การปลูกสละ ที่มา: กรมวิชาการเกษตร

จัดทําเอกสารอิเล็กทรอนิกสโดย : สํานักสงเสริมและฝกอบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

- คํานํา - แหลงปลูกท่ีเหมาะสม - การเลือกพันธุ - พันธุ - การปลูก - การดูแลรักษา - การเก็บเกี่ยว - วิทยาการหลังการเก็บเกี่ยว - โรคท่ีสําคัญและการปองกันกําจัด - แมลงที่สําคัญและการปองกันกําจัด - ศัตรูท่ีสําคัญและการปองกันกําจัด - วัชพืชและการปองกันกําจัด

คํานํา

สละ มีชื่อวิทยาศาสตรวา Zalacca edulis อยูในวงศ Palmae นับเปนพชืที่นาจับตามองพืชหนึง่ เปนผลไมที่มีรสชาติหอมหวานเฉพาะตัวเปนที่นิยมของผูบรโิภค และนิยมนํามาเปนของฝาก เปนพืชทีม่ีการเจริญเติบโตและใหผลผลิตในเชิงการคาไดคอนขางเร็ว หากมีการดูแลปฏิบัติรักษาและจัดการปจจัยการผลิตอยางถูกตองเหมาะสม

แหลงปลูกทีเ่หมาะสมพนัธุ โดยทั่วไปสามารถปลูกไดดีเกือบทุกสภาพพื้นที ่แตพื้นทีท่ี่เหมาะสมควร มีความลาดเอียง ไมควรเกนิ 15% ไมมีน้ําทวมขัง ลักษณะดินควรเปนดินรวนปนทรายหรือดินรวนปนเหนียวที่มีความอุดมสมบูรณสูง ระบายน้ําดี มีชั้นดินลึกไมนอยกวา 1 เมตร ระดับน้ําใตดินลึกมากกวา 50 เซนติเมตร มีคาความเปนกรด-ดางอยูระหวาง 5.0-6.5 อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 20-40 องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ําฝนไมนอยกวา 1,500 มิลลิเมตรตอป และการกระจายตัวของฝนดี ความชื้นสัมพัทธเฉลี่ยอยูระหวาง 60-70% มีแหลงน้ําเพียงพอตลอดชวงฤดูแลง น้ําควรสะอาดไมมีสารอินทรียและอนินทรียที่เปนพิษปนเปอน

การเลือกพันธุ การเลือกพันธุสละ มีวิธีการเลือกดังนี ้

• เลือกพันธุที่เหมาะสมกับแหลงปลูกและตรงตามที่ตลาดตองการ • ตรงตามพันธุ ซึ่งตองเปนตนพันธุที่ไดจากการขยายพันธุโดยการตัดชําลําตนแกหรือแยก

หนอจากตนเพศเมียเทานั้นและตองไมใชหนอที่พัฒนามาจากไหลหรือจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อในขณะที่ตนพันธุที่ไดจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อยงัอาจกลายพันธุได

• มีความสมบูรณแข็งแรง ไมมีโรคและแมลง

พันธุ พันธุที่นิยมปลูก มีดังนี ้

1. พันธุเนินวง เปนพันธุสะละที่นิยมปลูกมากที่สุด ขนาดตะโพกหรือลําตนเล็กกวาระกํา บริเวณกาบใบมีสีน้ําตาลทอง ปลายใบยาว หนามของยอดที่ยังไมคลี่มีสีขาว ผลมีรูปรางยาว หัวทายเรียวคลายกระสวย หนามผลยาว ออนนิ่ม ปลายหนามงอนไปทางทายผล เนื้อมีสีเหลืองนวลคลายน้ําผึ้ง หนานุม รสชาติหวานหรือหวานอมเปรี้ยว รับประทานแลวรูสึกชุมคอ กลิ่นหอม เมล็ดเล็ก

2. พันธุหมอ ขนาดตะโพกหรือลําตนเล็กและใบมีสีเขมกวาพันธุเนินวง ขอทางใบถี่ สั้น หนามยาวเล็กและออนกวาพนัธุเนินวง ชอดอกยาว ติดผลงายกวาพันธุเนินวง ผลคลายระกํา เปลือกผลสีแดงเขม เนื้อสีน้ําตาลมีลาย เนื้อหนาแตไมแนน รสชาติหวาน มีกลิ่นเฉพาะ เมล็ดเล็ก ทนตอสภาพแสงแดดจัดไดดีกวาพันธุเนินวง

