วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง2 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3

วถบางจากกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง2

เศรษฐกจพอเพยง

การจะเปนเสอนนไมส�าคญ ส�าคญอยทเรามเศรษฐกจแบบ 

พอเพยงพอกน แบบพอมพอกนนนหมายความวา อมชตวเองได 

ใหมพอเพยงกบตวเอง อนนกเคยบอกวาความพอเพยงนไมได 

หมายความวา ทกครอบครวจะตองผลตอาหารของตว จะตอง 

ทอผาใสเอง อยางนนมนเกนไป จะตองมความพอเพยง พอสมควร 

บางสงบางอยางทผลตไดมากกวา ความตองการ กขายได แตขาย 

ในทไมหางไกลเทาไหร ไมตองเสยคาขนสงมากนก...”

พระราชด�ารสความตอนหนง พระราชทานแกคณะบคคลตาง ๆ

ทเขาเฝาฯ ถวายชยมงคลเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต 

วนพฤหสบดท ๔ ธนวาคม ๒๕๔๐

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง4 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 5

วถบางจากกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

บรษท บางจากปโตรเลยม จ�ากด (มหาชน) ไดนอมน�าหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยง มาปรบใชในการบรหารองคกร ซงสอดคลองกบ แนวทางการบรหารสมยใหม ท�าใหมความมนคงยงยน จนไดรบรางวล ชนะเลศจากการประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ครงท 2 ประเภทธรกจขนาดใหญ ทจดโดยส�านกงานคณะกรรมการพเศษ เพอ ประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร (กปร.) ฯลฯ ซงบางจากฯ มความพรอมในการเปนแหลงเรยนรส�าหรบองคกร  หนวยงานภาครฐ และเอกชน รวมถงสาธารณชน น�าไปประยกตใช เพอกอใหเกดประโยชน ทงตอตนเองและประเทศชาต ใหมความเจรญกาวหนา บนพนฐานของความ พอเพยง

รางวลอนทรงเกยรตน ถอเปนพลงขบเคลอนใหเรายดมนปฏบตตาม แนวพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เพอการพฒนาอยาง ยงยนตลอดไป

ดร. อนสรณ แสงนมนวลกรรมการผจดการใหญ

บรษท บางจากปโตรเลยม จ�ากด (มหาชน)

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง6 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 7

สารบญ พระราชด�ารส เศรษฐกจพอเพยงหลกการสามหวง สองเงอนไขวถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจากปมชมชน สปาลมน�ามนทงรงสต บนพนฐานความพอเพยงพลงงานทดแทน ความมนคงดานพลงงานกบความยงยนของชมชนสนคาชมชน ผลตภณฑจากชนบทสเมอง

357101624

วฒนธรรมการท�าธรกจอยางยงยนมาตรฐานความปลอดภย และอาชวอนามยสงแวดลอม กญแจการพฒนาธรกจอยางยงยน“หวใจของเศรษฐกจพอเพยง คอความยงยน”

30

4655

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง8 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 9

พ.ศ. 2528  บรษท บางจากปโตรเลยม จ�ากด (มหาชน) บรษทของคนไทย ทด�าเนนธรกจพลงงานและธรกจตอเนองไดกอตงขน  บรษทแหงนมงมนด�าเนน ธรกจพลงงานและธรกจตอเนองไปพรอม ๆ  กบการมสวนรวมพฒนาความเปนอย ทดขนของสงคมไทย โดยยดมนวฒนธรรมการ “พฒนาธรกจอยางยงยนควบค ไปกบสงแวดลอมและสงคม” และสงเสรมวฒนธรรมของพนกงานให “เปนคนด มความร และเปนประโยชนตอผอน”

เจตจ�านงแตแรกกอตงและวฒนธรรมองคกรของบางจากฯ จงสอดคลองกบ หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทวาการพฒนา ควรกาวไปขางหนาโดยตงอยบนพนฐานทางสายกลางและความไมประมาท ค�านงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทด ตลอดจนใช ความรความรอบคอบและคณธรรมประกอบการวางแผนการตดสนใจและการ กระท�า หรอทเรยกวา “หลกการสามหวง สองเงอนไข”

• สงเสรมระบบการบรหารความเสยง  ทวทงองคกร• การเตรยมพรอมแผนรบมอตอภาวะ  วกฤตตาง ๆ

• มระบบการ ตรวจสอบและควบคม  ภายในทเขมแขงและสรางการม  สวนรวมของผมสวนไดเสย  - ชองทางการแจงเบาะแสส�าหรบ    ผมสวนไดเสยทกฝาย  - มงเนนการใชสารสนเทศในการ    ปฏบตงาน • มการบรหาร จดการสงแวดลอม  ทโปรงใส เปดเผย และตรวจสอบได

• ยดถอนโยบายการก�ากบดแลการทด ของคณะกรรมการบรษท• ยดมนในกรอบและกระบวนการ ตดสนใจลงทน• ยดหลกการวางแผนธรกจทเปนระบบ มเหตมผล อยางรอบคอบ

• มงพฒนาธรกจอยางยงยน  - สรางวฒนธรรมธรกจทค�านงถง    สงแวดลอมและสงคม  - ก�าหนดทศทางและเปาหมายธรกจ    ทค�านงถงความสมดลของผมสวนไดเสย    และศกยภาพองคกร• มงสงเสรมเศรษฐกจชมชนใหยงยน  - ตนแบบธรกจปมชมชน  - บรการและผลตภณฑจากชนบทสเมอง  - สงเสรมการผลต/ใชพลงงานจากพช

• คดสรรบคลากร สอดคลองกบ   วฒนธรรมพนกงาน “เปนคนด มความร    เปนประโยชนตอผอน”• สรางจตอาสาบ�าเพญประโยชนแกพนกงาน   ทกคน (Voluntary)• ด�าเนนธรกจดวยความรบผดชอบตอสงคม   (CSR) - ดแลชมชนรอบขางอยางเปนครอบครว   เดยวกน• สรางเครอขาย CSR (CSR Network)    เสรมสรางจตส�านกใหธรกจมความ   รบผดชอบตอสงคม• สงเสรมหลกการก�ากบดแลกจการทด    (CG) มาเปนหลกในการปฏบตงาน• การมสวนรวมเผยแพรแนวทางการด�าเนน   ชวต/ธรกจตามหลกปรชญาเศรษฐกจ  พอเพยง

• สงเสรมวฒนธรรมการเรยนร    ตลอดชวต (Life-long learning)   มงสองคกรแหงการเรยนร  - การบรหารองคความรขององคกร     (Knowledge Management)  - พฒนาศกยภาพบคลากรพรอมแขงขนดวย    Competency-based management• สงเสรมความผกพนตอองคกรของ   พนกงาน (employee engagement)• สงเสรมการแบงปน และการถายทอด   ความรสสงคม

บางจากฯ ไดนอมน�าหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชใน การบรหารจดการองคกรตามหลกการ สามหวง สองเงอนไข โดยสอดรบ หลกการแสวงหาก�าไรของบรษทฯ ท มงสรางความสมดลระหวาง “มลคา” กบ “คณคา” กลาวคอ ยอมรบก�าไร ในระดบพอประมาณและมเหตมผล ไมสรางผลกระทบตอชมชนและสง- แวดลอม ทงมงสรางประโยชนตอชมชน และสงคมอยางยงยน

ความพอประมาณ ความมเหตผล ความมภมคมกน

เงอนไขคณธรรม

เงอนไขความรหลกการสามหวงสองเงอนไข

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง10 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 11

จากปมชมชนสปาลมน�ามนทงรงสตบนพนฐานความพอเพยง

ตนแบบธรกจปมชมชน :ความยงยนของธรกจกบชมชน

ส�าหรบองคกรธรกจ ไมมวกฤตการณใดจะเลวรายเทาวกฤตเศรษฐกจ เมอป 2540 ซงสวนใหญตองประสบภาวะหนเสยและลมละลาย  แตธรกจ ปมชมชนของบางจากเปนกลมธรกจทรอดพนจากวกฤตมาได ดวยการด�าเนน งานของสหกรณซงมสมาชกสวนใหญคอเกษตรกรทตองใชน�ามนเพอการผลต และขนสงสนคาการเกษตร

ธรกจปมชมชนไดด�าเนนงานอยางมคณธรรมและซอสตย โดยจ�าหนาย น�ามนแกสมาชกในราคาต�ากวาปมน�ามนทวไป และปนสวนผลก�าไรคนสสมาชก อยางเทาเทยม รวมทงการไดรบค�าปรกษาดานธรกจ น�ามนจากบรษทบางจากฯ อยางใกลชด  มการลงทน

อยางคอยเปนคอยไป ท�าใหธรกจ ปมชมชนสามารถยนหยดไดอยาง มนคงและยงยน เปนภมค มกนท ท�าใหบรษทบางจากฯ ฟนฝาวกฤต เศรษฐกจป 2540 มาไดทามกลาง การลมละลายของธรกจขนาดใหญ หลายแหง

......................จดเรมตนของธรกจปมน�ามนชมชน มทมาจากในป 2530 เมอบรษท 

บางจากฯ รเรมโครงการอาหารกลางวนส�าหรบเดกนกเรยนรอบชมชนโรงกลน บางจาก  ตอมาคณะกรรมการสหกรณการเกษตรศรประจนต จงหวดสพรรณ- บร ไดเดนทางเยยมชมโรงกลนบางจากและทราบถงโครงการดงกลาว จงเสนอ ความคดน�าขาวสารมาแลกกบน�ามน เกดเปน “โครงการน�ามนแลกขาว”  ซง ถอเปนจดเรมตนของการด�าเนนธรกจรวมกนระหวางบรษทบางจากฯ กบชมชน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง12 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 13

ตอมาสหกรณการเกษตรศรประจนตตองการลดตนทนการผลต โดยเฉพาะน�ามน  บรษทบางจากฯ จงเสนอใหสหกรณฯ จดตงสถานบรการ น�ามนขนในชมชน เพออ�านวยความสะดวกใหแกสมาชก รวมทงยงเกดการ สรางงานและรายไดใหชมชน ปมชมชนขนาดเลกแหงแรกจงกอตงขนในป 2533 โดยบรษทบางจากฯ จ�าหนายน�ามนใหสหกรณฯ ในราคาพเศษเนองจาก ไมมภาระลงทนในสวนของปมน�ามน สมาชกสหกรณจงซอน�ามนไดในราคาถก ชวยลดตนทนการผลตตามทตองการ

ธรกจปมชมชนเรมตนอยางงาย ๆ  ใชเงนลงทนคอนขางต�า อาศยพนทของ สหกรณฯ เปนทตงปมน�ามน จ�าหนายเฉพาะน�ามนดเซลซงสมาชกใชเปนหลก ตอมามสหกรณการเกษตรในทอน ๆ  สนใจรวมงานกบบรษทบางจากฯ  จงเกด การขยายงานขนจนในทสดกลายเปนเครอขายปมชมชนทวประเทศ

เมอธรกจปมชมชนเขมแขงขน กเรมจ�าหนายผลตภณฑอน ๆ  เชน น�ามน เบนซน 91 น�ามนเบนซน 95 พรอมทงขยายพนทสถานบรการ ปรบปรงภาพ ลกษณใหทนสมย  สหกรณทเขมแขงยงรวมกลมกนจดการขนสงน�ามนเอง เพอ 

2551จ�านวนปมชมชนทวประเทศ 550 แหงหลายแหงพฒนาจากปมขนาดเลกเปนปมมาตรฐานใหบรการประชาชนทวไป

2553ยอดจ�าหนายน�ามนผานปมชมชน 559 แหงจ�านวน 629 ลานลตร  เออประโยชนแกสมาชกสหกรณกวา 1 ลานครวเรอนหรอราว 4 ลานคนทวประเทศ

ใหบรการรบน�ามนจากคลงของบางจากฯ ไปยงสถานบรการน�ามนในเครอขาย ชวยเพมรายไดใหสหกรณและลดตนทนคาขนสงน�ามนโดยรวม

บรษทบางจากฯ ไดสนบสนนงานของสหกรณดวยการจดฝกอบรมความร ดานบรหารจดการธรกจน�ามนทงภาคทฤษฎและปฏบต เพอใหสหกรณด�าเนน ธรกจปมน�ามนไดอยางมประสทธภาพ และเปนพนฐานของการจดการธรกจอน ๆ

