ห น า | ๑๒๔

๑. ชอแหลงเรยนร

ถ ำเสรไทย

๒. รปภำพ

แพะเปยง สถานทตงของสนามบนชวคราวของขบวนการเสรไทย สมยสงครามโลกครงท ๒

ปจจบนอยในเขตพนท ต.ทงแคว อ.หนองมวงไข จ.แพร

ห น า | ๑๒๕

ถ าเสรไทย ตงอย ท หมท ๑๐ บานแสนทอง (เขตบรการโรงเรยนบานแปน) ต.เวยงตา อ.ลอง จ.แพร

บรเวณปากถ าเสรไทย

นายสงกราน สกด ครประจ าชนประถมศกษาปท ๕ พานกเรยนไปศกษาแหลงเรยนร

ถ าเสรไทย

ห น า | ๑๒๖

๓. แผนท

ห น า | ๑๒๗

๔. ประวตควำมเปนมำ ถ าเสรไทย อยหางจากบานแปน –บานแสนทอง ต าบลเวยงตา อ าเภอ ลอง จงหวดแพร ประมาณ ๕ กโลเมตรตามเสนทาง รพช. สาย เวยงตา กบหมบานทงแคว อ าเภอหนองมวงไข จงหวดแพร ต าแหนงถ าเสรไทยอยบนเขาผาบอง เทอกเขาผปนน า ลกษณะของถ าเปนโพรงลกเขาไปในภเขา มความกวางประมาณ ๕ เมตร ความสงประมาณ ๔ เมตร มความลกเขาไปขางในยาวมาก มถ าแยกเปนหลายทาง บางแหงมธารน าไหลเยนมากมหนงอกหนยอยเปลงแสงระยบระยบ งามตาภายในถ ามความมดมากต าแหนงของปากถ าอยบนหนาผาสงประมาณ ๑๕ เมตร สามารถมองเหนขาศกไดในระยะไกล มภเขาเปนปราการลอมรอบ สามารถปองกนการโจมตของขาศกฝายตรงขามไดเปนอยางด และบนยอดดอยสงสามารถสงสญญาณจากสถานวทยตดตอกบหนวยบญชาการ ในสถานทตางๆไดอยางชดเจน ถ าเสรไทยนบวาเปนถ าประวตศาสตร ทขบวนการเสรไทยในภาคเหนอใชเปนกองบญชาการหนวยรบในภาคเหนอ ของฝายสมพนธมตร โดยมประเทศสหรฐอเมรกาเปนแกนน า ในชวงมหาสงครามโลกครงท ๒ ในป พ.ศ.๒๔๘๔-๒๔๘๘ โดยมนายทอง กนทาธรรม คนบานแมค าม เปนหวหนาขบวนการเสรไทยในภาคเหนอ และมอกหลายคน เชน นายบญยน ปญญาฉลาด คนบานมอน นายวงศ แสนศรพนธ (เจาโวง) เปนตน ประเทศสหรฐอเมรกาไดสงทหารมาเปนผบญชาการในการรบ และไดน าอาวธ ยทโธปกรณ เสบยงอาหาร เวชภณฑ แผนท วทยสอสารเพอน าไวใชในการตดตอสอสาร ในชวงมหาสงครามโลกครงท ๒ ญปนเปนประเทศทมมหาอ านาจมากในทวปเอเชยซงเปนฝายอกษะ ไดล าเลยงอาหาร อาวธเขาไปในประเทศพมา เพอจะไปรวมรบกบฝายอกษะคอประเทศ เยอรมน ประเทศอตาลเปนแกนน า รฐบาลไทยในสมยนนถกถกทหารญปนบงคบ เขารวมรบกบฝายอกษะ โดยความจ ายอมอยางไมมทางเลอกแตมคนไทยกลมหนงทรกชาต รกแผนดน ไมเหนดวยกบรฐบาล พยายามตอตานฝายอกษะหนไปเขากบฝายสมพนธมตร อยางลบ ๆ เรยกคนกลมนวา ขบวนการเสรไทย โดยม หมอมราชวงศเสนย ปราโมทย เปนหวหนาขบวนการเสรไทยแหงประเทศไทย ประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศฝายสมพนธมตร ไดสงก าลงทหารเขามารวมกบหนวยรบเสรไทยแหงประเทศไทยและหนวยรบขบวนการเสรไทยในภาคเหนอ ไดใชเครองบน บรรทกเสบยงอาหาร อาวธ ยทโธปกรณ เวชภณฑและอน ๆ ลงทสนามบนชวคราว (แพะเปยง

