ความใหญ�โตของป�ญหาและแนวทางแก�ไข

เสพตด

ว�ทยากร เชยงกล

เสพต

ดพ

นน ความใหญ�โต

ของป�ญหาและแนวทางแก�ไข

1

AW 1 2 EDIT.indd 1AW 1 2 EDIT.indd 1 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

2

เสพตดพนน : ความใหญโตของปญหาและแนวทางแกไข

ISBN 978-616-407-467-5

พมพครงแรก พฤศจกายน 2562

จำานวนพมพ 2,000 เลม

เจาของ ศนยศกษาปญหาการพนน

หอง 518 คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท/โทรสาร 02-218-6299

e - mail: thaicgs@gmail.com

ผเขยน วทยากร เชยงกล

กองบรรณาธการ ศรพร ยอดกมลศาสตร

วศรต ภไหมทอง

ธนภรณ ทะศรแกว

นรนช วชยดษฐ

รปเลม darkfish

พมพท โรงพมพเดอนตลา

สบคนขอมลเพมเตมไดท www.gamblingstudy - th.org

แลกเปลยนความคดเหนกบโครงการไดท www.facebook.com/gamblingstudy

สนบสนนโดย สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

AW 1 2 EDIT.indd 2AW 1 2 EDIT.indd 2 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

เสพตดพนน : ความใหญโตของปญหาและแนวทางแกไข

ISBN 978-616-407-467-5

พมพครงแรก พฤศจกายน 2562

จำานวนพมพ 2,000 เลม

เจาของ ศนยศกษาปญหาการพนน

หอง 518 คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท/โทรสาร 02-218-6299

e - mail: thaicgs@gmail.com

ผเขยน วทยากร เชยงกล

กองบรรณาธการ ศรพร ยอดกมลศาสตร

วศรต ภไหมทอง

ธนภรณ ทะศรแกว

นรนช วชยดษฐ

รปเลม darkfish

พมพท โรงพมพเดอนตลา

สบคนขอมลเพมเตมไดท www.gamblingstudy - th.org

แลกเปลยนความคดเหนกบโครงการไดท www.facebook.com/gamblingstudy

สนบสนนโดย สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

AW 1 2 EDIT.indd 3AW 1 2 EDIT.indd 3 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

C ntent

สารบญ

AW 1 2 EDIT.indd 4AW 1 2 EDIT.indd 4 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

5

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

คำานำา 6

คำานยม 8

คำานำาผเขยน 12

บทท 1 ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน 17

บทท 2 ความเขาใจเรองการพนน 25 และสาเหตของการเสพตดการพนน

บทท 3 ผลเสยหายของการตดการพนน 47

บทท 4 สดสวนผตดการพนน กลมเสยงและปจจยเสยง 65

บทท 5 แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน 81

บทท 6 แนวทางวธการบำาบดการตดการพนน 103

บทท 7 การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐ 135 และขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 1 2 EDIT.indd 5AW 1 2 EDIT.indd 5 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

6

“พนนกนไหม?” คำาพดเลน ๆ ทสะทอนวาสงคมไทยมองการ

พนนเปนเรองปกต แตในเสยวหนงของความคดทกคนทราบดวา

การเลนพนนมากเกนไป ตดการเลนพนน หรอเปนผพนน เปน

เรองไมด จงไมใชเรองแปลกทคนเลนพนนมกจะคดวา “ฉนไมได

ตดการเลนพนน ฉนไมไดเปนผพนน” แตการจะหาขอยตวาคน

เลนการพนนนนตดการพนนหรอไมกลบกลายเปนเรองถกเถยงท

ไมมคำาตอบชดเจน

ศนยศกษาปญหาการพนนไดจดพมพเอกสาร “คณกำาลงประสบ

ปญหาจากการพนนหรอไม?” เพอกลมเปาหมายทแตกตางกน

ไดแก นกพนน นกพนนรนเยาว และคนในครอบครวทมนกพนน

ทานทสนใจสามารถดาวโหลดนแบบทดสอบไดจาก www.gambling

study-th.org ดวยชดคำาถามทถกออกแบบมาเปนการเฉพาะสำาหรบ

คำานำา

AW 1 2 EDIT.indd 6AW 1 2 EDIT.indd 6 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

7

แตละกลมเปาหมาย คณจะไดรบคำาตอบวากำาลงประสบปญหาจาก

การพนนระดบใด

พรอมกนนน ศนยศกษาปญหาการพนนไดสนบสนนทนวจยให

รศ.วทยากร เชยงกล สำารวจและสรปองคความรเรองจตวทยาของ

การพนนแบบเปนปญหา (Problem Gambling) เปนการวจยเชง

เอกสาร ซงสวนใหญเปนผลการวจยของตางประเทศ ทำาใหเหนถง

ความใหญโตของปญหาจากการพนน เขาใจสาเหตและผลกระทบ

เชนงานวจยชนหนงรายงานวาคนตดการพนนแตละคนสรางผล

เสยหายใหครอบครว ญาตพนอง เพอน ประมาณ 10 - 17 คน รวม

ถงนำาเสนอแนวทางปองกน วธการบำาบดคนตดการพนน และจดทำา

ขอเสนอสำาหรบประเทศไทย

ศนยศกษาปญหาการพนนหวงเปนอยางยงวา การปรบปรงผล

งานวจยใหอานงายและจดพมพเปนหนงสอเรอง “เสพตดพนน :

ความใหญโตของปญหาและแนวทางแกไข” จะเปดพรมแดนความร

และเปนจดเรมตนเลก ๆ ทชวยสรางความตระหนกถงปญหาจากการ

พนน ซงจะนำาไปสการสรางความรวมมอในการปองกนและลดผล

กระทบจากการพนนในสงคมไทย

นวลนอย ตรรตน

ผอำานวยการศนยศกษาปญหาการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 7AW 1 2 EDIT.indd 7 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

8

คำานยม

หนงในคำาสงสอนของพอแมแทบทกครวเรอนแตไหนแตไรมากคอ

อยาเลนการพนน หรออยาคบนกพนน

ทางศาสนาเองกพรำาสอนวา การพนนเปนอบายมข เปนชองทาง

แหงความหายนะ

ในขณะทคำาพรำาสอนเหลานนเปนทไดยนไดฟงกนทวไป แตเรา

กลบแทบจะไมรจกมนอยางละเอยดพอทจะชแจงไดวาหายนะทวา

นนขนาดไหน เกดกบใคร มอะไรเปนสาเหต จะปองกนหรอแกไข

ไดอยางไร

กลาวสน ๆ กคอ เรารจกมนนอยเกนกวาทจะแจกแจงโนมนาว

ใหเกดพลงทางสงคมเพยงพอทจะรบมอกบมนไดอยางเปนมรรค

เปนผล

AW 1 2 EDIT.indd 8AW 1 2 EDIT.indd 8 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

9

ยงเมอมองเขาไปในแวดวงหนงสอ งานวจย ทจะชวยไขความ

กระจางในเรองน หรอแมแตหนวยงานทควรจะรบผดชอบตอการ

ขยายงานประเภทน กยงพบวามนอยจนไมเปนสดสวนอยางม

นยสำาคญกบปญหาเลย มไยจะตองตงคำาถามเอากบประสทธภาพ

ของงานหรอบรการทมอย

งาน “เสพตดพนน : ความใหญโตของปญหาและแนวทาง

แกไข” ของวทยากร เชยงกล ชนน คงเปนความพยายามครงแรก ๆ

ในการทจะปพนความรในเรองราวของการพนนใหกบผอานชาวไทย

ทดเปนชนเปนอนเปนชนแรก ๆ

งานชนนเขยนขนจากแนวคด ทฤษฏ ประสบการณและงานวจย

ทงจากตางประเทศและในประเทศเปนพนฐาน รวมทงการนำาเสนอ

กรณศกษาของการถกเถยงเรองนเพอการกำาหนดนโยบายของ

รฐบาลตางประเทศโดยพสดาร แมกระนนกเขยนดวยภาษาทอาน

งาย เขาใจงาย ตรงไปตรงมาตามแบบของผเขยน

ความนาสนใจเกยวกบเรองราวของการพนนทปรากฏในหนงสอ

เลมน ตงแตการนำาเสนอขอเทจจรงทแสดงใหเหนวาสงคมไทย

ไมไดตระหนกถงความรนแรงของปญหาการพนนทมตอทกหนวย

ของสงคม นบตงแตตวเอง ครอบครว สงคม

เราไมไดรละเอยดเทาทควรถงความซบซอนของสาเหตททำาให

ผคนตดพนน นบตงแตความเชอมโยงของสงคมอตสาหกรรม ระบบ

AW 1 2 EDIT.indd 9AW 1 2 EDIT.indd 9 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

10

ทนนยมเสร ทเราเปนอย และการขยายตวของอตราการเสพตด

การพนน ดงเชนทผเขยนกลาวโดยสรปวา สงคมทนนยมเนน

ความมงคงทางวตถและการแขงขนกนมงคงในเวลาอนรวดเรว เมอ

รวมกบเสรภาพในการประกอบการของระบบทนนยมเสร ทำาให

เกดแนวโนมทการพนนจะแพรหลายกลายเปนธรกจ ดงทเรยกวา

อตสาหกรรมการพนน อยางรวดเรว

อกประเดนหนงทนาสนใจในหนงสอเลมนกคอ การชใหเหนวา

สงคมไทยสวนใหญยงไมรบรวา การตดการพนนเปนอาการปวยไข

ชนดหนงซงตองการการรกษาพยาบาลอยางถกวธ โดยทในตาง

ประเทศไดมพฒนาการทงการรบรและการบำาบดรกษาไปไกลแลว

สำาหรบนกพนนเองแลว เราคงอยากรวาเขาคดอยางไร เหตใด

จงเลนการพนนอยางตอเนอง ทง ๆ ทเสยมากกวาได หรอแมแตเสย

อยางตอเนอง

เรองน ผเขยนชใหเหนวา ผเลนการพนนพยายามรกษาไวซง

กระบวนการ “รคดทบดเบอน” เชนตวเองมดวงด มทกษะ สามารถ

ควบคมเกมการเลนได เชอวาโอกาสไดเสยนนเทากบ 50/50 คอ

โอกาสได - เสยเทากน ไมไดกเสย ทง ๆ ทโอกาสเสยมมากมาย

หลายเทาตว หรอทเสยนนเพราะ “เกอบได” (near miss) ถาเลนตอ

คงชนะ มายาคตเชนนแหละทชวยคำายนใหผเลนไมยอมเลกเลน

พนน ยงเมอคำานงถงการพฒนาการทางเทคโนโลยสมยใหม ซงจะ

AW 1 2 EDIT.indd 10AW 1 2 EDIT.indd 10 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

11

ทำาใหการเลนพนนทำาไดรวดเรวและเปนสวนตว จนทำาใหมาตรการ

ทางสงคม เชนการตงขอรงเกยจคนตดพนน ไมสามารถชำาแรก

เขาไปยบยงแนวโนมการเลนพนนได ดงเชนทเรยกกนวา การพนน

ออนไลน ยงจะทำาใหเกดแนวโนมทนาวตกยงขนเมอคำานงถงตวเลข

การเตบโตทเปนไปอยางกาวกระโดด และครอบครองสดสวนอยาง

มนยสำาคญ

ทงหมดนเปนเพยงบางสวนททำาใหงานชนนเปนทนาสนใจ ม

คณคาตอการทำาความเขาใจและการศกษาวจยตอยอด เพอนำาไป

กำาหนดนโยบายและการนำาไปสการปฏบตเปนวงกวางตอไป

แล ดลกวทยรตน

ตลาคม 2562

AW 1 2 EDIT.indd 11AW 1 2 EDIT.indd 11 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

12

คำานำาผเขยน

หนงสอเลมนดดแปลงมาจากรายงานวจยเรอง สรปองคความร

เรองจตวทยาของการพนนแบบเปนปญหา (Problem Gambling)

ซงผเขยนทำาเสนอศนยศกษาปญหาการพนน จฬาลงกรณมหา-

วทยาลย ในป 2562 โดยมงใหเปนหนงสอทคนทวไปจะอานไดงาย

ขน

ผเขยนตงชอเรองวา เสพตดพนน เพราะงานของนกวจยใน

เรองนไดขอสรปใหญ ๆ ทคลายกนวาคนทตดการพนนอยางยบยงใจ

ไมได เปนอาการผดปกตทางจตชนดหนงทมสวนคลายคลงกบเสพตด

สารเสพตดชนดอน ๆ เชน เหลา สารเสพตดชนดตาง ๆ ในหลาย

ลกษณะ การใชคำาวาเสพตด ผเขยนตองการตอกยำาความสำาคญ

ของเรองน เนองจากคนสวนใหญรวมทงคนไทยมกจะชอบคดวาการ

พนนเปนเรองของการเลนเกมสนกเพอการพกผอนหยอนใจ หรอ

เปนการเลนเสยงโชคโดยการลงทนเพยงจำานวนนอย เชน การซอ

ลอตเตอร สลากกนแบงรฐบาล หรอหวยใตดนบางครง โดยไมได

คดวาเปนเรองทอาจนำาไปสการเสพตดหรอมปญหา สรางความ

เสยหายใหญโตสำาหรบคนทวไป นอกจากคนสวนนอยทมพฤตกรรม

AW 1 2 EDIT.indd 12AW 1 2 EDIT.indd 12 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

13

สวนตวทตดการพนนเชนเลนไพหรอการพนนชนดอน ๆ มาก จน

เกดความเสยหายแกตวเองและครอบครว

ในระยะ 20 - 30 ปทผานมา นกวชาการ สวนใหญจากประเทศ

พฒนาอตสาหกรรม พบวามคนจำานวนหนงทตดการพนนมากจนเปน

ปญหามากในหลายดาน ทงเรองเศรษฐกจ สขภาพจตและสขภาพ

กาย ปญหาทางการเรยน การทำางาน ความสมพนธกบครอบครว

และคนอน ๆ มปญหาทางการเงน หนสนและปญหาทางสงคม เชน

การฉอโกง อาชญากรรม ฯลฯ ทมผลเสยหายในวงกวาง จงไดม

การวจยและการหาทางปองกน/บำาบดคนเสพตดการพนนกนเพมขน

ธรกจการเลนพนนออนไลนทภาครฐควบคมไดยาก มการขยายตว

เพมขนมากในยคปจจบน ทงเดกวยรน คนทำางาน คนสงอาย ทง

ผหญง (ซงแตเดมมกเลนการพนนหรอตดการพนนนอยกวาผชาย)

กนยมเลนการพนนกนทงในโลกจรงและออนไลนมากขน การทคน

ในโลกยคปจจบนเขาถงการเลนการพนนไดงาย และมการโฆษณา

ประชาสมพนธแบบธรกจเพอหากำาไรมาก ทำาใหคนนยมเลนการ

พนนเพมขนและมโอกาสนำาไปสการตดการเลนการพนนจนเปน

ปญหาไดเพมขน

สภาพเศรษฐกจสงคมแบบทนนยมอตสาหกรรมในปจจบนทเนน

เรองการแขงขนกนหาเงน หาความมงคงทางวตถ และการเสพสข

บรโภคสนคาบรการชนดตาง ๆ สงเสรมการขยายตวของธรกจการ

พนน (หรอบางแหงใชคำาวาอตสาหกรรมการพนน) ทำาใหประชาชน

เลนการพนนทงถกกฎหมายและใตดนเพมขน

การเตบโตของระบบเศรษฐกจทนนยมอตสาหกรรมยงสงเสรม

ทงเรองความเครยด โรคผดปกตดานจตใจประเภทตาง ๆ เสพตด

AW 1 2 EDIT.indd 13AW 1 2 EDIT.indd 13 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

14

ในหลายดาน รวมทงการพนน สรางความเสยหายหลายอยางใหกบ

ทงผเสพตดการพนนและครอบครว ญาตพนอง เพอน ชมชน และ

ประเทศ

นกวจยพบวาพฤตกรรมการเลนการพนนจนตดจนเปนปญหานน

เปนเรองทมสาเหตทมา มปจจยเสยงเกยวกบความคด จตใจ และ

พฤตกรรมตอสงเราและการสนองความตองการของมนษย อนเปน

ผลมาจากประสบการณและสงแวดลอมบางอยาง ดงนนจงเปนเรอง

ทประชาชนและสงคมควรมความรเทาทน เพอทจะไดชวยเหลอ

ตนเอง คนใกลชด และคนอน ๆ ในสงคม

คนไทยกำาลงเผชญกบปญหาการขยายตวของการเลนการพนน

และการเสพตดการพนนเพมขน โดยทเราไมคอยรตว ทง ๆ ทมการ

เลนการพนนทงเปดเผยและแฝงเรนอยมาก มการสำารวจวจยและ

เผยแพรองคความรในเรองปญหาการพนนคอนขางนอย หนงสอ

เลมนคอความพยายามทจะชวยเสรม เนองจากหนงสอเลมนมง

เขยนใหมใหสนและอานงาย สำาหรบคนทวไป จงไดตดเชงอรรถ

อางองสวนใหญจากหนงสอ บทความภาษาองกฤษออก ผทสนใจ

จะคนควาเพมเตมหรอตองการอางองสามารถคนไดจากรายงานวจย

ฉบบเตมของผเขยน ในเวบไซตของศนยศกษาปญหาการพนน

จฬาลงกรณมหาวทยาลย www.gamblingstudy-th.org

เพอชวยเพมเตมองคความรใหคนไทยรเทาทนตอการเปลยน

แปลงทางเศรษฐกจสงคมทสรางปญหาเหลาน ประเดนสำาคญท

ผเขยนพยายามนำาองคความรตางประเทศมาเลาใหฟงคอ อะไรคอ

ปจจยททำาใหคนบางคนตดการพนนจนเปนปญหา ปญหามความ

เสยหายขนาดไหน และมแนวทางปองกนแกไขและแนวทางบำาบด

อยางไรบาง

AW 1 2 EDIT.indd 14AW 1 2 EDIT.indd 14 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

15

ศนยศกษาปญหาการพนน จฬาลงกรณมหาวทยาลย รายงาน

วาการสำารวจกลมตวอยางอาย 15 ปขนไปทวประเทศในป 2562

คนไทยเลนการพนนเพมจาก 2 ปกอนหนานน คนเลนการพนน

มสดสวน 57% ของกลมตวอยาง (หรอประมาณการ 30.42 ลาน

คน) โดยนยมเลนสลากกนแบงรฐบาล หวยใตดน ไพ และทายผล

การแขงฟตบอลมากตามลำาดบ ทนาสนใจคอคนเลนการพนนท

ประเมนวาตนเองตดการพนน คอเลนมาก เลนบอย เลกไมได

มปญหาดานตาง ๆ ถง 17.2% ซงเปนสดสวนทสงกวารายงานของ

ประเทศอน ๆ (ประมาณการ 5.23 ลานคน)

ปญหาใหญอกขอหนงคอการแพรหลายของอนเทอรเนตผานทาง

สมารทโฟนทคนไทยใชกนมาก มเวบไซตเลนการพนนออนไลน

(จากทวโลก) ใหคนไทยเขาถงไดมากกวา 2 แสนเวบไซต สถาบน

ยวทศนแหงประเทศไทยอางองสถตจากหนงสอ กลไกเชงพนท

ในการปองกนและลดผลกระทบจากการพนน: บทเรยนทรงพลง

เดกเยาวชนเลนการพนน 3.69 ลานคน ในจำานวนนกวา 1 แสนคน

ตดหนการพนนเปนเงนราว 335 ลานบาท (ไทยโพสต 12 กนยายน

2562) ทำาใหมการนยมเลนการพนนกนไดสะดวก และแพรหลาย

เพมขน (ทงการพนนทายผลการแขงฟตบอล คาสโนออนไลน และ

อน ๆ) ศนยการศกษาปญหาการพนน จฬาลงกรณมหาวทยาลย

รายงานวามคนไทยทงเดกเยาวชน ผหญง คนสงวย เลนการพนน

สงขนในรอบ 5 ปทผานมา

วทยากร เชยงกล

AW 1 2 EDIT.indd 15AW 1 2 EDIT.indd 15 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

การทคนตดการพนนคนหนง

แครตววาการตดการพนน

สรางปญหาใหกบตวเขาและคนใกลชด

ยงไมใชแรงจงใจทสงมากพอ

ทเขาจะหยด/เลกพฤตกรรม

ทไมเปนผลดนได แตนกจตวทยา

มวธทจะชวยเพมแรงจงใจ

ผานการบำาบดเยยวยาและเทคนคพเศษ

เพอการนชนดตาง ๆ

AW 1 2 EDIT.indd 16AW 1 2 EDIT.indd 16 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

1บทท

AW 1 2 EDIT.indd 17AW 1 2 EDIT.indd 17 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

ในทกประเทศมคนจำานวนมากพอสมควรทชอบเลนการพนน

แบบเปนครงคราว ใชจายเงนจำานวนไมมาก เชน ซอลอตเตอร

หวยใตดน หรอไปเลนสลอตแมชน และการพนนชนดอน ๆ ในสถาน

คาสโนทหลายประเทศอนญาตใหเปดไดอยางถกกฎหมาย ฯลฯ

โดยมกถอเปนการพกผอนหยอนใจเพอหาความสข ความตนเตน

การลองเสยงโชคด ฯลฯ การเลนพนนแบบเปนครงคราวแบบน

คนมกมองวาสำาหรบผใหญแลวเปนเรองการเลนเกมเพอความบนเทง

ชนดหนงทไมไดสรางปญหาสงคมโดยตรงหรอเหนไดชด หลาย

ประเทศอนญาตใหมสถานเลนและการเลนการพนนอยางถกกฎหมาย

ได เพอทรฐบาลจะไดหารายไดเขาประเทศและอางวาเพอจะได

ควบคมใหอยในเกณฑทเหมาะสมไดดวย

การวจยในหลายประเทศพบวา แมคนสวนใหญ (อาจจะ 60 - 80%

ในแตละประเทศ) จะเลนการพนนแบบครงคราวเพอความบนเทง

การพกผอนหยอนใจ แตมคนสวนหนงทเลนการพนนแบบเสพตด

หรอยบยงใจไมได (Compulsive Gambling) คอเลนมาก เลนบอย

อยางตอเนอง เลกไมได จนกลายเปนปญหาทงทางการเงน จตใจ

สขภาพ ปญหาครอบครว และปญหาทางสงคม

งานวจยสวนใหญในประเทศพฒนาอตสาหกรรมจะใหคำาจำากด

ความทเนนเฉพาะคนเลนการพนนแบบเปนปญหาจรง ๆ และรายงาน

วามกลมคนทตดการพนนแบบเปนปญหานแคราว 0.5% (เดนมารค

เนเธอรแลนด) ถง 7.6% (ฮองกง) ของประชากรผใหญ แตกม

คนทตดการพนนปานกลางทมแนวโนมจะตดการพนนหนกขนอก

สวนหนง และถานบผลกระทบตอคนอนในครอบครว ญาตพนอง

เพอนรวมงานดวย ทนกวจยประเมนวานาจะอยระหวาง 10 - 17 คน

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

18

AW 1 2 EDIT.indd 18AW 1 2 EDIT.indd 18 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

19

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

ตอผตดการพนน 1 คน กจะครอบคลมคนจำานวนมากขน ปญหา

การตดการพนนยงมผลเสยหายตอเศรษฐกจสงคมโดยรวมมากดวย

คนทตดการพนนจนเปนปญหาเหลาน นกวจยไดพบวาเกดจาก

ปจจยทงทางกรรมพนธ ความคดจตใจ สภาพแวดลอม การเลยงด

ประสบการณในชวต ทบางสวนมลกษณะคลายคนทเสพตดสาร

เสพตดอน ๆ

นกวจยซงสวนใหญคอ นกจตวทยา จตแพทย มองวาการเลน

การพนนนำาไปสการเลนพนนจนเปนอปนสย เปนการเสพตดชนดหนง

ทนำาไปสปญหา ทงทางการเงน การขาดประสทธภาพในการเรยน

การทำางาน สขภาพจต สขภาพกาย ปญหาครอบครว การฉอโกง

อาชญากรรม ฯลฯ ซงนบรวมแลวกลายเปนปญหาทางสงคม

ทสำาคญ กลมคนทตดการพนนมเยาวชนวยรน คนหนมสาว ม

สดสวนของคนทเรมตดการพนนแบบเปนปญหาเทยบตอประชากร

วยเดยวกนสงกวาคนวยอน คนทเลนการพนนและตดการพนนตงแต

อายยงนอย มสดสวนเปนคนตดการพนนในวยผใหญสงดวย

ทไทยกมปญหานดวยเชนกน ถงไทยจะมการสำารวจวจยและ

องคความรในเรองนนอย แตองคความรจากตางประเทศ นาจะชวย

ใหเราเขาใจปญหานเพมขนได เพราะโดยทวไปมนษยมธรรมชาต

ของความคดจตใจทคลายกน มปจจยทางจตวทยา การแพทย และ

ทางสงคม สภาพแวดลอม ทนาจะอธบายไดวา อะไรเปนปจจยให

คนบางกลม บางคน มแนวโนมทจะชอบเลนการพนนจนตดเปน

การเสพตด และสรางปญหาความเสยหาย

สดสวนคนทตดการพนนเทาทสำารวจพบ นาจะตำากวาความ

เปนจรง เพราะคนตดการพนนมกจะปกปดหรอไมยอมรบ หลาย

19

AW 1 2 EDIT.indd 19AW 1 2 EDIT.indd 19 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

20

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

ประเทศรวมทงไทยกไมมการสำารวจและดแลเรองนอยางทวถงมาก

นก ปญหาการตดการพนนกำาลงขยายตวทกปตามการขยายตวของ

เศรษฐกจทนนยมโลกและการขยายตวของเกมออนไลนและการ

พนนออนไลน โดยเฉพาะในหมเยาวชนและคนทำางานรนหนมสาว

ทมโอกาสเขาไปลองเลนการพนนและเสพตดได สวนหนงเนองจาก

สมองของวยรนททำางานในเรองการคดวเคราะหแบบรอบคอบยบยง

ชงใจยงเจรญเตบโตไมเตมท สมองวยรนจะชอบการตนเตน เสยงภย

ทดลองอะไรใหม ๆ ฯลฯ มโอกาสทำากจกรรมเสยงและเสพตดไดสง

ปญหาการตดการพนนสรางความเสยหายตอชวตของผคน

ญาตพนอง ชมชน ประเทศหลายดานมาก การปองกนและปราบ

ปรามการเลนการพนนสวนทถอวาผดกฎหมายแบบทไทยทำาอย

อยางไมไดผลนก เพราะถงไทยจะมกฎหมายหามและมบทลงโทษ

การพนนหลายประเภท (ยกเวนสลากกนแบงรฐบาล การแขงมา)

แตถาหนวยงานรฐเองยงมประสทธภาพตำา รวมทงมการทจรตฉอฉล

ดวย รวมทงคนไทยจำานวนหนงยงมนสย มวฒนธรรม มแรงจงใจ

ทอยากเลนการพนน พวกเขากจะแอบเลนอยด และเรากพบวา

เมองไทยมการลกลอบเลนการพนนกนมาก มบอนเถอนในกรงเทพฯ

และเมองใหญหลายแหงมาก รวมทงมคนไทยเดนทางไปเลนการพนน

ในสถานคาสโนประเทศเพอนบาน (หลายแหงอยชายแดนตดกบไทย)

มากดวย

ปญหาใหญอกขอหนงคอการแพรหลายของอนเทอรเนตผานทาง

สมารทโฟนหรอคอมพวเตอร ทำาใหมการนยมเลนการพนนทาง

ออนไลนกนไดสะดวกขน และรฐบาลมความรความสามารถในการ

ควบคมไดนอย

AW 1 2 EDIT.indd 20AW 1 2 EDIT.indd 20 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

21

องคความรจากงานวจยของนกจตวทยามหลายประเดนทนาสนใจ

เชน นกจตวทยาพบวา คนตดการพนนมกมความเชอเรองการพนน

แบบหลงผดหลายขอ เชน คดวาตวเองสามารถควบคมและเอาชนะได

ตนเองเปนคนดวงด มโอกาสจะมโชคในการเลนการพนนบางอยาง

บางคนมองผลของการพนนแบบงาย โดยขาดความเขาใจเรอง

คณตศาสตร ทฤษฎความนาจะเปน วาตนเองมโอกาสชนะหรอแพ

แบบ 50% ทงทความจรงตามหลกวทยาศาสตรแลว การพนน

หลายอยางเชนการซอสลากกนแบงของไทย มโอกาสชนะรางวลใด

รางวลหนงรวมทกรางวลแลวแคราว 1% เทานน (คอมโอกาสแพ

หรอเสยเงนไปถง 99%)

หรอคนทเลนการพนนบางอยาง ทผลออกมาเฉยดหรอใกลเคยง

(Near Miss) มกจะมองวาตนเองเกอบหรอใกลทจะชนะแลว และ

พยายามเลนตอไปโดยมความหวงวาจะชนะได ทง ๆทคอการแพ คำาวา

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

“การพนนอยในสายเลอดคนไทย” เปนเพยง

คำาแกตวของคนทไมเขาใจวา แทจรงแลว

ความชนชอบในการพนนเปนพฤตกรรมชนดหนง”

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 21AW 1 2 EDIT.indd 21 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

“นกวจยพบวา วยรน คนหนมสาว

มสดสวนของคนเรมตดการพนน

แบบเปนปญหาเทยบตอประชากร

วยเดยวกนสงกวาคนวยอน และ

คนทเลนการพนนและตดการพนน

ตงแตอายยงนอยมสดสวนเปนคน

ตดการพนนในวยผใหญสง”

AW 1 2 EDIT.indd 22AW 1 2 EDIT.indd 22 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

23

เฉยดหรอใกลเคยงไมมความหมายอะไร บางคนกชอบคดวาหลงจาก

คนเลนแพมาหลายครง รอบตอไปนาจะชนะไดบาง จรง ๆ แลวการ

พนนเปนเรองทเกดขนแบบเปนการสม (Random) ทไมมแบบแผน

(Pattern) ทแนนอนใด ๆ และคนเลนการพนนมโอกาสแพมากกวา

ชนะ ขณะทเจามอ เจาของผควบคมสถานทเลนการพนน เกมพนน

สามารถออกแบบทกำาหนดใหพวกตนมโอกาสชนะหรอมกำาไรโดย

รวมมากกวาคนเลนการพนนเสมอ

แพทยดานประสาทวทยาและนกจตวทยาพบวา การเสพตดการ

พนนมสาเหตทมาและทำาใหเกดผลตอการเปลยนแปลงในสมองของ

คนผนน ทคลายกบการเสพตดสารเสพตดอน ๆ เชน เหลา สาร

เสพตดในบางลกษณะ และไดมการนำาวธการบำาบดสารเสพตด

บางอยางทงโดยการแพทย จตวทยา การชวยเหลอกบทางสงคม

มาประยกตใชไดผลพอสมควรในบางกรณ แมวาแนวทางการบำาบด

การเสพตดการพนนยงเปนเรองคอนขางใหม และตองการการวจย

เพอยนยนอยางเปนวทยาศาสตรมากกวาน นกวชาการสวนใหญ

เชอวาสาเหตการตดการพนนมหลายปจจยรวมกน ทงทางชวภาพ

จตใจ สงคม วฒนธรรม ทตองชวยกนวจย วเคราะห หาวธบำาบด

เยยวยาแบบบรณาการหลายทางมากกวาทจะมองจากทฤษฎ/โมเดล

ดานหนงดานใดโดยเฉพาะ

ความสำาคญของปญหาการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 23AW 1 2 EDIT.indd 23 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

24

เมอเดกเหนคนในครอบครว

สนกสนานเพลดเพลนจากการเลนพนน

บางอยาง พวกเขากมองวา

การเลนการพนนแบบดงกลาว

คอการชวยผอนคลายความเครยดทด

ทสนกสำาหรบครอบครวของเขา

AW 1 2 EDIT.indd 24AW 1 2 EDIT.indd 24 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

2บทท

AW 1 2 EDIT.indd 25AW 1 2 EDIT.indd 25 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

26

การใหคำาจำากดความหรอการเขาใจความหมายของถอยคำาแตละคำา

สะทอนการรบร ความคด ความเชอบางอยางของคนสวนใหญหรอ

บางกลมในแตละสงคม ซงมผลตอทศนคต พฤตกรรม ความเขาใจ

เรองปญหาและแนวทางปองกนและแกไขปญหาดวยเชนกน

“พนน” ตามทพจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.

