219

บทท 11 การถอดแบบงานระบบสขาภบาล

หลงจากทผถอดแบบไดท าการถอดแบบงานระบบไฟฟาและสอสารดงทกลาวในบททผานมาแลว ขนตอไปจะเปนการถอดแบบงานระบบงานสขาภบาลของอาคาร ประกอบดวย ระบบทอของสขภณฑในหองน า หองสวม และอปกรณอางลางจานในหองครว ไดแก ทอน าใช ทอน าเสย ทอโสโครก ทอระบายอากาศ รวมถงระบบบ าบดน าเสยทรบของเสยจากโถสขภณฑ การถอดแบบงานสขาภบาลซงตองอาศยการศกษาอานแบบกอสรางและรายการประกอบแบบทเกยวของ กอนถอดแบบผถอดแบบตองมความเขาใจพนฐานในงานระบบสขาภบาลจงจะสามารถถอดแบบงานระบบสขาภบาลได ดงน ชนดของทอทใชในระบบสขาภบาล ทอทใชในระบบสขาภบาลในบานพกอาศยโดยทวไปนยมชนดทอพวซ หรอทอเหลกอาบสงกะสตามประเภทของทอ ดงน 1.ทอนาใช หรอทอประปา ระบบสงน าส าหรบอปโภคบรโภค โดยมหลกการสงน าไปยงจดจายน าแตละจดในทพกอาศย เชน หองน า หองครว ชนดของทอทใช ไดแก ทอพวซ (P.V.C.) ทอเอชดพอ (HDPE) และทอเหลกอาบสงกะส (galvanize) แตทอพวซไดรบความนยมในการใชงานในบานพกอาศยเนองจากอายการใชงานนาน ราคาไมสง ตอประกอบและซอมแซมไดงาย โดยปกตทอทใชตอกบเครองสบน า ถงเกบน า รวมถงทอเมนแนวดงในชองทอใชทอเหลกอาบสงกะส ทอสวนทฝงใตดนและทอในหองน าทตอแยกมาจากทอเมนใชทอพวซ ขนาดของทอเมนหลกทตอจากทอเมนสาธารณะเพอจายน าไปยงแตละจดภายในบานโดยทวไปใชขนาดเสนผานศนยกลาง 1” ถง 1 ½” ชนคณภาพ 13.5 ดงภาพท 11.1 ก เหมาะกบงานรบแรงดนสงทเกดจากการท างานของเครองสบน า ทงนขนอยกบจ านวนจดใชน า และขนาดของทอแยกทตอจากทอเมนเชน ตอเขาสขภณฑทวไปใชทอขนาดเสนผานศนยกลาง ½” แตถาตอเขาโถสขภณฑชนดฟลชวาลวหรอตอเขาเครองท าน าอนใชขนาดเสนผานศนยกลาง ¾” ดงภาพท 11.1 ข 2.ทอนาทง ใชทอเหลกอาบสงกะสหรอทอพวซ โดยทวไปใชขนาดเสนผานศนยกลาง 1½” ถง 2” ชนคณภาพ 8.5 แตถาเปนทอรวมใชขนาดเสนผานศนยกลาง 2 ½” ถง 3” ขนอยกบจดใชงาน ความลาดเอยงตามแนวราบทเหมาะสมคอ 1 : 50 (2 เซนตเมตรตอทอยาว 1 เมตร) หรอไมนอยกวา 1 : 100 (สขสม เสนานาญ. 2538 : 306) ถาลาดเอยงนอยสงสกปรกหรอตะกอนจะตกอยในทอและเรมจบตวท าใหเกดปญหาทออดตน แตตามเกณฑของกรมบญชกลางใหใชความลาดเอยงตามแนวนอนไมนอยกวา 1 : 75 (กรมบญชกลาง, กระทรวงการคลง. 2550 : 66)

220

3.ทอโสโครก ใชทอเหลกหลอหรอทอพวซ ใชขนาดเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 3” และทอรวมใชขนาดเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 4” ความลาดเอยงตามแนวราบทเหมาะสมคอ 1 : 50 (2 เซนตเมตรตอทอยาว 1 เมตร) (สขสม เสนานาญ. 2538 : 311) แตตามเกณฑของกรมบญชกลางใหใชความลาดเอยงตามแนวนอนไมนอยกวา 1 : 75 (กรมบญชกลาง, กระทรวงการคลง. 2550 : 66)

