๑

คมออปสมบทวธ แบบคณะธรรมยต

เรยบเรยงโดย

พระครนรมตวทยากร (วทยา กจจวชโช) เจาอาวาสวดปาดอยแสงธรรมญาณสมปนโน

เจาคณะต าบลแมคะ (ธ.) และ พระอปชฌายะ

๒

อปสมบทวธ แบบคณะธรรมยต

กลบตรผมศรทธาและเลอมใส เกดฉนทะจะบรรพชาและอปสมบท พงท าตนใหพนจากอปสรรค คอขอตดขด เปนตนวา มโรคตองหาม มหนสน มคดเกยวในศาล ไมไดรบอนญาตแหงบดามารดา ไมไดรบอนญาตแหงมลนาย ไมไดรบอนญาตแหงเจาหนาทในทองถน และพงท าตนใหพนจากปลโพธ คอขอกงวล เปนตนวา ครอบครว การงาน บานเรอนและทรพยสมบต เตรยมตวเสรจแลวถงวนก าหนด พงไปสอาราม เขาในอโบสถ บชาพระรตนตรย เมอพระสงฆสนนบาตแลว พงเขาขอบรรพชา เพอส าเรจเปนสามเณรในเบองตนตามธรรมเนยมกอน พงรบผาไตรอมประณมมอ เขาไปในสงฆสนนบาต วางผาไตรไวขางตวดานซาย รบเครองสกการะถวายพระอปชฌายะแลว กราบดวยเบญจางคประดษฐ คอ จดหนาผาก ฝามอทงสองขาง เขาทงสอง ลงทพน ๓ ครง แลวนงคกเขาอมผาไตรประณมมอ เปลงวาจาถงสรณะ และขอบรรพชาดวยค ามคธ ( ไมตองวาค าแปล ) ดงน :-

ค าขอบรรพชาอปสมบท

เอสาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, (ซา)(ฮง) (บ) (กะ) (กจ) ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ. ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย (ซง) (ฮง) (กะ) ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง๑. (บด)(จยง) (ซม) (ดง)

ทตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ. ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง๑.

ตะตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ. ละเภยยาหง ภนเต, ตสสะ ภะคะวะโต, ธมมะวนะเย ปพพชชง, ละเภยยง อปะสมปะทง๑.

อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม. อมาน กาสายาน วตถาน คะเหตวา,

(ฮง) (บด)(จยง) (ซา) (ทา) (กะเหดตวา) ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

(จเย) (ดา)

ทตยมป อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม. อมาน กาสายาน วตถาน คะเหตวา, ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

ตะตยมป อะหง ภนเต, ปพพชชง ยาจาม. อมาน กาสายาน วตถาน คะเหตวา, ปพพาเชถะ มง ภนเต, อะนกมปง อปาทายะ.

๓

( ค าแปล ) ทานเจาขา, ขาพเจาถงพระผมพระภาคเจาพระองคนน แมปรนพพานนานแลว, กบทงพระธรรม และพระสงฆ เปนสรณะ ทเคารพนบถอ. ทานเจาขา ขอขาพเจาพงไดบรรพชา, พงไดอปสมบท, ในพระธรรมวนย ของพระผมพระภาคเจาพระองคนน.

แมครงทสอง ทานเจาขา, ขาพเจาถงพระผมพระภาคเจา..........เปนสรณะ ฯลฯ แมครงทสาม ทานเจาขา, ขาพเจาถงพระผมพระภาคเจา..........เปนสรณะ ฯลฯ

ทานเจาขา, ขาพเจาขอบรรพชา. ขอทาน โปรดรบผากาสายะเหลาน, แลวยงขาพเจาใหบรรพชาเถด เจาขา. แมครงทสอง ทานเจาขา, ขาพเจาขอบรรพชา ขอทานโปรดรบผากาสายะเหลาน, ………..ฯลฯ แมครงทสาม ทานเจาขา, ขาพเจาขอบรรพชา ขอทานโปรดรบผากาสายะเหลาน, ………..ฯลฯ

................................................................................................................. ๑. ถาจกบวชเปนเพยงสามเณรเทานน ไมตองวา ละเภยยง อปะสมปะทง. ๒. อกษรทมขดเสนใต [-] ตว ภ, ธ ใหออกเสยง กล า ห เปน ภห, ธห คอ มสะเทอนลงในล าคอ ตว ณ ใหออก

เสยงขนนาสก, ตว ค ใหออกเสยง ก กล า ง เปน กง, ตว ข ใหออกเสยง จ กล า ย เปน จย พงรอยางนทกทไป, เครองหมายน ( ) อยเหนออกษรตวใด ใหออกเสยง “อะ” เพยงครงเสยง แตตองวาใหเรวและเบา

ในล าดบนน พระอปชฌายะ พงรบผาไตรจากปพพชชาเปกขะ คอ ผมงบรรพชา มาวางไวตรงหนาตก แลวพงสอนปพพชชาเปกขะ กลาวถงพระรตนตรย อนเปนหลกส าคญแหงพระธรรมวนย แนะน าใหนอมใจดวยศรทธาเลอมใส ถอเอาเปนสรณะ แสดงใหรจกประโยชนแหงการบวช และบอกตจปญจกกมมฎฐาน (กมมฎฐานมหนงเปนทหา) ใหไวค านงเปนจตตภาวนา อธบายใหรความ พงวาน าใหปพพชชาเปกขะ วาตามไปทละบท โดยบทบาล ดงน :-

เกสา, โลมา, นะขา, ทนตา, ตะโจ. นเรยกวา อนโลม คอวาไปตามล าดบ แลวถอยกลบเขามาเปนปฏโลมวา ตะโจ, ทนตา, นะขา, โลมา, เกสา.

ครนสอนแลว พระอปชฌายะ พงชกองสะออกจากไตร หมใหปพพชชาเปกขะและมอบผากาสายะให วางไวบนมอ เอามอจบผาไตร บอกวธครองผาครบไตรจวร

“จงถอเอาผากาสายะเหลานออกไป เอาสบงคลออมตว จบชายทงสองใหเสมอกน มวนซายเขามา ขางบนนงเหนบปดสะดอ ขางลางปกหวเขาลงไปเพยงครงแขง เอาประคตเอวคาด แลวเอาจวรคลออมตว จบชายทงสองใหเสมอกน มวนซายเขามาดจเดยวกน ขางบนหมปดบาซาย เปดบาขวา เอาสงฆาฏพาด แลวเขามากราบไหวภกษทงหลาย ขอสรณคมนและศล ใหส าเรจสามเณรบรรพชาตามพระพทธานญาตตอไป”

สงปพพชชาเปกขะออกไปครองผา ถาสงภกษรปหนงชวยครองให จกเปนการสะดวก. ฝายปพพชชาเปกขะอนพระอปชฌายะสงกลบออกไป พงอมผากาสายะอนทานมอบใหนน ประณมมอถอยหลงออกมาพอควรแลว หนหนากลบออกไป ยนครองผาในทควรสวนหนง ตามวธอนพระอปชฌายะสงนน. ครนเสรจแลว พงเขาไปหาพระอาจารย ผนงคอยทาอยขางทายสงฆสนนบาต รบเครองสกการะถวายทานแลว กราบลง ๓ หน นงคกเขาประณมมอ เปลงวาจาขอสรณะ และศล วาดงน :-

๔

ค าขอสรณะและศล

อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม. ทตยมป อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม. ตะตยมป อะหง ภนเต, สะระณะสลง ยาจาม.

( ค าแปล ) ขาพเจาขอสรณะและศล เจาขา. แมครงทสอง ขาพเจาขอสรณะและศล เจาขา. แมครงทสาม ขาพเจาขอสรณะและศล เจาขา. ล าดบนน พระอาจารยพงกลาววา “จงตงใจนอบนอม พระผมพระภาคอรหนตสมมาสมพทธเจา พงวาตามบท นโม ดงน” แลวกลาวค านมสการน า ใหปพพชชาเปกขะ วาตาม

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ. นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ. นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ.

แตนน พระอาจารยพงสงดวยค าวา “เอวง วะเทห” (เจาจงวาอยางน) หรอ “ยะมะหง วะทาม

ตง วะเทห” (เจาจงวาตามเรา) ค าใดค าหนง อยาวาควบกน. ปพพชชาเปกขะ พงรบวา “อามะ ภนเต” (ขอรบ เจาขา) พระอาจารยพงบอกแก ปพพชชาเปกขะ ใหอธษฐานใจถงพระรตนตรยเปนสรณะ พงสอนวา

“จงตงใจถงพระพทธเจาวาเปนสรณะทพงทระลก จงตงใจถงพระธรรมวาเปนสรณะทพงทระลก จงตงใจถงพระสงฆวาเปนสรณะทพงทระลก แมในวาระท ๒ วาระท ๓ กพงตงใจอยางนน”

แลวน าใหเปลงวาจาวา สรณคมน ตามไปทละพากย ดงน :-

พทธง สะระณง คจฉาม. ธมมง สะระณง คจฉาม. สงฆง สะระณง คจฉาม.

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม. ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม. ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม.

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม. ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม. ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม.

