บทท 2แนวคด ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาวจยเรองการรวบรวม คดสรร วเคราะหและการสงเคราะหความร จากงานวจยในชนเรยน คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏลำาปางครงน ผวจยไดศกษาทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของเปนพนฐาน แลวกำาหนดเปนหวขอ ดงน1. บรบทการสนบสนนงานวจยของคณะวทยาการจดการ2. แนวคดและทฤษฏเกยวกบการวจยในชนเรยน3. แนวคดเกยวกบการสงเคราะหงานวจย4. งานวจยทเกยวของ

บรบทการสนบสนนงานวจยของคณะวทยาการจดการ

ตราสญลกษณคณะวทยาการจดการ

ความหมายของสญลกษณ

เครองมอหรอสงทจะนำาพาใหมงตรงไปยงเปาหมายทไดตงไวอยางม ประสทธภาพและประสทธผล รวมถงนำาทางไปสการคนพบ และการแสวงหาความรใหม ๆ

อตลกษณคณะวทยาการจดการ

          อตลกษณคณะวทยาการจดการ    บณฑตจตอาสา        คณธรรมจรยธรรมนกศกษาคณะวทยาการจดการ บณฑตจตอาสา เสยสละเพอสวนรวม

ปรชญาศาสตรการจดการเปนเลศ เชดชคณธรรม นำาองคความร ส

ก า ร พ ฒ น า ท อ ง ถ น

วสยทศนคณะวทยาการจดการ จะเปนผนำาทางดานการบรหารจดการใน

การผลตบณฑตทมความเปนเลศทางวชาการ วชาชพ มคณธรรม มความสามารถในงานวจย และประยกตใชเทคโนโลยเพอเปนทพงทางวชาการแกทองถน

พนธกจคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏลำาปาง ไดกำาหนด

พนธกจใหสอดรบกบมาตรา 8 แหงพระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547 ดงน

1.ผลตบณฑตสาขาวชาบรหารธรกจ สาขาวชาการบญช และสาขาวชาศลปศาสตร ทคณะวทยาการจดการรบผดชอบ

2.ศกษาคนควาวจยเพอพฒนาองคความรทางดานวทยาการจดการ

3.กระจายโอกาสทางการศกษาดานวทยาการจดการรปแบบตาง ๆ ไปสผดอยโอกาส และใหบรการทางวชาการแกสงคม

4.สงเสรมคณธรรมและจรยธรรม รวมทงทำานบำารงศาสนาศลปวฒนธรรม ขนมธรรมเนยมประเพณอนดงามของไทย และภมปญญาทองถน

5

5.ปรบปรงถายทอดและพฒนาเทคโนโลยทางดานวทยาการจดการ

6.พฒนาศกยภาพการบรหารการจดการคณะใหเปนระบบและมประสทธภาพ

7.ศกษา สงเสรม สบสานโครงการอนเนองมาจากแนวพระราชดำาร

ประวตคณะวทยาการจดการ

          มหาวทยาลยราชภฏลำาปางมชอเดมวา วทยาลยครลำาปาง“ ” ก อตงข นเม อวนท 9 มถนายน 2514 ตงอยเลขท 119 ถนนลำาปาง- แมทะ บานหนองหวหงอก หมท 9 ตำาบลชมพ อำาเภอเมอง จ ง ห ว ด ล ำา ป า ง          วทยาลยครลำาปางเร มเปดการเรยนการสอนเมอป พ.ศ. 2515 ในหลกสตรประกาศนยบตรวชาการศกษา (ป.กศ.) ในพ.ศ. 2516 เร มเปดสอนในหลกสตรประกาศนยบตรวชาการศกษาชนสง (ป.กศ.สง)  จนกระทง มการประกาศใชพระราชบญญตวทยาลยคร พ.ศ. 2518  มผลใหวทยาลยครสามารถเปดสอนในระดบปรญญาตรได ในป พ.ศ. 2521 วทยาลยครลำาปางจงไดเปดสอนในระดบปรญญาตร สาขาวชาการศกษา ตอมาเมอมการประกาศใชพระราชบ ญ ญ ต ว ท ย า ล ย ค ร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2527 มผลใหวทยาลยครสามารถผลตบณฑตสาขาวชาชพอนนอกเหนอจากสาขาวชาการ ศกษา และเปดการเรยนการสอนโปรแกรมวชาสหกรณ ในป พ.ศ. 2529 วทยาลยครลำาปางได เป ดสอนในระด บปรญญาตร สาขาศ ลปศาสตร และสาขาวทยาศาสตร เพม มหาวทยาลยราชภฏลำาปาง เมอยงใชชอวทยาลยครลำาปางอยนน ไดมการประสานการดำาเนนงานรวมกบวทยาลยครอนๆ โดยรวมกนเปนกลมวทยาลยคร   วทยาลยครลำาปาง ซงตงอย

6

ในกลมภาคเหนอตอนบนไดรวมกบวทยาลยครเชยงใหม วทยาลยครเชยงราย และวทยาลยครอตรดตถ เปนกลมวทยาลยครภาคเหนอตอนบน และไดพฒนาเปน สหวทยาลยลานนา ตามขอบงคบของ“ ”สภาการฝกหดคร วาดวยกลมวทยาลยคร พ.ศ. 2528 และวทยาลยครลำาปางไดรบเลอกใหเปนทตงสำานกงานสหวทยาลยลานนา และกอตง คณะวชาวทยาการจดการ โปรแกรมวชาสหกรณเปลยน“ ”สถานภาพมาเปนวชาเอกสหกรณ สงกดภาควชาบรหารธรกจและสหกรณ ต อมาในวนท 14 กมภาพนธ 2535 พระบาทสมเด จพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดพระราชทานนามวทยาลยครใหมวา

สถาบน ราชภฏ วทยาลยครลำาปางจงไดเปลยนชอเปน สถาบน“ ” “ราชภฏลำาปาง ตามพระราชบญญตสถาบนราชภฏ ”

พ.ศ.2538 และคณะวชาวทยาการจดการเป น คณะวทยาการ“จ ด ก า ร เ ป น ต น ม า”           วนท 14 มถนายน พ.ศ. 2547 ไดมการประกาศใช  พระ“ราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547  ” ทำาใหสถาบนราชภฏล ำาปาง ปรบเปล ยนฐานะเป น   มหาวทยาล ยราชภ ฏล ำาปาง“ ” Rajabhat University) ในสงกดคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ 

เปาหมาย1. คณะมระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษา พรอมท

จะไดรบการตรวจสอบจากภายในและภายนอก2. คณาจารยและบคลากรของคณะมศกยภาพและคณวฒสง

ขนทงในเชงปรมาณและคณภาพตามเกณฑมาตรฐานของสถาบนอดมศกษา และมคณธรรม จรยธรรม คารวะธรรม สามคคธรรม สมเปนแบบอยางทดของนกศกษาและสงคม

7

3. มผลงานวจยพนฐานและวจยประยกต ตลอดจนการนำาเอาเทคโนโลยมาใชประโยชน เพอตอบสนองความตองการของสถาบน ทองถน และสงคม

4. บณฑตคณะวทยาการจดการมความร มคณธรรม และทกษะทางดานภาษา รวมทงการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ตามความตองการของทองถนและสงคม

5. คณะเปนศนยกลางการพฒนาองคความรและการวจย เพอประโยชนตอการพฒนานกศกษา คณาจารย บคลากร และการให บรการวชาการแกทองถน สงคม

6. มการใชทรพยากรของคณะอยางประหยด คมคา และเกดประโยชนสงสด

7. มโครงสรางระบบการบรหารจดการทมเอกภาพ ทงในเชงนโยบายและการปฏบตและสอดคลองกบสถาบน

8. คณาจารยและบคลากรของคณะมวฒนธรรมในการทำางานรวมกนอยางมคณภาพ

9. คณะมการสรางเครอขายความรวมมอ ในการดำาเนนพนธกจทงภายในและตางประเทศ

นโยบายคณะวทยาการจดการไดกำาหนดนโยบายเพอการพฒนาจำาแนก

เปน 11 ดาน ดงน 1.นโยบายเรงดวน

1.%2% เ ร ง ร ด แ ละส ง เ สร ม ใ ห คณา จา ร ย ค ณ ะวทยาการมนกวจยรนใหมเพมขน และสงเสรมใหนกวจยจดทำาวจยสถาบนและวจยเพอสรางองคความรใหมในรปแบบ R and D และนำาผลการวจยมาประยกตใชในการเรยนการสอนใหมความทนสมยมากขน

8

2.%2% สนบสนนใหคณาจารยคณะวทยาการจดการจดทำาผลงานทางวชาการเพมขนและศกษาตอในระดบทสงขน เพอเสรมสรางศกยภาพแกคณะวทยาการจดการ

3.%2% พฒนาหลกสตรใหตรงกบความตองการของตลาดแรงงานและสงคม

2.นโยบายดานการพฒนาอาจารย 1.%2% สนบสนนใหอาจารยเขารวมอบรมสมมนา

ภายในและภายนอกอยางสมำาเสมอ 2.%2% สงเสรมใหอาจารยผลตผลงานทางวชาการ 3.%2% สนบสนนใหอาจารยมโอกาสในการศกษาเพม

เตมและการขอผลงานทางวชาการ4.%2% ปฏรปวธการเรยนการสอน โดยเรงรดใหมการ

จดทำาวจยในชนเรยนเพอปรบปรงวธการเรยนการสอนฝกอบรมวธการเรยนการสอนในรปแบบตางๆ ใหกบอาจารย 

5.%2% สนบสนนเพอสรางนกวจยรนใหม 6.%2% สนบสนนใหอาจารยเปนผทรงคณวฒใน

สาขาทมความเชยวชาญ

3.นโยบายดานการพฒนาหลกสตรและแผนการเรยน1.%2% พฒนาหลกสตรทมความยดหยนสงเพอตอบ

สนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมของประเทศ2.%2% ปรบปรงหลกสตรและแผนการเรยน สงเสรม

ใหนกศกษาเปนผมวนย รบผดชอบ และเอาใจใสในงานททำา

4.นโยบายดานการพฒนาวชาการของนกศกษา 4.1 จดใหมตำาราหลกใหนกศกษาเรยนเพมเตมไดดวย

ตนเองในแตละรายวชา

9

4.2 สนบสนนใหนกศกษาเขาฝกทกษะในสถานประกอบการผานโครงการสหกจศกษา และหนวยบมเพาะวสาหกจในสถาบนการศกษา

4.3 จดใหมโครงการชวยเหลอดานวชาการ ส ำาหรบนกศกษาทตองการศกษาเพมเตมนอกเหนอจากการเรยนในชนเรยน

4.4 ปฏรปการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง หลกการเรยนรดวยตนเอง หลกการเรยนรตลอดชวตเนนพลงความคดสรางสรรค การสรางนสยรกการอาน การจดใหมสอการเรยนรอยางทวถง

4.5 สงเสรมใหนกศกษาเขารวมประกวดผลงานระดบชาตในดานตางๆ

5.นโยบายในดานพฒนาระบบสารสนเทศและการจดสงอำานวยความสะดวกในการเรยน

การสอน 5.1 ใชโปรแกรมฐานขอมลคอมพวเตอรสำาเรจรปอนทน

สมย มรปแบบทเหมาะกบบรบทของคณะและสามารถเชอมโยงกบเครอขายอนเตอรเนต เปนเครองมอในการจดระบบขอมลสารสนเทศของคณะ

5.2 ฐานขอมลสารสนเทศทใช ใชฐานเดยวกนหรอใกลเคยงกนกบฐานขอมลสารสนเทศดานการประกนคณภาพของมหาวทยาลย

5.3 รวบรวมขอมลสารสนเทศทส ำาคญและจำาเปนให ครบถวนและเปนปจจบน เชน ขอมลสารสนเทศดานงานวจย เปนตน

5.4 ประสทธภาพของระบบขอมลสารสนเทศทตงเปาหมายไว ไดแก ความรวดเรวในการคนหาขอมล ความถกตองแมนยำาของขอมล ความทนสมยของขอมล และความสะดวกในการใชงาน