ก ข

ภาพท 11.1 ก ทอพวซ ชนคณภาพ 8.5 และ13.5 ภาพท 11.1 ข อปกรณขอตอ ของอพวซ

4.ทอระบายอากาศ ใชทอเหลกอาบสงกะสหรอทอพวซ ขนาดไมต ากวาเสนผานศนยกลาง 3” หรอขนาดเทากบขนาดของทอโสโครกนนโดยตอกบสวนบนของทอโสโครกหรอทอน าทงจากอางลางหนา ทอระบายอากาศหลกแนวดงใหเดนพนหลงคาอยางนอย 1.50 เมตรเพอระบายอากาศหรอดดอากาศจากภายนอกเขามา ปลายทอตอขอตอสามทางปดหมดวยมงลวดโดยไมมการลดขนาด 5.ทอระบายนาฝน ใชทอเหลกอาบสงกะสหรอทอพวซ รบน าฝนจากรางน าหลงคาของอาคาร หรอพนกนสาด พนระเบยง โดยใชจดระบายน าทพนตอเขากบทอแนวดงสบอพกน าหรอรางระบายน ารอบอาคาร 6.ทอระบายนารอบบรเวณ ใชทอคอนกรตเสรมเหลก หรอทอซเมนตใยหนดงภาพท 11.2 ก ตองมความลาดเอยงไมต ากวา 1 : 200 ตามแนวตรงทสด กอนวางทอตองเททรายอดแนนปรบระดบลาดเอยง แลวเทคอนกรตหยาบรองรบตลอดความยาวของทอ ควรมบอพกน าขนาดปากบอไมนอยกวา 0.40 เมตร เพอใหกวางพอทจะดกขยะและเพอการท าความสะอาดทอไดสะดวก โดยมบอพกน าทกระยะ 6 เมตรตามความยาวของทอ หรอทกมมทหกเลยวเปลยนทศทางของแนวทอ และทต าแหนงกอนออกไปยงทอระบายน าสาธารณะ ดงภาพท 11.2 ข

221

ก ข

ภาพท 11.2 ก ทอระบายน าซเมนตใยหน ภาพท 11.2 ข บอพกน า ค.ส.ล. ส าเรจรป แบบทใชในการถอดแบบงานระบบสขาภบาล แบบกอสรางทใชในการถอดแบบระบบงานสขาภบาล ประกอบดวย 1.ผงบรเวณ จากแบบผงบรเวณใหผถอดแบบสามารถหาปรมาณวสด ดงน

1.1 จดตอททอน าใชจากทอเมนประปาสาธารณะมายงมาตรวดน า ประตน าสามารถหาปรมาณทอน าใชเขาภายในบรเวณขอบเขตทดน เชน กอกสนาม และเขาสจดใชน าในตวอาคาร รวมถงนบจ านวนถงเกบน า เครองสบน า

1.2 ปรมาณของความยาวของทอระบายน าและจ านวนบอพกน า บอดกขยะ บอดกไขมน ถงดกไขมนส าเรจรป ใหถอดแบบตามแนวทอระบายน าทออกจากตวอาคารและทอยภายในบรเวณขอบเขตทดนไปยงแนวทอระบายน าสาธารณะทถนนสาธารณะ

1.3 ต าแหนงของบอเกรอะบอซมหรอถงบ าบดน าเสยส าเรจรป ท าใหสามารถหาความยาวของทอโสโครกทออกจากอาคารมายงบอเกรอะบอซมหรอถงบ าบดน าเสยส าเรจรป ตามคณลกษณะ และความจของบอเกรอะบอซมหรอถงบ าบดน าเสยส าเรจรป

222

ภาพท 11.3 ผงบรเวณอาคารทพกอาศยรวม 2.แปลนการเดนทอในแตละชน จากแบบแปลนการเดนทอชนลางใหผถอดแบบสามารถหาปรมาณวสดทอน าใชเมนจากมาตรวดน าทตอเชอมกบทอเมนประปาสาธารณะ แนวทอแยกเพอจายไปยงถงเกบน า ลานซกลาง กอกสนาม ครว และหองน าชนลาง และต าแหนงของทอในแนวดงเพอจายขนไปยงหองน าชนบน หรอจดใชน าในชนตอไป โดยผถอดแบบใหพจารณาสญลกษณ ค ายอและความหมายทใชประกอบแบบดวย ภาพท 11.4 แบบแปลนสขาภบาลชน 3 อาคารโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏบรรมย ทมา : กองนโยบายและแผน. 2552 : SN-03

223

3.แบบขยายหองนา โดยปกตจะแสดงดวยแปลนขยายหองน า ผถอดแบบสามารถหาแนวการเดนทอน าใช ทอน าทง ทอโสโครก การก าหนดขนาดของทอเมนและทอแยก ทอทตอเขาสขภณฑ รวมถงอปกรณ เชน ทระบายน าทงทพน (floor drain) ชองลางทอทพน (floor clean out) ชองลางทอทผนง (wall clean out)

ภาพท 11.5 แบบขยายทอน าใชของหองน า 2 อาคารทพกอาศยอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-013 ภาพท 11.6 แบบขยายทอน าทงและทอโสโครกของหองน า 2 อาคารทพกอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-013

4.แบบขยายไอโซเมตรกการเดนทอของอาคาร จากแบบเปนการเขยนภาพสามมตแสดงแนวทอน าใช ทอน าทง ทอโสโครก และทอระบายอากาศ ทงทอเมนและทอแยกในแนวราบและแนวดงทกชนของอาคาร ทอน าใชแสดงตงแตจดเชอมทอเมนประปาสาธารณะเขาสอาคารและไปยงจดใชน าทกจด ทอน าทงแสดงตงแตทอทออกจากทระบายน าทงทพนหองน า

