ฎีกาเด ่น¸Žีกาเด่นจากคำ... · คําพิพากษาศาลฎีกาที่ . 887/2542 ... มาแล้วโดยชอบในศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ตามมาตรา

1

ฎกาเดนจากคาบรรยายเน 2/71 เรยงขอ เลม 2

www.bangkoklawt.com Bangkok Law เคยงคสความสาเรจ bangkoklawt

ฎกาเดน จากคาบรรยายเน 2/71

เรยงขอ

เลม 2

http://www.bangkoklawt.com/

2



วแพง

ขอ 1

(อาจารยอดม เฟองฟ ง)

วแพงภาค 1

ลกษณะ 2 ศาล

คาพพากษาศาลฎกาท 5449/2531

ผรองยนคาขอเฉลยทรพยครงแรกในคดทผรองเปนโจทกแทนทจะยนในคดทมการออก

หมายบงคบคดอนเปนการยนผดสานวน แตศาลในคดทออกหมายบงคบคดกบศาลในคดท

ผรองเปนโจทกเปนศาลเดยวกน คอศาลแพง ทงตามคารอง ของ ผรองดงกลาวกไดระบ

ไวชดแจงวาขอเฉลยจากทรพยของจาเลยท 2 ทเจาพนกงานบงคบคดไดอายดไวในคดน

จงถอไดวาผรองไดยนคาขอเฉลยทรพยครงแรกโดยทาเปนคารองยนตอศาลทออก

หมายบงคบใหอายดทรพยของจาเลยท 2 ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 290 วรรคแรก (ปจจบนคอ มาตรา 326 วรรคหนง) ประกอบมาตรา 1 (1) แลว

ผรองยนคาขอเฉลยทรพยไวในคดทผรองเปนโจทกแมตอมาศาลในคดดงกลาวไดมคาสงยก

คาขอเฉลยทรพย แตกเพอทจะใหผรองมายนคาขอเฉลยทรพยในคดนเสยใหถกตอง ทงนเพอ

ความสะดวกในการไตสวนคารอง ของ ผรองเทานนหาทาใหสทธของผรองซงไดยนคาขอเฉลย

ทรพยตอศาลโดยชอบแลวขางตนตองเสยไปไม เมอคาขอเฉลยทรพยของผรองทไดยนไวครง

แรกยงไมพนระยะเวลาตามกฎหมาย แมผรองจะยนคาขอเฉลยทรพยในคดนพนระยะเวลาท

กฎหมายกาหนดไวกตาม กตองถอวาผรองไดยนคาขอเฉลยทรพยภายในระยะเวลาทกฎหมาย

กาหนดแลว


แมคาฟองฎกาเปนคาฟองอยางหนงตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 1(3) ซงอยภายใตหลกเกณฑทผฎกาจะตองบรรยายคาฟองฎกาใหแจงชดซงสภาพแหง


3



ขอหาและคาขอบงคบ ทงขออางทอาศยเปนหลกแหงขอหา และตองเปนขอทไดยกขนวากน

มาแลวโดยชอบในศาลชนตนและศาลอทธรณตามมาตรา 172 วรรคสองและมาตรา 249 วรรค

หนงกตาม แตคาฟองฎกาไมจาเปนตองบรรยายเนอหาแหงคาฟองเดมคาใหการ และ

คาพพากษาศาลชนตน เพราะทงคาฟองเดม คาใหการ และคาพพากษาศาลชนตนมปรากฏอย

ในสานวนของศาลแลว คาฟองฎกาเพยงแตบรรยายคดคานคาพพากษาศาลอทธรณใหชดแจง

โดยแสดงเหตผลแหงคาคดคานใหปรากฏ ทงระบคาขอทายคาฟองฎกามาใหชดเจน กเปน

คาฟองฎกาทสมบรณแลว โจทกบรรยายคาฟองฎกาโตแยงคาพพากษาศาลอทธรณในเรองเงน

คาทดแทนทดนของโจทกทถกเวนคนแตละแปลงมาโดยชดแจง และมคาขอบงคบใหศาลฎกา

พพากษาใหจาเลยทงสองรวมกนชดใชเงนคาทดแทนทดนทถกเวนคนเพมกบใหรวมกนชดใชคา

ฤชาธรรมเนยมทงสามศาลมาทายคาฟองฎกาครบถวนแลว แมโจทกจะไมไดบรรยายเนอหาแหง

คาฟองเดม คาใหการ และคาพพากษาศาลชนตนมาดวย คาฟองฎกาของโจทกกเปนคาฟอง

ฎกาทสมบรณ ชอบทศาลจะรบคาฟองฎกาของโจทกไววนจฉย (ประชมใหญ ครงท 3/2542)


ฟองแยงของจาเลยทขอใหตงผตรวจสอบบญชและเอกสารของธนาคารโจทกเพอ

แสดงผลความรบผดชอบวาใครเปนหนใครเทาใดเปนเรองจาเลยแสวงหาหลกฐานเพอสคด มใช

เปนการเสนอขอหาตอศาล ไมถอวาเปนฟองแยง


คาสงศาลชนตนทไมอนญาตใหโจทกแกไขคาฟองมผลเปนการสงไมร บคาคความ

แมศาลชนตนมคาสงในระหวางพจารณา โจทกกมสทธอทธรณคาสงไดภายใน 1 เดอนนบแตวน

มคาสง

โจทกอทธรณคาสงศาลชนตนทไมอนญาตใหโจทกแกไขคาฟองศาลอทธรณยกอทธรณ

โจทกโดยใหเหตผลวาเปนคาสงระหวางพจารณาซงตองหามอทธรณ เมอโจทกฎกาและศาลฎกา

เหนวาขอเทจจรงในสานวนพอแกการวนจฉยศาลฎกายอมวนจฉยประเดนดงกลาวไปเสยทเดยว

วาจะอนญาตใหโจทกแกไขเพมเตมฟองไดหรอไม


4



โจทกฟองในฐานะผจดการมรดกวา จาเลยนาทดนตาม น.ส.3เลขท 97 เนอท 29 ไร

ตามบญชทรพยอนดบ 23 ของเจามรดกไปออกเปน น.ส.3 ก. เลขท 603 เปนของจาเลยเปน

สวนตวและขอแกไขคาฟองจากทดนตาม น.ส.3 เลขท 97ฯ เปนทดนตาม ส.ค.1 เลขท 55 หมท

6 เนอท 36 ไร ตามบญชทรพยอนดบ 3 ซงเปนของ ก. เปนการขอแกเปนทดนตางแปลงกนและ

เปนทดนของบคคลอนจงไมเกยวกบฟองเดม.


การท ฉ. ลงลายมอชอในคารบเปนทนายความในใบแตงทนายความ2 ฉบบ ซงไมม

ขอความระบวา ผรองทงสองไดแตงตงให ฉ.เปนทนายความแตระบชอ น.เปนทนายความ

เชนนฉ.จงมใชทนายความของผรองทงสองและไมมอานาจลงลายมอชอในคารองขดทรพยแทน

ผรองทงสองตาม ป.ว.พ. มาตรา 62 คารองขดทรพยมลกษณะเปนคาฟองอยางหนงตาม

ป.ว.พ. มาตรา 1 (3) จงตองลงลายมอชอของผรองทงสองตามมาตรา 67 (5) หรอลายมอ

ชอของทนายความทผรองแตงตงตามมาตรา 62 มฉะนนคารองดงกลาวยอมไมสมบรณ

ตามมาตรา 67 (5) ศาลตองสงคนคารองนนไปใหผรองทงสองแกไขภายในระยะเวลาตามท

เหนสมควรจะกาหนดตามมาตรา 18 วรรคหนง แตคารองขดทรพยทลงลายมอชอโดย

ทนายความผไมมอานาจ มใชกรณทคารองไมมลายมอชอของผรองอนจะสงใหแกไขไดตาม

มาตรา 18 วรรคหนง ศาลชอบทจะมคาสงไมรบคารองนน.


การทผรองสอดยนคารองขอเขาเปนคความอางวาผรองสอดเปนบตรของเจาของมรดกจง

เปนทายาทโดยธรรมมสทธรบมรดกของเจาของมรดกสวนโจทกไมใชทายาทโดยธรรมทมสทธ

รบมรดกนนเปนการรองสอดเพราะจาเปนเพอยงใหไดรบความรบรองคมครองหรอบงคบตาม

สทธทมอย แมทายคารองระบวาขอเขาเปนจาเลยรวมโดยผดหลง กถอไดวาเปนการรองขอตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 57 (1) และคารองขอดงกลาวมลกษณะเปน

คาขอบงคบอยในตวประกอบกบผรองสอดไมไดเรยกรองอะไรเพยงแตขอใหยกฟองจงไมจาตอง

มคาขอบงคบโดยแจงชดในคารองสอดอก คดกอนโจทกกบผรองสอดพพาทกนเกยวกบเรองขอ


5



ตงผจดการมรดกของเจามรดกคดนพพาทกนเกยวกบทรพยมรดกของเจามรดกคดทงสองเรอง

เกยวของกนแตมใชคดเดยวกนโจทกจะยกขนมาเปนเหตคดคานผพพากษาทพพากษาคดนใน

ชนอทธรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 11 (5) หาไดไม


การทโจทกยนคารองคดคานในคดกอนกเพราะจาเลยซงเปนผรองในคดกอนนาคาสงศาล

ไปแสดงตอเจาพนกงานทดนเพอดาเนนการขอเปลยนแปลงทางทะเบยนเปนชอจาเลยเปนการ

ดาเนนการในชนบงคบคดตามคาพพากษาหรอคาสง หากเจาพนกงานทดนดาเนนการใหยอมจะ

มความเสยหายแกโจทกซงเปนผมชอถอกรรมสทธในทดนดงกลาว โจทกจงเปนผมสวนไดเสย

ในการบงคบตามคาพพากษาหรอคาสงนน ทงถกโตแยงสทธ โจทกจงมสทธรองขอเขาไปในชน

บงคบตามคาพพากษาหรอคาสงไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57

(1)และคดกอนโจทกไมไดรองคดคานเขาไปในคดกอนทศาลชนตนจะมคาสงแสดงกรรมสทธ

โจทกจงเปนบคคลภายนอกสามารถและพสจนในชนบงคบคดไดวา โจทกมสทธในทพพาทดกวา

จาเลยคาสงของศาลชนตนในคดกอนทแสดงกรรมสทธทดนไมผกพนโจทก ตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145 (2) โดยไมตองฟองจาเลยเปนคดใหม คารองขอ

ของโจทกในคดกอนเปนคาฟอง และแมในคดกอนศาลอทธรณจะพพากษายกอทธรณของโจทก

แตโจทกกยงฎกาคดคานตอศาลฎกาคดกอนจงยงอยระหวางการพจารณาของศาลฎกา การท

โจทกมาฟองขบไลจาเลยเปนคดน ซงคดกอนอยระหวางการพจารณาของศาลฎกาโดยยก

ขออางทอาศยเปนหลกแหงขอหาวาโจทกเปนเจาของกรรมสทธทพพาทจาเลยเปนบรวารของ

ผเชา ซงมประเดนตองวนจฉยเชนเดยวกบคดกอนวาทพพาทเปนกรรมสทธของโจทกหรอของ

จาเลย ฟองโจทกคดนจงตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 173 (1)


แมวาในชนอทธรณโจทกจะมไดยกขอกฎหมายเรองหามนาสบพยานบคคลเพมเตม ตด

ทอน หรอเปลยนแปลงแกไขขอความในเอกสารตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 94 (ข) ขนวากลาวไวในคาฟองอทธรณแตปญหาดงกลาวเปนขอกฎหมายเกยวดวย


6



ความสงบเรยบรอยของประชาชน โจทกจงยกขนฎกาไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาตรา 249 วรรคสอง และเมอประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 650 วรรคสอง

ระบวาสญญายมใชสนเปลองยอมบรบรณตอเมอสงมอบทรพยสนทยม การกยมเงนเขาลกษณะ

ยมใชสนเปลอง ดงนนทจาเลยนาสบวาไมไดรบเงนตามสญญากยมเงนยอมเปนเหตใหสญญา

กยมเงนไมบรบรณทงไมมมลหนเงนกระหวางโจทกจาเลย การทจาเลยนาพยานบคคลมาสบวา

สญญากยมเงนดงกลาวไมมมลหนเพราะจาเลยไมไดรบเงน จาเลยไมตองรบผดตามสญญากยม

เงนตอโจทก จาเลยยอมนาสบไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 94 วรรค

สอง หาตองหามตามกฎหมายไม

เมออทธรณโจทกไมมประเดนวา ว. เปนตวแทนจาเลยและเปนผรบเงนไปจากโจทก แม

โจทกจะอางประเดนดงกลาวไวในคาแถลงการณในชนอทธรณ แตคาแถลงการณไมใชคาฟอง

อทธรณโจทกจะตงประเดนในชนอทธรณตามคาแถลงการณไมได ดงนน ทโจทกฎกาวา ว. เปน

ตวแทนจาเลยและเปนผรบเงนไปจากโจทก จาเลยจงตองชาระหนแกโจทกจงเปนเรองทมได

ยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลอทธรณภาค 2 ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 249 วรรคหนง ศาลฎกาไมรบวนจฉย


คดนมทนทรพยทพพาทกนไมเกน 200,000 บาท ตองหามฎกาในขอเทจจรงตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 248 วรรคหนง ซงการฎกาในขอเทจจรง

เกยวกบการดาเนนกระบวนพจารณาในชนขอใหพจารณาใหมกอยในบงคบของบทบญญต

ดงกลาวเชนเดยวกน ดงนน ฎกาของจาเลยทคดคานดลพนจของศาลลางทงสองทไมอนญาตให

ขยายระยะเวลายนฎกาในชนขอใหพจารณาใหมซงเปนฎกาในขอเทจจรง จงตองหามมใหฎกา

ตามบทบญญตดงกลาว

คารองขอใหพจารณาใหมถอเปนคาฟองตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 1 (3) หลงจากศาลอทธรณพพากษายนตามคาสงศาลชนตนทใหยกคารองขอใหพจารณา

ใหมของจาเลยฉบบลงวนท 13 ธนวาคม 2542 แลว จาเลยยนคารองขอขยายระยะเวลายนฎกา


7



แตศาลชนตนมคาสงยกคารอง จาเลยอทธรณคาสงและศาลชนตนมคาสงรบอทธรณ กรณถอวา

คดเกยวกบคารองขอใหพจารณาใหมของจาเลยฉบบลงวนท 13 ธนวาคม 2542 อยในระหวาง

พจารณาของศาลอทธรณ การทจาเลยยนคารองขอใหพจารณาใหมฉบบลงวนท 22 ตลาคม

2544 โดยอางเหตเดมอกในระหวางนน จงเปนการฟองเรองเดยวกนนนตอศาลเดยวกน

เปนฟองซอนตองหามตามมาตรา 173 วรรคสอง (1) มใชเรองการดาเนนกระบวนพจารณาซอน


ตาม ป.ว.พ. มาตรา 1 (3) ฟองแยงเปนคาฟองอยางหนง ดงนน การบรรยายฟอง

จะตองปฏบตตามมาตรา 172 วรรคสอง กลาวคอ ตองแสดงโดยแจงชดซงสภาพแหงขอหาและ

คาขอบงคบ ทงขออางทอาศยเปนหลกแหงขอหาเชนวานน และตองบรรยายใหเหนวาโจทกได

โตแยงสทธและหนาทตามกฎหมายของจาเลยท 2 อยางไรตามมาตรา 55 ทงตองเปนเรองท

เกยวของกบคาฟองเดมพอทจะรวมการพจารณาและชขาดตดสนเขาดวยกนไดตามมาตรา 177

วรรคสาม และมาตรา 179 วรรคทาย

โจทกฟองจาเลยท 1 ตามสญญาเชาซอ จาเลยท 2 ตามสญญาคาประกน จาเลยท 2 ฟอง

แยงอางวา จาเลยท 1 ชาระคาเชาซอครบถวนแลว เมอจาเลยท 1 ถงแกความตาย โจทกตองจด

ทะเบยนใสชอทายาทของจาเลยท 1 เปน ผถอกรรมสทธรถยนตทเชาซอ เปนการกลาวอางวา

โจทกโตแยงสทธของจาเลยท 1 หาใชโตแยงสทธของจาเลยท 2 ไม จาเลยท 2 ไมมอานาจฟอง

แยง ฟองแยงของจาเลยท 2 จงไมเกยวของกบคาฟองเดม ไมอาจพจารณารวมไปกบคาฟอง

เดมได และการทสญญาคาประกนระบวา จาเลยท 2 ตองรบผดรวมกบจาเลยท 1 อยางลกหน

รวมนน มผลเพยงวาโจทกมสทธทจะเรยกชาระหนจากจาเลยท 1 หรอจาเลยท 2 คนใดคนหนง

โดยสนเชงไดตาม ป.พ.พ. มาตรา 291 และจาเลยท 2 ไมอาจใชสทธดงทกลาวไวใน ป.พ.พ.

มาตรา 688, 689 และ 690 ไดเทานน หาทาใหจาเลยท 2 เกดสทธทจะฟองคดแทนจาเลยท 1

ดวยไม



8



ป.ว.พ. มาตรา 1 (3) บญญตวา "คาฟอง หมายความวา กระบวนพจารณาใดๆ

ทโจทกไดเสนอขอหาตอศาล ไมวาจะเสนอดวยวาจาหรอทาเปน...คารองขอ..." การท

ผรองยนคารองขอจงเปนคาฟอง

ผรองบรรลนตภาวะเมอวนท 26 พฤศจกายน 2545 แตผรองมายนคารองขอใหศาลสง

เปนบตรโดยชอบดวยกฎหมายของ ป. เมอวนท 16 มกราคม 2549 จงเกนกาหนด 1 ป นบแต

ผรองบรรลนตภาวะ ตองหามตาม ป.พ.พ. มาตรา 1556 ผรองจงไมมอานาจฟอง (ยนคารองขอ)

ดงนนปญหาวาผรองเปนบตรของ ป. หรอไม กไมจาตองวนจฉย หากผรองเหนวามการโตแยง

สทธของผรองในการรบมรดกของ ป. อยางไร ผรองตองไปใชสทธทางศาลอยางคดมขอพพาท

ตอไป

คาพพากษาศาลฎกาท 1012 - 1013/2505

(1) คาใหการเพมเตมของจาเลยนน เปนคาคความตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแหงมาตรา 1 (5) เมอศาลไมอนญาตใหเพมเตมกเปนการไมรบคาคความตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแหงมาตรา 18 จงอทธรณและฎกาไดตามประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความแหงมาตรา มาตรา 228 (3) โดยไมตองโตแยงคาสงไว

(2) คาใหการเพมเตมนน จะตองยนคารองขอเพมเตมเสยกอนวนชสองสถาน ถาทา

ภายหลงและคดกไมเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน

(3) คาทนายความชนฎกานน เมอคาแกฎกาของโจทกไมสมบรณตามกฎหมาย เพราะ

โจทกหรอทนายโจทกมไดลงชอไวในคาแกฎกา ศาลยอมไมให

หมายเหต คาพพากษาศาลฎกาทเกยวกบขอ (1) นน วนจฉยโดยประชมใหญ ครงท 2/2505


คารองขออนญาตอางพยานหลกฐานและบญชระบพยานนน หาใชคาคความทย นตอศาล

ไมฉะนน คาสงศาลทไมอนญาตใหระบพยานจงเปนคาสงระหวางพจารณา เมอคความไมโตแยง

ไวกยอมจะอทธรณและฎกาคาสงนนไมได


9



คาสงศาลทไมอนญาตใหจาเลยเขาสบ กเปนคาสงระหวางพจารณาเมอไมโตแยงไว กไม

มสทธอทธรณฎกาเชนกน


คารองขอแกไขเพมเตมคาใหการเปนการตงประเดนจงเปนคาคความตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 1 (5) เมอคความยนคารองเขามาและศาล

พจารณามคาสงคารองนนตามมาตรา 21(2),181(1) โดยใหยกคารองตามมาตรา 180 คาสงน

กคอคาสงทมผลเปนการสงไมรบคาคความตามนยแหงมาตรา 177 วรรคทายและมาตรา 18

ซงทาใหประเดนขอทจาเลยตงขนโดยคารองเพมเตมคาใหการนนเสรจไปเมอศาลพพากษาคด

แลว จาเลยยอมอทธรณคาสงนนไดโดยมตองโตแยงคาสงนนไวกอนเพราะเปนการอทธรณตาม

ความในมาตรา 223 ไมใชอทธรณตามมาตรา 226 (ประชมใหญครงท 21/2508)


คารองขอแกไขคาฟอง คารองขอแกไขคาใหการแกฟองแยงเปนการตงประเดน

ระหวางคความ จงเปนคาคความตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 1

(5) เมอคความยนคารองและศาลมคาสงใหยกคารองตามมาตรา 180คาสงนจงมผลเปนการสง

ไมรบคาคความตามมาตรา 18 ซงทาใหประเดนทโจทกตงขนโดยคารองขอแกไขคาฟองและ

คารองขอแกไขคาใหการแกฟองแยงเสรจไป โจทกอทธรณคาสงนนไดตามมาตรา 228 (3)

เพราะไมใชคาสงระหวางพจารณา ศาลชนตนงดสบพยาน แลวพพากษาใหจาเลยแพคดศาล

ฎกาพพากษาใหศาลชนตนพจารณาพพากษาใหม เมอศาลชนตนยงไมไดทาการชสองสถาน

หรอทาการสบพยาน โจทกกชอบทจะขอแกไขคาฟองและขอแกไขคาใหการแกฟองแยงไดกรณ

ไมใชลวงเลยการชสองสถานและวนสบพยานจนศาลชนตนเสรจสนการพจารณาไปแลว เพราะ

คาพพากษาศาลชนตนไดถกคาพพากษาศาลฎกายกเสยแลว การขอแกไขคาฟอง โจทกยอมจะ

ขอแกไขไดแมเปนการเพมเตม ขอเทจจรงหรอสละขอเทจจรงเพอใหขอหาทต ง ไวเดม แตยงคง

ใหจาเลยรบผดตามเดม สวนการขอแกไขคาใหการ แกฟองแยง แมจะเปนการยกขอตอสข นใหม

ยอมกระทาได ตามมาตรา 179 (2) (3)


10




คารองขอของโจทกทใหเรยกธนาคาร ท. บคคลภายนอกเขามาเปนคความในคด

เพอเปนจาเลยรวมไมมลกษณะเปนคาฟองหรอคาคความ ไมเหมอนกรณทบคคลภายนอก

รองสอดเขามาเปนคความในคดไมวาโดยความสมครใจ หรอถกหมายเรยกของศาลใหเขามา

เนองจากคารองสอดของบคคลภายนอกทย นตอศาลเปนการตงประเดนโตแยงกบคความในคด

จงมลกษณะเปนคาฟองและเปนคาคความตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา

1(3) และ (5) เมอศาลชนตนสงยกคารองของโจทกทใหเรยกธนาคาร ท. เขามาเปนจาเลยรวม

จงไมใชคาสงไมรบหรอคนคาคความตามมาตรา 18 แตเปนคาสงระหวางพจารณาซงตองหามม

ใหอทธรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 226


คาแกอทธรณเปนคาคความ คความยอมตงประเดนในคาแกอทธรณขอใหศาลชน

อทธรณหยบยกขนวนจฉยไดตาม ป.ว.พ. มาตรา 1 (5), 237 และ 240 ดงนน แมจาเลยท 2

มไดอทธรณเพราะศาลชนตนพพากษายกฟองโจทกสาหรบจาเลยท 2 ดวยเหตอน แตจาเลยท 2

ยนคาแกอทธรณวาคดโจทกขาดอายความละเมด 1 ป จงมประเดนเรองอายความละเมด 1 ป

ในชนอทธรณ ไมยตไปตามคาพพากษาศาลชนตน ทศาลอทธรณภาค 1 หยบยกประเดนเรอง

อายความละเมด 1 ป ขนวนจฉยดวยจงชอบดวยกฎหมาย

โจทกในฐานะผรบประกนภยไดจายคาสนไหมทดแทนกรณรถหายแกผเอาประกนภย

ยอมเขารบชวงสทธของผเอาประกนภยในคาสนไหมทดแทนดงกลาวเทานนตาม ป.พ.พ. มาตรา

226 วรรคหนง และ 880 วรรคหนง ไมอาจเรยกรองใหจาเลยทงสองสงคนรถยนตทโจทกรบ

ประกนภยแกโจทกได

โจทกฟองใหบงคบจาเลยทงสองใชคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากพนกงานของจาเลย

ทงสองกระทาโดยประมาทเลนเลอเปนเหตใหรถยนตทโจทกรบประกนภยสญหายเปนมลละเมด

ตองฟองภายใน 1 ป นบแตวนทผตองเสยหายรถงการละเมดและรตวผจะพงตองใชคาสนไหม

ทดแทนหรอภายใน 10 ป นบแตวนทาละเมดตาม ป.พ.พ. มาตรา 448 วรรคหนง เมอปรากฏวา


11



ผเอาประกนภยซงเปนผตองเสยหายรถงการละเมดและรตวผจะพงตองใชคาสนไหมทดแทน

ตงแตวนท 25 มนาคม 2538 โจทกฟองเมอวนท 20 กรกฎาคม 2544 พน 1 ป คดโจทกจงขาด

อายความ


คาแถลงการณเปนเพยงคาเสนอของคความเพอใหศาลพเคราะหขอกฎหมายหรอ

ขอเทจจรงของฝายตนเปนการสรปคดในขอทเหนวาเปนประโยชนแกตน ซงจะตองปรากฏอยใน

ทองสานวนเทานน แมคความจะไมทาคาแถลงการณศาลกจะตองพจารณาขอกฎหมายและ

ขอเทจจรงตลอดทองสานวนอยแลวทงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 186 มได

มบทบงคบในกรณทคความฝาฝนบทบญญตวาดวยการสงสาเนาคาแถลงการณคาแถลงการณท

ยนฝาฝนกฎหมายโดยไมไดสงสาเนาใหคความอกฝายจงหามผลเสยไปไม


ทนายความซงคความตงแตงมอานาจวาความและดาเนนกระบวนพจารณาใดๆ แทน

คความไดฉะนนทนายโจทกจงมอานาจลงชอในคาฟองแทนตวโจทกได เพราะตาม ประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 1(7)'กระบวนพจารณา'หมายความถงการฟองตอศาลดวย


โจทกยนคาฟองตอศาลชนตนเปนการดาเนนกระบวนพจารณาและเปนการพจารณาตาม

ป.ว.พ. มาตรา 1 (8) เมอคดอยในระหวางการไตสวนคารองขอดาเนนคดอยางคนอนาถา ถอวา

คดอยในระหวางการพจารณาของศาลชนตน หากศาลชนตนเหนวาเปนคดทอยในอานาจของ

ศาลอกศาลหนง พ.ร.บ.วาดวยการวนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาลฯ มาตรา 10 บญญต

ใหศาลทรบฟองรอการพจารณาไวชวคราวและใหจดทาความเหนสงไปใหศาลทศาลรบฟองเหน

วาคดนนอยในเขตอานาจโดยเรว ถาศาลทรบความเหนมความเหนพองกบศาลทสงความเหน

ใหแจงความเหนไปยงศาลทสงความเหนเพอใหมคาสงโอนคดไปยงศาลนนหรอสงจาหนายคด

เพอใหคความไปฟองตอศาลทมเขตอานาจ แตถาศาลทสงความเหนและศาลทรบความเหนม

ความเหนแตกตางกนในเรองเขตอานาจศาลในคดนน ใหศาลทสงความเหนสงเรองไปให


12



คณะกรรมการวนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาลวนจฉยชขาดวาคดนนอยในเขตอานาจของ

ศาลใด บทบญญตดงกลาวเปนกฎหมายเฉพาะทบญญตถงกระบวนการชขาดเรองอานาจหนาท

ระหวางศาล กลาวคอหากศาลยตธรรมเหนวาคดไมอยในเขตอานาจของศาลชนตนกชอบท

จะตองดาเนนการตามบทบญญตน

เมอศาลชนตนทเปนศาลยตธรรมเหนวาคดนอยในอานาจพจารณาพพากษาของศาล

ปกครองซงกรณนคอศาลปกครองเชยงใหม ศาลชนตนตองจดทาความเหนสงไปใหศาลปกครอง

เชยงใหม หากศาลปกครองเชยงใหมเหนวาคดนอยในเขตอานาจของศาลปกครองเชยงใหม

ศาลชนตนกชอบทจะโอนคดไปยงศาลปกครองเชยงใหมหรอจาหนายคดเพอใหโจทกไปฟองคด

ทศาลปกครองเชยงใหม แตถาศาลปกครองเชยงใหมมความเหนแตกตางในเรองเขตอานาจศาล

ในคดน ศาลชนตนกตองสงเรองใหคณะกรรมการวนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาลวนจฉย

ตอไป การทศาลชนตนมคาสงไมรบฟองของโจทกทนทนนไมชอบดวย พ.ร.บ.วาดวยการ

วนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาลฯ มาตรา 10


การททนายจาเลยแถลงตอศาลชนตนวา จาเลยจะนาเงนจานวน 750,000 บาท มาวาง

ศาลในวนท 14 มถนายน 2545 เวลา 9 นาฬกา โดยในวนดงกลาวโจทกจะนาโฉนดทดนเลขท

32270, 32271, 32272 และ 32273 ตาบลทาขาม อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม มามอบ

ใหกบจาเลยเพอใหจาเลยไปดาเนนการจดทะเบยนโอนโดยเสยคาธรรมเนยมเองและหากจาเลย

ไมดาเนนการตามทไดแถลง ใหถอวาจาเลยไมประสงคจะบงคบผลตามคาพพากษาโจทกและ

ทนายโจทกแถลงไมคานนน การแถลงของทนายจาเลยและโจทกดงกลาวเปนการดาเนน

กระบวนพจารณาทไดกระทาตอศาลชนตนตามความใน ป.ว.พ. มาตรา 1 (7) มใชการแสดง

เจตนาตอกนในฐานะคสญญาทจะกอใหเกดขอตกลงทมผลใชบงคบระหวางกนได แมจาเลย

ไมไดนาเงนจานวน 750,000 บาท มาวางศาลตามทแถลงกตาม กจะถอวาจาเลยไมประสงคจะ

บงคบผลตามคาพพากษามได ดงนน การทศาลชนตนมคาสงวา จาเลยไมสามารถหาเงนจานวน

750,000 บาท มาวางศาลได จงไมเปนไปตามทตกลงกนในนดทแลว ถอวาจาเลยไมประสงคจะ


13



บงคบตามผลคาพพากษานน เปนคาสงนอกเหนอคาบงคบ ยอมเปนการไมชอบเพราะแมวา

จาเลยไมไดนาเงนจานวน 750,000 บาท มาวางศาลตามทแถลง กจะถอวาจาเลยไมประสงคจะ

บงคบตามผลคาพพากษาไมได เปนการนอกเหนอคาพพากษา ทงมใชขอตกลงของโจทกและ

จาเลย หากโจทกเหนวาจาเลยไมปฏบตตามคาพพากษาโจทกกชอบทจะดาเนนการออกหมาย

บงคบคดแกจาเลยเพอใหจาเลยปฏบตตามคาพพากษานนไดตอไป


โจทกขอใหยกคดขนพจารณาใหม ศาลชนตนมคาสงยกคารองและศาลอทธรณพพากษา

ยน ไมใชกรณทศาลชนตนและศาลอทธรณพพากษายกฟองโจทก ไมอยในบงคบ ป.ว.อ. มาตรา 220

ศาลสงใหคความกาหนดวนนดพจารณาสบพยานโจทกและนดสบพยานจาเลยทศนยนด

ความและคความไดตกลงกาหนดวนนดทศนยนดความ ถอไดวาการกระทาของคความทตกลง

กาหนดวนนดทศนยนดความเปนการกระทาตามคาสงศาลและเปนการกาหนดวนนดตอศาลจง

ชอบดวยกฎหมาย


ในวนนดไตสวนคารองขอเฉลยทรพย ศาลชนตนสอบถามคความแลวจดรายงานกระบวน

พจารณาวาผรองแถลงวา จาเลยมหนสนเปนจานวนมาก ไมมทรพยสนอนอก สวนโจทกแถลง

วา จาเลยมทรพยสนอนทผรองสามารถยดทรพยมาชาระหนได ปรากฏตามคาแถลงบญช

รายละเอยดทโจทกไดยนประกอบคาคดคานไว เมอเอกสารทโจทกอางดงกลาวเปนเอกสารทม

รายละเอยดเกยวกบทรพยสนตางๆ ของฝายจาเลย ประกอบดวยสาเนาโฉนดทดน สาเนา

หนงสอกรรมสทธหองชดและภาพถายอาคารจานวนมาก ดงนน การทศาลชนตนสอบถาม

คความและนารายละเอยดตาง ๆ ทงหมดในเอกสารมาประกอบการพจารณาแลววนจฉยทา

คาสงไปนน จงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาอยางหนง ซงถอวาเปนการไตสวนแลว มใชแต

เฉพาะวาการสบพยานบคคลเทานนทจะเปนการไตสวน และหากจะใหคความนาพยานเขาไต

สวนกจะไมไดขอเทจจรงนอกเหนอไปจากการสอบถามของศาลดงกลาว และไมอาจทาให


14



ประเดนทมคาสงเปลยนไป ศาลชนตนจงยอมมอานาจนาขอเทจจรงทไดมารบฟงประกอบ

ดลพนจทาคาสงไดตามทเหนสมควรโดยไมจาตองสบพยาน


15



ขอ 2

(อาจารยประเสรฐ เสยงสทธวงศ)

สมมนากฎหมายวธพจารณาความแพง

การตรวจคาคความ


โจทกระบในคาฟองวา โจทกมอบอานาจให บ. เปนผฟองคดแทน และระบชอคความวา

"นางด พานชเจรญ โดย บ. ผรบมอบอานาจโจทก" แตปรากฏในใบแตงทนายความทย นพรอม

คาฟองวา โจทกเปนผแตงให ว. เปนทนายความดวยตนเองและ ว. เปนผลงลายมอชอในชอง

โจทกทายฟอง โจทกจงเปนผฟองคดเองมไดมอบอานาจให บ. ฟองคดแตประการใด คดจงไมม

ประเดนทจะตองวนจฉยวา โจทกมอบอานาจให บ. ฟองคดนหรอไม

ใบแตงทนายความของโจทกมผลงลายมอชอรบรองลายพมพนวมอเพยงคนเดยว

ไมเสมอกบลงลายมอชอตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 9 วรรคสอง มผลทา

ใหการแตงตงทนายความของโจทกยงบกพรองไมสมบรณ ทนายความผนนยงไมม

อานาจลงลายมอชอในชองโจทกทายคาฟองได เทากบคาฟองไมมลายมอชอโจทก ศาล

ชนตนมอานาจสงใหทามาใหมหรอแกไขเพมเตมไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแพง มาตรา 18 วรรคสอง และการแกไขเพมเตมนอาจทาไดหลายประการ เชน ใหโจทก

ลงลายมอชอในชองโจทกทายคาฟอง หรอในชองผแตงทนายความ ในใบแตงทนายความหรอให

ผมอานาจทาการแทนโจทกจดใหผรเหนในการพมพลายนวมอของโจทกในใบแตงทนายความมา

ลงลายมอชอรบรอง เมอปรากฏวาโจทกถงแกความตายและมผเขาเปนคความแทนโจทกแลว

บคคลดงกลาวยอมมอานาจดาเนนกระบวนพจารณาแทนโจทกได รวมทงมอานาจแกไข

ขอบกพรองของใบแตงทนายความแทนโจทกดวย


ย. ผทาหนาททนายโจทกไดยนคารองขอถอนฟองระบวา ลายมอชอผรบมอบอานาจ

เอกสารทายฟองหมายเลข 2 และลายมอชอผแตงทนายความในใบแตงทนายความไมใชลายมอ


16



ชอผรบมอบอานาจ และในวนนดพรอม ย. กแถลงยนยนวาลายมอชอในหนงสอมอบอานาจและ

ใบแตงทนายความไมใชลายมอชอของ อ. ผรบมอบอานาจ กบม ธ.พสาวผรบมอบอานาจแถลง

วา ลายมอชอในหนงสอมอบอานาจและใบแตงทนายความเปนของ ธ. ไมใชของ อ. การทศาล

ชนตนฟงวาลายมอชอในหนงสอมอบอานาจและใบแตงทนายความไมใชของ อ. โดยไมเรยก อ.

