การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจาก

กระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

Design and Development for Community Product

Made from Mulberry Paper, Pineapple Paper,

and Indian Plum Paper

โดย

ผศ.วาสนา เจรญวเชยรฉาย

คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

พ.ศ.2551

ก

คานา

การวจยเร�อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชน ประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผ วจยไดดาเนนการศกษาขอมลความตองการรปแบบลวดลายโดยใชแบบสอบถาม ศกษาความคดเหนของผ ผลตและผ สนใจสนคา เพ�อนาผลสรปความคดเหน มาออกแบบการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เพ�อเปนการเพ�มมลคาใหกบผลตภณฑ และเปนแนวทางสาหรบการพฒนารปแบบ ลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ใหผผลตไดนารปแบบจากการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ ไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน ผ วจยหวงเปนอยางย�งวา ผลงานวจยเร�องน 3จะเปนประโยชนกบผ ผลตผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลตภณฑอ�นๆ ผสนใจท�วไปและผ ท�ศกษาคนควางานวจย ทางดานการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ตลอดจนผลตภณฑของตกแตงบานท�วไป

ข

กตตกรรมประกาศ

การวจยเร�อง เร�อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เร�องน 3 สาเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบการสนบสนน การใหคาแนะนาปรกษา และใหความชวยเหลอจากหนวยงานและบคคล ดงรายนามตอไปน 3 รองศาสตราจารย ดร.นายทธ สงคธนาพทกษ อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

สถาบนวจยและพฒนา แผนกวจยและประเมนผล คณะศลปกรรมศาสตร

ผชวยศาสตราจารยธนา เหมวงษา คณบดคณะศลปกรรมศาสตร ผผลตผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

คณธวฒชย เจรญวเชยรฉาย คณพชญา เจรญวเชยรฉาย ตลอดจนทกทานท�ใหการสนบสนน ผ วจยขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน 3

ค

การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

Design and Development for Community Product Made from Mulberry Paper, Pineapple Paper, and Indian Plum Paper

วาสนา เจรญวเชยรฉาย Wasana Charoenwichianchai

บทคดยอ การวจยเร�อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา

กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ มวตถประสงคเพ�อออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เพ�อเปนการพฒนารปแบบลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ใหผผลตไดนารปแบบ ไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน และเพ�อนาเสนอผลตภณฑใหมใหกบชมชนเพ�อ พฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ในรปแบใหม โดยศกษาความตองการของผ ผลต ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ และผลตภณฑท�วไป 10 คน และผบรโภคผสนใจสนคา(ประชาชนท�วไป) 100 คน รวม 110 คน เคร�องมอท�ใชคอ แบบสอบถาม โดยดาเนนการ 2 ระยะ คอ

1. สอบถามความตองการดาน รปแบบของการตกแตงลวดลายผลตภณฑ เพ�อนามาเปนแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

2. ประเมนความพงพอใจท�มตอผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

ผลการวจยพบวา ความตองการดานรปแบบของผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษ

ตะขบ เพ�อนามาเปนแนวทางการออกแบบ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผผลตและผสนใจสนคาตองการให ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลตภณฑประเภทภาพตดผนง ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพเสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค ผลการประเมนความพงพอใจ ผผลตและผสนใจสนคา มความพงพอใจผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบอยในระดบมาก

ง

Abstract

The purpose of this research was to design the community product from

mulberry paper, pineapple paper, and Indian plum paper, to develop new designed

pattern for the producer to apply with their community products, and to introduce the

new designed pattern to the community. The questionnaire was distributed to 110

samples consisted of 10 producers and 100 customers in 2 stages: the pre-design stage,

to collect the preference on design patterns as a guideline to design the community

product from mulberry paper, pineapple paper, and Indian plum paper, and the post-

design stage, to measure the satisfaction toward the designed products. Percentage,

mean, and standard deviation were used to analysis the collected data.

The result of this research at the pre-design stage showed that both the

producers and customers prefer the pattern of the community product from mulberry

paper, pineapple paper, and Indian plum paper as the following: decoration pictures

should be made in form of flowers and landscape, and photo frames, table lamps,

notebooks, and multi-purpose boxes should be made in form of flowers and inventive

patterns. In the post-design stage, the satisfaction of both the producers and customers

toward the designed product from mulberry paper, pineapple paper, and Indian plum

paper was in high level.

จ

สารบญ

เรFอง หนา

คานา ก กตตกรรมประกาศ ข บทคดยอภาษาไทย ค บทคดยอภาษาองกฤษ ง สารบญ จ บททF 1 บทนา

ความสาคญ และท�มาของปญหาท�ทาการวจย 1 วตถประสงคของการวจย 2 ขอบเขตของการวจย 2 คาสาคญ 2 วธดาเนนการวจย 3 ประโยชนของการวจยท�คาดวาจะไดรบ 3 บททF 2 เอกสารทFเกFยวของ การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ 5 ผลตภณฑจากกระดาษสา 6 ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด 6 ผลตภณฑจากกระดาษตะขบ 6 การออกแบบลวดลาย 14 การออกแบบท�ด 14 การออกแบบโดยยดถอธรรมชาต 15

การออกแบบของผลสมท�ตดตามขวาง 15 การออกแบบท�มจดศนยถวงและน 3าหนก 15 การออกแบบท�ใหความรสกเคล�อนไหว 18

บททF 3 วธดาเนนการวจย วธการดาเนนการวจย 19

ฉ

ประชากรและกลมตวอยาง 20 เคร�องมอท�ใชการวจย 21 วธสรางเคร�องมอ 21 การเกบรวบรวมขอมล 22 การวเคราะหขอมล 22 สถานท�ทาการทดลองและหรอเกบขอมล 23 ระยะเวลาท�ทาการวจย 23 บททF 4 ผลการวจย

การศกษาความตองการในดานการออกแบบผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ 26

ความตองการของผผลต 26 ความคดเหนของกลมผสนใจสนคา 28 แนวความคดในการออกผลตภณฑ จากกระดาษสา

กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ 30 ภาพผลงานออกแบบ 32

ความพงพอใจท�มตอผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา 43 บททF 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ สรปผลการวจย 46 อภปรายผลการออกแบบ 47 ประโยชนของการวจย 48 หนวยงานท�สามารถนาผลการวจยเร�องน 3ไปใชประโยชน 48 แผนการถายทอดเทคโนโลย 49 การถายทอดเทคโนโลยโดยการจดอบรม 49 บรรณานกรม 56

ภาคผนวก

โครงการถายทอดเทคโนโลย 57 แบบประเมนความพงพอใจ 60

ประวตนกวจย 63

1

บทท� 1 บทนา

ความสาคญ และท�มาของปญหาท�ทาการวจย

ผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เปนผลตภณฑท มแหลงผลตอยท วๆ ไป ทกภาคของประเทศไทย ผลตภณฑเหลาน ,ใชวสดหลกในการผลต คอ กระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ซ งมแหลงผลตกระดาษในภมภาคท แตกตางกนไป กระดาษสามแหลงผลตอยทางภาคเหนอเปนสวนใหญ กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบผลตในพ ,นท ภาคกลางและภาคอ นๆ ท วไป ผลตภณฑกระดาษดงกลาวมกผลตเปนสนคา ไดแก สมดโนต กรอบรป โคมไฟ กลองใสของ ฯลฯ ตามท ผ วจยไดสารวจสนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ แตละท โดยเฉพาะสนคา OTOP จะมรปแบบ ลวดลาย สสน คลายๆ กน ราวกบวาลอกเลยนแบบผลตภณฑตอๆ กนมา มความสวยงามมากนอยแลวแตฝมอของผผลตช ,นงานน ,นๆ ยงไมมการออกแบบและพฒนารปแบบใหมความแปลกใหมอยางหลากหลาย

ดวยเหตท สนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ซ งเปนผลตภณฑชมชน โดยเฉพาะอยางย งสนคาชนดน ,บางชมชนไดรบการพฒนาใหเปนสนคาหน งตาบลหน งผลตภณฑ (OTOP) ยงมรปแบบ ลวดลาย สสน คลายๆ กบผลตภณฑจากท อ นๆ สนคาจากกระดาษประเภทเดยวกนท มลกษณะเหมอนกนจานวนมากในตลาด OTOP ทาใหสนคาไมนาสนใจ ไมสะดดตาผ ซ ,อ ในขณะท รฐบาลกาลงสนบสนนใหชมชนตางๆ พฒนาผลตภณฑชมชนในรปแบบของหน งตาบลหน งผลตภณฑ จงมการแขงขนกนสงมากในการพฒนาผลตภณฑ ท ,งคณภาพและความงามของผลตภณฑในสนคาชนดเดยวกน การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ คร ,งน , ผ วจยไดกาหนดแนวคดกวางๆ ในการออกแบบและพฒนารปแบบ ลวดลาย สสนของผลตภณฑใหมความสวยงามแปลกใหมไปจากเดม ผ วจยเช อวางานวจยน ,จะชวยเปนแนวทางในการพฒนารปแบบ ลวดลาย สสน ใหสนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ของชมชนท วไป ตลอดจนผสนใจท ตองการสรางอาชพใหม สามารถนาผลตเปนสนคาได

สรปโครงการ

ดวยเหตน , ผ วจยจงสนใจออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ โดยพฒนารปแบบ ลวดลาย สสน ใหสนคามความสวยงามแปลกใหม เปนการสรางความนาสนใจใหกบผลตภณฑ ใหมความสวยงามท แตกตางจากผลตภณฑประเภท

2

เดยวกนจากท อ นๆ เพ อเปนแนวทางสาหรบผผลตสนคาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ไดนารปแบบลวดลายสสนไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน

วตถประสงคของโครงการวจย

1. เพ อออกแบบผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

2. เพ อพฒนารปแบบลวดลายสสนผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

3. เพ อเผยแพรผลงานวจยสชมชนท ผลตสนคาจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ และผสนใจท วไป

ขอบเขตของโครงการวจย

การวจยคร ,งน , ผ วจยศกษาแนวทางการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ โดยการศกษาขอมลการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ มขอบเขตการศกษาวจยดงน ,

1. ศกษาขอมลเก ยวกบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ 2. ศกษาขอมลท วไปเพ อการออกแบบและพฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด

และกระดาษตะขบ 3. ออกแบบและพฒนาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ 4. ออกแบบจดทาตนแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ โดย

จดทาผลตภณฑตอไปน , 1. ภาพ 2. กรอบรป 3. สมดโนต 4. กลองใสของ

คาสาคญ การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ คอ การสรางผลตภณฑใหม ท มความสวยงามแตกตางไปจากผลตภณฑจากกระดาษท มรปแบบเดมๆ ใหเกดข ,น และพฒนาตอยอดผลตภณฑเดม ท มอยในทองตลาดใหสวยงามแตกตางไปจากเดม

3

ผลตภณฑชมชน คอ ผลตภณฑท ไดมการจดทามาตรฐานผลตภณฑชมชน โดยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ผลตภณฑจากกระดาษสา หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษสา และอาจมการประกอบดวยวสดอ น เพ อนามาใชประโยชนในชวตประจาวน เชน ใชเปนของใชท วไป ใชเปนของตกแตง ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษสบปะรด และอาจมการประกอบดวยวสดอ น เพ อนามาใชประโยชนในชวตประจาวน เชน ใชเปนของใชท วไป ใชเปนของตกแตง ผลตภณฑจากกระดาษตะขบ หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษตะขบ และอาจมการประกอบดวยวสดอ น ทาเปนของใชท วไป ของตกแตง เชน กลองทชช กรอบรป

วธดาเนนการวจย

รวมรวมขอมลท วไปเก ยวกบผลตภณฑ รวบรวมเอกสารทเก ยวของ ศกษาขอมลจากผผลต สอบถามความตองการของผสนใจสนคา วเคราะหขอมลภาคเอกสาร จากเคร องมอท ใชในการวจย ออกแบบผลตภณฑ ออกแบบเพ อคดเลอก พฒนาแบบ สรปแบบ ผลตจรง สอบถามความพงพอใจของผผลต และผสนใจสนคา วเคราะหผลการวจยและปรบปรงผลตภณฑตนแบบ สรปผลการวจย จดทารายงานการวจย จดทาเอกสารรวบรวมผลงานออกแบบเพ อนาเสนอ ถายทอดเทคโนโลยสชมชนและผสนใจ สรปรายงานผล

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ และหนวยงานท�นาผลการวจยไปใชประโยชน ประโยชนท�คาดวาจะไดรบคอ

1. ไดผลงานออกแบบผลตภณฑ ท สามารถถายทอดสชมชน เพ อนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน

2. ไดสรางภาพลกษณใหมใหแกผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษใยสบปะรด และกระดาษตะขบ

3. ผผลตสนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ หนวยงานท เก ยวของ ชมชนท วไปท ผลตสนคาอ น ตลอดจนผสนใจท วไป สามารถนารปแบบชดผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษท ออกแบบไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน เพ อจาหนายตอไป

4

หนวยงานท�นาผลการวจยเร�องน 2ไปใชประโยชน คอ 1. กลมผผลตผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษใยสบปะรด และกระดาษตะขบ 2. สานกงานพฒนาชมชนทกจงหวด ท มการผลตสนคาจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด

และกระดาษตะขบ 3. สถาบนการศกษาสามารถนาองคความรจากการวจย ไปใชในการพฒนาการศกษา

เก ยวกบ การออกแบบผลตภณฑ และวชาท เก ยวของ 4. ชมชนท วไปท สนใจสามารถแสวงหาความรจากงานวจยได

แผนการถายทอดเทคโนโลยหรอผลการวจยสกลมเปาหมาย ผ วจยมแผนการถายทอดเทคโนโลยหรอผลการวจยสกลมเปาหมายดงตอไปน ,

1. เผยแพรผลงานวจยในการประชมสมมนาทางวชาการของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 2. เผยแพรผลงานวจยสกลมผผลตผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษ ตะขบ ผผลตสนคาอ นท สนใจ สถานศกษา หนวยงานภาครฐ และเอกชนท มสวนชวยในการ สงเสรมผลงานออกแบบผลตภณฑชมชน 3. จดอบรมเชงปฏบตการ และจดนทรรศการเพ อเผยแพรผลงาน 4. ใหคาแนะนาปรกษา แกกลมผผลตผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษ ตะขบ และผ ท สนใจท วไป

5

บทท� 2 เอกสารท�เก�ยวของ

ในการวจยเร อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา

กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ไดศกษาขอมลเบ ,องตนเก ยวกบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เพ อนาขอมลมากาหนดตวผลตภณฑท จะดาเนนการออกแบบและพฒนา และไดนาทฤษฎ และหลกการออกแบบพ ,นฐาน และออกแบบผลตภณฑตางๆ มาเปนกรอบความคดในการออกแบบโดยพจารณา 2 สวน คอ 1. พจารณาเลอกประเภทและลกษณะของผลตภณฑตามความตองการของกลมเปาหมาย เพ อใชเปนขอมลเบ ,องตนในการกาหนดแนวทางการออกแบบลวดลายผลตภณฑ ใหมความสวยงามตรงตามความตองการของกลมเปาหมาย โดยศกษา