๕

เมอจบสรณคมนแลว พระอาจารยพงบอกวา “สะระณะคะมะนง นฏฐตง” (ถงสรณะเสรจแลว) ปพพชชาเปกขะ พงรบวา “อามะ ภนเต” (ขอรบ เจาขา)

แตนน พระอาจารยพงบอกใหรวา “บรรพชาเปนสามเณรส าเรจดวยสรณคมนเพยงเทาน สามเณรนน มสกขาบทอนพงศกษาตามพระพทธบญญต ๑๐ ประการ จงศกษาตามไปโดยบทบาลดงนกอน” แลวพงกลาวน าใหสามเณร วาตามไปทละสกขาบท ดงน :-

ปาณาตปาตา เวระมะณ. อะทนนาทานา เวระมะณ. อะพระหมะจะรยา เวระมะณ. มสาวาทา เวระมะณ. สรา เมระยะ มชชะ ปะมาทฏฐานา เวระมะณ. วกาละโภชะนา เวระมะณ. นจจะ คตะ วาทตะ วสกะทสสะนา เวระมะณ. มาลา คนธะ วเลปะนะ ธาระณะ มณฑะนะ วภสะนฏฐานา เวระมะณ . อจจาสะยะนะ มะหาสะยะนา เวระมะณ. ชาตะรปะ ระชะตะ ปะฏคคะหะณา เวระมะณ.

อมาน ทะสะ สกขาปะทาน สะมาทยาม. ( วา ๓ หน )

[ เสรจแลวพงกราบลง ๓ หน ] ในล าดบนน สามเณรพงรบบาตรอมเขาไปหาพระอปชฌายะในสงฆสนนบาต วางไวขางตว

ดานซาย รบเครองสกการะถวายทาน แลวกราบลง ๓ หน นงคกเขาประณมมอ กลาวค าขอนสย วา ดงน :-

อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม. ทตยมป อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม. ตะตยมป อะหง ภนเต, นสสะยง ยาจาม. แลววา :- อปชฌาโย เม ภนเต โหห. ( วา ๓ หน )

(ค าแปล) ขาพเจาขอนสย เจาขา. แมครงทสอง ขาพเจาขอนสย เจาขา.

แมครงทสาม ขาพเจาขอนสย เจาขา.

ขอทานเปนอปชฌายะ ของขาพเจาเถด เจาขา.

๖

พระอปชฌายะพงกลาวบทรบวา “โอปายกง” (ชอบดวยอบาย) “ปะฏรปง” (สมควร) “ปาสาทเกนะ สมปาเทห” (จงใหถงพรอมดวยอาการอนนาเลอมใส) แตละบท เวนระยะใหสามเณรตอบรบวา “สาธ ภนเต” (ดละ เจาขา) ทกบทไป.

แตนนสามเณรพงกลาวรบเปนธระใหทานสบไป วาดงน :-

อชชะตคเคทาน เถโร, มยหง ภาโร, อะหมป เถรสสะ ภาโร. ( วา ๓ หน ) (จยะ) (เก)(ดา) (เท) (หยง) (ฮม) (เท)

[ เสรจแลวกราบลง 3 หน ]

(ค าแปล) ตงแตวนนไป พระเถระยอมเปนภาระของขาพเจา ขาพเจายอมเปนภาระของพระเถระ.

ในล าดบนน พระอปชฌายะพงบอกแกสามเณรผเปนอปสมปทาเปกขา คอผมงอปสมบทวา

“บดน เปนเวลาทพระสงฆจะท าอปสมบทกรรม คอสวดประกาศกนและกน ยกตวเธอใหเปนอปสมบนภกษในพระพทธศาสนา และในกรรมวาจาทจะสวดประกาศนน จะตองออกชอผอปสมบทดวย ออกชออปชฌายะดวย เพราะฉะนน เมอทานถามวา “กนนาโมส” เธอชออะไร กพงหมายเอาตวเธอ แลวตอบวา “อะหง ภนเต สภทโท นามะ” ขาพเจาชอ สภททะ เมอทานถามถงชออปชฌายะวา “โกนามะ เต อปชฌาโย” อปชฌายะของเธอชออะไร กพงหมายเอาตวเรา แลวตอบวา “อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา กจจะวชโช นามะ” อปชฌายะของขาพเจาชอ ทาน กจจะวชชะ

“เมอทานจะบอก บาตร จวร ซงส าหรบเปนสมณบรขารไปในภายหนาวา สงนชอน สงนชอน ดวยมคธภาษา กจงรบวา “อามะ ภนเต” “อามะ ภนเต” แลวจ าชอนน ๆ ไวใชในอธษฐานกจในพระพทธศาสนาตอไป”

ในล าดบนน พระอาจารยผจะสวดกรรมวาจา พงเอาบาตรมสายโยคคลองตวอปสมปทาเปกขะ สะพายแลงทางบาซาย ยงตวบาตรใหอยตรงหลง แลวบอกบาตร จวร และอปสมปทาเปกขะพงรบค าวาดงน :- อะยนเต ปตโต. อามะ ภนเต. น บาตรของเจา. ขอรบ เจาขา. อะยง สงฆาฏ. อามะ ภนเต. น ผาทาบ. ขอรบ เจาขา. อะยง อตตะราสงโค. อามะ ภนเต. น ผาหม. ขอรบ เจาขา. อะยง อนตะระวาสะโก. อามะ ภนเต. น ผานง. ขอรบ เจาขา.

แตนน พระอาจารยพงสงอปสมปทาเปกขะใหออกไปยนขางนอก ดวยค าวา

๗

“คจฉะ อะมมห โอกาเส ตฏฐาห” “เจาจงไปยน ณ โอกาสโนน”

อปสมปทาเปกขะ พงถอยหลงออกไปพอควร แลวลกยนหนหนาเดนออกไป ยนหางจากหตถบาสสงฆตงแต ๑๒ ศอกออกไป หนหนาเขามาทางสงฆ ประณมมอ. ยนทไหน หางเทาไรพอด อาจรงาย ดวยเขาปผาไวส าหรบพระอาจารยออกไปสอน ยนท าผาไวขางหนากะระยะวา เมอพระอาจารยออกไปยนบนผาแลว จกไดหตถบาสกน คอหางกนระยะ ๑ ศอก พงระวงอยาเดนเหยยบผา พงหลกออมผาไป อยายนบนผา.

เมออปสมปทาเปกขะ ออกไปยนนอกสงฆสนนบาตแลว ในล าดบนน พระกรรมวาจาจารย และพระอนสาวนาจารย พงกราบพระรตนตรย ๓ หน แลวนงคกเขาประณมมอ เปลงค านมสการดงน :-

๑. นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ นะโม ตสสะ, ( หยด ) ๒. ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ, ( หยด ) ๓. นะโม ตสสะ ภะคะวะโต, ( หยด ) ๔. อะระหะโต สมมา, ( หยด ) ๕. สมพทธสสะ. ( หยด )

แลวนงราบประณมมอ สวดกรรมวาจา สมมตตนเปนผสอนซอมอปสมปทาเปกขะ วาดงน :- ( อปสมปทาเปกขะ ชอ “สภททะ” อปชฌายะ ชอ “กจจะวชชะ” )

ค าสมมตตนเพอสอนซอม (นาคเดยว)

สณาต เม ภนเต สงโฆ. สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, อะหง สภททง อะนสาเสยยง.

(ค าแปล) ขอพระสงฆจงฟงขาพเจา สภททะ เปนอปสมปทาเปกขะ ของทาน กจจะวชชะ ถาความพรอมพรงของสงฆถงทแลว, ขาพเจาจะพงสอนซอม สภททะ.

แตนน พระอาจารยพงออกจากสงฆสนนบาตไปยนบนอาสนะทปไวนน แลวสอนซอมอปสมปทาเปกขะ ถามถงอตรายกธรรม เมอทานถาม พงรบวา “นตถ ภนเต” ๕ หน “อามะ ภนเต” ๘ หน ค าสอนซอมวาดงน :-

ค าสอนซอม

สณะส สภททะ, อะยนเต สจจะกาโล ภตะกาโล. ยง ชาตง ตง สงฆะมชเฌ ปจฉนเต, สนตง อตถต วตตพพง. อะสนตง นตถต วตตพพง. มา โข วตถาส. มา โข มงก อะโหส. เอวนตง ปจฉสสนต. สนต เต เอวะรปา อาพาธา ?

๘

(ค าแปล) แนะ สภททะ เจาฟงนะ, นเปนกาลสตย เปนกาลจรงของเจา. เมอทานถามในทามกลางสงฆ ถงสงอนเกดแลว, มอย พงกลาววา ม. ไมม พงกลาววา ไมม. เจาอยาไดกระดากแลวแล. เจาอยาไดเปนผเกอแลวแล. ภกษทงหลาย จกถามเจาอยางน. อาพาธเหมอนอยางน ของเจา มหรอ ?

๑. กฏฐง นตถ ภนเต. โรงเรอน ? ไมม เจาขา. ๒. คณโฑ นตถ ภนเต.

ฝ ? ไมม เจาขา. ๓. กลาโส นตถ ภนเต.

โรคกลาก ? ไมม เจาขา. ๔. โสโส นตถ ภนเต.

โรคมองครอ (หดหอบ) ? ไมม เจาขา. ๕. อะปะมาโร นตถ ภนเต.

ลมบาหม ? ไมม เจาขา.

๑. มะนสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนมนษยหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๒. ปรโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนชายหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๓. ภชสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนไท (มใชทาส) หรอ ? ขอรบ เจาขา.

๔. อะนะโณส ? อามะ ภนเต. เจาหาหนสนมไดหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๕. นะส ราชะภะโฏ ? อามะ ภนเต. เจามใชราชภฎ (ขาราชการ) หรอ ? ขอรบ เจาขา.