มาสอบถามจงชอบแลว

ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18 วรรคสอง เมอศาลชนตนมคาสงใหรบฟองไวแลว ภายหลง

เหนวาคาฟองของโจทกไมมลายมอชอโจทก ชอบทศาลชนตนจะสงใหโจทกแกไข

ขอบกพรองดงกลาวเสยกอน หากโจทกไมปฏบตตามคาสงจงจะสงใหเพกถอนคาสงทให

รบฟองและสงใหมเปนไมรบฟอง เมอหนงสอมอบอานาจใหฟองคดและแตงตงทนายความ

ไมถกตองการแตงตงทนายความกไมถกตองไปดวย ทนายความซงลงลายมอชอในคาฟองจง

ไมมอานาจทาการแทนในฐานะทนายความของโจทก เทากบคาฟองไมมลายมอชอโจทก

ศาลชนตนจงตองสงใหแกไขขอบกพรองดงกลาวเสยกอน การทศาลชนตนมคาสงใหเพกถอน

คาสงรบคาฟองและมคาสงไมรบฟองจงไมชอบ

เมอศาลชนตนมคาสงไมรบฟอง โจทกมไดอทธรณโตแยงคาสงดงกลาวทงโจทกยงไดยน

คารองขอถอนฟองไวกอนแลว แสดงวาโจทกพอใจคาสงศาลชนตนทไมรบฟองแลว จงไมมเหต

สมควรทศาลฎกาจะสงสานวนคนศาลชนตนเพอจดการใหมการลงลายมอชอโจทกใหถกตอง

ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18 วรรคสอง


คาใหการจาเลยไมมลายมอชอจาเลยหรอทนายจาเลยผยนคาใหการ จงเปนคา

คความทไมบรบรณตาม ป.ว.พ. มาตรา 67 (5) การททนายจาเลยลงลายมอชอในชอง

หมายเหตทายคาใหการจาเลยแผนแรก ไมใชเปนการลงลายมอชอในคาคความตาม

ความหมายของ ป.ว.พ. มาตรา 67 (5) การทศาลชนตนพพากษาคดไปโดยไมแกไข

ขอบกพรองของคาคความดงกลาวใหบรบรณเสยกอนจงเปนการไมชอบ และศาลอทธรณ

ภาค 1 ควรพพากษายกคาพพากษาศาลชนตนเพอใหศาลชนตนแกไขขอบกพรองดงกลาวแลว


17



พพากษาใหม การทศาลอทธรณภาค 1 ชขาดตดสนฟองอทธรณของโจทกไปโดยทยงมไดมการ

แกไขขอบกพรองดงกลาว จงเปนการไมชอบเชนเดยวกน ศาลฎกายอมยกคาพพากษาศาล

ชนตนและศาลอทธรณภาค 1 เพอใหศาลชนตนดาเนนกระบวนพจารณาตาม ป.ว.พ. มาตรา 18

วรรคสอง โดยใหจาเลยลงลายมอชอในคาใหการเสยใหบรบรณตามกฎหมายแลวพพากษาใหม

ตามรปคด


คาฟองทไมมลายมอชอของโจทกเปนคาฟองทไมบรบรณตาม ป.ว.พ. มาตรา 67

(5) หากโจทกหรอทนายโจทกไมแกไขเพมเตม โดยไมลงลายมอชอในคาฟองภายในเวลา

ทศาลชนตนกาหนด ชอบทศาลชนตนจะมคาสงไมรบคาฟองนน ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18

วรรคสอง การทศาลชนตนมคาสงรบคาฟองของโจทกไวยอมเปนการไมชอบ มผลทาให

กระบวนพจารณาภายหลงจากนนเปนกระบวนพจารณาทไมชอบไปดวย ตาม ป.ว.พ. มาตรา

27 วรรคหนง


ศาลชนตนมอานาจทจะตรวจคาคความทพนกงานเจาหนาทของศาลไดรบไวเพอยนตอ

ศาล หรอสงใหแกคความ หรอบคคลใด ๆ ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18 วรรคหนง เมอศาลชนตนม

คาสงใหคนคาฟองไปทามาใหมโดยใชแบบพมพขนาดกระดาษเอ 4 แตโจทกไมปฏบตตาม

ภายในเวลาทกาหนด ศาลชนตนชอบทจะมคาสงไมรบคาฟองไดตามวรรคสองของมาตรา 18

คาสงศาลชนตนจงชอบดวยกฎหมาย อยางไรกด เมอศาลชนตนมคาสงไมรบคาฟองของโจทก

แลว กชอบทจะมคาสงใหคนคาขนศาลในศาลชนตนทโจทกไดชาระไวแลวทงหมดแกโจทกตาม

ป.ว.พ. มาตรา 151 วรรคหนง


คาฟองอทธรณของโจทกในคดแพง ม ก. ทนายความลงชอเปนผอทธรณแต ก.

มไดยนใบแตงทนายความให ก. มอานาจดาเนนคดในชนอทธรณยอมเปนคาฟอง

อทธรณทไมชอบดวยกฎหมาย ในชนตรวจรบคาคความศาลชนตนผตรวจชอบทจะสง


18



แกไขเสยใหถกตองหรอไมรบอทธรณของโจทกตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาตรา 18 แตศาลชนตนกลบรบอทธรณของโจทกไวดาเนนการตอมา จงเปนกระบวน

พจารณาทผดระเบยบ มไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายทเกยวดวยความสงบเรยบรอย

ของประชาชนในเรองการเขยนและยนคาคความ ศาลฎกามอานาจสงใหศาลชนตนดาเนนการ

แกไขตามทกลาวได แตเมอปรากฏวาโจทกไดฎกาและแตงตง ก. เปนทนายความของโจทกและ

ใหมสทธอทธรณฎกาแลว ศาลฎกาจงไมจาตองดาเนนการในเรองนอก แตเหนสมควรยอน

สานวนไปใหศาลอทธรณพจารณาพพากษาคดนใหมเพอเปนไปตามลาดบชนศาล


คาฟองของโจทกมไดบรรยายถงวตถประสงคของบรษทโจทกและไมไดแนบหนงสอ

รบรองนตบคคลในสวนทเกยวดวยวตถประสงคของโจทกมาทายคาฟอง แตเปนรายละเอยดท

ไมจาเปนตองบรรยายมาใหปรากฏในคาฟอง เพราะวตถประสงคของโจทกจะประกอบกจการคา

อะไร อยางไร มใชสภาพแหงขอหาอนกฎหมายบงคบตองบรรยายใหชดแจง ทงไมมกฎหมายใด

บงคบวาโจทกตองแนบหนงสอรบรองการเปนนตบคคลของโจทกมาทายคาฟอง ฟองโจทกจงไม

เคลอบคลม

หนงสอมอบอานาจของโจทกทระบมอบอานาจใหเปนตวแทนของโจทกในการดาเนนคด

แพงเรองผดสญญา เรยกสนคา และเรยกคาเสยหายตงแตเรมตนจนคดถงทสดดงตอไปน ฯลฯ

เปนการมอบอานาจใหฟองรองดาเนนคดแกจาเลยทงสองฐานผดสญญาซอขายคดนเทานน มได

มอบอานาจใหฟองคดเรองอนตอจาเลยทงสองหรอฟองบคคลอนอนเปนการกระทามากกวาครง

เดยว แมตามหนงสอมอบอานาจระบใหผรบมอบอานาจมอานาจดาเนนกระบวนพจารณาอนๆ

ไดดวย แตเปนเพยงวธการฟองรองดาเนนคดนตอจาเลยทงสองเทานน ถอวาเปนการมอบ

อานาจใหบคคลคนเดยวกระทาการครงเดยว ซงตามบญชอตราอากรแสตมปทายประมวล

รษฎากรขอ 7 (ก) กาหนดใหปดอากรแสตมป 10 บาท



19



ประเดนเรองหนงสอมอบอานาจใหฟองคดของโจทกมไดปดอากรแสตมปนน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 18 ไมไดบงคบวาหนงสอมอบอานาจให

ฟองคดเปนเอกสารทตองแนบมาพรอมกบคาฟอง ดงนน แมในขณะทโจทกยนฟองจะไมม

หนงสอมอบอานาจแนบมาดวยกไมทาใหฟองโจทกไมสมบรณตามกฎหมาย เพยงแตวาเมอใด

โจทกอางหนงสอมอบอานาจเปนพยานหลกฐาน โจทกจะตองปดแสตมปใหบรบรณและขดฆา

แลว ศาลจงจะรบฟงเปนพยานหลกฐานในคดแพงไดเมอโจทกอางในคาฟองวามอบอานาจให บ.

ฟองคดแทนเทานนซงโจทกจะตองนาสบในชนพจารณาตอไป การทศาลชนตนพพากษายก

ฟองโจทกโดยไมใหโอกาสโจทกสบพยานกอนจงไมชอบ

คดนศาลชนตนวนจฉยชขาดเบองตนในขอกฎหมายอนทาใหคดเสรจไปทงเรองตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 24 จงเปนการอทธรณฎกาตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 227 ตองเสยคาขนศาลเพยงชนละ 200 บาท ตามตาราง

1 ขอ 2 ข.ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง


โจทกฟองขอใหบงคบจาเลยชาระเงนก จาเลยใหการวาสญญากทโจทกนามาฟองจะ

ใชสญญากเงนทจาเลยลงลายมอชอไวหรอไมจาเลยไมอาจใหการไดโดยชดแจง และฟองโจทก

ขาดอายความตามคาใหการ ของจาเลยหมายความวาฟองโจทกขาดอายความฟองเรยกเงนก

ตามคาฟองของโจทกนนเอง ปญหาเรองอายความจงเปนประเดนในคด เมอจาเลยยนคารอง

ขอใหศาลชนตนกาหนดประเดนเรองอายความ และไดยนคาแถลงคดคานคาสงของศาลชนตนท

ยกคารองดงกลาวไวกอนศาลชนตนมคาพพากษา การทศาลชนตนมไดตงประเดนเรองอาย

ความ ทงศาลชนตนและศาลอทธรณมไดวนจฉยเรองอายความ จงเปนการไมชอบ โจทก

บรรยายฟองไวแลววา จาเลยไดทาสญญากเงนและรบเงนไปจากโจทกแตละครงเมอใด

ถงกาหนดชาระคนเมอใด จาเลยผดนดไมชาระเงนคน จงฟองเรยกเงนกคนพรอมดอกเบย

คาฟองของโจทกจงแจงชดซงสภาพแหงขอหาของโจทกและคาขอบงคบทงขออางทอาศยเปน

หลกแหงขอหาเชนวานน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 172 วรรคสอง


20



การทโจทกไมไดแนบสญญากหรอสาเนาสญญากมาพรอมกบฟอง ไมทาใหฟองโจทก

เคลอบคลมเพราะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 653 วรรคแรก บงคบ

แตเพยงวาการกยมเงนกวาหาสบบาทขนไปถาไมมหลกฐานแหงการกยมเปนหนงสอ

อยางใดอยางหนงลงลายมอชอผยมจะฟองรองใหบงคบคดหาไดไมเทานนมไดบงคบวา

จะตองแนบสญญากหรอหลกฐานการกเงนมาพรอมกบคาฟองดวยจงจะฟองรองได

ทงไมมกฎหมายบทใดบงคบไวเชนนนดวย


ในการฟองขบไลผเชาออกจากอสงหารมทรพยทใหเชาและเรยกคาเสยหาย ไมม

กฎหมายใดบงคบใหตองแนบสญญาเชาเปนหนงสอลงลายมอชอฝายผตองรบผดมา

พรอมกบฟอง ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 538 บงคบแตเพยงวาในการเชา

อสงหารมทรพย ถาไมมหลกฐานเปนหนงสออยางหนงอยางใดลงลายมอชอฝายทตองรบผดเปน

สาคญ จะฟองรองใหบงคบคดไมไดเทานน การทศาลชนตนมคาสงรบคาฟองของโจทกซงฟอง

ขบไลและเรยกคาเสยหายจากจาเลยโดยไมแนบสญญาเชามาพรอมกบฟอง จงไมเปน

การฝาฝนประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 18 การฟองเรยกคาเสยหายท

ผเชายงคงอยในทเชาตอมาหลงจากสญญาเชาระงบแลว มใชเปนการฟองบงคบตามสญญาเชา

โจทกจงนาพยานบคคลมาสบไดวาโจทกจาเลยตกลงขนคาเชากนจากทกาหนดไวในสญญาเชา

เพอใหศาลกาหนดเปนคาเสยหายใหโจทกตามจานวนดงกลาวได ไมตองหามตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 94 แตประการใด.


ฎกาในปญหาทวาจาเลยท 1 เปนผขบรถโดยประมาทแตเพยงฝายเดยวและจาเลยท 1

เปนลกจางหรอตวแทนของจาเลยท 4 เปนฎกาในขอเทจจรง สาเนาทะเบยนบานและสาเนา

คาสงศาลทมนายทะเบยนและจาศาลรบรองถงความถกตองรบฟงเปนพยานหลกฐานไดโดยไม

จาตองนาเจาพนกงานของรฐทเกยวของกบเอกสารดงกลาวมาสบประกอบ หลกฐานเกยวกบ


21



คาเสยหายไมใชเอกสารทกฎหมายตองการใหแนบมากบคาฟองตามประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความแพงมาตรา 18 และเปนเรองรายละเอยดทโจทกสามารถนามาสบใน

ชนพจารณาไดแมโจทกไมไดแนบหลกฐานเกยวกบคาเสยหายมาทายฟองดวยกเปน

ฟองทสมบรณและชอบดวยประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 172 วรรคสอง แม

จาเลยท 2 จะขบรถดวยความเรวสงเกนอตราทกฎหมายกาหนดแตเหตทรถชนกนเกดจาก

ความผดของจาเลยท 1 ฝายเดยวทขบรถตดหนารถยนตทจาเลยท 2 ขบโดยกะทนหนจาเลยท

2 จงไมตองรบผดในความเสยหายทเกดขนจาเลยท3ซงเปนผรบประกนภยยอมไมตองรบผด

ดวยแมจาเลยท 2 จะไมไดฎกาแตเมอโจทกฟองใหจาเลยท3ซงเปนผรบประกนภยรวมรบผดกบ

จาเลยท 2 ในผลแหงละเมดของจาเลยท 2 กรณจงเปนเรองเกยวกบการชาระหนอนไมอาจ

แบงแยกไดศาลฎกามอานาจวนจฉยใหมผลถงจาเลยท 2 ไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแพงมาตรา 245 (1) ประกอบมาตรา 247


เมอโจทกฟองคดขอใหจาเลยซงเปนผจดการมรดกและครอบครองทรพยมรดกแบงทรพย

ในกองมรดกให และคดอยในระหวางการพจารณาของศาลชนตน ผรองผมสทธรบมรดกทมอย

ในกองมรดกกมสทธเรยกรองใหจาเลยแบงทรพยมรดกใหได ผรองยอมมสทธรองสอดเขามาใน

คดเพอบงคบตามสทธของตนทมอยได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57

(1) และประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1749 ศาลชนตนจะยกคารองสอดอางวาทา

ใหคดลาชาไมสะดวกแกการพจารณาพพากษาหาไดไม แมวาผรองจะชาระคาขนศาล

ไมครบถวน ศาลชนตนกมอานาจทจะสงใหชาระเพมเตมใหครบถวนไดตามประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 18 เมอผรองมไดปฏบตตามขอกาหนดในระยะเวลา

หรอเงอนไขทกาหนด ศาลชนตนจงจะมอานาจสงไมรบคารองสอดได.


จาเลยชาระคาขนศาลตามฟองแยงไมครบถวนศาลชนตนสงใหชาระเพมเตมใหครบถวน

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา18เมอจาเลยไมปฏบตศาลชนตนมอานาจสง


22



ไมรบคาฟองแยงของจาเลยไดจาเลยจะอางการอทธรณคาสงศาลชนตนในเรองคาขนศาลมาเปน

เหตไมชาระคาขนศาลตามคาสงศาลชนตนไมได

คาพพากษาศาลฎกาท 4120/2560***

ป.ว.พ. มาตรา 229 บญญตใหเปนหนาทของผอทธรณตองนาเงนคาธรรมเนยมซง

จะตองใชแทนคความอกฝายหนงตามคาพพากษามาวางศาล พรอมกบอทธรณ ซง

คาธรรมเนยมใชแทนดงกลาวนอกจากคาทนายความแลวยงรวมถงคาฤชาธรรมเนยมท

คความอกฝายหนงตองเสยไปดวย เชน คาขนศาล คาสงคาคความ และคาใชจายในการ

ดาเนนคด เปนตน ซงคาใชจาย ในการดาเนนคดนน ตองอยในตาราง 7 ทาย ป.ว.พ. โดยศาล

อาจกาหนดใหคความซงตองรบผดในคาฤชาธรรมเนยมตาม ป.ว.พ. มาตรา 161 ชดใชแก

คความอกฝายหนงไดตามจานวนทศาลเหนสมควร โดยในคดมทนทรพยตองไมเกนรอยละ 1

ของจานวนทนทรพย หรอในคดไมมทนทรพย ตองไมเกน 5,000 บาท ซงศาลตองคานงถง

คาใชจายตางๆ ทคความไดเสยไป รวมทงลกษณะและวธการดาเนนคดของคความ อนเปนดลย

พนจของศาล ดงนน คาใชจายในการดาเนนคดจงมไดหมายความรวมถงคาขนศาล และคาสง

คาคความ

ศาลชนตนพพากษาและใหจาเลยท 1 ใชคาฤชาธรรมเนยมแทนโจทก โดยกาหนดคา

ทนายความให 10,000 บาท สาหรบคาใชจายในการดาเนนคดใหเปนพบนน เฉพาะคาใชจายใน

การดาเนนคดเทานนทเปนพบ สวนคาฤชาธรรมเนยมอน จาเลยท 1 ยงคงตองใชแทนใหแก

โจทกอย เมอปรากฏวา มคาธรรมเนยมใชแทนเปนคาขนศาล คาสงคาคความ และคา

ทนายความ ทจาเลยท 1 ตองวางตอศาลชนตน พรอมอทธรณเปนเงน 21,821 บาท แตจาเลยท

1 ยนอทธรณโดยนาเพยงคาทนายความใชแทน 10,000 บาท มาวางศาล จงเปนการไมชอบ

ดวยบทบญญตดงกลาว จาเลยท 1 จะอางวา จาเลยท 1 มหนาทตองชาระคาธรรมเนยมใชแทน

เฉพาะในสวนทเปนคาทนายความ ตามทเจาพนกงานศาลคดคานวณใหโดยสจรตหาไดไม

เพราะเปนหนาทของผอทธรณทจะตองตรวจสอบใหถกตองเสยกอน กจะยนอทธรณและวางเงน

คาธรรมเนยมใชแทน โดยสามารถขอสาเนาบญชแสดงคาฤชาธรรมเนยมทผอานวยการ


23



สานกงานศาลยตธรรมประจาศาล จดทาขน เมอศาลชนตนมคาวนจฉยชขาดในเรองคาฤชา

ธรรมเนยมแลวตาม ป.ว.พ. มาตรา 169 นอกจากน ศาลชนตนชอบทจะมคาสงไมรบอทธรณ

ของจาเลยท 1 ไดทนท โดยไมตองกาหนดเวลาใหจาเลยท 1 วางเงนคาธรรมเนยมใชแทน

เพมเตมใหครบเสยกอนกได เพราะกรณมใชเรองของการมไดชาระหรอวางคาธรรมเนยมศาล

โดยไมถกตองครบถวน ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18 ซงศาลชนตนมอานาจสงใหชาระหรอวาง

คาธรรมเนยมใหถกตองครบถวนไดเสยกอนทจะมคาสงรบหรอไมรบคาคความ


โจทกซงยนฟองตอศาลไมวาศาลชนใด จะเสยคาขนศาลถกตองตามกฎหมายหรอไม

เปนเรองของโจทกและศาลเทานน หากเหนวาโจทกเสยคาขนศาลไมครบ ศาลกสงใหเสยเพม

ถาศาลไมมคาสงประกาศอน คาฟองของโจทกกไมเสยไป จาเลยทงสองไมมสทธฎกาในเรองน


อทธรณของโจทกทวาการทจะพจารณาวาลกจางละทงหนาทโดยขาดงานเปนเวลาสาม

วนตดตอกนโดยไมมเหตอนสมควรตาม พ.ร.บ.คมครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 119 (5)

หรอไม ตองอาศยพยานหลกฐานทชดแจงเชนสมดลงชอเวลาทางานของลกจาง บตรตอกเวลา

ทางานของลกจาง เปนตน ทงตองคานงถงความเดอดรอนของลกจางทไดรบผลกระทบจากการ

ดาเนนคดเพราะหลงจากลกจางถกเลกจางแลวลกจางกไมอาจหาหลกฐานสาคญซงอยในท

ทางานมาแสดงตอศาลแรงงานได ไมอาจขอความชวยเหลอลกจางดวยกนมาเปนพยานบคคลได

โจทกถกยกฟองแลวยงตองชดใชเงนใหแกจาเลยท 1 อก จงเปนการพจารณาทไมชอบนน โจทก

ประสงคจะใหศาลฎกาฟงขอเทจจรงวาโจทกมไดละทงหนาทโดยขาดงานเปนเวลาสามวนทางาน

ตดตอกนโดยไมมเหตสมควร เปนการอทธรณโตแยงดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐานของ

ศาลแรงงานภาค 9 อนเปนอทธรณในขอเทจจรง ตองหามตาม พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธ

พจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 54 วรรคหนง

คาสงรบฟองแยงของศาลแรงงานภาค 9 ไมใชคาสงอยางหนงอยางใดตาม ป.ว.พ.

มาตรา 227 และมาตรา 228 ประกอบ พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.


24



2522 มาตรา 31 จงเปนคาสงระหวางพจารณา โจทกไมไดโตแยงคดคานไว โจทกจงอทธรณ

คาสงศาลแรงงานภาค 9 ไมได ตาม ป.ว.พ. มาตรา 226 ประกอบ พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและ

วธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 31

การทโจทกจะยกขอตอสในเรองอานาจศาลวาคดอยในอานาจพจารณาพพากษาของศาล

แรงงานหรอไม โจทกจะตองยกขนเปนขอตอสไวในคาใหการแกฟองแยง เพอใหเปนประเดนขอ

พพาทไวเพอศาลแรงงานภาค 9 จะไดสงปญหาดงกลาวไปใหอธบดผพพากษาศาลแรงงานกลาง

วนจฉยกอนทศาลแรงงานภาค 9 จะพพากษาคด ซงคาวนจฉยของอธบดผพพากษาศาลแรงงาน

กลางนนเปนทสด ตาม พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 9

วรรคสอง โจทกมไดยกปญหาเรองศาลแรงงานภาค 9 ไมมอานาจพจารณาพพากษาเกยวกบ

เรองคาฤชาธรรมเนยมและคาทนายความขนตอสไวในคาใหการแกฟองแยง แสดงวาโจทก

ยอมรบอานาจของศาลแรงงานภาค 9 ทจะวนจฉยในปญหาดงกลาว เมอศาลแรงงานภาค 9

พจารณาพพากษาคดในปญหาดงกลาวแลว โจทกเพงยกปญหานขนมาในชนอทธรณ กรณจง

ลวงเลยเวลาทจะพจารณาพพากษาแลว โจทกจงไมมสทธอทธรณในปญหาดงกลาว


คาสงของศาลชนตนทไมรบคาใหการ เปนคาสงไมรบคาคความ ตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพง มาตรา 18 จาเลยจงมสทธอทธรณฎกาไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแพง มาตรา 228(3), 247


หากศาลชนตนมคาสงระหวางพจารณาดวยวาจา และจาเลยเหนวาคาสงนนไมชอบดวย

กฎหมาย จาเลยกชอบทจะคดคานคาสงเพอใหศาลชนตนจดคาสง และสภาพแหงการคดคานลง

ไวในรายการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 26 จาเลยอางมาในอทธรณวา

ในระหวางการพจารณาจาเลยนาเอกสารถามคานตอโจทก และขอสงเอกสารนนตอศาล แตศาล

ชนตนไมรบและไมอนญาตใหจาเลยถามคานเกยวกบเอกสารดงกลาวคาสงของศาลชนตนไม


25



ชอบดวยกฎหมาย แตเมอไมมคาสงของศาลชนตนเปนหลกฐาน กไมอาจถอไดวามคาสงของ

ศาลชนตนในอนทจะอทธรณฎกาได


จาเลยทงสองสานวนฎกาคาสงศาลชนตนทไมอนญาตใหจาเลยทงสองสานวนแกไข

เพมเตมคาใหการอนเปนคาสงไมรบคาคความ ซงมไดทาใหคดเสรจไปทงเรองตาม ป.ว.พ.

มาตรา 228 (3) จาเลยทงสองสานวนตองเสยคาขนศาลอยางคดไมมทนทรพยสานวนละ

200 บาท รวม 400 บาท จาเลยทงสองสานวนเสยคาขนศาลชนฎกา 600 บาท เกนมา

200 บาท จงตองคนใหแกจาเลยทงสองสานวน


ศาลชนตนมคาสงไมรบฟองแยงของจาเลย ชอบทจาเลยจะยนอทธรณคดคานคาสงไมรบ

ฟองแยงภายในกาหนด 1 เดอน นบแตวนทราบคาสงตาม ป.ว.พ. มาตรา 227 ประกอบมาตรา

229 แตจาเลยกลบยนคารองขอแกไขเพมเตมคาใหการเกยวกบฟองแยงเดมซงศาลชนตนม

คาสงไมรบไปแลว การทศาลชนตนมคาสงไมอนญาตใหจาเลยแกไขเพมเตมดงกลาว จงเปน

คาสงสบเนองมาจากคาสงไมรบฟองแยงเดมของจาเลยนนเอง เมอจาเลยยนอทธรณคาสงไมรบ

ฟองแยงของจาเลยพนกาหนดระยะเวลายนอทธรณคาสงไมรบฟองแยงเดม และศาลชนตนม

คาสงไมรบอทธรณแลว เชนน การทจาเลยยงคงอทธรณคาสงศาลชนตนทปฏเสธไมยอมรบ

อทธรณ และศาลอทธรณมคาสงวายนอทธรณเกนกาหนดระยะเวลา 1 เดอน ใหยกคารอง

อทธรณคาสงของจาเลย ยอมมผลเทากบไมรบอทธรณยนตามคาปฏเสธของศาลชนตน คาสง

ศาลอทธรณเปนทสดตามมาตรา 236 วรรคหนง


ผรองสอดยนคารองเขามาเปนคความฝายทสามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาตรา 57(1) คารองดงกลาวเปนคาฟอง ซงถอเปนคาคความ การทศาลชนตนมคาสงยก

คารอง มผลเปนการไมรบ คารองสอด คาสงศาลชนตนจงเปนคาสงไมรบคาคความตาม มาตรา


26



227 และไมถอเปนคาสงระหวางพจารณา ผรองสอด ยอมอทธรณคาสงดงกลาวไดภายใน

กาหนดหนงเดอนนบแต วนมคาสงเปนตนไปตามมาตรา 229


คารองขอใหเรยกบคคลภายนอกเขามาในคด มใชคาคความ ตาม ป.ว.พ. มาตรา 1 (5)

เพราะมไดตงประเดนระหวางคความ ดงนน คาสงศาลชนตนทยกคารองดงกลาว จงมใชคาสงไม

รบคาคความ แตเปนคาสงระหวางพจารณา ตองหามมใหอทธรณคาสงนนในระหวางพจารณา

ตาม ป.ว.พ. มาตรา 226 (1) จาเลยยงไมมสทธอทธรณ


โจทกฟองขอใหจาเลยรบชาระเงน 5,575,551.53 บาทจากโจทก โดยกลาวอางวาโจทก

ยงเปนหนคาซอสนคาอยแกจาเลย 5,575,551.53 บาท แตจาเลยเรยกใหโจทกชาระหน

6,565,377.55 บาท ซงเปนจานวนทแตกตางกนมากจาเปนตองใชสทธทางศาลเพอพสจนยอด

หน จงเปนกรณทมปญหาโตแยงกนอยวาโจทกยงตดคางหนอยแกจาเลยจานวนเทาใด แตขอ

โตแยงดงกลาวเปนเพยงทาใหการชาระหนของโจทกไมสามารถจะหยงรถงสทธไดแนนอนวาจะ

ชาระหนเปนจานวนใด อนทาใหโจทกสามารถใชสทธวางทรพยดวยการชาระหนตามจานวนท

โจทกเหนวาถกตองณ สานกงานวางทรพย ซงหากเปนจานวนทถกตองโจทกยอมหลดพนจาก

ความรบผดไดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 331เมอโจทกมทางเลอกทจะ

ปฏบตไดโดยไมตองนาคดมาฟองศาล โจทกจงไมมอานาจฟอง

การตรวจคาฟองศาลชนตนตองปฏบตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา 172 วรรคทาย ซงบญญตวา "ใหศาลตรวจคาฟองนนแลวสงใหรบไว หรอใหยกเสยหรอ

ใหคนไป ตามทบญญตไวในมาตรา 18" คาวาใหยกเสยตามบทบญญตดงกลาวจงเปนการยก

ฟองของโจทกนนเอง ศาลจงมอานาจยกฟองในชนตรวจคาฟองไดโดยไมตองมคาสงรบฟองไว

กอน ดงนน เมอโจทกฟองคดโดยไมปรากฏวามการโตแยงสทธอนเปนกรณโจทกไมมอานาจ

ฟอง การทศาลชนตนพพากษายกฟองโจทกทนท โดยมไดมคาสงรบคาฟองโจทกไวกอนจงชอบ

แลว


27



การทศาลชนตนพเคราะหคาฟองแลวนาขอเทจจรงในคาฟองมาวนจฉยเกยวกบคาฟอง

โจทกและพพากษายกฟอง เปนการวนจฉยในประเดนแหงคดตามความหมายแหงประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 131(2) ซงมผลเปนการพจารณาคดมใชเรองทศาลชนตน

สงไมรบหรอคนคาฟองตามทบญญตไวในมาตรา 18 จงไมมเหตทจะคนคาธรรมเนยมศาลแก

โจทก ตามมาตรา 151


การพจารณาตรวจรบคาฟองของศาลภาษอากรนน พ.ร.บ.จดตงศาลภาษอากรและวธ

พจารณาคดภาษอากร พ.ศ.2528 มาตรา 17 ใหนาบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม การตรวจรบคาฟองจงตองเปนไปตาม ป.ว.พ. มาตรา 172

