128
แนวทางการจัดทายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย ด้วยหน่วยปฏิบัติการพิเศษ โดย พลตรี ภูมิพัฒน์ จันทร์สว่าง รองผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ นักศึกษาวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร หลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 60 ประจาปีการศึกษา พุทธศักราช 2560 - 2561

แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย ดวยหนวยปฏบตการพเศษ

โดย

พลตร ภมพฒน จนทรสวาง รองผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษ

นกศกษาวทยาลยปองกนราชอาณาจกร หลกสตรการปองกนราชอาณาจกร รนท 60

ประจ าปการศกษา พทธศกราช 2560 - 2561

Page 2: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

บทคดยอ

ชอเรอง แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย ดวยหนวยปฏบตการพเศษ ลกษณะวชา ยทธศาสตร ผวจย พลตร ภมพฒน จนทรสวาง หลกสตร วปอ. รนท 60

งานวจยน มวตถประสงคการวจย 1) เพอศกษาถงสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยน ขอมลดานการตอตานการกอการรายในระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม 2) เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศ และ 3) เพอจดท าแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ โดยมขอบเขตการวจยเนนในเรองความมนคง ของชาต การตอตานการกอการราย และยทธศาสตรดานความมนคงของชาต ด าเนนการวจยโดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ โดยมผใหขอมลส าคญ จ านวน 16 คน โดยมแบบสมภาษณเชงลกเปนเครองมอการวจย และวเคราะหขอมลดวยการวเคราะหประเดน และเนอหา ผลการวจยพบวา 1) พฒนาการของการกอการรายมการเปลยนแปลงไปตามการพฒนาเทคโนโลยของโลก โดยไดประยกตการใชสอสงคมออนไลนมาใชในรปแบบการปฏบตการ การจดหาสมาชก และโครงสรางองคกร 2) แนวทางในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร ไดแก การสรางความไววางใจกนในประเทศเพอนบาน โดยการจดตงประชาคมขาวกรองอาเซยน และการบรณาการศนยขอมลขาวสารกลางเพอการ ใชประโยชนรวมกน ขอเสนอแนะในการวจย ไดแก 1) รฐบาลควรจะก าหนดวาภยกอการราย เปนภยคกคามความมนคงแหงชาต และควรจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย 2) รฐบาลควรตรากฎหมายเฉพาะเกยวกบการตอตานการกอการราย เพอใหเจาหนาทสามารถปฏบตงานได อยาง มประสทธภาพ 3) จดตงหนวยขาวกรองเพอตอตานการกอการรายโดยเฉพาะ 4) ควรปรบปรงโครงสรางการจดหนวย พฒนาขดความสามารถก าลงพล และยทโธปกรณ การจดตงโรงเรยนหรอหลกสตรการตอตานการกอการราย เพอใหสามารถรองรบสถานการณภยคกคามจากการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ 5) ควรประสานความรวมมอกบประเทศตางๆ ในระดบภมภาคอาเซยน และระดบสากล เพอใหมการประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการกอการรายระหวางกนอยางเปนรปธรรม 6) ควรจดท าโครงการเพอด าเนนการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง โดยเฉพาะการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทางการปฏบตทถกตองใหกบประชาชน

Page 3: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

ABSTRACT

Title Guideline in forming Counter-terrorist Strategy by Special Force Unit Field Strategy Name Major General Phumipat Chansawang Course NDC Class 60

This study had objectives 1) To study developing status of terrorist in Thailand, ASEAN and worldwide 2) To study a guideline to exchange data, information and intelligence in counter-terrorist in ASEAN and worldwide leading to joint exercise plan and joint operation plan and 3) To form Counter-terrorist Strategy by Special Force Unit to counter-terrorist in the country. Scope of this research was focusing on National Security, terrorism and counter-terrorism and National Security Strategy. This was a qualitative research. The key informants were 8 from the policy level and 8 from the operation level. The research tool was in-depth interview and data were analyzed by factor and content analysis. The findings of this research were 1) The development of terrorism has been modified by the world technology, terrorists applied internet and social media to their operation pattern, recruitment and organization structure. 2) The guidelines in data exchange in ASEAN and worldwide were encouraging the trust in neighboring countries, setting up ASEAN intelligence community, and integrating Big Data Center for mutual use. Recommendation was 1) Indicating that terrorist is the national security threat and setting up a counter-terrorist strategy 2) Imposing specific Counter-terrorist Law for smooth operation of the officers 3) Setting up an Intelligence unit for counter-terrorist purpose. 4) Setting up a Special Force Unite for counter-terrorist with full personnel, tools, mission and budget as well as a unit school 5) Setting up a Counter Terrorism Information Sharing Platform in ASEAN to enhance counter-terrorist ability in the region. 6) Setting up a regulation for Security officials to audit NGO. 7) Setting up a Tactical plan and operation to tackle the violent extremist in educating decent understanding and operation guideline for the public.

Page 4: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

ค ำน ำ ในปจจบนสถานการณภยคกคามจากการกอการราย นบวาเปนภยคกคามทสงผลกระทบตอเสถยรภาพและความมนคงของชาตในทกๆ ดาน มการพฒนารปแบบการปฏบตใหมความยงยาก ซบซอน และมแนวโนมทจะขยายเครอขายการปฏบตกวางขวางมากยงขนในทกภมภาคของโลก ทงน ภยคกคามจากการกอการรายถอเปนภยคกคามรปแบบใหมทสามารถปฏบตการไดอยางหลากหลาย ไมมขอจ ากดทงในดานพนท เวลา เปาหมาย และรปแบบการปฏบต ในขณะทผลของการปฏบต สามารถสงผลกระทบตอความรสกนกคดของประชาชนในสงคม และพลงอ านาจของชาตทงทางตรงและทางออม ในการน เพอใหหนวยงานดานความมนคงของไทย สามารถรองรบภยคกคามจากการ กอการรายไดอยางมประสทธภาพ มความเหมาะสม สอดคลองกบสถานการณภยคกคามจากการ กอการรายทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว จงจ าเปนทตองมการเตรยมความพรอมในทกระดบ ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ โดยเฉพาะการเตรยมความพรอมใหกบหนวยปฏบตการพเศษ ซงเปนหนวยทคณลกษณะ ขดความสามารถทมความเหมาะสมและสามารถรบรองภารกจการตอตานการกอการรายของประเทศไทยไดอยางสมบรณ และมประสทธภาพมากยงขน ในการวจยน ผวจยไดศกษาพฒนาการของการกอการราย ปญหาและอปสรรค รวมถงผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย เพอจะไดวเคราะห สงเคราะห และน าเสนอแนวทางในการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษตอไป พลตร ( ภมพฒน จนทรสวาง ) นกศกษาวทยาลยปองกนราชอาณาจกร หลกสตร วปอ. รนท 60 ผวจย

Page 5: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

สารบญ

หนา

บทคดยอ ก ค าน า ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญแผนภาพ ช บทท 1 บทน า ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 6 ขอบเขตของการวจย 6 วธด าเนนการวจย . 7 ประโยชนทไดรบจากการวจย 8 ค าจ ากดความ 8 บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ แนวความคดเรองการกอการราย 11 ทฤษฎความขดแยง 24 ทฤษฎสงคราม .27 ทฤษฎโครงสรางหนาท 27 ยทธศาสตรดานความมนคงแหงชาตของไทย 37 ยทธศาสตรดานการกอการราย .49 งานวจยทเกยวของ 50 กรอบแนวคดการวจย 54 สรป 56 บทท 3 พฒนาการของการกอการรายและผลกระทบตอประเทศไทย พฒนาการของการกอการราย 57 การปฏบตการพเศษทางทหารในการตอตานการกอการรายของไทย 64

สารบญ (ตอ)

หนา

ขอมลดานการกอการรายในระดบสากลและในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต 71 ปญหาและผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย 81

Page 6: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

2 สรป 82 บทท 4 แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวย หนวยปฏบตการพเศษของไทย วเคราะหปญหาและอปสรรคของหนวยงานความมนคงของไทยตอการปฏบต ในการตอตานการกอการราย 84 แนวทางการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย 103 แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวย หนวยปฏบตการพเศษของไทย 106 สรป 108 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย 110 ขอเสนอแนะ ..119 บรรณานกรม ประวตยอผวจย

Page 7: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1-1 รายงานการกอการรายทส าคญของโลก 1

Page 8: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา 2-1 การปฏบตเมอเกดเหตการณการกอการราย 35 2-2 ผงการจด 37 3-1 ผงการจดศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล 68 3-2 ผงการจดกองพนปฏบตการพเศษ (พน.ปพ.) 68 3-3 ผงการจดหนวยบญชาการสงครามพเศษทางเรอ กองเรอยทธการ (นสร.กร.) 69 3-4 ผงการจดกรมปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการอากาศโยธน (กรม ปพ.อย.) 69 3-5 ผงการจดผงการจดกองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน (หนวยปฏบตการพเศษ นเรศวร 261) 70 3-6 ผงการจดกองก ากบการตอตานการกอการราย กองบงคบการสายตรวจ

และปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล (อรนทราช 26) 70

Page 9: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

บรรทดแร

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ในหวงทผานมาสถานการณการกอการราย นบเปนภยคกคามประเภทหนง ทสงผลกระทบตอความมนคงเปนอยางมาก ทงในระดบภมภาคและทงโลก โดยเหตการณกอการรายทเพมขนในชวง 3 ปทผานมา มความเชอมโยงกบกลมกอการรายทมศกยภาพสง ซงมฐานทมนอย ในตะวนออกกลาง และแอฟรกาเหนอ โดยเฉพาะกลม ISIS ทท าสงครามกลางเมองอยกบฝายรฐบาลซเรย ซงการกอการรายในระยะหลง มรปแบบการกอการราย และสถานทในการกอเหตทเปลยนไป รวมถงผลกระทบของการกอการรายมเพมมากขน จนท าใหเกดความกงวลวาหากสงครามยงไมยต อาจลกลามกลายเปนสงครามโลกครงท 3 ในทสด โดยผวจยไดรวบรวมรายงานการกอการรายทรนแรงในโลก ตามตารางท 1-1 ตารางท 1-1 รายงานการกอการรายทส าคญของโลก อนดบ วนท สถานท ผกอเหต รายละเอยด

1 11 ก.ย.2544 สหรฐอเมรกา กลมอลกออดะห เหตการณ 9/11 เกดโดยการจเครองบนบงคบใหพงชนตกเวลดเทรดเซนเตอรในนวยอรค และอาคารสวนหนาของตกเพนตากอน กระทรวง กลาโหมสหรฐฯ จนมผเสยชวตเกอบ 3,000 คน

2 11 ม.ค.2547 สเปน กลมอลกออดะห เหตการณ 11-M เปนการระเบดรถไฟในเมองมาดรดรวม 14 ลก มผเสยชวตประมาณ 200 คน

3 7 ก.ค.2548 องกฤษ 1.ฮาซบ ฮส เซน 2.โมฮมมด ซดกซคาน 3.แฌรแมง ลองเซย 4.เซวด ตานวร

เกดเหตระเบดขบวนรถไฟใตดน มผเสยชวต 56 คน

ตารางท 1-1 รายงานการกอการรายทส าคญของโลก (ตอ) อนดบ วนท สถานท ผกอเหต รายละเอยด

4 22 ก.ค.2554 นอรเวย แอนเดอส เบหรง เบรวก–พวกขวาจด

การลอบวางระเบดสถานทราชการหลายแหง ในเมองออสโล และปลอมตวเปนต ารวจไปกราดยงเยาวชน ทเกาะอเตอยา มผเสยชวต 70 คน

Page 10: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

2

5 15 เม.ย.2556 บอสตน ทาเมอรแลน และ โจคารซานาเอฟ ชาวเชเชนทอพยพเขามาอยในสหรฐอเมรกา

เกดเหตระเบดในงานวงบอสตนมาราธอน

6 7 ม.ค.2558 ปารส กลมอลกออดะหในคาบสมทรอาหรบ ผโจมต ซาอด กวซ,เซรฟ กวซ

Je suis Chalie เปนเหตการณทชารล เอบโด หนงสอพมพลอเลยน และ เสยดสของฝรงเศสพมพภาพการตนลอเลยนศาสดามฮมหมดของศาสนาอสลามกอใหเกดความไมพอใจ ท าใหคนรายสองคนสวมหนากาก และถออาวธสงครามบกเขายงส านกงานของชารล เอบโด สงผลใหมผเสยชวต 12 คน

7 17 ส.ค.2558 กรงเทพฯ นาย บลา มฮมหมด และไรล ยซฟ

เกดเหตระเบดบรเวณ ศาลทาวมหาพรหม สแยกราชประสงค มผเสยชวต 20 คน

8 13 พ.ย.2558 ปารส นกรบจากรฐอสลามอรก และเลแวนต

เกดเหตบกยงในโรงละครบาตากลอง และหนาสนามฟตบอลสตด เดอ ฟรองซ มผเสยชวต 160 คน

9 22 ม.ค.2559 บรสเซลล นกรบจากรฐอสลามอรก และเลแวนต

เกดเหตระเบดฆาตวตายทเคาเตอรเชคอนของสายการบนอเมรกน แอรไลน โดยกอนจะกดระเบดมการตะโกนเปนภาษาอาหรบดวย มผเสยชวต 11 คน

ตารางท 1-1 รายงานการกอการรายทส าคญของโลก (ตอ) อนดบ วนท สถานท ผกอเหต รายละเอยด

10 29 ม.ย.2559 อสตนบล ตรกแจงวากลม ISIS ท า แตกลม ISIS ยงไมยอมรบ

เกดเหตยงและระเบดฆาตวตายทสนามบน มผเสยชวต 36 คน

11 14 ก.ค.2559 นซ ฝรงเศส ISIS เกดเหตในวนชาตฝรงเศส เปนเหตการณทมรถบรรทกไลชนและกราดยงประชาชน มผเสยชวต 84 คน

12 19 ธ.ค.2559 เบอรลน อานส อมร ชาวตนเซย

เกดในตลาดครสตมาส ผกอการรายใชรถบรรทกพงใสตลาดครสตมาส

Page 11: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

3

มผเสยชวต 12 คน 13 22 ม.ค.2560 ลอนดอน คาลด มาซ

ชาวเมองเคนต องกฤษ

เกดเหตการณทสะพาน Westminster ใชรถยนตพงชนคนบนสะพาน หยบมดแทงเจาหนาทในรฐสภา กอนถกวสามญ มผเสยชวต 4 คน

14 22 พ.ค.2560 แมนเชสเตอร ซลมาน รามาดาน อะเบด

เกดเหตระเบดฆาตวตายกลางงานคอนเสรตของนกรองสาวอเมรกน อาเรยนา แกรนเด ทสนามแมนเชสเตอร อารนา เมองแมนเชสเตอร ทางตอนเหนอขององกฤษ มผเสยชวต 22 คน

15

31 พ.ค.2560

คาบล

กลมตาลบน

เกดเหตระเบดฆาตวตายบรเวณจตรส ซานบาค ซงใกลกบยานการทต และส านกงานของรฐบาล ในกรงคาบล ประเทศอฟกานสถาน ซงมการรกษาความปลอดภยอยางเขมงวดและไมเคยเกดเหตลกษณะนมากอน ท าใหมผเสยชวต 90 คน

ตารางท 1-1 รายงานการกอการรายทส าคญของโลก (ตอ) อนดบ วนท สถานท ผกอเหต รายละเอยด

16 2 ต.ค.2560 ลาสเวกส/ สหรฐอเมรกา

นายสตเฟน แพดดอค วย 64 ป

เกดเหตกราดยงในงานแสดงดนตรกลางแจง ใกลกบโรงแรมมณฑะเลย เบย โฮเตล ในลาสเวกส มยอดผเสยชวต 59 ราย และมผบาดเจบมากกวา 527 คน

ทมา : จากการรวบรวมของผวจย, 2560

จากเหตการณการกอการรายทมแนวโนมเกดขนอยางบอยครงมากขน ทกประเทศจงควรตระหนกและรบรวาภยคกคามจากการกอการรายในโลกมแนวโนมและรปแบบทจะเกดขนไดหลายรปแบบและมการปรบเปลยนไปจากภยคกคามจากการกอการรายในยคศตวรรษท 20 ผวจย จงไดรวบรวมแนวโนมภยคกคามจากการกอการรายดงน

Page 12: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

4 1. การกอการรายมแนวโนมทจะมสาเหตมาจากอดมการณ หรอ ศาสนาทแตกตางกน โดยการกอการรายในรปแบบของสงครามศาสนา เปนประเดนทไดรบความส าคญในเชงนโยบายมากขน นบตงแตการโจมตทเกดขนอยางตอเนอง จากเลบานอน ตรก อยปต ฝรงเศส เบลเยยม และอนโดนเซย โดยกลมกอการรายทอางอดมการณทางศาสนาไมใชเพยงศาสนาใดศาสนาหนง แตมการอางถงการกอการรายโดยใชอดมการณของศาสนาอสลามเปนจ านวนมากขน จากกลมเครอขายของ ISIS ทยงคงเปนภยคกคามส าคญ เพราะกลม ISIS มประเทศซเรยและอรกเปนฐานทมนในการปฏบตการ และมการเผยแผอดมการณ มโครงสรางแบบกระจายอ านาจ รวมถงมการ ใชเครองมอ ทางเทคโนโลยในปจจบน เชน อนเตอรเนท โซเชยลมเดย ยทปในการจดหาสมาชกและสรางแรงจงใจ ในการกอเหตรายใหกบผกอการรายท าใหมจ านวนสมาชกเพมขนอยางรวดเรวทวโลก อกทงยงสนบสนนกลมกอการรายอนทมอดมการณสรางรฐอสลามเหมอนกน ความเสยงและผลกระทบจากการกอการรายในรปของสงครามศาสนามความเสยงและผลกระทบสง เพราะปองกนไดยาก กลม ISIS ยงเปนขบวนการทมศกยภาพสงสามารถปฏบตการไดอยางตอเนอง 2. การกอการรายมรปแบบเปนการกอการรายตามล าพงมากขน (Lone Wolf Terrorism) โดยการกอการรายประเภทนเปนปรากฏการณใหมของการกอการราย ทพฒนามาจากคนในชาตของตนเองทซมซบค าสอนและอดมการณของกลมกอการราย เชนการกอการรายในประเทศองกฤษจากกลมมสลมทเปนผอพยพเขาประเทศ หรอบางคนมความเกลยดชงสภาพสงคมทตนด ารงอย จนกลาย เปนผกอเหตรนแรงขนในประเทศของตนเอง เชน เหตการณระเบดในงานบอสตน มาราธอน ทสหรฐอเมรกา เมอป 2556 ซงสองพนองมอวางระเบดเปนคนสญชาตอเมรกน การกอการรายตามล าพงไมไดเกดจากรากฐานความเชอของศาสนาเปนประเดนหลก แตรอยละ 80 ของการโจมตโดยผกอการรายตามล าพงมาจากสาเหตทผสมผสานกนระหวางผนยมลทธขวาจด (Right Wing Extremists) ผนยมลทธชาตนยม (Nationalists) การตอตานรฐบาล (Anti-government elements) และลทธหวรนแรงทางการเมองประเภทอนๆ โดยมกลมการกอการรายทมอดมการณ/ความเชอทางศาสนาเขามาปลกเราและเผยแพรความคดในการด าเนนการ ทงนแนวโนมการโจมต โดยผกอการรายตามล าพงจะเพมสงขน เนองจากการพฒนาของขบวนการกอการรายในการแสวงหาแนวรวม การฝกผกอการรายและการโฆษณาชวนเชอ สามารถด าเนนการผานอนเตอรเนท และโซเชยลมเดย ผทมแนวคดรนแรงสามารถเขาถงความรและประสบการณการกอการรายไดจากกลมผกอการรายทมประสบการณทวโลกผานหนาจอคอมพวเตอร จากเหตการณการกอรายและการแพรกระจายความคดสดโตงของกลมผกอการราย ไดสรางผลกระทบตอความมนคงของประเทศตาง ๆ เปนอยางมาก ประเทศไทยกเปนหนงในประเทศทไดรบผลกระทบจากการแพรกระจายแนวความคดของกลมผกอการรายทางอนเตอรเนท เนองจากประชาชนในประเทศไทยมการใชอนเตอรเนทอยางแพรหลาย ท าใหภยคกคามการกอการรายเปนเรองทไมไกลตวอกตอไป ภยคกคามจากการกอการรายมแนวโนมทจะแพรกระจายเขามายงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากขน เนองจากภมภาคนมกลมผกอความไมสงบทมแนวโนมทจะเปน แนวรวมของกลมกอการรายไดในหลายประเทศ เชน กลมกบฏโมโร (MILF) และกลมอะบไซยาฟ (Aby Sayyaf) ในเกาะมนดาเนา ประเทศฟลปปนส กลมญะมาอะห อสลามยะห (Jama ah Islamiyah:JI) ในอนโดนเซย และกลมกมปลน มจาฮดน มาเลเซย (Kumpulan Mujahidin Malaysia : KMM)

Page 13: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

5 ประกอบกบทตงของประเทศไทยมภมรฐศาสตรทเหมาะสมในการเปนจดศนยกลางทจะเปนเครอขายการกอการราย เนองจากมเขตแดนทางบกตดตอกบหลายประเทศ ประกอบกบการเปนประชาคมอาเซยนท าใหมาตรการการตรวจคนเขาเมองมการผอนปรนมาก รวมถงมาตรการด านการตอตาน ขาวกรองในประเทศยงไมเขมขนเทาทควร ประกอบกบกฎหมายดานความมนคง หรอการตอตาน การกอการรายยงขาดการปรบปรงใหทนสมยเหมาะสมกบสถานการณโลก จงท าใหประเทศไทยมความเสยงพอสมควรทกลมผกอการรายจะแสวงประโยชนสงตางๆ เหลาน ในการนผวจยจงมความสนใจ ทจะศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการรายในประเทศ และภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตรวมถงในระดบสากล เพอจะไดศกษาแนวทางในการตอตานการกอการราย และน าไปสการพฒนาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการ กอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากลอนจะน าไปสแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม 2. เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย 3. เพอศกษาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศไทย

ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตดานเนอหา งานวจยนจะมงศกษาเฉพาะแนวคด ทฤษฎทเกยวกบความมนคง ของชาต การกอการรายและการตอตานการกอการราย และยทธศาสตรดานความมนคงของชาตเทานน 2. ขอบเขตดานประชากร งานวจยนมงศกษา เพอจดท ายทธศาสตรการตอตาน การกอการราย จงคดเลอกประชากรในการศกษาเฉพาะ โดยมงเนน 2 ระดบ ไดแก ระดบนโยบาย และระดบปฏบตการ ผเชยวชาญดานการตอตานการกอการรายเทานน 2.1 ระดบนโยบาย ไดแก 1) อดตรองนายกรฐมนตร พลเอก ธนศกด ปฏมาประกร 2) รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม 3) ผบญชาการทหารสงสด 4) ผบญชาการทหารบก 5) ผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการายสากล กองบญชาการกองทพไทย 6) อดตผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก ชนะชย นาคเกด 7) อดตผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก สรสทธ ถาวร 8) เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต

Page 14: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

6 2.2 ระดบปฏบตการ ไดแก 1) ผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษ 2 ) ผบงคบการกรมรบพเศษท 3 3) ผบงคบกองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 4 ) อดตผบงคบ กองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 พนเอก อนทนนท รตนกาฬ 5) ผบญชาการหนวยบญชาการ สงครามพเศษทางเรอ 6) ผบงคบการกรมปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการอากาศโยธน 7) ผบงคบการ กองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน 8) ผก ากบการกองบงคบการ ต ารวจปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล 3. ขอบเขตดานระยะเวลา งานวจยนมงศกษาเฉพาะหวง ตลาคม 2560 – พฤษภาคม 2561 เทานน วธด าเนนการวจย

การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เพอรวบรวมขอมลทางดานการปฏบตการตอตานการกอการราย และนโยบายดานการตอตานการกอการราย ในเชงละเอยด โดยมรายละเอยดการด าเนนการดงน 1. การรวบรวมขอมล 1.1 ขอมลทตยภม แบงออกเปน 2 ระดบ ไดแก ระดบเชงนโยบาย 8 คน และ ระดบเชงปฏบต 8 คน รวม 16 คน ไดแก 1.1.1 ระดบนโยบายไดแก 1) อดตรองนายกรฐมนตร พลเอก ธนศกด ปฏมาประกร 2) รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม 3) ผบญชาการทหารสงสด 4) ผบญชาการทหารบก 5) ผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการายสากล กองบญชาการกองทพไทย 6) อดตผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก ชนะชย นาคเกด 7) อดตผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก สรสทธ ถาวร 8) เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต 1.1.2 ระดบปฏบตการ ไดแก 1) ผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษ 2) ผบงคบการกรมรบพเศษท 3 3) ผบงคบกองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 4) อดตผบงคบ กองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 พนเอก อนทนนท รตนกาฬ 5) ผบญชาการหนวยบญชาการ สงครามพเศษทางเรอ 6) ผบงคบการกรมปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการอากาศโยธน 7) ผบงคบการ กองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน 8) ผก ากบการกองบงคบการ ต ารวจปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล 1.2 ขอมลปฐมภม ไดแก การศกษาทบทวนแนวคด ทฤษฎและงานวจย ไดแก 1) แนวคดทฤษฎเกยวกบความมนคงของประเทศ 2) แนวคดเกยวกบภยคกคามการกอการราย ทฤษฎความขดแยง และทฤษฎสงคราม 3) แนวคดเกยวกบการปฏบตการพเศษทางทหาร 4) แนวคด เกยวกบความรวมมอทางดานความมนคงในระดบนานาชาต 5) โครงสรางการจดหนวย และทฤษฎโครงสรางหนาท 6) ยทธศาสตรดานความมนคงของประเทศ และ 7) งานวจยทเกยวของ

Page 15: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

7 2. การวเคราะหขอมล มการด าเนนการดงน 1) รวบรวมขอมล 2) ถอดเทปบนทกเสยง 3) จดเรยงขอมลตามหมวดหม และ 4) วเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และการวเคราะหประเดน (Factor Analysis) เพอจดท าเปนรายงานผลการวจยตอไป ประโยชนทไดรบจากการวจย

ผวจยคาดวา งานวจยนจะใหรายละเอยดเกยวกบการพฒนาการของการกอการราย ทงในระดบสากล ระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และในประเทศไทย รวมถงปญหาในการปฏบตการตอตานการกอการรายทปฏบตอยในอดตและปจจบน ดงน 1. ท าใหทราบสภาพการพฒนาของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการ กอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และ ระดบสากลอนน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม 2. ท าใหทราบผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศ 3. ท าใหไดแนวทางในการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ

ค าจ ากดความ

ยทธศาสตร หมายถง รปแบบ (Pattern) หรอแผนงาน (Plan) ทไดประมวลเปาหมาย นโยบายและล าดบขนการกระท าทงหมดขององคการ ใหประสานสมพนธกน การก าหนด ยทธศาสตรทดจะชวยจดระเบยบและจดสรรทรพยากรใหเหมาะสม กบสถานการณทมลกษณะ เฉพาะ และสามารถด าเนนการไปไดเปนอยางด วธการทน ามาใชเพอการบรรลวตถประสงค ยทธศาสตรจงเปนแผนรวมทสมบรณครอบคลมลกษณะส าคญของหนวยงาน และเปนแผนประสาน ทรวมแผนทกสวนขององคการ

การตอตานการกอการราย หมายถง การปฏบตของหนวยงานของรฐ เพอยบยง หรอปองกนพฤตการณรนแรงซงมเจตนาทจะกอใหเกดความกลว กระท าการเพอจดประสงคทางดานศาสนา การเมอง หรออดมการณอยางใดอยางหนง เปนการกระท าทจงใจและไมสนใจตอความปลอดภยของผอนและกระท าโดยองคกรทไมใชหนวยงานของรฐใดๆ

การปฏบตการพเศษ หมายถง การปฏบตการทางทหาร ทไมจดใหมการปฏบตในกรอบ

Page 16: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

8

การปฏบตของหนวยทมอยเดมหรอโดยปกต เปนงานทใชแกไขปญหา ซงคกคามและมผลกระทบอยางรายแรง ตอความมนคงของประเทศ โดยรเรมการปฏบตนบแตในขนเตรยมการ ปฏบตการและขนหลงการปฏบต ซงในการวจยนโดยเปนปฏบตการเพอแกไขปญหา 2 ประเภท ไดแก 1) ภยคกคามทางทหาร คอ การสงครามในทกรปแบบทตองใชก าลงทหาร และกงทหารเขาท าการรบ ดวยวธการรบตามแบบ (Conventional warfare) และการสงครามพเศษ (Special Warfare) 2) ภยคกคาม ทไมใชทหาร คอ รปแบบของภยคกคามทไมใชทหาร ซงตอง ใชพลงอ านาจของชาตในทกดาน เพอรกษา ความมนคงของรฐใหรอดพนจากภยคกคามทกรปแบบตงแตในยามปกต ไดแก ดานการกอการราย ดานเศรษฐกจ ดานพลงงาน ดานอาชญากรรมขามชาต และดานเทคโนโลย

คณะกรรมการนโยบาย หมายถง องคกรทรบผดชอบเกยวกบการแกไขปญหาการกอการราย และอ านวยการแกไขปญหา สากลของไทย เปนองคกรในระดบนโยบายจดตงขน การกอการรายสากล (นอก.) ตามมตคณะรฐมนตร เมอ 28 มกราคม 2552 โดยม . นายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ รองนายกรฐมนตร (ฝายความมนคง) เปนรองประธานกรรมการ เลขาธการ

สภาความมนคงแหงชาต เปนกรรกมการและเลขานการ มรฐมนตรวาการกระทรวง มผบญชาการทหารสงสด ผบญชาการเหลาทพ ผบญชาการต ารวจแหงชาต และหวหนาสวนราชการทเกยวของเปนกรรมการ รวมทงสน จ านวน 25 นาย มอ านาจหนาท เกยวกบการก าหนดนโยบาย และการด าเนนการตามนโยบายการแกไขปญหาการกอการรายสากลใหสอดคลองกบสถานการณ

คณะอนกรรมการอ านวยการ หมายถง องคกรทรบผดชอบเกยวกบการแกไขปญหาการกอการราย แกไขปญหาการกอการรายสากล สากลของไทย เปนองคกรในระดบนโยบายจดตงขน (อกรส.) ตามค าสงคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไข . ปญหาการกอการรายสากล ท 1/2546 ลงวนท 30 พ.ย.52

โดยมผบญชาการทหารสงสดเปนประธานอนกรรมการ รองผบญชาการทหารสงสด (ดานยทธการ การขาว) เสนาธการทหาร และรองเลขาธการสภาความมนคงแหงชาตเปนรองประธานอนกรรมการ มผบญชาการ ศนยปฏบต การตอต านการกอการร ายสากลเปน

Page 17: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

9

อนกรรมการและเลขานการ มผ แทนกระทรวง สวนราชการ และหนวยงานทเกยวของเปนกรรมการ รวมทงสน จ านวน 32 นาย มอ านาจหนาท เกยวกบการเสนอแนะ และด าเนนการทงปวงเกยวกบการแกไขปญหาการกอการรายสากลใหเปนไปตามนโยบายและแนวทางของคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.)

ศนยปฏบตการตอตาน หมายถง หนวยงานในระดบปฏบตทรบผดชอบในการแกไขปญหาการกอการรายสากล (ศตก.) การกอการรายสากลของไทย เปนสวนราชการขนตรงกบ กองบญชาการกองทพไทย มภารกจในการวางแผน

อ านวยการ ประสานงาน และด าเนนการเกยวกบการปองกน และปราบปรามการกอการรายสากล รวมทงควบคมทางยทธการตอหนวยปฏบตการพเศษของ เหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยทเกยวของทงปวงเมอเกดเหตการณ

ผบญชาการเหตการณในการ หมายถง บคคลทไดรบแตงตงตามกฎหมายจากคณะกรรมการตอตานการกอการรายสากล นโยบาย และอ านวยการแกไขปญหาการกอการราย ผบ.เหตการณ (Incident สากล (นอก.) มอ านาจหนาทในการบงคบบญชาเหตการณ Commander /On Scene การบรหารจดการ การวางแผน อ านวยการ ประสานงาน Command) และควบคมบงคบบญชาทางยทธตอหนวยปฏบตการ พเศษของเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต และ หนวยงานอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย

Page 18: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

11

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

งานวจยเรองแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษมวตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากลอนจะน าไป สแผน การฝกรวมและแผนการปฏบตรวม 2. เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย 3. เพอศกษาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศไทย โดยผวจยไดศกษาทบทวนวรรณกรรมตางๆ เหลานเพอน าไปเปนกรอบแนวคดการวจย 1 . แนวความคดเรองการกอการราย 2. ทฤษฎความขดแยง 3. ทฤษฎสงคราม 4. ทฤษฎโครงสรางหนาท 5. ยทธศาสตรดานความมนคงแหงชาตของไทย 6. ยทธศาสตรดานการกอการราย 7. งานวจยทเกยวของ 8. กรอบแนวคดการวจย และ 9. สรปทายบท

แนวความคดเรองการกอการราย

1. ความหมายของการกอการราย การกอการรายมความหมายดงเดมมาจากการปกครองในประเทศฝรงเศส ทใช

ความหวาดกลวเปนเครองมอในการปฏวต (ค.ศ. 1789) แตตอมาไดมการเปลยนแปลงเปนการตอสของกลมหวรนแรงทางการเมองตออ านาจรฐ หรอแมแตการกระท าตอกนระหวางฝายซายกบฝายขวา โดยใชวธการทท าใหเกดความหวาดกลว และเมอการกอการรายไดขยายวงขอบเขตเปนการกอการรายขามประเทศ และไดมการรวมมอกนระหวางประเทศ จงไดเกดความหมายของการกอการรายระหวางประเทศ หรอการกอการรายสากลขน ซงในอดตไดมผเคยใหความหมาย ค าจ ากดความของการ กอการรายไว ดงน การกอการราย คอ องคกรทนยมความรนแรง ขบวนการกอการรายขามชาต กลมนยมลทธตางๆทปฏบตการกอวนาศกรรม กลมบคคลทบอนท าลายสถาบนหลกของชาตและขบวนการกอการรายอนๆ (นายพภพ ด าทองสข http://www.dopa.go.th/layout/N1.DOC) หรอองคกรทใชความรนแรง ทมการไตรตรองลวงหนาและมสาเหตจากการเมอง ซงกระท าตอเปาหมายทเปนพลเรอน โดยฝมอของกลมยอยๆ ภายในประเทศ หรอตวแทนทางลบ ตามปกตเปนการกระท าทมจดประสงค เพอโนมนาวประชาชนกลมใดกลมหนง (ค าจ ากดความทบญญตไวในขอ 22 ของประมวลกฎหมายสหรฐ มาตรา 2656 ฉ.(ง.)) หรอ คอ องคกรลบหรอองคกรระหวางประเทศทมเปาหมาย เพอบงคบรฐบาล ดวยการกระท าทใชความรนแรงตอรฐบาลนน หรอสมาชกของรฐนน (Oxford Dictionary, 1987: 337)

การกอการราย คอ การท าลายชวตและทรพยสนจนกระทงวถชวตปกตของสงคมหรอชมชนใดไมอาจด ารงอยไดนนเอง (นธ เอยวศรวงศ : มตชนสดสปดาห 9 ตลาคม 2544)

Page 19: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

12 เปนลกษณะเฉพาะทยอมรบกนทวไปคอการกอการรายนน เกยวของกบความรนแรง หรอการขมขดวยความรนแรง (Center for Strategic and International Studies) มการปฏบตการรนแรงทมการวางแผนและเตรยมการเพอการขมข ท าใหเสยขวญ หรอตนตระหนกโดยหวงผลทางการเมองอนไดแก การโคนลมรฐบาล การเปลยนแปลงระบอบการปกครอง การเปลยนแปลงนโยบาย หรอการแบงแยกดนแดน (Central Intelligence Agency : CIA) รวมถงการใชวธการรนแรงเพอจดมงหมายทางการเมอง รวมถงการใชความรนแรงใดๆ กตาม เพอจดมงหมายในการท าใหสาธารณชน หรอสวนใด สวนหนงของชมชนเกดความหวาดกลว (The United Kingdom’s Prevention of Terrorism ACT.)

คณะกรรมการรางกฎหมายองคการสหประชาชาต ก าหนดพฤตกรรมบคคลทเขาขาย “กอการรายสากล” วามการกระท า 1. มงกระท าตอบคคลซงอยภายใตความคมครองของกฎหมายระหวางประเทศ เชน ผน าของรฐ หรอนกการทต 2. เปนสลดอากาศกระท าตอเครองบนโดยสารพลเรอน 3. สงผกอการรายไปปฏบตการนอกประเทศ และ 4. ใชชวตมนษยผบรสทธเปนเครองมอของ การกอการราย วอลเตอร ลาควอร แหงศนยการศกษายทธศาสตรและการตางประเทศ (Center for Strategic and International Studies) ไดกลาวไววา “ลกษณะเฉพาะทยอมรบกนทวไปคอการ กอการรายนน เกยวของกบความรนแรง หรอการขมขดวยความรนแรง” ผเชยวชาญดานการ กอการรายจ านวนมากมความเหนสอดคลองกนวา การกอการรายทเกดขน จะแฝงไวดวยยทธศาสตร ไมวาจะกระท าโดย การวางระเบด การใชปนยง การจ (เครองบน หรอ รถโดยสาร) หรอ การลอบสงหาร ไมไดเปนการลงมออยางเลอกสม ไมเกดขนเองโดยปราศจากความตงใจ และไมไดเกดขนอยางมดบอด แตเปนการกระท าทเกดขนโดยตงใจทจะใชความรนแรง มงประสงคตอพลเรอน เพอหวงผลทางการเมอง หรอสนองความเชอทางศาสนา กลาวโดยสรปแลว กลมกอการรายสามารถแบงออกไดเปน 5 ประเภทหลกๆ ไดแก 1. กลมกอการรายทเกดจากความเชอทางศาสนา (Religious terrorists) 2. กลมกอการรายทเกดจากชาตนยม (Nationalistic terrorist organization) 3. กลมกอการราย ทตองการลมกฎหมายและการปกครอง (Anarchist) 4. กลมกอการรายทเกดจากลทธความเชอ (Leftist, Communist, Leninist, Maoist and Marxist) และ 5. กลมกอการรายทเกดจากการแบงแยก เชอชาต (Ethnic terrorists)

2. ประเภทการกอการราย

กลมกอการรายในปจจบนมมากมายหลายกลม และปฏบตการกระจายอยเกอบ ทกภมภาคในโลก ซงแตละกลมตางกมเปาหมาย อดมการณ หรอวธปฏบตงานทแตกตางกนไป ดงนนประเภทของการกอการรายจงมลกษณะทแตกตางกนไปตามแตวธการมอง ดงน

2.1 จ าแนกตามหลกดนแดน แบงการกอการรายไดเปน 3 ประเภท คอ

2.1.1 การกอการรายภายในประเทศ หมายถง การตอสดวยวธการรนแรงของกลมกอการรายภายในประเทศ ซงมงตอตานรฐบาลของตน โดยปฏบตการเฉพาะภายในประเทศตนเทานน และมกไมปฏบตการรวมหรอประสานการตอสดวยก าลงอาวธกบกลมกอการรายภายนอกประเทศ แตกอาจไดรบการสนบสนนดานขวญ ก าลงใจ และดานวตถจากภายนอกประเทศได

Page 20: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

13

2.1.2 การกอการรายขามประเทศ หมายถง การกอการรายของกลมกอการรายภายในประเทศ ซงปฏบตการแตเพยงล าพง โดยมไดรวมมอกบกลมกอการรายอน แตเขาไปปฏบตการในประเทศอนดวย โดยไมจ ากดอยเฉพาะภายในประเทศของตนเทานน เชน ขบวนการคอมมานโด ญฮดในอนโดนเซย ปลนยดเครองบนโดยสารสายการบนการดาของอนโดนเซยมายงสนามบนดอนเมอง และบบบงคบใหรฐบาลอนโดนเซยปฎบตการตามขอเรยกรองของตน กลมกอการรายขามประเทศอนๆ อาท กลมแบงแยกดนแดนชาวซกขในอนเดย กลมแบงแยกดนแดนบาสกในสเปน กลมแบงแยกดนแดนพยคฆทมฬอลมในศรลงกา

2.1.3 การกอการรายระหวางประเทศหรอการกอการรายสากล หมายถง การกอการรายทมการรวมมอกน ระหวางกลมกอการรายในประเทศตางๆ ตงแตสองกลมขนไป เพอใหบรรลจดมงหมายทางการเมองของกลมใดกลมหนง หรอบรรลจดมงหมายรวมกน การกอการราย มลกษณะเปนการกระท าแบบขามประเทศ เชน กองทพแดงญปนรวมมอกบขบวนการปาเลสไตน

2.2 จ าแนกตามอดมการณทางการเมอง แบงได 3 ประเภท

2.2.1 กลมทมอดมการณซายจด สวนใหญมอดมการณทางการเมองซายจด แนวทรอตสก หรอเหมาเจอตง ถอวาการปฏวตโลกเปนสงแรกของการเปลยนแปลงทางการเมองทงมวล การปฏบตงานของกลมจะกระท าทงภายในประเทศและตางประเทศ รวมทงรวมมอกบกลมกอการรายในประเทศอนๆ วธการกระท าคอจะพยายามยวยรฐบาลใหใชวธการรนแรงในการปราบปรามเพอสรางภาพพจนทไมดใหเกดขนในหมประชาชน

2.2.2 กลมแบงแยกดนแดนชาตนยม ไดแก กลมชนกลมนอยในประเทศใดประเทศหนงทตองการแยกดนแดนออกไปจดตงรฐอสระ และใชวธการรนแรงตอสกบรฐบาล โดยมเปาหมายของการกอการรายอยในประเทศเปนสวนใหญ มกปฏบตการเปนอสระ หรอมความเกยวของกบกลมหรอประเทศทมเชอสายเดยวกนกบตนเทานน

2.2.3 กลมทมอดมการณขวาจด เปนพวกมอดมการณตอตานลทธคอมมวนสต หรอระบอบสงคมนยมรปแบบอนๆ โดยปฏบตการอยางรนแรงและไมจ ากดอยเฉพาะภายในประเทศ ทเปนปฏปกษกบตน แตจะปฏบตการในตางประเทศดวย แตกไมไดรบการสนบสนนจากประชาชนมากนก

2.3 จ าแนกตามวตถประสงคเฉพาะกลม

กลมกอการรายตางกมวตถประสงคเฉพาะ ซงบางครงอาจคลายคลงหรอแตกตางกบกลมอน ซงอาจแบงไดดงน

2.3.1 ขบวนการแบงแยกดนแดน เปนการตอสของชนกลมนอยในประเทศตาง ๆ ซงสวนใหญถอก าเนดจากปญหาความแตกตางทางดานเชอชาต ภาษา ศาสนา ขนบธรรมเนยม ประเพณ ตลอดจนความเปนมาทางประวตศาสตร ซงท าใหเกดความขดแยงกบชนสวนใหญ และตอมาความแตกแยกขยายตวกลายเปนความรนแรง

2.3.2 ขบวนการตอตานจกรวรรดนยมและปฏวตโลก เปนกลมกอการราย ท ยดถออดมการณปฏวตตามลทธมารกซ -เลนน ซ งตองการเปล ยนแปลงโลกเปนคอมมวนสต เปาหมายการโจมตของกลมกอการรายเหลานมงกระท าตอสหรฐฯ ประเทศในยโรปตะวนตก และญปน

2.3.3 ขบวนการเครงศาสนา เปนกลมทเครงครดศาสนาและใชศาสนาเปนเครองชน าทางการเมอง สวนใหญเปนกลมมสลมหวรนแรงทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลอหราน

Page 21: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

14 ซงมนโยบายสงออกการปฏวตอสลาม โดยใชการกอการรายหรอสนบสนนกลมกอการรายใหโคนลมระบอบการปกครองและรฐบาลของประเทศอนๆ

2.3.4 ขบวนการกชาตหรอกลมชาตนยม เปนกลมทเกดจากการรวมตวของ ชนทมเชอชาต ภาษา ศาสนา ขนบธรรมเนยมประเพณเดยวกน เพอปลดปลอยดนแดนของตนเปนอสระจากการยดครองของอกประเทศหนง

2.3.5 ขบวนการตอตานกล มกอการราย เปนกล มกอการรายท กอต งข น เพอตอตานกลมกอการรายอกกลมหนง หรอฝายตรงขาม หรอกลมทมอดมการณขดแยงกนกบตน

2.3.6 ขบวนการตอตานอทธพลของประเทศตะวนตก เปนกลมทมแนวความคดแบบอนรกษนยมอยางรนแรง กอตงขนเพอตอตาน และขดขวางการแผขยายอทธพลหรอการแทรกแซงจากมหาอ านาจภายนอก โดยเฉพาะประเทศตะวนตก สเปน สหรฐฯ องกฤษ และฝรงเศส

2.4 การกอการรายโดยรฐ

หมายถง การกอการรายท กระท าโดยองคกรหรอเจาหนาท ของรฐบาล ประเทศใดประเทศหนง ทงภายในประเทศตนและตางประเทศเพอผลประโยชนทางการเมอง กลาวคอ รฐบาลเปนผด าเนนการกอการรายดวยตนเอง ตงแตวางแผน อ านวยการ สงการ และตดตามผล โดยมการจดตงหนวยงานรบผดชอบโดยตรง ซงตามปกตมกเปนหนวยงานทรบผดชอบดานการขาว เชน อหราน ซเรย ลเบย เกาหลเหนอ 3. องคกรการกอการราย (Crime Organization) 3.1 องคกรการกอการราย รฐอสลาม Islamic State (ISIS) การก าเนดองคกรนยอนกลบไปในป 2549 กลมอลเคดาหในอรกซงอยภายใตการน าของอาบ มซาบ อล-ซาคาว มเปาหมายส าคญคอการรวมกลมผท าสงครามตอตานชาวมสลม ชอะหเขาดวยกน และกประสบผลอยางนาพอใจเมอสามารถระเบดมสยดอล-อสกอร มสยดส าคญของชาวชอะหในเมองซามารราไดส าเรจ ในเวลาตอมา อล-ซาคาว ถกสงหารโดยกองก าลงสหรฐฯ ท าใหกลมนกรบกลมอลเคดาหในอรกพลอยแตกกระสานซานเซนและออนแอลงจนแทบถกท าลายราบคาบ แตกไมเปนเชนนน เมอในทสดกองทพสหรฐฯ ไดจากอรกไปพรอมกบผเชยวชาญสถานการณสงครามและการรบมอกลมนกรบอสลาม ความขาดแคลนทหารมากประสบการณของอรก ประกอบกบการแบงแยกยอยของกองทพไปตามแนวเขตแดนตาง ๆ ความขาดแคลนยทโธปกรณส าหรบใชในยามจลาจล และความหยอนประสทธภาพของการลาดตระเวน ท าใหในเวลาเพยงไมนานกลมอลเคดาหกกอตวขนใหม ภายใตชอ ISI (กลมรฐอสลามในอรก) กอนจะเพม ซเรย(Syria) เขาไปในภายหลงกลายเปน ISIS อยางทเรารจกในปจจบน อดมการณของกลม ISIS ใชประโยชนจากความหวาดวตกของชาวมสลมสหน ทเกรงวาพวกตนจะถกขมเหงกดดนจากรฐบาลของนายนร อล-มาลก นายกรฐมนตรอรก ในขณะนน ซงเปนชาวมสลมชอะห ประกอบกบการจบนกการเมองอาวโสทเปนชาวสหนและการปราบปรามการลกฮอของชาวสหน กลม ISIS จงไดแสวงประโยชนจากเงอนไขดงกลาว คอยปลกระดมและรวบรวมพรรคพวกภายใตแนวคดเดยวกนขนมา เปาหมายของกลมนกรบอสลามกลมน คอ การจดตงรฐอสลามขนมา ISIS ไดสรางกฎหมายของตนเองทเรยกวา กฎชารอะห (Sharia law) ซงเปนกฎหมายทตราขน

Page 22: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

15 จากบญญตศาสนาอสลาม เพอใชในการควบคมผคน ชารอะหเปนกฎหมายทเขมงวดกวดขน ลงโทษกนอยางรนแรงจรงจง และควบคมทกดานของชวต ไมใชเพยงมตทางศาสนา เงนทนขององคกรนจากการศกษาของ RAND Corporation ในป พ.ศ.2557 ทมการรวบรวมจดหมายสวนตว รายงานคาใชจาย และรายชอสมาชกทยดไดจากกลม อล-กออดะห สาขาอรก (AQI) หรอกลม ISIS ในเวลาตอมา พบวา ในชวงระยะเวลา 5 ป จาก พ.ศ.2548 - 2553 กลมมรายไดทเปนคาปฏบตการหลกจากการสนบสนนภายในประเทศอรกถงรอยละ 95 มเพยงรอยละ 5 เทานนทเปนการบรจาคจากภายนอก โดยพบวาหนวยปฏบตการขนาดเลกหรอทเรยกวาเซลล (Cell) ในอรกจะตองสงรายไดถงรอยละ 20 ใหแกกลม ISIS โดยรายไดของเซลลมทมาจากการลกพาตว และปฏบตการผดกฎหมายอนๆ นอกจากนกลม ISIS ยงมรายไดจากการเกบคาคมครองจากธรกจตางๆ การปลนธนาคาร (เชนทเมองโมซล) การปลนรานทอง และการบรจาคของเอกชนในรฐแถบ อาวเปอรเซย มการประมาณการเมอประมาณกลางป พ.ศ.2547 วาขณะนนกลม ISIS มทรพยสนทมมลคาถง 2 พนลานเหรยญสหรฐ และถอเปนองคการกอการรายทร ารวยทสดในโลก การปฏบตขององคกรนตามการรบรของคนทวไป ปฏบตการของกลม ISIS มความแตกตางกนแบงเปน 2 กลมหรอ 2 แนวทางยอยคอ 1) กลมปฏบตการดานมวลชนกบประชาชน ในพนท (Soft Power Program) เชน การบรการสงคม การใหความรทางศาสนา รวมถงการชวยเหลอประชาชนในรปแบบตางๆ เชน การซอมถนน การชวยเหลอเรองระบบไฟฟา เปนตน และ 2) กลมปฏบตการตดอาวธ ทมแนวคดแบบสดโตงและรนแรง (Hard Line) ซงกลมหลงนนบเปน ภยคกคามตอประชาชนอรก ซเรย รวมทงประชาชนทวไปในภมภาคตะวนออกกลางเปนอยางมาก ในอรก ISIS บกเขายดครองจดยทธศาสตรส าคญหลายแหงทงตอนเหนอและตอนกลางของประเทศ เชน เขอนและบอน ามน การยดเมองเคอรคก เมองเออรบล และการบกถลมกรงแบกแดดซงเปนเมองหลวงของอรกเมอปลายเดอนสงหาคม 2557 ซงท าใหมผเสยชวตเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะทเมองดยาลา (Diyala) ซงกองทพทออนแอของอรกไมสามารถทจะด าเนนการอยางไรได ทส าคญมรายงานขาวทเชอถอไดวาขณะนสมาชกของพรรคบาธ (Baath Party) และสมาชกทมาจากกองทพของประธานาธบดซดดม ฮสเซน ไดเขามารวมเปนกองก าลงเดยวกนกบกองก าลง ISIS เรยบรอยแลว ในซเรยหลายฝายก าลงตอสเพอลมลางรฐบาลของ นาย บชชาร อล-อะซด (Bashar Al –Assad) ทเรมจากการเดนขบวนของประชาชน และเปนสวนหนงของขบวนการประทวงในตะวนออกกลาง ทเรยกวา “อาหรบสปรง”จนกลายเปนสงครามกลางเมองยดเยอมาตงแตวนท 15 มนาคม 2554 โดยมสหรฐอเมรกาและหลายประเทศในภมภาคตะวนออกกลางใหการสนบสนน ทงหมดมงความสนใจไปทการโจมตรฐบาลของอะซด ดวยมองวาอะซดคอศตรทส าคญ กองก าลง ISIS จงสามารถเคลอนไหวไดอยางเสร แมกระทงการบกท าลายโบสถเกาแกของชาวครสต แมชและบาทหลวงถกสงหารและลกพาตว นบตงแตเกดเหตการณการลกขนโคนลมรฐบาลอะซด ท มผสนบสนนส าคญคอสหรฐอเมรกา จากป พ.ศ. 2554 - 2557 ท าใหผคน ในซเรย มากกวา 1.9 แสนคน อาวธและยทโธปกรณทอเมรกาและตะวนตกมอบใหกบกลมตอตานรฐบาลอะซด มาตลอดระยะเวลา 4 ป บดนอาวธเหลานนตกอยในมอของกองก าลง IS เรยบรอยแลว ประธานาธบดโอบามาแหงสหรฐอเมรกาทราบดวา กองก าลง IS และกลมอนๆ ทสงกดอยกบ อล-กออดะห เขามาปฏบตการณ

Page 23: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

16 อยในซเรย แตเขาบอกวาจดมงหมายของเขาคอ การปองกนมใหกองก าลง IS สถาปนารปแบบการปกครองแบบกาหลบขนในประเทศอรก และในจงหวดรกกา (Ragga) ของซเรย และในเดอนกนยายน พ.ศ.2557 รฐสภาสหรฐไดโหวตรบรองแผนการฝกและตดอาวธ ใหกบกองก าลงฝายกบฏในซเรย โดยการใชเงนจ านวน 500 ลานเหรยญสหรฐ ในการฝกกบฏทเปนนกตอส จ านวน 5,700 คน บนแผนดนของซาอดอาระเบย เพอการท าสงครามกบกองก าลง ISIS และซเรย แตไมไดบอกวาจะรวมกองก าลงฝายกบฏทมอยอยางหลากหลายในซเรยใหเปนกองก าลงทจะจดการกบกองทพซ เรยและกองก าลง ISIS ในซเรยโดยเฉพาะเมองรกกา (Ragga) ไดอยางไร เจาหนาทของสหรฐอเมรกายอมรบวาพวกเขาท าเปนไมรไมเหนกบการรวมมออยางใกลชดระหวางกลมสายกลางทไดรบเงนสนบสนนจากสหรฐอเมรกา กบกลมทสงกด อล-กออดะห อยางเชน อล-นสเราห (al Nurroh) ซงนยมการปฏบตการแบบพลชพ ซงบดนไดเขามารวมเปน กองก าลงเดยวกนกบ ISIS เรยบรอยแลว รวมทงนกรบจ านวนหนงของกองทพซเรยอสระ (Free Syria Army) ดวย นอกจากนนกองก าลง ISIS ยงสามารถดงคนหนมมสลมสดโตงจากทกมมโลกอยางเชนอนเดย ตนเซย อนโดนเซย รวมทงมาเลเซย ทส าคญคอกลมทมาจากประเทศในยโรปเอง เชน ฝรงเศส เปนตนใหเขามารวมเปนฝายเดยวกบตนไดเปนจ านวนมาก อยางไรกตามเมอเหตการณลกลาม บานปลาย ประเทศทเคยรวมมอกนสงเสรมนกรบจฮดใหท าการลมลางรฐบาลซเรย ตางกออกมาบอกวาพวกเขามอสะอาด ทส าคญทกวนนหลายประเทศเหลานนซอน ามนทผลตขนจากโรงกลนทอยภายใตการควบคมของกองก าลง ISIS และคาดกนวา ISIS ไดเงนจากการขายน ามนเฉลยวนละ 3 ลานเหรยญสหรฐ ท าใหการชวยเหลอทงโดยตรงและโดยออมทมาจากเพอนบานของซเรยและอรกก าลงกลายเปนปจจยส าคญทน าไปสการเตบโตของ ISIS อยางรวดเรว จนกระทง ISIS มความ พยายามทจะสถาปนา รฐเคาะลฟะห (Caliphate) ขนโดยมงหมายจะใหกองก าลงของพวกเขาควบคมพนทจากทะเลเมดเตอร- เรเนยน ไปจนถงมหาสมทรอนเดย โดย “อบร บกร อล-บฆดาด” ไดแสดงถงเปาหมายเบองตนคอ การออกแบบรฐทปกครองโดยชาวซนหน ในดนแดนอรกและซเรย รวมถงพนทอนทยดครองไดตอไป ซงจะท าให ISIS หรอรฐอสลามทพวกเขาสรางขนสามารถปกครองเขตแดนของประเทศอาหรบทงหมดทเคยถกแบงตามขอตกลง “ไซเกส ปโกต” (Sykes – Picot Agreement) เมอป พ.ศ.2459 3.2 องคกรการกอการราย อลเคดาห (Al-Qaeda)