นอกจากนกลมสหกรณปมชมชนโดยสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ยงไดรวมกบบรษทบางจากฯ พฒนาผลตภณฑน�ามนหลอลนตรา “เกลยวเชอก” มชอวา “บางจากโคออป” เพอใหสมาชกไดใชน�ามนหลอลนคณภาพด ราคายตธรรม สรางรายไดเพมเขาสสหกรณ ซงสมาชกจะไดรบคนในรปเงนปนผล สนนบาต สหกรณแหงประเทศไทยยงน�ารายไดนไปพฒนาสงเสรมสหกรณกลมอน ๆ  ดวย

ปมชมชนจงเปนตนแบบของการด�าเนนธรกจบนหลกความมเหตมผลใน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และการสรางประโยชนตอผอนเมอมความแขงแรง พงพาตนเองไดอยางแทจรง

หลงจากทปมชมชนไดกลายเปนตนแบบเรองความยงยนและความสมดล ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง  บรษทบางจากฯ กมงเขมมายงเรองพลงงาน ทดแทน

“เนองจากเราไมสามารถควบคมราคาน�ามน ในประเทศ จงมความเสยงวาราคาน�ามนจะกระทบ เศรษฐกจท�าใหทกคนเดอดรอน บางจากมองวาการ ลดผลกระทบนน เราตองประหยดน�ามนภายในประเทศ ใหมากทสด และประจวบกบกระแสโลกรอนทเรยกรอง การใชพลงงานทดแทนจากพชน�ามน บางจากฯ จง ประกาศตวเปนผน�าเรองพลงงานทดแทนจากพช ไมวาจะเปนออย มนส�าปะหลง หรอปาลมน�ามน ซง ลวนเปนพชทเราปลกเองได”

ปาลมน�ามนทงรงสตแปรทดนรกรางเปนพลงงานทดแทน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง14 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 15

คณวฒนา โอภานนทอมตะ รองกรรมการ ผจดการใหญ สายงานดานบรหารและเทคโนโลย สารสนเทศ บรษทบางจากฯ เลาถงทมาของ โครงการจดตงศนยศกษาและพฒนาพนทสวน 

สมรางทงรงสตเพอปลกปาลมน�ามน ทอ�าเภอบานนา จงหวดนครนายก โดย ความรวมมอกบกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพลงงาน และ ธกส. ซง ไดมการลงนามรวมกนเมอวนท 20 มกราคม 2554

“ทท งรงสตเปนพนทรกรางซงเคยปลกสมแลวมปญหาสภาพดน จน ชาวสวนตองเปนหน ธกส.  แตการวจยการปลกปาลมทน พบวาใหผลผลตด ไมแพภาคใต เพยงแตฝนตกไมชก จงตองมระบบชลประทานชวย

“ถาปลกททงรงสตไดผล บรษทบางจากฯ จะสามารถซอและขนสงวตถดบ จากรงสตไปโรงงานผลตไบโอดเซลโดยใชน�ามนปาลมทบางปะอน แทนทจะน�า ขนมาจากภาคใต  โดยในการด�าเนนงาน ธกส. ชวยดแลการใหเกษตรกรเชา ทดน  กระทรวงเกษตรฯ ใหความรเรองการปลกปาลมน�ามน  สวนบรษทบางจากฯ รบซอและสงเสรมเกษตรกรใหปลกปาลมน�ามน

“ถาโมเดลนส�าเรจกหมายความวาพนททงรงสตทรกรางอย ประมาณแสนกวาไร จะกลบมาท�าใหชวตของเกษตรกรซงเปนหน ธกส. อยดขน”

ทงนบรษทบางจากฯ ลงทนและบรหารจดการแปลงปลกปาลมตนแบบ ในศนยศกษาและพฒนาสวนสมรางทงรงสตเพอปลกปาลมน�ามน พนทประมาณ 1,200 ไร เพอเปนแหลงศกษาเรยนรและสรางความเชอมนใหแกเกษตรกรเรอง การปลกปาลมน�ามน  รวมทงพจารณาการลงทนสรางโรงสกดน�ามนปาลมขนาด มาตรฐาน เพอรองรบผลผลตปาลมน�ามน  ตลอดจนเปนผรบซอผลผลตปาลม น�ามนเพอน�ามาผลตเปนไบโอดเซล ณ ศนยผลตไบโอดเซล อ�าเภอบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

นอกจากน ปาลมน�ามนยงเปนพชชอบน�า การขยายพนทปลกปาลมบรเวณ ทงรงสต จงเพมพนทซบน�าในฤดน�าหลาก ชวยปองกนน�าทวมกรงเทพฯ  อาจ เรยกไดวาเปน “แกมลง” ใหกรงเทพฯ อกชนหนงเลยทเดยว

• พนทสวนสมรางกวา 100,000 ไร เมอแปรสภาพเปนพนทปลกปาลมน�ามน จะ ชวยเพมรายได ปลดหนสนเกษตรกร และยงเปนแหลงดดซบกาซคารบอนไดออกไซด ไดถง 500,000 ตนตอป

• เพอรองรบผลผลตปาลมทเพมขน กระทรวงพลงงานจงมนโยบายสงเสรม การใชไบโอดเซล B5 ซงจะสงผลใหปรมาณการใชไบโอดเซล (B100) เพมขน 1.8 ลานลตรตอวน เพอเปนพลงงานทางเลอกในอนาคต

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง16 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 17

“การวางรากฐานพฒนาการทงมวลของมนษยชาตไวบนพนฐานของสงท ไมยงยนอยางน�ามน รงแตจะยงผลใหเกดอนตรายในระดบหายนะ”

เอม.คง ฮบเบรด นกธรณวทยาชาวอเมรกน ผเสนอทฤษฎ “peak oil” เมอป 2499 กลาวไว

ภาวะพกออยล หมายถงภาวะทการผลตน�ามนทวโลกเพมขนถงจดสงสด จนไมอาจผลตเพมมากกวานนได และจะเรมลดนอยลงในทสด  จากการศกษา ของนกวชาการเหนพองกนวา ภาวะพกออยลจะมาถงในอกไมเกน ๑๕ ป ขางหนาน

พลงงานทดแทนความมนคงดานพลงงานกบความยงยนของชมชน

แกสโซฮอล จากวกฤตน�ามนสพลงงานทางเลอก

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระบดาแหงการพฒนาพลงงาน ไดทรง รเรมการศกษาวจยและทดลองดานพลงงานหลายรปแบบมาอยางตอเนองกวา 20 ปแลว โดยเรมจากในป 2528 เมอเกดภาวะราคาพชผลเกษตรตกต�า พระองค ทรงรเรมใหวจยน�าออยมาแปรรปเปนแอลกอฮอลเพอใชเปนพลงงานทดแทน ตอมามการทดลองผลตไบโอดเซลจากน�ามนพชใชแลว เพอใชเปนเชอเพลงรถยนต และโครงการวจยพฒนาพลงงานทดแทนอน ๆ  อกมากในโครงการสวนพระองค สวนจตรลดา

พลงงานทดแทนจากพชน นอกจากจะชวยประเทศใหสามารถพงพาตนเอง ดานพลงงานแลว ยงชวยแกปญหาราคาพชผลใหเกษตรกร สรางภมคมกนตาม แนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

โลกจ�าเปนตองดนรนคนหาพลงงานทางเลอกใหม ๆ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง18 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 19

ในป 2544 บรษทบางจากฯ เปนบรษทไทยรายแรกทนอมน�าแนวพระราช ด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเรองการพฒนาพลงงานทดแทน มาด�าเนน การอยางเปนรปธรรม โดยรเรมผลตและทดลองจ�าหนายแกสโซฮอล 95 ทปมบางจาก  ตอมาในภาวะทราคาน�ามนสงขนอยางตอเนอง บรษทบางจากฯ ไดผลตและจ�าหนายแกสโซฮอลในราคาถกกวาน�ามนเบนซน เพอใหเปนทาง เลอกของประชาชน  จนกระทงไดรบความนยมอยางแพรหลายทงแกสโซฮอล 91 และ 95

แกสโซฮอลเปนน�ามนทเกดจากการผสมของน�ามนเบนซนทวไป กบ เอทานอลหรอเอทลแอลกอฮอลทมความบรสทธรอยละ 99.5 ซงผลตจากการ น�าพชเกษตร เชน ออย ขาวโพด มนส�าปะหลง มาผานกระบวนการหมก กลน และท�าใหบรสทธ  ใชผสมในน�ามนเบนซนเพอเพมคาออกเทนแทนสาร MTBE (Methyl Tertiaryn Butyl Ether) ซงตองน�าเขาจากตางประเทศ  และชวยลด ปญหาภาวะโลกรอนจากการเผาผลาญน�ามนทปลอยกาซคารบอนไดออกไซด

ป 2551 บรษทบางจากฯ ไดสรางนวตกรรมใหม โดย ผลตน�ามนแกสโซฮอล E20 ซงมสวนผสมระหวางน�ามน เบนซน 80% กบเอทานอล 20% (สงกวาแกสโซฮอล 91, 95 ทผสมเอทานอล 10%) จ�าหนายในราคาถกกวาน�ามนเบนซน 95 ถงลตรละ 6 บาท เพอชวยแกปญหาราคาน�ามนทพงสงขน 

ทกขณะ และสงเสรมรถยนตทรองรบการใช E20 ซงภาครฐมนโยบายลดภาษ สรรพสามตใหแกรถยนตประเภทน

ยงกวานน บรษทบางจากฯ ยงไดพฒนาน�ามนแกสโซฮอลบางจาก E85 ออกเทน 100+  ซงเปนน�ามนเบนซนไรสารตะกวผสมเอทานอลในอตราสวน 15:85 (ใชเอทานอลสงถง 85%) เปดจ�าหนายเมอวนท 1 พฤศจกายน 2551 โดยบางจาก E85 ใชไดกบเครองยนตทออกแบบมาเฉพาะน�ามน E85 หรอรถ FFV

ดร. อนสรณ แสงนมนวล กรรมการผจดการใหญ บรษทบางจากฯ กลาว วา

“ในฐานะผน�าพลงงานทดแทน บรษทบางจากฯ มนโยบายเชงรก รเรม นวตกรรมพลงงานทดแทนอยางไมหยดยง เพอสรางความมนคงดานพลงงาน ใหแกประเทศ และชวยใหประชาชนไดใชน�ามนทมคณภาพด ราคาถก ชวยประหยด คาใชจาย ลดตนทนการผลตสนคาและบรการในภาวะทน�ามนราคาแพง”

แกสโซฮอล ตอบโจทยเรองพลงงานทดแทนอยางไร• ชวยประหยดเงนตราตางประเทศจากการน�าเขาสารเพมออกเทน• ชวยลดการใชน�ามนเบนซนของประเทศ• ชวยเพมรายไดใหเกษตรกร และมคณภาพชวตทดขน รวมทงชวยกระจายการ 

ลงทน และการจางงานสชนบท• ชวยใหเครองยนตเผาไหมสมบรณยงขน ลดมลพษในอากาศ และลดปรมาณ 

คารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ ซงเปนสาเหตของปญหาภาวะโลกรอน

ขาดรป

ปมบางจาก สขมวท 99

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง20 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 21

“เครองยนตดเซลทขบเคลอนดวยน�ามนจากพช จะชวยให ประเทศเกษตรกรรมสามารถพงพาตนเองได”

รดอลฟ ดเซล วศวกรชาวเยอรมนผประดษฐเครองยนตดเซลเมอป 2440 เคยท�านายวาในอนาคตการใชน�ามนจากพชเปนเชอเพลง ซงในสมยนนยงไมม คนเหนส�าคญ จะมบทบาทไมแพน�ามนปโตรเลยมเลยทเดยว

ประเทศไทยมสดสวนการใชน�ามนดเซลสงกวาน�ามนเบนซนมาก  หลงจาก รฐบาลประกาศยกเลกการตรงราคาขายปลกน�ามนดเซลเพอลดภาระกองทนน�ามน ทเปนหนหลายหมนลานบาท จงสงผลกระทบในวงกวางทงตอภาคอตสาหกรรม ภาคการเกษตร การประมง และการคมนาคมขนสง  สถานการณดงกลาวท�าให ภาครฐและเอกชนหนมาใหความส�าคญกบการผลตไบโอดเซลอยางจรงจง