1. ลกษณะของกลมเปาหมาย 2. คณสมบตทางกายภาพของผลตภณฑ 3. ปจจยแวดลอมท สงผลถงสนคา 4. ลกษณะของผลตภณฑในดานกรรมวธการผลตและรปแบบ 5. ลกษณะของรปแบบ ลวดลาย สสนท เหมาะสมกบผลตภณฑ

2. พจารณาคณลกษณะของรปแบบ ลวดลาย สสนผลตภณฑท พงประสงค ไดแก 1. มลกษณะรปแบบ ลวดลาย สสน ท สวยงาม 2. สามารถดงดดความสนใจกลมเปาหมาย สรางความประทบใจ 3. มความทนทาน สามารถนาไปใชประโยชนไดด

การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ

การออกแบบและพฒนาผลตภณฑ คอ การสรางผลตภณฑใหมท มความสวยงามแตกตางไปจากผลตภณฑจากกระดาษท มรปแบบเดมๆ ใหเกดข ,น และพฒนาตอยอดผลตภณฑเดม ท มอยในทองตลาดใหสวยงามแตกตางไปจากเดม โดยมวตถประสงคเพ อนาไปใชเปนสนคา เพ อจาหนายท มความสวยงามนาสนใจมากย งข ,น งานออกแบบและพฒนาผลตภณฑจงเปนการสรางสรรค ท เกดจากความคดจนตนาการ โดยท มาของความดลใจใหเกดจนตนาการไดน ,น นกออกแบบอาจไดรบแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานจากส งท อยรอบๆ ตว และอยในขอบเขตกรอบความงามตามทฤษฎท กาหนด ท ,งน ,ข ,นอยกบจดมงหมายในการออกแบบสรางสรรคงานแตละชนด

6

ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ไดมการจดทามาตรฐานผลตภณฑชมชนโดยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม โดยมความหมายของคาท ใชในมาตรฐานผลตภณฑชมชนดงตอไปน ,

1. ผลตภณฑจากกระดาษสา

ผลตภณฑจากกระดาษสา หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษสา และอาจมการประกอบดวยวสดอ น เพ อนามาใชประโยชนในชวตประจาวน เชน ใชเปนของใชท วไป ใชเปนของตกแตง กระดาษสา หมายถง กระดาษท ทาจากเปลอกของตนปอสา ผานกระบวนการตมเย อแลวข ,นแผนกระดาษบนตะแกรง นาไปตากใหแหง อาจนาวสดอ น เชน ข ,เล อย ใบไมแหง ใบตองแหง มาตกแตงใหเปนลวดลายตางๆ และอาจมการยอมสดวยกได

2. ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษสบปะรด และอาจมการประกอบดวยวสดอ น เพ อนามาใชประโยชนในชวตประจาวน เชน ใชเปนของใชท วไป ใชเปนของตกแตง กระดาษสบปะรด หมายถง กระดาษท ทาจากใบหรอหนอหรอตนสบปะรด อยางใดอยางหน งหรอผสมกน ผานกระบวนการตมเย อแลวข ,นแผนกระดาษบนตะแกรง นาไปตากใหแหง มลวดลายในเน ,อกระดาษเอง อาจนาวสดอ น เชน ข ,เล อย ใบไมแหง ใบตองแหง มาตกแตงใหเปนลวดลายตางๆ และอาจมการยอมสดวยกได

3. ผลตภณฑกระดาษตะขบ ผลตภณฑจากกระดาษตะขบ หมายถง ส งประดษฐจากกระดาษตะขบ และอาจมการประกอบดวยวสดอ น ทาเปนของใชท วไป ของตกแตง เชน กลองทชช กรอบรป กระดาษตะขบ หมายถง กระดาษท ทาจากเย อของตนตะขบ โดยการนาเปลอกของตนตะขบมา ผานกระบวนการตมเย อแลวข ,นแผนกระดาษบนตะแกรง นาไปตากใหแหง มลวดลายตามธรรมชาตเกดข ,นในเน ,อกระดาษเอง อาจยอมส เคลอบเงา และตกแตงใหเปนลวดลายตางๆ ได โดยใชวสดอ น เชน ข ,เล อย ดอกไมแหง ใบไมแหง ดวยกได

ปจจบน กระดาษตะขบ มการผลตออกมานอยมาก กระดาษตะขบไมเปนท นยมในหมผ ใช ชมชนชาวบานท ทากระดาษน ,หลายกลมเลกผลต แตผลตกระดาษสาเพ มข ,น เพราะไดรบความนยมมากกวา กระดาษสา ปอสาเปนพชเสนใยชนดหน ง อยในตระกลเดยวกบหมอนและขนน มช อเรยกกนหลายช อแลวแตทองถ น เชน ภาคเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอ เรยกปอสา ปอกะสา ภาคตะวนตก เรยก หมอพ หมกพ ภาคใตเรยก ปอฝาย เปนตน เสนใยปอสาสวนใหญไดจากเปลอกของลาตนใชเปนวตถดบคณภาพด ในการผลตกระดาษชนดตาง ๆ กระดาษสามคณสมบตด คอ ทนทานไมกรอบเป อยยย เกบรกษาไดนาน หากใชทา

7

หนงสอตวหนงสอจะไมซดจางอยไดนานกวารอยป ปจจบนผลผลตปอสาสวนใหญ ใชทากระดาษดวยมอ (hand - made paper) ทาประโยชนไดมากมาย ไดแก กระดาษทารม ดอกไมประดษฐ โคมไฟ พด วาว บตรอวยพรตาง ๆ ตดชดแตงงาน กระดาษวาดภาพ กระดาษหอสารเคมบรรจในกอนถานไฟฉาย และใชประโยชนตาง ๆ ในโรงพยาบาล เปนตน นอกจากน ,ยงมสรรพคณเปนพชสมนไพรในการรกษาโรคตาง ๆ เชน ใบใชขบปสสาวะ แกพษแมลงกดตอย กลากเกล ,อน ผลสก ใชบารงไต แกออนเพลย เปลอกลาตน ใชหามเลอด ราก แกไอ อาเจยน น ,ายางจากลาตน ใชแกการบวมน ,า และแมลงกดตอยดวย ปอสาเจรญเตบโตไดด และรวดเรวในสภาพพ ,นท และสภาพแวดลอมท เหมาะสม คอ พ ,นท ดนรวนซยมความอดมสมบรณสง สภาพอากาศมความช ,นสง เน องจากปากใบปอสามขนาดคอนขางใหญ มอตราการคายน ,าสง อยางไรกตามในสภาพความช ,นต าปอสากเจรญเตบโตอยได แตใบจะมขนาดเลกลง และเจรญเตบโตชา แหลงผลตปอสา โดยท วไปสวนใหญเปนการตดเกบเก ยวจากตนท ข ,นเอกอยตามธรรมชาต แหลงท มการตดและลอกเปลอกปอสากนมากอยทางภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก

ภาค จงหวด อาเภอ

แมฮองสอน เมอง ขนยวม แมสะเรยง แมลานอย ปา ก ง อ.สบเมย และก ง อ.ปางมะผา

นาน เมอง แมจรม เชยงกลาง ทาวงผา เวยงสา สนตสข

ลาปาง วงเหนอ แมทะ สบปราบ และแมเมาะ

เชยงราย เมอง แมจน แมสาย พญาเมงราย พาน แมสรวย

พะเยา เมอง

ลาพน ล , และก ง อ.ทงชาง

แพร เมอง เดนชย ลอง และวงช ,น

พษณโลก ชาตตระการ

สโขทย ศรสชนาลย สวรรคโลก ทงเสล ยม

เหนอ

เชยงใหม แมอาย ฝาง สะเมง เชยงดาว แมรม

พราว ดอยสะเกด สนกาแพง

ขอนแกน สชมพ

เลย เมอง ทาล นาดวง นาแหว ปากชม

ภกระดง วงสะพง เชยงคาน

นครราชสมา ปากชอง ปกธงชย

ตะวนออกเฉยงเหนอ

ชยภม หนองบวแดง ก งอ.ภกดชมพล ภเขยว

8

ประโยชนของปอสา ปอสาใชประโยชนไดแทบทกสวนไดแก ใบใชเปนอาหารสตว เล ,ยงปลา สกร ฯลฯ มสรรพคณทางสมนไพรคอใชขบปสสาวะแกพษแมลงกดตอยและกลากเกล ,อน ผลสกใชบารงไตแกออนเพลย รากใชแกไขแกอาเจยน น 2ายางจากลาตนใชแกการบวมน ,า เปลอกลาตนใชหามเลอด เปนสวนใหเสนใยท สาคญสาหรบใชทากระดาษดวยมอ ซ งนาไปทาประโยชนไดมากมาย โดยเฉพาะกระดาษสาเปนกระดาษคณภาพด ทนทานไมกรอบเป อยยยงายและเกบไดนาน ตนหรอก�งท ลอกเปลอกแลวใชทาฟน

การทากระดาษสาดวยมอ มข 2นตอนหลก 4 ข 2น คอ

1.การเตรยมวตถดบ ไดแก การคดเลอกวตถดบ การตด การแชน ,า การตม และการลาง 2.การทาใหเปนเย อ 3.การทาเปนแผนกระดาษ 4.การลอกแผนกระดาษและตกแตงเพ มเตม ข 2นตอนท�1การเตรยมวตถดบ คดเลอกเปลอกปอสาท ออนและแกแยกจากกน นาไปแชน ,าประมาณ 3 ช วโมงข ,นไป แตไมควรเกน 24 ช วโมง การแชน ,าจะชวยใหเปลอกปอสาออนตว จากน ,นนาไปใสภาชนะตม ใสโซดาไฟ หรอน ,าดางจากข ,เถาเพ อชวยใหโครงสรางของเปลอกปอสาเป อย และแยกจากกนเรวข ,น ถาตมปอสาออนใชโซดาไฟนอย ตมเปลอกแก ตองใชมากข ,น การตมแตละคร ,งใชโซดาไฟ ประมาณ 10-15% ของน ,าหนก ถาใชมากไปจะทาใหเย อถกทาลายมากในระหวางตม ตมนานประมาณ 2-3 ช วโมง เม อตมเสรจแลวนาปอสาลางน ,าจนหมดดาง ข 2นตอนท�2การทาใหเปนเย�อม2วธไดแก 1.การทบดวยมอ 2. การใชเคร องตเย อ

การทบดวยมอตองใชเวลานาน ปาสาหนก 2 กก. ใชเวลาทบนานประมาณ 5 ช วโมง สวนการใชเคร องตเย อใชเวลาประมาณ35นาท จากน ,นนาไปฟอกเย อกระดาษสาท วไปฟอกไมขาวนก แตถาตองการใหกระดาษสาสขาวมาก ๆ กใชผงฟอกสเขาชวย ถาไมมเคร องตเย อ กใชน ,ายาฟอกเขมขน 15 กรมตอน ,า 1 ลตร แชเย อลงในน ,ายาฟอกนาประมาณ 12 ช วโมง นาเย อไปลางน ,าจนหมดกล นน ,ายาแล ว จะน าเย อไปยอมสตามตองการจากน ,นน าเยเตรยมไวสาหรบทาแผนกระดาษตอไป ข 2นตอนท�3การทาเปนแผนกระดาษ นาเย อปอสาใสในอางหรอภาชนะท เหมาะสม ใสน ,าใหมระดบพอเหมาะแลวใชไมพายคนเย อในอางนใหท ว เพ อใหเย อลอยตวและกระจายออกจากกนอยางสม าเสมอ จากน ,นนาแมพมพสาหรบทา

9

แผนกระดาษมาชอนเย อตอไปซ งมการทาแผนไดสองแบบคอ 1. แบบตก ใชแมพมพซ งมลกษณะเปนตะแกรงไนลอน ขนาดกวาง 50 ซม. ยาว 60 ซม. (ขนาดตะแกรงข ,นอยกบขนาดกระดาษท ตองการ) ชอนตกเย อเขาหาตวยกตะแกรงข ,นตรง ๆ แลวเทน ,าออกไปทางดานหนโดยเรวจะชวยใหกระดาษมความสม าเสมอ 2. แบบแตะ การทามกจะใชตะแกรงท ทาจากผาใยบวหรอผามง ซ งมเน ,อละเอยด และจะใชวธช งน ,าหนของเย อ เปนตวกาหนดความหนาของแผนกระดาษ นาเย อใสในอางน ,าใชมอแตะเกล ยกระจายเย อบแมพมพใหสม าเสมอ ข 2นตอนท�4การลอกแผนกระดาษ นาตะแกรงไปตากแดดประมาณ 1-3 ช วโมง กระดาษสาจะแหงตดกนเปนแผน จงลอกกระดาษสาออกจากแมพมพ เปลอกปอสาหนก 1 กก. สามารถทากระดาษสาไดประมาณ 10 แผน กระดาษสาท ไดสามารถนาไปใชประโยชนไดหลายอยาง มการตดแปลงมาใชทาส งของตาง ๆ มากข ,น แตเดมสวนใหญใชทารม วาว กระดาษหอของ กระดาษแบบเส ,อ กระดาษท ใชเขยนพทธประวต คมภร เปนตน ปจจบนนามาใชอยางกวางขวาง เชน สมดจดท อย เบอรโทรศพท กระดาษเขยนจดหมายพรอมซองบตรอวยพรตาง ๆ ดอกไมประดษฐ โคมไฟ ภาพวาด เส ,อผาชดววาห ชดผาตด กระดาษเชดมอ กระดาษชาระใชซบเลอด กระดาษหอเคร องมอและอปกรณทางการแพทย กอนนาไปฆาเช ,อโรค ฯลฯ ทาใหกระดาษสาเปนท รจก และไดรบความนยมอยางกวางขวางมากข ,นในปจจบน กระดาษสา มแหลงผลตใหญอยทางภาคเหนอของไทย มท ,งจดทาในรปของธรกจเลกๆในครวเรอน การทางานเปนกลมแมบาน กลมชมชน ธรกจขนาดยอมและขนาดใหญ