2525 ใหนยามไว ก. (กรยา) เลนเอาเงนหรอสงอนดวยการเสยง

ใชคนหรอฝมอ น. (นาม) การเลนเชนนน1

คำานยามนถาอานเผน ๆ กดถกตอง เปนกลางพอสมควร แตถา

พจารณาการใชถอยคำาบางคำาใหด และเปรยบเทยบกบการให

คำานยามของนกวชาการตางประเทศทพยายามเขยนใหเปนกลาง

เปนวทยาศาสตรมากกวา ผวจยสงเกตวาคนไทยทนยามคำาน

ดเหมอนจะเชอเรองโชคและฝมอมากไปหนอย นกจตวทยาพบวา

คนทเชอโชคลางหรอเชอวาตวเองมฝมอ ควบคมได เปนปจจยเสรม

ใหคน ๆ นนเลนการพนนมากขน มการวจย สำารวจสถตขอมลโดย

เปรยบเทยบทพบวาคนเอเชย คนตะวนออก (โดยเฉพาะคนทตง

หลกแหลงอยในสหรฐฯ และออสเตรเลย) มสดสวนคนตดการ

พนนสงกวาคนตะวนตก คนยโรป

นกวชาการตางประเทศใหคำานยาม Gambling – การเลนการ

พนน อยางเปนกลางและเปนภววสยมากกวา เชน การวางเดมพน

หรอการเสยงดวยการเอาเงนหรอสงของมคาลงทน เพอทายตวเลข

เอาชนะในการเลมเกมหรอทายผลในการเลนเกมดวยความคาดหมาย

วา ถาเปนฝายชนะจะไดผลตอบแทนทสงไดอยางรวดเรว แตผลลพธ

นนมความไมแนนอน ทผใหคำานยามมกจะใชคำาวา Chance (โอกาส

ทมความเสยงไมแนนอน) หรอ Random (การสมแบบไมมความ

แนนอน)

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 26AW 1 2 EDIT.indd 26 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

27

สวนเรองทกษะ (หรอฝมอ) นนอาจจะมสวนอยบางเฉพาะสำาหรบ

การพนนบางประเภท แตกมโอกาสเสยงไมแนนอนอยดวยเชนกน

นกวจยแยกการพนนเปน 2 ประเภทใหญคอ

1 พวกทเสยงลวน ๆ (Pure Chance) เชน การซอลอตเตอร

การเลนสลอตแมชน โปกเกอรแมชน รเลต ในสถานกาสโน การ

เลนบงโก ซอสลากสนคาเพอชงรางวล ฯลฯ

2 พวกทใชความร ขอมล ทกษะอยบาง เชน การเลนไพบรดจ

โปกเกอร การแทงมา ฟตบอล การเลนหน เงนตราตางประเทศ

ฯลฯ แตประเภทท 2 นยงมความเสยงหรอความไมแนนอนรวมอย

ดวยด2

แมจะมคนประเภทนกพนนมออาชพ (เซยน) ทมกเลนการพนน

ประเภท 2 ไดมากกวาเสย แตคนระดบนมนอยมาก และระยะยาว

บางคนกอาจเลนเสยและมปญหาการเสพตดการพนน สรางความ

เสยหายดานสขภาพจต กาย และทางครอบครว สงคม ไดดวย

เชนกน

2 UCLA โครงการศกษาดานการพนนแหงมหาวทยาลยแคลฟอรเนย วทยาเขตลอสแองเจเลส อสรภาพจากการพนน ทเปนปญหา คมอการชวยเหลอตนเอง http://uclagamblingprogram.org/treatment/workbook.php

1 พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ราชบณฑตยสถาน 2522

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 27AW 1 2 EDIT.indd 27 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

“การพนนแบบมปญหา” (Problem

Gambling) ถาใชคำาในภาษาไทยวา

“ตดการพนน” หรอ “เสพตดการพนน”

นาจะเปนคำาทชดเจนกวา

นกวจยตางประเทศนยามคำานวา

“คอการมแรงกระตนทจะเลนการพนน

อยางตอเนอง ยากลำาบากในการทจะ

ลดจำานวนเงนหรอเวลาในการเลน

จนนำาไปสผลทางลบตอตวผเลน

การพนน คนอน ๆ และสงคม”

AW 1 2 EDIT.indd 28AW 1 2 EDIT.indd 28 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

29

ความเขาใจของคนวาอะไรคอการพนน อะไรไมใชการพนนนน

ขนอยกบการตความ เชน การสำารวจของศนยศกษาการพนน

จฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวากลมตวอยางทมทศนคตวาการซอ

สลากกนแบงของรฐบาลไมใชการพนน เพราะเปนเรองถกกฎหมาย

ทมองคกรรฐบาลเปนผดำาเนนกจกรรมเอง มถงรอยละ 53.5 ทง ๆ

ทถานยามตามหลกวชาการ สลากกนแบงกคอการพนนชนดหนง

และคนทลมหลงกบการซอสลากทกงวดดวยเงนจำานวนมาก (เทยบ

กบรายไดประจำาของตนเอง) กคอคนทตดการพนนไดเชนกน

คำานยามของคำาวา “การพนนแบบมปญหา” (Problem Gambling)

ของนกวจยตางประเทศ “คอการมแรงกระตนทจะเลนการพนนอยาง

ตอเนอง ยากลำาบากในการทจะลดจำานวนเงนหรอเวลาในการเลน

จนนำาไปสผลทางลบตอตวผ เลนการพนนคนอน ๆ และสงคม

นกวชาการบางคนมองวาการตความคำานหากมองในแงการสราง

ผลเสยหายมากกวาพฤตกรรมจะครอบคลมไดชดเจนมากกวา” ใน

ภาษาไทยถาใชคำาวาตดการพนนหรอเสพตดการพนนนาจะเปนคำาท

ชดเจน

แบบประเมนผตดการพนนการพนนเปนกจกรรมทเกดขนในทกสงคมมาเปนเวลานาน

สวนใหญจะเปนการเลนเลก ๆ นอย ๆ หรอนาน ๆ ครงในวาระตาง ๆ

คนจงมกมองวาการเลนการพนนเปนกจกรรมเพอการพกผอน

หยอนใจมากกวาเปนกจกรรมทสรางความเสยหาย แตในโลก

เศรษฐกจทนนยมสมยใหม กจกรรมการพนนหลายอยางเปน

ธรกจหารายไดของผดำาเนนการทใหญโตและรฐบาลหลายประเทศ

อนญาตใหเปดดำาเนนการไดอยางถกกฎหมาย เพอเปนแหลงหา

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 29AW 1 2 EDIT.indd 29 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

30

รายไดและสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ ทำาให

คนมโอกาสเลนการพนนเพมขน และมคนจำานวนหนงเลนการพนน

อยางหนก ตดการพนน นำาไปสปญหาทงทางการเงน ปญหา

ครอบครว การกระทำาผดกฎหมาย อาชญากรรม คอรปชน ความ

เสยหายในหนาทการงาน การดอยประสทธภาพในการทำางานและ

ปญหาหนสน ปญหาดานสขภาพจตและกาย

นกวชาการโดยเฉพาะสายจตวทยาและการแพทยสนใจวจยเพอ

เปนการปองกนแกไขและใหความชวยเหลอบำาบดผทตดการพนน

เพอทจะแยกแยะผเลนการพนนแบบครงคราวเพอการพกผอน

หยอนใจออกจากคนทเสพตดการพนน มการพฒนาแบบการ

ประเมนผตดการพนนเพอใชเปนตวชวดวาใครเขาขายตดการพนน

มากนอยแคไหน แบบประเมนมอยหลายแบบ ในทนจะยกตวอยาง

มาเฉพาะแบบประเมนของ สมาคมจตเวชศาสตรสหรฐอเมรกา

ฉบบปรบปรงลาสดในป พ.ศ. 2556 ฉบบท 5 เรยกวา DSM - 5

ทางสมาคมจตเวชศาสตรสหรฐฯ มการวนจฉยจดประเภทโรค

ตดการพนนใหมใหอยในกลมการตดสารเสพตด เนองจากมการ

คนพบวามปฏกรยาเคมในสมองบางอยางและพฤตกรรมบางอยาง

ทคลายกน

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 30AW 1 2 EDIT.indd 30 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

31

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

แบบประเมนพฤตกรรมโรคตดการพนน ใหผถกประเมนตอบ

คำาถามวาในระยะ 12 เดอนทผานมา พวกเขาทำาตาม 9 ขอคำาถามน

หรอไม

1 เพมเงนในการเลนการพนนเพอใหรสกตนเตน

2 มอาการกระวนกระวาย หงดหงดหากตองหยดเลน หรอ

ไมไดเลน

3 ไมสามารถหกหามใจ หรอหยดการเลนได

4 หมกมนอยกบการพนน

5 เลนการพนนเพอหลบเลยงจากปญหาทางจตใจ

6 เมอเสยพนนอยากกลบไปเลนอก โดยหวงจะใหไดเงนท

เสยไปคนมา

7 โกหกคนใกลชด ครอบครว เรองการไปเลนพนนหรอจำานวน

เงนทใชในการเลนพนน

8 มความสญเสยในเรองความสมพนธกบคนใกลชด หนาท

การงาน และคนรอบขาง เนองจากการพนน

9 ตองพงพาผอนเรองเงน เพราะมปญหาการเงนจากการพนน

แบบประเมนนใหผตอบตอบแควาทำาหรอไมทำาเทานน และใช

เกณฑการประเมนวาถาตอบรบ 4 ขอขนไป แสดงวาคนผนนตด

การพนนแบบมปญหา

AW 1 2 EDIT.indd 31AW 1 2 EDIT.indd 31 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

32

ปญหาคอ นกจตวทยาพบวาผทชอบเลนการพนนประจำาจำานวน

มากคดวาพวกเขาเปนคนเลอกทจะเลนและหยดเมอไหรกได ไมคด

หรอไมยอมรบวาพวกเขาตดการพนนจนเปนปญหา ดงนนพวกเขา

อาจจะเลยงไมตอบคำาถามตามความเปนจรงกได เพราะการตงคำาถาม

ใหผตอบตอบเพยงวาใชหรอไมใช ขณะทพฤตกรรมของบางคน

อาจจะกำากง ยากทจะตอบเพยงวาใชหรอไมใช หรอถงจะมคนท

ตอบแบบยอมรบวาตนมพฤตกรรมเหลานอยบาง การประเมนแบบน

โดยรวมแลวกทำาไดอยางคราว ๆ อยด นกบำาบดมกจะใชวธหาขอมล

อนเพมเตม จากการสมภาษณผเลนการพนน คครอง ญาตสนท

เพอนสนท เพอทจะไดประเมนไดตรงตามความเปนจรงเพมขน

มแบบคดกรองของไทย ของมลนธสาธารณสขแหงชาต แปลมา

จาก Gambler Anonymous 20 Question Survey ม 20 คำาถาม

ซงคลาย ๆ กนกบแบบประเมนทกลาวมา ใหตอบวาใชหรอไมใช ถา

ผรบการประเมนตอบวาใช ตงแต 7 คำาถามขนไปแสดงวาบคคลนน

มแนวโนมทจะมปญหาเสพตดการพนน3

สาเหตของการมพฤตกรรมเสพตดการพนนนกวชาการ โดยเฉพาะนกจตวทยา จตแพทย แพทย ผตอง

รบมอกบการหาทางปองกนและเยยวยาคนทตดการพนนจนเปน

ปญหา ไดทำาวจยและเขยนเผยแพรเพอหาคำาอธบายวาอะไรคอ

สาเหตหรอปจจยททำาใหคนบางคนตดการพนนแบบเปนปญหา เพอ

จะไดนำาไปสแนวทางการปองกนและเยยวยาทไดผลมากขน เรองน

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

3 รศ. พญ.สพร อภนนทเวช ระบบใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากการพนนฯ มลนธสาธารณสขแหง ชาต 2558 เปดไดจาก www.thainhf.org

AW 1 2 EDIT.indd 32AW 1 2 EDIT.indd 32 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

33

คอนขางเปนความรใหม การวจยเพงทำากนมากขนในชวง 20 - 30 ป

หลงนเทานน

พฤตกรรมการตดการพนนเปนพฤตกรรมทสลบซบซอนและ

แตกตางกนไปในแตละบคคล ไมอาจระบเปนหลกการทวไปไดเดนชด

เหมอนความผดปกตทางจตบางประเภท เชน ความผดปกตดาน

ไมสามารถควบคมพฤตกรรมบางอยางของตนเองได หรอการตด

สารเสพตด นกจตวทยาสวนใหญยอมรบวาเราพอเขาใจและอธบาย

เรองนไดระดบหนง แตยงไมมทฤษฎหรอโมเดลหนงโมเดลทใช

อธบายพฤตกรรมตดการพนนไดอยางเปนทยอมรบโดยทวไป

นกวชาการรนหลง ๆ มองวาเนองจากพฤตกรรมการตดการพนน

จนเปนปญหานเกดมาจากหลายปจจยและแตกตางกนไปในแตละ

บคคล เพศ วย สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม เราจงควรจะถอวา

ทฤษฎ/โมเดลตาง ๆ มสวนชวยเสรมกนอย หรอนาจะมองในเชง

บรณาการแนวคดทฤษฎ(แบบหลายปจจย)

แนวคดทฤษฎทผ เขยนเหนวานาสนใจทสดคอ ทฤษฎแบบ

บรณาการ หรอโมเดลชวภาพจตใจและสงคม (Bio psycho-

social Model)

ทฤษฎนอธบายวาพฤตกรรมการตดการเลนการพนนจนเปน

ปญหาเกดจากตวแปรหลายตวประกอบกน ทงปจจยทางความ

สมพนธครอบครวและชวตในวยเดก พฒนาการดานความคด จตใจ

ลกษณะอปนสยบางอยาง สภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม

ประสบการณเกยวของกบการเลนการพนนตงแตวยรน บทบาทท

โตตอบกนของสงเรา (เงอนไข) ตาง ๆ การมคตเรองการรคด และ

ยทธศาสตรในการจดการกบปญหาทางดานจตใจของคนแตละคน

นกวชาการดานจตวทยาการพนน ใชโมเดลบรณาการนอธบาย

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 33AW 1 2 EDIT.indd 33 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

34

วา คนเสพตดการพนนมาจากกลมคนทหลากหลาย ซงอาจจะแบง

ออกเปนกลมยอยไดตามแรงจงใจและผลตอบแทนทพวกเขาไดรบ

จากการเลนการพนนออกเปน 3 กลมคอ

1 พวกทถกกำาหนดเงอนไขในทางพฤตกรรม ปจจยทสำาคญ

อนดบแรกคอการทมสงเราเปนตวกำาหนดเงอนไขการเรยนรใหม

ปฏกรยาตอบสนองหรอเปลยนพฤตกรรมไป เพอไดรบสงเรานน

(เชน เหนตวอยาง เพอนชวน อยากสนก ตนเตน) และกระบวน

การทำางานของสมองเกยวกบพฤตกรรมดานรคด (การจำา คด ใช

ภาษาจนตนาการ ใหเหตผล ตดสนใจ วางแผน และใชกระบวน

การเรยนรนนเปนแนวทางในการแสดงพฤตกรรม)

2 พวกทมความเสยงในทางอารมณ ปจจยทสำาคญคอ ความ

ผดปกตดานอารมณความรสกทมลกษณะผนผวน เชน จากดใจ

มากเกนไปเปนซมเศราอยางรนแรง การขาดทกษะในการจดการ

กบปญหาทางดานความคดจตใจ การเคยผานประสบการณทาง

อารมณทเจบปวด การรสกโดดเดยวจากสงคม การขาดความภมใจ

ในตวเอง การประเมนภาพพจนของตนเองตำา สำาหรบคนกลมนการ

เลนการพนนแบบเสพจนตดเปนวธการหาทางหลบหนจากปญหา

ทางอารมณ

3 พวกหนหนพลนแลนหรอชอบยำาทำาแบบควบคมตวเอง

ไมได ทมพนฐานมาจากชวภาพ (ทางรางกาย จตใจ ของแตละคน)

ปจจยทสำาคญมาจากเรองกรรมพนธ และปจจยการเปลยนแปลง

ของสารเคมในสมองททำาใหคนบางคนรวมทงวยรนจำานวนมากเปน

คนหนหนพลนแลน ขาดความยงคด และตองการแรงกระตนอย

เสมอ ๆ

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 34AW 1 2 EDIT.indd 34 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

35

นกวชาการคนอน ๆ ทคดในแนวทฤษฎแบบบรณาการคลายกนได

เสนอ โมเดลชวภาพ - จตใจ - สงคม - สปรชวลลต (Bio - Psycho-

logy - Social - Spiritual Model) คอเพมปจจยดาน Spiritual

หรอ Spirituality - การเชอวามสงทสงสงมากกวาการดำารงอยของ

ปจเจกชน เพมขนมาอกปจจยหนง คำา ๆ น เรามกใชคำาภาษาไทยวา

จตวญญาณ แตความจรงแลวมความหมายในทางปรชญาทกวาง

กวาแนวคดทางศาสนา

1 ปจจยดานชวภาพ (Biological) ททำาใหเกดการตดการพนน

รวมทงเรองกายภาพและกรรมพนธของแตละบคคลทมลกษณะ

เฉพาะแตกตางกน คนบางคนมธรรมชาตทสนก เพลดเพลนกบ

การเลนการพนนในฐานะการพกผอนหยอนใจมากจนอดใจไมได

ไมอยากเลกเลน คนบางคนมความสามารถในการใชความคดเชง

เหตผลควบคมความปรารถนาแบบหนหนไมยงคดไดนอยกวาคนอน ๆ

อาจจะมาจากเรองกรรมพนธ และประสบการณของแตละคน ท

ทำาใหคนบางคนเสยงตอการตดการพนนมากกวาคนอน ๆ

สารเคมททำางานในสมองของคนเรากมกจะสงเสรมใหเราทำา

กจกรรมททำาใหเพลดเพลนมความสขซำาอก ซงในแงววฒนาการ

เชน เรองการกน การมเพศสมพนธ การสงเสรมเชนนชวยประกน

ใหมนษยเราอยรอด แตกลบมผลเสยหายเมอคนบางคนไปตดการ

พนน

2 ปจจยดานความคดจตใจ ผลการวจยชวยใหเราเขาใจวา

ทำาไมคนบางคนชอบทำาพฤตกรรมบางอยางซำา ๆ จนตด แมวาจะเกด

มผลเสยหายตามมากตาม เพราะวาพวกเขาเรยนรวาพวกเขาได

ประโยชนบางอยางจากการเสพตด เชน

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 35AW 1 2 EDIT.indd 35 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

“นกวชาการดานจตวทยาการพนน

ใชโมเดลชวภาพจตใจและสงคม

(Bio psychosocial Model)

อธบายวา คนเสพตดการพนนมา

จากกลมคนทหลากหลาย อาจจะ

แบงออกเปนกลมยอยได 3 กลม

คอ 1. พวกทถกกำาหนดเงอนไข

ในทางพฤตกรรม 2. พวกทม

ความเสยงในทางอารมณ

3. พวกหนหนพลนแลนหรอชอบ

ยำาทำาแบบควบคมตวเองไมได”

AW 1 2 EDIT.indd 36AW 1 2 EDIT.indd 36 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

37

1) ลดความเครยด

2) ชวยปลดปลอยความนาเบอหนาย

3) เกดอารมณความรสกพงพอใจ

4) เพอจดการกบอารมณหรอสถานการณในทางลบ

5) คนแตละคนมทกษะความสามารถในการจดการกบ

อารมณหรอสถานการณอนไมนาพงปรารถนาแตกตางกน

ไป คนทมทกษะความสามารถในการจดการเรองความ

เครยดไดนอย จะขาดความสามารถในการจดการกบการ

เสพตดยาเสพตด ซงใหความพงพอใจระยะสน แตจะมผล

เสยหายตอปญหาของชวตในระยะยาว

การวจยโดยนกจตวทยาชวยใหเราเขาใจวาแรงจงใจทจะบำาบด

ตวเองใหเลกตดพนน (หรอสารเสพตดอน) เปนเรองสำาคญ การท

คนตดการพนนคนหนงแครตววาการตดการพนนสรางปญหาใหกบ

ตวเขาและคนใกลชด ยงไมใชแรงจงใจทสงมากพอทเขาจะหยด/เลก

พฤตกรรมทไมเปนผลดนได แตนกจตวทยามวธทจะชวยเพมแรง

จงใจผานการบำาบดเยยวยาและเทคนคพเศษเพอการนชนดตาง ๆ

คนทมปญหาความผดปกตทางความคด จตใจ เชน โรคซมเศรา

โรควตกกงวล บอยครงทเกดขนควบคไปกบการเสพตด คนบางคน

เลนการพนนจนตดเพอแกปญหาชวคราวใหกบโรคซมเศรา โรค

วตกกงวลของตน

3 ปจจยดานสงคมวฒนธรรม ในสงคมทผคนในชมชนม

วฒนธรรมชอบเลนการพนนบางอยาง ทำาใหเดกเยาวชนรวมทง

ผใหญเรยนรวาการพนนนน ๆ เปนทยอมรบในทางสงคมวฒนธรรม

ของพวกตน อทธพลทางสงคมทสำาคญทสดคอครอบครว ผถายทอด

วฒนธรรมจากคนรนหนงไปสอกรนหนง เมอเดกเหนคนในครอบ-

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 37AW 1 2 EDIT.indd 37 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

38

ครวสนกสนานเพลดเพลนจากการเลนพนนบางอยาง พวกเขากมอง

วาการเลนการพนนแบบดงกลาวคอการชวยผอนคลายความเครยด

ทดทสนกสำาหรบครอบครวของเขา

เนองจากมนษยมววฒนาการอยรอดมาไดดดวยการเปนสตว

สงคมทตองอยรวมกนเปนกลมเพอพงพาชวยเหลอรวมมอกนทำางาน

มนษยจงมความตองการมปฏสมพนธ การยอมรบกนในสงคมสง

ดงนนกจกรรมการพนนบางอยาง สถานคาสโน สนามมาแขง ฯลฯ

ชวยเพมโอกาสในการเขาสมาคมกบคนอน และบรรยากาศในการ

เขารวมกจกรรมดงกลาวเปนสวนหนงของสงคม ดงจะเหนไดวา

คนสงวยทเกษยณหรอแมบานททำางานอยบานแบบไมมเพอนชอบ

ไปเลนการพนนดวยเหตผลขอนดวย คนจากประเทศอนทอพยพไป

ทำางานในสหรฐฯ ออสเตรเลย ฯลฯ มกจะชอบพบปะสมาคมในหม

พวกเดยวกน และสถานทเลนการพนนใกลชมชนของพวกเขากเปน

แหลงหนงทชวยใหพวกเขาไดเขาสมาคม

4 ปจจยดาน Spirituality (จตวญญาณ) หมายถง ความเชอ

วาชวตมความหมายและเปาประสงคบางอยางทยงใหญกวาการดำารง

อยของตวเราในฐานะปจเจกชน จะเรยกวา จตวญญาณ พระเจา

สงศกดสทธ จกรวาล หรอในชออน ๆ แลวแตวฒนธรรมความเชอ

ของแตละคน คนแตละคนได ความหมายและเปาประสงคในชวต

จากคณคาและเปาหมายทตวเขาตงขนเองในใจ (ไมวาโดยรตว

หรอไมรตว) ทแตกตางกนไป สวนใหญคอความเชอทางศาสนา

หรอคตความเชอเชงอดมการณแนวใดแนวหนง (เชน คตสงคมนยม

คตนเวศนยม วทยาศาสตรนยม)

ปญหาคอ มคนบางคนทขาดหรอมองไมคอยเหนความหมาย

และเปาประสงคในชวตของเขา ซงทำาใหเขารสกแปลกแยกกบ

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 38AW 1 2 EDIT.indd 38 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

39

คนอน ๆ หรอแมแตรสกแปลกแยกกบตวเอง มองไมเหนวาชวต

มความหมาย มคณคาอะไร ทำาใหเขาลมเหลวทจะใชช วตให

ประสานกลมกลนกบกฎและหลกการของธรรมชาต และเปน

ปจจยหนงททำาใหคนประเภทนหนไปพงการเสพตด ไมวาสารเสพตด

หรอการพนน

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 39AW 1 2 EDIT.indd 39 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

40

อธบายเพมเตมสาเหตของปจจยเสยงททำาใหคนบางคน

เสพตดการพนน

การเขาใจสาเหตของปจจยเสยงดานตาง ๆ ของการตดการพนน

เปนองคความรทจะนำาไปสการหาทางปองกนและแกไขปญหาไดด

ขน จงขอนำารายงานของนกวจยกลมหนงจากแคนาดามาอธบาย

เพมเตม บางสวนอาจคลายกบทไดกลาวมาแลวบาง แตมสวนชวย

ใหเขาใจเรองทคอนขางซบซอนนไดชดเจน ครอบคลมมากขน

ปจจยเสยงทางออม1 ปจจยเสยงดานชวภาพ (กรรมพนธ สภาพทางกายภาพ)

นกวจยไดตดตามการศกษาพฤตกรรมของคแฝด และพบวาเรอง

กรรมพนธมสวนเกยวของกบโอกาสทจะตดการพนนหรอไมตดราว

40 - 50% ซงสอดคลองกบการวจยเรองโอกาสทจะตดสารเสพตด

ตาง ๆ และเชอมโยงกบเรองความผดปกตดานจตใจบางดาน ทมก

จะเกดขนควบคกนไปกบคนทมปญหาตดการพนน เชน บคลกภาพ

แบบเกเร ตอตานสงคม ความผดปกตผนแปรดานอารมณ ซงม

หลายแบบ

นกวจยอธบายวาปรากฎการณดานพฤตกรรมในเรองนมอยาง

เชน การมความรสกตนเตนตอการไดรางวล/ผลตอบแทนลดลง

การชอบเสยง ชอบแสวงหาความตนเตน อยากไดผลตอบแทนใน

ทนทมากกวาการรอคอยทจะไดผลตอบแทนทมากกวาในภายหลง

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 40AW 1 2 EDIT.indd 40 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

41

(แบบภาษตไทยกลาววา รจกอดเปรยวไวกนหวาน) ซงกอธบายไดวา

ทำาไมคนตดการพนนจงมกจะมความหนหนพลนแลน ยบยงชงใจ

ไมได ระดบสง

อยางไรกตาม เรองพฤตกรรมนมผลมาจากสภาพแวดลอม การ

เลยงดของพอแม และประสบการณการเรยนรในวยเดกดวย พอ

แมทชอบเลนการพนน ตดสารเสพตด หรอมความผดปกตทางดาน

อารมณ จตใจ กจะมอทธพลตอลกดวยเชนกน จงยากทจะระบไดวา

การทคน ๆ หนงตดการพนนนนเปนปจจยทางกรรมพนธลวน ๆ หรอ

เปนเรองสภาพแวดลอมดวย ทงเปนเรองยากทจะระบแยกไดชดเจน

วา สภาพดงกลาวในบคคลคนหนงนนเกดกอนหรอหลงการเสพตด

การพนน เพยงแตเรารวาคนทตดการพนนมลกษณะทางชวภาพท

แตกตางจากคนทไมตดการพนน

2 ปจจยเสยงดานสภาพแวดลอม

1) การทเดกไดรบการเลยงดอยางทอดทงหรอทำาราย (ไมวา

ทางรางกายหรอจตใจ) ทำาใหมปญหาพฒนาการทางจตใจ อารมณ

ทนำาไปสการเลนการพนนและปญหาอน ๆ

2) พอแมเปนแบบอยางของการเลนการพนน

3) คบกบเพอนกลมทชอบเลนการพนน

4) มาจากครอบครวทยากจน การศกษาตำา และอยในสงคม

ทยอมรบเรองการเลนการพนน

5) อยในชมชน สงคม เขาถงการเลนการพนนไดสะดวก

6) มความเครยดสง ไดรบการสนบสนนทางสงคม (ความ

รก ความเอาใจใสจากครอบครว) ตำา

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 41AW 1 2 EDIT.indd 41 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

42

ปจจยเสยงทางตรง สวนใหญคอปจจยทางจตวทยาหรอพฒนาการเรยนรดานความคด

ดานอารมณ อปนสย จะมอทธพลมากกวาปจจยทางออมทกลาวมา

1 การขาดความรเรองขอเทจจรงของการพนน และการรคด

ทผดพลาด เชน ไมเขาใจวาผลของการเลนการพนนนนเปนเรอง

ทเกดขนแบบสม/มความไมแนนอนเปนปกต ไมไดเกยวของกบผล

ทออกมาในอดตแตอยางใด ไมเขาใจวาเกมการพนนแทบทกอยาง

นนผเลนจะไดรบผลตอบแทนทางลบในระยะยาว แมจะเคยเลนได

บางบางครงกตาม จรง ๆ แลว คณตศาสตรการพนนคอผเลนยอม

เปนฝายสญเสยใหเจามอหรอเจาของเครองเลนการพนนแบบ

อเลกทรอนกสตาง ๆ ขอเทจจรงตามหลกวทยาศาสตรคอ ไมม

ระบบหรอยทธศาสตร ยทธวธในการทผเลนการพนนจะเอาชนะ

หรอมอทธพลตอผลทออกมา แตคนทตดการพนนเชอวาตนเอง

มฝมอ รวธ หรอเปนคนดวงด มโอกาสเอาชนะไดมากกวาคนอน

2 ความเชอวาการเลนการพนนชวยตอบสนองความตองการ

ทางจตใจของตนเอง เชน เปนการหลบหนชวคราวจากความเครยด

หรอปญหาอน ๆ เปนการสรางความพงพอใจและความตนเตนท

ตนเองตองการไดรบ ความเชอวาการเลนการพนนไดเกงจะนำาไปส

ความรำารวยและถอวาเปนความสำาเรจของชวต

3 ขนาดของผลตอบแทนและการเลนไดบอยครงในการเลน

การพนนชวงแรก เปนตวการสำาคญททำาใหคนบางคนเลนการพนนตอ

จนตดการพนน เชนเดยวกบการเลนการพนนชนดทเลนไดตอเนอง

และรผลเรว เชน เครองเลนการพนนอเลกทรอนกส (พวกสลอต

มาชนและอน ๆ) การเลนเกมในสถานคาสโน การเลนหวยขด ทำาให

เกดแรงเสรมในการจงใจบอยครงไดในระยะเวลาอนสน

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 42AW 1 2 EDIT.indd 42 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

43

4 การหมกมนคดเรองการพนนและการเลนการพนนแบบ

เสยงเพอไลตามเงนทเสยไปกลบคนมา เมอคนเรมเลนการพนน

เปนประจำา เงอนไขทเคยทำาใหรสกเพลดเพลนพอใจเทากบทเคยไดรบ

ตอนเลนพนนใหม ๆ คอตองเลนบอยขน มพฤตกรรมตดการพนน

เพมขน (จงจะไดความรสกเพลดเพลนพอใจเทากบระดบทเขาเคย

ไดรบตอนเลนการพนนครงแรก ๆ) จนเปนการยากทจะถอนตวหรอ

เลกเลน

คนทเรมตดการพนนจะหมกมนกบความคดเรองการไปเลนการ

พนนและวางแผนหาโอกาสไปเลนการพนน เขาจะเลนบอยขนและ

นานกวาทเคยตงใจไว ใชเงนเลนมากกวาทเคยวางแผนไววาถาเสย

เทาไหรจะเลกเลนในครงนน และคดวาหลงจากการเลนเสยแลว

ทางเดยวทเขาจะตดตามเพอเอาชนะเงนทเสยไปกลบคนมาไดคอ

ตองเลนการพนนตอไป

สำาหรบคนหลายคน ปจจยเสยงทนำาไปสการตดการเลนการพนน

อาจจะนำาไปสปญหาการเสพตดอยางอน ปญหาสขภาพจต ปญหา

ความสมพนธกบคนอน ๆ ปญหาสขภาพกาย ปญหาการขาดสมาธ

ขาดประสทธภาพในการเรยน การทำางาน พฤตกรรมตอตานสงคม

เมอคนตดการพนนมปญหาอนเพมขนตามมา ปญหาแตละอยาง

จะเปนแรงเสรมกนและกน ทำาใหเขาถอนตวไดยากขน แมแตคนท

เขารบการบำาบดเพอเลกเลนการพนนบางคนเลกเลนไดชวคราว

แลวกหวนกลบไปเลนใหมไดอก

ปจจยเสยงทง 4 ขอทกลาวมา เกดขนกบคนแตละคนแตกตาง

กนไป บางคนกมปจจย 2 - 3 ขอผสมกนอย ประเดนทนกจตวทยา

ตงขอสงเกตเกยวกบความแตกตางทางเพศคอมเสนทางไปสการตด

การพนน 2 แบบคอ การยบยงชงใจไมคอยได/ตอตานสงคม ซงมก

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 43AW 1 2 EDIT.indd 43 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

