ความเปนมาของ E-book E-book แหลงเรยนร วดปาวเวก (ธรรมชาน ) จดท าขนเพอ เผยแพรแหลงเรยนรวดปาวเวก

(ธรรมชาน) ซงประกอบไปดวย ประวต ของวด ประวตของพระมงคลกตตธาดา เจาอาวาสวด และค าสอนท พระมงคลกตตธาดา ไดสอนใหกบญาตโยมทไปท าบญ นกเรยนนกศกษา ผสนใจในการปฏบตธรรม และมงทจะพนทกขอยางแทจรง ผจดท าหวงเปนอยางยงวา e-book เลมนจะมประโยชนตอผสนใจ และขอขอบคณผใหขอมลแหลงเรยนร คณะวทยากรผใหความรเรอง การผลตหนงสออเลกทรอนกสมา ณ โอกาสนดวย ศรณยพร เชอชาญ บรรณารกษ 6ว หองสมดประชาชนอ าเภอมวงสามสบ จงหวดอบลราชธาน ผผลต

แหลงเรยนร วดปาวเวก (ธรรมชาน)

ความเปนมาของวดปาวเวก (ธรรมชาน ) วดปาวเวก (ธรรมชาน ) เดมเรยกส านกปฏบตธรรม ซ อาศรมวเวกธรรมชาน เปนทพกสงฆชวคราว มการสรางทพกรบรองอบาสกอบาสกา สรางหองสรงน าพระ 4 หอง สรางหองอาบน าส าหรบอบาสกอบาสกา 12 หองเทานน ตอมาเมอไดม พระภกษสามเณรมาประจ าอยแลว อบาสกอบาสกาจงไดรวมกนสรางกฏชวคราวขน 3 หลง รวมแลวกฏชวคราวทพออยจ าพรรษาไดเพยง 7 หลง ส าหรบพระเณร 7 รป สวนอก 4 รปนน ตองอาศยศาลาชวคราวไปกอน ในป พ .ศ . 2513 ไดเรมมการสรางเสนาสนะถาวรตาง ๆ ขน และเมอวนท 5 สงหาคม 2513 ชาวบานมวง บานสวนงว บานหนองขมดน และบานนาขามไดรวมกนตดถนน กวาง 8 เมตร ยาว 300 เมตรเศษ จากบรเวณวงกลมออกไปทางหนาวด ไปจดกบทางสายมวงสามสบ - กงชย

พอถงปลายเดอนตลาคม ไดมการยกรองพวนดนใหเรยบรอย ท าใหการคมนาคมมความสะดวกสบายมากขน เมอสรางโบสถจตรมขเสรจเรยบรอยในปลายป พ .ศ . 2527 ทางวดไดด าเนนการขออนญาตจดตงวดใหถกตองสมบรณตามกฎหมาย โดยมนายวระ หนแกว เรออากาศเอกชยชาญ บญปน นายดาบมต แสงชาต เปนผด าเนนการและไดรบหนงสอประกาศ กระทรวงศกษาธการ เรองตงวดในพระพทธศาสนา ประกาศตงเปนวด เมอวนท 13 มถนายน พ .ศ .2528 มนามวา "วดปาวเวก" ไดรบเลขทะเบยนเปนเลขท 229 หมท 1 ต .มวงสามสบ อ .มวงสามสบ จ .อบลราชธาน ตอจากนน ทางวดไดน าเรองขอพระราชทานวสงคามสมา และไดรบหนงสอประกาศส านกนายกรฐมนตร เรองพระราชทานวสงคามสมา ใหวดปาวเวกไดรบพระราชทานวสงคามสมา ประกาศ ณ วนท 12 กนยายน พ .ศ .2529 โดยไดรบพระราชทานเปนงวดท 4 ประจ าป พ .ศ . 2529 เปนอนดบท 39 ก าหนดอาณาเขต กวาง 30 เมตร ยาว 55 เมตร ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 103 ตอนท 160 วนท 17 กนยายน พ .ศ . 2529 วนท 17 ตลาคม พ .ศ .2529 นายสคนธ จ าปาวลย ศกษาธการอ าเภอมวงสามสบ เปนผมาปกเขตวสงคามสมา วนท 30 ตลาคม พ .ศ .2529 พระมหาอมร เขมจตโต (พระมงคลกตตธาดา ) และพระเณร ตลอดจนญาตโยม ไดพรอมกนไปน าเอาเสมาศลาแลงอนเปนของโบราณเกาแกมาจากนายอดม จ านวน 7 กอน เพอเอามาหมายเขตวสงคามสมา และเกบรกษาไวในทอนเหมาะสม วนท 10 พฤศจกายน พ .ศ . 2529 ไดท าการฝงลกนมตและใบเสมาไวรอบโบสถทง 8 ทศ จนเสรจเรยบรอย รอวนท าพธผกพทธสมาตอไป และวนท 4 มกราคม พ .ศ .2530 เปนวนคลายวนเกดของพระมหาอมร เขมจตโต (พระมงคลกตตธาดา ) คณะทายกทายกาไดพรอมใจกนก าหนดเปนวนฉลองโบสถ ตดลกนมต ผกพธสมา วดปาวเวก (ธรรมชาน ) เปนวดสงเสรมการศกษา ทงดานปรยตและการปฏบตธรรม มาตงแตเมอแรกจดตง ในป พ .ศ .2513 นอกจากจะมชาวบานผสนใจใฝธรรม คณะศรทธาญาตโยมมาฟงธรรม มาอยปฏบตธรรมเปนประจ าแลวยงมคณะนกเรยน นกศกษา คณะครอาจารย ผบรหารโรงเรยน รวมทงคณะ ขาราชการหลายหมเหลา มารบการอบรมปฏบตธรรมทวดปาวเวก (ธรรมชาน ) อยเนอง ๆ วนท 9 กนยายน พ .ศ . 2542 วดปาวเวก (ธรรมชาน ) ไดรบแตงตงใหเปนส านกปฏบตธรรมประจ าอ าเภอ พระเดช พระคณพระราชกตตรงส (พระเทพกตตมน ) เจาคณะจงหวดอบลราชธาน ไดมาเปนประธานในพธเปดปาย ส านกปฏบตธรรม ประจ าอ าเภอมวงสามสบ นอกจากทไดกลาวมาแลว ภายในวดปาวเวก (ธรรมชาน ) ยงมการสรางเสนาสนะภายในวดทส าคญๆ ไดแก ศาลาการเปรยญ หอแจกธรรมชาน การปลกตนพระศรมหาโพธ การสรางรปปนพระโพธสตว การสรางพระธาตพนมจ าลอง การสรางโบสถจตรมข การหลอพระพทธชนราชจ าลองและรปเหมอนหลวงพอชา และพระพทธศรโพธญาณ (หลวงพอโต )