๖. อะนญญาโตส มาตาปตห ? อามะ ภนเต. เจาเปนผอนมารดาบดาอนญาตแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๗. ปะรปณณะวสะตวสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนผมอายครบยสบแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา. ๘. ปะรปณณนเต ปตตะจวะรง ? อามะ ภนเต. บาตร จวรของเจา มครบแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา. ๑. กนนาโมส ? อะหง ภนเต สภทโท นามะ. เจาชออะไร ? ขาพเจาชอ สภททะ ๒. โก นามะ เต อปชฌาโย ? อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา กจจะวชโช นามะ. พระอปชฌายะของเจา ชออะไร ? พระอปชฌายะของขาพเจาชอ ทาน กจจะวชชะ

๙

ครนสอนซอมแลว พระอาจารยพงกลบเขามาในสงฆสนนบาต กราบลงหนหนง นงราบประณมมอ สวดกรรมวาจา ขอเรยกอปสมปทาเปกขะเขามา วาดงน :-

ค าสวดขอเรยกอปสมปทาเปกขะเขามา (นาคเดยว)

สณาต เม ภนเต สงโฆ. สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข. อะนสฏโฐ โส มะยา. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, สภทโท อาคจเฉยยะ.

พระอาจารยพงหนหนาออกไปทางอปสมปทาเปกขะ เรยกมาดวยค าวา “อาคจฉาห” “เจาจงมา”

(ค าแปล) ขอสงฆจงฟงขาพเจา. สภททะ เปนอปสมปทาเปกขะ ของทาน กจจะวชชะ ขาพเจาสอนซอมเขาแลว. ถาความพรอมพรงของสงฆถงทแลว, ขอ สภททะ พงมา.

ในล าดบนน อปสมปทาเปกขะพงเขาไปในสงฆสนนบาต กราบสงฆ ๓ หน ตรงพระอปชฌายะ พระอาจารย หรอภกษอน ดงจบสายโยคบาตรไว เพอบาตรไมโขกอปสมปทาเปกขะ แลวพงนงคกเขาประณมมอ เปลงวาจาขออปสมบท วาดงน :-

ค าขออปสมบทเดยว

สงฆมภนเต อปะสมปะทง ยาจาม. อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ. (ซง) (ซม) (ดง) (ซง) (ดา)

ทตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจาม. อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ.

ตะตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจาม. อลลมปะต มง ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ.

(ค าแปล) ขาพเจาขออปสมบทตอสงฆ เจาขา. ขอสงฆโปรดยกขาพเจาขนเถด เจาขา. แมครงทสอง, ขาพเจาขออปสมบทตอสงฆ เจาขา. ขอสงฆโปรดยกขาพเจาขนเถด เจาขา. แมครงทสาม, ขาพเจาขออปสมบทตอสงฆ เจาขา. ขอสงฆโปรดยกขาพเจาขนเถด เจาขา. ถาอปสมบทค ใหเปลยน “ยาจาม” เปน “ยาจามะ” และเปลยน “มง” เปน “โน”

ในล าดบนน พระอปชฌายะพงกลาวเผดยงสงฆ เพอซกถามอนตรายกธรรม กบอปสมปทาเปกขะ นน วาดงน :-

๑. อตตา หเว ชต เสยโย. ชนะตนนนแหละ เปนด

ข. ธ. ๒๕/๒๙

๑๐

ค าพระอปชฌายะกลาวเผดยงสงฆ (นาคเดยว)

อทาน โข อาวโส อะยง สภทโท นามะ สามะเณโร มะมะ อปะสมปะทาเปกโข อปะสมปะทง อากงขะมาโน สงฆง ยาจะต. อะหง สพพะมมง สงฆง อชเฌสาม, สาธ อาวโส สพโพยง สงโฆ, อมง สภททง นามะ สามะเณรง อนตะรายเก ธมเม ปจฉตวา, ตตถะ ปตตะกลละตง ญตวา, ญตตจะตตเถนะ กมเมนะ อะกปเปนะ ฐานาระเหนะ อปะสมปาเทมาต กมมะสนนฏฐานง กะโรต.

(ค าแปล) บดนแล เธอ สามเณรชอ สภททะ ผน เปนอปสมปทาเปกขะของขาพเจา หวงอปสมบท ขอตอสงฆ. ขาพเจาขอเผดยงสงฆทงปวงน, ขอสงฆทงปวงน ถามอนตรายกธรรมตอสามเณรชอ สภททะ ผนแลว, รความพรอมพรงถงทแลวในอปสมบทกรรมนนแลว, จงท าความตกลงในกรรมวา เราทงหลาย อปสมบทดวยกรรมมกรรมวาจาทงญตตดวย เปนทส อนไมก าเรบควรแกฐานะ.

ถามภกษแกพรรษากวาอยในสงฆสนนบาต พงวา “ภนเต” แทน “อาวโส”

ในล าดบนน พระอาจารยพงสวดสมมตตนเพอถามอนตรายกธรรม แลวถามอนตรายกธรรม อปสมปทาเปกขะ พงรบวา “นตถ ภนเต” ๕ หน, “อามะ ภนเต” ๘ หน. ตอบชอตน และชออปชฌายะ โดยนยเดยวกบพระอาจารยออกไปสอนซอม

ค าสมมตตนเพอถามอนตรายกธรรม (นาคเดยว)

สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยง สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, อะหง สภททง อนตะรายเก ธมเม ปจเฉยยง.

(ค าแปล) ขอสงฆจงฟงขาพเจา. สภททะ ผน, เปนอปสมปทาเปกขะของทาน กจจะวชชะ. ถาความพรอมพรง

ของสงฆถงทแลว, ขาพเจาจะพงถามอนตรายกธรรมตอ สภททะ.

ค าถามอนตรายกธรรมในทามกลางสงฆ

สณะส สภททะ, อะยนเต สจจะกาโล ภตะกาโล, ยง ชาตง ตง ปจฉาม. สนตง อตถต วตตพพง. อะสนตง นตถต วตตพพง. สนต เต เอวะรปา อาพาธา ?

(ค าแปล) แนะ สภททะ เจาฟงนะ, นเปนกาลสตย เปนกาลจรงของเจา. ขาพเจาถามถงสงทเกดแลว, มอย เจาพงกลาววา ม. ไมมอย เจาพงกลาววา ไมม. อาพาธเหมอนอยางน ของเจา มหรอ ?

๑. กฏฐง นตถ ภนเต. โรงเรอน ? ไมม เจาขา. ๒. คณโฑ นตถ ภนเต.

ฝ ? ไมม เจาขา. ๓. กลาโส นตถ ภนเต.

โรคกลาก ? ไมม เจาขา.

๑๑

๔. โสโส นตถ ภนเต. โรคมองครอ (หดหอบ) ? ไมม เจาขา.

๕. อะปะมาโร นตถ ภนเต. ลมบาหม ? ไมม เจาขา.

๑. มะนสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนมนษยหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๒. ปรโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนชายหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๓. ภชสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนไท (มใชทาส) หรอ ? ขอรบ เจาขา.

๔. อะนะโณส ? อามะ ภนเต. เจาหาหนสนมไดหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๕. นะส ราชะภะโฏ ? อามะ ภนเต. เจามใชราชภฎ (ขาราชการ) หรอ ? ขอรบ เจาขา.

๖. อะนญญาโตส มาตาปตห ? อามะ ภนเต. เจาเปนผอนมารดาบดาอนญาตแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา.

๗. ปะรปณณะวสะตวสโสส ? อามะ ภนเต. เจาเปนผมอายครบยสบแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา. ๘. ปะรปณณนเต ปตตะจวะรง ? อามะ ภนเต. บาตร จวรของเจา มครบแลวหรอ ? ขอรบ เจาขา. ๑. กนนาโมส ? อะหง ภนเต สภทโท นามะ. เจาชออะไร ? ขาพเจาชอ สภททะ ๒. โก นามะ เต อปชฌาโย ? อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา กจจะวชโช นามะ. พระอปชฌายะของเจา ชออะไร ? พระอปชฌายะของขาพเจาชอ ทาน กจจะวชชะ

ครนสอบถามอนตรายกธรรมแลว อปสมปะทาเปกขะ พงนงฟงพระอาจารยสวดกรรมวาอปสมบทไปจนจบ พระอาจารยสวดกรรมวาจาอปสมบทตอไป วาดงน :-

๙. ยาทส วปเต พช ตาทส ลภเต ผล

กลยาณการ กลยาณ ปาปการ จ ปาปก .

บคคลหวานพชเชนใด ยอมไดผลเชนนน ผท ากรรมด ยอมไดผลด ผท ากรรมชว ยอมไดผลชว.

(พทธ) ส . ส. ๑๕/๓๓๓.

๑๒

ค าสวดกรรมวาจาอปสมบทเดยว

สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยง สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข. ปะรสทโธ อนตะรายเกห ธมเมห. ปะรปณณสสะ ปตตะจวะรง. สภทโท สงฆง อปะสมปะทง ยาจะต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, สงโฆ สภททง อปะสมปาเทยยะ, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. เอสา ญตต.

สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยง สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข. ปะรสทโธ อนตะรายเกห ธมเมห. ปะรปณณสสะ ปตตะจวะรง. สภทโท สงฆง อปะสมปะทง ยาจะต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. สงโฆ สภททง อปะสมปาเทต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ยสสายสมะโต ขะมะต. สภททสสะ อปะสมปะทา, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. โส ตณหสสะ. ยสสะ นะ ขะมะต, โส ภาเสยยะ.

ทตยมป เอตะมตถง วะทาม. สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยง สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข... ฯลฯ ...โส ภาเสยยะ.

ตะตยมป เอตะมตถง วะทาม. สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยง สภทโท, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกโข... ฯลฯ ...โส ภาเสยยะ.

อปะสมปนโน สงเฆนะ, สภทโท อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ขะมะต สงฆสสะ. ตสมา ตณห. เอวะเมตง ธาระยาม.

