การศกษาดงาน ณ อำาเภอแมสอด จงหวดตาก เมอวนท 21 – 23 มกราคม 2552

การสำารวจขอเทจจรง ปญหาอปสรรค และตดตามประเมนผลการดำาเนนการตามความตกลงดานการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมนำ$าโขง และความตกลงอน ณ อำาเภอแมสอด จงหวดตาก

สภาพการขนสง

ประชาชนชาวพมาโดยสวนมากเดนทางโดยรถจกรยาน รถจกรยานยนต รถจกรยานสามลอ และรถกระบะปกอพ เปนตน สำาหรบรถบรรทกทใชในการขนสงสนคา ไดแก รถกระบะบรรทก รถบรรทกสบลอ และรถพวง เปนตน โดยสวนมากเปนรถเครองยนตดเซล ท$งน$มสถานเช$อเพลง (ป มนำ$ามน) เปดบรการอยจำานวนคอนขางนอย และราคานำ$ามนคอนขางแพง

เนองจากสภาพภมประเทศในเมองเมยวด ประเทศพมา มลกษณะเปนภเขาสงชน และสภาพถนนคอนขางขรขระ ดงน$นรถบรรทก หรอรถยนตของพมา จำาเปนตองเปลยนแหนบ เพลาหลง เปลยนยางรถใหมดอกยางทแขงแรงพอเพอรองรบกบสภาพถนนดงกลาว เพอเปนการยดอายการใชงานรถใหยาวนานข$น

อซอมรถในประเทศพมายานพาหนะทใช

รถบรรทกสนคาของพมาสภาพการจราจร

ดานพรมแดนแมสอด (Mae Sod Boundary Post)

บรเวณดานพรมแดนแมสอด มรถบรรทกลกษณะตางๆ เชน รถพวง รถกงพวง กระบะบรรทก รถสบลอ รถหกลอ เปนตน จำานวนไมมากนก สวนสนคาทขนสงจากประเทศไทยไปยงประเทศพมา ไดแก ยางรถจกรยานยนต อะไหลรถ สนคาอปโภค-บรโภค เปนตน

ดานพรมแดนแมสอดสนคาทขนสงบรเวณดานพรมแดนแมสอด

รถโดยสารไทย บรเวณดานพรมแดนแมสอดการขนถายสนคาหนาสะพานดวยรถกระบะบรรทก

สถานเช$อเพลง (ปมนำ$ามน)สถานเช$อเพลง (ปมนำ$ามน)

ทาเรอและคลงสนคาเอกชน

จากการศกษาดงาน ณ คลงสนคาอนมตเฉพาะคราวตามกฎหมายศลกากร ทา 10 คลง 7 โดยการควบคมกำากบดแลของดานศลกากรแมสอด ต $งอยทตำาบลทาสายลวด อำาเภอแมสอด จงหวดตาก พบวาโดยสวนมากเปนการขนสงสนคาออกจากประเทศไทยไปยงประเทศพมา (Export) ผานทางเรอขนาดเลกหรอแพขามแมนำ$าเมยไปยงประเทศพมา ซงสนคาหลก คอ นำ$ามนเช$อเพลง วสดกอสราง และสนคาอปโภคบรโภค การลำาเลยงสนคาลงเรอน$น ในสวนของนำ$ามนเช$อเพลงจะใชรางสำาหรบลำาเลยงถงนำ$ามนเช$อเพลงลงไปยงเรอ สวนสนคาอนๆ ใชวธการแบก ทนบนศรษะ หรอใชเครนขนาดใหญ โดยใชแรงงานพมาทถกกฎหมายมาทำางาน ณ คลงสนคาแหงน$ สำาหรบการขนสงสนคานำาเขา (Import) จากประเทศพมามายงประเทศไทยมเพยงเลกนอย ซงสนคาทนำาเขาจะตองเปนสนคาทผานพธการทางศลกากรแลวเทาน $น

ณ คลงสนคาไดจดแบงคลงสนคาออกเปน คลงสนคาขาเขา และคลงสนคาขาออก มระบบรกษาความปลอดภยดวยระบบกลองวงจรปด (CCTV) สนคาสวนมากในคลงสนคาคอ จกรยาน และอะไหลจกรยาน เวลาทำาการของท$งฝงไทยและฝงพมา คอ 06:00 – 18:00 น. ท$งน$ไมมเจาหนาทศลกากรประจำาอย ณ ทาเรอ แตจะเขามากำากบดแลเปนคร$งคราว นอกจากน$แลวยงมทหารและเจาหนาทตำารวจตระเวนชายแดนมาคอยตรวจตราดแล รกษาความปลอดภยอยเปนประจำา