วรรคทาย ซงศาลมอานาจพพากษายกฟองโจทกในชนตรวจคาฟองไดโดยหาจาตองมคาสง

รบคาฟองโจทกไวกอนไม

คดนหนงสอมอบอานาจทโจทกแนบมาพรอมคาฟองมไดระบใหผร บมอบอานาจ

ดาเนนการฟองรองคดได ผรบมอบอานาจจงไมมอานาจฟอง ทศาลภาษอากรกลางพพากษายก

ฟองโจทกทนทโดยมไดมคาสงรบคาฟองโจทกไวกอน ถอวาศาลภาษอากรกลางไดนาเอา

ขอเทจจรงทปรากฏในคาฟองมาวนจฉยในประเดนเรองอานาจฟองแลววา โจทกไมมอานาจฟอง

อนเปนการวนจฉยในประเดนแหงคดตาม พ.ร.บ.จดตงศาลภาษอากรและวธพจารณาคดภาษ

อากร พ.ศ.2528 มาตรา 17 ประกอบ ป.ว.พ. มาตรา 131 (2) ศาลภาษอากรกลางไมคนคาขน

ศาลทงหมดแกโจทกจงชอบแลว


คารองขอใหปลอยทรพยสนทยดหรอคารองขดทรพยเปนคาฟองตาม ป.ว.พ. มาตรา 1

(3) ผรองจงตองเสยคาขนศาลตามทนทรพยทเรยกรองตาม ป.ว.พ. มาตรา 149 วรรคหนง การ

ทศาลชนตนตรวจคารองขดทรพยแลวมคาสงวา กรรมสทธในหองชดเปนของจาเลย ไมไดตก

เปนของผรอง ผรองไมมสทธขอใหปลอยทรพยสนทยด ยกคารองขอ จงเปนกรณทศาลชนตนได

วนจฉยชขาดในประเดนแหงคดตาม ป.ว.พ. มาตรา 131 (2) มผลเปนการพพากษาคดแลว มใช


28



เปนเรองทศาลชนตนมคาสงไมรบคารองขอ ตาม ป.ว.พ. มาตรา 18 วรรคสอง กรณจงไมตอง

ดวย ป.ว.พ. มาตรา 151 วรรคหนง ทจะสงคนคาธรรมเนยมในศาลชนตนใหแกผรองได


การทโจทกทงสบหกฟองขอใหระงบโครงการพฒนาทาอากาศยานขอนแกนและขอให

เพกถอนมตคณะรฐมนตรทอนมตการกอสรางโครงการดงกลาว โดยทฟองโจทกมไดบรรยายวา

หากจาเลยท 1 และท 2 จดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมแลวจะมผลถงขนาดท

คณะรฐมนตรจะไมอนมตการกอสรางโครงการดงกลาว จงยงไมอาจถอไดวามตคณะรฐมนตรไม

ชอบ ทงตามฟองโจทกอางวาโจทกทงสบหกไดรบความเสยหายจากการกอสรางอนเนองมาจาก

ความบกพรองของผกอสรางทไมปองกนมลพษ ซงความเสยหายดงกลาวกมใชผลโดยตรงจาก

มตคณะรฐมนตร โจทกทงสบหกยอมไมอาจฟองขอใหเพกถอนมตคณะรฐมนตรได


29



ขอ 3

(อาจารยสมชาย พงษธา)

กฎหมายวธพจารณาความแพง ภาค 2

คาฟอง


ท พ.ร.บ. ภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ. 2475 มาตรา 39 บญญตวา "หามใหศาลประทบ

เปนฟองตามกฎหมาย เวนแตจะเปนทพอใจศาลวาผรบประเมนไดชาระคาภาษทงสนซงกาหนด

ตองชาระ?หรอจะถงกาหนดชาระระหวางทคดยงอยในศาล" นน กฎหมายมงประสงคใหผรบ

ประเมนไดชาระหนคาภาษจนหนคาภาษทพนกงานเกบภาษไดแจงการประเมนระงบสนไป

เสยกอน หากเมอศาลตดสนใหลดคาภาษ ผรบประเมนจงจะมสทธมาขอรบคนเงนสวนทลดลง

มาไดตามเงอนไขของบทบญญตแหงมาตราดงกลาวในวรรคทาย ทงนเพอปองกนมใหผรบ

ประเมนใชการฟองคดตอศาลเพอประวงการชาระหนคาภาษ และตาม ป.พ.พ. มาตรา 321

วรรคสาม การชาระหนดวยเชค หนจะระงบเมอเชคไดใชเงนไปแลว ดงนน การทจาเลยอนมตให

โจทกผอนชาระคาภาษประจาป 2537 ถง 2543 และโจทกสงจายเชคลงวนทลวงหนาใหไวซงจะ

ถงกาหนดชาระหลงจากวนฟอง หนคาภาษประจาป 2537 ถง 2543 จงยงไมระงบสนไปและถอ

ไมไดวาผรบประเมนไดชาระคาภาษทงสนซงถงกาหนดตองชาระดงทกฎหมายกาหนดไว โจทก

จงไมมอานาจฟองสาหรบขอหาเกยวกบคาภาษโรงเรอนและทดนประจาป 2537 ถง 2543


โจทกเปนสถาบนการเงน ประกอบธรกจดวยการใหสนเชอแกลกคาซงทาไดหลายวธ

จาเลยท 1 ทาสญญากเบกเงนเกนบญช สญญาขายลดเชคสญญาขายลดตวเงนและกยมตามตว

สญญาใชเงนกบโจทก แมจะเรยกชอวธการกอใหเกดหนตางกน แตทกวธลวนเปนการขอสนเชอ

จากโจทก จาเลยท 2 ถงท 4 เขาคาประกนการชาระหนทกประเภทของจาเลยท 1 ทกอหน

ทงหมดโดยมไดแบงแยกวาประกนหนประเภทใด มลหนทงหมดจงเกยวของกนพอทจะรวม

พจารณาเขาดวยกนได โจทกจงนาสนเชอทกชนดมารวมกนเปนจานวนทนทรพยทเรยกรอง


30



ฟองมาเปนคดเดยวกนได การทโจทกชาระคาขนศาลในศาลชนตนตามจานวนทนทรพยท

เรยกรองสงสดตามตาราง 1 ทาย ป.ว.พ. ขอ (1) (ก) ชอบแลว


รองสอดยนคารองสอดเขามาเปนคความในคดเพอตองการใหไดรบความรบรอง

และคมครองสทธในทพพาทสวนของตนนน เปนคาฟอง ทตองใหโจทกและจาเลยแจงขอหา

ของผรองสอดจงจะถกตอง ทศาลชนตนสงรบคารองสอดและใหผรองสอดยนคารองการ ไม

ถกตอง ศาลยอมมอานาจสงเพกถอนคาสงเดม และมคาสงใหมไดตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพงมาตรา 27 และมใชเปนคาสงเพมเตมทเปนการกลบหรอแกคาสงเดมซง

ตองหามตามมาตรา 143


โจทกฟองขอใหขบไลจาเลยออกจากทดนมโฉนดของโจทกจาเลยใหการตอสคด ตอมา

ผรองสอดยนคารองขอเขาเปนคความฝายทสามอางวาทดนดงกลาวเปนของผรองสอดใหโจทกม

ชอในโฉนดถอกรรมสทธแทนผรองสอดขอใหโจทกโอนกรรมสทธทดนดงกลาวใหเปนชอของ

ผรองสอด ดงน คารองสอดของผรองสอดเปนการเรยกรองทดนพพาทจากโจทก ทงโจทกกให

การแกคารองสอดปฏเสธวาโจทกไมไดถอกรรมสทธทดนพพาทไวแทนผรองสอด จงเปนคดม

ทนทรพย ผรองสอดตองเสยคาขนศาลตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 150

วรรคหนง ประกอบดวยตาราง 1 ทาย ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง


ในคดแพงของศาลจงหวดเชยงราย ซงผรองสอดเปนเจาหนตามคาพพากษาไดนายด

ทดนพพาทเพอขายทอดตลาด ผรองยนคารองขอในคดดงกลาว ขอใหปลอยทรพยพพาท ผรอง

สอดซงเปนโจทกยนคาคดคานเปนประเดนวา ผรองมใชเจาของทดนพพาทโดยผรองยกทดน

พพาทใหแกผคดคานท 1 (จาเลยในคดดงกลาว) และผคดคานท 1 ใหผคดคานท 2 และผ

คดคานท 3 เขาถอกรรมสทธรวมกบผคดคานท 1 แลวผคดคานทงสามนาทดนพพาทไปจานอง


31



ไวแกธนาคารนาเงนทไดจากการจานองปลกบานใหผรองอาศยอย ผรองไมมสทธขอใหปลอย

ทรพยทยดคดน ผรองสอดยนคารองวาทดนพพาทเปนของผคดคานทงสามมใชของผรอง

ประเดนในคดทผรองกบผรองสอดพพาทกนในชนรองขดทรพยในคดแพงของศาลจงหวด

เชยงรายกบประเดนทผรองกบผรองสอดพพาทกนในคดนจงเปนเรองเดยวกน เมอคดแพงของ

ศาลจงหวดเชยงรายพจารณาแลว มคาสงใหปลอยทรพยทยด การทผรองสอดขอใหศาลชนตน

ดาเนนกระบวนพจารณาในคดนอก จงเปนการขอใหดาเนนกระบวนพจารณาซา ในประเดนท

ศาลจงหวดเชยงรายไดมคาพพากษาหรอคาสงชขาดคดแลว ตองหามตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพงมาตรา 144


ศาลชนตนพพากษาและออกคาบงคบใหจาเลยและบรวารรอถอนสงปลกสรางออกไปจาก

ทดนพพาท และศาลอทธรณไมอนญาตใหจาเลยทเลาการบงคบในระหวางอทธรณ จาเลยจะตอง

รอถอนบานและสงปลกสรางออกไปตามคาบงคบ ซงจะเปนผลเสยหายแกผรองหากผรองเปน

เจาของบานและสงปลกสรางดงกลาว ดงนผรองจงเปนผมสวนไดเสยในการบงคบคดน และ

ถกโตแยงสทธจงชอบทจะรองเขามาในชนบงคบคดตาม ป.ว.พ. มาตรา 57 (1) ได โดยไม

ตองรอใหมการบงคบคดเสยกอน เนองจากโจทกยอมขอใหศาลตงเจาพนกงานบงคบคดรอ

ถอนบานและสงปลกสรางไดทนทตามมาตรา 296 ทว.


ศาลชนตนรบคารองขอใหศาลมคาสงแสดงกรรมสทธในทดนและนดไตสวนคารองของผ

รอง และไดมคาสงใหประกาศนดไตสวนทางหนงสอพมพและใหผรองนาสงสาเนาคารองใหผ

คดคานซงเปนผมชอในโฉนดทดน หากประสงคจะคดคานประการใดใหยนคาคดคานตอศาล

ภายในวนนดไตสวนคารอง แตกไมมผใดยนคาคดคาน จนศาลชนตนทาการไตสวนและมคาสง

ไปแลวตอมาผคดคานซงเปนผมชอในโฉนดทดนไดยนคารองขอใหพจารณาคดใหม ถงแมศาล

ชนตนไดมคาสงยกคารองเพราะเหนวาผคดคานเปนบคคลภายนอกกตาม แตเมอผคดคานได

เขามาเกยวของในคดของผรอง ซงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 188(4)


32



บญญตใหถอวาบคคลเชนนนเปนคความผคดคานจงเปนคความผมสวนไดเสยในคดมสทธ

อทธรณและขอขยายระยะเวลายนอทธรณได ผรองยนคารองขอใหศาลมคาสงวาผรองได

กรรมสทธในทดนมโฉนดทดนโดยการครอบครองตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา

1382 ทดนมชอผคดคานเปนผถอกรรมสทธ เมอศาลชนตนมคาสงวาทดนเปนกรรมสทธของผ

รอง การทผรองนาคาสงศาลไปแสดงตอเจาพนกงานทดนเพอดาเนนการขอเปลยนแปลงทาง

ทะเบยนเปนชอของผรอง ยอมถอไดวาเปนการดาเนนการในชนบงคบตามคาพพากษาหรอ

คาสง หากเจาพนกงานทดนดาเนนการใหยอมจะเกดความเสยหายแกผคดคานซงเปนผมชอถอ

กรรมสทธในทดนนน ผคดคานจงเปนผมสวนไดเสยในการบงคบตามคาพพากษาหรอคาสงและ

ถกโตแยงสทธผคดคานจงชอบทจะรองขอเขามาในชนบงคบตามคาพพากษาหรอคาสงไดตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57(1) เมอผคดคานไมไดรองคดคานเขาไปใน

คดกอนทศาลชนตนจะมคาสงแสดงกรรมสทธ ถอไดวาผคดคานเปนบคคลภายนอกคดจง

สามารถพสจนในชนนไดวา ผคดคานมสทธดกวาผรองคาสงของศาลชนตนทแสดงกรรมสทธ

ทดนไมผกพนผคดคานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145(2) โดยไมตอง

ใหผคดคานไปฟองเปนคดใหม ศาลชนตนตองรบคารองของผคดคานไวเพอวนจฉยถงขอโตแยง

สทธของผคดคานในชนบงคบคด


ผรองยนคารองขอใหศาลมคาสงวาผรองไดกรรมสทธในทดนซงมชอผคดคานเปนผถอ

กรรมสทธ เมอศาลอทธรณพพากษาวาทดนตกเปนกรรมสทธของผรองโดยการครอบครอง การ

ทผรองนาคาพพากษาไปแสดงตอเจาพนกงานทดนเพอเปลยนแปลงทางทะเบยนถอไดวาเปน

การดาเนนการในชนบงคบตามคาพพากษาหรอคาสง หากเจาพนกงานทดนดาเนนการให

ยอมจะเกดความเสยหายแกผคดคาน ผคดคานจงเปนผมสวนไดเสยในการบงคบตามคา

พพากษาหรอคาสงและถกโตแยงสทธ ชอบทจะรองขอเขามาในชนบงคบตามคาพพากษาหรอ

คาสงได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 57(1) และผคดคานไมไดรอง

คดคานเขามาในคดในศาลชนตน ถอไดวาเปนบคคลภายนอก จงสามารถพสจนในชนนไดวาผ


33



คดคานมสทธดกวาผรอง คาพพากษาศาลอทธรณทแสดงกรรมสทธทดนไมผกพนผคดคานตาม

มาตรา 145(2) โดยไมตองใหผคดคานไปฟองเปนคดใหม ศาลชนตนตองรบคารองขอของผ

คดคานไวเพอวนจฉยขอโตแยงสทธของผคดคานไปตามรปคด


โจทกฟองคดนวา คดกอนศาลมไดมคาพพากษา ใหใชคาพพากษาแทนการแสดงเจตนา

ของโจทก และเจาพนกงานของจาเลยท 1 แบงแยกทดนออกเปน 2 โฉนดทงทศาลมได

พพากษาใหแบงแยกตามรปแผนททายฟอง ฟองโจทกคดนจงเปนคาฟองทโตแยงเกยวกบการ

บงคบคดตามคาพพากษาวาไมถกตอง ซงเปนเรองทจะตองไปวากลาวกนในชนบงคบคดตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 302 วรรคหนง มใชฟองเปนคดใหม


ศาลชนตนทพจารณาและชขาดตดสนคดในชนตนทาทงหมดกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาตรา 302 วรรคหนง เปนศาลทมอานาจและหนาทในการบงคบคด ลกหนตามคา

พพากษาทจะยนคารองขอใหงดการกบคดหรอขอใหเพกถอนการบงคบคด จงตองยน

ตอศาลทมการบงคบคดนน จะยนคารองขอเขามาในคดอนไมได การทโจทกทงสองในคด

หมายเลขแดงท 9518/2548 ของศาลชนตน ยนคารองขอในคดดงกลาวขอใหงดการบงคบคด

หรอเพกถอนการบงคบคดในคดนจงไมชอบดวยบทกฎหมายดงกลาว

แมศาลชนตนทพจารณาและชขาดตดสนคดหมายเลขแดงท 9518/2548 จะม

ความเหนวา พอเขาใจไดวาโจทกทงสองตองการรองขอในคดน กชอบทศาลชนตนใน

คดหมายเลขแดงท 9518/2548 จะยกคารองและใหโจทกทงสองไปยนคารองในคดดให

ถกตอง ไมใชกาวลวงเขาไปมคาสงเพกถอนการบงคบคดนแลวใหนาคารองทโจทกทง

สองยนในคดหมายเลขแดงท 9518/2548 มารวมไวในคดน คาสงของศาลชนตนในคด

ดงกลาวทเพกถอนการบงคบคดนจงเปนคาสงโดยไมมอานาจและไมชอบดวยกฎหมาย



34



ศาลพพากษาตามสญญาประนประนอมยอมความซงจาเลยตกลงจะผอนชาระหนเปนราย

เดอนทกวนท15ของเดอนชวง3เดอนแรกคอเดอนธนวาคม2536เดอนมกราคมและกมภาพนธ

2537เดอนละ10,000บาทตงแตเดอนมนาคม2537เปนตนไปเดอนละ15,000บาทจนกวาจะครบ

จาเลยชาระหนเดอนแรกในวนท15ธนวาคม2536ในเดอนตอไปจาเลยชาระในวนท20มกราคม

2537เปนเงน5,000บาทและในวนท24มกราคม2537อก5,000บาทเปนการไมชาระหนภายใน

กาหนดถอวาจาเลยเปนผผดนดโจทกจงมสทธบงคบคดไดทนทในยอดเงนทจาเลยคางชาระ

พรอมดอกเบย แมทดนทถกยดจะมชอธ. เปนเจาของกรรมสทธแตในรายงานการยดทรพยอาง

วาเปนสนสมรสในชนนจงไมแนนอนวาจาเลยจะไมมสวนรวมอยดวยและถาเปนของธ.จรงกเปน

เรองของธ.ผไดรบความเสยหายทจะดาเนนการตามสทธของตนทมอยมใชเรองของจาเลยทจะ

มารองขอใหเพกถอนการยดทรพย ทจาเลยยนคารองวาระหวางพจารณาของศาลฎกาวาจาเลย

ผอนชาระหนใหโจทกครบถวนแลวโจทกมหนาทตองถอนการยดทรพยนนปญหานเพงเกดขน

ภายหลงจาเลยยนฎกาทงเปนเรองเกยวดวยการบงคบคดตามคาพพากษาซงอยในอานาจของ

ศาลชนตนทจะทาคาวนจฉยชขาดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา302วรรค

แรกจาเลยจะยนคารองตอศาลฎกาโดยตรงมได


คารองทขอใหศาลมคาสงอนญาตใหผรองไดรบชาระหนจานองตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพง มาตรา 289 เปนคารองทเสนอเกยวเนองกบการบงคบคดตามคาพพากษา

ตามมาตรา 7 (2) ตองเสนอตอศาลทมอานาจในการบงคบคดตามมาตรา 302 คอศาลทได

พจารณาและชขาดตดสนคดในชนตน ดงนน ศาลทออกหมายบงคบคดตามทบญญตไวในมาตรา

289 ยอมหมายถงศาลทไดพจารณาและชขาดตดสนคดในชนตน สวนมาตรา 15 วรรคสอง มได

บญญตใหถอเสมอนหนงวาศาลทบงคบคดแทนเปนศาลทออกหมายบงคบคด ผรองจงตองยนคา

รองตอศาลจงหวดเชยงใหมซงเปนศาลทออกหมายบงคบคด การทศาลชนตนมคาสงใหยกคา

รองและใหผรองไปดาเนนการทศาลทมอานาจตอไป มผลเทากบเปนการสงไมรบหรอคนคารอง


35



นนไปเพอยนตอศาลทมเขตอานาจ จงตองคนคาคารองแกผรอง ทศาลชนตนสงใหคาคารองเปน

พบเปนการไมชอบ


คาฟองของโจทกทงสองทวาคดกอนโจทกทงสองฟองเรยกทดน น.ส.3 จากจาเลยคนละ

สวน ศาลชนตนพพากษาวาโจทกท 1 และโจทกท 2 มสทธครอบครองทดนคนละสวนตามฟอง

โจทกทงสองขอใหเจาพนกงานทดนดาเนนการใหโจทกทงสองมชอทางทะเบยนทดนตาม

คาพพากษา แตเจาพนกงานทดนไมสามารถดาเนนการไดเพราะไมมตนฉบบ น.ส.3 โจทกทง

สองและเจาพนกงานทดนบอกกลาวและแจงใหจาเลยนาตนฉบบ น.ส.3 ไปดาเนนการ จาเลย

เพกเฉยเจาพนกงานทดนไดประกาศการออกใบแทน น.ส.3 จาเลยไมยนคาคดคานภายใน

กาหนด ตอมาจาเลยยนคาคดคานการออกใบแทน น.ส.3 เจาพนกงานทดนมหนงสอแจงโจทก

วา ไมสามารถดาเนนการตอไปได ดงน เปนคาฟองทเกยวเนองกบการบงคบคดทจะตองวา

กลาวกนในชนบงคบคด มาตรา 302 (มาตรา 271 วรรคหนง ในปจจบน) ประกอบมาตรา 7 (2)

ซงโจทกทงสองตองขอใหดาเนนกระบวนพจารณาในคดเดมคอคดกอน มใชวาเมอมปญหาเกยว

ดวยการบงคบคดกฟองเปนคดใหม โจทกทงสองจะนาเรองเกยวเนองกบการบงคบคดตาม

คาพพากษาคดเดมมาฟองเปนคดน โดยอางวาเปนการถกโตแยงสทธไมได โจทกทงสองจงไมม

อานาจฟองจาเลย

ชอคความในคด


มตคณะรฐมนตรทใหจงหวดเปนผนาคดขนสศาลเปนเพยงคาสงทางฝายบรหารกนทไหน

เธอจงเจดมอานาจฟองหรอไมจะตองเปนไปตามทกฎหมายบญญตตาแหนงในอาเภอจะมฐานะ

เปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคลแตการทนายอาเภอมหนาทดแลรกษาทสาธารณะสมบตของ

แผนดนประเภทพลเมองใชรวมกนตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองทพ.ศ. 2457 มาตรา

122 นายอาเภอโจทกจงมหนาทตามกฎหมายโดยตรงทจะตองดแลรกษาทดนพพาท โจทกฟอง

ในฐานะนายอาเภอ มใชฟองในฐานะสวนตวจงมอานาจฟอง


36




องคการตรวจสอบอานาจรฐแหงราชอาณาจกรไทยไมมฐานะเปนนตบคคล ไมมกฎหมาย

รองรบ ไมอาจดาเนนคดแทนจาเลยได คดนจาเลยมอบอานาจใหองคการตรวจสอบอานาจรฐ

แหงราชอาณาจกรไทยเปนผดาเนนคดแทน การท ส. ประธานองคการตรวจสอบอานาจรฐแหง

ราชอาณาจกรไทย ลงลายมอชอ ในฐานะผอทธรณและผเขยนเปนการไมชอบดวย ป.ว.พ.

มาตรา 1 (11) ประกอบมาตรา 67 (5) และ 246 กรณเปนปญหาขอกฎหมายทเกยวกบความ

สงบเรยบรอยของประชาชน ศาลฎกามอานาจยกขนวนจฉยไดเอง ตาม ป.ว.พ. มาตรา 142 (5)

ประกอบมาตรา 246 และ 247 ซงเปนกฎหมายทใชบงคบอยในขณะทโจทกยนฟองคดน ทศาล

ชนตนรบอทธรณไวและศาลอทธรณภาค 9 มคาพพากษาเปนการไมชอบ ฎกาของจาเลยจงเปน

ขอทมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลอทธรณ ตองหามตาม ป.ว.พ. มาตรา 249 วรรค

หนง ซงเปนกฎหมายทใชบงคบอยในขณะทโจทกยนฟองคดน


หนงสอมอบอานาจระบวาโจทกมอบอานาจใหบรษท ช ดาเนนคดแทน และใหมอานาจ

แตงตงตวแทนชวงคนเดยวหรอหลายคนกระทาการแทนได โดยไมมขอความระบวาโจทกให

อานาจผรบมอบอานาจชวงแตงตงตวแทนชวงเพอกระทาการแทนอกตอหนง การทบรษท ช

มอบอานาจชวงให ข ดาเนนคดแทนและใหผรบมอบอานาจชวงมอานาจแตงตงตวแทนชวงเพอ

กระทาการแทนไดอกตอหนง จงเปนการกระทาโดยไมมอานาจ การทชอมอบอานาจชวงให ส

ดาเนนคดแทนอกตอหนง ยอมเปนการกระทาทอยนอกขอบเขตในหนงสอมอบอานาจของโจทก

ส จงไมมอานาจฟองคดแทนโจทก โจทกจงไมมอานาจฟอง ปญหาเรองอานาจฟองเปนปญหา

ขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอย แมจาเลยจะไมไดยกขนกลาวอางไวในคาใหการ

ศาลอทธรณกมอานาจยกขนวชยเองได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา

1425 ประกอบมาตรา 246



37



หนงสอมอบอานาจชวงมขอความวา 'องคการขนสงมวลชนกรงเทพโดยนายยรรยงคโร

วาท รองผอานวยการ (บรหาร) ผรบมอบอานาจขอมอบอานาจชวงใหนายเสรมชาต สจรตพงศ

ฟองนายจาลองรธระวฒ บรษทขอนแกนยนตจากดบรษทธนกจประกนภย จากดตอศาลแพงใน

เรองละเมดเรยกคาเสยหาย ทงนใหรวมถงการดาเนนกระบวนพจารณาอน ๆ ทงในศาลและนอก

ศาล......ฯลฯ...'ขอความตามทระบไวดงกลาวเปนเรองโจทกมอบอานาจเฉพาะการมใชมอบ

อานาจทวไป และระบใหผรบมอบอานาจชวงฟองเฉพาะจาเลยทงสามเทานน แมคารองของผรบ

มอบอานาจชวงทขอใหเรยกจาเลยรวมเขามาในคดมใชคาฟองแตเมอศาลมคาสงใหเรยกจาเลย

รวมเขามาในคดแลวกมผลใหจาเลยรวมอาจถกบงคบตามคาฟองไดซงมผลเทากบเปนการฟอง

จาเลยรวมใหรวมรบผดตอโจทกดวยและทมขอความระบใหผรบมอบอานาจชวงดาเนนกระบวน

พจารณาอน ๆ ทงในศาลและนอกศาลนนยอมหมายถงใหดาเนนกระบวนพจารณาเกยวกบ

จาเลยทงสามตามทระบชอไวในหนงสอมอบอานาจชวงนนเทานนผรบมอบอานาจชวงจงไมม

อานาจรองขอใหศาลเรยกจาเลยรวมเขามาในคด


โจทกฟองเรยกคาสนไหมทดแทนเปนคาอปการะเลยงดและใหการศกษาสาหรบบตรดวย

จานวนหนงจาเลยใหการตอสฟองขอนวาโจทกไมใชผขาดอปการะเลยงดโจทกไมมอานาจฟอง

ใหจาเลยชดใช เปนขออางขอเถยงอนเกดจากคาฟองและคาใหการเปนประเดนขอพพาทวา

โจทกมอานาจฟองเรยกคาเสยหายสวนนไดหรอไม

ฟองโจทกบรรยายวา ผตายซงเปนบดามบตรกบโจทก 4 คน พรอมทงระบชอและอาย

ของบตรทกคน บตรเหลานอยในความอปการะเลยงดของผตายขณะยงมชวตเมอผตายตายบตร

เหลานขาดทพงและผอปการะเลยงด จงขอเรยกคาอปการะเลยงดของบตรเหลาน ดงน ม

ความหมายพอเขาใจไดวาบตรเหลานขอเรยกคาเสยหายตามสทธของตนนนเองแตเพราะเหตท

บตรเหลานมอายอยางสงเพยง 6 ป ฟองดวยตนเองไมไดโจทกซงเปนมารดาจงฟองแทนตาม

ฟอง ถอไดวาโจทกฟองในนามของบตรโดยปรยาย


38



มารดาไมมสทธฟองเรยกคาเลยงดบตรจากผทาละเมดตอบดาของบตรในนามของมารดา

เพราะคาเสยหายสวนนเปนคาเสยหายของบตรทขาดการอปการะเลยงด


การทจาเลยใชกาลงกายประทษรายกอดปลาและฉดครากระทาอนาจารผเยาวอาย 13 ป

บตรสาวของโจทกอนเปนการทาละเมดนนผไดรบความเสยหายจากการทาละเมดกคอผเยาวซง

ถกกอดปลาและฉดครากระทาอนาจารโจทกซงเปนมารดามใชเปนผเสยหายจากการทาละเมด

ดวย จงไมมอานาจฟองเรยกคาเสยหายเปนสวนตว

ตามคาฟองของโจทกระบฐานะของมารดาผเยาวซงเปนโจทกไววา 'นางวง ยงสข ใน

ฐานะสวนตวและมารดาผแทนโดยชอบธรรมของเดกหญงมะลวลย ยงสข ผเยาว' แสดงชดแจง

วา มารดาเปนโจทกฟองจาเลยในสองฐานะ คอ ฟองในฐานะสวนตวฐานะหนง กบฟองแทน

ผเยาวในฐานะทเปนมารดาผแทนโดยชอบธรรมอกฐานะหนงจงถอวาคาฟองนน จงเปนคาฟอง

ของผเยาวโดยมารดาฟองแทนอกดวย


จาเลยถงแกความตายกอนโจทกฟองคดจงไมมสภาพบคคลในขณะโจทกยนฟอง โจทกม

อาจยนฟองจาเลยตอศาลได ฟองของโจทกและกระบวนพจารณานบแตศาลชนตนรบฟองมาจง

มชอบ แตเมอรบฟองไวแลว จงตองจาหนายคด


การท ฉ. ลงลายมอชอในคารบเปนทนายความในใบแตงทนายความ2 ฉบบ ซงไมม

ขอความระบวา ผรองทงสองไดแตงตงใหฉ.เปนทนายความแตระบชอน.เปนทนายความเชนนฉ.

จงมใชทนายความของผรองทงสองและไมมอานาจลงลายมอชอในคารองขดทรพยแทนผรองทง

สองตาม ป.ว.พ. มาตรา 62 คารองขดทรพยมลกษณะเปนคาฟองอยางหนงตาม ป.ว.พ.มาตรา

1(3) จงตองลงลายมอชอของผรองทงสองตามมาตรา 67(5)หรอลายมอชอของทนายความทผ

รองแตงตงตามมาตรา 62 มฉะนนคารองดงกลาวยอมไมสมบรณตามมาตรา 67(5) ศาลตองสง

คนคารองนนไปใหผรองทงสองแกไขภายในระยะเวลาตามทเหนสมควรจะกาหนดตามมาตรา


39



18 วรรคหนง แตคารองขดทรพยทลงลายมอชอโดยทนายความผไมมอานาจ มใชกรณทคารอง

ไมมลายมอชอของผรองอนจะสงใหแกไขไดตามมาตรา 18 วรรคหนง ศาลชอบทจะมคาสงไม

รบคารองนน.


