Embed Size (px)
Citation preview
สบาย สบาย สไตลพทธ
สบาย สบาย สไตลพทธ
ชยสาโร ภกข
พมพแจกเปนธรรมทาน
สงวนลขสทธ หามคดลอก ตดตอน หรอนำไปพมพจำหนาย
หากทานใดประสงคจะพมพแจกเปนธรรมทาน โปรดตดตอ
โรงเรยนทอส
๑๐๒๓/๔๖ ซอยปรดพนมยงค ๔๑
สขมวท ๗๑ เขตวฒนา กทม. ๑๐๑๑๐
โทร. ๐-๒๗๑๓-๓๖๗๔
www.thawsischool.com
พมพครงท ๑ : ฉบบรวมเลม “ใกลตว” พ.ศ. ๒๕๔๒
ฉบบแยกเลมเดยว : กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๙
พมพครงท ๑ จำนวน ๖,๐๐๐ เลม
ภาพปก : เพอนธรรมเพอนทำ
จดทำโดย : โรงเรยนทอส
พมพท บรษท คว พรนท แมเนจเมนท จำกด โทร. ๐-๒๘๐๐-๒๒๙๒,
๐-๔๙๑๓-๘๖๐๐ โทรสาร. ๐-๒๘๐๐-๒๒๙๒
คำนำ
“สบาย สบาย สไตลพทธ” เปนธรรมเทศนาทแสดง
แกญาตโยมทจงหวดจนทบร พมพครงแรกในหนงสอรวม
ธรรมเทศนาเรอง “ใกลตว” การพมพครงนจดทำเปนเรอง
เดยว แยกเลม โดยสาระเหมอนเดม
คณะศษยขอกราบขอบพระคณพระอาจารยชยสาโร
ทเมตตาอนญาตใหจดพมพเผยแพรได และขออนโมทนา
บญกศลทเกดขนจากการทญาตโยมมสวนชวยกนในการ
พมพหนงสอเพอแจกเปนธรรมทานนดวย
คณะศษยานศษย
อาตมามความดใจทไดมาพบปะญาตโยมทน เปน
ครงท ๒ ทไดมาจงหวดจนทบร เคยมาครงหนงเมอ ๓-๔ ปท
แลว วนนตอนขนบนไดมาเหนหวขอทจะเทศนวา ‘สบาย
สบาย สไตลพทธ’
คำวา ‘สบาย’ น ตอนอาตมาอย ว ดปาพงใหมๆ
หลวงพอชาสอนวาความสบายม ๒ อยาง คอ ความ
สบายทเปนไปเพอความสบาย และความสบายทเปน
ไปเพอความไมสบาย บางทเราตองผานความไมสบาย
กอน เราจงจะไดความสบายทมคณคา เพราะความสบาย
บางอยาง ถงแมวาจะใหความสขในปจจบน แตกกอใหเกด
ความไมสบายอยในอนาคต ทพระพทธองคสอนใหพวกเรา
มงลดละตณหา เพราะวาตณหาทำใหเราโง ทำใหเรามอง
สบาย สบาย สไตลพทธ
สบาย สบาย สไตลพทธ
อะไรไมเปนตามความเปนจรงของมน ขอใหสงเกตวา หาก
เราอยากไดสงใดแลว จตใจจะมองขามทกสงทกอยางทไม
ดไมงามในสงนนออกไป เราจะไมยอมคด ไมยอมพด ไม
ยอมรบร ในสวนท ไมตรงกบความอยากของเรา ถาเราม
ความเกลยดหรอโกรธ หรอไมชอบสงใด เราจะไมอยาก
รบรหรอพดในสงดสงงามในสงนน นกเปนโทษของตณหา
ทำใหจตใจคดไมรอบคอบ มองเฉพาะสงทเปนผลประโยชน
ของตน
เรองการทำลายสงแวดลอมกเปนตวอยางทด เราอาจ
จะทำลายธรรมชาต เพอความสขความสบายอยในขณะ
ปจจบน หรออาจจะทำเพอลกเพอหลานของเรากได โดยลม
เสยวาลกของเราหลานของเรากจะมลกมหลานเหมอนกน
การสงเคราะหลกหลานของเรา อาจเปนการเบยดเบยนลก
ของลกๆ ทยงไมเกด ผมปญญาไมไดคดเฉพาะผทเกดแลว
ตองคดถงคนทยงไมไดเกดดวย ซงทกวนนรสกวาจะมนอย
คนทจะคดอยางน พทธศาสนาสอนเร องความรอบคอบ
สอนใหเราไดรจกคดรจกพจารณาในชวตประจำวน เจรญ
๖ ๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
ชวตดวยปญญา ดวยความเมตตา กรณา มากกวาตณหา
เรองความอยากขอใหเขาใจวา ม ๒ อยาง คอ ความ
อยากทเปนตณหา ททานสอนวาเปนเหตใหเกดทกขเปนสงท
ควรกำจดเสย และความอยากทเปนประโยชน เปนความ
อยากทำ อยากทำ ไมถอวาเปนกเลส อยากไดผลของ
การกระทำ นนแหละคอกเลส การอยากทำความดกไม
เปนกเลส ขอใหทำมากๆ แตถาเราอยากไดผลของการ
ทำความด นนแหละจะเปนเหตใหเราตองทกข ใหรจกแยก
ระหวางความอยากทเปนประโยชนตอชวตและตอสงคม
และความอยากทเปนการบอนทำลายสงคม
ท ครบาอาจารยทานสอนเร องการปลอยวางน น
ไมใชการปลอยทงหนาทของเรา แตหมายถงการปลอยวาง
ความหวงในผลของการกระทำ ไมใชการปลอยวางในการ
สรางเหตในการกระทำ สำหรบสงทเปนหนาทของเรา ก
ทำอยางเตมทเตมความสามารถของเรา ดวยการพจารณา
เหนวาการกระทำของเราน นตองมผลตอคนอ น ตอส ง
๖ ๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
แวดลอมมาก แลวกตองไดรบผลจากหลายสงหลายอยาง
ซงเราไมสามารถทจะควบคมในสงทไมไดอยในบงคบบญชา
ของเรา ฉะนน เราไมสามารถจะรบรองวา การกระทำของเรา
จะออกไปในทางทเรามงหวงไดผลตามทเราปรารถนา เราไม
ไดผลทเราปรารถนานน กเปนสงทมนไมแนนอน เพราะวา
สงททำใหเราสมหวง กอาจเปนเหตใหเราผดหวงกได สงท
ทำใหผดหวงอาจเปนเหตใหเราสมหวงกได
ทอาตมาไดสมหวง ไดบวชเปนพระภกษวดหลวงพอ
ชา เพราะผดหวงในการไปบวชเปนพระเซนทญปน สมยกอน
สนใจในศาสนาพทธนกายเซน แตวาไมไดประสบความ
สำเรจในทางนน เรยกวา ผดหวง แตมาสมหวงทไดมาอย
เมองไทย ฉะนน เรองของการผดหวง สมหวงน ไมแนนอน
ถาเราตงอกตงใจในการสรางเหต ถอวาการสราง
เหตนนคอการทำหนาทของเราในปจจบน เปนการประพฤต
ปฏบตของเรา โดยไมเหนวาผลทจะเกดขน สงนนถกหรอ
ผด แตหาความถกความผดอย ในส งท เปนบญสงท เปน
๘ ๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
บาปในปจจบน เรองของบญบาปไมใชทฤษฎทางพระพทธ
ศาสนา แตเปนสจธรรมทปรากฏอยในจตในใจของพวก
เราตลอดเวลา หนาท ของชาวพทธจงเปนการสมผสกบ
สจธรรมอนน เพอจะไดดำเนนชวตใหสอดคลองกบหลก
ธรรม ถาหากเราเอาสจธรรมเปนหลกดำเนนชวต เรา
จะปลอดภย มชวตทสดชน แมวาจะไมรวยทรพย
จะไมมเงนมทองมากมาย เรากจะรวยความชนใจ ซง
รสกวานาจะสำคญกวา
ในการดำเนนชวตอยในโลก กมโอกาสทจะหลงและ
ผดพลาดมาก ซงเราควรจะมองเปนการทาทายสตปญญา
ของเรา เราควรจะเรยนรจากการผดพลาดของตนอยเรอยๆ
วา ทำไมมนจงเกดขนอยางน ทำไมเราชอบหลงอยางน ดวย
เอาหลกวา ถาเราเปนทกข ไมใชเพราะคนอน ไมใชเพราะสง
อน ทกขยอมเกดเพราะเราคดผด เรามความยดมนถอมน
ฉะนน พออาการของทกขเกดขนแลว ตองกำหนดรวานนคอ
ทกข กหยดอยตรงนนสกพกหนง แลวมาดวา ตอนนเรา
กำลงยดมนถอมนอะไรอย เพราะวาถาเราอยดวยสต อย
๘ ๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
ดวยปญญา ไมมสงใด ไมมผใดทจะสามารถบงคบใหเรา
เปนทกขได อาจจะมผลกระทบตอรางกาย ทำใหเราลำบาก
ทางกายกได แตสำหรบจตใจนเปนสงทเรารบผดชอบไดเลย
เปนสงทเราตองหาอบายฝกฝนอบรมใหมความมนคง ใหม
ความหนกแนน
ปกตปญญานนเปนสงทมนษยมอยทกคน แตปญญา
ไมสามารถเอาออกมาชวยเราในชวตประจำวน เพราะถก
ทบถมไวดวยความคดฟงซาน เราเปนทาสของความคด เปน
ทาสของอารมณ คนเจาอารมณกเปนทาสของอารมณ
นนเอง เราไมสามารถแยกความรสกนกคดออกจากตวจต