การก าเนดขององคกรน เปนกลมกอการรายอสลามสากล กอตงโดย โอซามา บน ลาเดน (Osama Bin Laden), อบดลลาห อซซม (Abdullah Azzam) และนกรบอนอกหลายคน ในชวงระหวางเดอนสงหาคม 2531 และปลายป 2532 โดยมจดก าเนดจากสงครามในอฟกานสถาน ของโซเวยต กลมอลเคดาหปฏบตการเปนเครอขายประกอบดวยกองทพไรรฐหลายชาต และกลมญฮดวะฮะบยอสลามสดโตง ซงคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา รสเซย อนเดยและอกหลายประเทศไดประกาศใหเปนองคกรการกอการราย โดยกลมอลเคดาหด าเนนการโจมตตอเปาหมายตางๆ ทองคกรถอวาเปนกาฟร (kafir)

กลมอลเคดาหโจมตตอเปาหมายพลเรอนและทหารในหลายประเทศ เชน เหตระเบดสถานเอกอครราชทตสหรฐ พ.ศ.2541, เหตการณกอวนาศกรรมตกเวลดเทรด 11 กนยายน พ.ศ.2544 และเหตระเบดทบาหล พ.ศ.2545 โดยรฐบาลสหรฐฯ ไดสนองตอบตอเหตการณ กอวนาศกรรม 11 กนยายนดวยการเปดฉาก "สงครามตอตานการกอการราย" ท าใหองคกรนสญเสย

Page 24: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

17 ผน าคนส าคญ รวมทง นาย โอซามา บน ลาเดน จนท าใหการปฏบตการของกลมอลเคดาหไดเปลยนแปลงจากการปฏบตทควบคมจากเบองบนเปนการปฏบตโดยกลมทสมพนธและผลงมอเดยว กลมอลเคดาหยงรบผดชอบตอการปลกปนใหเกด ความรนแรงระหวางชาวมสลมนกายตางๆ ผน ากลมอลเคดาหถอวามสลมเสรนยม ชอะฮ ซฟและนกายอนๆ วานอกรต หลงจากท นาย โอซามา บน ลาเดน เสยชวตในป 2554 นาย อยมน อซเซาะวาฮร ชาวอยปต เปนหวหนาองคการ อดมการณของกลมอลเคดาหม “การญฮาด” เปนธงหลกส าคญในการขบเคลอนองคกร ซงเปนเวลากวา 20 ป ทกลมอลเคดาหไดใชกองก าลงจากแอฟรกา เอซยใต และประเทศ ในตะวนออกกลาง เพอท าสงครามอยางตอเนองกบประเทศตะวนตก ซงในแตละปฏบตการกจะมกลมบคคลทมความคดเหมอนกบกลมอลเคดาห เปนผคอยใหความชวยเหลอและสนบสนนอยเสมอมา ชวงเรมตนกลมอลเคดาห มความสามารถทจะสงทหาร เขาทางตอนใตของโซมาเลย และในป 1992 -1994 พยายามฝกทหารใหกบชาวโซมาเลย เพอใชในการท าสงครามกบสหประชาชาตและประเทศตะวนตก แตความพยายามกตองสญเปลา อยางไรกตามถงแมองคกรของนายบนลาเดน จะยงไมประสบผลในการปฏบตเทาทควรแตนายบนลาเดน ยงคงกดดนทางสอ และทางการเมอง ตอรฐบาลซาอดอารเบย ใหขบไลสหรฐฯ ออกจากประเทศ ในขณะทประเทศซดานกไดรบความกดดนอยางหนกจากสหประชาชาต เพราะการปรากฏตวของบนลาเดน จากแรงกดดนดงกลาวท าใหบนลาเดน ตองถกเนรเทศออกจากประเทศซดาน และกลบไปหาทหลบภยในอฟกานสถานตามเดม แตการกลบมาในครงน เปนการกลบมาภายใตปกของกลมตาลบน ภายใตการน าของ นาย มลลาห โมฮมหมด โอมาร ซงเปนกลมกอการรายทเคลอนไหวอยในอฟกานสถาน การกลบมาอฟกานสถานอกครงของบนลาเดน ท าใหกลมตาลบนมพนธมตรทแขงแกรงขน กลมอลเคดาห ไดเรมปฏบตการในการฝกทหารใหกบกองก าลง ตดอาวธของกลมตาลบน ในพนททางตะวนออกของอฟกานสถาน ในการท าสงครามกบชาวฮนด ในแควนแคชเมยร นอกจากการฝกอบรมทางดานทหารแลว บนลาเดน ยงไดกระจายกองก าลงไปตามจดตางๆ ของอฟกานสถาน เพอเตรยมพรอมส าหรบการรบมอกบศตร ทงนหลงจากสหภาพโซเวยตถอนก าลงออกจากอฟกานสถาน ไดเกดสงครามภายในทรนแรงและหนกหนวงระหวางมญาฮดน กนเวลาถง 7 ป และเพราะเหตผลดงกลาว นเอง กองก าลงตาลบน จงมความพรอมในการปรากฏตว ทวาเหตการณทส าคญกวา คอเหตการณในป 1996 โดยเฉพาะในเดอนสงหาคม 1996 บนลาเดน ไดออกค าฟตวาประกาศสงครามกบอเมรกา ในแผนดนศกดสทธ อลฮะรอมยน โดยเหตการณในวนท 25 กรกฎาคม 1996 ทมเหตการณลอบวางระเบด อาคารทพกอาศย จงหวดคบร ของซาอดอารเบย ซงทหารอเมรกาไดใชอาคารสถานทแหงนนเปนทพกอาศย สวนฟตวาทสองของบนลาเดน คอ การประกาศเปาหมายของกลมอลเคดาห และการยกสภาวะขององคกรใหสงขน นนคอการสรางกลมแนวรวมขบวนการในการท าสงครามกบยวและกลมไมกางเขน ซงเขาไดประกาศในการปราศรยดวยเชนกน นอกจากบนลาเดน ทเปดเผยตวตนแลว ยงมสมาชกองคกรกอการรายคนอนๆ อก ทไดเปดเผยตวตนดวยเชนเดยวกน นาย อยมน ซอวาฮรย ผน ากลมญฮาด อสลามย อยปต ซงการฟตวาดงกลาว เปนไปตามค าสอน ของอาจารยกอนหนาบนลาเดน คอ นาย อบดลลอฮ อซซอม ซงไดสงเสยในเรองวา การญฮาดนนถอเปนขอบงคบตอมสลมทกคน และเปาหมายของการญฮาดนนคออเมรกา และอสราเอล กลมอลเคดาหไมคอยมบทบาทในการตอตานอสราเอล ทฤษฎหนงคอ กลมอลเคดาห ไมยอมรวมมอกบกลมนกายชอะฮ เชน เฮชบอลเลาะห ซงสนบสนนการตอตานอสราเอลของ

Page 25: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

18 ปาเลสไตน หรอมฉะนน ชาวปาเลสไตนไมตองการตอสภายใตหลกการของกลมอลเคดาห แตตองการตอสดวยหลกการของตนเอง กลมอลเคดาหเคยถกตงขอสงสยวานาจะมสวนในการโจมตพลเรอนอสราเอลเมอ 28 พฤศจกายน พ.ศ.2545 ทเคนยา เชน การวางระเบดโรงแรมทมชาวอสราเอลเขาพก หรอพยายามโจมตเครองบน ส าหรบเงนทนในการด าเนนการกอการรายสวนใหญ มาจากเงนบรจาคของชาวมสลม และเงนบรจาคจากมสลมภายในประเทศซาอดอาระเบย โดยเฉพาะโอซามาบนลาเดน วธการกอการรายของกลมอลเคดาหทนยมใชคอ การโจมตแบบพลชพ และการระเบดหลายเปาหมายพรอมกน กจกรรมทถอวามาจากกลมอลเคดาหอาจเกยวของกบสมาชกของขบวนการทสวามภกดตอ นาย โอซามา บน ลาเดน หรอปจเจกบคคล "ทเชอมโยงกบกลมอลเคดาห" จ านวนมากทผานการฝกในคายแหงหนงในประเทศอฟกานสถาน ปากสถาน อรกหรอซดานแตมไดสวามภกดตอ โอซามา บน ลาเดน อดมการณกลมอลเคดาหมการปลดเปลองอยางสมบรณ จากอทธพลตางชาตทงหมดในประเทศมสลม และการสถาปนาเคาะลฟะฮอสลามใหมทวโลก ในบรรดาความเชอ ทเปนของสมาชกกลมอลเคดาห คอ การพพากษาวาพทธมตรครสต–ยวก าลงคบคดเพอท าลายศาสนาอสลาม เนองจากเปนญฮดซะละฟ (Salafist jihadist) พวกเขาเชอวา ฆาพลเรอนไดตามศาสนา โดยพวกเขาเพกเฉยตอบทประพนธศาสนาทกสวนทอาจตความวาหามฆาพลเรอนและการตอสสองฝาย (internecine) กลมอลเคดาหยงคดคานสงทมองวาเปนกฎหมายทมนษยสรางขน แตตองการแทนดวยกฎหมายชะรอะหอยางเขมงวด 3.3 องคกรการกอการราย ตาลบน (Taliban) ตาลบน หมายถง "นกศกษา" ในภาษาอาหรบ เปนกลมกอการรายอสลามและกลมการเมองซงปกครองพนทสวนใหญของประเทศอฟกานสถานและเมองหลวงกรงคาบลฐานะ "รฐอสลามแหงอฟกานสถาน" นบแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2539 แตไดรบการรบรองทางการทตจากสามประเทศเทานน ไดแก ประเทศปากสถาน ซาอดอาระเบย และสหรฐอาหรบเอมเรตส ก าเนดจาก ความปาเถอนทไรกฎหมายและความพนาศยอยยบอนสดทจะทนทานได โดยบรรดานกศกษา (จากโรงเรยนสอนศาสนา หรอวทยาลยอสลาม เชอสายปาทาน ซงเชยวชาญในกฎหมายอสลาม (ชะรอะฮ) อยในมซฮบ ฮานาฟทเครงครด) เหลานเรมเคลอนไหว แรกทเดยวกเรมกจกรรมในจงหวดทางภาคใตของอฟกานสถาน ทมชอวา”กนดาฮาร” เรองมนเกดจากหวหนานกรบมญาฮดน ไดจบตวเดกผหญงไปสองคน และไดท าการลวงละเมดแกเธอทงสอง ผปกครองไดไปทโรงเรยนเพอขอใหครชวยเหลอ นาย มลลาห โมฮมหมด โอมาร ซงเปนครประจ าโรงเรยนพรอมกบนกศกษาอก 53 คน ไดรวบรวม ปนมาได 16 กระบอก แลวเขาโจมตทมนของนกรบมญาฮดนดวยความกลาหาญ หลงจากปลดปลอยเดกผหญงทเปนลกศษยทง 2 คนออกมาได ทานกท าการแขวนคอผบญชาการรบไปพรอมกบพรรคพวกของผบญชาการดวย เรองนคงเหนกนทวไปจากรายงานขาวของ BBC เมอเรองราวไดแพรกระจายออกไป ท าใหบรรดานกศกษาทอยในทตางฯ กเขามารวมขบวนการนกนอยางมากมาย โดยม นาย มลลาห โมฮมหมด โอมาร เปนผน า หลงจากนนไดเรมท าการปลดอาวธบรรดานกรบมญาฮดนทงหมด กลมนกศกษา เหลานไดเขาปกครองพนท 95% ของประเทศ รวมทงเมองหลวง แตยงมพวกนกรบมจาฮดนหลงเหลออยในพนททางตอนเหนอตามรอยตะเขบของประเทศ

หลงเหตการณกอวนาศกรรม 11 กนยายน 2001 สหรฐฯ และชาตพนธมตร ไดบกเขายดอฟกานสถานภายใตการปฏบตการทเรยกวา “ปฏบตการเสรภาพยงยน (Operation

Page 26: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

19 Enduring Freedom)” ท าใหกลมตาลบนไดถกโคนลม และหมดอทธพลในอฟกานสถานลง โดยสมาชกสวนใหญของกลมตาลบน ไดหลบหนเขาไปยงประเทศปากสถาน และบรเวณพนทพรมแดนอฟกานสถานกบปากสถาน พรอมทงไดรวบรวมก าลงเปนกลมกอการรายหรอเปนกลมกบฎทมการเคลอนไหวเพอตอสกบสาธารณรฐอสลามอฟกานสถาน ซงเปนรฐบาลทไดรบการจดตงขนภายหลงสหรฐฯ และชาตพนธมตรเขายดครองอฟกานสถาน ซงกลมตาลบนไดเคลอนไหวตอกบรฐบาลอฟกานสถานภายใตการสนบสนนจากกองก าลงสนบสนนดานความมนคงนานาชาต (International Security Assistance Force) อยางตอเนอง ตอมา นาย มลลาห โมฮมหมด โอมาร ไดถกสงหารเสยชวตเมอป 2013 กลมตาลบน จงไดแตงตงให นาย มลเลาห อคหตาร มานซร เปนผน ากลม จนกระทงเดอนพฤษภาคม 2016 นาย มลเลาห อคหตาร มานซร ถกสงหาร กลมตาลบนจงไดแตงตง นาย มอลาว ไฮบาตลเลาะห อาคนด ซาดา เปนผน ากลมคนตอไป กลมตาลบนเปนกลมกอการรายทมการรวมตวกนในแบบโรงเรยนสอนศาสนา ไดรบเงนสนบสนนจากกลมมสลมนกายสหนในซาอดอาระเบย โดยกลมตาลบนเคลอนไหวอยใน อฟกานสถานโดยอาศยพนทของชนพนเมองในอฟกานสถาน โดยเฉพาะชนพนเมองชาวพาชตนเปนฐานทมนในการปฏบตการ ซงเปนพนทชายแดนระหวางอฟกานสถานกบปากสถาน โดยกลมตาลบน มเปาหมายหลก คอ การฟนฟสนตภาพและเสถยรภาพในอฟกานสถาน ตลอดจนการน าหลกการ ของศาสนาอสลามมาเปนกฎหมายในการปกครองอฟกานสถาน เชน การใชวธประหารชวตผทกระท าผดหลกประเวณ หรอกอเหตอาชญากรรมตางๆ, การตดมอผทกระท าความผดในขอหาลกทรพย เปนตน เงนทนในการกอการรายของกลมตาลบนไดรบการชวยเหลอทางดานการเงน อาวธ และการฝกทางทหารจากอหราน รวมทงเงนทนทไดจากการผลตและคาขายยาเสพตด วธการกอการรายของกลมตาลบน จะปฏบตการโดยการใชอาวธสงคราม ขนาดกลาง และขนาดใหญท าสงครามดวยการกราดยง และการระเบดเขาไปยงหมบาน และชมชน การจบตวประกน และน ามาสงหารอยางโหดเหยม เพอสรางความหวาดกลว 3.4 องคกรการกอการราย โบโกฮาราม (Bogoharam) ก าเนดองคกรการกอการรายโบโกฮารามเปนขบวนการอสลามกอการราย มฐานทมนอยทางตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไนจเรย นอกจากนยงปฏบตการในประเทศชาด ไนเจอร และทางเหนอของแคเมอรน มสมาชกประเมนอยระหวาง 4,000-20,000 คน ตนก าเนดของโบโกฮาราม มทมาจากนาย โมฮมเหมดยซฟ นกเทศนทมลกศษยจ านวนมากในรฐบอรโนทาง ภาคเหนอของประเทศ นาย โมฮมเหมดยซฟ เปนผน ากลมสดโตงทตองการกอตงรฐอสลามทางภาคเหนอของไนจเรย เมอโบโกฮารามไดรบความนยมมากขนเรอยๆ ในหมชาวบานยากจนในรฐบอรโน และรฐเพอนบาน ทางการกเรมตามลาตวผน า ในป 2558 โบโกฮารามประกาศสวามภกดตอกลมรฐอสลามอรก และ ลแวนต (ISIL) หลงจากนนกลมโบโกฮารามกลายเปน "จงหวด" หนงของรฐอสลาม เรยกวา Wilayat Gharb Afriqiya (จงหวดแอฟรกาตะวนตก) กลม ISIL ไดแตงตงนาย อะบ มซาบ อลบารนาว ขนเปนผน าคนใหม ท าใหกลมฯ เกดการแตกแยกออกเปนสองฝายคอฝายทสนบสนน นาย บารนาวกบฝายทสนบสนนนาย อะบบะการ เชเกา ผน าคนกอน โดยความขดแยงดงกลาว ไดลกลามเปนการลกฮอตอตานดวยก าลงตดอาวธในป 2552 ในทสด นาย ยซฟถกจบกมและเสยชวตในเวลาตอมา ในชวงแรกๆ

Page 27: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

20 ผสนบสนนนายยซฟจ ากดการโจมตลางแคนเฉพาะสญลกษณของรฐ แตตอมามการยกระดบจนเปนการกอการรายเตมรปแบบ ปจจบน โบโกฮาราม อยใตการน าของ นายอาบบาเคอร เชเคา ซงเปนบคคลทลลบและปรศนา มความขดแยงในตวเอง ซบซอน กลาบาบน ดานหนงเปนปญญาชน อกดานหนงเปนนกเลง แตไมชดเจนวาในทางปฏบตแลวนาย อาบบาเคอร เชเคา สามารถควบคมสมาชกไดทงหมดหรอไม โบโกฮาราม ถกจดเปนองคกรกอการรายภายในประเทศ แตเชอวามสายสมพนธใกลชดกบกลมสดโตงอนๆ ในแอฟรกาเหนอดวย อดมการณการกอการรายของกลมโบโกฮาราม เปนชอในภาษาฮวซา ซงเปนชนเผาหนงในไนจเรย แปลวา “การศกษาตะวนตกเปนสงตองหาม” มเปาหมายเพอตงรฐอสลาม และใชกฎหมายชารอะหเตมรปแบบในรฐทางตอนเหนอของไนจเรย โดยใชวธรนแรง กลมโบโกฮารามตอตานความเปนผน าและสถาบนภายนอกทกรปแบบ ไมวาจะเปนรฐบาล กองก าลงความมนคง เจาหนาทบรรเทาทกข โรงเรยน โบสถ กระทงมสยดทสงสอนแนวทางอสลามตางออกไปจากทพวกเขายดถอ และกจกรรม ทกอยางทเขาขายเปนสงคมตะวนตก อยางไรกตามการทโบโกฮาราม แขงแกรงในรฐทางเหนอ ไมใชเพราะอดมการณสดโตง แตเปนเพราะความยากจนของประชาชนทรฐบาลในกรงอาบจา ของไนจเรยไมสามารถจดหาบรการดานความปลอดภย ถนนหนทางทด น าประปา สาธารณสข พลงงาน และการศกษาใหแกประชาชนได ยงไกลขนไปทางเหนอ สถานการณยงแยลง ท าใหประชาชนจ านวนมากตองชวยตวเองดวยการเขารวมเปนสวนหนงของชมชนทางศาสนา ชาตพนธ และหลายกลมเปนปฏปกษกบรฐ ส าหรบการเงนทสนบสนนในการกอการรายของกลมโบโกฮาราม สวนใหญจะไดรบการสนบสนนดานการเงน และอาวธยทโธปกรณจากกลมอลกออดะหอสลาม Maghreb (AQIM) ในภมภาคแอฟรกา วธการกอการราย ผลการจดอนดบอางองจาก ดชนการกอการรายโลก (Global Terrorism Index) ประจ าป 2015 ของสถาบนเศรษฐศาสตรและสนตภาพ ซงรวบรวมสถตการ กอการรายในป 2014 กลบระบวา กลม ‘โบโกฮาราม’ เปนกลมสดโตงทมการสงหารมากทสดในป 2557 โดยมรายงานวามผถกสงหารในปเดยวสงถง 6,644 ศพ เพมขนเปน 317 เปอรเซนต จากดชนการกอการรายทวโลก โดยในปทแลว มผตกเปนเหยอจากการกอการรายกวา 32,658 ศพ ซงถอเปนปทมผเสยชวตจากการกอการรายมากทสดในประวตศาสตร สวนเมองทมผเสยชวตมากทสดคอ กรงแบกแดด เมองหลวงของอรก มผเสยชวต 2,454 ศพ อยางไรกตาม ‘โบโกฮาราม’ ซงมฐานทมน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไนจเรย มกจะใชวธการโจมตดวยการสงมอระเบดพลชพ ไปโจมต ในสถานททมคนพลกพลาน การลกพาตวเดกผหญงนบรอยคน นอกจากนน ยงมการเปดเผยวามการสงเดกผหญงวยเพยง 11 ปเปนมอระเบดพลชพซงนบไดวา เปนเรองราวความโหดเหยมมากทสดครงหนง 3.5 องคกรการกอการรายเฮชบอลเลาะห (Hezballah) ก าเนดองคกรการกอการรายเฮชบอลเลาะห เปนองคกรและพรรคการเมองของชาวมสลมชอะฮในเลบานอน ซงมกองทพของตนเอง กอตงขนในป ค.ศ.1982 อนเปนปทอสราเอล บกรกเลบานอน โดยมจดประสงคเพอขบไลกองทพอสราเอลทยดครองเลบานอน จนสามารถตอส และ ขบไลกองทพอสราเอลใหถอนก าลงออกจากเลบานอนไดในป ค.ศ.2000 เลขาธการใหญของพรรค เฮชบอลเลาะหคอ นาย ซยยด ฮะซน นศรลลอห โดยในชวงแรกของการกอตง เฮชบอลเลาะหเปนเพยง

Page 28: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

21 ขบวนการใตดน จนกระทงในป ค.ศ.1985 จงมการประกาศสถานภาพของกลมอยางเปนทางการ ตอสาธารณชน เนองจากพรรคเฮชบอลเลาะหเนนนโยบายอสลามทสนบสนนความปรองดองระหวางชาวเลบานอน การเคารพสทธเสรภาพของทกศาสนาและลทธ และตอสการรกรานของอสราเอล จากการด าเนนการดงกลาวท าใหกลมเฮชบอลเลาะหเปนทยอมรบของชาวเลบานอน อดมการณการกอการราย การกอตงกลมเฮชบอลเลาะหไดรบแรงบนดาลใจจากความส าเรจในการปฏวตอสลามของ อะยะตลลอห โคไมน ผน าอหรานในสมยนน โดยมวตถประสงค ในการกอตงกเพอปกปองอนาธปไตยของมสลม และปกปองมาตภมเลบานอนใหพนจากการรกรานของชาวอสราเอล เฮชบอลเลาะหกอตงโดยกลมอละมาอในพรรคอลอะมล ทไดแยกตวออกมาตงพรรคการเมองตางหาก พรรคอะมลเปนการเมองของมสลมชอะฮ ทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลซเรย เม อพรรคเฮชบอลเลาะหมสมาชกและฐานเสยงมากข น ซเรยกใหการสนบสนนเทยบเทากบพรรคอลอะมล ส าหรบการเงนทสนบสนนในการกอการราย สหรฐอเมรกาและอสราเอลระบวา กลมเฮชบอลเลาะหไดรบความชวยเหลอทางดานการเงนและการเมอง รวมทงดานอาวธและการฝกฝนจากอหรานและซเรย ซงซเรยเองกยอมรบวาใหการสนบสนนเฮชบอลเลาะหจรง แตปฏเสธเรองการ สงอาวธให นอกจากนนพรรคเฮชบอลเลาะหยงไดรบการสนบสนนจากชาวมสลมในเลบานอน เปนอยางด โดยพรรคพรรคเฮชบอลเลาะหมเกาอในรฐสภาเลบานอน จ านวน 23 ทนง จากทงหมด 128 ทนง กลมเฮชบอลเลาะหมนโยบายสาธารณะหลกๆ คอการสรางโรงพยาบาล สรางสถานศกษา และใหบรการดานสงคมอนๆ วธการกอการราย กลมเฮชบอลเลาะหถกรฐบาลสหรฐอเมรกาและรฐบาลอสราเอลข นบญชด าวาเปนกลมกอการรายไมตางจากกล มฮามาสของปาเลสไตน แมวากล ม เฮชบอลเลาะหจะมสถานะอนชอบธรรมถงขนสามารถสงตวแทนลงสมครรบเลอกตง และเขารวมรฐบาลเลบานอนไดกตาม โดยรฐบาลสหรฐอเมรกาเชอวากลมเฮชบอลเลาะหเปนผอยเบองหลง การจบตวประกนชาวอเมรกนหลายตอหลายครง แมวาจะไมสามารถหาหลกฐานมายนยนไดกตาม เชนเดยวกบรฐบาลอสราเอลทเปน ไมเบอไมเมากบกลมกองก าลงดงกลาวตลอดเวลา ผลงานชนส าคญอยางหนงของกลมเฮชบอลเลาะหคอ การขบไลอสราเอลออกจากพนททางตอนใตของเลบานอน เดอนพฤษภาคม ป ค.ศ.2000 ซงอสราเอลยดครองมาตงแตการรกรานครงท 2 ในป ค.ศ.1982 และทางสหประชาชาตกไดประกาศ ใหพนทบรเวณดงกลาวเปนของเลบานอน ปจจบนกองทพของ เฮชบอลเลาะหมศกยภาพเหนอกวากองทพของประเทศเลบานอน 3.6 องคกรการกอการรายฮามาส (Hamas) ก าเนดองคกรการกอการรายฮามาส แปลเปนไทยวา ขวญก าลงใจ เปนอกษรยอของวล "ฮะเราะกะฮ มกอวะมะฮ อสลามยะฮ" ชอเตมแปลวา "ขบวนการอสลามเพอการตอตาน" องคกรฮามาสกอตงขนตงแตป พ.ศ.2530 โดยเปนเครอขายของกระบวนการเคลอนไหว ขบวนการภราดรภาพมสลมของอาหรบ ซงไดรบความนยมนบถออยางมากทวปาเลสไตน โดยพสจนไดจากการไดรบชยชนะ ในการเลอกตงเขาสสภาของปาเลสไตนในป พ.ศ.2549 กล มฮามาสกอตงข นโดยเชคอะหมด อสมาอล ฮะซน ยาซน ซงเปนผน าทางศาสนา ในการลกฮอขนตอตานอสราเอลครงแรก กลมฮามาสไดสรางความนยมในหมชาวปาเลสไตนทยากจน ดวยการจดหาความจ าเปนขนพนฐาน

Page 29: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

22 ตางๆ สรางโรงเรยน โรงพยาบาล และศนยกลางทางศาสนา แตการด าเนนการทแตกตางจากกระบวนการทางการเมองปาเลสไตนอนๆ นนคอฮามาส ไมเขารวมเปนสมาชกองคกรปลดปลอยปาเลสไตน (PLO) และตอตานการเซนสญญาสนตภาพกบอสราเอล แมจะเคยท าสญญาพกรบกบอสราเอลหลายครงแลวกตาม เชอกนวาเงนทนในการด าเนนการของกลมฮามาส ไดมาจากการบรจาคของชาวปาเลสไตนทงใน และนอกประเทศ นอกจากนนยงมการสนบสนนจากประเทศอาหรบอนๆ . และรฐบาลอหราน ขบวนการฮามาสไดออกแถลงการณเมอเดอนสงหาคม พ.ศ.2537 ประกาศจดยนของตนวาจะขดขนและตอบโตขบวนการไซออนสตเปนหลก กลมนมองวาขอตกลงสนตภาพออสโลระหวางยวและอาหรบเปนการยอมแพตอเงอนไขของไซออนสต และองคกรปลดปลอยปาเลสไตนไมไดเปนตวแทนของชาวปาเลสไตนอกตอไป จดมงหมายระยะยาวของกลมฮามาสทประกาศในเดอนเมษายน พ.ศ.2537 ไดแก ใหอสราเอลถอนตวออกจากดนแดนยดครองทงหมด ปลดอาวธผเขามา ตงรกรากและยกเลกการตงถนฐาน โดยใชกองก าลงนานาชาตบนเสนทางสเขยวทสรางขนในเขต ยดครองระหวางสงคราม พ.ศ.2491 และ พ.ศ.2510 ใหมการเลอกตงเสรในปาเลสไตน เพอเลอก ตวแทนทแทจรงในปาเลสไตน และจดตงสภา ทเปนตวแทนของปาเลสไตนอยางแทจรง อดมการณการกอการรายของฮามาสมจดประสงคหลกเพอยตการยดครองทางทหารของอสราเอล ในเขตฝงตะวนตกของแมน าจอรแดน (เวสตแบงก) และฉนวนกาซา สวนความ มงหมายทส าคญไมยงหยอนกวากน คอการสรางรฐปาเลสไตนขนอกครงหนง บนแผนดนเดมกอนทจะเปนรฐอสราเอลในป พ.ศ. 2491 ส าหรบการเงนในการสนบสนนกอการรายของกลมฮามาสไดรบการสนบสนนทางการเงนจากผสนบสนนจากภายในและนอกดนแดน ตลอดจนรฐบาลอาหรบหลายประเทศ รวมถงอหราน วธการกอการรายกลมฮามาสมความเชยวชาญดานการใชระเบด มกใชวธการ "ระเบดพลชพ" ในการปฏบตการครงส าคญตางๆ และไดรบการสนบสนนจากประเทศตะวนออกกลางบางประเทศ กลมฮามาสมหนวยรบอซซดดน อลกอสซาม ซงเชอกนวามสมาชกหลายพนคน และไดเคยท าการสรบกบอสราเอลมาหลายครง และหนวยรบน รวมกบกลมตดอาวธอนๆ ของปาเลสไตน เปนผยงจรวดเขาไปในเขตตอนใตของอสราเอล เพอตอบโตการทอสราเอลโจมตในกาซา

ทฤษฎความขดแยง

ทฤษฎความขดแยงทางสงคม จงมแนวความคดวาสงคมนนตงอยบนพนฐานของการแบงแยก (division) อนเกดจากความไมเทาเทยมกนทางสงคม วธการส าคญทนกปราชญและนกสงคมศาสตร ใชวเคราะหปรากฎการณทขดแยงตางๆ คอ วธการทเรยกวา "ไดอาเลคตค" (Dialectic Method) เปนวธการทใชมาตงแตสมยกรกโบราณ สมยโซเครตส (Socrates) ใชเปนวธถามและตอบเพอแสวงหาความรทแจมแจงและสมบรณท าใหเกดการสมเหต สมผลมากขน (logical consistency) ตอมานกปรชญาชาวเยอรมนไดพฒนา Dialectic สมยใหมทวาดวย ขอเสนอเบองตน (thesis) และขอเสนอแยง (anti-thesis) และ คานท (Kant) แสดงความเหนวา สาเหตของความไมกลมกลน

Page 30: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

23 หรอไมสอดคลองกน เปนเพราะระบบความคดของคนเรา ซงมอทธพลมากกวาอทธพลทางสงคมและวฒนธรรม ความขดแยงทมอยในตวของบคคลเปนสาเหตส าคญทน าไปสความขดแยงภายนอกอนๆ หากท าความเขาใจเรองความขดแยงทมอยในตวบคคลไดแลว จะสามารถหาทางขจดความขดแยงนนออกไปได Karl Marx (ค.ศ. 1897 – 1958) มความเชอวา การเปลยนแปลงของทกๆ สงคม จะมขนตอนของการพฒนาทางประวตศาสตร 5 ขน โดยแตละขนจะมวธการผลต (Mode of Production) ทเกดจากความสมพนธของอ านาจของการผลต (Forces of production) ซงไดแก การจดการดานแรงงาน ทดน ทน และเทคโนโลย กบความสมพนธทางสงคมของการผลต (Social relation of production) ซงไดแก เจาของปจจยการผลตและคนงานทท าหนาทผลต แตในระบบการผลตแตละระบบจะมความขดแยงระหวางชนชนผเปนเจาของปจจยการผลตกบผใชแรงงานในการผลต ท าใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ทเปนโครงสรางสวนลางของสงคม (Substructure) และเมอโครงสรางสวนลางมการเปลยนแปลงจะมผลท าใหเกดการผนแปรและเปลยนแปลงตอโครงสรางสวนบนของสงคม (Superstructure) ซงเปนสถาบนทางสงคม เชน รฐบาล ครอบครว การศกษา ศาสนา และรวมถงคานยม ทศนคต และบรรทดฐานของสงคม ล าดบขนของการพฒนาของ Marx มดงน

1. ขนสงคมแบบคอมมวนสตดงเดม (Primitive Communism) กรรมสทธในปจจยการผลตเปนของเผา (Tribal Ownership) ตอมาเผาตางๆ ไดรวมตวกนเปนเมองและรฐ ท าใหกรรมสทธในปจจยการผลตเปลยนไปเปนของรฐแทน

2. ขนสงคมแบบโบราณ (Ancient Communal) กรรมสทธในปจจยการผลตเปนของรฐ (State Ownership) สมาชกในสงคมไดรบกรรมสทธในทรพยสนสวนตวทสามารถเคลอนยายได ซงไดแก เครองใชสวนตวและทาส ดงนน ทาส (Slavery) จงเปนก าลงส าคญในระบบการผลตทงหมด และตอมาระบบการผลตไดเกดความขดแยงระหวางเจาของทาสและทาส

3. ขนสงคมแบบศกดนา (Feudalism) กรรมสทธในปจจยการผลตเปนของขนนาง คอ ทดน โดยมทาสเปนแรงงานในการผลต

4. ขนสงคมแบบทนนยม (Capitalism) กรรมสทธในปจจยการผลตเปนของนายทน คอ ทดน ทน แรงงาน และเครองจกร โดยมผใชแรงงานเปนผผลต

5. ขนสงคมแบบคอมมวนสต (Communism) กรรมสทธในปจจยการผลตเปนของทกคน ทกคนมสทธเทาเทยมกน ไมมใครเอาเปรยบซงกนและกน การเปลยนแปลงทางสงคมตามแนวความคดของ Marx เปนการตอสระหวางชนชน ในสงคม โดยใชแนวความคดวภาษวธ (Dialectical) ทเรมจาก การกระท า (Thesis) ซงเปนสาเหตของการเปลยนแปลงการกระท า (Antithesis) และเกดการกระท าแบบใหม (Synthesis) ตามมา Lewis A. Coser (ค.ศ.1913 – 2003) เปนนกทฤษฎความขดแยงทมองวา ความขดแยงกอใหเกดผลทงดานบวกและดานลบ โดยไดอธบายวา ความขดแยงเปนสวนหนงของกระบวนการ ขดเกลาทางสงคม ไมมกลมทางสงคมกลมใดกลมหนงทมความสมานสามคคอยางสมบรณ เพราะความขดแยงเปนสวนหนงของสภาวะหนงของมนษย ทงในความเกลยดและความรกตางกมความขดแยงทงสน ความขดแยงสามารถแกปญหาความแตกแยกและท าใหเกดความสามคคภายในกลมได เพราะในกลมมทงความเปนมตรและความเปนศตรอยดวยกน Coser มความเหนวาความขดแยงเปนตว

Page 31: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

24 สนบสนนใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม สามารถท าใหสงคมเปลยนชวตความเปนอยจากดานหนงไปสอกดานหนงได เพราะหากสมาชกในสงคมเกดความไมพงพอใจตอสงคมทเขาอยเขาจะพยายามท าการเปลยนแปลงสถานการณนนๆ ใหเปนไปตามเปาหมายของเขาได Coser ยงเสนอวา ความขดแยงสามารถท าใหเกดการแบงกลม ลดความเปนปรปกษ พฒนาความซบซอนของโครงสรางกลมในดานความขดแยงและรวมมอ และสรางความแปลกแยกกบกลมตางๆ เปนตน Coser (อางถงใน เสรมศกด วศาลาภรณ, 2534, หนา 39) นกจตวทยาชาวเยอรมนไดจ าแนก ความขดแยงออกเปน 3 แบบ คอ 1. เมอบคคลอยระหวางเปาหมายทตนปรารถนาสองอยางทตองเลอก (approach- approach conflict) 2. เมอบคคลพบกบเปาหมายสองอยางทเปนทงเปาหมายทตนเองชอบ และไมชอบ (approach-avoidance conflict) 3. เมอบคคลอยระหวางเปาหมายสองอยางทตนเองไมชอบทงค (avoidance- avoidance conflict) Ralf Dahrendorf (ค.ศ. 1929 – 2009) เปนนกสงคมวทยาชาวเยอรมนทปฏเสธแนวความคดของ Marx ทวา ชนชนในสงคมเกดจากปจจยการผลต โดยไดเสนอวา ความไมเทาเทยมกนในสงคมนนเกดจากความไมเทาเทยมกนในเรองของสทธอ านาจ (Authority) กลมทเกดขนภายในสงคมสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ กลมทมสทธอ านาจกบกลมทไมมสทธอ านาจ สงคม จงเกดกลมแบบไมสมบรณ (Guasi groups) ของทงสองฝายทตางมผลประโยชนแอบแฝง (Latent Interest) อยเบองหลง ดงนน แตละฝายจงตองพยายามทจะรกษาผลประโยชนของตนเอาไว โดยมผน าคอยท าหนาทในการเจรจาเพอปรองดองผลประโยชนซงกนและกน ระดบของความขดแยงทเกดขน จะรนแรงมากหรอรนแรงนอยขนอยกบการจดการและการประสานผลประโยชนของกลมทครอบง า พรอมทงเสนอความคดวา ความขดแยงทเกดขนในสงคมเปนผลมาจากความกดดนจากภายนอกโดยสงคมอนๆ และความขดแยงทเกดขนในสงคมสามารถควบคมไดดวยการประนประนอม Dahrendor มความเหนวาความขดแยงสามารถท าใหโครงสรางมการเปลยนแปลงได ประเภทของการเปลยนแปลง ความรวดเรวของการเปลยนแปลง และขนาดของการเปลยนแปลง

ทฤษฎสงคราม

ความหมายของสงคราม คอ สถานะความขดแยงดวยอาวธระหวางองคการทเปนอสระ (เชน รฐและตวแสดง ทมใชรฐ) หรอแนวรวมขององคการดงกลาว โดยทวไปมลกษณะเปนการรกราน การท าลายลางรวม สดขดและปกตมอตราตายสง ชดเทคนคทกลมใชด าเนนสงคราม เรยก การสงคราม (Warfare) การปลอด สงคราม ปกตเรยก สนตภาพ องคประกอบของสงคราม

Page 32: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

25 องคประกอบของสงคราม (Trinity of War) มสามสวนทเปนองคประกอบของสงครามตามแนวคดของเคลาสวทซ ไดแก รฐบาล ผน าทหาร และประชาชน จะเหนไดวาเคลาสวทซไดใหความส าคญกบแมทพทเปนผน าทหาร ซงจะตองมหนาทในการน านโยบายทางการเมองมาด าเนนการทางการทหารใหเปนไปตามวตถประสงคทางการเมองทฝายรฐบาลหรอผน าประเทศตองการ ดงค ากลาวทวา สงครามเปนสวนขยายของการเมอง โดยวธการอน “War is an extension politics by other means.” ในสวนของซนวเอง ยงเหนความส าคญของแมทพเปนอยางมาก โดยไดกลาวในบทท 1 เรองกศโลบายการท าสงคราม กลาววา “สงคราม เปนเรองใหญของรฐ คอวธแหงการคงอยหรอลมสลายของรฐ เกยวพนถงชวตของไพรพลและราษฎร ตองค านงถงสงส าคญ 5 เรอง คอ ขวญ ภมอากาศ ภมประเทศ แมทพและวนยทหาร” และการพจารณาเปรยบเทยบอก 7 ประการ ไดแก ผน าประเทศฝายใดสามารถควบคมจตใจคนในชาตมากกวากน แมทพนายกองฝายใดมความสามารถมาก กวากน เงอนไขทางภมศาสตรฝายใดไดเปรยบ ฝายใดรกษากฎ ระเบยบ วนย เครงครด กวากน กองทพฝายใดเขมแขงกวากน ทหารหาญฝายใดไดรบการฝกมามากกวากน และการใหรางวล และการลงโทษ ฝายใด มความยตธรรมกวากน ซงเปนเรองส าคญทซนวใชในการวเคราะหเปรยบเทยบระหวางสองฝายจะสามารถรไดเลยวาฝายใดควรจะเปนฝายชนะไดในเบองตน

ทฤษฎโครงสรางหนาท

ความหมายของโครงสราง ทฤษฎโครงสราง-หนาท เปนทฤษฎหลกทางสงคมวทยา และเปนทฤษฎทมอทธพลทฤษฎหนงของสงคมวทยา หมายถง เราสามารถใชทฤษฎโครงสราง-หนาท อธบายหรอพยากรณ ท าความเขาใจ ปรากฏการณทางสงคมไดอยางชดเจนและละเอยดในทกระดบชนของสงคมโลกเปนอยางดแบงออกเปน 2 ทฤษฎยอย คอ ทฤษฎโครงสราง - หนาทแบบคลาสสก โดยนกสงคมวทยาแบบคลาสสก 3 ทาน คอ ออกสค คองต, เฮอรเบรต สเปนเซอร และอมล เดอรคไฮม มอทธพลตอทฤษฎ โครงสรางหนาทอยางมาก คองต มความคดแบบบรรทดฐานเกยวกบสงคมทด (Good Society) สงคมทดตองมดลยภาพ (equilibrium) Robert K. Merton (ค.ศ. 1910 – 2003) ไดจ าแนกหนาททางสงคมดงนคอ หนาทหลก (Manifest) หนาทรอง (Latent) หนาททไมพงปรารถนา (Dysfunctional) หนาทของบางโครงสรางของสงคมอาจมประโยชนตอคนสวนใหญ แตขณะเดยวกนคนบางสวนอาจไดรบประโยชนเพยงนอยนดหรออาจไมไดรบผลประโยชนเลย ซงรวมไปถงอาจจะมคนบางกลมหรอบางสวนของสงคมไดรบผลเสยจากการท างานของโครงสรางสงคมนนกได Emile Durkheim (ค.ศ.1858 – 1917) มแนวความคดวา หนาทของสงคม คอ สวนทสนบสนนใหสงคมสามารถด ารงอยได ซงสอดคลองกบ Alfred Reginald, Radcliffe – Brown (ค.ศ. 1881 – 1951) กบ Bronislaw Malinowski (ค.ศ.1884 – 1942) ทมองวาหนาททางสงคม เปนสวนสนบสนนใหโครงสรางสงคมคงอยอยางตอเนอง เพราะสงคมมกระบวนการทางสงคมทท าใหสงคม เกดความเปนอนหนงอนเดยวกน เชน บรรทดฐาน คานยม ความเชอ วฒนธรรม และประเพณ เปนตน

Page 33: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

26 Talcott Parsons (ค.ศ. 1902 – 1979) มแนวความคดวา สงคมเปนระบบหนงทม สวนตางๆ (Part) มความสมพนธและสนบสนนซงกนและกน ความสมพนธทคงทของแตละสวน จะเปนปจจยท าใหระบบสงคมเกดความสมดล (Equilibrium) สวนในดานการเปลยนแปลงทางสงคม เกดจากความสมดลถกท าลายลง เพราะองคประกอบของสงคมคอ บคลกภาพ (Personality) อนทรย (Organism) และวฒนธรรม (Culture) เกดความแตกราว โดยมสาเหตมาจากทงสาเหตภายนอกระบบสงคม เชน การเกดสงคราม การแพรกระจายของวฒนธรรม เปนตน และสาเหตจากภายในระบบสงคมทเกดจากความตงเครยด (Strain) เพราะความสมพนธของโครงสรางบางหนวย (Unit) หรอหลายๆ หนวย ท างานไมประสานกน เชน การเปลยนแปลงทางประชากร การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย เมอสวนใดสวนหนงมการเปลยนแปลงจะเปนสาเหตท าใหสวนอนๆ มการเปลยนแปลง ตามไปดวย การเปลยนแปลงทเกดขนอาจเกดขนเฉพาะสวนใดสวนหนงหรอทงระบบกได Parson เนนความส าคญของวฒนธรรม ซงรวมถง ความเชอ บรรทดฐาน และคานยมของสงคม คอ ตวยดเหนยว ใหสงคมมการรวมตวเขาดวยกนและเปนตวตานทานตอการเปลยนแปลง ในสงคม

แนวคดทฤษฎกลมโครงสรางหนาท เปนกลมแนวคดทฤษฎทใชในการอธบายปรากฏการณทางสงคมอยางแพรหลาย โดยเหนวาโครงสรางของสงคมก าหนดการกระท าของมนษย ปจเจกในสงคมมนษยเปรยบเสมอนอะตอม หรอเราอาจเรยกไดวา เปน Atomistic Perspective (Burt; 1982) มผลประโยชน หรอมทรพยากรทแตกตางกนออกไป นอกจากนปจเจกยงไดรบการอบรมขดเกลาจากสถาบนทางสงคมทมอย การอยรวมกนของปจเจกในสงคมน จ าเปนตองมการจดระเบยบ มการก าหนดสถานะภาพและบทบาท การจดชนทางสงคม ผลของการจดระเบยบกคอระบบความสมพนธทางสงคมนนเอง นอกจากนนในกลมทฤษฎโครงสรางหนาทยงมขอเสนอวาสงคมไดแบงเปนระบบยอยตางๆ โดยแตละระบบตางกมหนาท ซงการท าหนาทของระบบยอยแตละระบบกมความสมพนธสอดคลองกบระบบใหญ

พารสน (Parson) แบงระบบการกระท าออกเปน 4 ระบบ ทประกอบกนขนเปนระบบสงคมคอ 1) ระบบเศรษฐกจ ท าหนาทปรบตว (Adaptation) ในการจดสรร และกระจายทรพยากรใหทวทงระบบ ทงนการแบงสรรและกระจายทรพยากรนนกเพอตอบสนองความตองการ และใหเกดการแกปญหาในสงคม โดยค านงถงคณคาทางสงคมดวย 2) ระบบการเมอง ท าหนาทในการด ารงเปาหมายของสงคม (Goal Attainment) โดยการระดมทรพยากรในระบบเพอใหระบบสงคมโดยรวมบรรลเปาหมาย ซงในบางครงระบบการเมองตองจดล าดบความส าคญของเปาหมายดวย 3) ระบบกฎหมายท าหนาทในการผสมผสาน (Integration) โดยเปนตวกลางในการประสานงาน (coordination) ความสมพนธของระบบการกระท าภายในระบบ เพอใหระบบสามารถท าหนาทได และ 4) การศกษาเชน โรงเรยน ศาสนา และครอบครว ท าหนาทในการด ารงระบบโดยจดการความตงเครยดทเกดขน (Latent pattern maintenance-tension management) ดวยการถายทอดคานยมใหสมาชก ในสงคมปฏบตไปในทศทางเดยวกนอยางตอเนองครอบครว เปนระบบยอยทางสงคมระบบหนง มหนาทส าคญทงหนาททางเศรษฐกจ และวฒนธรรม โดยเฉพาะการอบรมสงสอน (socialization) และควบคมทางสงคม (social control) เพอใหเกดการสบทอดระบบคณคา และเกดความตอเนอง ในระบบสงคมใหญ อาจกลาวไดวา ครอบครวมหนาททง 4 ดาน ไดแก การปรบตว การชวยใหสมาชก

Page 34: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

27 สามารถบรรลเปาหมาย การบรณาการ และหนาทแฝงอนๆ และทส าคญกคอ ครอบครวไดท าหนาท ในการ “ผลตซ า” สงคมมนษย ทงทางกายภาพ และทางชวภาพ

ทฤษฎโครงสรางหนาทนยมแนวใหม สรปสาระส าคญไดวา สงคมประกอบดวยโครงสรางทเปนระบบยอยๆ หลายระบบ แตละระบบจะท าหนาทของตนเองแตกตางกนออกไป แตละระบบยอยๆ เหลานจะบรณาการและปรบตวเขาหากน ตามระบบคานยมของสงคม ซงสมาชกยอมรบรวมกน สงคมทกสงคมมลกษณะเปนพลวต คอมความเคลอนไหวเปลยนแปลงตลอดเวลา จงตองมการปรบตวอยตลอดเวลา เพอปองกนไมใหเกดความตงเครยดขนในสงคม และท าใหสงคมเกดดลยภาพ การปรบตวนเปนการใชวธการตางๆ เพอควบคมทางสงคม เชน การใชกฎระเบยบ การก าหนด สถานภาพและบทบาท การผสมกลมกลนทางวฒนธรรม เปนตน (สนทยา พลศร. หลกสงคมวทยา . 2545 : หนา 71)

โครงสรางการจดหนวย

องคกรการแกไขปญหาการกอการรายสากลของไทย ม 2 ระดบ ไดแก ระดบนโยบาย ประกอบดวยคณะกรรมการ 2 คณะ คอ คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหา การกอการรายสากล มชอยอวา “นอก.” และคณะอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล มชอยอวา “อกรส.” และ ระดบปฏบต คอ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล มชอยอวา “ศตก.” 1. คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.)

มตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 มกราคม 2552 แตงตงคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล มองคประกอบและอ านาจหนาทดงน 1.1 องคประกอบ 1.1.1 นายกรฐมนตร ประธานกรรมการ 1.1.2 รองนายกรฐมนตร (ฝายความมนคง) รองประธานกรรมการ 1.1.3 รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม กรรมการ 1.1.4 รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง กรรมการ

1.1.5 รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ กรรมการ 1.1.6 รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม กรรมการ

1.1.7 รฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรรมการ

1.1.8 รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย กรรมการ

Page 35: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

28 1.1.9 รฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรม กรรมการ 1.1.10 เลขาธการนายกรฐมนตร กรรมการ 1.1.11 ปลดส านกนายกรฐมนตร กรรมการ 1.1.12 อยการสงสด กรรมการ 1.1.13 ผอ านวยการส านกขาวกรองแหงชาต กรรมการ 1.1.14 ผอ านวยการส านกงบประมาณ กรรมการ 1.1.15 ผบญชาการทหารสงสด กรรมการ 1.1.16 ผบญชาการทหารบก กรรมการ 1.1.17 ผบญชาการทหารเรอ กรรมการ 1.1.18 ผบญชาการทหารอากาศ กรรมการ 1.1.19 ผบญชาการต ารวจแหงชาต กรรมการ 1.1.20 ผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กรรมการ 1.1.21 อธบดกรมสนธสญญาและกฎหมาย กรรมการ 1.1.22 ผแทนสวนราชการและผทรงคณวฒทเกยวของ กรรมการ 1.1.23 เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต กรรมการและเลขานการ 1.1.24 รองเลขาธการสภาความมนคงแหงชาต กรรมการและผชวยเลขานการ (1) 1.1.25 ผอ านวยการส านกความมนคงกจการภายนอกประเทศ ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต กรรมการและผชวยเลขานการ (2) 1.2 อ านาจหนาท 1.2.1 พจารณาก าหนดนโยบาย และการด าเนนการตามนโยบายการแกไข

ปญหาการกอการรายสากลใหสอดคลองกบสถานการณ 1.2.2 ศกษาปญหา ตดตาม และประเมนสถานการณทเกยวของกบการกอการราย สากลอยางตอเนอง 1.2.3 เมอสถานการณกอการรายเกดขนในประเทศหรอนอกประเทศ กรรมการนจะตองปฏบตการ ณ ททก าหนดไวจนสถานการณสงบเรยบรอย หากกรรมการผใดไมสามารถมาปฏบตหนาทไดจะตองมอบหมายผแทนทมอ านาจตกลงใจปฏบตหนาทแทน และกรรมการคณะนจะไดพจารณาเสนอแนะมาตรการปฏบตแกรฐบาลเพอตกลงใจ 1.2.4 มอบหมายมาตรการปฏบตและอ านวยการในการแกไขปญหาแลวแตกรณ ใหหนวยในองคกรปฏบตท าหนาทควบคมสถานการณ หรออาจมอบหมายใหหนวยก าลงพเศษอนตามความจ าเปน แลวแตกรณ 1.2.5 แตงตงคณะอนกรรมการหรอคณะท างานไดตามความจ าเปน 1.2.6 มอ านาจเชญบคคลมาชแจงขอเทจจรง หรอขอคดเหนเพอการปฏบตภารกจของคณะกรรมการ 1.2.7 หากมปญหาในทางบรหารทจ าเปนและเรงดวน ใหประธานกรรมการคณะนมอ านาจ ในการพจารณาตกลงใจและสงการ แลวแจงใหคณะกรรมการทราบตอไป

Page 36: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

29 2. คณะอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (อกรส.) ค าสงคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล ท 1/2546 ลงวนท 30 พ.ย.52 แตงตงอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล มองคประกอบและอ านาจหนาทดงน 2.1 องคประกอบ 2.1.1 ผบญชาการทหารสงสด ประธานอนกรรมการ 2.1.2 รองผบญชาการทหารสงสด (ดานยทธการ การขาว) รองประธานอนกรรมการ 2.1.3 เสนาธการทหาร รองประธานอนกรรมการ 2.1.4 รองเลขาธการสภาความมนคงแหงชาต รองประธานอนกรรมการ 2.1.5 ผแทนกระทรวงกลาโหม อนกรรมการ

2.1.6 ผแทนกระทรวงการคลง อนกรรมการ 2.1.7 ผแทนกระทรวงการตางประเทศ อนกรรมการ 2.1.8 ผแทนกระทรวงคมนาคม อนกรรมการ

2.1.9 ผแทนกระทรวงมหาดไทย อนกรรมการ 2.1.10 อธบดกรมประชาสมพนธ อนกรรมการ

2.1.11 รองเสนาธการทหาร (ดานยทธการ การขาว และกจการพลเรอน) อนกรรมการ

2.1.12 ผแทนกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร อนกรรมการ

2.1.13 ผแทนกองทพบก อนกรรมการ 2.1.14 ผแทนกองทพเรอ อนกรรมการ

2.1.15 ผแทนกองทพอากาศ อนกรรมการ 2.1.16 ผแทนส านกงานต ารวจแหงชาต อนกรรมการ 2.1.17 ผแทนส านกงานอยการสงสด อนกรรมการ

2.1.18 ผแทนส านกขาวกรองแหงชาต อนกรรมการ 2.1.19 ผแทนกรมการขนสงทางอากาศ อนกรรมการ

2.1.20 เจากรมยทธการทหาร อนกรรมการ 2.1.21 เจากรมขาวทหาร อนกรรมการ

2.1.22 ผบญชาการศนยรกษาความปลอดภย อนกรรมการ

Page 37: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

30

2.1.23 ผเชยวชาญเฉพาะดานปองปรามการกอการราย ส านกงานสภาความมนคงแหงชาตอนกรรมการ อนกรรมการ 2.1.24 ผแทนกองบญชาการต ารวจสนตบาล อนกรรมการ

2.1.25 ผแทนกรงเทพมหานคร อนกรรมการ 2.1.26 ผแทนบรษททาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) อนกรรมการ

2.1.27 ผแทนบรษท กสท. โทรคมนาคม จ ากด (มหาชน) อนกรรมการ 2.1.28 ผแทนบรษท ทโอท จ ากด (มหาชน) อนกรรมการ 2.1.29 ผแทนบรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด อนกรรมการ 2.1.30 ผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล อนกรรมการและเลขานการ 2.1.31 รองผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล อนกรรมการและผชวยเลขานการ (1) 2.1.32 ผแทนส านกงานสภาความมนคงแหงชาต อนกรรมการและผชวยเลขานการ (2) 2.2 อ านาจหนาท 2.2.1 ศกษาสถานการณและตดตามความเคลอนไหวของกลมกอการรายตางๆ ตงแตสถานการณปกตโดยตอเนอง รวมทงการแลกเปลยนขอมลและขอคดเหนตางๆ เกยวกบการ กอการรายสากลกบสวนราชการหรอหนวยงานทเกยวของ 2.2.2 เสนอแนะคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการ-รายสากล ในการจดท าและทบทวนปรบปรงแกไขนโยบาย แผนงาน แนวทาง มาตรการปองกน และแกไขการกอการรายสากล ใหสอดคลองกบสถานการณโดยตอเนอง เพอน าไปสการพฒนาปรบปรง ใหมความทนสมยและเหมาะสมอยเสมอ รวมทงพจารณาก าหนดแผนปฏบตการรวมและระเบยบปฏบตประจ ารวม ส าหรบการปฏบตในการปองกนและแกไขปญหาการกอการรายสากล 2.2.3 อ านวยการ ประสานงาน ตดตาม และก ากบดแลการเตรยมความพรอม และด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของใหเปนไปตามนโยบายของรฐบาล และแผนงาน แนวทาง รวมถงมาตรการตางๆ ในการปองกนและแกไขปญหาการกอการรายสากลทไดก าหนดขนโดยคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล 2.2.4 อ านวยการและประสานงานกบสวนราชการและหนวยงานทเกยวของ เพอใหเกดการบรณาการการท างาน ทงในดานขดความสามารถและอ านาจหนาทตามกฎหมายตางๆ โดยเฉพาะเพอใหการปองกนยบยงกอนทสถานการณจะพฒนาไปสการกอการรายสากล 2.2.5 กรณปรากฏสงบอกเหตหรอแนวโนมวาอาจจะเกดการกอการรายสากล ใหประเมนสถานการณโดยดวน และรายงานตอคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล ส าหรบการพจารณาด าเนนการตอไป 2.2.6 ในระหวางทเกดสถานการณการกอการรายสากล อ านวยการและประสานงานกบ สวนราชการและหนวยงานทเกยวของในการเสนอแนวทางและมาตรการแกไขปญหา

Page 38: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

31 2.2.7 เมอสถานการณการกอการรายสากลคลคลายลง ด าเนนการสรปผลการด าเนนงาน เพอใหคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากลเสนอนายกรฐมนตรตอไป 2.2.8 เชญผแทนสวนราชการหรอหนวยงาน ผทรงคณวฒทเกยวของมาใหขอคดเหน เพอใหบรรลวตถประสงคของทางราชการตอไป 2.2.9 ด าเนนการอนตามทคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากลมอบหมาย 3. ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ศตก. เปนหนวยในระดบปฏบต มภารกจในการ 3.1 วางแผน อ านวยการ ประสานงาน และด าเนนการเกยวกบการปองกนและปราบปราม การกอการรายสากล 3.2 ควบคมทางยทธการตอหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยทเกยวของทงปวงเมอเกดเหตการณ 3.3 ด าเนนการดานการขาวทางยทธวธ 3.4 อ านวยการฝกศกษาใหแกหนวยปฏบตการพเศษ และหนวยทเกยวของ

แผนภาพท 2-1 การปฏบตเมอเกดเหตการณการกอการราย

การปฏบตเมอเกดเหตการณ

รายงาน เสนอแนะ แนวทางการแกไขปญหา

อนมตแนวทางแกไขปญหา และแตงตง ผบ.เหตการณ

ศตก.