สวนหน�งของสนคากระดาษสาจากแหลงผลตตางๆ

10

11

กระดาษสบปะรด

สบปะรดน ,นนอกจากเปนผลไมท ทารายไดในการสงออกจานวนมากใหกบประเทศไทยแลว ใบยงมประโยชนใชทากระดาษจากใยสบปะรด นบเปนภมปญญาทองถ นท ชาวตางชาตช นชมและใหความสนใจเปนอยางมาก เปนการนาวสดเหลอใชมาสรางสรรคใหเกดประโยชน รวมท ,งเปนการอนรกษธรรมชาตอกดวย กระดาษจากใบสบปะรด สามารถนามาทาเปนผลตภณฑไดหลายอยาง เชน กลองใสกระดาษทชช ท ใสจดหมาย ถงกระดาษ กลองอเนกประสงคฯลฯ ทาใหจงหวดหรอชมชนในพ ,นท ท มการปลกสบปะรดเปนจานวนมาก มการจดต ,งกลมทากระดาษจากสบปะรด ถอเปนการแปรรปของผลตภณฑเพ อพฒนาดานการตลาดแกชมชน สงผลใหประชาชนมรายไดเพ มข ,น และยงเปนประโยชนในดานการเกษตร สวนใบและหงอนท ตองตดท ,งไปอยางเสยเปลาน ,น ทาใหทาการเกษตรไดงายข ,น เน องจากไมตองปรบปรงพ ,นท ท จะปลกสบปะรดตอไป เพราะโดยปกตแลวเกษตรกรจะมปญหาเร องการจดการกบใบสบปะรดท ไมมประโยชนโดยการกาจดท ,งไปเทาน ,น

ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด

ข 2นตอนการทากระดาษจากใบสบปะรด

ลางใบสบปะรดตดเปนทอน ตมดวยโซดาไฟ 5 % และน ,าประมาณ 3 ช วโมง ลางใบท เป อยยยดวยกรดน ,าสมผสมน ,าสะอาด ตเปนเย อดวยเคร องตเย อ นาไปยอมส นาเย อท ผานการตมาป ,นเปนกอนและช งน ,าหนก

12

นามาทาเปนแผนกระดาษดวยวธการแบบแตะ นาไปตากแดด 10 ช วโมง แลวนามาตากในรม ลอกกระดาษออกมาจากตะแกรง กระดาษใบสบปะรดนามาประดษฐเปนผลผลตตาง ๆ

จดเดนและจดดอย กระดาษใบสบปะรด จดเดน

1.มลวดลายเฉพาะตว กระดาษจากใบสบปะรดโดยเฉพาะกระดาษไมฟอกขาว จะมลวดลายเฉพาะตว แตกตางจากกระดาษสา มความสวยงามแปลกตา ทาใหมโอกาสทางการตลาดสง

2. มตนทนการผลตต า ใบสบปะรดท ใชเปนวตถดบในการผลต ซ งถอวาเปนส งไรคาจากไรสบปะรด ปจจบนหลงการเกบเก ยวผลสบปะรด ใบสบปะรดจะถกตดท ,งมากมาย บางสวนถกทาลายดวยการเผาท ,ง บางสวนถกไถกลบเปนป ยพชสด เพ อการปลกสบปะรดในรนถดไป ดงน ,นตนทนใบสบปะรดท ในปจจบนถอวาไมมตนทน หรอจะมอยบาง กเปนคาจางแรงงานในการจดเกบ และคาขนสงเทาน ,น เม อเทยบกบปอสาท ใชเปนวตถดบในการผลตกระดาษสา มราคากโลกรมละ 18 - 21 บาท จงถอวามความไดเปรยบในตนทนการผลตอยางมาก

3.เปนการรกษาสภาพแวดลอม ในแงของการใชวตถดบจากสวนเหลอของภาคการเกษตรซ งเปนส งไรประโยชนใหเกดมลคาเพ ม แตกตางจากการผลตกระดาษสาท ตองใชปอสา ซ งสวนใหญตองหาจากปาธรรมชาต ถอวาเปนการทาลายสภาพแวดลอมและความสมดลยทางธรรมชาต

4.ชวยแกไขปญหาการขาดแคลนวตถดบในอตสาหกรรมการผลตกระดาษดวยมอ เน องจากมการปลกสบปะรดอยท วประเทศ ซ งสามารถผลตใบสบปะรดท นามาผลตกระดาษไดประมาณปละ 1 ลานตน ขณะเดยวกนปอสามแนวโนมราคาสงข ,น และตองนาเขาจากประเทศเพ อนบาน เน องจากขาดแคลนไมเพยงพอกบความตองการ

13

จดดอย

1.เย อกระดาษจากใบสบปะรด มการหดตวสง กระดาษจากใบสบปะรดท ทาจากเย อสบปะรด 100% จะมปญหาความยบยนไมราบเรยบ เน องจากเย อกระดาษจากใบสบปะรดมอตราการหดตวสง ย งตากแดดจดจะย งหดตวสงมาก กระดาษท ไดจะเลกกวาขนาดของกระดาษสาท ทาดวยตะแกรงขนาดเดยวกน หากใชเย อปอสาผสมในการผลตกระดาษประมาณ 28-30% โดยน ,าหนกจะสามารถลดการหดตวลงได

2.การจดเตรยมวตถดบในการผลต ปจจบนยงไมสามารถดาเนนการจดเตรยมใบสบปะรดตากแหงไดสะดวก เน องจากโดยธรรมชาตใบสบปะรดมสารชนดหน งเรยกวา “ไทรโคหม” ปกคลมใบอย ชวยลดการคายน ,าของใบสบปะรด เปนพชท มความทนตอความแหงแลง สามารถเจรญเตบโตในสภาพขาดน ,าได กาตากใบสบปะรดใหแหงจงตองใชเวลาประมาณ 2 สปดาห การผลตในปจจบนจงเปนการผลตดวยการใชใบสบปะรดสด การผลตจงตองอยใกลกบแหลงปลกสบปะรดเพ อสะดวกในการจดหาและขนสงใบสบปะรดมาผลตกระดาษ จงเปนปญหาในการหาวตถดบในการผลต เน องจากการเกบเก ยวผลสบปะรดจะมฤดการเกบเก ยว เม อหมดฤดการเกบเก ยวผลแลว ทาใหหาใบสบปะรดไดยาก ดงน ,นจะตองมการศกษาและจดเตรยมสาหรบการใชใบสบปะรดแหง เพ อเปนวตถดบในการผลต เปนการลดตนทนการผลต

กระดาษสบปะรดมแหลงผลตใหญท อาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ โดยมศนยหตถกรรมกระดาษใบสบปะรด ต.หนองตาแตม อ.ปราณบร จดแสดงและจาหนายผลตภณฑจากสบปะรด ผลตภณฑจากกระดาษสบปะรด และผลตภณฑโอทอปอ นๆ เพ อสรางรายไดใหกบชมชน เพราะนกทองเท ยวเม อเขาไปถงโครงการแลวจะหาซ ,อสนคา 1 ตาบล 1 ผลตภณฑกลบไปเปนของท ระลกและของฝากไดในราคาถก นบวาเปนการสงเสรมการทองเท ยวในรปแบบใหม สาหรบนกทองเท ยวท เดนทางเขามาในศนยแหงน ,จะมาหดทากระดาษจากใบสบปะรด และยงนากลบไปเปนของท ระลก โดยศนยจะมข ,นตอนวธการทาไวให รวมท ,งยงไดเลอกซ ,อผลตภณฑท ทาจากใบสบปะรดไดในราคาท ถกและยงไดความรจากงานหตถกรรมอนเปนภมปญญาของชาวบานอกดวย

กระดาษตะขบ

การผลตกระดาษตะขบ มกรรมวธเชนเดยวกบกระดาษสา และกระดาษสบปะรด โดยกลมผผลตกลมเลกๆ กลมชมชน กลมแมบาน มการผลตเปนสนคาหน งตาบลหน งผลตภณฑ แตเน องจาก ตะขบปา เปนพชท เกดข ,นเอง จงไมมเพยงพอในการนามาใชทากระดาษจานวนมาก อกประการหน ง กระดาษตะขบ มเสนใยหยาบ เหมาะสาหรบนามาใชเปนสวนตกแตงมากกวาเปนวสดหลกของผลตภณฑ อกท ,งไมมการสงเสรมการผลตอยางจรงจง ผผลตจงสนใจผลตกระดาษสาและกระดาษสบปะรด ซ งไดผลผลตดกวากระดาษตะขบ

14

การออกแบบลวดลาย การออกแบบลวดลาย คอ การสรางลวดลายใหมใหเกดข ,น โดยมวตถประสงคเพ อนาไปใชในการประดบตกแตงวตถ ส งของหรอสถานท หรอพ ,นท วางใหมความสวยงามนาสนใจมากย งข ,น งานออกแบบ ลวดลายจงเปนการสรางสรรคท เกดจากความคด จนตนาการ โดยท มาของความดลใจใหเกดจนตนาการไดน ,น นกออกแบบอาจไดรบแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานจากส งท อยรอบๆ ตว ท ,งน ,ข ,นอยกบจดมงหมายในการออกแบบสรางสรรคงานแตละชนด ส งจงใจท เปนแรงบนดาลในการออกแบบไดแก

- ธรรมชาต ดอกไม ตนไม ทวทศน หน ดน น ,า ฯลฯ - ส งกอสราง สถาปตยกรรมตางๆ - รปราง รปทรงตางๆ ท ,งรปเรขาคณต และรปอสระ

การออกแบบท�ด

การออกแบบท ดน ,น ตองมหลกเกณฑในการยดถอปฏบตท ถกตอง ซ งเปนส งจาเปนสาหรบนกออกแบบ พอจะแบงออกไดดงตอไปน , คอ (ทานอง จนทมา, 2532)

1. หนาท ของการนาไปใช (Function) เปนส งแรกท นกออกแบบจะตองคานงถงเปนอยางย ง เพราะของแตละอยางมหนาท ในการใชสอยไมเหมอนกน การออกแบบจะตองออกใหเหมาะสมและถกตองมากท สด เชน เคร องป ,นดนเผาจะนาไปใชแทนโลหะกยอมไมได

2. การประหยด (Economy) การประหยดในท น ,หมายถงการประหยดวสดและเงนทองท จะนามาลงทนดวย ส งตางๆ ท มคณภาพดเลศขนาดไหนกตาม ถาราคาในการผลตสงแลว ไมถอวาเปนการออกแบบท ถกตอง นอกจากจะมราคาถกแลว แบบท ออกไปน ,นกควรเปนแบบท งายและเหมาะ

3. ความทนทาน (Durability) การออกแบบท ดน ,นนอกจากจะประหยดแลวยงตองคานงถงความทนทานดวย วสดอะไรกตามถงแมวาจะมราคาถก รปแบบจะสวยงามขนาดไหนกแลวแต ถาขาดความทนทาน คณคาของส งน ,นกจะดอยลงไป

4. วสด (Material) การเลอกวสดตางๆ ท จะนามาใชงานน ,น นอกจากจะประหยดแลว เราถอวาเปน ส งสาคญอกอยางหน ง เพราะจะตองเหมาะสมกบประโยชนใชสอย ความคงทนถาวร เชน ถาเราจะสรางบาน เรากควรจะสราง Model เสยกอนวาบานหลงน ,เม อสรางเสรจแลวจะใชวสดอะไร จานวนเทาไร จงจะเหมาะสมและถกตอง สวยงาม ทนทาน เปนส งสาคญท สด

5. โครงสราง (Construction) โครงสรางของส งตางๆ ไมเหมอนกน ฉะน ,นผออกแบบจะตองศกษา โครงสรางหรอธรรมชาตของส งเหลาน ,นใหเขาใจเปนอยางดเสยกอน จงจะเปนนกออกแบบท ดได

6. ความงาม (Beauty) ถาส งตางๆ ท นกออกแบบไดกระทาข ,นโดยคานงถงส งตางๆ ท กลาวมาแลวน ,นยงไมเปนการเพยงพอ ส งท ตามมาอกอยางหน งท จะขาดเสยมได คอเร องความงาม ถาเรายงจาสภาษตท วา “ไกงามเพราะขน คนงามเพราะแตง” ความงามคออะไร ความงามคอความพอด ไมมากไมนอย

15

จนเกนไป การตกแตงหรอการออกแบบน ,นๆ จงจะเหมาะสมและสวยงาม เพราะเช อวาทกคนชอบความสวยงามดวยกนท ,งน ,น การออกแบบกเชนเดยวกน การออกแบบถอวาเปนคณสมบตท จะขาดไมได

7. ลกษณะเดนพเศษเฉพาะอยาง (Personality) ไมวาส งท มนษยสรางข ,นหรอเกดข ,นเองตามธรรมชาต กจะมลกษณะเดนประจาตวของมนอยเชนเดยวกน แตถาเปนส งท มนษยออกแบบแลวจะตองเนนจดดของ แตละส งออกมาใหเหนเดนชด จงจะถอไดวาการออกแบบน ,นสมบรณ เชน การออกแบบเคร องตกแตงวาจะจดตรงไหนใหเดนและสวยงาม สะดดตากวาจดอ นๆ จงควรเนนจดน ,นเปนพเศษกวาท อ น

ส งท ,ง 7 ท กลาวมาแลวน ,นถอวาเปนหวใจของนกออกแบบท จะตองถอม นและยดม นอยตลอดไป

การออกแบบโดยยดถอธรรมชาต (Nature Design) นกออกแบบสวนมากถอวาธรรมชาตเปนครคนแรกท เปนแมแบบของตวแบบ ไมวาจะเปนพช สตว

แมลง ตลอดจนส งของกตาม จะไดมาจากธรรมชาต แตการนามาใชน ,นไมไดนามาใชโดยตรง แตนกออกแบบไดนามาดดแปลงแกไขใหเหมาะสมกบส งท ,ง 7 ท กลาวมาแลว

การออกแบบในตอนน ,จะพดถงการนาผลสมบางชนดท มอยท วไปเพ อนามาศกษาท ,งภายนอกและ ภายใน โดยสงเกตอยางละเอยดทกข ,นตอนจงจะเปนนกออกแบบท ด การออกแบบของผลสมท�ตดตามขวาง (Cross Section of Fruits)

ถาเราตดผลสมตามขวางกจะพบวาผลสมกมศนยกลางอยแลว และธรรมชาตของผลสมกยงแบงสวนภายในออกเปนชองๆ ในสวนท เปนเน ,อและแกนกลาง ตลอดท ,งจงหวะของการวางเมลดสมเอาไวอยาง เหมาะสมเปนจงหวะ การออกแบบจากธรรมชาตน , ผออกแบบยดแนวจากธรรมชาตเหลาน ,นาไปดดแปลงแกไขใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจ ประโยชนใชสอย ตลอดท ,งวสดท นามาใชในการออกแบบ ไมใชยดแตธรรมชาตอยางเดยวไมมอะไรใหมเกดข ,น ผ ออกแบบควรสงเกตจากธรรมชาตเพ อเปนแนวทางสาหรบดดแปลงปรบปรงแกไข คอ

1. รปทรงและรปราง (Form & Shape) 2. ส (Colors) 3. มมท เรามองเหน (Corner to Seeking) 4. ระยะท เรามองเหน (Perspective) 5. แสงและเงา (Light & Shade) 6. เสน (Line)