44

เกดขนกบผชาย และแบบทไดรบปจจยเสยงดานอารมณ ซงมกเกด

กบผหญง (สถตเทาทผานมา ผชายมสดสวนเลนและตดการพนน

มากกวาผหญง แตในยคปจจบนทผหญงออกไปทำางานหาเงนไดเอง

เปนอสระเพมขน ผหญงเรมมสดสวนการเลนและตดการพนนเพม

ขนกวาในยค 30 ปทแลว)

ปจจยเสยงดานอน ๆ ปจจยเสยงดานอน ๆ เกยวโยงกบเรองกลมเสยง และประเภทของ

การพนนทเสยง เชน

• กลมวยรน เปนกลมทเสยงจะชอบเลนการพนนมากกวากลม

วยอน เพราะสมองสวนทยบยงชงใจพจารณาปญหาดวยเหตผลของ

พวกเขายงพฒนาไมเตมท จงมโอกาสทจะชอบเสยง ชอบความ

ตนเตน สนก เราใจ ตดการพนน (และตดเหลา ตดสารเสพตด)

มากกวากลมอน คนทเขาวงการเลนการพนนตงแตเดกถงวยรน ม

โอกาสเปนคนตดการพนนในวยผใหญไดมากกวา

• คนวยเกษยณ ทมบำานาญ มเวลาวางมาก เหงา ไมคอยม

กจกรรมอะไรทนาสนใจทำา กมความเสยงทจะไปเลนการพนนจนตด

ไดเชนกน

• ผหญง ในสมยกอนมสดสวนเลนการพนนนอยกวาผชาย

แตในยคปจจบนทผหญงตองรบผดชอบออกไปทำางานชวยเหลอ

ครอบครวเพมขน มความเครยดเพมขน หรอบางคนทำางานบานท

นาเบอ ไมคอยมสมาคม การสำารวจกพบวาเขาไปเลนการพนนและ

ตดการพนนเปนสดสวนเพมขน

เรองประเภทของการพนน นกวจยตงขอสงเกตวาคนทเรมเลน

การพนนหนกขนจะชอบการพนนประเภททเลนไดตลอด รผลเรว

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 44AW 1 2 EDIT.indd 44 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

มโอกาสไดหรอเสยมาก เชนเครองเลนอเลกทรอนกส เกมในสถาน

คาสโน เพราะตอบสนองความตองการอยากเสพการเลนการพนน

ของตนเองไดดกวาการพนนประเภทตองรอเวลานานหนอย เชน

ลอตเตอรทออกตามระยะเวลา

ปจจยดานสงคมวฒนธรรม มการวจยพบวาชาวอเมรกนทเปน

คนพนเมองอเมรกนอนเดยนและผอพยพจากชาตพนธอน เชน

คนเอเชย คนลาตนอเมรกา แอฟรกา ชอบเลนการพนนและ

มโอกาสตดการพนนสงกวาคนผวขาวโดยทวไป อาจจะเปนทงเรอง

วฒนธรรมและสภาพความเปนอยทจะตองดนรนตอสทางเศรษฐกจ

และการปรบตว สถตและการวจยเปรยบเทยบพบวา คนเอเชย

ในตะวนออกเฉยงใตมสดสวนชอบเลนการพนนและมโอกาสตดการ

พนนมากกวาคนยโรป อเมรกาเหนอ

45

ความเขาใจเรองการพนนและสาเหตของการเสพตดการพนน

AW 1 2 EDIT.indd 45AW 1 2 EDIT.indd 45 17/11/2562 BE 16:0317/11/2562 BE 16:03

46

ผลเสยหายทรนแรงทสด

ของการตดพนนอยางหนกคอ

การคดจะฆาตวตายและการพยายาม

ฆาตวตาย งานวจยชนหนงรายงานวา

ประมาณ 17 - 24% ของคนตดการพนน

อยางหนกพยายามฆาตวตายครงหนง

ในชวต สวนใหญจะเกดขนทนท

หลงจากการสญเสยเงน

จากการแพพนนเปนจำานวนมาก

AW 3 4 5 EDIT.indd 46AW 3 4 5 EDIT.indd 46 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

3บทท

AW 3 4 5 EDIT.indd 47AW 3 4 5 EDIT.indd 47 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

48

การเสพตดการพนนกอใหเกดผลเสยหายทไมไดตงใจหลายอยาง

ตงแตสขภาพกาย สขภาพจต ปญหาการขาดประสทธภาพในการ

เรยน ทำางาน ปญหาทางดานการเงน ปญหาความสมพนธกบ

ครอบครว ญาต เพอน และคนอน ๆ ในสงคม ปญหาการยกยอก

ฉอโกง อาชญากรรม ปญหาทเชอมโยงไปสการตดเหลาและสาร

เสพตดอน ฯลฯ กลาวโดยรวมแลวคอ ผลเสยหายไมไดเกดขน

เฉพาะตวผเสพตดการพนนเปนหลกเทานน แตมผลกระทบตอ

คนอน ๆ จำานวนมาก

เรองนคนสวนใหญยงไมคอยตระหนก เพราะสงคมยงแยกไดยาก

ระหวางการเลนการพนนทถอเปนการเลนเกมเพอพกผอนหยอนใจ

กบการเสพตดการพนนจนเปนปญหา เรองการเลนการพนนเปน

เรองสวนตวทปกปดซอนเรนไดงายกวาการตดเหลาหรอเสพสาร

เสพตด คนชอบเลนการพนนหลายคนมองวาเปนเรองเสยงทม

โอกาสจะเสยเงนแคนน คนชอบเลนการพนนจนตดกไมคอยยอมรบ

จนกวาปญหาการตดการพนนจะรนแรง เหนไดชดขน และญาต

มกเปนคนพบและแนะนำา/พาไปบำาบดเยยวยา ดงนน เราจงควร

ชวยกนศกษาเรองน อธบายใหคนทวไปไดตระหนกถงผลเสยหาย

หลายอยางของการตดการพนนเพมขน

ผลเสยหายดานสขภาพกายคนตดการพนนไดรบผลกระทบทงทางสมองและรางกาย นก

วจยพบวามกระบวนการเปลยนแปลงทางสารเคมในสมองของ

คนตดการพนน ในลกษณะคลายกบคนตดสารเสพตด และมผล

ในทางลบตอปฏกรยาตอบสนองตอผลตอบแทนในเรองตาง ๆ ความ

ยบยงชงใจ การเรยนร และการควบคมตนเอง นคอสวนหนงของ

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 48AW 3 4 5 EDIT.indd 48 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

49

เหตผลวาทำาไมคนทเลนการพนนเสยครงแลวครงเลาจงยงคงเลนตอไป

ทง ๆ ทรวาตวเองมความเสยหายทางการเงนเกดขนแลว

คนตดการพนนมกจะเลนการพนนแบบเพลดเพลนจนไมตระหนก

ถงผลเสยหายทางสขภาพกาย คนตดการพนนจำานวนมากเลนการ

พนนตอเนองหลายชวโมง ดกดนเกนเวลาทรางกายมนษยเราควร

ไดนอน บางคนเลนตดตอกน 2 - 3 วนกม โดยแทบพกกนและนอน

นอยมาก การนอนนอย กนนอย เปนผลเสยหายตอสขภาพกาย

โดยตรง รวมทงอาการทเกยวของกบความเครยด กเชอมโยงไป

ทำาใหเกดปญหาสขภาพกายดวย

คนตดการพนนมกน ง เลนอยกบทนาน ไม ได เคลอนไหว

ออกกำาลงกาย บางคนกพกกนและดม (รวมทงสบบหร) มากอยาง

รวดเรว เพอกลบไปเลนการพนนตอ คนตดการพนนทเลนเสย

เปนหนเพมขน มพฤตกรรมแบบมงมนกลบไปเลนตอเพอหวงจะ

ไดเงนคน ทำาใหเกดความตงเครยดเรอรง และเกดโรคภยตาง ๆ

ตามมา คนตดการพนนมโอกาสเปนโรคอวน โรคเกยวกบหวใจ

หลอดเลอดหวใจ โรคเกยวกบลำาไส ระบบยอยอาหาร

การวจยเกยวกบการตายทเกยวของกบการไปเลนกาสโนในสหรฐ

ในชวง ค.ศ. 1982 - 1986 พบวามคนเสยชวตในสถานกาสโน 398 คน

สวนใหญคอ 330 คน เปนการตายทเกยวของกบปญหาทางหวใจ

และหลอดเลอดหวใจ

นอกจากคนตดการพนนจะเกดความเครยดแบบเรอรงแลว คน

ตดการพนนยงมปฏกรยาตอความเครยดแบบฉบพลนไวกวาปกต

เมอเทยบกบคนทวไป นกวจยพบวาในสถานกาสโน คนตดการพนน

จะมระดบฮอรโมนความเครยดสงกวาคนทไมไดตดการพนน

การอดนอน เปนผลเสยหายทพบบอย สถานกาสโนมกจะเปด

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 49AW 3 4 5 EDIT.indd 49 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

50

24 ชวโมง และเปดไฟสวางจนผเลนการพนนไมรวาเปนเวลากลางวน

หรอกลางคน ผลเสยหายของการอดนอนตอสขภาพกายและใจ ม

งานวจยยนยนไวมาก รวมทงเรองความบกพรองในการเคลอนไหว

และการรคด ความผนผวนดานอารมณ การทำาใหระบบภมคมกน

สขภาพในรางกายทำางานผดปกต การอดนอนอาจจะทำาใหคนตด

การพนนรสกออนไหวมากกวาปกต เชน หนหนพลนแลนมากขน

ทนทรงเลนการพนนตอไปโดยทมความเอาใจใสตอยทธวธในการ

เลนการพนนลดลง

ผลเสยหายทางออมจากการตดการพนนอกเรองหนงคอ การเพม

ความเสยงในการตดเหลาและสารเสพตดอนทเปนผลเสยหาย

ตอสขภาพเพมขน การวจยพบวาคนตดการพนนมแอลกอฮอลและ

นโคตนในรางกายมากกวาคนทวไป สวนหนงอาจจะมาจากสถาน

คาสโนใหบรการเหลาฟร และคนทถงไมสบบหรกไดรบควนบหร

จากคนอนทสบ

ความเครยด ความสนกเพลดเพลนจากการเลนการพนน กม

สวนทำาใหคนอยากกนเหลา สบบหรเพมขน รวมทงบคลกนสยแบบ

ขาดความยบยงชงใจ สถานการณทเครยด และบคลกทชอบเสยง

หวงไดผลตอบแทนกเปนปจจยเสยงททำาใหคนตดการพนนพฒนา

ไปสการเสพตดเหลาและสารเสพตดอนได (ถาเขาไมตดอยกอนหนา

นแลว)

การเสพตดทงการพนนและสารเสพตดซำาซอนกนทำาใหเปนปญหา

ยงยากเพมขน นนกคอคนประเภทนจะบำาบดเยยวยาไดยากกวา

และคนไขประเภทนมกจะไมยอมรบการบำาบดอยางตอเนอง นกวจย

พบวา คนทสบบหรจดทมาเขารบการบำาบดอาการตดการพนนเปน

คนทตดการพนนหนกกวา รวมทงมปญหาความยงยากดานจตใจ

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 50AW 3 4 5 EDIT.indd 50 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

51

และดานสงคมมากกวาคนตดการพนนทไมตดบหร

ผลเสยหายของการตดการพนนตอสขภาพอกเรองหนง คอเรอง

สถานะของโภชนาการ แบบแผนการกนและโรคอวน (นำาหนกเกน)

การกนมากเกนไปนนเชอมโยงกบบคลกแบบหนหนพลนแลนและ

การใชการกนเปนทางระบายความเครยดทางหนง ลกษณะท

เหมอนกนของคนชอบกนกบคนเลนการพนนคอ การสญเสยการ

ควบคมอารมณไมใหทำาอะไรทมผลเสยหายตามมา และการคงทำา

พฤตกรรมแบบเดมตอไปแมจะเกดผลเสยหายเกดขนแลวกตาม

ในสถานกาสโนมกจะมบรการเครองดมและอาหารแบบบฟเฟต

ใหกนและดมฟรไดตลอดเวลา สงเสรมใหคนเลนการพนนมโอกาส

นำาหนกเกนมาตรฐาน การกนอะไรทตนชอบไปเรอย ๆ สอดคลอง

กบอปนสยแบบทำาอะไรสกอยางไมคอยยบยงชงใจและการอยากได

รางวลประเภทไดเรวของคนตดการพนน นอกจากนการเลนการพนน

คอกจกรรมทตองใชเวลานงนานโดยไมไดเคลอนไหวออกกำาลงกาย

จงเสยงตอการมนำาหนกเกน และปญหาสขภาพทตามมา

นอกจากการตดการพนนจะมผลทางลบตอสขภาพแลว นกวจย

ยงพยายามทำาความเขาใจเรองการทำางานของระบบประสาทของ

คนตดการพนน นกวจยพบวาคนตดการพนนมแนวโนมทจะม

ขอบกพรองในเรองการเอาใจใส ขอบกพรองในการทำางานของสมอง

สวนหนา และขอบกพรองในเรองการทำางานของระบบการรคด ซง

มลกษณะบางอยางคลายคนทเสพสารเสพตด

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 51AW 3 4 5 EDIT.indd 51 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“สำาหรบบางคน การเลนการพนน

อาจเปนวธคลายเครยดไดชวคราว

แตหลงจากเลนเสยและกลบมาบาน

กจะกลบมาเครยดเหมอนเดม

หรอเครยดหนกขนอก

การตดการพนนจงเพมความเสยง

ทจะมปญหาความผดปกต

ดานวตกกงวล ความเครยด

หลงจากประสบการณทเจบปวด

และโรคหวาดกลวสงคม”

AW 3 4 5 EDIT.indd 52AW 3 4 5 EDIT.indd 52 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

53

ผลเสยหายดานสขภาพจตการเลนการพนนเปนกระบวนการทคนตดการพนนจะตองคดหา

ทางเอาชนะอยางตอเนอง และตองผานการชนะบาง แพบาง อยาง

หวอหวา ตนเตน ครงแลวครงเลา พฤตกรรมเชนนจงมผลกระทบ

ตอสขภาพจตสง การเลนการพนนสามารถกอใหเกดหรอทำาให

อาการทางสขภาพจตหนกขน เชน อาการซมเศรา ความวตกกงวล

ความหลงใหล และความผดปกตดานบคลกภาพ ซงแยกยอยได

เปนหลายแบบ เชน โรคตอตานสงคม โรคจตกำากง โรคพงพาผอน

โรคยำาคดยำาทำา โรคซมเศรา ฯลฯ

คนตดการพนนจะมปญหาความผดปกตในดานอารมณ ควบค

กนไปกบการตดการพนนสง เชน นกวจยพบวาคนตดการพนนเปน

โรคซมเศราแบบขวเดยวถง 70% และมความผดปกตดานอารมณ

รนแรงสลบไปมาแบบ 2 ขว 30%

สำาหรบคนทเปนโรคซมเศรากอนทจะมาตดการพนน การเลน

การพนนอาจจะเปนวธการระบายออกเพอรกษาตวเอง (ในระยะสน

มาก) ทางหนง ในชวงเวลาหนง แตเมอคน ๆ นนตดการพนนเพมขน

การเลนการพนนกชวยเปนการระบายออกใหโรคซมเศราของเดม

ของเขาไมไดอกตอไป แตกลบยงทำาใหคน ๆ นนเกดความรสกสนหวง

รสกผด ละอาย และทอแทเพมขน

ผลเสยหายทรนแรงทสดของการตดการพนนอยางหนกคอ การ

คดเรองการฆาตวตายและการพยายามฆาตวตาย งานวจยชนหนง

รายงานวา ราว 17 - 24% ของคนตดการพนนอยางหนกพยายาม

ฆาตวตายครงหนงในชวต สวนใหญจะเกดขนทนทหลงจากการเลน

สญเสยเงนจำานวนมาก

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 53AW 3 4 5 EDIT.indd 53 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

54

ในกลมผตดการพนนทโทร.ไปปรกษาองคกรชวยเหลอ Helpline

ในสหรฐฯ ม 80% ทเลาวาความรสกของเขาขณะนนคอคดอยาก

ฆาตวตาย และเกอบ 2 ใน 3 (66%) ของผทไปเขารบการบำาบดท

องคกร Gamblers Anonymous ในสหรฐฯ (องคกรเพอชวยเหลอ

นกพนนนรนาม) กเลาวาเขาคดเรองอยากฆาตวตาย เมอง Las

Vegas และ Atlantic City ซงเปนศนยการเลนคาสโนทใหญทสด

ในสหรฐฯ มอตราการฆาตวตายของประชากรสงสดเปรยบเทยบกบ

เมองอน แมจะไมมการสำารวจยนยนวาคนทฆาตวตายมาจากสาเหต

การตดการพนน

การคดและพยายามฆาตวตายในกลมผตดการพนนเกยวของกบ

ปจจยหลายอยางผสมผสานกน เชน มอาการหนหนพลนแลน ขาด

การยบยงชงใจเพมขน ตดการเลนการพนนหนกขน มปญหาความ

ผดปกตทางอารมณ เปนโรคซมเศรา ตดเหลา เปนหนจำานวนมาก

อยางทไมมทางหามาใชคนได มความรสกโดดเดยวแยกตวไปจาก

คนอนขณะเลนการพนน

นอกจากการตดการพนนจะมผลตออาการโรคซมเศราอยาง

หวอหวาแลว ยงมผลโดยตรงตอความวตกกงวลแบบสะสมดวย คน

ตดการพนนหลายคนรายงานวา กอนทจะถงเวลาทเขาเคยออกไป

เลนการพนน เขาจะรสกตงเครยดเพมขนอยระยะหนง ซงจำาเปน

จะตองหาทางคลายเครยดไดดวยการไปเลนการพนน ความรสก

วตกกงวล มทงความพอใจ ความหวาดกลว และความไมสบายใจ

ปะปนกน ผตดการพนนบางคนรายงานวาการเลนการพนนคอวธ

การคลายความวตกกงวลแบบทวไป เปนการหลบหนจากโลกจรง

และการหลกเลยงชวคราวจากความตงเครยดในชวตและความ

รบผดชอบ

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 54AW 3 4 5 EDIT.indd 54 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

55

สำาหรบบางคน การเลนการพนนอาจเปนวธคลายเครยดได

ชวคราว แตหลงจากเลนเสยและกลบมาบานแลว กจะกลบมา

เครยดเหมอนเดมหรอเครยดหนกขนอก การตดการพนนจงเพม

ความเสยงทจะมปญหาความผดปกตดานวตกกงวล ความผดปกต

ดานความเครยดหลงจากประสบการณทเจบปวด และโรคหวาดกลว

สงคม

ปญหาของคนตดการพนนคอ พวกเขาจะมพฤตกรรมแบบ

ไลตดตามเพอหาทางเอาคน นนกคอหลงจากเขาเลนเสยแลว เขา

จะหาทางหาเงนเพอจะกลบไปเลนการพนนอก สวนใหญภายใน

วนเดยวกนนนดวยความหวงวาจะชนะและไดเงนทเสยไปกลบคน

พวกเขามความรสกเรงดวนอยางกระวนกระวายทจะตองหาทาง

เอาเงนทเสยไปกลบคนมาใหเรวทสด เพราะถาเขาไมไดกลบไปเลน

ใหม เขาจะรสกวตกอยางรนแรง กลว และกงวล แตการกลบไป

เลนการพนนใหมเพอลดความวตกกงวล กเทากบการสรางวงจร

ของการทเขาจะตองเลนการพนนเพมขนเรอยไป

การตดการเลนการพนนสามารถมผลโดยตรงตอการสรางบคลก-

ภาพบางอยาง เชน การเปนคนหนหนพลนแลน ขาดความยบยงชงใจ

การมบคลกแบบนยงสงเสรมใหคนคนนน ตดการเลนการพนนตอไป

และความหนหนพลนแลนจะยงเลวรายเพมขน เมอคนตดการพนน

เลนเสยเปนหนเปนสนมากจนไมรจะหาทางออกอยางไร นอกจาก

หาทางกลบไปเลนการพนนตอ เพอหลบหนจากสภาพปญหาใน

โลกจรงทเขาตองเผชญ

คนตดการพนนทมปญหาเรองมความหนหนพลนแลนเพมขน

จะเปนปญหาหนกสำาหรบแพทยหรอจตแพทยผบำาบด เพราะวา

ความหนหนพลนแลนอาจจะกอใหเกดปญหาอน ๆ ตามมาดวย เชน

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 55AW 3 4 5 EDIT.indd 55 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

56

การตดสารเสพตด การมปญหาดานความสมพนธกบครอบครวและ

คนอน รวมทงอาจจะมผลตอการทคนตดการพนนไมเตมใจทจะ

รวมมอกบการบำาบด และอาจจะเลกมาเขารบการบำาบดไปกลางคน

นอกจากการตดการพนนจะทำาใหอาการผดปกตทางดานสขภาพ

จตทบางคนมควบคกนไปเลวรายลงแลว ยงสามารถมอทธพลตอ

ปฏกรยาการแสดงออกแบบปกปองตวเองอยางไมยอมรบความ

เปนจรง ซงเปนปญหาสขภาพจตอกแบบหนง เชน การหลกเลยง

ไมสหนาความจรง การแสรงแสดงออก การใหเหตผลแกตว การ

ปฏเสธ การทำาใหเรองเลกลงกวาทเปนจรง การวเคราะหปญหาของ

ตวเองแบบหางไกล ใชถอยคำาทฟงดมเหตผลแบบปญญาชน แต

หลกเลยงเรองอารมณความรสกทมผลผกพน

แมคนบางคนอาจใชวธการปกปองตนเองอยางไมยอมรบความ

เปนจรงวธการใดวธหนงอยกอนทเขาจะมาตดการพนนแลว แตการ

ตดการพนนจะยงสงเสรมใหคนคนนนใชวธการแสดงออกเหลาน

มากขน

เหตผลทคนเลนการพนนตองปกปองตนเองอยางไมยอมรบความ

เปนจรงดวยวธการเหลานมาจากความรสกผดและละอายทตนเอง

ไปตดการพนน ประเดนทสำาคญคอ ยงคนตดการเลนการพนนเพม

ขน ความรสกวาตนเองมคณคาและความภมใจในตวเองจะยงลดลง

รวมทงทกษะความสามารถในการจดการปญหาดานความคด จตใจ

อารมณของเขากจะลดลงดวย

กระบวนการดงกลาวมาขางตนนมลกษณะคลายคนทตดสาร

เสพตด และเปนเรองสำาคญทคนไขตดการพนนทมารบการบำาบด

จะตองเรยนรสภาพจตใจของเขาเพอทจะคดหาทางชวยตนเอง

ใหฟนฟจากการตดการพนนได

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 56AW 3 4 5 EDIT.indd 56 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

57

ผลเสยหายของการตดการพนนตอสขภาพจตอกเรองหนงคอ

การสรางและรกษาไวซงกระบวน การรคดทบดเบอน เกยวกบการ

เลนการพนน เชน การคดวาตนเองมทกษะ มดวงด สามารถเปน

ผควบคมการเลนการพนนแบบเอาชนะได เชอวาโอกาสแพหรอ

ชนะคอ 50 - 50 ทง ๆ ทความจรงแลวการพนนหลายอยาง ความ

เปนไปไดทจะเอาชนะมเปอรเซนตตำากวาการแพหลายเทามาก การ

เชอวาเวลาเลนการพนนแลวผลทออกมาพลาดไปนดหนอย (Near

Miss) คอเกอบชนะแลว และถาเลนตอเขากคงจะชนะ ฯลฯ

การรคดทบดเบอน คอเหตผลทอธบายวาทำาไมคนตดการพนน

แมจะเลนเสยครงแลวครงเลาเหนชด ๆ อย กยงคงเลนตอไป การ

รคดแบบบดเบอนยงรวมถงการหวนกลบไปคดถงเฉพาะครงท

ตนเคยชนะ ซงเกดขนนาน ๆ ครง การคดวาตวเองมอำานาจในการ

ควบคม และความตองการภายในจตใจทตองการพสจนคณคาของ

ตนเองดวยการเอาชนะคนอนในการเลนการพนน

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

ปจจยกระตนประสาทสมผส แสง ส เสยง

ถกออกแบบโดยนกจตวทยา เพอดงดด

ใหคนอยากเลนพนน เพลดเพลนกบการเลนพนน

จนไมรวาเสยพนนไปมากเทาไหรแลว”

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 57AW 3 4 5 EDIT.indd 57 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

58

ความเสยหายทสำาคญอยางหนงของการตดการพนน คอการ

รคดแบบบดเบอน เปนแรงเสรมใหคนตดการพนนคงเลนตอไป

อยางไมเลก ดวยความหวงทไมจรงวา การเลนการพนนจะแกปญหา

ทกอยางไดดวย “การเอาชนะครงใหญ” สกครงหนง

ผลเสยหายทางดานเศรษฐกจสงคมผลเสยหายทางดานสงคมของการตดการเลนการพนนประกอบ

ไปดวย การเสยเงน การเปนหนทนำาไปสการยกยอก ฉอโกง และ

อาชญากรรมอน ๆ การขาดประสทธภาพในการเรยน การทำางาน

การลมละลาย การทครอบครวตองยากลำาบากทางการเงน ความ

ขดแยงทางอารมณกบครอบครวและคนอน ๆ

การสญเสยเงนและการเปนหนพอกพนคอผลเสยหายทเหนไดชด

ทสด ทตางจากการเสพตดสารเสพตดคอการเลนการพนนจะทำาให

คนคนหนงเสยหายทางการเงนขนาดหนกไดภายในไมกชวโมง

คนตดการพนนมอตราการเปนคนลมละลายสงกวาคนทวไป 5 เทา

คนตดการพนนทยงไมลมละลายทางกฎหมายมปญหาเรองเครดต

ไมด และยากทจะเปดบญชหรอขอเงนกจากธนาคารแหงใหมได

แตคนตดการพนนทลมละลายแลวยงคงหาวธกเงนนอกระบบหรอ

วธทผดกฎหมายอน ๆ เ พอหาเงนมาเลนการพนนตอ เวลาท

นกบำาบดใหคำาปรกษาคนตดการพนนทมาขอรบการบำาบดจงจำาเปน

ตองอาศยทปรกษาดานการเงนดวย คนตดการพนนสงวยเวลาเจอ

ปญหาการเงนจะยากลำาบากกวาคนหนมสาว เนองจากพวกเขาไมม

เวลา/ปญญาทจะไปทำางานหาเงนมาใชหนไดเหมอนคนหนมสาว

คนสงวยทตดการพนนและเปนหนขนาดหนกหาทางออกไมได

หลายคนคดและพยายามฆาตวตาย

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 58AW 3 4 5 EDIT.indd 58 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

59

คณะกรรมาธการศกษาผลกระทบของการพนนแหงชาตของ

สหรฐฯ รายงานวา ความเสยหายทางดานการเงน คาใชจายทาง

กฎหมาย และการสญเสยผลตภาพของการทำางานอนเนองมาจาก

การตดการพนนของชาวอเมรกนมมลคาราว 5 พนลานดอลลาร

สหรฐตอป แตนกเศรษฐศาสตรคนอน ๆ คำานวณวาความสญเสย

ทางเศรษฐกจสงคมคดโดยรวมแลวสงกวานนมากราว 10 เทา คอ

เกอบปละ 54 พนลานดอลลารสหรฐฯ หรอเฉลย 20,000 ดอลลาร

ตอคนตดการพนนแตละคน งานวจยชนหนงรายงานวาคนตดการ

พนนแตละคนสรางผลเสยหายใหกบครอบครว ญาตพนอง เพอน

10 - 17 คน

ผลเสยหายตอครอบครวการตดการพนนมผลเสยหายตอครอบครวมากทสดและหลาย

ดาน โดยเฉพาะเมอคนตดการพนนเปนหวหนาครอบครว เชน ม

อตราการใชความรนแรงตอคครองและลก ๆ สงกวาครอบครวทวไป

สรางปญหาความยากลำาบากทางเศรษฐกจ ความสมพนธ และทาง

อารมณความรสกของคนในครอบครว

คนอเมรกนทตดการพนนมอตราการหยาราง 53% เทยบกบคน

ไมตดการพนนทมอตราการหยาราง 18.2% การหยารางเนองจาก

ปญหาคสมรสเสพตดการพนนนาจะมาจากหลายปจจยประกอบกน

เชน คสมรสรสกวาถกหลอกลวง การเปนหน และความรสกหางเหน

ทางอารมณ

สวนลกทตดการพนนกเปนปญหาของพอแม เชน ตองไป

ชวยเหลอเรองหนสน วตกเรองการเรยน การทำางาน สขภาพของ

ลก ฯลฯ

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 59AW 3 4 5 EDIT.indd 59 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

60

เปนเรองแปลกทครอบครวชาวอเมรกนหลายครอบครวมความ

รสกวาลกตดการพนนยงเปนเรองทเบามากกวาการตดยาเสพตด

ทง ๆ ทคนทตดการพนนขนาดหนกนนเปนปญหารนแรงดวยเชนกน

รวมทงมกจะเกดควบคไปกบการตดเหลา สารเสพตดอน ความ

ผดปกตดานจตใจ บคลกภาพแบบหนหนพลนแลน โรคอารมณ

ผนแปร ฯลฯ

นอกจากการตดการพนนของหวหนาครอบครวจะสรางปญหาตอ

ครอบครวโดยตรงแลว ยงจะสรางปญหาทอาจไมไดตงใจในอนาคต

คอ ทำาใหลก ๆ พฒนาเปนคนชอบเลนการพนนและตดการพนนได

ตอไปดวย เพราะอทธพลของการเรยนรจากพอแม และอาจจะม

ปจจยทางกรรมพนธถายทอดไปถงรนลกไดดวย

การทคนตดการพนนใชเวลาจำานวนมากในการเลนการพนน

คดถงแตการเลนการพนน และตองหาวธการปกปดผลเสยหายท

เกดจากการตดการพนน มผลเสยหายตอตนทนโดยรวมของสงคม

ทงแงการสญเสยผลตภาพหรอประสทธภาพในการทำางาน และการ

สญเสยเวลา มากกวาจำานวนเงนทคนตดการพนนสญเสยไป

การสญเสยผลตภาพ หรอการหยอนประสทธภาพในการทำางาน

หมายถง การสญเสยโอกาสทจะกาวหนาในการงาน หลายคนอาจ

จะถงขนถกเลกจางและมความยากลำาบากในการหางานใหม เพราะ

มประวตการถกปลดจากงานเนองจากการหยอนประสทธภาพจาก

การไปตดการพนน การตดการพนนในระยะแรก ๆ นายจางอาจไมได

สงเกตเหน แตตอไปเมอลกจางเรมมปญหามากขน เชน มาสาย

ขาดงานบอย การทำางานยอหยอน หรอแมแตมการยกยอกเงนทอง

ของบรษท นายจางกยอมร การวจยพบวาคนทตดการพนนมอตรา

ถกเลกจางสงกวาคนทวไปหนงเทาตว

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 60AW 3 4 5 EDIT.indd 60 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

การออกแบบใหผเลนรสกวาไดใชทกษะ

ในการเลนพนน ทำาใหรสกอน มสวนรวม

และเพมความตนเตนเราใจ คนเลนพนนคดวา

แพเพราะพลาด ตนเองจะชนะพนนไดในทสด”

การตดการพนนนำาไปสการเลนเสย เปนหน และการกอ

อาชญากรรมเพอหาเงนไปใชหนหรอไปเลนการพนนตอ นกวจย

สำารวจสถตคดอาชญากรรมของคนงานเสอปกขาว (คนงานทม

ฝมอ) ในสหรฐฯ พบวา คดอาชญากรรมเกดจากคนทตดการพนน

ราว 30 - 40% ของคดทงหมด การกออาชญากรรมของคนตดการ

พนนมทงขโมย ยกยอก คดโกงบรษทประกน ขายบรการทางเพศ

กเงนนอกระบบเพอหาเงนไปเลนการพนนตอ การสำารวจขององคกร

อาสาสมครชวยบำาบดคนตดการพนน Gamblers Anonymous พบวา

คนทสมครเขามารบการบำาบดเยยวยา 57% ยอมรบวาเคยขโมย

เพอหาเงนไปเลนการพนน

ปญหาผลเสยหายของการตดการพนนอกขอหนงคอ การเปน

หนสนมากจนบานทซอแบบผอนสงและจำานองไวถกยด กลายเปน

คนเรรอน ไมมบานอย ตองไปแอบอาศยตามทสาธารณะตาง ๆ นคอ

สถานการณทเกดขนในสหรฐฯ และนาจะเกดแบบคลาย ๆ กนใน

ประเทศอนดวย

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 61AW 3 4 5 EDIT.indd 61 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