นอกจากคาฟองอทธรณคาสงของลกหนท 1 ม ป. ลงลายมอชอเปนผอทธรณ โดยไม

ปรากฏวา ป. เปนทนายความของลกหนท 1 หรอเปนผไดรบมอบอานาจจากลกหนท 1 ใหม

สทธดาเนนกระบวนพจารณาแทนในศาล ทงไมปรากฏวาในสานวนคาขอรบชาระหนของเจาหน

รายน ลกหนท 1 ไดอางสงหนงสอมอบอานาจทมระบให ป. มอานาจยนอทธรณแทนลกหนท 1

และหนงสอมอบอานาจปดอากรแสตมปครบถวน ทอยในฐานะคความซงมอานาจยนคาฟอง

อทธรณตอศาลไดแลว ป. ยงลงลายมอชอเปนผเรยงคาฟองอทธรณซงตาม พ.ร.บ.ทนายความ

พ.ศ.2528 มาตรา 33 บญญตวา "หามมใหผซงไมไดจดทะเบยนและรบใบอนญาต หรอผซงขาด

จากการเปนทนายความหรอตองหามทาการเปนทนายความวาความในศาล หรอแตงฟอง

คาใหการ ฟองอทธรณ แกอทธรณ ฟองฎกา แกฎกา คารองหรอคาแถลงอนเกยวแกการ

พจารณาคดในศาลใหแกบคคลอน ทงน เวนแตจะไดกระทาในฐานะเปนขาราชการผปฏบตการ

ตามหนาทหรอเปนเจาหนาทของหนวยงานของรฐ องคการของรฐ หรอรฐวสาหกจ ผปฏบตการ

ตามหนาท หรอมอานาจหนาทกระทาไดโดยบทบญญตแหงกฎหมายวาดวยวธพจารณาความ

หรอกฎหมายอน" และการฝาฝนมาตรา 33 น มโทษทางอาญาตามมาตรา 82 แหง

พระราชบญญตดงกลาว เมอไมปรากฏวา ป. เปนผซงไดจดทะเบยนและรบใบอนญาตเปน

ทนายความหรอเปนบคคลซงอยในขอยกเวนตามมาตรา 33 การท ป. เรยงคาฟองอทธรณคาสง

ใหลกหนท 1 จงเปนการฝาฝนตอบทบญญตดงกลาวดวย ดงนน คาฟองอทธรณคาสงของลกหน

ท 1 จงไมชอบดวยกฎหมาย


คาฟองคดแพงทไมมลายมอชอโจทก ไมมลายมอชอผเรยงและไมมลายมอชอผเขยนหรอ

พมพ เปนเพยงคาฟองทไมบรบรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 67(5)


40



ศาลมอานาจสงใหคนหรอแกไขเพมเตมคาฟองใหบรบรณภายในเวลาทกาหนด หากโจทกไม

ปฏบตกใหมคาสงไมรบคาฟองนนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 18 วรรค

สอง

ศาลชนตนไดรบคาฟองของโจทกไวพจารณาแลว ความจงปรากฏขนในภายหลงวาคา

ฟองโจทกไมมลายมอชอโจทก ลายมอชอทนายโจทก ผเรยงและลายมอชอผเขยนหรอพมพ จง

ชอบทศาลชนตนจะสงใหโจทกแกไขขอบกพรองดงกลาวเสยกอน หากโจทกไมปฏบตตามจงจะ

สงใหเพกถอนคาสงทใหรบคาฟองมาเปนไมรบคาฟอง การทศาลชนตนมคาสงใหงดสบพยาน

โจทกและจาเลยแลวพพากษายกฟองไปเสยทเดยวเปนการไมชอบ

โจทกอทธรณปญหาขอกฎหมายโดยตรงตอศาลฎกาโดยไดรบอนญาตจากศาลชนตน

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 223 ทวขอใหศาลฎกามคาสงใหโจทกลง

ลายมอชอในคาฟองใหครบถวน แลวยกคดของโจทกขนดาเนนกระบวนพจารณาตอไปเปนคา

ขอใหปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนได ตองเสยคาขนศาล 200 บาท ตามบญช

ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ตาราง 1 ขอ 2(ก)

การบรรยายฟอง


คาฟองคดแพงของโจทกไมจาเปนตองยกบทกฎหมายขนมาอางในคาฟอง เพยงแตกลาว

อางขอเทจจรงและอางเหตผลทจาเลยตองรบผดกพอ ศาลยอมมอานาจยกบทกฎหมายขนมา

ปรบแกคดตามขอเทจจรงทพจารณาไดความเองตาม ป.ว.พ. มาตรา 134 เมอโจทกฟอง

หนวยงานของรฐและเจาหนาทใหรบผดทางละเมด จงตองเปนไปตาม พ.ร.บ.ความรบผดทาง

ละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2536 ศาลมอานาจนาพระราชบญญตดงกลาวมาปรบแกคดได


คดน แมโจทกจะกลาวอางในฟองวาเปนเรองลาภมควรไดในการเรยกใหจาเลยโอนทดน

พรอมสงปลกสรางพพาทแกโจทก แตเมออานฟองทงหมดแลว จาเลยถกผอนแอบอางและใช

เอกสารปลอมในการจดทะเบยนรบโอนทดนพรอมสงปลกสรางพพาทโดยจาเลยไมมเจตนารบ


41



โอนเปนของตน จงถอไมไดวาจาเลยไดมาซงทรพยสงใดโดยปราศจากมลอนจะอางกฎหมายได

และเปนทางใหโจทกเสยเปรยบตาม ป.พ.พ. มาตรา 406 ซงในการฟองคดแพงโจทกเพยงแต

บรรยายขอเทจจรงและมคาขอบงคบกเพยงพอโดยไมจาตองยกบทกฎหมายขนกลาว

อาง กรณเปนหนาทของศาลทจะตองยกบทกฎหมายขนปรบใชกบขอเทจจรงทพจารณา

ไดความแลวมคาวนจฉยชขาดไป เมอคดนขอเทจจรงฟงไดตามคาฟองของโจทกวา มผแอบ

อางและใชเอกสารปลอมขอกยมเงนจากโจทกแลวนาเงนของโจทกไปซอทดนพรอมสงปลกสราง

เมอทดนพรอมสงปลกสรางพพาทซงซอมาดวยเงนของโจทกมชอจาเลยเปนผถอกรรมสทธ ทง

จาเลยกมไดกลาวอางความเปนเจาของหรอโตแยงสทธของโจทกทจะเรยกรองเอาทดนพรอมสง

ปลกสรางพพาท จงชอบดวยความเปนธรรมทโจทกจะเรยกเอาทดนพรอมสงปลกสรางพพาทได

เสมอนเปนการตดตามเอาทรพยสนของตนคนแทนเงนทโจทกตองสญเสยไป เพอเยยวยาความ

เสยหายทโจทกไดรบจากการกระทาอนมชอบ โจทกจงฟองขอใหจาเลยโอนทดนพรอมสงปลก

สรางพพาทแกโจทกได แตไมอาจเรยกใหจาเลยชดใชหนเงนกพรอมดอกเบยและเบยประกนภย

ตามฟองไดเพราะจาเลยไมมนตสมพนธตามสญญากยมเงนกบโจทก


แมโจทกกลาวอางในคาฟองวา การกระทาของจาเลยทงสาม เปนนตกรรมอนพราง แต

สาระสาคญทโจทกบรรยายมาในคาฟองไมอยในความหมายของนตกรรมอาพราง ตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 155 วรรคสอง ศาลจงไมอาจกาหนดบญญตวาดวยนตกรรม

อาพรางมาใชบงคบในคดนได ดงนน ในการชขาดตดสนคดซงเปนหนาทของศาลทจะตองรบฟง

ขอเทจจรงทไดความจากทางพจารณาทคความนาสบพยานหลกฐานแลว นาขอเทจจรงทได

ความมาปรบเขากบขอกฎหมาย แมโจทกจะอางองบทกฎหมายมาดวย แตหากศาลเหนวาไม

ตรงกบขอเทจจรงทไดความ ศาลยอมมอานาจปรบบทกฎหมายใหมแลวชขาดไปตามขอเทจจรง

นน มไดผกมดศาลอยกบขอกฎหมายทโจทกหรอจาเลยกลาวอางมาในคาฟองหรอคาฟองแยง



42



ก อางวาทดนบางสวนทโจทกและจาเลยตกลงซอขายกนเปนของ ก เปนเรองท

บคคลภายนอกกอการรบกวนขดสทธของโจทกในฐานะผซอในอนทจะครอบครองทพพาทเปน

ปกตสข เพราะคนภายนอกมกรรมสทธเหนอทดนพพาทอยในเวลาทโจทกซอจากจาเลย กรณ

เปนเรองการรอนสทธ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 475 แมโจทกระบขอหา

หรอฐานความผด และบรรยายขอเทจจรงในคาฟองแลวสรปวาเปนเรองการแสดงเจตนาโดย

สาคญผด กเปนเรองทโจทกยกของกฎหมายมาปรบกบขอเทจจรงตามความเขาใจของ

โจทยเอง แตในคดแพงผฟองคดไมจาเปนตองยกบทกฎหมายขนกลาวอางในคาฟอง

เพยงแตบรรยายขอเทจจรงอนเปนขออางทอาศยเปนหลกแหงขอหา และเหตผลท

จาตองรบผดใหชดแจงกพอแลว สวนในการวนจฉยคดของศาลยอมมอานาจยกบท

กฎหมายทถกตองขนมาปรบแกคดใหจาเลยรบผดตรงตามสทธเรยกรองของโจทกได

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 134 การทศาลอทธรณภาค 8 วนจฉย

วา ฟองโจทกเปนเรองการรอนสทธชอบแลวม ใชเปนเรองนอกฟองนอกประเดนอนจะตองหาม

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 142 ไม


43



ขอ 4

(อาจารยนพพร โพธรงสยากร)


คดมทนทรพย

เรยกเอกสารแสดงสทธในทดนคน ไมไดเรยกทดนคนและไมไดเรยกกระดาษคน ไมมทนทรพย


โจทกฟองเรยกโฉนดทดนซงเปนเอกสทธแสดงหลกฐานกรรมสทธคนจากจาเลยผไมม

สทธจะยดถอไวเทานน มใชพพาทกนในเรองกรรมสทธของทดน ผลของคดไมทาใหกรรมสทธ

ในทดนเปลยนแปลงแตประการใด จงเปนคดไมมทนทรพย ไมตองหามอทธรณในขอเทจจรง แม

คความจะตราคาโฉนดทพพาทไวดวย กไมทาใหกลายเปนคดมทนทรพย


โจทกซงเปนผจดการมรดกของผตายฟองเรยกตนฉบบโฉนดทดนพพาทซงมชอผตาย

เปนเจาของกรรมสทธจากจาเลยหาใชฟองเรยกทดนคนจากจาเลยใหมแมจาเลยจะใหการตอสวา

จาเลยไดกรรมสทธทดนพพาทโจทก ถอวาจาเลยตอสวาจาเลยไมตองคนตนฉบบโฉนดเทานน

จงเปนคดฟองขอใหปลดเปลองทกอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนได


การทผตายมอบใบจอง (น.ส.2) ใหจาเลยยดถอไวเพอเปนประกนการชาระหนตาม

สญญากเงน แมไมกอใหเกดสทธยดหนวงแกจาเลยเพราะหนทจาเลยมเปนเพยงหนเงนกท

จาเลยจะไดรบชาระหนคนจากผตายเทานน หาไดมหนอนเปนคณประโยชนแกจาเลยเกยวดวย

ทดนใบจอง (น.ส.2) ซงครอบครองไวนนจงไมเปนสทธยดหนวงดงทโจทกฎกากลาวอางกตาม

แตอยางไรกดเมอผตายมอบใบจอง (น.ส.2) ใหแกจาเลยเพอเปนประกนการชาระหนตามสาเนา

หนงสอสญญากเงน ซงจาเลยมสทธฟองรองใหบงคบคดได ดงนนตราบใดทจาเลยยงไมไดรบ

ชาระหนคนจนเสรจสนเชง จาเลยยอมมสทธยดถอใบจอง (น.ส.2) ดงกลาวไว


44



โจทกซงเปนผจดการมรดกของผตายฟองเรยกใบจอง (น.ส.2) ทพพาทซงมชอผตายเปน

ผขอเขาครอบครองทดนคนจากจาเลยผไมมสทธจะยดถอ หาใชฟองเรยกทดนคนจากจาเลย แม

จาเลยจะใหการตอสวาจาเลยไดสทธครอบครองทพพาทเนองจากผตายขายทพพาทใหจาเลย

แลว กถอวาจาเลยตอสวาจาเลยไมตองคนตนฉบบใบจอง (น.ส.2) เทานน ทงผลของคดไมทาให

สทธครอบครองในทดนเปลยนแปลงไปแตประการใดจงเปนคดฟองขอใหปลดเปลองทกขอนไม

อาจคานวณเปนราคาเงนได แมศาลชนตนใหคความตราคาทดนตามใบจอง (น.ส.2) ทพพาทไว

ดวย กไมทาใหกลายเปนคดมทนทรพย จงตองเสยคาขนศาลในศาลชนตนเพยง 200 บาท ท

ศาลชนตนสงใหโจทกเสยคาขนศาลชนตนเพมอยางคดมทนทรพยเปนเงน 8,600 บาท จงไม

ถกตอง ตองคนคาขนศาลสวนทเสยเกนมา 8,600 บาทใหแกโจทก


คดฟองขอไถทรพยทขายฝาก โดยโจทกอางวา ไดขอไถทรพยดงกลาวภายในกาหนด

ตามสญญาขายฝากแลวแตจาเลยไมยอมใหไถคน เปนคดทพพาทกนเกยวกบทรพยทขายฝาก

อนจะมผลทาใหฝายใดฝายหนงไดหรอเสยสทธในทรพยนนเขาลกษณะคดมทนทรพยโดยถอทน

ทรพยตามราคาทรพยทขายฝาก หาใช เปนคดฟองขอใหปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปน

ราคาเงนได ไม


โจทกฟองจาเลยทงสซงเปนทายาทของ ช.ใหสงมอบหนงสอรบรองการทาประโยชนคน

จาเลยใหการวา โจทกตกลงจะขายฝากทดนตามหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทใหแก

ช. เปนเวลา 1 ป โดยไดรบเงนคาขายฝากไปแลวกบมอบหนงสอรบรองการทาประโยชนท

พพาท และหนงสอ มอบอานาจให ช. ไปจดทะเบยนขายฝากเอง แตโจทกไปขอยกเลกหนงสอ

มอบอานาจอนเปนการใชสทธโดยไมสจรต ช. หรอทายาทมสทธทจะยดหนวงหนงสอรบรองการ

ทาประโยชนทพพาทไวจนกวาโจทกจะจดทะเบยนการขายฝากหรอนาเงนราคาทขายฝากพรอม

ดอกเบยไปคนแกทายาท ช. และใหการวาโจทกจะขอใหบงคบคดตามคาขอทายฟองไมได

เพราะจาเลยไมไดครอบครองหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทดงนนทศาลชนตนกาหนด


45



ประเดนขอพพาทวา จาเลยจะตองคนหนงสอรบรองการทาประโยชนตามฟองใหแกโจทกหรอไม

จงครอบคลมถงขอตอสตามคาใหการของจาเลยแลว ทงจาเลยกนาสบพยานตามขอตอสนนแลว

ดวย ปญหาทจาเลยอทธรณวาจาเลยมสทธยดหนวงและโจทกมอานาจฟองหรอไม จงมใชเรอง

นอกฟองนอกประเดนแตเปนเรองทไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลชนตน การทศาล

อทธรณไมรบวนจฉยอทธรณของจาเลยดงกลาว จงเปนการทมไดปฏบตตามบทบญญตแหง

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง วาดวยคาพพากษาและคาสง อนเปนการไมชอบ แต

เมอคดขนมาสศาลฎกาแลวเพอใหขบวนการยตธรรมไดดาเนนไปโดยรวดเรว ศาลฎกา

เหนสมควรพจารณาพพากษาไปโดยไมตองยอนสานวนไปใหศาลอทธรณวนจฉยอก แม ช. จะ

เปนผครอบครองหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทโดยโจทกมอบใหไว เนองจากตกลงจะ

ขายฝากทดนตามหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาททงสองแปลงใหแตการท ช. เคย

ครอบครองหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทไวนน กเปนเพยงการครอบครองเอกสารซง

แสดงวาผเขยนในเอกสารนนไดครอบครองและทาประโยชนในทดนทงสองแปลงดงกลาวเทานน

ช. ไมไดครอบครองทดนอนเปนทรพยสนทจาเลยอางวาโจทกมความผกพนทจะตองขายฝาก

ใหแก ช.ฉะนนจงถอไมไดวาช. หรอกองมรดกของช. มหนอนเปนคณประโยชนเกยวกบหนงสอ

รบรองการทาประโยชนทพพาท เมอ ช. ถงแกความตายจาเลยซงเปนทายาทของ ช. ยอมไมม

สทธยดหนวงหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 241 โจทกมสทธเรยกรองเอาคนซงหนงสอรบรองการทาประโยชนทพพาทจาก ช.

เมอ ช. ถงแกความตาย โจทกจงชอบทจะบงคบสทธเรยกรองตอทายาทของ ช. คนใดก

ไดจาเลยเปนทายาทโดยธรรมของ ช. โจทกจงมอานาจฟองจาเลยได โจทกฟองขอให

จาเลยสงมอบหนงสอเอกสารสทธสาหรบทดนคอหนงสอรบรองการทาประโยชน จาเลย

ใหการตอสวาจาเลยไมตองสงมอบเอกสารสทธสาหรบทดนแกโจทก เปนคดฟองขอให

ปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนได มใชเปนคดพพาทเกยวกบสทธ

ครอบครองในทดนแตศาลชนตนกาหนดคาทนายความใหจาเลยใชแทนโจทกสาหรบการ

พจารณาคดในศาลชนตนเปนเงนเกนกวาอตราคาทนายความขนสง ตามตาราง 6 ทายประมวล


46



กฎหมายวธพจารณาความแพง และศาลอทธรณกมไดแกไข ศาลฎกาจงเหนสมควรแกไขให

ถกตอง

ขอใหกระทาการหรองดกระทาการ ไมมทนทรพย


โจทกฟองขอใหหามจาเลยทาการซอมรถยนต ไมวาจะเปนการซอมเครองยนต

หรออปกรณตาง ๆ รวมทงการเคาะและพนสซงกอใหเกดเสยงดง หรอสงกลนเหมนทา

ความเดอดรอนราคาญและเปนอนตรายตอรางกายกบอนามยของโจทกนน ถอไดวา

เปนคดฟองขอใหปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนได ซงประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความแพง มาตรา 224วรรคสอง แกไขโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง(ฉบบท 6) พ.ศ.2518 มาตรา 3 มไดหามอทธรณในปญหา

ขอเทจจรงถงแมโจทกจะมคาขอใหจาเลยชดใชคาเสยหายใหโจทก 10,000 บาท และ

คาเสยหายในอนาคตเดอนละ 5,000 บาท นบแตวนฟองจนกวาจาเลยจะไมละเมดสทธ

ของโจทกอกตอไป กไมทาใหเปนคดมทนทรพยตามความหมายของประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพงมาตรา 224วรรคแรก


โจทกฟองขอใหบงคบจาเลยใชคาเสยหายกอนฟอง 78,200 บาท พรอมดอกเบย

อตรารอยละเจดครงตอปใหแกโจทก นบแตวนฟองเปนตนไปจนกวาจาเลยจะโยกยาย

ถงสวมหรอปรบปรงแกไขจนนาเสยจากบานจาเลยไมไหลซมเขาบานโจทกกบมคาขอให

จาเลยยายถงสวมและหองนาออกไปจากบรเวณขางบานโจทกโดยทไมทาใหนาจากถง

สวมและหองนาไหลซมเขาบานโจทกไดหรอใหจาเลยทาถงสวมใหมโดยการเทฐาน

คอนกรตกออฐมอญฉาบปนขดมนภายในถงสวมของจาเลยและไมกระทาการใดๆใหนา

เสยจากบานจาเลยไหลซมเขาบานโจทกความประสงคโดยตรงของโจทกมงทจะขอให

บงคบจาเลยยายถงสวมและหองนาออกไปถอไดวาเปนคดฟองขอใหปลดเปลองทกขอน


47



ไมอาจคานวณเปนราคาเงนไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 248 วรรค

สอง ซงมไดหามฎกาในขอเทจจรงแมจะมคาขอใหจาเลยใชคาเสยหายกอนฟองพรอมดอกเบยก

ไมทาใหเปนคดมทนทรพยอนจะทาใหโจทกตองหามฎกาตามมาตรา 248 วรรคหนง


จาเลยท 2 เปนภรยาของจาเลยท 3 จาเลยท 2 และท 3เปนเจาของกรรมสทธในตกแถว

เลขท 20,22 และ 24 โดยใชเปนทต งสานกงานใหญของบรษทจาเลยท 1 ซงดานหนาตดถนน

ซอยเจรญนคร 33 สวนดานหลงตดถนนซอยเจรญนคร 35ทดนโฉนดเลขท 2021 และโฉนด

เลขท 2022 อยตดตอกนและเปนกรรมสทธของโจทก โจทกใชทดนทงสองแปลงดงกลาวทาเปน

ถนนซอยเจรญนคร 35 ทพพาท และทางทศตะวนตกของทดนทงสองแปลงดงกลาวตดตอกบ

ทดนโฉนดเลขท 783ซงเปนกรรมสทธของจาเลยท 3 การทจาเลยท 3ผเจาะกาแพงซงใชเปน

ผนงดานหลงของตกแถวเลขท 20แลวทาเปนประตพพาทซงเปนกรรมสทธของจาเลยท 3แม

ประตพพาทเวลาปดเปดใชวธเปดเขาหาตวบานซงไมรกลาออกไปในถนนซอยเจรญนคร 35

ของโจทกกตามแตเมอจาเลยท 2 และท 3 ในฐานะเจาของตกแถวเลขท 20ไมมสทธใชถนนซอย

เจรญนคร 35 ดงนนการผานประตพพาทเมอใชถนนพพาทของจาเลยท 2 และท 3 จงเปนการ

ละเมดตอโจทก เมอศาลอทธรณวนจฉยวา การทจาเลยท 2 และท 3ในฐานะเจาของตกแถว

เลขท 20 ใชถนนซอยเจรญนคร 35โดยใชเดนออกจากบานเลขท 4 ซงปลกอยบนทดนโฉนด

เลขท 783 ไปยงตกแถวเลขท 20 โดยผานทางประตพพาทนนเปนการละเมดตอโจทก จาเลยท

2 และท 3 จงชอบทจะฎกาคดคานคาพพากษาศาลอทธรณในปญหาดงกลาวไดจะเพยงแตกลาว

อางมาในคาแกฎกาวาไมเปนการละเมดหาไดไม ตามคาฟองของโจทกเปนเรองทโจทกขอให

บงคบจาเลยทงสามรอประตดานหลงตกแถวเลขท 20 ทจาเลยทาขนในตกแถวของจาเลย แลว

ใหกออฐฉาบปนเปนผนงทบดวยคาใชจายของจาเลยเอง ซงคาขอดงกลาวเปนคาขอประธาน

สวนทโจทกมคาขอเรยกคาเสยหายมาดวยนนเปนเพยงสวนประกอบ คดของโจทกจงเปนคด

ฟองขอใหปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนได ไมตองหามฎกาในปญหา

ขอเทจจรงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 248 วรรคสอง ตกแถวเลขท 20


48



และกาแพงดานหลงเปนกรรมสทธของจาเลยท 3 เอง และประตพพาทกใชวธปดเปดโดยเปดเขา

หาตวบานซงไมมการรกลาออกไป ดงนนจาเลยท 3 ชอบทจะทาประตพพาทได ไมเปนการ

ละเมดตอโจทกแตประการใด ฎกาโจทกทวา การทจาเลยท 3 ทาประตดานหลงตกแถวกเพอจง

ใจจะใชถนนซอยเจรญนคร 35 ทาใหโจทกไดรบความเสยหายเดอดรอนเกนสมควรแกเหต ตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1337 จาเลยท 3จงไมมสทธทาประตดงกลาวนนเปน

ขอทมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลชนตนและศาลอทธรณ ทงมใชปญหาอนเกยวดวย

ความสงบเรยบรอยของประชาชน ศาลฎกาไมรบวนจฉย โจทกฟองขอใหบงคบจาเลยตามคาขอ

ทายฟองรวม 3 ขอคอ ขอ (1) ใหจาเลยทงสามรวมกนรอประตพพาทออกและกออฐเปนผนงทบ

ขอ (2) ใหจาเลยทงสามรวมกนใชคาเสยหายแกโจทกเดอนละ 3,000 บาท นบแตวนท 1

เมษายน2533 จนกวาจะรอและปดประตพพาท และขอ (3) ใหจาเลยทงสามรวมกนใช

คาเสยหาย 100,000 บาท แกโจทก หากจาเลยทงสามไมสามารถรอและปดประตพพาทตามคา

ขอขอ (1) ได ปรากฏวาศาลอทธรณไดวนจฉยแลววาไมสามารถจะบงคบใหจาเลยท 2และท 3

ปฏบตตามคาขอขอ (1) ได เพราะตกแถวและประตพพาทเปนของจาเลยท 2 และท 3 เอง ซง

จาเลยท 2และท 3 ชอบทจะทาได และศาลอทธรณกไมไดพพากษาใหบงคบจาเลยท 2 และท 3

ปฏบตตามคาขอขอ (3)ของโจทก เพราะคาขอบงคบตามขอ (2) และขอ (3) เปนคาขอ

ตอเนองกน อาศยเหตอยางเดยวกน จงถอไดวาศาลอทธรณไดวนจฉยในปญหาขอดงกลาวโดย

ชอบแลว


โจทกกลาวในฟองถงการกระทาของจาเลยแยกจากกนเปนสองกรณ คอ จาเลยเปน

ตวการจางวานบคคลอน ทาการขดรองนาในทดนบรเวณรศมคลองชลประทานสมปทวน ดวย

ความประมาทปราศจากความระมดระวงของบคคลซงจาเลยวาจางทาใหโดนทอนาประปาของ

โจทก ซงฝงไวบรเวณทางเขาทดนโจทกแตกหกเสยหาย ตองเสยคาใชจายในการซอมแซมใหอย

ในสภาพเรยบรอยเปนเงน 100 บาท จาเลยในฐานะตวการและผวาจางตองรบผดชอบตอ ความ

เสยหายดงกลาวกรณหนง และหลงจากทจาเลยจางบคคลอนขดรองนาในทดนดงกลาวซงโจทก


49



ใชเปนททาสวนและเขาออกสถนนสาธารณประโยชนแลว จาเลยไดเอาเครองสบนาไปตงสบนา

ขนจากคลองชลประทานสมปทวน เขาไปในรองนาดงกลาว เปนเหตใหนาไหลเออทวมทดนของ

โจทก ทาใหโจทกไมสามารถปลกพชทาสวนในทดนนน ตลอดจนบรเวณพนทร ศมคลอง

ชลประทานสมปทวนไดอกกรณหนง ดงน ในกรณแรกโจทกขอใหบงคบจาเลยใช คาเสยหายใน

การซอมแซมทอนาประปาเปนเงน 100 บาท เมอความเสยหายสวนนมทนทรพยทพพาทในชน

อทธรณ ไมเกน 50,000 บาท จงตองหามอทธรณในขอเทจจรงตาม ป.ว.พ. มาตรา 224 วรรคหนง

สวนกรณหลง โจทกขอใหบงคบจาเลยกลบรองนาทขดและทาทดนใหอยในสภาพเดม

กบหามจาเลยสบนาจากคลองชลประทานสมปทวนเขาไปในรองนา ถอไดวาเปนคดฟองขอให

ปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปน ราคาเงนได จงไมตองหามอทธรณในขอเทจจรงตาม

มาตรา 224 วรรคสอง แมโจทกจะมคาขอใหจาเลยชดใชคาเสยหาย ทโจทกขาดประโยชนจาก

การทาสวนในทดนบรเวณรศมคลองชลประทานสมปทวนทจาเลยขดรองนาและทดน ของโจทก

เปนเงน 1,500 บาท และคาเสยหายในอนาคตอกเดอนละ 1,000 บาท มาดวยกตาม กไมทาให

เปนคดมทนทรพยตามมาตรา 224 วรรคหนง ทศาลอทธรณไมรบวนจฉยอทธรณของจาเลยใน

สวนนจงไมชอบและเมอคดในสวนน ไมตองหามฎกาในขอเทจจรงตามมาตรา 248 วรรคสอง

ศาลฎกามอานาจวนจฉยไปเลยโดยไมตองยอนสานวนไปใหศาลอทธรณวนจฉยอก


คดทโจทกฟองขอเลกหนสวนนน แมจาเลยจะตอสวาโจทกมไดเปนหนสวนดวย จาเลย

เปนเจาของแตผเดยวกตาม ประเดนกคงมตองวนจฉยเพยงวาโจทกเปนหนสวนดวยหรอไม ไม

จาเปนตองชขาดวาโจทกมกรรมสทธหรอทรพยสนอยในกจการหนสวนนนเทาใดจงจะเรยกวา

เปนคดมทนทรพยไมได และเปนคดตกอยในอานาจศาลแขวงรบไวพจารณาพพากษาได


โจทกฟองขอเลกหนสวนและตงผชาระบญช ไมใชเปนเรองเรยกรองทรพยสน หรอสวน

แบงอยางใด จงเปนคดมคาขอปลดเปลองทกขอนไมอาจคานวณเปนราคาเงนไดหรออกนยหนง


50



เปนคดไมมทนทรพย เพราะโจทกไมไดเรยกรองทรพยสน และคดกไมไดพพาทกนวาทรพยสน

ในหนสวนนมอะไรบางคดอยในอานาจของศาลแขวงทจะพจารณาได

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 144เปนเรองหามมใหศาลดาเนน

กระบวนพจารณาในคดเดมทไดมคาพพากษาหรอคาสงชขาดแลวใหมอก สวนมาตรา148 หามม

ใหคความมาฟองซา

โจทกฟองคดตอศาลแขวง ศาลแขวงพพากษายกฟองโดยวนจฉยวาเปนคดเกนอานาจ

ศาลแขวง โจทกมไดอทธรณคงนาคดนนไปฟองยงศาลแพงศาลแพงพพากษายกฟองอกโดย

วนจฉยวา เปนคดอยในอานาจศาลแขวงโจทกจงมายนฟองตอศาลแขวงอกครงหนงดงน เปน

เรองโจทกมาฟองเปนคดใหมกรณไมใชมาตรา 144 และไมตองหามตามมาตรา 148 เพราะศาล

ยงมไดมคาพพากษาหรอคาสงวนจฉยชขาดในเรองอนเปนมลฟองนนศาลแขวงตองรบฟอง

โจทกไวดาเนนคดตอไป

ฟองเพกถอนนตกรรม


ตามคาฟองโจทกสามารถแยกขอหาและคาขอบงคบออกไดเปนสองสวนสวนหนงคอ

จาเลยท 2 ซอและรบโอนกรรมสทธทดนพพาทจากจาเลยท 1 โดยรวาจาเลยท1ทาสญญาจะขาย

ทดนพพาทใหแกโจทกอยกอนแลวทาใหโจทกเสยเปรยบขอใหเพกถอนนตกรรมขายทดนพพาท

ระหวางจาเลยท 1 และท 2 ซงคาขอในสวนนเปนคดไมมทนทรพยอกสวนหนงคอจาเลยท 1 ทา

สญญาจะขายทดนพพาทใหแกโจทกและรบชาระราคาบางสวนไปแลวขอใหบงคบจาเลยท 1 จด

ทะเบยนโอนกรรมสทธทดนพพาทใหแกโจทกพรอมทงรบคาทดนสวนทเหลอซงคาขอในสวนน

เปนคดมทนทรพยในคดทมทนทรพยและไมมทนทรพยรวมอยในคดเดยวกนจะตองหามฎกาใน

ขอเทจจรงหรอไมนนยอมจะตองพจารณาวาคดนนมคาขอใดเปนหลกคาขอใดเปนคาขอท

ตอเนองคดนโจทกมคาขอใหเพกถอนนตกรรมขายทดนพพาทระหวางจาเลยท 1 และท 2 เมอ

เพกถอนแลวจงใหจาเลยท 1 โอนขายใหโจทกพรอมรบชาระราคาสวนทเหลอจงถอวาคาขอให


51



เพกถอนนตกรรมขายทดนพพาทเปนคาขอหลกคาขอใหจาเลยท1ปฏบตตามสญญาจะซอขาย

เปนคาขอตอเนองจงไมตองหามฎกาในขอเทจจรง


โจทกฟองขอใหลงโทษจาเลยตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2505 มาตรา

16,24โดยบรรยายฟองเพยงวา จาเลยกบพวกรวมกนทาไมหวงหามประเภท ก. ภายในเขตปา

สงวนแหงชาตอนเปนการเสอมเสยแกสภาพปาสงวนแหงชาตโดยไมไดรบอนญาต มไดบรรยาย

ฟองวาการกระทาของจาเลยกบพวกเปนการกระทาดวยประการใด ๆ ใหเปนอนตรายหรอทาให

เสอมสภาพซงไมหรอทรพยากรธรรมชาตอนภายในเขตอทยานแหงชาต อนเปนองคประกอบ

ความผดตามมาตรา 16 (2) แหงพระราชบญญตดงกลาว จงเปนฟองทบรรยายขอเทจจรงขาด

องคประกอบความผด แมคาขอทายฟองจะระบใหลงโทษดวย และจาเลยใหการรบสารภาพ ศาล

กไมอาจลงโทษในขอหาความผดดงกลาวได ตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

อาญา มาตรา 192 วรรคแรก


โจทกฟองขอใหถอนชอจาเลยออกจากทพพาทและใหใสชอโจทก เปนเจาของกรรมสทธ

ดงเดมจาเลยตอสวาทพพาทเปนทดนของจาเลย ดงนถาโจทกชนะคดโจทกยอมไดทพพาทคน

มาคดของโจทกจงเปน คดทมคาขอใหปลดเปลองทกขอนอาจคานวณเปนราคาเงนได ซงจะตอง

เสยคาขนศาลตามจานวนทนทรพยทเรยกรอง

เพกถอนพนยกรรม


คดเดมของศาลชนตน เรองขอจดการมรดก ศาลชนตนวนจฉยวา ร. ทาพนยกรรมยก

ทรพยมรดกทงหมดใหแกผรองและตงผรองเปนผจดการมรดก ผรองจงเปนผมสวนไดเสยใน

ทรพยมรดกของ ร. เมอ ร. ถงแกความตายและมเหตขดของในการจดการทรพยมรดก จงม

คาสงตงผรองเปนผจดการมรดกของ ร. คดนขอเทจจรงฟงยตไดวา ว. ผคดคานท 1 ในคด

ดงกลาวเปนพนองรวมบดามารดาเดยวกบโจทก บดาของโจทกและ ว. คอ ม. เปนพนองรวม


52



บดามารดาเดยวกนกบ ร. เจามรดก ร. หยากบสามและไมมบตร ม. ถงแกความตายกอน ร.

สวน ธ. บตรบญธรรมของ ร. ขอสละมรดก ว. และโจทกซงเปนผรบมรดกแทนท ม. ทายาทโดย

ธรรมในลาดบท 3 จงมสทธรบมรดกของ ร. ถอวา ว. และโจทกอยในฐานะเดยวกน เมอศาล

ชนตนวนจฉยไวในคดดงกลาวแลววา ร. ทาพนยกรรมยกทรพยมรดกทงหมดใหแกผรองและตง

ผรองซงเปนจาเลยในคดนเปนผจดการมรดก อนเปนการวนจฉยวาพนยกรรมดงกลาวมผล

บงคบไดตามกฎหมาย มใชพนยกรรมปลอมหรอเกดจากการถกหลอกลวง การทโจทกมาฟอง

จาเลยเปนคดนอกโดยอางวา ร. ไมมเจตนาทาพนยกรรมยกทรพยมรดกใหจาเลย แตเกดจาก

จาเลยกบพวกใชอบายหลอกลวง จงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาในประเดนทศาลชนตน

วนจฉยชขาดไวแลว อนเปนการดาเนนกระบวนพจารณาซา ตาม ป.ว.พ. มาตรา 144 คาฟอง

เชนนเปนคดมทนทรพย


โจทกฟองขอใหพพากษาวาพนยกรรมเปนโมฆะ เปนการเรยกรองใหทรพยตาม

พนยกรรมคนมาเปนทรพยมรดกเพอประโยชนแกโจทกผเปนทายาท เปนคาขอปลดเปลองทกข

อนอาจคานวณเปนราคาเงนไดจงเปนคดทมทนทรพยตามราคาทรพยทระบไวในพนยกรรม.