ส งท ,ง 6 น ,เปนส งท ผออกแบบพอจะมองเหนความสาคญของธรรมชาตไดอยางกวางขวาง ดงน ,น ผออกแบบจะตองนาไปดดแปลงแกไขเพ อใหเหมาะสมกบประโยชนใชสอยไดมากท สด คอ

16

1. จากการปฏบตจรง คอ การผาตามขวางและผาตามยาวของผลไมบางชนด เราจะพบวามความแตกตางกนมาก ความแตกตางท ,งหลายน ,จะเปนแนวทางท จะนาผออกแบบไปปรบปรงแกไขไดเปนอยางด ธรรมชาตเปนส งท ใหความคดตลอดท ,งความรแกนกออกแบบอกมากมาย ไมวาจะเปนนกออกแบบระดบไหนตองอาศยพ ,นฐานการออกแบบจากธรรมชาตท ,งน ,น การจะนาไปดดแปลงแกไขใหเหมาะสมกบหนาท น ,นเปนส งท ตามมาทหลง

2. สของผลไม การท จะเปนนกออกแบบท ด นอกจากจะตองศกษาจากรปรางของผลสมท ,งภายนอกและภายในอยางละเอยด สของผลไมเหลาน ,นกตองมความสมพนธกนอยางใกลชด เพ อใหถกตองและเปนไปตามธรรมชาต เปนแนวทางท จะปรบปรงการออกแบบตอไป จรงอย การออกแบบเปนวชาท ไมมกฎและไมมผดและไมมถก แตอยท ความพอใจของผ ท ออกแบบและความเหมาะสมของประโยชนใชสอยกเปนการเพยงพอแกการออกแบบเบ ,องตน

3. ลกษณะตางๆ ของลาตนพช ลาตนพชเปนธรรมชาตท จะนานกออกแบบไปสผลสาเรจได เพราะ นกออกแบบถอวาลาตนของพชบางชนดท ไดจากธรรมชาตเปนส งสาคญเพราะใหท ,งจรงและกใหท ,งความคดท เปนความจรงแกมนษย ซ งเราอาจมองหรอคาดคดไมถงกได เชน ตนมะพราว มใครคาดคดวาจะมยอดไดถง 4 ยอด แตธรรมชาตกไดใหเราแลว ซ งความจรงอนน ,อยท จงหวดภเกต เปนลาตนท สมบรณท ,ง 4 ยอด และกออกผลไดครบท ,ง 4 ยอดตลอดกาล ขณะน ,ถกพายพดโคนตายไปแลว

การออกแบบท พดไดวาไมมถกและไมมผด กถอจดน ,เปนเคร องยนยนอกจดหน ง ดงน ,น การออกแบบกคอเปนเร องของการเสนอความคดท ไดจากธรรมชาตเปนสวนใหญ และกข ,นอยกบผ ท จะนาไปใชวาเหมาะสมหรอไมเพยงไร ซ งผ เขยนยอมรบท ,งส ,นท นกออกแบบท ,งหลายสามารถโกหกท ,งท เคยเหนและไมเคยเหนมากอน ยอมรบและคลอยตามได เช อม นและเช อถอท ,งอดต-ปจจบน มนอาจเปนไปไดสมยหน งกาลเวลาหน ง แตมนกอาจเปนไปไมไดอกระยะหน งเวลาหน งกได เร องลาตนพชตอไปน ,มท ,งเปนไปไดและเปนไปไมได ผ เขยนจะกลาวรวมท ,งรปทรงท ,งหมดรวมไปดวย แตจะไมอธบายสวนละเอยดตางๆ ขอใหศกษาและสงเกตจากภาพประกอบขางลางน ,เทาน ,น ทานอาจขดแยงหรอจะคลอยตาม ขอมอบใหเปนความคดของผศกษาท จะนาเอาไปใชเปนสาคญ (ทานอง จนทมา, 2532)

การออกแบบท�มจดศนยถวงและน 2าหนก (Balance and Tone)

ทกวนน ,เปนท ยอมรบแลววา ไมวาการออกแบบส งใดๆ ท ,งส ,น ไดอาศยการพฒนาจากรปทรงเรขาคณตเสยเปนสวนใหญ ซ งผออกแบบมความจาเปนอยางย งท จะตองสนใจเปนพเศษ และศกษาถงรปทรงตางๆ ใหบรรลถงเปาหมายในการท จะนาไปออกแบบในเร องของส งท จะทาใหเกดความสมดลและทาใหเกดความ ไมสมดล ตวอยางเชน การเขยนภาพตนไมท มก งกานสาขาแยกออกไปจากการเขยนหรอการสงเกตการ เปล ยนแปลงของธรรมชาต กเปนการออกแบบของการสมดลและไมสมดลไดเปนอยางดย ง

17

นอกจากน ,แลว การท จะใหเกดมน ,าหนกในการออกแบบน ,น จะตองอาศยการตดกนของน ,าหนกท ความมดและสวางของส แสง เงา ตลอดท ,งการใชเสนท เกดจากการขดแยงหรอตดกนของพ ,นท วางท มการใช สเดยวหรอหลายสกตาม การใชเพ อมงหวงใหเกดน ,าหนกออนแกท จะเนนแบบใหเหนเดนชดและเกดควาเหมาะสมสวยงามท สมบรณของแบบแตละเร องเปนสาคญ ดงน ,น การออกแบบส งตางๆ จะเปนเร องของ ธรรมชาต เร องของรปทรงเรขาคณตกตาม จะตองข ,นอยกบจดศนยถวงและน ,าหนกท ,งส ,น

จดศนยถวง แบงออกดงน ,

1. จดศนยถวงท มรปภาพท อยดานบน-ลาง ซาย-ขวา เทาๆ กน (Symmetry Design) 2. จดศนยถวงท ทกดานไมเทากน (Asymmetry Design)

การเนนน 2าหนก แบงออกดงน , 1. การเนนน ,าหนกดวยส (Color) 2. การเนนน ,าหนกดวยเสน (Line) 3. การเนนน ,าหนกดวยขนาด (Proportion) ของรปแบบท แตกตางกน 4. การเนนน ,าหนกดวยแสงเงา (Light & Shade) 5. การเนนน ,าหนกดวยระยะ (Perspective)

การออกแบบท เนนหนกในเร องของรปทรงเรขาคณตท ทาใหเกดการสมดลระหวางซาย-ขวา บน-ลาง เปนหลกในการออกแบบเพ อเปนแนวความคดอกทางหน งท จะนาไปสจดหมายปลายทางอนเดยวกน คอ ทกจดจะบรรจบกนแนนอนและสมบรณเปนอยางย ง ขอใหสงเกตภาพในตอนน ,เปนแนวทางความคดในการออกแบบตอไปในอนาคต

การสมดลท อยภายในตวเราถอวาเปนการสมดลท ถกตอง และอยใกลตวเรามากท สด รวมท ,งการแบงจากบน-ลาง ซาย-ขวา นอกจากน ,แลวส งอ นกยงมอกมากมาย เชน ภาพลายไทยท มลายซาย-ขวาเชนเดยวกน หรอลายรปทรงเรขาคณตดงภาพขางลางน , กถอวาเปนการแบงท สมบรณและถกตองตามหลกของการสมดล

เม อเราพจารณาดภาพ A และ A1 เปนท สมดลท ,งซาย-ขวา บน-ลาง เปนการออกแบบท มองเหนไดงายในเร องของการสมดล แตถาจะมองในแงของน ,าหนกแลวจะดรสกวารป A1 จะใหความรสกหนกแนนกวารป A ท ,งๆ ท รปท ,งสองน ,นมขนาดเทากน แตแตกตางกนอยตรงท การแบงเสนมากกวาเทาน ,น หรอจะดรป A ทางดานซายมอ รปขางลางจะใหความรสกหนกกวารป B ทางขวามอ เพราะมเสนบอกถงความรสกหนกกวา การท ทาใหภาพท ,งซาย-ขวาเทากนจงมวธการทาไดอยหลายๆ วธดวยกนดงไดกลาวมาแลว เพ อเปนแนวทางในการนาไปปฏบตตอไปไดอยางถกตอง (ทานอง จนทมา, 2532)

18

การออกแบบท�ใหความรสกเคล�อนไหว การจดกลมของรปรางท�ทาใหเกดการเคล�อนไหว (Grouping Motifs to Form Pattern)

วงกลมจะดเคล อนไหวอยภายในรปแบบอยางอนเดยวกนและตอเน องกนไปตลอดแนว นอกจากน ,แลว รปทรงและรปรางอยางอ นๆ กสามารถทาใหเกดความรสกเคล อนไหว ไปในทศทางตางๆไดตามธรรมชาต เชน รปรางของปลาชนดตางๆ โดยการนาเอาวงกลม วงร ท เปนรศมของมนได และสามารถ ทาใหเกดแบบอยางรปแบบท ซ ,าๆ กนไดอกดวย ถาเปนรปวงรในทางต ,งจะทาใหเกดความรสกเคล อนไหว เชนเดยวกน หรอจะเรยงตางทศทางกนกทาใหเกดความรสกเคล อนไหวไดเชนเดยวกน

การจดรปรางท�สมบรณแบบท�ทาใหรสกเคล�อนไหว (Arranging Motifs to Fill Space)

การใชวงกลมโดยการแบงตามรปขางลาง รปวงกลมเลกสามารถแบงเปนชองวางหลายๆ คร ,ง และการใชวงกลมหลายๆ รปซอนกนจะทาใหดสวยงามย งข ,น และในขณะเดยวกนถามรปส เหล ยมรองรบเปนพ ,นฐาน รปส เหล ยมทาใหรสกเกดความม นคงแขงแรง หรอเปรยบเสมอนโตะท รองรบกจะย งสงเสรมใหแบบสมบรณย งๆ ข ,นไป

รปวงกลมท ซอนกนหลายๆ วง วงกลมท มเสนรศมออกขางนอกและผสมผสานกนดวยจดและเสนหยกหรอเสนท เปนกงจกรท หมนไปทศทางเดยวกน ดเหมอนวาจะทาใหเกดความเคล อนไหวมากท สด ถาย งมท สท คอนขางทบ และตดกบวงกลมใหเหนเดนชดย งข ,น กย งจะทาใหเกดการเคล อนไหวของวงกลมย งข ,นเปนทวคณ

รปส เหล ยมจตรสในท น ,อาศยการแบงภาพชนดคร งตอคร งของแตละดานออกเปนสวนๆ เทาๆ กน ตลอดท ,งการแบงมมและแบงดานสลบกนไป การออกแบบในตอนน ,ไดแนวคดมาจากอฐบลอกส เหล ยมจตรสเปนหลกในการแบงตอไป

รปส เหล ยมผนผาในตอนน ,อาศยรปพ ,นท ท เปนรปส เหล ยมผนผาเพ อแบงเปนรปส เหล ยมเลกๆ เพ อท จะทาใหเกดความรสกเคล อนไหวไดอยางอสระในการแบงรปส เหล ยมพ ,นฐาน(ทานอง จนทมา, 2532)

19

บทท� 3 วธดาเนนการวจย

การวจยเร อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษ

สบปะรด และกระดาษตะขบ มวธดาเนนการวจยดงน , วธดาเนนการวจย 1. แบบการวจย งานวจยเร�องน 2แบงเปน 6 สวน สวนแรก เปนงานวจยเชงสารวจ มวตถประสงคเพ อศกษาความตองการลกษณะรปแบบลวดลายสสนของผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ โดยศกษาความตองการของผผลต และผสนใจสนคา เพ อนาขอมลมาเปนพ ,นฐานในการกาหนดแนวความคดในการออกแบบ โดยปรกษาผทรงคณวฒทางดานการออกแบบผลตภณฑ และดาเนนการออกแบบ สวนท�สอง ดาเนนการออกแบบผลตภณฑ โดยนาแนวความคดในการออกแบบมาออกแบบผลตภณฑ นาผลงานออกแบบไปปรกษาผทรงคณวฒทางดานการออกแบบ ดาเนนการออกแบบผลตภณฑท มรปลกษณะลวดลายสสนใหม สวนท�สาม เปนงานวจยเชงสารวจ มวตถประสงคเพ อประเมนความพงพอใจของกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา ท มตอรปแบบลวดลายสสนผลตภณฑท ผ วจยออกแบบ เพ อนาขอมลมาปรบปรงแกไขผลงานออกแบบผลตภณฑ สวนท�ส� จดทาชดผลตภณฑตนแบบ ท มรปแบบลวดลายสสนตามท ออกแบบปรบปรงใหม โดยจดทาผลตภณฑตอไปน ,

1. ภาพ 2. กรอบรป 3. สมดโนต 4. กลองใสของ

สวนท�หา ดาเนนการเผยแพร ถายทอดเทคโนโลยงานวจยการออกแบบและพฒนาผลตภณฑสชมชน โดยจดนทรรศการ และจดอบรมเชงปฏบตการใหความรแกผผลตและชมชนท สนใจ สวนท�หก ดาเนนการตดตามผลโดย สอบถามความพงพอใจ สอบถามการนาความรจากการอบรมเชงปฏบตการไปใชประโยชน สรปผลและจดทารายงาน

20

ข 2นตอนการดาเนนงาน ศกษาขอมลเพ อการออกแบบ ดาเนนการดงน ,

1.ศกษาแหลงผลต กระบวนการผลตของผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

1. ศกษาความคดเหนของผผลตและผสนใจสนคาเก ยวกบรปแบบสสน และลวดลายผลตภณฑ

2. ปรกษาผทรงคณวฒทางดานการออกแบบผลตภณฑ 3. ศกษาหลกวธการ และกระบวนการออกแบบผลตภณฑ 4. ศกษากรรมวธการผลต การจดทาตนแบบผลตภณฑ

2. ดาเนนการออกแบบผลตภณฑ 3. ศกษาความพงพอใจของผผลต และผสนใจสนคา เก ยวกบผลงานออกแบบผลตภณฑ ท ไดออกแบบไปแลว 4. ดาเนนการพฒนาปรบปรงผลงานออกแบบ โดยนาขอมลจากการวเคราะห ความพงพอใจมา พฒนางานออกแบบ และจดทาชดผลตภณฑตนแบบ เพ อเผยแพรสผผลตสนคา หนวยงานท เก ยวของ และผสนใจท วไป

แผนการถายทอดเทคโนโลย 1. เผยแพรผลงานออกแบบผลตภณฑสชมชนผผลตสนคาโดยจดอบรมเชงปฏบตการ 2. นาเสนอและเผยแพรผลงานโดยจดนทรรศการ 3. จดทาเอกสารผลงานทางวชาการ เพ อเผยแพรความรใหกบหนวยงานท เก ยวของ และผสนใจ ท วไป

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรท ศกษาในการวจยคร ,งน , 1. กลมผผลตผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