62

กลาวโดยสรปคอ การตดการพนนเปนปญหาความผดปกตทง

ทางดานชวภาพ จตใจ และสงคม (Biopsychic social Disorder)

ซงกอใหเกดผลเสยหายทไมไดตงใจหลายดานมาก ผลเสยหาย

บางดานอาจจะปองกนไดถาคนตดการพนนและญาตผใกลชดรตว

ตงแตตน ๆ มการเขาไปชวยเหลอและบำาบดเยยวยา

ปญหาการตดการพนนมผลเสยหายหลายดาน ทงทางสขภาพ

กาย ใจ ทางเศรษฐกจ สงคม ความสมพนธกบคนอน ทงตอผตด

การพนนเอง ครอบครว ญาตพนอง เพอน ชมชน และประเทศชาต

เนองจากปญหานมองไมเหนไดงาย ๆ ซบซอนซอนเรนกวาปญหา

ตดเหลาและสารเสพตด บางครงสงคม (เชน พอแม ผปกครอง)

ยงมองวาเปนปญหาทเลกกวาปญหาตดสารเสพตด แตสำาหรบคน

ทตดการพนนขนาดหนกอาจจะสรางความเสยหายไดมาก การ

สนใจสงเกต ปองกน แกไข ตงแตตนยงตดการพนนไมมากนก จะ

สามารถลดปญหาได การเขารบการบำาบดกบจตแพทยหรอนกบำาบด

มออาชพมกไดผลในระดบใดระดบหนง

ปญหาคอคนตดการพนนมกไมรตว ไมยอมรบ และปกปด

ครอบครวญาตพนอง จนเกดปญหาหนกแลวจงจะยอมรบ/ถกคนพบ

และยอมไปรบการบำาบด สำาหรบนกบำาบดควรจะตรวจสอบคนไข

ทมาเขารบการบำาบดใหละเอยดวาคนไขมปญหาซำาซอน ตดยาเสพตด

หรอมปญหาความผดปกตทางจตดวยหรอไม การตดการพนน

ของเขาทำาใหเกดปญหาความเสยหายดานใดบาง จะไดหาทางบำาบด

เยยวยาไดถกทาง บางกรณนกบำาบดกตองปรกษาหารอสงตอ

ผเชยวชาญเฉพาะทาง โดยทวไปแลวผเขารบการบำาบดมโอกาส

ไดรบการฟนฟ ลดหรอเลกเลนการพนนได

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 62AW 3 4 5 EDIT.indd 62 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

63

ผลเสยหายของการเสพตดการพนน

โดยเฉพาะถารตวและเขามารบการบำาบดตงแตระยะแรก ๆ ท

อาการยงไมหนกจนเกนไป คนตดการพนนทปลอยปละละเลย

ตวเองและหรอญาตไมสงเกต ไมไดชวนหรอพามารบการบำาบด

จะสรางผลเสยหายตอทงตวเอง ครอบครว และสงคมไดมาก

ประชาชนทกคนจงควรใสใจในเรองน

AW 3 4 5 EDIT.indd 63AW 3 4 5 EDIT.indd 63 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

64

การตดการพนนไมใชสรางความเสยหาย

เฉพาะตวผเลนการพนนเทานน

แตยงทำาใหเกดปญหาทางเศรษฐกจ

และความสมพนธทางสงคม

ทมผลกระทบตอครอบครว

ญาตพนอง เพอนสนท

เพอนรวมงานของผตดการพนน

แตละคน ระหวาง 10 - 17 คน

AW 3 4 5 EDIT.indd 64AW 3 4 5 EDIT.indd 64 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

4บทท

AW 3 4 5 EDIT.indd 65AW 3 4 5 EDIT.indd 65 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

66

สดสวนผตดการพนนสถตคนทเลนการพนนแบบพกผอนหยอนใจหรอนาน ๆ ครง ใน

หลายประเทศอยระหวางรอยละ 50 - 80 ของประชากรวย 15 ปขนไป

สดสวนของผทถกจดวาตดการพนนจรง ๆ มความแตกตางกนไป

ในประเทศตาง ๆ ตงแตระหวาง 0.5% ในเดนมารคและเนเธอรแลนด

ถง 7.6% ในฮองกง ประเทศในเอเชยตะวนออก (มาเกา ญปน

สงคโปร) และตะวนออกเฉยงใต และประเทศในยโรปตะวนออก

บางประเทศ เชน เอสโทเนย มสดสวนคอนขางสง ขณะทประเทศ

พฒนาอตสาหกรรม เชน สหรฐอเมรกา แคนาดา องกฤษ ออส-

เตรเลย ฯลฯ อยระดบกลาง ๆ ราว 2 - 3%

การทสถตแสดงสดสวนคอนขางตำา เปนเพราะ 1) การจำากด

ความผตดการพนนทเปนปญหา ใชหลกเกณฑการวดทเนนผเลน

การพนนแบบหนกจนเสพตดเกดเปนปญหาความเสยหาย และ 2)

การหาขอมลทำาไดยากกวาการหาขอมลผเสพตดหรอผปวยไขอน ๆ

เนองจากเปนเรองพฤตกรรมเฉพาะบคคล ทไมปรากฏอาการใหเหน

ไดชดเจน เจาตวกมกปกปดหรอไมยอมรบวาตนเองตดการพนน

ดงนนสถตดงกลาวจงควรถอเปนสถตแบบคราว ๆ เทานน

ถารวมคนทตดการพนนปานกลางและมความเสยงวาจะตดการ

พนนเพมขนตอไป (เชน คนทเรมเลนการพนนตงแตวยเดกและ

วยรน) สดสวนคนตดการพนนและเสยงวาจะตดการพนนตอไปนาจะ

สงขนกวาสถตขางตน ประเดนทนกวจยกลาวถงไวและสงคมควร

ใหความสำาคญคอ การตดการพนนไมใชสรางความเสยหายเฉพาะตว

ผเลนการพนนเทานน แตยงทำาใหเกดปญหาทางเศรษฐกจและ

ความสมพนธทางสงคมทมผลกระทบตอครอบครว ญาตพนอง

เพอนสนท เพอนรวมงานของผตดการพนนแตละคน ระหวาง 10 - 17

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 66AW 3 4 5 EDIT.indd 66 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

67

คน ดงนนปญหาการเสพตดการพนนนจงมผลตอคนจำานวนมากกวา

สถตทนบเฉพาะผตดการพนนอกหลายเทาตว

กลมเสยงและปจจยเสยงเรองการตดการพนนคนทเลนการพนนจนตดเปนปญหานนมหลากหลายมาก เหมอน

เปนเรองของปจเจกชนแตละคน นกวจยพยายามรวบรวมขอมล

เพอหาลกษณะรวมกน เพอเปนขอมลใหคนในสงคมไดสงเกตและ

หาทางปองกนแกไขและบำาบดตอไป การแยกกลมเสยงตาง ๆ นน

เพอทำาความเขาใจปญหานใหละเอยดชดเจนขน คนตดการพนน

จำานวนมากมปจจยเสยงหลายอยางเกดขนควบคหรอซำาซอนกน

1 กลมเดกและวยรน

ความเสยงดานชวภาพ หรอขนตอนของพฒนาการทางสมอง คอ

สมองของเดกและวยรน (กอนอาย 20 ป) ยงพฒนาไดไมเตมท

โดยเฉพาะสมองสวนหนา ซงเกยวของกบกระบวนการคดทใชเหตผล

ยงพฒนาไมสมบรณ ทำาใหพวกเขามกจะเปนคนทถาชอบอะไรแลว

กจะทำาเลย แบบทเรยกวา เปนคนหนหนพลนแลนหรอขาดความ

ยบยงชงใจ ดงนนจงมโอกาสทพวกเขาจะชอบกจกรรมทเสยงภย

การเสพทใหความสนก ความพอใจ ทงเหลา บหร สารเสพตด การ

เลนการพนน การตดเกมออนไลน การมเพศสมพนธแบบเสยง

ฯลฯ

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 67AW 3 4 5 EDIT.indd 67 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

68

สำาหรบวยรนทไปเสพสารเสพตดหรอการพนน จะทำาใหสมอง

สวนหนาของเขายงพฒนานอย เพราะไมไดฝกใชงานเรองกระบวน

การคดอยางมเหตผล ทำาใหเขามความเสยงทจะเลนการพนนหรอ

เสพตดตอไปอยางเลกไดยากขน4 นกวจยคนอนอธบายเพมเตมวา

วยรนมความเสยงสง เพราะพวกเขารวมทงคนหนมสาววยตน

(Young Adult) มความรสกออนไหวตอสารทมากระตนสมองไดงาย

และยงขาดประสบการณหรอขาดความรความชำานาญในการควบคม

ตนเอง และการจดการกบปญหาทางอารมณ

อยางไรกตาม วยรนบางคนกไมไดเลอกทจะเลนการพนน หรอ

ถงมหลายคนเคยลองเลนบางแตกเลนเปนครงคราวไมตด เพระการ

ตดการพนนขนอยกบปจจยอน ๆ ดวย เชน มาจากครอบครวทขาด

ความรก ความอบอน ถกทำารายไมวาทางรางกายหรอใจ มาจาก

ครอบครวทพอแมชอบเลนการพนน ตดเหลา สารเสพตดหรอม

ปญหาสขภาพจต มาจากครอบครวทยากจน ขดสน อยในสภาพ

แวดลอมทคนในชมชน - สงคมนยมเลนการพนน และมองการพนน

ในแงบวกหรอเปนเรองการพกผอนหยอนใจ การเสยงโชค การหา

รายได การไดรบอทธพลจากเพอนทชอบเลนการพนนและหรอสาร

เสพตด ซงมกจะเกดขนแบบควบคไปดวยกน

4 สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร (กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข) สาเหตวยรนเสยงตดการพนน

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 68AW 3 4 5 EDIT.indd 68 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“งานวจยชนหนงรายงานวา

เดกทมาจากครอบครวทมพอแม

ตดการพนน กลายเปนคนตดการพนน

เกอบ 20% และการวจยกลมเดกวยรน

และนกศกษาทตดการพนนกพบวา

มสดสวนสงทมาจากครอบครว

ทมพอแมตดการพนน”

AW 3 4 5 EDIT.indd 69AW 3 4 5 EDIT.indd 69 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

70

นกวจยพบวาเดกชาวอเมรกนวย 12 - 17 ป เลนการพนนในรอบป

ทผานมาถงเกอบรอยละ 80 การพนนทพวกเขานยมเลนคอ ไพ

โปกเกอร ทายลกเตา บอรดเกม การทายผลการแขงขนกฬา และ

การเลนการพนนทางอนเทอรเนต การวจยชนอนรายงานวาเดก

วยรนอเมรกนทตดการพนนมราว 4 - 8% ของประชากรวยเดยวกน

ซงเปนสดสวนทสงกวาประชากรวยอนในสหรฐอเมรกา การพนน

หลายอยางเปนเรองเกมเพอการพกผอนหยอนใจทถกกฎหมาย

หรอไมมการควบคมเยาวชนอยางเขมงวด การพนนบางอยาง เชน

การแขงไพโปกเกอร ทางโรงเรยนหรอชมชนยงสงเสรม สงทมจาก

โรงเรยนไปแขงขนกนดวย

แมการวจยบางชนจะรายงานวา คนทเคยตดการพนน (รวมทง

ตดสารเสพตดอน) ตอนวยรน สวนใหญหรอสวนหนงมกจะเลกได

เมอถงวยผใหญแลว แตกมรายงานอกชนหนงทกลาววาผใหญทตด

การพนนรนแรงนนมกมประวตเรมเลนการพนนมาตงแตวยเดกหรอ

วยรน ซงแตกตางจากคนทเขามาเรมเลนการพนนตอนอายมากกวา

จะมโอกาสเสพตดนอยกวาและหรอเลกเลนไดงายกวาคนทเรมเลน

การพนนตงแตตอนอายยงนอย

2 กลมผสงวย

การทในยคปจจบนประชากรมอายยนขน ประชากรผสงวยเพมขน

และการพนนกลายเปนธรกจทขยายตวเพมขน เชน มการจดรถพา

คนสงวยไปเทยวสถานคาสโนฟรเพมขน สวนหนงเปนเพราะผสงวย

มเวลาวาง เบอ เหงา อยากหากจกรรมทสนกสนานเพลดเพลนทำา

บาง ผสงวยในประเทศรายไดสงและปานกลางมจำานวนหนงทม

บำานาญ มรายไดพอจะเลนการพนนได และสวนใหญพวกเขาใชชวต

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 70AW 3 4 5 EDIT.indd 70 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

71

แยกกบลกหลาน บางคนกอยคนเดยว

เรองการเลนการพนนของผสงวย งานวจยพบวาการทผสงวยไป

เลนการพนนเปนครงคราวหรอเลนเพอสงคม เชนเลนบงโก หรอ

ไดนงรถบสไปเทยวคาสโนกบคนสงวยในเมองเดยวกน นาน ๆ ครง

เปนประโยชนในแงการพกผอนหยอนใจ คลายเครยด ไดเขาสงคม

กบคนอน แตในอกดานหนงกมการพบวามผสงวยตดการพนนจน

เปนปญหาเพมขนดวยเชนกน เชน ในสหรฐฯ มผสงวยโทรศพทไป

ขอคำาปรกษาจากสายดวนใหคำาปรกษาเรองปญหาการพนนเพมขน

และงานวจยชนหนงทสำารวจผสงวยจากสถานดแลผสงวย 842 คน

พบวา มผสงวย 10.9% ทมพฤตกรรมเสยงตดการพนน เชน

เลนการพนนมากกวาครงละ 100 ดอลลารสหรฐฯ หรอใชเงนเลน

การพนนมากกวาทตนเองจะจดสรรเพอกจกรรมบนเทงได

คนสงอายทตดการพนนเวลามปญหาทางการเงนจะเผชญปญหา

หนกกวา เพราะพวกเขามรายได เชน ทรพยสน บำานาญ ทคงท

ไมมชองทางทจะไปทำางานหาเงนมาชดเชยหรอใชหนไดเหมอนคน

หนมสาว ถาคนสงวยตดการพนนขนาดหนกพวกเขาอาจจะสญเสย

เงนทออมมาตลอดชวตไดภายในไมกนาทได และเมอคนสงวย

ตดการพนน พวกเขามกจะเลกเอง หรอไปขอความชวยเหลอ

สนบสนนจากครอบครว เพอนฝง ไดยากกวาคนวยออนกวา

ปจจยเสยงสำาหรบคนสงวยในการเลนและการตดการพนน

ขอหนงคอ พวกเขาอาจจะมอาการหลงลมหรอมการเรยนรทมความ

บกพรองในระดบหนง การตดสนใจในการเลนพนนของพวกเขา

จงมจดออน และพวกเขาอาจชอบทำาพฤตกรรมแบบซำาซาก ทำาให

มโอกาสเสพตด เลกเลนการพนนไดยาก

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 71AW 3 4 5 EDIT.indd 71 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

72

3 ปจจยดานกรรมพนธและประวตครอบครว

คนทเปนลกและเตบโตมาจากครอบครวทพอแมหรอคนใดคนหนง

เปนคนตดการพนนมความเสยงทจะตดการพนนสงกวาคนทวไป

นกวจยทศกษาพฤตกรรมของคแฝดสรปวาเรองการตดพนนมการ

ถายทอดทางกรรมพนธได แตนกวจยคนอนมองวานาจะเปนเรอง

สงแวดลอมของการเลยงดดวย เดกจากครอบครวทพอแมตดการ

พนนจะเรยนรจากพอแมไดงาย การวจยชนหนงรายงานวาเดกทมา

จากครอบครวทพอแมตดการพนนไดกลายเปนคนตดการพนนเกอบ

20% และการวจยกลมเดกวยรนและนกศกษาทตดการพนนกพบวา

มสดสวนสงทมาจากครอบครวทพอแมตดการพนน

เรองการถายทอดทางกรรมพนธอาจจะมสวนอยในบางระดบ

แมจะพสจนไดยาก แตกมการวจยพบวาคนจากครอบครวทพอแม

ตดการพนนมพฤตกรรมบางอยางทเปนปจจยเสยงคลายกน เชน

ถาเลนการพนนแพจะตองกลบไปเลนแกมอเพอหวงจะชนะไดเงนคน

หมกหมนกบการพนน มความชนชา คอจะตองเลนการพนนดวย

การเพมเงนมากขนเรอย ๆ จงจะคงความรสกตนเตนเชนเดมไวได

การรปจจยดานประวตครอบครวนาจะมสวนชวยใหผบำาบดผตดการ

พนนรขอมลรายละเอยดเกยวกบคนไขเพมขน จะไดคำานงถงปจจย

ดานนดวย

4 ปจจยเสยงดานชาตพนธและวฒนธรรม

การวจยในสหรฐฯ พบวา คนแอฟรกน - อเมรกน คนอเมรกน

เชอสายสเปน เอเชย และอเมรกนอนเดยน ตดการพนนเปนสดสวน

สงกวาคนอเมรกนทวไป แตเหตผลอาจจะมาจากปจจยเสยงหลาย

ปจจยดวยกน เชน ความยากจน การอยในสภาพแวดลอมทมปญหา

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 72AW 3 4 5 EDIT.indd 72 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

73

มากกวา การศกษาตำา ไมคอยมงานทำาหรอทำางานทหนกไดคาจาง

ตำา ความยากลำาบาก ความเครยด ในการปรบตวทางเศรษฐกจ

และสงคมวฒนธรรมของผทอพยพมาจากประเทศอน การนยม

เลนการพนนในหมพวกเดยวกน การอยใกลสถานทเลนการพนน

(เพราะสวนใหญพวกเขาอยในเมอง) ชาวอเมรกนเชอสายเอเชย

ซงมพนทางวฒนธรรมทเชอโชคลาง เชอดวง ชะตากรรม มสดสวน

ของคนทตดการพนนสง และพวกเขาไมนยมไปตดตอขอคำาปรกษา

ความชวยเหลอจากหนวยงานดานน เพราะมวฒนธรรมทรสกอาย

กลวเสยหนา คดวาเปนปญหาทตองแกไขดวยตนเอง

5 ปจจยเสยงดานการมสถานะทางเศรษฐกจสงคมระดบตา

คนทมฐานะยากจนมแนวโนมทจะพฒนาไปสการตดการพนน

ดวยเหตผลทวาชวตพวกเขาถงอยางไรกเสยงภย/ไมแนนอนอยแลว

และพวกเขาหวงวาการพนนอาจชวยใหพวกเขามรายไดเพมขน

นอกจากนนคนจนยงมโอกาสทจะปวยทางจต ตดเหลา สารเสพตด

และมสขภาพโดยทวไปเลวกวาคนมฐานะด เพราะความยากจน การ

ศกษาตำา การเขาไมถงบรการดานสาธารณสข การวจยในสหรฐฯ

ชนหนงยนยนวาคนจนมสดสวนการตดการพนนสงกวาคนทวไป

การสำารวจในองกฤษกพบวากลมคนทจนทสดมแนวโนมทจะอยใน

เกณฑคนเปนโรคตดการพนนมากกวาคนทวไปเกอบ 3 เทา

อยางไรกตาม การวจยพบแตความเชอมโยงระหวางความยากจน

และการตดการพนนเทานน ยงไมไดพสจนชดเจนวาอะไรคอสาเหต

ของอะไร

ความแตกตางเรองเพศ เมอ 10 ปกอนหนาน สดสวนผชายเลน

และตดการพนนสงกวาผหญงมาก แตปจจบนมแนวโนมทผหญง

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 73AW 3 4 5 EDIT.indd 73 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

74

เขามาเลนและตดการพนนมากขน สวนหนงเนองมาจากผหญงยค

ปจจบนทำางานและมรายไดของตนเอง มปญหาความเครยดเพมขน

รวมทงความเครยดเรองผหญงมกจะตองเปนผดแลลกและพอแม

ของตนเองดวย

ขณะทธรกจการพนนกพยายามขยายตลาดไปหาลกคารวมทง

ผหญงเพมขน ผหญงไดรบการยอมรบและเขาถงการเลนการพนนได

มากขน แตโดยทวไปสดสวนของผชายกยงสงกวา (โดยเฉพาะใน

กลมวยรน ซงผชายมบคลกแบบกาวราว หนหนพลนแลนมากกวา)

โครงการบำาบดผตดการพนนทงในสหรฐและทอน ๆ สวนใหญรายงาน

วาสดสวนคนไขอยทชาย 60% หญง 40%

การวจยในสหรฐฯ พบวา โดยเปรยบเทยบผชายทตดการพนน

คอคนทมอายนอยกวา มรายไดสงกวา เรมเลนการพนนเมอตอน

อายนอยกวา มกจะตดเหลาหรอสารเสพตดอน และชอบเลนการ

พนนแบบหวอหวา ตนเตน ขณะทผหญงทตดการพนนมกจะเลน

ตอนอายมากกวา พวกเธออธบายวาความเหงาและปญหาทเกดจาก

ความสมพนธกบคนอนทำาใหเธอเขาไปเลนการพนน ผหญงตดการ

พนนหลายคนเปนโรคซมเศรา หลายคนเลนการพนนดวยเหตผล

ทางสงคม เชนเพอมเพอน มากกวาจะหวงผลตอบแทน นกวจย

ยงพบวาผหญงทเขาไปเลนการพนนมกจะตดการเลนการพนน

ในระยะทรวดเรวกวาผชาย เชนเดยวกบการตดเหลา เนองจาก

ขบวนการสนดาปทางเคมในรางกายของผหญงตางจากผชาย

กลาวโดยรวมคอ ผหญงทตดการพนนชอบเลนการพนนบางอยาง

ดวยเหตบางอยางทถกสไตลกบผหญง เชนมรายงานวาผหญงเขาไป

เลนการพนนออนไลนสงขน เพราะเปนเรองททำาไดเปนสวนตว ไมม

ใครร ไมถกกดดนจากสงคม ผหญงทตดการพนนมกจะเกดขน

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 74AW 3 4 5 EDIT.indd 74 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

75

ควบคไปกบปญหาทางจตบางประเภททตางไปจากผชาย เรองผหญง

ยคปจจบนตดการพนนเพมขน ยงตองการการวจยเพมขน เพอทำา

ความเขาใจและหาทางปองกนและบำาบดใหถกทาง

6 กลมเสยงคนตดเหลาและสารเสพตดอน ๆ

การสำารวจวจยพบวาผใหญชาวอเมรกนทตดเหลามโอกาสทจะเปน

คนตดการพนนมากกวาคนไมตดเหลาเพมขนราว 23% การสำารวจ

ผไปรบการบำาบดเรองสารเสพตดหลายแหงพบวาพวกเขาอยใน

เกณฑตดการพนนระหวาง 25 - 63% การดมเหลากบการเลนการ

พนนเปนพฤตกรรมทมกเกดขนควบคกนไปในหลายกรณ สถาน

คาสโนและการพบปะสงสรรคกน ชอบสงเสรมการดมเหลา ฤทธ

จากแอลกอฮอลลทำาใหคนดมเหลาขาดความยบยงชงใจเพมขน ม

โอกาสทจะชอบเลนการพนนและเลนแลวไมอยากเลก

การวจยพบวาเครอขายการทำางานของเสนประสาทในสมองของ

คนตดการพนนเปนแบบเดยวกบคนทตดสารเสพตด แสดงวา

กจกรรม 2 แบบนมลกษณะบางอยางรวมกน คนทตดสารเสพตด

มความเสยงทจะพฒนาไปเปนคนตดการพนนเพมขนดวยเชนกน

7 กลมเสยงคนทมความผดปกตดานจต

คนทตดการพนนมอาการผดปกตดานจตควบคกนไปในอตราสง

ความผดปกตดานจต รวมทงโรคซมเศราขนาดหนก ความผดปกต

ดานสมาธสน (ADHD) และพบวาคนตดการพนนมความผดปกต

ดานบคลกภาพในกลม B ในอตราสง เชน หลงตวเอง ตอตาน

สงคม Borderline (คนทปญญาคอนขางทบ สบสนทางอารมณ)

ขาดวฒภาวะ ยงไมมการวจยทชดเจนวาคนเกดอาการผดปกตทางจต

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 75AW 3 4 5 EDIT.indd 75 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“ถาคนสงวยตดการพนนขนาดหนก

พวกเขาอาจจะสญเสยเงนทออม

มาตลอดชวตไดภายในไมกนาท

และตองเผชญปญหาทางการเงน

หนกกวาคนกลมอน เพราะพวกเขา

มรายไดจากทรพยสนหรอเงนบำานาญ

แบบคงท ไมมชองทางทจะไปทำางาน

หาเงนมาชดเชยหรอใชหนได

เหมอนคนหนมสาว”

AW 3 4 5 EDIT.indd 76AW 3 4 5 EDIT.indd 76 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

77

กอนแลวจงไปตดการพนน หรอตดการพนนกอนแลวจงมอาการ

ผดปกตทางจต

ในทางทฤษฎแลวการเปนโรคซมเศราขนาดหนกอาจเพมความ

เสยงตอการตดการพนนได จากความตองการทจะหลบหนและ

หลกเลยงความเจบปวดจากอาการซมเศรา โรคสมาธสน (ADHD)

กสมพนธกบการขาดความยบยงชงใจ ความไมมสมาธ และการ

ตดแรงกระตนทหวอหวา ทอาจนำาไปสการตดการพนนได ความ

ผดปกตดาน 2 ขว ซงเกยวกบการขาดความยบยงชงใจกอาจนำาไป

สการตดการพนนไดเชนกน แมแตโรคขหลงขลมของคนสงวย ซง

เกยวของกบการทำาใหเกดขอบกพรองในการใหเหตผล กระบวนการ

รคด กนำาไปสการตดการพนนไดเชนกน เนองจากคนสงวยทม

อาการดงกลาวไมตระหนกถงผลเสยหายทเกดขนจากการตดการ

พนน

8 ความเสยงจากประเภทของการพนน

โดยทางทฤษฎแลว การพนนประเภททเลนรอบไดไว รผลไดเสย

เรว หรอมโอกาสไดรางวลสงถาชนะ เชน เครองเลนอเลกทรอนกส

สลอตแมชน การเลนโปกเกอรออนไลน การเลนการพนนในสถาน

คาสโน ฯลฯ จะมความเสยงใหคนชอบเลนและตดไดมากกวาการ

พนนประเภททมรอบชาอยางลอตเตอร การทายผลกฬาฯ เพราะ

ในทางจตวทยา การรผลเรวจะใหแรงเสรมแกผเลนในทนท และให

ไดหลายรอบ ตอบสนองความตองการของผเลนไดทนใจ

การวจยในนวซแลนดพบวา คนตดการพนนทโทรศพทไปปรกษา

ขอความชวยเหลอจากองคกร Helpline นน 90% มปญหาจากการ

เลนการพนนผานเครองเลนอเลกทรอนกส คนตดการพนนทมารบ

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 77AW 3 4 5 EDIT.indd 77 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

78

การรกษาในแคนาดา 40% มาจากการเลนสลอตแมชน

เครองเลนอเลกทรอนกสทผเลนสามารถเลนแบบหยอดเหรยญ

ครงละนอย ๆ ได มความเปนสวนตวสงและกนเงนไปไดเรอย ๆ โดย

ผเลนไมมทางเรยนรไดดขน เครองเลนการพนนแบบอเลกทรอนกส

จงเปนทชนชอบของผหญง คนสงวย วยรน ผอพยพมาจากประเทศ

อน ซงโดยทวไปแลวไมไดเลนการพนนชนดอน

อยางไรกตาม เมอคนเรมตดการพนน พวกเขามกจะเลนการพนน

หลายชนด รวมทงแลวแตวาในสงคมไหน การพนนประเภทไหน

เขาถงงาย คนนยมเลนการพนนประเภทไหนดวย

9 กลมอาชพบางกลม เชน ทหาร นกโทษ พนกงานสถาน

คาสโน

การวจยในสหรฐฯ พบวา ทหารกลมทมปญหาตดยาเสพตด

อยในเกณฑตดการพนนดวย 33% ซงเปนสดสวนสงกวาคนทวไป

การททหารตดการพนนอาจจะเปนเพราะวาคนทสมครเปนทหาร

เปนคนชอบความเสยง ความตนเตน และการเสพตดสารเสพตด

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

เกอบถกแลว เกอบชนะแลว เฉยดไปตวเดยว =

เสยพนน = งวดหนามโอกาสเสยพนนเทาเดม”

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 78AW 3 4 5 EDIT.indd 78 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

79

และการพนนเปนการระบายความเครยด รวมทงเพราะอาชพทหาร

เปนอาชพทคนมาใชเวลารวมกนในกรมกองทมลกษณะปดกนจาก

คนภายนอกคอนขางมาก ในคายทหารในสหรฐฯ หลายแหงมการ

ตดตงเครองเลนการพนนอเลกทรอนกส โดยจดเปนการพกผอน

หยอนใจสำาหรบทหารอยางหนง กองทพสหรฐฯ มการจดตงศนย

บำาบดผตดการพนน 3 แหง การวจยอดตทหาร (Veterans) ทตด

การพนนพบวาพวกเขามความพยายามฆาตวตายสงเกอบ 40%

ของอดตทหารทตดการพนน

กลมอาชพอนทมสดสวนตดการพนนสงคอนกโทษ พวกเขา

มสดสวนตดสารเสพตดและเปนพวกผดปกตดานบคลกภาพสงดวย

สวนพนกงานสถานคาสโนกมสดสวนคนตดการพนนสงกวาคนทวไป

แตไมมการวจยแนชดวาพวกเขาชอบหรอตดการพนนมากอนหรอ

หลงเขาทำางานสถานคาสโน

กลาวโดยสรปคอ การตระหนกถงกลมและปจจยเสยงของ

คนตดการพนนทมลกษณะแตกตางกนไปในบางแงมมจะชวยใหเรา

เขาใจสาเหตทมา แนวทางปองกนและการบำาบดปญหาคนตดการ

พนนไดอยางรอบดานเพมขน

สดสวนผตดการพนน กลมเสยง และปจจยเสยง

AW 3 4 5 EDIT.indd 79AW 3 4 5 EDIT.indd 79 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

80

เยาวชนจะตอบสนองตอโปรแกรม

ทผเขารวมโตตอบไดสนกและนาตดตาม

การใชสอหลายทาง มากกวาการบงคบ

สงสอน หรอเนนการทำาใหคนรสกผดบาป

โปรแกรมทดำาเนนการโดยผเชยวชาญ

ทไดรบการฝกอบรมมาไดผลกวา

โปรแกรมทจดโดยครทวไปทไมไดรบ

การฝกฝนในเรองจตวทยาการพนน

AW 3 4 5 EDIT.indd 80AW 3 4 5 EDIT.indd 80 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

5บทท

AW 3 4 5 EDIT.indd 81AW 3 4 5 EDIT.indd 81 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