นอก.

อกรส.

Page 39: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

32

ทมา : แผนการตอตานการกอการรายสากลแหงชาต (ตช.461) ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล

1. ภารกจ มหนาทวางแผน อ านวยการ ประสานงาน และด าเนนการเกยวกบการปองกนและปราบปรามการกอการรายสากล รวมทงควบคมทางยทธการตอหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และชดปฏบตการพเศษอนๆ ตามทไดรบมอบ มผบญชาการศนย-ปฏบตการตอตานการกอการรายสากล เปนผบงคบบญชารบผดชอบ 2. การแบงมอบ 2.1 ยามปกต เปนสวนราชการขนตรง กองบญชาการกองทพไทย 2.2 เมอเกดเหตการณ จะอยภายใตการบงคบบญชาและก ากบดแลของ นอก. 3. ขอบเขตความรบผดชอบและหนาททส าคญ 3.1 วางแผน อ านวยการ ประสานการปฏบต ควบคมบงคบบญชา ก ากบดแลสวนราชการทเกยวของในการปองกนและปราบปรามการกอการรายสากล 3.2 ด าเนนการเกยวกบการปองกนและปราบปรามการกอการรายสากล

3.3 ควบคมทางยทธการตอหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ ส านกงานต ารวจ -แหงชาต และชดปฏบตการพเศษอนๆ ตามทไดรบมอบ 3.4 เสนอแนะนโยบายการปองกนและปราบปรามการกอการรายสากล 3.5 ด าเนนการดานการขาวทางยทธวธทงปวงทเกยวของกบการกอการรายสากล

Page 40: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

33

3.6 ประสานการปฏบตกบเหลาทพ และหนวยงานทเกยวของกบการตอตานการ กอการรายสากลโดยตอเนอง 3.7 อ านวยการฝกศกษาใหกบหนวยปฏบตการพเศษเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต รวมทงองคกรภาครฐและเอกชนทเกยวของในเรองการปองกนและปราบปรามการกอการราย สากล แผนภาพท 2-2 ผงการจด

หนวยขนควบคมทางยทธการ

ทมา : เอกสารอตราการจดเฉพาะกจ หมายเลข 2300 (อฉก.2300) ของศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.)

ยทธศาสตรดานความมนคงแหงชาตของไทย

1. ความหมายของความมนคงของชาต ความหมายของค าวาความมนคง (Security) ใน The American Heritage(R) Talking Dictionary (1995: 128-129) ใหความหมายไววา ความมนคง คอ การมเสรจากการเสยง, อนตรายตางๆ และการมความปลอดภย, คอ การมเสรจากความกงวล, ความสงสย, ความเกรงกลว

ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล

กองกลาง

กองแผนและโครงการ กองการฝก

กองปฏบตการพเศษ

นปพ.ทบ.

นปพ.ทร.

กองขาว

นปพ.ตร.

นปพ.ทอ.

Page 41: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

34 และความตนตระหนก, คอ บางสงทประกนความแนนอน, คอ ระดบของความปลอดภยของการใชโปรแกรมทางคอมพวเตอร, คอ สงทสงผลใหการด าเนนงานของอ านาจหนาทอนๆ สมบรณไมบกพรอง รวมทงไดจดแบงความหมายความมนคงออกเปน 3 ความหมายหลกคอ 1. เปนคณภาพหรอสถานนะของความปลอดภย, มการประกน, มเสรจากความบอบช า, มเสรจากอนตราย และมการรกษาความปลอดภยน 2. เปนสงทประกนเพอใหเกดความรบผดชอบในอ านาจอยางเตมท 3. เปนสงทท าใหเกดความเชอถอไดอยางแนนอน ในความอดทนตอการกดดน การบงคบ ความเครยดตาง ๆ

ส าห ร บคว ามหมายของค า ว า ค ว ามม น ค งแห ง ช าต ต ามพจนาน ก รมราชบณฑตยสถาน (มานต มานตเจรญ, 2537:200) จะไดความหมายดงน ความด ารงอยของชาตหรอประเทศอยางถาวร มเปลยนแปลงไดโดยงาย มความแนนหนาทนทานตอการสนคลอนจากภยตางๆ ทกประการทอาจจะเกดขนตอชาตได

พลตร หลวงวจตรวาทการ (อปถมถ อนทามาระ,2540:42-43) กลาววา ความมนคง หมายถงการทรงตวอยอยางแนนหนาถาวร ด ารงเอกราช มเสรภาพแหงชาต มความสงบสขภายในประเทศ มความแนนอนในชวตเศรษฐกจของพลเมอง คาดหมายรายไดของรฐไดถกตองใกลเคยงกบความเปนจรง คาของเงนตรามเสถยรภาพ รฐไมตองประสบความยงยากระส าระสาย ไมเกดการเปลยนแปลงใดๆ ไดงาย ผคนพลเมอง รสกมความปลอดภยมความหวงและความไววางใจในอนาคต และยงไววางใจตอไปอกวา ถงแมผนผวนหรอเหตรายอนใดจะเกดขนมา รฐสามารถจะตอสหรอปองกนได

พล.อ.อ.สทธ เศวตศลา (พจน พงศสวรรณ,2536:41-42) ใหความหมายของ ความมนคงแหงชาตวาความมนคงแหงชาตหมายถงการใหเอกราชของชาตบรณภาพของดนแดนและสวสดภาพของประชาชนอยในความมนคงและปลอดภย รวมตลอดถงการใหประเทศด ารงอยใน การปกครองระบอบประชาธปไตย

พล.อ.สายหยด เกดผล (วทยาลยเสนาธการทหาร,2539:2-30) ใหความหมายของความมนคงแหงชาตไววา ความมนคงแหงชาต หมายถง ความรสกของคนในชาตสวนใหญทมความรสกวาชาตของตนอยในภาวะมนคง ทงนดวยความเชอมนและเขาใจอยางถกตองวา กจกรรม ท งส ด านของชาต คอกจกรรรมทางดานการเมอง การทหาร เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา มประสทธภาพในตนเองสนบสนนซงกนและกน ความขดแยงตาง ๆ หากมขนกจะสามารถประสานความเขาใจและประสานการปฏบตไดในระดบชาต

พล.ต.ทวป สทธานน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2535:289) ไดใหความหมาย ของความมนคงแหงชาตไววา หมายถง ความปลอดภยของรฐ ซงมขอบเขตอยางแคบประกอบดวยปจจย 3 ประการ คอ เสถยรภาพทางการเมอง, บรณภาพแหงอาณาเขต และเศรษฐกจทมนคง

พล.ท.ผน เกสร (2524:2) ไดใหความหมายไววาความมนคงแหงชาต หมายถง การใหเอกราชของชาตบรณภาพของดนแดนและสวสดภาพของประชาชนอยในความมนคงและปลอดภย รวมตลอดถงการใหประเทศด ารงอยในการปกครองระบอบประชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญแหงประเทศประเทศประเทศไทย

Page 42: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

35

ดร.อรณ ภาณพงศ (2530:9) ใหความหมายของความมนคงของชาตไววา เปนความมนคงของดนแดน คอ บรณภาพทางอาณาเขต ความมนคงของประชาชนกคอ ความปลอดภยและการกนดอยดของประชาชน ความมนคงของรฐบาล กคอการด ารงอยของระบอบการปกครองทเราเลอก

ดร.สญญา สญญาววฒน (2531:14) ไดใหความหมายของความมนคงแหงชาตไววา คอสภาพของสงคมทเปนปกแผนแขงแรงหนาแนน สมาชกของสงคมมความรสกปลอดภย เชอมน ในความสามารถของรฐทจะปกปองภยนตรายใหกบตนเอง นอกจากจะมความหมายถงชาตหรอสงคมด ารงอย ยงหมายรวมถงการด ารงอยไดอยางมนคงแขงแรง มความสงบภายในสงคม ความเจรญกาวหนา ในสงคม มความสามารถตอตานการรกรานจากภายนอก อาจเปรยบไดวา ชาตทมนคงกเหมอนกบคนทมสขภาพรางกายแขงแรง ไมมโรค ไมมภย รางกายสมบรณ จตใจผองใสสามารถท างานไดอยางดมประสทธภาพ

โรงเรยนเสนาธการทหารบกแหงสหรฐอเมรกา (USACGSC) (1990:122) ไดให ค านยามศพทของความมนคงแหงชาตไวดงน ความมนคงแหงชาตหมายถง การปองกนชาตใหพนจากอนตรายทงปวง อนไดแกการรกรานจากภายนอก การจารกรรม การลาดตระเวนของขาศก การวนาศกรรม การบอนท าลาย การรบกวน และอทธพลอนๆ ซงจะเปนอนตรายอยางรายแรงแกชาต รวมถงการปองกนประเทศของสหรฐอเมรกา และประเทศทมความสมพนธกบสหรฐอเมรกา โดยเฉพาะภายใตสถานการณดงน 1.การไดเปรยบทางทหารหรอการปองกนชาตอนๆ หรอกลมของชาตอนๆ 2. ทตงทเกอกลแกตางประเทศทมความสมพนธกบสหรฐอเมรกา หรอ 3. การปองกนการวางก าลงของขาศก ทมขดความสามารถในการตานทานสงหรอ การท าลายการปฏบตจากภายในหรอภายนอก, ทงเปดเผยและปกปด

วทยาลยปองกนราชอาณาจกรประเทศอนโดนเซย (1997 :145) ใหค าจ ากดความของความมนคงแหงชาตไววา ความมนคงแหงชาต คอ สภาวการณของชาตทเตมไปดวย น าใจและ พลงอ านาจของชาต ประกอบไปดวย ภมรฐศาสตร, ประชาชน , การเมอง , เศรษฐกจ , สงคมจตวทยา และการทหาร มบรณภาพทเขมแขง ไมงายทจะท าลาย และมความพยายามทจะไปถงจดหมายปลายทางของชาต อนประกอบดวย ความสามารถในการพฒนาประเทศ ความพรอมในการเผชญหนา และขจดปญหาทกปญหาทเกดขนไมวาจะเปน ความขดแยง, ภยคกคาม, ปญหาทเปน ตวถวง และปญหารบกวนตางๆ ทงทมาจากภายนอกประเทศ หรอจากภายในเอง ทงทเปนภยกระทบโดยตรง หรอทเปนผลกระทบในทางออม ทงนกเพอทจะสามารถมนใจไดในบรณภาพแหงดนแดน ความด ารงอยของรฐชาต ตลอดจนสามารถทจะตอสไปจนถงจดหมายปลายทางของชาตได

ผวจยไดสรปความหมายของค าวาความมนคงแหงชาต หมายถง ความมนคงแหงชาต เปนสภาวะการณของความมนคงในทกองคประกอบของ “ชาต” หรอ “รฐ” ซ งกหมายถง ความมนคงของกลมคน หรอประชาชนทอยในดนแดนนนๆ ซงประชาชนดงกลาวโดยปกต จะมวฒนธรรม ประเพณ แหลงก าเนด ประวตศาสตร และภาษาเดยวกน ดงนนความมนคงในทนจะหมายถง สภาพทประชาชนภายในชาตจะตองปลอดภยจากการเสยงตอภยนตรายตางๆ ความตนตระหนก, ความเกรงกลวใดๆ รวมทงความกงวลสงสยทจะเกดขนตอประชาชน มหลก ประกนในการด ารงวถชวตตนเอง และ ความมนคงของดนแดนทตงอยของรฐ ซงมลกษณะทางภมรฐศาสตร ซงกจะหมายถง การทดนแดนของรฐนนๆ จะตองมความปลอดภยจากการรกรานเขายดครองโดยรฐอน

Page 43: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

36 โดยรฐบาลดงกลาวจะตองกระท าหนาทของตน ในการบรหารประเทศโดยเสร ไมถกแทรกแซงการด าเนนการบรหารจากรฐอน หรอจากกลมใดๆ ภายในประเทศ รวมทงรฐบาลจะตองมความรสก ทปลอดภยตอความกดดน ความเสยง ความกงวลสงสย และความตนตระหนกตางๆ ความมนคงแหงชาต เปนคณภาพของชาต หรอรฐ ทมหลกประกนในการด ารงอยอยางแนนหนาถาวรมเปลยนแปลง ไปโดยงาย ปลอดภยจากอนตรายทอาจจะเกดขน หรอมแนวโนมจะเกดขน หรอแมแตคดไปวาจะเกดขนมเสรในการด าเนนการตางๆ ดวยตนเอง ในเรอง ประชากร ดนแดน รฐบาล และอ านาจอธปไตย

2. แนวความคดดานความมนคงทวไป แนวความคดทวไปนจะไดกลาวถง ความมนคงแหงชาต (National Security), ความมนคงภายใน (Internal Security), ความมนคงในภมภาค (Regional Security), ความมนคงของโลก (International Security), ความมนคงของสภาวะแวดลอม (Environmental Security), และความมนคงของบคคล (Human Security) หรอ สทธมนษยชน (Human right)

2.1 ความมนคงแหงชาต (National Security) เพอใหชาตเกดความมนคง ยอมตองพงพาพละก าลง ซงพละก าลงในระดบชาตไดแก พลงอ านาจแหงชาต(National Power) ทจะ เปนเครองมอในการพทกษรกษาสงส าคญทเปนหวใจของชาต เพอใหเกดความมนคง และสงส าคญดงกลาวนกคอ ความมงประสงคของชาต (National Purpose) และ ผลประโยชนชาต (National Interests) ซงจะพบวา องคประกอบของชาต หรอรฐชาตทตองน ามาค านงถงดวยกคอ ชาตจะมนคงไดกตอเมอประชาชนภายในรฐชาตมนคง, ดนแดนทตงของรฐชาตมนคง, รฐบาลทบรหารประเทศมนคง, มความมนคงในอ านาจอธปไตยทใชบรหารรฐชาต ดงนนเมอกลาวถงความมนคงแหงชาต กคอการกลาวถงทงหมด มไดมความหมายแตเฉพาะความมนคงของรฐบาลเทานน และเพอใหเปนไปตามน ชาตกตองใชพลงอ านาจอนประกอบไปดวย พลงอ านาจดานการเมอง, เศรษฐกจ, สงคมจตวทยา, การทหาร, วทยาศาสตรและเทคโนโลยในการด าเนนการ

2.2 ความมนคงภายใน (Internal Security) ส าหรบแนวความคดในเรอง ความมนคงภายใน (Internal Security) เปนแนวความคดทเกยวพนโดยตรงกบแนวความคดในเรองความมนคงแหงชาตอยางใกลชด ทงนเนองจากวา ความมนคงภายในในความหมายทใชกนอยนน เปนการใหความหมายไปทความมนคงแหงชาต ทมองไปทปญหาซงเกดมาจากปญหาภายในประเทศ เปนปญหาความขดแยงภายในสงคมของประเทศเอง ดงนนเราพอทจะกลาวไดวาความมนคงภายใน กเปนความมนคงในระดบประเทศ ในฐานะเปนสวนหนงของความมนคงแหงชาต

2.3 ความมนคงของภมภาค (Regional Security) ความมนคงในภมภาค กคอ การทภมภาคนนๆ มความมนคงในทกดานตามองคประกอบทประกอบกนขนเปนภมภาค ซงกคอ ประเทศตางๆ ในภมภาคนนๆ และในภมภาคนนๆ กจะตองมพลงอ านาจภายในภมภาค ทจะใช ในการด าเนนการเพอใหเกดความมนคงจากภยนตรายทอาจเกดขนตอภมภาค ทงภยนตรายทเกดขนภายในภมภาคเอง หรอทมาจากภายนอกภมภาคกตาม ซงพลงอ านาจน เราอาจอนมานโดยใชองคประกอบของ พลงอ านาจในระดบชาตมาใชกอาจจะสมเหตผล เพราะภมภาคประกอบดวยชาตตางๆ นนเอง

2.4 ความมนคงของโลก (International Security) โลกของเรานประกอบ ไปดวยรฐชาต และภมภาคตาง ๆ ดงนนโลกจะมนคงได กตอเมอรฐชาตตางๆ และภมภาคตางๆ นน

Page 44: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

37 มความมนคง ทงทเปนความมนคงภายในรฐชาต ภมภาคเอง หรอระหวางรฐชาต และระหวางภมภาค โดยทการด าเนนการนนกคงดวยการอาศยพลงอ านาจตางๆ ในการรกษารฐชาต ภมภาค และโลกใหมนคง นอกจากนแลวโลกจะมความมนคงไดกตอเมอโลกสามารถเผชญกบภยทเกดขนกบโลกดวย ซงในบางครงภยนนกเกดมาจากสงคมโลกเอง เชนทเรากลาวกนในเรองภาวการณเรอนกระจก หรอการเพมขนของความรอนภายในโลกอยางผดปกต ทจะสงผลใหน าแขงขวโลกละลาย ระดบน าทะเลทสงขน ซงอาจจะสงผลตอน าทวมในหลายเมองในโลก และสงผลใหเกดภยธรรมชาตตางๆ นานา หรอการเกดสงครามโลกครงตอไป (ถาม) กจะเปนสงครามทกอความเสยหายใหกบทงโลกได ดวยการใชอาวธท าลายลางทรายแรงทมอยในปจจบน หรอเปนไปไดทภยนตรายตอความมนคงของโลก อาจเปนภยนตรายทมาจากนอกโลกของเราเชน อกกาบาต เปนตน

2.5 ความมนคงของสภาวะแวดลอม (Environmental Security) เปนแนว ความคดทพยายามจะรกษาสภาวะความเสอมโทรมของสงแวดลอมภายในโลก เพอใหสงคมมนษยยงคงอยตอไปภายในโลกนรวมกบธรรมชาตได เพราะมนษยไมสามารถอยไดถาไมมสงตางๆ ทเปนองคประกอบของโลก การมองถงความมนคงในรปแบบนเปนการมองไปในอนาคต ดวยหลกการทางวทยาศาสตร ทชวยใหเราคาดคะเนสงทอาจเกดขนตอไปได และบางประเดนกเรมสงผลใหเหนแลว เชน การเกดภยธรรมชาตทเพมมากขน เปนตน ทงนกเพอสงคมโลก สงคมมนษยในรนตอๆ ไป ในขณะเดยวกนการทจะท าใหเกดความมนคงในสภาวะแวดลอม เรากตองใชพลงอ านาจ หรอตองมการจายเพอใหเกดความมนคงขน ซงในประเดนนเปนทถกเถยงกนอยในปจจบน ระหวางประเทศทเจรญแลวกบประเทศทก าลงพฒนาวาใครเปนผจายมากจายนอยเพยงใด เพราะปญหานเปนปญหาของคนทงโลก และอนาคตของมนษยชาต ทดจะเหนผลไมชดเจนนกในปจจบน และยงมความขดแยงกนเองระหวางความมนคงในสภาพสงแวดลอมกบความมนคงในดานอน เชน ในการสรางเขอนจะสงผลตอสภาพแวดลอม ในขณะทถาไมสรางกอาจสงผลตอการขาดพลงงาน สงผลตอปญหาเศรษฐกจ และความมนคงของชาต รวมทงประชาชนกอาจไมมพลงงานใช หรอมผลกระทบตอความอยรอดของบคคลได

2.6 ความมนคงของบคคล (Human Security) และ สทธมนษยชน (Human right) เปนประเดนทมการถกแถลงกนมากในปจจบน โดยเฉพาะค าวาสทธมนษยชน แนวความคดประชาธปไตยทแผขยายไปทวโลก กยงท าใหสทธมนษยชน เปนทกลาวขานกนเปนอยางมาก นอกจากนหลายประเทศทเคยถกปกครองดวยเจาอาณานคม และเพงไดรบเอกราชเมอไมกสบปมาน มกเกดความวนวาย และเกดปญหาขนภายในประเทศตน ในบางพนทรนแรงถงขนท าลายลางเผาพนธกนเองภายในชาต ซงอาจมรฐบาลรเหนเปนใจดวยในบางประเทศ ดวยความไมมนคงของระบบการปกครอง ไมมความเปนปกแผนของชาต กท าใหรฐบาลตองปกครองดวยระบอบ หรอวธทกดขประชาชนบางกลม สงทกลาวไปน สงผลตอความรสกของการเปนมนษย สทธของความเปนคน และการอยอาศยในโลกนของคนสวนรวมในโลก ซงเราอาจกลาวไดวา กคอ ความมนคงของบคคลนนเอง การด าเนนการเพอใหเกดความมนคงของบคคล กเชนเดยวกน จะตองมการใชพลงอ านาจตางๆ มากระท า และจะตองมการจายเพอใหเกดความมนคงขน การทบคคลจะมความมนคงไดกจะมใชปญหาเฉพาะในเรองการเมอง การปกครองเทานน คงจะตองเกยวของกบการกนอย หรอเศรษฐกจสวนบคคล ความรสกทางสงคม หรอปจจยทางสงคมจตวทยาดวย ซงสงเหลานสงผลใหเกด

Page 45: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

38 แนวความคดทแตกตางกนออกไปในความหมายของความมนคงของบคคล หรอสทธมนษยชน เพราะแตละประเทศอาจม วฒนธรรม ประเพณ สภาพทางเศรษฐกจทแตกตางกนไป ซงความแตกตางดงกลาวอาจท าใหประเทศจน, ประเทศอนโดนเซย, ประเทศพมา หรอบางประเทศ กลาวถงเรองนแตกตางไปจากประเทศอนๆ กได

3. องคประกอบของความมนคง สถาบน Asia Pacific Center for Security Studies มลรฐฮาวาย ประเทศ

สหรฐอเมรกา หรอสถาบนการศกษาดานความมนคงของประเทศไทย เชน ในวทยาลยปองกนราชอาณาจกรไดก าหนดตวแบบของความมนคงออกมาไดดงน

ในสวนของความมนคงทางดานสงคมจตวทยานน คอนขางจะเขาใจไดยาก จงท าใหเปนปญหาทซอนเรน แตกด ารงอยตลอดเวลา และปญหาทางดานสงคมจตวทยานไดรบผล ตอเนองมาจากปญหาความมนคงดานอนอยเสมอ เชน ปญหาความแตกแยกของสงคมทเปนผลมาจากปญหาความมนคงดานการเมอง จากการทคนในชาตมความแตกตางกนทางแนวความคด และปญหาการสรบของทหารกบพรรคคอมมวนสต ทยงคงมความรสกฝงแนนอย ในใจส าหรบผท เคยเกยวของ และเมอมปญหาเศรษฐกจกไดตอกย าปญหาสงคมในหลายดาน ไมวาจะเปนปญหายาเสพตด ปญหาคอรปชนตางๆ ท เกดขนในสงคมของประเทศในปจจบน ส าหรบองคประกอบอนๆ นอกเหนอจากทไดกลาวไปแลวนน ปจจบนดแลว ปญหาความมนคงทางดานสงแวดลอม จะทวความส าคญขนตามล าดบ

จะเหนไดวา ในปญหาความมนคงในแตละดานมใชวาเปนปญหาทจะเกดขนอยางทนททนใด แตเปนการเกดแบบคอยเปนคอยไป และมสงบอกเหตหรออยางนอยทสด อาจท านายหรอคาดเดาได โดยใชการศกษาปญหาความมนคงในอดตทผานมา, สภาพแวดลอมตางๆ ทงภายใน และภายนอก ในทกองคประกอบ และทกระดบของความมนคง จากนนกท าการวเคราะหวจย เพอประมาณการหรอคาดคะเนตอไปในอนาคต ซงกจะท าใหเราไดมการเตรยมการแกปญหาดานความมนคงทอาจเกดในอนาคตได อยางไรกตาม ขอมลขาวสาร, ความช านาญในแตละดาน ของแตละองคประกอบดานความมนคง และการท างานเปนทม ทมการประสานกนเปนอยางดของผเชยวชาญ จงจะท าใหการศกษา วเคราะห วางแผน และจดท ายทธศาสตร หรอแผนงานดาน ความมนคงประสบกบความส าเรจได

ปญหาความมนคงดานเศรษฐกจนาทจะยงคงเปนปญหาหลก ทนกเศรษฐศาสตรจะตองหาทางขบคดแกปญหากนตอไป ในขณะทปญหาดานการเมองจะคอยๆ เปนปญหาส าคญขนมาอกครง และปญหาความมนคงดานสงคมจตวทยาจะขนมามบทบาทสงขนจนเปนปญหาหลก ทงนกเนองมาจากวา ปญหาสงคมเปนปญหาทสะสมในสงคมไทยมาเปนเวลานาน และเปนปญหาท ตกทอดมาจากปญหาความมนคงในทกๆ ดาน อกทงในยคโลกาภวฒน ทโลกเชอมตอถงกนหมดจะสงผลใหสงคมไทยเกดความขดแยงขนได โดยเฉพาะความขดแยงในสงคม อนเนองมาจากวฒนธรรมใหมทเขามาโดยมไดมการกลนกรอง ปะทะหรอขดแยงกนกบวฒนธรรมเกา นอกจากน สภาพความฝดเคองทางเศรษฐกจ จะยงท าใหประชาชนตองดนรนเพอเอาตวรอดในทกวถทาง ยงมปญหาจากภายนอกทเออลน (Spill Over) เขามา เชน ปญหาจากประเทศเพอนบาน ปญหาสงคมโลก กจะยงสงผลใหปญหาความมนคงทางสงคมจตวทยาเปนปญหาหลกได

Page 46: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

39

ปญหาความมนคงดานสงคมจตวทยาทจะขนมาเปนปญหาหลกของสงคมประเทศไทย จะสงผลใหประเทศเกดความขดแยงและแตกแยกกนขน จนในทสดความขดแยง อาจน ามาซงการตอสกนดวยอาวธของคนในชาต หรออาจมความพยายามทจะแบงแยกกนออกไป แตทงนกขนกบสถานการณของโลก และความพยายามแกปญหาของรฐบาล ถาไดมการเตรยมการแกไขกอาจจะท าใหปญหาเบาบางลงได ถามฉะนนแลวสงคมประเทศไทยกคงจะพายแพภย และเกดวกฤต เชน วกฤตทางดานการเมอง, การทหาร, และวกฤตทางดานเศรษฐกจ เหมอนทผานมา

4. ปญหาความมนคงของประเทศไทยในปจจบน สถานการณทเปลยนไป ไดสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมของประเทศไทย ท าให

ปญหาดานความมนคงของประเทศไทยทมมาแตอดต ไดเปลยนรปแบบไปปญหาตางๆ ทสงคม ประเทศไทยตองเผชญนบวนจะยงยากขน และทวความรนแรงขนตามล าดบ

4.1 ปญหาความมนคงดานสงแวดลอม ผลจากการพฒนาทางดานเศรษฐกจ ทผานมา น าไปสการท าลายระบบนเวศ และสงแวดลอมในธรรมชาต ซงก าลงเปนปญหาในระยะปานกลางและระยะยาวในอนาคต นอกจากนนปญหาสงแวดลอมยงสามารถน ามาซงความขดแยงระหวางรฐบาล, องคกรเอกชน และประชาชนในพนทไดตอไปในอนาคต

4.2 ปญหาการยายถนฐานของประชาชน และการอพยพ เปนปญหาของการหลงไหลของประชากรในประเทศจากชนบทสเมอง ซงจะเกดผลกระทบตามมา เชน การขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรกรรมในชนบท ความคบคง และการเกดปญหาในตวเมอง

4.3 ปญหาความมนคงทางดานขอมลขาวสาร เปนปญหาของสงคมในยค โลกาภวตน ในสภาวะการณทขอมลขาวสารไหลลามเขาสสงคมไดอยางรวดเรว สงผลตอสงคมทงในทางบวก และทางลบ คนรนใหมของสงคมจะลมเลอนวฒนธรรมประเพณทมมาแตเดม อนเปนผลจากการเลยนแบบสอตางๆ ความรสกนกคดของสงคมจะถกควบคมโดยสอสารมวลชน ถาสงคมไมไดมการกลนกรองระบบขอมลขาวสารทด หรอไมไดมการวางรากฐานการบรโภคขอมลขาวสารทถกตอง กจะท าใหสงคมตองประสบปญหาตอไป อกทงการตอสแขงขนกน ไมวาจะเปนในดานเศรษฐกจ สงคม หรอการทหารกตาม การตอสกนทางระบบขอมลขาวสาร หรอสงครามขอมลขาวสารกจะเปนปจจยชขาด การแพชนะอกประการหนง

4.4 ปญหาความมนดานเศรษฐกจ อนเปนผลจากการตอสกนทางดานเศรษฐกจ เพอความมนคง และความมงคงของตนเอง หรอของประเทศตน สงผลใหประเทศในสงคมโลก ยงทวชองวางของความเปนอย และความมนคงของคนในประเทศมากยงขน ทส าคญการทมนษยชาตมจ านวนเพมมากขน ในขณะททรพยากรมใหใชอยางจ ากด กจะยงท าใหการแขงขนทางดานเศรษฐกจสงมากขนไปดวย ประกอบกบขดความสามารถทางดานเทคโนโลย และระบบขอมลขาวสาร ยงท าใหประเทศทร ารวยอยแลว มความกาวหนาทางเทคโนโลย และมโอกาสเขาถงขอมลขาวสารไดงายกวา รวดเรวกวา จนสามารถทจะขยายชองวางของความมงคงออกไปไดอก ส าหรบประเทศทยงคง ไลตามประเทศร ารวยอย กจะยงทวการผลตของตนดวยการน าทรพยากรธรรมชาตขนมาใช ซงกจะยงท าใหปญหาสงแวดลอม และปญหาอน ๆ ทวตามมา

Page 47: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

40

4.5 ปญหาความมนคงของมนษยในดานการแพรกระจายของโรครายแรง ในปจจบนโรคเอดสเปนโรครายแรงทท าลายมนษยชาต ผลของการทชาตใดชาตหนงมประชากรทเปนเอดสเปนจ านวนมาก กจะท าใหเกดปญหาการขาดแคลนแรงงาน ปญหาเศรษฐกจตามมา

4.6 ปญหาความมนคงจากความแปลกแยกทางดาน วฒนธรรม ประเพณ และกลมชาตพนธ ซงปญหาดงกลาวนมกเกดขนในสงคมของประเทศทมประชากรมความแตกตางของ เชอชาต ศาสนา วฒนธรรม ประเพณเปนอยางมาก ส าหรบสงคมประเทศไทย ถงแมวาจะไมไดม ความตางในเรองดงกลาวมากนก แตกยงคงมปญหาของความไมเขาใจกน และปญหาของการแบงแยก อยเชน ปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตเปนตน

4.7 ปญหาแรงงานตางดาว และผหลบหนเขาเมอง ประเทศไทยถกลอมรอบ ไปดวยประเทศเพอนบาน ซงมสภาพ เศรษฐกจ สงคม และความเปนอยทดอยกวาประเทศไทยเปนอยางมาก จงสงผลใหมประชาชนจากประเทศเพอนบานหลงไหลเขามาสประเทศไทย และกอใหเกดปญหาแรงงานตางดาว ปญหาอาชญากรรม ปญหาสาธารณสขและปญหาอนๆ ตามมา

4.8 ปญหาอาชญากรรมขามชาต เปนปญหาความเขมแขงของกลมอาชญากรรม ทเตบโตขนมาพรอมกบการขยายตวของเทคโนโลย และระบบขอมลขาวสาร โดยกลมอาชญากรรมตางๆ ทวโลกสามารถทจะตดตอ คาขาย ด าเนนกจกรรมนอกกฎหมายรวมกน โดยผานตามชองทาง การสอสารโดยทไมตองพบปะกน อกทงกลมตางๆ เหลานยงมกแทรกตวไปในวงการการเมอง ระบบขาราชการดวยการคอรปชน เขาไปเลนการเมอง ตงบรษทบงหนา เพอการฟอกเงน เปนตน

4.9 ปญหาความมนคงดานพลงงาน เปนสงทนกวชาการเมองประเทศไทย ใหความ ใสใจไมมากนก แตโดยขอเทจจรงแลว ประเทศไทยรวมทงประเทศในภมภาคอาเซยนตองสญเสยเงนงบประมาณไปอยางมหาศาลในการใชจายเพอใหไดมาซงพลงงาน อกทงการจดซอพลงงานดงกลาวประเทศไทยยงตองพงพาตางชาตอกเปนอยางมาก ซงการปดเสนทางการเดนเรอขนถายสนคาประเภทน ามน อาจท าใหพลงงานทเราใชอยปจจบนเกดวกฤตขนทนทได

นอกจากประเดนปญหาความมนคงทไดกลาวไปแลว ประเทศไทยยงตองประสบกบปญหาความมนคงอกหลายประการดวยกน เชน ปญหาภยธรรมชาตรายแรง, ปญหาการกอการราย, ปญหาเสรในการเดนเรอทประเทศเพอนบาน ไดประกาศใหเรอประมงของประเทศไทยทแลนผานจะตองแจงกอนเสมอ ถงแมวาจะผานโดยบรสทธใจกตาม , ปญหาความมนคงในประเทศเพอนบาน ทเออลน หรอมผลกระทบตอความมนคงของประเทศไทย, ปญหาโจรสลดในนานน า เปนตน ซงปญหาตางๆ เหลาน จะตองมการพจารณาถงสาเหตของปญหาอยางถองแท และทกหนวยงานทเกยวของจะตองรวมมอกนในการแกไขปญหาอยางมเอกภาพและบรณาการในทกระดบ

5. ปจจยทมความสมพนธตอภยคกคามดานความมนคงของชาต ปจจยหรอสงทท าใหเกดความไมมนคงคอการศกษาถงลกษณะของความขดแยงตางๆ

ทเกดขนภายในโลกนทสงผลกระทบตอความมนคง ทงนความขดแยงทเกดขนในสงคมโลกปจจบนด ารงอยในสภาวการณทกอใหเกดความยงยาก และสลบซบซอนกนมากขน แมกระทงในหวงระยะเวลาทประเทศชาตพนจากสภาพของการเกดสงครามเตมรปแบบแลวกตาม แตกยงประสบกบปญหาในเรองความปลอดภยหรอความไมมนคงในมตตางๆ ในอดตหากประเทศใดไมตองการเผชญกบการสงคราม หรอเมอสงครามไดยตลงแลว ประเทศนนกจะมสนตภาพและความปลอดภยควบคกนไป แต

Page 48: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

41 ในปจจบนสภาพการณกลบตรงกนขามกบทกลาวมาแลว กลาวคอ แมวาประเทศตางๆ จะไมมการสงครามหรอการสรบกนกตาม แตประเทศเหลานนอาจไมมความมนคงปลอดภยกได ทงนอาจเกดขนไดจากสาเหตสองประการดวยกน ดงท พล .ต.พจน พงศสวรรณ (2531: 32) ไดกลาวไวในหนงสอ หลกยทธศาสตร คอ 1. ความไมมนคงปลอดภย อาจเกดขนจากประเทศทมความขดแยงกนในเรองผลประโยชนของชาต (National lnterest) ซงอาจกลาวไดวากคอ ภยคกคามจากภายนอกนนเอง และ 2. ความไมมนคงปลอดภย อาจเกดจากปญหาการคกคาม (Threats) จากภายใน

ในขณะท ดร.สรชาต บ ารงสข (2545:12) กลบแบงภยคกคามดานความมนคงออกมาเปนปญหาดานการทหาร กบปญหาทมใชการทหาร อกทงยงมสถาบน หรอนกวชาการดานความมนคง อกหลายทานไดแบงภยคกคามดงกลาวน โดยใชกรอบของสงคม หรอกรอบของพลงอ านาจแหงชาต มาเปนปจจยหลกในการแบงเชนท สถาบน Asia – Pacific Center for Security Studies (1994:6) แบงเปน ภยคกคามดานการเมอง ภยคกคามดานเศรษฐกจ ภยคกคามดานสงคมจตวทยา และ ภยคกคามดานการทหาร ในการนเพอใหเกดความเขาใจไปในแนวทางเดยวกน และสามารถศกษาถงปญหาภยคกคามดานความมนคงใหครบถวนในทกดาน เอกสารวจยฉบบน จะไดใชกรอบในการพจารณาภยคกคามตอความมนคงในรปของปญหาภยคกคามจากภายนอก และปญหาภยคกคามภายใน โดยปญหาภยคกคามจากภายนอกนน จะไดแยกยอยออกไปอกเปนภยคกคามทมมาจากในระดบโลก ระดบภมภาค และระดบประเทศรอบบาน ในขณะท ในแตละปญหาภยคกคามดานความมนคง ไมวาจะเปนจากภายนอก หรอจากภายใน จะไดจดแบงกลมออกเปน ภยคกคามทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหารอกดวย นอกจากนแลวเพอยกประเดน หรอน าปญหาใหมๆ ทมความส าคญตอความมนคงเพมมากขนในปจจบน จงไดเพมภยคกคามในดานอนๆ ทนอกเหนอไปจากสดานทกลาวไปแลว อกทงประเดนปญหาความมนคงดานตางๆ อาจมความสมพนธของปญหาทจดอยในกลมหลายกลม กจะไดแยกแยะใหเหนในแตละกลมไป และเพอใหมความกระจางชดยงขน จะไดสรปประเดนปญหาในชวงทายของการกลาวถงภยคกคามไวในเรองของประเดนปญหาทมความสมพนธเกยวเนองซงกนและกน

5.1 ปญหาจากภายนอกทมผลกระทบตอความมนคงแหงชาต ในการพจารณาปญหาทกระทบตอความมนคงแหงชาต ทมาจากปจจยภายนอก

นนเปนการส ารวจหรอวเคราะหสภาพแวดลอมทางดานยทธศาสตรของโลก ภมภาค และประเทศรอบบาน วาในปจจบนนนเปนเชนไร มแนวโนมอยางไรในระยะสน และระยะยาว ทงนเพอตองการ ทจะพจารณาใหสอดคลองกบการแกปญหาดานความมนคงทก าลงเกดขนในปจจบน และสอดคลองกบการแกปญหาทก าลงจะเกดขนในอนาคต ซงกคอ การก าหนดยทธศาสตร นโยบายดานความมนคงแหงชาต เพอด าเนนการในปจจบน และวางแผนการด าเนนการในอนาคตนนเอง เชน ถาเปนการก าหนดยทธศาสตรชาต ดานความมนคง ในระยะยาวในหวงสบปขนไป การส ารวจสภาพแวดลอมภายนอก กจะตองส ารวจสภาพแวดลอมในปจจบน และวเคราะหสภาพแวดลอมทนาจะเปนไปไดมากทสด ในหวงสบปตอไปดวย ทงนกเพอใหการก าหนดยทธศาสตรเพอตอบสนองตอการแกปญหาความมนคง ในระยะยาว มงตอ การแกปญหาทจะเกดขนจรงๆ อกทงเราจะตองพจารณาก าหนดความเบยงเบน ทจะเกดขนจาก ความคลาดเคลอนในการวเคราะหสภาพแวดลอมในอนาคต และเกณฑการยอมรบไดทจะใชยทธศาสตรเดมตอไป โดยท าแคการปรบแกเทานน ซงถาความเบยงเบนเกนเกณฑดงกลาวน

Page 49: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

42 กจ าเปนทจะตองส ารวจ และวเคราะหสภาพแวดลอม รวมทงก าหนดยทธศาสตรชาตเพอความมนคงกนใหม

5.2 ปญหาจากภายในทมผลกระทบตอความมนคงแหงชาต เปนการส ารวจ และวเคราะหปญหาความมนคงทเกดขนภายในประเทศเปนหลก

และเชนเดยวกน เพอใหเกดความงาย และความเขาใจตรงกน การจดแบงกลมออกเปนปญหา ทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา การทหาร และอนๆ กจะท าใหการพจารณาปญหาตางๆ กระท าไดงายขน อกทงรปแบบกควรเปนไปในลกษณะของการส ารวจปญหาในปจจบน วเคราะหแนวโนมทจะเกดขนในอนาคต การก าหนดหาขอด และขอเสยตางๆ ทจะเกดขน รวมทงการพจารณาผลกระทบตอความมนคงแหงชาตในแตละดาน ซงในการด าเนนการเพอพจารณา และวเคราะหปญหาภยคกคามดานความมนคงภายในประเทศ สามารถทจะแสดงไดดงน

5.2.1 ปญหาทางดานการเมอง การปกครอง ตงแต พ.ศ.2475 ทประเทศไทยไดเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญาสทธราช มาเปนระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข ปรากฏวาประชาธปไตยของประเทศไทยลมลกคลกคลานมาโดยตลอด ในการแกไขปญหาโดยการเปลยนรฐบาลดวยวธการยดอ านาจ การปฏวตรฐประหาร ครงแลวครงเลา กไมสามารถทจะน าพาประเทศไปสการปกครองในระบอบประชาธปไตยดงทมงหวงได ประโยชนสข กมไดตกอยกบประชาชนสวนใหญอยางแทจรง ตามจดมงหมายของประชาธปไตย แตกลบไปตกอยกบคนบางกลมทกมอ านาจทางการเมอง หรอกลมทมอทธพลโยงใยกบผทมอ านาจทางการเมอง เกดความไมเปนธรรมทงทางดานเศรษฐกจและสงคม จนเปนเงอนไขของความแตกแยกกนในสงคม แบงกนเปนกกเปนเหลา เปนส เชอมตอและผกกนอยดวยผลประโยชนของตน หรอกลมตน โดยมไดค านงถงผลประโยชนของชาต หรอประชาชนสวนรวมภายในชาตแตประการใด ปจจบนคานยมของคนในสงคมเปลยนไป หนมานยมยกยองคนทมเงนโดยไมค านงวาจะไดมาดวยวธการใด คณธรรม จรยธรรมของคนในสงคมเรมลดนอยลง ทส าคญการทบคคลบางกลม บางพวก พยายามทจะเขามามอ านาจทางการเมองในทกวถทาง ทงทถกตอง และไมถกตอง เพอตองการใชอ านาจทางการเมองไปเพอประโยชนสวนตน หรอของกลมตน ซงการด าเนนการดงกลาวจะสงผลใหเกดความไมมประสทธภาพในการบรหารประเทศโดยรวม ระบบการเมองจะกลบไปสวงจรทเรยกวา “วงจรอบาทว” เหมอนเชนทผานมา จนน าไปสปญหาทางดานการเมองขนได ซงปญหาการเมองถอเปนเรองส าคญทกอใหเกดปญหาดานอนๆ ตามมาได

5.2.2 ปญหาทางดานเศรษฐกจ ไดแก ปญหาการตลาด ความทกขของชาวไร ชาวนา เกษตรกร และวงการอตสาหกรรม กคอ ผลตผลเพาะปลก และสนคาผลตภณฑทผลตขนมาตองประสบปญหาการตลาด ท าใหตองขายผลผลตในราคาต ากวาตนทน ปญหาความยากจน เรองความยากจนเปนเรองทถกกลาวขานกนมาก วาความจนนนเกดจากอะไร และแคไหนจงจะเรยก วาจน ซงเรามกจะเรยกวามไมพอกนพอใชนนเอง การมไมพอกนไมพอใชท าใหคนสรางปญหาอยางไรบาง เปนเรองทนาจะน ามาพจารณา การแกปญหาความยากจนใหแกคน กเทากบแกปญหาของคน ในบานเมองใหแกบานเมองนนเอง ปญหาทควรจะน ามาพจารณาไดแก ความยากจนในชนบท อาจจะเนองมากจากการขาดทท ามาหากน ความสะดวกในการลงทน ลงแรง เชน น า ถนน ไฟฟา และเทคโนโลย ยงเขาไปไมถง ขาดทนรอนและขาดความรในการประกอบอาชพ บคคลเหลานถอเปนบคคลทนา

Page 50: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

43 เปนหวงอยางมาก เนองจากอาจะถกดงไปเปนเครองมอในการบกรกพนทปาสงวน หรอท าลายทรพยากรปาไม รวมทงการเขาไปด าเนนการในสงทผดกฎหมาย โดยมนายทนอยเบองหลง อาท การปลกพชเสพตด, คาอาวธสงคราม, ขดแรเถอน, การลกลอบคายาเสพตด เปนตน ซงบคคลเหลานถอเปนบคคลลอแหลมทงายตอการชกจงใหกระท าการตางๆ ในทางทผดกฎหมาย แตไดคาตอบแทนทสง จงจ าเปนทเจาหนาทรฐฯ องคกรเอกชน และองคกรอสระตางๆ จะตองใหความชวยเหลอ เพอใหมคณภาพชวตทดขน และไมหนไปเปนเครองมอของกลมผดกฎหมายตางๆ ส าหรบความยากจนของคน ในเมองสวนใหญเกดจากรายไดทไมไดเพมขนตามอตราสวนของราคาสนคาและบรการทเพมสงขนเรอยๆ จนไมสามารถจะควบคมรายจายใหเหมาะสมกบรายได ความเจรญทางเทคโนโลยทมมากขน ยงกระตนความตองการของคนใหมความตองการสนคาและบรการตางๆ จนเกนก าลงของคน เกดความขดแยงระหวางความตองการในชวตทดขนกบสภาพของความเปนจรง มระบบผอนสงซงมประโยชนท าใหไดสนคามากอนแลวผอนช าระ แตกเปนตวการท าใหคนสวนใหญตกอยในสภาพทเปนหนเปนสน อนเนองมาจากความตองการของคน เมอดนรนหาทางออกไมไดกหนไปท าสงทผดกฎหมาย ทจรตตออ านาจหนาท และเกดปญหาอาชญากรรมตามมา

5.2.3 ปญหาทางดานสงคมจตวทยา ปญหาทมผลกระทบตอสถาบนทเปนสถาบนทมบญคณแหงชาต การทบานเมองประเทศประเทศไทยเปนสงคมเปด สงตางๆ จากภายนอกเขามามอทธพลใหชวตความเปนอยและวธการด ารงชพเปลยนแปลงไป ปญหาทรมลอมอยทงการเมองภายในและภายนอกประเทศ ทงทางเศรษฐกจและสงคม ท าใหประชาชนอยในยคอนสบสนชวนใหหลงทศทางและหลงประเดนไดงาย สถาบนทเปนองคคณแหงชาตกมปญหารมลอมอยหลายประการโดยทเวลา และเหตการณไดพสจนแลววา สถาบนแหงชาตทงสามมคณค าจนชาตบานเมองใหอยรอดปลอดภยตลอดมา การมงท าลายสถาบนชาต ศาสนา พระมหากษตรยไดกอใหเกดปญหาตางๆ อนน ามาซงความเสอมเสยเกยรตภมของสถาบน เปนตนวา การแอบอาง ชาต ศาสนา พระมหากษตรย เพอสรางอ านาจอทธพลของตนในหลายๆ รปแบบ หลายๆ วธ ประวตศาสตรชชดวา เพราะคนประเทศประเทศไทยยดมนในสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย ชาตประเทศประเทศไทยจงด ารงความเปนประเทศประเทศไทยไดตลอดมา สงใดกตามทท าใหจตใจของคนประเทศประเทศไทยเสอมถอยไปจากสถาบนทถอวาเปนองคคณแหงชาตแลว การด ารงความเปนชาตจะพลอยเส อมถอยไปดวย คนประเทศประเทศไทยทกคนจะตองตระหนกในขอน และผนกใจกนยดมนในการด ารงรกษาและเทดทนสถาบนดงกลาวไวใหได ชวยกนแกไขจดออนและขอบกพรองทมอยใหหมดไป ชวยกนใหสถาบนทความบรสทธผดผองโดยเนอแทท งศาสนาและพระมหากษตรย ปญหาทางดานการทหาร ไดแก ปญหาชายแดน เปนปญหากระทบกบประเทศเพอนบานโดยทวไป ปญหาการ กอความไมสงบ ปญหาภายในทส าคญในอดต เชน ปญหาการตอสกนระหวางพรรคคอมมวนสต แหงประเทศประเทศประเทศไทย กบรฐบาลหรอปญหาความพยายามในการแบงแยกดนแดนในพนทภาคใตตอนลางเปนตน

ยทธศาสตรดานการกอการราย

ยทธศาสตรการตอตานการกอการราย พ.ศ. 2560 ถง 2564 สภาวะแวดลอมดาน ความมนคงระหวางประเทศทเปลยนไปประกอบกบความกาวหนาทางเทคโนโลยการสอสารเชอมตอ

Page 51: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

44 ระหวางกนทวโลกสงผลใหปจจยเกอกลตอการกอเหตความรนแรงและการกอการรายผนแปล ตามกนทงในประเทศ ระดบภมภาคและระดบระหวางประเทศ นอกจากนยงมพนธกรณหรอแนวทาง การด าเนนการระหวางประเทศทเกดขนมาใหมโดยเฉพาะในกรอบของสหประชาชาต โดยทนโยบายการปองกนและแกไขปญหาการกอการราย พ.ศ. 2545 เปนแนวทางทหนวยงานของไทยไดถอปฏบตมาเปนระยะเวลาหนงแลว ซงนบแตนนมาสถานการณดานการกอการรายในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต ภมภาคอนๆ และในระดบโลกกไมไดเบาบางลง อกทงยงปรากฏรปแบบ วธการทใชในการกอการรายมความซบซอนหรอหลากหลายมากขน รวมทงเกดใหมขนอกดงนนประเทศไทยเองจงควรทจะก าหนดแนวทางในการรบมอกบปญหาการกอการรายททนกบยคสมยและมความครอบคลมปญหาใหมากขน ส านกงานสภาความมนคงแหงชาตจงไดจดท ารางยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบใหมขนมา ซงเชอวาจะเปนยทธศาสตรทสวนราชการทเกยวของจะไดยดถอเปนแนวทางปฏบตในการรบมอกบปญหาการกอการรายไดอยางมประสทธภาพไดผลเปนรปธรรมและสามารถแกไขปญหาไดตรงจด สามารถปองกนและลดความเสยงทไทยจะตกเปนเปาของการกอเหตได กรอบแนวคดของยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบนมทมาจากกรอบนโยบายความมนคงแหงชาตพ.ศ. 2558 ถง 2564 และยทธศาสตรในการปองกนและแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาตพ.ศ. 2558 ถง 2564 ซงไดก าหนดใหการกอการรายเปนสาขาอาชญากรรมขามชาตทไดรบการจดล าดบความส าคญอยในล าดบแรก นอกจากนในกรอบของยทธศาสตรชาต 20 ปไดก าหนดไวในยทธศาสตรดานความมนคงขอ 5 พฒนาระบบกลไก มาตรการและความรวมมอระหวางประเทศ ทกระดบเพอปองกนและแกไขปญหาภยคกคามขามชาต ลดผลกระทบจากภยกอการรายและเสรมสรางความมนคงทางเทคโนโลยสาระสนเทศและไซเบอร ยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบนจะเนนการรบมอกบปจจยหลกทจะน าไปสการกอการรายไดดงน ลทธความเชอ โดยเฉพาะลทธความเชอทโนมเอยงไปทางการนยมการใชความรนแรงแนวคดสดโตงทนยมการใชความรนแรง แนวคดมลฐานนยมโดยไมใชเชอชาตศาสนาหรอกลมการเมองใดเปนการแบงแยกเปนการเฉพาะ คน เนนการรบมอกบการเดนทางเคลอนยายของคนหรอกลมคนโดยเฉพาะการบงคบใชกฎหมายกบผกระท าผด ปองกนไมใหคนทวไปตกเปนเหยอการกอการรายหรอการถกชกจงใหเขารวมกระบวนการ อาวธ สงของ วสด ทน เนนการจดระบบและควบคมการเคลอนยาย จดหา จ าหนาย และซออาวธ สงของ เครองมอสอสาร สอออนไลน ตลอดจนวสดอปกรณทจะน ามาใชเปนเครองมอในการกอการรายไดและปองกนไมใหผทประสงครายเขาถงอาวธ สงของ วสดอปกรณไดโดยงาย ชายแดน พรมแดน เนนการควบคมพรมแดนและพนทบรเวณชายแดน การควบคมการเดนทาง การเคลอนยายเขาออกของรถขนสงสนคาและยานพาหนะ การรกษาความปลอดภย การดแลการรกษาความปลอดภยสถานทและบคคลใหบคลากรทดแลรกษาความปลอดภยและอปกรณทใชในการดแลรกษาความปลอดภยมความพรอมทนสมยไดมาตรฐาน