( ค าแปล ) ขอสงฆจงฟงขาพเจา. สภททะ ผน, เปนอปสมปทาเปกขะ ของทาน กจจะวชชะ. บรสทธแลว

จากอนตรายกธรรมทงหลาย. บาตร จวรของเขาครบแลว. สภททะ ขออปสมบทตอสงฆ, มทาน กจจะวชชะ เปนอปชฌายะ. ถาความพรอมพรงของสงฆถงทแลว, สงฆพงอปสมบท สภททะ, มทาน กจจะวชชะ เปนอปชฌายะ. น เปนวาจานด.

ขอสงฆจงฟงขาพเจา. สภททะ ผน, เปนอปสมปทาเปกขะของทาน กจจะวชชะ. บรสทธแลว จากอนตรยกธรรมทงหลาย. บาตร จวร ของเขาครบแลว. สภททะ ขออปสมบทตอสงฆ มทาน กจจะวชชะ เปนอปชฌายะ. สงฆอปสมบท สภททะ มทาน กจจะวชชะ เปนอปชฌายะ. การอปสมบท สภททะ มทาน กจจะวชชะ เปนอปฌายะ ชอบแกทานผใด. ทานผนนพงเปนผนง. ไมชอบแกทานผใด. ทานผนนพงพด.

ขาพเจากลาวความน เปนครงทสอง ขอสงฆจงฟงขาพเจา...ฯลฯ...ทานผนนพงพด. ขาพเจากลาวความน เปนครงทสาม ขอสงฆจงฟงขาพเจา…ฯลฯ...ทานผนนพงพด.

สภททะ สงฆอปสมบทแลว, มทาน กจจะวชชะ เปนอปชฌายะ. ชอบแกสงฆ. เหตนนจงนง. ขาพเจาทรงความนไวดวยอยางน.

ในค าบาลทลง ฯลฯ หมายละความไว จงสวดใหเตม. วาจาแรกเรยกญตต คอค านด วาจาอกสาม เรยก อนสาวนา คอ ค าประกาศ ตองสวดใหเตม ท าบกพรองไมได เพราะอปสมบทตองท าดวยญตตจตตถกรรม. ความเปนภกษส าเรจบรบรณ เมอเวลาทสวดจบค าวา “โสภาเสยยะ” ในค าอนสาวนา ท ๓

๑๓

เพยงเทาน อปสมปทาเปกขะนน เปนอปสมบน คอเปน ภกษ มสงวาสดวยสงฆ คอ อยดวยกนได พระอาจารยพงปลดบาตรออก ภกษใหมพงกราบลง ๓ หน แลวเขานงในสงฆสนนบาตขางทาย เปนอนวา สงฆรบเขาหมแลว

ในล าดบนน พระอปชฌายะพงบอกอนศาสนแกภกษใหม ตามธรรมเนยม เมอจบอนศาสน ภกษใหม พงรบวา “อามะ ภนเต” “ขอรบ เจาขา” แลวกราบ ๓ หน

เสรจพธอปสมบทเทาน.

ค าอนโมทนา ยะถา สพพ สวดตอเมอเขาถวายไทยธรรม ตอนนค าใหพร โส อตถะลทโธ ส าหรบผบวชรปเดยว, เต อตถะลทธา ส าหรบตงแต ๒ รป รวมสามเณรเขาดวย ภะวะต สพพะ, แมในการอปสมบททไมไดถวายไทยธรรมกควรสวด.

.................................

แบบสวดกรรมวาจาอปสมบทค ถาจะใหบรรพชาและอปสมบทพรอมกนคราวละ ๒ รป หรอ ๓ รป พงใหขอบรรพชาพรอมกน ใหรบสรณคมน และศลแยกกน ใหขอนสยคราวละรป บอกบาตร จวร สอนซอม และถามอนตรายกธรรม คราวละรป ขออปสมบทพรอมกน สวดกรรมวาจาทกอยางในคราวเดยวกน จกแสดงกรรมวาจาอปสมบท ๒ รป ใหชอประกอบไวเปนตวอยาง.

อปสมปทาเปกขะชอ ปณณะ และ สภะ อปชฌายะชอ กจจะวชชะ.

ค าสวดสมมตตนเพอสอนซอม ( นาคค ) สณาต เม ภนเต สงโฆ. ปณโณ จะ สโภ จะ อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา.

ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, อะหง ปณณญจะ สภญจะ อะนสาเสยยง.

(ค าแปล) ขอพระสงฆจงฟงขาพเจา ปณณะ และ สภะ เปนอปสมปทาเปกขะ ของทาน กจจะวชชะ ถาความพรอมพรงของสงฆถงทแลว, ขาพเจาจะพงสอนซอม ปณณะ และ สภะ.

ค าสอนซอม สณะส ปณณะ, อะยนเต สจจะกาโล ภตะกาโล. ยง ชาตง ตง สงฆะมชเฌ ปจฉนเต, สนตง

อตถต วตตพพง. อะสนตง นตถต วตตพพง. มา โข วตถาส. มา โข มงก อะโหส. เอวนตง ปจฉสสนต. สนต เต เอวะรปา อาพาธา ?

(ค าแปล) แนะ ปณณะ เจาฟงนะ, นเปนกาลสตย เปนกาลจรงของเจา. เมอทานถามในทามกลางสงฆ ถงสงอนเกดแลว, มอย พงกลาววา ม. ไมม พงกลาววา ไมม. เจาอยาไดกระดากแลวแล. เจาอยาไดเปนผเกอแลวแล. ภกษทงหลาย จกถามเจาอยางน. อาพาธเหมอนอยางน ของเจา มหรอ ?

ถามเหมอนกบอปสมบทเดยว

๑๔

ค าสวดขอเรยกอปสมปทาเปกขะเขามา ( นาคค )

สณาต เม ภนเต สงโฆ. ปณโณ จะ สโภ จะ อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา. อะนสฏฐา เต มะยา. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, ปณโณ จะ สโภ จะ อาคจเฉยยง.

ค าเรยกวา “อาคจฉะถะ”

ค าขออปสมบทค

สงฆมภนเต อปะสมปะทง ยาจามะ. อลลมปะต โน ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ. (ซง) (ซม) (ดง) (ซง) (ดา)

ทตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจามะ. อลลมปะต โน ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ.

ตะตยมป ภนเต, สงฆง อปะสมปะทง ยาจามะ. อลลมปะต โน ภนเต, สงโฆ อะนกมปง อปาทายะ.

ค าพระอปชฌายะกลาวเผดยงสงฆ ( นาคค ) อทาน โข อาวโส อะยญจะ ปณโณ นามะ สามะเณรโร, อะยญจะ สโภ นามะ สามะเณโร.

มะมะ อปะสมปะทาเปกขา. อปะสมปะทง อากงขะมานา, สงฆง ยาจนต. อะหง สพพะมมง สงฆง อชเฌสาม, สาธ อาวโส สพโพยง สงโฆ, อมญจะ ปณณง นามะ สามะเณรง, อมญจะ สภง นามะ สามะเณรง, อนตะรายเก ธมเม ปจฉตวา, ตตถะ ปตตะกลละตง ญตวา, ญตตจะตตเถนะ กมเมนะ อะกปเปนะ ฐานาระเหนะ อปะสมปาเทมาต กมมะสนนฏฐานง กะโรต.

ถามภกษแกพรรษากวาอยในสงฆสนนบาต พงวา “ภนเต” แทน “อาวโส”

ค าสมมตตนเพอถามอนตรายกธรรม ( นาคค ) สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยญจะ ปณโณ อะยญจะ สโภ, อายสมะโต กจจะวชชสสะ

อปะสมปะทาเปกขา. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, อะหง ปณณญจะ สภญจะ อนตะรายเก ธมเม ปจเฉยยง.

( แลวสอบถามทละรป )

ค าถามอนตรายกธรรมในทามกลางสงฆ สณะส ปณณะ, อะยนเต สจจะกาโล ภตะกาโล, ยง ชาตง ตง ปจฉาม. สนตง อตถต วตตพพง.

อะสนตง นตถต วตตพพง. สนต เต เอวะรปา อาพาธา ?

ถามเหมอนกบอปสมบทเดยว

๑๕

ค าสวดกรรมวาจาอปสมบทค

สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยญจะ ปณโณ อะยญจะ สโภ, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา. ปะรสทธา อนตะรายเกห ธมเมห. ปะรปณณะมเมสง ปตตะจวะรง. ปณโณ จะ สโภ จะ สงฆง อปะสมปะทง ยาจนต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ยะท สงฆสสะ ปตตะกลลง, สงโฆ ปณณญจะ สภญจะ อปะสมปาเทยยะ, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. เอสา ญตต.

สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยญจะ ปณโณ อะยญจะ สโภ, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา. ปะรสทธา อนตะรายเกห ธมเมห. ปะรปณณะมเมสง ปตตะจวะรง. ปณโณ จะ สโภ จะ สงฆง อปะสมปะทง ยาจนต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. สงโฆ ปณณญจะ สภญจะ อปะสมปาเทต, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ยสสายสมะโต ขะมะต, ปณณสสะ จะ สภสสะ จะ อปะสมปะทา, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ, โส ตณหสสะ. ยสสะ นะ ขะมะต, โส ภาเสยยะ.

ทตยมป เอตะมตถง วะทาม. สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยญจะ ปณโณ, อะยญจะ สโภ, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา. …ฯลฯ …โส ภาเสยยะ.

ตะตยมป เอตะมตถง วะทาม. สณาต เม ภนเต สงโฆ. อะยญจะ ปณโณ, อะยญจะ สโภ, อายสมะโต กจจะวชชสสะ อปะสมปะทาเปกขา. …ฯลฯ …โส ภาเสยยะ.

อปะสมปนนา สงเฆนะ, ปณโณ จะ สโภ จะ, อายสมะตา กจจะวชเชนะ อปชฌาเยนะ. ขะมะต สงฆสสะ. ตสมา ตณห. เอวะเมตง ธาระยาม.