82

ทำาไมตองเนนกลมวยรนวยรนเปนกลมทสมควรไดรบการดแลปองกนไมใหไปตดการพนน

เปนพเศษ เนองจากหลายเหตผล เชน วยรนและคนหนมสาววยตน

เปนกลมทเสยงทสด มสดสวนเลนและตดการพนนตอประชากร

วยเดยวกนราว 4 - 8% ซงสงกวาสดสวนของประชากรวยผใหญ

1 - 2 เทาตว สมองวยรนยงพฒนาการไมเตมท ความสามารถดาน

การรคดยงมจำากด ทำาใหพวกเขามแนวโนมจะคดบดเบอนเกยวกบ

เรองการพนนไดมากกวาผใหญ สมองสวนหนาทควบคมการยบยง

ชงใจของพวกเขา ยงพฒนาไมเตมท ขณะทสมองสวนหลงเกยวกบ

ความอยาก พฒนาไปกอนแลว ทำาใหพวกเขาชอบเสยง ชอบสนอง

ความพอใจ และผลตอบแทนระยะสนมากกวาจะคำานงถงผลเสยหาย

ในระยะยาว

การเรมเลนการพนนตงแตอายนอย มความเสยงทจะพฒนาไป

เปนคนตดการพนนเพมขน เพราะสมองสวนหนาจะยงพฒนาไดยาก

หรอหยดการพฒนา และอาจทำาใหเขาตดการพนนไปตลอดชวตได5

วยรนทตดการพนนมความเสยงเพมขนทจะมปญหาความผดปกตทาง

จตใจดานตาง ๆ ทมากทสดคอโรคซมเศรา รองลงมาคอโรควตก

กงวล การตดเหลาและหรอสารเสพตดอน และความผดปกตดาน

ตอตานสงคม โดยทวไปคนตดการพนนทกวยมโอกาสเสยงทจะ

มปญหาแบบอน ๆ เพมขนดวยเหมอนกน แตพบวาวยรนมสดสวน

เปนมากกวาวยผใหญ

5 กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข บทความดานสขภาพจต ไทยรฐ 12 มนาคม 2561 www.dmh. go.th/news - dmh.asp?id=27678

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 82AW 3 4 5 EDIT.indd 82 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

83

ความเสยหายของการตดการพนนของวยรน ทงในแงสขภาพกาย

สขภาพใจ ครอบครว ชมชน และสงคม เปนไปในทำานองเดยวกบ

คนตดการพนนทวไปดงทไดกลาวมาแลวในบทกอน แตสำาหรบวยรน

จะเปนเรองเกยวกบการขาดประสทธภาพการเรยน และการพฒนา

การเรยนรในดานตาง ๆ ซงอาจสงผลเสยหายตอไปถงวยผใหญดวย

หากไมไดรบการปองกนและแกไขอยางเหมาะสม การทสงคมจะ

สนใจหาความรและลงทนเพอหาทางปองกนไมใหวยรนตดการพนน

และการตดเหลาและสารเสพตดอน ซงมสาเหตของปญหา และ

แนวทางปองกนทมสวนคลายกน จงเปนการลงทนลงแรงทคมคา

แนวทางปองกนปญหาการตดการพนนในวยรนมแนวทางใหญอย 2 แนวคอ

1) การพจารณาดานปจจยเสยง วาจะหาทางปองกนและลด

ปจจยเสยงไดอยางไร

2) การพจารณาดานปจจยปกปอง วาจะหาทางสงเสรมใหวยรน

มปจจยในทางปองกนเพมขน เพอสรางภมตานทาน และความ

เขมแขงไมใหวยรนไปตดการพนนไดอยางไร

นกวจยไดความรสวนหนงจากแนวทางการปองกนการตดเหลา

และสารเสพตดอน ซงมลกษณะหลายอยางทคลายคลงกบการตด

การพนน

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 83AW 3 4 5 EDIT.indd 83 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

84

1 แนวทางปองกนทเนนการพจารณาดานปจจยเสยงแนวทางปองกนมกจะเนนเรองกระบวนการรคด เนองจากความเชอ

ทผดพลาด และการขาดความรเรองกฎเกณฑทแทจรงของการพนน

มสวนทำาใหวยรนตดการพนน ดงนน การใหการศกษาดานขอมลและ

การรคดเรองการพนนตงแตเดก จะเปนการชวยเตรยมตวพวกเขา

ใหเผชญและจดการควบคมแรงกระตนทจะไปเลนการพนนไดดขน

นกวจยมองวาการใหความรดานสถต คณตศาสตร ทฤษฎความ

เปนไปไดของผลการพนน ชวยใหวยรนมความรความเขาใจทถกตอง

วา ในการเลนการพนนนน ความเปนไปไดทจะชนะหรอเปนฝายได

นนมนอยกวาการแพ/สญเสยมากแคไหน ความรขอนจะมสวนชวย

ใหวยรน (รวมทงคนทวไป) ระมดระวงเรองการเลนการพนนนน

มากขน การทดลองและการวจยพบวา การใหการศกษาในเรอง

ความรขอน ชวยใหวยรนมความรในเรองขอเทจจรงของการเลน

การพนนไดมากกวากลมทไมไดรบการศกษา แมวาจะยงไมเพยงพอ

ทจะทำาใหพวกเขาเปลยนแปลงพฤตกรรมโดยสนเชงไดกตาม

เนองจากการรการเขาใจเชงเหตผลเปนเรองหนง สวนการตดสนใจ

การแสดงพฤตกรรมตามความเชอ อารมณ กเปนอกเรองหนง

นกวจยบางคนอธบายวาคนทตดการพนนนนมความเชอทไม

สมจรงเกยวกบการพนน เชน หลงผดคดวาเขาสามารถเปนผควบคม

เกมได ความเชอเชนนไปลดความรเชงเหตผลทเขาไดเคยฟง/เรยนร

มา และแมวาเขาจะเรยนรเรองการรจกควบคมเวลาและจำานวน

เงนในการเลนการพนนไดในระดบหนง แตคนทชอบเลนการพนน

จะหนไปเนนทการคดหายทธศาสตรวธในการเลนการพนนใหชนะ

เลยยงคงเลนการพนนตอไป

อยางไรกตาม มงานวจยหลายชนทยนยนวาการใหความรเรอง

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 84AW 3 4 5 EDIT.indd 84 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

85

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

วงเงนพนนตำา คอย ๆ เสยทละไมมาก

ทำาใหไมรสกวา ถาเลนพนนตอไป

จะมโอกาสตามเงนทเสยไปคนมา”

การพนนแกนกเรยนไดประโยชน นกวจยกลมหนงไดทดลองให

ความรเรองความเขาใจผดเรองการเลนการพนนแกนกเรยนอาย

11 - 15 ป โดยแบงเปน 3 กลม คอ

กลมท 1 ดวดโออยางเดยว วดโอกนเวลา 20 นาท ใหความร

เรองการเลนการพนนและทกษะ โอกาสในการชนะ ลกษณะของ

การสม และการทคนเราหลงผดวาตนสามารถควบคมการเลน

การพนนได วดโอใชตวละครนำาเสนออยางมอารมณขนและทำาให

เขาใจไดงาย ชดเจน

กลม 2 เขาฟงและรวมสมมนารบรขอมลขาวสารเรองขอเทจจรง

เกยวกบการพนน

กลม 3 ทำากจกรรมทง 2 อยางผสมกน การตดตามผลหลงการ

ทดลองพบวา นกเรยนทไดเขารวมกจกรรมทง 3 กลม ลดความ

เขาใจผดเรองการพนนลงไปมาก เมอเทยบกบนกเรยนกลมทไมได

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 85AW 3 4 5 EDIT.indd 85 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

86

เขารวม และกลมท 3 ทไดรบขอมลทง 2 แบบผสมผสานไดผล

มากทสด การใชอารมณขนเปนวธทมประสทธภาพในการดงดด

ความสนใจของนกเรยนและทำาใหเกดบรรยากาศการเรยนรทสนก

การสมมนาแบบใหนกเรยนมสวนรวมแลกเปลยนพดคยกนอยาง

เอาการเอางานไดผลดกวาการสอนแบบบรรยาย

นกวจยไดวจยเปรยบเทยบประสทธภาพของโปรแกรมการ

ใหการศกษาเรองการพนนแกนกเรยน ระหวางโปรแกรมททำาและ

บรหารจดการโดยนกจตวทยาผเชยวชาญเรองการตดการพนน และ

โปรแกรมทบรหารและจดการโดยครทวไป พบวาโปรแกรมของ

นกจตวทยาผเชยวชาญทอธบายเพอแกไขความเขาใจผดเรองการ

เลนการพนน รวมทงเรองโอกาสและความไมเกยวของกนของ

เหตการณสำาหรบผลการเลนการพนนเปนโปรแกรมทไดผลดกวา

โปรแกรมของครทวไป ซงสะทอนวาทงเนอหาและการบรหารจดการ

เปนปจจยสำาคญ

นกวจยอกกลมไดทดสอบโปรแกรมการใหการศกษาเรองการพนน

โดยนกจตวทยาพฒนาการทไดรบการฝกอบรมมา ซงมเปาหมาย

ในการแกไขความเขาใจผดเรองการพนน มมมองทางเศรษฐกจและ

การเชอโชคลาง การอบรมไดผลทางบวก และผลนนคงอยไดนาน

มรายงานวาดานพฤตกรรมเกยวกบเลนการพนนของผไดรบการ

ศกษาในเรองนเปลยนแปลงไปในทางทดขน การวจยครงนสะทอน

ความสำาคญของการพฒนาโปรแกรมการใหการศกษาทมความรทาง

วชาการสนบสนนอยางเขมแขงและมการบรหารจดการทด

นกวจยรายหนงไดตรวจสอบผลระยะสนของโปรแกรมการใหการ

ศกษาเรองการพนนโดยใชสอผสมแกนกเรยนชน ป.6 - 7 โปรแกรม

ทเสนอผานทางอนเทอรเนตและออนไลน ใชเวลา 90 นาท ใหการ

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 86AW 3 4 5 EDIT.indd 86 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

87

ศกษาเรองการหลงผดเรองการพนน สญญาณของการเรมตดการ

พนน และความรเรองการพนนอน ๆ มการตดตามผลวาหลงจากการ

ไดรบความรจากโปรแกรมนไป 7 สปดาห นกเรยนกลมนมความร

เรองขอเทจจรงของการพนนมากขน มทศนคตเรองคนตดการพนน

เปลยนไป และมพฤตกรรมเรองการเลนการพนนลดลง แตกไมมผล

อยางสำาคญสำาหรบชวตในระยะยาว (หลงจากนน)

เรองนสะทอนวาเราควรทำาวจยเรองการปองกนเพอผลในระยะยาว

ตลอดชวตของนกเรยนดวย เพราะวาในชวตจรงของคนเราเมอ

เตบโตขนนน ปจจยดานพฒนาการ ดานสงคม ดานวฒนธรรมของ

แตละคน มผลกระทบตอกระบวนการรคด พฤตกรรมเกยวกบการ

จะตดหรอไมตดการพนนของพวกเขาได เราควรพฒนาโปรแกรมท

วางเปาหมายระยะยาวในการชวยใหวยรนสามารถจดการกบปญหา

แรงกระตนอยากเลนการพนน และรจกใชชวตอยางมสขภาวะทด

ไปตลอดชวตของพวกเขา

โดยทวไปแลวการใหการศกษาผานสอมศกยภาพในการชวยให

วยรนมทกษะในการวเคราะหปญหาอยางวพากษวจารณ ใหความร

เรองขอเทจจรงเรองการพนนวาโอกาสชนะนนนอยกวาโอกาสแพ

หลายเทามาก และมสวนชวยลดแรงกระตนในการเลนการพนน

ของวยรนได

นกวจยผหนงไดพฒนาเวบไซตเพอใหการศกษาเยาวชนเรอง

กจกรรมการเลนการพนนโดยใชยทธศาสตรปองกนแบบหลายวธ

สรางเกมแบบมการโตตอบกบผเปดเขามาชมได ชวยใหผเขาชม

เรยนรเรองการบรหารจดการเรองเวลาและเงน เขาใจเรองความเสยง

ในเกมการพนน เรองหลกความไมแนนอนของการสม และการ

ตดสนใจ สำาหรบคนทมความเสยงตอการตดการพนนสง มแบบ

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 87AW 3 4 5 EDIT.indd 87 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

88

ประเมนใหผใชเวบไซตนประเมนตนเองไดวาเขาตดการพนนมาก

นอยแคไหน และมคำาแนะนำาใหลดผลเสยหายจากการตดการพนน

หลงจากไดเปดใชเวบไซตนไประยะหนง ไดมการสมภาษณผเขา

มารวมใชเวบไซตนเพอประเมนผล การสมภาษณพบวาผใชพอใจ

การนำาเสนอและการโตตอบของเวบไซต มองวาเวบไซตนมลกษณะ

เปนมตรกบผใช มเนอหาทนาสนใจและเหมาะสม ทำาใหผใชไดม

ความรและตระหนกเรองปญหาของการพนน

นกวจยคนอน ๆ ใหการสนบสนนวาการทำาเวบไซตเพอใหการ

ศกษาเยาวชนสามารถออกแบบใหสนองความตองการของเยาวชน

แตละคนทมระดบตดการพนนแตกตางกนได การใหการศกษา

เยาวชนผานเวบไซตทมการโตตอบโดยนกบำาบดผชำานาญการเปน

คนจดทำา เปนการสรางระบบการสนบสนนทางสงคมทจะชวยพฒนา

ความสามารถของเยาวชนในการจดการยทธศาสตรในการแกปญหา

และจดการกบเรองปจจยเสยงตาง ๆ ไดดทางหนง

ในเรองการสนบสนนทางสงคม นกวจยกลมหนงไดสราง

โปรแกรมปองกนการตดการพนนแบบมการโตตอบกนได เพอเพม

การตระหนกถงปญหาการพนนทงในหมนกเรยน คร และผปกครอง

นกเรยนจะไดเขารวมฟงบรรยาย ซกถามแลกเปลยนและทำา

กจกรรมเพอทจะชวยใหพวกเขาเขาใจปญหาการเลนการพนนและ

ผลเสยหายของมนเพมขน สวนผปกครองไดรบเชญใหเขารวมฟง

การนำาเสนอและไดรบแจกหนงสอขอมลขาวสาร หลงจากการดำาเนน

กจกรรมตามโปรแกรมน มการประเมนพบวานกเรยนมความรและ

ความตระหนกเรองการเลนการพนนเพมขน การชวนพอแมผปกครอง

ไปเขารวมโปรแกรมการศกษาเรองนไดรบการตอบรบในทางบวก

เพยงแตไมไดมการตดตามประเมนตอวาจะมผลตอเนองไปถง

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 88AW 3 4 5 EDIT.indd 88 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

89

นกเรยนกลมดงกลาวยาวนานแคไหน

นกวจยกลมหนงไดวจยเปรยบเทยบโปรแกรมปองกนเยาวชน

ตดการพนน 2 แบบ แบบท 1 คอ การใหขอมลขาวสารเรองการ

พนนทมลกษณะเฉพาะ แบบท 2 ใชโปรแกรมใหการศกษาแนวการ

เรยนรการใชอารมณอยางมเหตผล แบบท 2 นมเปาหมายทการ

เสรมพลงของอารมณดวยการเพมการตระหนกถงความเศราหมอง

ทางอารมณทเกดจากความเชอทขาดเหตผลเรองการพนน และ

แทนทดวยความเชอทมเหตผล นกวจยพบวาการใหการศกษาแก

เยาวชนในแนวน ชวยลดความกงวลทเกดจากพฤตกรรมแบบพลกผน

เชนการเลนการพนนได

การทดลองนทำากบนกเรยนอาย 12 - 13 ป นกเรยนกลมแรกได

เรยนรประสบการณการเลนการพนนผานซอฟตแวรแบบมการ

โตตอบกน สวนนกเรยนกลมท 2 ไดรบการสอนเรองทกษะการ

แยกแยะเรองอารมณโดยใชโมเดลชอ Activating – Belief – Conse-

quence (การลงมอปฏบต ความเชอ ผลทตามมา) ซงอธบายวา

กระบวนการรคดของคนเราสามารถทำาใหเกดอารมณในทางลบและ

พฤตกรรมแบบพลกผนได และจากโมเดลนนกเรยนจะไดเรยนร

การเปลยนแปลงอารมณและพฤตกรรมของพวกเขา ดวยการ

เปลยนแปลงการรคดแบบผดพลาด เปนการรคดทสมจรงมเหตผล

การประเมนผลพบวาผเขาอบรมทง 2 โปรแกรมมความรเรองการ

พนนดขน โดยเฉพาะโปรแกรมแบบแรก

สำาหรบเดกอาย 12 - 13 ป ซงตามทฤษฎพฒนาการการรคดของ

Piaget นกจตวทยาปรมาจารยเรองจตวทยาเดก สมองพวกเขายงอย

ในขนพฒนาการ ความสามารถในการแกปญหาทเปนรปธรรมได

ยงจำากดอย เทคนคการใหการศกษาแนวทกษะการแยกแยะเรอง

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 89AW 3 4 5 EDIT.indd 89 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

90

อารมณ อาจจะยากเกนกวาทเดกวยนจะเขาใจได ควรจะไดมการ

วจยตอวาแนวทางใหการศกษาแบบไหนไดผลกบเดกวยไหน ม

นกวจยอกกลมหนงใชแนวทางการใหการศกษาทง 2 แบบทกลาว

มานผสมผสานกน และพบวาไดผลดตอผเขารวมรบการศกษาท

คอนขางยาวนานถง 12 เดอน การวจยนชวยเพมความเปนไปไดวา

การใชแนวทางแบบผสมผสานทมองทงแงการรคดและอารมณนาจะ

เกดผลดเพมขน และเกดผลในทางบวกไดยาวนานขน

โครงการปองกนการตดการพนนในหมเยาวชนทเนนเรองปจจย

เสยง แมจะชวยเพมความรเรองการพนนและแกไขความเขาใจ

ทผดพลาดเรองการพนน แตยงพสจนไมไดแนชดวามผลตอการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมของผเขารบการอบรมแคไหน โครงการ

เหลานมกจะเนนเรองปจจยการรคด และสนใจปจจยเรองอารมณ

วฒนธรรม สงคม และครอบครวนอย นกวจยพบวาความออนแอ

ดานอารมณ และความผดปกตทเกยวของกบความหนหนพลนแลน

ทเดก/เยาวชนบางคนเปนอยกอน มสวนในการสรางปญหาการ

ตดการพนนดวย ดงนนโครงการปองกนเยาวชนจงควรจะคำานงถง

ปจจยสองขอนดวย

นกวจยคนอนพบวา พฤตกรรมตดการพนนเปนเรองทสมพนธกบ

ศาสนา ปจจยดานประชากร อทธพลของเพอน และสถานภาพการ

สมรส ดงนนโครงการใหการศกษาเพอปองกนเยาวชนไมใหตดการ

พนนจงควรพจารณาปจจยเหลานควบคกนไปดวย

ขณะเดยวกนกมแนวคดทางเลอก ซงไมไดเนนทปจจยเสยงทนำา

ไปสพฤตกรรมทมปญหา แตไปเนนวาการสงเสรมปจจยบวกสำาหรบ

พฒนาการของวยรนจะเปนปจจยปองกนพฤตกรรมทมปญหาได

ปจจยบวกทแนวคดทางเลอกนเหนวาควรสงเสรมคอ การเสรมสราง

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 90AW 3 4 5 EDIT.indd 90 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“ในชวตจรงของคนเรา เมอเตบโตขน

ปจจยดานพฒนาการและสงคม

วฒนธรรมของแตละคนมผลกระทบ

ตอกระบวนการรคดและพฤตกรรม

เกยวกบการจะตดหรอไมตดการพนน

ดงนน เราควรพฒนาโปรแกรม

ทวางเปาหมายระยะยาวในการ

ชวยใหวยรนสามารถจดการกบ

แรงกระตนใหอยากเลนการพนน

และรจกใชชวตอยางมสขภาวะทด

ไปตลอดชวตของพวกเขา”

AW 3 4 5 EDIT.indd 91AW 3 4 5 EDIT.indd 91 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

92

ทกษะทางสงคม6 (Social Skill) ทกษะในการเผชญและจดการกบ

ปญหา การเชอในพลงความสามารถของตน (Self - Efficacy) การ

รจกคดถงอดมคตทเหนอกวาตวเอง (Spirituality) และพฤตกรรม

ทางบวกอน ๆ ทมศกยภาพทจะลดหรอปองกนพฤตกรรมทางลบอยาง

การเลนการพนน การตดสารเสพตด ฯลฯ ได

6 ทกษะทางสงคม – ทกษะในการสรางความสมพนธทดกบคนอน มความสามารถในการรบฟง สอสาร ตดตอสมพนธกบคน (ทงแบบใชคำาพดและไมใช) ไดอยางมประสทธภาพ สรางความสมพนธและทำางานทมเวรครวมกบคนอนไดด

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 92AW 3 4 5 EDIT.indd 92 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

93

7 จตวทยาแนวบวก เนนการศกษาถงปจจยและกระบวนการทนำาไปสแนวคดและอารมณในทางบวก มองโลก ในแงด มความคดรเรมสรางสรรค เพอนำาไปสพฤตกรรมทดและการดำาเนนชวตไดอยางสรางสรรค ม ประสทธภาพ รวาจะรบมอกบความทกข และสรางความสขไดอยางไร วทยากร เชยงกล. พลงแหงการคดบวก The Power of Positive Thinking. ไทยควอลตบค. 2562.

8 Self - Monitoring การเฝาสงเกตตดตามพฤตกรรมของตนเอง การใสใจกบปฏกรยาของผอนทมตอการ แสดงออกของตน แลวปรบการแสดงออกของตนใหเหมาะสมกบสถานการณนน ๆ

9 Coping Skill การเผชญและการจดการปญหาอยางมเหตผล เมอเกดสถานการณทคกคาม หรอทลำาบากใจ วตกกงวลใจ

2 แนวทางปองกนทเนนดานปจจยปกปอง แนวทางการปองกนการตดการพนนทเนนดานปจจยปกปอง ใช

ทฤษฎสำานกคดจตวทยาแนวบวก7 ดวยวธการเสรมปจจยปองกนให

เยาวชนเพอลดอทธพลของปจจยเสยงทนำาไปสปญหาตดการพนน

นกวจยกลมหนงไดรางหลกสตรเพอสอนเรองความเปนไปไดใน

เรองผลของการพนน การตรวจสอบตนเอง (Self - Monitoring)8

และทกษะในการเผชญและจดการกบปญหา (Coping Skill)9

หลกสตรนใชเวลา 7 สปดาห โดยมครเปนผจดกจกรรมโตตอบกบ

ผเรยน เชน การอภปราย การเลนละครสน การแนะแนว ผลการ

ทดลองพบวาผเรยนมความเขาใจเรองการสมของผลการเลนการ

พนน การดแลตวเองและทกษะในการรบมอและจดการกบปญหาได

ดขน โปรแกรมนมผลดมากสำาหรบนกเรยนทตองการขอมลเหลาน

แตสำาหรบกลมนกเรยนทมความเสยงสง การสอนเรองทกษะในการ

เผชญและจดการกบปญหายงไมไดผล

นกวจยอกกลมหนงทดลองโปรแกรมการใหการศกษาเรองการ

พนนทใชเวลายาวนานขนถง 4 เดอน โปรแกรมประกอบไปดวย 5

บทเรยน ทครอบคลมเรองประวตศาสตรการพนน ความเขาใจผด

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 93AW 3 4 5 EDIT.indd 93 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

94

ของคนตดการพนน หลกการตดสนใจ ทกษะในการแกปญหา ผล

การทดลองพบวาผไดรบการฝกอบรมมความรความเขาใจในทกเรอง

ดขน มทศนะทางลบตอการเลนการพนนเพมขน และเลนการพนน

ลดลง ผลการทดลองของนกวจยทง 2 กลมขางตนสะทอนวา การ

สอนในเรองทกษะการเผชญและจดการกบปญหา และหลกการแก

ปญหานน ถาสอนใหผเรยนเขาใจและปฏบตไดจรงจะใหผลดในการ

ชวยปองกนการตดการพนนได

มโครงการทดลองอน ๆ อกหลายโครงการ เชน โครงการ Gam-

bling Action Team ทระดมความรวมมอจากผเชยวชาญหลายคน

ทำากบนกศกษามหาวทยาลย จดกจกรรมหลายอยาง เชน การ

ประชมสมมนาเรองการพนน การบรหารจดการการพนนและหนสน

การใหคำาปรกษาในมหาวทยาลย เวบไซตประชาสมพนธและการให

ขอมลขาวสาร แมวาจะยงไมไดมการประเมนผลการทดลอง แตก

ถอวาเปนโปรแกรมทครอบคลมประเดนสำาคญหลายเรอง ทงความ

สำานก การพฒนาทกษะ และการสรางความสามารถ (Capacity

Building)

ในเอเชย ยงมรายงานเรองโครงการแบบนนอย โครงการทดลอง

อนหนงททำากบนกเรยนชนมธยมทมาเกา เปนโปรแกรมทวาง

เปาหมายพฒนาทกษะในการตดตอสมพนธกบบคคลและความรสก

เปนตวของตวเอง เพอปองกนพฤตกรรมทเปนปญหา เชน การ

ตดเหลาและตดการพนน การประเมนผลโครงการนพบวา ผเขารบ

การอบรมมคะแนนความสามารถทางสงคมสงขน แตมความพอใจ

ในชวตลดลง และมความตงใจทจะดมเหลาหรอเลนการพนนเพมขน

การสมมนากลมยอยเปดเผยวานกเรยนบางคนรสกวาโปรแกรมน

นาเบอหนาย คำาอธบายอกขอหนงคอการสอนเรองทกษะการ

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 94AW 3 4 5 EDIT.indd 94 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

95

สมพนธกบบคคลอน อาจทำาใหอทธพลของเพอนในการชกชวนไป

เลนการพนนเพมขนได โครงการนสะทอนวาในการฝกอบรมเยาวชน

ในเรองนควรจะตองใหความสำาคญกบยทธศาสตรในการเผชญและ

จดการกบปญหาอทธพล/แรงผลกดนของเพอนในการชวนไปเลน

การพนนดวย

การตดการพนนเปนปญหาความผดปกตดานชวภาพ จตใจ และ

สงคม (Biopsychic social Disorder) ทมผลเสยหายตอผตด

การพนนและครอบครวอยางรนแรงและกวางขวาง จำาเปนตองมการ

หาทางปองกนและพฒนาแนวแกไขปญหาทมประสทธภาพ ประเทศ

พฒนาอตสาหกรรมตาง ๆ มการใชการบำาบดเยยวยาหลายวธการ

ทงโดยการใชยาและการบำาบดทางจตแบบตาง ๆ หรอใชหลายวธ

ผสมกน ซงไดผลมากบางนอยบางแตกตางกนไป เนองจากขนอย

กบหลายปจจย ยงไมมคมอแนวทางบำาบดทเปนมาตรฐานสากล

เหมอนกบการบำาบดสารเสพตดหรอโรคภยไขเจบทมสาเหตเฉพาะ

ทคอนขางชดเจน แตกมแนวทางบำาบดสำาคญ ๆ ทเปนทยอมรบและ

ควรวจยศกษาตอเพอหาแนวทางบำาบดทดทสด สำาหรบแตละสงคม

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 95AW 3 4 5 EDIT.indd 95 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

96

แนวคดสนบสนน การปองกนดวยการเสรมปจจย ปกปอง แนวคดของนกเขยน/นกหนงสอพมพผหนงผเคยมประสบการณ

ตดยาสมยวยรน ชอ Maia Szaiavitz เธอไดเขยนหนงสอขายด

เรอง The Unbroken Brain ทเสนอวา การเสพตดสารเสพตดตาง ๆ

(รวมทงเหลา บหร การพนนดวย) เปนกระบวนการเรยนรทบกพรอง

(Learning Disorder) ของคนบางคน สวนใหญในชวงวยรนทสมอง

ยงไมพฒนามากพอทจะควบคมความอยากเสพบางอยางเพอความ

สนก ความตนเตน ความพอใจ การคลายเครยด การตอบสนอง

ตอความตองการทางสงคมบางอยาง (เชน การไดรบความรก การ

ยอมรบจากเพอนในกลม) รวมทงปญหาการขาดทกษะในการจดการ

กบปญหาทางความคด จตใจ อารมณ ทเธอมองวาเปนเรองของ

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 96AW 3 4 5 EDIT.indd 96 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

97

กระบวนการเรยนร เพราะคนททดลองเสพยาแลวตด เรยนรวามน

สรางความสขความพอใจใหเขา แตเปนการเรยนรทบกพรอง เพราะ

การเสพตดใหความพอใจแคชวคราว แตมผลเสยมากกวาในระยะ

ยาว

เธอเสนอวาคนทตดสารเสพตดแตละคนมปญหาทมลกษณะ

เฉพาะ บางคนกมความบกพรองดานพฒนาการอน ๆดวย ทควรไดรบ

การศกษาและบำาบดเปนราย ๆ ไป อยางเหมาะสมสำาหรบแตละคน

ไมใชใชวธการเดยวกนแบบทวไป ควรปฏรปการบำาบดแบบใจกวาง

เพมขน มองวาผเขารบการบำาบดเปนนกเรยนทควรเรยนรใหมดวย

แรงจงใจ การเลอกโดยความเขาใจของเขาเอง มากกวามองวาเขา

เปนนกโทษ อาชญากร คนไข หรอผทำาผดศลธรรม วธการแบบ

คอย ๆ ลดอนตรายจากการเสพ (Harm Reduction) เปนแนวคดใหม

ทไดผลดกวาการใชวธการแบบหกดบทพยายามใหคนเสพตดตอง

เลกโดยทนท

เธอวจารณวาโครงการปองกนเดกไมใหตดยาเสพตดโดยการ

เนนการอธบายพษภยยาเสพตดชนดตาง ๆ นนไมไดผลเทากบการ

จดอบรมดานจตวทยาทมงชวยใหเดกเรยนรทจะพฒนาความคด

จตใจของตนเองในการควบคม จดการกบปญหาทางอารมณและ

ดานจตใจตาง ๆทพวกเขาตองเผชญในวยตาง ๆในสภาพแวดลอมตาง ๆ

การชวยทำาใหเดกเรยนรวาการมภาพพจนตอตวเองในทางลบนน

เปนผลเสยมากกวาการพยายามมองตวเองในแงบวก ไดเรยนรวา

คณสมบตทดของคนเรา เชน เรองความฉลาด ขยน เปนคนมเมตตา

ไมใชเรองทมมาแตกำาเนดหรอคงท หากเปนเรองททกคนสามารถ

พฒนาขนได

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 97AW 3 4 5 EDIT.indd 97 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

98

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

เดกทมโอกาสไดเรยนรพฒนาการตวเขาในทางบวกจะมวนย

ในตนเอง ควบคมการตดสนใจแบบหนหนพลนแลนของตวเอง

ไดดขน ฉลาดพอทจะหลกเลยงยาเสพตดไดเอง โดยไมจำาเปน

ตองไปเนนวธการแบบสงสอนโฆษณาความเลวรายของยาเสพตด

(เพราะการโฆษณาซำาซากมากไปเดกอาจไมเชอ หรอยงไป

กระตนใหพวกเขาอยากทดลองดวยตวเอง) โครงการบำาบด

เยยวยาแนวใหมทใชหลกจตวทยาการเรยนรของคนในแนวเสรม

แนวบวกหรอแนวปกปองนไดผลดกวาการบำาบดแบบเกาทเนน

การบงคบ สงสอน เนนการทำาใหคนรสกผด บาป ฯลฯ

กลาวโดยรวม แนวทางการปองกนดวยการเสรมปจจยปกปอง

เทาททำากนแมจะยงไมเหนผลชดเจน แตนาจะมสวนชวยลด

ปญหาการตดการพนนไดทางหนง โดยควรจะตองพฒนาแนวทาง

ปองกนเหลานใหกวางขวางครอบคลมขนและมหลายแงมม

อยางเปนระบบองครวมมากขน โดยควรพจารณารวมทงปจจย

ดานจตวทยาพฒนาการและปจจยดานสงแวดลอม การท

โครงการใดจะไดผลหรอไมมากนอยแคไหน ขนอยกบตวแปร

หลายปจจย เชน ตวผเขารวมโครงการ ปจจยแปรผนดาน

เงอนไข ประชากร การสรางเคาโครงและเนอหาของโปรแกรม

จำานวนครงและระยะเวลาของการฝกอบรม และมาตรการการ

วดผลทใชในโครงการวจยหรอทดลอง การประเมนผลครงตอ ๆ

ไป ควรคำานงถงปจจยเหลานดวย

AW 3 4 5 EDIT.indd 98AW 3 4 5 EDIT.indd 98 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

99

สรป แนวทางการปองกนปญหาการตดการพนนในหมเยาวชน

ทเนนดานการพจารณาปจจยเสยงไดผลในการเพมความร แกไข

ความคดทผดพลาดเรองการพนน เพมแรงตานดานทเปนมายา

และความเชอทผดในเรองการพนน แตยงไมปรากฏผลตอการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมของผเขารบการอบรมอยางชดเจน ซง