224

จากเครองซกผา จากอางลางหนา อางลางจานไปยงทอระบายน าภายในบรเวณไปเชอมทอระบายน าสาธารณะ และทอโสโครกจากโถสวมและโถปสสาวะไปยงบอเกรอะบอซมหรอถงบ าบดน าเสยส าเรจรป ทอระบายอากาศจากการตอสวนบนของทอโสโครกจากโถสวม หรอสวนบนของทอน าทงอางลางหนาทกชนตอสงพนหลงคา จากแบบขยายนโดยปกตการเขยนแบบจะใชมาตราสวนท าใหผถอดแบบวดหาความยาวของทอในแนวราบและแนวดงแยกตามชนดของทอและชนคณภาพของทอได และนบจ านวนอปกรณ เชน ขอตอตรง ขอตอลด ของอ วาลว และอปกรณสขาภบาลตามแบบไดอยางชดเจนกวาแบบขยายหองน าทแสดงแนวทอเฉพาะแนวราบ ภาพท 11.7 แบบขยายไอโซเมตรกการเดนทอน าใชของหองน า 2 อาคารทพกอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-013

225

ภาพท 11.8 แบบขยายไอโซเมตรกการเดนทอน าทง ทอโสโครกของหองน า 2 อาคาร

ทพกอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-013 5.แบบไดอะแกรมทอระบบสขาภบาลแนวดง ในกรณทอาคารมจ านวนหลายชน การเขยนแบบขยายไอโซเมตรกการเดนทอของอาคาร อาจเกดความสบสนไดงายจงนยมใชการเขยนแบบแปลนขยายหองน า รวมกบแบบไดอะแกรมทอระบบสขาภบาลแนวดง เพอแสดงผงการเดนทอในแนวดงแทน (ไมไดเปนภาพสามมต) ใหผถอดแบบนบจ านวนอปกรณ แตการหาความยาวของทอในแนวดงใหยดความสงระหวางชนจากรปตด สวนความยาวของทอในแนวราบใหยดจากแบบแปลนขยายหองน า ถอดแยกตามชนดของทอและชนคณภาพของทอได รวมทงอปกรณประกอบระบบ เชน เครองสบน า ถงอดความดน ถงเกบน าใตดน ถงเกบน าบนดน และถงเกบน าบนหลงคา เปนตน

226

ภาพท 11.9 แบบไดอะแกรมทอระบบสขาภบาลแนวดง ของอาคารทพกอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-01

ภาพท 11.10 แบบไดอะแกรมทอระบบสขาภบาลแนวดง ของอาคารทพกอาศยรวม ทมา : กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. 2552 : SN-02

227

6.แบบมาตรฐานการตดตงทอและอปกรณสขาภบาล ใหผถอดแบบพจารณามาตรฐานการตดตงทอและอปกรณสขาภบาล เพอถอดจ านวนอปกรณขอตอ ของอ ทอดกกลน (P-trap) ทระบายน าทงทพน เปนตน

ภาพท 11.11 แบบขยายมาตรฐานการตดตงทอและอปกรณสขาภบาล ทมา : กรมโยธาธการและผงเมอง, กระทรวงมหาดไทย. 2548 : SN-06 ถง SN-07

228

ภาพท 11.12 แบบขยายมาตรฐานการตดตงทอและอปกรณสขาภบาล ทมา : กรมโยธาธการและผงเมอง, กระทรวงมหาดไทย. 2548 : SN-06

7.แบบขยายบอพกนา และบอดกไขมน หรอถงดกไขมนสาเรจรป ใหผถอดแบบ

พจารณาวาบอพกน า บอดกไขมนเปนคอนกรตหลอกบท หรอแบบส าเรจรป หากเปนแบบหลอกบทใหถอดแบบหาปรมาณไมแบบ เหลกเสรมคอนกรต และปรมาณคอนกรต หากเปนแบบส าเรจรปใหนบจ านวนตามขนาด ความจและคณลกษณะอนทก าหนดในแบบ

ภาพท 11.13 แบบขยายบอพกน า

229

ภาพท 11.14 แบบขยายถงดกไขมนส าเรจรป

8.แบบขยายรางระบายนา ทอระบายนารอบอาคาร ใหผถอดแบบรางระบายน า

ค.ส.ล. โดยหาปรมาณไมแบบ เหลกเสรมคอนกรต และปรมาณคอนกรต หากเปนทอระบายน าค.ส.ล. หรอทอซเมนตใยหนใหหาความยาวทอตามขนาดเสนผานศนยกลาง

9.แบบขยายบอเกรอะบอซม หรอถงบาบดนาเสยสาเรจรป ใหผถอดแบบพจารณาวาบอเกรอะบอซมเปนกอสรางกบท หรอแบบส าเรจรป หากเปนแบบกอสรางกบทใหถอดแบบหาปรมาณงานถง ค.ส.ล. ส าเรจรป หรอผนงกออฐฉาบปน และวสดประกอบ หากเปนแบบส าเรจรปใหนบจ านวนตามขนาด ความจและคณลกษณะอนทก าหนดในแบบ