ค าแปล เหมอนกน เปนแตควบชอ อปสมปทาเปกขะเขาดวยกน เชน “ปณณะ และ สภะ เปนอปสมปทาเปกขะ ของทาน กจจะวชชะ”

ในทลงเครองหมาย…..ฯลฯ…..ไวนน ตองสวดใหเตมความ.

อปสมบทคราวเดยว ๓ รป พงสวดโดยนยน เปนแตเตมเขาไปอกชอหนง ทานหามไมใหสวดคราวเดยวกนเกนกวา ๓ รป เปนอนขาด. สวดเพยงคราวละคพอเหมาะ.

เพยงเทาน อปสมปทาเปกขะนน เปนอปสมบน คอ เปนภกษมสงวาสดวยสงฆ คออยดวยกนได. พระอาจารยพงปลดบาตรออกแลวภกษใหมพงกราบลง ๓ หน แลวเขานงในสงฆสนนบาตขางทาย เปนอนวา สงฆรบเขาหมแลว

ในล าดบนน พระอปชฌายะพงบอกอนศาสนแกภกษใหมตามธรรมเนยม ใหพระอาจารยบอกกได บอกในสงฆสนนบาตกได บอกในเอกเทศหนงขางนอกกได ตามความสะดวก. ถากรรมวาจาอปสมบทตองสวดหลายคราว พงรอไวจนจบ หลงเสรจแลวบอกในคราวเดยวกน ค าบอกวาอยางน :-

๑๖

ค าบอกอนศาสน ( นสย ๔ )

อะนญญาส โข ภะคะวา อปะสมปาเทตวา จตตาโร นสสะเย จตตาร จะ อะกะระณยาน อาจกขตง,

๑. ปณฑยาโลปะโภชะนง นสสายะ ปพพชชา. ตตถะ เต ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย. อะตเรกะลาโภ, สงฆะภตตง อเทสะภตตง นมนตะนง สะลากะภตตง ปกขกง อโปสะถกง ปาฏปะทกง.

๒. ปงสกละจวะรง นสสายะ ปพพชชา. ตตถะ เต ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย. อะตเรกะลาโภ, โขมง กปปาสกง โกเสยยง กมพะลง สาณง ภงคง.

๓. รกขะมละเสนาสะนง นสสายะ ปพพชชา. ตตถะ เต ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย. อะตเรกะลาโภ, วหาโร อฑฒะโยโค ปาสาโท หมมยง คหา.

๔. ปตมตตะเภสชชง นสสายะ ปพพชชา. ตตถะ เต ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย. อะตเรกะลาโภ, สปป นะวะนตง เตลง มะธ ผาณตง.

ถาหลายรป เปลยน เต เปน โว

( อกรณยะ ๔ )

๑. อปะสมปนเนนะ ภกขนา เมถโน ธมโม นะ ปะฏเสวตพโพ อนตะมะโส ตรจฉานะคะตายะป.

โย ภกข เมถนง ธมมง ปะฏเสวะต, อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย. เสยยะถาป นามะ ปรโส สสจฉนโน อะภพโพ เตนะ สะรระพนธะเนนะ ชวตง, เอวะเมวะ ภกข เมถนง ธมมง ปะฏเสวตวา, อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย. ตนเต ยาวะชวง อะกะระณยง.

๒. อปะสมปนเนนะ ภกขนา อะทนนง เถยยะสงขาตง นะ อาทาตพพง, อนตะมะโส ตณะสะลากง อปาทายะ.

โย ภกข ปาทง วา ปาทาระหง วา อะตเรกะปาทง วา อะทนนง เถยยะสงขาตง อาทยะต, อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย.

เสยยะถาป นามะ ปณฑปะลาโส พนธะนา ปะมตโต อะภพโพ หะรตตตายะ. เอวะเมวะ ภกข ปาทง วา ปาทาระหง วา อะตเรกะปาทง วา อะทนนง เถยยะสงขาตง

อาทยตวา อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย. ตนเต ยาวะชวง อะกะระณยง.

๑๗

๓. อปะสมปนเนนะ ภกขนา สญจจจะ ปาโณ ชวตา นะ โวโรเปตพโพ, อนตะมะโส กนถะกปลลกง อปาทายะ.

โย ภกข สญจจจะ มะนสสะวคคะหง ชวตา โวโรเปต, อนตะมะโส คพภะปาตะนง อปาทายะ, อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย.

เสยยะถาป นามะ ปถสลา ทวธา ภนนา อปปะฏสนธกา โหต. เอวะเมวะ ภกข สญจจจะ มะนสสะวคคะหง ชวตา โวโรเปตวา, อสสะมะโณ โหต

อะสกยะปตตโย. ตนเต ยาวะชวง อะกะระณยง.

๔. อปะสมปนเนนะ ภกขนา อตตะรมะนสสะธมโม นะ อลละปตพโพ, อนตะมะโส สญญาคาเร อะภระมามต.

โย ภกข ปาปจโฉ อจฉาปะกะโต อะสนตง อะภตง อตตะรมะนสสะธมมง อลละปะต, ฌานง วา วโมกขง วา สะมาธง วา สะมาปตตง วา มคคง วา ผะลง วา, อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย.

เสยยะถาป นามะ ตาโล มตถะกจฉนโน อะภพโพ ปนะ วรฬหยา, เอวะเมวะ ภกข ปาปจโฉ อจฉาปะกะโต อะสนตง อะภตง อตตะรมะนสสะธมมง อลละปตวา

อสสะมะโณ โหต อะสกยะปตตโย. ตนเต ยาวะชวง อะกะระณยง.

อะเนกะปะรยาเยนะ โข ปะนะ เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสสะตา อะระหะตา สมมาสมพทเธนะ, สลง สมมะทกขาตง สะมาธ สมมะทกขาโต ปญญา สมมะทกขาตา.

ยาวะเทวะ ตสสะ มะทะนมมะทะนสสะ ปปาสะวนะยสสะ อาละยะสะมคฆาตสสะ วฏฏปจเฉทสสะ ตณหกขะยสสะ วราคสสะ นโรธสสะ นพพานสสะ สจฉกรยายะ.

ตตถะ สละปะรภาวโต สะมาธ มะหปผะโล โหต มะหานสงโส. สะมาธปะรภาวตา ปญญา มะหปผะลา โหต มะหานสงสา. ปญญาปะรภาวตง จตตง สมมะเทวะ อาสะเวห วมจจะต. เสยยะถทง, กามาสะวา ภะวาสะวา อะวชชาสะวา. ตสมาตหะ เต อมสมง ตะถาคะตปปะเวทเต ธมมะวนะเย, สกกจจง อะธสละสกขา

สกขตพพา, อะธจตตะสกขา สกขตพพา, อะธปญญาสกขา สกขตพพา. ตตถะ อปปะมาเทนะ สมปาเทตพพง.

บทวา “เต” ในค าวา “ตตถะ เต ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย” ในค าวา “ตนเต ยาวะชวง อะกะระณยง” และในค าวา “ตสมาตหะ เต” ในเวลาบอกพรอมกน ตงแต ๒ รปขนไป พงเปลยนใชบทวา “โว” แทนดงน “ตตถะ โว ยาวะชวง อสสาโห กะระณโย” “ตง โว ยาวะชวง อะกะระณยง” “ตสมาตหะ โว”

๑๘

ค าบอกอนศาสน ( นสย ๔ )

( ค าแปล ) พระผมพระภาคเจาทรงพระอนญาตไวแลว เพออปสมบท แลวบอกนสย ๔ และ อกรณยะ ๔ วา,

๑. บรรพชา อาศยโภชนะ คอค าขาวอนหาไดดวยก าลงปลแขง. เธอพงท าอตสาหะ ในสงนนตลอดชวต. ลาภเหลอเฟอ. ภตถวายสงฆ ภตเฉพาะสงฆ การนมนต ภตถวายตามสลาก ภตถวายในปกษ ภตถวายในวนอโบสถ ภตถวายในวนปาฎบท.

๒. บรรพชา อาศยบงสกลจวร. เธอพงท าอตสาหะ ในสงนนตลอดชวต. ลาภเหลอเฟอ, ผาเปลอกไม ผาฝาย ผาไหม (แพร) ผาขนสตว ผาปาน ผาแกมกน (เชนดายแกมไหม)

๓. บรรพชา อาศยโคนตนไมเปนเสนาสนะ. เธอพงท าอตสาหะในสงนนตลอดชวต. ลาภเหลอเฟอ, วหาร (กฎปกต) เรอนมงแถบเดยว (เพง) เรอนชน เรอนโลน (หลงคาตด) ถ า.

๔. บรรพชา อาศยมตรเนาเปนยา. เธอพงท าอตสาหะ ในสงนนตลอดชวต. ลาภเหลอเฟอ, เนยใส เนยขน น ามน น าผง น าออย (น าตาล).

( อกรณยะ ๔ )

๑. อนภกษผอปสมบทแลว ไมพงเสพเมถนธรรม โดยทสดแมในดรจฉานตวเมย. ภกษใดเสพเมถนธรรม, ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. เปรยบเหมอนบรษ ถกตดศรษะแลว ไมอาจมสรระคมกนนนเปนอย. ภกษกเหมอนกน เสพเมถนธรรมแลว ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. การนน เธอไมพงท าตลอดชวต.

๒. อนภกษอปสมบทแลว ไมพงถอเอาของ อนเขาไมไดให เปนสวนขโมย, โดยทสดหมายเอาถงเสนหญา. ภกษใดถอเอาของ อนเขาไมไดใหเปนสวนขโมย บาทหนงกด ควรแกบาทหนงกด เกนบาทหนงกด, ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. เปรยบเหมอนใบไมเหลองหลนจากขวแลว ไมอาจจะเปนของเขยวสด ภกษกเหมอนกน ถอเอาของอนเขาไมไดให เปนสวนขโมย บาทหนงกด ควรแกบาทหนงกด เกนบาทหนงกด แลวไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. การนน เธอไมพงท าตลอดชวต.