คลงสนคาอนมตเฉพาะคราวตามกฎหมายศลกากรทา 10 คลง 7คลงสนคาขาออก

เขตเศรษฐกจเมยวด (Myawaddy Border Trade Zone)

ประธานหอการคาเมยวด Ms. Thin Thin Myat ประธานหอการคาเมยวดไดบรรยายภาพรวม ความกาวหนาและความพรอมของเขตเศรษฐกจเมยวด ดงน$

เขตเศรษฐกจเมยวด ต$งอย ณ เมองเมยวด ประเทศพมา ซงเปนเมองชายแดนตดกบ อำาเภอแมสอด จงหวดตาก ของประเทศไทย อยหางจากชายแดนนบจากสะพานขามแมนำ$าเมย ประมาณ 10 กโลเมตร มเน$อทประมาณ 1,600 ไร เกดข$นจากการผลกดนของรฐบาลกลางพมาเพอรองรบการเตบโตทางเศรษฐกจและการจดต$งโรงงานอตสาหกรรมและเขตพาณชยกรรม โดยกระทรวงพาณชยเปนหนวยงานหลกในการดแลเขตการคาดงกลาว ท$งน$ รฐบาลพมาไดอนญาตใหบรษทเอกชนจำานวน 5 บรษท

รางสำาหรบลำาเลยงถงนำ$ามนเช$อเพลงลงไปยงเรอกลองวงจรปด CCTV

การขนถายสนคาดวยเรอการลำาเลยงสนคา ณ ฝงพมา

ซงสวนมากเปนบรษทของชาวจนเขามารวมลงทนดวย เพอใหเปนศนยกลางสำาคญในการขนถายสนคาระหวางสองประเทศ และเปนททำาการดานภาษและพธการตางๆ (Customs) แบบศนยบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One Stop Service) โดยมสำานกงานของหนวยงานราชการทเกยวของต $งอยในพ$นทดวย อนง ไดมการจดต$งเขตเศรษฐกจพเศษลกษณะน$ทบรเวณดานชายแดนพมา-จน ซงไดเปดดำาเนนการแลวเมอป พ.ศ. 2548

ปรมาณการขนสงสนคาเขา-ออกระหวางประเทศพมาและจนมจำานวนมาก ซงสนคาสวนใหญทขนสงจากประเทศพมาไปยงจน คอ ผลไม เชน แตงโม พทรา เปนตน นอกจากน$แลวยงมการขนสง ชา และนม ดวย ท$งน$ สนคาทสงจากประเทศจนมายงพมา ทสำาคญคอ ปย เครองใชไฟฟา และอปกรณอเลกทรอนกส

สนคาทขนสงจากประเทศไทยไปยงพมาทสำาคญ คอ พลาสตก อะไหลรถ เครองจกร สนคาอปโภค-บรโภค พลาสตก เกาอ$ แลวขนสงตอไปยงเมองยางกง เมองมณฑะเลย เมองอระวด เปนตน

การกอสรางอาคารพาณชยภายในเขตเศรษฐกจเมยวด ทจะขายใหเอกชนตลอดจนศนยบรการนำาเขา-สงออก (Import-Export) และอาคารททำาการ ไดดำาเนนการแลวเสรจไปแลวรอยละ 70-80 สำาหรบบรเวณรอบๆ อาคารยงคงเปนลานดนไมไดเทคอนกรต ยงไมมลานจอดรถ และสาธารณปโภค เชน ไฟฟา และการสรางถนนเพอเปนเสนทางในการขนสงภายในประเทศพมา เปนตน คาดวาการกอสรางตางๆ ในเขตเศรษฐกจเมยวดจะเสรจสมบรณภายใน 3-4 ปน$ ท$งน$ ทผานมารฐบาลไทยไดใหความชวยเหลอแบบใหเปลาในการสรางถนนจากเชงสะพานมตรภาพไทย-พมา ฝงเมองเมยวดเขาไปในเขตพมาบนถนนสาย AH1 เปนระยะทางประมาณ 18 กโลเมตร โดยไปส$นสดทเชงเขาตะนาวศร ซงกอสรางแลวเสรจและเปดใชงานมาแลวประมาณ 3 ป ใชงบประมาณไปท$งส$น 119 ลานบาท ตามโครงการตองมการสรางทางขามเทอกเขาตะนาวศรไปยง