การทโจทกฟองขอใหเพกถอนพนยกรรมโดยอางวาพนยกรรมปลอม เปนการฟองเรยก

ใหทรพยตามทระบไวในพนยกรรมกลบคนมาเปนทรพยมรดกเพอประโยชนแกโจทกผเปน

ทายาท จงเปนคดทมคาขอปลดเปลองทกขอนอาจคานวณเปนราคาเงนได เปนคดมทนทรพย

ตามราคาทรพยทระบไวในพนยกรรม


จดหมายแนบทายคารองทโจทกทงสามขออนญาตใหรวมไวในสานวนโดยอางวาเพงพบ

หลงจากสบพยานโจทกทงสามและสบพยานจาเลยทงสเสรจสนแลว เปนเอกสารทศาลชนตน

ไมไดรบไวเปนพยานเอกสารของฝายโจทกทงสาม และฝายจาเลยทงสไมมโอกาสนาสบหกลาง


53



ขอเทจจรงทโจทกทงสามยกขนอางนจงเปนขอทมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลชนตน

และศาลอทธรณตาม ป.ว.พ. มาตรา 249 วรรคหนง

คดน โจทกทงสามฟองขอใหเพกถอนพนยกรรมฉบบลงวนท 9 มนาคม 2544 ทระบยก

ทรพยมรดกทดนทงสองแปลงใหแกโจทกท 2 และท 3 กบจาเลยท 1 ถงท 3 และ ณ. ซงมจาเลย

ท 4 เปนผมสทธไดรบมรดกแทนท โดยโจทกทงสามอางวาเปนพนยกรรมปลอม ใหบงคบตาม

พนยกรรมฉบบลงวนท 2 พฤษภาคม 2533 ทระบยกทรพยมรดกทดนทงสองแปลงใหแกโจทก

ทงสาม จาเลยท 1 ถงท 3 ณ. และ ก. คนละ 1 สวน เทา ๆ กน กบขอใหพพากษาวา จาเลยทงส

เปนบคคลตองถกกาจดมใหรบมรดกของผตาย คาฟองของโจทกทงสามเปนคดทฟองขอใหปลด

เปลองทกขอนอาจคานวณเปนเงนได โดยจานวนทนทรพยทพพาทตองพจารณาจากผลได

ประโยชนของฝายโจทกทงสามประกอบผลเสยประโยชนของฝายจาเลยทงส หากโจทกทงสาม

ชนะคดเปนเกณฑ

เพกถอนการให


โจทกและจาเลยตางเปนบตรของ ย. แตตางมารดากนมารดาโจทกและมารดาจาเลยอย

กนเปนสามภรยากบ ย.มากอนใชประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 5. ใครจะเปนภรยา

หลวงหรอภรยานอยกตาม กอยในฐานะเปนภรยาโดยชอบดวยกฎหมายของ ย. ดวยกนทงค

การทสามจะยกสนสมรสซงเปนสนบรคณหใหแกผใดโดยเสนหานน ตามประมวลกฎหมายแพง

และพาณชย มาตรา 1473 สามตองไดรบความยนยอมของภรยาเสยกอน เวนแตจะเปนการให

ตามสมควรในทางศลธรรมอนดงามหรอในทางสงคม และตามมาตรา 1476การใดทสามหรอ

ภรยากระทาซงตองรบความยนยอมจากกน. ถาการนนมกฎหมายบญญตใหทาเปนหนงสอหรอ

ใหจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาท ความยนยอมนนตองทาเปนหนงสอ ในระหวางสมรส ย.

ทานตกรรมจดทะเบยนยกทพพาทพรอมดวยสงปลกสรางซงเปนสนสมรสใหแกจาเลยโดย

เสนหา การใหในกรณนถอไมไดวาเปนการใหตามสมควรในทางศลธรรมอนดงามหรอในทาง

สมาคม เมอไมปรากฏวาภรยาของ ย. ไดใหความยนยอมเปนหนงสอ การใหดงกลาวแลวจงไม


54



สมบรณ หลงจากบดาและมารดาโจทกถงแกความตาย โจทกในฐานะทายาทโดยธรรมของ

มารดาซงเปนภรยาโดยชอบดวยกฎหมายของ ย. เปนผมสวนไดเสยในทรพยพพาทยอมม

อานาจฟองขอใหเพกถอนนตกรรมการใหโดยเสนหานได

โจทกกลาวอางในฟองวา ย. ไดทานตกรรมยกทพพาทใหแกจาเลย โดยมไดรบความ

ยนยอมของมารดาโจทกซงเปนภรยาของ ย. จาเลยใหการตอสวาย. ไดยกทพพาทใหดวย

ความรเหนยนยอมของมารดาจาเลยซงเปนภรยาอกคนหนงของ ย. แลว ดงน ปญหาเรองความ

ยนยอมจงเปนประเดนแหงคดมาตงแตเรมแรก เมอมกฎหมายบญญตวาความยนยอมตองทา

เปนหนงสอ ศาลยอมมอานาจพพากษาคดใหเปนไปตามตวบทกฎหมายได

โจทกเปนบตรและทายาทของ ย. การทโจทกฟองขอใหเพกถอนนตกรรมใหโดยเสนหา

ยอมเปนการฟองเรยกรองใหไดทรพยพพาทกลบคนมาเปนทรพยมรดกเพอประโยชนแกโจทกผ

เปนทายาท จงเปนคดมทนทรพย


โจทกทงสองฟองขอแบงกรรมสทธรวมในทดนพพาทวาทดนเปนกรรมสทธของโจทกทง

สองจาเลยท 2 น. และ น. จาเลยทงสองใหการเพยงวาทดนพพาทใชเปนทต งกจการโรงสไฟของ

จาเลยท 1 และบานพกอาศย จาเลยท 2 ในฐานะสวนตวไมมหนาทจะตองไถถอนจานองและ

แบงกรรมสทธรวมในทดน มไดตอสวาทดนพพาทเปนของจาเลยท 1 แตอยางใด ทศาลชนตน

กาหนดประเดนขอพพาทวาทดนพพาทเปนทรพยสนของหางทจะตองนามาเพอการชาระบญช

หรอเปนทรพยสนทเปนกรรมสทธรวมระหวางโจทกทงสองกบเจาของรวมคนอนจงเปนการไม

ถกตอง และทศาลอทธรณภาค 6 วนจฉยวาทดนเปนทรพยสนของ จ. นามาลงทนเปนหนในหาง

จาเลยท 1 อนเทากบรบฟงวาเปนทดนของจาเลยท 1 จงไมชอบดวยเชนกน คดคงมปญหาตอง

วนจฉยเพยงวาจาเลยทงสองตองไถถอนจานองทดนพพาทและแบงกรรมสทธรวมแกโจทกทง

สองหรอไม เหนวา กรรมสทธรวมในทดนพพาทมทมาจากสญญาประนประนอมยอมความ

สญญาประนประนอมยอมความดงกลาวโดยรวมเปนการตกลงแบงมรดกในสวนทเปนทดนรวม

8 แปลง และหนในหางจาเลยท 1 กบหนในบรษท ร. สาหรบทดนแปลงอนทจดทะเบยนจานอง


55



ไดระบวาใหนาเงนของจาเลยท 1 ไถถอนจานองและจดทะเบยนโอนใหแกทายาททระบชอไว แต

ทดนพพาทซงขณะทาสญญาประนประนอมยอมความมภาระจานองเปนประกนหนของจาเลยท

1 ทมตอธนาคารอยกอนแลว ไมมการกลาวถงการไถถอนจานอง เพยงแตระบสวนแหง

กรรมสทธของเจาของรวมแตละคน เมอรบฟงประกอบขอเทจจรงทวาทดนพพาทเปนทตงของ

โรงสและสงปลกสรางอนทใชรวมกนมาตงแตเรมประกอบกจการจนถงปจจบน และหนททดน

พพาทจานองเปนประกนกเปนหนทจาเลยท 1 กจากธนาคารมาใชหมนเวยนในการดาเนน

กจการ เมอเจาของรวมในทดนพพาทคอผถอหนในหางจาเลยท 1 โดยมสวนเทากบสวนของหน

ทไดรบจงเหนไดวาผเปนเจาของกรรมสทธรวมในทดนตางมเจตนาใชทดนพพาทเปนสถานท

ประกอบกจการโรงสและใชเปนหลกประกนหนของจาเลยท 1 กนตอไปเพอประโยชนในการ

ดาเนนกจการของหางจาเลยท 1 หากจะแบงทดนดงกลาวใหแกเจาของกรรมสทธรวมเสยใน

ขณะนยอมไมเปนไปตามเจตนาดงกลาวทงยงสงผลกระทบตอการดาเนนกจการของหางใหไม

อาจดาเนนกจการตอไปได ทงศาลวนจฉยไวแลววายงไมมเหตใหตองเลกหางอนจะเกดความ

เสยหายแกผเปนหนสวนซงถอกรรมสทธรวมในทดนทงหมดทกคน แมเจาของกรรมสทธรวมคน

หนงๆ จะมสทธเรยกใหแบงทรพยสนได แตจะเรยกใหแบงในเวลาทไมเปนโอกาสอนสมควร

ไมไดตาม ป.พ.พ. มาตรา 1363 วรรคสาม พฤตการณดงกลาวมาถอไดวายงไมเปนโอกาสอน

สมควรทโจทกทงสองซงเปนเจาของกรรมสทธรวมในทดนพพาทและเปนหนสวนในหางจาเลยท

1 จะเรยกใหแบงทรพยสน

คดนเปนคดไมมทนทรพยอตราคาทนายความตองกาหนดตามตาราง 6 ทายประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง (เดม) ซงเปนกฎหมายทใชบงคบอยในขณะน น ตาม

พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 24) พ.ศ.2551

มาตรา 21 ทใหใชกฎหมายทใชบงคบอยในวนทมการฟองคดบงคบแกคดจนกวาคดจะถงทสด

ซงตาราง 6 ระบวาคดไมมทนทรพย อตราคาทนายความขนสงในศาลอทธรณ 1,500 บาท

ดงนนทศาลอทธรณภาค 6 กาหนดคาทนายความเปนเงน 3,000 บาท จงเกนกวาอตราท


56



กฎหมายกาหนด ปญหาดงกลาวเปนขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน

ศาลฎกาจงแกไขใหถกตอง


โจทกฟองขอแบงกรรมสทธรวมเนอทประมาณ 3 ไรเศษ จากจานวนทดน 7 ไร 1 งาน

จาเลยใหการวาโจทกมกรรมสทธรวมเพยง1 งาน 26 ตารางวา เปนคดมทนทรพยทโตแยงกนใน

จานวนทดนสวนทตางกน คความตราคาทนทรพยพพาท 90,000 บาท จงตองหามฎกาใน

ขอเทจจรง ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 248 วรรคหนง ศาลชนตน

พพากษาใหจาเลยทงสองไปทาการรงวดแบงแยกทดนใหโจทกกงหนง หากไมไปใหถอเอา

คาพพากษาแทนการแสดงเจตนาของจาเลย ศาลอทธรณพพากษายนเปนการไมถกตอง

เพราะไมเปนไปตามบทบญญตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1364 ศาลฎกาแกไข

ใหถกตองได


ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 104ใหอานาจแกศาลทจะวนจฉยวา

พยานหลกฐานทจาเลยและโจทกนาเขาสกระบวนพจารณานนเปนการเพยงพอแกการวนจฉย

คดหรอไม คดนศาลชนตนไดดาเนน กระบวนพจารณาอนเปนสาระสาคญ โดยสงใหทาแผนท

ววาทตามทคความนาช เมอคความแถลงรบวาแผนท ววาทถกตอง และแถลงรบขอเทจจรงตอ

ศาลชนตน กเปน การเพยงพอแกการวนจฉยคด การทศาลชนตนมคาสง งดสบพยานทงสอง

ฝาย จงเปนการใชอานาจศาลตามกฎหมายภายใตร ฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2534 ซงใชบงคบอย ในขณะนนและเปนคาสงทชอบดวยกฎหมาย โจทกฟองขอให

บงคบจาเลยไปรงวดแบงแยกทดนพพาทใหแกโจทก จาเลยใหการวาทดนพพาทซงเปน

กรรมสทธรวมระหวางโจทกกบจาเลยยงมไดแบงแยกกรรมสทธ กนเปนสวนสด เมอโจทกและ

จาเลยเปนเจาของกรรมสทธรวมโดยมไดแบงแยกการครอบครองกนเปนสวนสด ศาลยอมม

อานาจพพากษาใหจาเลยแบงแยกทดนพพาทใหแกโจทกตามสวน โดยกาหนดวธการแบงตามท

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1364 บญญตไวไดไมเปนการพพากษานอกประเดน


57



หรอพพากษาเกนคาขอ โจทกและจาเลยตกลงกนใหโจทกครอบครองทดนทเปน กรรมสทธรวม

ดานทศเหนอและจาเลยครอบครองดานทศใต ตามแผนทววาทซงคความรบวาถกตองและจาเลย

ไดปลกบาน อยในทดนพพาททางดานทศใตแลว หากจะใหเอาทดน พพาทประมลขาย

ทอดตลาดแลวเอาเงนแบงใหโจทก จาเลยตามสวนตามบทบญญตของกฎหมาย จาเลยอาจ

ไดรบความเดอดรอน ดงนศาลใหแบงแยกทดนพพาทตามแนว แผนทววาทดงกลาว โจทกฟอง

ขอใหแบงทรพยในฐานะเจาของรวมจาเลยใหการกลาวแกวาวธการแบงทรพยตามทโจทก

บรรยายฟองนนไมถกตอง ขอใหยกฟองมไดขอ บงคบใหทดนสวนใดเปนของจาเลยเกนกวา

สทธของจาเลยเมอจาเลยมไดโตแยงกรรมสทธ จงเปนคดไมมทนทรพย


คาฟองของโจทกกลาวอางวา บ. เปนตวแทนของโจทกทไดรบมอบหมายจากโจทกให

เปนผมชอรบโอนกรรมสทธทดนจากเจาของทดน ซงโจทกไดใหมารดาโจทกทาสญญาจะซอจะ

ขายทดนจากเจาของทดนแทนโจทก โดยมขออางทอาศยเปนหลกแหงขอหาวา เมอ บ. มชอถอ

กรรมสทธทดนดงกลาวแทนโจทกซงเปนตวการ จงเปนหนาทของ บ. ผเปนตวแทนจะตองจด

ทะเบยนโอนทดนท บ. ไดรบไวเกยวดวยการเปนตวแทนนนสงคนใหแกโจทกตาม ป.พ.พ.

มาตรา 810 วรรคหนง และเมอ บ. ถงแกความตาย จาเลยในฐานะผจดการมรดกของ บ. ยอมม

หนาททจะตองโอนทดนดงกลาวสงคนใหแกโจทกดวย คาฟองของโจทกเชนนจงเปนการเรยกให

จาเลยในฐานะผจดการมรดกของ บ. สงคนทดนซงเปนกรรมสทธของโจทกผเปนตวการท บ.

ไดรบไวอนเกยวดวยการเปนตวแทนของโจทกนนใหแกโจทก อนเปนหนาทของตวแทนทจะตอง

สงใหแกตวการตามบทบญญตดงกลาว การฟองเรยกทดนตามคาฟองจากจาเลยเชนน จงไมทา

ใหโจทกไดรบทรพยสนอนใดเพมขนใหมแตประการใด และถอเปนคดไมมทนทรพยซงอยใน

อานาจของศาลจงหวดทจะรบคาฟองของโจทกไวพจารณา

คารองขดทรพย



58



การรองขดทรพยถอเสมอนหนงวาเปนการฟองคดซงเรมดวยการยนคารองขอ

ตองเสยคาขนศาลตามทนทรพยทเรยกรอง คอ ตามทเจาพนกงานบงคบคดตราคาไว ไมใช

เสยตามทนทรพยทโจทกจะไดรบชาระหนจากจาเลย และแมทรพยนนจะตดจานองอย กตองเสย

คาขนศาลเตมราคา จะหกหนจานองออกกอนไมได


แมผรองจะเปนเจาของกรรมสทธรวมในทรพยสนทยดเพยง1 ใน 5 กตาม แตผรองยนคา

รองขอปลอยทรพยสนทยดทงหมดผรองจงตองชาระคาขนศาลตามมลคาแหงตวทรพยทงหมด


โจทกรวมซงเปนผเสยหายในความผดฐานฉอโกงนาเจาพนกงานบงคบคดยดทรพยสน

ของจาเลยขายทอดตลาดเพอบงคบชาระหนตามคาพพากษาการทผรองยนคารองขอใหปลอย

ทรพยเปนการดาเนนกระบวนพจารณาขนรองขดทรพยซงประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพงมาตรา288วรรคสองใหศาลพจารณาและชขาดคดเหมอนอยางคดธรรมดาโดยโจทกรวมม

ฐานะเปนจาเลยโจทกหาใชผรองขอใหบงคบคดจงไมมฐานะเปนจาเลยดงนนแมศาลจะมคาสงใน

คารองขอใหปลอยทรพยใหโจทกใหการแกคดแตเมอโจทกรวมซงมฐานะเปนจาเลยไดใหการแก

คดแลวจงมใชกรณทจาเลยขาดนดยนคาใหการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

มาตรา198วรรคแรกผรองในฐานะโจทกไมจาตองยนคาขอใหศาลมคาสงวาโจทกขาดนดยน

คาใหการศาลจะมคาสงจาหนายคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา198วรรค

สองหาไดไม การทศาลมคาสงในคาใหการโจทกรวมแตเพยงวา"รอฟงโจทกจาเลยกอน"เทานน

มไดกาหนดใหผรองดาเนนคดภายในเวลาตามทศาลเหนสมควรและไดสงคาสงโดยชอบจะถอวา

ผรองทงฟองและจาหนายคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา132หาไดไม


59



ขอ 5

(อาจารยอรรถนต ดษฐอานาจ)


อทธรณ


โจทกนายดขาวเปลอกโดยอางวาเปนของจาเลย และยนคารองขอใหนาออกขาย

ทอดตลาดเนองจากเกบไวนานอาจเกดความเสยหายได ศาลชนตนมคาสงใหเจาพนกงานบงคบ

คดจาหนายทรพยทยดและนาเงนเกบรกษาไว เปนคาสงตาม ป.ว.พ. มาตรา 288 วรรคสอง (2)

ซงตามมาตรา 288 วรรคสาม บญญตใหคาสงศาลเปนทสด การทผรองยนคารองขอใหงดการ

ขายทอดตลาดขาวเปลอก เทากบเปนการขอใหศาลชนตนเพกถอนคาสงทอนญาตตามมาตรา

288 วรรคสอง (2) ซงเปนทสดแลว มใชคารองขอใหงดการบงคบคดหรอคมครองประโยชนใน

ระหวางการพจารณา ผรองจงไมอาจยนคารองได แมศาลชนตนรบคารองไวและศาลอทธรณ

ภาค 6 วนจฉยใหกเปนการไมชอบ ถอวาเปนขอทมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาล

อทธรณภาค 6 ไมเปนเหตใหผรองฎกาตอไปได


ป.ว.พ. มาตรา 293 วรรคสาม บญญตวา “คาสงของศาลตามมาตรานเปนทสด” มได

หมายความเฉพาะคาสงทเกดจากการวนจฉยขอเทจจรงทมการกลาวอางในคารองขอใหงดการ

บงคบคดเทานน แตรวมถงคาสงทเกดจากการทศาลชนตนพจารณาแลวเหนวาคารองของลกหน

ตามคาพพากษาไมเขาหลกเกณฑทกฎหมายบญญตไวดวย ศาลชนตนมคาสงยกคารองของ

จาเลยโดยเหนวาคดทจาเลยยนฟองโจทกตอศาลชนตนมใชเปนการฟองคดเรองอน คาสงของ

ศาลชนตนจงเปนทสด


การวนจฉยคดแพงเกยวดวยเรองมรดกอสลามศาสนกในศาลจงหวดปตตานซงศาล

ชนตนตองใชกฎหมายอสลามและตองใหดะโตะยตธรรมวนจฉยชขาดขอกฎหมายอสลามนน


60



หากศาลชนตนปฏบตไมถกตอง ศาลสงกมอานาจยกคาพพากษาใหศาลชนตนดาเนนกระบวน

พจารณาเสยใหถกตองแลวพพากษาใหมได

ศาลอทธรณไมมอานาจวนจฉยขอกฎหมายอสลามได เพราะถามคาวนจฉยชขาดของ

ดะโตะยตธรรมในขอกฎหมายอสลามมาโดยถกตองแลว ยอมเปนอนเดดขาดในคดนน


ความผดฐานละเมดอานาจศาลเมอศาลชนตนไดดาเนนกระบวนพจารณาไตสวน ศาลก

ยอมฟงขอเทจจรงไดจากหลกฐานและคาพยานทปรากฏมอยในสานวนประกอบการวนจฉยได

ทงหมดไมวาผใดจะเปนผอางหรอนามาสบ และผถกหาวาละเมดอานาจศาลกมโอกาสซกคาน

พยานนนไดอยแลว ศาลยอมฟงลงโทษฐานละเมดอานาจศาลได ไมขดตอกฎหมาย

โจทกยนคารองวา ผรองทารายพยานโจทกขางฝานอกหองพจารณาบนศาล ผรองยนคา

รองวาพยานโจทกทารายผรองฝายเดยว ตางฝายตางขอใหลงโทษอกฝายในฐานละเมดอานาจ

ศาล ศาลชนตนไตสวนแลวฟงวา ผรองทารายพยานโจทก ลงโทษผรองขางเดยวฐานละเมด

อานาจศาล จาคก 4 เดอน เชนน ผรองไมมสทธอทธรณฎกาวาพยานโจทกดงกลาวมความผด

ฐานละเมดอานาจศาลดวยเพราะผรอง ไมใชผเสยหายในสวนการละเมดอานาจศาลของพยาน

โจทกดงกลาวนน


ความผดฐานละเมดอานาจศาลเปนความผดตอศาล และการลงโทษฐานละเมดอานาจ

ศาลยอมเปนอานาจของศาลโดยเฉพาะ เมอศาลอทธรณภาค 1 พพากษายกคาสงศาลชนตนท

ส งลงโทษผถกกลาวหาจงเทากบใหยกคารองของทนายจาเลยทขอใหลงโทษผถกกลาวหาใน

ความผดฐานละเมดอานาจศาล จาเลยหรอทนายจาเลยยอมมใชผเสยหายอนจะมสทธฎกา


เมอเสรจการพจารณาแลว กอนมคาพพากษา โจทกยนคารองขอใหศาลสงอายดหรอให

ระงบการโอนทดนของจาเลยไวกอนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา


61



254,255,257 ศาลชนตนสงยกคารองและมคาพพากษาในคดถงทสด ดงน ศาลฎกากไมอาจให

ดาเนนกระบวนพจารณาวาดวยวธการชวคราวกอนคาพพากษาได

คาสงคารองท 569/2537

ความวา จาเลยฎกาคาสงของศาลอทธรณทไมอนญาตใหทเลาการบงคบในระหวาง

อทธรณ พรอมกบยนคารองขอทเลาการบงคบ ศาลชนตนมคาสงในฎกาวาศาลอทธรณยงไมม

คาพพากษา จงไมอาจจะฎกาไดไมรบฎกา และมคาสงในคารองขอทเลาการบงคบวาคาสงศาล

อทธรณถงทสดแลว ไมรบอทธรณคาสง(ทถกไมรบคารอง)

จาเลยเหนวา ฎกาของจาเลยเปนปญหาขอกฎหมายอนควรไดรบการพจารณาวนจฉย

จากศาลฎกาทศาลชนตนสงไมรบอทธรณ คาสง (ทถกไมรบคารอง)และไมรบฎกาของจาเลย

เปนการไมชอบ โปรดมคาสงใหรบฎกาและคารองขอทเลาการบงคบของจาเลยไวพจารณาตอไป

หมายเหต ไมปรากฏวาโจทกไดรบสาเนาคารองแลวหรอไม

ศาลชนตนพพากษาใหจาเลยและบรวารขนยายทรพยสนออกไปจากบานเลขท 6/47

ถนนเลยบคลองภาษเจรญฝ งเหนอแขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงเทพมหานครและสงมอบ

บานทเชาใหกบโจทกในสภาพเรยบรอย กบใหชาระคาเชาคางชาระเปนเงน 24,500 บาท พรอม

กบคาเสยหายอกเดอนละ 3,500 บาท นบถดจากวนฟองตดตอกนไปจนกวาจะสงมอบบานเชา

ใหแกโจทกเสรจ

จาเลยอทธรณ และยนคารองขอทเลาการบงคบไวในระหวางอทธรณ

ศาลอทธรณมคาสงไมอนญาต ใหยกคารอง (อนดบ 1)

คดอยระหวางการพจารณาของศาลอทธรณ

จาเลยฎกา พรอมกบยนคารองขอทเลาการบงคบศาลชนตนมคาสงไมรบฎกา และไมรบ

อทธรณคาสง(ทถกไมรบคารองขอทเลาการบงคบ)(อนดบ 2,3)

จาเลยจงยนคารองน (อนดบ 4)

พเคราะหแลว คาสงของศาลในเรองทเลาการบงคบเปนอานาจเฉพาะศาลเมอศาล

อทธรณมคาสงในเรองทเลาการบงคบอยางใดแลว คความจะฎกาคาสงศาลอทธรณอกไมได และ


62



คดนยงอยระหวางการพจารณาของศาลอทธรณ ดงนน จาเลยจงไมมสทธฎกาและขอทเลาการ

บงคบในระหวางฎกา ทศาลชนตนสงไมรบฎกาและไมรบคารองขอทเลาการบงคบ ศาลฎกาเหน

พองดวยในผล ใหยกคารอง คาคารองเปนพบ


อานาจเกยวกบการบงคบคดเปนของศาล เจาพนกงานบงคบคดเปนเพยงเจาพนกงาน

ของศาลซงเปนสวนหนงของศาลในการทจะ บงคบคดเทานน ไมอาจเขามาเปนผมสวนไดเสย

หรอเปนคความได แตอยางใด เมอศาลสงใหยกเลกการขายทอดตลาด เจาพนกงานบงคบคด ก

ตองปฏบตการไปตามนน ไมมสทธอทธรณฎกาคาสงศาลได


คารองของโจทกซงเปนเจาหนตามคาพพากษาอางวา ผคดคานไมยดทรพยตามทโจทก

นาช และหลอกลวงใหคาแนะนาในการบงคบคด จนหลงเชอทาคารองขอใหศาลเพมอานาจ

ใหแกผคดคาน และถกศาลยกคารองทาใหโจทกตองเสยหาย ขอใหผคดคานชดใชคาเสยหายแก

โจทกตาม ป.ว.พ. มาตรา 283 วรรคสอง อนเปนขออางใหผ คดคานในฐานะเปนเจาพนกงาน

บงคบคดในการปฏบตหนาทเกยวกบการบงคบคดตามอานาจหนาทของผคดคานตามท

บญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ภาค 4 แตเมอมการประกาศใช พ.ร.บ.

ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ.2539 ซงตามมาตรา 5 วรรคหนง ของพระราชบญญต

ดงกลาวน บญญตใหหนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของ

ตนไดกระทาในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวได

โดยตรงแตจะฟองเจาหนาทไมได โดยไมมบทมาตราใดยกเวนมใหใชบงคบแกกรณใด และ

มาตรา 3 ของพระราชบญญตดงกลาวบญญตอกวา "บรรดากฎหมาย กฎ และขอบงคบใด ๆ ใน

สวนทมบญญตไวแลวในพระราชบญญตนหรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน ใหใช

พระราชบญญตนแทน" ดงน หนวยงานของรฐซงเปนตนสงกดของผคดคานจงตองรบผดตอ

ผเสยหายในผลแหงละเมดทผคดคานซงเปนเจาหนาทของตนไดกระทาไปในการปฏบตหนาท

โจทกจงตองหามมใหเรยกรองเอาแกผคดคานซงเปนเจาพนกงานบงคบคดแตตองเรยกรองเอา


63



แกหนวยงานของรฐนน ปญหานเปนปญหาขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของ

ประชาชน ศาลฎกามอานาจยกขนวนจฉยได แมไมมคความฝายใดยกขนอางตาม ป.ว.พ.

มาตรา 142 (5) ประกอบมาตรา 246, 247

แมเจาพนกงานบงคบคดไมมอานาจเขามาเปนผมสวนไดเสยหรอเปนคความกตาม แต

การทศาลชนตนวนจฉยใหเจาพนกงานบงคบคดรบผดชอบตอโจทกโดยตรง เจา

พนกงานบงคบคดยอมมสทธอทธรณไดตามมาตรา 223


การทจาเลยอางวาเจาพนกงานบงคบคดไดดาเนนการบงคบคดฝาฝนตอกฎหมายนน

เปนกรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 27 และมาตรา 296 วรรคสอง

จาเลยทงสองแถลงคดคานการขายทอดตลาดทรพยสนตอเจาพนกงานบงคบคดเทานน จาเลย

ทงสองยงหามสทธอทธรณไม


ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 252 ใหสทธคความทศาลชนตนสงไมรบ

ฎกา ทจะอทธรณคาสงของศาลชนตน แตเมอศาลชนตนสงรบฎกาของฝายหนงไวแลว อกฝาย

หนงไมมสทธอทธรณคาสงวาศาลชนตนสงรบฎกาไมชอบดวยกฎหมาย แตยอมโตแยงไดในคา

แกฎกา


เมอศาลชนตนสงรบฎกาของจาเลยแลว โจทกจะยนคารองขอใหศาลฎกามคาสงยกคาสง

ของศาลชนตนทส งรบฎกาของจาเลยไวแลวนน หาไดไม


ลกจางกระทาการใหนายจางในกจการทจาง ยอมเปนตวแทนของนายจางนนเอง

กจการซงเหนไดวามไดทาใหกนเปลาๆ ยอมถอเอาเปนปรยายวามคามนใหสนจาง ลกจางทา

ละเมดนายจางตองรบผด


64



โจทกถอนฟองจาเลยท 2 กอนจาเลยใหการ ศาลอนญาตไดโดยไมตองสอบถาม จาเลยท

1 อาจขอใหศาลเรยกจาเลยท 2 เขาเปนจาเลยรวมอกไดศาลอนญาตแลวจาเลยท 1 ไมคดคาน

จะอทธรณไมได


ตามฟองและคาใหการมประเดนขอพพาทวาทางพพาททงหกสายเปนทางสาธารณะ

หรอไมและในชนอทธรณโจทกอทธรณแตเพยงวาทางพพาทเปนทางสาธารณะไมมประเดน

วนจฉยวาทางพพาทเปนทางภารจายอมดงนนการทศาลอทธรณวนจฉยวาทางพพาทเปนทาง

ภารจายอมจงเปนการวนจฉยนอกประเดน คาวนจฉยของศาลชนตนสมประโยชนแกจาเลยแลว

จาเลยจงไมอาจยกประเดนนขนอทธรณฎกาไดอก


จาเลยเคยยนคารองในคดกอนอางวาทพพาทเปนทดนในโฉนดของโจทกซงจาเลยได

กรรมสทธโดยการครอบครองปรปกษขอใหแสดงกรรมสทธ โจทกยนคารองคดคานวาจาเลยมได

ครอบครองรกลาเขามาในทดนโฉนดของโจทก ความจรงจาเลยเขาไปอาศยและทานาโดยอาศย

สทธการเชาของบคคลอนทเชาทดนไปจากโจทก ศาลชนตนพพากษาถงทสดวาจาเลยมได

ครอบครองรกลาเขาไปในเขตโฉนดของโจทก โดยตางคนตางครอบครองตามแนวเขตทดนของ

ตนไมปรปกษกนดงน คาพพากษาคดกอนจะชอบหรอไมกตาม แตเมอโจทกมไดอทธรณจงตอง

ผกพนในคาพพากษานนวา ทพพาทไมไดอยในเขตโฉนดของโจทกตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพง มาตรา 145 การทโจทกกลบมาฟองจาเลยเปนคดหลงและนาสบวาทพพาท

เปนของโจทกขอใหขบไลจาเลยและเรยกคาเสยหายจงรบฟงไมได

แมศาลจะพพากษายกฟอง แตเมอคาพพากษาวนจฉยมผลกระทบกระเทอนถงสทธของ

จาเลย จาเลยยอมอทธรณได


โจทกฟองขอใหบงคบจาเลยจดทะเบยนขายบานใหโจทกจาเลยใหการวาจาเลยไมเคย

ขายบานใหโจทก สญญาซอขายบานทโจทกอางเปนเอกสารปลอมและเปนการซอขายเสรจ


65



เดดขาดโดยไมไดจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาทเปนโมฆะ ศาลชนตนวนจฉยวาจาเลยทา

สญญาขายบานใหโจทกแลวจาเลยทาสญญาเชาบานดวย แสดงเจตนาซอขายบานเสรจเดดขาด

เมอไมไดจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาทสญญาซอขายเปนโมฆะ ดงนแมจาเลยจะเปนฝาย

ชนะคดในศาลชนตน แตทศาลวนจฉยวาจาเลยทาสญญาขายบานใหแกโจทกแลวทาสญญาเชา

บานนนอาจทาใหจาเลยเสยสทธเปนทเสยหายหรอเปนโทษแกจาเลย จาเลยยอมมสทธอทธรณ

ฎกาในประเดนดงกลาวได


ประมวลกฎหมายทดนฯ มาตรา 60 ทบญญตวาเมอเจาพนกงานทดนสงประการใดแลว

ใหฝายทไมพอใจไปดาเนนการฟองตอศาลภายในกาหนดหกสบวนนบแตวนทราบคาสงนน

หมายถงใหคกรณฟองขอใหศาลพจารณาพพากษาวาฝายใดมกรรมสทธทดนพพาทดกวากน

เมอจาเลยในฐานะเจาพนกงานทดนไดปฏบตตามขนตอนของประมวลกฎหมายทดนฯโดย

รวบรวมพยานหลกฐานทงของฝายโจทกและฝายผค ดคานเปรยบเทยบกนแลวเหนวา

พยานหลกฐานของฝายผคดคานมเหตผลดกวาจงมคาสงใหงดออกโฉนดทดนใหโจทกโจทกจง

ไมมสทธขอใหเพกถอนคาสงดงกลาว แมจาเลยเปนฝายชนะคดเพราะโจทกไมมอานาจฟองแต

การทศาลอทธรณ ภาค 2 วนจฉยวาทพพาทมไดเปนทสาธารณสมบตของแผนดนสาหรบ

พลเมองใชเลยงสตวรวมกนแตเปนทดนรกรางวางเปลาอาจเปนทเสยหายแกจาเลยจาเลยยอมม

สทธฎกาโตแยงได สาธารณสมบตของแผนดนสาหรบพลเมองใชรวมกนเกดขนและเปนอยตาม

สภาพของทดนและการใชรวมกนของประชาชนโดยไมตองมเอกสารของทางราชการกาหนดให

เปนทสาธารณประโยชนทพพาทเปนททราษฎรใชเลยงสตวกอนท ล. และ ค. จะเขาครอบครอง

จงเปนสาธารณประโยชนของแผนดนสาหรบพลเมองใชรวมกนโจทกจะอางวาทพพาทเปนของ

โจทกเพราะ ค. ผขายใหโจทกครอบครองทพพาทมานานแลวหาไดไม


จาเลยขอสนเชอโดยทาสญญากบโจทกหลายประเภท และจดทะเบยนจานองทดนเปน

ประกนหน มลหนทงหมดจงเกยวของกนและโจทกมสทธนามาฟองรวมเปนคดเดยวกนได คา


66



ขนศาลทโจทกมหนาทชาระตามตาราง 1 ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ขอ 1(ก)