10

5.5 จดใหมอปกรณในการเรยนการสอนในแตละหองเรยนอยางครบถวน

5.6 สนบสนนใหมฐานขอมลในการคนควาและใหบรการดานวชาการแกอาจารยและนกศกษา

6.นโยบายดานการทำานบำารงศลปวฒนธรรม 6.1 สงเสรมใหมการจดกจกรรม/โครงการทเกยวของกบ

ศลปะและวฒนธรรม โดยเนนการปลกฝงวฒนธรรม ทดงามของไทยแกนสต นกศกษา ทกระดบชนป การสอดแทรกศลปวฒนธรรมใหผสมผสานและควบคไปกบวถการทำางานของกลมบคลากรในคณะ

6.2 สงเสรมเผยแพรนโยบายและแผนงานการท ำานบำารงศลปวฒนธรรม

6.3 สงเสรมการจดกจกรรม/โครงการททำานบำารงศลปวฒนธรรม

7.นโยบายดานวจย 7.1 สงเสรมและสนบสนนใหบคลากรทกคนทำาวจย 7.2 สงเสรมและสนบสนนการสรางผนำาในการทำาวจย

หรอสรางเครอขายวจยทงภายในและภายนอกองคการโดยใชการจดการความรเปนเครองมอ

7.3 สงเสรมและสนบสนนการเผยแพรผลงานวจยของบคลากร

7.4 สงเสรมและสนบสนนใหคณาจารยขอทนวจยจากแหลงเงนทนภายนอก

8.นโยบายดานการบรหารทางวชาการสสงคม 8.1 สงเสรมใหคณาจารยพฒนาคณภาพตนเองใหเปน

ทยอมรบตอสงคม

11

8.2 มงเนนการบรการวชาการทมคณภาพแกประชาชนและชมชน

8.3 ใชเปนฐานในการจดการเรยนการสอน การทำาวจย และการพงพาตนเองได

9.นโยบายดานการบรหารและการจดการ 9.1 มโครงสรางองคกรและโครงสรางการบรหารงานท

กระชบเหมาะสมกบสถานการณ9.2 มการกำาหนดอำานาจหนาทและขอบขายงานท

ชดเจนในทกตำาแหนงอยางเปนลายลกษณอกษร 9.3 มระบบการไดมาซงบคลากรทยตธรรมและเปดเผย 9.4 ปรบปรงคาตอบแทนและสวสดการแกบคลากรให

เหมาะสมภายใตระเบยบของมหาวทยาลย9.5 พฒนาบคลากรทกสายงาน โดยพฒนาบคลากร

สายวชาการใหมคณวฒและประสบการณทางดานวชาการสงขนและพฒนาบคลากรสายบรการใหมทศนคตทเออตองานดานบรการ

9.6 มการควบคมคณภาพและประเมนผลงานของบคลากรทกระดบอยางยตธรรมและเปดเผย

9.7 ปรบกระบวนการบรการงานโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศตอบสนองนโยบายของมหาวทยาลยและความพงพอใจของบคลากรและ นกศกษา

9.8 เปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวม 9.8.1 ในดานการเสนอความคดเหน9.8.2 ในดานการรวมตดสนใจ 9.8.3 ในดานการดำาเนนงาน 9.8.4 ในดานรวมรบประโยชน 9.8.5 ในดานรวมตดตามผลการดำาเนนงาน

12

9.9 สนบสนนการสอสารประชาสมพนธ ท เป นการสอสารสองทางทกระบบ 

10. นโยบายดานการเงนและงบประมาณ 10.1 แสวงหาทรพยากรการเงนจากแหลงตางๆ นอก

เหนอจากงบประมาณแผนดน 10.2 ใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและเปนประโยชน

ตอสวนรวม 10.3 ปรบกระบวนการจดหาและจดสรรงบประมาณใหเปน

เครองมอการบรหารงานอยางมประสทธภาพ 10.4 ใหมการสรางระบบฐานขอมลในการจดเกบขอมล

ทางดานงบประมาณและการเงน

11. นโยบายดานระบบและกลไกในการประกนคณภาพ 11.1 เสรมสรางความรความเขาใจเร องการประกน

คณภาพการศกษาแกประชาคมในคณะวทยาการจดการอยางตอเนอง

11.2 สนบสนนการพฒนาดชนและเกณฑการตดสนสำาหรบการตรวจสอบและประเมนคณภาพการศกษาทสอดคลองกบแนวทางของมหาวทยาลย ทงหนวยงานดานการสอน และหนวยงานสนบสนนทอยภายในคณะวทยาการจดการ

11.3 สนบสนนใหมการจดกจกรรมเพอพฒนาสภาพทางกายภาพ สงแวดลอมมระบบบรหารความเสยงตางๆ ภายในคณะวทยาการจดการโดยถอเปนสวนหนงของการประกนคณภาพการศกษา

13

11.4 สงเสรมการมสวนรวมของประชาคมในคณะในการดำาเนนงานดานประกนคณภาพการศกษาและการนำาผลการประเมนมาพฒนาและปรบปรงงาน

ความเชอมโยงนโยบายรฐบาลกบประเดนยทธศาสตรคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภ ฏล ำาปาง ได น ำา

น โ ย บ า ย ข อ ง ร ฐ บ า ล ด า น ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร เ ม อ ง การปกครอง และการบรหาร ดานเศรษฐกจและดานสงคม มาเปนห ล ก ใ น ก า ร จ ด ท ำา แ ผ น พ ฒ น า ย ท ธ ศ า ส ต ร โดยคณะวทยาการจดการไดกำาหนดประเดนยทธศาสตร 6 ประเดนดงน

ประเดนยทธศาสตรท 1 จดการศกษาระดบอดมศกษาประเดนยทธศาสตรท 2 การพฒนาครและบคลากรทางการ

ศกษาประเดนยทธศาสตรท 3 การพฒนางานวจยและสรางสรรคประเดนยทธศาสตรท 4 การบรการทางวชาการประเดนยทธศาสตรท 5 การทำานบำารงศลปวฒนธรรมประเดนยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการ

แนวคด ทฤษฏดานการวจยในชนเรยนในปจจบนจะมการพดถงงานวจยในชนเรยนกนมากในวงการ

ศกษา ซงในระดบนโยบายกกำาหนดวาคร/อาจารย จะตองทำาวจยในชนเรยน คร/อาจารยทเรยนจบมานานแลวกตงคำาถามวา วจยในชนเรยนเปนอยางไร เพราะตอนทเรยน คร/อาจารยกไมเคยไดทำาวจย แลวมาใหทำาชวงนจะทำาอยางไร ไมทำาไดไหม ถงแมใจอยากจะทำากไมร วาจะเรมตนอยางไร ถาทำาแลวจะถกตามรปแบบหรอเปลา แลวใครจะ

14

ชวยไดบาง ความกงวลใจดงกลาวจะแกไขไดอยางไร ในบทความนจะนำาเสนอแนวตอบคำาถาม ดงกลาวขางตน เพอใหครไดเกดกำาลงใจวา การวจยในชนเรยนไมใช เร องยาก คร/อาจารยทกคนทำาได และจำาเปนตองทำาวจย

ทจรงแลวการวจยอยในวถชวตการสอนของคร/อาจารยทกคน คอ คร/อาจารยไดทำาวจยอยแลว เพยงแตไมไดเขยนออกมาเปนรปแบบหรอรปเลมตามทกำาหนด จะอยในใจ คอ เมอสอนไดพบปญหาการเรยนการสอนกพยายามแกปญหา ปรบปรงแกไขการสอน เชน ครสมจตพบวา เดกเขยนหนงสอภาษาไทยผดซ ำา ๆ กคดวธหาทางชวยนกเรยน โดยการเขยนคำาผด ๆ นน ตดไวตามตนไม ตามรมร วบาง คาดวาเมอนกเรยนเหนคำาผดบอย ๆ จะจำาไดและเขยนไดถกตอง เปนตน นกคอคร/อาจารยไดเรมกระบวนการทำาวจยแลว เพยงแตยงไมไดจดระบบใหเขาตามรปแบบวจยเทานน หรอในตวอยาง ครพบวานกเรยนคนหนงนงซมทงวน ผลการสอบกอยในลำาดบสดทาย ครเกดความสนใจวานกเรยน คนนเปนอะไร มสาเหตอะไร จงมอาการเชนนน และจะหาวธการชวยเหลอไดอยางไร ครกลงมอคนหาถงสาเหต และตดตามเดกไปสอบถามพอแม รวมทงสอบถามเดกรายอน ๆ เพอชวยเหลอนกเรยน จะไดขอมลชดเจนและสามารถชวยเหลอใหนกเรยนไดดขน นกเปนวธวจยเชนกน

ดงนน ถาจะวเคราะหถงเหตผลและความจำาเปนในการทำาวจยในชนเรยนแลว เหตผลสำาคญกคอ การวจยเปนสวนหนงของวถชวตการสอนของคร จะชวยใหครสามารถคนหาวธการตาง ๆ ในการสอน ทำาใหเกดวธสอนใหม ๆ ขนมา ทเกดจากแนวคดจากคร/อาจารยเอง เมอนำาไปทดลองสอน นกเรยนตอ ๆมา พบวามผลด กน ำาไปถายทอดใหเพอนคร/อาจารยรบรและนำาไปใชตอไป ลกษณะเชนน จงทำาใหมวธสอนจำานวนมาก ซงในการสอนแตละวธการสอนกมเปาหมายใกลเคยงกน คอตองการใหนกเรยนเกดการเรยนรไดดทสด ใน

15

สวนตวคร/อาจารยกเกดการเรยนรวธการสอน และเมอไดศกษาถงกระบวนการวจยทถกตอง นำาไปปรบรปแบบการแกไขปญหาทางการสอน กจะทำาใหครเปนนกวจยยงขน คนพบเรองใหม ๆ และเมอนำาไปใชสอนแลวทำาใหนกเรยนเรยนไดด นกเรยนสนก มความสข คร/อาจารยกจะเกดความปตสข

จงกลาวไดวา การทำาวจยในชนเรยนของคร/อาจารยจะกอใหเกดผลดตอตวคร/อาจารยดวย ตวนกเรยนและความกาวหนาทางวชาการดวย คอ

1.ดานตวคร/อาจารยคร/อาจารยจะเกดการเรยนร หรอมความรใหม ๆ ทเกดจาก

ตวคร/อาจารยเอง วาในสถานการณหรอสภาพแวดลอมในโรงเรยนในหองเรยน จะใชกระบวนการเรยนการสอนอยางไร วธการของการวจยจะชวยใหครสามารถคนหาหรอพฒนาเทคนควธสอนใหม ๆ มาพฒนาการเรยนการสอนอยเสมอ จะทำาใหคร/อาจารยเกดความมนใจ ผลงานทเกดขนเหลานสะสมอยางตอเนอง จะท ำาใหคร/อาจารยมค ว า ม เ ช ย ว ช า ญ ซ ง จ ะ พ ฒ น า ไ ป เ ป น ค ร /อ า จ า ร ย ม ออาชพ(Professional Teacher)

ผลจากความเชยวชาญของคร/อาจารยจะเปนแบบอยางเปนคร/อาจารยตนแบบหรอคร/อาจารยผนำาทางการเรยนการสอน ซงจะนำาความกาวหนามาสตวคร/อาจารยเอง ทงตำาแหนงหนาทสงขน ความกาวหนามากยงขน และรวมไปถงผลตอบแทนอน ๆ ตามมาดวย เชน การไดตำาแหนงทางวชาการ เปนตน

สงทสำาคญทสด จากการทำาวจยในชนเรยน สวนของตวเองทไดรบ คอ ความอมเอมใจ ความสข ทไดทำาหนาทคร/อาจารยสมบรณแบบ สอนเมอพบปญหา กศกษาคนควาวจย แกไขปญหา ปรบปรงอยางตอเนองผลทเกดขนเมอไดรบการยอมรบจะกอใหเกดกำาลงใจตอตวคร/อาจารยเอง มผลงานตพมพในวารสาร การไดรบเชญไป

16

บรรยาย การไปประชมสมมนาทางวชาการ เปนตน เปนชอเสยงของคร/อาจารยเอง โรงเรยนกพลอยไดชอเสยงไปดวย