ประวตพระมงคลกตธาดา

พระมงคลกตตธาดาอาจารยพระ ผลเพยรละกเลสผองผองเพญผล ชนฉ าทกขทานฉายธรรมฉ าใจชน ทกขทรนมลายลบธรรมดบทกข ประวตพระมงคลกตธาดา ชอ / ฉายา พระมงคลกตธาดา ฉายา เขมจตโต วดปาวเวก (ธรรมชาน ) ต .มวงสามสบ อ .มวงสามสบ จ .อบลราชธาน ชาตภม ชอ อมร นามสกล บตรศร เกดเมอวนจนทร แรม 11 ค า เดอน 1 ปมะแม ตรงกบวนท 4 มกราคม 2474 ณ บานเลขท 29 หมท 8 ต .ยางโยภาพ อ .มวงสามสบ จ .อบลราชธาน

บรรพชาเมอวนศกร แรม 7 ค า เดอน 5 ปวอก ตรงกบวนท 14 เมษายน 2487 ณ วดบานหนองขน ต .ยางโยภาพ อ .มวงสามสบ จ .อบลราชธาน โดยมพระครอรรคธรรมวจารณ วดหนองหลกเปนพระอปชฌาย อปสมบท อปสมบทเมอวนองคาร ขน 14 ค า เดอน 8 ปเถาะ ตรงกบวนท 17 กรกฎาคม 2494 ณ วดทองนพคณ ต าบลคลองสาน จงหวดธนบร โดยมพระเทพวมล (ชม ตสารมหาเถร ) วดทองนพคณ เปนพระอปชฌาย พระภทรมน (อน ป .ธ . 9) วดทองนพคณ เปนพระกรรมวาจารย พระ