ไบโอดเซลเปนเชอเพลงเหลวทผลตไดจากน�ามนพชและไขมนสตว เชน ปาลม มะพราว ถวเหลอง ทานตะวน เมลดเรพ (rape seed) สบด�า หรอน�ามนพช- สตวทใชแลว  โดยกระทรวงพลงงานมนโยบายสงเสรมและสนบสนนการปลก พชน�ามนนจ�านวนมาก ซงนบเปนการเชอมโยงภาคเกษตรเขากบธรกจพลงงาน และการพฒนาพลงงานทดแทน

บรษทบางจากฯ จงไดเรมโครงการวจยสาธตการผลตและการใชไบโอดเซล B2 เปนน�ามนเชอเพลงในรถยนตรบจาง สองแถวจงหวดเชยงใหม มรถสองแถวเขา รวมกวาพนคน  และเปดสถานบรการน�า 

ไบโอดเซล พลงงานทดแทนเพออนาคต

มนไบโอดเซลแหงแรกในเมองไทยขนเมอวนท 28 มถนายน 2547 ณ สถานบรการ น�ามนบางจาก จงหวดเชยงใหม

ถดมาในป 2548 บรษทบางจากฯ ไดเขารวมโครงการ “กรงเทพฯ ฟาใส ดวยไบโอดเซล” ของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในพนท กรงเทพมหานคร  จนกระทงปจจบน ไบโอดเซลมจ�าหนายในสถานบรการน�ามน บางจากกวา 1,000 แหงทวประเทศ

“ใครมน�ามนพชใชแลวมาขายบางครบ บางจากรบซอนะครบ”“เพยงท�าตามขอแมวาตองไมมเศษอาหาร ไมมน�าเจอปน ไมมสขนเขม หรอ 

หากมเศษอาหารกขอใหกรองเอาเศษอาหารออกกอน บางจากรบซอทงหมดคะ”ปลายป 2549 บรษทบางจากฯ ไดรเรม “โครงการรบซอน�ามนพชใชแลว 

เพอผลตไบโอดเซล” เพอรณรงคเชญชวนใหพอคาแมคาและครวเรอนทวไป น�า น�ามนพชทเหลอจาการประกอบอาหารมาขายคนทสถานบรการน�ามนบางจาก เพอน�าไปผลตไบโอดเซล เนองจากปจจบนมการบรโภคน�ามนพชเพมมากขนทกป และน�ามนพชใชแลวจะถกทงลงแหลงน�าสาธารณะเปนของเสย ทงทสามารถน�า กลบมาใชผลตไบโอดเซลได

ขณะนมสถานบรการน�ามนบางจากทเปดรบซอน�ามนพชใชแลวถง 26 แหง ในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล  และทโรงกลนน�ามนบางจาก พระโขนง  รวมทง ยงมกจกรรม “รบซอน�ามนพชใชแลวสญจร” โดยผบรหารและพนกงานบรษท บางจากฯ จะใชเวลาในชวงวนหยด รวมกนรณรงคถงโทษของการใชน�ามนพช ทอดซ�า และรบซอน�ามนพชใชแลวตามตลาดตาง ๆ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง22 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 23

เ ส น ท า ง พ ล ง ง า น ท ด แ ท น

2543โรงกลนน�ามนบางจากเปนผผลตและจ�าหนายแกสโซฮอล 95 เชงพาณชยรายแรกของประเทศ รวมถงแกสโซฮอลสตรอนในเวลาตอมา

2544บรษทไทยรายแรกทรเรมผลตและทดลองจ�าหนายแกสโซฮอล 95 ทสถาน บรการน�ามนบางจากตามแนวพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเรองการพฒนาพลงงานทดแทน

2547ผน�าการจ�าหนาย ไบโอดเซล B2 ใหแก รถสองแถวรบจางท จงหวดเชยงใหมจ�านวน 1,300 คน และเปด สถานบรการน�ามน ไบโอดเซลแหงแรกของประเทศไทย เมอวนท 28 มถนายน  ณ สถานบรการน�ามนบางจาก จงหวดเชยงใหม

2549กอตงหนวยผลต ไบโอดเซลจากน�ามนพช ใชแลว ก�าลงการผลต 50,000 ลตรตอวน ทโรงกลนน�ามนบางจาก พระโขนง

อนศกด เจมเจรญ ผรบผดชอบดแลหนวยผลตไบโอดเซล กลาววา“น�ามนไบโอดเซล หรอน�ามน B100 เปนเชอเพลงเหลวทผลตจากน�ามน 

พช น�ามนสตว ปาลมน�ามน ตลอดจนน�ามนพชหรอสตวทผานการใชงานแลวน�ามา ท�าปฏกรยาทางเคมเกดเปนสารเอสเทอรทมคณสมบตใกลเคยงกบน�ามนดเซล ไดกลเซอรนและกรดไขมนเปนผลพลอยไดน�าไปใชท�าเครองส�าอางหรอสบ

ตวอยางในการผลตน�ามนไบโอดเซลสตร B2 อนเปนน�ามนดเซลสตร พนฐานทมวางจ�าหนายในปจจบน กระท�าโดยผสมน�ามนดเซลธรรมดาในปรมาณ รอยละ 98 เขากบไบโอดเซล B100 รอยละ 2  สวนการผลตน�ามนไบโอดเซล สตร B5 กระท�าโดยการผสมน�ามนดเซลธรรมดารอยละ 95 เขากบไบโอดเซล B100 รอยละ 5 เปนตน

2550กอสรางหนวยผลต ไบโอดเซลขนาด 20,000 ลตรตอวน ซงสามารถ ใชน�ามนปาลมดบและน�ามนพชใชแลวมาเปน วตถดบได

2553เปดตวโครงการผลต ไฟฟาจากเซลลแสง อาทตย ก�าลงการผลต 38 เมกะวตต ณ โครงการผลตไฟฟา จากเซลลแสงอาทตย บนพนท 500 ไร  อ�าเภอบางปะอน จงหวด พระนครศรอยธยา

2552กอตงหนวยผลตไบโอ-ดเซลจากน�ามนปาลม ก�าลงการผลต 300,000 ลตรตอวน ทศนยจาย น�ามนบางปะอน จงหวด พระนครศรอยธยา

25511 มกราคม เปดขาย แกสโซฮอล E20 ราคาถกกวาเบนซน 95 ถง 6 บาท/ลตร ทสถานบรการน�ามนบางจาก 5 สาขา คอ สาขาสขาภบาล 1, เกษตร, คขนานรามอนทรา-อาจณรงค 2, เอกมย, พระราม 3

ป 2550 บรษทบางจากฯ ไดกอสรางหนวยผลตไบโอดเซลขนาด 20,000 ลตรตอวน ซงสามารถใชน�ามนปาลมดบและน�ามนพชใชแลวมาเปนวตถดบหลก ในการผลตน�ามนดเซลสตร B2 และ B5  โดยใชเทคโนโลยการผลตทพฒนา ขนโดยคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร (มอ.) รวมกบบรษท บางจากฯ ผสานกบองคความรจากงานทดลองการผลตไบโอดเซลในโครงการ สวนพระองคสวนจตรลดา  และอกสองปตอมากไดขยายก�าลงการผลตไบโอ- ดเซล โดยกอสรางศนยผลตไบโอดเซลขนาด 300,000 ลตรตอวน ทอ�าเภอ บางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยาในป 2552

......................ทงนบรษทบางจากฯ ตระหนกดถงความส�าคญของพลงงานทดแทน 

โดยเฉพาะเชอเพลงจากไบโอดเซลและเอทานอล ซงเปนเชอเพลงชวภาพทผลต ไดจากพชเกษตรและน�ามนพชใชแลว  ซงชวยลดการน�าเขาน�ามนดบ สงเสรม การพงตนเอง และยงชวยรกษาสงแวดลอม

การพฒนาผลตภณฑพลงงานทดแทนของบรษทบางจากจะด�าเนนตอไป อยางไมหยดยง ภายใตเครองหมายการคารปใบไมสเขยวคนตาของบรษท อนแสดงถงภารกจการดแลความมนคงทางพลงงานของประเทศ ควบคกบความ ยงยนของสงคมชมชน และการอนรกษสงแวดลอม มาตลอดระยะเวลากวา 25 ป

ภ า ย ใ ต โ ล โ ก ใ บ ไ ม ส เ ข ย ว

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง24 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 25

“เตมน�ามนครบ 400 บาท รบทอฟฟมะขามฟร 1 ถง”คงมสถานบรการน�ามนแหงเดยวในโลกทสมนาคณผใชน�ามนดวยสนคา 

ชมชน อาท กลวยตาก กลวยอบเนย ทอฟฟมะขาม กระเทยม เมลดทานตะวน ฯลฯ แทนทจะแจกน�าดมหรอกระดาษทชชอยางสถานบรการน�ามนอน

สนคาชมชนผลตภณฑจากชนบทสเมอง

นบตงแตป 2541 เปนตนมา บรษทบางจากฯ ไดสนบสนนชองทางการ ตลาดใหแกผลตภณฑของชมชนซงเกดจากภมปญญาทองถน ท�าใหเกษตรกร มรายไดแมในภาวะราคาพชผลตกต�า ชวยสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจชมชน เกดการจางงาน ลดปญหาการเคลอนยายแรงงานจากชนบทสเมอง ซงประเทศ ไทยในขณะนนก�าลงประสบกบวกฤตเศรษฐกจครงใหญ  การชวยเหลออมช ระหวางองคกรธรกจกบชมชนทองถนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง เปน หนทางเดยวทจะน�าประเทศรอดพนจากวกฤต และน�าไปสการสรางชมชนให พฒนาอยางยงยน

ผลตภณฑชมชนเหลานไดสรางความประทบใจใหแกผเขา มาใชสถานบรการน�ามนบางจากมาโดยตลอด นบเปนสอสาน สมพนธระหวางผผลตคอชมชน กบผบรโภค โดยมสถานบรการ น�ามนบางจากฯ เปนจดเชอมตอ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง26 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 27

นอกจากน บรษทบางจากฯ ยงไดรวมสนบสนนนโยบายหนงต�าบลหนง ผลตภณฑ หรอ OTOP โดยภายในรานสะดวกซอของสถานบรการน�ามนบางจาก บนทางหลวงสายหลกทกเสนทางทวประเทศ ไดจดตงคอมพวเตอรใหบรการ ขอมลแนะน�าสนคาหนงต�าบลหนงผลตภณฑ และแนะน�ารานอาหารอรอย โดย 

มแผนทเดนทางบรการประกอบกบมมบอรดประชาสมพนธ “แนะถนกนเทยว” เพอสงเสรมการทอง- เทยวชมชนผผลตสนคา OTOP อนเปน การรณรงคใหคนไทยเทยวเมองไทย 

ใชสนคาไทย ซงจะชวยให เศรษฐกจไทยเขมแขง ดวย

2546• มกราคม-กมภาพนธ  ไขไกสดรวมกบกระทรวงพาณชย ชวยรบซอ ไขไกสด 1,000,000 ฟองจากสหกรณ ผเลยงไกไขชลบรในภาวะไขไกลนตลาดจนราคาตกต�า

• กรกฎาคม-สงหาคม  กลวยหอมทองกวนผลผลตแปรรปจากกลวยหอมสด 48 ตน ของเกษตรกรผปลกกลวยใน 6 จงหวด ไดแก ประจวบครขนธ เพชรบร ราชบร นครปฐม ชมพร และระนอง• พฤศจกายน-ธนวาคม ขาวหอมมะลแดงอบกรอบผลผลตแปรรปจากขาวหอมมะลแดง 42.5 ตนของชาวนาภาคอสาน

2549• มนาคม-เมษายน  กลวยตาก OTOPผลผลตโดยชมชนในจงหวดพษณโลก พจตร และสโขทย จ�านวน 1,800,000 ซองแปรรปจากกลวยน�าวาสดกวา 170 ตนเปนผลตภณฑOTOP ระดบหาดาว ในป 2546-2549