2. ดานตวนกเรยนนกเรยนจะไดประโยชนสงสด จากการนำาผลการวจยของครไป

ใชในการปรบปรงการเรยน คร/อาจารยวจยไดผลงานวจยดานการสอน นำาผลทไดรบไปปรบปรงการสอนของตนเอง ทำาให นกเรยนไดรบประโยชน เพราะคร/อาจารยจะคนควาอยเสมอโดยจะคนหาวธทดท สดหรอเหมาะสมทสด เพ อใหผ เรยนเก ดการเรยนร ได สงสด นกเรยนจงไดรบประโยชนสามารถพฒนาศกยภาพการเรยนรของตนเองลงไดอยางมประสทธภาพ เกดการเรยนรและเรยนอยางมความสข

3. ดานความกาวหนาทางวชาการจะเกดเปนความรใหม ๆ ในศพททนกวชาการชอบพดถง คอ

องคความร ซงหมายถงความรทยงไมมใครร ไมมใครคนพบ เมอคนพบความรใหมทางการสอน กอใหเกดการขยายตวความรนตอเนองไป มคร/อาจารย คนอนสนใจความรนกมการวจยคนควาขยายความรต อไป จงท ำาใหความร เพ มข น ความกาวหนาทางวชาการของคร/อาจารยกจะทวผลเพม ขยายพรมแดนความรตอไป วงการทางวชาการกไดประโยชน ทำาใหงานวชาการดานนกาวหนา

นกวจยมอใหมจะเรมตนทำาวจยในชนเรยนอยางไรคร/อาจารยทสนใจจะทำาวจยในชนเรยน ควรเรมตน ดงน1. มความมงมนหรอตงใจแนวแน ความตงใจ ความแนวแนและความตอเนอง จะกอใหเกดผล

สำาเรจ คร/อาจารยจงตองสรางความเชอมนใหเกดขนในตวเองกอน เหมอนการกำาหนดเปาหมายใหกบตวเอง เชน กำาหนดวาในปนจะตอง

17

ทำาวจยในชนเรยนสกหนงเรอง เพอสรางขอผกพนตนเอง และใหเชอมนวาจะตองทำาไดแนนอน คนอนเขาทำาไดเรากตองทำาไดใหคดอยางน แลวกำาลงใจจะมาเอง

2. หาความรเกยวกบการทำาวจยในชนเรยนความรเกยวกบการทำาวจยมแหลงมากมายหลายแหง เชน

หองสมดของสถาบนราชภฏ หองสมดมหาวทยาลยตาง ๆ หองสมดหนวยศกษานเทศก ส ำานกงานการประถมศกษา สามญศกษาจงหวดและหองสมดประชาชน (ศนยการศกษานอกโรงเรยน) เปนตน

ในหองสมดจะมหนงสอเกยวกบงานวจยในชนเรยน มผลงานวจยอย ใหเลอกเลมทอานงาย มตวอยางประกอบกอนแลวคอยอานเลมยาก ๆ

3. การเขารวมประชมปฏบตการ การจดทำาวจยในชนเรยนการอานหนงสออยางเดยวบางครงตองใชเวลา และกอาจเขาใจ

ยาก จงควรเขารวมประชมปฏบตการท ำาวจยในชนเรยน ซ งจะมวทยากรมาชแจงและฝกปฏบต เพราะหวใจสำาคญของการเรยนวจยอยตรงการฝกหดทำา มผคอยดแลใหคำาปรกษาชวยเหลอ แลวถาหากสามารถนำาเอา แบบฝกหดททดลองทำาไปทำาจรง ๆ กจะเกดประโยชนมาก และจะเกดการเรยนรทแทจรง การเรยนทำาวจยทฟงอยางเดยวหรออานอยางเดยวไดประโยชนนอย

4. ศกษาการทำาวจยจากงานวจยในชนเรยนของคนอน การศกษางานวจยของคนอน หลาย ๆ เร อง จะทำาใหมองเหน

รปแบบและแนวทางการทำาวจย ผลงานวจยเหลานจะมอยตามหองสมดสถาบนการศกษา หรอหองสมดประชาชน หรออาจอานตามบทคดยอในหองสมดแลวตดตามถงเจาของงานวจยทสนใจ นำามาศกษา อานงานวจยมาก ๆ จะทำาใหเขาใจเร ม งาย ๆ กอน อยาไปดงานวจยทยาก ๆ แลวทำาตามโดยทไมเขาใจ จะทำาไมสำาเรจ ทำาจาก

18

เร องทเปนปญหางาย ๆ กอน กะวาทำาใหเสรจสกเร องหนง อยาไปสนใจมากนกวา กลววาไมด ไมถกตอง ขอใหเสรจกอนสกหนงเร อง เมอวจยเรองแรกเสรจกจะเปนกำาลงใจ คอย ๆ เรยนร คอย ๆ แกสงทผด ตอไปจะเกงเอง เพราะวาไมมใครเกงมากอนลองผดลองถกมาทงนน

5. จดหาทปรกษาชวยงานวจยทปรกษาจะชวยไดมากในการทำางานวจย ซ งในสถาบนการ

ศกษาทงมหาวทยาลย สถาบนราชภฏ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล และสำานกงานการประถมศกษา หรอสำานกงานศกษาธการจงหวดหรอสำานกงานสามญศกษาจงหวด รวมทงในโรงเรยน จะมผทมความรทางวจยพอทจะชวยเหลอได ใหตดตอเปนทปรกษา

6. เสนอผลงานวจยพยายามหาโอกาสนำาผลงานวจยทท ำา ลงตพมพในวารสาร

วชาการ หรอนำาเสนอในทประชมทางวชาการ เพอจะไดเผยแพรผลงานวจย และจะไดตรวจสอบผลการวจย โดยดผลสะทอนกลบ หรอการวพากษวจารณงานวจย ทำาใหไดความร และผลงานเหลาน เมอปรบปรงแกไขจนมนใจแลว สามารถนำาเสนอขอตำาแหนงทางวชาการได

การวจยในชนเรยน เปนกระบวนการตอเนองในการพฒนาการเรยนการสอน เร มตงแตการสำารวจสภาพการปฏบตงานวามปญหาอะไร ปญหานนมสาเหตมาจากอะไร นำาสาเหตมาหาวธการแกไขปญหา ครงแรกหาหลาย ๆ วธการแลวเลอกวธการทปฏบต หรอการพฒนานวตกรรมมาชวยในการแกปญหา ลงมอแกปญหา โดยใชนวตกรรมทเล อกสรร จากนนก ตรวจสอบดผลการแก ไขป ญหาวามการเปลยนแปลง หรอพฒนาอะไรไปบาง ถาพบวายงมปญหาอนตอเนอง กดำาเนนการแกไขเชนเดยวกบกระบวนการขางตน วนเวยนตอเนอง

19

ไปเชนน กจะเปนการพฒนาคณภาพการเรยนการสอน ทมาจากการวจย คอการศกษาคนควาและการหาวธการแกไขปญหาอยางเปนระบบ

แนวคดเกยวกบการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน บทบาทของครทสงคมไทยคาดหวงตามนยแหงการปฏรปการ

ศกษา ไดแก บทบาทของครในการศกษาคนควาและคดรเร มตลอดเวลา เพอทจะสามารถใหคำาแนะนำา อำานวยความสะดวกและสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร โดยใหความสำาคญกบการเรยนการสอนแบบผเรยนเปนศนยกลาง ใหผเรยนไดรบประโยชนสงสด โดยสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรนนคอนอกจากครตองสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรของผเรยนแลว ยงตองสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ของครเอง เพอทจะพฒนาวธการเรยนการสอนใหม ๆ ทมคณภาพและมประสทธภาพ ใหผเรยนมทกษะในการแกปญหาเฉพาะหนา มท กษะในการค ดการจดการ เก ดการเรยนร และพฒนาไปเป นทรพยากรทมคณภาพ กลาวไดวาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คาดหวงใหครปฏรปตนเอง และพฒนาตนเองในทกดานโดยเฉพาะในงานวชาการโดยใชกระบวนการวจย

จากการสงเสรมสนบสนนของหนวยงานตนสงกดของโรงเรยนทกระดบ ใหครและบคลากรทางการศกษาไดทำาการวจยในชนเรยนมานบตงแตมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนผลใหมรายงานการวจยปฏบตการในชนเรยนเปนจำานวนมาก ภาระงานของหนวยงานตนสงกดของโรงเรยนทตองดำาเนนงานตอเนอง คอ การสงเสรมสนบสนนใหมการเผยแพรผลงานวจย และการนำาผลงานวจยไปใชประโยชนอยางกวางขวาง (Caro-Bruce and Zeichner, 1998) กจกรรมทสำาคญ ไดแก

20

การจดประชมสมมนาทางวชาการเผยแพรผลงานวจย การจดทำาเครอขายการวจยปฏบตการในชนเรยน เชน การจดทำา เวบเพจ หรอ โฮมเพจ เพอนำาเสนอผลงานวจยอยางตอเนองและสมำาเสมอ เนองจากจำานวนรายวจยปฏบตการในชนเรยนมมากขนทกป ในการเผยแพรผลงานวจยจงมความจำาเปนตองสงเคราะหงานวจยเหลานนเพอใหไดสาระอนจะเปนประโยชนตอการพฒนางานการเรยนการสอนตอไป ปจจบนนจงมรายงานวจยปฏบตการในชนเรยนทงทเปนรายงานวจยปฐมภม (primary analysis) และรายงานทเปนการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน (synthesis of classroom participatory research) เอกสารฉบบนมจดมงหมายทจะเสนอสาระวา การสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชน“เรยน เพอใหผอานไดทราบถงแนวทางการทำาวจยปฏบตการในชน”เรยน และแนวทางการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน โดยนำาเสนอสาระแยกเปนสองตอน ตอนแรกเปนสาระเกยวกบความหมาย ลกษณะ ขนตอน และตวอยางการวจยปฏบตการในชนเรยน ตอนทสองเปนสาระเกยวกบความหมาย ลกษณะ ขนตอน และตวอยางรายงานการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน

ตอนท 1 การวจยปฏบตการในชนเรยน

1.1 ความหมายของการวจยปฏบตการในชนเรยนการวจยปฏบตการ (action research) หมายถง

กระบวนการทผประกอบวชาชพดำาเนนการศกษาวเคราะหเกยวกบวธการปฏบตงานของตน เพอพฒนาผลการปฏบตงานของตนใหมคณภาพและประสทธภาพดมากขนกวาเดม คำาวา การวจยน หมายถงวธการศกษาทมระเบยบวธการเฉพาะ ประกอบดวย การกำาหนดปญหาในการปฏบตงาน การแสวงหาลทางการแกปญหา การใชวธการตาง ๆ ในการแกปญหา การบนทกรายละเอยดผลการปฏบตการ

21

การสรปและการเสนอผลการแกปญหา ในขนตอนของการดำาเนนการวจยนนกวจยตองมการปฏบตการใชวธการตาง ๆ ทคาดวาจะแกปญหาได และเมอพบวาวธการนน ๆ แกปญหาไดจรง กตองมการปรบปรงวธการปฏบตงานเดมตามวธการใหม อนจะสงผลใหการดำาเนนงานมคณภาพ และประสทธภาพดมากยงขน การวจยปฏบตการจงเกยวของโดยตรงกบการพฒนาคณภาพงาน และผปฏบตตองทำาการวจยปฏบตการอยางสมำาเสมอตอเนองเพอพฒนางานของตน

1.2 ประวตความเปนมา และลกษณะของการวจยปฏบตการในชนเรยน

กอนทจะกลาวถงลกษณะวา อยางไรคอการวจยในชนเรยน “ ”ผเขยนเหนวาหากผอานไดทราบถงประวตความเปนมาของการวจยปฏบตการในชนเรยนจะทำาใหมคามเขาใจทชดเจนถงลกษณะของการวจยปฏบตการในชนเรยน จงนำาเสนอประวตความเปนมาโดยสรปกอน John Dewey เปนนกการศกษาคนแรกทเสนอแนวคดของการใชการวจยเปนเครองมอสำาคญในการปฏบตงานทมคณภาพตามหลกประชาธปไตยในการทำางาน Kincheloe (1991) สรปขอเขยนของ Dewey ซงเขยนไวเมอป ค.ศ. 1908 วา บคลากรทางการศกษาทกคนไมวาจะเปนครในโรงเรยน อาจารยในมหาวทยาลย ครผชวยสนบสนนการสอน ควรตองทำาวจยและสามารถนำาผลการวจยไปใชปรบปรงงานในหนาทของตนใหมคณภาพดยงขน การวจยเปนหนาทของบคลากรทางการศกษาทกคน ไมควรจำากดขอบเขตเฉพาะนกวชาการผมความรสง ๆ เทานน สถานศกษาใดทมครปฏบตงานตามคำาสงเหมอนเครองจกร สถานศกษานนจะไมมโอกาสพฒนา และไมสามารถผลตผเรยนทมคณภาพ ตรงกนขาม