230

ภาพท 11.15 แบบขยายถงบ าบดน าเสยส าเรจรป การถอดแบบงานระบบสขาภบาล การถอดแบบงานสขาภบาลส าหรบบานพกอาศย สามารถแบงไดเปน 2 สวน ไดแก

1.งานสขาภบาลภายในอาคาร ไดแก 1.1 ทอนาใชหรอทอประปา ทงทอแนวตงและแนวนอนในพนทหองน าหองสวม เปน

ทอน าดเขาสขภณฑ เขาอางลางจานหองครว หองเตรยมอาหาร หรอจดใชน าตามแตละหอง เชน เครองซกผา เครองกรองน า เครองลางจาน เปนตน

1.2 ทอนาทงหรอทอนาเสย ทงทอแนวตงและแนวนอนในพนทหองน าหองสวม จากอางลางหนา จดระบายน าทงทพน จากอางลางจานหองครว หองเตรยมอาหาร หรอจดน าทงตามแตละหอง เชน เครองซกผา เครองลางจาน เครองท าน าเยน เปนตน

1.3 ทอโสโครก ทงทอแนวตงและแนวนอนในพนทหองน าหองสวม จากโถปสสาวะ โถสวม

1.4 ทอระบายอากาศ ทอทตอเชอมกบสวนบนของทอน าทง และทอโสโครกของหองน าหองสวม ใหถอดแบบทอหนวยเปนเมตรตามขนาดและชนดของทอ

1.5 อปกรณ เชน ขอตอ ของอทใชกบแตละทอใหถอดแบบนบหนวยเปนอนตามขนาดชนดของทอ และชนคณภาพของทอ รวมทงอปกรณประกอบแยกตามหองแยกตามชนของอาคาร แลวน ามารวมกนเปนจ านวนทงอาคาร

การเดนทองานระบบสขาภบาล สามารถแสดงไดดงภาพท 11.16

231

ทมา : ชยสทธ ดานกตตกลและคณะ, (2547) : 18.

ผถอดแบบจ าเปนตองทราบระยะการตดตงสขภณฑและอปกรณดงภาพท 11.17 และ

ตารางท 11.1 เพอใหสามารถค านวณความยาวของทอตามแนวดงไดถกตอง

ภาพท 11.17 ระดบการตดตงสขภณฑและอปกรณประกอบ

SH 0.10

ภาพท 11.16 การเดนทอภายในบานพกอาศย

SH

0.10 1.10

0.6510

SH

232

ตารางท 11.1 ระยะการตดตงสขภณฑและอปกรณประกอบ

สขภณฑอปกรณ

ระยะ ระยะ ระยะ

อางลางหนา ระยะจากพนถงระดบทอน าทงอาง = 0.40 ม.

ระยะจากพนถงระดบอาง = 0.80 ม. ระยะจากพนถงระดบกอกอางลางหนา = 0.80 ม.

ระยะจากพนถงระดบชนวางของเหนออาง =1.05 ม.

โถสวมนงราบ ระยะจากพนถงวาลวสายฉดช าระ = 0.10 ม.

ระยะจากพนถงทแขวนสายฉดช าระ = 0.60 ม.

ระยะจากพนถงวาลวสายยางออนเขาหมอน า = 0.10 ม.

โถปสสาวะชาย ระยะจากพนถงทอน าทง = 0.30 ม.

ระยะจากพนถงขอบปากโถ = 0.60 ม.

ระยะจากพนถงทอ ฟลชวาลว = 0.90 ม.

ฝกบวสายออน ระยะจากพนถงวาลวฝกบว = 1.10 ม.

ระยะจากพนถงขอแขวนฝกบวสายออน = 1.75 ม.

-

ฝกบวกานแขง ระยะจากพนถงวาลวฝกบว = 1.10 ม.

ระยะจากพนถงวาลวฝกบวกานแขง = 1.75 ม.

-

กอกนาอางอาบนา

ระยะจากขอบบนอางถงกอก = 0.20 ม.

- -

กอกลางพน ระยะจากพนถงกอกลางพน = 0.60 ม.

- -

2.งานสขาภบาลภายนอกอาคาร ไดแก 2.1 ทอนาใช ทอทเชอมระบบทอน าใชจากภายในอาคารไปยงประตน า มาตรวดน า

ประปาจากทอประปาของสาธารณะ รวมถงกอกสนาม การถอดแบบทอน าใชใหวดความยาวทงแนวนอนและแนวดง ใหวดความยาวตามแนวนอนของทอจากผงบรเวณ ความสงจากแบบขยายการตดตงกอกสนาม หนวยเปนเมตร แยกตามขนาดและชนดของทอ ทอพวซมความยาว

233

4 เมตรตอทอน หากมการตอทอใหถอดแบบอปกรณ เชน ขอตอตรง ของอ 90 องศา ขอตอสามทาง ใหนบจ านวนหนวยนบเปนอน

2.2 ทอนาทง ทอทเชอมระบบทอน าเสยจากภายในอาคาร ไปยงบอดกไขมน บอพกน าออกสทอระบายน าของสาธารณะ ทอน าทงใหวดความยาวตามแนวนอนของทอจากผงบรเวณ หนวยเปนเมตร แยกตามขนาดและชนดของทอ ทอพวซมความยาว 4 เมตรตอทอน หากมการตอทอใหถอดแบบอปกรณ เชน ขอตอตรง ของอตววาย ใหนบจ านวนหนวยนบเปนอน

