12

สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น
Page 2: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

02 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

โครงการเพอคณภาพชวตของผเปนเบาหวานหนวยตรวจโรคผปวยนอกอายรกรรม คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

สาระสขภาพ

สาเหตอน ทอาจท�าใหเปนเบาหวาน

การใชยาบางชนด เชน ยาขบปสสาวะ

ยาคมก�าเนด ยาสเตยรอยด

พษสราเรอรง ตบออนอกเสบ

เบาหวาน เปนโรคเรอรงหรอเปนโรคประจ�าตวไปตลอดชวต

โรคเบาหวาน เปนโรคทเกดจากตบออนไมสามารถสรางฮอรโมนอนซลนใหพอเพยง

ทจะชวยน�าเอาน�าตาล (ทไดจากอาหารจ�าพวกแปง ของหวาน) ไปใชใหเกดเปนพลงงานแกรางกาย

เพอการด�ารงชวตได ท�าใหระดบน�าตาลในเลอดสงเกนไป ผลของน�าตาลในเลอดทสงอยนานๆ

เปนเหตใหอวยวะตางๆ ของรางกายเสยหนาทและเกดโรคแทรกซอนได โดยเฉพาะทตา ไต

ประสาทสวนปลาย หวใจ และหลอดเลอด

โรคเบาหวานมสาเหตจากอะไร

สาเหตเหลาน ท�าใหตบออนไมสรางฮอรโมนอนซลน ท�าใหน�าตาลในเลอดสงขนกวาปกต

โรคเบาหวานคออะไร

สาเหตส�าคญ คอ

กรรมพนธ

กบ ความอวน

ขอควรรเกยวกบโรคเบาหวาน

Page 3: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

03จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ภาวะอวน ท�าให

อนซลนน� าน� าตาล

ทไดจากอาหารไปใช

เปนพลงงานใหแก

รางกายไดไมด ทเรยกวา

เกดภาวะดอตอฤทธของอนซลน

ท� า ให น� าตาลใน เล อดส งข น

ความอวนจงเสยงตอการเกดโรค

เบาหวานได การเกดโรคเบาหวาน

สามารถปองกนได ถาควบคม

อาหารการกนใหด ไมใหอวน และ

ออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ

ส วนคนท เป น เบาหวาน

การควบคมอาหารเพอลดน�าหนก

และออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ

สามารถลดน�าตาลในเลอดและ

ลดขนาดของยาทใชรกษาได และ

ชวยใหคมเบาหวานไดดขน

คนไทยอาย 35 ปขนไป

100 คนเปนโรคเบาหวาน

9.6 คน

โรคเบาหวานมกชนด

โรคเบาหวานปองกนได

?โรคเบาหวานแบงตามสาเหตการเกดได 4 ชนด ดงน

เบาหวานชนดท 1 เกดจากขาดอนซลนโดยสนเชง ตองรกษาดวยการฉดอนซลน

เขาไปทดแทน มกเกดในคนอายนอยและผอม พบไดไมมากประมาณ 5 - 10 เปอรเซนต

เบาหวานชนดท 2 เกดจากขาดอนซลนบางสวนหรออนซลนท�าหนาทบกพรอง (ดอตอฤทธ

ของอนซลน) มกเกดในผใหญและผทน�าหนกเกนหรออวน ปจจบนพบไดมากขนในเดก

ทน�าหนกเกนหรออวน ซงอาจเรมรกษาดวยการควบคมอาหาร

ออกก�าลงกาย และยาลดระดบ

เบาหวานชนดอนๆ เชน เกดจากการใชยาบางชนด

ตบออนอกเสบ ตดเชอไวรสบางชนด

เบาหวานขณะตงครรภ

เคลดลบของการรกษาโรคเบาหวาน อยท

การควบคมอาหาร การออกก�าลงกายและการใชยารกษาเบาหวานอยางตอเนอง

Page 4: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

เชอวาหลายทานคงเคยไดยนค�าวา “โรค เบาหวาน” กนมาพอสมควร โดยไมตองบรรยายกตตศพทความรนแรงและความนากลวของโรคน เพราะสถตในรอบหลายปหลง พบวามผ ป วย เบาหวานเพมมากขน และไมไดเพมขนเฉพาะกบผปวยสงอายเทานน ผปวยทเปนเดกเองกพบไดเชนกน อยาเพงตกใจกนไป เพราะโรคเบาหวานสามารถ เกดขนไดในเดก โดยเฉพาะอยางยงในเดกอวน หรอเดกทมน�าหนกมาก

จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล04

อาจารยแพทยหญง เปรมฤด ภมถาวรกมารแพทยโรคตอมไรทอและเบาหวานในเดก คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

นานาสาระ

เบาหวานเปนโรคทมน�าตาลสงในเลอด เกดจากความผดปกตของเมตาบอลซม ของคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน สบเนองมาจากการทรางกายมการหลงอนซลน ซงเปนฮอรโมนทมความส�าคญในการควบคมระดบน�าตาลในเลอดไดไมเพยงพอ หรอมความ

ผดปกตของอวยวะเปาหมายของอนซลน ไดแก ตบ กลามเนอ และเนอเยอไขมนรวมดวย

เบาหวานชนดท 2 (Type 2 Diabetes) ซงพบมากขนในเดกและวยรน และปจจบนมกพบ รวมกบโรคอวนหรอภาวะโภชนาการเกน ในอดตเชอวาเปนโรคทพบในผใหญเทานน เบาหวานชนดท 2 น ตองรกษาดวยยากนและบางรายตองใช การฉดอนซลน นอกจากนเบาหวานชนดท 2 ยงอาจรวมถงผปวยบางโรคทไดรบยาทท�าใหเกดน�าตาลสงในเลอดชวคราวดวย เชน ยาเคมบ�าบด ทใชในการรกษาโรคมะเรงบางชนด เปนตน

อยางไรกตามอบตการณของโรคเบาหวานชนดท 1 ในเดกกยงคงมากกวาเบาหวานชนดท 2 แตอบตการณของเบาหวานชนดท 2 ทเกดขนพรอมๆ กบโรคอวนทมากขนนน เพมจ�านวนขนเปนอยางมากในชวงสบป

ทผานมา

โรคเบาหวานในเดกและวยรน

ชนดของโรคเบาหวานในเดกชนดของโรคเบาหวานในเดกม 2 ชนดหลก คอ

เบาหวานชนดท 1 (Type 1 Diabetes) เปนชนดทพบไดบอยทสดส�าหรบเบาหวานในเดกและวยรน เกดจากการทเซลลตบออนทเรยกวา “บตาเซลล” ถกท�าลาย เป นผลจากกระบวนการ ทางพนธกรรม และสงแวดลอม ตองไดรบการรกษาดวยการฉดอนซลนเทานน และมกเรมเปนโรคเมออายยงนอย

ล�าไสเลกเปลยนอาหารจ�าพวกแปง

เปนน�าตาลในเลอด

ตบออน

บตาเซลลแอลฟาเซลล

กลมเซลลลงเกอรฮาน

Page 5: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

05จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

อบตการณทเกดขน อบตการณของภาวะน�าหนกเกนและโรคอวนในเดกและวยรนไทยเพมขนอยางมากจากราวรอยละ 6 ในป พ.ศ.2533 เปนรอยละ 13 - 15 ในระหวางป พ.ศ.2539 - 2541 ตวอยางขอมลของหนวยตอมไรทอ และ เมตาบอลซม ภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มผปวยเบาหวานชนดท 2 เพยง 4 รายทไดรบการวนจฉยในชวง 10 ปแรก (พ.ศ.2533 - 2542) แตในชวง 10 ปหลง (พ.ศ.2543 - 2552) พบผปวยเบาหวานชนดท 2 เพมขนอกถงเกอบ 40 ราย หรอประมาณ 10 เทา

ปจจยส�าคญทท�าใหเกดกคอ ความอวน และเบาหวานชนดท 2 ไดแก ภาวะโภชนาการเกน และ การขาดการออกก�าลงกาย การทมความไมสมดลระหวางการไดรบและการใชพลงงานเปนเวลานานท�าใหเกดความอวน ซงเปนปจจยเสยงทส�าคญตอการเกดเบาหวานชนดท 2