22

สถานศกษาทเปดโอกาส และกระตนสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาทกคนไดมโอกาสแสวงหาความร ไดวจย เพอนำาผลมาใชปฏบตงานปรบปรงงานในหนาทใหมคณภาพมากขน สถานศกษานนจะมผลงานการจดการศกษาทโดดเดนและรดหนามากขน

หลกการประชาธปไตยในการปฏบตงานเพอใหไดผลงานทมคณภาพน Kincheloe (1991) สรปวาจะตองประกอบดวยหลกการ 6 ขอ หลกการแรก หลกการนำาตนเอง (principle of self-direction) ตามหลกการนครทกคนมอสระในการวางระบบงานของตน โดยไมตองคอยทำาตามคำาสงของหวหนาสายทกำาหนดใหสงแผนการสอนซงเนนความสำาคญของแบบฟอรมมากกวาสาระ ครสามารถรเรมใชแผนการสอนแนวใหมทคดคนขนเองไดโดยอสระภายใตกรอบของหลกสตร หลกการทสอง หลกการใชงานเปนสถานทเรยนร (principle of the job as a place of learning) ครจะไดรบการสงเสรมใหกำาหนดเปาหมายการทำางานและใชหองเรยนเปนเสมอนหองทดลองแนวคด/วธการสอนใหม ๆ ทพฒนาขนโดยกระบวนการวจย หลกการทสาม หลกความหลากหลายของงาน (principle of work variety) ธรรมชาตของมนษยเมอตองทำางานเดมจำาเจ ซำาซากจะเกดความเบอหนาย แตตามหลกการขอนครทกคนจะไดรบโอกาสในการเปลยนงานและ บทบาทของตนเอง ไดมโอกาสวจยคนควาแกปญหางานของตนใหมไดตามความตองการภายใตเงอนไขทไมทำาใหเกดผลเสยหายตอสถานศกษา หลกการทส หลกการความรวมมอ (principle of cooperation) ครทกคนควรไดมโอกาสรวมมอปฏบตงาน ปรกษาหารอ และแลกเปลยนความคดซงกนและกน หลกการทหา หลกการการปฏบตงานสรางเสรมสวสดการสงคม ( principle of contribution to social welfare) ครผปฏบตงานทกคนควรตระหนกถงบทบาทและผลการปฏบตงานของตนวามผลตอ

23

สภาพสงคมและสงแวดลอม และระมดระวงในการปฏบตงานในอนทจะสงเสรมและพฒนาสงคมใหด มใชทำาใหเกดผลเสยตอสงคม และหลกการทหก เปนหลกการนำาการเลนเปนสวนหนงของการทำางาน (principle of play as a virtue which must be incorporated into work) ตามหลกการนถอวาการเลนเปนอารยธรรมของมนษยทตองมกตกาและกจกรรมทมความยตธรรม ครตองสามารถนำาคณธรรมจากการเลนมาใชในการปฏบตงาน การทำาวจยของครถอเปนกจกรรมการเลนแบบหนงทครตองเลนตามกตกาการวจย และนำาผลการวจยไปใชในการเรยนการสอน

Kincheloe (1991) สรปจากหนงสอเรอง The Sources of a Science of Education ของ Dewey พมพเมอค.ศ. 1929 วาการสอนตามหลกประชาธปไตย และการวจยของครมความสมพนธกน คอ “ครตองทำาหนาทนกวจย บทบาททสำาคญทสดของคร คอการตรวจสอบวเคราะหปญหาดานวธการสอนโดยกระบวนการแสวงหาความรจากการวจย ผลการแสวงหาความรของครมบทบาทสำาคญตอความสำาเรจและความลมเหลวของโรงเรยน” การวจยของครนอกจากจะมจดมงหมายเพอสรางเสรมพลงอำานาจ (empowerment) ดานความรและวธการวจยใหแกครผทำาวจยเปนเบองตนแลว ยงมจดมงหมายเพอใหครไดแนวปฏบต วธการ และทฤษฎทางการศกษาทจะนำาไปสการพฒนาผลงานของครอกดวย รวมทงมจดมงหมายในเบองปลายถงการพฒนาครผรวมงาน บคลากรทเกยวของตลอดจนสถานศกษาดวย

สวมล วองวาณช (2543) สรปสาระจากบทความของ Kemis ในหนงสอคมอการวจย: วธวทยาและการวดผลทางการศกษาของ Keeves (1989) วา นกจตวทยาสงคม ชอ Kurt Lewin เปนนกวชาการคนแรกทบญญตศพทคำาวา participants (or practitioners) action research Kincheloe (1991)

24

สรปวาแนวคดเรองการวจยปฏบตการน เรมใชกนมากในประเทศองกฤษ และประเทศออสเตรเลย ระหวางชวงครสตทศวรรษท 1940 บคคลสำาคญทมบทบาทในการสงเสรมการวจยปฏบตการ คอ Kurt Lewin และ Stephen Corey สำาหรบ Kurt Lewin นนนอกจากจะเปนผบญญตศพทแลว ยงเปนผทประชาสมพนธใหการวจยปฏบตการเปนทรจกกนแพรหลาย ในขณะท Stephen Corey เปนนกการศกษาคนแรกทเรมใชการวจยปฏบตการทางการศกษาในชนเรยนเปนคนแรกในชวงตนครสตทศวรรษท 1950 กลาวไดวาชวงระยะเวลาหลงสงครามโลกครงทสองเปนชวงเวลาทการวจยปฏบตการทางการศกษามความรงโรจนมาก และเปนชวงเวลาทการวจยกบการปฏบตหนาทของครบรณาการเปนเรองเดยวกนคอนขางสมบรณ

ชวงครสตทศวรรษ 1960 เปนชวงเวลาทการวจยปฏบตการไดรบการวพากษวจารณวาเปนกระบวนการวจยทขาดหลกการวจย เพราะนกวจยกลมหนงไดพยายามแยกหลกการและเทคนคการวจยออกจากภาคปฏบต และพฒนาวธวทยาการวจยขนใหม แนวคดเรองการวจยและพฒนา (research and development) ใหความสำาคญกบการวจยในหองปฏบตการทมการควบคมสภาพการทดลองอยางเขมงวด ผบรหารการศกษาเอนเอยงไปใชผลการวจยทางวชาการทใชเทคนควธขนสง มผลทำาใหการผลตงานวจยเรมมการแยกตวขาดจากโลกของครผปฏบตงาน และกระแสความนยมการวจยปฏบตการลดนอยลงเปนอยางมาก

ชวงปลายครสตทศวรรษท 1970 การวจยปฏบตการไดรบการฟ นฟขนมาอกครงหนง เมอ John Elliott ได รเรมโครงการวจยปฏบตการแนวใหม (neo-action research) ทเนนความสำาคญของการวจยในภาคสนามและการวจยในโรงเรยนทมการเรยนการสอนเกดขนจรง เพอใหไดผลการวจยทถกตองตรงกบสภาพความ

25

เปนจรง และนำาผลการวจยไปใชประโยชนในสถานการณไดตรงตามความตองการของครผทำาวจย การวจยปฏบตการทางการศกษาในระยะหลงใหความสำาคญกบการปฏบตการ (praxis) ทเปนการปฏบตการองทฤษฎ ทมการแสวงหาความจรงจากพนฐานการปฏบตงาน นบจากนนมาจนถงปจจบนการวจยปฏบตการทางการศกษาไดรบการยอมรบและขยายวงไปอยางกวางขวางทกประเทศทวโลก

จากสาระในหวขอเรองความหมาย ประวตความเปนมา และลกษณะของการวจยปฏบตการในชนเรยน ผเขยนนำามาสรปเพอตอบคำาถามวา อยางไร คอการวจยปฏบตการในชนเรยน “ ?” และ อยางไร ไมใชการวจยปฏบตการในชนเรยน “ ?” ไดดงน

“อยางไร คอการวจยปฏบตการในชนเรยน ”การวจยปฏบตการในชนเรยน เปนกระบวนการวจยทนกวจยซง

มสวนเกยวของทกคนไดศกษาวเคราะหปญหาทเกดจากการปฏบตงานในหนาทรบผดชอบของตน โดยใชหลกการและวธการวจย เพอใหไดผลการวจยไปใชปรบปรงและพฒนางานในหนาทรบผดชอบของตนใหดยงขน ลกษณะทสำาคญมดงตอไปน

1. ปญหาวจยตองเปนปญหาเกยวของโดยตรงกบงานในหนาทรบผดชอบ เพ อทวาน กวจยจะแกป ญหาไดท นเหตการณ สามารถนำาผลการวจยไปใชประโยชนไดทนท และเกดการเรยนร

2. ครและผบรหารโรงเรยนผประสบปญหาและตงปญหาวจยเอง เปนนกวจยทตงปญหาวจยไดเหมาะสมกวาผทไมไดเกยวของ และหาวธแสวงหาความรแกปญหาไดดกวานกวจยทไมไดสมผสปญหาโดยตรง

3. เมอครและผบรหารไดทำาการวจยปฏบตการดวยตนเอง ตองสามารถมองเหนลทาง/แนวทางในการพฒนาตนเอง และพฒนาคณภาพงานในหนาทรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ

26

4. การวจยปฏบตการในชนเรยนเปนการวจยทตองมการรวมมอรวมพลงจากบคลากรทเกยวของทกกลม

5. การวจยปฏบตการในชนเรยนมใชภาระงานใหม แตเปนงานเดยวกบงานในหนาทความรบผดชอบของครททำาเปนปกต เปนงานเดยวกบงานประกนคณภาพในระดบบคคล และใชวงจร P-D-C-A ในการปฏบตงานได

6. การวจยปฏบตการในชนเรยนมหลกการและขนตอนดำาเนนงานเปนแบบเดยวกน ใชวงจร P-A-O-R หรอ P-D-C-A ซงตองทำาเปนวงจรตอเนองจนกวาจะสามารถตอบปญหาวจยได แตระยะเวลาและความหนกแนนทางวชาการมลกษณะแตกตางกนไดหลากหลาย นกวจยอาจทำาการวจยปฏบตการในชนเรยนโดยไมมการควบคม เกบขอมลจากการเฝาสงเกตงาย ๆ ใชเวลาสนไดรายงานวจย 1-5 หนา กได หรออาจออกแบบการวจยใหมการควบคมปจจยทไมเกยวของกบปญหาวจย จดกลมทดลองเปรยบเทยบกบกลมควบคม ดำาเนนการวจยเปนเดอน เขยนรายงานวจยเปนรอยหนากได และอาจเขยนรายงานแยกเปน 5 บท ตามแบบวทยานพนธกได

7. การวจยปฏบตการในชนเรยนมประวตความเปนมาเร มตนจากปยหาจยทเกดในชนเรยน แตนกวจยอาจขยายขอบเขตการทำางานออกไปนอกหองเรยน ไปถงชมชนได ตามปรชญาการศกษาในยคปฏร ปการศกษาทไมมก ำาแพงกนอาณาเขตหองเรยน เพราะกระบวนการเรยนรทดเกดขนตามสภาพธรรมชาต อนเปนหองเรยนธรรมชาต “อยางไร ไมใชการวจยปฏบตการในชนเรยน ”

1. การทครทำาแผนการสอน ลงมอสอน และบนทกผลการสอนแตละคาบ ไมใชการวจยปฏบตการในชนเรยน เปนเพยงจดตงตนทจะทำาการวจยปฏบตการในชนเรยนเทานน เพราะกจกรรมดงกลาวชวยใหครไดทราบวามปญหาอะไรทสามารถนำามาวจยได