สะทอนวาผเขารบการอบรมยงไมสามารถถายโอนการเรยนรเชง

ขอมลและความเชอไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการเลน

การพนนได สวนหนงอาจเปนเพราะโครงการสวนใหญจะเนนเรอง

จตวทยาการรคด และสนใจปจจยเสยงอน ๆ เชนอทธพลของพอแม

และอทธพลของเพอนนอยกวา โครงการวจยและทดลองครงตอไป

ควรจะนำา 2 ปจจยหลงทมบทบาทสำาคญนมาพจารณาดวย เพอจะ

ไดหาแนวทางปองกนการตดการพนนอยางมลกษณะบรณาการเปน

ระบบองครวมเพมขน

สวนแนวทางปองกนทเนนดานการพจารณาปจจยปกปอง ท

เนนการพฒนาคณภาพของเยาวชนในทางบวก มศกยภาพทชวย

ลดความเสยงของพฤตกรรมการพนน รวมทงการตดเหลาและสาร

เสพตดอนได นกวจยบางคนมองวานาจะนำาทง 2 แนวทางนมาใช

แบบผสมผสานกนได

ขอควรสงเกตไมวาสำาหรบโครงการแนวใด คอเยาวชนจะ

ตอบสนองโปรแกรมทมลกษณะผเขารวมโตตอบไดสนกและนา

ตดตาม การใชสอหลายทางเปนทนาสนใจสำาหรบเยาวชน โปรแกรม

ทดำาเนนการโดยผเชยวชาญทไดรบการฝกอบรมมาไดผลกวา

โปรแกรมทจดโดยครทวไปทไมไดรบการฝกฝนมาในเรองจตวทยา

การพนน ดงนนนกวชาการและบคลากรทเปนผใหการอบรมจงเปน

ปจจยสำาคญทตองคำานงถง เพราะมผลตอการยอมรบและการ

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 99AW 3 4 5 EDIT.indd 99 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

“โครงการทใชหลกจตวทยาการ

เรยนรแบบเสรมแนวบวกหรอ

แนวปกปอง ทำาใหเดกมโอกาส

ไดเรยนร พฒนาการตวเขา

ในทางบวก จะมวนยในตนเอง

ควบคมการตดสนใจแบบ

หนหนพลนแลนของตวเองไดดขน

ฉลาดพอทจะหลกเลยงสงเสพตด

ไดเอง ไดผลดกวาวธการแบบเกา

ทเนนการบงคบ สงสอน เนนการ

ทำาใหคนรสกผด บาป ฯลฯ”

AW 3 4 5 EDIT.indd 100AW 3 4 5 EDIT.indd 100 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

101

ตอบสนองของเยาวชนผเขารวม

โครงการทจะทำาตอ ๆ ไป ควรจะไดมการประเมนผล โดยคำานง

ถงปจจยตาง ๆ อยางครอบคลมและพฒนาโครงการใหมประสทธ-

ภาพเพมขน รวมทงการพฒนาโครงการทคำานงถงประสทธภาพตอ

ชวตระยะยาวของเยาวชนไปจนถงวยผใหญดวย

ขอนาสงเกตขอหนงคอ การวจยสวนใหญพบวาวยรนชายม

สดสวนตดการพนนและสารเสพตดมากกวาวยรนผหญง (ปจจย

ทางชวภาพ) ดงนนในกรณทสงคมมงบประมาณจำากดหรอจำาเปน

ตองจดลำาดบความสำาคญกอนหลง นาจะเนนการฝกอบรมวยรนชาย

กอน แตการจดอบรมแบบสหศกษาหรอรวมวยรนหญงดวย กจะม

ผลดในแงการสรางปจจยปกปองของการมเพอนผหญงทโดยทวไป

มสขภาพจตด ไมมแนวโนมทจะแนะนำาผลกดนไปในทางพฤตกรรม

ทเสยหายเทากบเพอนผชาย เพราะปจจยเรองอทธพลของเพอนใน

กลมวยรนชายดวยกน เปนปจจยสำาคญปจจยหนงทนำาวยรนชายไป

ตดการพนน เหลา และสารเสพตดได

แนวทางปองกนการตดการพนนในกลมวยรน

AW 3 4 5 EDIT.indd 101AW 3 4 5 EDIT.indd 101 17/11/2562 BE 15:5417/11/2562 BE 15:54

102

หากคครอง พอแม หรอ

เพอนสนท มความรความเขาใจ

เรองจตวทยาของคนตดการพนน

และใหการชวยเหลอสนบสนน

ในแนวทางทถก (เชน ใหความรก

ความหวงด แทนการตอตาน โจมต)

จะมสวนชวยใหคนตดการพนนเลก

หรอลดการเลนการพนนลงได

AW 6 7 EDIT.indd 102AW 6 7 EDIT.indd 102 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

6บทท

AW 6 7 EDIT.indd 103AW 6 7 EDIT.indd 103 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

104

ปญหาการตดการพนน เปนเรองทมลกษณะซอนเรน ไมสามารถ

รไดโดยดจากภายนอกเหมอนกบการตดสารเสพตดหรอการปวย

ทางจตบางชนด และเปนปญหาทเกดไดจากหลายปจจย ซงเปน

เรองของแตละคนทแตกตางกนไป การจะเขาใจเรองนและหาแนวทาง

บำาบดทเหมาะสม จะตองอาศยการศกษาประวต/ภมหลงความ

เปนมาของคนทมปญหาตดการพนนอยางครอบคลมรอบดาน เพอ

จะไดหาแนวทางใหคำาแนะนำาหรอการบำาบดเพอลดความเสยหาย

ทไดผลสำาหรบแตละคน

การวจยและประสบการณการบำาบดคนทตดการพนน ยงเปน

เรองทคอนขางใหม (ในราว 20 - 30 ปทผานมา) องคกรวชาชพ

ดานการแพทย สาธารณสข ยงไมสามารถรบรองเรองแนวทาง

มาตรฐานการบำาบดดวยยา เหมอนกบการบำาบดเรองสขภาพกาย

ความผดปกตดานอารมณ/จตใจ หรอเรองสารเสพตดบางประเภท

แตกมการวจยและประสบการณแนวทางการบำาบดคนตดการพนน

สวนใหญในทางจตวทยา ทมองคความรทเชอถอไดและเปนประโยชน

อยจำานวนหนง

เปาหมายการบำาบดมแนวคด 2 แนว คอ

1) หาทางทำาใหผมปญหาตดการพนนเลกไดโดยสนเชง

2) หาทางทำาใหผมปญหาลดความเสยหายจากการตดการพนน

ลงมา คอลดเลนการพนนนอยครงลง ใชวงเงนนอยลง เลนการพนน

อยางมความร ความรบผดชอบ เลนการพนนแบบเปนกจกรรมเพอ

สนทนาการ เพอสงคมแบบนาน ๆ ครง แทนการหมกหมนแบบเลน

บอยมาก ใชเงนมาก จนเกดความเสยหายมาก

นกบำาบดบางคนนำาประสบการณจากการบำาบดคนตดสารเสพตด

มาใชกบกรณตดการพนน โดยเนนการควบคมหรอลดการเลนการ

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 104AW 6 7 EDIT.indd 104 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

105

พนนลง ซงพวกเขามองวามทางทำาใหเกดผลไดจรงไดมากกวาการ

จะทำาใหคนตดการพนนหยดเลนการพนนโดยสนเชง สมมตฐาน

คอวา ถาหากคนตดการพนน ตดการเลนการพนนเพราะการรคดท

บดเบอนและการไมตระหนกถงผลเสยหายทจะตามมา การชวยเหลอ

ของนกบำาบดใหคนตดการพนนรคดแบบใหมและมความตระหนก

เรองผลเสยหายกนาจะเพยงพอทจะทำาใหคนตดการพนนคนนนเพม

ความสามารถในการควบคมหรอลดการเลนการพนนของตนไดดขน

แนวทางแบบลดความเสยหายน ซงนาจะเหมาะกบผตดการพนน

ระยะแรก ๆ มหลายวธ เชน กำาหนดเวลาวาควรเลนการพนนไดบอย

หรอนานแคไหน เลนการพนนดวยเงนสด ไมใชบตรเครดตไปเลน

การพนน โดยกำาหนดวงเงนทพรอมจะเสยไดในวนนน ถาหมดเงน

นนกเลกเลน ฯลฯ

คนตดการพนนบางคนชอบแนวทางแบบลดความเสยหายน คน

ตดการพนนหลายคนเปนพวกหนหนพลนแลน/ยบยงชงใจไมคอยได

และมความคาดหมายในตวเองสง ดงนนคนบางคนทไปเขารบการ

บำาบดเพอจะเลกเลนการพนนโดยสนเชง และพบวาเขาไมสามารถ

ทำาได ทำาใหเขาตความวาเขาลมเหลวอกครง และเลกการเขารบ

การบำาบดไปเลยได

อยางไรกตาม การควบคมหรอลดการเลนการพนนลงได ยงคง

ตองตดตามตอ คนทควบคมไดกลบไปเลนการพนนใหม แมจะนอย

ครงลง ใชวงเงนลดลง แตความไมแนนอนของการเลนการพนนนน

อาจทำาใหเขามโอกาสชนะบาง และการชนะจะทำาใหเขายามใจ

กลบไปเลนเพมไดอก คนทตงใจจะเลกแลวกลบไปเลนการพนนอก

แมจะเลนครงเดยวหรอในเวลาอนสน กมความเสยงทจะทำาใหเกด

ผลเสยหายตามมาไดเชนกน

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 105AW 6 7 EDIT.indd 105 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

106

การตดการพนนเปนปญหาความผดปกตทางดานชวภาพ จตใจ

และสงคม ทมผลเสยหายตอผตดการพนนและครอบครวอยาง

รนแรงและกวางขวาง จำาเปนตองมการหาทางปองกนและพฒนา

แนวทางแกไขปญหาทมประสทธภาพ ประเทศพฒนาอตสาหกรรม

ตาง ๆ มการใชการบำาบดเยยวยาหลายวธการ ทงโดยการใชยาและ

การบำาบดทางจตแบบตาง ๆ หรอใชหลายวธผสมกน เนองจากขนอย

กบหลายปจจย ยงไมมคมอแนวทางบำาบดทเปนมาตรฐานสากล

เหมอนกบการบำาบดสารเสพตดหรอโรคภยไขเจบทมสาเหตเฉพาะ

ทคอนขางชดเจน แตกมแนวทางบำาบดสำาคญ ๆ ทเปนทยอมรบ และ

ควรวจยศกษาตอเพอหาแนวทางบำาบดทดทสดสำาหรบแตละสงคม

แตละกรณตอไป

การหาทางบำาบดดวยตวเอง หรอตวเองเปนผกำากบ ปญหาการตดการพนนเปนเรองทขนอยกบความคดจตใจและ

พฤตกรรมของผเลนการพนนแตละคน ดงนนผตดการพนนจงม

บทบาทสำาคญทสดในการชวยตวเองวา เขาจะยอมรบความจรงวา

เขาตดการพนนจนเกดปญหาความเสยหาย อยากจะหาทาง (และ

หรอมความหวง) แกไข/บำาบดหรอไม

ปญหาสำาคญทนกวจยคนพบคอ ผตดการพนนสวนใหญไมคอย

ยอมรบวาตวเองตดการพนนและหรอมกจะปกปดไมใหคนใกลชด

และคนอน ๆทตนสมพนธดวยร สวนหนงเพราะมาตรฐานทางศลธรรม

ในสงคมสวนใหญมองวาการตดการพนนเปนความบกพรองทาง

พฤตกรรมและหรอศลธรรม ทำาใหคนตดการพนนสวนใหญมกจะ

ละอาย ตองการปกปดตวเอง ไมคดจะบอกใครหรอไปขอความ

ชวยเหลอจากนกบำาบด เชน แพทย จตแพทย

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 106AW 6 7 EDIT.indd 106 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

107

คนตดการพนนทไปตดตอเพอขอรบการบำาบดจากนกบำาบด

มออาชพนน ตามการสำารวจวจยของหลายประเทศมอยเพยงรอยละ

8 - 10 ของผตดการพนนทงหมด เปนสดสวนทตำากวากรณผตด

สารเสพตด คนทไปเขารบการบำาบดมกจะตดการพนนหนกแลว

หรอมปญหาอยางอน เชน ตดสารเสพตดอน มปญหาสขภาพจต

รวมอยดวย คนตดการพนนทไมยอมไปรบการบำาบดอาจจะมหลาย

สาเหต รวมทงการไมรขอมลขาวสารวาคนทมปญหานจะไปขอรบ

การบำาบดไดทไหน อยางไร

การบำาบดดวยตนเอง เปนทางเลอกทสำาคญอนดบตนสำาหรบคน

สวนใหญ คำานมความหมายกวาง รวมทงคนทพยายามอานขอมล

คดวเคราะหหาแนวทางแกไขปญหาดวยตนเอง คนทโทรศพทหรอ

ตดตอทางออนไลนไปปรกษาศนยใหคำาปรกษาเรองปญหาการพนน

และหรอการเสพตดทวไปจากหนวยงานของรฐหรอมลนธ ซงมขอดคอ

ผตดตอไมจำาเปนตองแจงชอจรง ทำาใหคนมปญหากลาทจะตดตอดวย

ศนยใหคำาปรกษาสวนใหญจะมคมอแนะแนวใหผตดการพนน

ประเมนตวเองและอานขอมลปรบเปลยนทศนคตของตนอยาง

เปนขนตอน รวมทงมเวบไซตทใหขอมลเรองนจำานวนมาก ๆ (ของ

ตางประเทศ เปนภาษาองกฤษและภาษาอน รวมทงภาษาไทย

สำาหรบคนไทยทอยในประเทศนน ๆ เชน ออสเตรเลย) มหนงสอ

คมอบำาบดการตดการพนนดวยตนเองทเขยนทงโดยจตแพทย นก

จตวทยา นกบำาบด และผมประสบการณเคยตดการพนนมากอน

ทเปนภาษาองกฤษอยหลายเลมดวยกน

ขอมลเหลานชวยใหผตดการพนนบางคนบำาบดตวเองไดผลใน

ระดบใดระดบหนง แตคนทจะสนใจและบำาบดตนเองไดผล มกจะ

มคณสมบตบางอยางทเอออำานวยดวย เชน เปนคนมการศกษา

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 107AW 6 7 EDIT.indd 107 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“การสำารวจของหลายประเทศ

พบวา คนตดการพนนทไปตดตอ

เพอขอรบการบำาบดจากนกบำาบด

มออาชพมอยเพยงรอยละ 8 - 10

ของคนตดการพนนทงหมด เปน

สดสวนทตำากวากรณผตด

สารเสพตดอน สาเหตทคน

ตดการพนนไมไปรบการบำาบด

อาจเปนเพราะไมรขอมลขาวสาร

วาคนทมปญหานจะไปขอ

รบการบำาบดไดทไหน

AW 6 7 EDIT.indd 108AW 6 7 EDIT.indd 108 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

109

สนใจการอาน การเรยนร คดวเคราะหเปน มความตงใจทจะ

เปลยนแปลงตวเอง คนบางคนอาจจะเผลอไผลไปเลนการพนนแลว

ตด หรอมปญหาจากสภาวการณชวตในบางชวงตอน ไมไดเปน

คนทมปจจยเสยงหลายอยางควบคกนไป เขาจงยงพอทจะเรยนร

และดงตวเองออกมาจากการตดการพนนได

นกวเคราะหบางคนมองวาการเสพตดการพนนเปนเชนเดยวกบ

การเสพตดสารอน ทมกมโอกาสเกดในชวงวยรนหรอหนมสาว

ตอนตนมากกวาชวงวยอนนน มาจากสมองททำางานในเรองการ

ยบยงชงใจยงทำางานไมเตมท เมอมอายและประสบการณมากขน

หรอไดรบการสนบสนนดวยความเอาใจใสจากคนใกลชด คนตด

การพนนหลายคนกคดใหมและเลกเองไดในทสด

การสำารวจวจยชนหนงในสหรฐฯ ในป 2006 รายงานวามคนท

เลกเลนการพนนดวยตนเองราว 1 ใน 3 ของผตดการพนน แต

ไมไดเสนอรายละเอยดวาคนเหลานเปนคนแบบไหน เลกไดดวยวธ

อยางไร

เรองนเราควรรบรเปนขอมล สำาหรบกรณคนไทยคงตองมการ

สำารวจวจย และควรมศนยใหคำาปรกษาและใหขอมล ใหการศกษา

ประชาชนเรองปญหาการตดการพนนมากกวาน เราไมควรคาดหวง

วาคนไทย 1 ใน 3 จะเลกไดเองโดยธรรมชาตเหมอนประเทศอนท

ประชาชนเขาอานหนงสอ สนใจหาขอมลชวยตวเองมากกวาคนไทย

การสนบสนนชวยเหลอจากเพอน หมายรวมถงการสนบสนนชวยเหลอจากคนใกลชดในครอบครว

เพอนสนท และกลมอาสาสมครททำากจกรรมชวยกนแบบกลม

Gambling Anomynous มนษยเรานนเปนสตวสงคม มความ

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 109AW 6 7 EDIT.indd 109 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

110

ตองการทางจตใจทจะไดมความสมพนธทดกบคนอน ไดรบการ

ยอมรบจากคนอน คนทตดการพนนหลายคนมปญหาเรองความ

แปลกแยก โดดเดยว เขากบคนอนไมได ทง ๆ ทมความตองการ

ลก ๆ ทจะมเพอน มสงคม บางคนใชการเลนการพนนบางประเภท

เปนการไปพบเพอนและเขาสงคมกบคนเลนการพนนดวยกน ดงนน

หากคครอง พอแม หรอเพอนสนท มความรความเขาใจเรอง

จตวทยาของคนตดการพนน และใหการชวยเหลอสนบสนนใน

แนวทางทถก (เชน ใหความรก ความหวงด แทนการตอตาน โจมต)

จะมสวนชวยใหคนตดการพนนเลกหรอลดการเลนการพนนลงได

ศนยใหคำาปรกษาเพอจะชวยแกไขปญหาการพนนหลายแหง

เขาใจความสำาคญในเรองน พยายามสนบสนน ใหครอบครว คน

ใกลชดผตดการพนน มความรความเขาใจเรองจตวทยาและแนวทาง

การชวยเหลอผตดการพนนเพมขน เชนมแบบทดสอบใหคนใกลชด

ชวยวเคราะหวาญาต/เพอนสนทของตนตดการพนนหรอไม (เนองจาก

คนตดการพนนบางคนจะไมยอมรบวาตนเองตดการพนน ไมอยาก

ประเมนตวเอง หรอประเมนแบบเขาขางตวเอง ไมตรงกบขอเทจจรง)

และคอยใหคำาแนะนำาวาคนใกลชดควรจะเขาใจปญหานอยางไร

การบำาบดโดยกลม Gambler’s Anomynous - GA

(กลมบำาบดการตดการพนนแบบนรนาม)

เปนกลมอาสาสมครแบบมลนธ ทจดตงเปนสาขาตามเมองตาง ๆ

ในสหรฐฯและประเทศอน ตามแนวทางกลมบำาบดการตดเหลานรนาม

(Alcoholics Anonymous) ททำาเรองนมากอน คนทรวมจดตงองคกร

เหลานมทงนกบำาบด และคนทเคยมประสบการณตดการพนนมา

กอนและเลกไดเลยอยากชวยเหลอคนอนตอ กลมนประกาศวา

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 110AW 6 7 EDIT.indd 110 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

111

ประสงคจะชวยคนตดการพนนอยางเดยว ไมสนใจเรองอดมการณ

ทางการเมองหรอศาสนาใด ๆ มการจดประชมเพอพดคยปรกษา

หารอใหผสมครเขารวมรบการบำาบดกบกลมอยเปนประจำา ใหผรบ

การบำาบดยอมรบวาตนมปญหา และจะมการจดสรรพเลยงคอยให

คำาปรกษาหารอ เปนกลมทมการจดตงแพรหลาย เขาถงไดงาย

ในหลายประเทศ และมผลดสำาหรบบางคนในระดบหนง

หลกคดของการบำาบดขององคกรนคอ ผสมครเขารวมการบำาบด

(ซงสมครไดฟร) จะตองชวยเหลอตวเองตามขนตอนตาง ๆ 12 ขน

ตอนทองคกรใชเปนแนวทางในการบำาบด โดยการเขาประชมกลม

(ซงมทงกลมเปดและกลมปด) จบคกบพเลยงผมประสบการณทจะ

คอยใหคำาปรกษาแนะนำาผเขารบการบำาบด ใชเวลาทไมไดเขากลม

ปฏบตตามขนตอน 12 ขนตอน และไดรบการสนบสนนทางอารมณ

และกำาลงใจจากเพอน แตมกฎหามสมาชกใหการชวยเหลอทางการ

เงนแกสมาชกอน และหามรบเงนบรจาคใด ๆ

แนวทางสำาหรบสมาชกทเขากลม GA คอ

1 เขารวมการประชมกลมใหบอยทสดเทาทจะทำาได

2 หามเลนการพนนทกประเภท

3 ใชชวตแบบไปทละวน (ไมคดมากเรองอดต ไมกงวลเรอง

อนาคต)

4 ใชประโยชนจากเพอนสมาชกในการประชมในฐานะ

ผสนบสนนชวยเหลอกนและกน

องคกร GA ยงจดตงองคกรพนองคอ Gam - Anon เพอสนบสนน

ครอบครวและเพอนสนทของคณทตดการพนน โดยมกจะจดประชม

กลมในสถานทและเวลาเดยวกนกบทคนตดการพนนมาประชมกลม

ของตน กลมนชวยการสนบสนนทางอารมณ สงเสรมใหผเขารวม

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 111AW 6 7 EDIT.indd 111 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

112

รจกแนวคดในการแกไขปญหา และเขาใจเรองการตดการเลนการ

พนนเพมขน

แมการบำาบดโดยกลม GA จะแพรหลาย แตมการวจยยนยน

ประสทธภาพของการบำาบดแบบนนอย นกวจยผหนงตดตามคน

ตดการพนนทเขารวมประชมกลม GA จำานวน 232 คน พบวา

หลงจากเวลาผานไป 1 ป คนทเลกเลนการพนนไดโดยสนเชงมเพยง

8% นกวจยอกผหนงรายงานวา การสำารวจเฉพาะคนทไปเขารวม

เปนสมาชก GA ทเลก/ลดการเลนการพนนลงได 74% เปนผทไป

เขารวมการประชมกลมอยางนอยสปดาหละ 3 ครง ซงแสดงวาการ

มสวนรวมบอยมผลตอความสำาเรจของการบำาบด10

เหตผลหนงทสดสวนผเขารบการบำาบดไดผลนอยคอ การทสมาชก

หลายคนไมไดเขารวมประชมบอยและตอเนองมากพอ คนตดการ

พนนทมปญหาความผดปกตทางจตประเภท ADHD – สมาธสน และ

คนทมการแสดงออกหนหนพลนแลน (ทางวาจาและพฤตกรรม)

ในระดบสง จะมความยากลำาบากในการเขารวมประชมและการ

ตดตามขอมลขาวสารจากกลม GA อยางตอเนอง จดออนขอหนง

คอองคกร GA ปฏบตตอสมาชกผเขารวมประชมเหมอนกนไมวา

ชายหรอหญง ไมวาเปนคนทตดการพนนแบบเลนกบเครองอเลก-

ทรอนกสหรอเลนการพนนทไมใชเครองอเลกทรอนกส

ในสหรฐฯ คนตดการพนนทเขารวมกลม GA มกเปนคนสงวย

มปญหาการตดการพนนคอนขางหนก และมปญหาความตงเครยด

ทบานสง คนทเคยมประวตผานการเขารบการบำาบดท GA มกจะเปน

คนทไปสมครเขารบการบำาบดเปนการสวนตวกบนกบำาบดมออาชพ

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

10 Taber JI, McCormick RA, Russo AM, et al. Follow - up of pathological gamblers after Treatment. Am J Psychiatry. 1987 Jun; 144(6)

AW 6 7 EDIT.indd 112AW 6 7 EDIT.indd 112 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

113

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

การออกผลลพธถ ๆ เลนตอเนองไดงาย ๆ ทำาให

คนเลนพนนไมมเวลาไตรตรองอยางรอบคอบ

เสยดวยซำาวา “ควรเลน” หรอ “ควรหยด””

ตอ ซงแสดงวาการเขารวมกลม GA มประโยชนเบองตน

กลาวโดยรวม แมจะยงไมมผลวจยเรองประสทธภาพการบำาบด

ของกลม GA ทชดเจน แตการทกลม GA มสาขากวางขวางและคน

เขาถงไดงายทำาใหกลม GA เปนทางเลอกในการบำาบดทเปนประโยชน

ศนยใหคำาปรกษาทางโทรศพทและเวบไซต (Help Line) ในประเทศพฒนาอตสาหกรรมมศนยใหคำาปรกษาเรองปญหา

การพนน ซงอาจเปนของกระทรวงสาธารณสข กระทรวงพฒนา

มนษยและสงคม สมาคมจตแพทย นกจตวทยา มลนธและคลนก

เอกชน ททำางานเรองนอยางเขาถงไดไมยากและทำางานไดผล

พอสมควร โดยเฉพาะถาเปนศนยทมผใหคำาแนะนำาทมความร

ความเอาใจใสทด ทปรกษาตดตามโทรกลบไปพดคยใหคำาแนะนำา

คนทตดตอมาขอรบการปรกษา

แมศนยใหคำาปรกษาเรองปญหาการตดการพนนจะมนอยแหงกวา

และเปนเรองคอนขางใหม มประสบการณนอยกวาเมอเทยบกบ

ศนยใหคำาปรกษาเรองการตดเหลา บหร หรอสารเสพตดอน แต

กมผสนใจใชบรการมาก เพราะไมตองเปดเผยชอจรง ศนยบางแหง

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 113AW 6 7 EDIT.indd 113 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

114

เชนในนวซแลนด ใหคำาปรกษาแบบตอเนอง 4 - 6 สปดาหอยาง

ไดผล บางแหงมโปรแกรมคอมพวเตอรทจะชวยประเมนผล ชวย

ตดตามวเคราะห (Feedback) เปนรายบคคลไดอยางแมนยำา

เทยงตรง เพมขนดวย

หลายประเทศมองเรองการพนนเปนธรกจเชงกฬาและนนทนาการ

อยางหนง และเปดใหมการเลนการพนนอยางถกกฎหมายไดหลาย

ประเภท รฐบาลมรายไดสวนหนงจากการเกบภาษ หรอเรยกรอง

ใหบรษทททำาธรกจการพนนบรจาคใหคณะกรรมการดแลปญหาการ

พนน ภาครฐจงมงบประมาณในการดำาเนนการในเรองศนยวจย

เผยแพรความรและใหคำาปรกษาเรองการตดการพนน มการออก

กฎระเบยบใหสถานเลนการพนนตองประชาสมพนธเบอรโทรศพท

และเวบไซตของศนยใหคำาปรกษา รวมทงประชาสมพนธแนวคด

เรองการเลนการพนนอยางรบผดชอบ (Responsible Gambling)

เพอเตอนสตใหคนเลนการพนนเพอการพกผอนหยอนใจหรอเพอ

เขาสงคมแตพอสมควร ไมถงกบตดการพนน แตนโยบายเปดให

เลนการพนนอยางถกกฎหมายในประเทศเหลานกเปนดาบ 2 คม

ทในทางปฏบตแลวควบคมไมใหคนตดการพนนไดยาก

ในสหรฐฯ มสายดวนใหคำาปรกษาสำาหรบคนทปญหาการตด

การพนนอยใน 35 มลรฐ เปดบรการ 24 ชวโมง มบคลากรดาน

สขภาพจตทไดรบการอบรมมาคอยรบโทรศพท ใหขอมลคำาแนะนำา

เกยวกบปญหาการตดการพนน แนะนำาชอทอยขององคกร Gam-

bler’s Anonymous และนกบำาบดทไดรบการรบรอง รวมทงเกบ

ขอมลเกยวกบคนทโทร.มาปรกษา และชวยจดการปญหาฉกเฉน

เชน คนทคดจะฆาตวตาย หรอคนทมปญหาการเงนแบบยากลำาบาก

ดวย

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 114AW 6 7 EDIT.indd 114 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

115

สายดวนใหคำาปรกษาทางโทรศพทเปนแนวทางการชวยเหลอ

เบองตนทไดผลดในระดบหนง เพราะคนตดการพนนไมใชคนทจะ

ตดสนใจไปสมครเขารบการบำาบดทใดทหนงไดงาย ๆ การปรกษา

ทางโทรศพททำาไดงายกวาเพราะไมจำาเปนตองโผลไปแสดงตว ไม

จำาเปนตองแจงชอจรง นอกจากการตดตอทางโทรศพทแลวกอาจ

ตดตอทางอนเทอรเนตไดดวย นอกจากการใหคำาปรกษาเบองตน

แลว อาจพฒนาเปนการนดการบำาบดผานทางโทรศพทหรออนเทอร-

เนตตอไปไดดวยเชนกน เพราะคนบางคนจะรสกผอนคลายมากกวา

การไปพบนกบำาบดแบบเผชญหนา

การชวยเหลอแบบรวบรดหรอการชวยเหลอเบองตน การใหคำาปรกษาแนะนำาโดยจตแพทย นกจตวทยา หรอนกบำาบด

ทไดรบการฝกอบรมมาแบบสน ๆ 20 - 30 นาท เพยง 1 - 2 ครง ม

สวนชวยเหลอคนตดการพนนทยงไมไดมปญหารนแรงได

การใหคำาปรกษาแนะนำาทางโทรศพทหรอทางเวบไซตอยางใช

เวลาและเอาจรงเอาจง ซงเปนบรการฟร มคนเขาถงไดงาย ถอ

เปนการชวยเหลอแบบทมสวนไดผล เพราะการทคนตดการพนน

คนใดคนหนงเรมยอมรบวาตนมปญหาและแสวงหาชองทางปรกษา

ผรดานน ถอวาเปนความกาวหนาขนหนง เมอเทยบกบคนตดการ

พนนจำานวนมากทไมยอมรบวาตนมปญหา พยายามปดบง และ

หรอไมคดจะปรกษาใคร เพราะคดวาเปนเรองสวนตวทนาอบอาย

หรอเปนเรองยงยาก ตองเสยคาใชจายในการไปรบคำาปรกษาสง

ฯลฯ

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 115AW 6 7 EDIT.indd 115 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

116

การบำาบดทางจตวทยาหรอการบำาบดกบทปรกษาแบบพดคย มทงแบบคนเดยว แบบครอบครว หรอแบบกลม หรอทำาหลาย

แบบผสมกน

ปญหาการตดการพนน เปนปญหาทางสขภาวะทเกยวเนองกบ

จตวทยาการรคดและพฤตกรรมของคน การไปปรกษาขอคำาแนะนำา

จากจตแพทย แพทย นกจตวทยา หรอนกบำาบดทไดรบการฝก

อบรมมาในเรองน จงเปนแนวทางการบำาบดทไดผล โดยเฉพาะ

สำาหรบคนทตดการพนนระดบทมปญหาคอนขางมาก คนทไม

สามารถบำาบดดวยตนเองหรอไมมญาตใกลชดทชวยเหลอได คนท

มปญหาอนซำาซอน เชน ตดเหลา สารเสพตดอน และหรอมปญหา

ความผดปกต (Disorder) ดานจตใจ อารมณ ประเภทใดประเภท

หนง

การบำาบดทางจตโดยทวไปมเปาหมายจะชวยใหผตดการพนนเลก

โดยสนเชง แตกมแนวคดจากจตแพทยและนกจตวทยาบางสำานก

เสนอแนวคดแบบชวยใหคนไขลดความเสยหาย ใหคนไขลดการ

เลนการพนนลงในระดบทเปนแคการเลนการพนนเพอการพกผอน

หยอนใจทพอควบคมได บางแหง เชนบางรฐในออสเตรเลย เนน

เรอง “การเลนการพนนแบบรบผดชอบ” (Responsible Gambling)

เพราะพวกเขาคดวาการจะทำาใหคนเลกโดยสนเชงนนทำาไดยากมาก

และขดกบธรรมชาตของมนษย ถาตงเปาหมายสงคนไขอาจจะเลก

กลางคน ไมยอมรบการบำาบดตอ ทำาใหการบำาบดลมเหลวโดย

สนเชงได

เปาหมายทเฉพาะเจาะจงและคำานงถงหลกความจรงคอ การชวย

พฒนาคนไขใหรจกควบคมความคดจตใจตนเองไดดขน ชวยให

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 116AW 6 7 EDIT.indd 116 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“การทคนตดการพนนคนใด