ความแตกตางของโรคเบาหวานในเดกและโรคเบาหวานในผใหญโรคเบาหวานในเดกและวยรนมความคลายคลงกบโรคเบาหวานในผใหญ แตกมความแตกตางกน ดงน

ชนดของเบาหวาน สวนมากเบาหวานทพบในเดกจะเปนเบาหวานชนดท 1 แตในผ ใหญจะพบชนดท 2 มากกวา อยางไรกตามในปจจบนมกพบ เบาหวานชนดท 2 ในเดกเพมมากขน ซงมความสมพนธโดยตรงกบการพบอตราเพมขนของเดกอวนทงในประเทศไทย และตางประเทศ

การดแลรกษา เนองจากเดกและวยร นเปนวยทยงมการเจรญเตบโต และชวงวยร นเปนชวงทมการเปลยนแปลงหลายๆ ดาน ทงอารมณ การเปลยนแปลงทางรางกาย และฮอรโมนตางๆ รวมทงยงอยในชวงวยเรยน มคนรอบขางจงตองมสวนเกยวของอยางยงในการดแลรกษา ไมวาจะเปนครอบครว คร และเพอนๆ รวมทงบคลากรทางการแพทยดานตางๆ ฉะนนการดแลรกษาผปวยเดกจงมความละเอยดซบซอนมาก

ระยะเวลาทเปนเบาหวาน เนองจากถาเรมเปนเบาหวานตงแตเดกโอกาส ทจะพบภาวะแทรกซอนในอนาคตกมมากขน โดยเฉพาะอยางยงรายท ไมสามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอดไดด

1

3

2

ลกษณะอาการของเดกทเปนโรคเบาหวาน ถาเปนเบาหวานชนดท 1 เดกจะมอาการปสสาวะมากและบอย ดมน�ามาก กนเกง แตน�าหนกลด ผอมลง บางรายน�าหนกอาจลดไดถง 10 กโลกรม บางรายทมอาการมานานและไมไดรบการวนจฉย และรกษา เดกอาจจะมอาการคลนไส อาเจยน ปวดทอง สวนบางรายทมอาการหนก จะมเลอดเปนกรด หายใจเหนอยหอบ

รางกายตองใชอนซลนน�าน�าตาลในเลอดไปใช

เปนพลงงาน

หาก อนซลนไมสมดลจะท�าใหน�าตาลในเลอดสง

กอใหเกด โรคเบาหวาน

INSULIN

INSULIN

ตบออนผลตอนซลน

ภาวะน�าหนกเกนและโรคอวนในเดกและวยรนไทย

พ.ศ.2553

รอยละ

พ.ศ.2536 - 2541

Page 6: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

06 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

สวนเดกทเปนเบาหวานชนดท 2 เกอบจะทงหมดเกดขนในเดกและวยรนทอวนหรอน�าหนกเกน และสวนใหญมกเรมมอาการในระยะทเรมเปนหนมสาวแลว ประมาณรอยละ 50 - 75 ของผปวยจะมพอ หรอแมเปนเบาหวานชนดท 2 เกอบรอยละ 90 ของผปวยจะมญาตใกลชดเปนเบาหวานชนดท 2 ซงนอกจาก ความอวนแลว ผปวยเดกเบาหวานชนดท 2 มกมปนด�าหนาทคอ รกแร ขาหนบ ซงขดถไมออก บางรายอาจมการตดเชอรารวมดวย เชน ทชองคลอด ผวหนง สวนใหญมกไมคอยสงเกตวาเดกน�าหนกลด แตอาจมการปสสาวะมาก ดมน�ามาก นอกจากน ยงพบผปวยบางสวนทไมมอาการ แตตรวจพบจากการ ตรวจสขภาพทวไปหรอมาปรกษาแพทยเรองอวน และแพทยท�าการตรวจเลอดแลวพบน�าตาลสงในเลอด นอกจากนในเดกอวนทเปนเบาหวานชนดท 2 อาจมความผดปกตของระบบอนๆ รวมดวย เชน ความดนโลหตสง ไขมนในหลอดเลอดสง นอนกรน ปวดขอ ไขมนเกาะทตบ ประจ�าเดอนไมสม�าเสมอ เปนตน