ปรยตยานรกษ (สมบรณ ป .ธ .5) วดทองนพคณ เปนพระอนสาวนาจารย การศกษา พ .ศ .2487 ส าเรจวชาสามญชนประถมศกษา ปท 4 จาก โรงเรยนชมชนบานหนองขน พ .ศ .2494 สอบไดนกธรรมชนเอก ส านกเรยนวดทองนพคณ พ .ศ .2497 สอบไดเปรยญธรรม 6 ประโยค ส านกวด ทองนพคณการศกษาพเศษ สอบเทยบได ม .3 ทโรงเรยนวดสระเกศ กรงเทพมหานคร ความช านาญการ เปนอาจารยสอนวปสสนากรรมฐาน งานการปกครอง พ .ศ .2517 เปนรองเจาอาวาสวดมวงสามสบ พ .ศ .2518 เปนรองเจาคณะอ าเภอมวงสามสบ พ .ศ .2525 เปนพระอปชฌายในเขต อ าเภอมวงสามสบ พ .ศ .2527 เปนกรรมการอบรมพระอปชฌาย จงหวดอบลราชธาน พ .ศ .2529 เปนเจาอาวาสวดปาวเวก (ธรรมชาน ) พ .ศ .2530 เปนผรกษาการแทนเจาคณะอ าเภอมวงสามสบ พ .ศ .2531 เปนเจาคณะอ าเภอมวงสามสบ งานการศกษา พ .ศ .2495 เปนครสอนปรยตธรรมประจ าส านกเรยน วดทองนพคณ กรงเทพฯ พ .ศ .2498 เปนกรรมการตรวจขอสอบสนามหลวงแผนกธรรม พ .ศ .2499 เปนกรรมการตรวจขอสอบสนามหลวงแผนกบาล พ .ศ .2500 เปนอาจารยใหญประจ าส านกเรยนวดหนองขน พ .ศ .2518 เปนรองประธานการสอบธรรม สนามหลวง หนวยสอบวดมวงสามสบ พ .ศ .2531 เปนประธานการสอบธรรมสนามหลวง หนวยสอบ วดมวงสามสบ เปนประธานกรรมการการจดตงมลนธเพอการศกษา ส าหรบ พระภกษสามเณร ความดพเศษ พ .ศ .2499-2510 เปนกรรมการประจ าหนวยสอบวดหนองหลก พ .ศ .2520 ไดไปฝกอบรมวปสสนากรรมฐาน ทวดมหาธาต กรงเทพมหานคร พ .ศ .2511 ไดไปปฏบตวปสสนากรรมฐาน ทวดหนองปาพง พ .ศ .2513 เปนประธานอบรมวปสสนากรรมฐาน ทส านกปาวเวก (ธรรมชาน ) พ .ศ .2514 เปนกรรมการประจ าหนวยสอบธรรมสนามหลวง วดมวงสามสบ พ .ศ .2518 เปนกรรมการตรวจประโยคบาล สนามหลวง ประจ าจงหวดอบลราชธาน เปนรองประธานหนวย อ .ป .ต .อ าเภอมวงสามสบ พ .ศ .2530 เปนประธานหนวย อ .ป .ต . ประจ าอ าเภอมวงสามสบ เปนประธานในการปฏสงขรณอโบสถวดมวงสามสบ พ .ศ .2536 มลนธเวยนนน ลาโวร เวยนนนไทย มอบโลเกยรตคณ การปฏบตงานดเดนสาขาวฒนธรรม พ .ศ .2538 - ไดใหทนการศกษานกเรยน รวม 16 แหง ในเขตอ าเภอ มวงสามสบ จ านวน 101 ทนทนละ 500 เปน 50,500 บาท - ไดใหทนการศกษาพระภกษสามเณรวดหนองหลก 5 ทน 2,500 บาท - ไดบรจาคปจจยใหโรงพยาบาลมวงสามสบ 5,500 บ - ไดบรจาคปจจยใหชมรมอาสาพฒนาชนบทมวงสามสบ 5,500 บาท - ไดบรจาคปจจยสมทบทนสรางโรงเรยนพระปรยตธรรม วดหนองหลก 2,500 บาท พ .ศ .2541 ไดรบเกยรตคณ ผใหการสนบสนนการศกษาดเดน จากส านกงานการประถมศกษาจงหวดอบลราชธาน พ .ศ .2542 ไดรบรางวลเสมาทองค า สาขาการแตงหนงสอทาง พระพทธศาสนา จากศนยสงเสรมพระพทธศาสนา แหงประเทศไทย พ .ศ .2543 ไดรบการประกาศเกยรตคณ ในฐานะเปนผกระท า ความดอทศตน เพอประโยชนตอสงคมและประเทศ ชาต ระดบจงหวด โครงการเสมาพฒนาคณธรรม ตามพระราชด ารพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พ .ศ .2544 ไดรบเกยรตบตรประเกยรตคณผกระท าประโยชน ดเดนจากส านกงานการประถมศกษาอ าเภอมวง

สามสบ จงหวดอบลราชธาน มนาคม 2547 ไดรบการถวายปรญญามหาบณฑตกตตมศกด สาขาเผยแผพระพทธศาสนา จากมหาจฬาลงกรณ ราชวทยาลย สงหาคม 2547 ไดรบการถวายปรญญามหาบณฑตกตตมศกด สาขาวฒนธรรมศกษา จากมหาวทยาลยราชภฏ อบลราชธาน สมณศกด พ .ศ .2523 เปนพระครสญญาบตรรองเจาคณะอ าเภอ ชนเอกท พระครศรปญญาคณ พ .ศ .2530 เปนพระราชาคณะชนสามญทพระมงคลกตตธาดา

องคความร

การเจรญสตปญญาทางธรรม คอ การพฒนาจตใจของตนเองตามหลกการและวธการปฏบตธรรมในพระพทธศาสนา ซง ท าไดโดยการศกษาธรรมและฝกปฏบตธรรมตามอรยสจ ๔ อยางจรงจง