เมองกอกะเรกเปนระยะทางอก 40 กโลเมตร โดยกรมทางหลวงไดวาจางบรษทเอกชนเขาไปสำารวจเพอวางแนวทางสรางเสนทางสายใหมทจะตดออมเขาตะนาวศรไปยงเมองกอกะเรกได โดยสามารถรนระยะทางลงมาเหลอเพยง 27 กโลเมตร และมความลาดชนนอยลง เสนทางน$ไดออกแบบกอสรางแลวเสรจแลวแตยงไมสามารถดำาเนนการกอสรางไดเนองจากตดปญหาเรองแหลงเงนทนทจะนำามาใชในการกอสราง

ปจจบนเขตเศรษฐกจเมยวดยงไมไดเปดดำาเนนการอยางเปนทางการ ท$งน$ คาดวาจะมพธเปดอยางเปนทางการในอนาคตอนใกลน$ และคาดวานายกรฐมนตรพมาจะเปนประธานในการเปด และเชญนายกรฐมนตรไทยเขารวมพธดงกลาวดวย อยางไรกด ขณะน$รฐบาลพมาไดเปดใชเขตเศรษฐกจเมยวดเปนบางสวนอยางไมเปนทางการแลว โดยมรถขนสงสนคาเขามาใชบรการวนละประมาณ 200-300 คน ในการขนถายสนคาจากประเทศพมาเขาประเทศไทย ซงสนคาทนำาเขายงประเทศไทยโดยสวนมากคอ อาหารทะเล และสนคาเกษตร เชน กง ปลา ปมา หอมแดง และขาวโพด เพอสงตอ ไปยงประเทศมาเลเซย และสงคโปร ภายในเขตเศรษฐกจน$ไดนำาเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาใช เชน การใชเครองเอกซเรยรถทใชในการขนสงสนคา เปนตน คลายกบทชายแดนจน-พมา

แผนผงการขนสงสนคาขาเขาและขาออกบรเวณเขตเศรษฐกจเมยวด

ยางกง

เมยวด

Export Import

รถมาจากยางกง รถมาจากไทย

Import

ยางกง เมยวด ดานแมสอด

Export

สมภาษณผประกอบการขนสงสนคาดวยรถบรรทก

มผประกอบการขนสงสนคาดวยรถบรรทกเขารวมกบประชมหารอ เพยงรายเดยว คอ บรษท M.S. Groups Logistics เปนบรษทรวมกจการ ซงเปนผรวมจดการขนสง 7 บรษท ทำาการขนสงสนคาเฉพาะในประเทศ ระหวางอำาเภอแมสอด จงหวดตาก และ

One Stop ServiceOne Stop Service

กรงเทพฯ เปนหลก ซงสนคาทขนสงจากแมสอด ไปยงกรงเทพฯจะเปนสนคาพชไร สนคารไซเคล เชน เหลก พลาสตก ข$เลอย เศษวสด เปนตน สำาหรบสนคาทรอขามไปยงประเทศพมา ไดแก สนคาอปโภค-บรโภค และวสดกอสราง เปนตน

บรษท M.S. Groups Logistics ไดเขารวมเปนสมาชกของชมรมผประกอบการแมสอด สภาหอการคาแหงประเทศไทย และสมาคมขนสงทางบก

รถทใชในการขนสงสนคาแตละบรษทมรถ 10 – 50 คน ซงมอายการใชงานเฉลยตำาสด 4-10 ป

การซอมบำารงรกษา มท$งซอมสวนตวและเขาอ บางคร $งเปลยนนำ$ามนเครองเอง บางคร$งกเขาปม ท$งน$จะเปลยนนำ$ามนเครองทก 10,000 กโลเมตร สวนการเปลยนยาง จะดตามความเหมาะสม ปจจบนเปลยนนอยลงเนองจากมการจำากดนำ$าหนกสนคาและรถ พรอมท$งจดทำาประวตการใชงานและการซอมบำารงรกษารถดวย