อนนกเปนเหตสำคญในททำงาน บางทกเกดการเขาใจผด
กน กเรยกวาธรรมดา แตบางทปญหาเลกๆ นอยๆ กลาย
เปนปญหาใหญเพราะความคดปรงแตง
บางทเกดความระแวง เกดความสงสยวา คนนน
ไมชอบเรา ทงทยงไมมหลกฐานอะไรเลยวาเปนอยางนน นง
ครนคดจนกระทงเกดความสงสยวา สงสยเขาไมชอบเรา
๑๐ ๑๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
กลายเปนความรสกวาเขาคงไมชอบเรา ในทสดจะคดวา คง
จะกลายเปนวาเขาไมชอบเราแนๆ ทงทไมมหลกฐานอะไร
เลย แตพอเราคดแลววาเขาไมชอบเรา เขาจะทำอะไร เขา
จะพดอะไร เราจะแปลการกระทำคำพดของเขาตามทฏฐ
ความคดพนฐานของเรา เปนอนวาเราไมมความสมพนธกบ
คนนน เขาพดกบเรา เรากไมไดยนสงทเขาพดตามความเปน
จรง แตมการแปลความหมายตามความคด หรอทฏฐทเรา
เคยตงไว อนนเพราะเราไมเขาใจตวเอง ไมเคยสงเกตจตใจ
ของตวเองวา มนเปนไปอยางไร หลอกเราอยางไร คนไทย
เรามกจะกลวผหลอกมาก แตอาตมาอยในปาชาตง ๑๔ ป
แลว กยงไมเคยเหนใครถกผหลอก แตคนทถกจตใจของตว
เองหลอกเหนมอยทกวน คอ นากลวกวาเยอะ แตพวกเราไม
กลว สงทไมนากลวกกลว สงทนากลวกลบไมกลว นกเปน
ธรรมดาของพวกเรา
เร องความคดปรงแตงน เปนเร องท ควรระวงมาก
มนทานของชาวอนเดยเลาวา คร งหนงมกรรมกรทำงาน
รบจางขนของในตลาด ทำงานหนกทงวนทงคนไดเงนเดอน
๑๐ ๑๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
นอย วนละ ๕๐ รป เอาเปน ๕๐ บาท วนหนงกรรมกรคนน
กไดขอคดวา วนนเราได ๕๐ บาท เราไปซอไขไก เสรจแลว
เรากเอาไปทบานเรา เอาไปขาย เพราะวาทบานเรานนไขไก
ไมอรอย ของตลาดนอรอยกวาเยอะ ถาเราซอไปในราคา
๕๐ บาท เราเอาไปขายทบาน คงจะไดสก ๑๐๐ บาท เสรจ
แลวพรงนเรากลบมาซอไปอก ๑๐๐ บาท เอามาขาย ๒๐๐
บาทกไดกำไร แลววนหลงกมาซออก ๒๐๐ บาท กลบไป
บานกขายได ๔๐๐ บาท เออ! กำลงด ยมออกไดแลว
เขาเดนไปตลาดไปซอไขไก ในเมองกบหมบานหาง
กนประมาณ ๑๐ ก.ม. เดนไปเรอยๆ กคดไปเรอยๆ ซอ ๔
ขาย ๘ ซอ ๘ ขาย ๑๖ ซอ ๑๖ ขาย ๓๒ ซอ ๓๒ ขาย
๖๔ แหม! ไมกวนกจะไดหลายสตางค อาทตยหนงกจะได
พนกวาบาท พอไดพนกวาบาท เรากไมตองขายไขไกแลว
เรากซอเสอผา เราไปขายเสอผากำไรดกวา เดอนหนงเรา
กไดหลายรอย ซอจกรยานแลวเรากถบเขาหมบานไดหลาย
หมบาน นกไปๆๆ ๓ เดอนอาจจะไดหลายพนบาทอย โอ!
เขาเดนไปพลางยม มความสขมาก คดปรงแตงจากหลาย
๑๒ ๑๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
พนบาทกลายเปนหลายหมนบาท ถามเงนมากๆ กจะซอ
รานเลกๆ ในตลาด ไมตองออกตระเวนตามหมบาน แลวก
ขายของอยทราน ปหนงกจะไดหลายหมนบาท ถาคาขายได
หลายหมนบาท อยรานคนเดยวกคงจะเหนอย จะหาเมยสก
คน ไดเมยชวยขายแลว...
เดนไปคดไป ถงตอนนเขาชกเหนอย เลยนงพกใต
ตนไม แตไมหยดการคดปรงแตงไปเรอยๆ ไดเมยแลวไม
นานกจะไดลก วาดภาพไป ทำงานทรานตอนเชา กลบมา
ตอนเยนเมยกตอนรบมกบขาวอรอยๆ เรากเลนกบลก
เออ...กคงจะมความสขนะ คดไปคดมาเลยเกดความสงสย
วา เอ....ถาวนไหนทเราเหนอยกลบมาแลวเมยเอาลกมา
ใหเราเลน แตไมอยากเลนกบลกจะทำยงไง บอกไมเลนแต
เมยยนยนตองเลน ถาขดใจกจะเตะเลย เขากเผลอเตะไข
ไกจรงๆ แตกหมดไมมเหลอ เงนเปนหมนเปนแสนกไมม
ลกเมยกไมม แมไขไกราคา ๕๐ บาทกไมม กลมใจ กลบไป
ทำงานตอ
๑๒ ๑๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
นเปนเรองนทานโบราณของชาวอนเดย เลาเรองโทษ
ของคดปรงแตง นเหมอนกบพระเรา มานงสมาธภาวนา
แรกๆ โอย! ไมไหว คดวาไมไหวจะกลบบาน พอดนงไปนง
มา จตชกสงบแลว โอ! จะเปนพระอรหนตไหมหนอ วนหลง
มานงอก ทำไมไมเหมอนเมอวาน นกปฏบตธรรมบางคนมา
คยกน รสกนาสลดใจ ประสบการณเมอ ๕ ปทแลว ๑๐ ปท
แลว เมอไรหนอจะเหมอนปนนอก ฉะนน ทานใหรเทาทน
ความคดของตวเอง
อนนเปนความแตกตาง ระหวางนกคดกบนกภาวนา
นกคด คดเปนแตไมรเทาทนความคดของตนเอง นกภาวนา
คดเปนและรเทาทนความคดของตนเองไปดวย ซงมหลาย
คนทเคยพดวา พระพทธศาสนาคลายกนกบวทยาศาสตร
แตท จรงแลว พระพทธศาสนาลกซ งกวา หรอเหนอกวา
วทยาศาสตร เพราะวทยาศาสตรท อางวาตวเองวนจฉย
ขอมลดวยจตทเปนกลางหรอเปน Objective นน อาตมา
วาเปนไปไมได ถาไมไดมการฝกอบรมจตใจแลว ไมม
ทางทจะเขาถงความเปนกลางได แลวทกวนนเขาเร มจะ
๑๔ ๑๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
เปดเผยบางสงบางอยาง เร องผลวจยทางวทยาศาสตรท
อเมรกา อาตมาไดอานเจอ เชน นกวทยาศาสตรทตองการ
ไดรบรางวลโนเบล มการโกงขอมลงานวจยกมบาง คอนก
วทยาศาสตรยงตองการชอเสยง ตองการลาภ ยศ สรรเสรญ
สข อนนยอมมผลตอการทำงาน
ทกวนนนกวทยาศาสตรไมใชนกวทยาศาสตรอสระ
สวนมากเปนลกจางของรฐบาล เปนลกจางของบรษทใหญๆ
การทำงานมกจะตองเปนไปตามแนวทางทรฐบาลหรอบรษท
กำหนด ถามความคดแหวกแนว หรอวาขดผลประโยชน
ของรฐบาลหรอของบรษทกจะไมมงบประมาณ แลวนก
วทยาศาสตรกมกจะมลก มเมย ตองหาเงนเลยงครอบครว
จงทำงานในวงจำกดมาก ฉะนนมเหตปจจยหลายๆ อยางท
ทำใหงานวจยทางวทยาศาสตรไมเปนกลาง
อกอยางทวานกวทยาศาสตรดงๆ ทเจอของใหมหรอ
วาตงทฤษฎใหม กเปนเจาของทฤษฎ แลวกพยายามปกปอง
ทฤษฎของตวเอง ไมใหนกวทยาศาสตรรนหลงไดเจอทฤษฎ
๑๔ ๑๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
ใหม ทจะเปนการทำลายทฤษฎเกา กเรยกวามตวมตนมาก
ฉะนน เราคานวา Objectivity ของนกวทยาศาสตรเปนราคา
คยมากกวา
ทน ทางพระพทธศาสนานาสนใจมาก คำวา Ob-
jective เปนไปไดไหมทมนษยจะอยอยาง Objective แลว
Objective นนเปนอยางไร เราจะเขาถงภาวะนไดอยางไร
พทธศาสนาสอนวา เงอนไขทสำคญคอนกวทยาศาสตรเอง
โดยเฉพาะจตใจของนกวทยาศาสตรตองปราศจาก หรอ
ตองพนจากอำนาจของอารมณบางอยาง เชน ความใครใน
กาม ความตองการในรป รส กลน เสยง โผฏฐพพะ ความ
หงดหงด ความพยาบาท ความรำคาญ ความกลดกลม
ความงวงเหงาหาวนอน ความฟงซาน ความลงเลสงสย
สงเหลานถาเกดขนในจตใจของนกวจยแลว จะมผลตอการ
วจยอยางแนนอน
พระพทธองคสอนวาชวตท ดงาม ตองอาศยการร
การเขาใจตวเอง คนอน และโลกตามความเปนจรง แตใน
๑๖ ๑๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