2.3 ทอโสโครก ทอทเชอมจากหองน าภายในอาคารดวยขอตอออนไปยงบอเกรอะบอซม หรอถงบ าบดน าเสยส าเรจรป ทอโสโครกใหถอดแบบทอโดยวดความยาวตามแนวนอนจากผงบรเวณ หนวยเปนเมตรตามขนาดและชนดของทอ ทอพวซมความยาว 4 เมตรตอทอน หากมการตอทอใหถอดแบบอปกรณ เชน ขอตอตรง ของอตววาย ใหนบจ านวนหนวยนบเปนอน

2.4 อปกรณประกอบ ไดแก ขอตอ ของอใหถอดแบบเปนชดตามขนาด ชนคณภาพและชนดของทอ แลวน ามารวมกนเปนจ านวนทงหมด

2.5 อปกรณระบบ ไดแก ประตน า มาตรวดน าประปา กอกสนาม ถงเกบน าใตดน ถงเกบน าบนดน ถงอดอากาศ ถงเกบน าส าเรจรป เครองสบน า บอดกไขมน บอพกน า บอเกรอะบอซม ถงดกไขมน ถงบ าบดน าเสยส าเรจรป หากใชแบบส าเรจรปใหพจารณาคณลกษณะและถอดแบบหนวยนบเปนชด หากเปนการกอสรางในทใหถอดแบบตามกระบวน การถอดแบบ เชน งานไมแบบ งานคอนกรตเสรมเหลก งานเหลกเสรมคอนกรต งานกออฐฉาบปน เปนตน

เกณฑการถอดแบบงานระบบสขาภบาล กรมบญชกลาง ( 2550 : 67) ไดก าหนดเกณฑการถอดแบบงานสขาภบาล ดงน

1.ทอ การหาความยาวของทอในแนวราบและแนวดง ใหคดความยาวรวมหนวยเปนเมตร โดยถอดแยกทอแตละชนดทงทอน าใช ทอน าทง ทอโสโครก ทอระบายอากาศโดยแยกตามขนาดและชนคณภาพของทอ และเผอความยาวทอตามเกณฑ

2.ขอตอ ของอ การหาจ านวนขอตอ ของอแตละชนดใหนบจ านวนเปนอน แยกตามชนด ขนาดและชนคณภาพของทอ

3.คาแรงงานเดนทอ ใหคดคาแรงงานเปนจ านวนเงน 30% ของราคาวสด ถาราคา วสดรายการใดมจ านวนต ากวา 50 บาท ใหคดคาแรงงานจ านวน 20 บาทตอเมตร หรอตออนเพราะทอและอปกรณบางขนาดตองฝงในพนและผนงท าใหคาแรงงานสงขน

4.อปกรณยดทอ ใหคดราคารวมเปน 10% ของราคาคาวสดและแรงงาน แตไมรวมคาเครองจกร

5.คาทดสอบทอ การทดสอบแรงดนภายในทอ การรวซมของระบบทอ ใหคดราคารวมเปน 5% ของราคาคาวสดและแรงงาน แตไมรวมคาเครองจกร

234

เกณฑการเผอความยาวของทอ กรมบญชกลาง (2550 : 67) ไดก าหนดเกณฑการเผอความยาวของทอน าใช ทอน าทง

ทอโสโครก ทอระบายอากาศ ทอระบายน าฝน และทอดบเพลง ตามตารางท 11.2 ดงน

ตารางท 11.2 การเผอความยาวของทอ ท ชนดของทอ ตาแหนง ความยาวทเผอ

(เมตร) 1 ทอน าใช

(ทอใตพนเขาสขภณฑ) เดนทอเขาโถสวมชกโครก 1.00 เดนทอเขาโถปสสาวะ 1.00 เดนทอเขาอางลางหนา 1.00 เดนทอกอกน า 1.00 เดนทอวาลวฝกบว 1.50 ถง 2.00

2 ทอน าใช (ทอบนพนเขาสขภณฑ)

เดนทอเขาโถสวมชกโครก 2.50 ถง 3.00 เดนทอเขาโถปสสาวะ 1.50 ถง 2.00 เดนทอเขาอางลางหนา 2.00 ถง 2.50 เดนทอกอกน า 2.00 ถง 2.50 เดนทอวาลวฝกบว 2.50 ถง 3.00

3 ทอน าทง เดนทอรบอางลางหนา 0.70 ถง 1.00 เดนทอรบทระบายน าทงทพน (FD) 0.50 ถง 1.00 เดนทอรบชองลางทอทพน (FCO) 0.50 ถง 1.00

4 ทอโสโครก เดนทอรบโถสวม 0.50 ถง 1.00 เดนทอรบโถปสสาวะ 0.70 ถง 1.00 เดนทอรบชองลางทอทพน (FCO) 0.50 ถง 1.00