27

2. การทครปฏบตงานและประสบปญหา แลวครแกปญหาได ยงมใชการวจยปฏบตการ จะเปนการวจยปฏบตการตอเมอครตงโจทยปญหาซงมเปาหมายทเปนการพฒนางานไวกอน แลวแสวงหาวธการทมระบบในการแกปญหา นำามาลองใช และศกษาสงเกตผลทเกดขนใหไดความรกอนทจะนำาไปใชปฏบตจรง

3. การวจยปฏบต การในช นเรยนมได หยดทการสรปและตความผลการทดสอบสมมตฐาน แตตองเลยไปถงการนำาผลการวจยไปใชประโยชนในการแกไขปรบปรงงานดวย

4. การวจยปฏบตการในช นเรยนมใชเปนการวจยกบกลมตวอยางผใหขอมล แตเปนการวจยกบผเกยวของกบงานของนกวจย ซงนกวจยปฏบตการในชนเรยนตองใหเกยรตในฐานะผมสวนรวมในการวจย มใชพยงแตผใหขอมล นนคอ ในกรณทเปนการวจยกบนกเรยน นกวจยตองรบผงความคดเหนของนกเรยนและนำามาใชประโยชนดวย

5. เปาหมายสดทายของการวจยปฏบตการในชนเรยน มใชการไดรายงานวจยไวนำาเสนอหรอขอเลอนตำาแหนงวชาการ รายงานวจยเปนเพยงเครองมอสำาหรบเผยแพรความรใหเพอนครไดเรยนร แตเปาหมายสดทายคอการพฒนาปรบปรงานโดยใชผลงานวจย

1.3 ขนตอนการวจยปฏบตการในชนเรยนMacIsaac (1996) สรปแนวคดของ Elliott ไววา การวจย

ปฏบตการมสาระสำาคญอยทการแสวงหาความรความจรงจากการปฏบตเพอเปาหมายในการปรบปรงการปฏบตงาน การดำาเนนงานวจยปฏบตการเปนกระบวนการทตองดำาเนนการซำากนเปนวงจรการวจย (research cycle) ตอเนองกนไป วงจรการวจยในแตละวงจรมการดำาเนนการรวม 4 ขนตอนดงน

28

ข นต อ นท 1 การ ตร วจ ต รา แ ล ะวา งแ ผนง านท ว ไป (Reconnaissance and General Plan) ขนตอนนเปนขนตอนทนกวจยรบรปญหา และสำารวจตรวจตราเพอทำาความเขาใจปญหาทเกดขนในการปฏบตงาน และวางแผนทจะใชยทธวธตาง ๆ ในการแกปญหา

ขนตอนท 2 การปฏบตการ (Action) ในขนตอนนนกวจยลงมอดำาเนนการตามแผนงานทกำาหนดไว โดยการใชยทธวธตาง ๆ ทนกวจยเชอวาจะแกปญหาไดในการดำาเนนงาน ขนตอนการปฏบตการนจดวาเปนหวใจสำาคญของการวจยปฏบตการ และชอของการวจยปฏบตการไดมาจากกจกรรมหลกในขนตอนนนนเอง

ขนตอนท 3 การตดตามกำากบผลการดำาเนนงานโดยการส ง เ ก ต (Monitoring the Implementation by Observation) ในขนตอนนนกวจยสงเกตและบนทกขอมลเกยวกบสภาพและผลการปฏบตงานระหวางการดำาเนนงานและหลงการดำาเนนงานตามแผนงานทกำาหนดไว การดำาเนนงานในขนตอนนตองใชวธการรวบรวมขอมลโดยการสงเกตอยางมระบบ ข นตอนท 4 การคดไตรตรอง และการทบทวนแกไข (Reflection and Revision) ในขนตอนนนกวจยนำาผลการดำาเนนงานทไดจากขนตอนทสามมาพจารณาไตรตรองหรอใชความคดสะทอน หากผลการปฏบตงานยงไมบรรลเปาหมาย นกวจยแสวงหาวธการหรอยทธวธใหมมาปรบปรงการปฏบตงาน และเร มดำาเนนงานตามวงจรการวจยในรอบใหม

ขนตอนทงสขนตอนของวงจรการวจยปฏบตการน ในปจจบนเปนทรจกกนดในชอ วงจรการวจย P–A–O–R หมายถง Plan – Action – Observation – Reflection and Revision นกวจยชอ Kemis (1988) ไดนำาเสนอวงจร P–A–O–R สำาหรบการวจยปฏบตการเปนวงจรการวจยตอเนองกนไปดง

29

แสดงในภาพท 1 ลกษณะการดำาเนนงานของวงจรการวจยปฏบตการจะเร มตนจากวงจรการวจยท 1 ซงประกอบดวยขนตอนหลก 4 ขนตอน คอ ขนการวางแผน (P) ขนปฏบตการ (A) ขนการสงเกต (O) และขนการคดไตรตรอง หรอการคดสะทอน (R) จากนนจะเร มเขาวงจรการวจยท 2 สบเนองตอกนไปจนกวาปญหาไดรบการแกไขปรบปรงใหดขนไดตามเปาหมายทนกวจยตองการ ตามภาพท 1 จะเหนไดวาการวจยปฏบตการประกอบดวยวงจรการวจย ภาพซายมอเปนวงจรการวจยตามแนวคดของ Eliott แสดงใหเหนกจกรรมการดำาเนนงานในแตละวงจรซงประกอบดวยขนตอนหลก 4 ขนตอน สวนภาพขวามอเปนวงจรการวจย P–A–O–R ตามแนวคดทเสนอโดย Kemis วงจรการวจยของ Eliott นนใหภาพท ชดเจนวากจกรรมการดำาเนนการตามวงจรการวจยแตละวงจรนนแตกตางกน กจกรรมขนการวางแผนงานในวงจรการวจยท 1 เปนแผนงานทวไปทมการปฏบตการตามแผนงาน แตในวงจรการวจยท 2 กจกรรมขนการวางแผนงานนนเปนแผนงานทมการปรบปรงแกไข และกจกรรมขนการปฏบตการเปนการดำาเนนงานตามยทธวธทแตกตางกนกบการปฏบตการในวงจรการวจยแรก

Freeman (1996) อธบายวา การรวจยปฏบตการมขนตอนการดำาเนนงานดงภาพท 2 รวม 6 ขนตอน เปนวงจรการวจย ไดแก ขนตอนแรก การตงขอสงสย (inquiry) เปนขนตอนการเรมสนใจและตงตนกระบวนการวจย ขนตอนทสอง การกำาหนดคำาถาม (question) เปนขนตอนของการทำาความเขาใจสงทเปนปญหา และจำากดขอบเขตของปญหาในรปคำาถามทสามารถทำาวจยได ขนตอนทสาม การรวบรวมขอมล (data collection) เปนขนตอนการรวบรวมขอมลสารสนเทศดวยวธการทมระบบเกยวกบคำาถามวจย ขนตอนทส การวเคราะหขอมล (data analysis) เปนขนตอนการแยกแยะจดระเบยบหรอจดหมวดหมขอมล และ

30

สงเคราะหสรปขอมล (disassembling and reassembling data) เพอตอบคำาถามวจย ขนตอนทหา การทำาความเขาใจ (understanding) ใหไดแงคดและมมมองใหม ทจะชวยแกปญหา และนำาไปใชประโยชนได และขนตอนสดทาย การพมพเผยแพร (publishing) ผลการวจยใหผเกยวของไดทราบและใชประโยชน

Reflect

Observe

--------------------------------------------------------------------------------CYCLE I---------------------------

Reflect

Observe

------------------------------------------------------------------------------CYCLE II----------------------------

ภาพท 1 วงจรแสดงขนตอนการวจยปฏบตการของ Elliott และ Kemis

31

Reconnai

General Action

Reconnai

Initial idea

Implement

Revision

Action

Monitorin

ImplemenMonitori

Reconnai Revision

Amende Plan

Action

Plan

Action

วงจรการวจยของ Freeman มลกษณะพเศษตรงทมจดตงตนของวงจรหลายจด หมายความวาครอาจเรมทำาการวจยไดเกอบทกขนตอน เชน ครอาจตงตนทขนการรวบรวมขอมลโดยกำาหนดใหนกเรยนทำาบนทกประจำาวน แลวนำาบนทกมาสงเคราะหวานกเรยนมการพฒนาในเรองใด อยางไร จะเรงรดการพฒนาอยางไร ครอาจตงตนทขนการวเคราะหขอมล โดยการนำาการบานของนกเรยนมาวเคราะหวานกเรยนทำาผดอยางไร และอะไรเปนสาเหตทำาใหนกเรยนทำาผด จากนนกวจยเพอแสวงหาแนวทางในการแกไขตอไป

DOING

ภาพท 2 วงจรการวจย และบทบาทของครนกวจย ของ Freeman

วงจรการวจยของ Freeman ยงมลกษณะพเศษตรงทกจกรรมในวงจรแสดงถงลกษณะบทบาทของครนกวจย 4 บทบาท คอ บทบาทในฐานะ นกปฏบต (activist) ทมบทบาทในการทำา (doing) ตามบทบาทนครนกวจยตองปฏบตเพอใหรในสงทยงไมร

32

QuestionUnderst

andingData collection

Data analysisPublishi

ng

Inquiry

VALUING

TELLING SEEI

NG

และตองปฏบตในสงทควรตองปฏบต นนคอครนกวจยตองทำาการสอน และขณะเดยวกนตองปฏบตการวจยเพอใหรจกนกเรยนเปนอยางดเพอทจะสอนใหไดผลดดวย บทบาททสอง คอบทบาทในฐานะ นกมานษยวทยา (anthropologist) ทมบทบาทในการเฝาด (seeing) บทบาทนครนกวจยตองสงเกตและทำาความเขาใจปรากฎการณ/พฤตกรรม/ความคดเหนทงทสงเกตไดโดยตรงและทไมอาจสงเกตไดโดยตรงดวย นอกจากนยงตองตระหนกถงสงทตนสงเกตได และสงทผอนสงเกตได ซงมลกษณะทแตกตางกนเพอเรยนรจากกนและกน บทบาททสาม คอบทบาทในฐานะ นกเลาเรอง (storyteller) ทมบทบาทในการบอกเลา (telling) เพอใหองคความรทครนกวจยไดเรยนรเผยแพรไปสบคคลทเกยวของอนจะชวยทำาใหเกดการเรยนรในวงกวาง Freeman กลาววาหนาทของคร คอการปฏบต แตหนาทของนกวจยคอ การบอกเลาผลการวจยดวย ตามหลกการวจยปฏบตการของคร ครนกวจยตองมบทบาทในฐานะนกเลาเรองดวย และสงทบอกเลามใชองคความรเชงวชาการอยางเดยว แตรวมถงองคความรทเกดจากความรความเขาใจในการสอนและการวจยทไดปฏบตจรงดวย บทบาททส คอ บทบาทในฐานะ นกทฤษฎ (theoretician) ทมบทบาทในการกำาหนดคณคา (valuing) ของผลการสอนและการวจยทจะเปนประโยชนตอชมชนและสงคมโดยสวนรวม

วงจรการวจยปฏบตการทกลาวมานมหลกการและขนตอนคลายคลงกน เปาหมายของการวจยปฏบตการเนนความสำาคญของการปรบปรงและพฒนางานใหดขน วงจรการวจยปฏบตการจงมลกษณะเหมอนกบวงจรคณภาพ P-D-C-A (Plan-Do-Check-Act) ของ Demming และครอาจดำาเนนการวจยปฏบตการในชนเรยนตามวงจร P-D-C-A เปนงานเดยวกบการพฒนาการเรยนการสอน หรอการประกนคณภาพได กลาวโดยสรปการวจย

33

ปฏบตการในชนเรยนเปนเพยงเครองมอหรอกลไกทชวยใหครสามารถปฏบตหนาทในความรบผดชอบใหมคณภาพดยงขน โดยมการประกนคณภาพทกขนตอนการดำาเนนงาน