2547• มถนายน-กรกฎาคม  ทอฟฟมะขามผลผลตโดยกลมชมชนบววฒนา อ�าเภอหนองไผ จงหวดเพชรบรณ จ�านวน 1,400,000 ซอง จากมะขามสด 75 ตน เปนผลตภณฑ OTOP ดเดน ระดบหาดาว ภาคเหนอ ประจ�าป 2546 ประเภทอาหาร

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง28 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 29

2551• 1-31 มนาคม  เมลดทานตะวน- อบเกลอผลผลตของเกษรตรกรจงหวดลพบรและสระบร จ�านวน 700,000 ซอง จากเมลดทาน- ตะวนทยงไมไดกระเทาะเปลอกถง 70 ตน เปนผลตภณฑ OTOP ระดบหาดาว ในป 2546-2549• 30 กรกฎาคม-22 สงหาคม กระเทยมผลผลตจากกลมผปลกกระเทยมภาคเหนอ 

2550• 1 กรกฎาคม-31 สงหาคม เยลลมะขาม รสบวย

จ�านวน 700,000 ชดจากกระเทยม 88,000 กโลกรม

ผลผลตโดยเกษตรกรจงหวดเพชรบรณ จ�านวน 1,500,000 ซอง ผลตจาก มะขามสด100 ตน เปนผลตภณฑ OTOP ระดบ 5 ดาว ในป 2547-2549• 1 ตลาคม-15 พฤศจกายน  สบปะรดกวนผลผลตโดยชมชน 8 จงหวด คอ ชมพร ประจวบครขนธ ราชบร ระยอง จนทบร ตราด เพชรบร และล�าปาง จ�านวน 1,800,000 ซอง จากสบปะรดสด 800 ตน เปนผลตภณฑ OTOP ระดบหาดาว 

ประจ�าป 2547

2554• 18-30 เมษายน  ขาวกลองแตนงาด�าผลตโดยกลมแมบานเกษตรกรขามสะแกแสง จงหวดนครราชสมา ชวยสรางรายได แกชมชนราว 300 ครวเรอน

2552• 1-28 กมภาพนธ  ลกหยกวนสนคาชมชนจาก 3 จงหวดภาคใต ไดแก ปตตาน ยะลา และนราธวาส จ�านวนกวา 

600,000 ซอง สรางงาน สรางรายไดใหชมชนกวา 600 ครวเรอน• 1-31 กรกฎาคม  กลวย- อบเนยผลตโดยกลมสตรสหกรณ 

บานหนองตม จงหวดสโขทย จ�านวนกวา 1 ลานซอง จากกลวยน�าวา 47 ตน สราง รายไดใหชมชนกวา 1,000 ครวเรอน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง30 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 31

“เปนคนด มความร เปนประโยชนตอผอน”คอวฒนธรรมพนกงานทบรษทบางจากฯ ยดเปนแนวทางมาตงแตเรม 

กอตงการสรรหาบคลากรทจะมารวมงานกบบรษทฯ จงไมไดมงทความรความ 

วฒนธรรมการท�าธรกจอยางยงยน

สามารถอยางเดยว แตตองเปนคนด มจตใจชวยเหลอผอนดวย

วฒนธรรมพนกงานรากฐานขององคกร คอ “คน”

“เปนคนด” คอ เปนคนซอสตย ไมคดโกงทจรต“มความร” หมายถง ความรความสามารถทจะใชพฒนางานใหมประสทธ-.

ภาพ“เปนประโยชน” คอ การน�าความรความสามารถของตนไปใชท�าประโยชน 

ตอผอนจากเปาหมายสงสด คอการมสวนรวมพฒนาความเปนอยทดขนของสงคม 

ไทย อนจะยงยนกตอเมอองคกรมความแขงแรงและพงพาตนเองได  บรษทบางจากฯ ตระหนกดวารากฐานส�าคญนยอมมาจากความแขงแรงของ “คน” จงมงมนบรหาร และพฒนาพนกงานใหเปนคนทมความสขและมคณคาทงตอตนเอง ตอองคกร และสงคมไทย

องคกรแหงการเรยนร (Learning Organization)บางจากฯ มเจตนารมณทจะพฒนาบคลากรใหมความเปนเลศ  มความร 

ความสามารถสง ปฏบตงานอยางมธรรมาภบาล และมศกยภาพในการสรางผล ตอบแทนทางธรกจทเปนธรรมอยางยงยน จงสนบสนนใหพนกงานไดรบการ ฝกอบรมอยางตอเนอง ควบคกบการสงเสรม การศกษาหาความรดวยตนเอง และการเรยนร อยางตอเนองตลอดชวต เพอสรางวฒนธรรม การเปนองคกรแหงการเรยนร

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง32 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 33

โครงการ Knowledge Management เปนโครงการตอเนองทจดกจกรรม หลากหลายใหพนกงานเขามามสวนรวมในการแบงปนและแลกเปลยนความร เกยวกบการท�างาน เชน วธท�างานใหม ๆ  ซงชวยลดขนตอน ลดตนทน การคดคน วธการแกปญหา ฯลฯ ซงไดจดเกบรวบรวมความรนอยางเปนระบบใหพนกงาน ไดเรยนรและน�าไปประยกตใชในการปฏบตงานของตนเอง

บรษทบางจากฯ ยงสนบสนนการกระจายเสยง (64 Next Station) ภายใน ส�านกงานใหญ และถายทอดถงพนกงานในสวนภมภาคผานระบบ IT เพอให ทกคนไดรบขาวสารและความรตาง ๆ  อยางรวดเรวและทวถงเทาเทยมกน  รวมทง การมระบบเครอขายภายในองคกร (intranet) เครอขายระหวางองคกร (internet) และระบบหองสมดออนไลน ซงชวยสงเสรมการเรยนรและพฒนาตนเองของ พนกงาน

“สโมสรพนกงาน” เปนอกแนวทางในการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต ทบรษทบางจากฯ สนบสนนใหพนกงานทสนใจในเรองเดยวกน ไดรวมกลม เรยนรและพฒนาทกษะผานกจกรรมในรปแบบชมรม เชน ชมรมดนกบางจาก ชมรมบางจากรกษทะเลไทย ชมรมถายภาพ ชมรมจตแจมใสรางกายแขงแรง ชมรมวาดภาพสน�า ชมรมดนตรไทยและดนตรสากล ชมรมแบดมนตน ชมรม ฟตบอล ชมรมวายน�า ชมรมเทนนส ฯลฯ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง32

“ถาสงแวดลอมด สงมชวตตองอยได”บรษทบางจากฯ ตระหนกดวา ดชนชวดคณภาพสงแวดลอมทเหนชดทสด 

คอสงมชวตเลก ๆ  อยางนก เพราะหากธรรมชาตรมรน ปลอดภย กจะเออให สรรพสตวมาอาศยและหากน  และเนองจากบรเวณโรงกลนบางจากเตมไปดวย นกมากกวา 56 ชนด พนกงานบางสวนทเกดความรกและสนใจเรยนรวถชวต ของนก จงรวมตวกนกอตงเปน “ชมรมดนกบางจาก” ขนในป 2540

ชมรมดนกบางจากเรมตนจากสมาชกไดเรยนรพนฐานการดนกทโรงกลน จากวทยากรทมาอบรม กระทงไดฝกฝนทกษะการดนกนอกสถานท จนเกดความ ช�านาญ พฒนาตนเองใหมศกยภาพเปนผน�าดนก และน�ามาสการจดกจกรรมดนก บางจากใหแกประชาชนทสนใจอยางตอเนอง ชวยปลกฝงใหเยาวชนรกและหวงแหน ธรรมชาต รวมถงการสรางความผกพนระหวางกนในครอบครว

นอกจากนชมรมยงไดเขารวมท�ากจกรรมการส�ารวจนกในธรรมชาตกบ สมาคมอนรกษนกและธรรมชาตแหงประเทศไทยในเทศกาลตาง ๆ  นบเปนหนงใน กจกรรมอนรกษสงแวดลอมทพนกงานบางจากไดรวมปฏบตมาอยางตอเนอง 

ชมรมดนกบางจาก

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง34 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 35

เกดจากการรวมตวของพนกงานทสนใจ ในทองทะเลตงแตเมอป 2548 เพอจดกจกรรม อนรกษทองทะเลไทย เชน การอบรมการ 

• Ability for Adaptation and Initiation คอการเปดใจยอมรบการ เปลยนแปลง กลาคดนอกกรอบ

• Leadership คอความเปนผน�า มวสยทศน กลาคดกลาท�า ในสงท ถกตองเปนประโยชนตอองคกรดวยความโปรงใส

• Teamwork Spirit คอการท�างานเปนทมดวยใจบรการ ความเตมใจทจะ ปฏบตงานกบผอน และกระตอรอรนใหความชวยเหลอ ยอมรบในคณคาของ ผรวมทม

อนรกษและเพาะขยายปะการง เมอวนท 8-9 พฤศจกายน 2551 ทศนยการเรยนร เพอการทองเทยวเชงอนรกษทรพยากรทางทะเลและชายฝงอยางยงยน เกาะ หวายปะการงรสอรท เปนตน

พฒนาศกยภาพบคลากรพรอมแขงขนดวยCompetency-based managementดวยความเชอมนในศกยภาพของพนกงานทกคน บรษทบางจากฯ จง 

สงเสรมใหพนกงานไดประเมนความสามารถของตนเองอยางตอเนอง เพอให ทราบถงสงทตนเองควรพฒนาปรบปรง โดยการน�าแนวคด Competency มาใช ซงผ บรหารและพนกงานตองมคณลกษณะหลกดานความร  ทกษะ และ พฤตกรรม ดงน

ชมรมบางจากรกษทะเลไทย • Organization Commitment คอการมงมนและอทศตนท�างานใหบรรล เปาหมายองคกร ดวยวถทางทถกตองอยางมออาชพและมประสทธภาพ

• Personal Mastery คอความใฝร กระตอรอรน และมงมนแสวงหาความร พรอมน�าความรมาพฒนาศกยภาพทงของตนเองและองคกรอยางตอเนอง

• Social “SHEE” and CSR Awareness คอการตระหนกและปฏบตตาม หลกความปลอดภย อาชวอนามย สงแวดลอม และพลงงาน รวมทงการม จตส�านกสาธารณะและมสวนรวมในกจกรรมอนเปนประโยชนทงตอองคกร ชมชน และสงคม

สรางพนกงานทมจตอาสาบ�าเพญประโยชน (Voluntary)พระไพศาล วสาโล ใหความหมาย “จตอาสา” ไววา “คอจตทไมนงดดาย 

ตอสงคม หรอความทกขยากของผคน และปรารถนาเขาไปชวย ไมใชดวยการ ใหทานใหเงน แตดวยการสละเวลา ลงแรงเขาไปชวย และดวยจตทเปนสขทได ชวยผอน จะเนนวาไมใชแคการท�าประโยชนเพอผอนอยางเดยว แตเปนการพฒนา ทางจตวญญาณของเราดวย”

บรษทบางจากฯ สนบสนนใหพนกงานเปนอาสาสมครในกจกรรมอน ๆ   นอกเหนอจากงานประจ�าตามต�าแหนงหนาท เพอใหพนกงานไดเรยนรการเสยสละ ท�างานเพอสวนรวม และสราง “จตสาธารณะ” รวมทงยงเปนโอกาสดทพนกงาน 900 กวาคนจากสวนงานตาง ๆ  จะไดรจกและ เรยนรการท�างานเปนทม สรางสรรคสงทเปน ประโยชน และทส�าคญไดภมใจในความส�าเรจ รวมกน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง36 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 37

ปจจบนกจกรรม “อาสาสมคร” ของบางจากฯ แบงเปน 3 ลกษณะ ไดแก• อาสาสมครเพอพฒนาองคกร เชน อาสาสมครประหยดพลงงาน ดเจ 

เสยงตามสาย (64 Next Station) ชวยสอขาวสารขององคกรและเรองราวท เปนประโยชนไปยงเพอนพนกงาน การจดกจกรรมเสรมสรางความร “การ ก�ากบดแลกจการทด” ฯลฯ