3. พันธุสุมาลี เปนพนัธุใหม ลักษณะลําตนคลายระกํา ทางใบยาวมีสีเขียวอมเหลือง ใบใหญกวางและปลายใบสั้นกวาพันธุเนินวง หนามของยอดออนที่ยังไมคลีม่ีสีสมออน คานดอกยาว ชอดอกใหญ ติดผลงาย ผลมีรูปรางปอมสั้น สีเนื้อคลายสะละเนินวง เนื้อหนากวาระกําแตบางกวาพันธุเนินวง รสชาติหวาน มีกลิ่นเฉพาะ เจริญเติบโตเร็วและทนตอสภาพแสงแดดจัดไดดีกวาพันธุเนินวง

ตารางเปรียบเทียบลักษณะประจําพนัธุของสละ

พันธุ เนินวง หมอ สุมาล ี

ลําตนและหนาม เล็กกวาระกํา เล็กกวาพันธุเนินวง

ใหญกวาระกํา

หนามของยอดออน หนามยังไมคลีม่ีสีขาว

หนามยาวเล็กกวาและ

ออนกวาพันธุเนินวง

หนามยังไมคลี่มสีีสมออน

ใบ ทางใบยาว

กาบใบมีสีน้ําตาลทอง ปลายใบยาว

ขอทางใบสั้น

ใบเขมกวาพันธุเนินวง

ทางใบยาว กาบใบมีสีเหลือง

ใบใหญกวาง ปลายใบสั้นกวาพันธุเนิน

วง

ดอก ชอดอกยาว ชอดอกยาว

ชอดอกยาวใหญ

รูปรางผล ยาวหัวทายเรียวคลายกระสวย คลายระกํา ปอมสั้น

เนื้อ สีเหลืองนวลคลายน้ําผึ้ง เนื้อหนาและแนน

สีน้ําตาล มีลาย

เนื้อหนาแตไมแนน

สีเนื้อคลายพันธุเนินวง เนื้อหนากวา

ระกํา แตบางกวาพันธุเนินวง

เมล็ด เล็ก เล็ก เล็ก

รสชาต ิ หวานหรือหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม

หวาน มีกลิ่นเฉพาะ

หวาน มีกลิ่นเฉพาะ

การเจริญเติบโต ไมทนแดด ทนแดด โตเร็ว ทนแดด

การปลูก

การเตรียมพื้นที่ในการปลูกสละ มีดังนี้

1. พ้ืนที่ดอนที่ปลูกไมยืนตนไวแลว

- สามารถปลูกสละรวมกับไมยืนตนเหลานั้นไดเลย โดยอาศัยไมยืนตนที่ปลูกไวแลวเปนรมเงาพรางแสง พื้นที่ดอนที่ไมมีไมยนืตน

- ไถพรวน ปรับพืน้ที่ใหเรียบ และขุดรองระบายน้ําหากมีปญหาน้ําทวมขัง

- ปลูกไมยืนตนหรอืไมโตเร็วเพื่อเตรียมไวเปนรมเงาของสละ

2. พ้ืนที่ลุมมีน้ําทวมขังในฤดูฝน

• ขุดยกรองสวนใหมีขนาดสันรองกวางไมนอยกวา 6 เมตร รองน้ํากวาง 1.5 เมตร ลึก 1 เมตร

• มีระบบระบายน้ําเขาออกเปนอยางดี • ปลูกไมยืนตนหรือไมโตเร็วเปนไมรมเงาริมขอบแปลงทั้ง 2 ดานเพื่อชวยยึด

ปองกันการพังทลายของแปลงปลูกดวย

วิธีการปลกู

ระยะปลูก

สัมพันธกับจํานวนตนตอพื้นที่ โดยจํานวนตนที่เหมาะสมเทากับ 100 ตนตอไร เชน หากปลูกสละแบบตนเดี่ยว ควรปลูกในระยะ 4x4 เมตร หรือ ปลกูแบบกอไวกอละ 3 ตน ควรปลูกในระยะ 6x8 เมตร เปนตน หรือสละ 1 ตน ใชพื้นที่ 14-20 ตารางเมตร

