บ�นทน�ย

17TPA news

บ�นทน�ย

December 2017 ● No. 252

พรเทพ ทวก�ญจน

ผบรหารสำานกทรพยากรบคคล

บรษท เจรญโภคภณฑอาหาร จำากด (มหาชน)

พระราชบญญตคมครองแรงงาน

การเกษยณอายตามทนายจาง และลกจางตกลงกนหรอตาม

ทนายจางก�าหนดไวใหถอเปนการเลกจาง ตามมาตรา

118/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท 6) พ.ศ.2560 ท

บญญตไววา “การเกษยณอายตามทนายจาง และลกจางตกลงกน

หรอตามทนายจางก�าหนดไว ใหถอวาเปนการเลกจางตามมาตรา

18 วรรคสอง” และวรรคสอง บญญตไววา “ในกรณทมไดมการตกลง

หรอก�าหนดการเกษยณอายไว หรอมการตกลงหรอก�าหนดการ

เกษยณอายไวเกนกวาหกสบป ใหลกจางทมอายครบหกสบปขนไป

มสทธแสดงเจตนาเกษยณอายได โดยใหแสดงเจตนาตอนายจาง

และใหมผลเมอครบสามสบวนนบแตวนแสดงเจตนา และให

นายจางจายคาชดเชยใหแกลกจางทเกษยณอายนน ตามมาตรา

118 วรรคหนง”

การบญญตไวเชนนเปนการน�าหลกในค�าพพากษาของ

ศาลฎกาทเคยตดสนไวในหลายคดทใหถอวาการเกษยณอายเปน

การเลกจาง เชน ค�าพพากษาฎกาท 2137/2544, ท 4732/2548, และ

ท 9978/2557

ทงนเพอใหเกดความชดเจน และใหการใชกฎหมายเปนไป

ในแนวทางเดยวกน ประกอบกบบางสถานประกอบกจการ หรอ

นายจางบางรายโดยเฉพาะสถานประกอบกจการขนาดเลกกมได

ก�าหนดการเกษยณอายไวในขอบงคบเกยวกบการท�างาน จงท�าให

ลกจางในสถานประกอบกจการนนตองท�างานไปจนสภาพรางกาย

ไมสามารถท�างานตอไปไดตองลาออกเอง และท�าใหไมมสทธไดรบ

คาชดเชย ขณะทสถานประกอบกจการทมการก�าหนดเกษยณอายไว

จะไดรบคาชดเชยเมอเกษยณอาย

การก�าหนดอายการเกษยณไวในกฎหมายนอกจากจะท�าให

ลกจางเกดความสะดวกในการใชกฎหมาย สามารถเขาใจกฎหมาย

สาระส�าคญของ

(ฉบบท 6) พ.ศ.2560 ทแกไขใหม

ไดงายขน ยงกอใหเกดความเปนธรรมกบลกจางทกคนทกประเภท

กจการ การเกษยณอายตามทนายจาง และลกจางตกลงกนหรอตาม

ทนายจางก�าหนดตามมาตรา 118/1 วรรคหนงนนจะก�าหนดไวใน

สญญาจางหรอในขอบงคบเกยวกบการท�างานหรอขอตกลงเกยวกบ

สภาพการจางตามกฎหมายแรงงานสมพนธกได กรณทนายจาง

ก�าหนดการเกษยณอายไวในขอบงคบเกยวกบการท�างานของ

นายจาง และหากนายจางไมมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางท

เกดจากการยนขอเรยกรองของฝายลกจาง ใหถอวาขอบงคบดงกลาว

เปนขอตกลงเกยวกบสภาพการจางตามกฎหมายแรงงานสมพนธ

ซงมผลผกพนนายจาง ลกจางใหถอการเกษยณอายตามขอบงคบนน

โดยนายจางอาจก�าหนดการเกษยณอายลกจางตามปปฏทนหรอ

ปงบประมาณของนายจางกได เนองจากการก�าหนดการเกษยณอาย

ดงกลาวไมขดตอกฎหมายวาดวย การคมครองแรงงาน (ค�าพพากษา

ศาลฎกาท 2137/2544) กรณเชนนถอวานายจางไดก�าหนดการ

(ตอนท 2)