2. กลมผสนใจสนคา กลมตวอยางประชากรในการวจยคร ,งน , มจานวนรวม 110 คน ดงน , 1. กลมผผลตผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ รวม 3 กลม จานวน 10 คน

2.กลมผสนใจสนคา จานวน 100 คน

21

ตวแปรท�ศกษา

ตวแปรตน คอ รปแบบสสนลวดลายผลตภณฑท ไดจากการออกแบบ ตวแปรตาม คอ ระดบความพงพอใจในรปแบบสสนลวดลายผลตภณฑของกลมผผลต

กลมผสนใจสนคา ท มตอผลตภณฑท ผ วจยออกแบบ

เคร�องมอท�ใชการวจย เคร องมอท ใชการวจย ไดแก แบบสอบถาม ซ งมลกษณะดงน , 1. แบบสอบถามความตองการดานรปแบบสสนลวดลายผลตภณฑ เปนเคร องมอวจยท ใชกบกลม

ผผลต และกลมผสนใจสนคา เพ อศกษาเก ยวกบความตองการดานรปแบบ สสน และลวดลายผลตภณฑ เพ อนามาเปนแนวทางในการออกแบบลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ แบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเก ยวกบสถานภาพของผตอบ มลกษณะเปนแบบสอบถามชนดเลอกตอบ (check list) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเก ยวกบการออกแบบผลตภณฑของกลมผผลต และผสนใจสนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เปนแบบสอบถามชนดเลอกตอบ ตอนท 3 ขอเสนอแนะมลกษณะเปนแบบสอบถามใหแสดงความคดเหนแบบปลายเปด (open – ended)

2. แบบสอบถามความพงพอใจ เปนเคร องมอวจยท ใชกบกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา เพ อประเมนความพงพอใจท มตอรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑท ผ วจยออกแบบ แบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเก ยวกบสถานภาพของผตอบ มลกษณะเปนแบบสอบถามชนดเลอกตอบ (check list) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเก ยวกบความประเมนความพงพอใจของกลมผผลต กลมผสนใจสนคาท มตอรปแบบ ลวดลาย และสสนของผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ มลกษณะเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ มความพงพอใจมากท สด มความพงพอใจมาก มความพงพอใจปานกลาง มความพงพอใจนอย และมความพงพอใจนอยท สด ตอนท 3 ขอเสนอแนะ เปนแบบสอบถามปลายเปด

วธสรางเคร�องมอ

1. ศกษาขอมลจากเอกสาร ตารา บทความ และวารสารตางๆ รวมท ,งงานวจยในประเทศ และตางประเทศท เก ยวของ 2.นาแบบสอบถามท สรางข ,นมาไปใหผทรงคณวฒท มประสบการณสอน และการออกแบบ

ผลตภณฑตรวจแบบสอบถามในดาน ความเหมาะสม ความชดเจนของภาษา และความ

22

ครอบคลมของเน ,อหา 3.นาแบบสมภาษณและแบบสอบถาม ไปดาเนนการแกไขปรงปรงใหมใหสมบรณท ,งในการ ตรวจสอบความตรงของเน ,อหา การใชภาษา และรปแบบของคาถามภายใตคาแนะนาของ ผทรงวฒ 4.นาแบบสมภาษณ และแบบสอบถามท ไดปรบปรงใหเหมาะสม ไปใชกบกลมตวอยาง ประชากรท ตองการศกษาตอไป

การเกบรวบรวมขอมล

ผ วจยแจกแบบสอบถาม และเกบรวบรวมขอมลในการสอบถาม โดยแยกเปนกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา

การวเคราะหขอมลและสถตท�ใชในการวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม SPSS

1. แบบสอบถามดานความตองการดานรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑ นาขอมลท ไดจาก แบบสอบถามตอนท� 1 วเคราะหหาคารอยละและนาเสนอในรปตาราง แบบสอบถามตอนท� 2 แจกแจงความถ ของคาตอบแตละขอ แลวนามาหาคาเฉล ย คาสวนเบ ยงเบนมาตรฐาน และนาเสนอในรปตาราง แบบสอบถามตอนท� 3 วเคราะห สรปขอมล และนาเสนอในรปความเรยง

2. แบบสอบถามความพงพอใจ ตอนท� 1 นาขอมลท ไดจากแบบสอบถามสถานภาพของผตอบ มาวเคราะหหาคา

รอยละ และนาเสนอในรปตาราง ตอนท� 2 แจกแจงความถ ของคาตอบแตละขอ แลวนามาหาคาเฉล ย คาสวน

เบ ยงเบนมาตรฐาน และนาเสนอในรปตาราง ตอนท� 3 วเคราะห สรปขอมล และนาเสนอในรปความเรยง

จดมงหมายและแนวคดในการวจยและพฒนา การวจยคร ,งน ,มจดมงหมาย

1. เพ อศกษาลกษณะเอกลกษณเฉพาะของผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

2. เพ อศกษาความตองการรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ของกลมเปาหมาย ไดแก กลมผผลต และกลมผสนใจสนคา

23

3 เพ อออกแบบรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

4. เพ อประเมนความพงพอใจของกลมผผลต และกลมผ ท สนใจสนคา ท มตอรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบท ผ วจยออกแบบ

5. ถายทอดเทคโนโลยงานวจยสชมชน โดยจดอบรมเชงปฏบตการ และจดนทรรศการเผยแพรใหแกกลมผผลต และกลมผ ท สนใจท วไป

6. จดทารายงานผลการวจยและรวบรวมผลงาน เผยแพรเอกสารเพ อเปนแนวทางใหผผลต และผสนใจนาไปใชประโยชนไดตอไป

สถานท�ทาการทดลองและหรอเกบขอมล

กลมผผลต สถานท ผลตผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

กลมผสนใจสนคา สถานท ท วๆ ไป เชน แหลงขายสนคาผลตภณฑชมชน ศนยการคา ศนยแสดง นทรรศการผลตภณฑชมชน เปนตน

ระยะเวลาทาการวจย และแผนการดาเนนงานตลอดโครงการวจย ระยะเวลาทาการวจย ใชเวลาทาการวจย 2 ป (ปงบประมาณ 2550-2551 ต ,งแต 1 ตลาคม 2549–30 กนยายน 2551)

ตารางแสดงการดาเนนงานวจย ป2550 (ปท� 1) ระยะเวลาปฏบตงาน

กจกรรม 2549 2550 ตค พย ธค มค กพ มค เมย พค มย กค สค กย

1. ศกษาทฤษฎ เอกสาร ตารา และงานวจยท เก ยวของ

2. ศกษาลกษณะเฉพาะของผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

3. วางแผนสรางเคร องมอ โดยศกษาการจดทาเคร องมอแบบสอบถาม

24

4. สรางเคร องมอเปนแบบสอบถามดานความตองการรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑ ของกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา

5. ปรกษาผทรงคณวฒและปรบปรงแบบสอบถาม

6. ดาเนนการสอบถามความตองการรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑของกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา

7. เกบรวบรวมขอมลมาวเคราะห เพ อนามากาหนดแนวคดในการออกแบบ

8. ดาเนนการออกแบบผลตภณฑ ท กาหนดไวท ,งหมด

ตารางแสดงการดาเนนงานวจย ป2551 (ปท� 2)

ระยะเวลาปฏบตงาน กจกรรม 2550 2551

ตค พย ธค มค กพ มค เมย พค มย กค สค กย

1. สรางแบบสอบถาม ประเมนความพงพอใจของกลมผผลต และกลมผสนใจสนคา ท มตอรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑท ผ วจยออกแบบ

2. ปรกษาผทรงคณวฒและปรบปรงแบบสอบถาม

25

3. สอบถามความพงพอใจของกลมผผลต กลมผสนใจสนคา ท มตอรปแบบสสนและลวดลายผลตภณฑท ผ วจยออกแบบ

4. วเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม

5. ปรบปรงผลงานออกแบบผลตภณฑ จดทาผลตภณฑตนแบบ

6. สรปผลการวจยจดทารายงานการวจยฉบบสมบรณ

7. นาเสนอผลงานและเผยแพรโดยอบรม เชงปฏบตการและจดนทรรศการ

8. สรปและรายงานผลการวจย

สรปข 2นตอนการดาเนนงาน รวมรวมขอมลท วไปเก ยวกบผลตภณฑ รวบรวมเอกสารทเก ยวของ ศกษาขอมลจากผผลต สอบถามความคดเหนของผสนใจสนคา วเคราะหขอมลภาคเอกสาร จากเคร องมอท ใชในการวจย ออกแบบผลตภณฑ ออกแบบเพ อคดเลอก พฒนาแบบ สรปแบบ ผลตจรง สอบถามความพงพอใจของผผลต และผสนใจสนคา วเคราะหผลการวจยและปรบปรงผลตภณฑตนแบบ สรปผลการวจย จดทารายงานการวจย จดทาเอกสารรวบรวมผลงานออกแบบเพ อนาเสนอ ถายทอดเทคโนโลยสชมชนและผสนใจ สรปรายงานผล

26

บทท� 4 ผลการวจย

การวจยเร อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา

กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลการวจยปรากฏ ดงน , การศกษาความตองการในดานการออกแบบผลตภณฑประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ความตองการของผผลต

ความตองการดานรปแบบลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบของกลมผผลต

ตารางท� 1 สถานภาพของกลมผผลตผตอบแบบสอบถาม

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

10 คน รอยละ

1 เพศ 1.1 ชาย 4 40 1.2 หญง 6 60

2 อาย 2.1 นอยกวา 20 ป 2 20 2.2 21 – 35 ป 3 30 2.3 36 ป ข ,นไป 5 50

3 การศกษา 3.1 ม.6 / ปวช 2 20 3.2 อนปรญญา / ปวส. 2 20 3.3 ปรญญาตร 4 40 3.4 สงกวาปรญญาตร 2 20 3.5 อ นๆ - 0

27

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

10 คน รอยละ

4 การทางาน 4.1 จดทาและจาหนายผลตภณฑจากกระดาษสา

กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ 6 60

4.2 จดทาและจาหนายผลตภณฑประเภทอ น 4 40 4.3 อ นๆ 0 0

5 ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

5.1 สนใจมาก 8 80 5.2 สนใจปานกลาง 2 20 5.3 ไมสนใจ 0 0

จากตารางท 1 จะเหนไดวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 36 ป ข ,นไป

การศกษา ปรญญาตร ทางานเก ยวกบ จดทาและจาหนายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ มความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบระดบมาก ตารางท� 2 ความตองการในดานการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบของกลมผผลตในการออกแบบ ภาพตดผนง กรอบรป สมดโนต กลองใสของ

N=10 ท� ความคดเหน

X S.D.

ระดบ ความ

คดเหน 1 การออกแบบตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพดอกไม 2.84 .90 มากท สด 2 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพสตว 2.40 .91 มาก 3 การออกแบบ ตกแตง รปภาพควรเปนภาพทวทศน 2.56 .82 มาก 4 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.40 .91 มาก 5 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพการตน 2.12 .88 มาก 6 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม 3.12 .93 มากท สด 7 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพสตว 2.16 .75 มาก

28

8 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพทวทศน 2.24 .83 มาก 9 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพสรางสรรค 2.60 .82 มาก 10 การออกแบบ ตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพการตน 2.40 .76 มาก 11 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม 3.08 .81 มากท สด 12 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพภาพสตว 2.60 .96 มาก 13 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพทวทศน 2.40 .91 มาก 14 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.68 .80 มาก 15 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพการตน 2.56 .87 มาก 16 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม 3.08 .81 มากท สด 17 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพภาพสตว 2.60 .96 มาก 18 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพทวทศน 2.40 .91 มาก 19 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.68 .80 มาก 20 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพการตน 2.56 .87 มาก

จากตารางจะเหนไดวาผผลตสวนใหญมความเหนวา ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลตภณฑประเภทภาพตดผนง ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค ความคดเหนของกลมผสนใจสนคา

ความคดเหน ดานรปแบบลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบของกลมผสนใจสนคา

ตารางท� 3 สถานภาพของกลมผสนใจสนคา

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

100 คน รอยละ

1 เพศ 1.1 ชาย 39 39 1.2 หญง 61 61

2 อาย 2.1 นอยกวา 20 ป 9 9 2.2 21 – 35 ป 65 65

29

2.3 36 ป ข ,นไป 26 26 3 การศกษา

3.1 ม.6 / ปวช 10 10 3.2 อนปรญญา / ปวส. 4 4 3.3 ปรญญาตร 77 77 3.4 สงกวาปรญญาตร 8 8 3.5 อ นๆ 1 1

4 การทางาน 4.1 รบราชการ/รบจาง 50 50 4.2 ธรกจสวนตว/อาชพอสระ 7 7 4.3 นกศกษา/ไมทางาน 43 43

5 ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

5.1 สนใจมาก 22 22 5.2 สนใจปานกลาง 74 74 5.3 ไมสนใจ 4 4

จากตารางท 3 จะเหนไดวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 21-35 ป การศกษา ปรญญาตร ทางานรบราชการ/รบจาง มความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบระดบปานกลาง ตารางท� 4 ความคดเหนในดานการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษ

ตะขบของกลมบรโภคผสนใจสนคา ในการออกแบบ ภาพตดผนง กรอบรป สมดโนต กลองใสของ

N=100 ท� ความคดเหน

X S.D.