การวจยปฏบตการทใชอยในวงการศกษาของประเทศตาง ๆ แมวาจะมขนตอนการดำาเนนงานเปนแบบเดยวกน แตความหนกแนนในการดำาเนนงานแตละขนตอนมความแตกตางกน จงทำาใหงานวจยปฏบตการในชนเรยนมลกษณะแตกตางกน แบงไดเปนหลายประเภท Freeman (1998) แบงประเภทของการวจยปฏบตการออกเปน 4 ประเภท ตามแนวคดของนกวจยการศกษา ชอ Leo van Lier ซงเสนอหลกการวจยเมอป 1988 วา โดยทวไปการวจยการศกษาประกอบดวยหลกการพนฐาน 2 หลกการ คอ หลกการจดระเบยบ (organization) ซงแสดงถงระดบความเขมของการจดควบคมผมสวนรวมในการวจย และหลกการปรบเปลยนหรอการแทรกแซง (intervention) ซงแสดงถงระดบการแทรกแซงการสอนดวยกระบวนการวจย เมอนำาหลกการทงสองขอแทนดวยแกน 2 แกนตงฉากกนดงภาพท 3 ทำาใหเกดแผนแบบการวจยของคร (teacher research) 4 รปแบบ ซงแตละรปแบบนกวจยมบทบาทตางกน รปแบบทง 4 รปแบบนมไดมรปแบบใดดเดนกวาแบบใด เพราะแตละรปแบบมประโยชนในสภาพการณทตางกน ลกษณะของแผนแบบการวจยของครทง 4 รปแบบ แสดงดวยตวอยางงานวจย ดงนแผนแบบการวจยท 1 แบบมการควบคม (Controlling)

คร Maya แบงนกเรยนในหองเรยนเปน 2 กลม โดยพยายามแบงใหนกเรยนทงสองกลมมลกษณะคลายกนในดานความสามารถ และสดสวนของนกเรยนชาย/หญง คร Maya สงเดกนกเรยนกลมหนงไปเรยนชวโมงศลปะ และสอนนกเรยนอกกลมหนงเรองทศทาง ในวนตอมาคร Maya ใหงานนกเรยนทงสองกลมทำางานเกยวกบแผนทและการระบทศทาง โดยมวตถประสงคจะตดตามดวาผลการ

34

ทำางานของนกเรยนทงสองกลมตางกนอยางไร นกเรยนกลมทไดรบการเรยนเรองทศทางไดนำาความรมาใชหรอไม และบนทกผลการวจยโดยการบนทกวดทศน แผนการวจยนมการจดระเบยบควบคมผมสวนรวมการวจยโดยการจดใหมกลมควบคมเปนกลมเปรยบเทยบ และมการแทรกแซงโดยการสอนเพมพเศษ ลกษณะแผนแบบการวจยน คอ แผนแบบการวจยเชงทดลอง (experiment design) หรอแผนแบบการวจยกงทดลอง (quasi-experimental design)

ระดบการการจดระเบยบ (ควบคม)

แบบการวด (measuring) แบบมการควบคม (controlling)

งานวจยของคร Vera งานวจยของคร Maya- มการควบคม - มการจดกลมควบคม,

กลมทดลอง- ไมมการแทรกแซง - มการสอนเพมเตม

ระดบการแทรกแซง

แบบการเฝาด (watching) แบบการถามและทำา (asking/doing)

งานวจยของคร Joan งานวจยของคร Betty - ไมมการควบคม - ไมมการควบคม - ไมมการแทรกแซง - มการสอนเพมเตม

ภาพท 3 แผนแบบการวจยของ van Lier

35

แผนแบบการวจยท 2 แบบมการถามและทำา (Asking and Doing)

คร Betty สนใจศกษาวานกเรยนการศกษาผใหญระดบตนในชนเรยนของเธอ จะเขาใจคำาสงในการทำากจกรรมหรอไม และชอบการใชรปแบบคำาสงของครแบบใดใน 3 แบบ คอแบบการสงดวยวาจา แบบการสงดวยวาจาและใหผเรยนทวนคำาสง และแบบการเขยนคำาสงบนกระดานดำา คร Betty สอนโดยใชคำาสงแตละแบบเปนเวลาหนงสปดาห ตอนวนสดทายของสปดาห คร Betty สอบถามผเรยนวาชอบการใชคำาสงแบบนน ๆ หรอไม และใหผเรยนประมาณคาวาชอบการใชคำาสงแตละแบบมากนอยเทาไร โดยใชมาตรประมาณคา (rating scale) 3 ระดบ ชอบมากทสด ชอบ และไมชอบ แผนแบบการวจยนไมมการจดระเบยบหรอการควบคม แตมการแทรกแซงการสอนโดยการใชแบบของคำาสงทแตกตางกน ลกษณะแผนแบบการวจยน คอ แผนแบบการวจยปฏบตการ (action research) หรอ แผนแบบการวจยแบบรวมพลง (collaborative research)

แผนแบบการวจยท 3 แบบการวด (Measuring) คร Vera มนกศกษาผใหญทมภมหลงแตกตางกน ในชวโมง

สอนภาษาองกฤษเปนภาษาทสองซงมการสนทนา นกศกษาบางคนรวมกนสนทนา แตหลายคนไมคอยเขารวมการสนทนา คร Vera สงเกตเหนวาระดบการเขารวมกจกรรมของนกศกษาขนอยกบหวเรองการสนทนา และตวผนำาการสนทนา เพอกระตนใหนกศกษาทกคนเขารวมกจกรรมมากขน คร Vera จงทำาการสำารวจความคดเหนของนกศกษา โดยใหระบภมหลงของนกศกษาแตละคนวาอายเทาไร เรยนภาษาองกฤษมานานเทาไร ความสนใจในหวขอการสนทนามอยในเรองใดบาง และใหนกศกษาระบชอนกศกษาทตนอยากใหเปนผนำาการสนทนามา 3 ชอ ขอมลทไดชวยใหคร Vera จดกจกรรมการ

36

สนทนาในชนเรยนไดดขน โดยนกศกษาทกคนมสวนรวมในกจกรรม แผนแบบการวจยนมการจดระเบยบกำาหนดชดเจนโดยการสอบถามขอมลดวยวธการสำารวจ แตไมมการสอนแทรกแซงเปนพเศษ ลกษณะแผนแบบการวจยน คอ แผนแบบการวจยเชงสำารวจ (survey research)

แผนแบบการวจยท 4 แบบการเฝาด (Watching)

คร Joan ทำาบนทกเหตการณประจำาวน (journal) เกยวกบการสอนนกเรยนชน ป. 1 ทเรมเรยนอาน-เขยน โดยบนทกเหตการณทกวน ตงแตตอนเชาอนเปนชวงเวลาทนกเรยนใชเวลาโดยอสระ ตอมาในชวโมงดนตร คร Joan มเวลา 20 นาท ทจะตรวจดความกาวหนาของนกเรยนแตละคน และไดพบวานกเรยนแตละคนมความกาวหนาในการเรยนแตกตางกน คร Joan คดอยางไตรตรอง และบนทกความคดสะทอน (reflective memo) โดยการตงคำาถามเปนแนวทางในการบนทกดงน ฉนกำาลงศกษากระบวนการ“เรยนรของนกเรยนอยางไร ศกษาตามมมมองของครเพอจะหาวธการชวยเหลอสงเสรมใหนกเรยนเรยนรดขน หรอศกษาตามมมมองของนกวจย เพอจะเกบขอมลและทำาความเขาใจกระบวนการเรยนรของนกเรยน ?” คร Joan บนทกความคดสะทอนแยกเปนสองคอลมน คอลมนความคดในฐานะคร และคอลมนความคดในฐานะนกวจย เมอเวลาผานไป 2 สปดาห คร Joan ตดสนใจเฝาสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนเพยง 2 คน ทมลกษณะแตกตางกนมาก และเมอบนทกเหตการณประจำาวนและบนทกความคดสะทอนได 2 - 3 สปดาห คร Joan จะนำาบนทกมาศกษาทบทวน และเขยนรายงานการวเคราะหเปรยบเทยบวธการเรยนรของนกเรยนทง 2 คน แผนแบบการวจยนไมมการควบคม และไมมการแทรกแซงแตอยางใด ลกษณะแผนแบบการวจยนคอ แผนแบบการวจยรายกรณ

37

(case study research) หรอ แผนแบบการวจยธรรมชาต (naturalistic research)

แผนแบบการวจยของครทง 4 แบบ ตามแนวคดของ Freeman ทนำาเสนอขางตนนลวนเปนการวจยปฏบตการทงสน การแยกประเภทของแผนแบบการวจยปฏบตการออกเปน 4 แบบนมใชเปนการแยกประเภทขาดจากกน ตามความเปนจรงลกษณะแผนแบบการวจยปฏบตการยงแตกตางกนตามระดบการควบคม และระดบการแทรกแซงไดมากนอยแตกตางกน ดงนนการวจยปฏบตการอาจมแผนแบบการวจยเชงทดลอง หรอแผนแบบการวจยเชงสำารวจ อกหลายแบบทมระดบการควบคมและการวดแตกตางกนไดอกหลายแบบ

นอกจากนยงมการแยกประเภทงานวจยปฏบตการตามเกณฑภาระหนาทความรบผดชอบของคร ตามแนวคดของ Miller (2000) Freeman (1998) Bennett, Foreman – Peck and Higgins (1996) Stringer (1996) Robinson (1994) ผเขยนนำามาสรปแยกประเภทการวจยปฏบตการไดเปน 4 ประเภท ดงน1. การวจยปฏบตการในชนเรยน (Classroom Action Research = CAR)

การวจยนเปนการวจยปฏบตการทำาโดยครผสอนเพอแสวงหาวธแกไขปญหาและพฒนาการปฏบตงานใหดขน เพอนำาผลการวจยไปใชแกปญหา และพฒนาการเรยนการสอนในชนเรยนโดยตรง2. การวจยปฏบตการแบบรวมพลง (Collaborative Action Research)

การวจยนเปนการวจยปฏบตการทดำาเนนงานโดยครหลายคนรวมกนทำาวจยเพอปรบปรงเปลยนแปลงชนเรยนหลาย ๆ ชน หรอแผนกวชา หรอภาควชา ทมงานนกวจยมกเปนการรวมตวกนของครผมความสามารถ ความชำานาญเฉพาะดานแตกตางกน มารวมมอกน

38

ทำางานวจยโดยมจดมงหมายรวมกน การรวมมอรวมพลงทำางานจะทำาใหครเกดการเรยนรแบบลมลก (deep learning) จากกนและกนไดมากกวาการทำาวจยคนเดยว (Bennet, Foreman – Peck and Higgins , 1996) 3. การวจยปฏบตการระดบโรงเรยน (Schoolwide Action Research) การวจยนเปนการวจยปฏบตการทดำาเนนงานโดยผบรหารโรงเรยนและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยน อาจรวมหนวยงานนอกโรงเรยนดวย โดยมเปาหมายทจะพฒนาโรงเรยน และสภาพแวดลอมของโรงเรยน4. การวจยปฏบตการองชมชน (Community-Based Action Research)

การวจยนเปนการวจยปฏบตการตามแนวคดของ Stringer (1996) ซงมความชอวาโรงเรยนและชมชนมความสมพนธกนแยกกนไมออก และครมหนาททจะตองสรางความสมพนธแบบสองทางระหวางโรงเรยนและชมชน ดงนนการทำาการวจยปฏบตการโดยอาศยความรวมมอและรวมพลงจากชมชน จงเปนวถทางทจะสามารถระดมทรพยากรจากทกแหลงในการพฒนาการศกษาและการพฒนาชมชนไปพรอมกนไดอยางมประสทธภาพ

ขอบขายภาระหนาทของครเกยวกบการวจยปฏบตการ เมอพจารณาตามประเภทของการวจยปฏบตการ ทง 4 ประเภทน สะทอนใหเหนถงขอบเขตการวจยและภาระหนาทของครจากระดบจลภาคไปสระดบมหภาคเหมอนละลอกคลน ดงแสดงในภาพท 4 ครทเปนนกวจยทเรมตนทำาการวจยปฏบตการควรจะเรมตนจาการวจยปฏบตการในชนเรยนกอน เมอมประสบการณในการวจยมากขน จงขยายขอบเขตการวจยกวางขนจนถงขนการวจยปฏบตการองชมชน นอกจากนครแตละคนททำาการวจยปฏบตการในชนเรยนอาจปรกษาหารอ วเคราะหเปรยบเทยบผลงานแตละคน และสงเคราะหสรปเปน