ขณะนจตใจของเราไมเขมแขงพอ ไมมประสทธภาพพอ
ทจะดำเนนชวตในลกษณะนนได ฉะนน เราตองฝกจตให
มความม นคงพอท จะอย เหนออำนาจของส งท งหลายท
บดเบอน หรอสงทงหลายททำใหการรบรและการวนจฉยผด
เพยนไป อนนกเปนบทบาทของการภาวนา
คำวา “ภาวนา” เปนคำทคนกลวกนมาก หลายคน
กบอกวา ถาภาวนาแลวจะเปนบา อาตมาเคยไปเทศนท
โรงพยาบาลโรคจต ทจงหวดอบลราชธาน คนมาฟงหลาย
รอยคน สวนมากเปนผ ปวย เปนคนไข ซ งร สกวาน งฟง
เรยบรอยด เรยบรอยกวาขาราชการบางคนดวยซำ อาตมา
ไดถามวา คนไขทมานงฟงเทศนทน เปนบาเพราะนงสมาธ
กคน กไมม มแตคนเปนบาเพราะไมนงสมาธมากกวา
เมอเดอนทแลว มคนทเปนขาราชการอยทราชบรทนง
สมาธแลวเปนบา แลวไปฆาลกฆาเมย นแหละ...เขาวาเหน
ไหม นงสมาธแลวเปนอยางน แททจรงคนชอบอานหนงสอ
พมพลงขาวอยางนทกวน แตจะเปนสาเหตจากการนงกครง
๑๖ ๑๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
นอยมาก แตคนชอบอางกน การนงสมาธดวยความเหน
ชอบอยางทพระพทธองคทรงแนะนำไว ไมมพษมภย
หรอก แตนงเพออยากไดอยากเปน อยากเหน นแหละ
อนตราย พระพทธเจาไมไดสอนใหเราภาวนาเพอเท ยว
สวรรคเทยวนรก ไปดนนดน เปนเร องของเดกเลน ไมใช
เรองของศาสนา เปนเรองนอกประเดนทงนน
เราภาวนาเพ อฝกจตใหมความเขมแขงพอท จะ
วนจฉยชวต หรอวาหนาทของเราตามความเปนจรง ขอให
สงเกตวาปกตแลวมนจะไมเปนอยางนน ความรสกนกคด
ตางๆ ทมอยใตสำนกจะคอยมผลตอการกระทำ การพด
การตดสนของเราอยตลอดเวลา อนนเราตองสงเกต เรา
จงจะเหนวาเปนสงทนาอนตราย เปนเหตใหอดมคตในชวต
ประจำวนกบการกระทำของเรานนมกไมคอยลงรอยกน ทก
คนกอยากจะเปนคนด ทกคนอยากทำความด แตทำไม
เราทำไมคอยได หรอวาทกคนกรวา อะไรเปนความชว อะไร
เปนของไมด ทำไมเราอดทำไมได อนนมนกอยท จตของ
เรายงออนแอ
๑๘ ๑๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
ความสบายทเรารจกเปนความสบายทผวเผน แลว
กเปนความสบายทเกดจากความสะดวก จนกระทงคำวา
สะดวก กบคำวา สบาย กไดมารวมกนเปน ความสะดวก
สบาย ซงทจรงแลว มนควรจะแยกออกจากกน โดยเฉพาะ
พระสงฆเรา ถาสะดวกมากจะไมสบายเลย ฉะนน ขออยา
คดวาเลยงพระใหสะดวกจะไดบญ มนอาจจะไมไดบญกได
เพราะพระสะดวกมาก กไมสบาย ไมไดปฏบต ความสบาย
มนเกดจากความพอด เราจะรจกความพอดอยางไร
ความพอดเปนสงทผมจตสงบจะร จะรเองถาเรามสต
เราฝกจตใหอยในปจจบน ไมปลอยใหคดเรองในอดตทผาน
ไปแลว เร องอนาคตทยงมาไมถง แตร จกตงจตมนอยใน
ปจจบน รหนาทของเราและสงทเกยวของกบหนาทของเรา
จตใจจะไดสดใส เราจะมความรสกตอสงทเหมาะสมและไม
เหมาะสมโดยอตโนมต
ในชวตประจำวนของเรานน บางครงเราตองคลอย
ตามเขา บางครงเราตองคดคาน บางครงเราตองเปนผพด
บางครงเรากควรจะเปนผฟง บางครงเราควรจะเปนผนำ
๑๘ ๑๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
บางคร งเรากเปนผตาม คอในแตละฉากของชวต แตละ
หนาท สงทเราควรทำ ควรพด สงทเราควรคด กแตกตางกน
ออกไป ถาเรามแผนการทสำเรจรปแลว และกแขงตว วา
จะตองเปนอยางน นใหได ตองเปนอยางน ใหได ไมยด
หยน มนแขงกระดาง เราไมสามารถทจะปรบตวใหถกกบ
เหตการณ และสถานการณทเกดขน แตผทมสตไมยดมน
ถอมนในสงใดวา ตองเปนอยางนนใหได เชน เขาตองเคารพ
เรา เพราะวาเราเปนผใหญเขาเปนผนอย เขาควรจะเปน
อยางนน เขาไมนาจะเปนอยางน ถาเรามคำวา “นาจะ ไม
นาจะ” คำนอนตรายมาก จะทำใหเราเปนทกข แตถาเรา
พรอมทจะยอมรบความจรงอยเสมอ พรอมทจะปรบตวให
ทำในสงทถกตอง พดสงทถกตอง คดในสงทถกตองอยเสมอ
ชวตของเราจะราบรน เรากจะมความสมำเสมอ มความสงบ
ในเรองของการภาวนา หลวงพอชาทานจำกดความ
ไวนาสนใจวา “การภาวนา คอ ความรสกผดชอบอย
ตลอดเวลา” คอทานไมไดจำกดความวา การภาวนา คอ
การนงหลบตาอยในทสงบวเวก คอ การเดนจงกรม แตทาน
๒๐ ๒๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
วาไมใชนงเพยร นอนเพยร เดนเพยร แตความเพยรอยท
จต เปนอาการของจตรสกตวอยตลอดเวลา ตนอยตลอด
เวลา ทนหลายคนอาจสงสยวาจะเปนไปไดหรอ ทเราจะ
เฝาสงเกตความรสกนกคดอยตลอดเวลา เราจะทำอะไรไม
ได ขอเปรยบเทยบกบแมกบลก แมจะทำอะไรกตาม ไมวา
จะทำกบขาว อานหนงสอ ดทว ทำความสะอาดบานหรอวา
ทำอะไรอยกตาม แตจะมความรสกอยตลอดเวลาวา ลกของ
เราอยทไหน ลกของเรากำลงทำอะไรอย ทงๆ ทตามองไม
เหนกร อนนเปนสญชาตญาณของแม
ในการทมนษยเรามกาย มวาจา มใจ มการกระทำ
อยตลอดเวลา เวนแตเวลาทเรานอนหลบ เปนอนวาตองม
การปฏบตอยตลอดเวลา หลายคนอางวาไมมเวลาปฏบต
ธรรม แตไมใชวาเราจะเลอกไดระหวางการปฏบตธรรมหรอ
การไมปฏบตธรรม อยางไรกตาม เรากตองมการปฏบตอย
แลว สำคญทวาเราจะปฏบตสงทเปนธรรมหรอปฏบตสงท
ไมใชธรรม ถาเราไมมเวลาปฏบตธรรม กหมายความวา ม
แตเวลาปฏบตอธรรม อนนเปนสงทสำคญมาก
๒๐ ๒๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
อาตมาคอนขางงงเหมอนกนวา ประเทศไทยเปน
ประเทศพทธ แลวทำไมเวลามญาตโยมคดทจะปฏบตธรรม
อยทวด แทนทเพอนจะใหกำลงใจหรออนโมทนา มกมแตพด
เสยดส พดลอเลยน กเปนเรองแปลกเหมอนกน
ทำไมคนจบปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก
ออกบวช เขาวานาเสยดาย อาตมาวาไมนาเสยดายเลย
เพราะเชอวาการบวชพระเปนการประสบความสำเรจทาง
อาชพสงสด มโยมคนหนงเสยใจ ลกไปเรยนหมออยตาง
ประเทศ เรยนทหนงมาตลอด กลบมาแลวกมาบวชพระ
พรรษาหนง กอนทจะเรมทำงาน บวชอยทวดปา บวชแลวไม
ยอมสก โยมแมเสยใจมาก เสยใจวาไดจบจากตางประเทศ
อนาคตทางโลกคงสดใส แตอาตมาเหนวา การเรยนหนงสอ
ของลกไดบรรลถงเปาหมายแลว เพราะทำใหเขามสต
ปญญาพอทจะบวชในพระพทธศาสนาและเหนคณคาอน
เลศลำของชวตพรหมจรรย
เดยวน ทกคนกเปนหวงสถาบนสงฆวามความเสอม
๒๒ ๒๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
บางคนบนวาไมร วาจะไปทำบญทวดไหน ทกวนนพระไม
คอยเรยบรอย ไมคอยนาเลอมใส แตถาจะถามวา ถาอยาง
นนขอใหโยมสละลกชายใหกบพระศาสนาสกคนไดไหม ชวย
แกไขสถานการณสงฆ โอย! ไมไดแน เสยดาย คอเสยดาย