• อาสาสมครเพอท�าประโยชนแกชมชนเพอนบาน  โรงกลนบางจากฯ อยรวม และเปนสวนหนงของชมชนรอบโรงกลน จงจดกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชน โดยการสละเวลาวางของอาสาสมคร เชน โครงการ อาหารกลางวน อาสาชวยสอน สนกวทยาศาสตรกบ น�ามนบางจาก การจดฟตซอลชงทนการ ศกษา รวมไปถงการจดกจกรรมวนเดก ซงด�าเนนการมาอยางตอเนองกวา 1 ทศ- วรรษ

• อาสาสมครเพอท�าประโยชนกบสงคม เชน โครงการดนกบางจากฯ ซง อาสาสมครไดท�ากจกรรมดานการอนรกษนกและการน�าดนกใหหนวยงานตาง ๆ  ชวยประชาชนทประสบภยพบต ฯลฯ

แบงปน และถายทอดความรสสงคมนอกจากการพฒนาและบรหารองคความรภายในองคกรแลว บรษท 

บางจากฯ ยงไดถายทอดความรทบรษทมความเชยวชาญใหแกสงคมในหลาย ๆ  ทาง ไดแก

• การเปดใหเยยมชมกจการโรงกลน  ปจจบนมผสนใจเขาเยยมชมกจการ โรงกลนบางจากในแตละปนบ 10,000 คน

• การจดอบรมเชงปฏบตการบญชสงแวดลอม  นบตงแตป 2548 บางจากฯ ไดจดท�าบญชคาใชจายดานสงแวดลอม (Environmental Cost Accounting) และเผยแพรสสาธารณะในรายงานการพฒนาทยงยน ตอมาไดจดอบรมเชง ปฏบตการเรองบญชคาใชจายดานสงแวดลอมใหแกผประกอบการอน ๆ  เพอใช บรหารงานดานสงแวดลอม ใหเกดการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและชวย ลดตนทน  ไดรบประโยชนทงดานสงแวดลอมและการเงนซงน�าไปสความยงยน ของธรกจ

• ศนยฝกอบรมสงแวดลอมและความปลอดภย ณ ศนยจายน�ามนบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา เปดอบรมใหความรดานสงแวดลอมและความปลอดภย แกบคคลภายนอก เชน การดบเพลงขนตนและขนสง การซอมหนไฟประจ�าป เปนตน ทผานมาไดจดอบรมไปแลวเปนจ�านวนกวา 20,000 คน

• เวบไซตพลงงานทดแทน หองสมดสงแวดลอมและ CSR เวบไซตบางจาก www.bangchak.co.th ไดจดท�าหองสมดสงแวดลอมและขอมลพลงงานทดแทน รวมถงความรบผดชอบตอสงคม เพอเปนชองทางใหนกเรยนนกศกษาและประชาชน ทวไป สามารถคนควาหาความรดานสงแวดลอมได

• วทยากรแกบรษทและองคกรทสนใจ ชวยถายทอดนโนบายและประสบ- การณดานตาง ๆ  เชน การด�าเนนธรกจดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยง การก�ากบ ดแลกจการทด การดแลดานสงคมและสงแวดลอม การบรหารจดการการตรวจสอบ ภายใน เปนตน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง38 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 39

“พฒนาธรกจอยางยงยนควบคกบสงแวดลอมและสงคม”คอหลกการด�าเนนธรกจทบรษทบางจากฯ ยดถอ ผลประกอบการของกจการ 

จงเปนการวดประสทธภาพดาน “มลคา” ซงตองควบคไปกบการดแลสงแวดลอม และรบผดชอบตอสงคม อนเปนการวดประสทธภาพดาน “คณคา”

ตลอดระยะเวลาทผานมา บรษทบางจากฯ มความมงมนในการดแลรกษา สงแวดลอม โดยไดพฒนาดานประสทธภาพไปพรอม ๆ  กบความพยายามลด ผลกระทบตอสงแวดลอมในทกกระบวนการท�างาน ครอบคลมตงแตการผลต ไปจนถงผลตภณฑและบรการตาง ๆ  เพอคณภาพชวตทดของพนกงาน ผรบเหมา ประชาชนในชมชนรอบขางโรงกลน และสงคมไทย

นโยบายอาชวอนามย ความปลอดภยสงแวดลอม และพลงงานบรษทบางจากฯ ไดก�าหนดนโยบายอาชวอนามย ความปลอดภย สงแวดลอม 

และพลงงาน เพอเปนหลกปฏบตแกกรรมการ ผบรหาร และพนกงานทกคน เชน การปฏบตงานใหเกดความปลอดภย ไมสงผลกระทบทงตอตนเอง ผท เกยวของ ชมชน และสงแวดลอม การปองกนภาวะมลพษ การรวไหลและการ สญเสยของน�ามน การปองกนอบตเหตในทกดาน เปนตน โดยมการดแลเนนย�า กบพนกงานในการรวมกนปฏบตตามกฏหมายและนโยบายอยางเครงครด

วฒนธรรมธรกจทค�านงถงสงแวดลอมและสงคม ทงนบรษทบางจากฯ ไดใชระบบการ จดการดานสงแวดลอม ISO14001 ซงไดรบ การรบรองอยางตอเนองตงแตป 2540 ถง ปจจบน และระบบการจดการดานอาชวอนามย และความปลอดภยตามมาตรฐาน OHSAS/ TIS 18001 ทงในสวนของโรงกลน คลงน�ามน บางจาก และคลงน�ามนบางปะอน  นอกจากนยงตองมการวางแผน การจดการ อบรม การสอสาร การเตรยมความพรอม การตรวจตดตามและประเมนผล ฯลฯ เพอใหการปฏบตงานของพนกงานบรรลวตถประสงคตามนโยบาย

นโยบายการก�ากบดแลกจการทดบรษทบางจากฯ ใหความส�าคญเรองการก�ากบดแลกจการทดมาโดยตลอด 

จงไดจดท�าคมอ “นโยบายการก�ากบดแลกจการทด” เพอใหทกคนในองคกร ยดถอเปนแนวทางหลกในการด�าเนนธรกจอยางโปรงใส รบผดชอบตอผมสวน ไดเสยทกฝาย รวมทงรบผดชอบตอสงคมและประเทศ ไมวาจะเปนพนกงาน ลกคาและประชาชน คคา คแขง เจาหน ผถอหน รวมถงชมชนรอบโรงกลน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง40 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 41

การจดโครงสรางองคกรทชดเจน โปรงใส มความเทาเทยม กเปน สงส�าคญ โดยแบงเปนสายงานตามลกษณะงาน ไดแก สายงานดานธรกจโรงกลน สายงานดานธรกจการตลาด สายงานดานบญชและการเงน และสายงานดาน บรหารและเทคโนโลยสารสนเทศ

การด�าเนนธรกจอยางมเหตผลของบรษทบางจากมาจากการก�ากบดแล กจการทดของคณะกรรมการบรษทฯ ซงไดแตงตงกรรมการผจดการใหญเปน ผดแลการด�าเนนงานและผลประกอบการ มส�านกตรวจสอบภายในท�าหนาท ตรวจสอบการปฏบตงานของกรรมการผจดการใหญและกจกรรมทางการเงน ทส�าคญของบรษทใหเปนไปตามแนวทางทก�าหนด รวมถงเปนไปตามกฎหมาย และขอก�าหนดอน ๆ

คณะกรรมการบรษทฯ ไดจดใหท�าแบบประเมนผลการปฏบตงานของ คณะกรรมการอยางนอยปละ 1 ครง และการท�าแบบประเมนผลตนเองดวย ซง ตอมาไดขยายไปถงคณะกรรมการชดยอยตางๆ เพอน�าขอมลมาพจารณาทบทวน ปญหาการปฏบตงานในหนาท และน�าผลการประเมนมาวเคราะห ตลอดจนน�า ขอเสนอแนะมาปรบปรง เพอพฒนาการด�าเนนงานตอไป

ยดมนในกรอบและกระบวนการตดสนใจลงทนในการลงทน บรษทบางจากฯ พจารณาจากหลกความจ�าเปนเรงดวน และ 

ความส�าคญตอเปาหมายบรษทเปนส�าคญ โดยแตละสายงานตองจดท�าแผน งบประมาณ พรอมผลตอบแทนการลงทน เสนอตอคณะกรรมการลงทน คณะ กรรมการบรหารและจดการบรษทฯ และคณะกรรมการบรษทฯ ใหพจารณาอนมต ตามล�าดบ  หลงจากนนจะมการตดตามการจดสรรและการลงทนใหเปนไป ตามแผน เพอใหเกดประโยชนสงสด

ยดหลกการวางแผนธรกจทเปนระบบมเหตมผล อยางรอบคอบบรษทบางจากฯ มการวางแผนทงแผนระยะสน 

และระยะยาวทชดเจน เนนการมสวนรวมของผบรหาร และพนกงานทกระดบ ท�าใหทศทางและเปาหมายไดรบ การถายทอดอยางทวถง

การวางแผนเชงกลยทธทงในระยะสนและระยะยาวจดท�าไปพรอมกน โดยการรวบรวมและวเคราะหปจจยภายนอกและภายใน รวมทงการเปลยนแปลงทส�าคญทจะเกดขนในอนาคต โดยมนกวางแผนจาก ทกสายงานเขามามสวนรวม ท�าใหสามารถวเคราะหและคาดการณปจจยตาง ๆ  ไดอยางเปนระบบ ครบถวน และครอบคลม

เมอไดยทธศาสตรองคกรแลว กจะถายทอดเปาหมายและตวชวดจากระดบ องคกร ลงมาเปนเปาหมายระดบสายงาน สวนงาน จนกระทงถงระดบบคคล ซงท�าใหพนกงานทกคนมเปาหมายในการท�างานสอดคลองกบวสยทศนและ พนธกจขององคกร

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง42 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 43

การมสวนรวมในการพฒนาความเปนอยทดขนของชมชนและสงคมหนวยทเลกทสดและมความส�าคญทสดในสงคม คอครอบครว เพราะเมอ 

ครอบครวแขงแรง จงจะสามารถเสรมสรางรากฐานจรยธรรม การเรยนร และ พฒนาศกยภาพของคนในครอบครว โดยเฉพาะเดกและเยาวชนซงจะเตบโตเปน อนาคตของประเทศชาตตอไป

ตลอดระยะเวลาทผานมา บรษทบางจากฯ ไดใชความพยายามตามก�าลง ความสามารถเพอรวมสรางสรรคสงคมทดงาม โดยเรมจากชมชนรอบขาง ซง แมวาจะเปนเพยงสวนเลกนอยเมอเทยบกบความตองการของสงคมทงระบบ แต พนกงานกภาคภมใจทมโอกาสเปนสวนหนงในการปฏบตหนาทตอบแทนสงคม

โครงการดานการศกษา• โครงการโรงเรยนของหน (เรมป พ.ศ. 2542)  หนง 

ชวโมงกอนเลกงาน อาสาสมครพนกงานบางจากจะรวมตวกน ไปสอนการบานและจดกจกรรมกบเดก ๆ  ในชมชนรอบโรงกลน  และชวงปด ภาคเรยนของทกปจะมการจดกจกรรม “คายเยาวชนบางจาก” มงเนนใหเดกได 

เรยนรการอยรวมกบผอน การท�างานเปน 

• โครงการสนกวทยาศาสตรกบน�ามนบางจาก  พฒนาสโครงการเปดโลก การเรยนรกบบางจาก (เรมป 2545 ตอมาเปลยนชอเปน “เปดโลกการเรยนร กบบางจาก”) ส�าหรบเยาวชนระดบมธยมศกษาปท 1-6 โดยวศวกรผเชยวชาญ ของโรงกลนบรรยายใหความรและน�าชมกระบวนการผลตจรง ปจจบนมนกเรยน 

กลม และพฒนาจตส�านกดานสงแวดลอม

รวมโครงการแลวกวาหลายหมนคน - โครงการทนการศกษาเยาวชนบางจาก สนบสนนเยาวชนทมความประพฤตด จตใจด ตงใจเรยน แตขาดแคลนทนทรพย จากโรงเรยนทง 19 แหงในโครงการอาหารกลางวนของบางจากฯ และนกเรยน จากชมชนทคณะกรรมการชมชนพจารณาคดเลอก