แตละบรษททำาการขนสงชายแดน ไมนอยกวา 3-4 เทยวตอเดอน รวมท$งหมด 10-15 เทยวตอเดอน

การขนถายทบรเวณชายแดน สนคาถกสงตอไปยงเมองยางกง โดยบรษทไมกลาเขาไปประกอบการขนสงในประเทศพมา เนองจากกลวในเรองความปลอดภย ไมมจดบรการ อซอมรถ อปะยาง สงอำานวยความสะดวก ป มนำ$ามน และการตดตอสอสารทยากลำาบาก เนองจากสภาพภมประเทศมลกษณะเปนภเขา และสภาพถนนรถทใชในการขนสงไปยงประเทศพมาตองมสภาพด คนขบรถสามารถขบรถเขาไปได

บรษทรบขนสงสนคาใหกบบรษทโลจสตกส ไดนามก ทรานสปอรต ซงเปนบรษทในเครอขายของบรษทซ พ ในนามกลมขนสงสนคาท$งไปและกลบ ทำาสญญาคา

ขนสงสนคาตามราคานำ$ามน ท$งน$ไดจดเตรยมรถหองเยนมารอรบสนคา ในกรณสนคาประเภทอาหารทะเล อาหารแชเยน

การขนสงเทยวกลบ ในชวงทปรมาณงานมาก จะมสนคาท$งขาไปและขากลบ ประมาณ 6 เดอน สวนอก 6 เดอน ทมปรมาณงานนอย จะไมมสนคาขากลบ ตองตรถเทยวเปลาประมาณ 5% ของปรมาณงานท$งหมด

การจดแบงองคกร ประกอบดวย พนกงานบญช/ผจดการ 1 คน ฝายบญช 2 คน (ภาคสนาม, คนดแลการข$นสนคา) การซอมบำารงน$น แตละบรษทดแลเอง มการแบงงานชดเจนตามหนาท ท $งบรษทไดวาจางบรษท/ผรบจดการบญชดำาเนนการดานบญช

บรษทรวมบางบรษทไดนำาระบบ GPS มาใชในการตดตามรถ มการตดตอสอสารโดยโทรศพทมอถอเปนหลก ผลการนำา GPS มาใชทำาใหพนกงานใชนำ$ามนนอยลง สามารถตรวจสอบพฤตกรรมการขบรถ เชน การขบรถออกนอกเสนทาง การขบรถเรวเกน 90 กม./ชม. และการจอดรถในทหามจอด เปนตน

การคำานวณคาขนสง ในกรณทเปนการขนสงสนคาประเภทพชไร สมาชกของบรษทรวมจะเปนผคำานวณราคาคาขนสงเอง โดยคดราคาตอตนตามนำ$าหนก และพจารณาประเภทสนคาและความเสยงของสนคาควบคไปดวย โดยมการจดทำาการประกนการรบขนสนคาแบบเหมาคน ประมาณคนละ 6,000 – 7,000 บาทตอป กรณสนคามมลคาสง จะทำาประกนเพมเปนรายคนหรอรายเทยว

บรษทใหความสำาคญกบพนกงานขบรถ มการจดการฝกอบรมเกยวกบความปลอดภยในการขนสงใหกบ

พนกงานขบรถ โดยสงพนกงานขบรถทมอายงาน 3-5 ป ไปอบรมทบรษทวอลโว และบรษทฮโน เพอฝกทกษะในการขบรถ

บรษทใชศนยหรอลานรวบรวมและกระจายสนคาเพอการสงออกและนำาเขาสนคาของตนเอง สำาหรบสนคาเหมาลำาไมมการเปลยนถายสนคา

เนองจากพมากำาหนดใหสนคา 20 ชนด เปนสนคาทไมถกตองตามกฎหมาย เชน ผงชรส ดงน$นสนคาทขนสงมายงดานพรมแดนแมสอด ไมสามารถขนสงดวยรถผานสะพานขามพรมแดนไดท$งหมด บางสวนจงมการลกลอบขนสงทางเรอ

จากการหารอรวมกบผประกอบการขนสงสนคา ไดพบปญหาในการประกอบการขนสงหลายดาน ดงน$

1. ปญหาเรองการขนสงสนคาผานสะพานมตรภาพไทย-พมา คอนขางลำาบาก เนองจากสะพานคอนขางคบแคบ มการกำาหนดขนาดรถบรรทกสนคาททำาการขนสงขามสะพาน ไทย-พมา ใหมนำ$าหนกไมเกน 25 ตน จากเดม 40 ตน ทำาใหรถบรรทกของไทยไมสามารถขนสงผานสะพานได ดงน$น จงตองทำาการขนถายสนคาหนาสะพานดวยรถบรรทกขนาดเลก หรอรถกระบะเพอนำาสนคาไปสงตามหมบาน หรอทอยทกำาหนดให ประกอบกบการกกและปลอยรถในเขตชายแดนพมาเปนไปโดยลาชาและไมเปนระเบยบ ทำาใหการขนสงสนคาเขาพรมแดนพมาโดยผานสะพานดงกลาว ตองใชเวลานานเกนความจำาเปน