ห น า | ๑๒๘

ปจจบน) ซงอยหางจากถ าเสรไทยประมาณ ๕ กโลเมตร โดยขบวน การเสรไทยจะกอไฟแลวถมดวยใบไมท าใหเกดเปนควนไฟเปนสญญาณ ต าแหนงใหเครองบนทงของลงมา ตามจดนนๆหลงจากนนขบวนการเสรไทยจะขนล าเลยงไปเกบไวทถ าเสรไทยตอไป ขบวนการเสรไทยไมใชทหารไมใชเจาหนาทของรฐแตเปนคนไทยทอยในทองถนทมความรกชาตรกแผนดนเกดของตนเอง เปนอาสาสมครท าหนาทชวยปกปองหนวยบญชาการถ าเสรไทย คอยตระเวนหาขาว ความเคลอนไหวของฝายตรงขาม เพอน าขาวแจงใหกบหนวยบญชาการทราบ บางครงกท าหนาทหาเสบยงอาหาร หาอาวธ และเวชภณฑ บอยครงทพวกเขาฆาทหารฝายตรงขามและคอยดกปลนเสบยงอาหาร เวชภณฑจากทหารญปนทล าเลยง ผานหมบานและต าบลใกลเคยง ในชวงมหาสงครามโลกครงท ๒ มผคนมากมายจากหลายประเทศเขาเดนพลกพลานในประเทศไทย เสยเครองบน เสยงระเบด เสยงปนใหญ เสยงสญญาณเตอนภยดงตดตอกนไมขาดสาย ขาศกไดท าลายถนนหนทางทส าคญๆ อาคารทางราชการ สะพานขามแมน ายมทแกงหลวง ต าบล บานปน อ าเภอลอง ผคนตองหนตายกนอยางอลหมาน กลางวนไมมผคนอาศยอยในบาน ตองอยในหลมหลบภย กลางคนจะออกมาหงหาอาหารแลวรบดบไฟเพราะกลวศตรจะทงระเบด ผคนจงมอาการหวาดผวาขวญหนดฝอ พอ แม พ นอง ผว เมย ตองพลดพรากจากกน ไปคนละทศละทาง ในป พ.ศ. ๒๔๘๗ ทหารฝายอกษะซงประกอบไปดวย ประเทศเยอรมน ญปน อตาล ประกาศยอมแพสงครามตอฝายสมพนธมตร โดยมประเทศสหรฐอเมรกาเปนแกนน า แทนทประเทศไทยจะตกเปนฝายแพสงคราม แตตรงกนขามประเทศไทยกลบเปนผชนะสงครามโลกครงท ๒ เนองจากวาวรกรรมขบวนการเสรไทยในภาคเหนอและ ดวยบารมของพระเจาแสนทองซงเปนพระคบานคเมองของชาวเวยงตา ท าใหประเทศมหาอ านาจอยางสหรฐอเมรกายอมรบและเหนดเหนชอบเปนผชนะสงครามรวมกบเขาในครงนดวย วรกรรมเสรไทยของภาคเหนอจะถกบนทกไวในความทรงจ าไมมวนลมจนชวฟาดนสลาย มหาชนคนไทยท งประเทศประกาศยกยองชมเชยและขอประกาศเกยรตคณวรกรรมในครงนใหคนไทยรนหลงไดรบรและน าเปนแบบอยางในการรกชาตบานเกดเมองนอนของตน

ห น า | ๑๒๙

หนวยงานและองคกรในทองถน ควรทจะพฒนาสงเสรมใหเปนแหลงทองเทยว ท าการประชาสมพนธเผยแพรให นกเรยน นสต นกศกษาและประชาชนทวไปเขาไปศกษาหาความร ดานประวตศาสตร ภมศาสตร และการอนรกษ เพอระลกถงความหลงเมอครงอดตทขบวนการเสรไทยไดสรางวรกรรมเอาไว เพอเปนอนสรณ สมควรทจะไดรบการสนบสนน และสงเสรมใหเปนแหลงทองเทยวของชาวอ าเภอลอง จงหวดแพร ตอไป ๕. ประโยชนทไดรบ ๕.๑ รประวตความเปนมาของถ าเสรไทย ๕.๒ รจกบคคลส าคญในขบวนการเสรไทย ๕.๓ เปนการปลกใจใหเกดความรกชาต ถนก าเนดของตวเอง ๕.๔ ไดศกษานอกสถานทไดรบประสบการณตรง ๕.๕ สรางองคความรดวยตวเอง ๕.๖ มคณลกษณะนสยทดในกระบวนการกลม มความรบผดชอบ