วาศาสนาขาดคนด แตพอขอคนดไปบวช กวานาเสยดาย
น! มนมความขดแยงกนอยตรงน คอ ถาเราเหนประโยชน
ของสถาบนสงฆ เราตองยกยองชวตพรหมจรรยใหเปนสงท
คนหนมสนใจมงหวงหรอเหนวาเปนการใชชวตของผประสบ
ความสำเรจ ชวตของสมณะควรจะเปนส งท คนในสงคม
พทธยอมรบวา เปนชวตอนประเสรฐ ทกวนนอาจจะเหนวา
เปนชวตอนประเสรฐของพระทาน แตไมตองการชวตอน
ประเสรฐอยางนนสำหรบลกของเรา ถาถามวาจะใหลกเปน
อะไรตอไป กอยากใหเปนหมอ อยากใหเปนวศวกร อยาก
ใหจบนเทศศาสตร จะไดเสนอขาวทางทวอะไรอยางน แต
ไมมใครอยากใหลกเปนพระ
ถาเราขาดพระทด กเหมอนเราไมมนกวจยทางจตใจ
ไมมทจะใหคำแนะนำในเรองการพฒนาจตใจ ซงถาเราไม
๒๒ ๒๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
พฒนาจตใจแลว ถงแมวาประเทศไทยจะเจรญ จะพฒนาไป
มากขนาดไหน ความเจรญนนกจะไมมความหมาย เหมอน
กบเราเปนโรคบด มเชอโรคอยในทอง แมจะทานอาหารท
เอรดอรอย ทมโปรตน มวตามน มคณคาทางโภชนาการมาก
เทาไร พออาหารลงมาถงทองของเราแลว แทนทจะกลาย
เปนพลงใหกบรางกาย กกลายเปนมก เปนเลอด ถาเรา
พฒนาแตภายนอก ไมไดพฒนาภายใน ถงจะไดความ
สะดวกสบายทางรางกาย สงเหลานกไมมความหมายทาง
จต อาจกลายไปเปนมกเลอดไปเลยกได
ฉะนน พทธศาสนาสอนวา มนษยเราเปนสตวทม
ศกยภาพ ในบรรดาศาสนาในโลก พทธศาสนามองมนษยใน
แงด เพราะเหนวาไมตองออนวอนพระเจาทไหนมาลางบาป
ใหเรา ไมตองมอะไรเหนอธรรมชาตมาชวยเรา แตมนษย
สามารถแกปญหาของมนษยเอง ดวยสตปญญาอนดงเดม
ของตน แตวาความสบายอนแทจรง ทจะเกดขนจากความ
สามารถ อนนตองอาศยการฝกฝน ฝนกระแสของความ
อยากทประกอบดวยความโลภ ความโกรธ ความหลง ทำสง
๒๔ ๒๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
ททำยาก มนจงจะสนก ถาเราทำสงททำงายๆ มนไมสนก
หรอก
ในการส กบกเลส เราควรจะถอวา เปนกฬาท นา
สนใจ อยาเหนวาเปนภาระอนหนก ทยงไมพรอมทจะลงมอ
ทำ ขอใหผมหงอก ฟนหกเสยกอน แลวคอยลงมอทำ อนนก
เปนความคดเกาของคนไทย ซงทกวนนรสกวาตองปรบปรง
ใหม รบลงมอปฏบตตงแตยงหนมยงสาวถงจะด ทวดปา
นานาชาต สงเกตวา คนอายเกน ๓๐ ปแลวสอนยาก ถา
มชาวตางประเทศอาย ๔๐-๕๐ ปมาวดจะขอบวช ไมคอย
อยากรบเพราะสอนยาก เหมอนกบวาทฏฐอะไรๆ มนกจะ
แขงตวตอนอาย ๓๐ ป ถายงปลอยนานกยงฝกยาก ถาเรา
เหนคณคาของการปฏบต กควรรบลงมอทำ กเปนประโยชน
ตอตวเรา ขณะเดยวกนกเปนประโยชนตอคนอนดวย
อกไมก เดอน เรากจะสง ส.ค.ส. กนแลว แตกไมร
เหมอนกนวา คนทชอบสง ส.ค.ส. เขามความสขทจะสงให
คนอนหรอเปลา กอนทจะสงความสขใหคนอน ตวเขากตอง
๒๔ ๒๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
มความสขเสยกอน
เมอเราฝกจตใหมความสขภายใน เรากมความสขท
จะใหคนอน เมอเราปลอยวางความหวงแหนในตวตน ไมม
ความรสกวาเรา วาของเราเหมอนแตกอน เรากไมจำเปนท
จะตองปกปองตวตนของเรา กสามารถชวยสงคมไดมากขน
ชวยคนอนไดมากขน เพราะไมไดหวงอะไรไวตอบแทน หวงด
ตอเขา แตไมไดหวงอะไรจากเขา นคอการปฏบตของผทมง
ความเปนอสระ
ทน พวกเราเหมอนหนกระบอก ถกความอยาก ถก
ความกลว ถกความกงวล ชกดงอยตลอดเวลาโดยไมรสกตว
แตทางไปสความอสระมอย ไดแก ความรเทาทนชวตจตใจ
ของตวเรา แมวาอารมณทงหลายยงเกดๆ ดบๆ กแคนน
แหละ เปนแคนนเอง ชอบกเทานนเอง ไมชอบกเทานนเอง
ดใจกแคนนเอง เสยใจกแคนนเอง ไมใชวาเราไมสนใจหรอ
ความคดอยางนจะทำใหเราไมมความกระตอรอรน หรอจะ
ทำใหเราเฉยเมยตอชวต แตวาเรากไมหลง ทำอะไรกทำ
๒๖ ๒๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
อยางพอดๆ พอเหมาะพองามในแตละวน หวงวาเขาไป
ทำงานทไหน หรอทำอะไรอยกคดวา ทำอยางไรเราจงจะได
เจรญสตในเหตการณน เราจะสรางประโยชนในสถานการณ
นนอยางไร ไมไดคดวา เราจะไดอะไรจากคนน เราจะได
อะไรจากสงน ซงมนกแตกตางกนมาก
เหมอนกบเราไดของดมา ความคดหนงกคดวาใหคน
อนไมได ถาใหคนอนตวเองจะไมมอะไรเหลออย ความคด
อกอยางหน ง เปนความคดอยางพระโพธสตว กคอวา
ถาเราเกบมาใชคนเดยว เราจะไมมอะไรเหลอใหคนอ น
ฉะนน สงทเปนของเราจรงๆ คอ สงทเราสละใหคนอนได
ถาเปนสงท เรายงยดมนถอมนอย ถอวามนยงไมใชของ
เรา สงทเปนของเราจรงคอสงทเราจะใหคนอนไดเสมอ คอ
เรยกวามเพอทจะให ถาเรายงไมมพอทจะให แสดงวาเรายง
ไมมเลย
พระพทธองคสอนใหเราเจรญดวยศล สมาธ ปญญา
ศล หมายถงเจตนา เราไมตองพดถงศล ๕ ศล ๘ ศล ๑๐
๒๖ ๒๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
และ ๒๒๗ คดอยางน คดแบบหมอความ เรากคดแบบ
นกปฏบตวา ศลคอเจตนา ถาเราทำอะไร พดอะไรดวยจตท
เศราหมอง กถอวาเสยศล ฉะนน ถาสมมตวา คนนนมาทำ
อะไรแลว เราไมยอม เราไมชอบ เรากเลยทำหนาบดหนา
เบยวดวยความไมพอใจ นนเรยกวาเสยศล เพราะวาอาการ
หนาบดหนาเบยวเปนอาการเศราหมองทเกดจากจตทเศรา
หมอง เรยกวาผดศล สะบดหนาหนกผดศล มการกระทำ ม
ปฏกรยาอะไร มคำพดอะไรดวยจตทเศราหมอง ศลเสย ถา
เรามองศลอยางน กมโอกาสใหเราปฏบตอยในชวตประจำ
วนตลอดเวลา รกษาคำพดของเราใหมนตรงตามความเปน
จรง ไมมการเพมเตม ไมมการตดออก ไมมการเซนเซอร
(Censor) ไมมการใสนำปลาเพอใหฟงด ฟงสนก
ในการเจรญสตในชวตประจำวน เรมตนดวยสงงายๆ
เชน การแปรงฟน เมอเชานพวกเราคงไดแปรงฟนกนทกคน
เราจำไดไหมวา ขณะทเราแปรงฟน เราไดคดอะไรดวยไหม
เราต งใจแปรงฟน หรอวาปลอยใหจตคดเร องอ น อนน
ทเรารสกวาไมมเวลา กเพราะเราไมรจกใชเวลา ไมวาเราจะ
๒๘ ๒๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
ยง จะมภาระหนกมากมายขนาดไหน ยงมเวลาแปรงฟน ยง
มเวลาอาบนำ ยงมเวลาแตงตว ยงมเวลาถอดรองเทา ใส
รองเทา ยงมเวลาเปดประต ปดประต เดนข นลงบนได
หลายสงหลายอยางทเราจะนอมเขามาเปนเร องของการ
ปฏบตได คอ ตงจตตงใจอยในปจจบนกบสงทเราทำ อยกบ
สงทเราทำอยางงายๆ
แตไมใชวา ทานจะหามไมใหคดเรองทผานไปแลว
หรอหามไมใหคดถงเรองอนาคตเลย เพราะวาบางครงเรา
ตองใชประสบการณจากอดตมาชวยแกปญหาในปจจบน
เชน เกดปญหาขนแลว คดวาปญหาเชนนเคยเกดมากอน
แลว เราเคยใชวธการอยางใดไหม อยางนกถกตอง บางท