39

รายงานการสงเคราะหงานวจย หรอรวมกนเปนทมทำาการวจยปฏบตการแบบรวมพลง (collaborative action research) หรออาจขยายขอบเขตการทำาวจยลงสระดบนกเรยน โดยจดใหมการเรยนการสอนใหเกดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน (research-based learning) ได

การวจยปฏบตการองชมชน

การวจยปฏบตการระดบโรงเรยน

การวจยปฏบตการแบบรวมพลง

การวจยปฏบตการในชนเรยน

ภาพท 4 ประเภทของการวจยปฏบตการ

ตอนท 2 การสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยนธรรมชาตของศาสตรเปนตวกำาหนดใหตองมการสะสมขอความ

รจากการวจยในอดต และมการเชอมโยงความรในอดตกบความรใหมทไดจากการวจย ขอกำาหนดดงกลาวทำาใหนกวจยตองสงเคราะหหรอปรทศนงานวจย การวจยเพอสรางองคความรใหมสวนใหญจงเปนการวจยทตองใชองคความรในอดตเปนฐาน โดยนกวจยตองสามารถบงบอกไดวาการวจยททำาใหมจะมสวนสรางเสรมองคความร ทมอยเดมไดอยางไร การสงเคราะหงานวจยในอดตนอกจากจะชวยใหนกวจยไดมฐานองคความรในอดตและไมทำางานวจยซำาซอนกบงานท

40

มผทำาไวแลว ยงชวยใหนกวจยไดบทเรยนเกยวกบวธวทยาการวจยทนกวจยในอดตไดทำาไว และสามารถแกไขปรบปรงขอบกพรองทำาใหไดวธวทยาการวจยทดขนกวาเดมมาก ดวยเหตนการสงเคราะหงานวจยจงเปนงานสำาคญทนกวจยทกคนตองทำา

2.1 ความหมายของการสงเคราะหงานวจยก า ร ส ง เ ค ร า ะ ห ง า น ว จ ย (research synthesis or

research integration) หมายถ ง การวจยท เป นการศ กษารายงานวจยจำานวนมากทศกษาปญหาวจยเดยวกน เพอสรปผลการวจย และสรปความคลายคลงและความแตกตางระหวางงานวจยแตละเรอง รวมทงการอธบายถงสาเหตทมาของความแตกตางเหลานน ใหไดองคความรทจะสามารถนำาไปใชเปนประโยชนอยางกวางข ว า ง (Hunter, Schmidt แ ล ะ Jackson, 1982; Glass, McGaw และ Smith, 1981; นงลกษณ วรชชย, 2542)

Glass (1976) ได แยกความแตกตางใหเหนชดวา การวเคราะหปฐมมาน (primary analysis) เปนการวเคราะหขอมลแ ห ล ง ป ฐ ม ภ ม แ ล ะ ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ท ต ย ม า น (secondary analysis) เปนการวเคราะหขอมลแหลงทตยภม และไดบญญตศพทคำาวา meta-analysis of research หรอ การสงเคราะห งานวจยดวยการวเคราะหอภมาน และอธบายวา เปนการวจยเพอสรปสาระจากงานวจยโดยใชงานวจยเปนขอมลในการวเคราะห จงเปนการวเคราะหทเหนอกวาและลกซงกวาการวเคราะหในงานวจยทวไป

Hunter, Schmidt แ ล ะ Jackson (1982) Glass, McGaw และ Smith (1981) ไดใหความหมายการสงเคราะหงานวจยด วยการวเคราะหอภ มานวา เป นการวจยเชงปรมาณเพอสงเคราะหงานวจยจำานวนมากทศกษาปญหาวจยเดยวกน โดยใชวธการทางสถตเพอสงเคราะหใหไดขอสรปทมความกวางขวางลมลก

41

กวาผลงานวจยแตละเรอง ขอมลสำาคญสำาหรบการวเคราะหอภมาน คอ ดชนมาตรฐาน ไดแก ดชนขนาดอทธพล (effect size) และดชนสมประสทธสหสมพนธ และขอมลคณลกษณะงานวจย หนวยการวเคราะห คองานวจยและ/หรอชดการทดสอบสมมตฐาน จดมงหมายในการวเคราะหแยกไดเปน 2 ประการ ประการแรก คอ การสงเคราะหใหไดขอสรปเกยวกบดชนมาตรฐาน ประการทสอง คอ การวเคราะหเพอตรวจสอบความสมพนธเชงสาเหตระหวางดชนมาตรฐานกบตวแปรปรบ (moderator variables) ซ งได แกตวแปรคณลกษณะงานวจย

2.2 ประวตความเปนมาและลกษณะของการสงเคราะหงานวจยGlass, McGaw แ ล ะ Smith (1981) Hunter,

Schmidt และ Jackson (1982) Hedges และ Olkin (1985) Kulik และ Kulik (1989) อธบายไววาการสงเคราะหงานวจยแบบดงเดมทใชกนมาในอดตและยงใชอยในปจจบน คอ การสงเคราะหงานวจยแบบพรรณนา (narrative method) เปนการอานและสรปสาระตามความเขาใจของนกสงเคราะหงานวจย มจดออนตรงทเปนวธการทไมมระบบ มความเปนอตนยสง ใหผลการสงเคราะหทขาดความชดเจน ไมสามารถทำาซำาโดยใหผลเหมอนเดมได และและใชไดดสำาหรบการสงเคราะหงานวจยทมจำานวนไมมากนก

จากจดออนของการสงเคระหงานวจยแบบเดมทำาใหนกวจยพยายามพฒนาวธการสงเคราะหงานวจยใหเปนระบบมากขน ไดแกการนำาวธการทางสถตไปใชในการวเคราะหขอมลเพอสงเคราะหผลงานวจย วธการสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณระยะแรก ไดแก วธนบคะแนนเสยง (vote-counting method) วธการประมาณคาขนาดอทธพล (effect size estimation) และวธรวมคาความนา

42

จะเปน (probability acuumulation) การสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณในระยะแรกใหความสำาคญกบผลการทดสอบสมมตฐาน จากนนจงพยายามแกจดออนของผลการทดสอบสมมตฐานดวยการนำาระดบนยสำาคญทางสถต หรอคาความนาจะเปนมาใชในการสงเคราะห ในระยะหลงนกวจยตระหนกวาขอคนพบสำาคญของงานวจย คอขนาดอทธพล (effect size) อนเปนคาสถตทเปนดชนมาตรฐานซงมสารสนเทศเกยวกบผลการวจยทสมบรณ จงไดพฒนาวธการสงเคราะหงานวจยโดยการรวมคาขนาดอทธพลไดเปนวธการอนเปนตนกำาเนดของการวเคราะหอภมาน (meta analysis) ซงเปนวธการทใชกนมากในปจจบน Noblit และ Hare (1988) ไดนำาแนวคดการวเคราะหอภมานไปสงเคราะหงานวจยชตพนธวรรณา และเรยกชอการวจยประเภทนวา การวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน (meta-ethnography research) จดวาเปนนวตกรรมทางการวจยเชงคณภาพแบบหนง ทมการประยกตหลกการวเคราะหอภมานใหเปนประโยชนในการวจยชาตพนธวรรณนา (ethnographic research or ethnography)

ประเดนทตองพจารณาจากความหมายของการสงเคราะหงานวจยดวยการวเคราะหอภมานเพอใหเกดความเขาใจอยางแจมชดมอย 4 ประเดน ประเดนแรก งานวจยทจะสงเคราะหตองศกษาปญหาเดยวกน ประเดนทสอง ขอมลสำาหรบการวเคราะหอภมานคองานวจย ประเดนทสาม หนวยการวเคราะหคองานวจย และประเดนทส คอลกษณะเฉพาะของผลการวเคราะหอภมาน ดงน

ประเดนท 1 งานวจยทนำามาสงเคราะหตองเปนงานวจยทศกษาปญหาเดยวกน

ประเดนเร อง งานวจยตองศกษาปญหาเดยวกน เปน“ ”ประเดนทคอนขางสำาคญ เพราะถาไมสามารถทำาความเขาใจประเดนน

43

ไดถกตองจะมปญหาในการคดเลอกงานวจยทนำามาสงเคราะห ตามความหมายของประเดนนงานวจยทนำามาสงเคราะหตองมปญหาวจยตรงกน แตงานวจยอาจจะใชแบบแผนการวจยตางกน เครองมอวดตางกน กลมตวอยางตางกน วธการวเคราะหตางกนกได ค ำาวา ปญหาวจยตรงกน ในทนจงขนอยกบการนยามและการกำาหนด“ ”ขอบเขตของการวจย หากนกวจยกำาหนดนยามตวแปรใหมขอบเขตและลกษณะเฉพาะเจาะจงจะมงานวจยทจะนำามาสงเคราะหเปนจำานวนไมมากนก เพราะการใหคำานยามตวแปรทมขอบเขตแคบมาก จะไดงานวจยมาศกษาจำานวนนอย และการสรปผลจะไมคอยกวางขวาง แตถานกวจยใหคำานยามหลวม ๆ มขอบเขตกวางขวางมากเกนไป จะไดงานวจยมาสงเคราะหเปนจำานวนมากและผลการวจยมความหลากหลาย มตวแปรปรบจำานวนมาก และทำาใหการวเคราะหมความซบซอนมากขนดวย

ประเดนทสอง ขอมลสำาหรบการสงเคราะหงานวจยประเดนทตองทำาความเขาใจอกประเดนหนง คอ งานวจยเปน

ขอมลสำาหรบการสงเคราะหงานวจยดวยการวเคราะหอภมาน ขอมลในท น ประกอบดวย ผลการวจยจากงานวจยแตละเร อง และคณลกษณะงานวจย เนองจากงานวจยแตละเรองศกษาตวแปรตางกน หรอแมจะศกษาตวแปรเหมอนกนแตกอาจใชเครองมอวดตางกน ดงนนผลการวจยจากงานวจยแตละเร องจงไมอยในสเกลเดยวกน จำาเปนตองทำาใหอยในรปดชนมาตรฐาน (standard indices)

เนองจากในการวจยไมวาจะเปนการวจยเชงทดลอง หรอเชงสหสมพนธ ถามจดมงหมายของการวจยทมงศกษาความสมพนธหรอความเกยวของกนระหวางตวแปร ผลการวจยทสำาคญคอขนาดความสมพนธระหวางตวแปร ดงนนดชนมาตรฐานทสรางขนจงมงบอกคาขนาดความสมพนธด งกลาว ด ชน มาตรฐานทใชก นอยในการ

44

สงเคราะหงานวจยเชงปรมาณมหลายแบบ แตดชนทนยมใชกนในการวเคราะหอภมานตงแตตนมาจนถงปจจบนน มเพยงสองชนด คอ ขนาดอทธพล (effect size) และคาสมประสทธสหสมพนธ

Glass, McGaw แ ล ะ Smith (1981) เ ส น อ ส ต ร ก า รประมาณคาขนาดอทธพล และคาสมประสทธสหสมพนธจากงานวจยแตละเร อง โดยนำาเสนอวธการประมาณคาโดยการคำานวณโดยตรงจากคาสถตทไดจากกลมตวอยาง ค าขนาดอ ทธพลมค า เท าก บอตราสวนระหวางผลตางของคาเฉลยกลมทดลองและกลมควบคม กบสวนเบยงเบนมาตรฐาน ดงสมการ

d = [yE -y C ] / SYเมอ yE , yC = คาเฉลยกลมทดลอง และกลมควบคม

S = สวนเบยงเบนมาตรฐานในกรณทคาขนาดอทธพลมคาเทากบ 0.58 หมายความวาคา

เฉลยกลมทดลองสงกวากลมควบคม เปน 0.58 เทาของสวนเบยงเบนมาตรฐาน ถามขอตกลงเบองตนวาโคงการแจกแจงความถของคะแนนเปนโคงปกต คาขนาดอทธพลซงมคาเทากบ 0.58 กคอคาคะแนนมาตรฐาน (z) ทมคาเทากบ 0.58 เมอเปดตารางพนทภายใตโคงปกตจะไดพนทจากซายสดมาถงตำาแหนงคาเฉลยกลมทดลองมคาเทากบ 0.7190 หมายความวาคะแนนเฉลยกลมทดลองสงเทยบเทาตำาแหนงเปอรเซนตไตลท 71.9 หรอ 72 เมอปดเศษทศนยม