คนหนงเรมยอมรบวาตนมปญหา

และแสวงหาชองทางปรกษาผรดานน

ถอวาเปนความกาวหนาขนหนง และ

การใหคำาปรกษาแนะนำาโดยจตแพทย

นกจตวทยา หรอนกบำาบด

ทไดรบการฝกอบรมมาแบบสน ๆ

20 - 30 นาท เพยง 1 - 2 ครง

มสวนชวยเหลอคนตดการพนน

ทยงไมไดมปญหารนแรงได”

AW 6 7 EDIT.indd 117AW 6 7 EDIT.indd 117 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

118

คนไขเขาใจวธการทจะจดการกบสถานการณเสยง การหาทางออก

ทสรางสรรคในเวลาทคนไขเกดความรสกผดหรอละอาย และวธ

การทจะจดการกบแรงกระตนหรอความอยากทจะไปเลนการพนน

การบำาบดทางจตวทยาสำาหรบผตดการพนนเทาททำากนมาโดยทวไป

ไดผลด แมแตคนทเขามารบการบำาบดเพยงระยะเวลาสนกตาม

การทคสมรสหรอครอบครวไปรวมรบการบำาบดดวยกนเปนผลด

เพราะคนตดการพนนมกจะสรางปญหาทางจตใจอารมณใหกบ

คสมรสและลกดวย

การบำาบดทางจตวทยามหลายแนวทาง เชน

1 Motivation Interviewing

การทนกบำาบดซกถามพดคยเกยวกบเรองแรงจงใจของคนตด

การพนนเพอใหเขาเขาใจและหลกเลยงแรงจงใจดงกลาว

2 Behavior Therapy

การบำาบดแนวควบคมพฤตกรรม (Behavior Therapy) บำาบด

โดยการชวยใหคนตดการพนนเรยนรเรองทมาของแรงเสรม (Rein-

forcement) พฤตกรรมของตนเอง และหาทางเปลยนแปลงไปส

พฤตกรรมทมเหตผล

การบำาบดแนวนมพนฐานอยบนหลกการ การกำาหนดการเรยนร

ดวยวธสรางเงอนไข (Conditioning) โดยการใชสงเรา (Stimuli)

และแรงเสรม (Reinforcement) เปนเงอนไขทกำาหนดใหผถกเรา

มปฏกรยาตอบสนองหรอเปลยนพฤตกรรมไปเมอไดรบสงเรา

อนใหม การบำาบดแนวนมหลายวธ เชน การบำาบดแบบทำาใหเกด

ปฏกรยาถอยหนหรอหลกเลยง (Aversion) การใชสงเราทไมนา

พงพอใจ การชอตไฟฟาเพอทำาใหคนไขเปลยนพฤตกรรมเลนการ

พนน (หรอเสพสารเสพตด) ลดลง (วธนออกจะเกาและเสยงตอ

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 118AW 6 7 EDIT.indd 118 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

119

จรยธรรม จงไมคอยไดรบความนยม)

วธอน ๆ เรยกวา Imagination Desensitization และการ

ผอนคลาย Relaxation ใชจนตนาการเพอลดความกลว อยางแรก

มาจากวธการบำาบดความวตกกงวลทเกนเหต โดยการทำาความเขาใจ

ถงธรรมชาตหรอทมาของปญหา และคอย ๆ เผชญกบสถานการณ

จำาลองทไมนากลวมากเหมอนของจรง จนคนคนนนเกดความคนเคย

และกลวหรอวตกกงวลลดลง สำาหรบกรณคนตดการพนน ผบำาบด

จะนำาทางใหคนไขจนตนาการถงการเลนการพนน ซงกอใหเกด

ปฏกรยาตอบสนองทงทางรางกายและอารมณ และผบำาบดใชวธการ

ใหคนไขฝกการหายใจเขา - ออกยาว ๆ และผอนคลาย เพอสราง

ปฏกรยาทางเลอกตอการพนน โดยการลดสถานการณสงเราลงมา

ใหอยในระดบทคนไขพอควบคมตวเองได

การบำาบดแนวควบคมพฤตกรรมนมกจะใชจดการกบปญหา

ความอยากและแรงกระตนทจะไปเลนการพนน โดยการชวยให

คนไขเพมความสามารถในการควบคมตนเองใหอยากเลนการพนน

ลดลง นกบำาบดผหนงเคยทดลองใชวธการควบคมสงเรากบผชาย

ทตดการพนนประเภทเครองเลนสลอตแมชน 69 คน และปรากฏ

ผลวาหลงจากการบำาบดผานไป 12 เดอน คนไขเลกเลนการพนนได

83%

3 Cognitive Behavior Therapy (CBT)

การบำาบดแบบปรบเปลยนกระบวนการรคดและพฤตกรรมของคน

(CBT) เพอทำาใหเกดการเปลยนแปลงจากการรคดทบดเบอน

เขาใจผด พฤตกรรมทสรางความเสยหาย ไปสการรคดทมเหตผล

สมจรง และพฤตกรรมทางบวกทสรางสรรค เปนประโยชน

การบำาบดแนว CBT เปนแนวทางทประสบผลสำาเรจในการบำาบด

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 119AW 6 7 EDIT.indd 119 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

120

ความผดปกตทางดานจตบางประเภทและการเสพสารเสพตดมาแลว

จตแพทย นกบำาบด นกวจย จงสนใจทจะใชประสบการณของแนว

บำาบด CBT ไปใชบำาบดคนตดการพนนดวยความหวงวานาจะเกด

ผลสำาเรจในระดบเดยวกน

การบำาบดแนว CBT มงสำารวจหาการรคดแบบบดเบอนและความ

เขาใจทผดพลาดเกยวกบการเลนการพนนของคนไขแตละคน เชน

การเชอวาตนเองมทกษะหรอมดวงชะตาทจะเอาชนะการพนนได

เชอวาถาเลนเสยตดตอกนมาหลายรอบ รอบตอไปตองชนะ ฯลฯ

การคดและเชอเชนนเปนปจจยสำาคญททำาใหคนตดการพนนคงเลน

การพนนตอ ทง ๆ ทตวเขาเองรวาเกดผลเสยหายแลวกตาม

การบำาบดแนว CBT อาจจะทำาไดหลายรปแบบ ตงแตการบำาบด

รายบคคลไปจนถงการบำาบดกลม อาจจะใชเทคนคแนวพดคยกบ

คนไข ไปจนถงการทำากจกรรมแบบใหคนไขสวมบทบาท (Role

Playing) เพอทาทายความเชอและทศนคตทบดเบอน การบำาบด

แนว CBT นน เปนการบำาบดแบบเอาการเอางาน ทคนไขจะตองม

สวนรวมดวยมาก ทงการรบมอบหมายการบาน การพจารณาประเมน

ผลการตอบสนอง และการทำาตามคำาชแนะของผใหการบำาบด

การบำาบดแบบ CBT มองวาสงททำาใหคนตดการพนนคงเลน

การพนนตอไป คอการทพวกเขายงคงรคดแบบบดเบอนเกยวกบ

เรองการพนนไมวาประเภทไหนกตาม การรคดทบดเบอน (หรอ

ผดพลาด) ของคนตดการพนน คอ การทพวกเขาเชออยางดอรนวา

พวกเขาจะชนะในไมชา ทงทผลของการเลนการพนนเปนเรองท

ขนอยกบความไมแนนอน คนตดการพนนมกเชอวาพวกเขามความ

สามารถพเศษทสามารถควบคมเหตผลของการเลนการพนนได

พวกเขารสกวาการเลนการพนนคอหนทางในการแกไขปญหาชวต

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 120AW 6 7 EDIT.indd 120 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

121

ของพวกเขา รวมทงปญหาดานการเงน คนตดการพนนมกจะม

ความคดทบดเบอนเกยวกบผลทเปนไปไดของการเลนการพนน ซง

ไมสอดคลองกบหลกความเปนจรงทางคณตศาสตร ทฤษฎความ

เปนไปได

แนวทางการบำาบดแบบ CBT คอ ผใหการบำาบดซกและอธบาย

ใหคนไขเขาใจวา เขามแนวคดทบดเบอนหรอผดพลาดอยางไร และ

ความคาดหวงทไมสมจรง และแนะนำาใหคนไขรจกเปลยนวธคดใหม

ซงจะชวยใหเขาลดการเลนพนนลง หรอพฒนาความสามารถในการ

ควบคมการเลนการพนนของเขาไดดขน

การฝกภาคปฏบตทนยมทำากนคอ การทำาความเขาใจกบสถาน-

การณเสยงทจะทำาใหคนไขกลบไปเลนการพนนอก ซงอาจรวมทง

หลงจากทผใหการบำาบดชใหคนไขเหนสถานการณเสยงแลว ทดลอง

ใหเขามเงนจำานวนหนงกลบไปทสถานคาสโน ผใหการบำาบดและ

คนไขจะถกหาแนวทางในการแกปญหาวาจะจดการกบสถานการณ

แบบนไดอยางไร การบำาบดแบบ CBT จะไดผลดทสดกในกรณท

คนไขมแรงจงใจอยากจะบำาบดตวเอง และเปนคนทมองออกไป

ขางหนา (Insightful) ไมเหมาะสมสำาหรบทยงคงมปญหาชนดท

ไมอาจมองไปขางหนาได คนทมปญหาความผดปกตดานจตอน ๆ

ควบคไปดวย หรอคนทมปญหาไมสามารถจะรกษาสมาธ ความ

สนใจในเรองใดเรองหนงไดนานพอ

จดแขงขอหนงของการบำาบดแนว CBT คอ ชวยชใหคนไขแตละ

คนมองเหนการรคดทบดเบอนหรอความคดทผดพลาดทมลกษณะ

เฉพาะของตนไดชดเจนขน เพราะคนแตละคนมการรคดทบดเบอน

แบบตางกนไป การบำาบดแบบ CBT จงมความยดหยนในการปรบให

เหมาะสมกบคนไขแตละคนไดดกวาแนวบำาบดทใชเกณฑเดยวกน

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 121AW 6 7 EDIT.indd 121 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“จดแขงขอหนงของการบำาบด

แนว CBT คอ ชวยชใหคนไข

แตละคนมองเหนการรคดทบดเบอน

หรอความคดทผดพลาดทมลกษณะ

เฉพาะของตนไดชดเจนขน เพราะคน

แตละคนมการรคดทบดเบอนแบบ

ตางกนไป การบำาบดแบบ CBT จงม

ความยดหยนในการปรบใหเหมาะสม

กบคนไขแตละคนไดดกวาแนวบำาบด

ทใชเกณฑเดยวกนสำาหรบทกคน”

AW 6 7 EDIT.indd 122AW 6 7 EDIT.indd 122 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

123

สำาหรบทกคน

มการสำารวจประเมนผลวาการบำาบดแนว CBT ไดผลมากพอ

สมควร โดยเฉพาะสำาหรบคนทเขามารบการบำาบดในชวงตน ๆ ท

อาการตดการพนนยงไมหนกเกนไป มการวจยเปรยบเทยบ

นกพนนกลมทเขารบการบำาบด CBT และกลมทยงรอควอย พบวา

กลมคนทไดเขารบการบำาบด CBT จะเหนคณคาประสทธภาพของ

ตนเองเพมขน พฒนาควบคมตนเองใหมความอยากและไปเลนการ

พนนลดลง

อยางไรกตาม คนตดการพนนทไมเหมาะสมกบการบำาบดแนว

CBT คอผทมความผดปกตทางจตดานตาง ๆ คนทชอบคดเรองฆา

ตวตาย และคนทตดสารเสพตดอย ซงอาจอยในภาวะมนเมาได

แนวทางบำาบดแนว CBT ม 4 ขนตอนใหญคอ

1) ใชเทคนคการสมภาษณพดคยเพอประเมนปญหาและความ

ตองการ ภมหลงการศกษา แรงจงใจและเปาหมายทจะเปลยนแปลง

พฤตกรรมของคนไข

2) อธบายใหคนไขเขาใจยทธศาสตรหลกของการบำาบดแนว

CBT เพอทจะหาทางควบคมพฤตกรรมการเลนการพนนแบบควบคม

ตวเองไมได และลดผลเสยหายในกรณทคนบางคนไดรบการบำาบด

จนหยดเลนการพนนไปแลวภายหลงกลบไปเลนอกครง

3) เรยนรวธการจดการ (กบแรงกระตน อารมณอยากเลนการ

พนน) พยายามรกษาการเปลยนแปลงพฤตกรรมในทางบวกไว

4) เรยนรยทธศาสตรในการรกษาการเอาชนะการหยดเลนการ

พนนไว เพอปองกนการอยากกลบไปเลนอก10

10 Rayll N, Oei TP. A A Cogntive Behavioural Therapy Programme for Problem Gambling Routedor, 2010

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 123AW 6 7 EDIT.indd 123 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

124

1 การเลนการพนนทำาใหฉนมความสข

2 ทกษะและความสามารถของฉน

ทำาใหฉนคงเลนการพนนตอไปได

3 เมอฉนเลนการพนน ชวตดเหมอนจะดขน

4 การเลนเสยทำาใหฉนมประสบการณ

และจะทำาใหฉนเปนนกเลนการพนนทเกงขน

5 เมอฉนเลนการพนน อนาคตดสดใสขน

6 ถาฉนชนะครงหนง ตอไปฉนกจะชนะอก

7 การพนนทำาใหฉนรสกขนเคองและเครยดลดลง

8 ความทรงจำาถงการเคยชนะ ทำาใหฉนอยากเลนการพนนอก

9 ฉนสามารถพยากรณในระดบหนงไดวา

ฉนจะชนะครงตอไปเมอไหร

ตวอยางการรคด/ความเชอ

อยางไรเหตผลของคนไข

AW 6 7 EDIT.indd 124AW 6 7 EDIT.indd 124 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

125

1 การเลนการพนนชนะในบางครงนนเปนเรองของโอกาส

ในบางครง (Chance) ลวน ๆ ไมใชเรองความสามารถ

ของผเลน

2 โอกาสทจะชนะในอนาคตไมไดขนอยกบการเลนไดหรอ

เลนเสยกอนหนานแตอยางใด

3 เครองเลนอเลกทรอนกสอยางสลอตแมชนและอน ๆ นน

เขาออกแบบมาเพอใหเจามอกำาไร ดงนนคนเลนการพนน

ทกคนมโอกาสชนะไดเงนนอยกวาเงนทเขาจะตองเสยไป

4 เครองเลนอเลกทรอนกสจะออกแบบเพอหลอกลอใหผเลน

คงเลนการพนนตอ แมจะเลนเสยกตาม

5 การทคณเลนการพนนชนะไมไดทำาใหคณเปนมนษยทมคณคา

เพมขน และการทคณเลนการพนนแพกไมไดทำาใหคณ

เปนมนษยทมคณคานอยลง คอมนไมเกยวกนเลย

ผบำาบดแนว CBT อธบายโตแยงใหคนไขเปลยนแปลง ยกเลก

ความเชอทไรเหตผลของเขา และทดแทนดวยความเชอชดใหม

ทมเหตผลและสะทอนความเปนจรง เชน

AW 6 7 EDIT.indd 125AW 6 7 EDIT.indd 125 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

126

แนวทางการบำาบดแนว CBT มกจะใชการพบกบนกบำาบดสปดาห

ละครง รวม 8 ครง รวมทงมการบานใหคนไขไปทำาดวย การ

ประเมนผลพบวาไดผลคอนขางด ในระยะ 6 เดอน - 1 ป ในแงทวา

คนไขมการรคดทมเหตผลมากขน ควบคมแรงกระตนอยากเลน

การพนนของตนเองไดมากขน คนทเลกเลนกมบางคนเลนการพนน

นอยครงลงหรอใชวงเงนลดลง ควบคมความเสยหายไดมากขน

นกวจยบางคนมองวาการบำาบดแนว CBT ไมมผลโดยตรง แตไดผล

ในแงลดอาการซมเศราและความกงวล ซงจะมอทธพลตอพฤตกรรม

การเลนการพนนในทางทดขน

คลนกบำาบดบางแหงใชแนวทางการบำาบดแนว CBT ผานทาง

โทรศพทและเวบไซตดวย เนองจากคนตดการพนนบางคนพอใจจะ

ใชวธนมากกวาการไปพบกบนกบำาบดโดยตรง ซงกไดผลเชนกน

โดยทวไปผลการบำาบดกขนอยกบภมหลงคนไข ความตงใจ ความ

เอาใจใสของการทำางานรวมมอดวยดของทงคนไขและผบำาบดดวย

การใชแนวทางบำาบดแนว CBT ควบคกนไปกบการเขากลมบำาบด

Gambler’s Anomynous หรอกลมบำาบดอน รวมทงบางแหงมการ

ใหการปรกษาหรอสงตอไปใหปรกษาผเชยวชาญดานการวางแผน

แกไขปญหาทางดานการเงนดวย เพราะความเสยหายจากการตด

การพนนทสำาคญเรองหนงคอการสญเสยเงน เปนหนสน การรจก

แนวทางแกไขปญหาดานการเงนจงสำาคญดวยเชนกน

การบำาบดแนว CBT นอกจากจะชวยใหคนไขปรบเปลยนการรคด/

ความเชอใหมแลว ยงพยายามเสรมสรางความเขมแขงทางดาน

จตใจในเรองการรจกผอนคลาย การจดการกบอารมณ ความเครยด

การจดการแกไขปญหา การพฒนาการรบร ประสทธภาพของตนเอง

การกลายนยนความคดของตนเอง ซงเปนประโยชนตอการบำาบด

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 126AW 6 7 EDIT.indd 126 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

127

คนไขทมปญหาทางจตใจหรอการเสพตดอยางอนควบคกนไปดวย

นกบำาบดมองวาควรสงเสรมใหคนไขไดรบการสนบสนนจาก

คนใกลชด ดงนนในหลายกรณการบำาบดแบบพดคยกบคสมรสหรอ

คนใกลชดในครอบครว พรอมไปกบคนไข จงมกไดผลดกวาการ

บำาบดคนไขแบบเดยว ๆ

4 Psychodynamic

การบำาบดทางจตวทยาแนว Psychodynamic (พลวตทางจต)

หมายถงสาขาของจตวทยาสงคมทเนนการศกษาเรองกระบวนการ

และอารมณทเปนตวกำาหนดความคดจตใจและแรงจงใจ พฤตกรรม

ของคนเราทไดรบอทธพลมาจากประสบการณวยเดก กระบวนการ

จตใตสำานกทเราเกบซอนไวจากการรบร แรงขบดน และความ

ขดแยง

การบำาบดแนวนใชเทคนคจตวเคราะห คอการบำาบดโดยจต-

แพทย นกจตวทยา ชวนสนทนาใหคนไขไดรบรและปลดปลอย

ความรสกกดดนทอยใตจตสำานกตงแตวยเดกออกมา เพอจะได

เขาใจตนเองและปญหาของตนเอง และกาวขามพนปญหาทางจต

ทพวกเขามอย ในการบำาบดคนตดการพนน ผบำาบดเนนการหา

ประเดนความหมายทอยเบองหลงการตดการเลนการพนนและขจด

ความขดแยงทอาจนำาไปสการตดการเลนการพนนดงกลาว นก

จตวเคราะหมองวาการตดการพนนเปนแรงผลกดนใตจตสำานกทคน

ตดการพนนลงโทษตนเอง บอยครงเพอลดการเกลยดตนเองหรอ

ลดความไมพอใจตอผมสทธอำานาจเหนอเขา (เชน พอแม นายจาง)

นกบำาบดแนวนเนนทการลดความรสกผดและความละอายทเปน

ผลมาจากการตดการพนน พวกตดการพนนเชนเดยวกบพวกทตด

สารเสพตด ภายใตความเครยดของพวกเขา พวกเขามกจะใชกลไก

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 127AW 6 7 EDIT.indd 127 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

128

การปองกนตนเองแบบขาดวฒภาวะ เชน การปฏเสธไมยอมรบ

ความจรง การแสดงเกนจรง การใหเหตผลปกปองตนเอง การลด

ความสำาคญและการตอตาน

ในการบำาบดทางจตวเคราะหรายบคคล นกจตบำาบดจะชวยช

ประเดนวาคนไขใชกลไกการปองกนตนเองแบบไหนบาง และชวย

ใหเขารจกพฒนาวธการปองกนตนเองทมวฒภาวะ มสขภาพจตท

ดกวาแทน เชน ลดการปฏเสธ หยดวงจรพยายามเลนตอเพอหา

ทางเอาคน ทำาความเขาใจแรงจงใจในการเลนการพนนใหชดเจน

และเพมแรงจงใจของคนไขใหอยากหยดเลน

การบำาบดทางจตวเคราะหแบบรายบคคลขนอยกบทกษะความร

และประสบการณของนกบำาบด รวมทงขนอยกบปจจยอนเชน

ตวคนไขดวย คนไขเองกตองตอสกบความจรงใจ แรงจงใจ และ

ลกษณะการคดแบบสองฝกสองฝาย (ใจหนงอยากเลนตอ ใจหนง

อยากเลก)

5 การบำาบดแนวการใชยา

มกจะใชกบผตดการพนนขนาดหนกซงมการตดสารเสพตดอน

และหรอมความผดปกตทางจตประเภทตาง ๆ ควบคไปดวย เชน

การใชยาคลายเครยด การใชยาเพอลดความหนหนพลนแลน ฯลฯ

นกวจยสวนใหญมองวาปญหาคนตดการพนนเปนเรองทตองใช

การบำาบดทางดานจตใจควบคไปดวย แตสำาหรบคนบางวฒนธรรม

บางกลม บางคน มความเชอถอเรองการไปรบการรกษาจากแพทย

และการกนยามากกวาการไปรบการบำาบดจากจตแพทย นกจตวทยา

ดงนนสำาหรบคนไขกลมนการไปรบการบำาบดจากแพทยผใชวธการ

บำาบดดวยยากอาจจะมผลดทางจตวทยาเสรมดวย แตการบำาบด

คนตดการพนนดวยยายงเปนเรองทมการทดลองทำากนไปไมนานนก

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 128AW 6 7 EDIT.indd 128 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

129

เมอเทยบกบเรองความผดปกตดานสารเสพตดและเรองอน ๆ จง

ตองการการวจยกนมากกวาน ปจจบนองคการอาหารและยาของ

สหรฐฯ ยงไมไดประกาศใหการรบรองวาควรใชยากบใครเปนหลก

ในการรกษาผตดการพนน

มคนตดการพนนทไปปรกษาแพทยและแพทยใหยาแนวการ

ควบคม หรอลดความหนหนพลนแลน หรอการไมรจกยงคดของ

ผเสพตดสารเสพตดหรอเปนโรคผดปกตทางจตบางอยางอยบาง

เพราะคนบางคนกเปนหลายอยางควบคกนไป แตการรกษาการตด

การพนนดวยยายงไมมผลการวจยทรองรบมากนก และยงไมมการ

สรป รบรอง วามยาอะไรทจะใชเปนมาตรฐานสำาหรบคนตดการพนน

การใหยาลดความเครยด ความกงวล อาจชวยทางออมไดบาง หรอ

อาจจะเหมาะกบคนทมความผดปกตทางจตหรอตดสารเสพตดอน

ดวยมากกวา และทางทดแลวควรจะตองใชการบำาบดทางจตควบค

กนไป

นกวจยเสนอวา แพทยทวไปควรจะสนใจเรยนรเรองปญหาคน

ตดการพนนเพมขน เวลาคนไขไปหาแพทยดวยเรองการเสพตด

สารอนหรอปญหาความผดปกตทางจต แพทยควรจะซกถามและ

ประเมนดวยวาคนไขตดการพนนดวยหรอไม เพอทจะไดหาทาง

บำาบดไดอยางครอบคลมและถกทาง

6 การบำาบดแนวใชมาตรการอนชวย

เชน การสมครใจทจะกนตวเองไมใหเขาไปเลนการพนน ใน

ประเทศพฒนาอตสาหกรรมทมสถานทเลนการพนนอยางถก

กฎหมาย เชน สถานคาสโน การแขงมา ฯลฯ หนวยงานปองกน

และบำาบดผตดการพนน มกจะเสนอใหบรษททดแลสถานการพนน

ตองรวมมอในการทจะรบลงทะเบยนคนเลนการพนนทสมครจะตด

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 129AW 6 7 EDIT.indd 129 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

130

ตวเองออกจากการเลนการพนน จะเปนเวลานานแคไหนกแลวแต

จะตกลงกน ถาคนผนนเดนเขามาในสถานคาสโนแลวพนกงาน

ตรวจสอบรายชอพบวาคนคนนนลงชอกนตวเองไว คนคนนนจะถก

ปฏเสธ วธการเชนนไดผลในระดบหนง แตขนอยกบตวผเลนเอง

มากกวา บางคนจดทะเบยนขอเลกเลนในมลรฐทตนเองอยแตยง

แอบไปเลนในมลรฐอน หรอสถานเลนการพนนทเปนธรกจเอกชน

บางแหงอาจจะไมไดสนใจตดตามตรวจสอบชอคนทลงทะเบยนกน

ตนเองไวจรงจง

แนวทางอนทนกวจยและนกบำาบดเสนอแนะคอ ผเลนการพนน

ยกเลกการใชบตรเครดตหรอกำาหนดวงเงนทจะใชไดตำาลง หรอให

คครอง คนใกลชด เปนผดแลเรองเงนแทน เพอจะไดควบคมตนเอง

ไมใหมเงนไปเลนการพนน คนตดการพนนทางอนเทอรเนตถก

กระตนใหหยดพกการใชอนเทอรเนต แนวทางเหลานนาจะถอเปน

แนวทางเสรมมากกวา และการบำาบดทางจตวทยานาจะเปนแนวทาง

ทจำาเปนทควรใชควบคกนไป

ประเดนอน ๆ ทควรคำานง 1 การเปรยบเทยบกบการบำาบดผเสพตดสารเสพตด

แมการตดการพนนจะมลกษณะทางคลนกหลายอยางทคลายกบ

การตดสารเสพตด แตกมความแตกตางทผบำาบดทางดานจตใจควร

ตองคำานงถง

ประการแรก การตดการพนนเปนเรองทไมสามารถวดอยาง

ภววสย ไมเหมอนกบสารเสพตดซงอาจตรวจสอบดวยปสสาวะ

เลอด และลกษณะอาการอน ๆ ได การทคนไขเขามามสวนรวมใน

การเขารบการบำาบดไมไดแปลวาเขาจะเลกเลนการพนนไดตลอดไป

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 130AW 6 7 EDIT.indd 130 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

131

การเลนการพนนมโอกาสทงเสยเงนและไดเงน กรณทคนตดการ

พนนกลบไปเลนการพนนแลวเกดชนะไดเงนมา กเปนเรองยากท

นกบำาบดจะอธบายใหคนไขเลกเลน

อกเรองหนงคอ ขณะทคนตดเหลาหรอสารเสพตดอนอาจจะ

โทษวาพฤตกรรมของเขามาจากอาการเมาเหลาหรอสารเสพตด คน

เลนการพนนพบวาผลเสยหายนนเกดขนมาจากตวเขาเอง ไมใช

มาจากปจจยอน ประเดนนมกทำาใหคนตดการพนนมความรสกผด

ละอาย เกอเขนเพมขน ซงนกบำาบดตองดแลจดการเรองเหลาน

ใหเหมาะสม ไมอยางนนความรสกเหลานยงจะนำาไปสความสนหวง

ทจะบำาบดกบตวเองการเลนพนนมากขนได

2 การพจารณาปญหาทางการเงนและกฎหมายควบคกนไป

ดวย

การตดการพนนเปนเรองเกยวกบปญหาทางการเงนสงกวาการ

ตดสารเสพตดอน คนตดการพนนหลายคนทคงเลนการพนนตอ

เพราะมหนสนทเสยไปเพราะการเลนการพนนมาก และพวกเขา

ไมรจะหาวธอนเพอหาเงนมาใชหนได นอกจากการเลนการพนนตอ

และหวงวาถาเขาชนะจะไดเงนมากพอทจะใชหนได คนไขทมารบ

การบำาบดทางจตมกไดรบคำาแนะนำาใหญาตสนทเปนผควบคมการ

เงนของเขาแทน แตปญหามมากกวานน นกบำาบดควรศกษาเรอง

การวางแผนการเงน กฎหมายลมละลาย วธการในการชำาระหน

หรอปรกษาผเชยวชาญดานนดวย เพราะนคอปญหาจรงของคนไข

การมองเฉพาะเรองปจจยทางความคดจตใจอาจจะไมครอบคลมพอ

และไมอาจแกไขปญหาคนตดการพนนไดอยางแทจรงจง

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 131AW 6 7 EDIT.indd 131 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“ขณะทคนตดเหลาหรอ

สารเสพตดอนอาจจะโทษวา

พฤตกรรมของเขามาจาก

อาการเมาเหลาหรอสารเสพตด

คนเลนการพนนพบวาผลเสยหาย

เกดขนมาจากตวเขาเอง ไมใช

มาจากปจจยอน ประเดนน

มกทำาใหคนตดการพนนมความ

รสกผด ละอาย เกอเขนเพมขน

นกบำาบดตองดแลจดการเรองเหลาน

ใหเหมาะสม เพราะความรสกเหลาน

จะนำาไปสความสนหวง”

AW 6 7 EDIT.indd 132AW 6 7 EDIT.indd 132 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

133

สรป การบำาบดในแนวจตวทยา อาจจะผสมผสานวธการของ

องคกร Gambler’s Anonymous การบำาบดรายบคคลกบนกบำาบด

การบำาบดแนวปรบกระบวนรคดพฤตกรรม (Cognitive Behavioral

Therapy) การวจยพบวาชวยเหลอคนเขารบการบำาบดตงแตตด

การพนนในระยะตนมกจะไดผลด แตไมวาตดการพนนขนไหนการ

ชวยเหลอดวยญาต เพอนสนท การบำาบดดวยตนเอง และการเขา

รบการบำาบด กยอมดกวาการปลอยปละละเลยไมทำาอะไรเลย

หนงสอภาษาไทยทอธบายเรองนจากประสบการณของหลาย

ประเทศไวไดดคอ รศ.พญ.สพร อภนนเวช ระบบใหความชวยเหลอ

ผไดรบผลกระทบจากการพนน มลนธสาธารณสขแหงชาต 2555

สามารถเปดหาไดจากเวบ www.thainhf.org

แนวทางการบำาบดคนตดการพนน

AW 6 7 EDIT.indd 133AW 6 7 EDIT.indd 133 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

134

นวซแลนดและบางประเทศถอวา

การตดการพนนเปนปญหาสขภาวะ

ทสำาคญเชนเดยวกบการตดเหลาหรอ

สารเสพตดอน และกระทรวงสาธารณสข

เปนผดแลการปองกนและแกไขปญหาน

โดยตรง การจะเปดกจการพนนใหม ๆ

ควรมการประเมนผลกระทบทางสงคม

สขภาพ และเศรษฐกจอยางครอบคลม

AW 6 7 EDIT.indd 134AW 6 7 EDIT.indd 134 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

7บทท

AW 6 7 EDIT.indd 135AW 6 7 EDIT.indd 135 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

136

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

ประเทศพฒนาอตสาหกรรมมกมนโยบายเปดใหการเลนการพนน

เปนเรองถกกฎหมาย โดยถอวาการเลนการพนนในระดบทไมตด

ไมเสยหายใหญโต เปนเรองบนเทง การพกผอนหยอนใจของผใหญ

และรฐกจะมรายไดเขารฐดวย ประเทศเหลานมกจะอางวามกฎเกณฑ

ในการปองกนความเสยหาย เชน หามเยาวชนอายตำากวา 18 ป

เขาสถานการพนน มการฝกอบรมเจาหนาทในสถานเลนการพนน

ใหสำารวจและตกเตอนคนทตดการพนน และการใหสถานเลนการ

พนนทำาตามนโยบายการเลนการพนนอยางรบผดชอบ (Responsible

Gambling) แตนกวจยหลายคนเหนวามาตรการเหลานมกไดผลนอย

และโดยรวมแลวผลเสยหายทางสงคมมมากกวารายไดจากภาษ คา

สมปทานทรฐบาลไดรบจากสถานเลนการพนน

เพอทจะใหเหนปญหานชดขน ผวจยขอนำาเสนอเรองการปฏรป

กฎหมายและวธการแกไขเรองการเลนการพนนทเปนปญหาของพรรค

Labour ขององกฤษ ซงเปนพรรคฝายคานทเสนอในเดอนเมษายน

ป 2562 มาสรปใหฟง เพอจะไดเปนแงคดและแนวทางสำาหรบไทย

ทปจจบนมการเลนการพนนทถกกฎหมายบางประเภท เชน สลาก

กนแบงรฐบาล การแขงมา และการอนญาตใหเลนในงานเทศกาล

งานบญ ในบางทองท และในอนาคต การพฒนาทางเศรษฐกจแนว

สงเสรมการเตบโตการคา การลงทนเสร อาจจะผลกดนใหรฐบาล

ไทยเปดสถานคาสโนและการเลนการพนนอนอยางถกกฎหมาย

เพมขนเหมอนในญปนและกลมประเทศอาเซยนบางประเทศได

AW 6 7 EDIT.indd 136AW 6 7 EDIT.indd 136 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