ในชวตประจ าวน เพอใหเกดการเพมพนขอมลดานสตปญญาทางธรรม ในความจ าและใชขอมลดงกลาวในการดบกเลสและกองทกขใหหมดไปจากจตใจอยตลอดเวลา หลกการส าคญในการฝกปฏบตธรรม คอ มความตงใจ (มสต )และมความเพยร ในการศกษาทกประโยคและทกขนตอน อยางจรงจง ดวยการพจารณาอยางละเอยด (โยนโสมนสการ ) โดยไมใชความหลงเชอแมแตนดเพอใหเกดสตปญญาทางธรรม เพราะความหลงเชอไมท าใหเกดสตปญญาทางธรรมตามความเปนจรง อรยสจ ๔ เปนเรองของการศกษารางกายและจตใจของตนเองตามทพระพทธเจาตรสสอน เพอใหรแจงชดตามความเปนจรงในเรองของความทกข สาเหตของความทกข ความดบทกข และทาง (วธ )ปฏบตเพอความดบทกข พรอมทงปฏบตตนตาม รปแบบของบคคลทประเสรฐ การศกษาเชนน จงเปนการศกษาความเปนจรงในธรรมชาตของความทกขในชวตปจจบน ไมใชเรองของความเชอทงมงายแตประการใด อกสวนหนงของเรองอรยสจ ๔ จงเปรยบเหมอนวชาการดานจตวทยาและสขภาพจต เพราะเปนวชาการทสามารถน าไปใชในการสงเสรม ปองกน รกษา ฟนฟจตใจไมใหเกดความทกข โดยมหลกการและวธการทงาย ๆ แตใหผลดเยยม อรยสจ ๔ เปนความจรงอนประเสรฐทมนษยทกชาต ทกศาสนายอมศกษาและฝกปฏบตธรรมตามอรยสจ ๔ ไดทงนน เชนเดยวกบการศกษาเลาเรยนทวไป เพราะอรยสจ ๔ เปนเรองของหลกการและวธการในการควบคมความทกขและพฒนาจตใจใหบรสทธผองใส ซงไมขดกบประเพณ วฒนธรรม และศาสนาใด ๆ ทงนน อวชชาเปนหวกระบวนของความคดทเปนกเลส ถาดบอวชชาไมหมด ความดบทกขชวคราว (ตทงคนพพาน )ยอมเกดขนในขณะทไมคดดวยกเลส (สงขารดบชวคราว ) ถาอวชชาดบไมเหลอเลย ความดบทกข (นพพาน )จะเกดขนอยางตอเนอง เพราะสามารถควบคมความคดไมใหคดดวยกเลสไดอยางตอเนอง ดงนน การจะดบกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส ตองดบทอวชชา (ความหลง ) ซงเปนหวหนาของกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส ความจ า สต ความคดในปจจบนขณะ เกยวของกบความดบทกขโดยตรง ถงแมจะมขอมลดานกเลสอยในความจ ามากมาย แตถาไมคดดวยกเลสขอมลดานกเลสกจะไมปรากฏตวออกมาจงเปนผลใหจตใจมความบรสทธผองใส ไมมความทกขในขณะนน ไมวาจะเปนพระอรหนตหรอโจรผราย ขณะนอนหลบสนทจะไมมการคด จงไมมความรสก (ไมมเวทนา )ใด ๆ ทงสน .

ดงนน พระพทธศาสนาจงไมครอบคลมถงภาวะทก าลงหลบสนท แตเปนเรองของการควบคมความคดในขณะทตน ใหมความบรสทธผองใสตามโอวาทปาฏโมกข ซงเปนเรองของความคดในปจจบนขณะเทานน ความฝนเกดขนตอนใกลจะหลบและตน เพราะขณะนนสตออนก าลงลงมาก สมองจงคดปรงแตงภาพทางใจ (มโนภาพ ) ไดแกการฝนเปนภาพ เสยง กลน รส สมผสตาง ๆ ทางใจ ซงท าใหเกดความรสกตาง ๆ (เวทนา = สข ทกข เฉย ๆ )ในขณะนนเมอใด ทคดดวยกเลส ไมวาจะเปนการฝน คดฟงซาน หรอตงใจคด จะพบวา กระบวนการทางจตใจทเปนกเลสกจะเกดขนทนท ความทกขกจะตดตามมาในขณะนน ๆ ทนทเชนกน เมอเจรญสมาธจนมความตงมน จะสามารถหยดความคดได ความดบทกขกจะเกดขนชวคราว (ตทงคนพพาน )ในขณะนน และขณะใดทเจรญสตเพอ

ควบคมความคดไมใหคดดวยกเลสได ความดบทกขกจะเกดขนชวคราวในขณะนน นนคอ การดบหรอหมดไปของกระบวนการทางจตใจทเปนกเลสเปนการชวคราว ในชวงทสมาธและสตมความตงมน ถาสามารถเจรญสมาธและเจรญสตสลบกนไปในชวตประจ าวนไดอยางตอเนอง ความดบทกขกจะเกดขนอยางตอเนองในปจจบนขณะ ถาเจรญสมาธและเจรญสตไมถกวธ หรอไมตอเนอง กระบวนการทางจตใจทเปนกเลสและความทกขกจะเกดขนดวย

วธดบกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส

การดบกระบวนการทางจตใจทเปนกเลสตองดบตรงหวกระบวนจงจะตรงประเดน คอ ดบความไมรแจงชดในอรยสจ ๔ ตามความเปนจรง (ดบอวชชาหรอดบความหลง ) และรองลงมา คอ ดบความคดทเปนกเลส (ดบสงขาร ) เมอดบอวชชาได สงขาร กจะไมเกด เมอสงขารไมเกด หวขอธรรม (องคธรรม )ตางๆ ทตอจากสงขารกจะไมเกด หรอกระบวนการของจตใจทเปนกเลสก จะไมเกด เพราะธรรมชาตของสมองเปนเชนนนเอง ในขณะททานยงไมสามารถรแจงชดในอรยสจ ๔ ตามความเปนจรงจนถงทสด (ยงมอวชชาเหลออย ) ทานจ าเปนจะตองใชความรความสามารถดานสตปญญาทางธรรม (ใชวชชา )เทาทมอยในความจ า มาใชในการรเหนความคดและควบคมความคด เพอไมใหมการคดดวยกเลสอยางตอเนองในชวตประจ าวนใหมากทสดเทาทจะมากได เมอทานยงไมมความรและความสามารถดานสตปญญา ทางธรรมทหนกแนนพอ แตตองพบกบปญหาทรนแรง หรอมปญหาหลายอยางเกดขนพรอม ๆ กน ทานอาจไมสามารถ คมความคดไมใหคดดวยกเลสได จงเกดความทกขทางจตใจขน ความส าเรจในการดบกเลสและกองทกขจะมมากนอย เพยงใดนน ขนอยกบความรและความสามารถทางธรรมของ แตละทานในปจจบนขณะนนเอง ความรความสามารถทางธรรม (วชชา )อาจเพม หรอลดลง หรอคงเดม ขนอยกบเหตปจจยทผานไปแลวและทก าลงมอยในปจจบนขณะนนๆ ปจจยส าคญทจะท าใหความรและความสามารถทางธรรมเพมขน คอ ความเพยรในการดบอวชชาใหหมดสน ความมนงง ความออนเพลย ความซมเซา ความขนมวในใจ ทมสาเหตมาจากการเจบปวยทางกาย ไมจดวาเปนความทกขทเกดขนจากกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส แตเปนเพราะธรรมชาตของรางกายและสมองเปนเชนนนเอง เมอรางกายออนแอดวยความปวยไข มกจะกระตนใหเกดการคดดวยกเลสไดโดยงาย ดงนน ถาไมมความรและความสามารถเพยงพอในการรเหนและควบคมความคด กจะท าใหเกดการคดดวยกเลส เปนเหตใหเกดความทกขทางจตใจไดงาย และความทกขทางจตใจนเอง กอาจจะซ าเตมใหเกดความทกขทาง รางกายมากขน ท าใหหายปวยชาลงหรออาจเปนมากขนกได เพอปองกนปญหาดงกลาว จงควรดบอวชชาใหหมดสน

การฝกปฏบตธรรม

การฝกปฏบตธรรม คอการมสตไมคดดวยกเลส เปาหมายหลกของการฝกปฏบตธรรมในชวตประจ าวน คอ การฝกมสตไมคดดวยกเลส (ดบสงขารในปฏจจสมปบาท ) - การจะมสตไมคดดวยกเลส (ดบสงขาร ) กตองศกษา อรยสจ ๔ ทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต (มวชชา ) - การจะดบเวทนา (ดบความทกข ) กตองมสตไมคดดวย กเลส - การจะดบความทะยานอยาก กตองมสตไมคดดวยกเลส - การจะดบความยดมนถอมน กตองมสตไมคดดวยกเลส - การจะดบภพ ชาต ชรามรณะของจตใจนน กตองมสต ไมคดดวยกเลส การฝกปฏบตธรรมจงเปนการฝกมสตไมคดดวยกเลส เพอปองกนกระบวนทางจตใจทเปนกเลสไมใหเกดขน หรอถาก าลงมกระบวนการทางจตใจเกดขน กฝกมสตไมคดดวยกเลส เพอดบกระบวนการทางจตใจทเปนกเลสทนท เมอมสตรเหนวา ก าลงจะมการคดดวยกเลสเกดขน กใหหยด (ดบ )การคดนน ๆ ทนท อยาปลอยใหคดตอแมแตวนาทเดยว การปลอยใหคดดวยกเลสแมแตเวลาสน ๆ กจะท าใหเกดการทบทวนขอมลดานกเลสในความจ า เปนผลใหเกดการจดจ าขอมลดานกเลสมากขน และเปนเรองยากมากทจะลดหรอลบขอมลดานกเลสออกจากความจ าไดอยางรวดเรว เพราะธรรมชาตของสมองมนษย มกจะจดจ าเรองกเลสไวไดดและนานดวย

การอยกบปจจบนคอการปฏบตธรรม ขณะเจรญสมาธอยนนจะมสตในการรบรความรสกของ ลมหายใจทผานเขาออกตรงรจมกอยตลอดเวลา การท าเชนน คอ การอยกบปจจบนขณะ ยอมท าใหไมมความทกข ขณะเจรญสตอยนน จะมสตอยกบกจทตงใจกระท าอย และคอยควบคมความคดไมใหเผลอสตไปคดฟงซานในเรองอดตและอนาคต และไมใหคดดวยกเลส คอ การอยกบปจจบนกยอมไมมความทกข การตงใจ (มสต )คดเรองอดตหรออนาคตโดยใชเวลาตามความเหมาะสม เพอเอาขอมลในอดตหรออนาคตมาใชประโยชนในปจจบน หรอเพอเตรยมงานส าหรบอนาคตโดยไมคดดวยกเลส คอ การอยกบปจจบน ยอมไมมความทกข การตงใจ (มสต )คดเรองอดตหรออนาคตโดยใชเวลานานเกนไป หรอตงใจคดดวยกเลส กถอวาเปนการอยกบอดตหรออนาคต ไมใชการอยกบปจจบน ยอมท าใหเกดความทกข การตงใจ (มสต ) คดไปเรอย ๆ โดยไมมเปาหมาย กไมใชการอยกบปจจบน การคดฟงซาน (ไมมสต )ใน เรองอดตหรออนาคต คอ การอยกบอดตหรออนาคต ไมไดอยกบปจจบน ยอมไมสงบ และ ถาคดดวยกเลส ยอมเกดความทกขการเจรญสมาธและการเจรญสตเปนเรองของปจจบนขณะ การดบความทกข (นโรธหรอนพพาน )เกดขนจากการเจรญสมาธ และเจรญสตสลบกนไปในชวตประจ าวน ซงไมใชเรองของการดบความคดทเปนกเลสและความทกขในอดตหรออนาคตแตประการใด แตเปนเรองของการดบความทกขในปจจบนขณะนเอง พระพทธเจาตรสสอนภกษชอเถระทชอบอยล าพงแตผเดยววา ซ….สงทเปนอดต กละไดแลว สงทเปนอนาคต กงดไดแลว ความพอใจตดใครในการไดเปนตวตนตางๆ (อปาทาน ) ในปจจบน กก าจดไดแลว , การอยเดยว ยอมบรบรณโดยพสดารยงกวานนได ดวยประการฉะนแล…