ระดบ ความ

คดเหน 1 การออกแบบตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพดอกไม 2.84 .90 มากท สด 2 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพสตว 2.40 .91 มาก 3 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพทวทศน 2.56 .82 มาก 4 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.40 .91 มาก 5 การออกแบบ ตกแตง รปภาพ ควรเปนภาพการตน 2.12 .88 มาก

30

6 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม 3.12 .93 มากท สด 7 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพสตว 2.16 .75 มาก 8 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพทวทศน 2.24 .83 มาก 9 การออกแบบตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพสรางสรรค 2.60 .82 มาก 10 การออกแบบ ตกแตง กรอบรป ควรเปนภาพการตน 2.40 .76 มาก 11 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม 3.08 .81 มากท สด 12 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพภาพสตว 2.60 .96 มาก 13 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพทวทศน 2.40 .91 มาก 14 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.68 .80 มาก 15 การออกแบบ ตกแตง สมดโนต ควรเปนภาพการตน 2.56 .87 มาก 16 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม 3.08 .81 มากท สด 17 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพภาพสตว 2.60 .96 มาก 18 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพทวทศน 2.40 .91 มาก 19 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพเสรางสรรค 2.68 .80 มาก 20 การออกแบบ ตกแตง กลองใสของ ควรเปนภาพการตน 2.56 .87 มาก

จากตารางท 4 จะเหนไดวากลมบรโภคผสนใจสนคา สวนใหญมความเหนวา ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลตภณฑประเภทภาพตดผนง ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพเสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สรปผลความคดเหนดานรปแบบ ลวดลายผลตภณฑความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบของกลมผผลตและ กลมผสนใจสนคา

ผผลตและผสนใจสนคาเหนวา ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ผลตภณฑประเภทภาพตดผนง ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรป ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพเสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค

แนวความคดในการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

ใชกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เปนวสดหลกในการ ออกแบบ กาหนดลกษณะลาย สสดใสสวยงามตามธรรมชาต โดยใชสของกระดาษ ตามท มผลตขายอยในทองตลาด สรางสรรคลวดลายในผลงานออกแบบช ,นเดยวกนโดยผสมผสานกระดาษท ,งสามชนด หรอสองชนด โดย

31

ออกแบบ รปภาพ กรอบรป สมดโนต และกลองใสของ เปนภาพดอกไม แนวผสมผสานเชงสรางสรรค เทคนควธการออกแบบ ออกแบบรปทรงผลตภณฑโดยสรางรปทรงใหมจากกระดาษแขง และนาผลตภณฑท มจาหนายในทองตลาด มาตกแตงสรางมลคาเพ ม สรางสรรคลวดลายโดยใชใชกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ปะปดดวยกาว ซ งสามารถจดลาย ปรบแตงลวดลาย ท ,งการจดวางรปแบบและสสนไดอยางหลากหลาย ส�งท�พบในระหวางดาเนนการ

ในระหวางการออกแบบจดทาผลตภณฑ พบวา กระดาษสา นอกจากนามาทาพ ,นผวโดยรวมไดอยางดแลว ยงเหมาะสาหรบนามาตดแบบเพ อ

ตกแตงลวดสายไดดกวากระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ ดดซบกาวไดดมาก ไมมรอยดางของกาว ปรากฏใหเหน ลาดลายท สรางสรรค จงเรยบเนยนสวย กวากระดาษอก 2 ชนด

กระดาษสบปะรด เหมาะสาหรบทาพ ,นผวผลตภณฑ ตดทาลวดลายได แตตองระมดระวงการทากาวไมใหเกนพ ,นท ตดผนก เพราะจะปรากฏรอยดางเม อกาวแหงแลว

กระดาษตะขบ ใชทาพ ,นผวสวนใหญ ไดไมด เพราะมความหนา หยาบ จงเหมาะสาหรบใชเปนสวนประกอบการตกแตงลวดลายเพ อเพ มความเดนแปลกตาในช ,นงานผลตภณฑ

ดวยเหตน , ผ วจยจงผสมผสานกระดาษท ,ง สามชนด หรอ สองชนดในผลงานออกแบบช ,นเดยวกน เน องจากพ ,นผวของวสดมความแตกตางกน กระดาษสามเน ,อกระดาษนมยย ซบน ,าไดด กระดาษสบปะรดมความแนน เน ,อกระดาษแขงกวากระดาษสา และซบน ,าไดนอยกวา กระดาษตะขบ มพ ,นผวหยาบ เน ,อไมแนนมความแขงกระดางกวากระดาษสองชนดท กลาวมา กระดาษท ,งสามชนดมพ ,นผวสวยงามแตกตางกน จงสามารถนามาออกแบบตกแตงผลตภณฑรวมกนใหสวยงามไดอยางเหมาะสม

32

ตวอยางกระดาษ และรปแบบการตดกระดาษ

ภาพผลงานออกแบบ ผ วจยไดนารปแบบท ไดรบเลอกมากท สดมาดาเนนการออกแบบ และนารปแบบอนดบรอง มาออกแบบเปนองคประกอบรวมในผลงานบางสวน เนนรปแบบท สามารถสรางสรรคไดงาย ไมซบซอนมากนก เพ อความสะดวกและงายสาหรบการอบรมถายทอดการสรางสรรคผลงานสชมชนและผสนใจท มทกษะพ ,นฐานและความถนดตางกน ความโดดเดนสวยงามของภาพอยท การเลอกจดวางส คาน ,าหนกส จงหวะลลาการจดวาองคประกอบโดยรวม

33

1. รปภาพ สรางสรรคภาพเปนภาพดอกไมดวยกระดาษสา กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ

ภาพดอกไม สรางสรรคภาพโดยวธการตดกระดาษ เปนรปรางดอกไม ใบไม ตามขนาดท ตองการ

พ ,นหลงสเขม เพ อใหภาพดอกไมสวยเดน

34

ภาพดอกไม สรางสรรคภาพโดยวธการตดกระดาษเปนรปวงกลมตดกบพ ,นหลงสเขม จดภาพดอกไมใหสวยเดนรอบๆวงกลม

เนนการจดจงหวะน ,าหนกออนเขมของดอกและใบ ใหภาพมระยะมากข ,น

ภาพดอกไม สรางสรรคภาพโดยวธการจดภาพเขามมตดกบ พ ,นหลงสเขม

จดภาพดอกไมใหมจดเดนท มม เนนการจดจงหวะน ,าหนกออนเขมของดอกและใบใหภาพมระยะ มความแตกตางของส ขนาด ดอกและใบ ดวยภาพท เช อมโยงตอกน ทาใหมเสนเครอเถาท ออนชอยมากข ,น

35

ภาพดอกไมกบนกฮก สรางสรรคภาพโดยวธการจดภาพนกฮกท มรปแบบตดทอน ซ งงายตอการสรางสรรคดวยวธตดกระดาษ พ ,นหลงสเขยวเขมของพมไมใบหญา

จดภาพดอกไมใหมจดเดนดวยการใชสชมพเขมบนพ ,นขาว ใบไมก งไมเนนสเขม เพ อใหตดกบสขาวอยางชดเจนทาใหภาพเดนข ,น

2. กรอบรป ออกแบบกรอบรปทรงเหล ยมตามขนาดมาตรฐานของภาพท วไป สรางสรรคลวดลาย

สวนใหญเปนภาพดอกไม ดวยกระดาษสา กระดาษสบปะรด กระดาษตะขบ

กรอบรป 2 ช ,น ตกแตงดวยลายดอกไมสชมพมวงแนวสรางสรรค

จดคาน ,าหนกดวยกระดาษส เหล ยมเลกๆสน ,าตาล ชวยใหลายภาพไมแขงเกนไป เพ มความนาสนใจดวยการแตงกรอบช ,นในดวยรปเหล ยมขนาดตางกน

36

กรอบรปไม บพ ,นดวยกระดาษสาสดา ตกแตงดวยลายดอกไมสชมพมวงแนวสรางสรรค

จดวางเหมอนกนซายและขวา บนและลาง เพ มความสวางของพ ,นดวยการตกแตงดวยกระดาษสฟาออน ตดเปนเสนยาวๆท ,งส ดาน

กรอบรป 2 ช ,น ลายดอกไมสชมพมวงแนวสรางสรรค ตกแตงโดยตดกระดาษสา เปนเสนเลกๆ ทาเปนกลบดอก ตกแตงดวยสมวงทาใหดอกมน ,าหนกสกลมกลนกน จดคาน ,าหนกภาพใหนาสนใจดวยกระดาษช ,นเลกๆเปนกลบดอกกระจายท วไป

37

3. สมดโนต สรางสรรคเปนภาพดอกไมและนกฮกแนวสรางสรรค เปนลกษณะการตดทอนรปทรงใหดเรยบงาย เหมาะสมกบงานกระดาษ

ตกแตงหนาปกสมด เปนภาพดอกไมกบนกฮก สรางสรรคภาพโดยวธการจดภาพนกฮกท มรปแบบตดทอน งายตอการสรางสรรคดวยวธตดกระดาษ

จดภาพใหนกฮกเปนจดเดนดวยขนาดและสสนสดใสไมเหมอนจรง แตแสดงความเปนนกฮกท ไมนากลว ใชส ดอกไม ใบไม ก งไม เนนสเขมเพ อใหภาพชดเจนเดนชด

38

ตกแตงหนาปกเปนภาพดอกไม สรางสรรคภาพโดยวธการจดภาพบนพ ,นสเทา จดภาพใหเดนดวยขนาดของดอกไม และสสนดอกไมใบไมก งไมเนนสเขม

เพ อใหภาพชดเจนเดนชดตดกบฉากหลง

4. กลองใสของ เปนภาพดอกไม เชงสรางสรรค

1. 2.

39

3.

4. กลองใสของขนาดและรปทรงตางๆกน

เปนลวดลายดอกไมท มกลบซอนกนหลายช ,นโดยไดแนวคดจากดอกบว จดวางกลบดอกไมท มน ,าหนกสตางกน จดวางสใบเปนพ ,นหลงสเขม เพ อเพ มความเดนของดอกไม

5.

6.

กลองใสของรปทรงกลมและร เปนลวดลายดอกไมท มกลบช ,นเดยว สรางสรรคงายๆโดยตดกระดาษเปนดอกไม มหากลบ จดวางขนาดและสลบสสนตางๆกน

เพ มความเดนของดอกไมดวยกระดาษช ,นกลมๆ ทาเปนดอกไมเลกๆ และแตงพ ,นหลงใหลวดลายเดนดวยกระดาษเสนยาวๆขนาดตางๆกน

40

7.

กลองใสของรปทรงส เหล ยม เปนลวดลายดอกไมท มกลบซอนกนบนพ ,นหลงท มคาน ,าหนกตางกน

จดวางขนาดและสลบสสนตางๆกน ทาใหลวดลายเดนดวยกระดาษสสดใส

8.

กลองใสของรปทรงส เหล ยม เจาะฝากลองทาเปนกรอบรป

หรออาจดดแปลงสาหรบใสขอความ คาอวยพร ในโอกาสตางๆ ทาใหลวดลายนาสนใจดวยการแตงลวดลายใบไมรอบๆกรอบ

แตงดวยดอกไมกระจายท วๆไป

41

กลองใสกระดาษชาระรปทรงกลม ตกแตงลวดลายดวยกระดาษเปนตนไมและใบไมสแดง

รปแบบเรยบงายแตนาสนใจ

กลองใสกระดาษชาระรปทรงส เหล ยม ตกแตงลวดลายดวยกระดาษตดเปนดอกไม

สและขนาดตางกน กระจายอยท วๆไป ทาใหลวดลายสวยงามดวยการจดสลบคาน ,าหนกของดอกไม

42

กลองใสกระดาษชาระรปทรงส เหล ยม ตกแตงลวดลายดวยกระดาษตดเปนดอกไมซอนกลบ

เนนสกลบดอกออนเขมและขนาดตางกน เพ มจดสนใจโดยจดเปนชอและเถาไมเล ,อย

กลองใสของขนาดเลกรปทรงหวใจ ตกแตงลวดลายบนฝากลอง

ดวยกระดาษตดเปนดอกไมกลบเด ยวสตางๆกน

43

ความพงพอใจท�มตอผลงานออกแบบผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ หลงจากท ผ วจยออกแบบเสรจแลวไดนาผลงานออกแบบไปสอบถามความพงพอใจกลมผผลต 10 คน และสอบถามกลมผสนใจท วไป 100 คน โดยมความพงพอใจดงน , ตารางท� 5 สถานภาพของกลมผผลตผตอบแบบสอบถาม

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

10 คน รอยละ

1 เพศ 1.1 ชาย 4 40 1.2 หญง 6 60 2 อาย 2.1 นอยกวา 20 ป 2 20 2.2 21 – 35 ป 3 30 2.3 36 ป ข ,นไป 5 50 3 การศกษา 3.1 ม.6 / ปวช 2 20 3.2 อนปรญญา / ปวส. 2 20 3.3 ปรญญาตร 4 40 3.4 สงกวาปรญญาตร 2 20 4 การทางาน

4.1 จดทาและจาหนายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

6 60

4.2 จดทาและจาหนายผลตภณฑประเภทอ น 4 40 5 ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษ

สา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

5.1 สนใจมาก 8 80 5.2 สนใจปานกลาง 2 20 5.3 ไมสนใจ 0 0

จากตารางท 5 จะเหนไดวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 36 ป ข ,นไป การศกษา ปรญญาตร ทางานเก ยวกบ จดทาและจาหนายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบมความสนใจมาก

44

ตารางท� 6 ความพงพอใจดานรปแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ของกลมผผลต

N=10 ท� ความพงพอใจผลงานออกแบบ

X S.D. ระดบ

ความคดเหน

1 ผลงานออกแบบภาพตดผนง 2.84 .90 มากท สด 2 ผลงานออกแบบกรอบรป 2.08 .81 มาก 3 ผลงานออกแบบสมดโนต 2.32 .95 มาก 4 ผลงานออกแบบกลองใสของ 2.40 .96 มาก

เฉล�ยความพงพอใจผลงานออกแบบโดยรวม 2.37 .88 มาก จากตารางท 6 ผลการสารวจความพงพอใจพบวา ผ ผลตมความพงพอใจผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ โดยรวมอยในระดบมาก ความพงพอใจของกลมผสนใจสนคา ตารางท� 7 สถานภาพของกลมผสนใจสนคา

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

100 คน รอยละ

1 เพศ 1.1 ชาย 39 39 1.2 หญง 61 61

2 อาย 2.1 นอยกวา 20 ป 9 9 2.2 21 – 35 ป 65 65 2.3 36 ป ข ,นไป 26 26

3 การศกษา 3.1 ม.6 / ปวช 10 10 3.2 อนปรญญา / ปวส. 4 4 3.3 ปรญญาตร 77 77 3.4 สงกวาปรญญาตร 8 8 3.5 อ นๆ 1 1

4 การทางาน 4.1 รบราชการ/รบจาง 50 50

45

4.2 ธรกจสวนตว/อาชพอสระ 7 7 4.3 นกศกษา/ไมทางาน 43 43

5 ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด

และกระดาษตะขบ

5.1 สนใจมาก 22 22 5.2 สนใจปานกลาง 74 74 5.3 ไมสนใจ 4 4

จากตารางท 7 จะเหนไดวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 21-35 ป การศกษา ปรญญาตร ทางานรบราชการ/รบจาง ความสนใจในงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด

และกระดาษตะขบมความสนใจปานกลาง

ตารางท� 8 ความพงพอใจ ดานรปแบบ ลวดลายผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ของกลมผสนใจสนคา

N=25 ท� ความพงพอใจผลงานออกแบบ

X S.D. ระดบ

ความคดเหน

1 ผลงานออกแบบภาพตดผนง 2.40 .96 มาก 2 ผลงานออกแบบกรอบรป 2.04 .93 มาก 3 ผลงานออกแบบสมดโนต 2.12 .78 มาก 4 ผลงานออกแบบกลองใสของ 2.80 .98 มากท สด

เฉล�ยความพงพอใจผลงานออกแบบโดยรวม 2.37 .88 มาก จากตารางท 8 ผลการสารวจความพงพอใจพบวา ผผลตมความพงพอใจผลงานออกแบบ

ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบโดยรวมอยในระดบมาก

ผลการประเมนความพงพอใจตอผลงานออกแบบผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ท ผ วจยออกแบบ พบวาผผลตและประชาชนท วไปสวนใหญมความพงพอใจผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบโดยรวมอยในระดบมาก

46

บทท� 5 สรปผลการวจย

การวจยเร อง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษ

สบปะรด และกระดาษตะขบ มวตถประสงคเพ อเพ อออกแบบผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เพ อพฒนารปแบบลวดลายสสนผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ และเพ อเผยแพรผลงานวจยสชมชนท ผลตสนคาจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ และผสนใจท วไป ผลการวจยสรปไดดงน ,

สรปผลการวจย ผ วจยศกษาความตองการของผผลตผลตภณฑชมชนประเภทผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษ

สบปะรด และกระดาษตะขบ 10 คน และผบรโภค (ประชาชนท วไป) 100 คน รวม 110 คน เคร องมอท ใชคอ แบบสอบถาม โดยดาเนนการ 2 ระยะ คอ

1. สอบถามความตองการดานรปแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เพ อนามาเปนแนวทางการออกแบบ ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

2. ประเมนความพงพอใจท มตอผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบท ผ วจยดาเนนการออกแบบ

ผลการวจยพบวา ผผลตและผสนใจสนคาตองการให ผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษ

ตะขบประเภทรปภาพ ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรปควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพเสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค แนวความคดในการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ

ใชกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เปนวสดหลกในการ ออกแบบ กาหนดลกษณะลาย สสดใสสวยงามตามธรรมชาต โดยใชสของกระดาษ ตามท มผลตขายอยในทองตลาด สรางสรรคลวดลายในผลงานออกแบบช ,นเดยวกนโดยผสมผสานกระดาษท ,งสามชนด หรอสองชนด โดยออกแบบ รปภาพ กรอบรป สมดโนต และกลองใสของ เปนภาพดอกไม แนวผสมผสานเชงสรางสรรค

47

เทคนควธการออกแบบ ออกแบบรปทรงผลตภณฑโดยสรางรปทรงใหมจากกระดาษแขง และนาผลตภณฑท มจาหนายในทองตลาด มาตกแตงสรางมลคาเพ ม สรางสรรคลวดลายโดยใชใชกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ปะปดดวยกาว ซ งสามารถจดลาย ปรบแตงลวดลาย ท ,งการจดวางรปแบบและสสนไดอยางหลากหลาย ส�งท�พบในระหวางดาเนนการ

ในระหวางการออกแบบจดทาผลตภณฑ พบวา กระดาษสา นอกจากนามาทาพ ,นผวโดยรวมไดอยางดแลว ยงเหมาะสาหรบนามาตดแบบเพ อ

ตกแตงลวดสายไดดกวากระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ ดดซบกาวไดดมาก ไมมรอยดางของกาว ปรากฏใหเหน ลาดลายท สรางสรรค จงเรยบเนยนสวย กวากระดาษอก 2 ชนด

กระดาษสบปะรด เหมาะสาหรบทาพ ,นผวผลตภณฑ ตดทาลวดลายได แตตองระมดระวงการทากาวไมใหเกนพ ,นท ตดผนก เพราะจะปรากฏรอยดางเม อกาวแหงแลว

กระดาษตะขบ ใชทาพ ,นผวสวนใหญ ไดไมด เพราะมความหนา หยาบ จงเหมาะสาหรบใชเปนสวนประกอบการตกแตงลวดลายเพ อเพ มความเดนแปลกตาในช ,นงานผลตภณฑ

ดวยเหตน , ผ วจยจงผสมผสานกระดาษท ,ง สามชนด หรอ สองชนดในผลงานออกแบบช ,นเดยวกน เน องจากพ ,นผวของวสดมความแตกตางกน กระดาษสามเน ,อกระดาษนมยย ซบน ,าไดด กระดาษสบปะรดมความแนน เน ,อกระดาษแขงกวากระดาษสา และซบน ,าไดนอยกวา กระดาษตะขบ มพ ,นผวหยาบ เน ,อไมแนนมความแขงกระดางกวากระดาษสองชนดท กลาวมา กระดาษท ,งสามชนดมพ ,นผวสวยงามแตกตางกน จงสามารถนามาออกแบบตกแตงผลตภณฑรวมกนใหสวยงามไดอยางเหมาะสม

ผลการประเมนความพงพอใจตอผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ท ผ วจยออกแบบ พบวาผผลตและกลมผสนใจสนคาสวนใหญมความพงพอใจผลงานออกแบบรปภาพตด กรอบรป สมดโนต และกลองใสของ โดยรวมอยในระดบมาก

อภปรายผลการออกแบบ

จากผลการสอบถามความตองการดานรปแบบของลวดลายผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบน ,น ผผลตและกลมผ สนใจสนคาสวนใหญไดใหความเหนผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ ประเภทรปภาพ ควรเปนภาพดอกไมรองลงมาเปนภาพทวทศน กรอบรปควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค สมดโนต ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนภาพเสรางสรรค กลองใสของ ควรเปนภาพดอกไม รองลงมาเปนลายสรางสรรค น ,น ผ วจยไดดาเนนการออกแบบโดยศกษาลกษณะของดอกไมประเภทตางๆศกษาภาพทวทศน ภาพลวดลายสรางสรรค ท ,งดานรปแบบ สสน พ ,นผว ลกษณะของภาพในมมมองตางๆ ท เปนธรรมชาต ผลงาน

48

ออกแบบและการตกแตงภาพแตละชนด ท เลอกมาดาเนนการออกแบบจะมลกษณะตางๆ กน ท ,งรปแบบ สสนโดยใชเทคนคการตดกระดาษท สามารถประดษฐลวดลายไดสวยงามและรวดเรว จากการศกษาขอมลผลงานออกแบบท เคยมมากอน ยงไมมการตกแตงลวดลาย สวนมากออกแบบผลตภณฑเปนสพ ,นๆ การตกแตงลวดลายยงมไมมากนก งานวจยชดน ,ผ วจยไดนาจดเดนของกระดาษท ,งสามชนดคอสสนท สวยงามสดใส มานาเสนอในการสรางสรรคลวดลาย

ผลงานท ดาเนนการออกแบบท ,งหมด ผ วจยไดดาเนนการออกแบบโดยวเคราะหการสรางสรรคลวดลายเทคนคการตดแบบลายอยางงาย ซ งทกแบบทกลายท ออกแบบภาพตนแบบไวทกลาย สามารถนามาจดวาง ลวดลายออกแบบไดอกมากมายหลายแบบ และสามารถปรบแตงสไดตามตองการ ลวดลายท ออกแบบท ,งหมดไดออกแบบจดวางลวดลายแสดงใหเหนเพยงสวนหน งเทาน ,น ซ งผ วจยไดนาลวดลายท ,งหมดไปสอบถามความพงพอใจจากกลมตวอยาง และผ ใหขอมลมความพอใจอยในระดบมาก และมากท สด ซ งผ วจยจะไดนาตนแบบผลงานออกแบบลวดลายดอกไมท ,งหมดไปเผยแพรแกกลมผผลตผลตภณฑ ชมชน และผสนใจในการผลต สนคาใหมๆ ในโอกาสตอไป ผลสาเรจของการวจยท�คาดวาจะไดรบ และหนวยงานท�นาผลการวจยไปใชประโยชน ประโยชนของการวจย

1. ไดผลงานออกแบบผลตภณฑ ท สามารถถายทอดสชมชน เพ อนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบ ผลตภณฑของตน 2. ไดสรางภาพลกษณใหมใหแกผลตภณฑ จากกระดาษสา กระดาษใยสบปะรด และกระดาษ

ตะขบ 3. ผผลตสนคาผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ หนวยงานท

เก ยวของ ชมชนท วไปท ผลตสนคาอ น ตลอดจนผสนใจท วไป สามารถนารปแบบชดผลงานออกแบบผลตภณฑจากกระดาษท ออกแบบไปประยกตใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑของตน เพ อจาหนายตอไป

หนวยงานท�สามารถนาผลการวจยเร�องน 2ไปใชประโยชน คอ 1. กลมผผลตผลตภณฑชมชน และผลตภณฑท วไป 2. สานกงานพฒนาชมชนจงหวดปทมธาน 3. สถาบนการศกษาทกแหง สามารถนาองคความรจากการวจยมาใชพฒนาการเรยนการสอน

และการออกแบบผลตภณฑได 4. บคคลท วไปท สนใจสามารถแสวงหาความรจากงานวจยได 5. หนวยงานท เก ยวของสามารถนาผลการวจยไปใชในการพฒนาการออกแบบ ผลตภณฑ

49

แผนการถายทอดเทคโนโลย 1. นาเสนอผลงานออกแบบผลตภณฑ ถายสชมชนและผผลตสนคา 2. นาเสนอและเผยแพรผลงานโดยจดนทรรศการ 3. จดทาเอกสารผลงานทางวชาการเพ อเผยแพรความรใหกบหนวยงานท เก ยวของและผสนใจ

ท วไป การถายทอดเทคโนโลยหรอการนาผลการวจยสกลมเปาหมาย

ผ วจยไดดาเนนการถายทอดเทคโนโลยโดยนาผลการวจยสกลมเปาหมายดงน , 1. จดนทรรศการเผยแพรผลงานวจยในงานวนนกประดษฐ วนท 2-5 กมภาพนธ 2551 ณ อม

แพค เมองทองธาน 2. จดอบรมการทาของใชจากกระดาษสา กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ ใหผผลต

สนคา ชมชน และผสนใจท วไป 3. เผยแพรเอกสารงานวจยสกลมผ ผลตผลตภณฑ กระดาษสา กระดาษสบปะรดและ

กระดาษตะขบ หนวยงาน สถานประกอบการ สถานศกษา หนวยงานและสถานศกษาระดบ อดมศกษาอ น หนวยงานภาครฐ และเอกชนท วไปท มสวนชวยในการสงเสรมผลงานออกแบบผลตภณฑ

การถายทอดเทคโนโลยโดยการจดอบรม

ผ วจยไดดาเนนการถายทอดเทคโนโลยสชมชน และผสนใจท วไป โดยจดอบรมการทาของใชจากกระดาษสา กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ ระหวางวนท 11-12 กรกฎาคม 2552 โดยมรายละเอยดดงน , วตถประสงค

1.เพ อเผยแพรความรเก ยวกบการออกแบบของใชจากกระดาษสา กระดาษสบประรด และกระดาษตะขบ 2.เพ อใหผ เขาอบรมไดฝกปฏบตการทาของใชจากกระดาษสา กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ

หวขอเร�องเร�องท�จดอบรม 1. หลกการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เทคนคการใช

วสดอปกรณ 2. ออกแบบภาพและทากรอบรป 3. ออกแบบทากลองใสของ 4. สรปผลการปฏบตงาน และขอเสนอแนะ

ผเขาอบรม กลมผผลตสนคา กลมชมชนในจงหวดปทมธาน และผสนใจท วไป จานวน 40 คน

50

ระยะเวลาจดอบรม ระหวางวนท 11-12 กรกฎาคม 2552 สถานท�จดอบรม หองปทมมาวด สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ภาพกจกรรมการอบรม

51

สวนหน�งของผลงานของผเขารบการอบรม

52

สวนหน�งของผเขาอบรม

53

ผลการประเมนความพงพอใจ

หลงจากอบรมแลว ผ วจยไดสอบถามความพงพอใจจากผ เขาอบรม ผลการประเมนความพงพอใจพบวา ผ เขาอบรมมความพงพอใจการอบรม โดยมรายละเอยดดงน , ตารางท� 9 สถานภาพของกลมผ เขาอบรม

ลาดบท สถานภาพ จานวนผตอบ

100 คน รอยละ

1 เพศ 1.1 ชาย 4 10 1.2 หญง 36 90

2 อาย 2.1 ต ากวา 30 ป 8 20 2.2 31-40 ป 12 30 2.3 41-50 ป 15 37.5 2.3 51 ป ข ,นไป 5 12.5

3 การศกษา 3.1 ต ากวาปรญญาตร 10 25 3.2 ปรญญาตร 25 62.5 3.3 ปรญญาโท 5 12.5 3.4 สงกวาปรญญาโท - -

4 การทางาน 4.1 รบราชการ 7 17.5 4.2 รฐวสาหกจ / เอกชน 12 30 4.2 ธรกจสวนตว/อาชพอสระ 18 45 4.3 นกศกษา 3 7.5

ผ เขาอบรมสวนใหญเปนหญง อาย 41-50 ป การศกษาปรญญาตร การทางาน ธรกจสวนตว อาชพอสระ

54

ตารางท� 10 ความคดเหนตอการจดโครงการดานการจดการ ดานการจดการ มากท�สด มาก ปานกลาง นอย นอยท�สด

1. ความสะดวกในการเดนทางมารวมโครงการ 10 15 15 - -

2. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม 17 20 3 - -

3. ความพงพอใจในการจดสถานท จดโครงการ 25 13 2 - -

4. ความสะดวกและบรรยากาศในการใชหองฝกอบรม 35 5 - - -

5. ความพงพอใจในรสชาตของอาหาร 32 8 - - -

6. ความพงพอใจเอกสารประกอบการฝกอบรม และวสดอปกรณประกอบการฝกปฏบต

38 2 - - -

7. ความพงพอใจตอการดาเนนงานและประสานของผ รบผดชอบโครงการ

35 5 - - -

8. ความพงพอใจตอการจดโครงการในภาพรวม 38 2 - - -

ความพงพอใจดานการจดการ 28.75 8.75 2.5 - -

รอยละของความพงพอใจดานการจดการ 71. 88 21.88 6.25 - -

ความพงพอใจดานการจดการ ผ เขาอบรมมความพงพอใจดานการจดการโดยรวมรอยละ 93.76 (71.88+21.88) โดยพงพอใจ 3 ลาดบแรกคอ ความพงพอใจตอการจดโครงการในภาพรวม ความพงพอใจเอกสารประกอบการฝกอบรม และวสดอปกรณประกอบการฝกปฏบต และความสะดวกและบรรยากาศในการใชหองฝกอบรม ตารางท� 11 ความคดเหนตอการจดโครงการดานวชาการ

ดานวชาการ มากท�สด มาก ปานกลาง นอย นอยท�สด

1. หวขอเร องท ฝกอบรม นาสนใจ 36 4 - - -

2. ความคาดหวงวาจะไดรบความรจากการอบรมในหวขอน , 35 5 - - -

3. ความพงพอใจในการถายทอดเน ,อหาและการสรางบรรยากาศในการอบรม

38 2 - - -

4. ความพงพอใจเทคนคและวธการนาเสนอท ใชในการอบรม 32 8 - - -

5. ความพงพอใจความสามารถในการตอบขอซกถามของวทยากร

35 5 - - -

6. ความรท ไดรบในคร ,งน ,ทานสามารถนาไปใชประโยชนในการทางาน หรอในชวตประจาวนได

30 8 2 - -

7. ความพงพอใจความรท ไดรบจากวทยากรในภาพรวม 38 2 - - -

ความพงพอใจดานวชาการ 34.85 4.85 0.28

รอยละของความพงพอใจดานวชาการ 87.13 12.13 0.70

55

ความพงพอใจดานวชาการผ เขาอบรมมความพงพอใจดานวชาการโดยรวมรอยละ 99.13 (87.13+12.13)