Page 52: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

45 งานวจยทเกยวของ

พลเรอตร สรศกด หรนเรงรมย (2550: 196 – 199) ศกษาเรอง บทบาทของกองทพ ในการตอตานการกอการราย พบวาการพฒนาบทบาทและความสามารถของกองทพในการตอตานการกอการรายนน ผวจยไดวเคราะหจดออนและอปสรรคทเกดขนประกอบกบการด าเนนการของตางประเทศเรองการตอตานการกอการรายและองคความรกบประสบการณจากการฝก ตลอดจนบทเรยนจากการปฏบตงานอยางตอเนองทผานมาของกองทพ พรอมทงไดทดสอบความเหมาะสมความสามารถทจะกระท าไดและการยอมรบไดแลว จงไดสรปแนวทางการพฒนาบทบาท และขดความสามารถของกองทพในการตอตานการกอการราย โดยจะตองด าเนนการดานการขาวทงขาวกรองทางยทธศาสตรและขาวกรองทางยทธวธ การรกษาความปลอดภยทงสถานท บคคลและเอกสารรวมทงตองมการตรวจสอบเรอเขาออกทาเรอและเสนทางเดนเรอตางๆตลอดจนตองมการแสดงความพรอมทงคน การสาธตและการฝกรวม ฝกผสมกบตางประเทศ รวมทงการสงก าลงเขารวมปฏบตการกบกองก าลงของสหประชาชาต ส าหรบบทบาทของกองทพตามมาตรการตอตาน ตอบโตการกอการรายจะตองใชชดปฏบตการพเศษตอตานการกอการรายทางกายภาพและจะใชชดปฏบตการพเศษของกลมวทยาศาสตรของเหลาทพเปนหลกในการตอบโตอาวธเคม รวมทงการใชชดปฏบตการพเศษของ เหลาทพเปนหลกในการตอบโตอาวธชวะ สงครามเชอโรค นอกจากนบทบาทในการตอตานการกอการราย ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตของฝายความมนคงควรเนนการมบทบาทในการประสาน การดงมวลชนใหเขาเปนฝายรฐ การแกปญหาธรกจผดกฎหมาย การสรางเสรมกระบวนการยตธรรมและไมใชนโยบายทมความรนแรง การมเอกภาพการบงคบบญชาและความรวมมอของนกการเมองในพนทกบรฐบาล รวมทงการใชมาตรการหลกโดยปกตของเหลาทพในการตอตานการกอการราย โดยเนนเรองการปองกนการแทรกแซงจากตางประเทศ ส าหรบการพฒนาบทบาทและมาตรการตอตานการกอการรายดวยการโจมตเครอขายคอมพวเตอรจะตองมสองบทบาทหลกคอ สงครามการกอการรายยคขอมลขาวสารและความสามารถในการแลกเปลยนขาวสารและการปฏบตการขาวในรปแบบของสงครามเครอขายคอมพวเตอรโดยใชบทบาทและมาตรการตอตานการกอการรายดวยการโจมตเครอขายคอมพวเตอรของกองทพสหรฐกบกองทพปลดปลอยสาธารณรฐประชาชนจนมาเปนตนแบบและประยกตใชงาน

การพฒนาขดความสามารถของกองทพ ในการตอตานการกอการรายสากล และการตอตานการกอการรายในสามจงหวดชายแดนภาคใตนน ไดพจารณาจดออนและอปสรรคของกองทพ ตามองคประกอบของการปฏบตงาน คอองคบคคล องควตถและการบรหารจดการกบแนวทางการด าเนนการดานเทคโนโลยสารสนเทศและการศกษาโทรคมนาคมของตางประเทศ ตลอดจนโครงการของประสบการณอนเกยวเนองกบการตอตานการกอการราย การสอสารขอมลอเลคทรอนกส และวธการ หรอเครองมอทกลมผกอการรายใชงานบนพนฐานทตนเองเคยด าเนนการมาแลวปรบปรง และเปลยนแปลงใหเหมาะสมทนสมย ทนเหตการณโดยใชจดแขงและโอกาสประยกตใชหรอแสวงประโยชนจากความเจรญกาวหนาของตางประเทศและภาคเอกชนไทย จะตองมการบรหารก าลงพลใหมองคความรเรองการตอตานการกอการรายและมการพฒนาก าลงพลอยางตอเนอง รวมทงบรรจหวหนาแผนกของหนวยก าลงรบหลกและกรมในสวนบญชาการทมความรการใชเครองคอมพวเตอร

Page 53: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

46 อยางเพยงพอ ตลอดจนเพมเตมหลกสตรการตอตานการกอการรายขนพนฐานและขนสง การฝกศกษาหลกสตรนตวทยาศาสตรเพอการขาวกรองและศกษาอบรมหลกสตรเกยวกบโปรแกรมรหส ลายมออเลกทรอนกสและการพฒนาโปรแกรม รวมทงการสรางนกแฮคเกอร การฝกทบทวน ฝกรวม ฝกผสม และการฝกเกยวกบอปกรณการรบสงขาวสารขอมลระบบอเลกทรอนกส นอกจากนนจะตองปรบปรงและจดหาอาวธและยทโธปกรณประจ าหนวยและประจ ากายใหทนสมยเทาเทยมหรอสงกวา กลมกอการรายทมววฒนาการอยเสมอ จะตองมความพรอมตอการเผชญภยคกคามในยคโลกาภวตนกบภยคกคามจากการโจมตดวยอาวธทมอ านาจการท าลายลางสง จะตองจดหาเครองมอและอปกรณตดตามอาวธยทโธปกรณทลอแหลมตอการถกขโมยหรอถกชวงชงจากกอการราย รวมทงจะตองมอปกรณสนบสนนสงอ านวยความสะดวกดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารโทรคมนาคมทงก าลงทางบก และก าลงทางเรอ จะตองมเครอขายอนเตอรเนตของกองทพทงอปกรณคอมพวเตอรโครงขายโทรศพทของวทยเชอมโยงระบบสอสารผานดาวเทยมและอปกรณเชอมตอวทยกบเครองคอมพวเตอร นอกจากนนการบรหารจดการตองมเอกภาพการบงคบบญชา ตองจดตงศนยแลกเปลยนขอมลขาวสาร และการแจงเตอนการกอการรายภายในศนยปฏบตการขาวทมฐานขอมลเอกลกษณบคคลผกอการรายรวมทงกระจายขาวการกอการรายในเวบไซตของกองทพ ตองจดท าเอกสารอางองหรอคมอตอตานการกอการราย ตองมยทธศาสตรและมาตรการโดยยทธศาสตรพระราชทาน “เขาใจ เขาถง และพฒนา” เปนหลกชย สรางความไวเนอเชอใจจากประชาชน ตองสรางจตส านกของก าลงพลและสรางประชาพจารณใหก าลงพลทกคนตระหนกในการรกษาความปลอดภยหนวยควบคไปกบการปลกจตส านกใหก าลงพลตระหนกถงภยของการกอการรายวามโอกาสเกดขนไดในทกเวลา

พลตร บญช เกดโชค (2555: 71 – 73) ศกษาเรอง การบรณาการงานตอตานการกอการรายของไทย พบวา ภารกจการปองกนและแกไขปญหาการกอการรายมลกษณะหลายมต และมพลวต การด าเนนการดงกลาวจงตองอาศยความรวมมอจากหลายภาคสวนและตองกระท าอยางตอเนอง โดยเฉพาะการเตรยมความพรอมซงถอเปนความรบผดชอบของหนวยงานทเกยวของในการทจะเพมพนทกษะส าหรบการปฏบตงานอยางสม าเสมอ โดยการฝกบรหารเหตการณซงอาศยการระดมสรรพก าลงของหนวยงานทเกยวของ ซงจะเปนการทดสอบระบบการปองกนและแกไขปญหาการ กอการรายสากลทเหนผลดทสด เนองจากการประเมนผลการฝกจะท าใหหนวยงานทเขารวมสามารถน าไปปรบปรงการด าเนนงานตอไป นอกจากนนการฝกบรหารเหตการณยงชวยสรางความเขาใจในหลกปฏบต หลกนยมทตรงกนระหวางหนวยงาน อกทงยงสงเสรมความสมพนธระหวางเจาหนาท ทเกยวของมใหเปนคนแปลกหนาตอกนในยามทเกดเหตการณจรงและในยามปกต ซงความคนเคยจะชวยใหการประสานงานกระท าไดโดยสะดวก แมมหลายหนวยงานทเกยวของกบการตอตานการกอการรายในดานใดดานหนง แตโดยทวไปแลวในภารกจดานหนงจะมหนวยงานเดยวทมหนาทรบผดชอบหลกเชน ในการปฏบตการหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพตองขนควบคมทางยทธการกบศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล ดงนนศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล จงเปนหนวยงานรบผดชอบหลกดานการปฏบตการ นอกจากนนภารกจในหลายดานอาจจ าเปนตองอาศยความรวมมอระหวางหนวยงานในการปฏบตภารกจ เชน ดานการขาวมหนวยงานรบผดชอบจ านวนมาก อยางไรกตามบางหนวยงานกลบมบทบาทคลมเครอไมชดเจนหรอเหลอมซอนกบภารกจของหนวยงานอนๆ ดงจะเหนไดจาก กอ.รมน. (ศปป.3) ซงถกระบวามบทบาทในการตดตามตรวจสอบ

Page 54: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

47 และประเมนสถานการณ พรอมทงวางแผน อ านวยการ ประสานงานดานการปองกนและแกไขปญหาอนเกดจากการกอการรายและอาชญากรรมขามชาตทงภายในและภายนอกประเทศรวมทงการบรณาการแผนงานโครงการและการด าเนนงานดานความมนคงอนอนตามทไดรบมอบหมาย ซงจากการศกษายงพบวาความไมครอบคลมในการแบงมอบภารกจกลาวคอบทบาททจ าเปนบางดานยงขาดหนวยงานรบผดชอบหลก อาท ไมมการกลาวถงระบบขนสงมวลชนและระบบพลงงาน โดยกระทรวงคมนาคมควรไดรบมอบภารกจเปนศนยกลางการประสานงานและการใหขอมลหากเกดการกอการรายตอระบบขนสงมวลชน กระทรวงพลงงานควรไดรบมอบภารกจในลกษณะเดยวกน กรณเกดการกอการรายตอระบบพลงงาน นอกจากนนจากการทกรงเทพฯ เปนศนยกลางของประเทศในหลายดานความเปนไปไดทจะเกดเหตการกอการรายในพนทกรงเทพฯ ยอมมโอกาสสงกวาพนทอนของประเทศไทย ดงนนจงควรระบบทบาทความรบผดชอบของกรงเทพมหานครในการปองกนและแกไขปญหาการ กอการรายสากลดวย แมวาจะเปนเรองสมเหตสมผลทหนวยงานภาครฐเปนแกนหลกในการปองกนและปราบปรามการกอการรายสากล แตพรรคการเมองและภาคประชาชนสมควรไดรบการสงเสรมใหมความรความเขาใจ รวมทงมบทบาทเพมขนมากกวาในปจจบน

พ.อ.ดร.ไชยสทธ ตนตยกล (2556) ศกษาเรองความรวมมอดานความมนคงระหวางไทยกบสาธารณรฐประชาชนจน ศกษาเฉพาะกรณความรวมมอทางการทหาร มวตถประสงคเพอศกษาวเคราะหการเปลยนแปลงของสถานการณความมนคงทจะน าไปสการก าหนดจดยนทางยทธศาสตรและบทบาททางการทหารของไทย ในการด าเนนความรวมมอ ดานความมนคงกบจน งานวจยเรองน ใชวธการวจยเชงคณภาพ ในการส ารวจขอมล การเกบขอมลจากเอกสาร รวมทงขอมลจากการสมภาษณแบบเจาะลกผก าหนดนโยบายและผปฏบตงาน ของคณะกรรมการฝายไทยและฝายจน ตามกรอบความรวมมอดานความมนคงระหวางกระทรวงกลาโหมของไทย กบกระทรวงกลาโหมของจน ควบคกบการสงเกตการณแบบมสวนรวม โดยใชวธการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา และวเคราะหขอมลโดยใชวธการวเคราะหเนอหาควบคกบแนวทางการคาดการณสถานการณ ผลการวจยพบวา ปจจยภายนอกและปจจยภายในทงของไทยและจน มความสอดประสานกน เมอพจารณาถงภยคกคาม และความมนคงของประเทศ เชน การรกรานของเวยดนามตอกมพชา เมอป พ.ศ. 2521 เปนตน รวมทงการพงพาอาศยกนอยางซบซอนทางเศรษฐกจ ท าใหทง 2 ประเทศ ไดเหนประโยชน ในการด าเนนนโยบายความมนคงแบบรวมมอกนในลกษณะการเปนหนสวนทางยทธศาสตร ดงนน ไทยจงควรด าเนนความสมพนธตอจนบนพนฐานของความรวมมอกนดานความมนคงอยางไดสมดลกบ ประเทศตางๆ โดยไมกอใหเกดความหวาดระแวงตอกนและใชกรอบความรวมมอของอาเซยนผลกดน ความรวมมอดานความมนคง ระหวางไทยกบจน ใหขยายผลความรวมมอทางการทหาร จากรปแบบ ทวภาคไปสความรวมมอในรปแบบพหภาค เพอน าไปสความเปนประชาคมความมนคงของภมภาคตอไป ทงน สถานการณทมความซบซอนจากการเปลยนแปลงของกระแสโลภาภวตน ไดสงผลกระทบตอความมนคงของทกประเทศ โดยเฉพาะภยคกคามในรปแบบใหม เชน การกอการราย อาชญากรรมขามชาต และภยพบตทางธรรมชาตเปนตน จงไมมประเทศใดสามารถแกไขปญหา ภยคกคามดงกลาวไดเพยงล าพงและจ าเปนตองแสวงหาความรวมมอกบประเทศอนๆ แตความรวมมอ

Page 55: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

48 กนนน จะมมากหรอนอยเพยงใด ขนอยกบผลประโยชนแหงชาต และความไวเนอเชอใจตอกน ซงเปนตวแปรแทรกซอนตอการน าไปสความรวมมอกนดงกลาว

ส าหรบรปแบบของความรวมมอทางการทหารระหวางไทยกบจน อาจจ าแนกได 6 รปแบบ ไดแก รปแบบท 1 การแลกเปลยนการเยยมเยอน ระดบผน ากองทพและผน าหนวยทหาร ในระดบตางๆ เพอสรางความไวเนอเชอใจระหวางกน และการประชมรวมเพอก าหนดกรอบแผนงาน เชน การประชมความรวมมอดานความมนคงระหวางกระทรวงกลาโหมไทยกบกระทรวงกลาโหมจน ประจ าป เปนตน รปแบบท 2 การแลกเปลยนทางการศกษาในหลกสตรตางๆ ของสถาบนทางการทหาร รปแบบท 3 การฝกรวมทางทหาร เชน หนวยรบพเศษของกองทพบกไทยกบกองทพบกจนเปนตน รปแบบท 4 การแลกเปลยนความรวมมอในการปฏบตงานรวมกน เชน ดานการขาวกรอง เปนตน รปแบบท 5 ความรวมมอในการจดหาอาวธยทโธปกรณทางทหาร เชน กองทพเรอไทยไดสงตอเรอไกลฝงจากจน เปนตน รปแบบท 6 รปแบบการสรางกลไกในการแสวงหาความรวมมอทางทหาร โดยใชการทตฝายทหารผานส านกงานทตทหารของทง 2 ประเทศ งานวจยดงกลาวชใหเหนความสมพนธทางทหารของ 2 ประเทศ ทเปนไปบนพนฐานความไววางใจตอกนเปนอยางด

กรอบแนวคดการวจย

หลงจากการทบทวนวรรณกรรมตางๆ เกยวกบ 1. แนวความคดเรองการกอการราย 2. ทฤษฎความขดแยง 3. ทฤษฎสงคราม 4. ทฤษฎโครงสรางหนาท 5. ยทธศาสตรดานความมนคงแหงชาตของไทย 6. ยทธศาสตรดานการกอการราย 7. งานวจยทเกยวของ แลวนน ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคดการวจยเพอตอบค าถามโจทยวจยน ในการ 1. เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการ กอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากลอนจะน าไปสแผนการฝกรวมและแผนการปฏบตรวม 2. เพอศกษาผลกระทบของการกอการราย ตอความมนคงของประเทศ 3. เพอศกษาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ

กรอบแนวคดการวจย

- สภาพการพฒนาการของการ กอการราย - การปฏบตการพเศษทางทหาร ในการตอตานการกอการราย - การด าเนนการของอาเซยน และของไทยตอการแกไข ปญหาการกอการรายทผานมา

แนวทางการจดท ายทธศาสตร การตอตานการกอการรายดวย หนวยปฏบตการพเศษของไทย

Page 56: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

49

สรป

พฒนาการของการกอการรายทงในประเทศไทยภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและของโลกนนมการพฒนาไปอยางมากนบ ตงแตเหตการณ 911 การกอการรายทใหญทสดในประเทศสหรฐอเมรกา ในการเปลยนแปลงของการกอการรายนนมการเปลยนแปลงในแงอดมการณของการ กอการรายอาวธทใชในการกอการรายและความรายแรงของการกอการราย รวมทงวธการเรยกหาเงนสนบสนนและรบสมครผรวมขบวนการ ความเจรญทางดานเทคโนโลย และอนเตอรเนตรวมถงโซเชยลมเดยมความส าคญเปนอยางมากตอพฒนาการของการกอการราย ซงแตละประเทศก าลงปรบปรงหรอไดปรบปรงกฎหมายเกยวกบการตอตานการกอการราย รวมทงยทธศาสตรในดานการตอตานการกอการราย เพอปกปองมใหแนวคดสดโตงของกลมกอการรายแพรกระจายเขาไปในประเทศของตนเอง อกทงในปจจบนเรมมการรวมมอกนของประเทศตางๆ มากขน จงท าใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารในดานกลมกอการราย วธการกอการรายและการเคลอนยายบคคลซงกนและกน ซงขอมลเหลานจะชวยด าเนนการในการ

- แนวคดเรองการกอการราย - ทฤษฎความขดแยง - ทฤษฎสงคราม - ทฤษฎโครงสรางหนาท - ยทธศาสตรดานความมนคง แหงชาตของไทย - ยทธศาสตรดานการกอการราย

- ปญหาและผลกระทบจาก การกอการรายตอความมนคงของไทย

Page 57: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

50 ตอตานการกอการรายและเฝาระวงบคคลตองสงสย รวมทงมการปรบเปลยนหนวยงาน องคกร และองคประกอบตางๆ โดยมการบรณาการหลายหนวยงานเขาดวยกน เพอใหการด าเนนงานดานความมนคงและการตอตานการกอการรายมประสทธภาพมากยงขน โดยเฉพาะหนวยงานทเกยวของกบเทคโนโลยไซเบอรการสอสารไดถกรวมเขามาอยในโครงสรางดวย

Page 58: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

57

บทท 3 พฒนาการของการกอการรายและผลกระทบตอประเทศไทย

และในภมภาค

กลาวน า

การศกษาในบทท 3 จะศกษาเนอหาในกรอบของ วตถประสงคการวจยขอท 1. เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการรายการแลกเปลยนขอมลดานการกอการราย ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากลอนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม ขอท 2. เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย โดยผวจยไดศกษาทบทวนพฒนาการของยทธศาสตรชาตดานการตอตานการกอการรายของประเทศไทย และนานาชาต เพอเปรยบเทยบขอด และขอบกพรอง เพอน าเสนอแนวทางการแกไขยทธศาสตร การตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษทเหมาะสมตอสถานการณในปจจบน โดยในบทนจะมล าดบการศกษาดงน 1. พฒนาการของการกอการราย 2. การปฏบตการพเศษทางทหารในการตอตานการกอการรายของไทย 3. ขอมลดานการกอการรายในระดบสากล และในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต 4. ปญหาและผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย และ 5. สรป

พฒนาการของการกอการราย

เจอรารด ชาเลยนและอารแนด บลน (Gerard Chaliand and Arnaud Blin) ในหนงสอเรอง “ประวตศาสตรของการกอการรายตงแตยคโบราณจนถงอลคลดา” (The History of Terrorism from Antiquity to Al Qaeda) ซงประเดนส าคญทผเขยนเรองดงกลาวไดกลาวถงลกษณะของการกอการรายในปจจบนกบความสมพนธของรปแบบในการปกครองทางการเมอง ไวอยางนาสนใจวา “การกอการรายสมยใหมมแนวโนมทจะปฏบตการตอพลเรอนเปนเปาหมาย โดยปรากฏการณดงกลาว มาจากขอเทจจรงทวาพฒนาการทวไปของโครงสรางทางการเมองและการมบทบาททส าคญของสอมวลชนในประเทศตะวนตก โครงสรางทางการเมองไดพฒนาการมาเปนการปกครองในระบอบประชาธปไตยตงแตตอนปลายของศตวรรษท 18 เกยวกบเรองสอมวลชนสมยใหม ซงเปนสวนประกอบทส าคญของการปกครองในระบอบเสรประชาธปไตยและปจจบนความชอบธรรมทางการเมองคอ การปกครองในระบอบประชาธปไตยและการเลอกตวแทนโดยพลเมองภายในรฐ (ประชาธปไตยแบบตวแทน) นอกจากนแลวจะเหนไดวาการกอการรายในรฐทปกครองในระบอบประชาธปไตยจะเกดผลมากกวาประเทศทปกครองในระบอบเผดจการ ซงเหตผลทเกดเหตการณเชนนน เนองจากรฐทปกครองโดยระบอบเผดจการสามารถคนหาและลงโทษผกอการรายไดมประสทธภาพมากกวา ถงแมวารฐเสรประชาธปไตยจะสามารถลงโทษผกอการรายไดเชนเดยวกน แตหากพจารณาในแงของผลงมอกระท าความผดแลว ผลกระทบจากการลงมอกอการรายในรฐเสร

1

Page 59: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

58 ยอมมผลกระทบมากกวาในรฐทปกครองในระบอบเผดจการทประชาชนไมมสวนรวมในการปกครองและสอมวลชนถกควบคมโดยรฐบาล ดงนนอาจถอเปนขอสรปไดวาการกอการรายสมยใหมเปนสวนหนงของผลจากการปกครองในระบอบประชาธปไตย ซงกระบวนการดงกลาวไมใชวธการของการปกครองในระบอบประชาธปไตย แตเปนการเชอมโยงปรากฏการณทเกดเหตการณกอการรายกบการปกครองในระบอบประชาธปไตย”

ความสมพนธในทางการเมองกบการกอการราย จงเปนเรองทมความสมพนธกนอยางส าคญตงแตในอดตจนกระทงถงปจจบน ในแงประวตศาสตรแลวอาจแบงการกอการรายไดเปนหลายรปแบบ โดยพนฐานแลวปญหาของการศกษาประวตศาสตรของการกอการรายเองนนกเปรยบเสมอนกบการใหค าจ ากดความหรอค านยามของการกอการรายในแงหนงวาการกระท าใดในประวตศาสตรหรอในชวงเวลานนวาเปนการกอการราย ส าหรบในเอกสารวจยฉบบนผเขยนจงขอแบงการกอการรายออกเปนชวงเวลาดงนคอ 1. การกอการรายในยคโบราณ ในแงประวตศาสตรแลว ค าวา “การกอการราย” นนเกยวของกบเรองสงครามในตวของตวเองจากอดตถงปจจบน นกประวตศาสตรกรกโบราณไดบนทกไววาชนชาตกรกโบราณเองกใชเทคนคหลายรปแบบในการแพรขยายความกลวในหมศตรกอนทจะท าการสรบโดยไมมเหตผลวาเหตใดชาวกรกจงกระท าการเชนนนดงนนการสรางความกลวจงเปนสวนส าคญในการท าสงคราม เมอมการรบแลวฝายทตองการชยชนะมกจะตองการสรางความกลวใหกบฝายตรงกนขามซงมผลในทางจตวทยาในการสรางความแตกตนและท าใหฝายตรงขามหลบหนไปและรฐบาลฝายตรงกนขามจะ ยอมแพเมอสามารถคาดหมายความเสยหายทไดรบจากศตรในอนาคต ในอดตการทกองทพใชกลยทธ ในการตดศรษะของฝายตรงกนขามกยงเปนกลยทธทใชอยในปจจบน ดงเชนเหตการณทเจาหนาททหารถกผกอการรายในสามจงหวดชายแดนภาคใตตดศรษะเพอเปนการขมขวญฝายตรงกนขาม ดงนนแลว “ความกลว” จงถกน ามาใชเปนอาวธในการท าสงครามและถงแมวาเหตการณกอการรายจะเกดขนทวโลกแตเปนทยอมรบวารากฐานของปญหาการกอการรายเกดขนในแถบประเทศตะวนออกกลางซงปรากฏกลมการกอการรายขนเปนครงแรกในศตวรรษทหนง เมอกลมของชาวยวเรยกวา “ซรอทส” (Zealots) โดยถอวากลมกอการรายนเปนกลมกอการรายกลมแรก ไดใชกลยทธทใชการสรางความกลวอยางเปนระบบ, ตอเนองและลกษณะดงกลาวยงไดใชสบเนองมาจนถงปจจบนน ซงลกษณะทถอวาเปนการกอการรายคอ การพยายามโจมตแบบกองโจรตออาณาจกรโรมน ตวแทนของฝาย ซรอทสเรยกวา “Sicarii” (เปนค าภาษาละตนทมาจากค าวา “sicarius”) หรอ “daggerman” ไดตอตานโดยไมเปดเผยตออาณาจกรโรมนโดยใชวธการแทงหรอตดศรษะของทหารโรมน อกทง กลมซรอทส ไดใชการลกพาตวและการลกลอบวางยาพษในการปฏบตการของตนอกดวยและเมอไมนานมาน ภมภาคตะวนออกกลางไดกลายเปนแหลงก าเนดของกลมอสลามหวรนแรงและกลมชาตนยมปาเลสไตน กลมทงสองยงเปนสวนส าคญในปญหาการกอการรายทวโลกในปจจบนดวย เมอพจารณาจากปญหาในทางศาสนาแลว ศาสนาอสลามเปนศาสนาทส าคญและมผนบถอหลายพนลานคนทวโลก มากเปนอนดบสองรองจากศาสนาครสต เชนเดยวกนกบการตความในศาสนาครสต กลาวคอศาสนาอสลามกมการตความหลกค าสอนไปหลายแงมมและมหลายกลมตามเงอนไขในทางประวตศาสตร , ความเชอและความเขาใจในทางศาสนา การแบงนกายทส าคญของศาสนาอสลามอาจแบงไดเปน

Page 60: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

59 2 นกายทส าคญ ไดแกนกายซนน (Sunni) และนกายชอะห (Shiah) ซงปฏบตตามค าสอนของอาล ซงเปนบตรเขยของโมหาหมด ส าหรบนกายซนนเปนนกายทมคนนบถอกนมากในคาบสมทรอาระเบย แตส าหรบในแอฟรกาเหนอและในภมภาคเมดเตอเรเนยน นกายชอะหมคน นบถอกนมากทงในอหรานและอรก, อาเซอรไบจาน, โอมานและบาเรน ปจจบนรวมถงในปากสถาน, อนเดย และบงกลาเทศ ประวตความเปนมาของการกอการรายในตะวนออกกลางมกจะกลาวถง กลมอสมา อลลส (Isma’ ilis) ซงเปนชนกลมนอยของกลมชอะห ซงเรยกวาเปนผลอบสงหาร (assassins) หรอ the “Hashasins” ซงพวกเขาเชอวาศาสนาอสลามจะถกท าใหบรสทธดวยการฆากลมซนน โดยกลมลอบสงหารไดเรม กอตงประมาณป ค.ศ.1090 โดยฮาสสาน – ไอ – ซาบบาฮ (Hassan-i-Sabbah) ผซงตองการมชอเสยง โดงดงเชนเดยวกนกบ Sheikh al – Jabal (ผอาวโสแหงขนเขา) โดยเขากบพวกไดลอบสงหารบคคลทคดวาเปนศตรกบศาสนาอสลามอยางแทจรง ศตรและเหยอของพวกเขามใชเพยงผน าในกลมครเสดเทานน (Crusaders) แตยงเปนผน าของอาหรบทไมสนบสนนแนวความคดของพวกเขาอกดวย อ านาจของพวกผลอบสงหารไดขยายออกไปทวเอเชยตะวนตกโดยเฉพาะอยางยงในตะวนออกกลางและในทสดไดแพรขยายไปยงทวปยโรปและกลายเปนรปแบบของการลอบสงหารในเวลาตอมา ในศตวรรษท 12 – 14 กลมการเมองเกลพฮ (Guelph) และกบเบลลน (Ghibelline) มกจะใชกลยทธการกอการรายมาตอสกบฝายอาณาจกรโรมน จากศตวรรษท 11 จนถงศตวรรษท 17 มการกอการรายในหลายรปแบบและไดถกกลาวหาวาด าเนนการโดยพอมดหมอผ (Witches) ในยโรปผซงใชอ านาจเหนอธรรมชาตเพอใหเปนไปตามความตองการของตนเองและฝายศาสนจกร กบฝายบานเมองไดใชวธการทมลกษณะเดยวกนกบการกอการราย โดยใชวธการทรมานตอผตองสงสยหลายรปแบบ ในบางครงท าใหผบรสทธตองถกแขวนคออยางโหดราย, การกดน า, การเผาไฟเพอบงคบใหสารภาพบาปทงชายและหญงทถกกลาวหาวาเปนพอมดหมอผไดถกประหารชวตทวยโรป โดยเฉพาะอยางยงในชวง ค.ศ.1740 – 1750 คาดวามผเสยชวตอยางนอยไมต ากวา100,000 คน ทงทเปนผชาย,ผ หญ งและเด กท ถ กฆ า โดยการเผาและจ านวนผ เส ยช ว ตน าจะมากกว าน หากค ดรวมท ง ทวปยโรป ส าหรบกลมฮนดลบทรจกกนในนาม “ธคก” (Thuggee) ซงเปนกลมกอการรายในอนเดย มาหลายศตวรรษ และตอมากลายเปนกลมทมการฆาตกรรมบคคลหลายพนคนกอนทจะถกท าลายโดยรฐบาลองกฤษเมอตนศตวรรษท 19 สมาชกในกลมธคกไดสบตอกนมาตามบรรพบรษ โดยตามปกตสมาชกในกลมไดด ารงชวตตามปกตและไมไดประกอบอาชญากรรม แตตอมากลมธคกไดมชอเสยงในเรองการท าความสนทกบผทเดนทางมาตามทองถนนเพอสรางความเชอใจและไดฆานกเดนทางเหลานเสยเพอเอาสงของมคาและเผาศพทงในถ า ท าใหกลมธคกกลายเปนผกอการรายเนองจากกลยทธของพวกเขาไดสรางความหวาดกลวไปทวทงภมภาคเมอพวกเขาไดลงมอกระท าความผด แตหากพจารณาเปรยบเทยบกบในปจจบนแลวการกระท าของพวกเขาอาจเปนความผดทวไปโดยเฉพาะเมอพจารณาจากแรงจงใจเมอเทยบกบปจจบนเพราะถงแมวาจะมการเอาทรพยสน แตแรงจงใจในเรองทรพยสนดเหมอนจะนอยกวาเรองกจกรรมทเขาท ากนคอการบชาพระเจากาล (Kali) จงถกมองวาเปนการฆาในพธกรรมเพอเปนการสงเวยตามความเชอ ตอมาประเทศองกฤษ ไดลงโทษกลมธคกโดยการแขวนคอและจ าคกมากกวา 3,000 คน ในชวงระยะเวลา 7 ป ในทศวรรษท1830 จนท าใหกลมธคกลดบทบาทลงไป

Page 61: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

60 2. การกอการรายสมยใหม แมวากลมกอการรายในยคโบราณดงกลาวจะมชวงระยะเวลาด าเนนการมาเปนระยะเวลายาวนานแตกยงไมไดใกลเคยงกบค าวา “การกอการราย” (Terrorism) ตอมาในตอนปลายของศตวรรษท 18 ซงเปนยคทเรยกวา “ยคแหงความกลว ” (Reign of Terror) ในชวงของการปฏวตฝรงเศส เมอเครองกโยตนไมไดใชส าหรบการสงหารศตรในชวงการปฏวตฝรงเศสแตยงเปนเครองขมขส าหรบบคคลทอาจจะกระท าหรอพดตอตานกลมแจค-โอะบน (Jacobins) ซงค าดงกลาวจงมรากฐานมาจากภาษาฝรงเศสและปรากฏขนในพจนานกรมของประเทศองกฤษในป ค.ศ.1794 ในขณะนนการกอการรายมลกษณะเปนกลมความเคลอนไหวเพอปฏวตและมกลยทธในการด าเนนการอยางตอเนองเพอหาทางกดดนรฐบาลตางๆ ภายหลงในศตวรรษท 19 ค าวา “terrorism” ไดมลกษณะใกลเคยงกบค าวาพวกกลมอนาธปไตย (anarchist) กบพวกกลมเคลอนไหวองคกรแรงงาน พวกกลมอนาธปไตยมความเชอวารฐโดยพนฐานแลวเปนสถาบนทรราชหรอรฐเปนผกดขขมเหงประชาชนเสยเองจงตองตอตานโดยการใชความรนแรง ถงแมวาพวกเขาจะใชการขวางระเบดแตพวกเขาไมได ขวางแบบสมโดยไมเลอกเหยอแตเปนการขวางเพอประสงคตอบคคลท เปนเปาหมาย ในตอนปลายของศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 ผน ารฐบาลและผบรหารระดบสงของรฐบาลไดถกฆาตกรรม จากอาวธปนและระเบดจากกลมอนาธปไตย รวมถงการฆาครซ อเลกซานเดอรท 2 (Czar Alexander II) ผซงถกฆาโดยกลมคอมมวนสตอนาธปไตยนาโรดนา ยา (the Anacho - Communist Narodnaya) หรอกลมเจตนารมณของประชาชนในป ค.ศ.1881 และเจาชายฟรานซ เฟอรดนาน (Franz Ferdinand) แหงออสเตรยผซงถกยงสงหารโดยกลมอนาธปไตยชาวเซอรเบย ในป ค.ศ.1914 และเหตการณไดเกดตอเนองกนมาจนกระทงสงครามโลกครงท 1 เปนการสรางความรนแรงโดยกลมอนาธปไตย ซงเปนการสรางความรนแรงทเกดจากความเกลยดชง ตอผปกครองทมอ านาจ โดยมไดใชกลยทธทมเปาเหมายตอชาวตางชาตดวยความโกรธหรอเกลยดชง 3. การกอการรายในทศวรรษท 1950 การกอการรายในทศวรรษท 1950 มลกษณะเปนการกอการรายโดยใชสงครามกองโจร ซงเปนยทธวธทใชกนมานานตงแตยค 500 ปกอนครสตกาลเปนวธการทใชกลยทธทด าเนนการแบบมใชสงครามในรปแบบปกต ซงเปนยทธศาสตรทฝายหนงเสยเปรยบตอผทไดเปรยบ ในสงครามมาตลอดซงเปนการใชกองก าลงทหารหรอกองโจรในเมองเพอกอการราย แมวาในปจจบนประเทศสหรฐอเมรกาจะเปนผรบบทบาททส าคญในการตอตานการกอการราย แตตามเงอนไข ในประวตศาสตรแลวสหรฐอเมรกาเองกมบทบาทส าคญในการใชสงครามแบบกองโจรดวยตวอยางเชน อธาน อเลน (Ethan Allen) และกลมกรนเมาเทนบอย (The Green Mountain Boys) ผซงถอวาเปนผน าในการปฏวตอเมรกาใชกลยทธการขมขในการสรางความรนแรงกอนทจะมการปฏวตเกดขน นอกจากนนในระหวางสงครามกลางเมอง กลมประชาชนไดใชกลยทธทเรยกวาเปนการ กอการรายในปจจบน ซงการด าเนนการดงกลาวไมไดจ ากดเฉพาะการด าเนนการกบทหารแตยงใชกบบคคลอนอกดวยท าใหสภาพในรฐแมรแลนด ประชาชนอยอาศยดวยความหวาดกลว เนองจากมการขโมยและปลนทรพยสนเชนเดยวกบกองโจรในปจจบน ในสงครามโลกครงท 1 นายพลลอวเรนซ (T.E. Lawrence) ไดจดตงองคกรเพอตอตานชาวเตรกในซาออาระเบยซงมความโหดรายและไรเมตตาธรรมกวากองทพของชาวเตรกเอง

Page 62: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

61 เสยอก ในสงครามโลกคร งท 2 กล มตอตานนาซท ครอบครองยโรปในขณะน นกไดใชกลยทธ ของการกอการราย รวมทงการลอบสงหารและการใชระเบดเพอขมขวญชาวเยอรมน ตอมาใน ศตวรรษท 20 การกอการรายไดเพมขนในลกษณะทเปนกองโจรทงฝายซายและฝายขวา ซงปจจยส าคญมาจากการตอสของหลายชาตเพอใหพนจากลทธลาอาณานคมรวมถงการเกดการปฏวตขน หลายครงทงทส าเรจและไมส าเรจ นอกจากนแลวการกอการรายยงถกน ามาใชเปนเครองมอโดยรฐบาลทตองการรกษาอ านาจของตนเองไว ซงหากรฐบาลมองวาจะไมสามารถตอสกบการปฏวตได แตกยงตองการรกษาอ านาจของตนเองไว กอาจใชการกอการรายเพอขมขพลเมองของตนเองไมใหท าการปฏวตได 4. การกอการรายในทศวรรษท 1970 ในชวงทศวรรษท 1970 การกอการรายเรมเปนเรองทเกยวของกบประชาคมระหวางประเทศ เนองจากตอนปลายของทศวรรษท 1960 เมอไดมการใชยทธวธสลดอากาศในชวงนนเชน การระเบดทลอคเคอรบ ประเทศสกอตแลนด ซงเปนเหตการณทกระทบตอความรสกของ พลเรอนทวโลก และเหตการณในเดอนกนยายน ค.ศ.1972 เมอมการกอการรายในการจดการแขงขนกฬาโอลมปกทเมองมวนคไดกลายเปนเหตการณเดอนกนยายนทมฬ (Black September) แมภายหลงดวยความจ าเปนหรอความไมตองการเกยวของกบเหตการณดงกลาว ประเทศเยอรมนไดปลอยตวผกอการรายไป ท าใหตอมาอสราเอลไดใชปฏบตการความพโรธของพระเจา (Operation Wrath of God) เพอด าเนนการไลลาตวผกอการรายทวยโรปดวยการลอบสงหาร จนท าใหเกดปญหาตามมาอยางมากมายรวมถงกรณการสงหารผบรสทธในนอรเวยในป ค.ศ.1974 โดยไดเรยกเหตการณนกนวา “The Lillehammer Affair” เนองจากมการสงหารพลเรอนผบรสทธชาวปาเลสไตน นอกจากเหตการณดงกลาวแลวเหตการณทมผลตอการกอการรายสมยใหมคอเหตการณจเครองบน ทดาวนสนฟวด (Dawson’s field) ในประเทศจอรแดน โดยมภาพผกอการรายปรากฏทางโทรทศนโดยผกอการรายไดจเครองบนจ านวน 3 ล าและตอมาไดระเบดเครองบน 2 ล าตอหนาผสอขาว การกอการรายทเกดขนในทศวรรษท 1970 เกยวของกบการไมเหนดวยทางการเมองโดยใชความรนแรงและเรองระหวางชนกลมนอยกบคนสญชาตโดยเรองเหลานองคการสหประชาชาตทราบถงปญหาทเกดขนและไดพยายามแกไข ท าใหตอมาประเทศสหรฐอเมรกาไดเขามาเกยวของโดยไดด าเนนการแกไขปญหาการกอการรายและค าวา “ตอตานการกอการราย” และ “การกอการรายระหวางประเทศ” เรมเขามามบทบาทมากขนในประชาคมระหวางประเทศในชวงเวลานเอง. 5. การกอการรายในทศวรรษท 1990 ในชวงทศวรรษนมแรงจงใจทท าใหการกอการรายเกดจากแรงจงใจทางดานศาสนาซงจะไดยนเปนประจ าเกยวกบการปะทะกนของอารยธรรมหรอกลมความเชอ โดยกลมทใชความรนแรงทมความเชอในศาสนาอสลาม เชน อลคลดา, ฮามาส, ฮซบลเลาะหทเปนกลมมสลมชอะห ตดอาวธของเลบานอน แตกมไดมเพยงกลมหวรนแรงของศาสนาอสลามเพยงศาสนาเดยวเทานน ยงพบกลมความรนแรงของกลมศาสนาอนดวย เชน กลมชาวครสเตยนหรอกลมชาวฮนด จากประวตศาสตรของการกอการรายสมยใหม ท าใหเดวด ซ รอพอพอรท (David C. Rapoport) ไดแบงแยกคลนของการกอการรายออกเปน 4 คลน กลาวคอ

Page 63: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

62

คลนลกแรก การสรางหลกการโดยจดทส าคญของลกษณะทเปนคลนลกแรก เปนการด าเนนการของผกอการรายระหวางประเทศทเกดขนในชวงทศวรรษท 1890 บางครงเรยกวา “ยคทองของการลอบสงหาร” โดยไดมการลอบสงหารบคคลส าคญเปนจ านวนมาก แตอยางไรกตามยงไมเกดเปนปญหาระหวางประเทศตามความเหนของรอพอพอรท

คลนลกทสอง เปนยคของการสรางภาษาขนมาใหมเกดจากการทผกอการรายมองเหน ปญหาทางการเมอง ท าใหเกดแนวคดของบคคลทอางวาเปนบคคลทตอสเพอเสรภาพ (Freedom Fighter) ซงผกอการรายไมตองการใชค าวาผกอการรายเนองจากเปนค าทใหความหมายไปในแงลบแตจะใชค าอนแทนจงเปนการเรยกรองความเหนใจจากผสนบสนน โดยยทธวธด าเนนการจะด าเนนการกบรฐโดยเนนการสงหารตวแทนของรฐ เชน เจาหนาทของรฐ ตวอยางทเหนไดอยางชดเจนคอสงครามกองโจร ซงการสรางภาษาขนมาใหมท าใหเปนทนาสนใจของประชาคมระหวางประเทศ เชนองคการสหประชาชาตเรมสนใจในประเดนปญหาเรองผกอการรายทตอสกบลทธ ลาอาณานคมในฐานะทเปนผทตอสเพอเสรภาพ คลนลกทสาม เปนเรองระหวางประเทศโดยการกอการรายคลนลกทสามเรมตนในชวงทศวรรษท 1980 มความพยายามทจะแกไขปญหาการกอการรายอยางเปนทางการโดยใชความรวมมอระหวางประเทศผานทางการประสานงานของต ารวจรฐทงหลายซงแสดงใหเหนวาประชาคมระหวางประเทศเรมตระหนกถงภยคกคามของการกอการรายวาไมสามารถด าเนนการภายในรฐใดรฐหนงไดอกตอไป คลนลกทส เปนการกอการรายในยคปจจบนโดยเปนปญหาการกอการรายตาม ความเชอทางศาสนา (religious waves) ซงกลาวโดยสรปแลวความลมเหลวของการปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยท าใหเกดคลนการกอการรายลกแรก ตอมาการก าหนดความตองการหรอความเปนเสรภาพของรฐท าใหเกดการกอการรายคลนลกทสอง ปญหาของคลนลกทสามเปนเรองระบบทใชในการปกครองมใชเปนการปกครองในระบอบประชาธปไตยอยางแทจรง สวนคลนลกทสนน แสดงใหเหนปญหาของการตอตานการปกครองในระบอบประชาธปไตย เนองจากแนวความคดเรองประชาธปไตยไมสอดคลองกบหลกความเชอทางศาสนาบางประการ นอกจากจะศกษาถงประวตศาสตรของการกอการรายแลว ความส าคญของการศกษาหาสาเหตทเปนแรงจงใจของการกอการรายนนกเปนเรองส าคญและแสดงออกใหเหนจากพฤตกรรมการกอการรายในแตละยคดงกลาวขางตน เนองจากมผลตอการศกษาและท าความเขาใจเกยวกบองคประกอบของการกอการราย โดยมผสรปไววาการกอการรายนนสามารถสรปสาเหต ทส าคญได 2 ประการ คอ ความไมเปนธรรมในสงคมและการเมอง ประชาชนเลอกทจะเปนผกอการราย พวกเขาจงไดหาทางใชสทธทไมเปนธรรมทางการเมองหรอสงคมหรอในประวตศาสตรทผานมา และความเชอทวาความรนแรงหรอการคกคามจะท าใหเกดประสทธภาพ ท าใหเกดการเปลยนแปลงหรอกลาวอกนยหนงคอความเชอทวาตองใชวธการรนแรงเพอใหไดตามเปาหมายทตองการ บางกรณในประวตศาสตร การกอการรายกแสดงใหเหนวาพวกเขาจ าเปนตองใชความรนแรงเนองจากพวกเขาไมมทางเลอกอนเปนตน

Page 64: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

63 การปฏบตการพเศษทางทหารในการตอตานการกอการรายของไทย

แนวคดเกยวกบการปฏบตการพเศษทางทหาร 1. ความหมาย การปฏบตการพเศษ ( Special Operation) คอ การปฏบตอยางหนงทไมจดใหมการปฏบตในกรอบการปฏบตของหนวยทมอยเดมหรอโดยปกต เปนงานทเกดขนใหมดวยความรเรมในการแกไขปญหา ซงคกคามและมผลกระทบอยางรายแรงตอหนวยงาน องคกร หรอประเทศ โดยรเรมการปฏบตนบแตในขนเตรยมการ ปฏบตการและขนหลงการปฏบต ทงน ภยคกคามยงมลกษณะขอบเขตอยเพยงความสนใจของผน า ลกษณะขององคกร และผลกระทบทเกดขนมความรนแรงอยางไร ดงนน การปฏบตการพเศษจงปรบเปลยนไปตามรปแบบขององคกรและภยคกคามเปนหลก เดมท การท าการรบนอกแบบ จะกลาวถงเพยง การสงครามพเศษ (Special Warfare) ประกอบไปดวยการปฏบตหลก 3 ประการ คอการสงครามนอกแบบ การปฏบตการจตวทยา และการปองกนและปราบปรามการกอความไมสงบ และในทายทสดไดจดใหรวมถงการปฏบตในสงครามแบบอนทไมใชสงครามตามแบบไวดวย ไดแก สงครามเศรษฐกจ สงครามตอตานการกอการราย การปองกนภายในใหกบมตรประเทศ การลาดตระเวนพเศษ การปฏบตภารกจโดยตรง และการปฏบตการขาวสาร นอกจากนยงรวมไปถงกจกรรมรองทเกยวของไดแก การชวยเหลอดานการรกษาความปลอดภย การชวยเหลอดานมนษยธรรม การปราบปรามยาเสพตด และการคนหาและกภย ซงการปฏบตการดงกลาวไดใชมาโดยตลอดจนทกวนน โดยไดเรยกชอการปฏบตตางๆ เหลานเสยใหมวา "การปฏบตการพเศษ" 2. ลกษณะของภยคกคามทใชการปฏบตการพเศษทางทหาร

ภยคกคามในปจจบนสามารถแบงออกได 3 ประเภท ไดแก 1. ภยคกคามทางทหาร คอ การสงครามในทกรปแบบ ทตองใชก าลงทหาร และกงทหารเขาท าการรบ ดวยวธการรบตามแบบ (Conventional warfare) และการสงครามพเศษ (Special Warfare) 2. ภยคกคามทไมใชทหาร คอ รปแบบของภยคกคามทไมใชทหาร ซงตองใชพลงอ านาจของชาตในทกดานเพอรกษาความมนคงของรฐใหรอดพนจากภยคกคามทกรปแบบตงแตในยามปกต ไดแก ดานการกอการราย ดานเศรษฐกจ ดานพลงงาน ดานอาชญากรรมขามชาต และดานเทคโนโลย 3. ภยคกคามทเปนสาธารณะภยขนาดใหญ และภยพบตธรรมชาต คอ ภยทเกดขนโดยอบตเหต หรอโดยบงเอญ ทงทเกดขนโดยธรรมชาต หรอโดยน ามอมนษย ทท าใหเกดความเสยหายโดยรวมตอระบบตาง ๆ ของสงคม ท าใหหยดชะงกหรอถกตดขาดเปนเวลานาน เชน โรงงานไฟฟาพลงงานนวเคลยรระเบด โรคซาระบาด หรอ สนาม เปนตน การใชก าลงทหารเขาท าสงครามนนถอไดวาเปนเครองมอสดทายทคณะผบรหารประเทศใชในการแกไขปญหาความขดแยงระหวางประเทศ แตอยางไรกตามการทประเทศหนงประเทศใดจะตดสนใจท าสงครามกบประเทศอน เปนสงทไมไดเกดขน โดยงาย โดยเฉพาะอยางยง ในปจจบนทประเทศตางๆ ลวนแตมกลไกในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศทมความ

Page 65: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

64 สลบซบซอน ประกอบกบนวตกรรมและกระแสโลกาภวตนไดสงผลใหการสอสารและการเชอมโยงระหวางภาคสวนตางๆ นนสามารถกระท าไดอยางรวดเรวและตอเนองตลอดเวลา ท าใหการแทรกแซง การตรวจสอบ หรอการเจรจาตอรอง กระท าไดโดยงาย อยางไรกตามถงแมสงครามจะเปนสงทเกดขนยากแตกมไดหมายวาสงครามจะไมเกดขนในอนาคตอนใกลน นอกจากนสงครามมหลายรปแบบจงยากทจะประเมนชดเจนลงไป ไดวาประเทศชาตจะเผชญกบสงครามรปแบบใด ปจจบนแนวโนมทจะเกดสงครามตามแบบขนาดใหญนบวนจะลดนอยลง ความนาจะเปนทอาจจะเกดขนไดกคอการเกดสงครามในความขดแยงระดบต า เปนสงครามทมลกษณะเปนการรบเฉพาะพนทหรอเฉพาะบรเวณ มความมงหมายเพอการตอรองทางการเมองหรอเงอนไขอน ฉะนน การเตรยมการเพอรองรบกบสภาวการณทอาจจะเกดขนจงเปนเรองส าคญทหนวยงานดานความมนคงจะตองตระหนกถง ซงในอดตนนประเทศไทยสามารถผานวกฤตการณ ส าคญหลายครงดวยการใชแนวความคดของ "ระบบการตอสเบดเสรจ" (Total Defense) เพอใหสามารถตอสกบภยคกคาม (Threats) ทกรปแบบ ไมวาจะเปนภยคกคามตามธรรมชาตหรอภยคกคามทมนษยสรางขน ไมวาภยคกคามนนจะเกดขนภายในประเทศหรอมาจากภายนอกประเทศกตาม ส าหรบสงครามนอกแบบนนเปนรปแบบหนงของการด าเนนสงคราม โดยค านยาม ทใชกนในโรงเรยนเสนาธการทหารบก จะใหความหมายไววา “สงครามนอกแบบ คอ การปฏบตการทางทหารและกงทหาร ในดนแดนทขาศกยดครองอย หรอพนททขาศกมอทธพล มงกระท าตอเปาหมายทางทหาร การเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา โดยใชก าลงหนวยรบพเศษลวนๆ หรอปฏบตการรวมกบก าลงประชาชนในทองถน รวมทงปฏบตการรวมกบมตรประเทศในดนแดนภายนอกประเทศ” จากค าจ ากดความทกลาวมาขางตนสามารถกลาวไดวา “สงครามนอกแบบคอการปฏบตการทางทหารตอขาศกหรอเปาหมาย โดยวธการทไมเปนไปตามแบบแผน หรอธรรมเนยมปฏบต เพอบรรลวตถประสงคทางทหารทตองการ” โดยการปฏบตการสงครามนอกแบบจะประกอบดวย กจกรรมส าคญตางๆ ดงน 2.1 สงครามกองโจร เปนการปฏบตการทางทหารและกงทหาร โดยใชก าลงรบ นอกแบบ ก าลงประชาชนในดนแดนทฝายตรงขามยดครอง หรอในดนแดนของฝายตรงขาม มทหารหนวยรบพเศษเปนผก ากบดแลและใหค าแนะน า ส าหรบสงครามกองโจรนนถอไดวาเปนการปฏบตการทางทหารโดยเปดเผยของกลมกอความไมสงบ หรอขบวนการตอตานตดอาวธ ภารกจทมอบใหกองโจรท าไดแก การซมโจมต การวางกบระเบด และการลอบสงหาร โดยก าลงรบของกลมต อตานทผานกระบวนการจดตงแลวสามารถปฏบตการทางทหารในลกษณะทกลาวมาไดโดยก าลงของตนเองเพยงล าพง สวนใหญแลวลกษณะของการปฏบตการจะเปน การขดขวางเสนทาง การรบกวนการตดตอสอสาร และขดขวางการสงก าลงบ ารงของฝายขาศกดวยการวางทนระเบด กบระเบด นอกจากนกองโจรอาจถกใชในการรวบรวมขาวสารอกดวย 2.2 การปฏบตการรวบรวมขาวสาร-ขาวกรอง เพอรวบรวมและรายงานขาวสาร ทเกยวของกบขดความสามารถ เปาหมาย และการด าเนนการของรฐบาลหรอพลงอ านาจรฐทยดครองรวมทงอทธพลของผอปถมภภายนอก การปฏบตการรวบรวมขาวกรอง หมายรวมถงการปฏบตการรวบรวมขาวสารของแหลงขาวระดบผปฏบต ทงในเชงรกและเชงรบ

Page 66: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

65 2.3 การบอนท าลาย เปนงานทด าเนนการท าลายความเขมแขงของก าลงอ านาจของชาต ทงดานการทหาร เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการเมองของชาตนนๆ กลมตอตานจะสนบสนนการด าเนนงานบอนท าลายดวยการปฏบตการลบ พวกใตดนจะเปนผปฏบตงานนเปนสวนใหญ หนวยรบพเศษทเปนผฝกกลมตอตานอาจก าหนดใหกลมตอตานท าการบอนท าลายเปนพนท เปนเขตหรอเฉพาะจดกได 2.4 การกอวนาศกรรม เปนการปฏบตเพอท าใหเกดอนตรายหรอขดขวางการปองกนรฐหรอประเทศหนงๆ ดวยการกอใหเกดความเสยหายและการท าลายลางอยางจงใจ ตอเปาหมายทก าหนดไว โดยการกอวนาศกรรมอาจเปนวธการทมประสทธภาพและสงผลกระทบ มากทสด และยงเปนวธการทเขาปฏบตตอเปาหมายเดยวทพนขดความสามารถของระบบอาวธตามแบบ การกอวนาศกรรมสามารถกระท าไดดวย การใช เพลง ระเบด เครองมอกล และ การกอวนาศกรรมทางธรการซงมงลดทอนประสทธภาพของระบบการท างานใดๆของฝายตรงขาม 2.5 การเลดลอด-หลบหน เปนการปฏบตการทางทหารเพอชวยเหลอเจาหนาททางทหารและบคคลพลเรอนทวไปทไดรบการคดเลอกแลว โดยท าการเคลอนยายออกจากดนแดนทถกขาศกยดครองหรอพนทวกฤต พนทลอแหลม หรอพนทขดแยง ไปยงพนททอยภายใตการควบคมของฝายเรา 2.6 การปฏบตการลบ จากกระแสโลกในปจจบน การจดระเบยบโลกใหม และยคแหงขอมลขาวสารท าใหการด าเนนการสงครามนอกแบบ ดวยการใชสงครามกองโจรเตมรปแบบ อาจไมสามารถด าเนนการไดสะดวกนก โดยกลมตอตานจ าเปนตองปรบรปแบบมาเปนการปฏบต ในลกษณะของการปฏบตการลบแทน โดยการปฏบตการลบมงเนนการปกปดการปฏบตการมากกวาการปกปดผอปถมภ อาจปรากฏในลกษณะของการจารกรรม การรวบรวมขาวสารทางลบ เปนตน 2.7 การปฏบตการปกปด เปนการปฏบตการทงทางทหารและการเมองซงประเทศผอปถมภจะไมแสดงตนรบผดชอบใดๆ ตอการปฏบตการในลกษณะน เชน การกอวนาศกรรม การโฆษณาชวนเชอประเภทสด า การใชความรนแรง มการปฏบตการในหลายรปแบบทง การจารกรรม การสงครามจตวทยา การลกพาตว การโจมตดวยหนวยปฏบตการพเศษ เปนตน หนวยปฏบตการพเศษของไทยในการตอตานการกอการราย

จากลกษณะของภยคกคามรปแบบตางๆ ดงกลาว จงจ าเปนตองมการจดหนวยเพอรองรบ การปฏบต กลาวคอ หากสถานการณรบท เปนภยคกคามทางทหาร จะจดตง "หนวยรบพเศษ" (Special forces Unit) แตหากไมใชการรบจะจดตง "หนวยปฏบตการพเศษ" (Special Operation Unit) ประกอบกบอทธพลและแนวความคด "การบรหารวกฤตการณ" (Crisis Management) เรมเขามามบทบาทส าคญมากยงขนทงในภาคเอกชน และภาครฐ โดยเฉพาะภยคกคามทเปนวกฤตการณ เชน ภยธรรมชาต อาชญากรรมรายแรงและจลาจล ซงการเผชญกบภยคกคามดงกลาวจ าเปนทจะตอง มหนวยทมขดความสามารถเพยงพอเพอคลคลายปญหา จงมการจดตงหนวยปฏบตการพเศษกนอยางกวางขวางมากขน โดยเฉพาะ ต ารวจ และราชทณฑ ซงมการจดตงหนวยทถอวาเปนหนวยปฏบตการพเศษอกแขนงหนงขนทเรยกวา "หนวยอาวธและยทธวธพเศษ" (SWAT: Special Weapon And Tactics) เปนตน

Page 67: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

66 หนวยปฏบตการพเศษของไทย ในปจจบนประกอบดวย 6 หนวย ไดแก 1. ศนยปฏบตการ ตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย 2. กองพนปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการสงครามพเศษ กองทพบก 3. หนวยบญชาการสงครามพเศษทางเรอ กองทพเรอ 4. หนวยบญชาการอากาศโยธน กองทพอากาศ 5. กองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน ส านกงานต ารวจแหงชาต และ 6. กองบงคบการต ารวจปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล ส านกงานต ารวจแหงชาต แผนภาพท 3-1 ผงการจดศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล

หนวยขนควบคมทางยทธการ

ทมา : เอกสารอตราการจดเฉพาะกจ หมายเลข 2300 (อฉก.2300) ของศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.)

ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล

กองกลาง

กองแผนและโครงการ กองการฝก

กองปฏบตการพเศษ

นปพ.ทบ.

นปพ.ทร.

กองขาว

นปพ.ตร.

นปพ.ทอ.

Page 68: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

67 แผนภาพท 3-2 ผงการจดกองพนปฏบตการพเศษ (พน.ปพ.)

ทมา : ตามอตราการจดหนวย (อจย.33-305 พน.ตสร.)

แผนภาพท 3-3 ผงการจดหนวยบญชาการสงครามพเศษทางเรอ กองเรอยทธการ (นสร.กร.)

ทมา : ตามอตราการจดหนวย (อจย.2112)

แผนภาพท 3-4 ผงการจดกรม ปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการอากาศโยธน (กรม ปพ.อย.)

Page 69: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

68

ทมา : อตราการจดยามปกต ตามแผนกองทพอากาศป 52

แผนภาพท 3-5 ผงการจดกองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน (หนวยปฏบตการพเศษ นเรศวร 261)

ทมา : อตรา การจดตามแผนกรกต ปฏบตการทวประเทศ

แผนภาพท 3-6 ผงการจดกองก ากบการตอตานการกอการราย กองบงคบการสายตรวจ

และปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล (อรนทราช 26)

Page 70: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

69

ทมา : อตราการจดตามแผนกรกต ปฏบตการในพนท บชน. จดแบบไมม อจย.

ขอมลดานการกอการรายในระดบสากลและในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต

สถานการณทวไปในโลกในหวงป 2560 นน มเหตการณการกอการรายในหลายภมภาคของโลกโดยเฉพาะในยโรป และ ตะวนออกกลาง โดยองคกรการกอการรายกลมตางๆ ไดท าใหเกด ปรากฎการณการอพยพหนภยสงครามของผคนจ านวนมาก ประชาชนขาดหลกประกนในการด ารงวถชวตตนเอง และ ความมนคงของดนแดนทตงอยของรฐ รวมถงสรางความหวาดกลวใหแกนานาประเทศอนน าไปสการเปลยนแปลงกฎหมายเกยวกบการเขาเมอง การรบผอพยพ การตอตานการ กอการราย และกฎหมายความมนคงของหลายประเทศ รฐบาลของทกประเทศตองปรบตวเพอรบมอกบความทาทายใหม ๆ ตอความมนคงของชาต ตองสรางสมดลยระหวางการรกษาความมนคงของประเทศและการเคารพสทธมนษยชนสากล การเสรมสรางแสนยานภาพของกองทพทงทางบก ทางเรอ ทางอากาศและทางไซเบอร ทงนเพอรกษาผลประโยชนของประเทศของตน เพอสรางความมนใจและเปนทพงใหแกประชาชนในชาตของตน ภาพรวมสถานการณการกอการรายในระดบสากล สถานการณของโลกในป 2560 ยงคงมความทาทายทสงผลตอความมนคงของประเทศและของโลกอนประกอบดวย (กฤษณ จนทโนทก,2560:1) 1. การกอการรายขามชาต ของ 4 องคกรกอการรายหลก ไดแก ISIS, Al-Qaeda, Boko Haram และ Taliban ถงแมกลมกอการรายดงกลาวจะถกกระชบพนทการปฏบตการ แตดเหมอนวาลทธกอการรายไดกลายพนธ ขยายวงนอกอาณาเขตตนเอง และท าใหเกดพฤตกรรมเลยนแบบ ลกษณะ Lone wolf หรอการกอเหตแบบฉายเดยวใน สหรฐอเมรกา เยอรมน เบลเยยม ตรก องกฤษ และลาสดท สเปน และฟนแลนด 2. ความขดแยง ทน ามาซงความรนแรงระหวางรฐ ไดแกปญหา ระหวาง รสเซย กบ ยเครน ซงตางฝายตางไมยอมปฏบตตามขอตกลง การหยดยง Minsk II จนยงคงด าเนนการกอสรางฐานทพในทะเลจนใตทามกลางการคดคานของนานาประเทศ และปญหาความขดแยงระหวางอนเดยกบปากสถานทยงมองไมเหน ขอยต 3. ความขดแยง ทน ามาซงความรนแรงในประเทศ ไดแก สงครามกลางเมองในประเทศซเรย ซงมหาอ านาจหลายประเทศมสวนรวมในการท าสงครามตวแทน (Proxy war) ปญหาความขดแยง

Page 71: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

70 ในประเทศซดาน โซมาเลย และอฟกานสถาน ซงท าใหประชาชนกวา 65 ลานคน ไรทอยอาศยหรอยายถนฐาน ปญหาความไมสงบในประเทศเวเนซเอลา ซงดเหมอนวาอาจจะบานปลาย และลาสดการรฐประหาร ในอกนดาในเดอนพฤศจกายนทผานมา 4. จ านวนมหาอ านาจนวเคลยรทเพมขน ของเกาหลเหนอและอหราน น าไปสความตงเครยดในคาบสมทรเกาหลระหวางสหรฐอเมรกาและเกาหลเหนอ การขาดความตอเนองในการบรหารสถานการณนวเคลยรของอหราน และความสมพนธท ถดถอย ของรสเซยกบสหรฐอเมรกาซงเหนไดจากการไมเขารวมการประชมสดยอดผน าวาดวยความมนคงทางนวเคลยรของรสเซยในครงลาสด และการระงบขอตกลงรวมในการท าลายพลโตเนยมชนดผลตอาวธกบสหรฐฯ 5. การก ากบดแลโลกไซเบอร เนองจากมการพฒนาเทคโนโลยในโลกอนเตอรเนทอยางสงในแตละปทผานมา ท าใหม Cyber Attack อยหลายเหตการณ ไมวาจะเปนการกลาวหาของสหรฐฯ วารสเซยอยเบองหลง Cyber Attack เพอชน าผลการเลอกตงประธานาธบดสหรฐฯ เหตการณ Ransomware หรอ ไวรสเรยกคาไถ WannaCry ซงสรางความเสยหายกบบรษทในกวา100 ประเทศในชวงเวลาแค 48 ชวโมง และลาสดเมอเดอน มถนายนไวรสเรยกคาไถ Petya ระบาดอยางหนกในยเครนและรสเซย ซงแนวโนมของ Cyber Attack นาจะเพมขนอยางตอเนอง 6. แนวคดชาตนยม ท าใหการคาระหวางประเทศลดลง การคาระหวางประเทศเตบโตเพยง 1.6% ในป 2016 โดยเปนครงแรกในรอบ 15 ปทโตต ากวารายไดเฉลยโลก ผลประชามต Brexit และผลการเลอกตงประธานาธบดสหรฐฯ ท าใหภาพรวมของเศรษฐกจมหภาคดเหมอนจะเปลยนจากยคโลกาภวตน ไปสการด าเนนนโยบายปกปองทางการคาผานแนวคดชาตนยมทมากขน 7. พลวตสขภาพโลก มการแพรระบาดของโรครายแรงทเพมขน เรมจากไวรสอโบลาในกลมประเทศแอฟรกา ตามมาดวยไขซกาทระบาดไปกวา 29 ประเทศ รวมถงอหวาตกโรคในเฮต, เยเมน และโปลโอ ในอฟกานสถาน, ปากสถาน ซงหลายกรณ การตอบสนอง ทลาชาขององคการอนามยโลกไดท าใหโรคระบาด (Epidemic) กลายเปนโรคประจ าทองถน (Endemic) ทงน ยงไมรวมถงปญหาของการดอยาตานจลชพ ซงท าใหโรครายแรงบางประเภทไมสามารถรกษาดวยยาปฏชวนะทวไปได สงเหลานลวนเปนความทาทายตอความมนคงของโลก สหรฐอเมรกา สภาขาวกรองแหงชาตสหรฐ ไดเผยแพรเอกสารประจ าปวเคราะหภยคกคามตอสหรฐฯ ในป 2017 น ซงเอกสารมชอเปนภาษาองกฤษวา Worldwide Threat Assessment ไดสรปวเคราะหไดวาภยคกคามทส าคญทสดตอสหรฐฯ ในปนคอ ขบวนการกอการรายสากล ซงขณะนกลม กอการรายนกายสหน (กลม ISIS, กลมฮามาสในเลบานอน) ไดเพมบทบาทเปนอยางมาก อยางไมเคยปรากฏมากอนในประวตศาสตร ในขณะเดยวกน กลมกอการรายนกายชอะห (อหราน) กเพมบทบาทเชนเดยวกน ท าใหเกดแนวโนมความขดแยงระหวาง 2 นกายเพมสงขน กลมกอการราย ISIS ไดกลายเปนภยคกคามทส าคญทสด และไดจดตงรฐอสลาม หรอ Caliphate ในซเรยและอรก สาขาของ ISIS แพรไปยงประเทศตางๆทวโลก และ ISIS เพมขดความสามารถในการกอวนาศกรรมไปทวโลก อดมการณของ ISIS ไดปลกระดมชาวมสลมในประเทศตางๆ ใหเขารวมขบวนการ ขณะนมนกรบตางชาตทเดนทางมาจากประเทศตางๆ กวา 100 ประเทศ เขารวมกองก าลง ISIS มจ านวนถง 36,500 คน

Page 72: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

71

ส าหรบกลมอลกออดะห ไดขยายบทบาท แตกออกเปนกลมยอยๆหลายกลม แมวาบทบาทของอลกออดะหในอฟกานสถานและปากสถานจะลดลง แตกยงเปนภยคกคามตอสหรฐ ในเยเมน กลม AQAP ไดยดพนทเพมมากขนโดยเฉพาะการยดฐานทพในจงหวดทใหญทสดของประเทศกลมอลกออดะห ในซเรย ปากสถาน อฟกานสถาน และตรก ก าลงวางแผนโจมตสหรฐ ฯ กลม Al-Shabaab ซงเปนกลมอลกออดะหในแอฟรกาตะวนออก ไดท าสงครามกองโจร ทางตอนกลาง และ ตอนใตของประเทศโซมาเลย ในระยะยาว ปจจยทงทางดานประชากร เศรษฐกจ การเมอง สงคม และเทคโนโลย จะเปนแรงบนดาลใจ ใหคนเขารวมขบวนการหวรนแรงมากขน ดงนน ภยคกคามจากการกอการราย จะแพรขยายไปทวโลก และจะเปนภยคกคามหลกตอสหรฐในปน นอกจากน การพฒนาอาวธนวเคลยรและขปนาวธของเกาหลเหนอ เปนภยคกคามอยางยงตอสหรฐฯ ในภมภาคเอเชยตะวนออก เกาหลเหนอสงออกขปนาวธใหกบอหรานและซเรย และเคยชวยสรางโรงงานนวเคลยรใหกบซเรย เมอตนเดอนมกราคม 2560 เกาหลเหนอไดทดลองระเบดไฮโดรเจนส าเรจ นอกจากน เกาหลเหนอไดพฒนาขปนาวธพสยไกลขามทวป เปาหมายระยะยาวคอ พฒนาขปนาวธตดหวรบนวเคลยร ทจะสามารถยงขามทวปไปถงสหรฐฯ ได ส าหรบอหรานมเปาหมาย ทตองการพฒนาเทคโนโลยนวเคลยร ซงในทสดจะท าใหอหรานสามารถพฒนาอาวธนวเคลยรได นอกจากน อหรานก าลงพฒนาขปนาวธ เพอใชโจมตดวยอาวธรายแรงได และอหรานกเปนประเทศ ทสะสมขปนาวธมากทสดในตะวนออกกลาง สวนซเรย กมปญหาในการพฒนาอาวธเคม รฐบาลซเรยไดใชอาวธเคมในการท าสงครามในชวงหลายปทผานมา

ความซบซอนของเครอขายอนเตอรเนต ท าใหระบบเครอขายอนเตอรเนตของโครงสรางพนฐานและของรฐบาลสหรฐฯ เปราะบาง ภยคกคามทางอนเตอรเนตตอสหรฐฯ จะมาจากหลายประเทศ ไดแก 1.จากประเทศรสเซย ซงมยทธศาสตรการท าสงครามในอนเตอรเนต โดยมเปาหมายในการโจมตโครงสรางพนฐานและการโจรกรรมทางอนเตอรเนต การปฏบตการทางอนเตอรเนตของรสเซย มงเปาไปในการเจาะหาขอมลของสหรฐฯ ทเกยวกบยเครนและซเรย 2.จากประเทศจน มการท าการโจรกรรมทางอนเตอรเนตตอสหรฐฯ และตอธรกจของสหรฐฯ ผเชยวชาญดานความมนคงของภาคเอกชนสหรฐฯ ไดระบวา มความเคลอนไหวทางอนเตอรเนตเพอโจรกรรมขอมลทางธรกจของสหรฐฯ แตไมสามารถยนยนไดวา รฐบาลจนอยเบองหลงหรอไม และ นอกจากน ยงม 3.อหราน และ 4.เกาหลเหนอ ทไดมการปฏบตการโจรกรรมทางอนเตอรเนต รวมทงการโจมตเพอท าลายเครอขายตางๆ ของสหรฐฯ ส าหรบขบวนการกอการราย ไดใชประโยชนจากอนเตอรเนต ในการระดมสมาชก โฆษณาชวนเชอ ระดมทน และประสานงานการกอวนาศกรรม สหภาพยโรป ประเทศเบลเยยมกลายเปนเปาหมายของการโจมตกอการรายเนองจากกรงบรสเซลสถอเปนเปาหมายทออนไหวทสดของยโรป เนองจากเปนทตงส านกงานของสหภาพยโรปและองคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอหรอนาโต องคการและบรษทระหวางประเทศ ตลอดจนเปนศนยกลางทางการเมองของรฐบาลเบลเยยม จากกรงบรสเซลส นาโตไดสงเครองบนรบไปเขารวมยทธการตอตานกลม ISIS ในตะวนออกกลาง

Page 73: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

72

หลงจากเกดเหตกอการรายทนองเลอดเมอวนท 13 พฤศจกายนป 2015 ณ กรงปารส ต ารวจเบลเยยมไดประสานงานอยางใกลชดกบต ารวจฝรงเศสและส านกงานต ารวจยโรปหรอยโรโพลเพอไลลาผกอการรายในกรงบรสเซลสจนน าไปสการจบกมตวผกอการรายคนส าคญ Salah Abdeslam ซงท าใหส านกงานตอตานการกอการรายของฝรงเศสและเบลเยยมรสกโลงใจเสมอนสามารถแกไขอปสรรคทส าคญในการสบสวนเหตระเบดครงตางๆในกรงปารส แตการโจมตเมอวนท 22 มนาคม ในกรงบรสเซลสไดท าใหกองก าลงตอตานการกอการรายของเบลเยยมและยโรปรสกตกใจเพราะเปนทชดเจนวา ผกอการรายสามารถซอนตวไดดในสภาวการณทต ารวจเบลเยยมระดมก าลงตามไลลาอยางเขมงวดและการทผกอการรายท าการโจมตตามสถานททไดรบการรกษาความมนคงอยางเขมงวดโดยเฉพาะสนามบนและสถานรถไฟใตดนทอยใกลส านกงานของสหภาพยโรปเสมอนเปนค า ทาทายตอเจาหนาทของเบลเยยมตลอดจนผน าของยโรป

การทนาย Salah Abdeslam ผตองสงสยกอการรายทถกไลลาทเขมงวดมากทสด ในยโรปสามารถหลบหนในเขต Molembeek ในกรงบรสเซลส ประเทศเบลเยยมเปนเวลาถง 4 เดอนไดพสจนใหเหนวา กองก าลงหวรนแรงมเครอขายทมนคงเพอใหการชวยเหลอสมาชกและไดตงฐาน ทมนในใจกลางยโรป การโจมตกอการรายครงตางๆในกรงบรสเซลสไดแสดงใหเหนอกครงวา ยโรป มความเสยงสงทจะถกโจมต ตามรายงานสถตลาสดของศนยวเคราะหการกอการรายของฝรงเศส ปรากฎวา มพลเมองฝรงเศสกวา 2 พนคน พลเมององกฤษ 1600 คน พลเมองเยอรมน 800 คนและพลเมองเบลเยยมกวา 530 คนถกชกชวนใหเดนทางออกจากยโรปเพอเขารวมขบวนการครเสด หวรนแรง เครอขายกอการรายก าลงพยายามสรางนกรบใหมดวยการรบสมครและฝกอบรมใหแกพลเมองของยโรปเพอสงกลบประเทศท าการโจมตกอการรายโดยก าลงเหลานมเอกสารทจ าเปนอยางเพยงพอ สามารถใชภาษาถนอยางคลองแคลวและคนเคยกบสภาพแวดลอมเปนอยางด โดยเฉพาะ มทกษะในการใชอาวธ ถงแมส านกงานตอตานการกอการรายของยโรปสามารถขดขวางแผนการ กอการรายไดหลายคร ง แตปจจบนกองก าลง เหลาน ก าลงท างานหนกเกนไปและแนนอนวา ผกอการรายหลายคนหลบหนไดส าเรจ

ยโรปก าลงตองเผชญกบสถานการณเยาวชนมสลมซงถอเปนแหลงบคลากรทอดมสมบรณของกระบวนการกอการรายครเสดทมความคดวา พวกเขาเปนเหยอของอคตและการเลอกปฏบตในสถานทท างานและในสงคม ตามผลการส ารวจลาสดเกยวกบกลมชาตพนธและการเลอกปฏบตของสหภาพยโรป ปรากฎวา เยาวชนมสลม 1 ใน 3 ตอบวา เคยถกเลอกปฏบตและผทมทาท ทเขมแขงทสดตอสถานการณนคอผทมอายตงแต 16-24 ปโดยพวกเขามความเปนไปไดสงทจะตกงานและไดรบคาจางต ากวาชาวพนเมองยโรปจนท าใหพวกเขาตกเขาสภาวะยากจนอยางไมเสมอภาค

นอกจากนน ปจจบนยงคงปรากฎกระแสผอพยพจากตะวนออกกลางและแอฟรกาเดนทางเขาไปยงยโรปและไมมส านกงานทเกยวของใดทจะสามารถควบคมและแยกแยะไดวา ใครเปน ผอพยพทหนสงครามและความยากจนจรง ใครเปนผกอการรายและสมาชกของกลม ISIS ถงแมจนถงขณะน จะไดมการจดการประชมระดบสงของสหภาพยโรปและระหวางสหภาพยโรปกบหนสวนอนๆ เชน ตรกหลายครง แตสหภาพยโรปยงไมสามารถหามาตรการใดเพอขดขวางกระแสผอพยพเดนทาง เขาไปในทวปยโรปได อกทงนโยบายของประเทศตางๆ ทเกยวกบปญหานยงคงมความแตกตางกน

Page 74: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

73 ความขดแยงและความแตกแยกภายในสหภาพยโรปก าลงเปนขอบกพรองส าคญทจะท าใหผกอการรายฉกฉวยโอกาสผลกดนการเคลอนไหวตอไปได รสเซย รสเซยมความพยายามอยางมากทจะเปนมหาอ านาจในการจดสงอาวธยทโธปกรณใหแกกองทพชาตตาง ๆ ในป 2016 – 2017 ซงในป 2018 นรสเซยเปนเจาภาพในการจดการแขงขนฟตบอลโลก ท าใหรสเซยมการเพมแสนยานภาพทางการทหารของประเทศ และพยายามวางตวเปนกลางในความขดแยงของภมภาคอน เชน การทรสเซยยนยนทจะวางตวเปนกลางในความขดแยงในทะเลจนใต แมวากองทพเรอรสเซยจะท าการซอมรบรวมกบกองทพเรอของจนในทะเลจนใต เชนเดยวกบสถานการณในยเครนทรสเซยมบทบาทอยางมาก แตรสเซยถอวาเปน “กจการภายใน” เปนสงครามกลางเมองระหวางรฐบาลเคยฟกบกองก าลงปกครองตนเองในภาคตะวนออก ทงสองฝายลงนามรวมกนในขอตกลงสนตภาพมนสก ทเบลารส โดยมรสเซย เยอรมน ฝรงเศส และองคกรความมนคงและความรวมมอในยโรป (โอเอสซอ) ท าหนาทเปนผสงเกตการณและไกลเกลย สถานการณในซเรย ตลอดระยะเวลาทผานมาพนธมตรตะวนตกพยายามแสดงบทบาทของการเปนผน าในการแกไขสถานการณ แตกลบยงท าใหสถานการณแยลง กลมกอการรายโดยเฉพาะกลม ISIS เขามาฝงรากลกเพอขยายอทธพล รฐบาลซเรยจงขอความชวยเหลอจากรสเซยอยางถกตองตามหลกกฎหมายระหวางประเทศ เพอใหความชวยเหลอซเรยไมใหตองลมสลาย ตะวนออกกลาง

ประเทศในตะวนออกกลาง 7 ประเทศไดแก ซาอดอาระเบย บาหเรน สหรฐอาหรบ เอมเรตส (ยเออ) อยปต เยเมน ลเบย และมลดฟส ประกาศตดสมพนธทางการทตกบกาตาร โดยใหเหตผลวากาตารสนบสนนกลมกอการรายและแทรกแซงกจการภายใน กาตารและซาอดอาระเบย เปนประเทศทมความส าคญในแถบอาวเปอรเซยและเปนคแขงขนกนสรางอทธพลในประเทศ แถบตะวนออกกลาง ในหวงทผานมาจะเหนวาซาอดอาระเบยเปนประเทศทมอทธพลมากทสดในพนท แตระยะหลงกาตารเรมเขามามบทบาทและอทธพลมากขนตงแตยคอาหรบสปรงสในป 2011 ซงส านกขาว อลจาซราของกาตาร เขาไปท าขาวในหลายๆ ประเทศทเกดการเรยกรองสทธของประชาชนทตองการ ใหเกดการปฏรปการเมองการปกครองในโลกอาหรบ ท าใหหลายครงกกลายเปนกระบอกเสยง ของประชาชน ซาอดอาระเบยและชาตพนธมตรทตดความสมพนธกบกาตาร เปนชาตทตองการจะหยดยงกระแสอาหรบสปรงไมใหคบคลานเขามาในประเทศหรอภมภาคของตวเอง ในขณะทกาตารตองการใชกระแสอาหรบสปรงในการเปลยนแปลง-ปฏรปตะวนออกกลาง

กาตารเปนประเทศทใหการสนบสนนขบวนการภราดรภาพมสลม หรอ Muslim Brotherhood เพราะถอวาเปนขบวนการทไดรบความนยมจากฐานมวลชนในโลกอาหรบ กรณตวอยางในอยปต เหนไดชดวาภราดรภาพมสลมเกดจากขบวนการเคลอนไหวทางสงคม และใหการศกษา แตเมอถงยคสมยหนง โครงการเหลานไมสามารถจะเปลยนแปลงอยปตได ท าใหคน ในขบวนการเขาไปเลนการเมอง แตระบอบการปกครองในอยปตทกยคทกสมยมองวาภราดรภาพมสลมเปนศตร เปนฝายตอตาน และตองปราบปรามอยางหนก ตองจบมาคมขง จบมาทรมาน จบมาฆา ท าใหคนทไดรบการทรมาน กดข หรอบบคนจากระบบการปกครอง แยกตวไปจากขบวนการหลก และหนไปใชความรนแรง แตซาอดอาระเบยและประเทศตางๆ ทปกครองดวยราชวงศกษตรยกลบมองวา

Page 75: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

74 ขบวนการภราดรภาพมสลมเปนภยคกคาม และเปนขบวนการทสนบสนนแนวคดประชาธปไตย วนหนง ขบวนการเหลานอาจจะเปนภยคกคามและมาลมระบอบราชวงศกษตรยของประเทศอาวเปอรเซย ซงกลมประเทศพนธมตรในอาวเปอรเซยภายใตการน าของซาอดอาระเบยตองการสงทเรยกวา Status quo นนกคอไมตองการเปลยนแปลงอะไรเลย ซาอดอาระเบยและกลมประเทศพนธมตรจงสรางความชอบธรรมในการก าจดขบวนการภราดรภาพมสลมโดยกลาวอางวาขบวนการเหลานคอขบวนการกอการราย

ภาพรวมสถานการณการกอการรายในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต กลมตดอาวธในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทเปนกลมหวสดโตงทางศาสนา มกจะ กอเหตเพอตอตานอ านาจรฐมาตงแตสมยสงครามเยน โดยมกลมใหญๆ เชน กลมเจมารอสลามยะห ในอนโดนเซย กลมอาบไซยาฟในฟลปปนส กองก าลงปลดปลอยมสลมโมโร (MILF) และยงมอกหลายรอยกลมกระจดกระจายอย โดยเฉพาะในมาเลเซย อนโดนเซยและฟลปปนส แตชวงทมการกอการรายในชวงป 1990 และชวงตนป 2000 รฐบาลแตละประเทศพยายามปราบปรามกลมตดอาวธอยาง หนกหนวงจนท าใหกลมตดอาวธออนก าลงและหมดเงนทนไป แตกลมตดอาวธเหลานกยงคงซองสมก าลงกนอยอยางตอเนอง จนกระทงกลมไอซสไดเรองอ านาจขนมาในอรกและซเรย ท าใหกระแสของกลมหวสดโตงกลบมาเคลอนไหวอกครง โดยไดสรางกระแสการปลกเราความฮกเหมของกลมตดอาวธเดมและผฝกใฝกลมไอซสหนาใหม จนท าใหกลมตดอาวธในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหลายกลมประกาศสวามภกดตอกลมไอซส แตสวนใหญจะเปนกลมตดอาวธในเกาะมนดาเนา ทางตอนใตของฟลปปนส เชนกลมอาบไซยาฟ ในขณะทประเทศทมประชากรมสลมจ านวนมากอยางมาเลเซยและอนโดนเซยกพยายามปราบปรามคนทมแนวคดสดโตงทสนบสนนกลมไอซสมาโดยตลอด อยางไรกตามมรายงานวานาจะมชาวอนโดนเซยประมาณ 150 - 200 คนทเดนทางไปรวมกบกลมไอซสในซเรย และมหลายคนทกลบจากซเรยเพอมาวางแผนกอเหตในประเทศบานเกด จดออนของประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตตอการกอการราย

1. มาตรการรกษาความปลอดภยต า – ภมภาคนเปนฐานปฏบตการ แหลงกบดาน สถานทพกผอนของกลมกอการรายขามชาต เนองจากการตรวจคนเขาเมองไมเขมงวดมากนก แตทผานมา ภมภาคนจะเปนเพยงจดเชอมตอไปทอน หรอเปนแหลงกบดานมากกวาจะถกโจมตเอง

2. หนวยขาวกรองของประเทศสมาชกอาเซยนยงไมมประสทธภาพมากเทาทควร 3. ไมมการรวมมอหรอแบงปนขอมลดานขาวกรองและความมนคง – มรายงานการตดตาม

เสนทางการเงนของกลมไอซส ในภมภาคนพบวา มคนจ านวนมากทเดนทางจากอนโดนเซย ไปยงประเทศเพอนบานอยาง ไทย มาเลเซย และฟลปปนส กอนทจะเดนทางตอไปยงตรกและซเรย โดยทไมมการสกดกนคนเหลานในการใชเสนทางนเดนทางกลบประเทศ เมยนมา วกฤตความรนแรงในการปราบปรามกลมมสลมโรฮงญาของทหารรฐบาลเมยนมา เปนเหตการณทกระทบความมนคงของเมยนมามากทสดในหวง 5 ปทผานมา โดยใน ป 2559 - 2560 กองทพเมยนมามการปราบปรามกลมผกอความไมสงบอยางจรงจง โดยในเดอนตลาคม 2559 ทหารของเมยนมาเรมการปราบปรามกลมกอการความไมสงบ ภายหลงจากทต ารวจตระเวนชายแดน 9 นาย ถกสงหาร โดยทหารของเมยนมาสงสยวาชาวโรฮงญาอยเบองหลง แตส านกขาวตางประเทศรายงานวา

Page 76: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

75 ชาวมสลมโรฮงญาทกคนกลายเปนเปาหมายของการโจมตของทหารเมยนมาดวย ซงภาพจากดาวเทยมเปดเผยใหเหนบานเรอนของชาวโรฮงญาถกเผา ส านกขาวตางประเทศรายงานถงความรนแรง และการขมขนทเกดขนอยางตอเนองกบชาวโรฮงญา จนลาสดองคการสหประชาชาตไดออกมาแสดงความกงวลวา เหตการณความรนแรงและน าไปส การฆาลางเผาพนธ เน องจากมชาวมสลมโรฮงญา กวา 21,000 คน ตองอพยพหนออกจากรฐยะไขของเมยนมาอกครง และเมอวนท 4 ธนวาคม 2559 นาจบ ราซค นายกรฐมนตรมาเลเซย ไดน าขบวนชาวโรฮงญานบหมนคนประทวงรฐบาลเมยนมา ในกรงกวลาลมเปอร สรางกระแสใหประเทศอาเซยนทมชาวมสลมเปนประชากรสวนใหญไมพอใจรฐบาลเมยนมา และนางออง ซาน ซจ อยางรนแรง ความรนแรงทเกดขนกบชาวโรฮงญาในครงน ไดซ ารอยกบเหตการณเมอป 2555 ทชาวโรฮงญามากกวา 100 คนถกทหารเมยนมาสงหาร และกวา 140,000 คนตองกลายเปนคนไรทอยอาศย ตอกย าวาอคตของชาวพทธในเมยนมาตอชาวมสลมยงไมหายไป วนท 25 สงหาคม 2560 กองก าลงตดอาวธของกลมโรฮงญาทเรยกตวเองวา Arakan Rohingya Salvation Army (ARSA) ไดโจมตสถานต ารวจและทตงกองทหารของเมยนมาในรฐยะไข ท าใหมผเสยชวต 71 คน นบจากนนเปนตนมา กองทพเมยนมาไดออกปฏบตการเพอกวาดลาง ท าใหภายใน 1 สปดาห ชาวโรฮงญา 75,000 คน ตองเดนทางอพยพหนความรนแรงออกจากรฐยะไขไปยงชายแดนทตดกบประเทศบงกลาเทศ การปฏบตการทางทหารในครงนท าใหมผเสยชวตไปแลวกวา 400 คน ในจ านวนน 370 คน เปนกองก าลงกลม ARSA ทรฐบาลเมยนมาเรยกวาผกอการราย นายอนโตนโอ กเตอรเรส เลขาธการสหประชาชาต กลาวเรยกรองใหเมยนมายตการใชความรนแรง เนองจากภายในระยะเวลา 2 สปดาหทผานมา มชาวโรฮงญาตองอพยพลภยแลวกวา 120,000 คน และกลาวเตอนวา เหตการณนจะบอนท าลายความสงบของภมภาค ส านกงานขาหลวงใหญผลภยของสหประชาชาตกกลาววา ในแตละวน จะมชาวโรฮงญา 15,000 คน ขามแมน านาฟ ทเปนเสนแบงพรมแดนระหวางเมยนมากบบงกลาเทศ ท าใหเกดวกฤตมนษยธรรมครงใหญ

องคกร Human Rights Watch ไดเผยแพรภาพถายดาวเทยมทแสดงใหเหนถงการท าลายโดยการเผาซงเกดขนอยางกวางขวางในรฐยะไข อยางนอย 10 จด ผอพยพชาวโรฮงญาคนหนง ทขามเขาไปบงกลาเทศบอกกบ New York Times วา ทหารเมยนมาและคนเมยนมาหวรนแรงในรฐยะไข เปนคนเผาท าลายหมบานชาวโรฮงญา แตทางการเมยนมากแถลงวา ชาวพทธและฮนดกตองอพยพออกจากพนทเชนกน เพราะถกโจมตจากกองก าลงตดอาวธของพวกมสลมชาวโรฮงญา

รายงานของนายโคฟ อนนน กลาววา ปญหาความขดแยงในรฐยะไขเปนตวอยางของวกฤตทรายแรง 3 ดานดวยกน ประการแรก คอ วกฤตการพฒนา (Development Crisis) รฐยะไข ประสบกบปญหาความยากจนมาอยางตอเนอง ชวตความเปนอยของคนในรฐยะไขต ากวามาตรฐานของประเทศในทกๆ ดาน ความขดแยงทยดเยอ และการขาดโอกาสท างานหาเลยงชพ ท าใหคนจ านวนมากตองอพยพออกไป แมเปนรฐทมทรพยากรดานพลงงาน เชน น ามนและกาซธรรมชาต แตอตสาหกรรมน กไมไดท าใหมการจางงานจ านวนมากแกคนทองถน รฐยะไขเปนตวอยางของวกฤตดานสทธมนษยชน (Human Rights Crisis) แมวาคนทกกลมทกศาสนาในรฐยะไขจะไดรบผลกระทบจากปญหาความรนแรงทเกดขน แตการถกกดกนและสถานภาพทเปนคนไรร ฐทด ารงอยมาอยางยาวนาน ท าใหชาวโรฮงญา กลายเปนจดออนทจะเปนเหยอของการละเมดสทธมนษยชน ปจจบน

Page 77: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

76 รอยละ 10 ของคนทไรรฐในโลกทงหมดคอชาวโรฮงญาทอาศยอยในรฐยะไข และยงมคนโรฮงญาราวๆ 120,000 คน ทอาศยอยใน คายพกของคนทพลดทอยในรฐยะไข รฐยะไขยงเปนตวอยางของวกฤตดานความมนคง (Security Crisis) ชมชนตางๆ มชวตอยทามกลางความหวาดกลว ความรนแรงทเกดขนในป 2012 ยงฝงอยในใจของคนในรฐน คนเมยนมาทอยในรฐนกกลววา ในอนาคต ตวเองจะกลายเปนคนกลมนอย การกดกน ทางเชอชาตและศาสนา ท าใหความเขาใจกนระหวางกลมคนทแตกตางกนในชมชนเลวรายลงไปอก กาลเวลาไมสามารถเปนปจจยทจะชวยเยยวยาการหวาดระแวงระหวางชมชน รฐบาลเมยนมาจะตองด าเนนการท าใหชมชนตางๆ เกดความรสกปลอดภยและหาทางฟนฟความเปนอนหนงอนเดยวระหวางชมชน

รายงานของนายโคฟ อนนน เหนวา ปญหาส าคญทสดทมผลตอความสงบสขในรฐยะไข คอเรองฐานะการเปนพลเมองของชาวโรฮงญา หากปญหานไมไดรบการแกไขกจะสงผลตอความทกขยากของประชาชน และกอใหเกดความไมมนคง รวมทงเปนปจจยฉดรงการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ของรฐยะไข คณะกรรมาธการฯ ยงเสนอให เมยนมาก าหนดนโยบายและระยะเวลาทแนชด ในกระบวนการใหสทธการเปนพลเมอง รวมทงแกไขกฎหมายเรองพลเมองป 1982 ของเมยนมาใหเปนไป ตามหลกสากล วกฤตกรณโรฮงญาลาสดครงน ท าใหนกวเคราะหเศรษฐกจมองวา หากเมยนมายงใชปฏบตการทางทหารอยางตอเนอง และคลนผอพยพชาวโรฮงญายงเกดขนอยางไมหยด เมยนมาจะตองเผชญกบแรงกดดน จากนานาชาต ทอาจหมายถงการระงบการชวยเหลอและการลงทนจากตางประเทศ นกลงทนตางชาตทฝากความหวงไวกบกระบวนการประชาธปไตยและการปฏรปเศรษฐกจของเมยนมา ตางกวตกกงวลมากหากเมยนมาจะถกนานาชาตคว าบาตรแบบเดยวกบอดตเพราะปญหาการละเมดสทธมนษยชน แมรฐยะไขจะเปนรฐทยากจนทสดในบรรดา 14 รฐของเมยนมา แตพนทชายฝงทะเลของรฐยะไขเปนแหลงลงทนดานอตสาหกรรมน ามนและกาซธรรมชาตมลคาหลายพนลานดอลลาร จนมแผนการลงทนกอสรางทอน ามนและกาซทจะมเสนทางยาวไปถง ยนาน นอกจากนรฐยะไขยงมศกยภาพดานการทองเทยวชายทะเล เพราะมชายฝงทยงบรสทธแบบธรรมชาต อนเดยใหเงนทนสนบสนนการพฒนาทาเรอทซตตเว (Sittwe) เมองหลวงของรฐยะไข

ปญหาชาวโรฮงญาแสดงใหเหนวา วกฤตตางๆ ทเกดขนในเมยนมาเปนเรองทนานาชาตตองใหความสนใจ เพราะเปนวกฤตทเกดไมไดจ ากดอยภายในพรมแดนเมยนมาเทานน แตสงผลกระทบขามพรมแดนไปยงประเทศเพอนบานเชนเดยวกบวกฤตในอดตของเมยนมา เชน ปญหา ผอพยพ ปญหาชนกลมนอย ปญหาแรงงานทหนความยากจนของประเทศ และปญหาอาชญากรรมระหวางประเทศ เชน ยาเสพตด การทรฐบาลเมยนมาไมสามารถแกปญหาเหลาน ไดสรางวกฤตและความตงเครยดใหกบประเทศเพอนบาน ไมวาจะเปนบงกลาเทศหรอไทย (Advisory Commission on Rakhine State. Towards a Peaceful, Fair and Prosperous Future for the People of Rakhine, August 2017) มาเลเซย การทางมาเลเซยไดวเคราะหเครอขายของ โมฮ าหมด วานด (Mohd Wanndy) ทวางแผนมาจากซเรย ซงกลมนไดปฏบตการในมาเลเซยมาหลายครงตงแต มถนายน 2016 ในการ

Page 78: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

77 ยงระเบด Movida nightclub ใน กวลาลมเปอร ซงทางการมาเลเซยนแจงวา วานดเดนทางไปซเรยตงแตป 2013 และไดสรางเครอขายจ านวนมากในมาเลเซย รจกกนในนาม กากค ฮตม (Gagak Hitam หรอ กาด า ในภาษาถน) ซงเครอขายนชวยวานดในการรบสมาชก หาเงนทนและวางแผนการกอเหตทวประเทศ ซงนบถงปจจบนทางการมาเลเซยสามารถจบกมได 260 คน และท าลายแผนการ กอเหตไดอยางนอย 10 เหต อายอป ขาน (Ayob Khan) ผชวยผอ านวยการต ารวจตอตานการกอการรายมาเลเซย ไดใหความเหนวา ในเชงของอดมการณการท างานของเครอขายมความแขงแรงมาก แตขาดความช านาญ ในการปฏบตการ ซงตอนนพสจนไดวามนไมเกยวกบศาสนา เพระถาคณไมเขารวมลทธ ลทธ จะฆาคณ มาเลเซยไดออกกฎหมายเกยวกบความมนคงฉบบใหม ทครอบคลมพนทในการปฏบตการ และเพม ขดความสามารถในดานการขาวกรองในการแลกเปลยนขอมลกบประเทศตางๆ เชน ฟลปปนสในการระงบการเรยกคาไถโดยกลมอาบไซยาฟ ซงเปนอกกลมหนงทเกยวของกบ กลม ISIS อนโดนเซย ทางการอนโดนเซยคาดวา มสมาชก กลมISIS ประมาณ 500 คนในประเทศ (Jasminder Singh นกวเคราะหอาวโสของศนยตอตานการกอการรายและความรนแรงทางการเมอง) แตทางการสามารถระบตวตนไดเพยง 40 คนเทานน ซงเหตการณในกรงจาการตามเหตการณวนวาย 2 เหตการณ กเปนสาเหตมาจากกลม ISIS (ISIS) โดยมการระบวาเปนนาย บาหรม นม (Bahrum Naim) เปนคน บงการเรองน รวมทงเปนผบงการคนกอเหตเดยวๆ (Lone Wolf terrorกลมISIS (ISIS)t) อกมากทอย ในเครอขาย ซงต ารวจอนโดนเซยระบวากลมหวรนแรงนไดรบการชน าจากนาย อามน อบดลเราะหมาน (Aman Abdurrahman) จากภายในเรอนจ า อนโดนเซยพยายามทจะปรบปรงกฎหมายดานความมนคงใหเขมแขงมากขนเพอใหหนวยงานความมนคงมอ านาจในการจดการกบกลมผกอการรายมากขน รฐสภาอนโดนเซยคาดวา จะสามารถผานกฎหมายตอตานการกอการรายไดในเรวๆ น หนวยตอตานการกอการราย Densus88 ไดเรมปฏบตการอยางเขมขนและสามารถท าลายแผนการกอการรายไดเปนจ านวนมาก รวมถงสามารถจบกมผกอเหตและผเกยวของกบการระเบดไดดวย ฟลปปนส เกาะมนดาเนาในฟลปปนสเปนจดทเครอขายกลมคนทไปฝกฝนในซเรยมารวมกลมกน โดยลาสดในเดอนพฤษภาคม 2560 ทเมองมาราว บนเกาะมนดาเนา ประเทศฟลปปนส กลมตดอาวธทองถนซงเคยประกาศตนจงรกภกดตอกลมISIS ไดแกกลม เมาต (Maute) ซงม นาย โอมาร และ นาย อบดลเลาะห เมาต สองพนองเปนผกอตงกลม ซงแยกตวออกมาจากกบฏโมโร (MILF) และกลมอะบไซยาฟ (Aby Sayyaf) ไดปะทะกบกองก าลงของรฐบาลฟลปปนส ท าใหรฐบาลฟลปปนส ตองประกาศกฎอยการศกในพนท จากเหตการณความรนแรงดงกลาวท าใหมประชาชน ทหาร และกลมผกอการราย เสยชวตมากกวา 310 คน (ขอมล ณ 18 มถนายน 2560) การปะทะในครงนมความเชอมโยงกบกลมกอการราย ISIS ซงการยดเมองมาราวของกลมเมาเตท าใหประเทศในภมภาคอาเซยนเกดความวตกกงวล เนองจากเกรงวา กลม ISIS ทก าลงเพลยงพล าในซเรยและอรก จะหนมายดเกาะ มนดาเนาเปนฐานปฏบตการ และจะสงผลกระทบไปทวทงภมภาคน ซงฟลปปนสไดขอความชวยเหลอทางการทหารจากสหรฐอเมรกาอเมรกาในปฏบตการยดคนเมองมาราวจากกลมผกอการราย ภายหลง

Page 79: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

78 จากไดรบความชวยเหลอทางทหารจากสหรฐอเมรกา สถานการณในเมองมาราวไดกลบเขาสสภาวะเกอบปกต โดยมรายงานวาพนองเมาตไดเสยชวตแลวในระหวางการปะทะ

ปญหาและผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศไทย

ประเทศไทยนบวาเปนประเทศหนงทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการราย เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมภมรฐศาสตรเปนศนยกลางในภมภาค มชายแดนทางบกตดตอกบ หลายประเทศ ท าใหสะดวกตอการเคลอนยาย และเออตอการเปนศนยกลางของเครอขายกอการรายได อกทงประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวและเปนประเทศเปด ประชาชนจากหลายชาตสามารถเขา-ออกประเทศไดโดยไมตองมวซา ท าใหมนกทองเทยวและนกธรกจตางชาตเขามาทองเทยวหรอลงทน เปนจ านวนมาก ในขณะทประชาชนในประเทศไทยมการใชสอสงคมออนไลนไดอยางเสร และแพรหลาย จงท าใหประชาชนไทยมความเสยงทจะไดรบการเผยแพรอดมการณ แนวทาง และแนวคดสดโตงจากกลมกอการรายตางๆ ทงในระดบสากล และกลมกอการรายทเคลอนไหวอยในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตได ดงนนหากกลมผกอการรายโจมตไทย สามารถกอใหเกดผลกระทบดานตางๆ คอนขางสง และสรางคะแนนนยมใหกลมกอการรายไดดพอสมควร กอปรกบประเทศไทยเปนทางผาน สถานทพกผอน และเปนแหลงกบดานของกลมกอการราย และอาชญากรขามชาต ทงจากยโรป และเอเชยในจงหวดทองเทยวของไทยอยแลว ท าใหประเทศไทยมความเสยงพอสมควรในการกอเหตขององคกรอาชญากรรม (Organized Crime) เนองจากเจาหนาทของรฐยงไมเขมงวดกวดขน ในการปฏบตงานเทาทควร อกทงเจาหนาทรฐบางคน ไมสามารถปฏบตหนาทดวยความซอสตย สจรต จงท าใหมชองวางในการลกลอบขนอาวธหรอสงผดกฎหมายไดงาย นอกจากนนจดออนทส าคญของไทยอกประการหนงคอ หนวยขาวกรองดานความมนคงยงมขอมลขาวสารคอนขางสบสน และไมมการ บรณาการขอมลขาวสารดานความมนคงของแตละหนวยเขาเปนขอมลกลาง (Data Center)รวมทงการขาดการปรบปรงกฎหมายดานความมนคง และการตอตานการกอการรายใหมประสทธภาพและทนสมย อยางไรกตามประเทศไทยมจดแขงในดานการตอตานการกอการรายอยหลายประการ เชน การทไทยไมไดเขารวมเปนสวนหนงของสงครามปราบปรามกลม ISIS ท าใหประเทศไทยไมใชเปาหมายหลกของกลม ISIS และการทชาวมสลมในประเทศสามารถใชชวตในประเทศไทยไดโดย ไมรสกวาเปนอน ไมไดรสกวาเปนพลเมองชนสอง หรอถกกดกนทางเศรษฐกจและสงคมเหมอนในประเทศฝงตะวนตก หรอประเทศพทธสดโตงอยางเมยนมา จงไมมเงอนไขเพยงพอทจะบบใหคนกลายไปเปนคนสดโตง กลมตดอาวธ BRN ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตของไทยยงไมเหนดวยกบรปแบบการกอการรายของกลม ISIS เพราะเปนการโจมตแบบไมเลอกหนา โจมตแมกระทงชาวมสลมดวยกนเอง ซงจะท าใหเสยกระบวนการเจรจาตอรองอ านาจกบรฐไทย เพราะเปาหมายของกลม BRN กเปนไปเพอตองการใหไดสทธในการปกครองตนเองอยางชอบธรรม ดงนน กลม BRN จงมองวากลม ISIS เปนภยคกคาม ในขณะเดยวกนยงไดท าหนาทเปนคนสอดสองไมใหคนในพนทไปเขารวมกบกลม หวสดโตง ISIS เอง อยางไรกตามหากกระบวนการเจรจาระหวางกลม BRN กบรฐไทยเปนไปอยางลาชา จนคน

Page 80: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

79 ในพนทรสกวาการเจรจา เหลานมาถงทางตน ไมสามารถท าใหสถานการณในพนทดขนได กอาจท าใหหลายคนหนไปใชวธสรางความหวาดกลวแบบกลม ISIS แทนกเปนได ถงแมปจจบนจะยงไมเปนแบบนน แตกไมไดหมายความวาจะเปนไปไมได

สรป

การศกษาในบทท 3 มความมงหมาย เพอตอบวตถประสงคของการวจยขอท 1. เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการกอการราย ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากลอนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม ขอท 2. เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศ ซงผลการศกษาไดตอบวตถประสงคของการวจยทง 2 ขอดงกลาว สรปไดดงน ตอบวตถประสงคการวจยขอท 1. สรปไดวา การกอการรายเปนเรองทเกยวของกบการท าสงครามชนดหนงตงแตอดตจนถงปจจบน โดยรปแบบการกอการรายมกจะถกน ามาใชโดยประเทศหรอกลมบคคลทมศกยภาพในการท าสงครามดอยกวา เพอใชเปนเครองมอในการตอสกบประเทศ ทมศกยภาพสงกวาในทกๆ ดาน โดยในอดตการกอการราย มกจะด าเนนการในรปแบบของการ ลอบสงหาร การลกพาตว การกอวนาศกรรม การลอบวางระเบด และ/หรอการใชวธการโหดเหยม ตอเปาหมายตางๆ โดยมงหวงทสรางความตนตระหนก และความหวาดกลว เพอใชเปนเงอนไขในการเจรจาตอรอง และยนขอเรยกรองตางๆ ปจจบนการกอการรายยงคงถกน ามาใชเปนเครองมอในการตอสของประเทศหรอกลมบคคลทมศกยภาพดอยกวาอยางตอเนอง แตไดมการปรบปรงเปลยนแปลงรปแบบและวธด าเนนการใหมความยงยาก ซบซอนมากยงขน มการน าเอาความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย และการสอสารมาเปนประโยชนในการด าเนนการ โดยเฉพาะการเผยแพรอดมการณ แนวคด รปแบบวธการปฏบตตางๆ รวมทงการเผยแพรผลงานทสามารถด าเนนการไดอยางกวางขวาง รวดเรว และเขาถงเปาหมายไดโดยตรงอยางไมจ ากดจ านวน ในขณะทการปองกนแกไขกระท าไดยาก จงท าใหกลมกอการรายสามารถขยายเครอขายขององคกร และการปฏบตการไดอยางกวางขวาง ซงถอ เปนภยคกคามทสงผลกระทบตอความมนคงทงในระดบภมภาค และระดบโลก จงจ าเปนทประเทศตางๆ จะตองใหความรวมมอ และประสานการปฏบตในการแกไขปญหาการกอการรายรวมกนอยางใกลชด และเปนรปธรรม โดยในสวนของประเทศไทยการใชหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต เปนองคกรระดบปฏบตการในการตอตานการกอการราย ถอเปนหนวยทมคณลกษณะการจด และขดความสามารถทเหมาะสมตอการเผชญกบภยคกคามจากการกอการราย ไดเปนอยางด จงจ าเปนทจะตองมการพฒนาขดความสามรถ และขยายความรวมมอทงในดานการฝกศกษา และการประสานแผนการปฏบตรวมกบประเทศตางๆ อยางตอเนอง โดยเฉพาะประเทศ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทงน เพอใหการตอตานการกอการรายเปนไปอยางประสานสอดคลอง ทนตอเหตการณ และมประสทธภาพสงสด ตอบวตถประสงคการวจยขอท 2. สรปไดวา ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศ เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมภมรฐศาสตรเปนศนยกลางในภมภาค มชายแดนทางบกตดตอกบหลายประเทศ อกทงการเปนประชาคมอาเซยน และการมงเนนการสงเสรมนโยบายการทองเทยวของไทย ท าใหมาตรการตรวจคน

Page 81: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

80 เขาเมอง การตรวจสนคาขามแดน และการตอตานขาวกรองตางๆ ยงไมเขมงวดเทาทควร ในขณะทประชาชนไทยมการใชสอสงคมออนไลนกนอยางเสร และกวางขวาง ท าใหมความเสยงตอการไดรบการเผยแพรอดมการณ และแนวคดสดโตงไดงาย ประกอบกบประเทศไทยถอเปนทางผาน แหลงกบดาน และสถานทพกผอนของกลมกอการราย และอาชญากรขามชาต จากเหตผลดงกลาว จงท าใหประเทศไทยมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการราย ในขณะทมาตรการปองกนและแกไขปญหาการกอการราย ทงมาตรการดานการขาว ดานการปฏบตของเจาหนาทดานความมนคง และมาตรการดานกฎหมาย ยงไมไดรบการปรบปรงใหมประสทธภาพเทาทควร ซงหาก ประเทศไทยถกโจมตจากกลมกอการราย จะท าใหสงผลกระทบตอความมนคงของประเทศอยางกวางขวางในทกดาน ทส าคญอาจท าใหการแกไขปญหาความแตกแยก หรอความขดแยงในสงคมไทย ทมความเปราะบางอยแลว มความยากล าบากมากยงขน โดยเฉพาะอยางยงหากกลมกอการรายเขาไปมสวนเกยวของ หรอขยายการปฏบตเขาไปในพนทจงหวดชายแดนภาคใต จะยงท าใหสถานการณ ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตขยายความรนแรงจนกลายเปนสงครามศาสนาขนได อนจะสงใหการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตของไทย มความยงยาก ซบซอนมากยงขน จงจ าเปนทจะตองมการก าหนดมาตรการทชดเจนในการทจะปองกน และแกไขปญหาการกอการรายใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

Page 82: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

84

บทท 4 วเคราะหปญหา และก าหนดแนวทางการจดท ายทธศาสตร

การตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ

กลาวน า

การศกษาในบทท 4 เปนการศกษาเนอหาในกรอบของวตถประสงคของวจยขอท 3 เพอศกษาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ ส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ โดยผวจยไดศกษาทบทวนยทธศาสตรชาต ดานความมนคงของประเทศ การพฒนาการของยทธศาสตรชาตดานการตอตานการกอการรายของประเทศไทย และนานาประเทศ เพอทจะน าเสนอแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย ดวยหนวยปฏบตการพเศษของกองทพไทยท เหมาะสมสอดคลองกบสถานการณภยคกคาม ในปจจบน โดยผวจยไดรวบรวมขอมลจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลกของบคคลทใหขอมลส าคญ พรอมทงไดน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบ ดงน 1. วเคราะหปญหาและอปสรรคของหนวยงานความมนคงของไทยตอการปฏบต ในการตอตานการกอการราย 2. แนวทางการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย 3. แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย และ 4. สรป