การปลูก

ขุดหลุมปลูกใหมีขนาดกวาง ยาว ลึก ประมาณ 30 เซนติเมตร รองกนหลุมดวยหินฟอสเฟต อัตรา 500 กรัม/หลมุ วางตนพันธุแลวกลบดินจนอยูระดับเดียวกับผิวดิน ควรเอาดินกลบโคนปละ 1 ครั้ง

การพรางแสง

• สละตองมีรมเงาพรางแสงประมาณ 50% ของแสงปกติ วิธีการพรางแสงทําไดโดย • กรณีปลูกในสวนไมผลหรือไมยืนตน เชน เงาะ ทุเรียน ขนนุ ฯลฯ ควรตัดแตงกิ่ง

ของไมยืนตนใหไดแสง ที่พอเหมาะ

• กรณีปลูกใหมไมมีไมรมเงาตองปลูกไมโตเร็วเปนไมรมเงาถาวร เชน กระถนิเทพา เพกา เหรียง ฯลฯ หรอืไมยืนตนอืน่ที่เหมาะสมและควรปลูกมากกวา 1 ชนิด

• ใชตาขายพลาสติกพรางแสงขึงคลุมใหไดแสงประมาณ 50%

การปองกันลม

สวนสละตองมีการปองกันลมโดยทําฉากปองกันลมหรือปลูกไมบังลมรอบแปลง

การดูแลรกัษา

การดูแลรักษาสละในระยะกอนใหผลผลิต (อายุ 1-3 ป)

การใสปุย

• ปุยเคมีสูตร 15-15-15 หรือ 16-16-16 อัตรา 2-5 กิโลกรัม/กอ/ป แบงใส 2-4 ครั้ง/ป • ปุยคอก อัตรา 10-20 กิโลกรมั/กอ/ป แบงใส 2 ครั้ง/ป

การใหน้ํา

ใหน้ําอยางสม่ําเสมอประมาณ 100-118 ลิตร/กอ/วัน สําหรับระยะปลูก 6x6 เมตร

การตัดแตงทางใบ

ไมควรตัดแตงทางใบมากนักนอกจากทางใบที่แกหมดสภาพแลวเทานั้น หากทางใบโนมกีดขวางการทํางานควรใชเชือกไนลอนผูกรวบไว ทางใบที่ตัดแลวควรนําไปปูคลุมรอบโคนตนโดยคว่ําดานหนามลงดิน หรือบดละเอียดดวยเครื่องบดทางสะละเปนปุยหมักตอไป

การตัดแตงหนอและการไวกอ

สละอายุไดประมาณ 1 ป จะแตกหนอออกมาจํานวนมาก หากปลูกแบบกอควรเลี้ยงหนอไวเพียงหนอเดยีว (2 ตนตอกอรวมทั้งตนแม) จะทําใหสละตกผลเร็ว หลังจากนั้นคอยเลีย้งหนอเพิ่มขึ้นใหไดจาํนวนตนตามตองการและคอยหมั่นตัดแตงหนอที่ไมตองการออก

การดูแลรักษาสะละในระยะใหผลผลิต (อายุ 3 ปขึ้นไป)

การใสปุย

• ควรเก็บตัวอยางดินและใบสะละไปวิเคราะหทางเคมีเพื่อประเมินความตองการธาตุอาหารของสะละ สําหรับใชเปนแนวทางการใสปุยอยางถูกตอง

• ควรกําจัดวัชพืชกอนใสปุย และใสปุยในขณะที่ดินมีความชื้นเพียงพอ • ปุยคอกอัตรา 30-40 กิโลกรมั/กอ/ป แบงใสปละ 2 ครั้ง • ปุยเคมีที่มีเรโชเทากับ 1:1:1 หรือ 2:1:2 หรอืใกลเคียง อัตรา 1-2 กิโลกรมั/กอ/เดือน ใส

