเกยจเดยดฉนทในเชอชาตและศาสนาเลย แตปญหาเกดจากการดำาเนนนโยบายทผดพลาดตงแตสมยรชกาลท 3 ในการปราบลาวลานนาและลาวลานชาง และตอกยำาเมอจอมพล ป. เปลยนชอประเทศสยามมาเปนประเทศไทย และมองวาคนภาคใตไมใชคนไทย สวนคนภาคเหนอและภาคอสานเปนคนลาว ซงความเปนคนไทยแทจะไมมเลย ดวยเหตนทำาใหสงคมไทยเกดความแตกแยกขน ขณะทชมชนชนบทตางๆในเมองไทยกลบทมหลากหลายศาสนาสามารถอยรวมกนไดอยางสงบสข

*************************กลยทธในการทำาขอสอบของอาจารย**1.ดพฤตกรรมการออกขอสอบของอาจารยทผานมา โดย MPPM รน 8

ทสควเพงสอบไปเมอวนท 20 สงหาคม 25492.ดคำาสงวาขอสอบมกขอ แตอาจารยจะใหเลอกทำาแค 1 ขอ

24