• โครงการประกวด “ไบโอดเซล-แกสโซฮอล วถ พอเพยงของคนไทย” (พไบโอ-นองแกสซ) (เรมป 2550 เดอนพฤษภาคม-ตลาคม) โรงเรยนทมผลงานชนะในรอบ 

โครงการดานกฬา• โครงการฟตซอลเยาวชนบางจาก และโครงการฟตซอลชมชนบางจาก 

จดการแขงขนฟตซอลเยาวชนโดยมโรงเรยน 32 แหงจาก 7 เขตของกรงเทพ มหานครและสมทรปราการเขารวมการแขงขน และจดการแขงขนฟตซอลใหแก เยาวชนชมชนรอบโรงกลน ม 14 ทมเขารวมแขงขน

คดเลอกจะไดรวมท�ากจกรรม “บางจาก Youth Club” พรอม เยยมชมโครงการสวนพระองค สวนจตรลดา

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง44 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 45

• โครงการครอบครวใบไมรวมใจ  ประหยดไฟ ใชหลอดตะเกยบ รณรงค ใหชมชนน�าหลอดไสมาแลกหลอดตะเกยบกบบางจากฯ ไดฟรบานละ 3 หลอด และหลอดผอม T5 ชวยลดการใชพลงงาน ลดคาใชจาย พรอมกบบรรเทาปญหา ภาวะโลกรอน (คดเปนพนทปา 50 ไร) เพอน�ากลบไปปลกคนยงปาภหลงตอไป

• คายครอบครวใบไม  มงสรางจตส�านกทด และใหความรความเขาใจใน การลดปญหาและดแลรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเนนการเปลยนพฤต- 

กรรมการบรโภคใหใชพลงานและเกดขยะ นอยทสด

• ครอบครวสญจร : ปลกปาชายเลน คลองโคน บางจากฯ และเพอนบานกล ม ครอบครวทกรนทกวยรวมกนปลกปาชายเลน เพอฟนฟและขยายพนทปาชายเลนทสถานพฒนา ทรพยากรปาชายเลนท 7 ต�าบลคลองโคน อ�าเภอเมอง จงหวดสมทรสงคราม

โครงการดานสงแวดลอม• กจกรรมเพาะกลา คนปา ใหภหลง (เรมป 2548-2552) สนบสนน 

เมลดพนธพชทองถนใหนกเรยนโรงเรยนในชมชนรอบบางจากฯ และโรงเรยน ในพนทอ�าเภอภเขยว จงหวดชยภม เรยนรวธการเพาะจนเปนกลาไม แลวน�า กลาไมไปมอบใหโครงการความรวมมอเพอการฟนฟปาตนน�าล�าปะทาว (ภหลง) รวมทงการจด “ทอดผาปารกษาตนน�า” ณ วดปาสคะโต จงหวดชยภม โดย พนกงานบางจากและครอบครวไดรวมกนบรจาคทนทรพย เปนอาสาสมครรวม ปลกปา และปฏบตธรรมเปนประจ�าทกป

• โครงการโรงเรยนเชงนเวศ (Eco-School) (เรมป 2551) รวมกบสถาบน สงแวดลอมไทยซงไดออกแบบกจกรรมเพอการเรยนรส�าหรบโรงเรยน เชน การ ประกวดโครงงานและสงประดษฐลดภาวะโลกรอนจากขยะและวสดเหลอใช กจกรรมธนาคารขยะเพอรณรงคการใชกระดาษ 2 หนา เปนตน

• โครงการสงเสรมสขภาพชาวชมชน : โครงการแวนแกว รวมกบการไฟฟา ฝายผลตแหงประเทศไทยใหบรการวดสายตาประกอบแวนเพอชวยเหลอชมชนและนกเรยนทมปญหาทางสายตา

• โครงการครอบครวเดยวกน (เรมป 2536) สงเสรมความสมพนธใน ครอบครว โดยจดกจกรรมหลายรปแบบใหสมาชกในครอบครวไดใชเวลารวมกน

• โครงการสานสมพนธ ระหวางชมชนรอบโรงกลนบางจากกบบรษท บางจาก เชน กจกรรม “เยยมบานบางจาก-ชมหนวยปรบปรงคณภาพน�ามน เพอสงแวดลอม” และ “โครงการชมชนสญจร”  นอกจากนยงจดท�าจลสาร ครอบครวใบไม/สารรอบรวบางจาก เพอสอสารสาระความรความเคลอนไหว ในกจการและกจกรรมตาง ๆ  ออกเปนประจ�าทก 2 เดอน

โครงการดานคณภาพชวต

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง46 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 47

บรษทบางจากฯ ตระหนกดวาปจจยส�าคญหนงทท�าใหกจการพฒนา กาวหนาไปไดอยางยงยน คอความสามารถในการปรบตวใหพรอมรบผลกระทบ และความเปลยนแปลงในดานตาง ๆ   ตงแตป 2547 บรษทบางจากฯ จงน�าหลกการ บรหารความเสยงทงองคกร มาใชเปนเครองมอในการบรหารจดการ เพอสราง ความมนใจวาบรษทจะบรรลเปาหมายทก�าหนดไวและเพมความส�าเรจในการ ด�าเนนงานตามแนวทางการก�ากบดแลกจการทด รองรบสภาพแวดลอมทาง ธรกจในปจจบนทมการเปลยนแปลงและการแขงขนสง

คณะกรรมการบางจากฯ ไดแตงตงคณะอนกรรมการบรหารความเสยง ทงองคกร (ERMC) และไดเชญผเชยวชาญดานการบรหารความเสยงเขามาเปน 

มาตรฐานความปลอดภยและอาชวอนามยสงแวดลอมกญแจการพฒนาธรกจอยางยงยน

กรรมการรวมกบกรรมการ บรษทและผ บรหารระดบสง เพอท�าหนาทก�าหนดแนวทาง การบรหาร พฒนาระบบการ บรหารความเสยงทงองคกรทม ประสทธภาพ  ผลกดนใหเกด ความรวมมอจากหนวยงานทก ระดบ และควบคมดแลการ 

การบรหารความเสยงทงองคกร(Enterprise wide Risk Management-ERM)

บรหารความเสยงโดยรวมใหอยในระดบทยอมรบได  โดยมหนวยงานบรหาร ความเสยงองคกร (RMD) ท�าหนาทประสานกบหนวยงานตาง ๆ  ในการประเมน รวบรวมความเสยงทกประเภททวทงองคกร และมผประสานงานบรหารความ เสยงประจ�าแตละสายงานท�าหนาทขบเคลอนทงองคกรอยางตอเนอง รวมทง ใหความรความเขาใจแกพนกงานทกคนเพอพฒนาการบรหารความเสยงใหเปน วฒนธรรมองคกร

ขาดรป

ใบรบรอง Certificate

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง48 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 49

บรษทบางจากฯ ไดจดท�าแผนบรหารภาวะวกฤตซงพจารณาจากสภาพ แวดลอมในชวง 2-3 ปขางหนา เพอเปนแนวทางควบคมเหตการณวกฤตและ การฟนตวสภาวะปรกตโดยเรวทสด ประกอบดวยแผนบรรเทาผลกระทบตอชวต ทรพยสน และสงแวดลอม  แผนแกไขปญหาทสงผลกระทบตอธรกจไมใหธรกจ หยดชะงก และแผนจดการสอเพอปองกนหรอลดผลกระทบตอชอเสยงของ บรษท

ภาวะวกฤตทอาจเกดขนในกรณตาง ๆ  เชน กรณเกดเหตรองเรยนเกยวกบ คณภาพผลตภณฑ เหตฉกเฉนโรงกลนหรอคลงน�ามน ทส�านกงานใหญ กรณ เกดโรคระบาดจนพนกงานมาท�างานไมได เปนตน

แผนบรหารภาวะวกฤตเพอบรรเทาผลกระทบเหลานไดรบการตดตามและ ทบทวนแผนใหเปนปจจบน เชน สถานการณและสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป ผรบผดชอบและบทบาทหนาท ขนตอนด�าเนนงาน รวมถงการซกซอมอยาง ตอเนอง

แผนรบมอกรณเกดภาวะวกฤต(Crisis Management Plan)

บรษทบางจากฯ ไดรเรม “โครงการบางจากหวงใย ปลอดภยในชมชน” เพอใหชมชนรวมดแลและสงเสรมความปลอดภย โดยมเจาหนาทจากศนยฝก อบรมดานสงแวดลอมและความปลอดภยของบางจากฯ ซงไดรบการรบรองจาก กรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน เปนวทยากรฝกอบรม

ป 2546 บรษทบางจากฯ ไดกอตงศนยฝกอบรมดานสงแวดลอมและ ความปลอดภย ณ ศนยจายน�ามนบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา เปดอบรม ใหความรดานสงแวดลอมและความปลอดภยในหลกสตรตาง ๆ  แกบคคลภายนอก ไดแก หลกสตรบญชการบรหารสงแวดลอม การดบเพลงขนตน การดบเพลง ขนสง การสงการระงบเหตฉกเฉน และการซอมหนไฟประจ�าป โดยทผานมา ไดจดอบรมบคคลภายนอกไปแลวกวา 20,000 คน

ความปลอดภยและความรบผดชอบตอชมชนรอบโรงกลน

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง50 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 51

กระบวนการผลตกบความรบผดชอบตอสงแวดลอมบรษทบางจากฯ ใหความใสใจกบการดแลสงแวดลอมมาอยางตอเนอง 

นบตงแตตนทางของกระบวนการผลต อนไดแก การเลอกใชเทคโนโลยสะอาด การจดการทรพยากรธรรมชาตทน�ามาใชและสงเหลอทงจากกระบวนการผลต จนกระทงเปนผลตภณฑคณภาพสะอาดทดตอรถยนตและสงแวดลอม

การคดเลอกเทคโนโลยทกอมลพษนอยเทคโนโลยทชวยลดการกอมลพษ เชน หนวยไอโซเมอไรเซชน (Isomeri- 

zation Unit) เปนหนวยทเพมคาออกเทนในน�ามนแนปธาเบา โดยไมกอใหเกด เบนซนซงเปนสารกอมะเรง หนวยก�าจดก�ามะถนในกาซเชอเพลงและหนวยผลต ก�ามะถน ซงชวยแยกก�ามะถนจากกาซเชอเพลงแลวน�ากลบมาแปรรปใชประโยชน อยางคมคา ไมท�าลายสงแวดลอม หนวย Sour Water Stripper น�าน�าเสยจาก กระบวนการผลตกลบมาใชใหม เปนตน

เทคโนโลยทชวยลดการใชเชอเพลง เชน หนวยปรบปรงคณภาพน�ามน เครองบน (Kerosene Treating Unit) ใชกระบวนการผลตทไมตองใชเชอเพลง หรอพลงงานความรอน  อปกรณใหความรอนแกอากาศเบองตน (Air Pre-heater) ใชกาซทไดจากการเผาไหมกลบมาใหความรอนเพออนอากาศทใชในการเผาไหม แทนการปลอยทง หมอน�าจากความรอนเหลอทง (Waste Heat Boiler) ใชเทคโน- 

โลยทไมตองใชเชอเพลงผลตไอน�าและลดอณหภมของกาซทปลอยออกจากปลอง ไอน�าจากการผลตนยงน�าไปใชผลตไฟฟาเพอใชในกระบวนการผลตดวย

เทคโนโลยทชวยลดการใชทรพยากรอน ๆ  เชน ระบบการน�า Condensate กลบมาใชใหม ชวยลดปรมาณการใชน�าของโรงกลน เปนตน

การจดการทรพยากรธรรมชาตทใชในกระบวนการผลตโรงกลนน�ามนบางจากใชเชอเพลงสะอาดในกระบวนการกลนน�ามน คอ 

กาซเชอเพลงทก�าจดก�ามะถนแลวเปนเชอเพลงหลก (มากกวา 90%) และใชน�ามน เตาก�ามะถนต�ามาก (นอยกวา 0.5% โรงงานอตสาหกรรมทวไปใชน�ามนเตาก�ามะถน 2% และ 3%)  รวมทงไฟฟา เปนเชอเพลงเสรมในกรณกาซเชอเพลงหลกไมเพยงพอ ท�าใหคณภาพอากาศทปลอยออกมคาดกวามาตรฐานมาก  ยงกวานนยงควบคม การเกดเปลวไฟทปลอง Flare ใหนอยทสด  นอกจากนยงด�าเนนการลดการใช พลงงานเพอลดปรมาณอากาศเสยทปลอยสบรรยากาศ