การวเคราะหปญหาและอปสรรคของหนวยงานความมนคงของไทยตอการปฏบตในการตอตานการกอการราย

สภาพการพฒนาการของการกอความไมสงบในประเทศไทย ในอดตปญหาภยคกคามทนบวามผลกระทบตอความมนคงของประเทศไทย สวนใหญจะเปนปญหาเกยวกบเสนเขตแดนระหวางไทยกบประเทศเพอนบานทบางครงไดขยายความรนแรงไปสการเผชญหนาดวยการปฏบตการทางทหารระหวางกน ปญหาการกอความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศทเกดจากความแตกแยกทางความคด ความเชอเกยวกบอดมการณทางการเมอง ของประชาชนไทยดวยกน จนขยายความรนแรงไปสการปฏบตการทางทหารระหวางกน อาท ปญหาการตอสระหวางพรรคคอมมวนสตแหงประเทศไทย (ผกค.) กบรฐบาลไทย ปญหาการกอความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ อนเกดจากความแตกแยกทางความคดของคนภายในชาตอยางราวลกจนน าไปสการแบงกลม แบงสของคนในสงคมตงแตระดบประชาชนทวไป จนถงกลมการเมองตางๆ บางครงไดขยายความขดแยงไปสการใชความรนแรงระหวางกน และปญหาทเกดจากความพยายาม ในการแบงแยกดนแดน หรอขอสทธในการปกครองตนเองในพนทภาคใตตอนลาง หรอพนทจงหวดชายแดนภาคใตของไทย ซงสวนใหญมสาเหตมาจากปญหาความมนคงจากความแปลกแยกทางดานศาสนา วฒนธรรม ประเพณ และเชอชาต ซงปญหาตางๆ เหลาน มกจะเกดขนในสงคมของประเทศ

1

Page 83: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

85 ทมประชากรทมความแตกตางทางดานเชอชาต ศาสนา วฒนธรรม และประเพณเปนอยางมาก ส าหรบสงคมไทย ถงแมวาจะไมไดมความแตกตางในเรองเหลานมากนก แตกยงมปญหาทเกดจากความ ไมเขาใจกน หรอมความขดแยงกนของคนในสงคม จนอาจขยายใหเกดปญหาทมผลกระทบตอความมนคงของประเทศได นบตงแตป 2547 เปนตนมาจนถงปจจบน ปญหาการกอความไมสงบทสงผลกระทบ ตอความมนคงของประเทศไทย มสาเหตหลกมาจากปญหาความแตกแยกทางความคดของคนภายในชาต จนน าไปสการแบงกลม แบงสของคนในสงคม อาท กลมคนเสอเหลอง เสอแดง กลมคณะ กรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลงปฏรปประเทศไทยใหเปนประชาธปไตยทสมบรณแบบอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (กปปส.) เปนตน และปญหาทเกดจากความตองการแบงแยกดนแดน หรอขอสทธในการปกครองตนเองของกลมคนทมความแตกตางทางดานศาสนา เชอชาต ประเพณ วฒนธรรม ในพนทภาคใตตอนลาง หรอพนทจงหวดชายแดนภาคใต (จชต.) ของไทย ซงกลมคนทมความคดสดโตง ไดอาศยความแตกตางเหลานมาเปนเงอนไขในการปลกฝงความคด ความเชอใหกบประชาชนทวไปรวมทงเดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอใหเกดความรสกแปลกแยก และไมไดรบความเปนธรรม มการบดเบอนหลกค าสอนทางศาสนาเพอใหประชาชนในพนทสวนใหญ ทนบถอศาสนาอสลามเกดความรสกวาก าลงถกคกคาม หรอถกยดครองจากคนนอกศาสนา จงจ าเปน ทจะตองลกขนมาตอสและปกปองพนทของตนเอง มการจดตงเปนองคกรลบและจบอาวธขนตอสกบอ านาจรฐ รวมทงมการกอเหตสรางสถานการณใหเกดความรนแรง และความหวาดกลวขนในพนท เพอมงหวงใหบรรลผลทางการเมอง 2 ประการ คอ 1) การชนะจากภายนอก กลาวคอ การไดรบการรบรองจากองคกรระหวางประเทศ หรอตางประเทศ วารฐปตตานถกยดครองโดยรฐบาลไทย รฐบาลไทยปกครองเปรยบเสมอนเปนประชาชนชนสอง ถกกดขขมเหง ไรมนษยธรรม และเรยกรองใหเขามารวมสนบสนนใหรฐปตตานไดรบเอกราช 2) ใหรฐบาลแพจากภายใน โดยใชยทธศาสตรการสถาปนาพนทปลดปลอยทางการเมองทบซอนอ านาจรฐ มงสการท าประชามตเลอกทจะปกครองตนเอง หรอใชการลกขนเรยกรองการปกครองตนเองโดยประชาชนจ านวนมาก ควบคการกอเหต สรางสถานการณ และบอนท าลาย เพอใหประชาชนสวนใหญในประเทศไมสนบสนนการปฏบตของรฐบาล จนท าให ตองยอมรบขอเรยกรองของกลมผกอเหตรนแรงในทสด อยางไรกตามรฐบาลไทยไดปฏเสธแนวคดน มาโดยตลอด เนองจากนบตงแตเรมกอเหตตนป 2547 จนถงปจจบน ยงไมปรากฏวามกลมใด หรอบคคลใดออกมาแสดงความรบผดชอบในการกอเหตการณความรนแรง หรอการใช อาวธสงคราม ในพนท ซงรฐบาลไทยยงคงยนยนวา เหตการณความรนแรงในพนทเปนปญหาภายในประเทศทรฐบาล สามารถควบคมสถานการณได โดยใชกฎหมายความมนคงภายในประเทศ ปจจบนมการพดคยเพอสนตสขจงหวดชายแดนภาคใตระหวางตวแทนรฐไทยทม พล.อ.อกษรา เกดผล เปนหวหนาคณะ กบฝายผเหนตางทเรยกตวเองวากลมมารา ปาตาน ( MARA Patani) มนายสกร ฮาร เปนผน า จนไดขอสรปเบองตน 4 ขอ เมอวนท 2 กนยายน 2559 ในจ านวนนมเรองการก าหนด "พนทปลอดภย" (Safety Zone) แตยงไมมความชดเจนเรองน เพราะทมเจรจาของฝายมาราปาตาน ไมสามารถควบคมฝายกองก าลงในพนทได ทงนกระบวนการการสรางสนตสข ในจงหวดชายแดนภาคใต ไดด าเนนการไปตามแผน "บนได 3 ขน" ทเรมจากขนแรก การสรางความ

Page 84: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

86 ไววางใจ ขนท 2 การลงนามในสตยาบน และขนสดทาย การจดท าโรดแมพ แตปจจบนการด าเนนการ ตามแผนยงไมมความคบหนาเทาทควร นอกจากน เนองจากประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวและเปนประเทศเปด ประชาชนจากหลายชาตสามารถเขาประเทศไดโดยไมตองมวซา ท าใหมนกทองเทยวและนกธรกจตางชาตเขามาทองเทยวหรอลงทนเปนจ านวนมาก ดงนน หากกลมผกอการรายโจมตไทย สามารถกอใหเกดผลกระทบดานตางๆ คอนขางสง และสรางคะแนนนยมใหกลมกอการรายไดดพอสมควร ประกอบกบประเทศไทยเปนแหลงกบดานของอาชญากรขามชาตจากยโรป และเอเชย ในจงหวดทองเทยวของไทยท าใหประเทศไทยมความเสยงพอสมควรในการกอเหตขององคกรอาชญากรรม (Organized Crime) เนองจากเจาหนาทของรฐบางสวนอาจขาดความเขมงวดในการปฏบตงานและบงคบใชกฎหมาย ท าใหมชองวางในการลกลอบขนอาวธ หรอ สงผดกฎหมายไดงาย สภาพการพฒนาการของการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ส าหรบพนทเอเชยตะวนออกเฉยงใต เดมมปญหาการแยงชงดนแดนภายในของแตละประเทศอนมสาเหตมาจากความขดแยงทางดานความเชอ ลทธศาสนา เชน ในเมยนมา โดยรฐบาลเมยนมา มการปราบปรามกลมกอการความไมสงบชาวโรฮงจา และความขดแยงในเรองดนแดน กบกลมชนกลมนอยตางๆ เชน กลมวา (UWSA), กลมคะฉน (KIA), กลมกะเหรยง (KNU) เปนตน จนขยาย ไปสวกฤตดานความมนคง (Security Crisis) ชมชนตางๆ มชวตความเปนอยทามกลางความหวาดกลว กลววาในอนาคตกลมของตนเองจะกลายเปนคนกลมนอย การถกกดกนทางเชอชาต และศาสนา ท าใหความเขาใจระหวางกลมคนทแตกตางกนในชมชนเลวรายลงไปอก กาลเวลาไมสามารถเปนปจจยทจะชวยเยยวยาความหวาดระแวงระหวางชมชน ซงรฐบาลพมาจะตองด าเนนมาตรการตางๆ ทจะท าใหชมชน และกลมชนตางๆ เกดความรสกปลอดภยและหาทางฟนฟความเปนอนหนงอนเดยวระหวางชมชน จนน าไปสการอพยพยายถนฐานอยางไมปกตของชาวโรฮงจา และกลายเปนปญหาทนานาชาตใหความสนใจ เพราะเปนวกฤตทเกดขนและไมไดจ ากดอยเฉพาะภายในพรมแดนพม าเทานน แตยงสงผลกระทบขามพรมแดนไปประเทศเพอนบานเชนเดยวกบวกฤตในอดตของพมา อาท ปญหาผอพยพ ปญหาชนกลมนอย ปญหาแรงงานทหนความยากจนของประเทศ และปญหาอาชญากรรมระหวางประเทศ โดยเฉพาะปญหายาเสพตด ซงการทรฐบาลพมาไมสามารถแกไขปญหาตางๆ เหลาน ไดอยางเปนรปธรรม จงไดกอใหเกดวกฤตและความตงเครยดใหกบประเทศเพอนบาน ไมวาจะเปนประเทศบงกลาเทศหรอไทย ส าหรบในมาเลเซยเครอขายผกอการราย ทรจกกนในนาม กากค ฮตม (Gagak Hitam) โดยการน าของนาย โมฮ าหมด วานด (Mohd Wanndy) ไดมการเคลอนไหวในการรบสมาชก หาเงนทนและวางแผนการกอเหตทวประเทศในเชงของอดมการณการท างานของเครอขายมความแขงแรงมาก แตขาดความช านาญในการปฏบตการ ท าใหรฐบาลมาเลเซยตองออกกฎหมายเกยวกบความมนคงฉบบใหม ทครอบคลมพนทในการปฏบตการ และเพม ขดความสามารถในงานดานการขาวกรองดวยการแลกเปลยนขอมลกบประเทศตางๆ เพอปองกนการ กอเหตรนแรง และตอตานการกอการรายจากเครอขายการกอการรายของกลม ISIS สวนในอนโดนเซยนน เดมเปนการกอเหตรนแรงภายในประเทศจากกลมผกอการรายภายในประเทศ เพอแบงแยกดนแดนโดยเฉพาะในสวนของกลมเจมารอสลามยะห และไดพฒนาไปถงการรวมมอกบกลมกอการรายในเครอขายของ ISIS ในการปฏบตการทงในรปแบบของเครอขายและการกอการราย

Page 85: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

87 ตามล าพง (Lone Wolf) ในขณะทอนโดนเซยพยายามทจะปรบปรงกฎหมายดานความมนคงใหมความเขมแขงมากยงขน เพอใหหนวยงานดานความมนคงมอ านาจทเพยงพอในการจดการกบกลมผ ก อการร ายมากข น โดยร ฐสภาอนโดนเซ ยได ม การผ านกฎหมายตอต านการก อการร าย การด าเนนการดงกลาวท าใหหนวยตอตานการกอการราย Densus88 ไดเรมปฏบตการอยางเขมขนและสามารถท าลายแผนการกอการรายไดเปนจ านวนมาก รวมถงสามารถจบกมผกอเหต และผเกยวของกบการระเบดได ในขณะทความเคลอนไหวของการกอการรายในฟลปปนสนน เดมเปนการกอเหตรนแรงของกลมทเรยกตวเองวากบฏโมโร (MILF) และกลมอะบไซยาฟ (Aby Sayyaf) โดยไดปฏบตการกอเหตในประเทศเพอแบงแยกดนแดน ซงปจจบนไดมการรวมมอกบกลมกอการราย ในเครอขายของกลม ISIS โดยกลมตดอาวธทองถนโดยพนองเมาต (Maute) ซงม นายโอมาร และ นายอบดลเลาะห เมาต สองพนองเปนผกอตงกลม ไดปะทะกบกองก าลงของรฐบาลฟลปปนส ในพ นท เมองมาราว เกาะมนดาเนา ท าใหรฐบาลฟลปปนสตองประกาศกฎอยการศกในพนท จากเหตการณความรนแรงดงกลาวท าใหมประชาชนในพนท ต ารวจ ทหาร และกลมผกอการรายเสยชวตเปนจ านวนมาก การปฏบตการของกลมกอการรายในพนทในครงนมความเชอมโยงกบกลมกอการราย ISIS ซงการยดเมองมาราวของกลมเมาเตท าใหประเทศในภมภาคอาเซยนเกดความวตกกงวล เนองจากเกรงวากลม ISIS ทก าลงเพลยงพล าในพนทประเทศซเรยและอรก จะหนมายดเกาะมนดาเนาเปนฐานปฏบตการ และอาจสงผลกระทบตอความมนคงไปทวทงภมภาคได ส าหรบการแกไขปญหา ในครงน รฐบาลฟลปปนสไดขอความชวยเหลอทางการทหารจากสหรฐอเมรกาในปฏบตการยดคน เมองมาราวจากกลมผกอการราย จงท าใหการแกไขปญหาส าเรจลลวงไปไดดวยด ปจจบนสถานการณในเมองมาราวไดกลบเขาสสภาพปกตแลว สถานการณภยคกคามดานการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต กลมหวสดโตงทางศาสนา มกกอเหตเพอตอตานอ านาจรฐมาตงแตสมยสงครามเยน กลมทเคลอนไหวส าคญไดแก กลมเจมารอสลามยะหในอนโดนเซย กลมอาบไซยาฟ และกองก าลงปลดปลอยมสลมโมโร (MILF) ในฟลปปนส และยงมอกหลายรอยกลมกระจดกระจายอยในพนทประเทศตางๆ โดยเฉพาะ ในมาเลเซย อนโดนเซย และฟลปปนส อยางไรกตามในหวงป 1990 และตนป 2000 รฐบาลแตละประเทศ ไดพยายามทจะปราบปรามกลมตดอาวธอยางหนกหนวงจนท าใหกลมกอการรายออนก าลง และหมดเงนทนไป แตกลมตดอาวธเหลานกยงคงซองสมก าลงกนอย จนกระทงกลม ISIS ไดขยายเครอขายและมอทธพลเหนอพนทบางสวนในอรกและซเรย ท าใหกระแสของกลมหวรนแรงสดโตงกลบมามอทธพลอกครง พรอมทงไดปลกความฮกเหมใหกบทงกลมตดอาวธเดมและผฝกใฝกลม ISIS หนาใหม จนท าใหกลมตดอาวธในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหลายกลมประกาศสวามภกดตอกลม ISIS โดยเฉพาะกลมตดอาวธในเกาะมนดาเนา ทางตอนใตของฟลปปนส เชนกลมอาบไซยาฟ ขณะท ประเทศทมประชากรนบถอศาสนาอสลามเปนจ านวนมากอยางมาเลเซยและอนโดนเซยกพยายาม ทจะปราบปรามคนทมแนวคดสดโตงสนบสนนกลม ISIS มาโดยตลอด โดยการปรบปรงกฎหมายการตอตานการกอการราย เพอท าใหเจาหนาทหนวยงานความมนคงสามารถทจะปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากขน อยางไรกตาม ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมจดออน ในดานการตอตานการกอการรายหลายประเดนส าคญ ไดแก (1) มาตรการรกษาความปลอดภยต า - ภมภาคนเปนฐานปฏบตการและแหลงกบดานของกลมกอการรายขามชาต เนองจากการตรวจคนเขาเมอง

Page 86: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

88 ไมเขมงวดมากนก แตทผานมาภมภาคนจะเปนเพยงจดเชอมตอไปทอน หรอเปนแหลงกบดานมากกวาจะถกโจมตเอง (2) หนวยขาวกรองของประเทศสมาชกอาเซยนยงไมมประสทธภาพมากเพยงพอ และ (3) ไมมการรวมมอหรอแบงปนขอมลดานขาวกรองและความมนคงอยางเปนรปธรรม มรายงานการตดตามเสนทางการเงนของกลม ISIS ในภมภาคนพบวา มคนจ านวนมากทเดนทางจากอนโดนเซยไปยงประเทศเพอนบานอยาง ไทย มาเลเซย ฟลปปนส กอนจะเดนทางไปยงตรกและตอไปยงซเรย และใชเสนทางนในการเดนทางกลบประเทศ โดยทไมมการสกดกนบคคลคนเหลานเลย

ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายไดใหความเหนในดานพฒนาการของการกอการราย ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตไววา ปญหาการกอการราย เปนภยคกคามดานความมนคงสมยใหมทเปนอนตราย และสงผลกระทบไปทวโลก โดยเฉพาะการสงออกแนวคดสดโตงรนแรงผานสอสงคมออนไลน (Social Media) จงท าใหสงครามในอรกและซเรย มบคคลสญชาตตางๆ เปนจ านวนมาก เขารวมรบกบกลมกอการราย ISIS และพรอมทจะเดนทางกลบมายงมาตภมของตนเอง รวมถงเงอนไขทางเศรษฐกจสงคมทบบคนผอพยพ หรอคนผดอยโอกาสในสงคมใหกลายเปนผทมแนวคดรนแรงพรอมทจะปฏบตการกอการรายโดยล าพงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ปญหาการสรบในมาลาว ขบวนการกอการรายในอนโดนเซย มาเลเซยและฟลปปนส ตางกเปนปญหาทนาหวงกงวล และพรอมทจะเกดเหตการณความรนแรงอยตลอดเวลา สภาพการพฒนาการของการกอการรายในระดบสากล

กลมกอการรายในปจจบนมมากมายหลายกลม และปฏบตการกระจายอยเกอบทกภมภาคของโลก ซงแตละกลมตางกมเปาหมาย อดมการณ หรอวธปฏบตงานทแตกตางกนออกไป โดยในชวงกอนป 1900 การกอการรายในภมภาคตางๆ ของโลก เปนการกอการรายภายในประเทศ ซงมการปฏบตทมงตอตานรฐบาลของตนเองเปนหลก โดยปฏบตการเฉพาะภายในประเทศเทานน และมกไมปฏบตการรวมหรอประสานการตอสดวยก าลงอาวธกบกลมกอการรายภายนอกประเทศ แตกอาจไดรบการสนบสนนดานขวญ ก าลงใจ และดานวตถจากภายนอกประเทศได ตอมาในหวงป 1900-1960 การกอการรายของโลกไดมการเปลยนแปลงเปนการกอการรายขามประเทศ โดยกลม กอการรายภายในประเทศ ไดมการปฏบตการกอการรายแตเพยงล าพง โดยมไดรวมมอกบกลม กอการรายอน แตไดเขาไปปฏบตการในประเทศอนดวย โดยไมจ ากดอยเฉพาะภายในประเทศของตนเทานน เชน ขบวนการคอมมานโดญฮาดในอนโดนเซย ปลนยดเครองบนโดยสารสายการบนการดา ของอนโดนเซยมายงสนามบนดอนเมอง และบบบงคบใหรฐบาลอนโดนเซยปฏบตการตามขอเรยกรองของตน นอกจากนนยงมกล มกอการรายขามประเทศอนๆ อาท กล มแบงแยกดนแดนชาวซกข ในอนเดย กลมแบงแยกดนแดนบาสกในสเปน กลมแบงแยกดนแดนพยคฆทมฬอลมในศรลงกา อยางไรกตามภายหลงจากการเกดเหตการณระเบดอาคารเวลดเทรดเซนเตอรในสหรฐอเมรกา (เหตการณ 911) การกอการรายไดพฒนาเปน การกอการรายระหวางประเทศหรอการกอการรายสากล หมายถง การกอการรายทมการรวมมอกน ระหวางกลมกอการรายในประเทศตางๆ ตงแต สองกลมขนไป เพอใหบรรลจดมงหมายทางการเมองของกลมใดกลมหนง หรอบรรลจดมงหมายรวมกน การกอการรายมลกษณะเปนการกระท าแบบขามประเทศ โดยม ขบวนการเครงศาสนาเปนกลมหลก ในการกอการรายในปจจบน เปนกลมทเครงครดทางศาสนาและใชศาสนาเปนเครองชน า ทางการเมอง สวนใหญเปนกลมมสลมหวรนแรงทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลอหราน ซงมนโยบายสงออก

Page 87: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

89 การปฏวตอสลาม โดยใชการกอการรายหรอสนบสนนกลมกอการรายใหโคนลมระบอบการปกครองและรฐบาลของประเทศอนๆ โดยองคกรการกอการรายทส าคญในปจจบนไดแก องคกรการกอการราย รฐอสลาม Islamic State (ISIS) เปาหมายของกลมนกรบอสลามกลมน คอ การจดตงรฐอสลามขนมา โดยกลม ISIS ไดสรางกฎหมายของตนเองทเรยกวา กฎชารอะห (Sharia law) ทตราขนจากบญญตศาสนาอสลามเพอควบคมผคน ชารอะหเปนกฎหมายทเขมงวดกวดขน ลงโทษกนอยางรนแรงจรงจง และควบคมครอบคลมทกดานของชวตไมใชเพยงมตทางศาสนา การปฏบตขององคกรนตามการรบรของคนทวไป ปฏบตการของกลม ISIS มความแตกตางกนแบงเปน 2 กลมหรอ 2 แนวทางยอย คอ กลมปฏบตการดานมวลชนกบประชาชนในพนท (Soft Power Program) เชน การบรการสงคม การใหความรทางศาสนา รวมถงการชวยเหลอประชาชนในรปแบบตางๆ เชน การซอมถนน การชวยเหลอ เรองระบบไฟฟา เปนตน และกลมปฏบตการตดอาวธ ทมแนวคดแบบสดโตงและรนแรง (Hard Line) ซงกลมหลงนนบเปนภยคกคามตอประชาชนอรก ซเรย รวมทงประชาชนทวไปในภมภาคตะวนออกกลางเปนอยางมาก ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายใหความเหนวาตลอดหวงเวลาประมาณ 10 ปทผานมา องคกรกอการรายหลายองคกรมความเคลอนไหวทเปลยนแปลงไปพอสมควร ทงน อาจเปนเพราะโลกไดกาวเขาสการใชเทคโนโลยททนสมยขน อกทงสถานการณ โดยรวมของโลกดานความมนคงไดเปลยนแปลงไป อนเกดจากผลกระทบของการสรบในตะวนออกกลาง ท าใหองคกรกอการรายตองปรบตวเองในดานตางๆ เพอใหองคกรอยรอด หรอมประสทธภาพมากขน การเคลอนไหวเปลยนแปลงทส าคญ และมองเหนได เชน

รปแบบในการปฏบตการ ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายใหความเหนวาในอดตรปแบบการปฏบตการทเหนไดอยางชดเจน คอ การจบยดตวประกน (Hostage taking) และการ กอวนาศกรรมดวยการวางระเบดเปนหลก มการยนขอเรยกรอง เพอใหปลอยสมาชกกลม หรอ ขอเรยกรองทางการเมองใหกบกลมกอการราย ขณะทปจจบนการปฏบตการไมยดตดกบรปแบบการใชอาวธ มการเปลยนแปลงรปแบบในการปฏบตการโดยมลกษณะผสมของการใชอาวธรายแรง ประเภทระเบด/ปน และสงอนทสามารถใชในการคราชวตของผบรสทธได สามารถปฏบตการโดย ใชอาวธทเปนอนตรายทกประเภท การวางระเบด การใชปน การใชมด โดยมเปาหมายทไมแยกแยะเหยอ และมเปาหมายในการโจมตพนทสาธารณะทออนไหว (Soft targets) มากกวาเดม เชน ใชรถบรรทกวงเขาหาเหยอ ท าใหเกดการบาดเจบลมตายครงละมากๆ ทงนเพอใหเกดความหวาดกลวมากทสด เพอใหบรรลเปาหมายของตน นอกจากนผใหขอมลส าคญระดบปฏบตการยงไดใหความเหนเพมเตม วาการปฏบตการกอการรายในปจจบนจะเปนแบบไมมการวางแผนลวงหนา แตเนนการปฏบตการ กอการรายแบบฉบพลนทนททมโอกาสท าใหยากตอการปองกนแกไข เพอใหการปฏบตเกดความเสยหายรนแรงและปรากฏเปนขาวออกไป อนจะท าใหเกดภาพลกษณและความเดนดงขององคกร การกอการราย เชน การขบรถพงชนตามแหลงหรอยานเศรษฐกจทส าคญ การกราดยงดวยอาวธสงครามขนาดเลกทไมสามารถตรวจเจอไดงาย จนถงการใชระเบดพลชพ

โครงสราง/ลกษณะขององคกร ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายไดใหความเหนวาในอดตการจดวางโครงสรางมแบบแผนการบงคบบญชาทชดเจน มการสงการจากบนลงลางสสมาชกระดบปฏบตการ ลกษณะคลายคลงกบการจดวางโครงสรางขององคกรทางการทหารเปนหลก แตในปจจบน

Page 88: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

90 การจดวางโครงสราง/ลกษณะขององคกรมการปดลบมากขน และมลกษณะการควบคมบงคบบญชา ในแนวราบ โดยทมการแตกตวของกลมเปนกลมยอย (Cell) ไมมล าดบชนการบงคบบญชาทชดเจน หนวยยอยสามารถด าเนนการไดอยางยดหยน มการรวมตวกนอยางหลวมๆ กระจายไปในพนทตางๆ และตดตอสอสารกนผานทางสอสงคมออนไลน ท าใหยากแกการตดตาม จบกม อกทงไมมการจดตงใหใครเปนผน าสงสดขององคกรทคอยควบคมสงการในลกษณะเดดขาด (Single command) กลาวคอสมาชกแตละคน สามารถคดและกอการเองไดโดยคอนขางอสระ แตองคกรตางๆ ยงคงมการตดตอ สอสารซงกนและกน เพอแลกเปลยนแนวความคด การปฏบต การสนบสนน และการด าเนนการของกลม ใหมประสทธภาพมากขน ทงดวยการเดนทางไปพบปะกน และ/หรอผานทางการตดตอสอสาร

การจดหาสมาชก ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายไดใหความเหนวาในอดตการจดหาสมาชกมการด าเนนการในลกษณะการชกชวนกนดวยอดมการณ ซงมพนฐานทใกลเคยงกน การชกชวนญาตพนอง เพอนฝง คนสนท ผานสมาชกทมล าดบชนตางๆ พรอมทงมการมอบหวหนาสาขาใหเปนผฝกอบรมสมาชกและเดนทางรวมรบในสมรภมส าคญตางๆ เชน อฟกานสถาน เลบานอน หรอในปาเลสไตน เปนตน ปจจบนการจดหาสมาชกไดเปลยนแปลงรปแบบไปอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงการใชอทธพลจากสอสงคมออนไลน (Social Media) เปนเครองมอในการเผยแพรแนวคด ผลงาน และดงดดผคนใหเขามาอยหรอมารวมอดมการณในองคกร (Recruit) ส าหรบสอสงคมออนไลนทส าคญทมการใชอยางแพรหลาย เชน ทวตเตอร (Twitter) หรอยทป (YouTube) โดยม การผลตเนอหาทตรงกบกลมเปาหมายเปนการเฉพาะ ซงรปแบบใหมน นบวามอทธพลตอผคน เปนอยางมาก เพราะสามารถเขาถงไดเฉพาะตว และไมจ ากดผด หากบคคลใดหลงเชอ กจะกลายเปนเหยอไดอยางงายดาย ทงน ประเดนทมกหยบยกขนเพอชกชวนใหเขารวมมกเปนเนอหาศาสนาทมการบดเบอน สภาวะความกดดนทางดานเศรษฐกจสงคม และประเดนการแทรกแซงของประเทศมหาอ านาจในประเทศตางๆ ทงน เพอใหกลมเปาหมายคลอยตาม และปฏบตตามแนวทางกอการรายทไดรบแรงบนดาลใจจากองคการกอการราย นอกจากนผใหขอมลในระดบปฏบตการยงไดใหความเหนเพมเตมวา กลมผกอการรายใหความส าคญกบการคดเลอกสมาชกเขามารวมอดมการณ เปนอยางมาก โดยพยายามทจะสรางความสมดลระหวางการรบสมครแบบมหลกการ และการรบสมครแบบอาศยโอกาส (เชน มคาตอบแทน)

ปญหาและอปสรรคของหนวยงานความมนคงของไทยตอการปฏบตในการตอตานการกอการราย

1. ดานนโยบายและยทธศาสตรการตอตานการกอการราย กรอบแนวคดของยทธศาสตรการตอตานการกอการราย พ.ศ.2560 ถง 2564 น มทมาจากกรอบนโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ.2558 ถง 2564 และยทธศาสตรในการปองกน และแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาต พ.ศ.2558 ถง 2564 ซงไดก าหนดใหการกอการรายเปนสาขาอาชญากรรมขามชาตทไดรบการจดล าดบความส าคญอยในล าดบแรก นอกจากนในกรอบของยทธศาสตรชาต 20 ป ไดก าหนดไวในยทธศาสตรดานความมนคงขอ 5 พฒนาระบบกลไก มาตรการและความรวมมอระหวางประเทศทกระดบเพอปองกนและแกไขปญหาภยคกคามขามชาต การลดผลกระทบจากภยกอการรายและการเสรมสรางความมนคงทางเทคโนโลยสาระสนเทศและไซเบอร โดยยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบน จะเนนการรบมอกบปจจยหลกทจะน าไปสการ

Page 89: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

91 กอการรายไดในดาน (1) ลทธความเชอ โดยเฉพาะลทธความเชอทโนมเอยงไปทางการนยมการใชความรนแรง แนวคดสดโตงทนยมการใชความรนแรง แนวคดมลฐานนยมโดยไมใชเชอชาต ศาสนา หรอกลมการเมองใดเปนการแบงแยกเปนการเฉพาะ (2) คน เนนการรบมอกบการเดนทางเคลอนยายของคนหรอกลมคนโดยเฉพาะการบงคบใชกฎหมายกบผกระท าผดปองกนไมใหคนทวไปตกเปนเหยอการกอการรายหรอการถกชกจงใหเขารวมกระบวนการ (3) อาวธ สงของวสด ทน เนนการจดระบบและควบคมการเคลอนยายจดหาจ าหนายและซออาวธสงของเครองมอสอสาร สอออนไลน ตลอดจนวสดอปกรณทสามารถน ามาใชเปนเครองมอในการกอการรายไดและปองกนไมใหผทประสงครายสามารถเขาถงอาวธสงของ และวสดอปปกรณไดโดยงาย (4) ชายแดน พรมแดน เนนการควบคมพรมแดนและพนทบรเวณชายแดน โดยการควบคมการเดนทางเคลอนยายเขาออกของคน สนคา และยานพาหนะ และ (5) การรกษาความปลอดภย การดแลการรกษาความปลอดภยสถานท และบคคล การท าใหบคลากรทดแลรกษาความปลอดภยและอปกรณทใชในการดแลรกษาความปลอดภยม ความพรอม ทนสมย ไดมาตรฐาน นอกจากนผใหขอมลส าคญลวนเหนดวยตอการจดท านโยบายหรอยทธศาสตรการตอตานการกอการรายทเปนรปธรรม พรอมทงไดใหความเหนวา อปสรรคส าคญในสวนของนโยบายและยทธศาสตรการตอตานการกอการรายไดแก ประการท 1 ในอดตมการไมยอมรบวาประเทศไทยมความเสยงตอการกอการรายในระดบนโยบายทกยคทกสมย เนองจากการยอมรบจะสงผลตอประเดนตางๆ ทฝายนโยบายใหความส าคญ เชน เศรษฐกจ การทองเทยว ความนาเชอถอของรฐบาล เปนตน จงท าใหการก าหนดนโยบายการตอตานการกอการราย หรอนโยบายดานความมนคง จะไมมงเนนการเตรยมความพรอมเพอตอตานการกอการรายอยางจรงจง และการขาดการบรณาการการปฏบตกบหนวยงานอน โดยไดปลอยใหการตอตานการกอการรายเปนหนาทรบผดชอบของหนวยงานความมนคงเพยงผเดยว แทนทจะสรางความตระหนกรใหกบสงคมและประชาชน รวมถงหนวยงานทกหนวยงานไดเหนวาภยจาก การกอการรายเปนเรองของทกคน และสงเสรมใหทกคนมสวนรวมในการสอดสองเปนหเปนตารวมกบเจาหนาทความมนคงในการปองกนและตอตานการกอการราย อยางไรกตามปจจบน รฐบาลไดจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย พ.ศ.2560 ถง พ.ศ.2564 ขน เพอใชเปนหลกในการปองกน และตอตานการกอการรายใหกบหนวยงานทเกยวของ ประการท 2 ควรเพมการปฏบตในเชงรกใหมากข นโดยเฉพาะในดานการขาว เพอเปนการเตรยมพรอม ปองกน และตอตานการกอการรายอยางเปนรปธรรม ทงนเนองจากในดานการตอบโตเม อเกดเหตการณขนแลวนนคอนขางมความพรอมพอสมควร หากมขอมลขาวสาร ทถกตองชดเจน รวดเรว ทนเวลา กจะสามารถเขาปฏบตการไดอยางทนทวงท และมประสทธภาพกอนทจะมการกอเหตข น ส าหรบการปฏบตในเชงรก คงตองมการเตรยมคน ยทโธปกรณ และงบประมาณ ไวใหพรอมตอการปฏบตตลอดเวลา ประการท 3 ควรเพมการปฏบตเกยวกบการกอการรายทางไซเบอร เนองจากในยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบนยงไมครอบคลมการปฏบตเกยวกบการกอการรายทางไซเบอร

Page 90: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

92 ประการท 4 ถงแมวาในหวงทผานมาจะมการจดตงหนวยงาน/คณะกรรมการตามนโยบายป 2540 ไดแกคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.) ซงประกอบดวย กรรมการ 18 ต าแหนง มนายกรฐมนตรเปนประธาน เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต เปนกรรมการและเลขานการ สวนกรรมการอนๆ ไดแก รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ รฐมนตรวาการกระทรวงการคมนาคม เลขาธการนายกรฐมนตร อยการสงสด ผบญชาการทหารสงสด และผบญชาการ สามเหลาทพ ผบญชาการต ารวจแหงชาต อธบดกรมสนธสญญาและกฎหมาย ผอ านวยการส านก ขาวกรองแหงชาต ผแทนกระทรวงการตางประเทศ และเจากรมยทธการทหาร นอกจากนนยงไดก าหนดใหมองคกรประสานการปฏบต เรยกวา ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) อยภายใตการบงคบบญชาของกองบญชาการทหารสงสด ในนามศนยอ านวยการรวม 106 ท าหนาทประสานการปฏบตและสนบสนนหนวยทเกยวของตางๆ ทงทางดานบคลากรและยทโธปกรณ โดยใหสวนราชการตางๆ โดยเฉพาะ กองทพบก กองทพเรอ กองทพอากาศ และส านกงานต ารวจแหงชาต ถอเปนความเรงดวนระดบตน และใหส านกงบประมาณจดสรรงบประมาณใหตามความเหมาะสม แตในปจจบนประเทศไทยยงไมมหนวยปฏบตงานเฉพาะในลกษณะหนวยจโจม หรอหนวยเคลอนทเรว เพอเผชญหนากบการกอการรายสากล เพราะหนวยปฏบตการพเศษทมอย ยงเปนเจาหนาททหาร และต ารวจ

2. ดานกฎหมายเกยวกบการตอตานการกอการราย ภายหลงเกดเหตการณกอการรายทสหรฐฯ เมอวนท 11 กนยายน 2544 (เหตการณ

911) ทประชมสมชชาสหประชาชาต (UNGA) ไดรบรองขอมต ท 56/1 และคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต (UNSC) ไดรบรองขอมตท 1368 (2001) ในวนท 12 กนยายน 2544 เพอประณาม การกอการรายในสหรฐฯ โดยถอวาการกอการรายเปนภยคกคามตอสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ พรอมทงเรยกรองใหประชาคมโลกรวมกนน าตวผกระท าผดและผทเกยวของ รวมถงผให การพกพงมาเขาสกระบวนการยตธรรม โดยมขอตกลงรวมกนระหวางประเทศในดานการตอตาน การกอการรายดงน

2.1 ขอมต UNSC ท 1373 (ค.ศ.2001) รบรองเมอวนท 28 กนยายน 2544 ก าหนดมาตรการตางๆ เพอปองกนและปราบปรามการกอการราย ซงประกอบดวยมาตรการดานการเงน การเมอง การตรวจคนเขาเมอง การแลกเปลยน ขาวกรอง และการเขาเปนภาคอนสญญาวาดวยการตอตานการกอการรายและพธสารทเกยวของของสหประชาชาต 13 ฉบบ (ไทยไดเขาเปนภาคฯ แลว 9 ฉบบ[1] และก าลงด าเนนการเพอเขาเปนภาคอนสญญาฯ และพธสารฯ อก 4 ฉบบ[2] ทเหลอ) โดยไดจดตงคณะกรรมาธการการตอตานการกอการราย (UN Counter Terrorism Committee – CTC) และส านกผบรหารดานการตอตานการกอการรายแหงสหประชาชาต (Counter Terrorism Executive Directorate – CTED) เปนกลไกรองรบการด าเนนการตามขอมต

2.2 ขอมต UNSC ท 1540 (ค.ศ.2004) รบรองเมอวนท 24 เมษายน 2547 วาดวยการไมแพรขยายอาวธทมอานภาพการท าลายลางสง (Weapons of Mass Destruction:WMD) ก าหนดมาตรการตางๆ เพอปองกนมให WMD เครองสง และวสดอปกรณทเกยวของตกไปอยในมอของกลมผกอการราย และเปนความพยายามของสหประชาชาต ทจะปดชองโหวของความตกลง

Page 91: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

93 ระหวางประเทศดานการลดและแพรขยาย WMD ทมอย ซงไมสอดคลองกบสภาพการเมองระหวางประเทศปจจบนทม non-state actors เปนตวแปรส าคญ

2.3 ขอมต UNSC ท 1267 (ค.ศ.1999) รบรองเมอวนท 15 ตลาคม 2542 ก าหนดใหจดตงคณะกรรมการเพอก าหนดรายชอบคคลและคณะบคคลทมสวนเกยวของกบการ กอการราย (Al-Qaeda และ Taliban) ซงประเทศสมาชกสหประชาชาตตองด าเนนการหามมใหอากาศยานทมบคคลและคณะบคคลดงกลาวเปนเจาของหรอเชา ท าการขน ลง หรอจอดในดนแดน และตองด าเนนการอายดเงนทนและทรพยสนและมใหจดหาเงนทนให รวมทงตองด าเนนการปดลอมทางอาวธแกบคคล และคณะบคคลเหลาน โดยคณะรฐมนตรไดมมตอนมตใหหนวยงานทเกยวของด าเนนมาตรการตามขอมต UNSC ท 1267 (ค.ศ.1999) เมอวนท 21 ธนวาคม 2542 โดยมมาตรา 135/4 ของประมวลกฎหมายอาญารองรบพนธกรณตามขอมตดงกลาว

2.4 Counter-Terrorism Implementation Task Force (CTITF) จดตงโดยเลขาธการสหประชาชาตเมอเดอนกรกฎาคม 2548 ประกอบดวยหนวยงานและทบวงการช านาญพเศษในระบบ UN เพอเปนหนวยงานประสานงานระหวางหนวยงานตางๆในสหประชาชาต โดย 1) ประสานและแบงปนขอมลเกยวกบการด าเนนการดานการตอตานการกอการรายระหวางกน เพอสรางโอกาสในการท างานรวมกน 2) จดตงกลมงานเฉพาะกจในดานตางๆ อยางไรกด CTITF ยงขาดแคลนงบประมาณทเพยงพอและไมไดรบอาณตทชดเจนจากประเทศสมาชก

2.5 ยทธศาสตรการตอตานการกอการรายระดบโลกของสหประชาชาต (UN Global Counter-Terrorism Strategy) เปนความรเรมของเลขาธการสหประชาชาต เสนอเมอวนท 2 พฤษภาคม 2549 มสาระส าคญคอ (1) การยบยงไมใหกลมตางๆ เปลยนไปใชวธการกอการรายหรอสนบสนนการกอการรายเพอบรรลวตถประสงคของกลม (2) การไมยอมใหผกอการรายมชองทางด าเนนการกอการราย (3) การปองปรามไมใหรฐฯ สนบสนนกลมกอการราย (4) การพฒนาสมรรถนะของรฐฯ ในการปองกนการกอการราย (5) การปกปองสทธมนษยชนในบรบทของการกอการรายและการตอตานการกอการราย ตอมาทประชม UNGA’60 ไดรบรองยทธศาสตรดงกลาวโดยฉนทามต ในขอมตท 60/288 เมอวนท 6 กนยายน 2549 และเปนครงแรกทสมาชกสหประชาชาตสามารถ ตกลงเกยวกบแนวทางเชงยทธศาสตรดานการตอตานการกอการรายรวมกน

2 .6 การจดท าร างอนสญญาตอต านการกอการร ายฉบบสมบรณ ( Draft Comprehensive Convention on International Terrorism:CCIT) ก าหนดหนาทใหรฐฯปราบปรามและหยดยงการกอการรายทไดรบการสนบสนนโดยรฐฯ ไมวาทางตรงหรอทางออม และก าหนดฐานความผดของการกระท าทถอวาเปนการกอการรายทกวางกวาอนสญญาวาดวยการตอตานการกอการรายฉบบอนๆ ทมอย ซงมลกษณะเปนฐานความผดเฉพาะ เชน การจเครองบน การจบตวประกน การวางระเบด เปนตน ทงน ไดมการพจารณารางอนสญญาดงกลาวหลายครงแลว เพอพจารณาประเดนทคงคางใน CCIT และจดท าราง CCIT ใหแลวเสรจโดยเรว แตยงหาขอยตไมได ทงน ราง CCIT มสาระทละเอยดออนและอาจจะกระทบกบการด าเนนนโยบายดานความมนคงของหลายประเทศ การเจรจาจงเปนกระบวนการทางการเมองมากกวาทกษะทางกฎหมาย

Page 92: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

94

2.7 กรอบความตกลงระหวางประเทศดานอาวธทมอานภาพท าลายลางสง (WMD) ไดแก สนธสญญาไมแพรขยายอาวธนวเคลยร (NPT),อนสญญาหามอาวธชวภาพ (BWC) และอนสญญาหามอาวธเคม (CWC) ไดใหความส าคญกบการปองกนและควบคมมใหอาวธดงกลาว และวสดทเกยวของตกอยในมอผกอการราย

ในสวนของประเทศไทยเหนวาการกอการรายระหวางประเทศเปนปฏบตการทเปนภยคกคามตอความมนคงปลอดภย และความสงบสขของประชาคมระหวางประเทศ กบทงเหนวาหากกลมกอการรายระหวางประเทศเขามาปฏบตการภายในประเทศไทย กยอมจะสงผลเสยกระทบโดยตรงตอผลประโยชนของชาต พนธกรณระหวางประเทศ นโยบายของชาต ทงดานการเมอง การปองกนประเทศ เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา รวมทงชอเสยงและเกยรตภมของชาต นอกจากน การกอการรายระหวางประเทศยงเกดขนอยางตอเนอง กลมกอการรายยงคงเคลอนไหวตลอดมา โดยมศกยภาพทจะปฏบตการไดทกขณะ ขนอยกบสถานการณ เงอนไข และโอกาส ตลอดจนความ บกพรองของระบบการรกษาความปลอดภยในแตละสถานทจะเอออ านวยในการปฏบตการ

ดวยเหตผลดงกลาวขางตน ประเทศไทยจงถอเปนพนธกรณทจะตองรวมมอกบประเทศตางๆ ในการด าเนนการปองกนและปราบปรามการกอการรายระหวางประเทศ จงไดรวมลงนามเปนภาค ในอนสญญาทเกยวของหลายฉบบ โดยเฉพาะอยางยง อนสญญาวาดวยความผดและการกระท าอนๆ บางประการทกระท าบนอากาศยาน (Convention on Offences and Certain Other Acts Committed on Board Aircrafts) ณ กรงโตเกยว เมอ 15 กนยายน 2506 อนสญญาเพอการปราบปรามการยดทาอากาศยานโดยมชอบดวยกฎหมาย (Convention for Suppression of Unlawful Seizure of Aircraft) ณ กรงเฮก เมอ 16 ธนวาคม 2513 และอนสญญาเพอการปราบปรามการกระท าอนมชอบดวยกฎหมายตอความปลอดภยของการบนพลเรอน (Convention for Suppression of Unlawful Acts against the Safety of Civil Aviation) ณ นครมอนทรออล เมอ 23 กนยายน 2514

อยางไรกตาม ในสวนของประเทศไทย ยงคงมปญหาอปสรรคเกยวกบตวบทกฎหมาย ทจะใชในการบรหารจดการกบปญหาภยคกคามจากการกอการรายในหลายประเดน ดงน

ประการท 1 ผใหขอมลส าคญระดบนโยบายยงเหนวาปญหาอปสรรคทส าคญทสด ในดานกฎหมายเกยวกบการตอตานการกอการรายคอ ในปจจบนไทยยงไมมกฎหมายเฉพาะเกยวกบการตอตานการกอการราย ดงนนการจดการกบการกอการรายฝายความมนคงจะอาศยอ านาจ ในพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ.2548 ซงตองอาศยการประกาศ จากนายกรฐมนตรหรอคณะรฐมนตร หรออาศยอ านาจในกฎหมายทเกยวของ อาท พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายและการแพรขยายอาวธทมอานภาพท าลายลางสง พ.ศ.2559 ความผดเกยวกบการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 135 รวมถงอนสญญาระหวางประเทศทเกยวของกบการตอตานการกอการรายตางๆ ขางตน อาท อนสญญาวาดวยการปองกนและลงโทษอาชญากรรมทกระท าตอบคคลทไดรบความคมครองระหวางประเทศรวมทงตวแทนทางทต ค.ศ.1973 อนสญญาทเกยวของกบการกอการรายโดยการใชวตถอนตราย 1991 อนสญญาระหวางประเทศเพอการปราบปรามการกอการรายทใชนวเคลยร ค.ศ.2005 รางอนสญญาตอตานการกอการรายฉบบสมบรณ (Draft comprehensive convention on

Page 93: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

95 international terrorism: CCIT) และอนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการกอการราย (ASEAN Convention on Counter Terrorism – ACCT)

ประการท 2 ผใหขอมลส าคญระดบปฏบตการไดใหความเหนวากฎหมายทเกยวกบการตอตานการกอการรายทมอยควรจะตองไดรบการพจารณาปรบปรงใหเหมาะสมกบสถานการณสงแวดลอมและบรบทของการกอการรายทเปลยนแปลงไปตามหวงเวลา ทงดานวธการ และอดมการณของกลมกอการราย รวมทงควรพจารณาเพมเตมปรบปรง ขอกฎหมายใหครอบคลม ทงการกระท าทเปนการกอการรายสากล และในสวนของการกอความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ ใหมความชดเจน เนองจากปจจบน ยงมการน าเหตการณการกอความไมสงบในพนท จชต. และเหตการณทเกดขนจากเหตการณทางการเมอง เขามาใชกฎหมายเดยวกน จงท าใหเกดความสบสน ตอการตความ และบงคบใชกฎหมาย

ประการท 3 เพอใหการด าเนนการแกไขปญหาการกอการรายสากลเปนไปอยาง มเอกภาพสอดคลองกบขอบงคบ กฎหมาย และพนธกรณระหวางประเทศ รฐบาลไทยจงไดก าหนดมาตรการด าเนนการดงน (1) ไมยนยอมตอขอเรยกรองของกลมกอการรายใดๆ (2) ใหมการยดหยน ในการเจรจาและใชมาตรการแกไขจากเบาไปหาหนก โดยใหค านงถงผลประโยชนของชาต ชอเสยง และเกยรตภม พนธกรณระหวางประเทศ และผลกระทบกระเทอนทกดาน (3) ใหมการประสานงานกบตางประเทศในการแกไขปญหาการกอการรายสากล (4) ผกอการรายทกระท าตอทรพยสนและชวตคนไทยในตางประเทศจะด าเนนการลงโทษโดยศาลไทย (5) หากมปญหาในการปฏบตรฐบาลจะเปนผตดสนใจและสงการเปนกรณๆ ไป ตามความเหมาะสมของสถานการณ (6) ใหสวนราชการทเกยวของ ยดถอแนวความคดในการด าเนนการตามนโยบายการแกไขปญหาการกอการรายสากลเปนหลก และจดใหมการพฒนาบคลากร อาวธยทโธปกรณ และระบบการขาวทสามารถเตรยมพรอม และเผชญหนาไดตลอดเวลา โดยมศกยภาพและประสทธภาพเปนทยอมรบของตางประเทศ ซงการปฏบตของหนวยงานความมนคงไทยยงขาดการบรณาการการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการ กอการราย โดยเฉพาะเอกภาพของหนวยงานรกษากฎหมายในการตอตานการกอการราย เชน ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานปองกนและการปราบปรามการฟอกเงน กรมสอบสวนคดพเศษ ส านกงานอยการสงสด รฐบาลควรมการทบทวนแนวทางการบงคบใชกฎหมายทมอย โดยควรจดตงเปนหนวยเฉพาะกจทสามารถบรณาการการบงคบใชกฎหมายทเหมาะสมโดยกาวขามการท างานแบบเดมทเปนการประสานงานขามหนวยงานซงใชเวลาในการด าเนนการนานและมกมขอข ดแยงระหวางหนวยงานในการด าเนนการสงผลใหการปฏบตทเกยวกบการตอตานการกอการรายไมมประสทธภาพเทาทควร ไมสามารถเอาผดทางกฎหมายกบผทมสวนเกยวของกบการกอการรายไดมากเทาทควร

ประการท 4 การขาดการบรณาการงานดานกฎหมายกบการปฏบตการพเศษ ทผานมาหนวยปฏบตการพเศษ มกจะปฏบตการดานการตอตานการกอการรายโดยไมไดน าขอพจารณาดานกฎหมายมารวมในกระบวนการวางแผน โดยเฉพาะภารกจการลาดตระเวนคนหาและตดตาม เปาหมาย ซงท าใหเมอถงขนตอนการใชกระบวนการทางกฎหมายจะท าใหไมสามารถเอาผดกบ ผมสวนเกยวของกบการกอการรายทถกควบคมตวมาจากการปฏบตดงกลาวได จงควรมการพจารณา น ากฎหมายพเศษทเกยวของกบการตอตานการกอการรายมาใชเพอใหอ านาจฝายทหาร/ฝายความ

Page 94: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

96 มนคง เปนเจาหนาทคดพเศษ มสทธในการแฝงตว เฝาตรวจ ดกฟง เพอพสจนทราบเครอขายการ กอการรายไดและน าตวผทมสวนเกยวของกบการกอการรายเขาสกระบวนการยตธรรมและไดรบโทษตามกฎหมาย

ประการท 5 การขาดการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชน (อพช.) (Non-Government Organization: NGO) เนองจากองคกรการกอการรายในปจจบนเปนองคกรอาชญากรรมทท าเปนระบบ มเครอขายสากล และขยายการปฏบตไปถงองคกรพฒนาเอกชน (อพช.) ซงกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการรายของไทยยงไมครอบคลมถงการตรวจสอบการปฏบตงานในประเทศไทยของ อพช. เชน การตรวจสอบโครงการปฏบตงาน การตรวจสอบบญชการเงน เพอปองกนหรอตอตานการใหการสนบสนนองคกรการกอการราย

3. ดานก าลงพลของหนวยงานความมนคง ทงดานจ านวนและคณภาพ ปญหาและอปสรรคทส าคญ ในดานก าลงพลของหนวยงานดานความมนคงในการ

ตอตานการกอการราย โดยผ ใหขอมลส าคญระดบปฏบตการไดใหความเหนเก ยวกบปญหา ดานก าลงพลทส าคญ ดงน

ประการท 1 ปญหาอปสรรคดานก าลงพลทส าคญทสดไดแก การทองคความรดานการตอตานการกอการรายของก าลงพลหนวยงานของรฐยงไมมเอกภาพ ทนสมยเทาทควร รวมทงการมมมมองทแตกตางกนอาจจะท าใหการก าหนดนโยบายขาดเอกภาพและทศทางทชดเจน ไมมสถาบนการศกษา หรอวชาการทจะใหความรพนฐานของการตอตานการกอการราย ซงรฐบาลควรสงเสรมการสรางองคความร ใหกบบคลากรของรฐบาล ทเกยวของในทกกระทรวง เพ อใหมองภาพ ภยคกคามจากการกอการรายรวมกนไดอยางสอดคลอง เชน การก าหนดหนวยงานรบผดชอบในการจดท าหลกนยมการตอตานการกอการราย ของชาต, การรวมรวมผลงานวจยทเกยวของกบการตอตานการกอการราย รวมทงสถาบนทเปนศนยรวมการแลกเปลยนเรยนร ประสบการณดานการตอตานการกอการรายของรฐบาลไทย เพอน ามาเปนบทเรยนและขอพจารณาของรฐบาลในการปรบปรงการปฏบตการในระดบรฐบาล รวมทง เปนทใหการศกษา ฝก อบรม เจาหนาททเกยวของใหมแนวทางการด าเนนการทสามารถประสานสอดคลองในการท างานรวมกนอนเปนหวใจส าคญของการตอตานการกอการราย

ประการท 2 ปญหาดานศกยภาพของก าลงพล ในปจจบนก าลงพลในหนวยงานความมนคงควรไดรบการสงเสรมขดความสามารถเฉพาะในการตอตานการกอการราย เนองจากภารกจการตอตานการกอการรายเปนภารกจเฉพาะทใชยทธวธหรอวธการปฏบตแตกตางจากการปองกนประเทศอนๆ ตามแนวทางปฏบตเดมของหนวยทหารและต ารวจ

ประการท 3 ปญหาดานอตราก าลงพลส าหรบภารกจการตอตานการกอการราย ในปจจบนอตราก าลงพลในภารกจทรบผดชอบในสวนของการตอบโตเมอเกดเหตการณขนแลวนน มความเพยงพอและเหมาะสม แตก าลงพลส าหรบใชในการปองกนเหตเพอใหมความพรอมมากยงขน ทงดานก าลงพล เครองมอ และยทโธปกรณ ยงมจ านวนไมเพยงพอเมอเปรยบเทยบกบอตราประชากรตอพนทและอตราการขยายตวของกลมองคกรดานการกอการราย จงท าใหก าลงพลในภารกจการตอตานการกอการรายไมครอบคลมพนทตามเมองส าคญของประเทศ จงจ าเปนตองมการเพม

Page 95: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

97 อตราก าลงพลส าหรบภารกจการตอตานการกอการราย หรออยางนอยทสดควรมการปรบเปลยนวธการบรหารจดการก าลงพลใหสอดคลองกบภารกจและอตราก าลงพลทมอย ทงน เพอท าใหภารกจการตอตานการกอการรายมผลส าเรจโดยการผสานการปฏบตกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เชน หนวยอาสารกษาดนแดน หนวยปองกนสาธารณภย กองบงคบการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานตรวจคนเขาเมอง เปนตน เนองจากก าลงพลกลมนควรไดรบการบรรจก าลงพลใหเตมตามอตราการจด เพมการฝกเพอด ารงสภาพหนวย ตามแผน การฝก