5 ทอระบายอากาศ เดนทอเขาโถสวมชกโครก 3.00 ถง 4.00 เดนทอรบโถปสสาวะ 1.50 ถง 2.00 เดนทอรบอางลางหนา 1.50 ถง 2.00

6 ทอระบายน าฝน เดนทอรบหวทระบายน าฝนทพน (RFD) และทระบายน าฝน (RD)

0.20 ถง 0.50

7 ทอดบเพลง เดนทอรบหวกระจายน าอตโนมต 0.20 ถง 0.50 การถอดแบบงานระบบทอและอปกรณสขาภบาล มขนตอนดงน

1) ใหพจารณาแบบไอโซเมตรกระบบทอ หากไมมในแบบกอสรางใหผถอดแบบรางภาพไอโซเมตรกขนโดยเขยนรางเขามาตราสวน 2 ภาพ โดยเขยนภาพพนหองน าและผนงเปน

235

ภาพไอโซเมตรก ภาพแรกเพอใชเขยนแนวทอน าใชสวนอกภาพเพอใชทอน าทง ทอน าโสโครก และทอระบายอากาศ

2) ก าหนดต าแหนงสขภณฑในภาพไอโซเมตรกตามแบบกอสราง 3) เขยนแนวทอน าใชในภาพไอโซเมตรกใชขนาดทอตามแบบกอสราง อาจใชส

สญลกษณแทนขนาดเสนผานศนยกลางของทอทตางกน 4) เขยนต าแหนงของอปกรณสขาภบาล เชน วาลว ขอตอ ของอ โดยระบขนาด 5) น าขอมลทนบไดไปกรอกขอมลในตาราง อาจสรางตารางดวยโปรแกรมส าเรจรป

Microsoft Office Excel เพอใสขอมลชนดและขนาดของทอและอปกรณ เพอใชในการก าหนดราคาตอหนวย

7) เขยนแนวทอน าทง ทอโสโครกและทอระบายอากาศในภาพไอโซเมตรกใชขนาดทอตามแบบกอสราง อาจใชสสญลกษณแทนชนดและขนาดเสนผานศนยกลางของทอทตางกน

8) เขยนต าแหนงของอปกรณสขาภบาล เชน วาลว ทระบายน าทง ชองลางทอ ขอตอ ของอ โดยระบขนาด

9) น าขอมลทนบไดไปกรอกขอมลในตาราง อาจสรางตารางดวยโปรแกรมส าเรจรป Microsoft Office Excel เพอใสขอมลชนดและขนาดของทอและอปกรณ เพอใชในการก าหนดราคาตอหนวย

10) เผอความยาวทอตามหลกเกณฑกรมบญชกลาง 11) ค านวณความยาวทอน าประปา ทอน าทง ทอโสโครก และทอระบายอากาศ

ในโปรแกรมส าเรจรป Microsoft Office Excel แยกตามชนด ขนาด และชนคณภาพของทอ 12) รวมจ านวนอปกรณสขาภบาล ในโปรแกรมส าเรจรป Microsoft Office Excel

แยกตามชนด ขนาด และชนคณภาพของทอหรอคณลกษณะ ตวอยางการถอดแบบหาปรมาณงานระบบสขาภบาล

1.จากแบบกอสรางบานครอบครวไทยเปนสข 1 การถอดแบบหาปรมาณงานระบบทอ

และอปกรณสขาภบาลในหองน า

ภาพท 11.18 แปลนสขาภบาลหองน า

236

ภาพท 11.19 แปลนสขาภบาล วธทา จากภาพท 11.18 และ 11.19 สามารถเขยนภาพไอโซเมตรกดงภาพท 11.20 และ 11.21 โดยหาปรมาณทอและอปกรณสขาภบาลไดดงน

1) ทอน าใช ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง ½”

= ความยาวของทอแนวนอน + ทอแนวดงเขาวาลวฝกบว + ทอแนวดงเขาวาลวสายฉดช าระ + ทอแนวดงเขาวาลวสายออนชกโครก + ทอแนวดงเขากอกอางลางหนา + เผอ

= 2 + 2.55 + (1.10) + (0.10) + (0.10) + (0.80) + เผอ

= 6.65 + เผอ = 6.65 + (เดนทอเขาวาลวฝกบว + เดนทอเขาชกโครก

+ เดนทอเขาอางลางหนา) = 6.65 + (1.50 + 1.00 + 1.00) = 10.15 เมตร

2) อปกรณขอตอพวซเสนผานศนยกลาง ½” ชนคณภาพ 13.5 2.1) ของอ 90 องศา จ านวน 15 อน 2.2) ขอตอสามทาง จ านวน 3 อน 2.3) เกลยวขอตอ จ านวน 4 อน

237

ภาพท 11.20 ไอโซเมตรกการเดนทอประปาของหองน า

3) ทอน าทง ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง 2”

= ความยาวของทอแนวนอน + ทอแนวดงเขา FD + ทอแนวดงเขา FCO + ทอแนวดงเขาทอน าทงอางลางหนา + เผอ