ทุกเดือน ๆ ละ 1-2 ครั้ง โดยพิจารณาจากความสมบูรณของตนและปริมาณผลผลิตประกอบดวย

การใหน้ํา

ใหน้ําอยางสม่ําเสมอโดยเฉพาะในชวงขาดฝนควรใหน้ําวันเวนวันหรือ 100-118 ลิตร/กอ/วันสําหรับระยะปลูก 6x6 เมตร

การตัดแตงทางใบ

• สะละที่ใหผลผลิตแลวควรไวทางใบ 15-20 ทางใบ • ไมควรตัดแตงทางใบที่รองรบัทะลายผลจนกวาจะเก็บเกี่ยวผลผลิตแลว • ทางใบชวงที่มีใบตัดแลวนํามาปูคลุมโคนโดยคว่ําหนามลงดิน

สวนชวงโคนทีไ่มมีใบนําไปบดละเอียดดวยเครื่องบดทางสละเปนปุยหมักตอไป

การตัดแตงหนอและไวกอ

หลังจากเลี้ยงหนอไดจํานวนตนที่ตองการแลวคอยหมั่นตัดหนอที่ไมตองการออกทั้งหนอขางตน (หนอตอก) และหนอดินเมื่อสะละมีอายุไดประมาณ 7-8 ป หรอืเมื่อตนมีความสูงไมนอยกวา 1 เมตร อาจตัดตนแมออกนําไปขยายพันธุเพื่อใหมีชองวางตรงกลางกอ จะทําใหปฏิบัติการดูแลรักษาสะดวกยิ่งขึ้น

การตัดแตงดอก

คานดอกที่ออกมาในระยะกอน 2 ปควรตัดทิ้ง เพราะผลผลิตที่ไดในระยะนี้จะไมมีคุณภาพ ตัดแตงชอดอกในแตละคานใหเหลือปริมาณพอเหมาะกับความสมบูรณตน โดยสังเกตจากชอดอกหากสมบูรณจะอวบยาว สีแดงเขม กาบหุมมีสีดําหรือสีน้ําตาล

การผสมเกสร

• สละตองชวยผสมเกสร • ผสมเกสรโดยตัดชอดอกตัวผูของระกํา สะกํา หรือสละทีบ่านแลวมาเคาะใสชอดอกตัวเมีย

ที่บานแลวประมาณ 50% ของชอดอกขึ้นไป ใหละอองเกสรตกลงไปผสมกับเกสรตัวเมีย • ผสมเกสรโดยใชเกสรสําเร็จรปูที่เก็บรวบรวมไวกับแปงทาลคัมอัตรา 1:10 พนบนชอดอก

ตัวเมียที่บานแลว 80% กอนนําเกสรสําเร็จรูปไปใชควรทดสอบเปอรเซน็ตความมีชีวิตของละอองเกสรกอน

• การผสมเกสรสามารถทําไดตลอดทั้งวัน แตในฤดูฝนเมื่อผสมแลวตองคลุมดอกไวอยางนอย 2 วัน

การโยงผล

โยงผลตามความเหมาะสมโดยเฉพาะในตนเล็กที่กระปุกผลอยูใกลพื้นดิน

สุขลักษณะและความสะอาด

• ควรรักษาแปลงปลูกใหถูกสุขลักษณะและสะอาดอยูเสมอ • กําจัดวัชพืชเพื่อไมใหแขงขันกับสะละหรือเปนแหลงอาศัยของศัตรูพืช • ควรเก็บเศษพืชโดยเฉพาะที่เปนโรคไปทําลายนอกแปลงปลูก • ทางใบสะละที่ตัดแตงทิ้งควรนํามาคลุมโคนหรือกองไวบริเวณระหวางแถว หรือยอยดวย

เครื่องบดเศษซากพืช แลวใสบริเวณโคนตนเพื่อเพิ่มอนิทรียวัตถุในสวนสะละ • ผลสะละที่เนาเสียจากการทําลายของเชื้อราควรเก็บรวบรวมนําไปเผาทําลายนอกแปลง

ปลูก • ภาชนะบรรจุสารเคมีที่ใชหมดแลวควรเก็บรวบรวมนําไปทําลายอยางเหมาะสม เชน ฝง

ดินหรือทิง้ในสถานที่ที่ จัดไวสําหรับทิ้งภาชนะเหลานี้

• ควรทําความสะอาด ดูแลและซอมบํารุงเครือ่งมือ อุปกรณตาง ๆ ที่ใชงานภายในสวนอยูเสมอ

การเก็บเก่ียว

• นับอายุผล ควรเก็บเกี่ยวเมื่อผลสะละมีอายุประมาณ 37 สัปดาหหลังดอกบาน (ประมาณ 9 เดือน) จะไดผลสะละที่มีรสหวานอมเปรี้ยว