การจดการของเสยทปลอยออกมาจากกระบวนการผลต• มลภาวะทางน�า  บรษทบางจากฯ ตดตงระบบบ�าบดน�าเสยซงประกอบดวย 

ระบบบ�าบดทางกายภาพและระบบบ�าบดทางชวภาพเพอใหน�าเสยมคณภาพ ตาม ทกฎหมายก�าหนดกอนปลอยทงออกสสงแวดลอม  และไดตดตามตรวจวเคราะห คณภาพน�าทงนเปนประจ�าอยางตอเนอง

• มลพษทางอากาศ  มการตรวจวดคณภาพอากาศในบรรยากาศทงทแหลง ก�าเนดและบรเวณรอบโรงกลน ซงพบวาคณภาพอากาศในบรเวณโรงกลนฯ ดกวามาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศของกรมควบคมมลพษ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง52 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 53

• สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวจากกระบวนการผลต  ของเสยอนตราย ทสามารถใชเปนเชอเพลง/วตถดบทดแทน จะสงไปก�าจดเปนแหลงพลงงาน หมนเวยนในเตาเผาปนซเมนต ชวยลดปญหาการปนเปอนในสงแวดลอม  สวน ของเสยทไมอนตรายจะน�าไปเขากระบวนการ Reuse หรอ Recycle เพอใช ใหเกดประโยชนสงสด  สวนทเหลอจะใชวธฝงกลบ  ส�าหรบขยะทวไปจะท�า คดแยกขยะอยางถกวธ

นอกจากนบรษทบางจากฯ ยงด�าเนนกจกรรมเพอสอสาร เผยแพรความร แกพนกงาน และบคคลทวไป ในเรองอาชวอนามยและสงแวดลอม เชน การจด กจกรรมโครงการ Energy Saving Day รณรงคการประหยดพลงงานในบรษท กจกรรม “บางจากใสใจ หวงใยสขภาพ” เพอสงเสรมการดแลสขภาพ กจกรรม “บางจากหวใจรไซเคล” เพอสงเสรมพนกงานน�าขยะมารไซเคล เปนตน

การบรหารจดการสงแวดลอมทโปรงใสเปดเผย และตรวจสอบได

ในการดแลและตดตามตรวจสอบคณภาพอากาศในบรรยากาศ บรษท บางจากฯ เปนบรษทแรกและบรษทเดยวทไดตดเครองแสดงผลวเคราะหสภาพ อากาศบรเวณหนาโรงกลนและในชมชนใกลเคยง เพอเปดโอกาสใหชมชน มบทบาทในการรวมตรวจสอบบรษท

ส�าหรบการบรหารจดการภายใน บรษทไดน�าเทคโนโลยดาน IT มาใช เพอใหพนกงานคนหาและจดเกบขอมลดานสงแวดลอม อาชวอนามย และความ ปลอดภยไดสะดวกและรวดเรวยงขน เรยกวาระบบ Environment Health and Safety หรอ EHS มระบบงานยอย เชน ระบบการเตอนอนตราย ทพนกงาน สามารถแจงการพบสภาพแวดลอมหรอการท�างานทไมปลอดภยในบรษท ระบบการรายงานอบตการณ เปนระบบบนทกขอมลการเกดอบตการณ โดยม การวเคราะห หาแนวทางการปองกนและแกไขเพอไมใหเกดซ�าอก เปนตน

บรษทบางจากฯ ยงมระบบการตรวจสอบภายในทเขมแขง ดวยการสราง การมสวนรวมของผมสวนไดเสย โดยเปดชองทางแจงเบาะแสการกระท�าผด กฎหมายหรอจรรยาบรรณ การคมครองผแจงเบาะแส รวมทงกระบวนการ ด�าเนนการหลงจากมผแจงเบาะแส เพอใหการสอดสองดแลผลประโยชนของ บรษทมประสทธภาพมากยงขน  นอกจากนยงมมาตรการทรดกมในการ วางแผน ตดตาม ควบคม และปองกนการด�าเนนงานและการใชงบประมาณ มใหเกดการน�าประโยชนของบรษทฯ ไปเปนประโยชนสวนตน โดยคณะกรรมการ บรษทฯ ไดเปรยบเทยบผลการด�าเนน งานวาเปนไปตามเปาหมายทก�าหนดอยาง สม�าเสมอ และมหนวยตรวจสอบภายใน ท�าการตรวจสอบและรายงานผลการปฏบต ตามระบบการควบคมภายในทวางไวตอ คณะกรรมการ

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง54 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 55

จดเรมตนของสถานบรการน�ามนบางจากเดมธรกจของบรษทบางจากฯ มเฉพาะโรงกลนน�ามน แตกอนเปนโรงกลน 

น�ามนของบรษทซมมทซงเขามารบสมปทานจากรฐบาลไทย โดยมเงอนไขวาเมอ หมดสญญาแลวจะตองมอบทรพยสนทกอยางใหแกรฐบาล ซงตอนนน ปตท. กบกรมการพลงงานทหาร ไดเขามาดแลตอ ปรากฏวาขาดทน 3-4 ปตดตอกน รฐบาลจงมองวานาจะมองคกรใหมทมความคลองตวในการแขงขนมาด�าเนนการ จงจดตงเปนบรษทบางจากฯ ขน เปนรฐวสาหกจซงมผถอหนคอ กระทรวงการ คลง ปตท. และธนาคารกรงไทย

หนาทของโรงกลนน�ามน คอการซอน�ามนดบมากลนแลวขายสง มลกคา ส�าคญคอ ปตท. และบรษทน�ามนตางชาต  ตอมาทางบรษทมนโยบายขยายธรกจ จากโรงกลนไปท�าธรกจคาปลกภายใตแบรนดของเราเอง เพราะตอนนนเศรษฐ- กจของประเทศก�าลงด จงเปนทมาของปมน�ามนบางจาก ท�าใหเราจ�าเปนตองม คลงน�ามนในตางจงหวด และระบบขนสงน�ามนจากโรงกลนมาทคลง

วฒนา โอภานนทอมตะรองกรรมการผจดการใหญ สายงานดานบรหารและเทคโนโลยสารสนเทศบรษทบางจากปโตรเลยม จ�ากด (มหาชน)

“หวใจของเศรษฐกจพอเพยงคอความยงยน”

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง56 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 57

แนวคดและทมาของปมชมชนวตถประสงคของการตงบรษทบางจากฯ ม ๒ ประการ คอการมสวนรวม 

ดแลความมนคงดานพลงงานของประเทศ และการมสวนรวมในการพฒนา ความเปนอยทดขนของสงคมไทย  จะเหนวาบรษทบางจากฯ ไมไดตงขนมาเพอ ท�าธรกจอยางเอกชนทวไป แตตองหาแนวทางการด�าเนนการเพอใหแขงขนกบ ตางชาตได ขณะเดยวกนตองมสวนรวมท�าใหสงคมดขนดวย นคอโจทยทตางกบ บรษทตางชาตซงคดเรองก�าไรอยางเดยว

ตอนทบางจากหนมาจบธรกจคาปลกคอปมน�ามน ปรากฏวาขาวก�าลง มปญหาราคาตกต�า  เราจงคดเรองชวยพยงราคาขาวใหเกษตรกร โดยรวมกบ สหกรณศรประจนต จงหวดสพรรณบร ท�าโครงการน�ามนแลกขาว คอเขาเอา ขาวมาแลกน�ามนของเรา เพราะน�ามนเปนปจจยหนงของการท�าการเกษตร ใน ขณะเดยวกนขาวทเราแลกมากน�าไปท�าโครงการอาหารกลางวนใหโรงเรยนรอบ โรงกลนกวา 10 โรงเรยน นนคอจดเรมตนทท�าใหเราเรมรจกสหกรณ และ เกดจดประกายความคดตอวา สหกรณกตองการน�ามน ขณะทเกษตรกรตอง ซอน�ามนจากปมน�ามนซงสวนใหญเปนของตางชาต แลวท�าไมสหกรณไมขาย น�ามนใหสมาชกของตวเอง ซงศกยภาพของสหกรณท�าได เพราะมทงสถานท และบคลากร

ดงนนเราจงสรางปมน�ามนเลก ๆ  ขนมา บรษทบางจากฯ ชวยจดระบบให เขาคาขายน�ามนเปน แลวมสวนรวมลงทนบาง เชน การจดท�าปาย โลโก ฯลฯ สวนอนสหกรณมศกยภาพลงทนเองได

สงทบรษทบางจากฯ ไดประโยชนตอยอดจากการท�าธรกจ กบสหกรณทวประเทศ คอ “สนคาชมชน” เราพบวาสนคาของชมชนหลายแหงเปนสนคาทด แตขายเฉพาะตลาดในทองถนเทานนเราเพยงแตชวยขยายการผลตของชมชนเพมขนตามดมานดและยงจดท�าหบหอสนคาใหสอดคลองกบรสนยมคนในเมอง

สหกรณกบประโยชนจากปมน�ามนประโยชนนนไดตรงทสมาชกสหกรณซอน�ามนในราคาถกกวาขางนอก 

เพราะสหกรณไมไดท�าเพอก�าไร สดทายก�าไรของธรกจน�ามนจะคนกลบเปน เงนปนผลใหสมาชกสหกรณ  โครงสรางแบบนก�าไรจะตกอยทสหกรณ แทนท จะไปใหกบบรษทน�ามนตางชาต  และเมอเกษตรกรซอน�ามนถกลง ตนทนการ ผลตกถกลง นบเปนโมเดลธรกจทด สหกรณอนกสนใจเพราะสมาชกสหกรณ ไดประโยชน  กรมสงเสรมสหกรณการเกษตรจงสนบสนนใหบรษทบางจากฯ ขยายผลกบสหกรณทวประเทศ ซงปจจบนนมอย 500 กวาแหง

ปมชมชนสมยกอนมตเดยว ขายแตน�ามนดเซลใหเฉพาะสมาชก  ตอมาขยาย ใหคนทวไป  สหกรณหลายแหงมศกยภาพกขยายเพมเปน 3-5 ต และขาย น�ามนเบนซนดวย  ขณะนปมหลายแหงกจการดมาก เปนปมใหญไมใชปมเลก ๆ

บางจากกบชมชน : น�าพงเรอ เสอพงปาเราขายน�ามนใหสหกรณในราคาปรกต แตสหกรณไดก�าไรรวมจากการ 

ขายน�ามนและสนคาอนใหเกษตรกร  บรษทบางจากฯ เปนปจจยหนงทท�าให กระบวนการนสมบรณ

สงทบรษทบางจากฯ ไดประโยชนตอยอดจากการท�าธรกจกบสหกรณทว ประเทศ คอ “สนคาชมชน”

เราพบวาสนคาของชมชนหลายแหงเปนสนคาทด เพยงแตวาขายเฉพาะ ตลาดรอบหมบานหรอในอ�าเภอของตนเทานน  ขณะทบรษทบางจากฯ ตองแขงขน กบบรษทตางชาตในดานตาง ๆ  เชนการโปรโมชน โดยปกตจะแจกกระดาษทชช น�าดม ของเลน ฯลฯ  เราจงคดวาท�าไมไมลองแจกสนคาชมชนดบาง เพอชวย สงเสรมการขายผลตภณฑชมชนทเดมมขอจ�ากดเรองการตลาดอย เชน เตม น�ามนครบ 500 บาทไดกลวยกวนฟร เพยงเทานหมบานทผลตสนคานนจะม ดมานดมากขน รายไดมากขน เศรษฐกจหมบานดขน

โครงสรางแบบนเปนประโยชนตอทกฝาย บรษทบางจากฯ เพยงแตชวย ขยายการผลตของชมชนเพมขนตามดมานดทตองการ และยงจดท�าหบหอสนคา ใหสอดคลองกบรสนยมคนในเมอง เมอคนกนแลวตดใจกไปซอทรานใบจาก ท�าใหสนคามดมานดคอนขางตอเนอง

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง58 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 59