คาดชนมาตรฐานอกตวหนง คอ สมประสทธสหสมพนธ นนไมคอยมปญหายงยากในการคำานวณและการตความ เพราะนกวจยสวนใหญรจกคาสถตตวนเปนอยางด

ส ำาห ร บข อ ม ล ในกา รว เครา ะห อ ภ ม า นอ กส ว นห น ง ค อ คณลกษณะงานวจย นอกจากนกวจยทท ำาการวเคราะหอภมานจะรวบรวมขอมลเกยวกบผลการวจยในรปดชนมาตรฐานแลว ยงตองเกบรวบรวมขอมลเกยวกบคณลกษณะงานวจยดวย ตวอยางของ

45

ตวแปรคณลกษณะงานวจยทใชอยในการวเคราะหอภมานแบงเปน 3 กลม ดงน

กลมทหนง ตวแปรเกยวกบลกษณะการพมพ ไดแก ปทพมพ จำานวนหนา คณภาพการพมพ หนวยงานตนสงกดและประวตของผวจย

กลมทสอง ตวแปรเกยวกบเนอหาสาระ (Substance) ไดแก ประเภททฤษฎทใช การตงสมมตฐานวจย ลกษณะกรอบความคดในการวจย ความลกซงของปญหาวจย จำานวนเอกสารอางอง จำานวนเอกสารอางองเฉพาะสวนทเป นงานวจยทท นสมย ประเภทของตวแปรตน ประเภทของตวแปรตาม ประเภทของกลมตวอยาง จำานวนตวแปรตน จำานวนตวแปรตาม

กลมทสาม ตวแปรเกยวกบวธวทยาการวจย (Research Methodology) ไดแก ประเภทและขนาดกลมตวอยาง ประเภทและความเทยงของเคร องมอวจย ลกษณะแบบแผนการวจย วธการเลอกกลมตวอยาง วธการควบคมตวแปรแทรกซอน ระยะเวลาการทดลอง ลกษณะผทำาการทดลอง ประเภทสถตวเคราะหทใช การตรวจสอบขอตกลงเบองตน

ประเดนทสาม หนวยการวเคราะหหนวยการวเคราะห (unit of analysis) สำาหรบการวเคราะห

อภมาน มลกษณะแตกตางจากหนวยการวเคราะหในงานวจย ในการวจยโดยทวไปทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร หนวยการวเคราะห คอ หนวยตวอยางแตละคนทใหขอมลสำาหรบการวจย งานวจยบางเรองอาจมหนวยการวเคราะหเปนระดบองคกร งานวจยบางเรองอาจมหนวยการวเคราะหมทงระดบนกเรยน ระดบชนเรยน และระดบโรงเรยน แตหนวยการวเคราะหสำาหรบการสงเคราะหงานวจยคอรายงานวจยแตละเรอง

46

ประเดนท 4 ลกษณะเฉพาะของผลการสงเคราะหงานวจยผลการสงเคราะหงานวจยมขอบขายองคความรกวางขวางลก

ซงมากกวาองคความรทไดจากงานวจยแตละเร องทนำามาสงเคราะห เพราะผลการสงเคราะหใหองคความรทมขอบเขตกวางขวางกวางานวจยแตละเร อง และยงใหผลการเปรยบเทยบความคลายคลงและความแตกตางระหวางงานวจยแตละเร อง ทำาใหทราบวามปจจยหรอเงอนไขใดททำาใหไดผลการวจยแตกตางกน

2.3 ขนตอนการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน

การสงเคราะหหรอการปรทศนงานวจย เปนกระบวนการวจยมขนตอนและวธการดำาเนนงานเชนเดยวกบการวจยทวไป ประกอบดวย 1) การกำาหนดจดมงหมายของการปรทศนหรอกำาหนดปญหาวจย 2) การกำาหนดลกษณะ ประเภท และแหลงงานวจยทตองการสงเคราะห 3) การศกษาเอกรายงานวจยอยางพนจพเคราะห และการรวบรวมขอมล 4) การวเคราะหขอมล 5) การสงเคราะหผลการศกษา และการเสนอรายงานการปรทศน

การสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยนอาจดำาเนนการตามขนตอน P-A-O-R หรอ ขนตอน P-D-C-A ในการวจยปฏบตการในชนเรยนกได กลาวคอ ในขนวางแผน (P) เปนขนตอนทมการกำาหนดวาจะสงเคราะหงานวจยปฏบตการในเร องใด หรอประเดนใด และวางแผนการดำาเนนการสงเคราะห ในขนปฏบตการ (D หรอ A) เปนการลงมอดำาเนนการสงเคราะหตามแผนทกำาหนดไว ในขนตรวจสอบ (C) เปนการตรวจสอบวาผลการสงเคราะหไดผลตามเปาหมายทกำาหนดไวหรอไม อยางไร และในขนปฏบตการเพอปรบปรงหรอพฒนา (A หรอ R) เปนการนำาผลการวงเคราะหงานวจยปฏบตการ

47

ไปเผยแพรหรอใชประโยชนในการปฏบต หรอใชเปนฐานในการสงเคราะหครงตอไปได

ขนตอนทสำาคญในการสงเคราะหงานวจยปฏบตการ คอขนการดำาเนนการสงเคราะห ไดแก การศกษารายงานวจย การบนทกขอมล และการสรปสงเคราะห ในการศกษารายงานวจยอาจดำาเนนการตามขนตอนการวจยของ Freeman (1998) ในการดำาเนนการวจยปฏบตการองกรอบความคดในการอานรายงานการวจย การศกษาและการใชประโยชนจากผลงานวจยของนกวจยอน ๆ ซงม 7 ขนตอน ได แก ข นตอน what-why-where-who-how-when และ so what ดงรายละเอยดแตละขนตอนดงตอไปน

ขนตอนท 1อะไร (what)? การระบเปาหมายของงานวจย ปญหาวจย

ขนตอนท 2ทำาไม (why)? การระบเหตผล ความจำาเปน และความสำาคญของงานวจย ขนตอนท 3ทไหน (where)? การระบสถานท หรอ พนททใชในงานวจย ขนตอนท 4ใคร (who)? การระบ ต วผ ม ส วนร วม และ บทบาทในงานวจย ขนตอนท 5อยางไร (how)? การระบวธการรวบรวม วเคราะห และผลงานวจย ขนตอนท 6เมอไร (when)? การระบ ช วง เ วลา หร อกำาหนดการในการดำาเนนงานวจย ขนตอนท 7แลวทำาอะไร (so what)? การระบงาน (action) ททำาตอเนองเพอพฒนางาน

สำาหรบการบนทกขอมลหรอสาระทไดจากงานวจยปฏบตการแตละเร องทำาได เป นสองแบบ แบบแรก ส ำาหรบกรณทเป นการสงเคราะหงานวจยจำานวนไมมากนก อาจทำาเปนตารางสรปงาย ๆ

48

เพ อสงเคราะหโดยนกวจย แบบทสอง ส ำาหรบกรณท เป นการสงเคราะหงานวจยจำานวน 20-30 เร อง ซ งการทำาตารางสรปไมสะดวก นกวจยอาจบนทกขอมลลงการด เร องละ 5-10 การด ตามประเดนทจะสงเคราะห เมอนำาการณดแตละใบทบนทกสาระจากงานวจยทกเรองมาสงเคราะหจะทำาไดสะดวกกวาการใชตาราง แบบทสามสำาหรบกรณทเปนการสงเคราะหงานวจยจำานวนมากเปนรอยเร อง และนกวจยมความรในการใชสถตวเคราะห อาจทำาแบบลงรหสขอมลเพอบนทกขอมลสรางไฟลขอมลในคอมพวเตอร แลวใชสถตวเคราะหในการสงเคราะหงานวจยตอไป ในทนขอเสนอตารางสรปสาระจากงานวจยเปนตวอยางดงน

2.4 ตวอยางรายงานการสงเคราะหงานวจยปฏบตการในชนเรยน

ตวอยางทเสนอตอไปนเปนตวอยางรายงานการสงเคราะหงานวจยทผเขยนทำาขนจากรายงานการวจยปฏบตการในชนเรยน ซงเรยบเรยงจากรายงานวจยในชนเรยนของโรงเรยน ในโครงการโรงเรยนปฏรปการเรยนรเพอพฒนาคณภาพผเรยน ของสำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2544)

49

บทสรปสำาหรบผบรหารการสงเคราะหงานวจยเพอพฒนาการแกปญหาพฤตกรรมเบยง

เบนและปญหาการเรยนความเปนมาและความสำาคญของปญหาวจย

ในชวงภาคเรยนทผานมา นกเรยนในหองเรยนของฉนมปญหาเร องพฤตกรรมเบยงเบนหลายคนและหลายแบบ นกเรยนทเรยนออนหลายคนมปญหาทางการเรยนเลขและภาษาไทย ฉนไดใชวธการแกปญหาและสามารถแกปญหาไดผลด และไดเขยนเปนรายงานวจยในชนเรยนไวทกครงทแกหรอลดปญหาได ในตอนปดภาคเรยนฉนนำางานวจยในชนเรยนมาอานทบทวนและตงคำาถามวาในการแกปญหาแตละครง ฉนไดใชวธการอะไร ประสบความสำาเรจตางกนหรอไมขอมลสำาหรบการวจย

ขอมลสำาหรบการสงเคราะหงานวจยคร งนเปนรายงานวจยในชนเรยนของฉนรวม 8 เร องในจำานวนน เปนงานวจยแกปญหาพฤตกรรมเบยงเบน 5 เร อง คอ นกเรยนชอบแกลงเพอนเวลาเรยน ทำาไมคยเสยงดง วธการแกนสยการสงการบานไมตรงตามกำาหนดเวลา เพอนชวยเพอนเปลยนนสยเอาเปรยบเพอน และงานวจยเพอลดการพดปดของนกเรยน รายงานวจยอก 3 เรองเปนการแกปญหาดานการเรยนของนกเรยน คอ การออกเสยง ร และ ล ไมชดเจน/ไม

50

ความเขาใจกบนกเรยนทเปนปญหาและทำาความตกลงวา ถาเขามพฤตกรรมทเปนปญหาอกจะลงโทษ หรอถาเขาไมทำาพฤตกรรมนนอกเลยเปนเวลาหนงสปดาหจะใหรางวล โดยมขอแมวาเขาตองไมทำาพฤตกรรมทเปนปญหาอกเลย ถาทำาจะตองเอารางวลทใหมาคนดวย สำาหรบพฤตกรรมการเอาเปรยบไมยอมทำางาน มการกำาหนดใหนกเรยนทำางานในหนาทจนเสรจเรยบรอย ผลปรากฏวาเรองการคยเสยงดง และการไมสงการบาน สามารถแกปญหาไดในระยะอาทตยเดยวโดยการใหรางวล แตการแกลงเพอนตองใชเวลา 20 วนและใชการลงโทษเพราะนกเรยนยงชอบแกลงเพอนเวลาฉนเผลออยหลายวน การพดปดยงไมสามารถแกไดแตมปญหาลดลง

สำาหรบการแกปญหานกเรยนทมปญหาในการเรยน มนกเรยนทออกเสยง ร และ ล ไมชด อย 9 คน นกเรยนทยงไมเขาใจเรองการบวกและทำาการบานผดทกขออย 3 คน นกเรยนทไมสามารถทองสตรคณได 5 คน ฉนใชวธเรยกนกเรยนทมปญหามาพดคยและใหนกเรยนเสนอวธการทจะแกปญหา นกเรยนเสนอใหใชเวลาพกเทยงชวงหลงจากรบประทานอาหารเสรจแลวมาเรยนเพมเตม โดยฉนอธบายใหฟงอกครงหนง และนกเรยนฝกปฏบตออกเสยง และบวกเลข ในเร องการทองสตรคณวธนไมไดผลเพราะเวลามนอยเกนไป ในทสดตกลงกนวาจะใหเพอนชวยเพอน โดยใหเพอนนกเรยนมาคอยทองสตรคณกบนกเรยนทมปญหาทกคร งทมเวลาวาง เมอนกเรยนสามารถแกปญหาไดมการประกาศชมเชยและใหรางวลเปน

51