ทมา : http://med.mahidol.ac.th/ramachannel/old/index.php/knowforhealth-20140915-3/

หลกในการรกษาหลกในการรกษาผปวยเบาหวานในเดก ขนอยกบชนดของเบาหวาน ประกอบดวย

การใชยา การฉดอนซลนส�าหรบเบาหวานชนดท 1 และยากนหรอฉดอนซลนรวมดวยส�าหรบเบาหวานชนดท 2

การปรบวถการด�าเนนชวต เปนหวใจส�าคญและมความส�าคญอยางมากในการรกษาเบาหวานชนดท 2

ค�าแนะน�าในการปรบวถชวตความเปนอย ตองปรบในเรองอาหาร การกน ตองควบคมอาหารโดยมเปาหมายเพอใหน�าหนกลดลงชาๆ ในราย ทอวนมากกวาทจะพยายามท�าใหน�าหนกเปนปกต ควรหลกเลยงอาหารทม ไขมนสง รวมทงเลยงอาหารฟาสตฟดตางๆ และควรออกก�าลงกายอยเปนประจ�า วนละครงถงหนงชวโมง และลดการอยนงๆ หรอนอนดโทรทศน และเลน เกมคอมพวเตอร

แมวาในปจจบน โรคเบาหวานเปนโรคทยงรกษาไมหายขาด และมโอกาสเกดภาวะแทรกซอนไดมาก โดยเฉพาะอยางยง หากไมสามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอดไดด กอาจสงผลกระทบตออวยวะตางๆ ของรางกายได

นอกจากน การใหความรความเขาใจเกยวกบโรค ทางเลอกในการรกษา รวมทงสาเหตและการด�าเนนโรครวม ทงภาวะแทรกซอนทอาจเกดขน เปนสงทมความส�าคญอยางมาก เชนเดยวกนกบการมสวนรวมของครอบครวและโรงเรยน จะท�าใหการรกษาประสบความส�าเรจมากยงขน

12

Page 7: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

เกรดความรอ.นพ.เอกชย เพชรลอเหลยน

ภาควชาเวชศาสตรครอบครว คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เอกสารอางอง เทพ หมะทองค�า และคณะ, (2543) แผลทเทา, ใน เทพ หมะทองค�า และคณะ(บรรณาธการ), กรงเทพมหานคร : วทยพฒน อาจารยสมเกยรต มหาอดมพร, (2546) แสงเทยน ฉบบท 19

การเลอกรองเทาทเหมาะสมในผปวยเบาหวาน

เทาเปนอวยวะทส�าคญ ท�าหนาทรองรบน�าหนกและเคลอนไหว แตเรามกไมใหความส�าคญกบการดแลสขภาพเทาอยางเหมาะสม โดยเฉพาะกลมผปวยเบาหวานทมเรมมอาการเทาชา เทาผดรปจ�าเปนตองไดรบการดแลสขภาพเทาและเลอกรองเทาสวมใสอยางถกตอง และเหมาะสม เพอปองกนการเกดแผลทเทา และลดอตราการสญเสยเทาหรอถกตดขา

ขอแนะน�าการเลอกรองเทาทดและเหมาะสม

รองเทาควรท�าดวยวสดทมความยดหยน เชน หนงแท หนงสงเคราะห และผาบางชนด เปนตน รองเทาควรจะพอดทงขนาดและรปรางไมคบหรอหลวม สงเกตความกวางภายในใหเหมาะกบเทา โดยเฉพาะสวนหนา ควรเลอกชนดหวโต กวางพอใหนวเทาสามารถขยบได รองเทาตองมสายรดสนหรอหมสน เพราะผเปนเบาหวานทมปญหาเทาชาเวลาเดนใสรองเทาแตะ แลวจะหลดงาย ตองปรบตวโดยการจกนวเทากบรองเทาท�าใหมแรงกดมากซงมโอกาสเกดแผลได ควรเปนชนดทมเชอกผก เพอใหปรบไดงายเวลาเทาขยายตว ดานในรองเทาควรบใหนมและเรยบ โดยเฉพาะสวนพนทรบเทาตองยดหยน เชน รองเทากฬา รองเทาวง สวนนควรหนา 5-10 มลลเมตร