กตองมการวางแผนวาพรงนเราจะเดนทางกโมง เราจะถง
ก โมง อะไรอยางนไมผด แตสำคญทการคดในอดตและ
อนาคตอยในขอบเขตของปจจบน เราคดถงเรองอนาคตหรอ
เรองอดตอยในปจจบน รเทาทนความคด
ปกตความคดของเรานน มนอาละวาด มนไมมระบบ
๒๘ ๒๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
มนไมมระเบยบ กอาจจะเปรยบเทยบเหมอนคนใชทหลงวา
เปนเจาของบาน เจาของบานกลายเปนคนใช เราเปนคนใช
ในความคด พอมสต ความคดกจะกลบเปนคนใชของเรา ไม
จำเปนทจะตองทำลายมน เพยงแตอบรมมนใหรวา นไมใช
หนาทเธอ บอกบทบาทหนาทของมน สอนใหรจกขอบเขต
การทำงานของมนเทานนเอง ความคดเปนสงทสรางสรรค
ถาไดรบการฝกอบรม กลายเปนเหตปจจยใหเกดปญญา แต
ถาปลอยความคดเรอยเปอย ขาดการฝกอบรมจะเปนโทษ
กบชวตมาก
ฉะนน การภาวนาเปนวธระงบความคดทไมมประโยชน
ขจดความคดสวนเกน ไมใชวาเราภาวนาแลวเราจะไมอยาก
คดอะไรเลย ถาเราปฏบตเพอทำลายความคด เรยกวา เปน
ตณหา เปนวภวตณหา แลวกไมถกตองตามหลกคำสอนของ
พระพทธเจา พระพทธเจาสอนวา ใหเราดความคดของตว
เอง มาประเมนความคดของตวเองวา ในแตละวนความคด
ทมประโยชนตอการดำเนนชวตและการทำหนาทของเรา ม
สกกเปอรเซนตทมนวกไปเวยนมาในเรองอดตอนาคต สงท
๓๐ ๓๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
ไรแกนสารมสกกเปอรเซนต เราจะตกใจ จะเหนวาทมประ
โยชนจรงๆ มนอย ถาตวเราตดสวนทไมมประโยชนออกแลว
จตจะมความสงบขนมาทนทเลย แตความคดทยงเหลออย
จะคลองแคลววองไว จะพฒนาเปนตวปญญาไดงาย
ฉะนน ขอใหเราเหนความสำคญของการฝกจตตอน
เชา ตอนเยน พยายามปลกตวนงสมาธภาวนา เปนการ
ชารจแบตเตอร การเจรญสตในชวตประจำวนจะงายขน เรา
นงสมาธแลวจะสงบเรว มนมความสมพนธเนองอาศยกน
เราจะเหนวา เราไมคอยโมโหเหมอนแตกอน ไมคอย
โกรธเขาเหมอนแตกอน คอ เหมอนกบวาจตใจขเกยจจะไป
โกรธเขาแลว เพราะขเกยจทจะอจฉาเขาแลว ขเกยจทจะไป
วนวายกบเขาแลว คอมนจะมความพอดๆ อมของมนเองอย
ภายใน มความมกนอยสนโดษทางอารมณ เมอเรามความ
สขภายใน อาการแหงความหวโหยทตองการแสวงหา
ความสขทางเนอหนง มนกจะนอยลง ถามการแสวงหา
ในขอบเขตของศล ๕ นน จะเปนไปอยางพอด มนจะไมทำ
๓๐ ๓๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
อะไร ไมพดอะไร ใหเปนเหตใหเราตองเดอดรอนในภายหลง
มนกพอดๆ
เร องความสบาย มนอยท ความพอด คำวา ความ
พอด จงเปนปรศนาของชาวพทธ เปนสงท ทกคนจะตอง
พยายามเขาถง เราไมตองพดถงมรรคผล นพพาน ไม
ตองพดถงสญญตา ความวาง อะไรสงสงอยางนน เอา
คำงายๆ ธรรมดาๆ คำนกพอแลว คำวา “พอด” ทำ
อยางไรชวตของเรามนจงจะพอด ความพอดมนคอ
อะไร ตองหาความพอดทกแงทกมมของชวต
ทกวนน การนอนหลบของเราพอดไหม มากเกนไป
ไหม นอยเกนไปไหม การทานอาหารพอดไหม มากไปนอย
ไปหรอเปลา กนเปนเวลาไหม กนมสตไหม การพดคยกบ
เพอนพอดหรอเปลา เกนไปไหม คงไมนอยไปแนๆ เราก
ตองหาความพอด หากเรามความพอด กสบาย
วนนกพดตงนานแลว ถงชวโมงพอด กเลกนะ เอวง
๓๒ ๓๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
ถาม อธษฐานเสมอๆ วา เกดชาตหนาภพหนา
ขอใหรำรวย มทรพยสนเงนทอง มฐานะ มความสข
สบาย อยางนแสดงวาคนททำบญนนยงมความโลภอย
ใชหรอไม ถามความโลภอยในจตใจแลว อะไรคอบญ
กศลทจะไดรบหรอควรกระทำอยางไร อธษฐาน
อยางไร จงจะไดบญทแทจรง
ตอบ ถาเราทำอะไรแลว ปรารถนาถงผลของการ
กระทำ ตามหลกพทธศาสนาเรากเรยกวาโลภ แตโลภมนก
มหลายระดบเหมอนกน ความตองการหรอความโลภใน
ลกษณะน กเปนความโลภทนารก คอโลภอยางนดกวาโลภ
อยางอน แตปญหาหรอความสงสยเกยวกบบญนน จะเกด
ขนเพราะวา เรายงไมรตวบญคออะไร ซงถาเราไมปฏบต ไม
ภาวนา ไมมามองดในจตใจของเรากไมมทางรได แตหาก
เราเหนความสดใส ความเบกบานในการทำความดทเกด
จากการชนะกเลส เรามาสมผสตวนแลว ความสงสยใน
เรองของบญมนจะจบไปเอง ซงทฤษฎของศาสนามนเปน
๓๒ ๓๓
ถาม-ตอบ ปญหาธรรม
สบาย สบาย สไตลพทธ
สจธรรมทเราสามารถเหนไดวา ถาเราทำอะไรดวยความหวง
สภาพจตกตางกนกบจตทเราทำอะไรโดยทไมมความหวง
ถาเราทำความดโดยไมหวงอะไรตอบแทน จงดวาจตใจของ
เราเปนอยางไร ถาเราทำอะไรทดดวยจตใจทมความหวง
สภาพจตมนเปนอยางไร อนไหนมนจะสดชนกวากน ตวบญ
มนจะอยตรงน
ฉะนน เรองการอธษฐานจตในขณะทเราทำบญ อน
นนไมใชวาใครถกใครผด ถาเรามศรทธาพอทจะอธษฐาน
มรรคผลนพพาน อธษฐานขอใหขาพเจาพนจากความโลภ
ความโกรธ ความหลง ขอใหขาพเจาบรรลมรรคผลนพพาน
อนนดทสดเลย
แตถ าศร ทธาของเรายงไมพอ เรายงไมม ความ
ปรารถนาอยางน เรากอธษฐานในสงท เราเหนวาเหมาะ
วาควรเสยกอน ซงมนอยท ระดบการพฒนาจตใจของเรา
แตถาเราเรมปฏบตแลวเรมจะเขาถงความสงบ สงทเราเหน
วาเปนเปาหมายของชวตมนกจะคอยเปลยนไปเอง คอการ
เกดทสวรรคนไมดวเศษ ประเดยวกตองมาเกดอก กเปน
ทศนะของอาตมา
๓๔ ๓๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
โยมคงเคยสงเกตวา ถาเราทำอะไรๆ ทมนสนกๆ ก
ร สกวา เวลามนผานเรวเหลอเกน แตถาเราทำอะไรทนา
เบอ เชน ฟงเทศน เปนตน บางทมนดวาเวลานนยาวมาก
คอ เรองเวลาจะขนอยกบความรสกมากกวาอยางอน เพราะ
ฉะนนเราอานในคมภรวา คนไปเกดในสวรรคชนดสต ชน
อะไรตออะไร อยเปนกปปเปนกลป คดวามนนานเหลอเกน
แตในความรสกของเทวดา อาจจะเดยวเดยวกได แลวกกลบ
มาเกดใหม
ถาม ทกครงททำบญทำกศล อธษฐานวา ตาย
ไปแลวขอไมเกดอก จะเปนความโลภหรอไม เพราะ
เทากบวาเรากยงมความอยาก มตณหา คอไมอยาก
เกด ควรทำอยางไรในฐานะปถชนคนธรรมดา
ตอบ อธษฐานขออยาใหมความเหนแกตว ขอ
อยาใหมความโลภ ความโกรธ ความหลง นกเปนการสราง
บารม กเปนการสรางสงทด ความอยากอยางนไมเปนไร
เหมอนอยางกบทพดไปแลวตอนตนๆ วา อยากทำความด
นกไมใชอปสรรค ไมเปนปญหาอะไร แตถาอยากจะเปน
๓๔ ๓๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
คนดกจะเปนทกขหนอย เพราะวาถาเราอยากทำความด
เรากทำไปเรอยๆ ไมมปญหา แตถาเราอยากเปนคนด หรอ
ถอวาเราด แลวคนอนมาใสรายวาเราเปนคนไมด กเปนทกข
อนนเราสรางตวตนขนมา กเปนทกขทนท สวนการไมกลบ