= 2.55 + 0.20 + 0.20 + 0.70 + 0.70 + (0.20) + (0.20) + (0.40) + เผอ

= 5.15 + เผอ

= 5.15 + เผอเดนทอรบอางลางหนา + เดนทอรบ FD + เดนทอรบ FCO

= 5.15 + 0.70 + 0.50 + 0.50 = 6.85 เมตร

4) อปกรณขอตอพวซเสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 4.1) ของอ 90 องศา จ านวน 1 อน 4.2) ของอ 45 องศา จ านวน 6 อน 4.3) ขอตอสามทางตววาย จ านวน 2 อน 4.4) ขอตอออน จ านวน 1 อน

ทอน าใช ใชทอพวซ ขนาดเสนผานศนยกลาง ½” ชนคณภาพ 13.5

1/2” CW

1/2” CW

1/2” CW

238

5) ทอโสโครก ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง 4”

= ความยาวของทอแนวนอน + ทอแนวดงเขาโถสวม + เผอ

= 1.40 + (0.20) + เผอ

= 1.60 + เผอ

= 1.60 + เผอเดนทอรบโถสวม

= 1.60 + 0.50 = 2.10 เมตร

6) อปกรณขอตอพวซเสนผานศนยกลาง 4” ชนคณภาพ 8.5 6.1) ของอ 45 องศา จ านวน 2 อน 6.2) ขอตอออน จ านวน 1 อน

ภาพท 11.21 ไอโซเมตรกการเดนทอน าทง และทอโสโครกของหองน า

ตอบ ทอน าประปา ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง ½” ชนคณภาพ 13.5 มความยาวรวม 10.15 เมตร

ทอน าทง ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 มความยาวรวม 6.85 เมตร

ทอน าทงใชทอพวซ ขนาดเสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 ทอโสโครกใชทอพวซ ขนาดเสนผานศนยกลาง 4” ชนคณภาพ 8.5

FCO

FD

4” S

2” W

239

ทอโสโครก ทอพวซขนาดเสนผานศนยกลาง 4” ชนคณภาพ 8.5 มความยาวรวม 2.10 เมตร

อปกรณขอตออปกรณขอตอของระบบสขาภบาลในหองน า ไดแก 1) ของอพวซ 90 องศา เสนผานศนยกลาง ½” ชนคณภาพ 13.5 จ านวน 15 อน 2) ขอพวซตอสามทางเสนผานศนยกลาง ½” ชนคณภาพ 13.5จ านวน 3 อน 3) เกลยวขอตอ เสนผานศนยกลาง ½” จ านวน 4 อน 4) ของอพวซ 90 องศา เสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 จ านวน 1 อน 5) ของอพวซ 45 องศา เสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 จ านวน 6 อน 6) ขอตอพวซสามทางตววาย เสนผานศนยกลาง 2” ชนคณภาพ 8.5 จ านวน 2 อน 7) ขอตอออน เสนผานศนยกลาง 2” จ านวน 1 อน 8) ของอพวซ 45 องศา เสนผานศนยกลาง 4” ชนคณภาพ 8.5 จ านวน 2 อน 9) ขอตอออน เสนผานศนยกลาง 4” จ านวน 1 อน

การประยกตใชโปรแกรมสาเรจรปในการคานวณ

ในการประยกตใชโปรแกรมส าเรจรป Microsoft Office Excel ในการเกบขอมลการถอดแบบงานสขาภบาล สามารถด าเนนการ ดงน

1.ใหก าหนดแฟม (sheet) งานปรมาณงานสขาภบาล 2.ท าการก าหนดหวตารางชนท ชอหอง ชนดทอ ขนาดเสนผานศนยกลาง ชนคณภาพ

อปกรณชนด ขนาดเสนผานศนยกลาง ชนคณภาพ 3.ใสขอมลชนท และชอหอง 4.วดความยาวตามแนวนอนและแนวดงของทอประปา ทอน าทง ทอโสโครก จากภาพ

ไอโซเมตรกทมในแบบหรอเขยนรางขน ใสขอมลในตาราง 5.รวมความยาวทอกอนเผอ และใสขอมลการเผอการเดนทอตามเกณฑกรมบญชกลาง 6.รวมความยาวทอสทธแยกตามชนดทอ ขนาดเสนผานศนยกลาง ชนคณภาพ ในตาราง 7.นบอปกรณสขาภบาลจากภาพไอโซเมตรกทมในแบบหรอเขยนรางขน ใสขอมลใน

ตาราง 8.รวมจ านวนอปกรณสขาภบาลแยกตามชนดทอ ขนาดเสนผานศนยกลาง ชนคณภาพ

ในตาราง

สรป

การถอดแบบงานสขาภบาล ใหหาความยาวของทอในแนวราบและแนวดงหนวยนบเปนเมตร แยกทอแตละชนดทงทอน าใช ทอน าทง ทอโสโครก ทอระบายอากาศโดยแยกตามขนาดและชนคณภาพของทอ แลวรวมกบการเผอการเดนทอตามหลกเกณฑการเผอความยาวของทอ ของกรมบญชกลาง สวนอปกรณประกอบ เชน ขอตอ ของอ ใหนบจ านวนเปนอน แยกตาม