เทคนคการเลอกซอรองเทา

เลอกซอใหเหมาะกบการใชงาน เชน รองเทากฬา รองเทาใสในบาน ควรเลอกซอรองเทาในชวงเวลาบาย เนองจากขนาดเทาจะขยายมากในชวงบาย รองเทาแตละแบบ มสวนหนารองเทากวางไมเทากน ควรทดสอบโดยใชกระดาษแขงวาดรอบเทา แลวสอดแผนกระดาษเขาไปในรองเทา ถาแผนกระดาษมวนตวหรอมรอยยนแสดงวาแคบไป

วธใชรองเทาคใหม

เมอไดรองเทาคใหม ควรเรมตนใสเดนในวนแรกประมาณ 30 นาท จากนนใหตรวจวา มรอยแดงถลอกหรอไม ถามแสดงวารองเทานคบไปควรน�าไปแกไข หรอหาคใหม ในกรณรองเทาไมมปญหา ใหคอยๆ เพมเวลาการใชรองเทาในวนท 2 เปน 1 ชวโมง แลวคอยๆ เพมเวลาการใชงาน ทงหมดใชเวลาประมาณ 1 สปดาห กอนใสรองเทาทกครง ใหเคาะรองเทาและตรวจดวามสงแปลกปลอมอยภายในรองเทาหรอไม เชน เศษดน หน เปนตน ตองสวมใสรองเทาตลอดเวลาทงในและนอกบาน หามสวมใสรองเทาเปด โดยเฉพาะแบบคบ สวมถงเทาทกครงทใสรองเทา

Page 8: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

08 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

สมนไพรใกลตวศ.นพ.วระสงห เมองมนคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เรองอาหารนน หลายคนเชอวากนมงสวรตจะควบคมน�าตาลไดดใหสงทมคณคาตอรางกาย ปองกนเซลลเสอมและอาการแทรกซอนของเบาหวาน รวมทงโรคอนๆ อาท โรคหลอดเลอดสมอง โรคหลอดเลอดหวใจ ความดนโลหตสง โรคขอรมาตอยส ไตอกเสบ โรคอลไซเมอร มะเรง และ โรคภมคมกนบกพรอง

โรคเบาหวานและสมนไพร

คนไทยเปนโรคเบาหวานมากจรงๆ นบวาเกดปญหาทางสาธารณสขอยางมาก เพราะรฐบาลตองใหความรจดใหมการรกษาดวยอาหารและยา

ปจจย 4ในการควบคมเบาหวาน คอ อาหาร ยา การศกษา

การออกก�าลงกาย

โรคเบาหวานม 2 ชนด ชนดแรก เปนตงแตเดก มคนเปนกนนอย แตโรค เบาหวานในกลมนรนแรงกวา เพราะตองพงอนซลน ซงเปนฮอรโมนสรางจากรางกาย โดยตอมของตบออนมหนาท คมระดบน�าตาลใหเปนปกต การทเปน เบาหวานแลวไมไดรกษาใหถกตอง ระดบน�าตาลจะสงมาก มอาการแทรกซอน คอ ตาเปนตอ ตามว ไตเสอมหนาท และปลายประสาทอกเสบ ไขสนหลงพการ

เบาหวานชนดท 2 เปนตอนโตแลว

กลมนมจ�านวนมากกวา การรกษาใชได

ทงอนซลน และยาเมด อยางใดอยางหนง

หรอท ง 2 อย างรวมกน การทดแล

เบาหวานเปนอยางด โดยคมระดบน�าตาล

ในเลอดใหอยในเกณฑเหมาะสม จะมผลด

ตอรางกาย คอ ลดอาการแทรกซอน

ของอวยวะส�าคญ คอ ตา ไต และประสาท

Page 9: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

09จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เนองจากยงไม มสตรการใช ทชดเจน เหมอนยาแผนปจจบน เชน กนมอละกเมด วนละกครง การใชสมนไพรในโรคเบาหวาน จงต องใช วจารณญาณ โดยใช ร วมกบยา แผนปจจบนไปก อน โดยกนให สม�าเสมอ คลายเปนอาหาร โดยจดหาชนดของสมนไพรและสดสวนเอาเองตามทรางกายตนเองจะรบได เมอใชไปสกระยะหนง เชน หลงจาก 2-3 เดอนกประเมนผล โดยเจาะเลอดดเสยครงหนงวาดขนหรอเลวลง อาการเบาหวานทดขนอาจสงเกตไดดวยตนเอง เชน ปสสาวะบอยนอยลง น�าหนกตวไมเปลยนแปลงและรสกสบายตว