4. ดานยทโธปกรณ เครองมอ ในการปฏบตการ ตลอดหวงเวลาประมาณ 10 ปท ผานมา องคกรกอการรายมความเคลอนไหว ทเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะการทโลกไดกาวเขาสการใชเทคโนโลยททนสมยมากขน ตลอดจนสถานการณโดยรวมของโลกดานความมนคงไดเปลยนแปลงไป ท าใหองคกรกอการรายตองปรบตวเองในดานตางๆ เพอใหองคกรอยรอด หรอมประสทธภาพมากขน มการเปลยนแปลงรปแบบในการปฏบตการโดยมลกษณะผสมผสานของการใชอาวธรายแรง ประเภทระเบด/ปน และสงอนทสามารถใชในการคราชวตของผบรสทธได สามารถปฏบตการโดยใชอาวธทเปนอนตรายทกประเภท การวางระเบด การใชปน การใชมด โดยมเปาหมายทไมแยกแยะเหยอ และมเปาหมายในการโจมตพนทสาธารณะทออนไหว (Soft targets) มากกวาเดม รวมถงการจดหาสมาชกไดเปลยนแปลงไป โดยมผลมาจากอทธพลของสอสงคมออนไลน (Social Media) ทถกน ามาใชเปนเครองมอในการเผยแพรแนวคด ผลงาน และดงดดผคนเขามาอยในองคกร (Recruit) ส าหรบสอสงคมออนไลน ทส าคญ ไดแก ทวตเตอร (Twitter) หรอยทป (YouTube) โดยมการผลตเนอหาทตรงกบกลมเปาหมายเปนการเฉพาะ ซงรปแบบใหมน นบวามอทธพลตอผคนเปนอยางมาก เพราะสามารถเขาถงไดเฉพาะตว และประเดนทมกหยบยกขนเพอชกชวนใหเขารวมมกเปนเนอหาศาสนาทมการบดเบอนภาวะความกดดนดานเศรษฐกจ สงคม และประเดนการแทรกแซงของประเทศมหาอ านาจในประเทศตางๆ ทงน เพอใหกลมเปาหมายคลอยตาม และปฏบตตามแนวทางกอการรายทไดรบแรงบนดาลใจจากองคการกอการราย ท าใหการตอตานการกอการรายของหนวยงานความมนคงมความจ าเปนตองใชยทโธปกรณ เครองมอในการปฏบตงานททนสมย โดยผใหขอมลส าคญลวนใหความเหนวาจ านวนและศกยภาพของยทโธปกรณในปจจบนมไมเพยงพอตอการปฏบตภารกจถงแมวา ปจจบนศนยปฏบตการตอตาน - การกอการรายสากล (ศตก.) มแผนในการจดหายทโธปกรณและเครองมอ เพอรองรบภารกจการแกไขปญหาการกอการรายในภาพรวมทชดเจนมากขนกตาม ขณะเดยวกนภายใตยทธศาสตรการตอตาน -การกอการราย พ.ศ.2560 – 2564 กไดใหความส าคญกบเรองดงกลาวเชนกน โดยเฉพาะการน าเทคโนโลยททนสมยมารวมชวยในการตอตานการกอการราย โดยมปญหาและอปสรรคส าคญในดานยทโธปกรณ และเครองมอในการปฏบตการ ดงตอไปน

ประการท 1 ยทโธปกรณในปจจบนเปนยทโธปกรณทไมทนสมย ไมสามารถรองรบสถานการณการกอการรายในปจจบนไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะระบบควบคมสงการ และเทคโนโลยทางดานยทธวธ สงผลใหการปฏบตภารกจการตอตานการกอการรายไมมประสทธภาพเทาทควร

Page 96: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

98

ประการท 2 ยทโธปกรณในดานการปองกนและตอตานการกอการราย โดยเฉพาะยทโธปกรณในการด าเนนงานดานการขาวยงมจ านวนไมเพยงพอตอภารกจ จงท าใหการปฏบตภารกจไมครอบคลมพนท สงผลใหงานดานการขาวไมสมบรณ ไมมประสทธภาพเทาทควร ประการท 3 ขาดการบรณาการยทโธปกรณทมอยระหวางหนวยงานทเกยวของ ในการตอตานการกอการราย ซงผใหขอมลส าคญระดบปฏบตการมขอเสนอแนะวาควรมการบรณาการจดหายทโธปกรณรวมกนระหวางหนวยทเกยวของในการตอตานการกอการราย ตงแตการจดท าคณลกษณะ เพอใหสามารถใชงานรวมกนไดเมอตองมการปฏบตงานรวมกน การก าหนดหลกนยม การใชงานใหเกดประโยชนสงสด รวมทงรฐบาลควรใหความส าคญเรงดวนกบการวจยพฒนาสงอปกรณดานการตอตานการกอรายเทยมเทากบยทโธปกรณในการปองกนประเทศอนๆ

5. ดานความรวมมอจากมตรประเทศ และประเทศเพอนบาน ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political Security Community APSC) เปนหนงในสามเสาส าคญในการจดตงอาเซยนในดานการเมอง และความมนคงอาเซยน มเปาหมายส าคญคอการสงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงจะท าใหประชาคมอาเซยนในดานการเมองความมนคงมความแขงแกรงและนาเชอถอ ความรวมมอดานการตอตานการกอการรายของอาเซยนทส าคญ ไดแก กรอบความรวมมอทางทหาร (ASEAN Defense Ministerial Meeting -ADMM) เพอสรางเครอขายและความสมพนธทใกลชดระหวาง ฝายทหารของประเทศสมาชก ความรวมมอดานการปองกนยาเสพตด การตอตานอาชญากรรม ขามชาต และการกอการราย โดยไดลงนามในอนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการ กอการรายในป 2560 ซงยดหลกการสงเสรมและการพฒนาทเทาเทยมกน เคารพในการมสวนรวมของชมชนตางๆ ทมความแตกตางหลากหลายทางประวตศาสตร สงคม ศาสนา และวฒนธรรม เคารพในหลกสนต การอยรวมกนอยางสงบและสนต การมสวนรวมในการสรางชมชนและประชาคมอาเซยนรวมกน ในอนสญญาอาเซยนวาดวยการตอตานการกอการราย มการยนยนวาการกอการรายไมควรจะไปมสวนเชอมโยงผกพนกบศาสนา, สญชาต, อารยธรรม หรอกลมชาตพนธใดๆ ทงสน อนสญญาฯ นมความมงมนอยางแรงกลาในอนทจะเสรมสรางความรวมมอเพอตอตานการกอการราย ทงในดานการปองกน การก าจดขดขวางการกอการรายในทกรปทกแบบ โดยมการระบถงกรอบความรวมมอทงหมด 13 เรองประกอบดวย (1) จดการตามขนตอนทจ าเปน เพอปองกนมใหเกดการกอการราย การแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกนเพอการเตอนภยลวงหนา (2) ปองกนมใหผกอการราย ผอดหนนการเงน มใหใชอาณาเขตในประเทศสมาชกเพอการกอการราย (3) ปองกนและขดขวางกระบวนการสนบสนนทางการเงนตอผกอการราย (4) ปองกนการเคลอนไหวยายถนทโดยกระบวนการตรวจสอบเขมงวด ในการเดนทางผานขามแดน ตรวจสอบกระบวนการท าเอกสารปลอมตางๆ (5) สงเสรมการพฒนาขดความสามารถในการท างานรวมมอกน โดยผานการฝกอบรม ประชมสมมนา ความรวมมอทางเทคนค (6) สงเสรมประชาสมพนธการรบรของสาธารณชน การใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมตอตานการกอการราย สงเสรมสมพนธภาพระหวางกลมชนในสงคมทตางอารยธรรม (7) เสรมสรางความรวมมอขามพรมแดน (8) เสรมสรางกระบวนการแลกเปลยนขอมลขาวสารและขาวกรอง (9) พฒนาฐานขอมลระดบภมภาคอาเซยนภายใตการก ากบดแลขององคกรทเกยวของของอาเซยน (10) พฒนา ขดความสามารถและความพรอมในการรบมอกบการกอการรายทใชอาวธเคม-ชวภาพ-รงส-นวเคลยร

Page 97: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

99 -อนเตอรเนต และรปแบบใหมๆในการกอการรายในปจจบน (11) พฒนางานวจยและพฒนา ทางวชาการตางๆเพอเพมพนความรและมาตรการการตอตานการกอการราย (12) สนบสนนใหใชระบบสอสารผานการประชมทางวดทศน และเทคโนโลยอนทเหมาะสมในการสอสารระหวางรฐสมาชกอาเซยนดวยกน และ (13) ท าใหมนใจไดวาจะจดการจบกมผทเกยวของกบกระบวนการ กอการรายมาเขาสกระบวนการยตธรรมใหจงได

โดยใหมการหารอแนวทางการตอตานการกอการรายใน ASEAN Defence Ministers Meetingและ ADMM+ เพอเสรมสรางความเขมแขงในการรวมมอระหวางประเทศสมาชก ในการแลกเปลยนรปแบบการปฏบตทดทสดในการลบลางอดมการณความรนแรงตางๆ เชน การสงเสรมความรความเขาใจทถกตองใหแกประชาชน การเยยวยาผกลบใจ และ รปแบบการปราบปรามกลมกอการราย เสรมสรางความรวมมอส าหรบการตอตานกอการรายในภมภาคอาเซยนและภมภาคอนๆ และการพฒนาอยางตอเนองของกลยทธเทคนคและยทธวธใหมในการตอบโตการกอการราย รวมถงด าเนนการเพอพฒนาขดความสามารถของหนวยสบราชการลบทางการเงน/หนวยงานทไดรบอนญาตและหนวยงานทเกยวของอน ๆ ในการปองกนการฟอกเงน การจดหาเงนทนส าหรบการกอ -การราย จากรปแบบความรวมมอและมาตรการทงหมดแสดงใหเหนวา อาเซยนและประเทศสมาชก มความมงมนในการตอสกบการกอการรายในระดบทวภาคภมภาคและพหภาค รวมถงอนภมภาค ในการใชวธการทครอบคลมในการแกไขปญหา อาเซยนพยายามทจะก าจดรากฐานของสาเหตของการกอการราย การลดชองวางในการพฒนาการระหวางประเทศสมาชก มการสงเสรมในมาตรการการจางงานทมประสทธภาพและจะน าไปสผลลพธทยงยนในการลดความเสยงในการเกดการกอการราย และการเพมขนของสมาชกของกลมกอการราย การด าเนนการในลกษณะเชนน อาเซยนจงจะตองมการสนบสนนอยางตอเนองจากประเทศคเจรจาและประชาคมระหวางประเทศ ซงในปจจบนไดมรปแบบของความรวมมอทเปนรปธรรมในการจดการกบการกอการรายไดชดเจนมากยงขน แตอยางไรกตาม ผใหขอมลส าคญยงใหความเหนวายงมปญหาและอปสรรคในดานความรวมมอจากมตรประเทศ และประเทศเพอนบาน ทส าคญดงน

ประการท 1 ความหวาดระแวงตอการแทรกแซงกจการภายในของอาเซยนดวยกนเองทเปนอปสรรคตอการรวมมอและสรางมาตรการส าหรบอาเซยนมาตลอด โดยมความไมไววางใจกนของประเทศสมาชก การมองวาประเทศสมาชกเปนคแขง และการขาดซงอตลกษณรวมกนของอาเซยน ถงแมวาประเทศเพอนบาน และมตรประเทศ ตางมความเขาใจเรองการตอสการกอการราย และมความรวมมอกนเปนอยางด ซงในการประชมดานความมนคงระหวางประเทศ มกจะหยบยกประเดนของความรวมมอในการตอตานการกอการรายขนมาถกแถลงเสมอ แตยงไมสามารถเสรมสรางความรวมมออยางเปนรปธรรมไดถายงมประเดนเรองความไมไววางใจกนโดยเฉพาะประเทศทมพรมแดนตดกน

ประการท 2 ไมมการจดตงหนวยงานหรอกองก าลงในการจดการกบการกอการรายในภมภาครวมกนท าใหการฝกปฏบตรวมกนไมมประสทธภาพเทาทควร เนองจากไมไดน าสถานการณจรงทเคยเกดขนแลวในแตละประเทศมาปองกน แกไข หรอมาฝกปฏบตรวมกน

ประการท 3 การขาดการแลกเปลยนขาวสารอยางเปนรปธรรมของประชาคมขาวกรองอาเซยน ถงแมวาไทยมความรวมมอดานการตอตานการกอการรายทดกบมตรประเทศ และ

Page 98: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

100 ประเทศเพอนบานมการแลกเปลยนขอมลขาวกรองสม าเสมอผานหนวยงานหลกดานการขาวทง 3 หนวย ไดแก ส านกงานขาวกรองแหงชาต (สขช.) กองบญชาการต ารวจสนตบาล และศนยรกษาความปลอดภย (ศรภ.) ขณะเดยวกนกมการฝกรวมดานการตอตานการกอการรายในกรอบของอาเซยน ตามวงรอบปกต แตมกจะขาดการกระจายขาวสารใหกบหนวยงานความมนคงอนทเกยวของ เนองจากหลกการจ ากดเทาททราบ (Need to Know Base) ท าใหหนวยในภายในประเทศทเกยวของบางครงไมมขอมลจนกระทงเกดเหต ในสวนประเทศเพอนบานในภาพรวม ยงคงมความไมไววางใจระหวางกน โดยเฉพาะทศทางดานมาเลเซย จงควรมการท าความเขาใจกบประชาคมขาวกรองภายในประเทศ โดยเฉพาะหนวยงานทท างานรวบรวมขาวพเศษตามเปาหมายทมตรประเทศใหมาในเรองแนวทางการบรณาการขาวกรองในการก าหนดและพสจนทราบเปาหมาย เพอใหสามารถใช ขาวกรองทไดรบมาใหเกดประโยชนสงสดในการตอตานการกอการรายในภาพรวมของประเทศ รวมทง การก าหนดทาททชดเจนตอความรวมมอดานการตอตานการกอการรายรวมกบประเทศเพอนบานทมชายแดนตดกน ซงจะตองมการพจาณาถงความไววางใจของทงสองฝาย รวมทงกลมประเทศเพอนบานในอาเซยนทอาจจะมพนทสนใจ เกยวของกบภยคกคามทเกดขนในประเทศไทย เชน อนโดนเซย และ ฟลปปนส ทถกระบวาเปนพนทบมเพาะและฐานการสนบสนนของกลมกอการราย

6. ประเดนทควรปรบปรงเพมเตมในยทธศาสตรดานความมนคงและการตอตานการกอการราย พ.ศ.2560 – 2564 ยทธศาสตรดานการตอตานการกอการราย พ.ศ.2560 – 2564 เปนยทธศาสตรลาสดทไดรบการปรบปรงจากนโยบายการปองกนและแกไขปญหาการกอการราย พ.ศ.2545 ทไดปรบปรงใหมความทนสมยมากยงขน โดยเฉพาะการปรบปรงเนอหาใหมความสมบรณครบทกมต ทงดานการปองกนการรบมอการกอการรายและการฟนฟหลงเกดเหต โดยยทธศาสตรฉบบนเนน การรบมอกบปจจยหลกทจะน าไปสการกอการราย ไดแก ลทธหรอความเชอ คน อาวธ/สงของ/วสด/ทน ชายแดน/พรมแดน และการสรางความปลอดภยสถานทและบคคล ทงน รวมถงขอเสนอในการปรบปรงกลไกการแกไขปญหากอการรายแบบใหม เพอใหการตดสนใจมความกระชบ รวดเรว และสามารถแกไขปญหาไดอยางทนทวงท และสอดคลองกบรปแบบการกอการรายทเปลยนแปลงไป ในปจจบน

ประเดนท 1 ควรปรบปรงในดานการปฏบตจรง ในดานยทธศาสตรฯ นนคอนขางสมบรณอยแลว แตควรปรบปรงในดานการปฏบตจรง เพอใหหนวยปฏบตมความเขาใจ และสามารถน ายทธศาสตรไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ ซงทผานมายงมประเดนในเรองความพรอมของหนวย และบคลากร

ประเดนท 2 ควรปรบปรงในประเดนกฎหมาย และการเสรมสรางความตระหนกถงภยคกคามจากการกอการรายใหกบประชาชน และหนวยงานเอกชน รวมทงประเดนการบรณาการ การท างานของทกองคกรในการปฏบตดานการตอตานการกอการรายรวมกน

ประเดนท 3 การเพมความชดเจนในการมอบความรบผดชอบใหแกหนวยงาน ควรก าหนดหนาทและความรบผดชอบในการปฏบตหนาทของเจาหนาทตอตานการกอการราย เพอลดความยงยากในทางปฏบต ในการจดท าแผนการด าเนนการรวม โดยสบเนองมาจากระบบการจดท า

Page 99: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

101 แผนปฏบตราชการทมกมงเนนการชวดเชงปรมาณในกจกรรมของหนวย ซงอาจจะท าใหเกดการ แยงผลงานความรบผดชอบ จงควรจะมการก าหนดแนวทางในการบรณาการทชดเจนมากขน

แนวทางการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย

ผ ว จ ยไดทบทวนยทธศาสตรดานการตอตานการกอการราย และแนวคดทฤษฎ ทเกยวกบการตอตานการกอการราย ดวยหนวยปฏบตการพเศษ รวมถงการวเคราะหความเหนจากผใหขอมลส าคญในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ โดยมผลการวเคราะหแนวทางการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทยทส าคญดงน 1. การปฏบตการตอตานการกอการรายนน มงานทเกยวของกบการตอตานการกอ - การรายหลากหลายประการดวยกน จงถอเปนหนาทความรบผดชอบของหนวยงานหลายหนวยงาน ไมจ ากดเฉพาะหนวยปฏบตการพเศษ ปจจยส าคญจงอยทการท าใหทกสวนงานมความตนตว ตระหนกร และทราบวาหนวยงานของตนเองมหนาทความรบผดชอบตอการตอตานการกอการราย อยางไร โดยเฉพาะอยางยงในดานการรวบรวมขอมล และใหขาวสาร สวนการวเคราะห/ประเมน อาจตองใชเจาหนาท หรอหนวยงานเฉพาะ เชนเดยวกบการใชก าลงเขาคลคลายสถานการณ หากทกสวนงานเขาใจบทบาทหนาท และไดรบการมอบหมายหวขอขาวสารส าคญ (หขส.) ไปด าเนนการ กจะเปนการเพมประสทธภาพในการตอตานการกอการรายไดมากยงขน

2. แนวทางการใชหนวยปฏบตการพเศษ (นปพ.) ในการปฏบตการตอตานการกอการรายเปนสงทเปนประโยชนในภาพรวม เนองจากหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต เปนหนวยทมโครงสรางการจด คณลกษณะ และขดความสามารถเหมาะสม และสามารถ ทจะเผชญกบภยคกคามจากการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ ดงนนในการจดท าแนวทางการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย จงควรเชญหนวยงานทกสวนทเกยวของมารวมสมมนาหารอในรายละเอยด เพอก าหนดกรอบแนวทางในการปฏบต และควรพจารณาใหครอบคลมทงกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณ มงเนนเรองงานขาวกรองตอตานการกอการราย แยกแยะประเดนใหชดเจนระหวางเรองของการกอการรายสากล กบการกอการรายในประเทศ ตอเนองถงพจารณาขอกฎหมายทเกยวของตลอดจนศกษาบทเรยนในอดตทผานมา ส าหรบประเดนการตอตานการกอการรายในประเทศ เปนสงทอาจตองพจารณาหารอกนอยางรอบคอบ เนองจากคาบเกยวกบประเดนปญหาการเมองภายในและปญหาความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต (จชต.) อยางไรกตามการใชก าลงและการสนธก าลงจาก นปพ. อาจเปนประโยชนตอการแกไขปญหาหากม การเกดเหตกอการรายขนในประเทศอยางแทจรง การตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ เปนสงทจ าเปนและจะตองมการเตรยมความพรอมในการรบมอกบภยคกคามจากการกอการราย หนวยปฏบตการพเศษจ าเปนตองมการฝกด ารงสภาพและการฝกเพมขดความสามารถอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความพรอมในการปฏบตในทกดานอยางมประสทธภาพตลอดเวลา รวมทงควรมการเสรมสรางขดความสามารถของบคลากรของทกหนวยงาน ทเกยวของกบงานดานความมนคง เพอให มความพรอมในการปฏบตการในงานดานการตอตานการกอการรายทงในเชงรกและเชงรบ ไดอยางมประสทธภาพ

Page 100: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

102

3. ควรมการปรบปรงกฎหมาย เพอใหอ านาจหนาทกบหนวยงานรบผดชอบ รวมถงก าลงหนวยปฏบตการพเศษทตองปฏบตในการตอตานการกอการรายทงในยามปกต และเมอเกดเหตการณ เพอใหก าลงพลของหนวยปฏบตการพเศษสามารถปฏบตงานทงในลกษณะการปองกน ยบยง และแกไขปญหาตางๆ ตงแตยามปกต รวมทงการใชก าลงเขาปราบปรามเมอเกดเหตการณไดอยางมประสทธภาพ

4. ควรมการก าหนดแผนการปฏบตเพอแบงมอบพนทและความรบผดชอบใหแกหนวยงานอยางชดเจน เชน ระดบหนงให ต ารวจ และองคกรบงคบใชกฎหมาย ระดบสอง เจาหนาทฝายความมนคง (หนวยทจดตงขนเพอเปนเครองมอใหกบรฐบาลในการแกไขปญหาการกอการราย ซงปจจบนศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ซงเปนหนวยรบผดชอบหลก ไดมแนวทางปฏบตในการแบงมอบพนท รบผดชอบใหหนวยปฏบตการพเศษของแตละเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาตแลว เพอใหการเตรยมการตงแตการวเคราะหพนทเสยง การท าแผนเผชญเหต การท าแผนการเคลอนยาย และการจดท าแผนการปฏบต รวมทงการซกซอมการปฏบตตามแผนเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน

5. ควรจดท าแนวทางการปฏบตใหประสานสอดคลองกบยทธศาสตรการตอตานการ กอการรายของชาต ซงประกอบดวย 3 มาตรการ ไดแก การปองกน การตอบโต และการฟนฟ

ดานการปองกน (Prevent) มงไปทการจดชดฝกเคลอนท ซงเปนขดความสามารถทหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพและส านกงานต ารวจแหงชาตมอยแลว ท าการฝกอบรมใหหนวยงานทมบทบาทหนาทในการแกไขปญหาการกอการรายในพนทในขนตน อาท ต ารวจทองท ก าลงประชาชนอาสาสมคร เพอใหมความพรอมและขดความสามารถในการเผชญเหตในขนตน ทงในดานขดความสามารถในการปองกนตนเอง การด าเนนงานดานการขาว การวางแผน การเผชญเหตและการด าเนนมาตรการตางๆ ใหประสานสอดคลองกบการปฏบตของหนวยปฏบตการพเศษ นอกจากนควรจะก าหนดแนวทางการปองกนและแกไขปญหาการบมเพาะแนวคดรนแรง โดยใช การปฏบตการขาวสาร การปฏบตการจตวทยาในทกระดบ โดยจะตองด าเนนการภายใตความรวมมอและประสานสอดคลองกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ การตอบโต (Countering) ควรมการบรณาการงานการขาวในการตอตานการกอ-การราย การรกษากฎหมาย และงานของหนวยปฏบตการพเศษรวมกบหนวยงานดานการขาวของหนวยงานอนๆ ทมการด าเนนในการรวบรวมขาวพเศษตอเครอขายการกอการรายอยแลว ในลกษณะของศนยปฏบตการท างานตลอด 24 ชม. เพอใหสามารถระบ และพสจนทราบเครอขายการกอการราย ตดตามความเคลอนไหวของเครอขายทเกยวของตงแตกอนเกดเหตการณ เพอใหรฐบาลสามารถใชอ านาจหนาท และทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพในการปองปราม ยบยง และตอบโตเครอขายการกอการราย และเครอขายท ใหการสนบสนน โดยหนวยปฏบตการพเศษจะตองเพมขดความสามารถในกระบวนการก าหนดเปาหมาย การเฝาตรวจตดตามใหมากขน รวมทงควรจะสรางขายงานการปฏบตการทครอบคลมถงประเทศเพอนบาน เพอสามารถใชกจกรรมปฏบตการพเศษทงมวลในการสนบสนนการตอตานการกอการราย การสรางเครอขายความรวมม อกบประเทศ เพอนบาน และทส าคญจะตองมการประสานสอดคลองกบหนวยงานรกษากฎหมาย กระบวนการยตธรรม เพอหาแนวทางการใชอ านาจทางกฎหมายในการปฏบตการอยางชอบธรรม

Page 101: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

103 การฟนฟ (Resilience) เปนการฟนฟทงกายภาพและจตวทยา เพอสรางความเขมแขงของสงคมและหนวยงานในพนทใหมความพรอม มความเขมแขงมากกวาเดม ในการรองรบสถานการณในอนาคต โดยบทบาทของกจกรรมปฏบตการพเศษ ไดแก การปฏบตการจตวทยา ตอประชนในพนท การเยยวยาผลกระทบจากเหตการณทเกดขน ในสวนผกอเหตหรอผทใหการสนบสนนผกอการราย จะตองมการด าเนนการทางจตวทยาอยางตอเนอง ตลอดหวงทอยในระหวางการพจารณาคด การลงโทษ หรอแมแตภายหลงการพนโทษ เพอสลายแนวคดอดมการณการใชความรนแรง ซงการด าเนนการขางตองจะตองใชเวลานานในการด าเนนการและจะตองด าเนนการอยางประสานสอดคลองกบทกหนวยงาน 6. ควรมการฝกการปฏบตแบบบรณาการ การมหนวยปฏบตการพเศษในการรบมอกบการกอการราย ถอเปนหนงในทางเลอกของฝายนโยบายทอาจเลอกใชในสถานการณตางๆ ทจ าเปนตอการใชก าลงเขาปองปราม ยบย ง และตอบโตเครอขายการกอกา รราย และผ ใหการสนบสนน การด ารงสภาพ และการพฒนาขดความสามารถใหมความพรอมทงในดานก าลงพล อาวธยทโธปกรณ และการปฏบต รวมท งการฝกปฏบ ต เพ อแลกเปล ยนความร ประสบการณร วมกนระหวาง หนวยปฏบตการพเศษของไทย และหนวยปฏบตการพเศษของมตรประเทศ ถอเปนมาตรการทส าคญทจะชวยใหการปองกนและแกไขปญหาการกอการรายเปนไปอยางมประสทธภาพ และประสานสอดคลอง นอกจากนนการบรณาการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของทงในระดบนโยบาย และในระดบปฏบต จะท าใหการปฏบตงานของหนวยปฏบตการพเศษมประสทธภาพมากยงขน

แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย

ผวจยไดศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการราย ทบทวนยทธศาสตรดานความมนคง และการตอตานการกอการรายของไทย และนานาประเทศ รวมทงการวเคราะหความคดเหนจาก ผใหขอมลส าคญ ทงในระดบนโยบาย และระดบปฏบตการ เพอศกษาวเคราะหแนวทางการด าเนนการ ปญหาและอปสรรคของยทธศาสตรการตอตานการกอการรายทผานมา จากผลการด าเนนการ ผวจยไดมแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ ดงน ประการท 1 ก าหนดใหภยคกคามจากการกอการราย เปนภยคกคามทมผลกระทบ ตอความมนคงของประเทศประการหนง จงถอเปนหนาทของพลเมองทกคนในทกสาขาอาชพ ทจะตองใหความรวมมอ ชวยเหลอในการตดตาม ตรวจสอบ และรายงานขาวสารความเคลอนไหวตางๆ รวมทงการรวมกนปองกน และตอตานการกอการรายในขดความสามารถทจะกระท าได ประการท 2 ก าหนดใหมการปรบปรงองคกรทรบผดชอบการตอตานการกอการราย ในระดบ ปฏบตการ ไดแก ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต ใหมความพรอม และมขดความสามารถในการรองรบ ภยคกคามจากการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ ดงน

Page 102: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

104 1. การปรบปรงโครงสรางการจดศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ไดแก 1) การจดใหมสวนงานขาว ทมขดความสามารถในการด าเนนงานดานการขาว และไซเบอร 2) การจดใหมสวนปฏบตการทสามารถปองกน ยบยง และตอตานการกอการรายตงแตกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดใหเหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยงานทเกยวของจะตองจดสงก าลงหนวยปฏบตการพเศษ และก าลงพลทมคณสมบตดานการตอตานการกอการราย หมนเวยนมาปฏบตงานทศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) เปนวาระตามความเหมาะสม 3) การปรบปรงดานก าลงพล จะตองก าหนดแนวทางการด าเนนการ ทชดเจน ตงแตการไดมาของก าลงพลทงก าลงพลในสวนปฏบต และก าลงพลทมคณสมบตเฉพาะ การพฒนาขดความสามารถใหพรอมทจะปฏบตงานทงเปนบคคลและเปนหนวย และการหมนเวยน ไปปฏบตงานตามความเหมาะสม 2. การจดตงโรงเรยนหรอศนยฝกดานการตอตานการกอการราย เพอใหศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) มฐานะเปนสายวทยาการดานการตอตาน การกอการรายในการพฒนาขดความสามารถก าลงพลใหเปนมาตรฐานเดยวกน และสามารถ ปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ 3. การปรบปรงดานยทโธปกรณ โดยจะตองมแนวทางการด าเนนการ ทชดเจน เพอใหศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษของ เหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต มยทโธปกรณตางๆ ทเหมาะสม และสามารถใชปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ประการท 3 ก าหนดใหมการตรากฎหมายการกอการราย เพอใหเจาหนาทดานความมนคง ไดมอ านาจหนาท และขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน รวมทงสามารถทจะปฏบตงานตามกฎหมาย ในการด าเนนการตอผกอการราย และผใหการสนบสนนไดอยางครอบคลมกวางขวางมากยงขน ทงกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณ ประการท 4 ก าหนดใหมการบรณาการการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย โดยเฉพาะการสรางเอกภาพใหเกดขนในหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในการบงคบ ใชกฎหมายการตอตานการกอการราย อาท ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน กรมสอบสวนคดพเศษ และส านกงานอยการพเศษ เปนตน โดยอาจจะด าเนนการ ในลกษณะใหมการจดตงเปนหนวยเฉพาะกจขนเปนการเฉพาะ เพอใหสามารถบรณาการการบงคบใชกฎหมายไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพ เนองจากการด าเนนการในหวงทผานมา ใชการด าเนนการ ในลกษณะของการประสานงานและการขอความรวมมอ มกจะประสบปญหาขอขดแยงและอปสรรคในการปฏบต จนท าใหการบงคบใชกฎหมายเกดความลาชา ขาดประสทธภาพ และบางครงไมสามารถเอาผดกบผกอการราย และผทเกยวของได

ประการท 5 ก าหนดใหมการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชน (Non-Government Organization:NGO) และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ เพ อใหทราบถงโครงสราง องคกร วตถประสงค เปาหมาย และเงอนไขตางๆ ในการด าเนนการ เนองจากการด าเนนการขององคกรพฒนาเอกชน และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ บางองคกรอาจจะด าเนนงานในลกษณะการใหการสนบสนนหรอชวยเหลอองคกรกอการรายทงทางตรง และทางออมได

Page 103: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

105

ประการท 6 ก าหนดแผนงาน และแนวทางการด าเนนการในการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) ในการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทางการปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอลดการเขารวมกบกลมกอการรายในอนาคต

สรป

การศกษาในบทท 4 มความมงหมายเพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 3. เพอจดท าแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ ผลการศกษาสรปไดวา ปญหาการกอการรายเปนภยคกคามดานความมนคงสมยใหมทอนตราย และสงผลกระทบไปทวโลก โดยเฉพาะการสงออกแนวคดสดโตง (Violent Extremist) ผานสอสงคมออนไลน (Social Media) เพอโนมนาว และชกจงใหมบคคลสญชาตตางๆ ทไดรบการปลกฝงแนวคดดงกลาวเขารวมรบในสงครามอรกและซเรยเปนจ านวนมาก และพรอมจะกลบมาปฏบตงานยงมาตภมของตนเอง รวมถงเงอนไขทางเศรษฐกจสงคมทบบคนผอพยพหรอคนผดอยโอกาสในสงคมใหกลายเปนผทมแนวคดรนแรง (Violent Extremist) และพรอมทจะปฏบตการกอการรายโดยล าพง (Lone Wolf) นอกจากนกลมผกอการรายยงมพฒนาการในดานการปฏบตการ ทสรางความรนแรงและหวาดกลวมากยงขนโดยมงประเดนไปยงกลมชมชนทเปนเปาหมายออนไหว รวมถงกลมกอการราย ยงมการปรบโครงสรางขององคกรใหเปนหนวยขนาดเลกพรอมทจะปฏบตการไดอยางเสร และมการจดหาสมาชกใหมทมอายเพมขนอยางตอเนอง โดยใชการสอสารผานทางสอสงคม ออนไลน

ทงนประเทศไทยซงเปนสมาชกขององคการสหประชาชาต (UN) และสมาชกของประชาคมอาเซยนไดมการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายเพอเปนหลกปฏบตในการปองกน ตอตานการกอการรายทกรปแบบ อยางไรกตามยงคงปรากฏปญหาและอปสรรคทส าคญ คอ การขาดการบรหารจดการ และเสรมสรางหนวยงานทมหนาท ความรบผดชอบในการตอตาน การกอการรายใหสามารถปฏบตงานไดอยางบรณาการ และมประสทธภาพไดดเทาทควร ในขณะทสถานการณภยคกคามจากการกอการราย นบวาเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอความมนคง ของประเทศในทกดาน และมแนวโนมทจะขยายความรนแรง และมรปแบบการปฏบตท ยงยาก ซบซอนมากยงขน ในการนผวจยจงไดวเคราะหแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทยไว 6 ประการไดแก ประการท 1 ก าหนดใหภยการกอการราย เปนภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงของประเทศ ประการท 2 ก าหนดใหมการปรบปรงองคกรตอตานการกอการราย ในระดบปฏบตการ ประการท 3 ก าหนดใหมการตรากฎหมายการกอการราย เพอใหเจาหนาทดานความมนคงมอ านาจหนาท และขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน ประการท 4 ก าหนดใหมการบรณาการ การบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย ประการท 5 ก าหนดใหมการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชนและองคกรใหความชวยเหลอตาง ๆ เพอปองกนไมใหมการสนบสนนชวยเหลอองคกรการกอการรายทงทางตรงและทางออม ประการท 6 ก าหนดใหม

Page 104: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

106 แผนงาน และแนวทางการด าเนนการในการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) ในการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทางการปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอลดการเขารวมกบกลมกอการรายในอนาคต

Page 105: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

110

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

กลาวน า

งานวจยเรองแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ เปนการวจยเชงคณภาพ ผวจยไดก าหนดวตถประสงคการวจยไว 3 ขอ ประกอบดวย 1) เพอศกษาถงสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการตอตานการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม 2) เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศ และ 3) เพอจดท าแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการราย ดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ ในการด าเนนการวจย ผวจยไดรวบรวมขอมลทตยภมจากหลายแหงขอมลทเกยวของ และรวบรวมขอมลปฐมภมจากการสมภาษณเชงลกจากผเชยวชาญทเกยวของ เพอใหไดขอมลทมความเทยงตรงและนาเชอถอ สวนการวเคราะหขอมลนน ผวจยใชการวเคราะหเนอหาเปนหลก โดยเมอน าขอมลทรวบรวมมาไดจดระเบยบแลว น ามาวเคราะห สงเคราะห กอปรกบแนวคด ทฤษฎทเกยวของจนกระทงไดแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ เปนการวจยเชงคณภาพ ซงในบทท 5 น จะน าเสนอ 2 ประเดนคอ สรปผลการวจย และขอเสนอแนะเพมเตมจากผลการวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

สรปผลการวจย

ผลการศกษาสรปไดดงน ตอบวตถประสงคการวจยขอท 1 สรปไดวาสภาพการพฒนาการของการกอการรายและการกอความไมสงบทงในประเทศไทย ภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต และในระดบสากล มพฒนาการทส าคญดงน

1. พฒนาการของการกอความไมสงบในประเทศไทย นบตงแตป 2547 เปนตนมาจนถงปจจบน ปญหาการกอความไมสงบทสงผลกระทบ ตอความมนคงของประเทศไทย มสาเหตหลกมาจากปญหาความแตกแยกทางความคดของคนภายในชาต จนน าไปสการแบงกลม แบงสของคนในสงคม อาท กลมคนเสอเหลอง เสอแดง กลมคณะกรรมการ ประชาชนเพอการเปลยนแปลงปฏรปประเทศไทยใหเปนประชาธปไตยทสมบรณแบบอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (กปปส.) เปนตน และปญหาทเกดจากความตองการแบงแยกดนแดน หรอขอสทธในการปกครองตนเองของกลมคนทมความแตกตางทางดานศาสนา เชอชาต ประเพณ วฒนธรรม ในพนทภาคใตตอนลาง หรอพนทจงหวดชายแดนภาคใต (จชต.) ของไทย ซงกลมคนทมความคดสดโตง ไดอาศยความแตกตางเหลานมาเปนเงอนไขในการปลกฝงความคด ความเชอใหกบประชาชนทวไปรวมทงเดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอใหเกดความรสกแปลกแยก และไมไดรบความเปนธรรม มการบดเบอนหลกค าสอนทางศาสนาเพอใหประชาชนในพนทสวนใหญ

1

Page 106: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

111 ทนบถอศาสนาอสลามเกดความรสกวาก าลงถกคกคาม หรอถกยดครองจากคนนอกศาสนา จงจ าเปน ทจะตองลกขนมาตอสและปกปองพนทของตนเอง มการจดตงเปนองคกรลบและจบอาวธขนตอสกบอ านาจรฐ รวมทงมการกอเหตสรางสถานการณใหเกดความรนแรง และความหวาดกลวขนในพนท เพอมงหวงใหบรรลผลทางการเมอง 2 ประการ คอ 1) การชนะจากภายนอก กลาวคอ การไดรบการรบรองจากองคกรระหวางประเทศ หรอตางประเทศวารฐปตตานถกยดครองโดยรฐบาลไทย รฐบาลไทยปกครองเปรยบเสมอนเปนประชาชนชนสอง ถกกดขขมเหง ไรมนษยธรรม และเรยกรองใหเขามารวมสนบสนนใหรฐปตตานไดรบเอกราช 2) ใหรฐบาลแพจากภายใน โดยใชยทธศาสตรการสถาปนาพนทปลดปลอยทางการเมองทบซอนอ านาจรฐ มงสการท าประชามตเลอกทจะปกครองตนเอง หรอใชการลกขนเรยกรองการปกครองตนเองโดยประชาชนจ านวนมาก ควบคการกอเหต สรางสถานการณ และบอนท าลาย เพอใหประชาชนสวนใหญในประเทศไมสนบสนนการปฏบตของรฐบาล จนท าใหตองยอมรบขอเรยกรองของกลมผกอเหตรนแรงในทสด อยางไรกตามรฐบาลไทยไดปฏเสธแนวคดน มาโดยตลอด เนองจากนบตงแตเรมกอเหตตนป 2547 จนถงปจจบน ยงไมปรากฏวามกลมใด หรอบคคลใดออกมาแสดงความรบผดชอบในการกอเหตการณความรนแรง หรอการใช อาวธสงคราม ในพนท ซงรฐบาลไทยยงคงยนยนวา เหตการณความรนแรงในพนทเปนปญหาภายในประเทศทรฐบาล สามารถควบคมสถานการณได โดยใชกฎหมายความมนคงภายในประเทศ

นอกจากน เนองจากประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวและเปนประเทศเปด ประชาชนจากหลายชาตสามารถเขาประเทศไดโดยไมตองมวซา ท าใหมนกทองเทยวและนกธรกจตางชาตเขามาทองเทยวหรอลงทนเปนจ านวนมาก ดงนนหากกลมผกอการรายโจมตไทย สามารถกอใหเกดผลกระทบดานตางๆ คอนขางสง และสรางคะแนนนยมใหกลมกอการรายไดดพอสมควร ประกอบกบประเทศไทยเปนแหลงกบดานของอาชญากรขามชาตจากยโรป และเอเชย ในจงหวดทองเทยวของไทยท าใหประเทศไทยมความเสยงพอสมควรในการกอเหตขององคกรอาชญากรรม (Organized Crime) เนองจากเจาหนาทของรฐบางสวนอาจขาดความเขมงวดในการปฏบตงานและบงคบใชกฎหมาย ท าใหมชองวางในการลกลอบขนอาวธ หรอ สงผดกฎหมายไดงาย 2. สภาพการพฒนาการของการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ภยคกคามการกอการรายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต กลมหวสดโตงทางศาสนา มกกอเหตเพอตอตานอ านาจรฐมาตงแตสมยสงครามเยน กลมทเคลอนไหวส าคญ ไดแก กลมเจมาร- อสลามยะหในอนโดนเซย กลมอาบไซยาฟ และกองก าลงปลดปลอยมสลมโมโร (MILF) ในฟลปปนส และยงมอกหลายกลมทกระจดกระจายอยในพนท โดยเฉพาะในมาเลเซย อนโดนเซย และฟลปปนส มการสงออกแนวคดสดโตง หรอแนวคดรนแรงผานสอสงคมออนไลน (Social Media) เพอโนมนาวและชกชวนใหรวมรบในสงครามซเรยและอรก ท าใหมบคคลสญชาตตางๆ เขารวมรบ และพรอมทจะกลบมาปฏบตยงมาตภมของตนเอง รวมถงเงอนไขทางเศรษฐกจสงคมทบบคนใหผอพยพหรอคนผดอยโอกาสในสงคมใหกลายเปนผทมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) พรอมทจะปฏบตการ กอการรายโดยล าพง (Lone Wolf) ทงนในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ปญหาการสรบในมาลาว ขบวนการกอการรายในอนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส ตางกเปนปญหาทนาหวงกงวล และพรอมทจะเกดเหตการณความรนแรงไดตลอดเวลา

Page 107: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

112

ชวงทมการกอการรายในชวงป 1990 และตนป 2000 รฐบาลแตละประเทศพยายามทจะปราบปรามกลมตดอาวธอยางหนกหนวงจนท าใหกลมกอการรายออนก าลงและหมดเงนทนไป แตกลมตดอาวธเหลาน กยงคงซองสมก าลงกนอย จนกระทงกลม ISIS ไดขยายเครอขาย และมอทธพล เหนอพนทบางสวนในอรกและซเรย ท าใหกระแสของกลมหวสดโตงกลบมามอทธพลอกครง พรอมทงไดปลกความฮกเหมใหกบกลมตดอาวธเดม และผฝกใฝกลม ISIS หนาใหม จนท าใหกลมตดอาวธ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหลายกลมประกาศสวามภกดตอกลม ISIS โดยเฉพาะกลมตดอาวธในเกาะมนดาเนาทางตอนใตของฟลปปนส เชน กลมอาบไซยาฟ ขณะทประเทศทมประชากรนบถอศาสนาอสลามเปนจ านวนมากอยาง มาเลเซย และอนโดนเซยกพยายามทจะปราบปราม คนทมแนวคดสดโตงสนบสนนกลม ISIS มาโดยตลอด โดยการปรบปรงกฎหมายการตอตานการกอการราย เพอท าใหเจาหนาทหนวยงานความมนคงสามารถทจะปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากขน

อยางไรกตาม ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมจดออนในดานการตอตานการกอการรายหลายประเดนไดแก (1) มาตรการรกษาความปลอดภยต า - ภมภาคนเปนฐานปฏบตการและแหลงกบดานของกลมกอการรายขามชาต เนองจากการตรวจคนเขาเมองไมเขมงวดมากนก แตทผานมา ภมภาคนจะเปนเพยงจดเชอมตอไปทอน หรอเปนแหลงกบดานมากกวาจะถกโจมตเอง (2) หนวยขาวกรองของประเทศสมาชกอาเซยนยงไมมประสทธภาพมากพอ และ (3) ไมมการรวมมอหรอแบงปนขอมลดานขาวกรองและความมนคงอยางเปนรปธรรม มรายงานการตดตามเสนทางการเงนของกลม ISIS ในภมภาคนพบวา มคนจ านวนมากทเดนทางจากอนโดนเซย ไปยงประเทศเพอนบาน อยางไทย มาเลเซย ฟลปปนส กอนจะเดนทางไปยงตรกและตอไปยงซเรย และใชเสนทางนในการเดนทางกลบประเทศ โดยทไมมการสกดกนบคคลเหลานเลย 3. สภาพการพฒนาการของการกอการรายในระดบสากล

ตลอดหวงเวลาประมาณ 10 ปทผานมา องคกรกอการรายหลายองคกรมความเคลอนไหวทเปลยนแปลงไปพอสมควร ทงนอาจเปนเพราะโลกไดกาวเขาสการใชเทคโนโลยททนสมยขนตลอดจนสถานการณ โดยรวมของโลกดานความมนคงไดเปลยนแปลงไป อนเกดจากผลกระทบของการสรบในตะวนออกกลาง ท าใหองคกรกอการรายตองปรบตวเองในดานตางๆ เพอใหองคกรอยรอด หรอมประสทธภาพมากขน เชน

รปแบบในการปฏบตการ ในอดตรปแบบการปฏบตการทเหนไดอยางชดเจน คอ การจบยดตวประกน (Hostage taking) และการกอวนาศกรรมดวยการวางระเบดเปนหลก มการ ยนขอเรยกรอง เพอใหปลอยสมาชกกลม หรอขอเรยกรองทางการเมองใหกบกลมกอการราย ขณะทพฒนาการของกลมกอการรายในปจจบน เปนการปฏบตการไมยดตดกบรปแบบการใชอาวธ มการเปลยนแปลงรปแบบในการปฏบตการโดยมลกษณะผสมของการใชอาวธรายแรง โดยใชอาวธทเปนอนตรายทกประเภท และมเปาหมายในการโจมตพนทสาธารณะทออนไหว (Soft targets) มากกวาเดม ท าใหเกดการบาดเจบลมตายครงละมากๆ ทงนเพอใหเกดความหวาดกลว และบรรลเปาหมายมากทสด นอกจากนนการปฏบตการกอการรายในปจจบนจะเปนแบบไมมการวางแผนลวงหนา แตเนนการปฏบตการกอการราย แบบฉบพลนทนททมโอการท าใหยากตอการปองกนแกไข เพอใหการปฏบต เกดความเสยหายรนแรงและปรากฏภาพเปนขาวออกไปอยางกวางขวาง อนจะท าใหเกดภาพลกษณและความเดนชดขององคกรมากขน

Page 108: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

113

โครงสราง/ลกษณะขององคกร ในอดตการจดวางโครงสรางมแบบแผนการบงคบบญชาทชดเจนมการสงการจากบนลงลางสสมาชกระดบปฏบตการ ซงมสวนคลายคลงกบการจดวางโครงสรางขององคกรทางการทหารเปนหลก แตในปจจบนการจดวางโครงสราง/ลกษณะขององคกร มการปดลบมากขน และมลกษณะการควบคมบงคบบญชาในแนวราบ โดยทมการแตกตวของกลมเปนกลมยอย (Cell) ไมมล าดบชนการบงคบบญชาทชดเจน หนวยยอยสามารถด าเนนการไดอยางยดหยน มการรวมตวกนอยางหลวมๆ กระจายไปในพนทตางๆ และตดตอสอสารกนผานทางสอสงคมออนไลน ท าใหยากแกการตดตาม จบกม อกทงไมมการตง ใหใครเปนผน าสงสดขององคกรทคอยควบคมสงการในลกษณะเดดขาด (Single command) กลาวคอสมาชกแตละคนสามารถคด และ กอเหตการณไดเองอยางเปนอสระ แตองคกรตางๆ ยงคงมการตดตอซงกนและกน เพอแลกเปลยนแนวความคด การปฏบต การสนบสนน และการด าเนนการของกลมใหมประสทธภาพมากขน ทงดวย การเดนทางไปพบปะกน และ/หรอผานทางการตดตอสอสาร

การจดหาสมาชก ในอดตมการจดหาสมาชกในแบบการชกชวนกนดวยอดมการณ ซงมพนฐานทใกลเคยงกน การชกชวนญาตพนอง เพอนฝง คนสนท ผานสมาชกทมล าดบชนตางๆ และมการมอบหวหนาสาขาเปนผฝกอบรมสมาชกและเดนทางรวมรบในสมรภมส าคญ เชน อฟกานสถาน เลบานอน หรอในปาเลสไตน เปนตน ปจจบน การจดหาสมาชกไดเปลยนแปลงไปมาก โดยเฉพาะอยางยงอทธพลจากสอสงคมออนไลน (Social Media) เปนเครองมอในการเผยแพรแนวคด ผลงาน และดงดดผคนเขามาอยในองคกร (Recruit) ส าหรบสอสงคมออนไลน เชน ทวตเตอร (Twitter) หรอยทป (YouTube) โดยมการผลตเนอหาทตรงกบกลมเปาหมายเปนการเฉพาะ ซงรปแบบใหมนน นบวามอทธพลตอผคนเปนอยางมาก เพราะสามารถเขาถงไดเฉพาะตว และไมจ ากดจ านวน นอกจากนน ยงไดแนวทางการแลกเปลยนขอมลดานการกอการรายในระดบภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวมและแผนการปฏบตรวม มแนวทางทส าคญดงน

ประการท 1 ลดความหวาดระแวงตอการแทรกแซงกจการภายในของอาเซยนดวยกนเอง การไมไววางใจกนของประเทศสมาชก การมองวาประเทศสมาชกเปนคแขง และการขาดซงอตลกษณรวมกนของอาเซยน เปนอปสรรคส าคญในการแลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการตอตานการกอการรายระหวางกน ส าหรบในระดบสากลควรเปนบทบาทหนาทของกระทรวงการตางประเทศ และกระทรวง กลาโหม รวมทงกองทพตางๆ ทไดมขอตกลงและมความรวมมอในการฝกศกษารวมกบประเทศตางๆ มาอยางตอเนองแลว ในการด าเนนการเสรมสรางความไวเนอเชอใจและการแสวงความรวมมอ ดานการตอตานการกอการรายระหวางไทยกบประเทศตางๆ ในระดบสากล

ประการท 2 จดตงหนวยงานดานการขาวภมภาคอาเซยน หรอ ประชาคมขาวกรองอาเซยนเปนหนวยงานระดบภมภาคทเปนทางการและการมประชมเพอแลกเปลยนขาวสารขอมลดานการกอการรายและความมนคงอยางตอเนอง โดยก าหนดหวงเวลาการประชมประจ าปรวมกน ขณะเดยวกนกมการฝกรวมดานการตอตานการกอการรายในกรอบของอาเซยนตามวงรอบปกต เพอใหสามารถใชขาวกรองทไดรบมาใหเกดประโยชนในการตอตานการกอการรายในภาพรวมของประเทศ รวมทงการก าหนดทาททชดเจนตอความรวมมอดานการตอตานการกอการรายรวมกบ

Page 109: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

114 ประเทศเพอนบานทมชายแดนตดกน ซงจะตองมการพจาณาถงความไววางใจของท งสองฝาย รวมทงกลมประเทศเพอนบานในอาเซยนทอาจจะมพนทสนใจ เกยวของกบภยคกคามทเกดขนในประเทศไทย เชน อนโดนเซย และฟลปปนส ทถกระบวาเปนพนทบมเพาะและฐานการสนบสนนของกลมกอการราย ส าหรบในระดบสากล ควรด าเนนการในลกษณะของการขยายความรวมมอในดานการประสานงาน การประชม สมมนาเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการกอการราย รวมทงการฝกศกษาดานการตอตานการกอการรายรวมกน เพอแลกเปลยนความร และประสบการณระหวางกนใหมากยงขน

ประการท 3 ควรมการท า Big Data Center รวมกนระหวางประเทศสมาชก เพอบรณาการขอมลขาวสาร และการวเคราะหขอมลขาวสารในดานการกอการราย/การตอตานการกอการรายรวมกน ควรมการจดท าขอมลบคคลเปาหมาย หรอองคกรเปาหมายรวมกนในภมภาค เพอแจงขาวสารใหแกประเทศสมาชกใหเฝาระวง และแจงเตอนซงกนและกน ตอบวตถประสงคการวจยขอท 2 สรปไดวา

จากผลการวจย พบวา ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศ เนองจากประเทศไทยมภมรฐศาสตรเปนศนยกลาง ในภมภาค มชายแดนทางบกตดตอกบหลายประเทศ อกทงการเปนประชาคมอาเซยน และการมนโยบายทมงเนนการสงเสรมการทองเทยว ท าใหมาตรการการตรวจคนเขาเมอง การตรวจสงของผานแดน และมาตรการการตอตานขาวกรองยงไมเขมงวดเทาทควร ในขณะทประชาชนไทย มเสรในการใชสอสงคมออนไลนอยางกวางขวาง ท าใหมความลอแหลมทจะไดรบการเผยแพรอดมการณ และแนวคดสดโตง ไดงาย จากเหตผลดงกลาว จงท าใหประเทศไทยมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากภยคกคามการ กอการราย ในขณะทมาตรการในการปองกนและแกไขปญหาการกอการรายยงมปญหาขอขดของ ขอจ ากด และความไมพรอมในหลายประการดงน

1. ดานนโยบายและยทธศาสตรการตอตานการกอการราย ปจจบนประเทศไทยยงอยในขนของการรางยทธศาสตรการตอตานการกอการราย โดยรางยทธศาสตรการตอตานการกอการรายฉบบน จะเนนการรบมอกบปจจยหลกทจะน าไปสการกอการรายไดในดาน (1) ลทธความเชอ โดยเฉพาะลทธความเชอทโนมเอยงไปทางการนยมการใชความรนแรง แนวคดสดโตงทนยมการใชความรนแรง แนวคดมลฐานนยมโดยไมใชเชอชาต ศาสนา หรอกลมการเมองใดเปนการแบงแยกเปนการเฉพาะ (2) คน เนนการรบมอกบการเดนทางเคลอนยายของคนหรอกลมคนโดยเฉพาะการบงคบใชกฎหมายกบผกระท าผดปองกนไมใหคนทวไปตกเปนเหยอการกอการรายหรอการถกชกจงใหเขารวมกระบวนการ (3) อาวธ สงของวสด ทน เนนการจดระบบและควบคมการเคลอนยายจดหาจ าหนายและซออาวธสงของเครองมอสอสาร สอออนไลน ตลอดจนวสดอปกรณทสามารถน ามาใชเปนเครองมอในการกอการรายไดและปองกนไมใหผทประสงครายสามารถเขาถงอาวธสงของ และวสดอปปกรณไดโดยงาย (4) ชายแดน พรมแดน เนนการควบคมพรมแดนและพนทบรเวณชายแดน โดยการควบคมการเดนทางเคลอนยายเขาออกของคน สนคา และยานพาหนะ และ (5) การรกษาความปลอดภย การดแลการรกษาความปลอดภยสถานท และบคคล การท าใหบคลากรทดแลรกษาความปลอดภยและอปกรณทใชในการดแลรกษาความปลอดภยม ความพรอม ทนสมย ไดมาตรฐาน ซงหากหนวยงานดานความมนคง และหนวยงานทเกยวของของไทย