มาเกดนน มนไมเปนไปตามคำอธษฐาน แตปรากฏดวย
ความรแจงเหนจรงในสจธรรมของชวต ใหเขาใจวา การ
อธษฐานเปนการเตอนสตตวเองในเปาหมายอนสงสดของ
ตน และยนยนเจตนารมณ
ถาม ถามงมาทบานเรา เมอเราไลไปแลว งกยง
อยทบาน กกลววาจะเปนอนตรายกบเดกเลกๆ กจงได
ตตาย อยางนจะบาปหรอไม
ตอบ เรองบาปในศาสนาของเราน ไมเหมอนบาป
ในศาสนาอน เชน ศาสนาครสต บาปคอเรองทพระเจาไม
อนญาตหรอสงทพระเจาหาม ซงเรากยงมโอกาสทจะตอรอง
คอขอใหทานเปลยนใจ คอ ถาเราทำอะไรไมด ขอรองนะ
อยาถอเปนบาปเลย แตทนเราไมไดถอหลกน เราถอหลก
ตามธรรมชาต ซงขนอยกบเจตนาของตน ถาเรามเจตนาท
๓๖ ๓๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
จะฆาสงใดทมชวต เรยกวาเปนบาป เปนกฎตายตวของ
ธรรมชาต แมเราจะขอรองกบใครกตาม มนกยงเปนอยาง
นน แตมเงอนไขในการตดสนใจวา มนจะเปนบาปหนกเบา
ขนาดไหน เชน ในการฆาคน ผท วางแผนลวงหนา แลว
ฆาดวยความโหดเหยม พยาบาท ทรมานคนตายนนกบาป
หนกมาก หรอวาฆาพระอรยเจา แตวาถาเปนกรณของทหาร
เกณฑทไมตองการไปฆาใคร แตถกเกณฑทหาร ไมมทาง
เลอก ยงกไมไดยงดวยความโกรธหรอความพยาบาท แตทำ
ตามหนาทตามคำสงของผใหญ กยงเปนบาปอย เพราะวา
ยงมเจตนาทจะฆา แตวาบาปจะเบากวาของคนทตงใจทจะ
ฆาดวยจตทเปนอกศลมาก ฉะนน ในกรณของการฆางตอง
เปนบาป โยมไดฆาดวยเจตนา แตวาเงอนไขกมวาไมไดทำ
ดวยความเคยดแคน หรอไมไดฆาเลน แตทำเพราะเปนหวง
เดก ซงกนบวาบาปนอย
แตวากอนทจะฆา ควรพยายามทำจตใจใหสงบกอน
สงบอารมณแลวกพยายามคดวามทางอนไหม เพยรคด ถา
เราคดไมออกจรงๆ แลว บางทเราอาจตองยอมบาปในสวน
หนง อนนเปนสงทตองรบผดชอบ ชงนำหนกระหวางผลท
๓๖ ๓๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
ไดและบาปททำ เปนสงททกคนตองตดสนใจเอง แตเรา
จะไปลบลางวาไมบาป เพราะเราไมไดฆาดวยความรงเกยจ
อะไร เราฆาเพอลก ฉะนนไมบาป เราพดไมได เพราะวา
บาปเกดจากเจตนาทจะฆา เรองศลนมนไมเหมอนกฎหมาย
แตวาเปนสงททกคนตองพจารณาอยางรอบคอบ แลวกบาง
ครงอาจจะมเหตการณทปถชนรสกวาจำเปนตองผดศล แต
ถงอยางนนไมควรทำอยางหลบหหลบตาตามอารมณตาม
ความอยาก แตเราคดอยางดเสยกอน เมอเราทำแลวเรา
พรอมทจะรบผดชอบ
ถาม การปฏบตธรรม ควรจะทำใหพอดกบจต
หรอวาควรฝนจตใจตวเอง
ตอบ ควรจะฝนจตใจตวเองอยางพอด คอไมฝนมาก
จนเปนการทรมานตวเองเปลาๆ แตวาไมไดปลอยตามจต
จตมนยงพยศ ยงเอาเปนทพงไมได ตวอยางนหลวงพอชา
เคยพดอยเสมอ สมมตวาเราจะพายเรอขามนำทไหลเชยว
ถาเราจะพายเรอตรงไป กระแสนำกจะพดเรอเราไปขางลาง
แตถาเราตองการใหขามตรงไปเลย เรากพายทวนกระแสสก
๓๘ ๓๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
หนอย เมอกระแสนำพดเรอลงไป ในทสดเรากแลนตรงไปเลย
ในหลกการปฏบต เรากเอาหลกการนวา เราฝนจตใจ
ของเรามากหนอย ในทสดกระแสของตณหากจะพดพาเรา
ลงไป แลวในทสดกจะพอด คอเรามงใหมนเครงกวาความ
พอดหนอย คดเผอไว เพราะมนมผลของกเลสไมมากกนอย
คอ เรายงไมรจกความพอด เรากตองฝนจงจะรจก ถาเรา
ไมฝนเรากไมรจก ถาไมฝนกจะเขาใจวา การตามอารมณคอ
ความพอด
ถาม พระคณเจามความเหนวาอยางไร เวลาทำ
บญ ปลอยนก ปลอยปลา ปลอยเตา คดวาคนปลอยจะ
ไดบญจากการสนบสนนใหคนจบสตวมาทรมานกอน
จะซอมาปลอยหรอ
ตอบ คงจะไดทง ๒ อยาง ตอบอยางนไดไหมวา เรา
มเจตนาทจะปลอยสตวทถกจบแลว ในสวนนจตใจของเรา
เปนอยางไร จตใจของเราดกเปนบญ แตถาเราพจารณาถง
กระบวนการ หรอวาสตวนมนมาจากไหน เราอาจเปนสวน
หนงใหเขาตองจบสตว ซงตวเองกไดบญไดปลอยสตวใหได
๓๘ ๓๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
เปนอสระ แตวามองอกแงหนง เรากเปนสวนหนงทสนบสนน
ใหเขาจบสตว ฉะนน วฏฏสงสารนมนยาก จะทำอะไรๆ จะ
ใหเปนบญอยางเดยวไมคอยม
ถาม ขอใหเปรยบเทยบแนวคำสอน (Concepts)
หลกของพทธศาสนากบของนกายเซน
ตอบ ท จรงเซนกเปนนกายหนงของศาสนาพทธ
คำวา เซน (Zen) นกมาจากคำวา ฌาน แปลวา สมาธ เมอ
ศาสนาพทธไปจน จากจนไปญปน คำวาฌานกเปลยนเปน
เซน สมยกอนกเปนนกายทเนนหนกในเรองสมาธภาวนา
เพราะวาศาสนาพทธไปตงอยในเมองจนนาน นานไปกหนก
ไปทางปรยต แลวการประพฤตปฏบตสมาธภาวนากนอยลง
พวกนเปนพวกปฏรปฟนฟการนงสมาธ ซงเมอเหนสภาพ
ของสงฆ หรอของชาวพทธในสมยนนหลง หรอเนนหนก
ในเรองการปรยตเรยนหนงสอ พวกเซนกเนนหนกในทาง
ตรงกนขาม คอ ไมตองอานหนงสอมาก แตใหนงสมาธมาก
เอกลกษณอนหนงกคอ การสอนทตรงไปตรงมา ใหลกศษย
ร จกคดเอาเอง แตความมงหมายเดมกเพอใหคนหลดพน
๔๐ ๔๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
จากกเลส นาจะตรงกน
ถาม ความพอดของมนษยแตละคนเทากนหรอ
ไม ทำอยางไรจงจะรวา เราพอดแลว ไมวาจะพจารณา
กจกรรมใดทเราทำ
ตอบ ความพอดของแตละคนจะไมเหมอนกน และ
ความพอดของบคคลหนง กจะมความเปลยนแปลงตามกาล
ตามเวลาเหมอนกน ฉะนน เรองนเปนเรองทตอบยาก แต
ขอยำวาถาเราปฏบตธรรมจนจตสงบแลว สงนจะเปนสงท
เราร ไดดวยตวเอง จะพดมากกวาน นไมได คอมนจะม
อาการของจตทคอยบอกเตอน ถาจตใจกำลงเอยงไปใน
ทางโลภ รกสวยรกงาม เรยกวามนไมพอดแลว เรากดงกลบ
มาสความพอด ดวยการพจารณาถงความไมสวยไมงาม
ของสงทเราหลงวาดวางาม ถาเราเกดความโกรธ ความไม
พอใจ ความหงดหงด เราไมพอดแลว ตองใชเมตตาภาวนา
แผเมตตาเพอดงจตมาสความพอด ถาเกดความขเกยจ
เกยจคราน เรากพจารณาถงความตาย ทำใหมความกระตอ
รอรน เหนคณคาของชวต เหนวาการเกดเปนมนษยนนแสน
๔๐ ๔๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
ยากไมแนนอน ทำใหมกำลงใจทจะปฏบต ทจะกลบมาส
ความพอด ขอนไมมคำตอบทตายตวเพราะวามนเปนสงท
ทกคนจะตองปฏบตถงจะร ทถามวาทำอยางไรถงจะรวาเรา
พอด เหมอนกบวา ทำอยางไรถงจะร ว าเราทานอาหาร
พอแลว ทำอยางไรจงจะรวาเราอม เรากรเองใชไหม
ถาม ทำอยางไรจงจะชนะความโกรธงาย กวาจะ
รตวกโกรธไปมากแลว และระงบไมคอยลง
ตอบ เออ...นาสงสาร กอนทเราจะโกรธเขา มนตอง
มอาการมากอน แตเพราะเราไมเคยพจารณาตวเอง แลวก
ไมไดสงเกต กอนฝนจะตก จะตองมลมพด ฟาตองครม แต