การตรสสอนเชนน เปนเครองแสดงใหเหนวา การอยเดยวกไมสามารถพนทกขได ถาจะใหครบบรบรณอยางแทจรง ตองสามารถควบคมความคดใหอยกบปจจบนจนไมเกดความยดมนถอมนดวยความคดทเปนกเลสอกตอไปนนคอการเจรญสตสลบกบการเจรญสมาธ ในชวตประจ าวนอยางตอเนอง เพราะการเจรญสตและการเจรญสมาธเปนการอยกบปจจบนและเปนปจจบนธรรม ค าวา ตอเนอง หมายถงการปฏบตธรรมจนเปนนสยในชวตประจ าวน ไมใชตองมสตในทกวนาทอยางตอเนอง เพราะการมสตในทกวนาทอยางตอเนองนน เปนเรองสดวสยของมนษย

เรองขามภพขามชาตมความส าคญเพยงใด ทกคนควรศกษากระบวนการทางจตใจทเปนกเลสแบบขามภพขามชาต เพอการคนควาและใชเปนขอมลส าหรบสนทนาธรรมกบผอนได ขณะเดยวกนจะไดหาทางชวยผอนทยงไมรและไมเขาใจเรองกระบวนการทางจตใจทเปนกเลสทเปนปจจบนธรรม ใหรและเขาใจไดอยางถกตองตามความเปนจรงตอไป ปฏจจสมปบาทประเภทขามภพขามชาต ประกอบดวย ๓ ชาต คอ ชาตอดต ชาตปจจบน และชาตอนาคต ในแตละชาตจะมขนตอนอยจ านวนหนง เชน เพราะอดตชาตมชวตทประกอบดวย อวชชา สงขาร จงเปนเหตปจจยให (ท าให )เกดปจจบนชาต ซงมชวตทประกอบดวย วญญาณ นามรป สฬายตนะ ผสสะ เวทนา ตณหา อปาทาน ภพ จงเปนเหตปจจยให (ท าให )เกดอนาคตชาต ซงประกอบดวยชาต ชรา มรณะ และความทกขตาง ๆ ผเขยนเองกขอสารภาพวา ยงไมมความรและความสามารถเพยงพอทจะเขาใจเรองปฏจจสมปบาทแบบขามภพขามชาตได เพราะยงไมสามารถตรวจสอบและพสจนไดดวยตนเอง รงอรณหลงการตรสร

พระพทธเจาทรงอทานดวยความพอพระทยในความส าเรจของการคนควาธรรมวา ซ….ดกร ตณหา นายชางเรอน บดนตถาคตพบทานแลว แตนสบตอไป ทานจะท าเรอนใหตถาคตอกไมไดแลว….จตเราปราศจากสงขารเครองปรงแตง (วสงขาร ) ใหเกดในภพอน (เกดภพใหม )เสยแลว ไดถงความดบสญสนไปแหงตณหา อนหาสวนเหลอมไดโดยแท การทพระพทธเจาตรสเลาเรองพระอทานเชนนท าใหจบประเดนไดวา พระพทธองคทรงคนพบวา ตณหานเอง ทเปนสาเหตของความทกข และพระองคไดดบตณหาจากพระทย จงท าใหเขาถงภาวะนพพานในชาตปจจบนของพระองค รวมทงไมมการเกดภพใหม ของจตใจในปฏจจสมปบาทอกตอไป เพราะไมคดปรงแตงดวยกเลส (วสงขาร ) และไมมตณหาอกเลย ความพนทกขหรอการบรรลภาวะนพพานอยางตอเนอง ของ พระพทธเจา กคอการทพระองคทรงสามารถดบกระบวนการ ของจตใจทเปนกเลสไดอยางตอเนอง หรอทรงดบอวชชา ทางสายกลางคอการด าเนนชวตโดยไมมความทะยานอยาก พระพทธเจาตรสสอนปญจวคคยทไดเปนพระอรหนตรนแรกวา มชฌมาปฏปทา เราไดตรสรแลว ท าดวงตา ปรชาญาณใหสวาง เปนไปเพอความสงบระงบ เพอความรยง เพอความตรสร เพอนพพาน คอสนตณหาเครองรดรง การตรสสอนเชนน เปนเครองแสดงใหเหนวา การด าเนนชวตตามทางสายกลางท พระพทธเจาไดตรสรนน ท าใหพระองคทรงพบความสขสงบ เพอการตรสร และเพอนพพาน นนคอ การดบตณหาทผกมดจตใจไดหมดสน การด าเนนชวตตามทางสายกลาง คอ ไมคดดวยกเลส หรอไมมตณหาและไมมอปาทาน