137

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

บทรายงานเรองการพนนทเปนปญหาและแนวทางแกไขของพรรคเลเบอร (แรงงาน) องกฤษ Labour Party Review of Problem Gambling and Its Treatment (2019)การตดการพนนเปนโรคระบาดทซอนเรน (Hidden Epidemic)

ในองกฤษ มคนทตดการพนน 130,000 คน และคนทมความเสยง

วาจะตดการพนนอก 2 ลานคน (จากประชากร 65 ลานคน) และ

แตละคนทตดการพนนยงอาจสรางความเสยหายใหครอบครว

คนใกลชด อกราว 8 - 10 คน การบำาบดคนตดการพนนทมอย

ยงกระจดกระจาย มจำากด และสวนใหญใหบรการโดยองคกร

อาสาสมครและมลนธ บรการของ NHS (การใหบรการสาธารณสข

แหงชาต) และศนยบำาบดการเสพตดของการปกครองทองถนเอง

กมนอย มผเชยวชาญนอย คลนกสำาหรบผตดการพนนระดบชาต

แหงเดยวของ NHS ทลอนดอนตะวนตก ใหบรการคนไขทไปขอ

ปรกษาไดเพยงราว 900 คนตอป และมคนไขทจองควตองรอยาวนาน

(เฉลยราว 4 เดอน)

การวจย การใหการศกษา (ปองกน) และการบำาบดขององกฤษ

ยงพฒนานอยกวาประเทศอยางแคนาดา นวซแลนด สวนหนง

เพราะองกฤษยงมองเรองการเลนการพนนเปนเหมอนกฬาเพอ

การพกผอนหยอนใจ และจดใหการพนนอยในความรบผดชอบของ

กระทรวง DCMS - ดจทล วฒนธรรม สอ และกฬา ไมไดอยใน

ความรบผดชอบของกระทรวง DHSC – สาธารณสขและการดแลทาง

สงคม เหมอนอยางนวซแลนดและบางประเทศ ทถอวาปญหาการ

ตดการพนนเปนเรองเกยวกบสขภาวะ และทง ๆ ทองคกรอนามยโลก

(WHO) และองคกรระหวางประเทศอนมองวาการตดการพนนเปน

AW 6 7 EDIT.indd 137AW 6 7 EDIT.indd 137 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

138

เรองปญหาสขภาวะทสำาคญเชนเดยวกบการตดเหลาหรอสารเสพตด

อน

งบประมาณทใชเพอวจย การใหการศกษา และการบำาบดผตด

การพนนในองกฤษมาจากการบรจาคของบรษททำาธรกจดานการพนน

0.1% ของรายไดของแตละบรษท ซงเปนการบรจาคโดยสมครใจ

และมหลายสบบรษททไมบรจาคเลย และบรษทอก 30 - 40% ของ

บรษททงหมดบรจาคนอยกวาทกำาหนดวาควรบรจาคอยางนอย (ราว

0.2% หรอปละ 250 ปอนด) ทำาใหหนวยงานทดแลปญหาการตด

การพนนมงบประมาณไมเพยงพอ ปจจบนหนวยงานองคกรกลางท

ดแลเรองปญหาการพนนขององกฤษไดงบประมาณตอหวประชากร

ตำากวานวซแลนด ออสเตรเลย แคนาดา คอนขางมาก

พรรคเลเบอรองกฤษเสนอใหแกไขกฎหมายใหมการเกบภาษ

จากธรกจการพนนเพอใชในการวจย การใหคำาปรกษาปองกน และ

บำาบดคนตดการพนนนโดยตรง โดยเพมภาษเปน 1.0% ของรายได

ของแตละบรษทเพอทหนวยงานทดแลเรองนจะไดมงบประมาณ

มากพอทจะขยายงานปองกนและบำาบดคนตดการพนน เพราะ

ปญหาคนตดการพนนมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะการพนนแบบ

ออนไลน ซงมหลายประเภท คนเขาถงไดงาย และรฐบาลควบคม

ไดยาก กฎหมายการพนนขององกฤษทออกมาตงแตป 2005 ไมได

ครอบคลมเรองการพนนออนไลน ซงเพงเจรญเตบโตมากในชวง

หลงจากนน ดงนนพรรคเลเบอรจงเสนอวาควรแกไขกฎหมายการ

พนนใหม เพอทจะควบคมการพนนออนไลนไมใหสรางผลเสยหาย

มากเกนไป

พรรคเลเบอรยงเสนอวา ควรจะควบคมการโฆษณาของบรษท

ธรกจการพนนมากกวาน เพราะการควบคมททำาอยหลวมและม

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 138AW 6 7 EDIT.indd 138 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“พรรคเลเบอรองกฤษเสนอให

แกไขกฎหมายใหมการเกบภาษ

จากธรกจการพนนเพอใชใน

การวจย การใหคำาปรกษาปองกน

และบำาบดคนตดการพนนน

โดยตรง โดยเพมภาษเปน

1.0% ของรายไดของแตละบรษท

และควรจะควบคมการโฆษณา

ของบรษทธรกจการพนน เพราะ

การโฆษณาเขาถงและสามารถจงใจ

ใหประชาชน รวมทงเดกและ

เยาวชน สนใจเลนการพนน

มากขน”

AW 6 7 EDIT.indd 139AW 6 7 EDIT.indd 139 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

140

ชองโหวเกนไป ควรควบคมการโฆษณาทางโทรทศนทแทรกเขามา

ในชวงถายทอดการแขงขนกฬา เชน ฟตบอล ครกเกต ครงสำาคญ

รวมทงปายโฆษณา เสอทโฆษณา ชอบรษทธรกจการพนนทเปน

สปอนเซอรในสนามแขงกฬาดงกลาว เพราะการโฆษณาดงกลาว

เขาถงและสามารถจงใจใหประชาชนรวมทงเดกและเยาวชนสนใจ

เรองการเลนการพนนมากขน การโฆษณาธรกจการพนนทาง

ออนไลนกมเพมมากขนเชนกน ในขณะทขอความประชาสมพนธ

ขอเทจจรงเกยวกบการพนนทจะชวยใหประชาชนรเทาทนและระมด-

ระวงกลบเผยแพรไดนอยกวา และมผลนอยกวาการปลอยใหมการ

โฆษณาเรมธรกจการพนนไดเสร ทำาใหเดกเยาวชนสนใจการเลน

การพนนและมโอกาสตดการพนนเพมขน

ประเทศออสเตรเลยและเบลเยยมหามการโฆษณาธรกจการ

พนนระหวางการแขงขนกฬา เพราะเหนวาเปนการสงเสรมการเลน

การพนนมากไป พรรคเลเบอรเสนอวาผควบคมกตกาการเลนการ

พนนอยางถกกฎหมาย ควรมอำานาจและประสทธภาพในการควบคม

และลงโทษบรษทธรกจการพนนทละเมดกฎ เชน ปลอยใหเดกอาย

ตำากวา 18 ป เลนการพนนได (ไมวาจะทางออนไลนหรอออฟไลน)

พรรคเลเบอรเสนอให หามการใชบตรเครดตเลนการพนน เพราะ

ทำาใหคนเลนการพนนเกนกวาเงนสดทตนม และสรางหนสน ความ

เสยหายไดมากขน

พรรคเลเบอรวจารณวา หนวยงานตาง ๆ ของรฐบาลและมหา-

วทยาลยในองกฤษยงขาดการวจยและการรวบรวมขอมลวาปญหา

การตดพนนเปนตนเหตของการเสยชวต การฆาตวตาย ความ

ยากลำาบากทางการเงน การไมมบานอยอาศย การแตกแยกใน

ครอบครว อาชญากรรม อยางครอบคลม ทำาใหองกฤษไมรขนาด

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 140AW 6 7 EDIT.indd 140 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

141

ทแทจรงของปญหา และไมมขอมลทดพอทจะหาทางปองกนและ

แกไขปญหาการตดการพนนอยางไดผล

การใหคำาปรกษาและบำาบดคนตดการพนนนอกจากจะมนอยแหง

ไมคอยมมาตรฐานทสงแลว ยงกระจายไปอยางไมทวถงดวย ใน

ยานทเสยเปรยบทางสงคม (ยานคนจน) ซงมจำานวนสถานเลนการ

พนนมากและมประชาชนนยมเลนการพนนมาก (สวนหนงเพราะม

คนจนทมความคบของใจมาก และมโอกาสเลอนชนทางสงคมนอย)

กลบมศนยใหคำาปรกษา/ศนยบำาบดการตดการพนนนอย คนท

ตดตอขอรบบรการตองรอควนานถง 1 - 4 เดอน โดยเฉพาะทคลนก

การพนนแหงชาตทลอนดอนตะวนตกนนควยาวโดยเฉลยราว 4

เดอน

รายงานเสนอวาองคกรทองถนทกแหง โดยเฉพาะในยานคนจน

ควรมสทธอำานาจในการควบคมสถานเลนพนนในเขตของตนไดมากกวา

ในปจจบน การจะเปดกจการใหมไดควรมการประเมนผลกระทบ

ทางสงคม สขภาพ และเศรษฐกจตอคนทองถนนนอยางครอบคลม

เพราะการตดการพนนไมไดมผลกระทบแคตวคนตดการพนนเทานน

แตกระทบถงครอบครว เพอนรวมงาน และชมชน/สงคมโดยรวม

ดวย

พรรคเลเบอรมองวาองกฤษตองเรงรดพฒนาทงการวจย การให

การศกษา (ปองกน) และการบำาบด สงทควรทำาไดเรวคอ การฝก

อบรมใหแพทย จตแพทย บคลากรทางสาธารณสขและการสงคม

สงเคราะห มความรความเขาใจเรองปญหาจตวทยาและแนวทางการ

บำาบดผตดการพนนเพมขน เพราะปจจบนแพทยทวไปยงไมคอยร

เรองนมากนก จตแพทย นกจตวทยา กชำานาญเรองปญหาสขภาพ

จตทวไปมากกวา ปญหาเรองการตดการพนนเปนปญหาเฉพาะทาง

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 141AW 6 7 EDIT.indd 141 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

142

ทการใชแนวทางการบำาบดคนมปญหาสขภาพจต หรอปญหาสาร

เสพตดแบบมาตรฐานเดยวกน อาจไมไดผลดเทาทควร รวมทง

ถาแพทย จตแพทย นกบำาบด ตระหนกวาคนไขทไปหาพวกเขา

ดวยปญหาอน ๆ อาจจะมปญหาการตดการพนนควบคกนไปดวย

และรวธการซกถาม ประเมนผล และแนวทางการบำาบดเรองการ

ตดการพนนดวย จะทำาใหผบำาบดมขอมลเกยวกบคนไขดขน และ

หาแนวทางบำาบดไดครอบคลมและไดผลเพมขน

พรรคเลเบอรเสนอวา ควรจะมการตงคณะทำางานรวมกนระหวาง

กระทรวงดจทล วฒนธรรม สอ และกฬา และกระทรวงสาธารณสข

และการดแลทางสงคม โดยควรจะถอวาปญหาการตดการพนนเปน

ปญหาเรองสขภาพทควรจะไดรบการปฏบตเหมอนกบการควบคม

ปองกนสารเสพตดและสารอนตรายตอสขภาพอน เชน ควรเพม

ภาษเหลา บหร ยาเสพตด อาหารแบบขยะ (Junk Food) นำาตาล

รายงานฉบบนยกตวอยางประเทศนวซแลนดทถอวาเรองการตด

การพนนเปนปญหาสขภาพและกระทรวงสาธารณสขเปนผดแลการ

ปองกนและแกไขปญหานโดยตรง

พรรคเลเบอรแสดงความหวงใยวาการเลนการพนนออนไลนทม

หลายรปแบบ มการขยายตวมากขน การเลนการพนนออนไลน

ในปจจบนมมลคาเกอบครงหนงของการพนนทกประเภท และ

เดกเยาวชนรวมทงเดกอาย 11 - 16 ป เขาไปเลนการพนนมากขน

ทง ๆ ทกฎหมายไมอนญาตใหคนอายตำากวา 18 ป เลนการพนน

แตสถานธรกจทใหบรการการเลนการพนนไมมการตรวจสอบเรอง

อายคนเขาไปใชบรการอยางเอาจรง และหนวยงานรฐกไมไดตดตาม

ตรวจตราลงโทษ

พรรคเลเบอรกลาวถงสกอตแลนด หามคนอายตำากวา 25 ป

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 142AW 6 7 EDIT.indd 142 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

143

“กบดกพฤตกรรม : การพนน ยงเลน ยงเสย

การแปลงเงนสดเปนหนวยเงนพเศษหรอการใช

เครดตการเลนพนนแทนการใชเงนทแสดงมลคา

จรง ทำาใหคนเลนพนนไมตระหนกถงสถานะทาง

การเงนของตนทกำาลงเปลยนแปลงทกขณะทมการ

‘ได - เสย’ สงผลใหเลนพนนไดตอเนองจนลม

ไตรตรองวา เมอใดจงควรหยดเลนการพนน”

เลนการพนน ซงเปนมาตรฐานเดยวกบทสกอตแลนดหามคนวย

ตำากวานไปซอแอลกอฮอล

ปจจบนมธรกจทสงเสรมในคนเขามาเลนเกมออนไลนหลายอยาง

ไดฟร โดยไมไดใชเงนจรง ไมเกยวกบเงน กฎหมายจงไมถอวาเปน

การพนน แตเกมเหลานกมการแขงขน มการเลนแบบเสยงเชนเดยว

กบการพนน เพอจะไดเปนแตมเปนเงนแบบสมมต/เสมอนจรง

ไดเปนรางวลใหเขาไปเลนไดนานขน ไดรบการจดลำาดบ การให

รางวลเปนเงนเสมอนจรงทมตวเลขสงมาก ฯลฯ เปนการฝกให

เดกเยาวชนสนก ๆ เพลดเพลนกบการเลนเกมแบบการพนน รวมทง

ยวยสงเสรมใหคนเลนเหนวามโอกาสชนะหรอไดมากกวาเสย หรอ

ฝนหวานวาตนนนมโอกาสจะรวยไดถาไปเลนการพนนจรง บางเกม

กแทรกโฆษณาของธรกจการพนนเขาไปดวย บางเกมใหคนได

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 143AW 6 7 EDIT.indd 143 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

144

รางวลแบบเสมอนจรงไปแลกเงนจรงได ทงหมดนคอการฝกฝน

เตรยมการใหเดกทตดการเลนเกมยกระดบไปเลนการพนน

ออนไลนตอไป การเลนเกมคลายกบการพนนเหลาน โดยหลกการ

แลวจะกำาหนดวาคนเลนควรอาย 21 ปขนไป แตกไมมการตรวจสอบ

จรงจง เดกอาย 13 ปกสามารถเปดบญชกบ Facebook ได ดงนน

จงเปนเรองทควรวจยตดตามและหาแนวทางปองกนควบคม เพราะ

เดกวยรนเปนวยเสยงทจะตดการพนน ตดเกมและตดสารเสพตด

อยางอนสงอยแลว

สำาหรบการเลนเกมทคลายการพนนออนไลน ควรออกกฎหมาย

กำาหนดอายวาคนจะเลนไดควรมอายสงกวา 18 ปขนไป และ

หนวยงานภาครฐผควบคมการใชสอสงคมควรมอำานาจเพมเตมทจะ

ลงโทษและปดแพลทฟอรม (เวบไซต) ทไมทำาตามกฎได

ขอเสนอใหรฐบาลเกบภาษจากบรษทธรกจการพนนโดยตรง

ถอเปนการพฒนามากกวาการใหบรษทบรจาคโดยสมครใจ แตมขอ

ควรคำานงอกขอหนงวา องคกรกลางททำาหนาทควบคมดแลปองกน

และแกไขปญหาการตดการพนนควรจะตองมการปองกนไมใหสมาคม

ของบรษททำาธรกจการพนนมตวแทนเขามาอยในคณะกรรมการ

องคกรกลาง เพราะเทากบเปนเรองผลประโยชนทบซอน ธรรม-

ชาตของบรษททำาธรกจการพนนคอตองขยายงานเพอทำากำาไร

รายงานฉบบนอางองคกรทปรกษา ชอ IPPR ประเมนวาความ

เสยหายทางสงคมของปญหาการตดการพนนขององกฤษนาจะอยท

ราวปละ 1.2 พนลานปอนด แตเมอสมาชกสภาผแทนราษฎร

(องกฤษ) ตงกระทถามรฐบาลในเรองน ปรากฎวารฐบาลเอง

ไมมสถตขอมลวามคนทตดการพนนไดรบการบรการจากบรการ

สาธารณสขแหงชาต NHS จำานวนเทาไหร ตางกบทมลรฐวคตอเรย

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 144AW 6 7 EDIT.indd 144 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

145

ของออสเตรเลย ทมสถตจากการวจยในป 2014 - 2015 ประเมนวา

ความเสยหายทางสงคมจากการเลนการพนนทมความเสยงทกระดบ

สำาหรบมลรฐนนในทกดาน คอเรองการเงน ผลตภาพการจางงาน

อาชญากรรมและคดความ ความเสยหายสวนตวและครอบครว

และคาการบำาบดรกษาสำาหรบการเลน รวมแลวมมลคารวมราว 7

พนลานดอลลาร ซงสงกวารายไดจากธรกจการพนนทมมลราว 5.8

พนลานดอลลาร สำาหรบมลรฐนน

พรรคเลเบอรยงเสนอตอวา เมอออกกฎหมายเกบภาษจากบรษท

ทำาธรกจเรองการพนนโดยตรงและองคกรกลางฯ ทดแลปญหานม

งบเพมขนแลว ควรปฏรปองคกรกลางทดแลบรหารจดการเรองนให

เปนอสระจากการเมองการปกครองและภาคธรกจ/บรษทการพนน

ซงมผลประโยชนเกยวของ ทางทดควรเกบภาษจากบรษทธรกจ

การพนนเขากระทรวงการคลงโดยตรง และกระทรวงการคลงเปน

ผจดสรรเงนอดหนนไปทองคกรกลาง เพอทธรกจการพนนจะได

ไมตองอางวาพวกตนเปนคนจายงบประมาณ พวกตนจงควรมสทธ

ดแลวาควรจะใชเงนอยางไร ปจจบนพวกธรกจมตวแทนเขาไปอยใน

คณะกรรมการองคกรกลางดแลเรองปญหาการพนน คอ Gambling

Commission Gamble Aware ทำาใหนกวชาการ นกวจย ทมชอเสยง

ไมอยากทำาวจยในนามองคกรดงกลาว ซงพวกเขามองวาไมเปนกลาง

และมลกษณะเขาขางธรกจการพนน

ขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทยประเทศไทยมคนเลนการพนนมาก แตเรายงมการวจยรวบรวม

สถตขอมลเรองนนอย มทงการเลนการพนนทถกกฎหมาย เชน

สลากกนแบงรฐบาล การแขงมา การเลนการพนนในเทศกาล เชน

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 145AW 6 7 EDIT.indd 145 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

“การพฒนาเศรษฐกจแนวทนนยม

ทสงเสรมการแขงขนกนหาเงนเพอ

การบรโภค แตการกระจายรายได/

ทรพยสนทไมเปนธรรม ทำาใหม

ความเหลอมลำาตำาสงมากขน คอ

สภาพแวดลอมททำาใหคนมปญหา

ทางเศรษฐกจ หนไปเลนการพนน

มากขน โอกาสทประชาชนจะตด

การพนนจนสรางความเสยหาย

ทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม

กจะมมากขน ดงนนรฐบาลไทย

จงควรตระหนกถงความสำาคญ

ของเรองน”

AW 6 7 EDIT.indd 146AW 6 7 EDIT.indd 146 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

147

ประเพณบญบงไฟ หรอในงานศพ และมการเลนการพนนทไมถก

กฎหมายอยมาก ทรฐบาลไมสามารถควบคมดแลไดทวถง หรอ

เปนการเปดชองใหเจาหนาทรฐทจรตฉอฉลหาผลประโยชนสวนตว

จากบอนการพนนผดกฎหมายได

ในอนาคต มแนวโนมทรฐบาลซงมนโยบายเปดการคาเสรอยแลว

จะทำาใหการเลนการพนนบางอยางถกกฎหมายเพมขน เชน กำาลง

มการเสนอแนวคดการออกหวยประเภทใหม ๆ เชน หวยนกษตร

(12 ราศ) หวยออนไลน หวยลอตโต เลข 2 ตว 3 ตว โดยอางวา

เพอแกปญหาสลากกนแบงรฐบาลมราคาสงกวาราคาทหนาสลาก

และเพอแขงขนกบหวยใตดนและหารายไดเขารฐบาล ตอไปอาจม

คนเรยกรองเปดสถานคาสโนได เพราะประเทศในเอเชยกเปดกน

ไปแลวหลายประเทศ รวมทงการพนนออนไลนกกำาลงขยายตวไป

ทวโลก โดยเฉพาะในหมเยาวชนคนหนมสาว และเปนเรองใหม

ทรฐบาลไทยยงมความรนอย ดงนนจงควรมการวจยและการ

เตรยมการลวงหนาเพอปองกนความเสยหายจากปญหาการตดการ

พนน ซงเปนปญหาทขยายตวไปทวโลก

การพนนทถกกฎหมายของไทยในเรองสลากกนแบงรฐบาล ทำาให

หนวยงานรฐบาลทผกขาดในเรองนมรายไดมาก รายไดเหลาน

นำาสงกระทรวงการคลงสวนหนง และบรจาคใหกบกจกรรมตาง ๆ

ตามแตนโยบายของรฐบาลแตละชด ไทยยงไมมองคกรกลาง เชน

คณะกรรมาธการหรอสถาบนทไดรบงบประมาณจากรฐเพอทำาหนาท

วจยปองกนและบำาบดการตดการพนนเหมอนในประเทศพฒนา

อตสาหกรรม สวนใหญ การวจยเรองการพนนในประเทศไทยมการ

จดทำาโดยศนยศกษาปญหาการพนน จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซง

เปนองคกรเลก ๆ และไดรบงบประมาณสนบสนนจากสำานกงาน

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 147AW 6 7 EDIT.indd 147 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

148

กองทนสนบสนนสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ซงไดงบมาจากภาษ

เหลาและบหร สวนการใหการศกษาและการบำาบดทำาโดยหนวยงาน

สขภาพ กระทรวงสาธารณสข ในระดบทคอนขางเลก เพราะมทง

งบประมาณและกำาลงคนจำากด

ประเทศทวโลกรวมทงไทยทพฒนาเศรษฐกจแนวทนนยมเสร

มแนวโนมทจะเปดเสรการพนน และการพนนออนไลนกกำาลงขยาย

ตวเพมขน โดยทรฐบาลควบคมไดยาก ในขณะเดยวกนการพฒนา

เศรษฐกจแนวทนนยมทสงเสรมการแขงขนกนหาเงนเพอการบรโภค

แตกมการสรางความเหลอมลำาตำาสง การกระจายทรพยสนรายได

ทไมเปนธรรมมากขน กคอสภาพแวดลอมทจะทำาใหคนทมปญหา

ทางเศรษฐกจและความคดจตใจ ความเครยด เชน ความหลงผด

ความหนหนพลนแลน ฯลฯ หนไปเลนการพนนมากขน เมอ

ประชาชนมโอกาสเขาถงและนยมการเลนการพนนมากขน โอกาส

ทประชาชนจะตดการพนนจนสรางความเสยหายทางเศรษฐกจ

สงคม วฒนธรรม กจะมมากขน ดงนนรฐบาลไทยจงควรตระหนก

ถงความสำาคญของเรองน และเตรยมการดงตอไปน

ควรจะมการจดตงคณะกรรมาธการ หรอสถาบนทเปนองคกร

กลาง ทำาหนาทวจยปองกนและบำาบดการตดการพนน ทไดรบ

งบสนบสนนจากรายไดสวนทเปนกำาไรของสำานกงานสลากกนแบง

รฐบาล เพอทำาหนาทวจยเผยแพรองคความรในการรเทาทน ปองกน

และแกไขปญหาการตดการพนน โดยเฉพาะในหมเดกเยาวชน ซง

อยในวยทมความเสยงสง ขณะเดยวกนกควรวจยสถานการณ

ปจจบนทผหญงและผสงวยมแนวโนมทจะเลนการพนนและตดการ

พนนเพมขนดวย

ถดจากเรองการวจยและเผยแพรความรในเชงปองกนแลว รฐ

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 148AW 6 7 EDIT.indd 148 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

149

ควรลงทนในการฝกอบรมจตแพทย นกจตวทยา แพทย นกบำาบด

นกสงคมสงเคราะห ใหมความรความเขาใจเรองปญหาเชงจตวทยา

และสงคมวทยาของการพนน และแนวทางในการบำาบดผตดการพนน

เพมขน เพราะไทยยงขาดแคลนบคลากรดานนอยมาก ในตาง

ประเทศ เชนสหรฐฯ มสถาบนทฝกอบรมนกบำาบดทใชหลกสตร

ไมยาวนก ทไทยนาจะสงบคลากรไปเขารบการฝกอบรม หรอขอ

ความรวมมอกบสถาบนทเชยวชาญในเรองนมาจดการอบรมในเมอง

ไทย (นอกจากสหรฐฯ แลว นาจะมประเทศอน ๆ ดวย)

กระทรวงสาธารณสข ทงกรมสขภาพจตและกรมอน ๆ และ

กระทรวงอนทเกยวของ เชน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงพฒนา

สงคมและความมนคงของมนษย ควรจะสนใจวจยตดตามปญหา

เรองการตดพนน มทนใหแพทย จตแพทย นกจตวทยา นกสงคม

สงเคราะห ฯลฯ ทำาวจย ใหทนไปเรยนตอหรอไปรบการฝกอบรม

ระยะสนในเรองการบำาบดคนตดการพนนเพมขน มโครงการให

ความรเรองปญหาการตดการพนนอยางถอเปนปญหาสาธารณสข

ทสำาคญปญหาหนง

รฐบาลควรพจารณาพฒนาสายดวนศนยใหคำาปรกษา (Help

Line) คนตดการพนน ทมผเชยวชาญหรอผไดรบการฝกอบรม

มาคอยใหคำาปรกษา ทงทางโทรศพท ทางไลน ทางเครอขายอเลก-

ทรอนกสชองทางตาง ๆ อยางมประสทธภาพเพมขน ปจจบนม

สายดวนของกรมสขภาพจต (โทร. 1323) อย แตยงทำางานตาม

ระบบราชการ ทำาใหรองรบคนทโทรมาถามไดจำากด ควรจะบรหาร

แบบองคกรอสระทคลองตวมากกวาระบบราชการ ลงทนเพมสาย

โทรศพท เพมคนทำาหนาทรบโทรศพท ซงอาจจะประสานงานสง

สายตอใหนกบำาบดตวจรงซงจะอยทไหนกรบโทรศพทได แตควรม

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 149AW 6 7 EDIT.indd 149 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

150

การจดเวรและมคาตอบแทนใหอยางเหมาะสมดวย

นอกจากนอาจจะลงทนเรอง พฒนาปญญาประดษฐ (AI) ทม

องคความรเรองจตวทยาการพนนพอทจะชวยตอบคำาถาม หรอแมแต

ตดตามใหคำาแนะนำาเปนรายบคคลได แบบทตางประเทศทำากน

อยางไดผลในระดบหนง เพอชวยแกปญหาการทปจจบนไทยเรา

มนกบำาบด/ผใหคำาปรกษาแนะนำาจำานวนจำากด เทยบกบคนแลว

คนทมปญหาโทรมาถามกคงอยากคยกบคนดวยกนมากกวา แตม

ปญญาประดษฐชวยรบสายเชนในยามดกดนกยงดกวาโทร.มาแลว

ไมมใครรบเลย

แนวทางใหความรใหเดกเยาวชนเพอปองกนการตดการพนน ใน

ตางประเทศมการทำาโปรแกรมเปนคลปวดโอ เปนโปรแกรมผาน

สอสงคมตาง ๆ เปนหนงสอคมอสำาหรบคนทตองการแกปญหาดวย

ตนเอง นาจะเลอกใชโปรแกรมทตางประเทศเขาทำากนมาแปลเปนไทย

หรอนำามาดดแปลงประยกตใหเหมาะกบสงคมไทย เรองนตองการ

การวจยและการทดลองทำาเพมเตมดวยเชนกน เพราะแมมนษย

เราไมวาคนจากประเทศไหนจะมธรรมชาตของจตใจทมสวนคลาย

กน แตกมวฒนธรรม มบรบท สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจสงคม

ทแตกตางกนดวย เชน  ในเอเชย รวมทงคนไทย เชอเรองดวง เชอ

โชคลาง ไสยศาสตร ททำาใหพวกเขาเชอวาจะเลนการพนนไดชนะ

อยมาก การวจยและการตดตามประเมนผล การทดลองใชโปรแกรม

ใหการศกษา ปองกนปญหาการตดการพนนในหมคนไทย จะชวย

ใหเรามองคความรทจะนำาไปใชประโยชนในการปองกนและแกไข

ปญหาการตดการพนนไดอยางมประสทธภาพเพมขน

การใหเดก เยาวชน ประชาชน มความรเทาทนในเรองคณต-

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 150AW 6 7 EDIT.indd 150 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

151

ศาสตร หลกความเปนไปไดวาในการเลนการพนนนนคนเลน

มโอกาสเสยมากกวาไดในระยะยาวเปนแนวทางการใหการศกษา

ทควรทำา นาจะแทรกเขาไปในหลกสตรการสอน การเรยน ตงแต

ชนประถมปลายดวยแลว

ประสบการณในตางประเทศเสนอแงคดทนาสนใจมากวา การ

ปองกนดวยการสงเสรมพฒนาการทางจตใจของเดกเยาวชนใน

แงบวก ทำาใหเดกเยาวชนรจกดแลอารมณ พฤตกรรมของตวเอง

มวนยในตวเอง รจกใชเวลาในการทำากจกรรมทสนก สรางสรรค

ไดเรยนรอะไรใหม ๆ เปนประโยชน มความฉลาดทางอารมณ ความ

ฉลาด/ทกษะทางสงคมหรอทกษะชวต การแกปญหาเปน การรจก

ผอนคลายความเครยด เปนชองทางสำาคญในการเสรมภมตานทาน

ไมใหคนเราเผลอไผลหลงไปตดการพนนหรอตดสารเสพตดอนได

งาย เรองนควรสนบสนนใหครอาจารยเรยนรเรองจตวทยาแนวบวก

มากพอทจะอธบายตอใหนกเรยนนกศกษาเขาใจได

การปองกนและแกไขปญหาน ควรมองอยางเชอมโยงกบภาพใหญ

คอประชาชนควรผลกดนใหรฐบาลเลอกใชนโยบายพฒนาเศรษฐกจ

สงคมในแนวทางกระจายทรพยสน รายได การศกษาทมคณภาพ

สประชาชนทงประเทศอยางเปนธรรม และเนนการพฒนาคณภาพ

ชวตมากกวาการเพมความมงคงทางวตถ มระบบประกนสงคมและ

รฐสวสดการทด ประกนใหประชาชนทกคนพอมรายไดยงชพอยาง

พอเพยง มความมนคงในชวต จะเปนการปฏรปทมผลดทางเศรษฐกจ

สงคมในหลายดาน รวมถงชวยลดปญหาการตดการพนนไดดวย 

การแกไขปญหาตดการพนนโดยภาครฐและขอเสนอแนะสำาหรบประเทศไทย

AW 6 7 EDIT.indd 151AW 6 7 EDIT.indd 151 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

152

AW 6 7 EDIT.indd 152AW 6 7 EDIT.indd 152 17/11/2562 BE 15:5717/11/2562 BE 15:57

ความใหญ�โตของป�ญหาและแนวทางแก�ไข

เสพตด

ว�ทยากร เชยงกล

เสพต

ดพ

นน ความใหญ�โต

ของป�ญหาและแนวทางแก�ไข