ขอดของสมนไพร คอ หางาย ราคาไมแพง กนแลวทองไมผก ชวยขบปสสาวะ ชวยให ผวพรรณด และแขงแรง กนสดๆ กนแหง หรอท�าใหสกกได แตตองระวงสงปนเปอนในอาหาร เชน ปย สารถนอมอาหาร และยาก�าจดศตรพช ซงมอยดาษดนในบานเรา

ดงนน มะระ และต�าลง จงควรประกอบเปนผกหลกในการควบคมเบาหวาน โดยท�า

สมนไพรทใชในโรคเบาหวานกเปนสวนหนงของอาหาร ซงแยกกนไมออก ทใชกนไดแก มะระขนก ต�าลง มะแวง ลกเดอย ทใชเปนยา คอ บอระเพด หญาหนวดแมว หมากดบน�าคาง และยอดออย

ผกจม น�าพรก ใสกวยเตยว บะชอ แกงจด ทกวนนมสงนาหวง คอ เดกกนผกนอยลง ผใหญกกลวสารพษในผก เพราะพดกนมาก เลยไมคอยกนกนมากเหมอนแตกอน ท�าใหโรงพยาบาลเนองแนนไปดวยคนปวยโรคหวใจ หลอดเลอด ความดนโลหตสง โรคอวน และขออกเสบ คงไมตองกลาวย�าวาคนทอายยนเกน 80 ปนน กนผกมากทงนน

ทกวนนผ ใหญทเหนคณคาของการกน พชผกกเจอปญหาสอนเดกในบานยาก ทจะ ใหกนผก สวนหนงเพราะสอการคา การบนเทง ชกชวนใหหนเหไปทางบรโภคเพอสนองกเลสตณหา จงพบวามเดกทอ วนเกนไปมากมาย และพรอมๆ กน กมเดกทผอมขาดสารอาหาร ไปพรอมๆ กน ทงสองกล มกนอย ไม พอด ไมถกวธ การควบคมความอวน ความผอม กเหมอนการควบคมเบาหวาน ตองท�าเปน ระยะยาว เพอไมใหเกดโรคแทรกซอนในภายหลง ตองอาศยการศกษา ใหความร ความเขาใจ ตอประชาชน โดยเฉพาะคนทเปนครตองรด ปฏบตชอบเสยกอน จงจะสอนคนอนเขาได

เครองดมแอลกอฮอลเปนศตรตวรายของโรคเบาหวาน เพราะท�าใหการควบคมเบาหวาน ท�าไดยากขน แคลอรในเหลามสง คนกนเหลาบางทกนไมยง สขภาพเสอมโทรม ตบเสย สมองเสอม

การควบคมโรคเบาหวานจงตองท�ากนหลายระดบ ตงแตสอนเดกใหกนพชผกสมนไพร จงถงเตอนผใหญใหเลกดมเหลา ค�าขวญวนเดกนาจะเปน

เรมกนผกเสยแตวนน เพอเปนผใหญทดในวนหนา

มะระขนก ต�าลง มะแวง ลกเดอย

บอระเพด หญาหนวดแมว หมากดบน�าคาง ยอดออย

Page 10: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

เบาหวานค�าถามสขภาพศ.นพ.ชชลต รตรสารภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

10 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

จากประวตทใหมา อาการของน�าหนกลดและอาการปวดเจบจดๆ บรเวณขาและนอง เกดจากการเบาหวานทควบคมไมด ผปวยทเปนโรคเบาหวานชนดท 1 จ�าเปนตองฉดอนซลน ทกวนเพอควบคมระดบน�าตาลในเลอด การหยดฉดอนซลนเพราะตองการใหน�าหนกลด หรอเพราะลมฉดเปนสงทอนตรายมาก ไมควรท�า เปนอยางยง เพราะอาจท�าใหเกดภาวะเลอดเปนกรด ถารกษาไมทนอาจท�าใหเสยชวตได ผ ปวยทมระดบน�าตาลในเลอดสงมาก จะมปสสาวะบอย ออนเพลย และน�าหนกลดเนองจากมการสญเสยน�าตาลในปสสาวะปรมาณมาก ระดบน�าตาลในเลอดสงท�าใหการท�างานของ

ถาม

ตอบระบบประสาทผดปกต ท�าใหเกดอาการปวดแสบปวดรอน หรอปวดเหมอนถกเขมต�า โดยเฉพาะบรเวณขาและเทา การควบคมระดบน�าตาล ในเลอดใหอย ในเกณฑปกต จะท�าใหอาการ เหลานกลบคนเปนปกตได

ผมแนะน�าว าคณควรปรกษาแพทย ผ รกษาโรคเบาหวาน เพอปรบขนาดอนซลน ใหเหมาะสม คณเปนโรคเบาหวานชนดท 1 จ�าเปนตองฉดอนซลนไปตลอดชวต หรอกลาว อกนยหนง อนซลนตองเปนสวนหนงของชวตคณ ขาดไมได ถาไมแนใจวาควรปฏบตตวอยางไร ควรปรกษาอายรแพทยเฉพาะทางโรคเบาหวานหรอตอมไรทอฯ ครบ

หนอาย 23 ป เมอ 4 ปทแลว นอคเขาโรงพยาบาลตรวจพบวาเปนโรคเบาหวานชนดท 1 คะ ใชการ รกษาโดยฉดอนซลนมาตลอด แตกรกษาระดบน�าตาลไดไมดนก ตอนน หนน�าหนกลดลงเกอบ 10 กโลกรม เนองจากมชวงหนงอยากผอมเลยลดปรมาณยาลง และบางครงกลมฉด ไปบาง ปรากฏวาตอนนหนร สกวา ผอมลงมาก ใครๆ กทกวาผอม แขนขาเลกลงมาก แลวกมอาการเจบตามรางกายคลายกบคนทก�าลงจะเปน ไขหวดใหญ เมอยขามาก ตงแตตนขาลงไป เจบจดๆ เป นจดๆ ตามขา และนอง อยากทราบวาหนเปนอะไรคะ รายแรงหรอเปลา จะตองปฏบตอยางไรบางคะ

Page 11: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

ตารางกจกรรมวน เดอน ป สถานท ชอเรอง ตดตอ

10 - 12 ธนวาคม 2559Khao Yai Convention Center,

Nakorn Ratchasrima26th Two Days in Cardiology

“Empowering the Heart Team”www.thaiheart.orgTel. 02-718-0060

21 - 22 มกราคม 2560

หองประชม 910 (ABC) และหองประชม 907 ชน 9

อาคารเรยนและปฏบตการรวมดานการแพทย

และโรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด

ภาควชารงสวทยา จดประชมวชาการเรอง

“Radiology Buffet : Yes You Can !!!”

http://academic.ra.mahidol.ac.thโทร. 0-2201-1212

24 - 26 มนาคม 2560Asan Medical Center,

Seoul, Korea

The 8th International Workshopon Pulmonary Functional Imaging &

The 16th Annual Meeting of Korean Societyof Thoracic Radiology

www.iwpfi2017.org

6 - 9 ก.พ. 2560 (ภาคทฤษฎ) 10 ก.พ. 2560 (ภาคปฏบต) รนท 1 13 ก.พ. - 3 ม.ค. 2560 รนท 2 6 - 24 ม.ค. 2560 รนท 3 27 ม.ค. - 12 เม.ย. 2560

ชน 5 ศนยการแพทยสรกตคณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดจดการอบรมเชงปฏบตการ

เรอง “การพฒนาทกษะการพยาบาล

ผปวยกมารเวชบ�าบดวกฤตเดก (PICU)หลกสตร 1 เดอน”

http://academic.ra.mahidol.ac.thโทร. 02-201-1542,

02-201-2193

9 - 12 ม.ค. 2560 (ภาคทฤษฎ) 13 ม.ค. 2560 (ภาคปฏบต) รนท 1 16 ม.ค. - 3 ก.พ. 2560 รนท 2 6 - 24 ก.พ. 2560 รนท 3 27 ก.พ. - 17 ม.ค. 2560

ชน 5 ศนยการแพทยสรกตคณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดจดการอบรมเชงปฏบตการ

เรอง“การพฒนาศกยภาพ

พยาบาลวกฤตทารกแรกเกด (NICU)หลกสตร 1 เดอน”

http://academic.ra.mahidol.ac.thโทร. 02-2011542,

02-201-2193

1 - 3 พฤษภาคม 2560Bangkok Convention Center,

Centralworld

33rd Annual Meeting The Royal College of Physicians of Thailand

“Bridging the GAPS between Research Policy and Practice”

www.rcpt.org

Page 12: สาระสุขภาพ - ramacme.ra.mahidol.ac.thramacme.ra.mahidol.ac.th/magazine/CMENewsNo48.pdf · เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes) ซึ่งพบมากขึ้นในเด็กและวัยรุ่น

CME Shopping

CMEShoppin

g>> สนใจสงซอหนงสอ / VCD

ศนยการศกษาตอเนอง คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดโทรศพท 0 - 2201 - 2256 - 7

สงซอออนไลน http://ramaclinic.ra.mahidol.ac.th

ทปรกษา

ศ.นพ.ปยะมตร ศรธรา, ศ.พญ.สฤกพรรณ วไลลกษณ, ศ.ดร.อ�านวย ถฐาพนธ, ผศ.พญ.สรนทร ฉนศรกาญจน, รศ.นพ.กตตณฐ กจวกย,

ผศ.ดร.แอนนา วงษกหลาบ, ผศ.กาญจนลกษณ คนธพสนธรา

คณะผจดท�า

จารวรรณ ลลาภรณ, อรวรรณ สทธพล, บษกร จกขจนทร, กฤตวรรณ รอบคอบ, วราวรรณ จนทรดษฐ, ฐตชญาณ ด�ารห, อาวธ นละกาญจน,

พศทธ บญทรง, พงกจ กลอมวฒนา, พทกษสนต มณฑล, วทยา สอนคม, เนตธรณ วพธวภาพร

ศนยการศกษาตอเนอง คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลอาคารวจยและสวสดการ ชน 1 270 ถนนพระราม 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 - 2201 - 2256 - 7, 0 - 2201 - 2269 โทรสาร 0 - 2201 - 2270 E - mail : [email protected]

แผลเบาหวานชอหนงสอ : แผลเบาหวาน

ผแตง : ศ.นพ.จมพล วลาศรศม,

ภญ.ตรชฎา บญจนทร และณปภช โพธพรหม

ISBN : 978-616-279-171-0

ครงท/ปทพมพ : 1/2556

ปก/จ�านวนหนา : 48 หนา

ราคา : 55 บาท

รายละเอยด

ในปจจบน พบวามผปวยโรคเบาหวานจ�านวนมากทถกตดนวเทา เทาหรอขา ซงอาจมสาเหต

มาจากการทประชาชนทวไป และผปวยโรคเบาหวานจ�านวนมากขาดความร ความเขาใจ เกยวกบโรค

การจดการ และการควบคมโรค

หนงสอเลมนไดอธบายความรเกยวกบโรคเบาหวาน การจดการและการควบคมโรคเบาหวาน

ทส�าคญ รวมถงความรทวไปเกยวกบเบาหวาน สาเหต การปองกน ปจจยเสยง การรกษา และแนวทาง

การปฏบตของผปวยทมแผลเบาหวาน โดยสอดแทรกภาพการตนเพอท�าใหหนงสอ

เลมนเขาใจงายและนาอานยงขน อกทงยงมภาษาองกฤษสอดแทรกเพอท�าใหหนงสอ

มความทนสมยมากขนอกดวย

55บาท