จงเทากบสองแสนบาทซงเปนอตราสงสด การทศาลชนตนมคาสงใหโจทกเสยคาขนศาลเพมโดย

แยกตามมลหนแตละสญญา จงเปนการเรยกเกบคาขนศาลเกนกวาทโจทกมหนาทตองเสยตาม

กฎหมายจาเลยซงเปนคความฝายซงมหนาทตองชาระแทนโจทกหากตนเปนฝายแพคดตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 161 วรรคหนง ยอมถอไดวาเปนผมสวนไดเสย

จงมสทธคดคานและอทธรณคาสงศาลชนตนได


คดทศาลชนตนพพากษายกฟอง จาเลยจะมสทธอทธรณคาพพากษาศาลชนตนไดตอเมอ

คาวนจฉยของ ศาลชนตนมผลกระทบกระเทอนตอสทธของจาเลยซงเปนฝายชนะคด คดนศาล

ชนตนพพากษายกฟองโดยวนจฉยวา ผจดการนตบคคลอาคารชดโจทกมอบอานาจใหผอนฟอง

คดโดยฝาฝนขอบงคบทกาหนดใหผจดการนตบคคล อาคารชดโจทกจะตองปฏบตกจการใน

หนาทดวยตนเอง เวนแตขอบงคบหรอมตทประชมใหญเจาของรวมจะกาหนดใหมอบหมายให

ผอนทาแทนได กรณนไมตองดวยขอยกเวนดงกลาว คาวนจฉยของศาลชนตนเกยวกบอานาจ

ฟอง หาไดกระทบกระเทอนตอสทธของจาเลยแตประการใดไม จาเลยไมมสทธอทธรณคา

พพากษาศาลชนตนดงกลาว


ศาลชนตนพพากษายกฟองโจทกสาหรบจาเลยรวมแลว ยอมถอไมไดวาจาเลยรวมถก

โตแยงสทธในชนอทธรณตาม ป.ว.พ. มาตรา 55 จาเลยรวมจงไมมสทธอทธรณ ทศาลอทธรณ

ภาค 3 รบวนจฉยอทธรณของจาเลยรวมนนเปนการไมชอบและถอวาเปนขอทไมไดยกขนวากน

มาแลวโดยชอบในศาลอทธรณภาค 3 จาเลยรวมจงไมมสทธฎกาตอมาตามมาตรา 249 วรรค

หนง

นตกรรมทกฎหมายบงคบใหตองมหลกฐานเปนหนงสอ การนาสบถงการตงตวแทนกตอง

มหลกฐานเปนหนงสอมาแสดง จาเลยจงไมอาจนาพยานบคคลมาสบวาจาเลยลงลายมอชอท

ชองผกในสญญากยมเงนแทนจาเลยรวม ปญหาเรองขอหามนาสบพยานบคคลเพมเตม ตดทอน


67



หรอเปลยนแปลงแกไขขอความในพยานเอกสารตาม ป.ว.พ. มาตรา 94 (ข) เปนปญหาอนเกยว

ดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน แมไมมคความฝายใดยกขนฎกา ศาลฎกากมอานาจยก

วนจฉยไดเองตามมาตรา 142 (5) ประกอบดวยมาตรา 246 และมาตรา 247


ศาลชนตนพพากษายกฟองโจทกสาหรบจาเลยรวมแลว ยอมถอไมไดวาจาเลยรวมถก

โตแยงสทธในชนอทธรณตาม ป.ว.พ. มาตรา 55 จาเลยรวมจงไมมสทธอทธรณ ทศาลอทธรณ

ภาค 3 รบวนจฉยอทธรณของจาเลยรวมนนเปนการไมชอบและถอวาเปนขอทไมไดยกขนวากน

มาแลวโดยชอบในศาลอทธรณภาค 3 จาเลยรวมจงไมมสทธฎกาตอมาตามมาตรา 249 วรรค

หนง

นตกรรมทกฎหมายบงคบใหตองมหลกฐานเปนหนงสอ การนาสบถงการตงตวแทนกตอง

มหลกฐานเปนหนงสอมาแสดง จาเลยจงไมอาจนาพยานบคคลมาสบวาจาเลยลงลายมอชอท

ชองผกในสญญากยมเงนแทนจาเลยรวม ปญหาเรองขอหามนาสบพยานบคคลเพมเตม ตดทอน

หรอเปลยนแปลงแกไขขอความในพยานเอกสารตาม ป.ว.พ. มาตรา 94 (ข) เปนปญหาอนเกยว

ดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน แมไมมคความฝายใดยกขนฎกา ศาลฎกากมอานาจยก

วนจฉยไดเองตามมาตรา 142 (5) ประกอบดวยมาตรา 246 และมาตรา 247


โจทกท 8 ถอนคาฟองและศาลจาหนายคดเฉพาะโจทกท 8 ออกจากสารบบแลว การ

ถอนคาฟองยอมลบลางผลการยนคาฟองนน รวมทงกระบวนพจารณาอนๆ อนมมาตอภายหลง

ยนคาฟอง และกระทาใหคความกลบคนสฐานะเดมเสมอนหนงมไดมการยนฟองเลย ตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 176 จงมใชคความและมไดถกกระทบสทธจงไม

มสทธอทธรณ


จาเลยท 1 ไมตองรบผดตอโจทก แมจาเลยท 2 จะตองรบผด จาเลยท 1 ไมไดถกโตแยง

สทธ จงไมมสทธอทธรณฎกา


68




คาสงของศาลชนตนไมรบฟองโจทก และใหคนคาขนศาลทงหมดใหโจทก มไดเปนการ

กระทบกระเทอนสทธของจาเลย จาเลยไมมสทธอทธรณ


ผรองยนคารองขอใหศาลตง ก. และ พ. เปนผจดการมรดกของผตาย ก. มไดเปนผมสวน

ไดเสยทถกกระทบสทธโดยคาสงศาลชนตนและคาพพากษาศาลอทธรณถอวา ก. เปน

บคคลภายนอกคดไมอยในฐานะทจะยนอทธรณหรอฎกาคดคานคาสงของศาลชนตนและคา

พพากษาศาลอทธรณเพอขอใหตง ก. เปนผจดการมรดกแตเพยงผเดยวได


อทธรณของโจทกทวา การแบงทดนตามสญญาประนประนอมยอมความระบแตเพยง

จานวนเนอททแบงใหแกโจทกและบคคลอนเปนการแบงอยางเลอนลอยไมชดเจน ไมอาจทราบ

ไดวาทดนทไดรบแบงตงอยสวนใด มอาณาเขตอยางไร ผไดรบสวนแบงไมสามารถแบงแยก

ทดนกนไดถกตอง จงไมอาจปฏบตตามสญญาประนประนอมยอมความได ขอใหศาลฎกาสง

เรองคนใหศาลชนตนทาสญญาประนประนอมยอมความแบงแยกทดนกนใหมอาณาเขตแนนอน

วาสวนใดเปนของใครบางนน ไมเขาเหตหนงเหตใด ตามขอยกเวนตามประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพง มาตรา 138 วรรคสอง ซงโจทกจะมสทธอทธรณคาพพากษาได การทศาล

อทธรณรบวนจฉยจงเปนการไมชอบและโจทกไมอาจจะฎกาตอมาไดตามมาตรา 249 วรรคหนง

ขอตกลงแบงทดนตามสญญาประนประนอมยอมความหากจะทาให ฮ. ไมไดรบสวนแบง

ทดนมรดกเลยหรอไมกตาม กเปนเรองท ฮ. จะไปวากลาวเอง โจทกไมมสวนไดเสยจากการได

หรอไมไดรบมรดกของ ฮ. จงไมมขออางเปนเหตแหงสวนไดเสยอนจะอทธรณฎกาในปญหานได

ทศาลอทธรณรบวนจฉยในปญหานจงเปนการไมชอบและโจทกไมอาจฎกาในปญหานไดตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 วรรคหนง



69



ผร บรองหลกทรพยไดร บรองหลกทรพยของผทาสญญาประกนไววา ขอรบรองวา

หลกทรพยทผทาสญญาประกนเสนอมานมจรง ถาไมมหรอไมพอ ผรบรองหลกทรพยยอมใชให

จนครบถวน เชนน ผรบรองหลกทรพยยอมผกพนตนเขาเปนผคาประกนผทาสญญาประกนใน

อนทจะชาระคาปรบ เมอศาลสงปรบผทาสญญาประกนและทรพยสนของผทาสญญาประกนมไม

พอชาระคาปรบ ขาดอยเทาใด ผรบรองหลกทรพยตองรบผดในจานวนคาปรบทขาดอยนน

ดงนนเมอผทาสญญาประกนผดสญญาประกน จนศาลสงปรบตามสญญาประกน และเจา

พนกงานบงคบคดยดทรพยและขายทอดตลาดทรพยของผทาสญญาประกนตามคาสงศาล.ยงไม

หมด ยงไมทราบวาผทาสญญาประกนคางชาระคาปรบเทาใด การทศาลชนตนดวนสงใหยด

ทรพยและอายดสทธเรยกรองของผรบรองหลกทรพยทมตอบคคลภายนอก โดยมไดออกคา

บงคบแจงใหผรบรองหลกทรพยทราบวาจะตองชาระคาปรบเทาใด ภายในกาหนดเวลาเทาใด

เสยกอน จงเปนการมชอบ


มาตรา 274 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงเปนเพยงบทบญญตใหอานาจศาลท

จะบงคบคดเอาแกทรพยสนของผคาประกนโดยไมตองฟองผคาประกนเปนคดใหมเทานนหาม

ขอความใหปรากฏวาผคาประกนตองรบผดตอโจทกเกนกวาหลกทรพยทนามาวางประกนตอ

ศาลไมผคาประกนจะรบผดเพยงใด ในระยะเวลาอยางไรตองแลวแตขอสญญา เมอตามหนงสอ

สญญาคาประกนมวา ถาจาเลยแพคดและไมชาระเงนใหโจทกตามคาพพากษาเปนจานวนเงน

เทาใด ผคาประกนยอมใหบงคบคดเอาจากทรพยสนทผคาประกนนามาวางใหไวเปนประกนตอ

ศาลไดทนทและในสญญานไดระบรายการหลกทรพยทผคาประกนนามาวางโดยหลกทรพยน

เปนทพอใจของศาลชนตนทงโจทกกไมคดคาน ยอมใหผคาประกนทาหนงสอสญญาประกนได

จงชอบทโจทกจะขอบงคบเอาจากทรพยทวางไวตามสญญา จะขอบงคบคดเอากบทรพยสนอน

อกหาไดไม



70



จาเลยไมใชเงนตามคาพพากษาตามยอมจนตองมการบงคบคดยดทรพยสนของจาเลยท

จานองโจทกไวออกขายทอดตลาดขายไดแลว จาเลยรองคดคานวาขายราคาตาไปเจาพนกงาน

บงคบคดโดยความเหนชอบของศาลจงไดรอการจายเงนไวจนกวาคดทจาเลยรองคดคานนนถง

ทสดดงน ถอวาจาเลยโตแยงการชาระหนใหโจทกตลอดมาจาเลยตองรบผดใชดอกเบยแกโจทก

ตลอดระยะเวลาทโตแยงนนเพราะโจทกยงไมไดรบชาระหนดวยความผดของจาเลยททาการ

โตแยงเอง

ระเบยบการของเจาพนกงานบงคบคดทคดดอกเบยใหเพยงถงวนขายทอดตลาดจะ

นามาใชบงคบแกกรณดงกลาวขางตนหาไดไม


การทคความตงแตงทนายความใหวาความและดาเนนกระบวนพจารณาแทนตนตาม

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 60 นน เปนการตงแตงตวแทนตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณชยลกษณะ 15 วาดวยตวแทน ฉะนน เมอโจทกผเปนตวการถงแกกรรม

กรณจงตองปรบดวยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 828 ซงบญญตวา เมอสญญา

ตวแทนระงบสนไปเพราะตวการตาย ตวแทนตองจดการอนสมควรทกอยาง เพอจะปกปกรกษา

ประโยชนอนเขาไดมอบหมายแกตนไปจนกวาทายาทหรอผแทนของตวการจะเขาปกปกรกษา

ประโยชนนนๆ ได ดงน ทนายโจทกซงเปนตวแทนยอมมหนาทตองจดการดาเนนคดเพอปกปก

รกษาประโยชนของโจทกตามบทกฎหมายดงกลาว. การททนายโจทกฟงคาพพากษาศาลชนตน

แลวยนอทธรณภายในกาหนด 1 เดอน จงเปนการชอบดวยกฎหมาย หาเปนโมฆะไม แมตว

โจทกจะถงแกความตายไปกอนทศาลชนตนจะไดอานคาพพากษา และยงไมมทายาทรองขอเขา

รบมรดกความและแตงทนายโจทกเปนทนายความของผรบมรดกความกตาม

จาเลยท 1 ไดขบรถยนตของจาเลยท 2 คนทเกดเหตรถชนกน ไปปฏบตงานในหนาท

ของจาเลยท 2มาตงแตกอนวนเกดเหต โดยไมปรากฏวาผบงคบบญชาของจาเลยท 1 ทกทวง

หรอมบคคลอนขบขรถยนตคนนน วนเกดเหตจาเลยท 1 ขบรถยนตคนดงกลาวบรรทกเครองสบ

นาไปชวยสบนาใหหมบานชาวเขาอนเปนการกระทาเกยวกบหนาทราชการของจาเลยท 2. ดงน


71



ถอไดวาจาเลยท 1 ไดขบรถยนตในทางการทจางของจาเลยท 2 ขอทจาเลยท 2 อางวาไดวาจาง

จาเลยท 1 ใหทางานในตาแหนงผชานาญงานเกยวกบเครองยนตใชในการกอสราง ไมมหนาท

ขบรถยนตนน เปนระเบยบขอบงคบอนเปนเรองภายในของจาเลยท 2 จะอางมาตอสหรอใชยน

บคคลภายนอกไมได

หลงจากเลกงานขนนาเพอชวยเหลอชาวเขาอนเปนการงานในทางการทจางของจาเลยท

2 แลว จาเลยท 1 ยงมไดเอารถเขาเกบแตไดขบไปทแหงอนจนกระทงเกดเหตชนรถยนตของ

ทางราชการทหารอากาศ เปนเหตใหบตรโจทกถงแกความตาย ดงน แมจะเกดเหตหลงจากเลก

งานแลว กถอวายงอยในระหวางการปฏบตหนาทตามทางการทจางของจาเลยท 2 เพราะการ

ปฏบตหนาทยงไมเสรจสนโดยอยในระหวางทจาเลยท 1 จะตองนารถยนตมาเกบทสานกงาน

ของจาเลยท 2 ผเปนนายจางจาเลยท 2 ตองรวมรบผดในผลแหงละเมดของจาเลยท 1 ดวย


72



ขอ 6

(อาจารยสมชาย จลนต)


ลกษณะ 1 วธการชวคราวกอนพพากษา

โจทกขอคมครองชวคราวกอนพพากษา


คดกอนทจาเลยท2ฟองจาเลยท1ไมผกพนโจทกในคดนซงเปนบคคลภายนอกแตการทโจทก

ขอใหคมครองประโยชนของโจทกโดยหามมใหจาเลยท1โอนทดนตามสญญาจะซอขายฉบบ

พพาทใหแกจาเลยท2ตามคาพพากษาในคดกอนยอมมผลเปนการใหงดการบงคบคดในคดกอน

ซงคดไดถงทสดแลวจาเลยท2ซงเปนเจาหนตามคาพพากษายอมมสทธทจะบงคบคดใหเปนไป

ตามคาพพากษาไดหากจาเลยท2บงคบคดใหเปนทเสยหายแกโจทกอยางไรกเปนเรองทจะตอง

ไปวากลาวกนระหวางโจทกกบจาเลยท2ตอไปโจทกไมมสทธยนขอใชวธการชวคราวกอน

พพากษาเพอใหมผลหามมใหจาเลยท2ดาเนนการบงคบคดในคดดงกลาว โจทกฟองขอใหเพก

ถอนสญญาจะซอขายทดนฉบบพพาทททาขนระหวางจาเลยท1กบจาเลยท2หากจาเลยท2บงคบ

คดในคดกอนรบโอนทดนตามสญญาจะซอขายฉบบพพาทจากจาเลยท1แลวโอนตอไปยง

บคคลภายนอกอาจกอใหเกดความเสยหายแกโจทกไดโจทกจงมสทธขอใหคมครองประโยชน

ของโจทกโดยหามมใหจาเลยท2โอนทดนดงกลาวใหแกบคคลอนไดแมโจทกจะเปนสามของ

จาเลยท1ซงมสทธขอกนสวนของโจทกไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา

287กตามแตกไมมบทกฎหมายใดบงคบใหโจทกจาตองใชสทธขอกนสวนแตอยางเดยว

กรณศาลไมอนญาตใหคมครองชวคราวตามทโจทกขอ


ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 255 วรรคแรก เปนบทบญญตบงคบไว

วา ศาลจะสงอนญาตตามคารองขอ โดยไมไตสวนฟงขอเทจจรงใหไดความตามอนมาตรา

(1)(2)ของมาตรา 255 เสยกอนไมได สวนในกรณทศาลพเคราะหคารองแลวเหนวา ไมมเหต


73



สมควรกด ไมมเหตเพยงพอทจะนาวธคมครองตามคาขอมาใชกด ศาลยอมมอานาจสงยกคารอง

เสยไดโดยหาจาตองไตสวนฟงพยานผรองขอเสยกอนไม

โจทกฟองขอใหศาลพพากษาวา โจทกมสทธครอบครองเหนอทดนพพาทหามจาเลยเขา

เกยวของ จาเลยใหการและฟองแยงวาเปนทของจาเลย ขอใหหามโจทกเกยวของเปนกรณท

ขอเทจจรงเกยวกบการครอบครองทพพาทคความยงโตแยงฟองและฟองแยงขอบงคบมใหอก

ฝายหนงเกยวของ และอยระหวางสบพยานหลกฐานเกยวกบขอเทจจรงนอย จงยงไมมเหต

สมควร และไมมเหตเพยงพอทจะนาวธคมครองตามคาขอของโจทก ทขอใหศาลสงหามจาเลย

และบรวารขดขวางการครอบครองของโจทกอางวาเปนการกระทาซาในเรองทถกฟองไวกอนม

คาพพากษาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 254 มาใช ศาลชอบทจะสงยก

คารองของโจทกเสยไดโดยไมจาตองไตสวนพยานของโจทกกอน


ตามคารองขอใชวธการชวคราวกอนการพพากษาของผรอง เปนกรณทผคดคานกลาว

อางวา ผรองผดนดและผคดคานจะอาศยบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 686 เรยกใหธนาคารผคาประกนเซนทาสญญาคาประกนทางานของผรองตามสญญา

วาจางออกแบบแบบและกอสรางโรงงานพรอมตดตงเครองจกรไวตอผคดคาน ชาระหนตาม

สญญาการประกน โดยทผรองยงปฏเสธวาไมไดผดนด แตเปนเรองทผคดคานผดนดผดสญญา

กรณจงไมอาจรบฟงเปนยตวาลกหนผดนดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 686

(เดม) ทผคาประกนจะตองชาระหนใหแกเจาหนตามคารองยงไมอาจนาประมวลกฎหมายแพง

และพาณชยมาตรา 254 (2) เมอใชกบกรณตามคารองของผรองไดเพราะไมใชการกระทาซา

หรอกระทาตอไปซงการละเมด หรอผดสญญา หรอการกระทาทผรอง หรอการกระทาอนใดท

อาจทาใหผรองไดรบความเสยหายทตองบรรเทาดวยอาศยอานาจศาล


74



ขอ 7

(อาจารยชยยทธ ศรจานงค)


ลกษณะ 2 การบงคบคดตามคาพพากษาหรอคาสง

คาบงคบ มาตรา 272


ศาลชนตนมอานาจออกคาบงคบไดเอง การทศาลชนตนออกคาบงคบใหจาเลยทงสอง

ปฏบตตามคาพพากษาของศาลอทธรณภาค 1 และศาลฎกา จงเปนอานาจของศาลชนตน การท

ทนายโจทกทงหายนคาแถลงใหศาลชนตนออกคาบงคบ ไมวาทนายโจทกท 1 จะมอานาจทา

การแทนโจทกท 1 ไดหรอไม กไมทาใหการออกคาบงคบของศาลชนตนซงเปนอานาจของศาล

ชนตนทจะออกคาบงคบไดเองเสยไปไม


ในคดทจาเลยยอมใหทพพาทเปนของโจทก ทพพาทกตกเปนของโจทกตามสญญา

ประนประนอมยอมความนนโดยไมจาตองบงคบอะไรอก ฉะนน การทโจทกมไดขอใหบงคบคด

ภายใน 10 ป จงหาทาใหสทธของโจทกทจะไดทพพาทดงกลาวแลวตองเสยไปแตอยางใด


ศาลอทธรณพพากษาแกคาพพากษาศาลชนตน คาพพากษาศาลชนตนและคาบงคบตาม

คาพพากษาของศาลชนตนยอมเปนอนสนผลไปโดยคาพพากษาศาลอทธรณ เจาหนตามคา

พพากษายอมมสทธขอใหศาลชนตนออกคาบงคบใหมตามคาพพากษาศาลอทธรณ


กรณศาลพพากษาวาโจทกไดภารจายอมโดยอายความมใชพพากษาใหจาเลยชาระหน

จงไมจาตองออกคาบงคบจาเลยไมมหนาทอยางใดในทางนตกรรมทจะตองไปจดทะเบยนใหแก

โจทก กรณทศาลชนตนออกคาบงคบใหจาเลยไปจดทะเบยนภารจายอมนนจงไมถกตอง ศาล

ฎกายอมพพากษาใหเพกถอนคาบงคบดงกลาวเสย


75




แมจาเลยจะไมใชคความซงเปนฝายชนะคดหรอเจาหนตามคาพพากษาทมสทธขอให

บงคบคดตาม ป.ว.พ. มาตรา 271 แตกรณนเปนเรองทศาลพพากษาใหโจทกและจาเลยแบงแยก

กรรมสทธรวมตามขอตกลงเรองกรรมสทธรวมฉบบลงวนท 24 กมภาพนธ 2524 และแผนท

ดานหลงบนทกดงกลาว ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1364 วรรคหนง ซงโจทกและจาเลยตางมภาระ

รวมกนทจะตองไปดาเนนการแบงแยกทดนใหเปนไปตามคาพพากษา เมอคารองของจาเลย

ฉบบลงวนท 11 เมษายน 2554 ทขอใหบงคบโจทกปฏบตตามคาพพากษาเปนคารองทสบ

เนองมาจากคารองฉบบลงวนท 1 กรกฎาคม 2551 ทจาเลยยนตอศาลขอใหออกหมายเรยก

โจทกและเจาพนกงานทดนมาสอบถามเรองทโจทกไมยอมลงลายมอชอรบทราบผลการรงวด

แบงแยกกรรมสทธรวมอนเปนเหตขดของทาใหเจาพนกงานทดนไมอาจออกโฉนดทดนใหแก

จาเลยได จงเปนกรณทปรากฏขอเทจจรงในเบองตนวาโจทกไมใหความรวมมอในการแบงแยก

ทดน ยอมถอวามเหตขดของ ทาใหไมอาจปฏบตตามคาพพากษาของศาลได ศาลชนตนควร

ตองสอบถามโจทกและจาเลยกอนไมควรดวนยกคารองของจาเลยไปเสยทเดยว


ศาลอทธรณพพากษายนตามคาพพากษาของศาลชนตน คาพพากษาศาลชนตนยงมผล

ใชบงคบอย ยอมผกพนคความ ตาม ป.ว.พ. มาตรา 145 วรรคหนง และไมจาตองสงคาบงคบให

จาเลยทราบไม การทจาเลยทราบคาบงคบตามคาพพากษาศาลชนตนตามมาตรา 272 แลว

ไมปฏบตตาม ศาลชนตนชอบทจะออกหมายบงคบคดตามมาตรา 276 ได ไมมเหตทจะเพกถอน

หมายบงคบคด


ศาลอทธรณพพากษาแกคาพพากษาศาลชนตน คาพพากษาศาลชนตนและคาบงคบตาม

คาพพากษาของศาลชนตนยอมเปนอนสนผลไปโดยคาพพากษาศาลอทธรณ เจาหนตามคา

พพากษายอมมสทธขอใหศาลชนตนออกคาบงคบใหมตามคาพพากษาศาลอทธรณ



76



ศาลชนตนออกคาบงคบใหจาเลยจดทะเบยนทดนของจาเลยเปนภาระจายอมของโจทก

หากไมปฏบตตาม ใหถอเอาคาพพากษาแทนการแสดงเจตนาของจาเลย เมอโฉนดทดนอยท

จาเลย โจทกชอบทจะใหจาเลยสงมอบโฉนดทดนเพอดาเนนการตามคาพพากษาได เพราะเปน

สวนหนงของการบงคบคด หาเปนการบงคบนอกเหนอไปจากคาพพากษาไม ชอบทศาลชนตน

จะไตสวนใหไดความแนชดวา โฉนดทดนพพาทอยทจาเลยหรอไม ไมควรรบดวนยกคารองของโจทก


ศาลฎกาพพากษาใหจาเลยทงสองรวมกนทาทางพพาทตามรปแผนทววาทและใหจาเลย

ท 1 ไปจดทะเบยนสทธภาระจายอมทางพพาทดงกลาวใหแกโจทกทงสองหากจาเลยท 1 ไม

ดาเนนการใหถอเอาคาพพากษาแทนการแสดงเจตนาของจาเลยท 1ปรากฏวาจาเลยท 1 ไมไป

จดทะเบยนสทธภาระจายอมในทดนพพาทใหแกโจทกทงสองโจทกทงสองจงยอมมสทธทจะขอ

ดาเนนการบงคบคดในลาดบตอไป โดยถอเอาคาพพากษาแทนการแสดงเจตนาของจาเลยท 1

แตเมอโฉนดทดนพพาทอยทจาเลยท 1ทาใหโจทกทงสองไมสามารถจดทะเบยนภาระจายอมใน

ทดนพพาทได โจทกทงสองยอมมสทธทจะรองขอใหศาลชนตนมคาสงใหจาเลยท 1 สงมอบ

โฉนดทดนพพาทตอศาลชนตนเพอดาเนนการบงคบคดใหเปนไปตามคาพพากษาได เพราะถอ

วาเปนสวนหนงของการบงคบคด หาเปนการบงคบนอกเหนอไปจากคาพพากษาแตอยางใดไม

แตเนองจากศาลชนตนยกคารองของโจทกทงสองโดยยงมไดเรยกคความมาสอบถามใหแนชด

เสยกอนวาโฉนดทดนพพาทอยในความครอบครองของจาเลยท 1 จรงหรอไมและมเหตจาเปน

หรอขดของประการใดทจาเลยท 1 ไมสงมอบโฉนดทดนพพาทใหแกโจทกทงสอง จงสมควร

เรยกคความมาสอบถามใหไดความเสยกอน ไมควรรบดวนยกคารอง


ศาลชนตนอานคาพพากษาศาลฎกาทพพากษาใหจาเลยและบรวารรอยายสงปลกสราง

ออกจากทพพาทใหจาเลยทราบแลว แตมไดออกคาบงคบใหจาเลยและบรวารปฏบตตามคา

พพากษาศาลฎกา ดงนถอไมไดวาจาเลยและบรวารไมปฏบตตามคาบงคบ โจทกจะขอบงคบคด

ตอผรองซงโจทกอางวาเปนบรวารของจาเลยในชนนไมได ปญหาเรองสทธในการบงคบคดเปน


77



ปญหาเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน แมผรองมไดกลาวไวในคาคดคานกยกขนวา

กลาวในชนอทธรณฎกาได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 225,249.


ศาลพพากษาตามยอมและมคาสงทายคาพพากษาเพยงวาบงคบคดตามยอม เทานนยง

ถอไมไดวาศาลไดม คาบงคบแลวและทศาลมคาสงวาบงคบคดใน 30 วน นนหมายความวาใหม

คาบงคบใหปฏบตตามสญญาประนประนอมยอมความภายใน 30 วน ตามทบญญตไว ใน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 272 และมาตรา273 เสยกอนมใชเปนคาสงให

ออกหมายบงคบคด ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 276 วรรคแรกศาลจะ

ออกหมายบงคบคดใหทนทไดตอเมอเหนวาคาบงคบ ไดสงใหแกลกหนตามคาพพากษาหรอ

ลกหนตามคาพพากษา ไดลงลายมอชอไวเปนสาคญแลวและระยะเวลาทศาล ไดกาหนดไวเพอ

ปฏบตตามคาบงคบนนไดลวงพนไปแลว ดวยเมอปรากฏวาการออกหมายบงคบคดฝาฝนตอ

บทบญญต ดงกลาวคความฝายซงถกบงคบคดยอมขอใหศาลมคาสงใหยกหมายบงคบคดเสยได

ตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 296 วรรคแรก


การตกลงกนกาหนดเวลาไถทรพยสนกนใหมโดยการทาสญญาประนประนอมยอมความ

เพอเลกคดทพพาทกนอยในศาล ไมถอวาเปนการขยายเวลาไถในภายหลงตามความหมายของ

มาตรา 496 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และการทาความตกลงกนใหมแกไข

เปลยนแปลงกาหนดเวลาไถตามสญญาประนประนอมยอมความแมจะไดกระทาหลงจาก

กาหนดเวลาตามสญญาประนประนอมยอมความซงมคาพพากษาตามยอมนนไดผานพนไปแลว

กไมถอวาเปนการขยายเวลาไถในภายหลงตามความหมายของมาตราดงกลาวดจกนและ

ขอตกลงในประการหลงน เปนแตการแกไขเปลยนแปลงสญญาประนประนอมยอมความไม

นบวาเปนขอตกลงสวนหนงของสญญาขายฝากอสงหารมทรพยอนจะตองจดทะเบยนตอ

พนกงานเจาหนาท


78



ในกรณทมตองบงคบคดโดยทางเจาพนกงานบงคบคด กมใชเรองทจะตองออกหมาย

บงคบคดเสยกอน เมอจาเลยไมปฏบตตามคาบงคบ ศาลกมอานาจสงจบกมและกกขงจาเลยได

ทเดยว (อางคาพพากษาฎกาท 452/2491)


คาพพากษาตามยอมระหวางโจทกจาเลยความวา จาเลยจะไปโอนทดนใสชอโจทก ณ

สานกงานทดนจงหวดนครราชสมาภายใน 7 วนนบแตวนทาสญญาประนประนอมยอมความ ถา

จาเลยไมไปโอนทดนใหโจทก กใหถอคาพพากษาตามสญญาประนประนอมยอมความเปนการ

แสดงเจตนาของจาเลย ดงนนเมอครบกาหนด 7 วนและจาเลยไมไปโอนทดนใหโจทก โจทกก

อาจจะดาเนนการไปตามสญญาประนประนอมยอมความได มใชกรณทจะตองมาขอออกหมาย

บงคบคดเพอไปยดทดนอก


79



ขอ 8

(อาจารยชพ จลมนต)

กฎหมายลมละลาย

การขอใหลมละลาย กรณอน


การฟองขอใหจดการทรพยมรดกของลกหนทตายนน พระราชบญญตลมละลาย มาตรา

83 บญญตใหโจทกตองขอใหเรยกทายาทหรอผจดการทรพยมรดกหรอผปกครองทรพยเขามา

แกคดแทนลกหนทตาย ถาบคคลทถกเรยกไมมาหรอมาศาลแตคดคานวาตนไมใชทายาทหรอ

ผจดการมรดกหรอหรอผปกครองทรพยของลกหนทตาย หรอวาตนไมจาตองยอมรบฐานะเชนวา

นนตามกฎหมาย ใหศาลทาการไตสวน ถาศาลเหนวาบคคลนนควรเขาแกคดแทนลกหนทตาย

กใหส งเปนผแทนลกหนนน มฉะนนใหส งใหโจทกจดการขอใหเรยกบคคลอนเขามาแกคดแทน

ลกหนทตายตอไป

การทโจทกฟองขอใหจดการทรพยมรดกของ ส ตามพระราชบญญตลมละลาย โดยมคา

ขอใหหมายเรยก ธ ซงเปนผจดการมรดกของ ส เขามาแกคดแทนลกหนทตายจงชอบดวย

บทบญญตดงกลาวแลวสวนท ธ ถกพทกษทรพยเดดขาดในคดอน กอนโจทกฟองคดน หาได

กระทบสทธของโจทกทจะฟองขอใหจดการทรพยมรดกของลกหนทตายแตอยางใดไม


โจทกฟองกองมรดกของจาเลยท 5 โดย ฐ. จาเลยท 4 ในฐานะทายาท จาเลยท 4 ใหการ

วา จาเลยท 5 มบตรโดยชอบดวยกฎหมายซงเปนทายาทโดยธรรม สวนจาเลยท 4 เปนเพยงพ

นองรวมบดามารดาเดยวกบจาเลยท 5 ไมมหนาทแกคดแทน ตามคาใหการของจาเลยท 4

ปฏเสธวาจาเลยท 4 ไมใชทายาทหรอผจดการมรดกหรอผปกครองทรพยของจาเลยท 5 ทตาย

หรอวาตนไมยอมรบฐานะเชนนนตามกฎหมาย ศาลจงตองไตสวนใหไดความดงกลาวและม

คาสงตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 83 วรรคสอง แตศาลลมละลายกลางมได