๓. อนภกษผอปสมบทแลว ไมพงแกลงพรากสตวจากชวตโดยทสด หมายเอาถงมดด ามดแดง. ภกษใด แกลงพรากกายมนษยจากชวต โดยทสดหมายเอาถงยงครรภใหตก, ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. เปรยบเหมอนศลาหนาแตกสองเสยงแลว เปนของกลบตอกนไมได. ภกษกเหมอนกน แกลงพรากกายมนษยจากชวตแลว ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. การนน เธอไมพงท าตลอดชวต.

๑๙

๔. อนภกษผอปสมบทแลว ไมควรพดอวดอตตรมนสสธรรมโดยทสด วาเรายนดในเรอนราง. ภกษใดมความอยากอนลามก อนความยากอนลามกครอบง าแลว พดอวดอตตรมนสสธรรมอนไมมอย อนไมเปนจรง, คอ ฌานกด วโมกขกด สมาธกด สมาบตกด มรรคกด ผลกด ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายพระศากยบตร. เปรยบเหมอนตนตาล มยอดดวนแลว ไมอาจจะงอกอก, ภกษกเหมอนกน มความอยากอนลามก อนความอยากอนลามกครอบง าแลว พดอวดดตรมนสสธรรม อนไมมอย อนไมเปนจรง ไมเปนสมณะ ไมเปนเชอสายศากยบตร. การนน เธอไมพงท าตลอดชวต.

พระผมพระภาคเจา ผรผเหนเปนพระอรหนต ตรสรชอบเอง พระองคนน ตรสศลไวโดยชอบแลว. ตรสสมาธไวโดยชอบแลว ตรสปญญาไวโดยชอบแลว โดยหลายขบวน. เพยงเพอท าใหแจง ซงพระนพพานนน อนเปนทางย ายความเมาเสย เปนทางน าความอยากเสย เปนทางถอนอาลยขนเสย เปนทางเขาไปตดวนเสย เปนทางสนแหงตณหา เปนทางฟอกจต เปนทางดบทกข.

ในศล สมาธ ปญญา นน สมาธอนศลอบรมแลว มผลใหญ มอานสงสใหญ. ปญญาอนสมาธอบรมแลว มผลใหญ มอานสงสใหญ. จตอนปญญาอบรมแลว ยอมพนจากอาสวะโดยชอบ. คอ จากอาสวะคอความอยากได จากอาสวะคอความอยากเปน จากอาสวะคอความไมร.

เพราะเหตนนแล เธอพงศกษาสกขา คอศลยงอยางเคารพ พงศกษาสกขา คอจตยงอยางเคารพ พงศกษาสกขา คอปญญายงอยางเคารพ ในพระธรรมวนยอนพระตถาคตตรสประกาศฉะน. พงใหถงพรอมดวยความไมประมาทในนนเทอญ.

๘. อตตนา ว กต ปาป อตตนา สงกลสสต. ตนท าบาปเอง ยอมเศราหมองเอง.

ข. ธ. ๒๕/๓๗. ข. มหา. ๒๙/๓๗. ข. จ. ๓๐/๑๑๖.

๙. อตตนา อกต ปาป อตตนา ว วสชฌต. ตนไมท าบาปเอง ยอมหมดจดเอง.

ข. ธ. ๒๕/๓๗. ข. มหา. ๒๙/๓๗. ข. จ. ๓๐/๑๑๖.

๒๑๙. สทธ อสทธ ปจจตต . ความบรสทธ และความไมบรสทธ มเฉพาะตว. ข. ธ. ๒๕/๓๗. ข. มหา. ๒๙/๓๗. ข. จ. ๓๐/๑๑๖.

๒๒๐. นาญโ อญ วโสธเย. ผอนพงใหผอนบรสทธไมได.

ข. ธ. ๒๕/๓๗. ข. มหา. ๒๙/๓๗. ข. จ. ๓๐/๑๑๖.

๒๐

การเปลยนวภตต ฉายา พระอปชฌายะ ทยาก ๆ ฉายา เปลยนวภตต อานวา วรธน วรธนสส วะ-ระ-ธะ-นด-สะ วรธนนา วะ-ระ-ธะ-น-นา ธมมจาร ธมมจารสส ธม-มะ-จา-รด-สะ ธมมจารนา ธม-มะ-จา-ร-นา

การเปลยนวภตต ฉายา อปสมปทาเปกขะ ทยาก ๆ ฉายา เปลยนวภตต อานวา อนจาร อนจาร อะ-น-จา-รง อนจารญจ อะ-น-จา-รน-จะ อนจารสส อะ-น-จา-รด-สะ อนจารสสจ อะ-น-จา-รด-สะ-จะ

ธมมสร ธมมสร ธม-มะ-ส-รง ธมมสรญจ ธม-มะ-ส-รน-จะ ธมมสรสส ธม-มะ-ส-รด-สะ ธมมสรสสจ ธม-มะ-ส-รด-สะ-จะ

ปารค ปารค ปา-ระ-คง ปารคญจ ปา-ระ-คน-จะ ปารคสส ปา-ระ-คด-สะ ปารคสสจ ปา-ระ-คด-สะ-จะ

๑๙๘. ตมเหห กจจ อาตปป อกขาตาโร ตถาคตา

ปฏปนนา ปโมกขนต ฌายโน มารพนธนา.

ทานทงหลายตองท าความเพยรเอง ตถาคตเปนแตเพยงผบอก ผมปกตเพงพนจด าเนนไปแลว จกพนจากเครองผกของมาร.

(พทธ) ข. ธ. ๒๕/๕๑.

๒๑

แบบพระอปชฌายสอนนาค ปรบปรงจากตนฉบบของ สมเดจพระพทธโฆษาจารย ( าณวรมหาเถร)

อดตเจาอาวาสวดเทพศรนทราวาส ...........................

บดน นาคผมชอวา....... ไดนอมน าเอาผากาสายะ คอผายอมน าฝาด ตดเยบยอมถกตองตามพระบรมพทธานญาตมามอบให เพอขอบรรพชาอปสมบทในพระพทธศาสนา จงควรปลกศรทธาความเชอ ปสาทะความเลอมใสในพระพทธเจา ซงเปนผตงพระพทธศาสนา และทรงอนญาตการบรรพชาอปสมบทอนนไว เบองตนทจะปลกศรทธาความเชอ ปสาทะความเลอมใสในพระพทธเจานน ควรตองศกษาใหรจกกอนวา พระพทธเจา มคณความดอยางไร

พระพทธเจา นน มคณความด คอ ทรงมพระปญญาปรชาฉลาด รอบรในสงทควรรควรเหน ทงคณและโทษ ประโยชนและมใชประโยชน ตลอดถงตรสรอรยสจ ๔ โดยไมมใครเปนครอาจารยสงสอน สวนนเรยกวาพระปญญาคณ ทรงละสงทเปนโทษ คออาสวะกเลสเครองเศราหมองไดอยางหมดจด กบทงวาสนา คอ กรยาทางกายวาจา ทกเลสอบรมสงสมมานาน ทรงบรบรณดวยความด มคณธรรมอนล าเลศนานปการ สวนน เรยกวาพระบรสทธคณ ทรงมพระหฤทยเตมเปยมดวยพระเมตตากรณาในหมสตว ซงเรารอนอยดวยเพลงกเลส และกองทกข ทรงแสดงธรรมสงสอนเวไนยสตว ใหไดฟงธรรมแลวปฏบตตาม สามารถดบเพลงกเลส และกองทกขเสยได โดยมไดทรงเหนแกความเหนดเหนอย ทกขยากล าบากพระวรกาย สวนนเรยกวา พระมหากรณาคณ

ทานผด ารงในพระคณ ทง ๓ ประการ ม พระปญญาคณ พระบรสทธคณ พระมหากรณาคณ น เรยกวา พระพทธเจา แปลวา ทานผรดรชอบ

เมอพระพทธเจา ทรงรดรชอบเชนนแลว กมไดทรงเสวยวมตตสขอยตามล าพง อาศยความกรณาเอนดในหมสตว ทรงเสดจจารกไปในคามนคมนอยใหญ เพอแสดงธรรมสงสอน ธรรมค าสงสอนของพระองคนน เรยกวา ปรยตธรรม เพราะเปนคณธรรมทผปฏบต จะตองเลาเรยนทองบนจ าทรง ศกษาใหเขาใจเนอความ ใจความในปรยตนน ประกาศขอปฏบต คอ ศล สมาธ ปญญา

ความรกษา กาย วาจา ใหบรสทธ ไมประพฤตลวงกเลสอยางหยาบ ทจะพงกระท าดวย กาย วาจา ชอวา ศล ความรกษาใจใหบรสทธ คอ เพงใจไวในอารมณอนเดยว มใหเกาะเกยวเศราหมอง ดวยนวรณทง ๕ ชอวา สมาธ ความท าทฎฐความเหนใหถกตองตามความเปนจรง ไมเหนผดไปจากคลองธรรม ชอวา ปญญา

๒๒

ศล สมาธ ปญญา ทง ๓ น เรยกวา ปฏบตธรรม เพราะเปนคณธรรมทผปฏบตจะพงฝกหด กาย วาจา ใจ และทฏฐของตว ใหเปนไปตาม

เมอผปฏบตด าเนนไปตาม ศล สมาธ ปญญา น ไดบรรลถงความบรสทธ คอ มรรค ผล นพพาน อนใด มรรค ผล นพพาน อนนน เรยกวา ปฏเวธธรรม เพราะเปนคณธรรมทผปฏบตจะพงรแจงแทงตลอดไดเฉพาะตว ดวยปญญา