วาเราหลบตา เรากมองไมเหน แตกอนทเราจะโกรธ ตวเราร
เรากคอยๆ พจารณา ทเราโกรธงายนน เราจะโกรธทกคน
อยางนนหรอ หรอโกรธเฉพาะบางคน แลวสงเกตวา ถาเปน
คนทเรารก บางทเขาทำอะไรนาเกลยด เรากไมโกรธเลย แต
ทำไมคนนนเขาทำอะไรนดๆ หนอยๆ เรากโกรธทนท มสง
ใดไหมท จะทำใหเราโกรธมากเปนพเศษ คอมาวนจฉย
พจารณาความโกรธ
๔๒ ๔๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
สรปวา มนจะเกดเพราะเรามความตองการ มความ
อยาก มทฏฐวา มนตองเปนอยางนนใหได หรอเราตองการ
อะไรสกอยาง แลวมนไมไดอยางทเราตองการ ตองการให
เขาทำอยางนน เขาไมทำ ตองการใหเปนอยางน มนกไมเปน
อยางทตองการ เราตองการใหเขาเคารพเรา เขากไมเคารพ
คอใหเหนวา มนตองมความอยากอยางใดอยางหนง ซง
ความโกรธมนเกดจากความอยาก มนไมไดเกดจากสงภาย
นอก ซงเปนตวกระตนเทานนเอง เปนโอกาส ไมใชเหตของ
ความโกรธ ใหเราฝกสตใหมาก พจารณาตวเองใหมาก ให
เหนวากอนทเราจะโกรธ มนจะมอาการอยางไรบาง อาการ
ทางกายมไหม อาการทางใจมไหม นจะเปนสญญาณวา
กำลงจะโกรธแลว เราจะไดรบปองกนไว
ถาม เหนดวยกบพระคณเจาในเรองของความ
พอดเปนสงทควรถอปฏบต มปญหาวาบางครงเราไมร
วาสงทเราทำไปนนพอดหรอยง มากไปหรอนอยไป
หรอไม ควรทำอยางไรเราจงจะมนใจวาสงทเราทำไป
นนพอดหรอยง
๔๒ ๔๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
ตอบ คอกอนทเราจะทำ เรากไมรเหมอนกน กตอง
พรอมทจะผดพลาดดวย คออยากลวผดพลาด ความผด
พลาดนมนมประโยชนในการปฏบต ถาเราเรยนรจากการผด
พลาดกตงตนใหม คออยากลวทกข อยากลวผด กนำมา
พจารณาทกสงทกอยางใหดทสด เราทำได เรากทำลงไป ถา
ไมพอดผลทจะเกดขน คอ ความเดอดรอน ความเศราหมอง
เปนการเพมกเลสหรอเพมทกขทางใจ เรากไดเปนบทเรยน
กลบมา ตอไปเราจะไดเรยนรวา ทำอนนแรงไปหนอยหรอ
เบาไปหนอย แลวดวาควรจะปรบปรงอยางไร
ถาม ทานมความคดเหนเรองกรรมเกา และการ
ใชหนกรรมอยางไร
ตอบ อนนเรองใหญเหมอนกน เรองกรรมเกาน ถา
เราเหนวา ทกสงทกอยางทเกดขนในชวตเปนเพราะกรรมเกา
นนไมใชหลกพทธศาสนา นเปนหลกศาสนาเชน1 ซงอาตมา
๔๔ ๔๕
1 Jainism หรอ Jain ลทธศาสนาหนงในประเทศอนเดย ยคเดยวกบพระพทธศาสนา เรยกอกอยางหนงวา ลทธนครนถ ศาสดาคอ นครนถนาฏบตร หรอมหาวระ
สบาย สบาย สไตลพทธ
ถอวากรรมเกาเหมอนวตถดบ เชน ทเรามานงทนวนน จะ
ถอวาหอง เกาอทมอยนน เปรยบเทยบกบกรรมเกา แตเรา
จะใชหองนเพอสนทนาธรรมฟงเทศนกได หรอเพอจะกน
เหลา เลนการพนนกได ซงสงทเรามอยเปนวตถดบ แตมน
สำคญทกรรมใหมในปจจบน เราจะทำอะไรกบสงทเราไดรบ
เปนมรดกจากอดต ฉะนน นกวชาการตะวนตก แมคนไทย
บางคนกถอวาพทธศาสนาสอนใหคนข เกยจไมอยากจะ
พฒนา ไมอยากจะทำอะไร เพราะถอวาทกสงทกอยางเปน
กรรมเกา ตองยอมรบวามนเปนอยางนเอง อนนไมใชคำสอน
ของพทธศาสนาเลย
พระพทธศาสนาบอกวาสงทเรามอยกเกดเพราะเหต
ปจจยในอดต อนนเราพดถงความเปนมาของสงทมอย แต
วาสงทเราจะทำกบสงทมอยนนเปนอกเรองหนงตางหาก
เปรยบเสมอนวา เราเหนรถชนกน เหนมคนนอนเจบสาหส
อยขางถนน หนาทของเราคออะไร กตองรบนำคนเจบไปสง
โรงพยาบาล เมอสงไปแลวกตองมาพจารณาดวา ทำไม
เรองนมนจงเกดขน เพราะวาเขากนเหลา หรอเพราะเขา
ขบรถนานเกนไป เหนอย หรอวายามาหมดฤทธ แลวก
๔๔ ๔๕
สบาย สบาย สไตลพทธ
พจารณาไป เพอเราจะไดบทเรยนและจะไดแกไข เรองการ
พจารณาถงกรรมทเปนมาน ใหเราพจารณาในเรองกรรมเกา
กเพอทเราจะไดฉลาดในการสรางกรรมใหมตอไป
การใชหน กรรมดท สด กคอการภาวนาน นเอง ม
พระสตรทนาสนใจพระสตรหนง ทสาวกของพระพทธองค
สงสยวา ทำไมบางคนทำบาปนอย แตตกนรก บางคนทำ
บาปมาก แตไมตกนรก พระพทธองคเปรยบเทยบเหมอนกบ
เราใสบอระเพดลงไปในแกวนำชนหนง พอคนเขากนแลวมน
จะขมทงแกว หากเราเอาบอระเพดไปใสในถงนำใหญ และ
หากเราดมนำจากถงนำ รสนำกไมขมมาก แตวาบอระเพดก
ยงอยในถงเหมอนกน แตมนถกละลายในนำมาก มนกเลย
ไมมผล ไมร สกวาขม แตเม อละลายนำในภาชนะทมนำ
จำนวนนอยกจะมผลมาก เพราะพระพทธองคเปรยบเทยบ
คนไมปฏบตธรรมเหมอนแกวนำมปรมาณนอย บาปนอยก
จะสงผลตอจตใจและตออนาคตมาก แตสำหรบผปฏบต
ธรรม ทานกเปรยบเหมอนถงนำใหญ ซงถงจะมบาปปรมาณ
เดยวกน มนกละลายออกไป มนกเลยไมคอยรสก
๔๖ ๔๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
ถาม การบวชแลวทำใหพอแมไมสบายใจ ไมได
ชวยแบงเบาภาระครอบครว แลวทำใหเขาเปนทกข กบ
การไมไดบวช แตทำใหเขาเปนสข แตเปนความสขซง
เรารวาเปนความสขทางโลก เราควรทำอยางไร อยางน
ถอวาไมเปนบาปตอบพการหรอ หรอเราบำเพญศล
ภาวนาแลวอธษฐานจตแผเมตตาใหเขา เขาจะไดรบ
ผลบญนนมากนอยเพยงใด เพราะใจเขาตอตานการ
กระทำนน
ตอบ ความรสกของพอแมพระกเปลยนเหมอนกน
โดยเฉพาะของพระฝรงเราหลายองค พอบวชแลว พอแมจะ
ไมพอใจมาก โดยเฉพาะถาเปนชาวครสต ชาวคาทอลก
ทานจะเสยใจมาก แตวาทกคนทไดเหนมา นานๆ ไปกจะ
เปล ยน ตวอยางท เหนหนกกวาเพ อนคอ ทานอาจารย
ชาคโร บวชแลวโยมพอไมยอมพดดวย ขาดการตดตออย
หลายป จนปหนงไดขาววาโยมพอปวยหนกอยทเมลเบรน
ทานกบนไปเมลเบรนเพอทจะไดเยยมโยมพอกอนททานจะ
เสยชวต โยมพอทราบ ไมอนญาตใหเขาหอง ไอ.ซ.ย เลย
เปนอยางนเกอบ ๒๐ ป ปนปท ๒๐ กวาแลว ทานเพงเคย
๔๖ ๔๗
สบาย สบาย สไตลพทธ
เหนวดทานชาคโรเปนครงแรกกรสกปลมปตภมใจ ซงความ
ร สกของพอแมน เปนของไมแนนอน คร งแรกอาจจะเกด
ความไมเขาใจ ทานอาจจะยงไมเหนประโยชนของชวต
พรหมจรรยกได
สำหรบโยมพออาตมา เปนคนทไมสนใจเรองศาสนา
ไมชอบศาสนา เหนวาเปนกาฝากของสงคม เมออาตมาขอ
อนญาตออกบวช ครงแรกคดวาทานจะไมพอใจ แตทาน
บอกวา สงทพอตองการมากทสด คอ อยากใหลกมความสข
ถาลกบวชพระแลวมความสข พอกพอใจ
ความคดของอาตมาอาจจะรสกขดแยงกบคนทวไป
ในเรองของการตอบแทนบญคณพอแมนดหนอย คอ หลาย
คนเขาใจวา พอแมสอนอยางไร ลกทกคนตองทำอยางนน
แตอาตมาขอถามวา ถาพอแมชวนเรากนเหลา ชวนเลนการ
พนน ถาเราไมทำตาม เราจะเปนลกเนรคณไหม คอ พอแมท
เปนมจฉาทฏฐ ทไมไดนบถอพระพทธศาสนา หามเราทำ
ตาม หามเราบวช หามเราปฏบต หากเราทำจะถกตองไหม