ภาพพจนของบรษทบางจากฯ จงอยคกบชมชนมาตลอด ท�าใหเมอมปญหา ราคาผลตผลเกษตรตกต�า เชน มะนาว ล�าไย ไข กรมการคาภายในจะมาหาเรา ใหชวยซอไขไกสกลานฟอง ซอมะนาวสก 20 ตน เพอชวยพยงราคา เรากซอแลว น�าไขไก มะนาว มาแถมแกลกคาทเตมน�ามน

โครงการนจงสอดคลองกบวตถประสงคของบรษทบางจากฯ เรองการ ท�าธรกจพรอมกบการมสวนรวมพฒนาความเปนอยทดของสงคม  ระยะหลง เมอมกระแส CSR บรษทบางจากจงเปนโมเดลทคอนขางชดเจน แตยอนหลง ไปเมอ 20 ปกอน ทกคนมองเปนเรองตลกวาท�าธรกจแบบนจะท�าก�าไรสงสด ไดอยางไร

บรษทบางจากฯ ไดพสจนตวเองมาแลว ในชวงภาวะวกฤตเศรษฐกจของ ประเทศ แมวาภาพลกษณปมบางจากในขณะนนอาจสฝรงไมได แตลกคากยง เตมน�ามนเพอชวยสนบสนนใหบางจากอยรอด เกดเปนชมรมคนรกบางจาก ซงรณรงคใหคนใชน�ามนบางจาก น�ามนของคนไทย  นคอสงทชใหเหนวาม ผบรโภคทสนบสนนเราดวยศรทธาทอยากมสวนรวมท�าประโยชนใหสงคม เพราะ บรษทบางจากฯ ไมเคยคดเอาเปรยบสงคม แตคดวาท�าอยางไรใหบรษทอยได สงคมอยได  ไมฉวยโอกาสเอาก�าไรสงสดขณะทคนเดอดรอนกนถวนหนา  เมอ ถงวนทเรากลบมาแขงแรง เราจะตองตอบสนองคนสผบรโภคทสนบสนนเรา ตลอดมา

วฒนธรรมบางจาก : ธรกจกบความยงยนผมคดวาเปนความฉลาดของผน�าคนแรก คอคณโสภณ สภาพงษ ทมอง 

ทะลวาความยงยนในธรกจตองอยทคน เพราะบรษทเปนนามธรรม สงทเปน ตวตนคอคน ไมใชวตถหรอเครองจกร  สงททานท�าคอการท�าตนเปนตวอยาง และสรางวฒนธรรมขนมาเปนกรอบแนวคดของพนกงานทกคน

วฒนธรรมของบางจากม ๒ สวน คอวฒนธรรมการท�าธรกจอยางยงยน ควบคกบสงแวดลอมและสงคม  กระบวนการท�างาน กระบวนการคดและ ตดสนใจจะตองอยในกรอบน  ถามวาธรกจทขยายไปท�าใหสงคมหรอสงแวดลอม ดขนหรอไม ถามแตมตธรกจอยางเดยว เรากไมท�า เปนสามเรองทตองไปดวยกน

ถามวาท�ายากไหม ยาก เพราะวากระแสธรกจโดยรอบตองสรางก�าไร สงสด เรองความยงยนหรอการแกปญหาสงคมใหภาครฐท�าไป ไมใชเรองของ ภาคเอกชน  แตคณโสภณหนกแนนในการทานกระแสและมองวาสงนคอความ ยงยน

สองคอวฒนธรรมพนกงาน ม ๓ ค�า คอ “เปนคนด มความร เปนประโยชน ตอผอน”

“การเปนคนด” คอซอสตยสจรต สงนอยในคมอพนกงานเพอใหพนกงาน รวาบรษทใหความส�าคญ และผบรหารท�าตนเปนตวอยาง

“มความร” ไมไดหมายถงความเกง แตเปนนยวาโลกเปลยนทกวน ดงนน คณตองรกทจะเรยนรตลอดเวลาและปรบตวได  เราพยายามสรางระบบให พนกงานรกการเรยนร และเรยนรดวยตวเองโดยใชเทคโนโลยเขามาชวย

เรองจตส�านก “เปนประโยชนตอผอน” หมายความวาการทคณจะอยรอดได ตองท�าตนใหเปนประโยชนตอผอน แลวคณจะเปนทรกทงในทท�างานและทบาน

สงเหลานเปนวฒนธรรมทบางจากสรางขนมาตงแตเมอ ๒๖ ปทแลวจนถง วนนไมเคยเปลยน ไมวาใครจบมาดานใด มประสบการณอะไร เมอทกคนมา ท�างานดวยกนตองปรบตวใหได

บรษทบางจากฯ ไดพสจนตวเองมาแลวในชวงภาวะวกฤตเศรษฐกจ แมวาภาพลกษณปมบางจากอาจสฝรงไมได แตลกคากยงเตมน�ามนเพอชวยสนบสนนใหบางจากอยรอด นคอสงทชใหเหนวามผบรโภคทสนบสนนเราดวยศรทธาทอยากมสวนรวมท�าประโยชนใหสงคม

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง60 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 61

ธรกจน�ามนกบการอนรกษสงแวดลอมบรษทบางจากฯ ท�าธรกจ 2 อยาง คอธรกจโรงกลนกบธรกจภาคการผลต 

ในธรกจโรงกลน บางจากมนโยบายชดเจนวาจะไมสรางผลกระทบดานสงแวดลอม ใหแกสงคมและชมชน บรษทจงมหนาทควบคมกระบวนการปลอยของเสยให เปนไปตามมาตรฐานสากล และเปดเผยขอมลกบสงคม เชนเราตดตงจอ LCD ตาม แหลงชมชนและหนาโรงกลน แสดงผลสภาพน�า อากาศ การดแลสงแวดลอม ในแตละวน ถอเปน Social commitment วาเราจะดแลสงแวดลอม และเปนการ สรางจตส�านกใหคนท�างานวาคณท�าไมดไมได เพราะเราเปนบานหลงหนงใน หมบานน คณตองรบปากกบวาจะไมสรางความเดอดรอน

ในธรกจภาคการผลต คอน�ามน บรษทบางจากฯ มงพฒนาผลตภณฑทด ตอสงแวดลอมมาตลอด เปนน�ามนทสะอาดขน  เวลามมาตรฐานใหมของยโรป มาเราจะพยายามลงทนกอนลวงหนา เพราะวาคณภาพอากาศจากทอไอเสยม ผลกระทบตอสงแวดลอม  พนกงานทกคนจะรวาการออกแบบสนคาใหมจะตอง ตอบโจทยเรองสงแวดลอมดวย นคอจดทแตกตางในแงกระบวนการคด

พนกงานบางจากกบการอนรกษสงแวดลอมเรามชมรมดนกบางจาก ซงเกดจากกระบวนการคดของพนกงานวาจะดแล 

สงแวดลอมในพนทรอบโรงกลนอยางไร  เพราะมาตรฐานการควบคมการปลอย ของเสยกเปนดานหนง สาระส�าคญอยทวา “ทกชวตตองอยได”  ถาสงแวดลอมด อากาศด ตองมตนไม มสงมชวต มนกมาอาศย  ชมรมดนกจงเกดขนมาเพอ สะทอนใหเหนวาตราบใดทยงมนก กเปนตวบงชหนงวาสงแวดลอมยงดอย หลงจากนนกขยายผลจนกลายเปนกจกรรมทพนกงานรนใหม ๆ  สบสานวฒน- ธรรมตอจากรนพ ๆ

นอกจากนกมชมรมรกษทะเลไทยซงเกดขนจากพนกงานทชอบเทยวทะเล และสนใจเรองการอนรกษทะเลไทย  ถาหากตงชมรมเพอความสนกของตวเอง จะตอบโจทยของบรษทไมได แตถาตงขนมาแลวเปนประโยชนตอคนอน บรษท ยนดสนบสนน นคอการสรางวฒนธรรมพนกงานมจตอาสาท�าประโยชนเพอ คนอน

บางจากกบวกฤตเศรษฐกจ 2540เรากลบมาทบทวนตวเองแลวน�าปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมา 

วเคราะหวาการบรหารจดการมจดพลาดอะไรทท�าใหพอเจอลมแรงหนอยกสะดด ท�าใหพบวาเรามองเรองทนนยมมากเกนไป และเครองมอการบรหารจดการยง ไมแขงแรง  แตสงหนงจากวกฤตทสะทอนความแขงแรงของเรา คอลกคายง สนบสนนเราอย ยงเตมน�ามนบางจากแมวาเราจะไมมเงนพฒนาปมน�ามน เราประคองตนมาไดดวยการสนบสนนของผบรโภคและผถอหนรายยอยท เขาใจเรา

สวนเจาหนสถาบนการเงนกเขาใจในวถของบางจาก เวลาเราท�าโครงการตาง ๆ   เขาเชอมนวาเรามศกยภาพทจะท�าส�าเรจ ท�าใหเราฟนขนมาเรว  นกลงทน ตางชาตเรมมองเหนชดวาการลงทนตองพจารณาวาบรษทมธรรมาภบาลในเชง นโยบายและในเชงผบรหารหรอไม สองสงนตองไปดวยกน ไมใชมนโยบายด แตผบรหารไมท�า หรอผบรหารด แตนโยบายไมเกอหนน

ตงแตป 2547 บรษทบางจากฯ กมก�าไรตอเนองมาตลอด รวมถงประโยชน ตอสงแวดลอมและสงคมกดขน โดยเฉพาะพลงงานทดแทนซงไดรบการตอบรบ จากผบรโภค  อาจมอปสรรคระหวางทางบาง แตกขบเคลอนมาไดดวยนโยบาย ของรฐบาล เพราะนคอผลประโยชนของประเทศไทย

หวใจส�าคญของเศรษฐกจพอเพยงคอเรองความยงยนผมคดวาภาคธรกจยงมองไมออกวาจะน�าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการบรหารจดการเชงธรกจอยางไร  บรษทบางจากฯ อาจเปนตวอยางหนงทชใหเหนวาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมใชเรองทท�าเฉพาะภาคเกษตร ในภาคธรกจถามความเขาใจกท�าได

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง62 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 63

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบองคกรธรกจเรามองวาหวใจส�าคญของเศรษฐกจพอเพยง คอเรองความยงยนของการ 

ใชชวต ความยงยนของครอบครว ความยงยนของสงคม ความยงยนของประเทศ เพราะฉะนนแนวคดนประยกตใชไดกบทกกลม

ในแงของการท�าธรกจ เราตองการความเตบโต ความมนคง และสดทาย คอความยงยนทางธรกจ  ส�าหรบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงคอความสมดล ระหวางสงคม สงแวดลอม เศรษฐกจ  ในธรกจของบางจาก เรามองวาคอความ สมดลระหวางมลคากบคณคา  มลคาคอตองมก�าไร คณคาคอตองมประโยชน ตอสงคมและสงแวดลอม ถาเราไดก�าไรแลวสงคมและสงแวดลอมไดประโยชน กเกดความสมดล

กระบวนการใหไดมาซงความสมดลนน เราน�าแนวคดของปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงมาผสมผสานกบวธท�าธรกจแบบเดมซงเปนแนวคดแบบตะวนตก ยกตวอยางปมชมชนทบรษทบางจากฯ ด�าเนนการมากวา 20 ป เมอเกดวกฤต เศรษฐกจ ปมชมชนเปนกลมทมหนสนนอยทสด แขงแรงทสด โมเดลปม ชมชนจงตอบโจทยทงเรองความยงยนและความสมดล ท�าใหเราเหนวาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงน�ามาใชในเรองธรกจไดอยางดดวย

ผมคดวาภาคธรกจยงมองไมออกวาจะน�าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช ในการบรหารจดการเชงธรกจอยางไร  บรษทบางจากอาจเปนตวอยางหนงท ชใหเหนวาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมใชเรองทท�าเฉพาะภาคเกษตร  ในภาค ธรกจไมวาจะเปนธรกจขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดยอม ถามความเขาใจกท�าได ลองวเคราะหดวาถาใชโมเดลปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนตวตง แลวกลบมา ทบทวนการจดการทางธรกจขององคกรใหม

ผมเชอวาทกองคกรตองการ 3 ค�าน คอ ความเตบโต ความมนคง และ ความยงยน

credit

วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง64 วถบางจาก กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 65