ปรยต ปฏบต ปฏเวธ ทง ๓ ประการน รวมเรยกสน ๆ วา พระธรรม เพราะเปนสภาพททรงผปฏบตไวใหเปนคนด มใหเปนคนชว และใหตงอยในทด มใหตกไปในทชว มทคตอบาย เปนตน

หมชนทไดสดบธรรมค าสงสอนของพระสมมาสมพทธเจา แลวขอบรรพชาอปสมบทเปนพระภกษในพระธรรมวนยน ถกตองตามพระบรมพทธานญาต เรยกวา สมมตสงฆ สมมตสงฆนนเบองตนทานกยงมกเลสเหมอนปถชนคนทวไป แตเมอทานไดตงใจปฏบตด ปฏบตชอบ ด าเนนไปตาม ศล สมาธ ปญญา ท าใหบรสทธบรบรณ สามารถก าจดอาสวะกเลสไดขาดจากสนดาน โดยเอกเทศบาง โดยสนเชงบาง กลาวนามตามภมทละกเลสนน ๆ วา พระโสดาบน พระสกทาคาม พระอนาคาม พระอรหนต ทง ๔ จ าพวกน เรยกวา พระอรยสงฆ ทงสมมตสงฆ และอรยสงฆ ไดชอวา พระสงฆ เพราะเปนหมเปนพวก ทมความปฏบตเสมอเหมอนกนดวย ศล และทฏฐ พระสงฆนน โดยมากมฉนทะอธยาศย รวมใจกนกบพระบรมศาสดา ชวยเทศนาแนะน าสงสอนใหชนนกรนน ๆ ไดฟงธรรมแลวปฏบตตาม สามารถละความเหนผดอนเปนโทษทจรต ใหสถตตงมนในความเหนชอบ อนเปนคณความดงามทจะน าไปสความดบทกขได

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ ทง ๓ น เรยกวา พระรตนตรย เปนสงส าคญสงสดในพระพทธศาสนา ผจะมาขอบรรพชาอปสมบท จงควรตองตงใจถงเปนสรณะทพงทเคารพนบถอเสยกอน เหตฉะนน ตวเธอ จงตงใจในบดนวา ขาพเจาขอถงพระพทธเจาเปนสรณะทพงทเคารพนบถอของขาพเจา ขาพเจาขอถงพระธรรมเปนสรณะทพงทเคารพนบถอของขาพเจา ขาพเจาขอถงพระสงฆเปนสรณะทพงทเคารพนบถอของขาพเจา เมอไดตงใจถง พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะทพงทเคารพนบถอ ดงนแลว จงควรไดบรรพชาอปสมบทตอไป

อนง พงรจกหนาทของการบรรพชาอปสมบท วามประโยชนอยางไรกอน การบรรพชาอปสมบทนน มประโยชนคอ จะไดตงใจเลาเรยนศกษา และปฏบตตาม ศล สมาธ ปญญา รกษากาย วาจา ใจ ทฏฐ ท าใหบรสทธบรบรณดไดงาย เพราะเปนคฤหสถ มกจกงวลหวงใยมาก ยากทจะท าได ทงตงอยในทใกลกบอารมณ ทจะลอจตใหเกดความรกบาง ความโกรธบาง ความหลงบาง ไมเปนทางทจะประพฤตปฏบต ท าใจใหบรสทธบรบรณดไดงาย

สวนการบรรพชาถอเพศเปนบรรพชต ยอมละกจกงวลหวงใย ทงตงอยในทหางไกลจากอารมณเชนนน เปนทางทจะประพฤตปฏบต ท าใจใหบรสทธบรบรณจากอาสวะกเลสไดงาย แตมใชวา ไดบรรพชาอปสมบทแลว กเลสอาสวะจะหมดสนไปเองกหาไม ยงตองอาศยตงใจปฏบตขดเกลากเลสอยางหยาบ ทลวงทาง กาย วาจา ดวยศล แลวตงใจปฏบตขดเกลากเลสอยางกลาง คอนวรณ ๕ ทเกดขนกลมรมจต ท าจตใหเศราหมอง ดวยสมาธ คอเพงใจไวในอารมณอนเดยว แลวหมนปฏบตขดเกลากเลสอยาง

๒๓

ละเอยดสขม อนท าใหเกดมจฉาทฏฐ ความเหนวปรตผดไปจากความจรง ดวยปญญา คอ ความรจรงเหนจรง

ส าหรบศลอนเปนเบองตนนน กจะไดจะถง ดวยการบรรพชาอปสมบท อนน

ตอไปน จงตงใจเรยนพระกมมฏฐาน ตามแบบโบราณาจารยแตปางกอน ทไดสอนสบ ๆ กนมา ไวเปนอบายส าหรบจะท าสมาธใหเกดขน เพอเปนทตงของปญญาตอไป จงศกษาตามไป โดยบทบาลดงนกอน

เกสา โลมา นขา ทนตา ตโจ นเรยกวา อนโลม คอวาไปตามล าดบ แลวถอยกลบเขามาเปน ปฏโลม วา ตโจ ทนตา นขา โลมา เกสา

จงตงใจศกษาใหรเนอความ เกสา คอสงทเปนเสน ๆ งอกขนบนศรษะ เบองหนาเพยงหนาผาก เบองหลงเพยงปลายคอตอ เบองขวางมหมวกหทงสองขางเปนทสด ไดแก ผม, โลมา คอสงทเปนเสน ๆ ยกเกสาเสย งอกขนทวสรรพางคกาย เวนฝามอฝาเทา ไดแก ขน, นขา คอสงทเปนเกลด ๆ งอกขนตามปลายมอปลายเทาทงสองขาง ไดแก เลบ, ทนตา คอกระดกเปนซก ๆ งอกขนทคางเบองลาง เบองบนส าหรบบดเคยวอาหาร ไดแก ฟน, ตโจ คอสงทหมอยทวตว ไดแก หนง

ผม ขน เลบ ฟน หนง ทง ๕ น เปนมลกมมฏฐาน คอกมมฏฐานดงเดม เรยกวา ตจปญจกกมมฏฐาน แปลวา กมมฏฐานมหนงเปนท ๕ เมอรจกสงทง ๕ อยางนแลว พจารณาอยางไร จงจะเปนพระกมมฏฐาน ถาพจารณาวา เปนของดของงาม นารกใคร นาพงพอใจ กไมเปนพระกมมฏฐาน เพราะการพจารณาเชนนน เปนเหตทจะท าราคะความก าหนดยนด ทยงไมเกด ใหเกดขน เปนปจจยทจะยวยวนกเลสเชนนนทเกดขนแลว ใหมก าลงแกกลามากยงขน ตอเมอพจารณาวา เปนของไมดไมงาม ไมนารกใคร ไมนาพงพอใจ เปนของโสโครกปฏกลตามทเปนจรงอยางไร นนแล จงเปนพระกมมฏฐาน เพราะการพจารณาเชนนน เปนเหตทจะหามกนราคะความก าหนดยนด ทยงไมเกด มใหเกดขน เปนอบายทจะปราบปราม กเลสเชนนนทเกดขนแลว ใหลดนอยถอยเบาบางลงไปจากสนดาน

เมอพจารณาโดยอาการยนยอเพยงเทาน ไมพอทจะใหเหนวา เปนของปฏกลนาเกลยดได กจงพจารณาตรวจตราใหละเอยดแยบคายออกไปโดยสวนทง ๕ คอ ส สณฐาน กลน ทเกด ทอย วา ผม ขน เลบ ฟน หนง ทง ๕ อยางน สเปนอยางไร สณฐาน คอรปรางเปนอยางไร กลนเปนอยางไร ทเกดทอย เกดอยในทไหน เมอพจารณาไปเชนน กจะเหนไดวา แตละสงแตละอยาง สกไมงาม สณฐาน คอรปรางกไมนารกใคร กลนกเหมน ทเกดทอย กเกดอยในทชมแช ดวยบพโพโลหต น าเหลองน าเลอด ซงมอยในรางกายอนน เพราะสงทง ๕ น ลวนเปนของโสโครกปฏกลอยตามธรรมดาเชนน ผมเมอขนยาวออกมาแลว กตองตด ตองโกน ตองสระ ตองสาง ทงไวกเหมนสาบเหมนสาง เลบกตองตด ตองแคะมลเลบ ทงไวกด าสกปรก ฟนกตองบวนปากช าระมลฟน ทงไวกเหมนปฏกล หนงกตองหมนอาบน าช าระขดไคล ถาจะทงไวตามธรรมดา กจะสกปรกขะมกขะมอม สงกลนเหมนสาบนาสะอดสะเอยน

ผม ขน เลบ ฟน หนง ทง ๕ อยางน เมอตกหลนลงในภาชนะทจะบรโภคหรอดม เมอเหนเขา กไมสามารถจะบรโภค หรอดมเขาไปได เพราะเกลยดในความสกปรก แตคนผไมไดใชปญญาพจารณาตาม

๒๔

ความเปนจรง เมอเหนสงเหลาน ทเขาประดบประดาตกแตงเอาไวสวยงาม กส าคญผด หลงรกใครก าหนดยนดไปตาม แตสงทง ๕ อยางน กยงคงเปนของโสโครกปฏกลอยตามธรรมดาของเขา หาไดแปรเปลยนไปตามความหลงผดของใครไม