มรรคมองค ๘ คอ วธปฏบตธรรม (ทางปฏบต )เพอท าจต ใหบรสทธผองใส . มรรคมองค ๘ ไมใชทางสายกลาง แตการปฏบตธรรมตามมรรคมองค ๘ จะท าใหเกดการด าเนนชวตตามทางสายกลาง คอ ด าเนนชวตดวยจตใจทมความบรสทธผองใส ไมมตณหา เพราะไมคดชวและไมท าชว จงไมมความทกข (นพพาน ) แตมงคดดและท าด เพอท าจตใจใหบรสทธผองใสตามโอวาทปาฏโมกข ความดบทกข (นโรธหรอนพพาน )เกดขนเพราะตณหาดบ พระพทธเจาตรสสอนเรองความดบทกขเพยงประโยคเดยวแตทรงเนนค าวาตณหาไวถง ๖ ครงวา ภกษทงหลาย ความดบทกข (นโรธ )เปนดงนคอ

การส ารอกตณหา ความดบตณหา การสละตณหา การบอกคนตณหา การหลดพนจากตณหา ความไมมอาลยในตณหาทงปวง (อรยสจ ๔ หนา ๕๗ วศน อนทสระ ) การตรสย าเรองตณหาเชนน เปนเครองยนยนใหเหนอยางชดเจนวา ความดบทกข คอ ภาวะของจตใจในขณะทตณหาดบ พระพทธเจาตรสสอนวา นโรธคอนพพานไวดงน เพราะตณหาสนไปโดยประการทงปวง จงนโรธดวยคลายออกไดไมมเหลอเลย (นนแหละ )คอนพพาน ; ส าหรบภกษผนพพานแลวนน เพราะไมถอมน (ไมมอปาทาน) ภพใหมจงไมม การตรสสอนเชนน เปนการแสดงใหเหนวา ความดบทกขกคอนพพานนนเอง ซงเกดจากการไมมความยดมนถอมน เมอไมมความยดมนถอมน จงไมมทตงของจตใจทเปนกเลสเกดขนในชาตปจจบน (ไมมภพใหม ) พระสารบตรซงเปนพระอรหนตไดกลาวกบพระอานนทวา การดบภพเสยได ชอวานพพาน การทพระสารบตรกลาวเชนน เปนเครองแสดงใหเหนวา นพพาน คอ การไมมภพใหมของจตใจ ทเปนกเลสในชวตปจจบน เพราะไมมการคดดวยกเลส หรอไมมตณหาและอปาทาน ขอใหทานผอานสบายใจวา ขณะทมสตควบคมความคดไมใหคดดวยกเลสได จะท าใหกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส ไมเกดขน นนคอนโรธ หรอความดบทกข หรอนพพานนนเอง นพพาน คอ ภาวะของจตใจทบรสทธเพราะไมคดดวยกเลส ถามสตควบคมความคดไมใหคดดวยกเลสไดชวคราว นพพานกจะเกดขนชวคราว (ทงคนพพาน ) และถามสตควบคมความคดไมใหคดดวยกเลสไดอยางตอเนอง นพพานกจะเกดขนอยางตอเนอง นนคอการบรรลธรรมเปนพระอรหนต หนาทของทานคอ มความเพยรในการปฏบตธรรมอยางตอเนองในชวตประจ าวน เพอจะไดไมตองคดดวยกเลส หรอเขาถงภาวะนพพานไดอยางตอเนอง

ความดบทกข หรอนโรธ หรอนพพาน เกดขนในขณะทไมคดอกศล คอ ไมคดดวยกเลส (วสงขาร ) หรอไมมความทะยานอยาก (ตณหาดบ ) หรอไมมความยดมนถอมน (อปาทานดบ ) หรอไมมการเกดของกระบวนการทางจตใจทเปนกเลส ความดบทกขชวคราวหรอนพพานชวคราว (ตทงคนพพาน ) อยแคเออมเทานนเอง เพราะเกดขนในทนทไมคดอกศล ทานสามารถเขาถงภาวะนพพานชวคราวไดดวยการศกษาอรยสจ ๔ และฝกปฏบตธรรมตามมรรคมองค ๘ อยางจรงจง ถกตอง ครบถวน และตอเนองเพอใหเกดการเพมพนขอมลดานสตปญญา ทางธรรมในความจ า และใชขอมลดงกลาวในการดแลจตใจของทานไมใหคดอกศล ถาทานสามารถควบคมความคดไมใหคดอกศลไดอยางตอเนอง ภาวะนพพานในจตใจยอมเกดขนอยางตอเนองเชนกนคนทวไป ไมวาจะเปนเพศใด ศาสนาใด ถายงมสตปญญาอยในเกณฑปกต และมความรในเรองอรยสจ ๔ ตามความเปนจรง กสามารถเขาถงภาวะนพพานชวคราวไดเชนกนถงแมจะเปนชาวพทธ แตไมมความรในเรองอรยสจ ๔ ตามความเปนจรง กอาจมความทกขไดโดยไมรตว