ดาเนนการ คงพจารณาสบพยานโจทกไป จงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาทผดระเบยบ ศาล


80



ฎกาสมควรใหเพกถอนกระบวนพจารณาเกยวกบจาเลยท 5 เสยตาม ป.ว.พ. มาตรา 27 วรรค

สอง ประกอบดวย พ.ร.บ.จดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542 มาตรา

28 (เดม) และใหศาลลมละลายกลางดาเนนกระบวนพจารณาใหมใหถกตองและมคาพพากษา

ใหมเฉพาะจาเลยท 5

จาเลยท 1 เปนหางหนสวนจากด มจาเลยท 2 เปนหนสวนผจดการในวนฟองคด จาเลย

ท 2 จงเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดซงตองรบผดรวมกนในบรรดาหนของหางจาเลย

ท 1 ไมมจากด ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1070, 1077 (2) ประกอบ 1087 เมอศาลพจารณาและได

ความวาจาเลยท 1 มหนสนลนพนตวและมคาสงพทกษทรพยของจาเลยท 1 เดดขาด โดยทฟอง

ของโจทกมคาขอใหมคาสงพทกษทรพยของจาเลยท 2 เดดขาดและพพากษาใหลมละลายแลว

เชนน โจทกไมตองนาสบวาจาเลยท 2 มหนสนลนพนตว ถอไดวาโจทกมคาขอใหจาเลยท 2 ซง

เปนหนสวนผจดการและหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายตามหางจาเลยท 1 ตาม

พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 โดยโจทกไมจาตองมคาขอใหจาเลยท 2 ลมละลายใน

ภายหลงอก

คดนนบแตเสรจการพจารณา ศาลลมละลายกลางนดฟงคาพพากษาหรอคาสงวนท 13

ธนวาคม 2553 ครนถงวนนดจาเลยท 4 ยนคารองอางวาไดเจรจาขอประนอมหนกบโจทก และ

ขอเลอนนดฟงคาพพากษาหรอคาสงออกไปอกหลายนด ครงสดทายศาลลมละลายกลางนดฟง

คาพพากษาหรอคาสงวนท 19 ธนวาคม 2555 อนเปนเวลาภายหลงเสรจการพจารณานานถง 2

ปเศษ ซงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาทไมไดกระทาโดยเรวตามท พ.ร.บ.จดตงศาล

ลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542 มาตรา 15 วรรคหนง บญญตไว


แมผตายยนฎกา หนตามคาพพากษาทโจทกนามาเปนมลฟองใหจดการมรดกของผตาย

กตาม แตโดยผลของคาพพากษาศาลอทธรณยอมผกพนคความในกระบวนพจารณาของ

ศาลทพพากษาหรอมคาสง นบแตวนทไดพพากษาหรอมคาสงจนถงวนทคาพพากษา

หรอคาสงนนไดถก เปลยนแปลง แกไข กลบ หรองดเสย ตามประมวลกฎหมายวธพจารณา


81



ความแพงมาตรา 145 ประกอบกบ พระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคด

ลมละลาย พ.ศ. 2542 มาตรา 14 จงเปนหนทอาจกาหนดจานวนไดโดยแนนอน โจทกยอม

มาฟองขอใหจดการทรพยมรดกของผตายได

ผตายตองรบผดตามคาพพากษาตอเจาหนอยางลกหนรวมเจาหนจะเรยกชาระหนจาก

ลกหนคนไหนสนเชงหรอแตโดยสวนกไดตามแตจะเลอกตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 291 การเจาหนเดมนาเจาพนกงานบงคบคดยดทดนซงมราคาประเมนขณะยด และราคา

ประเมนทนทรพยทใชสาหรบเรยกเกบคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ซงไม

วาจะพจารณาโดยใชราคาใดกเพยงพอทจะชาระหนแกโจทก ในสวนทจาเลยทงหาตองรบผด

รวมกนแลวประกอบกบประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 284 วรรคหนง เดม

บญญตหามมใหยดหรออายดทรพยสนของลกหนตามคาพพากษาเกนกวาทพอจะชาระหนใหแก

เจาหนตามคาพพากษาพรอมทงคาฤชาธรรมเนยมในคดและคาธรรมเนยมในการบงคบคด

เจาหนซงเปนโจทกยอมไมสามารถทจะบงคบคดยดหรออายดทรพยสนของผตายซงเปนลกหน

รวม เพมเตมไดอกกรณจงมเหตทไมควรใหจดการทรพยมรดกของผตาย ตามพระราชบญญต

ลมละลาย มาตรา 82


นบแตวนทศาลชนตนมคาพพากษาใหจดการทรพยมรดกของผตาย อานาจการดาเนน

กระบวนพจารณาคดแพงทผรองฟองทายาทของผตายใหรบผดชาระหนตอศาล ทคางอยยงเปน

ของเจาพนกงานพทกษทรพยแตผเดยว ตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483 มาตรา 22

(3) และ 25 ประกอบกบ มาตรา 84 วรรคหนง

อนง เมอไดรบชาระหนทงหมดโดยเตมจานวน กบคาธรรมเนยมและคาใชจายตางๆ

หมดแลว ถายงมทรพยมรดกเหลออยอก ใหเจาพนกงานพทกษทรพยมอบใหแกผแทนลกหนท

ตายหรอผจดการมรดก ทงน ตามทบญญตไวในพระราชบญญตลมละลายมาตรา 86

กรณทลกหนถงแกความตายในระหวางการพจารณาคดหรอเมอศาลพพากษาให

ลมละลายแลว


82




จาเลยซงเปนลกหนตายระหวางพจารณาของศาลอทธรณจงไมอาจมคาสงพทกษทรพย

ของจาเลยเดดขาดตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 14 ดงโจทกฎกาขอมาได

ศาลฎกาจงพพากษาใหจดการทรพยมรดกของลกหนตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483

มาตรา 84


จาเลยท 1 ถงแกความตายกอนทศาลอทธรณจะมคาพพากษาใหพทกษทรพยของจาเลย

ท 1 เดดขาด ถอวาจาเลยท 1 ซงเปนลกหนถงแกความตายในระหวางการพจารณาของศาล

อทธรณ ศาลอทธรณจงไมอาจมคาพพากษาใหพทกษทรพยของจาเลยท 1 เดดขาดตาม

พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 14 ได กรณเชนวานโจทกอาจขอใหจดการทรพย

มรดกของจาเลยท 1 โดยโจทกจะตองขอใหเรยกทายาทหรอผจดการมรดกหรอผปกครองทรพย

เขามาแกคดแทนลกหนทตายนน ตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 83 และ 87

ในระหวางการพจารณาของศาลอทธรณกอน การทศาลอทธรณมคาพพากษาใหพทกษทรพย

ของจาเลยท 1 เดดขาดจงไมชอบดวยกระบวนพจารณา ศาลฎกาใหศาลอทธรณดาเนนกระบวน

พจารณาเกยวกบจาเลยท 1 ใหม

การทศาลออกหมายบงคบคด แตจาเลยท 2 ไมมทรพยสนอยางหนงอยางใดทจะพงยด

มาชาระหนไดนน เขาขอสนนษฐานวาจาเลยท 2 มหนสนลนพนตวตามมาตรา 8(5) แหง

พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 จาเลยท 2 จงมหนาทตองนาสบหกลางขอสนนษฐาน

ดงกลาว แตพยานหลกฐานของจาเลยท 2 คงมเพยงคาเบกความของจาเลยท 2 ซงเปนการเบก

ความกลาวอางลอย ๆ หามนาหนกไม เมอขอนาสบของจาเลยท 2 ไมอาจหกลางขอสนนษฐาน

ของกฎหมายดงกลาว คดจงฟงไดวาจาเลยท 2 มหนสนลนพนตว และไมอาจชาระหนโจทกได

ทงหมด ทงไมมเหตทไมควรใหจาเลยท 2 ลมละลาย



83



บรษทจาเลยทงสามสนสภาพนตบคคลตงแตเมอนายทะเบยนขดชอจาเลยทงสามออก

เสยจากทะเบยนแลว ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1273/3 แมจาเลยทงสามยง

ไมจดทะเบยนเสรจการชาระบญชกตาม จาเลยทงสามจงไมมสภาพนตบคคล ไมอาจเปนคความ

ได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 1 (11) ประกอบดวยพระราชบญญต

จดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ. 2542 มาตรา 14 ทงไมปรากฏวาโจทก

ไดไปดาเนนการตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1273/4 เพอใหศาลทมอานาจสง

ใหจดชอจาเลยทงสามกบคนสทะเบยนเสยกอนทโจทกยนฟองโจทกไมมอานาจฟองจาเลยทงสาม


จาเลยท 1 เปนบรษทราง ซงนายทะเบยนไดขดชอจาเลยท 1 ออกเสยจากทะเบยน ตาม

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1273 / สามแลว ตงแตเมอวนท 29 ธนวาคม 2552

ภายหลงบทบญญตมาตรา 1273/3 มผลใชบงคบ ทาใหจาเลยท 1 สนสภาพความเปนนตบคคล

ตงแตเมอวนทนายทะเบยนขดชอจาเลยท 1 ออกเสยจากทะเบยน เมอโจทกยนฟองจาเลยท 1

ใหลมละลายเปนคดน ในวนท 27 สงหาคม 2555 อนเปนเวลาภายหลงจากทจาเลยท 1 สน

สภาพนตบคคลไปแลว ดงนขณะฟองจาเลยทหนงจงไมมสภาพความเปนนตบคคลทจะใหโจทก

ฟองได ประกอบกบขอเทจจรงไมปรากฏวาโจทกรองขอตอศาลเพอใหมคาสงจดชอจาเลยท 1

กลบคนเขาสทะเบยนเสยกอนทจะฟองตามมาตรา 1273 ทรพยสนแตอยางใด

โจทกจงไมมอานาจฟองจาเลยทสามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา1

(11) และมาตรา 55 ประกอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคด

ลมละลายพ.ศ. 2542 มาตรา 14


ขณะโจทกยนฟองคดน บ และ ว ซงเปนหนสวนผจดการของจาเลยถกศาลพพากษาให

เปนบคคลลมละลายไปกอนแลว ทาใหหางหนสวนจาเลยเลกกนตามประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย มาตรา 1055 (5) แตการเลกหางหนสวนในกรณน มไดมผลใหหางหนสวนจาเลยสน

สภาพนตบคคลในทนท ทงน ตามมาตรา 1251 นอกจากนมไดมบทบญญตวาการชาระบญช


84



ของหางหนสวนจะตองชาระใหแลวเสรจภายในกาหนดเวลาใด ดงนน ตราบใดทการชาระบญช

ยงไมเสรจ สภาพนตบคคลของหางหนสวนจาเลยจงยงคงอยตอไป เมอไมปรากฏขอเทจจรงวา

ในขณะโจทกยนฟองคดนไดมการชาระบญชหางหนสวนจาเลยเสรจสนแลวโจทกจงมอานาจ

ฟองจาเลยใหลมละลายเปนคดนได

กรณหางหนสวนสามญเลกกนเพราะผเปนหนสวนลมละลายหาไดมบทบญญตของ

กฎหมายใหเจาหนของหางหยดคดดอกเบยระหวางการชาระบญชไม โจทกจงมสทธคดดอกเบย

จนกวาจาเลยจะชาระหนเสรจตามคาพพากษาซงตามบญชแสดงรายการ รบ – จาย เงนและ

รายการคานวณดอกเบยปรากฏวาภายหลงขายทอดตลาดทรพยจานองชาระหนแลว ยงมหน

คางชาระถงวนฟองเปนจานวนไมนอยกวาสองลานบาทซงเปนหนอนอาจกาหนดจานวนได

แนนอน และโจทกไดสบหาทรพยสนของจาเลยแลวจาเลยจงไมมทรพยสนอยางหนงอยางใดทจะ

เพงหยดมาชาระหนไดตองดวยขอสนนษฐานตามพระราชบญญตลมละลายมาตรา 8 (5) วา

จาเลยมหนสนลนพนตว


มาตรา 89 แหงพระราชบญญตลมละลายแสดงใหเหนชดวาในกรณทจะขอใหหนสวน

จาพวกไมจากดความรบผดลมละลายตามหางหนสวนนน กฎหมายไดบญญตกาหนดเกยวกบ

การดาเนนกระบวนพจารณาโดยไมตองฟองเปนคดขนใหมไวโดยเฉพาะเปนพเศษเมอปรากฏวา

ศาลไดมคาสงพทกษทรพยของหางนนตามมาตรา 88 แลว เจาหนผเปนโจทกหรอเจาพนกงาน

พทกษทรพยยอมจะขอใหหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายตามหางได และตาม

มาตรา 89 ใหพจารณาตอไปเพยงวา ผถกขอใหลมละลายตามหางเปนหนสวนจาพวกไมจากด

ความรบผดจรงหรอไมถาปรากฏวาศาลสงพทกษทรพยเดดขาด และพพากษาใหหางหนสวน

จากดลมละลายตามมาตรา 88 แหงพระราชบญญตลมละลาย และผถกขอใหลมละลายตามหาง

เปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดจรง ศาลกมคาสงใหพทกษทรพย แลวพพากษาให

หนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายไปตามหางนนไดเลย เพราะหนสวนจาพวกไม

จากดความรบผดตองรบผดในหนสนแทนหางตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา


85



1070 และ 1077 โดยไมจากดจานวน โดยผเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดไมมอานาจ

ตอสคด หรอนาสบวาตนมทรพยสนพอทจะชาระหนของหาง หรอมใชเปนผมหนสนลนพนตว

ตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตลมละลาย

การทผชาระบญชยนคารองขอใหหางหนสวนลมละลายตามมาตรา 88 นน ไมจากดวา

หางหนสวนทลมละลายมทรพยสนไมพอกบหนสนเปนจานวนมากนอยเทาใด แมจะไมถงสาม

หมนบาท กถอไดวาหางนนมหนสนลนพนตวแลว จะนามาตรา 7 แหงพระราชบญญตลมละลาย

ซงเปนหลกเกณฑทวไปทจะสงใหมการลมละลายมาใชแกกรณนไมได

เจาหนผเปนโจทกมอบอานาจใหผอนเปนผย นคาขอรบชาระหน ดาเนนกระบวนพจารณา

ชนขอรบชาระหน และใหมสทธออกเสยงในทประชมเจาหนประนประนอมยอมความตลอดจนทา

การอนใดทเกยวกบคดลมละลาย ดงน ผรบมอบอานาจมสทธดาเนนคดแทนเจาหนผเปนโจทก

ไดตลอดไปถงชนอทธรณฎกาคาสงหรอคาพพากษาของศาล เพราะเปนเรองของกระบวน

พจารณาทสบตอจากการยนคาขอรบชาระหน ใบมอบอานาจดงกลาวจงชอบดวยกฎหมาย

การทใบมอบอานาจมใชมอบอานาจตามแบบฟอรมของศาล กหาทาใหใบมอบอานาจน

เสยไปไม เพราะมใชกรณทยนตอศาลตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 67

วรรคสอง


หางหนสวนจากดถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดแลวเจาพนกงานพทกษทรพยยอมม

อานาจยนคารองขอใหผค ดคานซงเปนหนสวนไมจากดความรบผดลมละลายตามหางได

เนองจากผคดคานตองรบผดในบรรดาหนของหางหนสวนจากดโดยไมจากดจานวนตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1070,1077(2) ผคดคานจงไมอาจตอสคดหรอนาสบวาตนม

ทรพยสนพอทจะชาระหนของหางหนสวนจากดหรอพสจนวาตนมใชเปนผมหนสนลนพนตว

เดมโจทกฟองขอใหศาลมคาสงพทกษทรพยของหางหนสวนจากดและผคดคานเดดขาด

โดยอางวามหนสนลนพนตว ประเดนทตองวนจฉยจงมวา หางหนสวนจากดและผคดคานม

หนสนลนพนตวหรอไม ศาลมคาสงพทกษทรพยของหางหนสวนจากดเดดขาด แตยกฟอง


86



ผคดคานโดยวนจฉยวามเหตอนสมควรทจะไมใหผคดคานลมละลายตอมาศาลพพากษาใหหาง

หนสวนจากดลมละลาย เจาพนกงานพทกษทรพยจงยนคารองขอใหผคดคานลมละลายตาม

พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 89ซงเจาพนกงานพทกษทรพยอาจยนคารอง

ขอใหหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดในหางหนสวนนนลมละลายได ประเดนทตองวนจฉย

จงมวา ผคดคานเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดหรอไม ประเดนทตองวนจฉยตาม

คาฟองและคารองขออาศยเหตตางกนจงมใชฟองซาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาตรา 148 ประกอบพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 153

ผคดคานเปนหนสวนไมจากดความรบผดจะตองรบผดรวมกบหางหนสวนจากดในหนสน

ของหาง มใชเปนหนสนสวนตวของผคดคาน เมอศาลชนตนมคาพพากษาใหผคดคานรวมกบ

หางหนสวนจากดชาระหนแกโจทกวนท 22 มถนายน 2531 และโจทกยนฟองหางหนสวนจากด

เปนคดลมละลายวนท 20 เมษายน 2541 ยงไมพน 10 ปนบแตศาลชนตนมคาพพากษาในคด

แพงยอมทาใหอายความหนตามคาพพากษาทถงทสดสะดดหยดลงตามประมวลกฎหมายแพง

และพาณชย มาตรา 193/14(2) ดงนนเมอหางหนสวนจากดถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาด

ผคดคานในฐานะเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดกตองรวมรบผดในหนสนของหาง

ดงกลาว คารองของเจาพนกงานพทกษทรพยทขอใหผคดคานลมละลายจงไมขาดอายความ

เจาพนกงานพทกษทรพยรองขอใหผคดคานลมละลายในฐานะเปนหนสวนจาพวกไมจากดความ

รบผด เมอหางหนสวนจากดถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดแลวศาลยอมมคาสงพทกษทรพย

ของผคดคานซงเปนหนสวนไมจากดความรบผดเดดขาดแลวพพากษาใหลมละลายตามหางนน

ไดตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 89 โดยไมจาตองวนจฉยถงเหตตาม มาตรา 9


ขณะทโจทกยนคาฟองขอใหจาเลยทงสองลมละลาย จาเลยท 2 มฐานะเปนหนสวน

ผจดการของหางหนสวนจากดจาเลยท 1 ซงเปนหนสวนประเภทไมจากดความรบผด จาเลยท 2

ตองรวมรบผดกบจาเลยท 1 ในมลหนภาษอากรตามฟอง ตามประมวลกฎหมายแพงและ

(พาณชยมาตรา 1070,1077 (2),1080 และมาตรา 1087 เมอศาลมคาสงพทกษทรพยของหาง


87



หนสวนจากด จาเลยท 1 เดดขาดแลว ศาลยอมมคาสงพทกษทรพยของจาเลยท 2 ซงเปน

หนสวนจาพวกไมจากดความรบผดไดตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 89

จาเลยท 2 ไมมสทธนาสบหรออทธรณโตเถยงวาตนเองมทรพยสนเพยงพอชาระหนหรอมใชผม

หนสนลนพนตวอก


หางหนสวนจากดจาเลยท 1 มหนสนลนพนตว จาเลยท 2 ซงเปนหนสวนผจดการของ

จาเลยท 1 ยอมตองรบผดในหนของจาเลยท 1 โดยไมจากดจานวน ตามประมวลกฎหมายแพง

และพาณชยมาตรา 1070 และ 1077 (2) การทศาลมคาสงพทกษทรพยของหางหนสวนจากด

แลว เจาหนผเปนโจทกหรอเจาพนกงานพทกษทรพย อาจมคาขอใหหนสวนจาพวกไมจากด

ความรบผดลมละลายได ตามพระราชบญญตอนตรายพ.ศ. 2483 มาตรา89 จาเลยท 2 จะตอส

วาตนเองไมไดหนสนลนพนตวหาไดไม จาเลยท 1 และจาเลยท 2 ยงเปนหนโจทกจานวนมาก

และไมชาระหนทเหลอ กรณจงไมมเหตอนทไมควรใหจาเลยท 1 และจาเลยท 2 ลมละลาย








ดาเนนการ คงพจารณาสบพยานโจทกไป จงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาทผดระเบยบ

ศาลฎกาสมควรใหเพกถอนกระบวนพจารณาเกยวกบจาเลยท 5 เสยตาม ป.ว.พ. มาตรา 27

วรรคสอง ประกอบดวย พ.ร.บ.จดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542

มาตรา 28 (เดม) และใหศาลลมละลายกลางดาเนนกระบวนพจารณาใหมใหถกตองและม

คาพพากษาใหมเฉพาะจาเลยท 5


88








เชนน โจทกไมตองนาสบวาจาเลยท 2 มหนสนลนพนตว ถอไดวาโจทกมคาขอใหจาเลยท 2

ซงเปนหนสวนผจดการและหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายตามหางจาเลยท 1

ตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 โดยโจทกไมจาตองมคาขอใหจาเลยท 2 ลมละลาย

ในภายหลงอก














ดาเนนการ คงพจารณาสบพยานโจทกไป จงเปนการดาเนนกระบวนพจารณาทผดระเบยบ ศาล

ฎกาสมควรใหเพกถอนกระบวนพจารณาเกยวกบจาเลยท 5 เสยตาม ป.ว.พ. มาตรา 27 วรรค


89



สอง ประกอบดวย พ.ร.บ.จดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542 มาตรา

28 (เดม) และใหศาลลมละลายกลางดาเนนกระบวนพจารณาใหมใหถกตองและมคาพพากษา

ใหมเฉพาะจาเลยท 5






เชนน โจทกไมตองนาสบวาจาเลยท 2 มหนสนลนพนตว ถอไดวาโจทกมคาขอใหจาเลยท 2 ซง

เปนหนสวนผจดการและหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายตามหางจาเลยท 1 ตาม

พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 โดยโจทกไมจาตองมคาขอใหจาเลยท 2 ลมละลายใน

ภายหลงอก








จาเลยท 2 เปนสวนผจดการจาเลยท 2 จงเปนหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดซงตอง

รบผดรวมกนในบรรดาหนของหางจาเลยท 1 ไมมจากด แมจาเลยท 2 จะเขามาเปนหนสวน

ผจดการภายหลง กตองรบผดในนใดใดซงจาเลยทหนงไดกอใหเกดขนกอนตนเขามาเปน

หนสวนดวยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1052 ประกอบมาตรา 1077 (2)

1080 และ 1087 เมอศาลพจารณาไดความวาจาเลยทหนงมหนสนลนผลตวและมคาสง


90



พทกษทรพยของจาเลยทหนงเดดขาดโดยทฟองของโจทกมคาขอใหศาลมคาสงพทกษทรพย

ของจาเลยทสองเดดขาดและพพากษาใหลมละลายแลว โจทกไมตองนาสบวาจาเลยท 2 มหนสน

ลนพนตว ถอไดวาโจทกมคาขอใหจาเลยท 2 ซงเปนหนสวนผจดการและหนสวนจาพวก

ไมจากดความรบผดลมละลายตามหางจาเลยท 1 ตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483

มาตรา 89 โดยโจทกไมจาตองมคาขอใหจาเลยท 2 ลมละลายในภายหลงอก และจาเลยท 2 ก

ไมมอานาจตอสคดหรอนาสบวาตนมทรพยสนเพยงพอทจะชาระหนของหางหรอมใชผม

หนสนลนพนตวตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483 มาตราเจด

หนสวนจาพวกไมจากดความรบผดทจะทกขขอใหลมละลายตามหางตามมาตรา 89 ได

นน ตองเปนหนสวนอยในขณะทโจทกฟองและขณะทศาลมคาสงพทกษซบของหางเดดขาดดวย


หนสวนจาพวกไมจากดความรบผดในหางหนสวนสามญซงไดจดทะเบยนหรอหาง

หนสวนจากดทศาลมคาสงพทกษทรพย ซงเจาหนผเปนโจทกหรอเจาพนกงานพทกษทรพยอาจ

มคาขอใหลมละลายตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 ไดนน ตองเปนหนสวน

จาพวกไมจากดความรบผดในขณะทโจทกฟองและขณะทศาลมคาสงพทกษทรพยหาง

หนสวนไวเดดขาด ดงนน เมอขอเทจจรงปรากฏตามคาฟองวา จาเลยท 3 และท 4 เปน

หนสวนจาพวกไมจากดความรบผดของจาเลยท 1 ในชวงกอนโจทกฟองคดน โจทกจงไมอาจ

ขอใหจาเลยท 3 และท 4 ลมละลายตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 ได


ในวนทโจทกฟองขอใหจาเลยท 1 ลมละลาย จาเลยท 2 เปนหนสวนผจดการอนเปน

หนสวนไมจากดความรบผดของจาเลยท 1 อย ซงจาเลยท 2 จะตองรวมรบผดในหนสนของหาง

หนสวนจากดจาเลยท 1 อยางไมจากดจานวนตาม ป.พ.พ. มาตรา 1070 ประกอบมาตรา 1077

(2) และการทศาลมคาสงพทกษทรพยหางหนสวนจากดแลวเจาหนผเปนโจทกหรอเจา

พนกงานพทกษทรพยอาจมคาขอใหหนสวนจาพวกไมจากดความรบผดลมละลายได


91



ตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 จาเลยท 2 จะตอสวาตนเองมไดมหนสนลน

พนตวหาไดไม

ในวนทโจทกฟองขอใหจาเลยท 1 ลมละลาย จาเลยท 3 ไมไดเปนหนสวนไมจากด

ความรบผดของจาเลยท 1 โจทกจงไมอาจฟองใหจาเลยท 3 ลมละลายตามหาง ตาม

พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 89 ได

มลหนทเกดขนกอนทจาเลยท 3 จะออกจากการเปนหนสวนผจดการของจาเลยท 1

จาเลยท 3 ตองรวมรบผดในหนดงกลาวภายในกาหนด 2 ป นบแตออกจากการเปนหนสวน

ผจดการตาม ป.พ.พ. มาตรา 1068 ประกอบมาตรา 1080 จาเลยท 3 ออกจากการเปนหนสวน

ผจดการตงแตวนท 28 มกราคม 2545 ความรบผดของจาเลยท 3 ยอมมจากดเพยงสองปนบแต

วนดงกลาวถงวนท 28 มกราคม 2547 การทโจทกฟองจาเลยท 3 เมอวนท 17 มถนายน 2548

จงเกนกาหนดเวลา 2 ป แลวจาเลยท 3 จงไมตองรบผดในหนดงกลาวตาม ป.พ.พ. มาตรา

1068 ประกอบมาตรา 1080 โจทกจงไมอาจนามาฟองจาเลยท 3 เปนคดลมละลายได

(***ฎกาชดนออกสอบผชวยแลวเมอ 15 มย.56)

การขอใหลมละลายตามกฎหมายพเศษ


พ.ร.ก. บรรษทบรหารสนทรพยไทย ฯ มไดมบทบญญตยกเวนหลกเกณฑของ พ.ร.บ.

ลมละลาย ฯ มาตรา 9 และมาตรา 10 ทง พ.ร.ก.บรรษทบรหารสนทรพยไทย ฯ มาตรา 58

วรรคส กบญญตใหศาลและเจาพนกงานพทกษทรพย ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยลมละลาย

กรณจงตองนาบทบญญตวาดวยเงอนไขในการฟองคดลมละลายมาใชบงคบดวย มาตรา 58

วรรคส จงเปนบทบญญตในสวนวธพจารณาทใชแทนการฟองคดลมละลายทวไปและเปน

บทบญญตทใหดลพนจแกศาลทจะมคาสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาดเมอเขาหลกเกณฑอน

เปนเงอนไขของการฟองคดลมละลายครบถวนแลวเทานน เมอตามคารองปรากฏวาลกหน

เปนหน บสท. อนมจานวนไมถง 1,000,000 บาท ตาม พ.ร.บ.ลมละลาย ฯ มาตรา 9 (2)

ผรองจงไมอาจยนคารองขอใหศาลมคาสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาดได


92




หนตามคาพพากษาทผรองนามายนคารองขอใหลกหนท 2 ลมละลายมทรพยจานองทดน

พรอมสงปลกสรางของลกหนท 2 ซงผรองสามารถบงคบคดได แตผรองรบโอนทรพยจานองมา

เปนของผรอง ตามสญญาปรบโครงสรางหน ผรองจงไมไดเปนเจาหนทมสทธจานองเหนอ

ทรพยสนของลกหนท 2 ทจะถอวาเปนเจาหนมประกนตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483

มาตรา 6 อกตอไป

ลกหนท 2 ถกพทกษทรพยเดดขาดในคดกอน ผรองจะตองนาหนเงนทงหมดทลกหนท 2

ยงคางชาระไปยนคาขอรบชาระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยภายในกาหนดเวลาสองเดอน

นบแตวนโฆษณาคาสงพทกษทรพยเดดขาดตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483 มาตรา

91 เมอผรองไมยนคาขอรบชาระหน ยอมหมดสทธเรยกรองเอาจากลกหนท 2 ประกอบกบ

ลกหนท 2 ไดรบการปลดจากลมละลายตามมาตรา 81/1 ทาใหหลดพนจากหนทงปวงอนพง

ขอรบชาระได ซงรวมถงหนตามคารองของผรองดวย ตามมาตรา 77 ประกอบมาตรา 81/1

วรรคสาม ผรองจงไมมสทธนามายนคารองขอใหลกหนท 2 ลมละลายได

คาพพากษาศาลฎกาท 11519 / 2557

เมอไมมกฎหมายบญญตยกเวนหลกเกณฑของ พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ไว

โดยชดแจงการพจารณาคดอะไรตามคารองของ บสท. ผรองตามพระราชกาหนดบรรษทบรหาร

สนทรพยไทย พ.ศ. 2544 มาตรา 58 วรรคส ศาลยอมนาพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483

มาตรา 14 มาใชบงคบแกคดได

สทธเรยกรองของผรองทไมขาดอายความมเพยง 644,000 บาท ไมถง 2,000,000 บาท

ตามเกณฑของการฟองลกหนทเปนนตบคคลใหลมละลาย ตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.

2483 มาตรา 9 ซงนามาใชกบการฟองขอใหพทกษทรพยของลกหน ตามพระราชกาหนด

บรรษทบรหารสนทรพยไทย พ.ศ. 2544 มาตรา 58 วรรคส ดวยผรองจงไมมอานาจยนคารอง

ขอใหพทกษทรพยของลกหนเดดขาด


93



ขอ 9

(อาจารยวชา มหาคณ)

กฎหมายลมละลาย

การฟนฟกจการของลกหน


ตามบทบญญตมาตรา 14 แหงพระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคด

ลมละลายฯ การทจะนาประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาใชในคดลมละลายไดกตอเมอ

พระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลายฯ พระราชบญญตลมละลายฯ

และขอกาหนดคดลมละลาย มไดบญญตหรอกาหนดไวโดยเฉพาะและนามาใชโดยอนโลม

ตามสภาพลกษณะของคดลมละลายทใหพจารณาเปนการดวนเกยวกบการทราบนดหรอ

กระบวนพจารณาของแตละนด พระราชบญญตจ ดตงศาลลมละลาย และวธพจารณาคด

ลมละลายฯ มาตรา 15 บญญตไวโดยเฉพาะแลวจงไมนาประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง มาใชบงคบ ดงนน ในวนนดสบพยานโจทก วนท 2 พฤษภาคม ซงศาลลมละลายกลางสง

งดสบพยานจาเลยและนดฟงคาสงหรอคาพพากษาในวนท 12 พฤษภาคม แมฝายจาเลยไมมา

ศาลกตองถอวาจาเลยไดทราบคาสงศาลลมละลายกลางดงกลาวแลว ดงน ในวนนดฟงคาสง

หรอคาพพากษาศาลลมละลายกลางจงอานคาสงหรอคาพพากษาไปไดโดยไมจาตองแจงวนนด

ใหจาเลยทราบอก

สวนทจาเลยฎกาเกยวกบคาสงศาลลมละลายกลางทใหงดสบพยานโดยอางวาจาเลยม

ทรพยสนเพยงพอชาระหนจงขอใหสบพยานจาเลยตอไป คาสงดงกลาวเปนคาสงระหวาง

พจารณาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 226(2) ประกอบดวย

พระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลายฯมาตรา 14 จาเลยชอบทจะ

อทธรณคาสงดงกลาวไดภายในกาหนด1 เดอนนบแตวนทศาลไดมคาพพากษาหรอคาสงชขาด

คด ในคดนจาเลยมไดอทธรณคาสงดงกลาวหรอคาสงใหพทกษทรพยเดดขาดแตจาเลยมากลาว

อางเหตดงกลาวในคารองขอใหพจารณาคดใหมและใหสบพยานจาเลย จงเปนการลวงเลย


94



ขนตอนแลว กรณจงถอวาเปนขอเทจจรงทมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลลมละลาย

กลางตองหามมใหอทธรณและฎกาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 225

วรรคหนง และมาตรา 249 วรรคหนง ประกอบดวย พระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธ

พจารณาคดลมละลายฯ มาตรา 14


ปญหาทวาเจาหนรายใดจะมสทธคดคานการเหนชอบดวยแผนหรอไมนน เปนปญหาอน

เกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน ผรองขอทงหาและผทาแผนสามารถยกขนอางในชน

อทธรณไดตาม พ.ร.บ.จดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542 มาตรา 28

ประกอบดวย ป.ว.พ. มาตรา 225 วรรคสอง

ตามแผนฟนฟกจการไดจดใหเจาหนรายท 207 อยในกลมท 12 สทธของเจาหนในกลมน

ทจะไดรบชาระหนดงเชนสญญาเดมคงมเฉพาะกาหนดชาระหนการคา แตไมรวมถงอตรา

ดอกเบยแตอยางใด เมอตามสานวนปรากฏวาเจาหนรายท 207 ขอรบชาระหนในมลหนตวแลก

เงนและหนเงนก TPI - ANZ BANK พรอมดวยดอกเบยในระหวางผดนด เจาหนรายท 207 จง

มใชเจาหนทขอรบชาระหนเฉพาะตนเงนในหนการคาตามแผนฟนฟกจการ ทงในแผนฟนฟ

กจการเลมท 1 หนาท 4 ในสวนหมายเหตไดระบไวชดแจงวา เจาหนทเปนบคคลทเกยวของใน

สวนของภาคผนวก 3 ซงหมายถงเจาหนในกลมท 12 เปนเจาหนทไดรบผลกระทบจากการฟนฟ

กจการ เชนน เจาหนรายท 207 จงมใชเจาหนตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 90/46

ทว (2) เจาหนรายท 207 จงมสทธคดคานแผนไดตามมาตรา 90/57 สวนเจาหนรายท 270 ตาม

แผนฟนฟกจการจดใหอยในกลมท 14 คอเจาหนทไมไดรบผลกระทบตามแผน จงเปนเจาหน

ตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 90/46 ทว (1) ซงกฎหมายใหถอวาเปนเจาหนท

ยอมรบแผน เจาหนรายท 270 จงไมมสทธคดคานแผนตามมาตรา 90/57 แมวาในการอทธรณ

ของเจาหนรายท 270 นจะไดรบอนญาตใหอทธรณเปนหนงสอจากอธบดผพพากษาศาล

ลมละลายกลางกตาม กไมไดกอใหเกดสทธแกเจาหนรายนในการอทธรณแตอยางใด อทธรณ

ของเจาหนรายท 270 จงตกไป


95



ในการประกาศโฆษณากาหนดนดประชมในหนงสอพมพรายวนทแพรหลายอยางนอย 1

ฉบบลวงหนากอนวนประชมไมนอยกวา 10 วน ตามมาตรา 90/44 วรรคหนงนน ใชเฉพาะกบ

การนดประชมเจาหนครงแรก สวนในการนดประชมเจาหนในคราวทไดเลอนไปนน หากวาใน

การนดประชมเจาหนครงแรกไดดาเนนการโดยชอบตามมาตรา 90/44 วรรคหนงแลว การนด

ประชมเจาหนในคราวทไดเลอนไปกไมตองประกาศโฆษณากาหนดนดประชมในหนงสอพมพ

รายวนอก ปรากฏวาในการนดประชมเจาหนครงแรกเจาพนกงานพทกษทรพยไดดาเนนการโดย

ชอบตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 90/44 วรรคหนงแลว แตการประชมดงกลาวไม

แลวเสรจจงมการเลอนไป เชนนการประชมเจาหนในคราวทไดเลอนไปจงไมตองดาเนนการ

โฆษณากาหนดนดประชมในหนงสอพมพรายวนทแพรหลายอกแตอยางใด

ในการมคาสงหรอคาพพากษานน ศาลลมละลายกลางจะตองวนจฉยคดตามประเดนซง

เจาหนไดยกขนอางในคาคดคาน เมอประเดนดงกลาวเปนประเดนสาคญในการพจารณาวาจะให

ความเหนชอบดวยแผนหรอไม การทศาลลมละลายกลางยงมไดพจารณาประเดนเรองการ

ประกาศโฆษณากาหนดนดประชมซงถอวาเปนประเดนสาคญจงเปนการไมชอบตามขอกาหนด

คดลมละลาย พ.ศ.2542 ซงออกโดยอาศยอานาจตามความในมาตรา 19 แหง พ.ร.บ.จดตงศาล

ลมละลายและวธพจารณาคดลมละลาย พ.ศ.2542 แตอยางไรกตาม เมอมการอทธรณคดขนมาส

การพจารณาของศาลฎกาประกอบกบประเดนทศาลลมละลายกลางยงไมไดวนจฉยนนเปน

ประเดนทลกหนไดคดคานและอทธรณมายงศาลฎกาดวย ศาลฎกาจงเหนสมควรวนจฉยปญหา

นไปเสยทเดยวโดยไมจาตองยอนสานวนไปใหศาลลมละลายกลางวนจฉยกอน

วธประชมเจาหนเพอพจารณาแผนฟนฟกจการนน พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 หมวด

3/1 วาดวยกระบวนพจารณาเกยวกบการฟนฟกจการของลกหน มไดบญญตโดยเฉพาะกรณจง

ตองนา พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 หมวด 1 สวนท 3 วาดวยการประชมเจาหนมาบงคบใชโดย

อนโลมตามมาตรา 90/2 วรรคสอง ซงในบทบญญตสวนดงกลาว มาตรา 33 กาหนดใหเจา

พนกงานพทกษทรพยเปนประธานในการประชม เจาพนกงานพทกษทรพยจงเปนผเสนอหวขอ

ใหทประชมเจาหนพจารณาและควบคมการประชมเจาหนใหเปนไปโดยเรยบรอย แมวาคาขอ


96



แกไขแผนของลกหนจะมประเดนตาง ๆ รวม 20 ประเดน แตทประชมเจาหนไมไดเสนอใหลงมต

เปนรายประเดนหรอรวมกน กรณจงเปนดลพนจของเจาพนกงานพทกษทรพยซงเปนประธานใน

การประชมทจะพจารณาถงประเดนตาง ๆ ในคาขอแกไขแผนฉบบดงกลาวตลอดจนความ

เกยวพนของประเดนเหลานนในคาขอวาจะใหมตแยกหรอรวมกได

บทบญญตในมาตรา 90/57 แหง พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มไดบงคบศาลวาจะตอง

ดาเนนการไตสวนพยานกอนทจะมคาสงวาเหนชอบดวยแผน แตบทบญญตดงกลาวเปดโอกาส

ใหเปนดลพนจของศาลในการทจะพจารณาวาขอสาระสาคญทใชในการพจารณาใหความ

เหนชอบหรอไมเหนชอบกบแผนนนมอยครบถวนแลวหรอไม หากศาลเหนวาขอเทจจรงอนเปน

สาระสาคญในการทจะเหนชอบดวยแผนหรอไมนนมอยครบถวนแลวกไมมเหตทจะตองไตสวน

พยานหลกฐานอนจะทาใหคดฟนฟกจการลาชาออกไปแตอยางใด

กระบวนพจารณาในการฟนฟกจการนน หลงจากทประชมเจาหนไดยอมรบแผนดวยมต

พเศษตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 90/46 แลว กฎหมายกาหนดใหแผนดงกลาว

จะตองไดรบความเหนชอบจากศาลอกขนตอนหนงตามบทบญญตในสวนท 8 วาดวยการ

พจารณาใหความเหนชอบแผนฟนฟกจการ กรณจงเปนการกาหนดใหศาลเขามามบทบาท

ในทางธรกจเพอจะไดวนจฉยตรวจสอบในการใหความเหนชอบดวยแผนเพอใหเกดความเปน

ธรรมแกทกฝาย และมอบดลพนจใหตรวจสอบวาสมควรจะใหความเหนชอบดวยแผนนนหรอไม

ศาลจงมอานาจตรวจสอบถงเนอหาของแผนตลอดจนโอกาสความเปนไปไดในการดาเนนการ

ตามแผนดวย มใชพจารณาเพยงแตตรวจสอบรายการตาง ๆ วามครบถวนตามรปแบบหรอไม

เมอปรากฏวาในการดาเนนการประชมเจาหนนนไดมการประชมโดยชอบ ทประชมเจาหนไดม

มตพเศษยอมรบแผนฟนฟกจการ ทงแผนฟนฟกจการดงกลาวมรายการครบถวนตามท

กฎหมายกาหนด และไดจดสรรแบงชาระหนใหแกบรรดาเจาหนทงหลายอยางเทาเทยมและเปน

ธรรม จากการดาเนนการตามแผนฟนฟกจการดงกลาว ทาใหเจาหนไดรบชาระหนไมนอยกวา

กรณทศาลมคาพพากษาใหลกหนลมละลาย ทงแผนฟนฟกจการดงกลาวมโอกาสทจะดาเนนการ

สาเรจตามแผนไดและไดมการทาแผนโดยสจรต อกทงการฟนฟกจการของลกหนตามแผนฟนฟ


97



กจการจะเปนประโยชนแกเจาหนและประเทศชาตโดยสวนรวม ทศาลลมละลายกลางมคาสง

เหนชอบดวยแผนนน ชอบแลว


ในชนพจารณาใหความเหนชอบดวยแผนของศาลลมละลายกลาง เจาหนไดอางปญหา

ทวาการจดกลมเจาหนชอบหรอไม และแผนฟนฟกจการมอานาจปรบลดหนภาษอากรหรอไมไว

ในคาคดคานแลว เมอปญหาดงกลาวเปนขอสาคญเกยวกบการพจารณาแผน การทศาล

ลมละลายกลางมไดยกปญหาดงกลาวขนวนจฉยจงไมชอบดวยวธพจารณาตามขอกาหนดคด

ลมละลายฯ ขอ 25 เมอมการอทธรณปญหานมาสศาลฎกาและขอเทจจรงตาง ๆ ในสานวนก

เพยงพอแกการวนจฉยประกอบกบคดฟนฟกจการจะตองดาเนนกระบวนพจารณาและมคา

พพากษาโดยรวดเรว ศาลฎกาเหนสมควรวนจฉยปญหาเหลานไปเสยทเดยวโดยไมจาเปนตอง

ยอนสานวนไปใหศาลลมละลายกลางวนจฉยปญหาดงกลาวกอน

แผนฟนฟกจการไดจดใหเจาหนอยในกลมเจาหนราชการเนองจากสทธเรยกรองหรอ

ผลประโยชนทมสาระสาคญเหมอนกนหรอทานองเดยวกนกบเจาหนราชการอน เมอเจาหน

ไดรบสาเนาแผนและกาหนดวน เวลา สถานทและหวขอประชมตามมาตรา 90/44 ถอวาเจาหน

ไดรถงการจดกลมเจาหนตามแผนแลวถาเจาหนเหนวาการจดกลมเจาหนไมเปนไปตามมาตรา

90/42 ทว วรรคหนง กอาจยนคารองขอตอศาลภายใน 7 วน นบแตวนทไดรถงการจดกลม เพอ

ขอใหศาลสงใหจดกลมเจาหนเสยใหม แมจะไมปรากฏชดวาเจาหนไดรบแผนฟนฟกจการในวน

ใด แตเมอเจาหนไดเขารวมประชมเจาหนเพอพจารณาแผนในวนท 12 กมภาพนธ 2544 จงถอ

ไดวาเจาหนไดทราบถงการจดกลมเจาหนตามแผนแลวในวนดงกลาวหรอกอนหนานน เมอ

เจาหนเพงมายนคาคดคานขอใหศาลมคาสงไมเหนชอบดวยแผน ซงมคาคดคานในสวนการจด

กลมเจาหนมาดวย โดยยนคาคดคานในวนท 13 มนาคม 2544 การรองคดคานการจดกลมของ

เจาหนจงเปนการยนเกนระยะเวลา 7 วน นบแตวนทไดรถงการจดกลม การจดกลมเจาหนตาม

แผนจงถอเปนอนยตและถงทสดตามมาตรา 90/42 ทว วรรคสอง แลว


98



ในการขอแกไขแผน เจาหนจะตองปฏบตตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 90/45

และการทศาลจะพจารณาแผนทมการแกไขแลวไดนน แผนทมการแกไขแลวจะตองผานการ

ยอมรบจากทประชมเจาหนมาแลวตามพระราชบญญตลมละลายฯมาตรา 90/46 แตอยางไรก

ตามการทกฎหมายลมละลายกาหนดใหศาลเขามามบทบาทในการควบคมดแลการฟนฟกจการ

เพอใหเกดความเปนธรรมแกบคคลทเกยวของทกฝายนน เมอไดคานงถงเพอประโยชนในการ

ฟนฟกจการหรอเพอใหการฟนฟกจการดาเนนการตอไปได ทงกรณมเหตจาเปนและสมควร

ศาลมอานาจสงใหรบคาขอแกไขแผนทยนลวงเลยระยะเวลาทกฎหมายกาหนดไวเพอใหท

ประชมเจาหนพจารณากอนทศาลจะมคาสงเหนชอบดวยแผนหรอไม ได

พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 90/27 และ 90/60 ประสงคใหหนทอาจขอรบชาระหน

ไดทกประเภทซงเกดขนกอนวนทศาลมคาสงใหฟนฟกจการเขามาอยในระบบการฟนฟกจการ

ทงหมด แมวาหนนนจะเปนหนภาษอากรกตาม ทงนเพอใหหนสนของลกหนทมอยแลวไดรบ

การชาระสะสางภายใตกรอบของแผนฟนฟกจการใหเสรจไปนอกจากนกรณใดทพระราชบญญต

ลมละลายฯ ตองการใหมลหนภาษอากรมสทธเหนอเจาหนธรรมดาหรอคมครองสทธของเจาหน

ภาษอากรเปนพเศษกฎหมายกจะบญญตไวชดแจง เมอกฎหมายไมไดใหสทธหรอคมครองแก

เจาหนภาษอากรในมลหนซงเกดขนกอนวนทศาลมคาสงใหฟนฟกจการเปนพเศษ ภายใตบงคบ

ของมาตรา 90/58(2) ประกอบดวยมาตรา 130(6) สทธของเจาหนจงมฐานะเชนเดยวกบเจาหน

อน ทงเมอพระราชบญญตลมละลายฯ หมวด 3/1 วาดวยกระบวนพจารณาเกยวกบการฟนฟ

กจการของลกหนไดบญญตผลของการทศาลมคาสงเหนชอบดวยแผนไวเปนการเฉพาะโดยชด

แจงแลวตามมาตรา 90/60 วรรคหนง จงไมอาจนามาตรา 56 ในเรองผลของการประนอมหน

กอนลมละลายมาใชได

การทพจารณาวาหากดาเนนการตามแผนสาเรจแลว เจาหนจะไดรบชาระหนไมนอยกวา

กรณศาลพพากษาใหลกหนลมละลายหรอไม จะตองนามลคาทแทจรงของสนทรพยทลกหนมอย

ทงหมดมาประกอบการพจารณา ในกรณทศาลพพากษาใหลกหนลมละลายนนจะตองมการนา

ทรพยสนทลกหนมอยมาดาเนนการขายทอดตลาดในลกษณะบงคบขายแตตามแผนฟนฟกจการ


99



นนจะตองมการดาเนนกจการของลกหนในวนทจะกอใหเกดรายไดมาชาระหนใหแกเจาหน

เพมขน การฟนฟกจการตามแผนเมอการดาเนนการตามแผนสาเรจแลวเจาหนจะไดรบชาระหน

ไมนอยกวากรณทศาลมคาพพากษาใหลกหนลมละลาย แผนฟนฟกจการจงชอบดวย

พระราชบญญตลมละลายฯมาตรา 90/58(3)

แผนฟนฟกจการเปนเพยงขอตกลงรวมกนของบรรดาเจาหน ลกหนเกยวกบวธการใน

การชาระหนตลอดการปรบโครงสรางหนของลกหน หามฐานะเปนกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบ

ไม การทเจาหนคดคานวาแผนฟนฟกจการขดตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย จงมใชเปน

การโตแยงวาบทบญญตใดของกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญตาม

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 6 แตการทเจาหนไดคดคานวาแผนไมอาจปรบลด

ยอดหนภาษอากรไดและแผนฟนฟกจการขดตอรฐธรรมนญนน พออนมานไดวาเจาหนคดคาน

วาพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 90/58 อนเปนบทบญญตวาดวยการใหความเหนชอบดวย

แผนขดตอรฐธรรมนญ ซงปญหาดงกลาวศาลรฐธรรมนญไดวนจฉยไวแลววาบทบญญตมาตรา

90/58 ไมขดหรอแยงตอรฐธรรมนญศาลสามารถใชดลพนจเหนชอบดวยแผนดงกลาวได


แมวาในการยนคารองขอฟนฟกจการทกคดจะตองระบถงชองทางทจะฟนฟกจการตาม

พระราชบญญตลมละลายฯมาตรา 90/6(3) แตการทจะเปนการดาเนนกระบวนพจารณาซาใน

ประเดนดงกลาวนนจะตองเปนกรณทศาลไดพจารณาในขอเทจจรงเกยวกบวธการ ตลอดจน

แนวทางการฟนฟกจการอยางเดยวกนดวยในคดลมละลายคดกอนซงลกหนเปนผย นคารองขอ

ฟนฟกจการลกหนไดอางชองทางทจะฟนฟกจการวาลกหนกบเจาหนสถาบนการเงนเกอบทก

รายมการประชมเพอปรบโครงสรางหนของลกหน ภายใตกรอบของคณะกรรมการเพอสงเสรม

การปรบโครงสรางหนศาลลมละลายกลางมคาวนจฉยวานอกจากสญญาเชาทลกหนทากบผเชา

อาคารซงมกาหนดเวลา 1 ป ถง 3 ป ประกอบกบภาวะเศรษฐกจในปจจบนทาใหลกหนไม

สามารถปรบอตราคาเชาใหสงขนหรอจดหาผเชาใหเชาใหเตมพนทไดแลว ลกหนยงไมม

แนวทางหรอมาตรการอนใดทจะดาเนนการใหมกาไรหรอรายไดเพมขนจากปจจบนจงเปน


100



ปญหาสาคญเกยวกบศกยภาพในการชาระหนของลกหนสวนทลกหนคาดวาจะสามารถปรบปรง

โครงสรางหนโดยใหเจาหนลดยอดหนและเพมวงเงนหมนเวยนกเปนเรองทไมมความชดเจน

แนนอนจงไมมชองทางทจะฟนฟกจการของลกหน จงใหยกคารองขอ สวนคดนผรองขอซงเปน

เจาหนยนคารองขอฟนฟกจการโดยอางชองทางทจะฟนฟกจการวาไดมการประชมรวมกน

ระหวางลกหนกบเจาหนสถาบนการเงนและสานกงานจดการทรพยสนสวนพระองค ซงเปน

เจาหนทมทรพยสนสวนใหญของลกหนจดทะเบยนจานองไวเปนประกนและมหนรวมกนคดเปน

รอยละ 93.40 ของจานวนหนของลกหนทงหมด ลกหนและเจาหนทงสามรายมมตรวมกนในการ

ยนคารองขอฟนฟกจการของลกหน และมการปรบโครงสรางหนเพอใหลดจานวนหนลงให

เหมาะสมไมเกนกาลงความสามารถของลกหนจงเหนไดวาสาระสาคญในเหตทอางอนเปน

ชองทางทจะฟนฟกจการในคดนแตกตางจากคดกอนอยางเหนไดชด ทงมเหตซงเกดใหมอนจะ

เปนผลดในการทจะฟนฟกจการของลกหนอกหลายประการ รวมทงยงมหนงสอของสานกงาน

จดการทรพยสนสวนพระองคไดระบอยางชดแจงวาขอใหการสนบสนนในการยนคาขอฟนฟ

กจการ และยนยอมทจะลดยอดหนใหลกหนถงรอยละ 80 ของจานวนหนทคางอย เชนน

ขอเทจจรงอนเปนขออางในชองทางทจะฟนฟกจการของคดนจงแตกตางจากคดกอน การรบคา

รองขอฟนฟกจการของลกหนซงผรองขอไดยนไวพจารณาจงไมเปนการดาเนนกระบวน

พจารณาซาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 144 ประกอบดวย

พระราชบญญตจดตงศาลลมละลายและวธพจารณาคดลมละลายฯ มาตรา 14


พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 90/9 วรรคสาม บญญตวา"ลกหนหรอเจาหนอาจยน

คาคดคานกอนวนนดไตสวนนดแรกไมนอยกวาสามวน ในกรณทเปนการคดคานผทาแผน

ลกหนหรอเจาหนจะเสนอชอบคคลอนเปนผทาแผนดวยหรอไมกได..." และในบทนยามมาตรา

90/1"เจาหน" หมายความวา เจาหนมประกนหรอเจาหนไมมประกน" เมอพจารณาบทบญญต

สองมาตรานประกอบกนแลว จงเหนไดวากฎหมายลมละลายสวนการฟนฟกจการใหสทธเจาหน

ทกประเภทยนคาคดคานคารองขอฟนฟกจการเพอปกปองสทธของตน สวนคาวา"เจาหน" นน


101



คอ ผมสทธเรยกรองใหลกหนชาระหนได เชนน เมอผรองขอยนคารองขอฟนฟกจการเพอนา

โรงงานในขณะทตกอยในภาระการเชาแกผคดคานท 2 มาดาเนนกจการตามสญญาเชาโรงงาน

ดงกลาว ผคดคานท 2 ในฐานะผเชาชอบทจะไดใชหรอไดรบประโยชนในโรงงานอยางใดอยาง

หนงชวระยะเวลาการเชาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 537 และมสทธเรยกรอง

ใหลกหนปฏบตหนาทของตนในฐานะผใหเชา จงมฐานะเปนเจาหน ยอมมสทธยนคาคดคานการ

ขอฟนฟกจการของผรองขอดงกลาวตามมาตรา 90/9 วรรคสาม


ในการพจารณาใหความเหนชอบดวยแผนของศาลนน จะตองพจารณาดวยวาตอง

บทบญญตพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 90/58 หรอไม และตามมาตรา 90/58

(1) ใหศาลมคาสงเหนชอบดวยแผน เมอศาลพจารณาแลวเหนวา แผนมรายการครบถวนตาม

มาตรา 90/42 โดยมาตรา 90/42 (7) ในแผนนนจะตองมรายการ ชอ คณสมบต หนงสอยนยอม

ของผบรหารแผน และคาตอบแทนของผบรหารแผน เชนนในการพจารณาใหความเหนชอบดวย

แผน ศาลจงตองพจารณาถงคาตอบแทนของผบรหารแผนดวยวาคาตอบแทนของผบรหารแผน

นนเหมาะสมกบสภาพการงานททาหรอไมและจานวนดงกลาวสงเกนสมควรหรอไม

แผนมโอกาสดาเนนการสาเรจหรอไม แมวากฎหมายมไดมบญญตเงอนไขสวนนไว

โดยตรง แตการทกระบวนพจารณาในการฟนฟกจการกาหนดไววาหลงจากทประชมเจาหนได

ยอมรบแผนดวยมตพเศษตามพระราชบญญต

ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 90/46 แลว กฎหมายไดกาหนดใหแผนดงกลาวจะตอง

ไดรบความเหนชอบจากศาลอกขนตอนหนงตามบญญตในสวนท 8 เรอง การพจารณาใหความ

เหนชอบแผนฟนฟกจการ กรณจงเปนการกาหนดใหศาลเขามามบทบาทในทางธรกจเพอจะได

วนจฉยเพอจะไดวนจฉยตรวจสอบในการใหความเหนชอบดวยแผนเพอใหเกดความเปนธรรม

แกทกฝาย และมอบใหเปนดลพนจวาสมควรใหความเหนชอบดวยแผนหรอไม ศาลจงมอานาจท

จะพจารณาถงโอกาสความเปนไปไดในการดาเนนการตามแผนนนดวย เพราะวากรณไมม


102



ประโยชนอนใดทศาลจะมคาสงเหนชอบดวยแผนเมอเปนไปไดวาแผนนนไมมโอกาสดาเนนการ

สาเรจไดหรอหากดาเนนการไปแลวลกหนตองประสบกบภาวะลมละลายในทสด

ในการทจะพจารณาวาคาตอบแทนนนสมควรหรอไม เมอยงไมมกฎหมาย ระเบยบ หรอ

ขอบงคบ เกยวกบเรองนใชบงคบ กรณจงตองพจารณาถงขนาดของกจการ ความยงยากในการ

ดาเนนการ ปรมาณของบคลากรทจะตองใช วธการในการฟนฟกจการ ตลอดจนชอเสยง ผลงาน

ประสบการณของผบรหารแผนนน รวมทงปจจยอน ๆ ประกอบกนตามแผนฟนฟกจการของ

ลกหนแตละรายไป


การทจะพจารณาวา ลกหนมหนสนลนพนตวหรอไม ศาลจะตองพจารณาถงสถานะทาง

การเงนของลกหนวา มหนสนมากกวาทรพยสนหรอไม ในการพจารณาดงกลาวจะตองพจารณา

พยานหลกฐานตาง ๆ ประกอบกน อาจเปนขอเทจจรงอนเปนขอสนนษฐานในพระราชบญญต

ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 8 หรออาจจะเปนขอเทจจรงใด ๆ ทจะแสดงใหเหนวามหนสน

มากกวาทรพยสน ในการพจารณาถงสถานะทแทจรงของลกหน บญชงบดลของลกหน เปน

พยานหลกฐานสาคญประการหนงทแสดงถงขอเทจจรงดงกลาว ถาหากวาการจดทาบญชงบดล

นนเปนไปตามมาตรฐานการบญชทกฎหมายกาหนดหรอมาตรฐานการบญชทกาหนดโดย

สมาคมวชาชพนน ยอมมนาหนกในการรบฟง

เมอธรกจของลกหนมโครงสรางพนฐานทด สาเหตทลกหนประสบปญหาทางดานการเงน

มาจากวกฤตทางเศรษฐกจและการชะงกงนของธรกจอสงหารมทรพยและอตสาหกรรมกอสราง

อนถอวาเปนปจจยภายนอก การฟนฟกจการของลกหนเปนวธการทจะทาใหสามารถรกษา

องคกรทางธรกจใหดาเนนการตอไปได ทงสามารถจะรกษาการจางงานจานวนมากไว กรณจงม

เหตสมควรทจะฟนฟกจการของลกหน และไดความวากจการของลกหนยงสามารถดาเนนการ

ตอไปได โดยการปรบโครงสรางทางการเงนทงในการยนคารองขอฟนฟกจการไดร บการ

สนบสนนจากเจาหน ธนาคาร และสถาบนการเงนตาง ๆ กรณจงมชองทางทจะฟนฟกจการของ

ลกหน


103



ในการตงผทาแผน เมอผรองขอเสนอใหตงบรษท บ. เปนผทาแผน สวนลกหนเสนอใหตง

บรษท ป. จงเปนกรณทลกหนยนคาคดคานไดเสนอใหบคคลอนเปนผทาแผนมาดวย ศาลจงไม

อาจพจารณาและมคาสงตงบคคลใดบคคลหนงเปนผทาแผนในชนนได จะตองใหเจาพนกงาน

พทกษทรพยเรยกประชมเจาหนทงหลายโดยเรวทสด เพอพจารณาเลอกวาบคคลใดสมควรเปน

ผทาแผน ตาม พ.ร.บ. ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 90/17

เมอผรองขอมไดเสนอบคคลใดบคคลหนงเปนผบรหารชวคราว ประกอบกบผบรหารของ

ลกหนไดบรหารกจการของลกหนมาตงแตตนยอมเปนบคคลททราบขอเทจจรง ปญหา ตลอดจน

ระบบการทางานของลกหนไดเปนอยางด เมอไมปรากฏเหตทไมสมควรตงผบรหารของลกหน

เปนผบรหารชวคราวประกอบกบการตงผบรหารของลกหนเปนผบรหารชวคราวในระหวาง

ดาเนนการเพอตงผทาแผนจะทาใหการบรหารงานตาง ๆ เปนไปอยางตอเนอง จงสมควรตง

ผบรหารของลกหนเปนผบรหารชวคราว ตามมาตรา 90/20 วรรคหนง


ลกหนเปนหนเจาหนในมลหนตามสญญาซอขายสนคาซงลกหนไดส งซอเมอวนท 15 ธนวาคม

2543 ลกหนยนคารองขอใหฟนฟกจการเมอวนท 12 เมษายน 2544โดยลกหนทราบชอและทอย

ของเจาหนในขณะยนคารองขอใหฟนฟกจการเปนอยางดการทลกหนมไดระบชอและทอยของ

เจาหนในบญชเจาหน จงเปนการจงใจปกปดรายชอเจาหนอนเปนการฝาฝนบทบญญตมาตรา

90/6 แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 เพอใหเกดความเสยหายแกเจาหนเพราะเปน

เหตใหศาลไมอาจสงสาเนาคารองขอใหฟนฟกจการแกเจาหน และเจาพนกงานพทกษทรพยไม

อาจแจงคาสงตงผทาแผนและกาหนดเวลาใหเจาหนเสนอคาขอรบชาระหนตอเจาพนกงาน

พทกษทรพยไดเมอเจาหนไมทราบคาสงตงผทาแผนและกาหนดเวลายนคาขอรบชาระหนกอน

หนานกรณมเหตตามกฎหมายทจะรบคาขอรบชาระหนของเจาหนไวพจารณาแมจะยนเมอพน

กาหนดระยะเวลาตามมาตรา 90/26



104



การทลกหนยนคารองขอใหฟนฟกจการโดยมไดแสดงรายชอและทอยของเจาหนมา

พรอมกบคารองขอ ทงๆ ทไดปรากฏชอเจาหนตามเอกสารตางๆ ของลกหนททาไวเปนหลกฐาน

สาคญในการประกอบธรกจจดสรรทดนของลกหน พฤตการณแหงคดสอเจตนาของลกหนวาจง

ใจไมแสดงรายชอและทอยของเจาหนมาพรอมคารองขอตาม พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483

มาตรา 90/6 วรรคส อนเปนทเสยหายแกเจาหนเพราะทาใหศาลลมละลายกลางไมไดสงสาเนา

คารองขอใหฟนฟกจการแกเจาหนและเจาพนกงานพทกษทรพยไมไดแจงคาสงตงผทาแผนและ

กาหนดเวลาใหเจาหนเสนอขอรบชาระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพย เมอเจาหนไมทราบคาสง

แตงตงผทาแผนและกาหนดเวลายนคาขอรบชาระหนมากอนหนาน กรณนบวามเหตตาม

กฎหมายใหรบคาขอรบชาระหนของเจาหนไวพจาณาแมจะไดยนเมอพนกาหนดเวลาตาม

พ.ร.บ.ลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 90/26 แลวกตาม


การทจะพจารณาวา ลกหนมหนสนลนพนตวหรอไม ศาลจะตองพจารณาถงสถานะทาง

การเงนของลกหนวา มหนสนมากกวาทรพยสนหรอไม ในการพจารณาดงกลาวจะตองพจารณา

พยานหลกฐานตาง ๆ ประกอบกน อาจเปนขอเทจจรงอนเปนขอสนนษฐานในพระราชบญญต

ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 8 หรออาจจะเปนขอเทจจรงใด ๆ ทจะแสดงใหเหนวามหนสน

มากกวาทรพยสน ในการพจารณาถงสถานะทแทจรงของลกหน บญชงบดลของลกหน เปน

พยานหลกฐานสาคญประการหนงทแสดงถงขอเทจจรงดงกลาว ถาหากวาการจดทาบญชงบดล

นนเปนไปตามมาตรฐานการบญชทกฎหมายกาหนดหรอมาตรฐานการบญชทกาหนดโดย

สมาคมวชาชพนน ยอมมนาหนกในการรบฟง

เมอธรกจของลกหนมโครงสรางพนฐานทด สาเหตทลกหนประสบปญหาทางดานการเงน

มาจากวกฤตทางเศรษฐกจและการชะงกงนของธรกจอสงหารมทรพยและอตสาหกรรมกอสราง

อนถอวาเปนปจจยภายนอก การฟนฟกจการของลกหนเปนวธการทจะทาใหสามารถรกษา

องคกรทางธรกจใหดาเนนการตอไปได ทงสามารถจะรกษาการจางงานจานวนมากไว กรณจงม

เหตสมควรทจะฟนฟกจการของลกหน และไดความวากจการของลกหนยงสามารถดาเนนการ


105



ตอไปได โดยการปรบโครงสรางทางการเงนทงในการยนคารองขอฟนฟกจการไดร บการ

สนบสนนจากเจาหน ธนาคาร และสถาบนการเงนตาง ๆ กรณจงมชองทางทจะฟนฟกจการของ

ลกหน

ในการตงผทาแผน เมอผรองขอเสนอใหตงบรษท บ. เปนผทาแผน สวนลกหนเสนอใหตง

บรษท ป. จงเปนกรณทลกหนยนคาคดคานไดเสนอใหบคคลอนเปนผทาแผนมาดวย ศาลจงไม

อาจพจารณาและมคาสงตงบคคลใดบคคลหนงเปนผทาแผนในชนนได จะตองใหเจาพนกงาน

พทกษทรพยเรยกประชมเจาหนทงหลายโดยเรวทสด เพอพจารณาเลอกวาบคคลใดสมควรเปน

ผทาแผน ตาม พ.ร.บ. ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 90/17

เมอผรองขอมไดเสนอบคคลใดบคคลหนงเปนผบรหารชวคราว ประกอบกบผบรหารของ

ลกหนไดบรหารกจการของลกหนมาตงแตตนยอมเปนบคคลททราบขอเทจจรง ปญหา ตลอดจน

ระบบการทางานของลกหนไดเปนอยางด เมอไมปรากฏเหตทไมสมควรตงผบรหารของลกหน

เปนผบรหารชวคราวประกอบกบการตงผบรหารของลกหนเปนผบรหารชวคราวในระหวาง

ดาเนนการเพอตงผทาแผนจะทาใหการบรหารงานตาง ๆ เปนไปอยางตอเนอง จงสมควรตง

ผบรหารของลกหนเปนผบรหารชวคราว ตามมาตรา 90/20 วรรคหนง

ขอ 10


106



วอาญา

ขอ 1

ขอ 2

ขอ 3

ขอ 4

ขอ 5

ขอ 6

ขอ 7

ขอ 8

ขอ 9

ขอ 10


Documents

ฎีกาเด ่น¸Žีกาเด่นจากคำ... · คําพิพากษาศาลฎีกาที่ . 887/2542 ... มาแล้วโดยชอบในศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ตามมาตรา