สมยใด ความเหนวา เปนของโสโครกปฏกลเกดมขน สมยนน จงรกษาอารมณอนนนไว นนแล เปนพระกมมฏฐาน เปนอบายทจะถายถอน ราคะความก าหนดยนดรกใคร ใหออกไปจากสนดาน ทงจะเปนปทฎฐานเหตทตงใหเกดปญญา ความรจรงเหนจรง เชนรวา ผม ขน เลบ ฟน หนง กบทงรางกาย ชวต จตใจ อนน เปนเพยงสกแตวา ธาตอนหนง ๆ มาประชมรวมกนเขา ไมใชสตว บคคล ตวตน เรา เขา ลวนเปนอนจจง เปนของไมเทยง ไมจรงยงยนอยเสมอ เปนทกขง มความเสอมสนพบตแปรปรวนไปเปนธรรมดา เปนอนตตา ไมอยในอ านาจบงคบบญชาของผใด ไมใชบคคล ไมใชตวตน ไมใชเรา ไมใชของเรา

เมอผปฏบตพจารณาสงขารรางกายและจตใจ นอมลงสไตรลกษณ โดยความเปนอนจจง ทกขง อนตตา อยเนอง ๆ กจะเปนเหตใหไดปญญาความรจรงเหนจรง เมอปญญาความรจรงเหนจรงเกดขนแลว กจะละวางอปาทานความยดมนถอมนเสยได เมออปาทานไมมแลว จตกจะหลดพนจากอาสวะกเลส เปนอนไดบรรลถงธรรมวเศษ คอพระนพพาน ซงเปนธรรมชาตดบเพลงกเลส และกองทกข อนเปนผลทสดแหงพรหมจรรยในพระพทธศาสนา เหตฉะนน ตวเธอ จงตงใจแนวแน มงตรงตอพระนพพาน ดงเชนวามาแลว และขอบรรพชาอปสมบทตอไป

บดน จะมอบผากาสายะให เพอส าเรจสวนเบองตนแหงการบรรพชา ตามพระพทธานญาต (พระอปชฌายะ มอบผาไตรวางไวบนมอ เอามอจบผาไตร สอนอปสมปทาเปกขะใหครองผา วา

ดงน :-)

จงถอเอาผากาสายะเหลานออกไป เอาสบงคลออมตว จบชายทงสองใหเสมอกน มวนซายเขามา ขางบนนงเหนบปดสะดอ ขางลางปกหวเขาลงไปเพยงครงแขง เอาประคตเอวคาด แลวเอาจวรคลออมตว จบชายทงสองใหเสมอกน มวนซายเขามาดจเดยวกน ขางบนหมปดบาซาย เปดบาขวา เอาสงฆาฏพาด แลวเขามากราบไหวภกษทงหลาย ขอสรณคมนและศล ใหส าเรจสามเณรบรรพชาตามพระพทธานญาตตอไป

(เมอนาคครองผาเสรจแลว เขามาขอสรณคมนและศล อาจารยผใหศล พงวาดงน)

จงตงใจนอบนอม พระผมพระภาคอรหนตสมมาสมพทธเจา พงวา ตามบท นโม ดงน

(แลวน าวา นโม ๓ หน จบแลว พระอาจารยพงสงดวยค าวา “เอว วเทห” นาค รบวา “อาม ภนเต” แลวพระอาจารยพงสอนวา) จงตงใจถงพระพทธเจาวาเปนสรณะทพงทระลก จงตงใจถงพระธรรมวาเปนสรณะทพงทระลก จงตงใจถงพระสงฆวาเปนสรณะทพงทระลก แมในวาระท ๒ วาระท ๓ กพงตงใจอยางนน แลวน าใหวา พทธ สรณ คจฉาม... ฯลฯ ไปจนจบ เมอจบสรณคมนแลว พระอาจารยพงบอกวา “สรณคมน นฏ ต ” นาค รบวา “อาม ภนเต”

เมอนาครบ สรณคมนจบแลว พระอาจารย ผใหศล พงวา ดงน :-

๒๕

“สามเณรบรรพชาส าเรจดวยสรณคมนเพยงเทาน ตอไปน จงตงใจสมาทาน สกขาบท ๑๐ ประการ อนพระผมพระภาค ทรงอนญาตใหสามเณรศกษา จงศกษาตามไปโดยบทบาลดงนกอน” แลวพงกลาวน าใหสามเณรวาตามไปทละสกขาบท ดงน ปาณาตปาตา เวรมณ... ฯลฯ ไปจนจบศล

( สามเณรจงขอนสสยตอไป ) ( เมอเสรจพธใหนสสยแลว พระอปชฌายะ พงสอนอปสมปทาเปกขะ วาดงน :- )

บดน พระสงฆจะท าอปสมบทกรรม คอสวดประกาศกนและกน ยกตวเธอใหเปนอปสมบนภกษในพระพทธศาสนา และในกรรมวาจาทจะสวดประกาศนน จะตองออกชอผอปสมบทดวย ออกชออปชฌายะดวย เพราะฉะนน เมอทานถามวา กนนาโมส เธอชออะไร กพงหมายเอาตวเธอ แลวตอบวา อห ภนเต สภทโท นาม ขาพเจาชอ สภททะ เมอทานถามถงชอ อปชฌายะ วา โก นาม เต อปชฌาโย อปชฌายะของเธอ ชออะไร กพงหมายเอาตวเรา แลวตอบวา อปชฌาโย เม ภนเต อายสมา กจจวชโช นาม อปชฌายะของขาพเจาชอทาน กจจะวชชะ.

เมอทานจะบอกบาตร จวร ซงส าหรบเปนสมณบรขารไปในภายหนาวา สงนชอน สงนชอน ดวยมคธภาษา กจงรบวา “อาม ภนเต” “อาม ภนเต” แลวจ าชอนน ๆ ไวใชในอธษฐานกจในพระพทธศาสนาตอไป

(เมออปสมปทาเปกขะ ขออปสมบทกบสงฆแลว พระอปชฌายะพงกลาวเผดยงสงฆ วาดงน :-)

อทาน โข อาวโส, อย สภทโท นาม สามเณโร, มม อปสมปทาเปกโข, อปสมปท อากงขมาโน สงฆ ยาจต, อห สพพมม สงฆ อชเฌสาม, สาธ ภนเต สพโพย สงโฆ, อม สภทท นาม สามเณร อนตรายเก ธมเม ปจฉตวา, ตตถ ปตตกลลต ตวา, ตตจตตเถน กมเมน อกปเปน านารเหน อปสมปาเทมาต กมมสนนฏ าน กโรต.

(ถาเปนนาคค พระอปชฌายะพงกลาวเผดยงสงฆวาดงน :-)

อทาน โข อาวโส อยญจ ปณโณ นาม สามเณโร, อยญจ สโภ นาม สามเณโร. มม อปสมปทาเปกขา. อปสมปท อากงขมานา, สงฆ ยาจนต. อห สพพมม สงฆ อชเฌสาม, สาธ อาวโส สพโพยง สงโฆ, อมญจ ปณณ นาม สามเณร , อมญจ สภ นาม สามเณร , อนตรายเก ธมเม ปจฉตวา, ตตถะ ปตตกลลต ตวา, ตตจตตเถน กมเมน อกปเปน านารเหน อปสมปาเทมาต กมมสนนฏ าน กโรต.

ถามภกษแกพรรษากวาอยในสงฆสนนบาต พงวา “ภนเต” แทน “อาวโส” สงฆรบวา “สาธ” พรอมกน พระอปชฌายะ พงบอกอนศาสนตามทมในหนงสออปสมบทวธ เมอจบอนศาสนแลว พระบวชใหมพงรบ วา “อาม ภนเต” ๑ หน แลวนงคกเขากราบลง ๓ หน เสรจการอปสมบทเพยงเทาน

.......................................

๒๖

ค าขอบวช ช พราหมณ

เอสาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ปพพชชง มง ภนเต สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

ทตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ปพพชชง มง ภนเต สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

ตะตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, ปพพชชง มง ภนเต สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

(ค าแปล) ขาทานผเจรญ ขาพเจาขอถงสมเดจพระผมพระภาคเจา แมเสดจดบขนธปรนพพานนานแลว กบทงพระธรรม และพระสงฆ วาเปนสรณะทพง ทระลก ขอพระสงฆจงจ าขาพเจาไววา เปนผบวชในพระธรรมวนย ถงพระรตนตรย เปนสรณะตลอดชวต ตงแตบดนเปนตนไป.

ค าแสดงตนเปนอบาสก อบาสกา

เอสาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, อปาสะกง (หญงวา อปาสกง) มง สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

ทตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, อปาสะกง (หญงวา อปาสกง) มง สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

ตตยมปาหง ภนเต, สจระปะรนพพตมป, ตง ภะคะวนตง สะระณง คจฉาม, ธมมญจะ ภกขสงฆญจะ, อปาสะกง (หญงวา อปาสกง) มง สงโฆ ธาเรต, อชชะตคเค ปาณเปตง สะระณง คะตง.

(ค าแปล) ขาแตทานผเจรญ ขาพเจาขอถงสมเดจพระผมพระภาคเจา แมปรนพพานนานแลว กบทงพระธรรม และพระสงฆ วาเปนสรณะทพงทระลก ขอพระสงฆจงจ าขาพเจาไววา เปนอบาสก (อบาสกา) ถงพระรตนตรย เปนสรณะตลอดชวต ตงแตบดนเปนตนไป.

ค าขอขมาพระรตนตรย

ระตะนตตะเย ปะมาเทนะ, ทวารตตะเยนะ กะตง, สพพง อะปะราธง ขะมะต โน ภนเต.

ถาวาคนเดยว ใหเปลยน “ขะมะต โน” เปน “ขะมะถะ เม”

ค าลาสกขา

“สกขง ปจจกขาม, คหต มง ธาเรถะ”

“ขาพเจาลาสกขา ขอทานทงหลายจงจ าขาพเจาไววา เปนคฤหสถ”

.................................