• สังเกตสีเปลือก จะเปลี่ยนจากสีน้ําตาลดําเปนสีน้ําตาลแดง ผิวแตกลายเปนลายคลายเกล็ดงูชัดเจน

• บีบผลแลวรูสึกวานิ่ม เนื่องจากมีความแนนเนื้อนอยลง เมื่อทดสอบปลิดผลจะหลุดออกจากขั้วไดงาย

• ทดสอบรสชาติโดยการชิมเปนวิธีที่แนนอนที่สุด โดยควรชิมในแตละกระปุกกอนเก็บเกี่ยวเพราะ ในแตละกระปุกจะสุกแกไมพรอมกัน

วิธีการเก็บเกีย่ว

• ใชกรรไกรหรือมีดมีคมตัดกระปุกสะละทีละกระปุกวางในเขงหรือตะกราพลาสติก ระมัดระวังอยาใหผลหลุดรวง

• ขนถายจากแปลงไปยังโรงเรือนคัดบรรจ ุ(Packing House) ดวยความระมัดระวัง

วิทยาการหลงัการเก็บเก่ียว

การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว

• คัดเลือกโดยตัดแตงผลที่ลีบและเนาเสียออก • ทําความสะอาดโดยใชน้ําจืด • คัดแยกคุณภาพกอนการจําหนายจะทําใหไดราคาดีกวาการจําหนายคละ • บรรจุลงเขงหรอืตะกราพลาสติกที่บุดวยวัสดุปองกันการชอกช้ําระหวางขนสง เชน ใบตอง

กระดาษหนังสือพิมพ เปนตน

การเก็บรกัษาผลผลิตและการบรรจ ุ

อุณหภูมิที่เหมาะสมในการเก็บรักษาคือ 15 oC อายุของสะละที่สามารถเก็บรักษาไดนานที่สุด 37 สัปดาห หลังดอกบานโดยเก็บได 28 วัน เมื่อนําออกมาจากหองเย็นยังมีอายุการวางจําหนายไดอีก 3 วัน โดยคุณภาพไมเปลี่ยนแปลง

โรคทีสํ่าคัญและการปองกันกําจัด

โรคใบจุด

สาเหต ุ ปจจุบันพบเชื้อราสาเหตุ 2 ชนิด คอื Helminthosporium sp. และ Bipolaris sp.

ลักษณะอาการ เกิดจุดแผลสีเหลืองออนขนาดหัวเข็มหมุด ตอมาเปลี่ยนเปนสีน้ําตาลมีวงสีเหลืองลอมรอบแผลขยายออกมีลักษณะคอนขางกลม มักเกิดกับตนสะละที่ปลูกในสภาพแจงไมมีรมเงา

การปองกันกาํจัด โดยสรางรมเงาที่เหมาะสมใหแกตนสละ

โรคผลเนา

สาเหต ุ โรคผลเนาที่พบในสวนสะละเกิดจากเชื้อราสาเหตุ 3 ชนิดดวยกัน ไดแก.

1. ผลเนาทีเ่กดิจากเชื้อMarasmius palmivorus Sparples.

ลักษณะอาการ เปลือกของผลสะละจะมีสีน้ําตาล มีเสนใยสีขาวหรือขาวอมชมพูเกิดขึ้น เสนใยจะแทงทะลุเปลือกเขาไปในผล ทําใหเปลือกเปราะแตก เนื้อในเนา ผลรวงหลน เมื่อเสนใยเจริญเต็มที่จะสรางดอกเห็ดสีขาว เมื่อดอกบานจะปลดปลอยสปอรกระจาย และระบาดไปสูทะลายผลอื่น ๆ ได

2. ผลเนาทีเ่กดิจากเชื้อรา Sclerotium rolfsii (ราเม็ดผักกาด)