240

ชนด ขนาดและชนคณภาพของทอ สวนอปกรณระบบ ไดแก ประตน า มาตรวดน าประปา กอกสนาม ถงเกบน าใตดน ถงเกบน าบนดน ถงเกบน าส าเรจรป เครองสบน า บอดกไขมน บอพกน า บอเกรอะบอซม ถงดกไขมน ถงบ าบดน าเสยส าเรจรป หากใชแบบส าเรจรปใหพจารณาคณลกษณะและถอดแบบหนวยนบเปนชด หากเปนการกอสรางในทใหถอดแบบตามกระบวนการถอดแบบ เชน งานไมแบบ งานคอนกรตเสรมเหลก งานเหลกเสรมคอนกรต งานกออฐฉาบปน เปนตน ส าหรบคาแรงงานเดนทอ ใหคดคาแรงงานเปนจ านวนเงน 30% ของราคาวสด ถาราคาวสดรายการใดมจ านวนต ากวา 50 บาท ใหคดคาแรงงานจ านวน 20 บาทตอเมตร หรอตออนเพราะทอและอปกรณบางขนาดตองฝงในพนและผนงท าใหคาแรงงานสงขน อปกรณยดทอ ใหคดราคารวมเปน 10% ของราคาคาวสดและแรงงาน แตไมรวมคาเครองจกรและคาทดสอบทอ การทดสอบแรงดนภายในทอ การรวซมของระบบทอ ใหคดราคารวมเปน 5% ของราคาคาวสดและแรงงาน แตไมรวมคาเครองจกร

แบบฝกหด

1.ในการถอดแบบงานสขาภบาล ผถอดแบบตองใชแบบกอสรางแผนใดในการถอดแบบ 2.การถอดแบบงานทอของระบบสขาภบาลใชหลกการใด 3.การถอดแบบอปกรณสขาภบาลใชหนวยนบใด 4. จากแบบกอสรางบานครอบครวไทยเปนสข 1 ใหถอดแบบหาปรมาณงานทอและ

อปกรณสขาภบาลภายนอกอาคาร 5.เหตใดผถอดแบบจ าเปนตองศกษารายละเอยดของอปกรณสขาภบาลและเขาใจ

เทคนคการเดนทอสขาภบาล 6.ผถอดแบบควรหาขอมลราคาของงานทอและอปกรณสขาภบาลจากแหลงใด 7.เหตใดในการใชขอตอของอพวซจงตองใชชนคณภาพเดยวกบทอพวซทตองการตอขอ

ตอของอ 8.จากแบบกอสรางบานครอบครวไทยเปนสข 1 ใหท าตารางขอมลการถอดแบบงาน

สขาภบาลภายในอาคารและภายนอกอาคารโดยการประยกตใชโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร โปรแกรม Microsoft Office Excel

241

เอกสารอางอง กรมบญชกลาง, กระทรวงการคลง. (2550). หลกเกณฑการคานวณราคากลางงานกอสราง

อาคาร. กรงเทพฯ : มปท. กรมโยธาธการและผงเมอง, กระทรวงมหาดไทย. (2550). แบบบานเพอประชาชน.

[แบบกอสราง]. กรงเทพฯ : มปท. กรมโยธาธการและผงเมอง, กระทรวงมหาดไทย. (2548). แบบโรงครวและทอาบนาละมาด

ขนาดใหญ. [แบบกอสราง]. กรงเทพฯ : มปท. กลมออกแบบและกอสราง, ส านกอ านวยการ, ส านกงานคณะกรรมการการศกษา

กระทรวงศกษาธการ. (2553). ประมาณราคา. คนจาก http//:www. design.obec.go.th คนเมอ 20 มถนายน.

กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. (2548). แบบอาคารศนยภาษา คอมพวเตอรและอนเทอรเนตมหาวทยาลยราชภฏบรรมย. [แบบกอสราง]. บรรมย : มปท.

กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. (2552). แบบอาคารโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏบรรมย. [แบบกอสราง]. บรรมย : มปท.

กองนโยบายและแผน, มหาวทยาลยราชภฏบรรมย. (2552). แบบอาคารอเนกประสงคทพกอาจารยและนกศกษามหาวทยาลยราชภฏบรรมย. [แบบกอสราง]. บรรมย : มปท.

คณะสถาปตยกรรมศาสตร. (2553, เมษายน). ขอมลและเทคนคทเกยวของกบการประมาณราคาอาคารทางราชการ. เอกสารประกอบการอบรมการประมาณราคาอาคารทางราชการ. กรงเทพฯ.

คมอชางในบาน : ชางประปาในบาน. (2549). พมพครงท 8. กรงเทพฯ : บานและสวน. ชยสทธ ดานกตตกลและคณะ, แปลและเรยบเรยง. (2547). ซอมบานอยางรทนชาง.

กรงเทพฯ : รดเดอรส ไดเจสท. รตนา พงษธา. (2529). เขยนแบบชางกอสราง. พมพครงท 2. มปท. สขสม เสนานาญ. (2538). เขยนแบบกอสราง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ประชาชน. อเมรกน สแตนดารด, บจก. คมอเพอการสรางสรรคหองนา. (มปป.). มปท.