Page 110: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

115 ยงไมสามารถจดท านโยบาย แผนงาน โครงการตางๆ เพอรองรบยทธศาสตรการตอตานการกอการรายไดอยางเปนรปธรรม จะสงผลใหความพรอมในการรองรบภยคกคามจากการกอการรายไมมประสทธภาพเทาทควร

2. ดานกฎหมายเกยวกบการตอตานการกอการราย ผลกระทบในดานกฎหมายทมผลตอการด าเนนการตอตานการกอการรายไดแก

ประเทศไทยยงไมมกฎหมายการตอตานการกอการรายเปนการเฉพาะทจะใชในการบรหารจดการกบปญหาภยคกคามจากการกอการราย โดยมประเดนทส าคญดงนดงน

ประการท 1 ปญหาอปสรรคทส าคญทสด ในดานกฎหมายเกยวกบการตอตานการ กอการรายคอ ในปจจบนไทยยงไมมกฎหมายเฉพาะเกยวกบการตอตานการกอการราย ดงนนการจดการกบการกอการรายฝายความมนคงจะอาศยอ านาจในพระราชก าหนดการบรหารราชการ ในสถานการณฉกเฉน พ.ศ.2548 ซงตองอาศยการประกาศจากนายกรฐมนตรหรอคณะรฐมนตร หรออาศยอ านาจในกฎหมายทเกยวของ ประการท 2 ผใหขอมลส าคญระดบปฏบตการไดใหความเหนวากฎหมายทเกยวกบการตอตานการกอการรายทมอยควรจะตองไดรบการพจารณาปรบปรงใหเหมาะสมกบสถานการณสงแวดลอมและบรบทของการกอการรายทเปลยนแปลงไปตามหวงเวลา ทงดานวธการ และอดมการณของกลมกอการราย รวมทงควรพจารณาเพมเตมปรบปรงขอกฎหมายใหครอบคลม ทงการกระท าทเปนการกอการรายสากล และในสวนของการกอความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ ใหมความชดเจน ประการท 3 เพอใหการด าเนนการแกไขปญหาการกอการรายสากลเปนไปอยาง มเอกภาพสอดคลองกบขอบงคบ กฎหมาย และพนธกรณระหวางประเทศ รฐบาลไทยจงไดก าหนดมาตรการด าเนนการดงน (1) ไมยนยอมตอขอเรยกรองของกลมกอการรายใดๆ (2) ใหมการยดหยน ในการเจรจาและใชมาตรการแกไขจากเบาไปหาหนก โดยใหค านงถงผลประโยชนของชาต ชอเสยง และเกยรตภม พนธกรณระหวางประเทศ และผลกระทบกระเทอนทกดาน (3) ใหมการประสานงานกบตางประเทศในการแกไขปญหาการกอการรายสากล (4) ผกอการรายทกระท าตอทรพยสนและชวตคนไทยในตางประเทศจะด าเนนการลงโทษโดยศาลไทย (5) หากมปญหาในการปฏบตรฐบาลจะเปนผตดสนใจและสงการเปนกรณๆ ไป ตามความเหมาะสมของสถานการณ (6) ใหสวนราชการทเกยวของ ยดถอแนวความคดในการด าเนนการตามนโยบายการแกไขปญหาการกอการรายสากลเปนหลก และจดใหมการพฒนาบคลากร อาวธยทโธปกรณ และระบบการขาวทสามารถเตรยมพรอม และเผชญหนาไดตลอดเวลา โดยมศกยภาพและประสทธภาพเปนทยอมรบของตางประเทศ ประการท 4 การขาดการบรณาการงานดานกฎหมายกบการปฏบตการพเศษ ทผานมาหนวยปฏบตการพเศษ มกจะปฏบตการดานการตอตานการกอการรายโดยไมไดน าขอพจารณาดานกฎหมายมารวมในกระบวนการวางแผน โดยเฉพาะภารกจการลาดตระเวนคนหาและตดตาม เปาหมาย ซงท าใหเมอถงขนตอนการใชกระบวนการทางกฎหมายจะท าใหไมสามารถเอาผดกบผมสวนเกยวของกบการกอการรายทถกควบคมตวมาจากการปฏบตดงกลาวได ประการท 5 การขาดการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชน (อพช.) (Non-Government Organization: NGO) เนองจากองคกรการกอการรายในปจจบนเปนองคกรอาชญากรรมทท าเปนระบบ มเครอขายสากล และขยายการปฏบตไปถงองคกรพฒนาเอกชน (อพช.) ซงกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการรายของไทยยงไมครอบคลมถงการตรวจสอบการ

Page 111: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

116 ปฏบตงานในประเทศไทยของ อพช. เชน การตรวจสอบโครงการปฏบตงาน การตรวจสอบบญชการเงน เพอปองกนหรอตอตานการใหการสนบสนนองคกรการกอการราย

3. ดานก าลงพลของหนวยงานความมนคง ทงดานจ านวนและคณภาพ ผลกระทบทส าคญอกประการหนงในการตอตานการกอการรายของประเทศไทย

ไดแกปญหาทางดานก าลงพลของหนวยงานดานความมนคงในการตอตานการกอการราย ไดแก ประการท 1 ปญหาอปสรรคดานก าลงพลทส าคญทสดไดแก การทองคความรดานการตอตานการ กอการรายของก าลงพลหนวยงานของรฐยงไมมเอกภาพ ทนสมยเทาทควร รวมทงการมมมมองทแตกตางกนอาจจะท าใหการก าหนดนโยบายขาดเอกภาพและทศทางทชดเจน ไมมสถาบนการศกษา หรอวชาการทจะใหความรพนฐานของการตอตานการกอการราย ประการท 2 ปญหาดานศกยภาพของก าลงพล ในปจจบนก าลงพลในหนวยงานความมนคงควรไดรบการสงเสรมขดความสามารถเฉพาะในการตอตานการกอการราย เนองจากภารกจการตอตานการกอการรายเปนภารกจเฉพาะทใชยทธวธหรอวธการปฏบตแตกตางจากการปองกนประเทศอนๆ ตามแนวทางปฏบตเดมของหนวยทหาร และต ารวจ ประการท 3 ปญหาดานอตราก าลงพลส าหรบภารกจการตอตานการกอการราย ในปจจบนอตราก าลงพลในภารกจทรบผดชอบในสวนของการตอบโตเมอเกดเหตการณขนแลวนน มความเพยงพอและเหมาะสม แตก าลงพลส าหรบใชในการปองกนเหตเพอใหมความพรอมมากยงขน ทงดานก าลงพล เครองมอ และยทโธปกรณ ยงมจ านวนไมเพยงพอเมอเปรยบเทยบกบอตราประชากร ตอพนทและอตราการขยายตวของกลมองคกรดานการกอการราย

4. ดานยทโธปกรณ เครองมอ ในการปฏบตการ ตลอดหวงเวลาประมาณ 10 ปท ผานมา องคกรกอการรายมความเคลอนไหว ทเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะการทโลกไดกาวเขาสการใชเทคโนโลยททนสมยมากขน ท าใหการตอตานการกอการรายของหนวยงานความมนคงมความจ าเปนตองใชยทโธปกรณ เครองมอในการปฏบตงานททนสมย ผลกระทบหลกทเปนอปสรรคในการตอตานการกอการรายในดานยทโธปกรณและเครองมอในการปฏบตการไดแกจ านวนและศกยภาพของยทโธปกรณในปจจบนมไมเพยงพอตอการปฏบตภารกจถงแมวา ปจจบนศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) มแผนในการจดหายทโธปกรณและเครองมอ เพอรองรบภารกจการแกไขปญหาการกอการรายในภาพรวมทชดเจนมากขนกตาม โดยมปญหาและอปสรรคส าคญในดานยทโธปกรณ และเครองมอในการปฏบตการ ดงตอไปน ประการท 1 ยทโธปกรณในปจจบนเปนยทโธปกรณทไมทนสมย ไมสามารถรองรบสถานการณการกอการรายในปจจบนไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะระบบควบคมสงการ และเทคโนโลยทางดานยทธวธ สงผลใหการปฏบตภารกจการตอตานการกอการรายไมมประสทธภาพเทาทควร ประการท 2 ยทโธปกรณในดานการปองกนและตอตานการกอการราย โดยเฉพาะยทโธปกรณ ในการด าเนนงานดานการขาวยงมจ านวนไมเพยงพอตอภารกจ จงท าใหการปฏบตภารกจไมครอบคลมพนท สงผลใหงานดานการขาวไมสมบรณ ไมมประสทธภาพเทาทควร ประการท 3 ขาดการบรณาการยทโธปกรณทมอยระหวางหนวยงานทเกยวของในการตอตานการกอการราย โดยควรมการบรณาการจดหายทโธปกรณรวมกนระหวางหนวยทเกยวของในการตอตานการกอการราย ตงแตการจดท าคณลกษณะ เพอใหสามารถใชงานรวมกนไดเมอตองมการปฏบตงานรวมกน การก าหนดหลกนยม

Page 112: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

117 การใชงานใหเกดประโยชนสงสด รวมทงรฐบาลควรใหความส าคญเรงดวนกบการวจยพฒนาสงอปกรณดานการตอตานการกอรายเทยมเทากบยทโธปกรณในการปองกนประเทศอนๆ ตอบวตถประสงคการวจยขอท 3 สรปไดวา แนวทางการจดท ายทธศาสตร การตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย มแนวทางทส าคญดงน

ประการท 1 ก าหนดใหภยคกคามจากการกอการราย เปนภยคกคามทมผลกระทบ ตอความมนคงของประเทศประการหนง จงถอเปนหนาทของพลเมองทกคนในทกสาขาอาชพ ทจะตองใหความรวมมอ ชวยเหลอในการตดตาม ตรวจสอบ และรายงานขาวสารความเคลอนไหวตางๆ รวมทงการรวมกนปองกน และตอตานการกอการรายในขดความสามารถทจะกระท าได ประการท 2 ก าหนดใหมการปรบปรงองคกรทรบผดชอบการตอตานการกอการราย ในระดบ ปฏบตการ ไดแก ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต ใหมความพรอม และมขดความสามารถในการรองรบ ภยคกคามจากการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ ดงน 1. การปรบปรงโครงสรางการจดศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ไดแก 1) การจดใหมสวนงานขาว ทมขดความสามารถในการด าเนนงานดานการขาว และไซเบอร 2) การจดใหมสวนปฏบตการทสามารถปองกน ยบยง และตอตานการกอการรายตงแตกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดใหเหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยงานทเกยวของจะตองจดสงก าลงหนวยปฏบตการพเศษ และก าลงพลทมคณสมบตดานการตอตานการกอการราย หมนเวยนมาปฏบตงานทศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) เปนวาระตามความเหมาะสม 3) การจดตงโรงเรยนหรอศนยฝกดานการตอตานการกอการราย เพอใหศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) มฐานะเปนสายวทยาการดานการตอตานการกอการรายในการพฒนาขดความสามารถก าลงพลใหเปนมาตรฐานเดยวกนและสามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ 2. การปรบปรงดานก าลงพล จะตองก าหนดแนวทางการด าเนนการทชดเจน ตงแตการไดมาของก าลงพล ทงก าลงพลในสวนปฏบต และก าลงพลทมคณสมบตเฉพาะ การพฒนา ขดความสามารถใหพรอมทจะปฏบตงาน และการหมนเวยนไปปฏบตงานตามความเหมาะสม 3. การปรบปรงดานยทโธปกรณ โดยจะตองมแนวทางการด าเนนการทชดเจน เพอใหศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษของเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต มยทโธปกรณตางๆ ทเหมาะสม และสามารถใชปฏบตงานรวมกนไดอยาง มประสทธภาพ ประการท 3 ก าหนดใหมการตรากฎหมายการกอการราย เพอใหเจาหนาทดานความมนคง ไดมอ านาจหนาท และขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน รวมทงสามารถทจะปฏบตงานตามกฎหมาย ในการด าเนนการตอผกอการราย และผใหการสนบสนนไดอยางครอบคลมกวางขวางมากยงขน ทงกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณ ประการท 4 ก าหนดใหมการบรณาการการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย โดยเฉพาะการสรางเอกภาพใหเกดขนในหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในการบงคบ

Page 113: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

118 ใชกฎหมายการตอตานการกอการราย อาท ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน กรมสอบสวนคดพเศษ และส านกงานอยการพเศษ เปนตน โดยอาจจะด าเนนการ ในลกษณะใหมการจดตงเปนหนวยเฉพาะกจขนเปนการเฉพาะ เพอใหสามารถบรณาการการบงคบใชกฎหมายไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพ เนองจากการด าเนนการในหวงทผานมา ใชการด าเนนการ ในลกษณะของการประสานงานและการขอความรวมมอ มกจะประสบปญหาขอขดแยงและอปสรรคในการปฏบต จนท าใหการบงคบใชกฎหมายเกดความลาชา ขาดประสทธภาพ และบางครงไมสามารถเอาผดกบผกอการราย และผทเกยวของได

ประการท 5 ก าหนดใหมการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชน (Non-Government Organization:NGO) และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ เพ อใหทราบถงโครงสรางองคกร วตถประสงค การด าเนนการ เปาหมาย และเง อนไขตางๆ ในการด าเนนงาน เน องจากการด าเนนการขององคกรพฒนาเอกชน และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ บางองคกรอาจจะด าเนนงานในลกษณะการใหการสนบสนนหรอชวยเหลอองคกรกอการรายทงทางตรง และทางออมได

ประการท 6 ก าหนดแผนงาน และแนวทางการด าเนนการในการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) ในการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทางการปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอปองกน สกดกน และยบยงการเผยแพรอดมการณ และแนวคดสดโตงเขามาในสงคมไทยไดในอนาคต

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1) รฐบาลควรจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ โดยจดท าเปนยทธศาสตรระยะยาว อาจจะเปนแผน 10 ป หรอ 20 ป เพอใชเปนแนวทาง หลกการและแผนทน าทาง (Road map) ส าหรบการบรหารจดการในการแกไขปญหาการกอการราย และการปองกนแกไขเหตการณความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ 2) รฐบาลควรตรากฎหมายเฉพาะเกยวกบการตอตานการกอการราย และ/หรอการแกไขปญหาความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศเปนการเฉพาะ เพอใหเจาหนาทหนวยงานดานความมนคง และเจาหนาททปฏบตงานไดมอ านาจหนาท ขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน และสามารถปฏบตงานตามกรอบกฎหมายไดอยางกวางขวางมากขน 3) ในยทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ รฐบาลควรใหการสนบสนนการปรบปรงโครงสรางการจดหนวย การพฒนาขดความสามารถก าลงพล และยทโธปกรณ การจดตงโรงเรยนหรอหลกสตรการตอตานการกอการราย รวมทงการสนบสนนงบประมาณทเพยงพอใหกบองคกรทรบผดชอบการตอตานการกอการรายในระดบปฏบตการ เพอใหมขดความสามารถทเพยงพอตอการรองรบสถานการณภยคกคามจากการกอการรายทงในปจจบน และในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ 4) รฐบาลควรจดใหมการประสานความรวมมอกบประเทศตางๆ ในระดบภมภาคอาเซยน และระดบสากล เพอใหมการประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการกอการราย

Page 114: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

119 ระหวางกนอยางเปนรปธรรม โดยในสวนของประเทศในภมภาคอาเซยน รฐบาลควรมการประสานความรวมมอในการผลกดนใหมการจดตงศนยกลางการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการตอตานการ-กอการราย (Counter Terrorism Information Sharing Platform) เพอเปนศนยกลางในการรวบรวม วเคราะห และกระจายขอมลขาวสารดานการกอการรายในภมภาค โดยก าหนดใหประเทศตา งๆ ในภมภาคอาเซยน ผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนเจาภาพในการจดตงศนย และการจดก าลงพลจาก แตละประเทศเขาปฏบตงานภายในศนยตามความเหมาะสม นอกจากนน ควรผลกดนในระดบนโยบายใหมการขยายความรวมมอในการฝกศกษาดานการตอตานการกอการรายกบประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน และในระดบสากล เพอแลกเปลยนความร ประสบการณระหวางกน และพฒนาขดความสามารถของก าลงพลใหมประสทธภาพมากยงขน 5) รฐบาลควรก าหนดแผนงาน และแนวทางการด าเนนการเกยวกบการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) โดยเฉพาะการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทาง การปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เนองจาก ความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย และบรบทของสงคมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหประชาชนในสงคมไทยมความเสยง และลอแหลมทจะถกปลกฝงแนวคด อดมการณ จากกลมทนยมลทธสดโตงได

2. ขอเสนอแนะระดบปฏบต 1) หนวยงานความมนคงควรมการจดตงหนวยงานขาวทมหนาทความรบผดชอบเกยวกบการตอตานการกอการรายเปนการเฉพาะ เนองจากงานดานการขาวถอวาเปนหวใจส าคญตอความส าเรจในการแกไขปญหาการกอการราย ทงในดานการปองกน ยบยง สกดกนกอนทจะเกดเหตการณ และการปราบปรามเมอเกดเหตการณขน 2) ด าเนนการปรบปรงโครงสรางการจดหนวย การพฒนาขดความสามารถก าลงพล และยทโธปกรณ การจดตงโรงเรยนหรอศนยฝกการตอตานการกอการราย เพอใหมขดความสามารถ ทเพยงพอตอการรองรบสถานการณภยคกคามจากการกอการรายทงในปจจบน และในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ 3) ด าเนนการประสานความรวมมอกบประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน และระดบสากล เพอใหมการประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการกอการรายระหวางกนอยางเปนรปธรรม โดยในสวนของประเทศในภมภาคอาเซยนอาจด าเนนการในลกษณะ การจดตงศนยกลางการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการตอตานการกอการราย (Counter Terrorism Information Sharing Platform) เพอเปนศนยกลางในการรวบรวม วเคราะห และกระจายขอมลขาวสารดานการกอการรายในภมภาค รวมทงควรขยายความรวมมอในการฝกศกษาดานการตอตานการ- กอการรายกบประเทศตางๆ ในระดบภมภาคอาเซยน และในระดบสากล เพอแลกเปลยนความร และประสบการณระหวางกน ขอเสนอแนะเพอการท าวจยครงตอไป

1. ประเดนการตรากฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย ควรจะมขอบเขต อ านาจหนาทอยางไร มผลบงคบใชครอบคลมแคไหน และอ านาจหนาทตามกฎหมายของหนวยงานความมนคงในแตละระดบเปนอยางไร

Page 115: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

120

2. ประเดนการจดตงโรงเรยน หรอศนยฝกการตอตานการกอการรายควรมโครงสราง การจด ภารกจ ขดความสามารถ และขอบเขตความรบผดชอบอยางไร รวมถงการจดท าหลกสตร คมอ เอกสาร หลกนยม และต าราการฝกศกษา ควรมอะไรบางอยางไร เพอใหโรงเรยนหรอศนยฝก การตอตานการกอการราย มฐานะเปนสายวทยาการหนวยตอตานการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ

3. ประเดนการก าหนดแผนงาน และ แนวทางการด าเนนการตอกลมแนวคดสดโตง(Violent Extremist) ควรจะมมาตรการในการเฝาระวงและสกดกนอยางไร ควรจะมมาตรการในการเสรมสรางความรความเขาใจใหกบประชาชน ชมชนและทองถน รวมทงมาตรการในการแกไขปญหาอยางไร

Page 116: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

บรรณานกรม ทวป สทธานน. ทฤษฎความมนคง. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช : นนทบร. พภพ ด าทองสข. ความมนคงของชาต. กรงเทพฯ ส านกพมพเมองแกว., 1983. มานต มานตเจรญ. พจนานกรมราชบณฑตยสถาน. ส านกพมพราชกจจานเบกษา : กรงเทพฯ. ยทธศาสตรกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2560 – 2564. กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร : กรงเทพฯ. ยทธศาสตรการตอตานการกอการราย พ.ศ. 2560 - 2564 สภาความมนคงแหงชาต : กรงเทพฯ. โรงเรยนเสนาธการทหารบกแหงสหรฐอเมรกา (USACGSC) (1990). Terrorism Attitutude. USACGSC : Washington DC. วทยาลยปองกนราชอาณาจกรประเทศอนโดนเซย (1997). Definition of Terrorism. Indonesian Army Staff College (SESKOAD):Megalang. วทยาลยเสนาธการทหาร. แนวคดดานความมนคงของชาต. วทยาลยเสนาธการทหาร : กรงเทพฯ., 2539. สญญา สญญาววฒน. สงคมวทยา. กรงเทพฯ ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย., 2531 สพตรา สภาพ. ความเปนมาของสงคมวทยา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. พมพครงท 11, 2553 สรชาต บ ารงสข. ทฤษฎความมนคงของชาต.กรงเทพฯ ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545 อปถมถ อนทามาระ. สงคมวทยา. กรงเทพฯ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร :, 2540 นธ เอยวศรวงศ. มตชนสดสปดาห 9 ตลาคม 2544. บญช เกดโชค. “การบรณาการงานตอตานการกอการรายของไทย”. เอกสารวจย, วทยาลยปองกนราชอาณาจกร., 2555. พจน พงศสวรรณ. “ภยคกคามดานการกอการรายในไทย”. เอกสารวจย, วทยาลยปองกนราชอาณาจกร., 2536. สรศกด หรนเรงรมย (2550). บทบาทของกองทพในการตอตานการกอการราย. วทยาลยปองกนราชอาณาจกร :, 2550. คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.) รายงานการประชม. 2552. ไชยสทธ ตนตยกล ความรวมมอดานความมนคงระหวางไทยกบสาธารณรฐประชาชนจน. วทยาลยปองกนราชอาณาจกร:กรงเทพฯ. 2556. Acharya, A .(2001) .Constructing a Security Community in Southeast Asia: ASEAN and the problem of regional order. London : Routledge.

Page 117: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

2 Asia Pacific Center for Security Studies (2005). Concept of National Security. APCSS : Hawaii. Congressional Research Service (2009) Terrorism in Southeast Asia. Hoffman, Bruce(2010). Inside Terrorism. Columbia University Press : New York. Jonathan T. Chow (2005). ASEAN Counterterrorism Cooperation Since 9/11 : Asian Survey Vol. 45, No. 2, pp. 302-321) Record, Jeffrey (2003).Bounding the Global War on Terrorism. Peppleton Press : New York. Ruby, Charles L. (2010). The definition of Terrorism.Huffnor Press : Florida. The American Heritage(R) Talking Dictionary (1995) . http://web.krisdika.go.th/asean/index.php/asean-politicalsecurity-community-apsc?lang=th สบคนเมอวนท 16 มนาคม 2561) http://www.britannica.com/eb/article-9071797. เรยกขอมลเมอ 2006-08-11. http://www.dopa.go.th/layout/N1.DOCOxford Dictionary, 1987 : 337) Walter Laquire.(2008). Center for Strategic and International Studies. CSIS : Hawaii.

Page 118: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

ประวตยอผวจย ชอ พลตร ภมพฒน จนทรสวาง วน เดอน ปเกด 5 เมษายน 2506 การศกษา ปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง หลกสตรสงทางอากาศ หลกสตรการรบแบบจโจม หลกสตรสงครามนอกแบบ หลกสตรชนนายรอย เหลาราบ หลกสตรชนนายพน เหลาราบ หลกสตรแทรกซมทางอากาศเบองสง หลกสตรผควบคมการกระโดดรม หลกสตรหลกประจ า ชดท 75 โรงเรยนเสนาธการทหารบก ประวตการท างานโดยยอ รองผบงคบชดปฏบตการรบพเศษ พ.ศ.2531 ผบงคบชดปฏบตการรบพเศษพเศษ พ.ศ.2535 ผบงคบกองรอยรบพเศษ พ.ศ.2539 ประจ าโรงเรยนเสนาธการทหารบก พ.ศ.2539 ประจ าแผนกกองสงครามพเศษ กรมยทธการทหารบก พ.ศ.2540 ฝายเสนาธการ ประจ ากรมยทธการทหารบก พ.ศ.2545 เสนาธการ กรมรบพเศษท 1 พ.ศ.2546 รองผบงคบการกรมรบพเศษท 1 พ.ศ.2548 ผบงคบการกรมรบพเศษท 1 พ.ศ.2550 ผอ านวยการกองยทธการ หนวยบญชาการสงครามพเศษ พ.ศ.2551 ผบงคบการกรมรบพเศษท 3 พ.ศ.2553 รองผบญชาการโรงเรยนสงครามพเศษ ศนยสงครามพเศษ พ.ศ.2557 รองผบญชาการกองพลรบพเศษท 1 พ.ศ.2559 ผบญชาการกองพลรบพเศษท 1 พ.ศ.2560 ต าแหนงปจจบน รองผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษ พ.ศ.2561

Page 119: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

1

สรปยอ

ลกษณะวชา ยทธศาสตร ชอเรอง แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวย ปฏบตการพเศษ ผวจย พลตร ภมพฒน จนทรสวาง หลกสตร วปอ. รนท 60 ต าแหนง รองผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษ

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

จากสถานการณภยคกคามจากการกอการรายทมแนวโนมเกดขนบอยครงมากขน ทกประเทศจงควรตระหนก และรบรถงภยคกคามจากการกอการรายทมแนวโนมและรปแบบการปฏบตการทยงยาก ซบซอน หลากหลายมากขน และมการปรบเปลยนไปจากภยคกคามจากการ กอการรายในยคศตวรรษท 20 ผวจยจงไดรวบรวมแนวโนมภยคกคามจากการกอการราย ดงน 1. การกอการรายมแนวโนมทจะมสาเหตมาจากอดมการณ หรอศาสนาทแตกตางกน โดยการกอการรายในรปแบบของสงครามศาสนา เปนประเดนทไดรบความส าคญในเชงนโยบาย มากขน นบตงแตการโจมตทเกดขนอยางตอเนอง จากเลบานอน ตรก อยปต ฝรงเศส เบลเยยม และอนโดนเซย โดยกลมกอการรายทอางอดมการณทางศาสนาไมไดจ ากดเฉพาะศาสนาใดศาสนาหนงเทานน เพยงแตในหวงทผานมาการกอการรายโดยใชการอางอดมการณของศาสนาอสลามมเปนจ านวนมากขน จากกลมเครอขายของ ISIS ทยงคงเปนภยคกคามส าคญ เพราะกลม ISIS มประเทศซเรยและอรกเปนฐานทมนในการปฏบตการ และมการเผยแผอดมการณอยางกวางขวาง มโครงสรางแบบกระจายอ านาจ รวมทงมการใชเครองมอทางเทคโนโลยในปจจบน เชน อนเตอรเนท โซเชยลมเดย ยทปในการจดหาสมาชกและสรางแรงจงใจในการกอการรายใหกบผกอการรายท าใหมจ านวนสมาชกเพมขนอยางรวดเรวทวโลก อกทงยงมกลมกอการรายอนทซมซบแนวคด อดมการณรฐอสลาม และพรอมทจะเขารวมเปนเครอขายกบกลม ISIS มากขน การกอการรายในรปแบบของสงครามศาสนา จงนบวามความเสยง และมผลกระทบตอความมนคงสง ในขณะทการปองกนกระท าไดยาก และขบวนการกอการรายตางๆ โดยเฉพาะกลม ISIS ยงคงมศกยภาพทจะสามารถปฏบตการไดอยางตอเนองในทกพนท 2. การกอการรายมรปแบบเปนการกอการรายตามล าพงมากขน (Lone Wolf Terrorism) โดยการกอการรายประเภทนเปนปรากฏการณใหมของการกอการราย ทพฒนาการจากคนในชาตตนเองทซมซบค าสอนและอดมการณของกลมกอการราย เชน การกอการรายในประเทศองกฤษ จากกลมมสลมทเปนผอพยพเขาประเทศ หรอบางคนมความเกลยดชงสภาพสงคมทตนด ารงอย จนกลายเปนผกอเหตรนแรงขนในประเทศของตนเอง การกอการรายตามล าพงไมไดเกดจากฐานความเชอทางศาสนาอยางเดยว แตมสาเหตทผสมผสานกนระหวางผนยมลทธขวาจด (Right Wing Extremists) ผนยมลทธชาตนยม (Nationalists) และลทธหวรนแรงทางการเมองตางๆ โดยมกลม กอการรายทมอดมการณ/ความเชอทางศาสนาเขามาปลกเรา และเผยแพรแนวคดในการด าเนนการ

Page 120: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

2 ทงนแนวโนมการโจมตโดยผกอการรายตามล าพงจะเพมสงขน เนองจากการพฒนาของขบวนการ กอการรายในการแสวงหาแนวรวม การฝกผกอการราย และการโฆษณาชวนเชอ สามารถด าเนนการผานอนเตอรเนท และโซเชยลมเดย ผทมแนวคดรนแรงสามารถทจะเขาถงความรและประสบการณการกอการรายไดจากกลมผกอการรายทมประสบการณทวโลกผานหนาจอคอมพวเตอร จากเหตการณการกอรายและการแพรกระจายความคดสดโตงของกลมผกอการรายสรางผลกระทบตอความมนคงของประเทศตางๆ เปนอยางมาก ประเทศไทยกเปนหนงในประเทศ ทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการแพรกระจายแนวความคดของกลมผกอการรายทาง อนเตอรเนท และสอสงคมออนไลนตางๆ เนองจากประชาชนในประเทศไทยมการใชอนเตอรเนท อยางแพรหลาย จงท าใหภยคกคามจากการกอการรายเปนเรองทไมไกลตวอกตอไป ภยคกคามการ กอการรายมแนวโนมทจะแพรกระจายเขามายงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากขน เนองจากภมภาคนมกลมผกอความไมสงบทมแนวโนมทจะเขาเปนแนวรวมของกลมกอการรายไดในหลายประเทศ เชน กลมกบฏโมโร (MILF) และกลมอะบไซยาฟ (Aby Sayyaf) ในเกาะมนดาเนา ฟลปปนส กลม ญะมาอะห อสลามยะห (Jama ah Islamiyah :JI) ในอนโดนเซย และกลมกมปลนมจาฮดน ในมาเลเซย (Kumpulan Mujahidin Malaysia : KMM) ประกอบกบทตงของประเทศไทยมภมรฐศาสตรท เหมาะสมในการเปนจดศนยกลางทจะเปนเครอขายการกอการราย เนองจากม เขตแดนทางบกตดตอกบหลายประเทศ อกทงการเปนประชาคมอาเซยนท าใหมาตรการการตรวจคนเขาเมองมการผอนปรนมาก รวมถงมาตรการดานการตอตานขาวกรองในประเทศยงไมเขมขนเทาทควร ประกอบกบกฎหมายดานความมนคง หรอการตอตานการกอการราย ยงขาดการปรบปรง ใหมความทนสมย เหมาะสมกบสถานการณโลก จงท าใหประเทศไทยมความเส ยงพอสมควร ทกลมผกอการรายจะแสวงประโยชนในการด าเนนการดานตางๆ ในการนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาสภาพ การพฒนาการของการกอการรายในประเทศ และภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมถง ในระดบสากล เพอทจะไดศกษาแนวทางในการตอตานการกอการราย และน าไปสการพฒนาแนวทาง การจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ ตอไป

วตถประสงคของการวจย

การจดท าเอกสารวจยนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการกอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการกอการรายในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม 2) เพอศกษาผลกระทบของการกอการรายตอความมนคงของประเทศ และ 3) เพอศกษาแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษส าหรบการตอตานการกอการรายในประเทศ

ขอบเขตของการวจย

Page 121: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

3 การวจยเรอง “แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ” มขอบเขตในการศกษาวจยดงน 1. ขอบเขตดานเนอหา มงศกษา เกยวกบแนวคด ทฤษฎทเกยวกบความมนคงของชาต การกอการรายและการตอตานการกอการราย และยทธศาสตรดานความมนคงของชาตเปนหลก

2. ขอบเขตดานประชากร ด าเนนการรวบรวมขอมลโดยใชการสมภาษณเชงลก จากผใหขอมลส าคญ (Key Informants) ซงเปนผเชยวชาญและมประสบการณในดานการตอตานการกอการราย ท งในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ โดยใ นระดบนโยบายไดแก 1) รองนายกรฐมนตร และรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม 2) อดตรองนายกรฐมนตร พลเอก ธนศกด ปฏมาประกร 3) ผบญชาการทหารสงสด 4) ผบญชาการทหารบก 5) ผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย 6) อดตผบญชาการ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก ชยชนะ นาคเกด 7) อดตผบญชาการศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล กองบญชาการกองทพไทย พลเอก สรสทธ ถาวร 8) เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต และระดบปฏบตการ ไดแก 1) ผบญชาการ หนวยบญชาการสงครามพเศษ 2) ผบงคบการกรมรบพเศษท 3 3) ผบงคบกองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 4) อดตผบงคบกองพนปฏบตการพเศษ กรมรบพเศษท 3 พนเอก อนทนนท รตนกาฬ 5) ผบญชาการหนวยบญชาการสงครามพเศษทางเรอ กองทพเรอ 6) ผบงคบการกรมปฏบตการพเศษ หนวยบญชาการอากาศโยธน กองทพอากาศ 7) ผบงคบการ กองบงคบการสนบสนนทางอากาศ กองบญชาการต ารวจตะเวนชายแดน 8) ผก ากบการ กองบงคบการต ารวจปฏบตการพเศษ กองบญชาการต ารวจนครบาล ส านกงานต ารวจแหงชาต

3. ขอบเขตดานระยะเวลา โดยมงศกษาเฉพาะหวง ตลาคม 2560 – พฤษภาคม 2561 เทานน

วธการด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยมการด าเนนการรวบรวมขอมลทตยภมจากแหลงขอมลตาง ๆ ทเกยวของ และรวบรวมขอมลปฐมภมจากการสมภาษณเชงลกจากผใหขอมลส าคญทมความเชยวชาญและประสบการณดานการตอตานการกอการรายทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการรวมจ านวน 16 คน โดยจะน าขอมลทไดมาจดระเบยบ วเคราะหเนอหา สงเคราะหขอมล เพอน าขอมลมาจดท าแนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ ตอไป

ผลการวจย

1. ผลการวจยตอบวตถประสงคขอท 1 เพอศกษาสภาพการพฒนาการของการ กอการราย การแลกเปลยนขอมลดานการตอตานการกอการรายในระดบภมภาคเอเชยตะวนออก-เฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม สภาพการพฒนาการของการกอการราย

Page 122: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

4 ในดานสภาพการพฒนาการของการกอความไมสงบและการกอการราย ผลการวจยพบวาสถานการณภยคกคามจากการกอการราย ถอเปนภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงเปนอยางมาก ทงในระดบภมภาค และระดบโลก อกทงจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย และบรบทของสงคมโลกทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหภยคกคามจากการกอการราย มแนวโนมทจะขยายการปฏบตกวางขวางมากยงขน มการปฏบตทยงยาก ซบซอน และคาดการณไดยากมากยงขน รวมทงมการเปลยนแปลงไปจากเดมเปนอยางมาก โดยรปแบบในการปฏบตการ ในอดตรปแบบการปฏบตการทเหนไดอยางชดเจน คอ การจบยดตวประกน (Hostage taking) และการกอวนาศกรรมดวยการวางระเบดเปนหลก มการยนขอเรยกรอง เพอใหปลอยสมาชกกลม หรอขอเรยกรอง ทางการเมองใหกบกลมกอการราย ขณะทปจจบนการทปฏบตการไมยดตดกบรปแบบการใชอาวธ มการเปลยนแปลงรปแบบในการปฏบตการโดยมลกษณะผสมของการใชอาวธรายแรง โดยใชอาวธทเปนอนตรายทกประเภท และมเปาหมายในการโจมตพนทสาธารณะทออนไหว (Soft targets) รวมทงการปฏบตการดวยก าลงเพอยดครองพนท โครงสราง/ลกษณะขององคกร ในอดตการจดวางโครงสรางมแบบแผนการบงคบบญชาทชดเจน มการสงการจากบนลงลางสสมาชกระดบปฏบตการ ซงมสวนคลายคลงกบการจดวางโครงสรางขององคกรทางการทหารเปนหลก แตในปจจบนการจดวางโครงสรางมการปดลบมากขน และมลกษณะการบญชาการแนวราบ โดยทมการแตกตวของกลม เปนกลมยอย (Cell) ไมมล าดบชนการบงคบบญชาชดเจน และตดตอสอสารกนผานทางสอสงคม-ออนไลน อกทงไมมการตงใครเปนผน าสงสดขององคกรทคอยควบคมสงการในลกษณะเดดขาด (Single command) การจดหาสมาชกในอดต มการจดหาสมาชกในแบบการชกชวนกนดวยอดมการณ ปจจบนการจดหาสมาชกไดเปลยนแปลงไปมาก โดยเฉพาะอยางยงการใชอทธพลจาก สอสงคมออนไลน (Social Media) เปนเครองมอในการเผยแพรแนวคด ผลงาน และดงดดผคนเขามาอยในองคกร (Recruit) เพราะสามารถเขาถงไดเฉพาะตวไมจ ากดจ านวน และการปองกนกระท าไดยาก ผลกระทบตอความมนคง ในอดตผลกระทบทเกดจากการกอการรายยงไมกวางขวางมากนก เนองจากการเผยแพรผลการปฏบตยงไมรวดเรว และไมสามารถเขาถงเปาหมายไดดเทาทควร ปจจบนการเผยแพรผลการปฏบตสามารถด าเนนการไดอยางรวดเรว และเขาถงเปาหมายทกระดบไดอยางทวถง จงท าใหเกดผลกระทบตอความรสกนกคดของคนในสงคม และกระทบตอความมนคงเปนอยางมาก ในทกดาน แนวทางการแลกเปลยนขอมลดานการตอตานการกอการรายในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต และระดบสากล อนจะน าไปสการจดท าแผนการฝกรวม และแผนการปฏบตรวม

ประการท 1 ลดความหวาดระแวงตอการแทรกแซงกจการภายในของอาเซยนดวยกนเอง การไมไววางใจกนของประเทศสมาชก การมองวาประเทศสมาชกเปนคแขง และการขาดซงอตลกษณรวมกนของอาเซยน เปนอปสรรคส าคญในการแลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการตอตานการกอการรายระหวางกน ส าหรบในระดบสากลควรเปนบทบาทหนาทของกระทรวงการตางประเทศและกระทรวงกลาโหม รวมทงกองบญชาการกองทพไทย และเหลาทพตางๆ ทไดมขอตกลง และม ความรวมมอในการฝกศกษารวมกนกบประเทศตางๆ มาอยางตอเนองแลว ในการด าเนนการ

Page 123: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

5 เสรมสรางความไวเนอเชอใจและการแสวงหาความรวมมอดานการตอตานการกอการราย ระหวางไทยกบประเทศตางๆ ในระดบสากล

ประการท 2 จดตงหนวยงานดานการขาวภมภาคอาเซยน หรอ ประชาคมขาวกรองอาเซยนเปนหนวยงานระดบภมภาคทเปนทางการและการมประชมเพอแลกเปลยนขาวสารขอมลดานการกอการรายและความมนคงอยางตอเนอง โดยก าหนดหวงเวลาการประชมประจ าปรวมกน ขณะเดยวกนกมการฝกรวมดานการตอตานการกอการรายในกรอบของอาเซยนตามวงรอบปกต เพอใหสามารถใชขาวกรองทไดรบมาใหเกดประโยชนในการตอตานการกอการรายในภาพรวมของประเทศ รวมทงการก าหนดทาททชดเจนตอความรวมมอดานการตอตานการกอการรายรวมกบประเทศเพอนบานทมชายแดนตดกน ซงจะตองมการพจาณาถงความไววางใจของทงสองฝาย รวมทงกลมประเทศเพอนบานในอาเซยนทอาจจะมพนทสนใจ เกยวของกบภยคกคามทเกดขนในประเทศไทย เชน อนโดนเซย และฟลปปนส ทถกระบวาเปนพนทบมเพาะและฐานการสนบสนนของกลม กอการราย ส าหรบในระดบสากล ควรด าเนนการในลกษณะของการขยายความรวมมอในดานการประสานงาน การประชม สมมนาเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการกอการราย รวมทงการฝกศกษาดานการตอตานการกอการรายรวมกน เพอแลกเปลยนความร ประสบการณระหวางกนใหมากยงขน

ประการท 3 ควรมการท า Big Data Center รวมกนระหวางประเทศสมาชก เพอบรณาการขอมลขาวสาร และการวเคราะหขอมลขาวสารในดานการกอการราย/การตอตานการกอการรายรวมกน ควรมการจดท าขอมลบคคลเปาหมาย หรอองคกรเปาหมายรวมกนในภมภาค เพอแจงขาวสารใหแกประเทศสมาชกใหเฝาระวง และแจงเตอนซงกนและกน 2. ผลการวจยตอบวตถประสงคขอท 2 เพอศกษาผลกระทบของการกอการราย ตอความมนคงของประเทศ

จากผลการวจยพบวา ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมความเสยงทจะไดรบผลกระทบจากการกอการรายตอความมนคงของประเทศ เนองจากประเทศไทยมภมรฐศาสตรเปนศนยกลาง ในภมภาค มชายแดนทางบกตดตอกบหลายประเทศ การเปนประชาคมอาเซยน และการมนโยบายมงเนนการสงเสรมการทองเทยวท าใหมาตรการการตรวจคนเขาเมอง การตรวจสงของผานแดน และมาตรการการตอตานขาวกรองยงไมเขมงวดเทาทควร ในขณะทประชาชนไทยมเสรในการใชสอสงคมออนไลนอยางกวางขวาง ซงหากเกดปญหาการกอการรายขน อาจจะสงผลกระทบตอความมนคงของชาตเปนอยางมาก เนองจากปญหาขอขดของ ขอจ ากด และความไมพรอมในหลายประการ ทส าคญดงน

1. ดานนโยบายและยทธศาสตรการตอตานการกอการราย ปจจบนสภาความมนคงแหงชาต ไดมการจดท ายทธศาสตรการตอตานการ - กอการราย พ.ศ.2560 – 2564 แตยงไมมการประกาศใหมการบงคบใชอยางเปนทางการ จงท าใหหนวยงานดานความมนคง และหนวยงานทเก ยวของ ยงไมสามารถจดท านโยบาย แผนงาน โครงการตางๆ เพอรองรบยทธศาสตรการตอตานการกอการราย และใชเปนแนวทางในการเผชญกบภยคกคามจากการกอการรายไดอยางเปนรปธรรม จงสงผลใหการด าเนนการตางๆ ในการรองรบภยคกคามจากการกอการราย ยงไมมประสทธภาพเทาทควร

Page 124: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

6

2. ดานกฎหมายเกยวกบการตอตานการกอการราย ผลกระทบในดานกฎหมายทมผลตอการด าเนนการตอตานการกอการราย ไดแก

ประเทศไทยยงไมมกฎหมายการตอตานการกอการรายเปนการเฉพาะทจะใชในการบรหารจดการ กบปญหาภยคกคามจากการกอการราย ดงนนการจดการกบการกอการรายฝายความมนคงจะอาศยอ านาจในพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ.2548 ซงตองอาศยการประกาศจากนายกรฐมนตรหรอคณะรฐมนตร หรออาศยอ านาจในกฎหมายทเกยวของ ซงอาจท าใหไมสามารถด าเนนการตอผกอการราย ผเกยวของ ผใหการสนบสนนไดอยางมประสทธภาพเทาทควร

3. ดานก าลงพลของหนวยงานความมนคง ทงดานจ านวนและคณภาพ ผลกระทบทส าคญอกประการหนงในการตอตานการกอการรายของประเทศไทย

คอ ปญหาทางดานก าลงพลของหนวยงานดานความมนคงในการตอตานการกอการราย ไดแก การทองคความรดานการตอตานการกอการรายของก าลงพลหนวยงานของรฐยงไมมเอกภาพ ทนสมยเทาทควร และไมมสถาบนการศกษา หรอวชาการทจะใหความรพนฐานของการตอตานการกอการราย รวมถงอตราก าลงพลส าหรบใชในการปองกนเหตเพอใหมความพรอมมากยงข น ยงมจ านวน ไมเพยงพอ เมอเปรยบเทยบกบอตราประชากรตอพนทและอตราการขยายตวของกลมองคกรดานการกอการรายทมแนวโนมสงขน จงอาจสงผลตอประสทธภาพในการเผชญกบภยคกคามจากการ กอการรายได

4. ดานยทโธปกรณ เครองมอ ในการปฏบตการ ยทโธปกรณในปจจบนเปนยทโธปกรณท ไมทนสมย ไมสามารถรองรบสถานการณการกอการรายในปจจบนไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะระบบควบคมสงการ และเทคโนโลยทางดานยทธวธ สงผลใหการปฏบตภารกจการตอตานการกอการรายไมมประสทธภาพเทาทควร และยทโธปกรณในการด าเนนงานดานการขาวยงมจ านวนไมเพยงพอตอภารกจ จงท าใหการปฏบตภารกจไมครอบคลมพนท สงผลใหงานดานการขาวไมสมบรณ ไมมประสทธภาพเทาทควร

3. ผลการวจยตอบวตถประสงคขอท 3 แนวทางการจดท ายทธศาสตรการตอตาน การกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษของไทย

จากผลการวจย ไดมแนวทางในการจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ ดงน ประการท 1 ก าหนดใหภยคกคามจากการกอการราย เปนภยคกคามทมผลกระทบ ตอความมนคงของประเทศประการหนง จงถอเปนหนาทของพลเมองทกคนในทกสาขาอาชพ ทจะตองใหความรวมมอ ชวยเหลอในการตดตาม ตรวจสอบ และรายงานขาวสารความเคลอนไหวตางๆ รวมทงการรวมกนปองกน และตอตานการกอการรายในขดความสามารถทจะกระท าได ประการท 2 ก าหนดใหมการปรบปรงองคกรทรบผดชอบการตอตานการกอการราย ในระดบปฏบตการ ไดแก ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต ใหมความพรอม และมขดความสามารถในการรองรบภยคกคามจากการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ ดงน

Page 125: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

7 1. การปรบปรงโครงสรางการจดศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ไดแก 1) การจดใหมสวนงานขาว ทมขดความสามารถในการด าเนนงานดานการขาว และไซเบอร 2) การจดใหมสวนปฏบตการทสามารถปองกน ยบยง และตอตานการกอการรายตงแตกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดใหเหลาทพ ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยงานทเกยวของจะตองจดสงก าลงหนวยปฏบตการพเศษ และก าลงพลทมคณสมบต ดานการตอตานการกอการราย หมนเวยนมาปฏบตงานทศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) เปนวาระตามความเหมาะสม 3) การจดตงโรงเรยนหรอศนยฝกดานการตอตานการ- กอการราย เพอใหมฐานะเปนสายวทยาการดานการตอตานการกอการรายในการพฒนา ขดความสามารถก าลงพลใหเปนมาตรฐานเดยวกน และสามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ 2. การปรบปรงดานก าลงพล จะตองก าหนดแนวทางการด าเนนการ ทชดเจน ตงแตการไดมาของก าลงพล ทงก าลงพลในสวนปฏบต และก าลงพลทมคณสมบตเฉพาะ การพฒนาขดความสามารถใหพรอมทจะปฏบตงาน และการหมนเวยนไปปฏบตงานตามความเหมาะสม 3. การปรบปรงดานยทโธปกรณ โดยจะตองมแนวทางการด าเนนการ ทชดเจน เพอใหศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) และหนวยปฏบตการพเศษของ เหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต มยทโธปกรณตางๆ ทเหมาะสม และสามารถใชปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ประการท 3 ก าหนดใหมการตรากฎหมายการกอการราย เพอใหเจาหนาทดานความมนคง ไดมอ านาจหนาท และขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน รวมทงสามารถทจะปฏบตงานตามกฎหมาย ในการด าเนนการตอผกอการราย และผใหการสนบสนนไดอยางครอบคลมกวางขวางมากยงขน ทงกอน ระหวาง และหลงเกดเหตการณ ประการท 4 ก าหนดใหมการบรณาการการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย โดยเฉพาะการสรางเอกภาพใหเกดขนในหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในการบงคบ ใชกฎหมายการตอตานการกอการราย อาท ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน กรมสอบสวนคดพเศษ และส านกงานอยการพเศษ เปนตน โดยอาจจะด าเนนการในลกษณะใหมการจดตงเปนหนวยเฉพาะกจขนเปนการเฉพาะ เพอใหสามารถบรณาการการบงคบใชกฎหมายไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพ เนองจากการด าเนนการในหวงทผานมา ใชการด าเนนการ ในลกษณะของการประสานงานและการขอความรวมมอ มกจะประสบปญหา ขอขดแยงและอปสรรคในการปฏบต จนท าใหการบงคบใชกฎหมายเกดความลาชา ขาดประสทธภาพ และบางครงไมสามารถเอาผดกบผกอการราย และผทเกยวของได

ประการท 5 ก าหนดใหมการตรวจสอบองคกรพฒนาเอกชน (Non-Government Organization:NGO) และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ เพ อใหทราบถงโครงสรางองคกร วตถประสงค การด าเนนการ เปาหมาย และเง อนไขตางๆ ในการด าเนนงาน เน องจากการด าเนนการขององคกรพฒนาเอกชน และองคกรใหความชวยเหลอตางๆ บางองคกรอาจจะด าเนนงานในลกษณะการใหการสนบสนนหรอชวยเหลอองคกรกอการรายทงทางตรง และทางออมได

Page 126: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

8

ประการท 6 ก าหนดแผนงาน และแนวทางการด าเนนการในการแกไขปญหา

กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) ในการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทางการปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เพอลดการเขารวม กบกลมกอการรายในอนาคต

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1) รฐบาลควรจดท ายทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ โดยจดท าเปนยทธศาสตรระยะยาว อาจจะเปนแผน 10 ป หรอ 20 ป เพอใชเปนแนวทาง หลกการและแผนทน าทาง (Road map) ส าหรบการบรหารจดการในการแกไขปญหาการกอการราย และการปองกนแกไขเหตการณความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศ 2) รฐบาลควรตรากฎหมายเฉพาะเกยวกบการตอตานการกอการราย และ/หรอการแกไขปญหาความไมสงบเรยบรอยภายในประเทศเปนการเฉพาะ เพอใหเจาหนาทหนวยงานดานความมนคง และเจาหนาททปฏบตงานไดมอ านาจหนาท ขอบเขตการปฏบตงานทชดเจน และสามารถปฏบตงานตามกรอบกฎหมายไดอยางกวางขวางมากขน 3) ในยทธศาสตรการตอตานการกอการรายดวยหนวยปฏบตการพเศษ รฐบาลควรใหการสนบสนนการปรบปรงโครงสรางการจดหนวย การพฒนาขดความสามารถก าลงพล และยทโธปกรณ การจดตงโรงเรยนหรอหลกสตรการตอตานการกอการราย รวมทงการสนบสนนงบประมาณทเพยงพอใหกบองคกรทรบผดชอบการตอตานการกอการรายในระดบปฏบตการ เพอใหมขดความสามารถทเพยงพอตอการรองรบสถานการณภยคกคามจากการกอการรายทงในปจจบน และในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ 4) รฐบาลควรจดใหมการประสานความรวมมอกบประเทศตางๆ ในระดบภมภาคอาเซยน และระดบสากล เพอใหมการประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการกอการรายระหวางกนอยางเปนรปธรรม โดยในสวนของประเทศในภมภาคอาเซยน รฐบาลควรมการประสานความรวมมอในการผลกดนใหมการจดตงศนยกลางการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการตอตาน การกอการราย (Counter Terrorism Information Sharing Platform) เพอเปนศนยกลางในการรวบรวม วเคราะห และกระจายขอมลขาวสารดานการกอการรายในภมภาค โดยก าหนดใหประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน ผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนเจาภาพในการจดตงศนย และการจดก าลงพลจากแตละประเทศเขาปฏบตงานภายในศนยตามความเหมาะสม นอกจากนน ควรผลกดนในระดบนโยบายใหมการขยายความรวมมอในการฝก ศกษาดานการตอตานการกอการรายกบประเทศตางๆ ในระดบภมภาคอาเซยน และในระดบสากล เพอแลกเปลยนความร และประสบการณระหวางกน 5) รฐบาลควรก าหนดแผนงาน และแนวทางการด าเนนการเกยวกบการแกไขปญหา กลมแนวคดสดโตง (Violent Extremist) โดยเฉพาะการเสรมสรางความร ความเขาใจ และแนวทาง

Page 127: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

9 การปฏบตทถกตองใหกบประชาชนทวไป เดก และเยาวชนในสถาบนการศกษาตางๆ เนองจาก ความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย และบรบทของสงคมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหประชาชนในสงคมไทยมความเสยง และลอแหลมทจะถกปลกฝงแนวคด อดมการณ จากกลมทนยมลทธสดโตงได

2. ขอเสนอแนะระดบปฏบต 1) หนวยงานความมนคงควรมการจดตงหนวยงานขาวทมหนาทความรบผดชอบเกยวกบการตอตานการกอการรายเปนการเฉพาะ เนองจากงานดานการขาวถอวาเปนหวใจส าคญ ตอความส าเรจในการแกไขปญหาการกอการราย ทงในดานการปองกน ยบยง สกดกนกอนทจะเกดเหตการณ และการปราบปรามเมอเกดเหตการณขน 2) ด าเนนการปรบปรงโครงสรางการจดหนวย การพฒนาขดความสามารถก าลงพล และยทโธปกรณ การจดตงโรงเรยนหรอศนยฝกการตอตานการกอการราย เพอใหมขดความสามารถทเพยงพอตอการรองรบสถานการณภยคกคามจากการกอการรายทงในปจจบน และในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ 3) ด าเนนการประสานความรวมมอกบประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน และระดบสากล เพอใหมการประสานงาน แลกเปลยนขอมลขาวสารในดานการกอการรายระหวางกนอยางเปนรปธรรม โดยในสวนของประเทศในภมภาคอาเซยนอาจด าเนนการในลกษณะ การจดตงศนยกลางการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานการตอตานการกอการราย (Counter Terrorism Information Sharing Platform) เพอเปนศนยกลางในการรวบรวม วเคราะห และกระจายขอมลขาวสารดานการกอการรายในภมภาค รวมทงควรขยายความรวมมอในการฝก ศกษาดานการตอตานการกอการรายกบประเทศตางๆ ในระดบภม ภาคอาเซยน และในระดบสากล เพอแลกเปลยนความร และประสบการณระหวางกน

3. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1) ประเดนการตรากฎหมายทเกยวของกบการตอตานการกอการราย ควรจะมขอบเขตอ านาจหนาทอยางไร มผลบงคบใชครอบคลมแคไหน และอ านาจหนาทตามกฎหมายของหนวยงานความมนคงในแตละระดบเปนอยางไร

2) ประเดนการจดตงโรงเรยน หรอศนยฝกการตอตานการกอการรายควรมโครงสราง การจด ภารกจ ขดความสามารถ และขอบเขตความรบผดชอบอยางไร รวมถงการจดท าหลกสตร คมอ เอกสาร หลกนยม และต าราการฝกศกษา ควรมอะไรบางอยางไร เพอใหโรงเรยนหรอศนยฝกการตอตานการกอการราย มฐานะเปนสายวทยาการหนวยตอตานการกอการรายไดอยางมประสทธภาพ

3) ประเดนการก าหนดแผนงาน และ แนวทางการด าเนนการตอกลมแนวคดสดโตง(Violent Extremist) ควรจะมมาตรการในการเฝาระวงและสกดกนอยางไร ควรจะมมาตรการในการเสรมสรางความรความเขาใจใหกบประชาชน ชมชนและทองถน รวมทงมาตรการในการแกไขปญหาอยางไร

Page 128: แนวทางการจัดท ายุทธศาสตร์การต่อต้านการก่อการร้าย โดย พลตรี ... · แนวทางการจัดท

10