อาตมาเหนวา บพการสงสดคอพระพทธเจา และ
หากคำสงสอนของพอแมขดกบคำสอนของพระพทธเจา
๔๘ ๔๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
อาตมาเองกเอาคำสอนของพระพทธเจาเปนหลก การ
ตอบแทนบญคณของพอแมทสงสด พระพทธองคสอนวา
พอแมท ไมมศรทธา ไมมศล ไมทำทาน ไมมจาคะ ไมม
ปญญา ถาเราสามารถใหพอแมมศล มปญญา มจาคะ
เปนการตอบแทนทสงสด ถาเราสามารถนำพาทานเขาหา
ศาสนธรรม ใหมศรทธาตามคำสอนของพระพทธเจา ให
มการทำงาน รกษาศล เจรญภาวนา เปนการตอบแทนท
สงสด
สำหรบคนทอยในโลก กจะพยายามหาความสขทาง
โลก ไมวาจะเปนความสะดวกสบาย ทกสงทกอยางทเราให
ได เรากใหไปตามภาษาของชาวโลก ถาเราเปนนกบวช กทำ
ตนเปนอาจารย เปนทปรกษา เปนผทคอยแนะนำทางจต
วญญาณ
ถาม อยากทราบประวตของพระคณเจา กอน
บวชมสงใดเปนแรงจงใจใหพระคณเจามาบวชใน
พระพทธศาสนา พระคณเจาไดคณประโยชนของ
ศาสนาพทธแลว จะนำกลบไปเผยแพรทบานเกดของ
๔๘ ๔๙
สบาย สบาย สไตลพทธ
พระคณเจาหรอไม พระคณเจาเรยนหรอศกษาภาษา
ไทยดวยตวเอง หรอเรยนทใด และจบชนอะไร
ตอบ ภาษาไทย ไมไดเรยนทไหน สอนตวเอง ไมได
จบทไหน ไมมยหอเลย เรองประวตเอายอๆ อาตมาเปนคน
องกฤษ ตอนเปนเดกๆ สขภาพไมคอยด เปนโรคหดอยท
บาน ไมคอยไปโรงเรยน กชอบอยคนเดยว ชอบคด ชอบ
อานหนงสอเรองชวต กเกดความสงสยขนมาวา ชวตเกดมา
ทำไม ชวตทประเสรฐมไหม จะใชชวตใหเปนประโยชนตอ
สงคมตอเพอนมนษย กเหนวาคนในโลกสวนมากเปนทกข
ทรมาน ทำไมถงเปนอยางน จะแกไขอยางไรด ตอมากเกด
ความรสกวาความทกขทงหลายเกดจากจตใจของคน การ
ศกษา การปฏบต การฝกจตใหเกดปญญา แลวกแบงปน
ความรทางจตใหแกคนอน กเปนสวนหนงทเราไดชวยโลกไม
มากกนอย กเรมปฏบตภาวนา
ตอมากหาประสบการณชวตจากอนเดย โบกรถไป
จากองกฤษถงอนเดย อยทอนเดย ๑ ป อยกบพระธเบตบาง
อย กบพระเซนบาง อย กบพวกโยค พวกฤาษบาง กหา
ประสบการณหลายอยางๆ ตอมากไปอยประเทศอหราน
๕๐ ๕๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
สอนภาษาองกฤษอยกบพวกมสลม แตในทสดกกลบไปท
องกฤษ ตกลงใจวาจะไมเขาศกษาในมหาวทยาลยอยางท
เคยตงใจไว ตอนนกรสกวาคณคาของชวตอยทการปฏบต
ธรรม ตอมาไดยนกตตศพทของทานอาจารยสเมโธ กไดไป
ขอบวชเปนผาขาว ถอศล ๘ ทวดทาน อยกบทาน ๑ พรรษา
ตอนนนทานยงไมเปนพระอปชฌาย กขออนญาตเดนทาง
มาประเทศไทยมาอยกบหลวงพอชาตงแต พ.ศ. ๒๕๒๑ อย
ทเมองอบลราชธาน
เมอไดประโยชนจากพระพทธศาสนาแลว คงไมกลบ
ไปเผยแผทตางประเทศ คอตงใจทจะเผยแผในประเทศไทย
อยท น กอน ถายงไมหมดกเลสในชาตน ชาตหนาคอยไป
เผยแผทตางประเทศ
ถาม ในพระพทธศาสนาทานบอกวาใหเรารจก
ทกสงทกอยางตามทมนเปนจรง มความหมายอยางไร
ทานจะกรณายกตวอยางใหเราเหนตามไดไหมครบ
ยถาภตญาณทศนะ แปลวาอยางไร การทเราสามารถร
ทกสงทกอยางตามความเปนจรงนน มประโยชน
๕๐ ๕๑
สบาย สบาย สไตลพทธ
อยางไรบาง
ตอบ โดยปกตเราไมเหนสงทงหลายตามความเปน
จรง นกเปนภาวะของมนษยปถชน แลวกมการกลนกรอง
ของกเลส ของตณหา ของอตตาตวตน ทำใหเรามองอะไร
ดวยความอยาก อยากทจะได อยากทจะทำลาย อยากจะม
อยากจะเปน อนน แหละทำใหเกดการขดแยงกน มการ
เบยดเบยน มการเอารดเอาเปรยบกนในสงคม เชน ถาเรา
มองอะไรตามความเปนจรง เราจะเหนวาสรรพสตวทงหลาย
จะเปนเพอนเกด เพอนแก เพอนเจบ เพอนตาย ทกคนไม
ตองการความทกข ไมมใครอยากจะเปนทกข สงทเหมอนกน
ระหวางมนษยเราสำคญกวาสงทตางกน กไมคดอยางนน
ไมคดตามความเปนจรง
เรามความยดมนถอมนวา เราเปนคนไทย เขาเปนคน
ลาว เขาเปนเขมร เขาเปนผชาย เขาเปนผหญง มการแบง
แยก เมอเรามการแบงแยกแลว กตองมการขดแยง ขดแยง
กนในเรองผลประโยชน เชน ในสถตมอยวา ปหนงจะมเดก
เลกๆ จะตายเพราะอดอาหาร ในแตละวนประมาณหกหมน
คน (ไมแนใจ) แตจรงๆ แลวอาหารในโลกนพอทจะใหทกคน
๕๒ ๕๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
รบประทานไดอยางสบาย ไมไดอยททรพยากรไมเพยงพอ
แตอยทความโลภ ความโกรธ ความหลง ซงเหนวา เขาไมใช
เรา เขาไมใชพวกเรา ไมเกยวของกบเรา ไมเหนความสำคญ
ระหวางมนษย
เราลมวา เราเปนสวนหนงของธรรมชาต เรากเลยเกด
ความคดทจะพชตธรรมชาต อนเกดประโยชนแกเรา ทำลาย
ธรรมชาตเพอเรา เพราะไปคดวาเรากบธรรมชาตนนคนละ
สวนกน การทำลายธรรมชาตกทำลายธรรมโดยทางออม อน
มผลทจะเกดขนจากการไมรตามความเปนจรง เพราะไมได
พจารณา เมอเรารตามความเปนจรงแลวเกดปญญา สงทจะ
เกดพรอมสตปญญา คอ ความกรณา เมอเราเขาใจในเรอง
ความทกขของมนษย และความทกขของสรรพสตวทงหลาย
กจะเกดความรสกอยากจะปลดออกจากความทกข อยากจะ
ชวยใหเขาพนจากความทกข อนนมประโยชนมาก
ถาเราไปยดมนถอมนในชาตอยางมาก กจะมโทษ
อยางชดเจนในเรองสงครามระหวางประเทศตางๆ ตลอด
เวลา หรอแมใน ๓ - ๔ ปแลว ทเราตกลงกนวาการตดตนไม
ในประเทศไทย เปนการทำลายธรรมชาต มอนตรายตอ
๕๒ ๕๓
สบาย สบาย สไตลพทธ
ประเทศชาต ตอชวตของประชากร กเลก เหนวาการตด
ตนไมเปนสงทไมด เมอเราเลกตดตนไมบานเราแลว กขอให
ไปตดทเมองพมา เมองลาว เมองเขมร เพราะวาเปนของเขา
ไมใชของเรา กชางมนเถอะ แตถาหากวาเราขนเครองบนสง
ขนไปกพนเมตร เรากจะดไมออกหรอกวาตรงไหนเปนไทย
ตรงไหนเปนลาว เปนเขมร เพราะธรรมชาตเปนสงเดยวกน
เมอเราเหนอยางนกเรยกวา เหนตามความเปนจรง เพราะ
ถาเหนไดตามความเปนจรงแลว จะทำใหเราอยไดดวยความ
เมตตา อยดวยความกรณา เอาใจเขามาใสใจเรา อยกนดวย
ความสข
ยถาภตญาณทศนะ กแปลวา รเหนตามความเปน
จรง
๕๔
ชยสาโร ภกข
นามเดม ฌอน ชเวอรตน (Shaun Chiverton)
พ.ศ. ๒๕๐๑ เกดทประเทศองกฤษ
พ.ศ. ๒๕๒๑ ไดพบกบทานอาจารยสเมโธ ทวหารแฮมสเตด
ประเทศองกฤษ ถอเพศเปนอนาคารก (ปะขาว)
อยกบทานอาจารยสเมโธ ๑ พรรษา
แลวเดนทางมายงประเทศไทย
พ.ศ. ๒๕๒๒ บรรพชาเปนสามเณร ทวดหนองปาพง จงหวด
อบลราชธาน
พ.ศ. ๒๕๒๓ อปสมบทเปนพระภกษ ทวดหนองปาพง โดยม
พระโพธญาณเถร (หลวงพอชา สภทโท) เปน
พระอปชฌาย
พ.ศ. ๒๕๔๐-๔๔ รกษาการเจาอาวาส วดปานานาชาต
จงหวดอบลราชธาน
พ.ศ. ๒๕๔๕ - ปจจบน พำนก ณ สถานพำนกสงฆ จงหวด
นครราชสมา