โดยพงพอใจ 3 ลาดบแรกคอ ความพงพอใจในการถายทอดเน ,อหาและการสรางบรรยากาศในการอบรม ความพง

พอใจความรท ไดรบจากวทยากรในภาพรวม และหวขอเร องท ฝกอบรม นาสนใจ

การนาความรไปใชประโยชนหลงจากฝกอบรม ผ เขาอบรมสามารถนาความรท ไดรบไปใชประโยชนในดานตางๆดงน ,

1. พฒนาผลตภณฑของหนวยงาน หรอกลมชมชน 10 คน 2. ผลตเพ อจาหนายเปนอาชพเสรม หรอสรางอาชพใหม ใหกบตนเอง หรอกลมอาชพ

15 คน 3. ถายทอดความรสกลมชมชน, กลมแมบาน, กลมอาชพ ฯลฯ 12 คน 4. พฒนาการเรยนการสอน 10 คน 5. ใชประโยชนนอกเหนอจาก 4 ขอ คอ การสรางสรรคผลงานเปนงานอดเรกเปนการ

พกผอน ใชเวลาวางใหเปนประโยชน เปนการพฒนาตนเอง และนาผลงานไปใชประโยชน 10 คน

6. ขอเสนอแนะ อ น ๆ ผ เขาอบรมตองการใหอบรมทาของใชจากกระดาษสาในรปแบบอ นๆเพ มข ,น

56

บรรณานกรม

กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. 2542. หมบานอตสาหกรรมดเดน . ทานอง จนทมา. 2532. การออกแบบ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพไทยวฒนาพานช ประเสรฐ ศลรตนา. 2531. การออกแบบของท ระลก. กรงเทพมหานคร: อมรนทรพร ,นต ,งกรป. มารต อมรานนท. 2533. ศลปพ ,นบาน. ชลบร: ภาควชาศลปะ และวฒนธรรม คณะมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา. _____________. 2544. “การอนรกษและสงเสรมศลปะพ ,นบาน”. วารสารสถาบนวจยศลปวฒนธรรม

มหาวทยาลยศรนครนทราวโรฒ. ปท 2 (2) มกราคม–มถนายน. วบลย ล ,สวรรณ. 2535. ศลปหตถกรรมพ ,นบาน. พมพคร ,งท 2 กรงเทพมหานคร: อมรนทรพร ,นต ,งกรป. _____________. 2526. การออกแบบ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพโอเดยนสโตร. สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม,2548. มาตรฐานผลตภณฑชมชน เสาวลกษณ สขสมย. 2548. ศลปประดษฐ. กรงเทพมหานคร: สยามโนบลลา กระดาษสบปะรด. 2553. เขาถงไดจาก http://www.kroobannok.com.. กระดาษสา. 2553 เขาถงไดจากhttp://www.tisi.go.th.

. .

57

โครงการถายทอดเทคโนโลย การออกแบบของใชจากกระดาษสา กระดาษสบประรด และกระดาษตะขบ

วตถประสงค

1.เพ อเผยแพรความรเก ยวกบการออกแบบของใชจากกระดาษสา กระดาษสบประรด และกระดาษตะขบ 2.เพ อใหผ เขาอบรมไดฝกปฏบตการทาของใชจากกระดาษสา กระดาษสบปะรดและกระดาษตะขบ

หวขอเร�องเร�องท�จดอบรม 5. หลกการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เทคนคการใช

วสดอปกรณ 6. ออกแบบภาพและทากรอบรป 7. ออกแบบทากลองใสของ 8. สรปผลการปฏบตงาน และขอเสนอแนะ

ผเขาอบรม กลมผผลตสนคา กลมชมชนในจงหวดปทมธาน และผสนใจท วไป จานวน 40 คน ระยะเวลาจดอบรม ระหวางวนท 11-12 กรกฎาคม 2552 สถานท�จดอบรม หองปทมมาวด สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ตารางการฝกอบรม “โครงการถายทอดเทคโนโลยจากงานวจย” การทาของใชจากกระดาษสา ฯ

ณ หองปทมมาวด สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ระหวางวนท� 11-12 กรกฎาคม 2552

วทยากร ผศ วาสนา เจรญวเชยรฉาย.

วน เดอน ป

9.00-12.00 น. 12.00-13.00 น.

13.00-17.00 น.

11 ก.ค.52

หลกการออกแบบผลตภณฑจากกระดาษสา กระดาษสบปะรด และกระดาษตะขบ เทคนคการใชวสด

อปกรณ

ออกแบบภาพและทากรอบรป

12 ก.ค.52

ออกแบบทากลองใสของ

พกรบประทาน

อาหารกลางวน ออกแบบทากลองใสของและสรปผล

การปฏบตงานและขอเสนอแนะ

พกเบรก อาหารวางเคร องด ม เวลา 10.30 น. และ15.00 น.

58

รายช�อผเขาอบรม ลาดบ

ท� ช�อ สกล 1 นางวาสนา สนทรวร 2 นางวรรณา วารราช 3 นางอนงค สตยพนธ 4 นางศทธน รตนปณทะ 5 นางสาววลลยา เบาพนทอง 6 นางสนย เพงจนทร 7 นางธรา วรพญโญ 8 นางอญชนา จนทร 9 นางสกญญา เชดชศลป 10 นางกมล ตรมรรค 11 นางนตยา สวรรณรงค 12 นางณฐธนชร สวรรณรงค 13 นายภวนารถ โบววงศประเสรฐ 14 นางกาญจนา โบววงศประเสรฐ 15 นางสาวชนยา โบววงศประเสรฐ 16 นายพงศศกด� เยนออน 17 นางสาวสปราณ วงศมนนรากร 18 นางพลจต ย งสง 19 นางศรอาภา เจรญพรยะกจ 20 นางวรรณด ตปยานนท 21 นางสาวกญญา ฤทธสาคร� 22 นางสาวพชร ชาญณรงค 23 นางญาดา หนขาว 24 นางสาวขวญรตน เปารมย 25 นางสาวสนนทา หรมเรองวงษ 26 นางสาวคณธวลย ศภรตนาภรกษ 27 นางสาวสจนนท ดาวเดอน 28 นางสาวกมลวรรณ กระตายแกว

59

29 นางสาวกรรณาภรณ มาลย 30 นางสาวนราภรณ ดาวเรอง 31 นางวรรณนภา กระตายแกว 32 นายธนากร วรรณศร 33 นางสรสดา ชกล น 34 นางสาวอรสรา สดสระ 35 นางสาวศศวรรณ อนทรวงศ 36 นางสาวพรทรพย ถนดไร 37 นายจกรพงศ ทองพล 38 นายนสต ภครองตา 39 นางสาวจฬาลกษณ อนทรวงศ 40 นางสาวเกศรา สอนวงษ

60

แบบประเมนความพงพอใจ โครงการถายทอดเทคโนโลยจากงานวจย

เร�อง "การทาของใชจากกระดาษสา" วนท� 11-12 กรกฎาคม 2552

ณ หองปทมมาวด ช 2น 2 อาคารสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จงหวดปทมธาน

แบบสอบถามน ,มวตถประสงคเพ อสารวจความพงพอใจและความคดเหนเก ยวกบการจดฝกอบรม เพ อเปนขอมลพ ,นฐานในการดาเนนโครงการตอไป

ขอมลท�วไป

คาช 2แจง โปรดทาเคร องหมาย � หนาขอความและโปรดเตมขอความลงในชองวางใหสมบรณ

ตอนท� 1 ขอมลสวนบคคล ช�อ (นาย,นาง,นางสาว)..............................................สกล................................................. ท�อย...................................................................................................................................... โทรศพท..........................................โทรสาร...............................................

เพศ ชาย หญง

อาย ต ากวา 30 ป 31-40 ป 41-50 ป 50 ปข ,นไป

การศกษา ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท สงกวาปรญญาโท

อาชพ รบราชการ รฐวสาหกจ / เอกชน นกศกษา ธรกจสวนตว / อาชพอสระ

61

ความคดเหนตอการจดโครงการ

คาช 2แจง โปรดทาเคร องหมาย � ลงในชองท ตรงกบความคดเหนของทานมากท สด

(เกณฑการใหคะแนนมดงน , พงพอใจ มากท สด = 80%ข ,นไป,มาก = 70-79% ,ปานกลาง = 60-69%, นอย = 50-59%, นอยท สด = 49%ลงมา)

ดานการจดการ มากท�สด มาก ปานกลาง

นอย นอยท�สด

1. ความสะดวกในการเดนทางมารวมโครงการ

2. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม

3. ความพงพอใจในการจดสถานท จดโครงการ

4. ความสะดวกและบรรยากาศในการใชหองฝกอบรม

5. ความพงพอใจในรสชาตของอาหาร

6. ความพงพอใจเอกสารประกอบการฝกอบรม และวสดอปกรณประกอบการฝกปฏบต

7. ความพงพอใจตอการดาเนนงานและประสานของผ รบผดชอบโครงการ

8. ความพงพอใจตอการจดโครงการในภาพรวม

ดานวชาการ มากท�สด มาก ปานกลาง

นอย นอยท�สด

1. หวขอเร องท ฝกอบรม นาสนใจ

2. ความคาดหวงวาจะไดรบความรจากการอบรมในหวขอน ,

3. ความพงพอใจในการถายทอดเน ,อหาและการสรางบรรยากาศในการอบรม

4. ความพงพอใจเทคนคและวธการนาเสนอท ใชในการอบรม

5. ความพงพอใจความสามารถในการตอบขอซกถามของวทยากร

6. ความรท ไดรบในคร ,งน ,ทานสามารถนาไปใชประโยชนในการทางาน หรอในชวตประจาวนได

7. ความพงพอใจความรท ไดรบจากวทยากรในภาพรวม

62

ตอนท 3 การนาความรไปใชประโยชนหลงจากฝกอบรม (โปรดตอบทกทาน และสามารถตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ทานสามารถนาความรท ไดรบไปใชประโยชนในดานใดไดบาง 1.พฒนาผลตภณฑของหนวยงาน หรอกลมชมชน 2.ผลตเพ อจาหนายเปนอาชพเสรม หรอสรางอาชพใหม ใหกบตนเอง หรอกลมอาชพ 3.ถายทอดความรสกลมชมชน, กลมแมบาน, กลมอาชพ ฯลฯ 4.พฒนาการเรยนการสอน 5. ใชประโยชนนอกเหนอจาก 4 ขอ (โปรดระบ) สรางสรรคผลงานเปนงานอดเรกเปนการพกผอน ใชเวลาวางใหเปนประโยชน เปนการพฒนาตนเอง และนาผลงานไปใชประโยชน 6.ขอเสนอแนะ อ น ๆ (ถาม) ตองการใหอบรมทาของใชจากกระดาษสาในรปแบบอ นๆเพ มข ,น

63

ประวตนกวจย หวหนาโครงการ

1. ช อ (ภาษาไทย) ผศ.วาสนา นามสกล เจรญวเชยรฉาย (ภาษาองกฤษ) Asst.Prof. Wasana Charoenwichianchai 2. หมายเลขบตรประจาตวประชาชน 3 1202 00157 75 6 3. ตาแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย ระดบ 8 ตาแหนงบรหาร รองผ อานวยการสถาบนวจยและพฒนา 4. หนวยงานท อยท ตดตอไดพรอมโทรศพทและโทรสาร

สถาบนวจยและพฒนา โทร. 0-2549-4686 โทรสาร 0-2549-4680 คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ตาบลคลองหก อาเภอธญบร จงหวดปทมธาน โทร. 0-2549-3278 0-2549-4671 08-1612-1429 โทรสาร 0-2577-5022

5. ประวตการศกษา ระดบปรญญาตร ครศาสตรบณฑต (ค.บ.) สาขาศลปศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ระดบปรญญาโท ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขาศลปศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 6. สาขาวชาท มความชานาญ (แตกตางจากวฒการศกษา) สาขาออกแบบคอมพวเตอรกราฟก

7. ประสบการณท เก ยวของกบการบรหารงานวจยท ,งภายในและภายนอกประเทศโดยระบสถานภาพ 7.1 อนกรรมการวจยสาขาศลปกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร 7.2 หวหนาโครงการวจย : ช อโครงการวจย

7.2.1 การสอนวชาออกแบบนเทศศลป 7 เร องการออกแบบภาพประกอบดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

7.2.2 การออกแบบบรรจภณฑ เคร องป ,นดนเผาประเภทของท ระลกของชมชนเกาะเกรด จงหวดนนทบร

7.2.3 การออกแบบลวดลายผลตภณฑของตกแตงบานประเภทผาของผลตภณฑ OTOP จงหวดปทมธาน

64

7.3 งานวจยท ทาเสรจแลว ช อแผนงานวจยและหรอโครงการวจย ปท พมพ การเผยแพรและ สถานท ในการทาวจย

1. การตดตามผ สาเรจการศกษาคณะศลปกรรม สถาบนเทคโนโลยราชมงคล พ.ศ.2537- 2540 สถานท ทาการวจย คณะศลปกรรม

2. ส งจงใจในการเลอกเรยนหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต คณะศลปกรรม สถาบนเทคโนโลย ราชมงคล ปท พมพเผยแพร พ.ศ.2543 สถานท ทาการวจย คณะศลปกรรม 3. ความคดเหนเก ยวกบวชาชพของผ สาเรจการศกษาคณะศลปกรรม สถาบนเทคโนโลยราช

มงคล พ.ศ.2539 ปท พมพเผยแพร พ.ศ.2540 สถานท ทาการวจย สถานประกอบการท บณฑตทางาน

4. การออกแบบส อโฆษณาและประชาสมพนธสารสกดสะเดาเชงธรกจ เผยแพร พ.ศ.2545 5. การสอนวชาออกแบบนเทศศลป 7 เร อง ออกแบบภาพประกอบดวยบทเรยนคอมพวเตอร

ชวยสอน ปท พมพเผยแพร พ.ศ.2544 สถานท ทาการวจย คณะศลปกรรม 6. การออกแบบบรรจภณฑสารสกดสะเดาเชงธรกจ เผยแพร พ.ศ.2545 7. การออกแบบบรรจภณฑเคร องป ,นดนเผาประเภทของท ระลกของชมชนเกาะเกรด จงหวด

นนทบร ดาเนนการแลวเสรจ ป 2548 เผยแพร พ.ศ. 2549 8. การออกแบบลวดลายสาหรบผลตภณฑของตกแตงบานประเภทผา ของผลตภณฑ OTOP

จงหวดปทมธาน เผยแพร ป 2551