กรณเกษยณอาย การจายคาชดเชย

18 TPA news

บ�นทน�ย

ประสทธภาพในการท�างานลดลง เมอเทยบกบวยแรงงาน ซงมทกษะ

การท�างานทดกวา การใหสทธลกจางแสดงเจตนาเกษยณอายเมอ

ครบ 60 ป หรอเกน 60 ป เปนการใหสทธลกจางเปนผพจารณาเอง

โดยลกจางตองแสดงเจตนาเกษยณอายตอนายจาง และใหมผลเมอ

ครบ 30 วน นบแตวนแสดงเจตนาน มเจตนาเปนการบอกกลาวให

กบนายจางทราบลวงหนาเพอใหนายจางไดวางแผนดานการบรหาร

งานบคคล และใหลกจางเตรยมสงมอบงาน ทรพยสนแกนายจาง

กอนสญญาจางจะสนสดลง เชนเดยวกบการเลกสญญาในกรณ

สญญาไมมก�าหนดระยะเวลาตามมาตรา 17 วรรคสอง แหงพระราช

บญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541

ทงนในการแสดงเจตนาลกจางอาจแสดงเจตนาใหนายจาง

ทราบดวยวาจาหรอเปนลายลกษณอกษรผานทางไปรษณย โทรศพท

โทรสาร สออเลกทรอนกส หรอสอเทคโนโลยสารสนเทศประเภทอน

กได และภายหลงลกจางแสดงเจตนาเกษยณอายแลว นตสมพนธ

ความเปนนายจาง ลกจางยงไมสนสดจนกวาจะครบ 30 วนนบแตวน

ทลกจางแสดงเจตนา ดงนนลกจางยงคงมหนาทตองท�างานตาม

สญญาจาง และปฏบตตามขอบงคบเกยวกบการท�างาน ระเบยบหรอ

ค�าสงของนายจาง หากลกจางไมมาท�างาน ฝาฝนหรอไมปฏบตตาม

ขอบงคบเกยวกบการท�างาน ระเบยบหรอค�าสงของนายจางอาจถก

นายจางลงโทษหรอเลกจางโดยไมจายคาชดเชยได ขณะเดยวกนเมอ

ลกจางแสดงเจตนาเกษยณอายแลว นายจางตองใหลกจางท�างาน

ตอไปจนกวาจะครบ 30 วน ซงเปนวนทลกจางเกษยณอาย อยางไร

กตาม หากนายจางสละซงเงอนเวลาทเปนประโยชนแกตนจะให

ลกจางเกษยณอายทนทหรอกอนครบ 30 วน โดยจายคาชดเชยใหแก

ลกจางกได แตนายจางตองจายคาเสยหายอยางนอยเทากบคาจาง

ใหแกลกจางหากท�างาตอไปครบ 30 วน ซงเปนวนทลกจางเกษยณ

อายตามผลของกฎหมาย

December 2017 ● No. 252

เกษยณอายไวตามมาตรา 118/1 แลว แมลกจางจะมอายครบ

60 ปบรบรณกอนถงวนทสนปปฏทนหรอปงบประมาณทก�าหนดไว

ลกจางกไมอาจใชสทธเกษยณอายตามมาตรา 118/1 วรรคสองได

เพราะมใชกรณทนายจางมไดก�าหนดการเกษยณอายหรอก�าหนด

การเกษยณอายไวเกนกวา 60 ป สวนการเกษยณอายจะก�าหนดไว

ทอายเทาใด ควรพจารณาจากองคประกอบหลายดาน เชน ประเภท

กจการ ประเภทของงานหรอความเชยวชาญ เปนตน

อยางไรกตาม นายจางจะไปก�าหนดเกษยณอายใหแตกตาง

กนระหวางลกจางชาย และลกจางหญงไมได เพราะขดตอมาตรา 15

แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 (ค�าพพากษาศาล

ฎกาท 6011-6017/2545, ท 865/2548 และท 1486/2549) แต

สามารถก�าหนดตามลกษณะงาน สภาพการท�างานหรอต�าแหนง

ของงานทแตกตางกนได (ค�าพพากษาศาลฎกาท 1486/2549) ใน

ทางปฏบตนายจางสวนใหญจะก�าหนดไวระหวางอาย 55 – 60 ป

และเมอมการเกษยณอาย และจายคาชดเขยตามกฎหมายแลว

นายจางกบลกจางจะตกลงจางงานใหมโดยไมจ�าตองใชสภาพ

การจางเดมกได

กรณทนายจางกบลกจางไมมการก�าหนดการเกษยณอาย

หรอก�าหนดการเกษยณอายไวเกน 60 ป จะกอใหเกดผลตาม

กฎหมายในมาตรา 118/1 วรรคสอง กลาวคอ ใหลกจางทมอายครบ

60 ปขนไป มสทธแสดงเจตนาเกษยณอายได โดยอาจใชสทธเมอ

ครบ 60 ปหรอเกน 60 ปกไดแลวแตลกจางจะใชสทธ เหตทกฎหมาย

ก�าหนดใหลกจางแสดงเจตนาเกษยณอายเมออายครบ 60 ปขนไป

เนองจากสวนใหญนายจางก�าหนดใหลกจางเกษยณทอาย 60 ป และ

อางองจากกฎหมายวาดวยบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ ประกอบกบ

สงคมสวนใหญเหนวาผทมอาย 60 ป ควรจะหยดท�างาน เพอมเวลา

พกผอนมากขน และปญหาสขภาพทมาพรอมอายทเพมขน รวมถง TPAnews