คณสมบตของนพพานในรปแบบตาง ๆ พระพทธเจาตรสสอนคณสมบตของนพพานในรปแบบตาง ๆ ไวมากมาย ทานอาจารยวศน อนทสระ ไดรวบรวมไวในหนงสอเรอง อรยสจ ๔ หนา ๗๓ พอจะสรปไดดงน นพพานเปนสขอยางยง เพราะไมถกกเลสเบยดเบยน ซงหมายความวา เมอใดทไมมการคดดวยกเลส ความสขสงบกจะเกดขน นนแหละคอนพพาน นพพานสญอยางยง เพราะนพพานวางจากกเลส หรอไมมเชอไฟอกเลย ซงหมายความวา เมอใดทไมมการคดดวยกเลส ความวางเปลาจากกเลสและกองทกขกจะเกดขน นนแหละคอนพพาน นพพานสงบอยางยง เพราะสงบระงบสงขารทงปวง เปนทสละคนอปาททงปวง เปนทสนตณหา เปนทคลายกเลส เปนทดบสนทแหงกเลสทงปวง ซงหมายความวา เมอใดทไมมการคดดวยกเลส (ระงบสงขารทงปวงได ) จงท าใหความทะยานอยากดบ(ตณหาดบ ) และความยดมนถอมนกดบไปดวย (อปาทานดบ ) เปนผลใหมความสขสงบเกดขน นนแหละคอนพพาน ในขณะเจรญสมาธและสมาธมความตงมน (ไมฟงซานหรอหลบใน )ไดดพอสมควรแลว จะไมมการคดดวยกเลส ภาวะของจตใจในขณะนนคอภาวะนพพานชวคราว (ตทงคนพพาน ) ในขณะเจรญสตและสตมความตงมน (ไมฟงซาน )ไดดพอสมควรแลว จะไมมการคดดวยกเลส ภาวะของจตใจในขณะนนคอภาวะนพพานชวคราว การเจรญสตและการเจรญสมาธสลบกนไปอยางตอเนองในชวตประจ าวนโดยไมคดดวยกเลส จงท าใหเกดภาวะนพพานอยางตอเนองในจตใจ

นพพานจงเปนภาวะของจตใจในขณะทไมคดดวยกเลส หรอไมมความทกข หรอไมมการเกดขนของกระบวนการของจตใจทเปนกเลส (วฏฏะของจตใจทเปนกเลสและความทกขดบไป ) ทานผอานควรจะสบายใจไดวา ถาทานมสตคอยควบคมความคด ไมใหคดดวยความทะยานอยาก (ไมมตณหา )ไดชวคราว ทานกจะเขาถงภาวะนพพานชวคราว ถาทานมความเพยรมากขนและไมคดดวยความทะยานอยากไดนานขน ภาวะนพพานกจะนานขนดวย ซงเปนเรองของการพงสตปญญาทางธรรมของตนเองในชวตประจ าวน โดยไมตองพงพงสงอนใด ไมตองเสยเวลาและคาใชจายแตประการใด เพอความไมประมาท จงควรเพยรพยายามในการศกษาอรยสจ ๔ และฝกปฏบตธรรมตามมรรคมองค ๘ อยางถกตอง ครบถวน และตอเนอง เพอดบกเลส (โลภ โกรธ หลง ) และเขาถงภาวะนพพานชวคราว แลวพยายามรกษาภาวะนพพานทเกดขนใหตอเนองในชวตประจ าวนของชาตปจจบน

รปแบบวธการถายทอดความร

รปแบบวธการถายทอดความร 1. ทางวดไดรวมมอกบโรงเรยนจดพระสงฆไปให การอบรมแกนกเรยนในโรงเรยน 2. บรรยายธรรมเนองในโอกาสตาง ๆ 3. จดใหมการฝกอบรมปฏบตธรรม ตามโอกาส และ วนส าคญตาง ๆ 4. ถายทอดจากตนไม ซงเรยกวา ธรรมะจากตนไม 5. จากเอกสารสอ หนงสอธรรมะ ทวดจดพมพ เผยแพรใหบคคลทวไปทสนใจ 6. จากแผน ซด และ วซด ของวดเอง และมผสนใจท าใหวด แหลงขอมล วธการไดมาซงขอมลของแหลงเรยนร ไดจากการสอบถาม ผรเกยวกบแหลงเรยนร โดยถามจาก - พระมงคลกตตธาดา (อมร เขมจตตโต ) เจาอาวาสวดปาวเวก (ธรรมชาน

) - นายวระ โคตรวงศ มคนายกวดปาวเวก (ธรรมชาน ) การศกษาจากหนงสอ ดงน - หนงสอ 72 ปทผาน ของพระมงคลกตตธาดา พมพเมอ พ .ศ . 2546 –

แหลงขอมล

หนงสออานเพมเตม รเรองเมองมวง (เกษมสมา ) พมพเมอ พ .ศ . 2547

ผจดท า

e-book เลมนจดท าขนโดยมวตถประสงค เพอการศกษา ตามนโยบายของ ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

ศรณยพร เชอชาญ บรรณารกษ 6ว ผจดท า e-book ชยณรงค ปองบานเรอ ผอ.กศน.อ าเภอมวงสามสบ ทปรกษา

อฐพล สพชญ ผอ.กศน.อ าเภอดอนมดแดง ทปรกษา