๖. สรป การเรยนรจากแหลงเรยนรหรอภมปญญาในทองถนของนกเรยนท าใหรและเขาใจความเปนมา สภาพความเปนอย การคมนาคม การปกครอง การประกอบอาชพ วฒนธรรมความเปนอย ความรกชาต ความเสยสละสามารถเลาเรองราวตางๆในภมล าเนาของตวเองไดเชน ประวตถ าเสรไทย ต านานถ าผาหลามอาย ขวงววตองถ าผาง ถ าผาเจา ต านานนยายเรอง พระสธนกบนางมโนราห ภาพจตรกรรมฝาผนงวดตามอน (ปจจบนอยทดอยตงจงหวดเชยงราย)

ห น า | ๑๓๐

๑. ชอแหลงเรยนร

วดเชตวน ๒. รปภำพ

3. สถำนทตง

เลขท ๑๓๙ หมท ๓ ต าบลหวทง อ าเภอลอง จงหวดแพร

4. ประวตควำมเปนมำ

วดเชตวนเดมมชอวา “วดนาหมาโกง” สรางเมอป พ.ศ.๒๔๑๕ มครบาวงศ บานดอนไฟ อ าเภอแมทะ ล าปาง มาสราง และเปนเจาอาวาส ศรทธาผคดเรมสรางม พอเฒารอด พอเฒาไชยา ปนอยมณวรรณ เปนตน การตงชอวา “วดเชตวน” พระครญาณวลาศ (ครบานนตา) วดแมปากเปนเจาคณะอ าเภอ เปนผต งชอให ในสมยนนมครบาจนตะเปนเจาอาวาส ประโยชนทไดรบ แหลงเรยนรวตถโบราณ โบราณสถาน จตรกรรมฝาผนง ทศชาตชาดก นรก สวรรค สรป วดเชตวนเปนศนยรวมจตใจของชาวบานหวทง หมท ๓ หมท ๘ และชาวต าบลหวทงรวมทงบคคลทวไปทมจตศรทธารวมท าบญ นอกจากนทางวดเชตวนจะมประเพณการไหวสาพระธาตเปนประจ าทกป พระธาตทเปนทสกการะบชาของชาวต าบลหวทงและบคคลทวไปคอ พระธาตเจดยศรเมองลอง

ห น า | ๑๓๑

๑. ชอแหลงเรยนร

วดไผลอม

๒. รปภำพ

สถำนทตง

เลขท ๑๗๓ หมท ๑ ต าบลหวทง อ าเภอลอง จงหวดแพร โทร ๐๕๔-๕๘๑๘๗๒

ประวตควำมเปนมำ

ป พ.ศ. ๒๓๙๓ หลวงปใจ ไดสรางอารามเพอปฏบตธรรมทเนนดนคมน าหวยแมปง

ตรงปากรองหมานอย ทานมรณภาพในปพ.ศ.๒๓๙๖ และมครบาไกรสอนเปนเจาอาวาสรปท

๒ สบตอจากทาน เมอครบาไกรสอนมรณภาพในป พ.ศ.๒๔๑๔ กมครบาสวรรณ เปนเจา

อาวาสรปท ๓ ทานไดพจารณาเหนวา บรเวณวดคบแคบและขยายอาณาเขตออกไมได จงยายวด

มาตงทใหมตรงฝงตะวนตกเฉยงเหนอของทเดม(ทตงวดไผลอมในปจจบน)

วดไผลอมไดรบพระราชทานฯวสงคามสมา เมอวนท ๗ มนาคม พ.ศ.๒๔๗๘ ตอมาป

พ.ศ.๒๕๐๔ คณะศรทธาวดไดท าการรอวหารและสรางใหมเสรจในปพ.ศ.๒๕๐๗ ตอมาในป

พ.ศ.๒๕๓๕ คณะศรทธาไดรอสรางใหมอกคอวหารในปจจบน

ห น า | ๑๓๒

ประโยชนทไดรบ

เปนแหลงเรยนรการประกอบกจกรรมในวนส าคญทางศาสนา พทธประวต ภาพ

จตรกรรมบนฝาผนงเกยวกบประเพณวฒนธรรมไทย ประเพณสบสองเดอน ศลปะการวาดภาพ

ระบายส

สรป

วดไผลอมเปนศนยรวมจตใจของชาวบานหมท ๑ หมท ๒ หมท ๙ และบคคลทวไปทตง

ใจมารวมท าบญ โดยมทานพระครโสภตวรการเปนเจาอาวาสและทานยงมต าแหนงเปนเจาคณะ

ต าบลหวทงดวย