ลักษณะอาการ สวนมากพบเชื้อราระบาดบนกระปุกสะละที่ออกผลกองอยูบนดินหรือ แขวนอยูใกลผวิดิน เนื่องจากเชื้อราชนิดนีอ้าศัยอยูทั่วไปในดิน เม่ือมีสภาพแวดลอม ที่เหมาะสมคือมีความชื้นสูง มีอาหาร และมีปริมาณเชื้อที่มากก็จะเกิดการระบาดได โดยจะพบเสนใยสีขาวเจริญครอบคลุมไปบนผิวของผลสะละอยางรวดเร็ว เมื่อเสนใยแกจะเปลี่ยนเปนสีน้ําตาลและจะผลิตอวัยวะสืบพันธุ เปนเม็ดเล็ก ๆ คลาย เม็ดผักกาดตกอาศัยอยูในดินตอไป สวนใหญพบเชื้อราระบาดกับผลสะละที่มีอายุผล ใกลจะเก็บเกี่ยวไดแลว ทําใหผลเนา

3. ผลเนาทีเ่กดิจากเชื้อรา ชื่อ Thielaviopsis spp.

ลักษณะอาการ เชื้อราชนิดนีท้ําใหผลสะละเนาไดต้ังแตผลยังเล็ก หรือยังออนอยู โดยจะทําใหเนื้อขางในเนาและเปนสีน้ําตาลแก ผลรวง สรางความเสียหายใหกับ ผลผลิตของสะละอยางมาก

การปองกันกาํจัด

• ปรับสภาพสวนใหมีการระบายอากาศดี ควบคุมไมรมเงาใหไดแสงกับสะละประมาณ 50% • ผลที่แสดงอาการเนาควรปลิดทิ้งพรอมกับเกบ็ผลที่รวงหลนเผาทําลาย

กอนที่เชื้อราตาง ๆ จะสรางสปอรสืบพันธุตอไป

• การปองกันโดยการใชสารจุลินทรียพนเพื่อควบคุมเชื้อสาเหตุกอนเกิด การระบาด เชน บาซิลลัส ซบัทิลัส (Bacillus subtilis)

• การปองกันโดยการใชสารเคมีปองกันกําจัดเชื้อรากลุมคารบอกซิน (carboxin) อัตรา 50 กรัม/น้ํา 20 ลิตรหรือไทอะเบ็นดาโซล (thiabendazol) + ฟอสฟอรัส แอซิด (Phosphorus acid)

• พนกอนการระบาดของเชื้อสาเหตุหรือกอนฤดูฝนและหยดุใชสารเคมีกอนเก็บเกี่ยว

แมลงท่ีสําคัญและการปองกันกําจัด

แมลงที่สําคัญและการปองกันกําจัด ไดแก

ดวงแรด (Rhinoceros beetle) ลักษณะและการทําลาย ดวงแรดเปนศัตรูของพชืตระกูลปาลมหลายชนิด เชน มะพราว ปาลมน้ํามันในสละพบการทําลายของดวงแรด 2 ชนิด คือ ดวงแรดเล็ก (Oryctes rhinoceros Linnacus.) และดวงแรดใหญ (Oryctes gnu Mohner.) กัดกินตรงบริเวณสวนออนของเหงาสะละเปนอาหารทําใหเกิดเปนแผล เปนสาเหตุใหดวงงวงชนิดอื่นและเชื้อโรคเขาทําลายซ้ํายอดที่แตกออกมาใหมเนาและตนตายได

การปองกันกาํจัด ทําความสะอาดบริเวณสวนไมใหมีแหลงขยายพันธุ โดยเฉพาะซากกองปุยหมัก จะตองไมกองทิ้งเกิน 3 เดือน เมื่อเกิน 3 เดือนควรเกลี่ยใหกระจาย ใชเชือ้ราเขียว (Meterhizium anisopliac (Metsch) Sorok.) ใสไวตามแหลงที่ตัวหนอนอาศัยอยู เชื้อราจะแพรกระจายและสามารถทําลายดวงแรดไดทุกระยะการเจริญเติบโต ใสลูกเหม็นบริเวณกาบรอบ ๆ ยอดออนตนละ 6-8 ลูก เพื่อขับไลไมใหดวงแรดเขาทําลาย ใสทรายในซอกกาบเชนเดียวกบัการปองกันกําจัดดวงแรดในมะพราว