2. ผประกอบการไมมนใจในเรองความปลอดภยในการขนสงสนคาไปยงประเทศพมาเนองจากสภาพถนนในประเทศพมายงไมไดมาตรฐาน และถนนบางเสนยงกอสรางไมสมบรณทำาใหรถขนสงสนคาชำารดและประสบอบตเหตไดงาย ทำาใหเสยคาใชจายในการซอมบำารงและดแลรถคอนขางสง นอกจากน$แลวผประกอบการขนสงยง

พบปญหาเรองรถบรรทกสนคาถกดกปลนระหวางทาง โดนยดสนคา หรอโดนจบกมอกดวย ทำาใหผประกอบการไมกลาไปลงทนในประเทศพมา

3. ปญหาเรองความไมแนนอน เนองจากประเทศพมามความขดแยงทางการเมองภายในประเทศ สงผลตอการเปดสะพานมตรภาพไทย-พมา และทำาใหผประกอบการขนสงไทยไมกลาเขาไปลงทนในประเทศพมา และไมกลาทำาการขนสงสนคาเขาไปยงประเทศพมา

4. ปญหาเรองอปสรรคในการตดตอสอสาร เนองจากระบบโทรคมนาคมและสาธารณปโภคของประเทศพมายงลาสมยและไมครอบคลมทวถง ทำาใหระบบการตดตามการขนสงสนคาทำางานไมไดเตมท ในกรณทรถขนสงสนคาเกดอบตเหต หรอนำ$ามนหมดระหวางทาง ไมสามารถทจะตดตอสำานกงานเพอขอความชวยเหลอได

5. ปญหาเรองคาใชจายทเพมสงข$น เชน คาใชจายในการซอมบำารงรกษารถทสง รถบรรทกทกคนตองเปลยนแหนบ และเพลาหลง เพราะถนนในพมาขรขระ ตองเปลยนยางทก 3 เดอน ในขณะทปกตรถทวงทางราบจะเปลยนยางปละคร$ง นอกจากน$แลวยงมปญหาราคานำ$ามนเช$อเพลง (ดเซล) ทผนผวนและมแนวโนมทจะสงข$นเรอยๆ และคาใชจายจากการทรฐบาลพมาพยายามกดกนโดยการตรวจจบกมรถขนสงสนคาหลายดาน อนเปนผลทำาใหตนทนในการขนสงสงข$นดวย

6. ปญหาเรองอบตเหตบนเสนทางจงหวดตากไปยงอำาเภอแมสอด ทมกจะเกดบอยคร$งเนองมาจากสภาพภมประเทศมภเขาสงชน ทางคอนขางคดเค$ยว มทางโคงจำานวนมาก ตองใชเวลาในการขบรถบรรทกประมาณ 3 ชวโมง ในขณะทระเวลาในการขบรถยนตเพยง 1 ชวโมง ผขบรถตองใชความระมดระวง และความชำานาญคอนขางสง

ผประกอบการขนสงสนคาไดขอใหกรมการขนสงทางบก กรมทางหลวง และภาครฐใหความชวยเหลอ ดงน$

1. จากปญหาเรองสะพานมตรภาพไทย-พมามขนาดเลกและคบแคบทำาใหรถบรรทกขนาดใหญไมสามารถขามได ผประกอบการไดเสนอแนะใหกรมทางหลวงทำาการเจรจากบพมาเพอทำาการซอมแซม แกไขตอมออยางถาวร

2. ใหทางรฐบาลไทยเจรจากบรฐบาลพมา ใหเจาหนาทของพมาตรวจสอบสนคาบนรถ ไมใหมนำ$าหนกเกน เพอเปนการปองกนการชำารดของสะพาน

3. ผประกอบการขนสงของไทย ควรประสานงานกบหอการคาไทยและหอการคาพมาเพอรวมมอกนในการอำานวยความสะดวกในการขนสงสนคาระหวางประเทศ พฒนาถนน และระบบสาธารณปโภค ตลอดจนเปดเสนทางการขนสงสนคาอยางเปนรปธรรม และมความปลอดภยในการขนสง