ดวงงวง (Asiatic palm weevil)

ลักษณะและการทําลายทีพ่บ จะสรางความเสียหายอยางรุนแรงใหกบัสะละมีอยูดวยกัน 3 ชนิด ไดแก 1. ดวงงวงมะพราวชนิดเล็ก (Rhynchophorus ferugineus Oliver.)และ ดวงงวงมะพราวชนิดใหญ (Rhynchophorus vulneratus Panzer.) ที่พบการทําลายในสะละและระกํามักเปนดวงงวงมะพราวชนิดเล็ก โดยตัวดวงเจาะทําลายเหงาหรือเขาทางบาดแผลที่เกิดขึ้นจากการตัดแตงหนอแลวเขาไปวางไขภายในเกิดเปนตัวหนอนกัดกินและทําลายครบวงจร

2. ดวงงวงระกํา (อยูระหวางการตรวจสอบขอมูลอนกุรมวิธาน) เปนดวงแรดขนาดกลาง ความยาวประมาณ 8-10 มม. ลําตัวสีน้ําตาลหรือน้ําตาลปนดํา มีจุดลายดําที่ปกทั้งสองขาง

ลักษณะการทาํลายที่พบ คือ ตัวแกจะเขาไปวางไขที่กาบใบหรือที่โคนของทะลายดอก เกิดเปนตัวหนอนกัดกินอยูภายในทําใหทางใบแหงและผลรวงหมดทั้งคาน

3. ดวงงวงชอดอกระกํา (อยูระหวางการตรวจสอบขอมูลอนุกรมวธิาน) เปนดวงงวงขนาดเล็กและดวงงวงจิ๋วของมะพราว (Diocalandra fiumenti Fabricius.)

ลักษณะการทาํลายที่พบ ตัวแกจะวางไขบนชอดอกของสะละทั้งดอกตัวผูและดอกตัวเมีย เมื่อหนอนฟกออกจากไขจะเจาะชอนไชไปที่แกนของชอดอกทําใหชอดอกเกิดแผล โดยเฉพาะชอดอกตัวเมียของสะละ ผลออนจะหลุดออกมาทําใหไมติดผล เกิดความเสียหายมาก

การปองกันกาํจัด ใชสารกําจัดแมลงประเภทคลอรไพริฟอส เชน ลอรสแบน (40% E.C.) อัตรา 20 ซีซี/น้ํา 20 ลิตร พน 2 ครั้ง หางกัน 14 วัน และหยุดการใชสารเคมีกอนการเก็บเกี่ยว 15 วัน

ศัตรูท่ีสําคัญและการปองกันกําจัด

สัตวศัตรูที่สําคัญและการปองกันกําจัด

1. สัตวฟนแทะกัดกินผล เชน หนู กระถิก กระแต กระจอน และกระรอก เปนตน การปองกันกําจัด - ทําความสะอาดบริเวณแปลง - อนุรักษสัตวศัตรูธรรมชาติ เชน งูสิง เหยี่ยว นกเคาแมว ฯลฯ

2. หอยทากกัดกินดอกและผล การปองกันกําจัด - เก็บทําลายหรือนําไปบดทําปุยหมัก - ใชเหยื่อพิษลอ

วัชพืชและการปองกันกําจัด วัชพืชที่พบในสวนสละ แบงออกไดเปน 2 พวกใหญ ๆ คือ

- วัชพืชใบแคบ เชน หญาคา หญาตีนกา หญาตีนนก เปนตน - วัชพืชใบกวาง เชน สาบเสือ ผักโขม เปนตน

การปองกันจาํกัด ไดแก

- ใชแรงงานหรอืเครื่องจักรตัดวัชพืชเหนอืระดับผิวดิน - ใชวัสดุคลุมดิน ไดแก เศษซากวัชพืช ทางใบสะละ จะชวยลดการงอกของเมล็ดวัชพืช - การใชสารเคมีเปนวิธีที่สะดวกมีประสิทธิภาพสูง แตตองระมัดระวังผลกระทบจากการใชดวย

จัดทําเอกสารอิเล็กทรอนิกสโดย : สํานักสงเสริมและฝกอบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร