ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณทเกยวกบพฤตกรรมการท างาน อยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

อมพกา ยมวฒนา

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พ.ศ. 2557

บทคดยอ

ชองานคนควาอสระ ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรม

การท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

ชอผเขยน นางสาวอมพกา ยมวฒนา

ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม)

ปการศกษา 2557

การวจยเรองนมจดมงหมายทจะศกษาความสมพนธแสวงหาตวท านายและปรมาณการ

ท านายของจตลกษณะและสถานการณทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ในกลม

ตวอยางทเปนพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย จ านวน 200 คน การวจยนมกรอบความคด

มาจากรปแบบทฤษฎปฏสมพนธนยม

ผลการวจยทส าคญ ไดแก ประการแรก ลกษณะมงอนาคตควบคมตน และแรงจงใจใฝ

สมฤทธมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

แตเฉพาะลกษณะมงอนาคตควบคมตนเทานนทมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถต

กบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน ประการทสอง สภาพแรนแคนในงานนอยและการสนบสนน

จากหนวยงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศ

ตน แตเฉพาะสภาพแรนแคนในงานนอยยงความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบ

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตอกดวย และ ประการทสาม ผลการวเคราะหถดถอยแบบ

พหคณ ปรากฏวา จตลกษณะและสถานการณทง 6 ตวแปร สามารถท านาย 1) พฤตกรรมการ

ท างานอยางอทศตนกลมรวมได 31.8% โดยมตวท านายส าคญทเขาสตวแปร 3 ตวแปร คอ ลกษณะ

มงอนาคตควบคมตน ความเครยดในงาน และสภาพแรนแคนในงาน และ 2) พฤตกรรมการท างาน

อยางมงอนาคตในกลมรวมได 16.3% โดยมตวท านายส าคญทเขาสตวแปร 2 ตวแปร คอ แรงจงใจ

ใฝสมฤทธ และลกษณะมงอนาคตควบคมตน

(4)

ผลการวจยเรองนเสนอแนะวา ควรมการพฒนาพนกงานใหมลกษณะมงอนาคตควบคมตน

และ แรงจงใจใฝสมฤทธใหสงขน และลดสภาพแรนแคนในการท างาน เพอเพมศกยภาพให

พนกงานมพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงตอไป รวมทง ควรมการจดกจกรรมเพอเปนการ

สงเสรมการท างานเปนทม เพอเปนการสรางใหเกดการสนบสนนทางสงคมใหกบเพอนรวมงาน

และเปนการพฒนาพฤตกรรมการท างานตอการท างานใหกบพนกงานดวย รวมทงมขอเสนอแนะ

ในการท าวจยในอนาคตอกดวย

ค าส าคญ : ปจจยเชงเหต, พฤตกรรมการท างาน, พนกงาน, การทางพเศษแหงประเทศไทย

Abstract Title of Research Paper The important predictors and predictive percentage of psychological

characteristics and situational factors on diligent work behavior in The

Expressway Authority of Thailand

Author Miss Ampika Yimwattana

Degree Master of Arts (Social Development Administration)

Year 2014

This study aimed at examining the relationships, searching for the important predictors

and predictive percentage of psychological characteristics and situational factors on diligent work

behavior in 200 employees of The Expressway Authority of Thailand. Conceptual framework of

this study was based on Interactionism model.

There are three important findings. First, future orientation and self-control, as well as

need for achievement were positively and significantly related with future-oriented work

behavior. However, only future orientation and self-control was positively related to devoting

behavior.Secondly, perceived low work scarcity and perceived high organizational support were

positively related to devoting behavior. However, only perceived low work scarcity was

positively related to future-oriented work behavior.Third, results from MRA revealed that all 6

psychological characteristics and situational factors accounted for 1) devoting behavior in total

sample with 31.8% with the important predictors offuture orientation and self-control, work

stress, and work scarcity. And 2) future-oriented work behavior in total sample with the important

predictors need for achievement, and future orientation and self-control.

Based on the findings from this study, in order to diligent behavior, the two

psychological characteristics, namely, need for achievement, and future orientation and self-

(6)

control should be heightened and reduce work scarcity in employees of the Expressway Authority

of Thailand. Furthermore, team work is encouraged to increase supportive work atmosphere and

improve work behavior. Suggestions for future study are provided.

Keywords : Antecedents, Work behavior, Employees, The Expressway Authority of Thailand

กตตกรรมประกาศ

วชาการคนควาอสระเรอง “ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย” นส าเรจไดดวยดเพราะอาศยบคคลผมพระคณหลายฝายทใหการสนบสนนและชวยเหลอในดานตาง ๆ เปนอยางยง

ผวจยขอกราบขอบพระคณในความเมตตาของ รองศาสตราจารย ดร.ดจเดอน พนธมนาวน อาจารยทปรกษาทเปนผถายทอดความร ใหค าแนะน าชแนะ เสยสละเวลาดแลและเอาใจใส ใหค าปรกษาในทกขนตอนของการท าคนควาอสระอยางละเอยดดวยด โดยไมเหนแกความเหนดเหนอย จงนบวาเปนผทมสวนส าคญเปนอยางยงในการท าคนควาอสระครงน

ในระยะเวลาทขาพเจาไดเปนนกศกษาระดบปรญญาโทของสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรนน นบวาเปนหวงแหงเวลาทมความหมายในชวตเปนอยางมาก เพราะไดเรยนรและพฒนาตนในทก ๆ ดาน เพอใหมความพรอมในการท าประโยชนแกสงคมไดตอไป ทงนตองขอบพระคณคณาจารยคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมทกทานผทถายทอดความรใหกบผเขยน และใหความรแกนกศกษาอยางเตมความสามารถ คอยใหก าลงใจ ดแลเอาใจใสตลอดมา ตลอดจนถงทานอธการบด คณบด เจาหนาทคณะทกทาน ผบงคบบญชาในหนวยงาน และพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทยทใหความรวมมอในการตอบแบบวดในการวจยเปนอยางด

ทายสดน ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา สมาชกในครอบครวเพอนรวมสถาบนและผทซงเปนสวนส าคญทคอยชวยเหลอใหค าปรกษา และคอยใหก าลงใจเสมอมา ท าใหผเขยนไดประสบผลส าเรจในวนน

อมพกา ยมวฒนา ธนวาคม 2557

สารบญ หนา บทคดยอ (4) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหาการวจย 1 1.2 จดมงหมายในการวจย 2 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.4 การประมวลเอกสารทเกยวของกบงานวจย 3 1.4.1 พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง : ตวแปร ความหมาย วธการวด 3 1.4.1.1 พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน : ความหมายและวธวด 5 1.4.1.2 พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต : ความหมายและวธวด 7 1.4.2 ปจจยเชงเหตของพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง 8 1.4.2.1 ปจจยเชงเหตดานจตลกษณะเดม กบพฤตกรรมการท างาน 10 อยางขยนขนแขง 1.4.2.1.1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน กบพฤตกรรม 10 การท างานอยางขยนขนแขง 1.4.2.1.2 แรงจงใจใฝสมฤทธ กบพฤตกรรมการท างาน 13 อยางขยนขนแขง 1.4.3 ปจจยเชงเหตดานสถานการณ กบพฤตกรรมการท างาน 15 อยางขยนขนแขง

1.4.3.1 สภาพแรนแคนในงาน กบพฤตกรรมการท างาน 16 อยางขยนขนแขง

(9)

หนา 1.4.3.2 การสนบสนนจากหนวยงาน กบพฤตกรรมการท างาน 17 อยางขยนขนแขง

1.4.4 ปจจยเชงเหตดานจตลกษณะตามสถานการณ กบพฤตกรรมการท างาน 18 อยางขยนขนแขง

1.4.4.1 ทศนคตทดตองาน กบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง 18 1.4.4.2 ความเครยดในงาน กบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง 19 1.5 ตวแปรทใชในงานวจย 20 1.6 นยามปฏบตการ 21 1.7 สมมตฐานในการวจย 23 บทท 2 วธการวจย 24 2.1 กลมตวอยางและวธการสมตวอยาง 24 2.2 เครองมอวดตวแปร 24 2.3 การหาคณภาพเครองมอ 31 2.4 วธการเกบรวบรวมขอมล 32 2.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 32 บทท 3 ผลการวเคราะหขอมล 33 3.1 ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง 33 3.2 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรในงานวจย 34 3.3 ผลการท านายพฤตกรรมการท างาน โดยใชจตลกษณะเดม 35 และสถานการณ เปนตวท านาย 3.3.1 ผลการท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน โดยใชจตลกษณะเดม 36 และสถานการณ เปนตวท านาย 3.3.2 ผลการท านายพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต 37 โดยใชจตลกษณะเดม และสถานการณ เปนตวท านาย บทท 4 การสรปและอภปรายผล 39

4.1 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐาน 39 4.1.1 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐานท 1 39

(10)

หนา 4.1.2 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐานท 2 42 4.1.3 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐานท 3 44 4.1.4 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐานท 4 45

4.2 ขอดและขอจ ากดในการวจย 46 4.3 ขอเสนอแนะและแนวทางการพฒนา 47 4.4 ขอเสนอแนะในการวจยตอไป 48 บรรณานกรม 49 ภาคผนวก 53

ภาคผนวก ก แบบวด ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหขอมลในรายละเอยด

ประวตผเขยน 72

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง 34

3.2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรในงานวจย 34

3.3 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน โดยใชจตลกษณะเดม 37

สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

3.4 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต โดยใชจตลกษณะเดม 38

สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1.1 ตนไมจรยธรรม แสดงจตลกษณะพนฐานและองคประกอบทางจตใจ 9

ของพฤตกรรมทางจรยธรรม

1.2 แสดงความสมพนธระหวางตวแปร (ตามทฤษฎปฏสมพนธนยม) 21

4.1 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 1 40

4.2 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 2 42

4.3 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 3 44

4.4 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 4 45

บทท 1

บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหาวจย

คณภาพการท างานของบคลากรถอวาเปนสงส าคญส าหรบการขบเคลอนองคการใหบรรลถงเปาหมายโดยสงทจะบงชถงคณภาพของบคคลนนมาจากการมพฤตกรรมการท างานทดทเหมาะสมเชน การท างานดวยความซอสตยสจรตการมปฏสมพนธทดระหวางหนวยงานหรอผรวมงาน การมความสามารถในการสอสารไดอยางชดเจนถกตองตรงตามประเดนและการบรการทดเลศ เปนตน (สมต สชฌกร, 2552 : 27) ดงนน การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการใหสามารถปรบตวพรอมรบกบการเปลยนแปลงจากสภาพแวดลอมภายนอกทเกดขนจงเปนสงส าคญการบรหารจดการทด จงตองมแนวทางการจดวางโครงสรางการท างานและการพฒนาบคลากรทงในเรองทกษะความรความสามารถและพฤตกรรมไดอยางเหมาะสมโดยสงหนงทองคการควรค านงถงและตระหนกอยเสมอคอการจะพฒนาอยางไรเพอจงใจและสงเสรมใหบคลากรสามารถปฏบตงานไดอยางเตมความสามารถและสอดคลองกบเปาหมายขององคการ

อยางไรกด ในการท างานบคลากรจะเกดกระบวนการเรยนรอยางตอเนองในทกระดบขนของการท างานฉะนนองคการจงควรมการสงเสรมสนบสนนใหพนกงานเกดการเรยนรทเหมาะสมและสอดคลองกบเปาหมายขององคการนอกจากนการพฒนาพฤตกรรมการท างานทดทเหมาะสมของบคลากรในองคการจะประสบผลส าเรจไดนนสงทส าคญอยางหนงมาจากการเขาใจและรเทาทนจตใจความรสกนกคดทแตกตางกนของบคคลโดย ดวงเดอน พนธมนาวน (2538) ไดเสนอวาจตลกษณะสวนบคคลทแตกตางกนมสวนในการกอเกดและพฒนาพฤตกรรมโดยทวไปและพฤตกรรมการท างาน ทงยงไดระบถงจตลกษณะ 5 ประการส าคญทสงผลตอการเกดพฤตกรรมของคนดและคนเกงอนเปนพฤตกรรมทนาปรารถนาของคนไทยไดแก (1) ความสามารถในการใชเหตผลเชงจรยธรรม (2) ลกษณะมงอนาคตควบคมตนเอง (3) ความเชอในอ านาจตน (4) แรงจงใจใฝสมฤทธ และ (5) ทศนคตคณธรรมและคานยมซงพบวาจตลกษณะบางประการมความสมพนธและสามารถสงผลตอพฤตกรรมการท างานไดอยางเดนชดเชนจากการศกษาของ อภรด โสภาพงศ (2547) พบวา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะเปนผทมพฤตกรรมการท างานดกวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธต าในท านองเดยวกนการวจยของ วรต ปานศลา (2542) พบวา บคคลทมลกษณะของการมงอนาคตควบคมตนเองมากจะมแนวโนมทจะมพฤตกรรมการท างานดมากขนตามไปดวยเชนกน ดงนน การ

2

เอาใจใสตอทรพยากรมนษยในองคการจงเปนอกเรองหนงทผบรหารควรใหความส าคญเปนอยางมากการเขาใจถงความตองการพนฐานสวนบคคลของพนกงานการสนบสนนทงสภาพความเปนอยและจตใจ อาทเชนผลตอบแทนทยตธรรมเพยงพอโอกาสความกาวหนาความมนคงในการท างานและการมสภาพการท างานทปลอดภยถกสขลกษณะเปนตน (Walton, 1974) สงเหลานลวนสามารถชวยใหพนกงานเกดการรบรเกยวกบสภาพความเปนอยในการท างานหรอน ามาซงความพอใจความสขโดยรวมในการท างานในขณะปจจบนไดฉะนนการพฒนาพนกงานทอยในองคการใหสามารถปรบตวเขากบชวตการท างานและสภาพแวดลอมการท างานไดอยางมความสขจงมงไปสสงทเรยกวาการมคณภาพชวตการท างานทดนนเอง (ผจญ เฉลมสาร, 2547) การปรบปรงคณภาพชวตการท างานอยางตอเนองจงเปนเปาหมายส าคญในการพฒนาองคการโดยมงผลไปทตวบคคลทท างานอยในองคการใหท างานไดอยางมความสขมก าลงใจอนน าไปสพฤตกรรมการท างานทดทเหมาะสมและสงผลตอประสทธภาพของบคคลและองคการ (นวฒน วชรวราการ, 2541) จากเหตผลขางตนจงพบวา ปจจยทนกวชาการมองเหนวามความเกยวของกบพฤตกรรมการท างานของพนกงานในองคการไดแกจตลกษณะ (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2538) และคณภาพชวตการท างาน (Walton, 1974) โดยสภาพปญหาทเกดขนในหนวยงานพบวา พนกงานยงคงมการแบงพรรคแบงพวก ขาดการมปฏสมพนธทดตอกน สงผลตอการประสานงานระหวางหนวยงาน ท าใหรบสงขอมลผดพลาด บดเบอน ไมตรง ซงปจจยเหลานหากขาดไปแลวอาจสงผลตอประสทธผลขององคการโดยรวม ดงนน ในงานวจยนจงท าการศกษาปจจยเชงเหตทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย รวมถงสามารถทจะน าขอมลทไดมาปรบปรงพฒนาหรอชวยลดปญหาตาง ๆ ท าใหพนกงานเกดความจงรกภกดตอองคการพรอมทจะท างานใหกบองคการอยางเตมความสามารถ

1.2 จดมงหมายในการวจย

1.2.1 เพอศกษาความสมพนธระหวางจตลกษณะและสถานการณกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

1.2.2 เพอศกษาตวท านายและปรมาณการท านายของจตลกษณะและสถานการณเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

3

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.3.1 ท าใหทราบถงปจจยเชงเหตดานจตลกษณะและสถานการณทมผลตอพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย และท าใหทราบถงความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ ทสงผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงาน

1.3.2 เพอเปนองคความรพนฐานใหกบงานวจยทจะศกษาเกยวกบพฤตกรรมการท างานของพนกงานในอนาคต

1.3.3 เสนอแนวทางปองกนและแกไขปญหาเรองพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

1.4 การประมวลเอกสารทเกยวของกบงานวจย

ในการประมวลเอกสารเพอด าเนนการวจยเรอง ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย แบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 การประมวลนยามของตวแปรตามในกลมพฤตกรรมการท างานของพนกงาน และสวนท 2 การประมวลปจจยเชงเหตของกลมพฤตกรรมการท างานของพนกงาน ซงประกอบดวยปจจย 3 ดาน ไดแก ปจจยดานจตลกษณะ ปจจยดานสถานการณ และปจจยดานจตลกษณะตามสถานการณ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1.4.1 พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง : ตวแปร ความหมายวธการวด การท างานเปนองคประกอบส าคญและจ าเปนส าหรบมนษยเพราะการท างานสามารถ

ตอบสนองตอความตองการของมนษยไดท งดานความจ าเปนพนฐานในการด ารงชวตและยงตอบสนองตอความตองการดานจตใจซงจะท าใหบคคลรจกคณคาของตนเองเกดความภาคภมใจเกดพฤตกรรมทดงามเปนชองทางใหจตใจพฒนาและชวยใหปญญางอกงามซงขอส าคญในการท างานนนคอการมพฤตกรรมท างานเปนไปในแนวทางทมงใหเกดผลตามวตถประสงคของวชาชพนน ๆ อยางแทจรงพรอมทงใชพฤตกรรมการท างานใหเปนโอกาสหรอเปนปจจยเกอหนนการพฒนาศกยภาพของตวคน ผนนเอง ทงนการท างานยงเปนสงทบงบอกถงการยอมรบของคนในสงคม (พระพรหมคณาภรณ, 2551 : 232) พฤตกรรมการท างานจงเปนเรองส าคญทนกบรหารและนก

4

ทรพยากรมนษยในองคการใหความสนใจโดยไดมการศกษาเกยวกบพฤตกรรมการท างานเพอหาสาเหตและผลซงจะท าใหนกบรหารและนกทรพยากรมนษยในองคการเกดความเขาใจและสามารถน าไปประยกตใชในการบรหารหรอพฒนาการท างานของพนกงานซงพฤตกรรมของแตละบคคลทแสดงออกมายอมขนกบสภาพแวดลอมรอบตว เชน การอบรมเลยงดในครอบครว การศกษา การเขาท างานในระดบองคการตาง ๆ ไมวาจะเปนองคการในสวนภาครฐหรอภาคเอกชน ลวนแตมกฎ ระเบยบ ขอบงคบ วฒนธรรมในองคการ เพอนรวมงานและบรรยากาศทางสงคมในองคการ ซงอาจสงผลตอการเกดความพงพอใจและพฤตกรรมการท างาน อกทงยงสามารถรวมกนพฒนาใหองคการด ารงอยตอไปได ดงนน การทองคการจะผลกดนและกระตนใหพนกงานในองคการท างานกนอยางขยนขนแขงรวมถงทมเทแรงกายแรงใจใหกบองคการอยางเตมทเพอจะมสวนผลกดนใหองคการเจรญกาวหนาจะตองท าใหพนกงานรสกวาเขาเปนผมคณคาและองคการจะตองอาศยการสรางแรงจงใจ (พวงเพชร วชรอย, 2537 : 27) ไดกลาววา “ถายงมแรงจงใจมากเพยงใดคนกยงจะมผลงานทเกดจากการกระท าทมแตการสรางสรรคสงทดงามใหเกดขนตอตนเองและสงคม” ดงนน จงอาจกลาวไดวาการสรางแรงจงใจในการท างานเปนสงทควรท าใหเกดขนในองคการและจากการด าเนนธรกจทมการแขงขนกนมากขนท าใหเกดปญหาดานมนษยธรรมเชนผลผลตและคณภาพของงานลดลงโดยไมค านงถงความรสกทางดานจตใจ ตลอดจนการคดหาวธการในการสรางแรงจงใจในการท างานใหกบพนกงานเสถยรภาพหรอความเปนปกแผนของหนวยงานจะเกดขนไมได ฉะนน องคการจงตองสรางแรงจงใจเพอท าใหพนกงานมความตงใจในการท างานใหส าเรจลลวงโดยไมรสกวาตนเองถกบบบงคบใหท างานและพรอมท างานดวยความเตมใจจงท าใหงานทออกมามคณภาพและส าเรจลลวงไปดวยดและรวดเรว (ไพศาล มะระพฤกษวรรณ และคณะ, 2542 : 13) ถาหากผน าองคการสามารถสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหเกดในระดบทสงจงเปนทมนใจไดวางานทกอยางขององคการจะด าเนนไปไดอยางราบรนและเรยบรอยปราศจากการขดแยงภายในหรอเพกเฉยตองานโดยไมมความตงใจหรอไมใชความพยายามในการท างานทนอกเหนอจากงานในหนาททตนเองรบผดชอบซงท าใหประสทธภาพขององคการลดลง ฉะนน องคการจ าเปนจะตองสรางแรงจงใจใหบคลากรในองคการเกดความรสกเปนเจาของและม สวนรวมในการท างานมากยงขน

Albanese (1981, p. 204) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการท างานวาคอ พฤตกรรมและการกระท าของคนงานทจะสงผลตอความส าเรจตองานของเขาโดยตรงและพฤตกรรมนนยงรวมไปถงการแสดงออกของคนงานทมตอสงแวดลอมในสงคมทเขาท างานอยเชนความสมพนธกบเพอนรวมงานการเขารวมการฝกอบรม

5

พฤตกรรมการท างานทดและมประสทธภาพควรเปนผทมความรบผดชอบในการท างาน คอ มความรบผดชอบ ความซอสตย ทศนคตทด ความอดทน ความเชอมนในตวเอง ความรอบคอบ ความมวนยและทกษะในการเขาสงคม ซงเปนสวนหนงของบคลกภาพทตองการของหนวยงาน

ในการศกษาวเคราะหพฤตกรรมการท างานทเนนศกษาพฤตกรรมแบบมงดผลการปฏบตงานและตดตามพจารณาดพฤตกรรมในการท างาน ธงชย สนตวงษ (2542) พบวามองคประกอบหรอปจจยหลาย ๆ ประการผสมผสานกนคอ (1) ความสามารถ (Capability) (2) ความตองการ (Needs) (3) ความคาดหมาย (Expectancy) (4) การอานเหตการณในสภาพแวดลอมโดยยดถอตามพนฐานทางประสบการณและความตองการทมมาจากอดต (Past Experiences and Needs) ของแตละคนและ (5) การตอบสนองอยางมประสทธภาพ (Effective Reactions) ทแตกตางกนนอกจากน ชศกดเจนประโคน (2544) ไดเสนอการแบงองคประกอบของพฤตกรรมการปฏบตงานในหนาททส าคญๆออกเปน 6 องคประกอบไดแก (1) ความรอบรและวจารณญาณ (2) ทกษะดานมนษยสมพนธ (3) ทกษะดานการปฏบตงาน (4) ทกษะดานการเปนผน า (5) ความรบผดชอบทมตองาน และ (6) แรงจงใจในการท างานส าหรบองคณา จรรยาววฒนกล (2546) ไดเสนอมมมองเกยวกบพฤตกรรมการท างานทแตกตางจากขางตนทกลาวมาโดยไดเสนอองคประกอบของพฤตกรรมการท างาน 4 ดานไดแก (1) ดานความรวมมอ (2) ดานการอทศตนเพอสวนรวม (3) ดานความซอสตยและ (4) ดานการรกษาระเบยบวนยและการปฏบตตนทเหมาะสม

ดงนนจงพอสรปไดวา ในงานวจยนจะไดท าการศกษาพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงทแบงไดเปน 2 ตวแปร คอ 1) พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน และ 2) พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

1.4.1.1 พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน : ความหมายและวธวด การท างานดวยความอตสาหะ ทมเทแรงกายและใจในการท างานอยางเหมาะสม เพอ

ความสมฤทธในงานเปนคณลกษณะทส าคญของการท างาน การทมเทใหกบการท างานนนอาจกระท าไดหลายลกษณะ เชน เตรยมสงสมความรเกยวกบงานในปจจบนและอนาคต มความรบผดชอบตอหนาทสง และท างานโดยเหนแกประโยชนสวนรวมเปนทต ง เปนตน พฤตกรรมเหลานเกยวของกบพฤตกรรมอทศตนในงาน

นกวจยไทยไดศกษาพฤตกรรมของนกเรยนทเกยวของกบพฤตกรรมการอทศตน เชน งานวจยของ สภาสน นมเนยม (2547: 35-54) ทศกษาพฤตกรรมรบผดชอบตอหนาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน จ านวน 576 คน โดยแบงเปน 2 พฤตกรรม คอ พฤตกรรมรบผดชอบตอหนาทในครอบครว เชน ตงใจศกษาเลาเรยน ปฏบตตามค าสงสอนของผปกครอง เปนตน และ

6

พฤตกรรมรบผดชอบตอหนาทในโรงเรยน เชน การปฏบตตามกฎโรงเรยน การใหความรวมมอท ากจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยน เปนตน

สวนการศกษาพฤตกรรมทเกยวของกบการอทศตนในนกศกษา เชน คมนา วชรธานนท (2546 : 65) ไดศกษาพฤตกรรมอาสาของนกศกษาปรญญาตร จ านวน 360 คน โดยใหความหมายของพฤตกรรมอาสาวาเปนการบ าเพญประโยชน ชวยเหลอ ชวยท างาน โดยการสละแรงกาย สละเวลา หรอสละทนทรพยบางสวนเพอด าเนนกจกรรมเหลานน ดวยความสมครใจและ เตมใจ

พฤตกรรมอทศตนในงานมกปรากฏในอาชพทตองใหความชวยเหลอหรอสงเคราะห ผทดอยโอกาสหรอเจบปวย โดยเฉพาะอาชพพยาบาล ซงมงานวจยพฤตกรรมทเกยวของหลายเรอง เชน การศกษาพฤตกรรมการพยาบาลผปวยสงอายของ อภญญา โพธศรทอง (2536 : 55) โดยนกวจยใหความหมายของพฤตกรรมนวาหมายถง การใหความชวยเหลอดแลผปวยสงวยทงทางรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม ดวยความอดทน สภาพ เสยสละและรบผดชอบ เปนตน นอกจากนยงมงานวจยพฤตกรรมการท างานในอาชพอน ๆ ทแสดงถงการอทศตนท างานในอาชพนน เพอใหเกดประโยชนสงสดแกผรบบรการ เชน การศกษาพฤตกรรมจรยธรรมในการบรการของมคคเทศกไทย (ชยยทธ กลตงวฒนา ศภชย สพรรณทอง ทพยสร กาญจนวาส และ แจมใส รตนมาล, 2547 : 29-70) โดยศกษาใน 2 พฤตกรรม ไดแก พฤตกรรมซอสตยในงาน เชน การใหบรการแกนกทองเทยวอยางเตมทโดยไมแสวงหาผลประโยชน เปนตน และพฤตกรรมดแลสขอนามยของนกทองเทยว เชน การดแลเกยวกบความสะอาดสขอนามยในดานตาง ๆ อยางเตมความสามารถใหแกนกทองเทยว ไมวาจะเปนรานอาหาร หองน า พาหนะ ฯลฯ

นอกจากนยงมงานวจยทศกษาพฤตกรรมอทศตนในงานในขาราชการ เชน บญรบ ศกดมณ (2532 : 50) ซงเรยกชอวา พฤตกรรมการท างานเพอประโยชนของหนวยงานในอนาคต โดยใหความหมายวา เปนการชวยเหลอเพอนรวมงาน ยอมเสยสละประโยชนของตนเพอรกษาประโยชนของหนวยงานในระยะยาว มการพจารณาขอมลใหรอบคอบกอนตดสนใจ เปนตน โดยแบบวดพฤตกรรมนมจ านวน 20 ขอ มคาอ านาจจ าแนกรายขอตงแต 5.25 ถง 7.37 และมคาความเชอมนของแบบวดชนดแอลฟา เทากบ .96 นอกจากน แบบวดชดนไดถกน าไปปรบใชในงานวจยของ วเชยร ธรรมาธร (2547) ซงศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรมดานอทศตนของขาราชการกรมก าลงพลทางทหารอากาศโดยรวม พฤตกรรม 2 พฤตกรรม คอ พฤตกรรมท างานเพอประโยชนของหนวยงาน และพฤตกรรมใฝสมฤทธเขาดวยกน

ดงนนในงานวจยน พฤตกรรมอทศตนในงาน หมายถง การรายงานพฤตกรรมการท างานทแสดงถงความมงมน อตสาหะ และเสยสละในการท างานใหแกหนวยงาน เชน สงสม

7

ความรดวยการอานหนงสอทเปนประโยชนกบการท างาน ปฏบตตนตามกฎระเบยบของหนวยงาน เสยสละเวลาวนหยดเพอการท างาน เปนตน วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคาทมพนฐานมาจากงานวจยของ วเชยร ธรรมาธร (2547)

1.4.1.2 พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต : ความหมายและวธวด การกระท าสงใดสงหนงทจะเปนประโยชนแกหนวยงาน โดยเฉพาะการเปน

ประโยชนในระยะยาวนนเปนสงทพนกงานควรพงกระท า ซงมความเกยวของกบการท างานเพอผลทดในอนาคต หรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต เปนพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรมทเนนเกยวกบความส าเรจและผลดทจะเกดขนอยางมากในอนาคตมากกวาทจะเนนผลดทเกดเพยงเลกนอยในปจจบน นกวจยในสาขาพฤตกรรมศาสตรไดท าการศกษาพฤตกรรมการท างานในลกษณะน เชน พฤตกรรมการท างานอยางปลอดภย ซงเปนการท างานอยางระมดระวงรอบคอบมใชเกดความเสยหายบาดเจบแกตนเองและผอน โดย ธวชชย ศรพรงาม (2547 : 50-53) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการท างานอยางปลอดภยในตนเอง วาหมายถง การท างานดวยความไมประมาท ปฏบตตามหลกการปฏบตแหงความปลอดภยทโรงงานก าหนด โดยการเตรยมตวกอนท างาน เชน การสวมอปกรณปองกนตาง ๆ เปนตน ในขณะท างาน เชน ท างานดวยความตงใจ ไมหยอกลอกน เปนตน และหลงท างาน เชน การตรวจอปกรณเครองจกร เพอความพรอมในการท างานในอนาคต เปนตน

นอกจากน การท างานอยางมงอนาคตยงมผศกษาในเชงของพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภย เชน งานวจยของ รวกาญน เดอนดาว (2547 : 41-45) ทศกษาพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภย ซงเปนการแสดงถงการคาดการณไกลถงอปสรรคปญหาในการท างานทอาจเกดขน ท าใหพนกงานขบรถประจ าทางมการเตรยมตนเอง มการตรวจสอบอปกรณและเครองยนต เพอความปลอดภยของผโดยสาร ประชาชน และผขบขรวมทาง โดยนกวจยใหความหมายของพฤตกรรมนวาเปนการเตรยมตวของพนกงานขบรถประจ าทางใน 2 ดาน คอ 1) ดานตนเอง ซงเปนการเตรยมสภาพของตนเองใหพรอมทจะท าการขบขอยางปลอดภย เชน การรบประทานอาหาร การเขาหองน า การนอนพกผอนใหเตมท เปนตน และ 2) ดานสภาพรถ เชน การตรวจสอบระบบเบรกทปดน าฝน ระบบเปดปดประต เปนตน

ส าหรบในขาราชการ มผศกษาพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตในหลายกลม เชน บญรบ ศกดมณ (2532 : 49-51) ไดศกษาขาราชการบรรจใหม จ านวน 120 คน ทมอายระหวาง 18-25 ป โดยนกวจยไดใหความหมายของ พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตวา หมายถง

8

การรายงานการท างานราชการทแสดงถงลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ในลกษณะตาง ๆ เชน ไมท าใหเสอมเสยชอเสยง ท างานตามทไดรบมอบหมายดวยความอดทนและตงใจ เปนตน

ดงนนในงานวจยน พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต จงหมายถง การรายงานพฤตกรรมการท างานทแสดงถงลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เชน มความซอสตยในการท างาน ท างานอยางเตมความสามารถ และท างานตามเปาหมายของหนวยงาน เปนตน วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคาทมพนฐานมาจากงงานวจยของ บญรบ ศกดมณ (2532)

1.4.2 ปจจยเชงเหตของพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ในการศกษาปจจยเชงเหตของพฤตกรรมการท างานนนไดน าทฤษฎตาง ๆ ทส าคญ เพอใช

ในการอธบายสาเหตของพฤตกรรมตาง ๆ ทเกดขนในตวบคคล ซงไดมการน าเอากระบวนการวเคราะห และพฒนาพฤตกรรมมาใช โดยใชรปแบบปฏสมพนธนยม ( Interactionism Model) ดงเชน ดจเดอน พนธมนาวน (2551 : 61-63) กลาวถง รปแบบปฏสมพนธนยมคอ ตวบงชถงสาเหตของพฤตกรรมตางๆ ซงม 4 สายหลก ดงน

1) ฝายสถานการณ (Situational Factor) เปนสงตาง ๆ ทอยรอบตวบคคล หรอการรบรของบคคลทเกยวกบสงใดสงหนงรอบตวของเขา เชน ปทสถานทางสงคม การสนบสนนจากคนรอบขาง สถานการณย วย การอบรมเลยงด เปนตน สถานการณเหลานแบงเปน 2 ลกษณะ คอ หนง สถานการณทเอออ านวยในการเกดพฤตกรรมทนาปรารถนา เชน การอบรมเลยงดแบบรกสนบสนนและใชเหตผลมาก การเหนแบบอยางทดในการกระท าพฤตกรรมทนาปรารถนา เปนตน และสอง สถานการณทขดขวางมใหเกดพฤตกรรมทนาปรารถนา เชน อยใกลแหลงย วย สภาพแรนแคนในการท างาน ภาระงานหนกเกนไป เปนตน

2) ฝายจตลกษณะเดม (Psychological Traits) เปนจตลกษณะหรอบคลกภาพทตดตวมาอาจเกดจากการถายทอดทางสงคม เชน สขภาพจต ประสบการณทางสงคม สตปญญา คานยม เปนตน ซงทฤษฎตาง ๆ ทกลาวถงเปนสาเหตพฤตกรรมของบคคลสามารถน าตวแปรในทฤษฎเหลานนมาใชได ทฤษฎทางจตลกษณะทส าคญของไทย เชน ทฤษฎตนไมจรยธรรม (อางถงใน ดวงเดอน พนธมนาวน, 2548ก) มสวนประกอบ 3 สวน คอ สวนทเปนดอกและผล สวนล าตน และสวนทเปนราก (ภาพท 1.1) สามารถอธบายไดวา สวนแรก คอ ดอกและผล แสดงถงพฤตกรรมของคนดและคนเกง

9

ภาพท 1.1 ตนไมจรยธรรม แสดงจตลกษณะพนฐานและองคประกอบทางจตใจของพฤตกรรมทาง จรยธรรม

ทมา : ดวงเดอน พนธมนาวน, 2541

ประกอบดวย พฤตกรรมตาง ๆ ทนาปรารถนา มสาเหตทางจตใจ 2 กลม กลมแรก คอ สาเหตทางจตใจเปนสวนล าตนของตนไม ประกอบดวย จตลกษณะ 5 ดาน คอ 1) เหตผลเชงจรยธรรม 2) ลกษณะมงอนาคตควบคมตนเอง 3) ความเชออ านาจในตน 4) แรงจงใจใฝสมฤทธ และ 5) ทศนคต คณธรรม คานยม สวนสดทายเปนสวนของราก ทอธบายถงจตลกษณะ 3 ดาน คอ 1) สตปญญา 2) ปะสบการณทางสงคม และ 3) สขภาพจต (ภาพท 1.1) (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2541)

3) ฝายสถานการณและจตลกษณะเดม ซงเรยกวา ปฏสมพนธแบบกลไก (Mechanical Interaction) เชน พฤตกรรมของบคคลเกดจากการทมสขภาพจตไมดก าลงอยในสถานการณทย วย จงท าใหเกดพฤตกรรมกาวราวได

10

4) ฝายจตลกษณะตามสถานการณหรอทเรยกวา ปฏสมพนธภายในตน (Organismic Interaction) เปนจตลกษณะทเปลยนแปลงไปตามสถานการณ เชน ทศนคตตอสงใดสงหนง หรอความเครยดเกยวกบเรองใดเรองหนง เปนตน สงเหลานเปลยนแปลงตามสถานการณ เชน ในชวงตนภาคเรยน นกเรยนมความเครยดในการเรยนนอย แตพอใกลสอบปลายภาพความเครยดจะเพมขนและลดลงเมอสอบเสรจ และอาจเครยดอกครงเมอประกาศผลสอบ เปนตน

งานวจยนไดใชรปแบบทฤษฎปฏสมพนธนยามในการก าหนดกลมตวแปรอสระ และการตงสมมตฐาน ซงมรายละเอยดดงน

1.4.2.1 ปจจยเชงเหตดานจตลกษณะเดม กบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ในสวนนจะไดท าการประมวลเอกสารเกยวกบทฤษฎและผลการวจยของจตลกษณะเดม

2 ประการ คอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตน และ แรงจงใจใฝสมฤทธ ทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงและพฤตกรรมทเกยวของ ซงมรายละเอยดดงน

1.4.2.1.1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตนกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ลกษณะมงอนาคตหมายถงลกษณะทางจตประเภทหนงของบคคลในอนทจะ

คาดการณไกลและเหนความส าคญของสงทจะเกดขนในอนาคตลกษณะมงอนาคตนม 3 องคประกอบ ไดแก

ประการแรก ความสามารถคาดการณคอการทบคคลสามารถคดไดวาอะไรจะเกดขนในอนาคตเขาใจและมองเหนเหตการณทจะเกดอยางทะลปรโปรงโดยผทจะเขาใจลกษณะของสงทจะเกดขนในอนาคตอยางชดเจนจงตองเปนผทมสตปญญาสงถงขนนามธรรมการเขาใจสงทจะเกดในอนาคตอยางชดเจนอาจจะเกดขนได 2 วธ วธแรก คอ ในกรณทสงนนเคยเกดขนกอนบคคลนนเคยประสบมากอนถาสงนนจะเกดขนเปนครงทสองหรอครงตอ ๆ ไปบคคลทมประสบการณกจะคาดการณถงเหตการณไดอยางชดเจนมากกวาผทไมมประสบการณ วธทสอง คอ การศกษาคนควาจากเอกสารและถามจากผรวาเหตการณทจะเกดขนนนจะมลกษณะอยางไรการแสวงหาขอมลเพอเปนการเตรยมตวรบเหตการณทจะเกดขนโดยมเปาหมายทจะด าเนนการใหเกดผลส าเรจในอนาคตใหมากทสด ประการทสอง ความเชอวาสงทจะเกดขนในอนาคตนนอาจจะเกดกบตนเองไดเชนเดยวกบ ทเกดขนกบผอน และประการทสามการมองเหนคณคาหรอความส าคญของสงทจะเกดขนในอนาคตในปรมาณทไมลดลงคอผทมองเหนคณคาหรอความส าคญของผลดและผลเสยทจะเกดกบตวเขาในอนาคตในปรมาณทเทากนหรออาจจะมากกวาทจะเกดกบตวเขาทนทในปจจบนการทบคคลจะมลกษณะมงอนาคตในองคประกอบท งสามนเกดจากการทบคคลน นอยใน

11

สภาพแวดลอมและสงคมทมความมนคงถาวรมความปลอดภยในชวตและทรพยสนบดามารดารกษาค าพดและรกษาสญญา นนคอเมอเปนเดกเคยมประสบการณวาสงทตนรอคอยนนตนไดรบจรง ๆ ในทสดลกษณะมงอนาคตนมความเกยวของกบแรงจงใจใฝสมฤทธและความรบผดชอบตอสงคมของบคคลดวย (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2544 : 7)

การควบคมตนหรอทเรยกทวไปวา “วนยในตนเอง” หมายถง การบงคบตนเอง การปรบปรงตนเองหรอการจดระเบยบพฤตกรรมบางชนดของตนเอง เพอเปาหมายของการจดสรางพฤตกรรมใหมทนาปรารถนาเพมปรมาณพฤตกรรมนนและอนรกษพฤตกรรมทดมประโยชนตลอดจนการลดหรอขจดพฤตกรรมเดมทไมนาปรารถนาใหหมดไปจากตนโดยการจดการของตนเองและไมตองพ งการควบคมบงคบจากผอนความสามารถในการควบคมตน ประกอบดวยลกษณะทางจตใจหลายประการ คอการมองเหนความส าคญของประโยชนทจะมมาในอนาคตมากกวาประโยชนในปจจบนการเลอกกระท าพฤตกรรมทแสดงถงการอดได รอได เพราะเชอวาการกระท าของตนจะสงผลใหเกดผลดตามทตนตองการได และนอกจากนนความสามารถควบคมตนยงเกยวกบการไมหวงผลจากภายนอกแตบคคลสามารถใหรางวลตนเองและลงโทษตนเองไดโดยรางวลทใหแกตนเองอยในรปของความพอใจในตนเอง ความภาคภมใจในตนเอง สวนการลงโทษตนเองกคอการเกดความไมสบายใจวตกกงวลและละอายใจลกษณะความอดได รอได ลกษณะความเชอในผลแหงความพยายามของตนและลกษณะการใหรางวล การลงโทษตนเองนนจะปรากฏในวยรนทไดรบการพฒนาทางจตใจ อยางเหมาะสมตงแตเดกจนปจจบนสวนใหญเกดจากการไดรบรางวลและการลงโทษอยางเหมาะสมกบพฤตกรรมโดยผใหญทมเหตมผลและไมใชอารมณตนเองเปนทตง (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2538 : 92-93)

การทบคคลจะควบคมตนไดเขาจะตองมจดประสงคบางอยางเกดขนกอนกคอการมงอนาคตในเรองใดเรองหนง ดงนน การควบคมตนทเกดโดยปราศจากการมงอนาคตเปนเบองตนนนแทบจะไมปรากฏ แตการมงอนาคตทไมมการควบคมตนตามมานนมปรากฏอยบอย ๆ และแสดงถงความลมเหลวในความตงใจของบคคลนนเอง (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2544 : 7)

ลกษณะมงอนาคตควบคมตนในการศกษาครงนหมายถงการทพนกงานมความสามารถในการคาดการณไกลเลงเหนความส าคญของสงทจะเกดขนในอนาคตรวมท งความสามารถในการควบคมตนเอง บงคบตนเองใหรจกอดได รอไดเพอรองรบประโยชนทยงใหญกวาหรอส าคญกวาทจะมมาในอนาคตนน

นกวจยหลายทานไดท าการศกษาลกษณะมงอนาคตควบคมตนพบวาลกษณะมงอนาคตควบคมตนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมทนาพงปรารถนาในหลายพฤตกรรม เชน งานวจยของ บญรบ ศกดมณ (2532) ซงไดศกษาการเสรมสรางจตลกษณะเพอพฒนาพฤตกรรม

12

การท างานราชการทบรรจใหมสงกดหนวยงานตาง ๆ ในกรงเทพมหานคร จ านวน 120 คน โดยศกษา ผลของการฝกกจกรรมมงอนาคตและควบคมตนเองทมตอจตลกษณะทไดรบการฝกกจกรรมกอน การฝกกจกรรมจะมการวดจตลกษณะของกลมตวอยาง 7 ดานทเหลอตามทฤษฎตนไมจรยธรรม กลมทหนงฝกการมงอนาคตควบคไปกบการควบคมตนเอง กลมทสองฝกการมงอนาคตอยางเดยว กลมทสามฝกการควบคมตนอยางเดยว และกลมทสเปนกลมควบคมไมไดรบการฝกจากนนจะวดลกษณะมงอนาคตควบคมตนโดยการวดแบงเปน 2 ครง ๆ แรกวดทนทหลงฝกเสรจ ครงทสองวดเมอหลงฝก 3 เดอน พบวา ลกษณะมงอนาคตควบคมตนเองเปนตวท านายทส าคญของพฤตกรรมการท างาน 3 ดาน ไดแก พฤตกรรมการท างานเพอประโยชนของหนวยงาน พฤตกรรมการเตรยมตว เพอท างานในอนาคตและพฤตกรรมการท างานแบบมงอนาคตควบคมตนเอง

ผลเชนนสอดคลองกบงานวจยของ สพตรา ธรรมวงษ (2544 : 63-68) ซงศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการเคารพสทธมนษยชนในงานพยาบาลผปวยใน โดยมกลมตวอยาง คอ พยาบาลจ านวน 330 คน ผลปรากฏวา พยาบาลทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมาก มพฤตกรรมการท างานตามจรรยาพยาบาลมากกวาและมพฤตกรรมท างานอยางเคารพสทธผปวยมากกวาพยาบาลทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนนอย นอกจากนนกวจยยงพบผลอกวาลกษณะ มงอนาคตควบคมตนเปนตวท านายทส าคญล าดบท 2 รวมกบจตลกษณะเดมอก 3 ตวสามารถท านายพฤตกรรมตามจรรยาพยาบาลได 40.6% และลกษณะมงอนาคตควบคมตนเปนตวท านายทส าคญล าดบท 1 รวมกบจตลกษณะเดมอก 3 ตวสามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางเคารพสทธผปวยได 35.5% ในกลมรวมและสามารถท านายไดสงสด 45.5% ในกลมอายมาก ผลเชนนยงพบในงานวจยของ นออน พณประดษฐและคณะ (2545) ซงศกษาเรองตวบงชทางจตสงคมกบพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจนน พบวาลกษณะมงอนาคตควบคมตนเปนตวท านายทส าคญล าดบท 2 โดยเมอรวมกบจตลกษณะอนอก 2 ตวรวมเปน 3 ตวสามารถท านายพฤตกรรมของขาราชการต ารวจชนประทวนได 39.78% และในงานวจย นภาพร โชตสดเสนห (2545 : 99) พบวาตวแปรมงอนาคตควบคมตนรวมกบตวแปรอนอก 10 ตวสามารถท านายพฤตกรรมรกษาระเบยบในการทองเทยวเชงอนรกษของนกศกษาในกลมรวมได 37.6% และสามารถท านายไดสงสดในกลมนกศกษาชายคอท านายได 49.5%

จากการประมวลเอกสารขางตนสามารถสรปไดวา การมลกษณะมงอนาคตควบคมตน ซงเปนจตลกษณะทเปนการเลงเหนประโยชนของอนาคตมากกวาประโยชนเลกนอยในปจจบนตามทฤษฎตนไมจรยธรรมนนการมลกษณะเชนนมากจะกอใหเกดพฤตกรรมทพงปรารถนามาก เชน มพฤตกรรมการเรยนมากกวามพฤตกรรมการประหยดมากกวามพฤตกรรมการเคารพสทธมนษยชนมากกวามพฤตกรรมการท างานมากกวา เปนตน ท าใหเกดผลดทงตอตนเองและผอน

13

ดงนนจงท าใหคาดไดวาพนกงานทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมากเปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงมากกวาพนกงานทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนนอย

1.4.2.1.2 แรงจงใจใฝสมฤทธกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง ลกษณะทางจตทท าใหบคคลประสบความส าเรจใน

การเรยน รวมทงหนาทการงานตามเปาหมายทวางไวและเปนลกษณะทส าคญภายในลกษณะหนงทผลกดนบคคลใหเกดความเพยรพยายามทจะท างานใหส าเรจลลวงไดดวยมาตรฐานทดเยยม ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงคอผทมพฤตกรรมการท างานเพอมงใหบรรลตามเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพและประสทธผลเมอประสบความส าเรจกเกดความสขความภาคภมใจแตเมอเกดความลมเหลวกไมทอแทและพรอมทจะมความพยายามในการลองท าใหม ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกเปนผทชอบอาสาท างานตาง ๆ ชอบการแขงขนเพอชยชนะมนสยรกงานและท างานทยากโดยไมยอทอท าใหเปนคนทพงตนเองและอาจเปนทพงของผอนไดอกดวย (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2522 : 23-34)

การศกษาแรงจงใจใฝสมฤทธของ Atkinson (1978, อางถงใน งามตา วนนทานนท2536 : 351) กลาววาในโรงเรยนงานบางอยางทนกเรยนท าจะไดรบการประเมนผล เชน การสอบแตบางโอกาสทการท างานของนกเรยนจะส าเรจหรอไมเพยงใดไมมการประเมนผล เชน การอานหนงสอ ในหองสมดการชวยวางแผนการจดกจกรรม เปนตน

แรงจงใจใฝสมฤทธของ Atkinson ใชอธบายการท างานทบคคลทราบวาผลงานของตนจะไดรบการประเมนผลโดยเปรยบเทยบกบมาตรฐานทดเยยมวาประสบความส าเรจหรอความลมเหลว ซงนกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะไมพยายามท างานใหส าเรจทกครงไปแตเขาจะพยายามอยางเตมทเมออยในสถานการณททราบวาการท างานนน ๆ จะไดรบการประเมนโดยเปรยบเทยบกบมาตรฐานทดเยยมเทานน

Atkinson (1978, อางถงในงามตา วนนทานนท 2536 : 352) ไดอธบายองคประกอบทท าใหบคคลมลกษณะของแรงจงใจใฝสมฤทธคอ 1) สงโนมนาวทางจตใจเพอทจะน าไปสความส าเรจซงประกอบดวยแรงจงใจทจะมงสการประสบความส าเรจและคาของสงลอใจ 2) สงโนมนาวจตใจหรอสงจงใจเพอหลกเลยงความลมเหลวและ 3) สงย วภายนอกทกระตนใหอยากท าพฤตกรรมนน

Mcclelland (1963) ไดสรปวา คนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมลกษณะดงน 1) เปนผมความรบผดชอบพฤตกรรมของตนและตงมาตรฐานความเปนเลศ (Standard of Excellence) ในการท างาน 2) เปนผทตงวตถประสงคทมโอกาสจะท าไดส าเรจ 50-50 หรอเปนผทมความเสยง

14

ปานกลาง 3) พยายามทจะท างานอยางไมทอถอยจนถงจดหมายปลายทาง 4) เปนบคคลทมความสามารถในการวางแผนระยะยาว 5) ตองการขอมลผลยอนกลบของผลงานทท า และ 6) เมอประสบความส าเรจมกจะอางสาเหตภายใน เชน ความสามารถและความพยายาม

Mcclelland (1963) เชอวาแรงจงใจใฝสมฤทธเปนสงทเรยนรการศกษาเกยวกบการอบรมเลยงดไดพสจนความคดเหนของ Mcclelland เดกทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกจะมาจากครอบครวทพอแมตงมาตรฐานความเปนเลศในการท างานและบอกใหลกทราบวาตนมความสนใจในสมฤทธผลของลกอบรมลกใหเปนบคคลทชวยตวเองไดและสงเสรมใหเปนอสระวธการทใชในการอบรมคอนขางจะเขมงวดใหรางวลเวลาลกท าไดส าเรจตามมาตรฐานทตงไวและลงโทษถาท าสงนนไมส าเรจตามเปาหมายไมไดแตในขณะเดยวกนกใหความรกความอบอนและแสดงใหลกเหนวาทเขมงวดกเพราะความรกลกอยากใหลกมความส าเรจ

ดงนน แรงจงใจใฝสมฤทธในงานวจยน หมายถง ความตงใจหรอความมงมนของพนกงานในการทจะกระท าสงใดสงหนงใหส าเรจลลวงไปตามจดประสงคทตนไดคาดหวงไว โดยมความเพยรพยายามอยางไมยอทอ รวมทงมการวางแผนและก าหนดขอบเขตของการท างานทเหมาะสมกบความสามารถของตนเองไดเปนอยางด โดยมนกวจยหลายทานไดใหความหมาย ดงน

จฑามาศ ปานสมบรณ (2547) ศกษาเรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงานสายงานปฏบตการผลตของ บรษท วงศไพฑรย กรป จ ากด (มหาชน) พบวาปจจยจงใจดานความอยรอดปจจยจงใจดานความตองการความสมพนธและปจจยจงใจดานความตองการความเจรญกาวหนามความความสมพนธกบพฤตกรรมการท างานของพนกงานสายงานปฏบตการผลตในดานประสทธภาพการท างานโดยเทยบกบปทผานมาดานการมาท างานสาย/ขาดงานดานการไดรบการฝกฝนทกษะดานความพงพอใจโดยรวมในการท างานและดานแนวโนม การท างานตอไปในอนาคตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมความสมพนธต าในทศทางเดยวกน

ปทตตา สณหภกด (2550) ศกษาเรองปจจยจงใจทมผลตอพฤตกรรมในการท างานและความจงรกภกดตอองคการของพนกงานบรษท บแอนดอ จ ากดผลการวจยพบวาพนกงานมระดบการจงใจในปจจยดานการจงใจ ERG โดยรวมอยในระดบดเมอพจารณาแตละดานพบวาสวนใหญมการจงใจอยในระดบด คอความตองการความเจรญกาวหนาและความตองการเพอความอยรอดมการจงใจ ในระดบปานกลาง คอความตองการมสมพนธภาพนอกจากนผลการวจยยงพบอกวา 1) ปจจยจงใจ ERG ดานความตองการเพอความอยรอดดานความตองการมสมพนธภาพและปจจยจงใจของ McGregor สามารถรวมท านายพฤตกรรมการท างานดานการเพมผลผลตของพนกงานในทศทางเดยวกนไดรอยละ 49.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) ปจจยจงใจ ERG ดานความตองการมสมพนธภาพและปจจยจงใจของ McGregor สามารถรวมท านายพฤตกรรมการท างานดาน

15

ความสม าเสมอในการท างานของพนกงานในทศทางเดยวกนไดรอยละ 19.2 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3) ปจจยจงใจ ERG ดานความตองการเพอความอยรอดและดานความตองการความเจรญกาวหนาสามารถรวมท านายพฤตกรรมการท างานดานแนวโนมในการท างานตอไปของพนกงานในทศทางตรงกนขามไดรอยละ 33.0 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

บคคลทมความมงมนในการท างานอยางไมยอทอมกเปนคนเอาจรงเอาจงกบการท างานใหประสบความส าเรจ ซงอาจท าใหผลคนนนท างานอยางหามรงหามค า จดจออยกบงานตลอดเวลา จนอาจท าใหเกดความเครยดได ในอดตมผลงานวจยทแสดงใหเหนวา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกเปนผ ทมความเครยดในการท างานมากดวย เชน การศกษาปจจยเชงเหตของความเครยดในการท างานของขาราชการไทย (บงอร โสฬส และอจฉรา วงศวฒนามงคล, 2546) ปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรมของหวหนาสถานอนามยของ สชาดา ชลานเคราะห (2552) พบผลในท านองเดยวกนวา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงเปนผทมความเครยดในงานมากและประสบความความส าเรจมากกวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า

รวมทงงานวจยของ ดจเดอน พนธมนาวน (2547) ยงพบอกวาแรงจงใจใฝสมฤทธเปนตวท านายทส าคญในพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมโดยรวม โดยไดศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมของหวหนาในสถานอนามยต าบล กลมตวอยาง คอ หวหนาสถานอนามยต าบลในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง รวม 6 จงหวด จ านวน 509 คน จากผลการวเคราะหพบวา หวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงเปนผทมพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมมากกวาหวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า

สรปไดวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงเปนผทมพฤตกรรมทนาปรารถนามากกวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธต าทงในเดก เชน พฤตกรรมการเรยนและพฤตกรรมประหยดไฟฟา เปนตน และในผใหญ เชน พฤตกรรมการท างาน เปนตน ดงนนจงคาดไดวาพนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมพฤตกรรมการท างานมากกวาพนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า

1.4.3 ปจจยเชงเหตดานสถานการณกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง สาเหตทางสถานการณเปนสาเหตทอยภายนอกตวบคคลทมความเกยวของกบพฤตกรรม

ของบคคล เชน การสนบสนนทางสงคมจากคนรอบขางจากเพอนจากหนวยงาน หรอหวหนาวธการอบรมเลยงดของผปกครองและปทสถานทางสงคม เปนตน ซงอาจเปนไดทงสงทเอออ านวยใหเกดพฤตกรรมหรอเปนสงทขดขวางมใหเกดพฤตกรรมกได

ในสวนนไดท าการประมวลเอกสารทเกยวกบสถานการณส าคญ 2 ประการ ไดแก 1) สภาพแรนแคนในงาน และ 2) การสนบสนนจากหนวยงาน ซงมรายละเอยดดงน

16

1.4.3.1 สภาพแรนแคนในงาน กบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง สภาพแรนแคนในงานหรอสภาพแวดลอมทอยภายนอกตวบคคลทด ารงอยใน

ขณะนน ในทางทฤษฎรปแบบปฏสมพนธนยม จดไดวาเปนรปแบบหนงของทฤษฎตาง ๆ ทศกษาสาเหตของพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษย ตลอดจนประสทธภาพในการท างาน

ในรปแบบปฏสมพนธนยมน จะตองมการศกษาอทธพลรวมระหวางลกษณะทางจตใจของผกระท ากบลกษณะของสถานการณทพฤตกรรมนนปรากฏปฏสมพนธทเกดขนมความเชอมโยงและตอเนองซงกนและกน โดยอาจจะศกษาใน 2 วธ คอ วธการศกษาปฏสมพนธเชงสถต และวธการศกษาปฏสมพนธในรปของจตลกษณะบางประการทเกยวกบสถานการณของผกระท านน เชน ทศนคตตอสถานการณนน การรบรหรอการเหนความส าคญของสถานการณนน การใหความหมายแกสถานการณนน ซงเปนจตลกษณะทแตกตางกนไปไดมากในแตละบคคลทถกศกษาทง ๆ ทอยในสถานการณเดยวกนหรอคลายคลงกน ทงนเพราะประสบการณเดมท าใหการเรยนรและการรบรในปจจบนแตกตางกน อยางไรกตาม ในการศกษาสาเหตของพฤตกรรมมนษยโดยทวไปสามารถศกษาไดหลายรปแบบ แตสาเหตหลกของพฤตกรรมมนษยจะมาจาก 2 สาเหต คอ สาเหตภายนอกตวมนษย เชน สภาพแวดลอมในหนวยงาน สงคม วฒนธรรม สภาพภมประเทศ เปนตน และสาเหตภายในตวมนษย เชน ลกษณะทางจตใจของมนษย แตกระน นการศกษาพฤตกรรมมนษยโดยใชรปแบบปฏสมพนธนยม (Interactionism Model) ทมงเนนความส าคญของปฏสมพนธระหวางลกษณะทางจตใจของบคคล (สาเหตภายใน) กบสถานการณทบคคลก าลงประสบอย (สาเหตภายนอก) กไดรบการยอมรบกนอยางกวางขวางวาเปนรปแบบการศกษาทครอบคลมถงสาเหตของการเกดพฤตกรรมมนษยมากทสดและยงเปนรปแบบทฤษฎทกาวหนาทสดในปจจบนของวชาการทางจตวทยา (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2543 : 3-4)

Walton (1974 : 92) กลาววา คณภาพชวตการท างานเปนปจจยหนงทยอมรบกนวามความสมพนธเกยวของกบพฤตกรรมการท างานของพนกงานในองคการ ซงมใชก าหนดแคกรอบเวลาท างานสปดาหละ 40 ชวโมง หรอการจายคาตอบแทนทเหมาะสมเทานน แตยงรวมถงการค านงถงความตองการของพนกงานในหนวยงาน เพราะสงเหลานจะมผลตอพฤตกรรมการท างานของพนกงานและประสทธภาพของงานดวย ทงยงรวมไปถงสภาพแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ความกาวหนาและความมนคงในการท างาน และความสมดลในชวตการท างาน

งานวจยทผานมาบงชวาคณภาพการท างานมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการบรการของพนกงานโรงแรม (สลาวณย, 2550) และมความเกยวของกบการถายทอดทางสงคมในองคการ โดย บงอร (2538) ใหขอเสนอแนะจากงานวจยวา ความส าเรจของการถายทอดทางสงคมในองคการจะขนอยกบเนอหาทใชในการพฒนาคณภาพชวตการท างานในองคการดวย นอกจากน

17

สรพงษ (2547) ศกษาพบวา ลกษณะสวนบคคลมความสมพนธเชงบวกกบคณภาพชวตการท างาน โดยเฉพาะอาย ความเตมใจในการปฏบตงานอยางเตมท และรายไดสามารถรวมกนท านายประสทธภาพการท างานของพนกงานไดรอยละ 44.9

1.4.3.2 การสนบสนนจากหนวยงานกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง แรงสนบสนนทเกดจากหนวยงานไดชวยเหลอท งขอมลขาวสาร วสดอปกรณ

งบประมาณ หรอแมกระทงการจดสมมนาฝกอบรมดานตาง ๆ เพอผลกดนใหบคลากรไดเกดความร ความเขาใจ เกดทกษะ และไดสงสมประสบการณทด

สชาดา ชลานเคราะห (2552 : 43) ไดกลาวไววา การสนบสนนจากองคการเปนตวแปรทไดรบความสนใจอยางมากจากนกจตวทยาองคการ คอ การทองคการไดใหความส าคญกบบคลากรใหการยกยองเชดช ใหขวญก าลงใจในการท างาน จดหาสวสดการ และใหผลตอบแทนทเหมาะสมกบผลการปฏบตงาน และสนบสนนในดานงบประมาณ เครองมอ วสด อปกรณ คมอในการท างาน ตลอดจนใหความรและพฒนาความรความสามารถใหบคลากรท างานไดอยางมประสทธภาพ รวมทงมกฎระเบยบและสภาพแวดลอมทเออตอการท างาน

ในตางประเทศ Eisenberger และคณะ (1998 : 812-820) เปนผรเรมในการศกษาการสนบสนนจากองคการ และไดใหความหมายวา เปนความเชอโดยทวไปของบคลากรในองคการเกยวกบการทองคการนนไดใหการยกยองสนบสนนการท างานของเขา และการทองคการใหความใสใจดแลทกขสขของเขา ซง Eisenberger และคณะ เชอวาความรสกเชนนมสวนเกยวของกบความทมเทใหกบการท างานของบคลากร (Commitmentto work) หากบคลากรมความรสกวาองคการไมใหความสนบสนนเอาใจใส ดแล ผลการปฏบตงานกจะท าใหบคลากรท างานดวยประสทธภาพทนอยกวา และผลการปฏบตงานของบคลากรในหนวยงานนน มความเกยวของกบการสนบสนนจากองคการ

Rhoades and Eisenberger (2002 : 698-714) ไดศกษาการรบรการสนบสนนจากหนวยงาน หรอทเรยกวา Percieved Organizational Support ซงใหความหมายวาเปนการรบรของสมาชกในหนวยงานวาหนวยงานของตนใหความส าคญกบการท างานของตน และแสดงใหเหนวามความใสใจในความอยดมสขของสมาชก

จากการประมวลงานวจยขางตนนสามารถสรปไดวา พนกงานทไดรบการสนบสนนจากหนวยงานมาก มพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงมากกวาพนกงานทไดรบการสนบสนนจากหนวยงานนอย

18

1.4.4 ปจจยเชงเหตดานจตลกษณะตามสถานการณกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

ในสวนนไดท าการประมวลเอกสารงานวจยทเกยวกบการแสดงถงความสมพนธระหวางตวแปรสถานการณ ประกอบไปดวย 2 องคประกอบ ดงน 1) ทศนคตทดตองาน 2) ความเครยดในงาน โดยทง 2 องคประกอบนมความเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ซงมรายละเอยดดงน

1.4.4.1 ทศนคตทดตองานกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ทศนคต คอ จตลกษณะประเภทหนงของบคคลอยในรปของความรสกพอใจหรอไม

พอใจในสงใดสงหนง ความรสกนเกดจากความรเชงประเมนคาของบคคลเกยวกบสงนนคอความรวาสงนนมประโยชน หรอมโทษมากนอยเพยงใด เมอเกดความรสกพอใจหรอไมพอใจสงหนง บคคลนนจะมความพรอมทจะกระท าตอสงนนไปในทางทสอดคลองกบความชอบหรอไมชอบของตนตอสงนน ฉะนนบคคลจงสามารถมทศนคตตอสงตาง ๆ มากมาย แมแตทศนคตตอตนเอง หรอทศนคตตอการกระท าอยางใดอยางหนงกได เชน ทศนคตตอการท างานราชการอยางเตมความสามารถ (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2544 : 120)

ทศนคตของบคคลตอสงใดสงหนงน นม 3 องคประกอบ คอ 1) ความรเชงประเมนผล หมายถง การทบคคลมความรเกยวกบสงหนงวามประโยชนมากนอยเพยงใด ดหรอเลว มโทษมากนอยเพยงใดของทกสงยอมมสองดาน คอ ดานดและดานไมด หรอดานประโยชนและโทษ บคคลสามารถจะรบร รบทราบเกยวกบประโยชนและโทษของสงตาง ๆ ไดเสมอ และอาจมความรเพมเตมมากขนตามล าดบ หรอรเพยงดานคณประโยชน แตไมทราบเกยวกบโทษของสงนน หรอรในทางตรงกนขาม นอกจากน บคคลสวนใหญมกมความรเชงประมาณคาของสงตาง ๆ แตเพยงเลกนอย ท าใหเกดอคตหรอความล าเอยงไดมาก ฉะนน การเปลยนทศนคตทส าคญ คอ การปรบองคประกอบการรเชงประเมนคาในเรองนนใหตรงกบความเปนจรง โดยการใหความรเกยวกบคณหรอโทษตอสงนนเพมเตมแกบคคลนนเอง 2) ความรสกพอใจ เมอบคคลทราบวาสงใดมประโยชน บคคลนนกจะรสกชอบพอใจในสงนน ถาบคคลทราบวาสงใดมโทษ บคคลกจะรสกไมชอบไมพอใจสงนน สวนใหญแลวความรสกพอใจของบคคลตอสงหนงจะเกดโดยอตโนมตและสอดคลองกบความรเชงประเมนคาเกยวกบสงนน เมอมาพจารณาประโยชนและโทษของสงหนงจะเหนไดวาสงหนงอาจมประโยชนหรอโทษตอบคคลโดยตรง หรอสงนนมประโยชนหรอโทษตอคนอน เชน บดามารดา ญาตพนอง มตรสหาย เพอนรวมงานหรอคนทวไป หรอสงนนมประโยชนหรอโทษตอสวนรวม ประเทศชาต หรอมนษยชาต ตามธรรมดาแลวบคคลยอมรสกพอใจสงหนงมาก

19

เมอทราบวาสงนนมประโยชนตอตนเอง แตถามประโยชนตอคนอนทตนไมรจก หรอประโยชนตอสวนรวมมาก แตมประโยชนตอตนเอง ไมมากนก บคคลนนกจะรสกพอใจในสงนน แตเพยงเลกนอย 3) ความพรอมกระท า หมายถง การทบคคลมความพรอมทจะชวยเหลอ สนบสนน ทะนบ ารง สงเสรม สงทเขาชอบเขาพอใจ และพรอมทจะท าลายท าราย หรอท าเพกเฉยตอสงทเขาไมชอบไมพอใจ องคประกอบนกยงอยภายใจจตใจของบคคล และยงไมปรากฏออกมาเปนพฤตกรรม ความพรอมกระท าจะปรากฏเปนพฤตกรรมหรอไม ยอมขนอยกบลกษณะอน ๆ ของบคคล และสถานการณ ผทมลกษณะเปนตวของตวเองและสามารถควบคมบงคบตนได จะเปนผทกระท าตามทศนคตของตน สวนผทขาดความเปนตวของตวเอง ตองพงการควบคม การใหรางวล และการลงโทษจากผอน หรอจากสงคม จะเปนผทมการกระท าไปตามการชกจงหรอการบงคบของผอนมากกวาทจะท าตามทศนคตของตนตอสงนน องคประกอบทง 3 ของทศนคต สามารถใชในการท านาย และอธบายพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจงของบคคลได เพราะเชอวาหากบคคลทมทศนคตตอเรองใด กจะกระตนใหบคคลนนมแนวโนมทจะมพฤตกรรมประพฤตปฏบต ในเรองนนมากกวาบคคลทมทศนคตไมด (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2544 : 121-122)

ผทมทศนคตทดตองาน จงหมายถง การทบคคลประเมนคาการกระท าดงกลาวเปนสงทด มประโยชน รสกพอใจ และพรอมทจะกระท าเพอประสทธผลของการท างาน

จากเอกสารและงานวจยทกลาวมาขางตนอาจสรปไดวาหากบคคลมทศนคตทดตอสงใดกจะสงผลใหเกดการยอมรบตอสงนน ๆ และน าไปสการท างานใหบรรลจดมงหมายและประสบความส าเรจไดเปนอยางดดงนนถาพนกงานมทศนคตทดตองานยอมจะชวยสงเสรมใหพนกงานนนมพฤตกรรมในการท างานอยางขยนขนแขงและใหความรวมมอกบองคการเพอท างานไดอยางมประสทธภาพหากบคคลมทศนคตทดตอองคการและตองานเขากจะมพฤตกรรมทตงใจท างานใหแกองคการแตในทางตรงขามหากบคคลมทศนคตไมดตอการท างานเขากจะไมเตมใจท างาน

1.4.4.2 ความเครยดในงานกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

ความเครยดเปนค าทรจกกนด โดยเฉพาะปจจบนนความเครยดเปนโรคชนดหนงของการบรหารงาน โดยเฉพาะอยางยงคนทท างานในต าแหนงและความรบผดชอบมาก ยอมจะมความเครยดมากขนดวย กรมสขภาพจต (2540 : 31) ไดใหความหมาย ความเครยดวา เปนสภาวะจตใจและรางกายทเปลยนแปลงไป ซงเปนผลจากการตองปรบตวตอสงกระตนหรอสงเราตาง ๆ ในสงแวดลอมทบบคน กดดน หรอคกคามใหเกดความทกข ความไมสบายใจ

20

ความเครยดในการท างานมสาเหตจากปจจยหลายประการ เชน ลกษณะงานและหนาทงานไมชดเจน สมพนธภาพทไมดในหนวยงาน ขาดการมปฏสมพนธ ขาดการมสวนรวม การสอสารทไมด สงแวดลอมทางกายภาพทไมเหมาะสม ขาดการสนบสนนทางสงคม ปญหาเศรษฐกจและบคลกภาพของบคคล ผลของความเครยดท าใหเกดอาการทางรางกาย ไดแก ปวดหว ปวดคอ ความดนโลหตสง อาการทางจตใจ ไดแก วตกกงวล เบอหนาย โกรธงาย ซมเศรา อาการทางพฤตกรรม ไดแก การขาดงาน การลาออก การท างานพลาด เปนตน ในสวนของระดบความเครยดไดกลาวถงระดบความเครยดทแตกตางกนยอมสงผลตอรางกายและจตใจทแตกตางกนไปดวย กลาวคอ 1) ถาความเครยดต า จะเปนตวผลกดนใหคนท างานไดดขน 2) ถาเปนความเครยดระดบปานกลาง อาจมผลกระทบตองาน เชน กนมากกวาปกต นอนไมหลบ ตดเหลา ตดยา เปนตน 3) ถาเปนความเครยดระดบรนแรง อาจท าใหเกดการกระท าทกาวราว ซมเศรา หรอถงกบวตกจรตไมสามารถควบคมตนเองได 4) ถาเปนความเครยดระยะยาว กอาจท าใหเกดโรคทางกายได เชน โรคกระเพาะ โรคหวใจ รวมทงแกเรวและอายสนดวย (กรมการแพทย, 2533) สรปไดวาความเครยดในงานวจยน หมายถง ปรมาณความวตกกงวลของบคคลเกยวกบความไมสบายใจ อนเกดจากสถานการณตาง ๆ ในการท างาน ซงสงผลตอพนกงานทงดานรางกายและจตใจและพฤตกรรมการท างาน จากการประมวลเอกสารขางตน ท าใหรวาผทมความเครยดในงานต า เปนผทมพฤตกรรมการท างานทดมากกวา ผทมความเครยดในงานสง ดงนน จงคาดไดวา พนกงานทมความเครยดในงานต า มพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงสงกวาพนกงานทมความเครยดสง

1.5 ตวแปรทใชในงานวจย

ในการวจยครงนมกลมตวแปรทส าคญ โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1) ตวแปรตาม(Dependent Variables) ม 2 ตวแปร คอ พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน และพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต 2) ตวแปรอสระ (Independent Variables) ม 6 ตวแปร คอ กลมตวแปรดานจตลกษณะเดม ประกอบดวย ตวแปรทส าคญ 2 ตวแปร คอ มงอนาคตควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธ กลมตวแปรดานสถานการณ ประกอบดวยตวแปรทส าคญ 2 ตวแปร คอ สภาพแรนแคน ในงาน และการสนบสนนจากหนวยงาน กลมตวแปรดานจตลกษณะตามสถานการณ ประกอบดวย ตวแปรทส าคญ 2 ตวแปร คอ ทศนคตทดตองาน ความเครยดในงาน 5) กลมยอย คอ ตวแปรชวสงคม ประกอบดวย เพศ อาย อายการท างาน สถานภาพ การศกษาระยะเวลาในการท างาน เงนเดอน

21

ภาพท 1.2 : แสดงความสมพนธระหวางตวแปร (ตามทฤษฎปฏสมพนธนยม)

1.6 นยามปฏบตการ

พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน หมายถง การรายงานพฤตกรรมการท างานทแสดงถงความมงมน อตสาหะ และเสยสละในการท างานใหแกหนวยงาน เชน สงสมความรดวยการอานหนงสอทเปนประโยชนกบการท างาน ปฏบตตนตามกฎระเบยบของหนวยงาน เสยสละเวลาวนหยดเพอการท างาน เปนตน มพนฐานมาจากงงานวจยของ วเชยร ธรรมาธร (2547) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคาแตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต หมายถง การรายงานพฤตกรรมการท างานทแสดงถงลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เชน มความซอสตยในการท างาน ท างานอยางเตมความสามารถ และท างานตามเปาหมายของหนวยงาน เปนตน มพนฐานมาจากงงานวจยของ บญรบ ศกดมณ

จตลกษณะเดม 1. ลกษณะมงอนาคตควบคมตน 2. แรงจงใจใฝสมฤทธ

สถานการณ 1. สภาพแรนแคนในหนวยงาน 2. การสนบสนนจากหนวยงาน

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง 1. พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน 2. พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

จตลกษณะตามสถานการณ 1. ทศนคตทดตองาน 2. ความเครยดในงาน

ลกษณะทางชวสงคมภมหลง เพศ อาย อายการท างาน เงนเดอน

22

(2532) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา แตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมาก

แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง จตลกษณะอยางหนงทชวยใหบคคลยอมรบทจะท างานอยางมานะบากบน ฝาฟนอปสรรค เพอทจะใหการท างานหรอการแกปญหาบรรลเปาหมายทวางไวอยางเหมาะสมกบความรความสามารถของตน มพนฐานมาจากทฤษฎของ McClelland (1964) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา จาก จนตนา บลมาศ และคณะ (2539) แตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง

ลกษณะมงอนาคตควบคมตน หมายถง ความสามารถในการคาดการณไกลเลงเหนความส าคญของสงทจะเกดขนในอนาคตรวมทงความสามารถในการควบคมบงคบตนเองใหรจกอดทนรอไดเพอรอรบประโยชนยงใหญหรอส าคญกวาทจะมมาในอนาคต มพนฐานมาจากแนวคดของ Mahoney and Thoresen (1974) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา จาก จนตนา บลมาศ และคณะ (2539) แตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมาก

สภาพแรนแคนในงาน หมายถง ในหนวยงานหรอองคการมสภาพแวดลอมทไมดไมเอออ านวยตอการท างานขาดทรพยากรทจะน าไปท างานตาง ๆ ใหบรรลตามเปาหมายสงผลใหพนกงานไมอยากท างานหรอท างานไมเตมความสามารถ มพนฐานมาจากทฤษฎของ Rotter (1966) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา จาก ศกดชย นรญทว (2532) แตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมสภาพแรนแคนนอย

การสนบสนนจากหนวยงาน หมายถงการทหนวยงานใหการสนบสนน การเอาใจใส ใหการชวยเหลอสนบสนนในดานตาง ๆ เชน ดานบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ และดานการบรหารจดการมพนฐานมาจากทฤษฎของ Eisenberger และคณะ (1990) วดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา จาก ดจเดอน พนธมนาวน (2547) แตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทไดรบการสนบสนนจากองคกรมาก

ทศนคตทดตองาน หมายถง ความรสกนกคดของพนกงานในการพจารณาประเมนพฤตกรรมการท างานวาเปนสงทดมประโยชนและมความรสกพงพอใจในการทจะปฏบตตามหลกหรอวธการทเปนแนวทางในการท างานอยางขยนขนแขงวดโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคาทผวจยสรางขนแตละขอมมาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมทศนคตทดตองานมาก

23

ความเครยดในงาน หมายถง การรายงานของบคคลเกยวกบปรมาณความวตกกงวล ความไมสบายใจ อนเกดจากสถานการณตาง ๆ ในการท างาน ซงสงผลตอบคคลทงทางดานรางกายทางจตใจ และพฤตกรรมการท างานโดยแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคาทปรบมาจาก บงอร โสฬส และ อจฉรา วงศวฒนามงคล (2539) แตละขอมการวด 2 มต โดย มตแรก เปนการวดปรมาณความเครยดในแตละเหตการณ ม มาตร 6 หนวยประกอบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” และ มตทสอง วดปรมาณการเกดเหตการณนน มมาตร 3 หนวยประกอบจาก “ไมเกดเลย” จนถง “บอยมาก” ผทไดคะแนนมากจากแบบวดน เปนผทมความเครยดในงานมาก

1.7 สมมตฐานในการวจย

สมมตฐานท 1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน หรอ แรงจงใจใฝสมฤทธ มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

สมมตฐานท 2 สภาพแรนแคนในงานนอยหรอการสนบสนนจากหนวยงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

สมมตฐานท 3 ทศนคตทดตองานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต หรอความเครยดในงานมความสมพนธทางลบอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

สมมตฐานท 4 จตลกษณะเดม (ลกษณะมงอนาคตควบคมตน หรอ แรงจงใจใฝสมฤทธ) สถานการณ (สภาพแรนแคนในงานนอย หรอการสนบสนนจากหนวยงาน)และจตลกษณะตามสถานการณ (ทศนคตทดตองาน และ ความเครยดในงานมความสมพนธทางลบ) รวม 6 ตวแปรสามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตไดอยางนอย 30%

บทท 2

วธการวจย

การวจยเรอง “ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรม การท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย” เปนการวจยเพอศกษาความสมพนธเปรยบเทยบ (Correlation Comparative Study) ในพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย ระหวางตวแปรดานจตลกษณะเดมและตวแปรดานสถานการณทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

ในสวนนจะไดน าเสนอเกยวกบกลมตวอยาง วธการสมตวอยาง เครองมอวดตวแปร วธการหาคณภาพเครองมอวด วธการเกบรวบรวมขอมล และสถตทใชในการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดตอไปน

2.1 กลมตวอยางและวธการสมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย การสมตวอยางครงน ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขน (Multi Stage Random Sampling) โดยมตวแปรในการสมตวอยางดงน 1) จ านวนของหนวยงานระดบกอง 10 กอง 2) พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย 15 คนตอกอง

โดยคาดวาจะเกบไดจ านวน (10 x 15) = 150 ตวอยาง ส าหรบการเกบตวอยางในครงนเกบไดทงหมด 210 ตวอยาง และเมอน ามาตรวจสอบความสมบรณถกตองแลวมจ านวนขอมลทใชไดจรงในการวจยครงน จ านวน 200 ตวอยาง

2.2 เครองมอวดตวแปร

เครองมอทใชวดตวแปรในงานวจยครงนประกอบดวย 1) แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ประกอบดวย พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน และพฤตกรรมการท างานอยาง

25

มงอนาคต 2) แบบวดกลมตวแปรจตลกษณะ ประกอบดวย ลกษณะมงอนาคตควบคมตน และ แรงจงใจใฝสมฤทธ 3) แบบวดกลมตวแปรสถานการณ ประกอบดวย สภาพแรนแคนในงาน และการสนบสนนจากหนวยงาน 4) แบบวดกลมตวแปรจตลกษณะตามสถานการณ ประกอบดวย ทศนคตทดตองาน และความเครยดในงาน และ 5) แบบสอบถามลกษณะทางชวสงคมภมหลง ซงมรายละเอยดแบบวดดงตอไปน

2.2.1 แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน (ชดท 1 ฉนกบชวตการท างาน

รายละเอยดในภาคผนวก ก แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน) มเนอหาเกยวกบการท างานดวยความขยนขนแขง มการวางแผนขนตอนในการท างานอยางตอเนอง วเคราะหคาดการณถงผลดผลเสยทจะไดรบในอนาคตจากการท างาน โดยน ามาจากแบบวด ซงสรางโดย วเชยร ธรรมาธร (2547) จ านวน 12 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคาพสยจ าแนกรายขอ อยระหวาง 5.97 ถง 14.71 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวด อยระหวาง .29 ถง .66 และคาความเชอมนเทากบ .813

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวกใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลง ตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 1 ฉนกบชวตการท างาน)

(0) ฉนเหนคนทหมดความอดทนในการท างานในหนวยงานน แลวกคดวาฉนก าลงจะเปนเหมอนเขาดวย

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2.2.2 แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต (ชดท 2 วธการท างานของฉน

รายละเอยดในภาคผนวก ก แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต) มเนอหาเกยวกบการท างานดวยความขยนขนแขง มการวางแผนขนตอนในการท างานอยางตอเนอง วเคราะหคาดการณ ถงผลดผลเสยทจะไดรบในอนาคตจากการท างาน โดยน ามาจากแบบวด ซงสรางโดยบญรบ ศกดมณ (2532) จ านวน 12 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวยตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคา

26

พสยจ าแนกรายขออยระหวาง 4.57 ถง 12.35 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวดอยระหวาง .24 ถง .66 และคาความเชอมนเทากบ .816

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวกใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 2 วธการท างานของฉน)

(0) ฉนมกใชเวลาวางอานหนงสอทเปนประโยชนกบการท างาน

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดกลมจตลกษณะ ประกอบดวย 2 ตวแปร คอ แบบวดลกษณะมงอนาคตควบคมตน

และแบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ 2.2.3 แบบวดลกษณะมงอนาคตควบคมตน (ชดท 3 ปจจบนและอนาคตในการท างาน

รายละเอยดในภาคผนวก ก แบบวดลกษณะมงอนาคตควบคมตน) เปนแบบวดเ กยวกบความสามารถในการคาดการณไกลเกยวกบผลดผลเสยทจะเกดขนจากการกระท าของตนและสามารถวางแผนปฏบตเพอรองรบผลดหรอปองกนผลเสยทจะเกดขนในอนาคต ซงลกษณะมงอนาคตควบคมตนเกดจากประสบการณตงแตอดตเปนแบบวดของ จนตนา บลมาศ และคณะ (2529) มจ านวนทงหมด 9 ขอ ซงเปนขอความทางลบทกขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวผานเกณฑทง 9 ขอ มคาพสยจ าแนกรายขออยระหวาง 6.87 ถง 13.44 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวด อยระหวาง .39 ถง .60 และคาความเชอมนเทากบ .800

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวกใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

27

ตวอยาง แบบวดลกษณะมงอนาคตควบคมตน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 3 ปจจบนและอนาคตในการท างาน)

(0) ฉนคดวา การกระท าความดโดยขาดผรเหน เปนการกระท าทสญเปลา

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2.2.4 แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ (ชดท 4 รปแบบและเปาหมายการท างาน รายละเอยดใน

ภาคผนวก ก แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ) เปนแรงจงใจทเกดจากความตองการทจะพยายามท ากจกรรมใดกจกรรมหนงทไดรบมอบหมายใหส าเรจไมวางานนนจะมอปสรรคมากนอยเพยงใดกตาม เปนแบบวดของ จนตนา บลมาศ และคณะ (2529) มจ านวนทงหมด 15 ขอมขอความทางบวก 10 ขอ และมขอความทางลบ 5 ขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวผานเกณฑทง 15 ขอ มคาพสยจ าแนกรายขออยระหวาง 4.83 ถง 13.50 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวด อยระหวาง .27 ถง .61 และคาความเชอมนเทากบ .859

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวก ใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนนคดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 4 รปแบบและเปาหมายการท างาน)

(0) เพอน ๆ ลงความเหนวา ฉนเปนคนขยน

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดกลมสถานการณ เปนสงตางทอยรอบตวบคคลหรอการรบรของบคคลทเกยวกบ

สงใดสงหนงรอบตวเขา เชน การสนบสนนจากคนรอบขาง การอบรมเลยงด สถานการณย วย เปนตน สถานการณเหลานแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) สถานการณเอออ านวยในการเกดพฤตกรรมท นาปรารถนา เชน การเหนแบบอยางทด 2) สถานการณทขดขวางมใหเกดพฤตกรรมทไมนาปรารถนาเชน อยใกลแหลงย วย ภาระงานหนกเกนไป อยในสภาพแรนแคนในการท างาน เปนตน

28

แบบวดกลมสถานการณจงประกอบดวย 2 ตวแปร คอ สภาพแรนแคนในงาน และการสนบสนนจากหนวยงาน

2.2.5 แบบวดสภาพแรนแคนในงาน (ชดท 5 สภาพแรนแคนในงาน รายละเอยดในภาคผนวก ก แบบวดสภาพแรนแคนในงาน) คอ ประเภทของงานในหนวยงานหรอองคการมสภาพแวดลอมทไมดไมเอออ านวยตอการท างาน ขาดทรพยากรทจะน าไปท างานตาง ๆ ใหบรรลตามเปาหมาย สงผลใหพนกงานไมอยากท างานหรอท างานไมเตมความสามารถ ซงแบบวดนเปนแบบวดของ ศกดชย นรญทว (2532) มจ านวนทงหมด 20 ขอ มขอความทางบวก 3 ขอ และมขอความทางลบ 17 ขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑทกขอ ซงแตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคาพสยจ าแนกรายขอ อยระหวาง 3.25 ถง 11.95 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวด อยระหวาง .29 ถง .68 และคาความเชอมนเทากบ .873

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวก (แรนแคนนอย) ใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ (แรนแคนมาก) ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดสภาพแรนแคนในงาน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 5 เหตการณในชวตการท างานของฉน)

(0) ในปจจบนฉนมความสขมากขนกวาในอดตทผานมา

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2.2.6 แบบวดการสนบสนนจากหนวยงาน (ชดท 6 การสนบสนนจากหนวยงาน

รายละเอยดในภาคผนวก ก แบบวดการสนบสนนจากหนวยงาน) คอการทหนวยงานใหการสนบสนน การเอาใจใส ใหการชวยเหลอสนบสนนในดานตาง ๆ เชน ดานบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ และดานการบรหารจดการแบบวดนมพนฐานมาจากแบบวดการรบรการสนบสนนจากองคกรของ Eisenberger และคณะ (1986 ; 1990) แบบวดนเกยวกบการรบรการปฏบตจากองคกรตอผปฏบตงานวาองคกรไดใหความดแลเอาใจใส สงเสรมและสนบสนน รวมทงออกกฎระเบยบหรอสรางสภาพแวดลอมใหเอออ านวยตอการท างาน โดยแบบวดนผวจยไดน ามาปรบปรงจากแบบวดของ ดจเดอน พนธมนาวน (2547) มจ านวนทงหมด 15 ขอ ซงผวจยไดน ามา

29

ปรบปรงใชเพยงจ านวน 10 ขอ มขอความทางบวก 7 ขอ และมขอความทางลบ 3 ขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑทกขอซงแตละขอมมาตรประเมน 6 หนวยตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” มคาพสยจ าแนกรายขออยระหวาง 5.48 ถง 11.15 และพสยของความสมพนธภายในระหวางรายขอกบแบบวด อยระหวาง .35 ถง .59 และคาความเชอมนเทากบ .814

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวกใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดการสนบสนนจากหนวยงาน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 6 หนวยงานของฉน)

(0) หนวยงานของฉนไมคอยใหรางวลกบผทท างานอยางมประสทธภาพสง

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดลกษณะทางชวสงคมภมหลง (ชดท 7 เรองทวไปเกยวกบผตอบแบบวด รายละเอยด

ในภาคผนวก ก แบบวดลกษณะทางชวสงคมภมหลง) ประกอบดวย ค าถามเกยวกบลกษณะของพนกงาน เชน เพศ อาย สถานภาพ การศกษา สงกดหนวยงาน ระยะเวลาในการท างาน และเงนเดอน

ตวอยาง แบบวดเรองทวไปเกยวกบผตอบแบบวด 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย……….…….ป……..….….เดอน 3. อายการท างาน……..…ป...........เดอน 4. สถานภาพ โสด สมรส หยา/แยกกนอย หมาย 5. การศกษาสงสดในปจจบน................................................................

6. สงกด ส านกผวาการ ส านกตรวจสอบ ฝายบรหารทวไป ฝายการเงนและบญช ฝายนโยบายและแผน ฝายสารสนเทศ

กองวจยและพฒนาวศวกรรมระบบทางพเศษ กองบรหารความเสยงและควบคมภายใน ฝายกอสรางและบ ารงรกษา

30

7. ระยะเวลาในการท างานสงกดน…………..…ป...............เดอน 8. เงนเดอน....................................บาท 2.2.7 แบบวดความเครยดในงาน (ชดท 8 สงทฉนรสกตอเหตการณทท างาน รายละเอยด

ในภาคผนวก ก แบบวดความเครยดในงาน) คอความเครยดทเกดจากสภาวะทางจตทถกอารมณครอบง าจะมความตองการตาง ๆ เกดขนและมอาการกลวจะไมไดดงทตองการตามทหวงไว ซงแบบวดนผวจยไดสรางขนเอง มจ านวนทงหมด 20 ขอ ประกอบดวย 4 องคประกอบ ซงแตละองคประกอบม 5 ขอ ซงในแตละขอประกอบดวย มาตร 2 มต มตแรกม 6 หนวย ตงแต “มากทสด” ถง “ไมเลย”มตทสองม 3 หนวย ตงแต “บอยมาก” ถง “ไมเกดเลยดงนนคะแนนทไดทง 2 มตของการตอบใน แตละขอคอผลคณของหนวยทเลอกในขอนน ๆ พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอของแบบวดนอยระหวาง 2.26 ถง 12.13 และคาความเชอมนเทากบ .900

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอมคะแนน 6 อนดบ โดยขอความทแสดงลกษณะทางบวกใหคะแนน “จรงทสด” เทากบ 6 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 1 คะแนน และหากเปนขอความทางลบ ใหคะแนนกลบกน “จรงทสด” เทากบ 1 คะแนน และลดลงตามล าดบจนถง “ไมจรงเลย” เทากบ 6 คะแนน การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอ

ตวอยาง แบบวดความเครยดในงาน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 8 สงทฉนรสกตอเหตการณทท างาน)

สถานการณ ระดบความเครยดเกยวกบงาน มากทสด ไมเลย

เกดขนกบฉน บอยมาก เกดบาง ไมเกดเลย

6 5 4 3 2 1 3 2 1 ตวอยาง: รถตด

2.2.8 แบบวดทศนคตทดตองาน (ชดท 9 ความรสกของฉนเกยวกบงาน รายละเอยดใน

ภาคผนวก ก แบบวดทศนคตทดตองาน) คอ ความเครยดทเกดจากสภาวะทางจตทถกอารมณครอบง า จะมความตองการตางๆเกดขนและมอาการกลวจะไมไดดงทตองการตามทหวงไว เชน วตกกงวล กลวท างานผดพลาด ฯลฯ ซงแบบวดนผวจยไดสรางขนเองมจ านวนทงหมด 20 ขอ ประกอบดวย 4 องคประกอบซงแตละองคประกอบม 5 ขอ คอ เนอหาการเรยน การเตรยมการสอบ เพอน ๆ หรอรนพ และอาจารย ซงในแตละขอประกอบดวย มาตร 2 มต มตแรกม 6 หนวย ตงแต “มากทสด” ถง “ไมเลย” มตทสองม 3 หนวย ตงแต “บอยมาก” ถง “ไมเกดเลย

31

เกณฑการใหคะแนนในแตละขอแบบวดความเครยดทางจต มการใหคะแนนความเครยด ทางจตหรอความเครยดเกยวกบการสอบในมตแรกจะใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2, และ 1 ตามล าดบ คอ มากทสด ถง ไมเลย และการใหคะแนนความถในการเกดความรสกของมตทสองจะใหคะแนนจาก 3, 2, 1 ตามล าดบ ดงนนคะแนนทไดทง 2 มตของการตอบในแตละขอคอ ผลคณของหนวยทเลอกในขอนน ๆ พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอของแบบวดน อยระหวาง 2.26 ถง 12.13

ตวอยาง แบบวดทศนคตทดตองาน (รายละเอยดในภาคผนวก ก ชดท 9 ความรสกของฉนทเกยวกบงาน)

(0) งานบรการเปนงานทไดรบผลตอบแทนไมคมกบปรมาณงานทท า

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2.3 การหาคณภาพเครองมอ

ในการวจยครงนไดมการน าแบบวดทมมาตรฐานสงจากงานวจยอนทผวจยไดน ามาใช โดย

แบบวดทกชดไดถกท าการวเคราะหเพอหาคณภาพรายขอและหาคณภาพแบบวดแตละแบบวดทงชดซงมรายละเอยดดงน

1. หาความเทยงตรงของแบบวดทใชในการวจยครงน ซงเปนการหาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) โดยการน าแบบวดทสรางขนตามนยามปฏบตการในแตละตวแปร โดยใหผทรงคณวฒหรออาจารยทควบคมการท าสารนพนธ พจารณาใหมเนอหาครอบคลมสงทตองการศกษาวามความเหมาะสมกบกลมประชากรทเปนกลมตวอยางหรอไมเพยงใด แลวน ามาปรบปรงแกไขเพอใหไดแบบวดทสมบรณแลวน าไปทดลองใช

2. น าแบบวดไปทดสอบกบกลมเปาหมายทมลกษณะคลายคลงกบกลมตวอยาง คอ พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย จ านวน 80 คน

3. น าแบบวดมาวเคราะหคณภาพรายขอโดยการวเคราะหดวยสถต 2 ประเภท ไดแก 1) การวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนกรายขอ (Item Discrimination) หรอการหาคา t-ratio โดยมเกณฑวาคา t ควรมากกวาหรอเทากบ 2.00 ขนไป และ 2) การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอ และคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอนนรวมอยในการหาคาอ านาจจ าแนก รายขอทใชในการวจยครงน ผวจยไดหาคาจ าแนกรายขอของแบบวดทกขอทสรางขนใหม โดยใชสถต t-ratio ซงใชเทคนค 30% และคา t ตองมคามากกวา 2.00 ขนไป การวเคราะหคาสมประสทธ

32

สหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอนนรวมอย (Item total Correlation) หรอคา r โดยมเกณฑวาคา r จะตองมคามากกวา 0.20 ขนไป โดยจะคดเลอกขอทผานเกณฑ โดยเฉพาะอยางยงเกณฑคา t เปนหลก และขอความเหลานจะตองครอบคลมเนอหาของตวแปรตามแผนผงของนยามปฏบตการของตวแปรนน ๆ

4. น าแบบวดทงหมดทไดผานการพสจนแลวน ามาหาคาความเชอมน (Reliability) แบบสมประสทธอลฟา (Alpha Coefficient)

2.4 วธการเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดด าเนนการตดตอพนกงานในแตละกอง/ฝายเพอสอบถามชวงวนและเวลาในการตอบแบบสอบถามของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย ส านกงานจตจกร และท าการนดหมายวนเวลาทจะเกบรวบรวมขอมลจากนกศกษา โดยผวจยไดด าเนนการแจกแบบสอบถามดวยตนเอง

2.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลวจยในครงน ไดใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป SPSS for Windows โดยมสถตทใชดงน

1. สถตพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยการหาคาความถ รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน เพอใชในการวเคราะหเบองตนและใชประกอบการพจารณาแยกกลมยอย

2. สถตอนมาน (Inferential Statistics) เพอท าการทดลองสมมตฐาน ดงน 2.1 การวเคราะหแบบถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis : MRA) แบบ

Enter และ Stepwise โดยใชตวท านายหลายตวในการท านายตวถกท านายทละตวใชเกณฑสามารถในการท านายรวมอยางนอย 30%

2.2 การหาคาสมประสทธสหสมพนธ (Pearson’s Product Moment Correlation) เพอหาคาความสมพนธของตวแปรทใชในการศกษาครงน

บทท 3

ผลการวเคราะหขอมล

งานวจยเรอง “ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรมการ

ท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย” ซงศกษาในกลมทเปนพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย โดยมจดมงหมายเพอศกษาการวจยความสมพนธเปรยบเทยบ (Correlation Study) ซงศกษาปจจยเชงเหตดานจตลกษณะและสถานการณทส าคญทมผลตอพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย ส าหรบการวเคราะหขอมลในบทนไดท าการวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบสมมตฐาน โดยน าเสนอได 3 กลม ไดแก กลมท 1) ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง กลมท 2) ผลการวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบสมมตฐาน และกลมท 3) การวเคราะหขอมลเพอหากลมพนกงานทเปนกลมเสยง และในสวนตอไปนจะเรมจากการน าเสนอลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง และน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ซงมรายละเอยดตอไปน

3.1 ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง กลมตวอยางในงานวจยนคอ พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทยท าการสมตวอยาง

โดยวธการสมแบบหลายขน (Multi Stage Random Sampling) จ านวน 200 คน โดยแบงตามลกษณะชวสงคมภมหลง (ตาราง 3.1) ดงน 1) เพศ แบงออกเปน เพศชาย จ านวน 82 คน (รอยละ 41) และเพศหญง จ านวน 118 คน (รอยละ 59) 2) อายพนกงาน มพสยตงแต 20 – 59 ป มคาเฉลยเทากบ 34.43 ป คามธยฐานเทากบ 32 ป และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 7.85 ป 3) อายการท างานมพสยตงแต 0 – 51.5 ป มคาเฉลยเทากบ 8.19 ป คามธยฐานเทากบ 4.5 ป และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 8.53 ป 4) สถานภาพของพนกงาน แบงออกเปน โสด จ านวน 110 คน (รอยละ 55) และ อน ๆ จ านวน 90 คน (รอยละ 45) 5) เงนเดอนพนกงาน มพสยตงแต 8,000 – 80,000 บาท มคาเฉลยเทากบ 19,800.83 บาท คามธยฐานเทากบ 15,000 บาท และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 13,754.67 บาท

34

ตาราง 3.1 ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง ลกษณะเบองตนของพนกงาน จ านวน(คน) รอยละ*

1 เพศ ชาย 82 41.0

หญง 118 59.0

2 อาย อายนอย ≤ 32 ป 102 51.0

อายมาก> 32 ป 98 49.0

3 สถานภาพ โสด 110 55.0

อน ๆ 90 45.0

4 อายงาน อายการท างานนอย ≤ 8.19 ป 103 51.5

อายการท างานมาก > 8.19 ป 97 48.5

5 เงนเดอน เงนเดอนนอย ≤ 15,000บาท 118 59.0 เงนเดอนมาก > 15,000 บาท 82 41.0

หมายเหต * ไมรวม Missing

3.2 ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรในงานวจย ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ (ตาราง 3.2) ปรากฏวา ประการแรก กลมตว

แปรตาม คอ พฤตกรรมการท างานอยางอทศตนและพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต เปนคทมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .278 (p <.01)

ตาราง 3.2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรในงานวจย ตวแปร คาเฉลย Std. 1 2 3 4 5 6 7 8

1 พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน 41.410 6.797 1.00 2 พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต 45.870 4.060 .278** 1.00 3 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน 27.655 7.295 .420** .228** 1.00 4 แรงจงใจใฝสมฤทธ 60.725 5.498 0.127 .342** 0.138 1.00 5 สภาพแรนแคนในงาน 75.685 10.704 .413** .152* .346** .286** 1.00 6 การสนบสนนจากหนวยงาน 37.465 5.560 .281** 0.11 .150* 0.135 .496** 1.00 7 ทศนคตทดตองาน 47.830 4.840 -0.022 .168* -0.005 .230** 0.096 0.055 1.00 8 ความเครยดในงาน 134.855 47.70 .352** 0.067 0.129 .184** .315** .272** 0.105 1.00

หมายเหต * p < .05 , ** p < .01 , N = 200

ประการทสอง กลมตวแปรจตลกษณะเดม แบงเปน 2 ตวแปร คอ ลกษณะมงอนาคต

ควบคมตนและแรงจงใจใฝสมฤทธ โดยลกษณะมงอนาคตมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถต กบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนและพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต (คา

35

สมประสทธสหสมพนธ เทากบ .420, p<.01 และ .228, p<.01 ตามล าดบ) ซงหมายความวา ผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมาก เปนผทพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก และมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมาก สวนแรงจงใจใฝสมฤทธมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตเทานน (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .342, p<.01) ซงหมายความวา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมากตามดวย

ประการทสาม กลมตวแปรสถานการณ แบงเปน 2 ตวแปร คอ สภาพแรนแคนในงานและการสนบสนนจากหนวยงาน โดยสภาพแรนแคนในงานนอยมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนและพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .413, p<.01 และ .152, p<.05) ซงหมายความวา ผทมสภาพแรนแคนในงานนอย เปนผทพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนและมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมาก สวนการสนบสนนจากหนวยงาน มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนเทาน น (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .281, p<.01) ซงหมายความวา ผทมการสนบสนนจากหนวยงานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมากดวย

ประการทส กลมตวแปรจตลกษณะตามสถานการณ แบงเปน 2 ตวแปร คอ ทศนคตทดตองานและความเครยดในงานโดยพบวา ทศนตตอทดตองานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตเทานน (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .168, p<.05) ซงหมายความวา ผทมทศนคตตองานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมากสวนความเครยดในงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนเทาน น (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .352, p<.01) ซงหมายความวาผทมความเครยดในงานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก ซงเปนผลทตรงขามกบ ความคาดหมาย

3.3 ผลการท านายพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงโดยใชจตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

ในสวนนจะไดท าการวเคราะหขอมลเพอแสวงหาเปอรเซนตการท านาย ตวท านายทส าคญและล าดบการท านายของพฤตกรรมการท างาน ซงแบงออกเปนตวแปรตาม 2 ตวแปร ไดแก พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน และพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

36

สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ การวเคราะหแบบถดถอยพหคณแบบรวมและแบบ เปนขน (Enter และ Stepwise) โดยมตวท านายคอ จตลกษณะเดม ประกอบดวยตวท านาย 2 ตวแปร ไดแก ลกษณะมงอนาคตควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธ สถานการณ ประกอบดวยตวท านาย 2 ตวแปร ไดแก สภาพแรนแคนในงาน การสนบสนนจากหนวยงาน และจตลกษณะตามสถานการณประกอบดวยตวท านาย 2 ตวแปร ไดแก ทศนคตทดตองาน และความเครยดในงาน โดยมจดมงหมายเพอแสวงหาตวท านายทส าคญและปรมาณการท านายโดยรวมอยางนอย 30% 3.3.1 ผลการท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน โดยใช จตลกษณะเดม

สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย เมอน าคะแนนพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาท าการวเคราะหถดถอยแบบพหคณ

แบบรวมและแบบเปนขน โดยมตวท านาย คอ จตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณ ประกอบดวยตวท านาย 6 ตวแปร ไดแก ลกษณะมงอนาคตควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธ สภาพแรนแคนในงาน การสนบสนนจากหนวยงาน ทศนคตทดตองาน และความเครยดในงาน ผลการวเคราะหในกลมรวม (ตาราง 3.3) พบวา จตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณทง 6 ตวแปร สามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนในกลมรวมได 31.8% โดยมตวท านายส าคญทเขาสตวแปร 3 ตวแปร คอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ความเครยดในงาน และสภาพแรนแคนในงาน ซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .31, .24 และ .23 ซงหมายความวา พนกงานทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมากมความเครยดในงานนอยและอยในสภาพแรนแคนในงานนอยเปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก

ผลการวเคราะหขอมลใน 6 กลมยอย (ตาราง 3.3) พบวา จตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณทง 6 ตวแปร สามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนไดมากทสด คอ พนกงานเพศชาย ท านายได 46.0% โดยมตวท านายทส าคญตามล าดบจากมากไปนอยคอลกษณะมงอนาคตควบคมตน ความเครยดในงาน และสภาพแรนแคนในงาน คอ .37, .31และ .27 ตามล าดบ และกลมทมเปอรเซนตการท านายนอยทสดคอ พนกงานเพศหญง ท านายได 28.6% โดย มตวท านายทส าคญตามล าดบจากมากไปนอยคอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ความเครยดในงาน สภาพแรนแคนในงาน และทศนคตทดตองาน ซงมคาเบตา คอ .29, .22, .21 และ -.18

37

ตาราง 3.3 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน โดยใชจตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

กลม จ านวน(คน) ปรมาณการท านาย

ตวท านายทส าคญ

คาเบตา (β)

รวม 200 31.8 1, 6, 3 .31, .24, 23 ชาย 82 46.0 1, 6, 3 .37, .31, .27 หญง 118 28.6 1, 6, 3, 5 .29, .22, .21, -.18 อายนอย ≤ 32 ป 102 33.0 6, 1 .38, .33 อายมาก> 32 ป 98 33.4 1, 3 .36, .32 เงนเดอนนอย ≤ 15,000บาท 118 34.1 3, 6, 1 .26, .25, .23 เงนเดอนมาก>15,000บาท 82 34.9 1, 6 .49, .30

หมายเหต : คาเบตาทกตวนยส าคญท .05

ตวท านายท 1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ตวท านายท 2 แรงจงใจใฝสมฤทธ ตวท านายท 3 สภาพแรนแคนในงาน

ตวท านายท 4 การสนบสนนจากหนวยงาน ตวท านายท 5 ทศนคตทดตองาน ตวท านายท 6 ความเครยดในงาน

3.3.2 ผลการท านายพฤตกรรมท างานอยางมงอนาคต โดยใชจตลกษณะเดม สถานการณ

และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย เมอน าคะแนนพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมาท าการวเคราะหถดถอยแบบพหคณ

แบบรวมและแบบเปนขนโดยมตวท านายคอ จตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณ ประกอบดวย ตวท านาย 6 ตวแปร ไดแก ลกษณะมงอนาคตควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธ สภาพแรนแคนในงาน การสนบสนนจากหนวยงาน ทศนคตทดตองาน และความเครยด ในงาน ผลการวเคราะหในกลมรวม (ตาราง 3.4) พบวาจตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณทง 6 ตวแปรสามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตในกลมรวมได 16.3% โดยมตวท านายส าคญทเขาสตวแปร 2 ตวแปรคอ แรงจงใจใฝสมฤทธ และลกษณะมงอนาคตควบคมตน ซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .32 และ .18 ซงหมายความวา พนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธมากและมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมากกยงเปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมากดวย

38

ตาราง 3.4 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต โดยใชจตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

กลม จ านวน(คน) ปรมาณการท านาย

ตวท านายทส าคญ

คาเบตา (β)

รวม 200 16.3 2, 1 .32, .18 ชาย 82 25.4 2 .48 หญง 118 13.7 1, 2 .25, .20 อายนอย ≤ 384 102 17.4 2 .35 อายมาก > 384 98 19.2 2, 1 .28, .23 เงนเดอนนอย ≤ 15,000 118 16.7 2, 1 .33, .19 เงนเดอนมาก >15,000 82 21.9 2 .37

หมายเหต : คาเบตาทกตวนยส าคญท .05 ตวท านายท 1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ตวท านายท 2 แรงจงใจใฝสมฤทธ ตวท านายท 3 สภาพแรนแคนในงาน ตวท านายท 4 การสนบสนนจากหนวยงาน ตวท านายท 5 ทศนคตทดตองาน ตวท านายท 6 ความเครยดในงาน

ผลการวเคราะหขอมลใน 6 กลมยอย (ตาราง 3.4) พบวา จตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณทง 6 ตวแปร สามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตไดมากทสดคอ พนกงานเพศชาย ท านายได 25.4% โดยมตวท านายทส าคญคอ แรงจงใจใฝสมฤทธเพยงตวเดยว มคาเบตาคอ .48 และกลมทมเปอรเซนตการท านายนอยทสดคอ พนกงานเพศหญง ท านายได 13.7% โดยมตวท านายทส าคญตามล าดบจากมากไปนอยคอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตนและแรงจงใจใฝสมฤทธ ซงมคาเบตา คอ .25 และ .20

บทท 4

การสรป และอภปรายผล

งานวจยเรอง ปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรม

การท างานอยางขยนขนแขงของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทยในการศกษาครงนเปนการวจยแบบศกษาความสมพนธเปรยบเทยบ โดยมจดมงหมาย เพอศกษาปจจยทางจตลกษณะ 2 ดาน คอ แรงจงใจใฝสมฤทธ ลกษณะมงอนาคตควบคมตน และปจจยดานสถานการณ 2 ดาน คอ สภาพแรนแคนในงาน และการสนบสนนจากหนวยงาน โดยศกษาในกลมพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย จ านวน 200 คน โดยท าการวเคราะหผลทงในกลมรวมและกลมยอย ซงกลมยอยไดแบงตามลกษณะชวสงคมภมหลง ไดแก เพศ อาย สถานภาพ การศกษา สงกดหนวยงาน อายการท างาน และเงนเดอน จากการพจารณาผลการวเคราะหขอมลดงกลาวน ท าใหไดขอสรปผลในการวจยทท าใหเขาใจถงปจจยดานจตลกษณะและสถานการณในการท างานทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงาน

4.1 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐาน จากการประมวลเอกสารทางดานทฤษฎและงานวจยทเกยวของท าใหผวจยสามารถคาดถง

ผลการวจยหลายดานทอาจพบในพนกงาน โดยตงขอสมมตฐานไวรวม 4 ขอ ซงในสวนนจะไดสรปและอภปรายผลจากการวเคราะหขอมลในแตละสมมตฐาน ซงมรายละเอยดดงน

4.1.1 การสรปผลและอภปรายผลตามสมมตฐานท 1 สมมตฐานท 1 มเนอความวา ลกษณะมงอนาคตควบคมตนหรอแรงจงใจใฝสมฤทธม

ความสมพนธทางบวก อยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

จากผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ ปรากฏผลทสนบสนนสมมตฐานนในกลมรวม (ตารางท 3.2 ในบทท 3) จตลกษณะเดม คอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตนและแรงจงใจใฝสมฤทธ มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต แตเฉพาะลกษณะมงอนาคตควบคมตนเทานนทมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน และดงนนสมมตฐานท 1 จงไดรบการสนบสนน (ภาพ 4.1)

40

ภาพท 4.1 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 1 ผลทพบในงานวจยนสอดคลองกบดจเดอน พนธมนาวน (2547) ศกษาเรอง ปจจยทางจต

สงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมของหวหนาในสถานอนามย โดยใชกลมตวอยางคอ หวหนาสถานอนามยต าบาลในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง รวม 6 จงหวด จ านวน 509 คน ผลการศกษาพบวาหวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง เปนผทมพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคมมากกวาหวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า นอกจากนพบวา แรงจงใจใฝสมฤทธ เปนตวท านายทส าคญในพฤตกรรมการสนบสนนทางสงคม สอดคลองกบ สชาดา เวชชานเคราะห (2552:129-133) ศกษาเรองปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรมของหวหนาสถานอนามย โดยใชกลมตวอยางจ านวน 575 คน ในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รวม 6 จงหวด ไดแก จงหวดอดรธาน หนองคาย เลย ขอนแกน มหาสารคาม และรอยเอด โดยแบงเปนหวหนาสถานอนามยเพศชาย 277 คน และหวหนาสถานอนามยเพศหญง 293 คน พบผลวา หวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า เปนผทมความเครยดในงานมากกวาหวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง โดยมกลมทส าคญ คอ กลมหวหนาเพศหญง กลมหวหนาทมอายนอย กลมหวหนาทไมเคยด ารงต าแหนงหวหนาสถานอนามยแหงอน กลมหวหนาสถานอนามยทด ารงต าแหนงไมนาน กลมหวหนาทมบคลากรเพศหญงนอย กลมหวหนาทจ านวนบคลากรนอยในความรบผดชอบ กลมหวหนาทสถานอนามยแหงนไมเคยรบรางวล และกลมหวหนาสถานอนามยทอยใกลตวเมอง ซงผลทปรากฏเฉพาะวา หวหนาทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า คอกลมหวหนาสถานอนามยทไมเคยไดรบรางวล สอดคลองกบ สมตรา เจมพนธ (2545:94) ศกษาเรอง จตลกษณะและประสบการณทเกยวของกบพฤตกรรมการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย โดยใชกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5 จ านวน 524 คน แบงเปนเพศชาย 212 คน

จตลกษณะเดม

ลกษณะมงอนาคตควบคมตน แรงจงใจใฝสมฤทธ

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

จตลกษณะเดม

ลกษณะมงอนาคตควบคมตน

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน

41

(รอยละ 40.5) เพศหญง312 คน (รอยละ 59.5) ผลการศกษาพบวา นกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมพฤตกรรมการเตรยมตวกอนเรยนมากกวา พฤตกรรมขณะเรยนในชนเรยนมากกวาพฤตกรรมหลงเรยนมากกวา และผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรสงกวา นกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า พบในกลมรวม โดยเฉพาะอยางยงกลมนกเรยนทมมารดาการศกษาต าโดยมตวท านายทส าคญคอ ลกษณะมงอนาคตควบคมตน และแรงจงใจใฝสมฤทธสอดคลองกบ ชรนทร เจรญไชย (2549:บทคดยอ) ศกษาเรอง ปจจยทสมพนธกบความเครยดในการสอบคดเลอกบคคลเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาระบบใหม (Admission) โดยใชกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2548 ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 2,174 คน จาก 8 จงหวด 32 โรงเรยนผลการศกษาพบวาแรงจงใจใฝสมฤทธมความสมพนธทางบวกกบความเครยดของนกเรยน

ในการศกษาวจยเกยวกบจตลกษณะมงอนาคตควบคมนนสวนใหญจะเปนการศกษาวจยทมกลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนนกศกษาอยางเชนงานวจยของ กนกวรรณ อนใจ (2535) ทพบวานกเรยนทไดรบการพฒนาโดยการใชเทคนคการพยากรณมลกษณะมงอนาคตสงกวานกเรยนทไดรบขอสนเทศอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนทมลกษณะมงอนาคตสงขนหลงจากไดรบการพฒนาโดยการใชเทคนคการพยากรณอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 นกเรยนมลกษณะมงอนาคตสงขนหลงจากไดรบขอสนเทศอยางมนยส าคญทางสถตท .01 รวมถงงานวจยของลนดา สวรรณด (2543:83) ไดทาการวจยเรองปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการลดปรมาณขยะของนกเรยนในโรงเรยนทเขารวมโครงการรงอรณโดยใชกลมตวอยางคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวนทงหมด 480 คน นกวจยพบวานกเรยนทไดรบการฝกอบรมในโครงการรงอรณเปนผทมความพรอมทจะกระท าการลดประมาณขยะมากกวานกเรยนทไมไดรบการฝกอบรมนอกจากนนนกเรยนทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมากเปนผทมพฤตกรรมการขาดเรยนไมเขาชนเรยนมากกวานกเรยนทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนนอยและลกษณะมงอนาคตควบคมตนยงเปนตวท านายทส าคญล าดบแรกของผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมความสม าเสมอในการท าและสงการบาน (จรวฒนา มนยน และ รงทพย สมานรกษ, 2546)

งานวจยของนภาพร โชตสดเสนห (2545) ทไดศกษาจากนกศกษามหาวทยาลยทเปนสวนราชการโดยปรากฏวาผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนสงมพฤตกรรมเสรมสรางและอนรกษสถานททองเทยวมากกวาผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนต า รวมถงผทมงอนาคตควบคมตนสงมพฤตกรรมรกษาระเบยบมากกวาผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนต าเชนเดยวกนกบงานวจยของชวน ชยเชอสาธชน (2545) ศกษาถงพฤตกรรมการประหยดทรพยากรของอาจารยในสถาบนราชภฏ จ านวน 1,400 คน พบผลวาลกษณะมงอนาคตควบคมตนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมประหยดเวลาพฤตกรรมประหยดพลงงานและวสดสานกงานและพฤตกรรมประหยดการใชจาย

42

โดยทพบวาลกษณะมงอนาคตควบคมตนเปนตวทานายทส าคญล าดบแรกของพฤตกรรมประหยดการใชจาย

งานวจยของนออน พณประดษฐและคณะ (2545) ศกษาเรองตวบงชจากจตสงคมกบพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจพบผลวาลกษณะมงอนาคตควบคมตนเปนตวท านายทส าคญทสองของพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจชนประทวนโดยเมอรวมกบจตลกษณะอนอก 2 ตวแปรรวมเปน 3 ตวแปรสามารถท านายพฤตกรรมการท างานของขาราชการต ารวจชนประทวนได 39.7% และเปนไปในท านองเดยวกนกบงานวจยของรวกาญจน เดอนดาว (2547: 93,151) ศกษาถงปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภยของพนกงานขบรถโดยสารประจ าทาง ขสมก. จ านวน 413 คน พบผลวา พนกงานขบรถโดยสารประจ าทาง ขสมก. ทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมากเปนผทมพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถโดยสารประจ าทาง ขสมก. ทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนนอย

ดงนนจะเหนไดวา ผลงนวจยเรองนสอดคลองกบผลงานวจยในอดตวา ผทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนมาก หรอมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มกเปนผทมพฤตกรรมการท างานทเหมาะสมมากกวา ทมเทท างานมากกวา และท าอยางอยางปลอดภยมงประโยชนในอนาคตมากกวาปจจบน

4.1.2 การสรปผลและอภปรายผลตามสมมตฐานท 2 สมมตฐานท 2 สภาพแรนแคนในงานนอย หรอการสนบสนนจากหนวยงานม

ความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

จากผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ ปรากฏผลทสนบสนนสมมตฐานนวาในกลมรวม (ตารางท 3.2 ในบทท 3) กลาวคอสภาพแรนแคนในงานนอยและการสนบสนนจากหนวยงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน แตเฉพาะสภาพแรนแคนในงานนอยยงความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตอกดวย (ภาพ 4.2)

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน

สถานการณ

สภาพแรนแคนในงานนอย การสนบสนนจากหนวยงาน

43

ภาพท 4.2 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 2

Yoon and Lim (1999, pp. 925) แบงลกษณะการสนบสนนจากองคการตามการสนบสนนทางสงคม ออกเปน 2 ดานคอ 1) การสนบสนนจากหวหนางาน เปนการไดรบการสนบสนนทางดานความสมพนธระหวางหวหนากบลกนอง 2) การสนบสนนจากเพอนรวมงานเปนการไดรบการสนบสนนทางดานความสมพนธจากบคคลในองคการทมต าแหนงเหมอนกนหรอในระดบเดยวกน

นอกจากปจจยทกลาวมาขางตนยงมปจจยทางดานคณลกษณะสวนบคคลทสงผลตอการรบรการสนบสนนจากองคการ อาท อารมณ ความรสกทางบวก และทางลบของบคคลในการตความการกระท าขององคการวาเปนแบบใจดมเมตตา หรอวาโหดราย พนกงานทมอารมณในทางบวกจะรบรการสนบสนนจากองคการในทางบวกแสดงพฤตกรรมทเปนมตรตอเพอนรวมงานและหวหนางานในทางตรงขาม ผทมอารมณทางลบจะแสดงพฤตกรรมกาวราวไมเปนมตร มาสายและขาดงานเสมอ ทงนการศกษาเพศอายและอายงานยงมผลตอการรบรการสนบสนนจากองคการ เชน พนกงานทมอายนอย รสกไมพอใจองคการ และมแนวโนมในการลาออกจากองคการสงกวาพนกงานทมอายมาก หรอพนกงานทมอายงานมากมประสบการณเรองการไดรบการสนบสนนจากองคการมากกวาพนกงานทมอายนอยท าใหเกดความรสกทดและผกพนตอองคการมากกวา

Wayne, Shore, Bommer, and Tetrick (2002, pp. 590) พบวา โอกาสทพนกงานทมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทส าคญขององคการและการไดรบการยอมรบจากฝายบรหารสงผลตอการรบรการสนบสนนจากองคการดานสภาพการท างาน

สรปไดวาการสนบสนนจากองคการสงผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของพนกงานไปในทางทด ผลดตอองคการคอ การทพนกงานลดพฤตกรรมตาง ๆ ทไมพงปรารถนาและตงใจท างานใหกบองคการดวยความทมเท เพอตอบแทนสงทไดรบจากองคการมากขนผลดตอตวพนกงานเอง คอ มความสขในการท างาน รสกวาตนมคณคาในองคการ เกดการชวยเหลอซงกนและกน พรอมท างานใหกบองคการอยางเตมความรความสามารถดวยความสมครใจ อตราการลาออกจากงานลดลงมความผกพนตอองคการและเกดความตงใจคงอยกบองคการตอไป

สถานการณ

สภาพแรนแคนในงานนอย

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

44

4.1.3 การสรปผลและอภปรายผลตามสมมตฐานท 3 สมมตฐานท 3 ทศนคตทดตองานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบ

พฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต หรอความเครยดในงานมความสมพนธทางลบอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

จากผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ ปรากฏผลทสนบสนนสมมตฐานนบางสวน (ตารางท 3.2 ในบทท 3 และ ภาพ 4.3 ) โดยพบวา 1) ทศคตตอทดตองานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตเทานน (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .168, p<.05) ซงหมายความวา ผทมทศนคตตองานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตมากสวนความเครยดในงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนเทานน (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .352, p<.01) ซงหมายความวา ผทมความเครยดในงานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก ซงเปนผลทตรงขามกบความคาดหมาย

ภาพท 4.3 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 3 ผลการวจยในอดตมกปรากฏวา ผทมทศนคตทดตองานมาก มกเปนผทมพฤตกรรมทนา

ปรารถนาในการท างานมากดวย เชน งานวจยของ สชาดา ชลานเคราะห (2552) ทศกษาพฤตกรรมการท างานของหวหนาสถานอนามยต าบล ปรากฏผลทสอดคลองกนวาหวหนาสถานอนามยทมทศนคตทดตอการท างานมาก เปนผทมพฤตกรรมอทศตนในการท างานมากดวย ผลในท านองเดยวกนนยงปรากฏในพฒนากรอ าเภออกดวย (รงสรรค หงสนาวน, 2549)

สวนความเครยดในงานมความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนเทานน (คาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .352, p<.01) ซงหมายความวา ผทม

จตลกษณะตามสถานการณ ทศนคตทดตองาน

จตลกษณะตามสถานการณ ความเครยดในงการท างาน

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

พฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน

45

ความเครยดในงานมาก เปนผทมพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนมาก แตผลการวจยของ รงสรรค หงสนาวน (2549) กลบพบตรงขามวา ความเครยดในงานมความสมพนธทางลบอยางมนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมมงอนาคตควบคมตน แตไมปรากฏวามนยส าคญทางสถตกบพฤตกรรมอทศตน ในงาน ดงนน ความสมพนธระหวางความเครยดในงานกบพฤตกรรมการท างานจงยงเปนประเดนทตองศกษาตอไป

4.1.4 การสรปผลและอภปรายผลตามสมมตฐานท 4 สมมตฐานท 4 จตลกษณะเดม (ลกษณะมงอนาคตควบคมตน หรอ แรงจงใจใฝสมฤทธ)

สถานการณ (สภาพแรนแคนในงานนอย หรอการสนบสนนจากหนวยงาน) และจตลกษณะตามสถานการณ (ทศนคตทดตองาน และ ความเครยดในงานมความสมพนธทางลบ) รวม 6 ตวแปรสามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนหรอพฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคตไดอยางนอย 30% จากผลการวเคราะหถดถอยแบบพหคณ ปรากฏผลทสนบสนนเฉพาะในพฤตกรรมการท างานอยางอทศตน เทานน (ตาราง 3.3 ในบทท 3) วา ตวท านายทง 6 ตวแปร สามารถท านายพฤตกรรมการท างานอยางอทศตนไดเกน 30% ในกลมรวม (ภาพ 4.4) และหลายกลมยอย แตไมสามารถท านายพฤตกรรมท างานอยางมงอนาคต ไดเกน 30% ตามทคาดการณไวไดทงในกลมรวมและกลมยอยทกกลม

ภาพท 4.4 ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐานท 4

ตวท านายทส าคญตามล าดบ

1. ลกษณะมงอนาคตควบคมตน 2. ความเครยดในงาน 3. สภาพแรนแคนในงานนอย

พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน

ตวท านายทส าคญตามล าดบ

1. แรงจงใจใฝสมฤทธ 2. ลกษณะมงอนาคตควบคมตน

พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต

กลมรวม 31.8%

กลมรวม 16.3%

46

ผลการวจยนสนบสนนรปแบบทฤษฎปฏสมพนธนยม ทเสนอวา พฤตกรรมของบคคลมสาเหตมาจากจตลกษณะและสถานการณรอบตว ผลการวจยในท านองนปรากฏอยางตอเนองในอดต เชน งานวจยของ ดจเดอน พนธมนาวน (2547) ทใชตวท านายจตลกษณะเดม สถานการณ และจตลกษณะตามสถานการณในการท านายพฤตกรรมสนบสนนทางสงคมของหวหนาสถานอนามย โดยพบวา การใชตวท านายจากทง 3 กลม สามารถท านายพฤตกรรมไดมากกวาการใชตวท านายนอยกลมหรอนอยตว และพบอกวา พฤตกรรมสนบสนนทางสงคมเกดจากปจจยเชงเหตทงทางจตลกษณะและสถานการณ

4.2 ขอดและขอจ ากดในการวจย 4.2.1 ขอดของงานวจย ประการแรกเปนการวจยทศกษาความสมพนธเปรยบเทยบทสงผลตอพฤตกรรมการท างาน

ของพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย มการศกษาถงลกษณะมงอนาคตควบคมตนตอการท างานอยางขยนขนแขง และท าใหพนกงานเกดแรงจงใจใฝสมฤทธตอการท างานดวยความเตมใจ เตมความสามารถใหกบองคการ

ประการทสอง ไดมการศกษากลมตวอยางจากพนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย เปนจ านวนมากพอสมควร (จ านวน 200 คน) เพอท าการวเคราะหผลในกลมรวมและกลมยอยทแบงตามลกษณะชวสงคมภมหลง ซงการวเคราะหกลมยอยน จะชวยใหพบปจจยเชงเหตทตางกน ในพนกงานตางประเภทกน ผลการศกษาทปรากฏจงมความละเอยดและเจาะจงกลมมากยงขนและสามารถน าผลการศกษาครงนไปเปนขอมลพนฐานในการพฒนาศกยภาพของพนกงานใหมความรความสามารถทเหมาะสมกบตวพนกงานได

ประการทสาม แบบวดทใชในการวจยครงน สวนหนงเปนการน าแบบวดของผวจยทานอน มาใชในการศกษา ซงเปนแบบวดทมคณภาพสงตามวตถประสงค และอกสวนหนงเปนแบบวดทผวจยสรางขนใหมโดยผานขนตอนการตรวจสอบจากผทรงคณวฒ และไดมการหาคาอ านาจจ าแนกรายขอ (Item Discrimination) และหาคาความเชอมน (Reliability) ทแสดงถงคณภาพของเครองมอวดทท าใหผลทวดนาเชอถอ และอาจน าไปใชในการวดและการพฒนาตอไป

ประการทส วธการด าเนนวจยไดด าเนนอยางรดกม ดงน 1) ด าเนนการสลบชดค าถามเปน 2 รปแบบ เพอลดผลเสยทเกดจากความเบอหนายในการตอบค าถามในชดหลง ๆ 2) ในการวเคราะหขอมลในงานวจยนไดใชสถต คอ การวเคราะหแบบถดถอยพหคณแบบรวม และแบบหลายขน (Enter and Stepwise) ทงในกลมรวมและกลมยอยล าดบตาง ๆ ท าใหเหนผลทแตกตางกนใน

47

รายละเอยด และท าใหเหนภาพรวมทชดเจนยงขน จงท าใหทราบปจจยทส าคญอยางชดเจนกอใหเกดขอสรปและน าไปเปนขอมลพนฐานในการวจยและการพฒนาตอไป

4.2.2 ขอจ ากดของงานวจย

ประการแรก ในการศกษาถงสาเหตพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงของพนกงาน ในครงน พบวามขอมลทแสดงถงความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตามโดยมการพสจน เพอยนยนความเปนเหตและผลทเกยวของกบพฤตกรรมการท างาน จงควรมการวจยเชงทดลอง แลวน ามาสรางสาเหตตามทพบขางตน เพอศกษาถงผลทเกดขนวาตรงกบงานวจยนหรอไม และมปรมาณมากนอยเพยงใด

ประการทสอง ในการวจยครงนวดลกษณะจตลกษณะและสถานการณทมผลตอพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขง ซงวดจากแหลงเดยวคอ พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย ขอมลทไดอาจมความสมพนธมากกวาหรอนอยกวาความเปนจรงได และการวดโดยใหพนกงานเปนผตอบ อาจสงผลถงความสมพนธระหวางตวแปรทมากกวาหรอนอยกวาความเปนจรงได ดงนน ในโอกาสตอไปควรมการวดผลตวแปร ผลแบบการสงเกต และหรอการรายงานจากผอนรวมดวย เชน ผบงคบบญชา หวหนาแผนก หรอบคคลรอบขาง เปนตน

4.3 ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนา ผลการวจยเรองนท าใหสามารถเสนอแนะการวจยตอไป ไดดงน ประการแรก ผลการวจยเรองนเปนตวบงชปจจยเชงเหตของพฤตกรรมการท างานอยางขยน

ขนแขงในกลมพนกงาน งานวจยตอไป คอ การสรางชดฝกอบรมทางจตลกษณะและสถานการณ เพอพฒนาพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงในกลมพนกงาน แลวท าการวจยเชงทดลอง ประเมนผลชดฝกอบรมเหลาน ควรมการพฒนาพนกงานใหมลกษณะมงอนาคตควบคมตน และแรงจงใจใฝสมฤทธใหสงขน และลดสภาพแรนแคนในการท างาน เพอเพมศกยภาพใหพนกงานมพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงตอไป

ประการทสอง ควรมการจดกจกรรมเพอเปนการสงเสรมการท างานเปนทม ซงจะท าใหบคลากรมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอซงกนและกน เพอเปนการสรางใหเกดการสนบสนนทางสงคมใหกบเพอนรวมงาน และเปนการพฒนาพฤตกรรมการท างานตอการท างานใหกบพนกงานดวย

48

4.4 ขอเสนอแนะในการวจยตอไป ประการทแรก ตวท านายพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงในงานวจยน โดยเฉพาะ

พฤตกรรมท างานอยางอทศตน ยงปรากฏวาสามารถท านายไดนอยในกลมพนกงานบางกลม จงควรใชตวแปรใหมทอาจเปนสาเหตของพฤตกรรมน เชน ความเชออ านาจในตนในการกระท าพฤตกรรม การรบรคณความดของบคคล การรบรปทสถานจากคนรอบขาง เปนตน

ประการทสอง ผลเกยวกบความสมพนธระหวางความเครยดในการท างานกบพฤตกรรมท างานอยางอทศตน และพฤตกรรมท างานอยางมงอนาคต ยงมความขดแยงกบงานวจยในอดตบางเรอง และสอดคลองกบงานวจยในอดตบางเรอง จงควรท าการศกษาในประเดนนตอไป โดยอาจท าการวเคราะหอภมาน (Meta-analysis) เพอสรปผลในประเดนน

บรรณานกรม

กรมการแพทย. 2533. ความเครยด. บทวทยเรองความเครยดและขอคดเพอชวตทเปนสข. กรงเทพฯ

: กองสขภาพจต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. กรมสขภาพจต. 2540. คมอผบรหารทกษะชวตในโรงเรยน. (พมพครงท 2). นนทบร : กรม

สขภาพจต. คมนา วชรธานนท. 2546. ปจจยเชงเหตและผลทเกยวของกบพฤตกรรมอาสาสมครพฒนาของ

นกศกษามหาวทยาลย. กรงเทพฯ : คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

งามตา วนนทานนท. 2536. ลกษณะทางพทธศาสนาและพฤตกรรมศาสตรของบดามารดาทเกยวของกบการอบรมเลยงดบตร. รายงานการวจยฉบบท 50. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จฑามาศ ปานสมบรณ. 2547. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทางานของพนกงานสายงานปฏบตการผลต ของบรษท วงศไพฑรยกรป จากด (มหาชน). สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชยยทธ กลตงวฒนา, ศภชย สพรรณทอง, ทพยสร กาญจนวาส และ แจมใส รตนมาล. 2547. ปจจยทางจตลกษณะทเกยวของกบพฤตกรรมจรยธรรมในการบรการของมคคเทศกไทย. (รายงานผลการวจย). ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

ดวงเดอน พนธมนาวน. 2541. รปแบบปฏสมพนธนยม (Interaction model) เพอการวจยสาเหตของพฤตกรรมและการพฒนาพฤตกรรมมนษย. วารสารทนตาภบาล. ปท 10 ฉบบท 2

_________. 2522. ต าราจตวทยาการพฒนาจรยธรรม ต าราพฤตกรรมศาสตร เลม 2. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

_________. 2538. ทฤษฎตนไมจรยธรรม: การวจยและพฒนาบคคล. กรงเทพมหานคร : โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

_________. 2544. ทฤษฎตนไมจรยธรรม : การวจยและการพฒนาบคลากรต าราชนสงทางสงคมพฤตกรรมศาสตร. (พมพครงท 2) คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

50

ดจเดอน พนธมนาวน. 2551. ต าราขนสงทางระเบยบวธวทยาการวจย หลกและวธการประมวลเอกสารเพอความเปนเลศในการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: บรษท เอ.ท พรนตง จ ากด

ธงชย สนตวงษ. 2542. พฤตกรรมบคคลในองคการ. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ธวชชย ศรพรงาม. 2547. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานอยางปลอดภยของ

พนกงานโรงงานอตสาหกรรมสงทอและปนดาย. ภาคนพนธ ศลปะศาสตรมหาบณฑต สาขาคณะพฒนาสงคม คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นภาพร โชตสดเสนห. 2545. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทองเทยวเชงอนรกษของนกศกษามหาวทยาลย. กรงเทพ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นวฒน วชรวราการ. 2541. องคการทมชวต : หนวยงานทมความสข. วารสารขาราชการ, 43 (5) : 51-56.

นออน พณประดษฐ และคณะ. 2545. ตวบงชทางจตสงคมกบพฤตกรรมการท างานของขาราชการสงกดต ารวจภธรภาค. รายงานการวจย. ขอนแกน : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

บงอร โสฬส และ อจฉรา วงศวฒนามงคล. 2539. การศกษาความเครยดในการท างานของผบรหารในวงราชการไทย : วเคราะหปจจยสาเหตและผลของความเครยด. โครงการวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

บงอร โสฬส. 2546. การศกษาขามวฒนธรรมดานปจจยทางจตสงคมทเกยวกบประสทธผลการท างานของหวหนาในธนาคารไทยและอเมรกน. รายงานการวจย ทนอดหนนการวจยประเภทการวจยและพฒนาระบบพฤตกรรมไทย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

บญรบ ศกดมณ. 2532. การเสรมจตลกษณะเพอการพฒนาพฤตกรรมการท างานของขาราชการ. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ปทตตา สณหภกด. 2550. ปจจยจงใจทมผลตอพฤตกรรมในการท างานและความจงรกภกดตอองคกรของพนกงาน บรษท บแอนดอ จ ากด. สารนพนธ-บรหารธรกจมหาบณฑต,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ผจญ เฉลมสาร. 2547. คณภาพชวตการท างาน. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.

51

พระพรหมคณาภรณปฏก. 2551. พระไตรปฎก : สงทชาวพทธตองร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

พวงเพชร วชรอย. 2537. แรงจงใจในการท างาน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. รวกาญจน เดอนดาว. 2547. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภย

ของพนกงานขบรถโดยสารประจ าทาง ขสมก. ภาคนพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม. คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

รงสรรค หงสนารน. 2549. ลกษณะทางจตสงคมทเกยวของกบการท างานอยางมงผลสมฤทธของพฒนากร. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วเชยร ธรรมาธร. 2547. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรมดานอทศตนของขาราชการกรมก าลงพลทหารอากาศ. วารสารจตพฤตกรรมศาสตร : ระบบพฤตกรรมไทย, 1(2), 97-114.

วรต ปานศลา. 2542. การถายทอดทางสงคมในการท างาน จตลกษณะและการรบรเกยวกบบทบาททสมพนธกบพฤตกรรมการท างานของบคลากรสาธารณะสขระดบต าบล ในภาคเหนอของประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ศกดชย นรญทว. 2532. ความแปลกแยกกบพฤตกรรมการท างานของครสงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาพฒนศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

สมต สชฌกร. (2552). ศลปะการใหบรการ: The Art of Service. (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร : โรงพมพเดอนตลา.

สชาดา ชลานเคราะห. 2552. ปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการท างานอยางมจรยธรรม ของหวหนาสถานอนามย. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สพตรา ธรรมวงษ. 2544. ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการเคารพสทธมนษยชนในงานพยาบาลผปวยใน. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สภาสน นมเนยม. 2546. ปจจยทางสภาพแวดลอมและจตลกษณะทเกยวของกบพฤตกรรมรบผดชอบตอหนาทของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน. ภาคนพนธคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

52

สรพงษ ภยโยภาพ. 2547. ปจจยทมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงาน. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สลาวณย ศรค าฟ. 2550. คณภาพชวตในการท างาน ความผกพนตอองคการ และพฤตกรรมการบรการของพนกงานโรงแรมในอ าเภอเมองเชยงใหม. สารนพนธปรญญาโท หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเชยงใหม.

แสงจนทร แกวประทมรสม. 2549. ปจจยเชงเหตทางจตและสถานการณตามทฤษฎผน าของ Fiedler ทเกยวของกบประสทธผลในงานของพฒนาการอ าเภอ. ภาคนพนธคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อภรด โสภาพงษ. 2547. ปจจยทางจตสงคมทเกยวกบพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมของ Buddhism. พมพครงท 17 กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

ภาษาองกฤษ Eisenberger, R., and Fasolo, P. “Perceived Organizational Support and Employee Deligence,

Commitment, and Innovation.” Journal of Applied Psychology 75 (1990) : 51-59 McClelland, D. C., The Roots of Consciousness (Princeton, N. J.: Van Nostrand, 1964). Mahoney and Thoresen C.E. (Eds.) : Self-control : Power to the person. Monterey, Calif. :

Brooks/Cole, 1974. Rotter, J. B. (1966). “Generalized expectancies for internal versus external control of

reinforcement.” Psychological Monographs, 80(1), 1-28. Walton, Richard. 1974. “Improving the Quality of Work Life.” Harvard Business Review.

May – June, 1974 : 12 – 14.

ภาคผนวก ก แบบวด

54

ตาราง ชอตวแปรทางวชากร – ขอตวแปรทใชในการวเคราะหขอมล

ชด ชอทางวชาการ ชอทใชในการเกบขอมล

1. พฤตกรรมการทางานอยางอทศตน ฉนกบชวตการทางาน 2. พฤตกรรมการทางานอยางมงอนาคต วธการทางานของฉน 3. มงอนาคตควบคมตน ปจจบนและอนาคตในการทางาน 4. แรงจงใจใฝสมฤทธ รปแบบและเปาหมายการทางาน 5. สภาพแรนแคนในงาน เหตการณในชวตการทางานของฉน 6. การสนบสนนจากหนวยงาน หนวยงานของฉน 7. ขอมลทวไป ขอมลทวไป 8. ความเครยดในงาน สงทฉนรสกตอเหตการณททางาน 9. ทศนคตทดตองาน ความรสกของฉนทเกยวกบงาน

ชด ขอบวก ขอลบ

1. 2, 3, 11 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12

2. 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10 3, 7, 9, 11, 12

3. - 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

4. 1, 3, 4, 5, 7, 11, 12, 13, 14, 15 2, 6, 8, 9, 10

5. 5, 18, 20 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19

6. 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10 4, 5, 6

7. ขอมลทวไป ขอมลทวไป 8. - - 9. 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 12 1, 2, 7, 9

55

ค าชแจง

เรยน พนกงานทกทาน แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการศกษาคนควาอสระเรอง พฤตกรรมการทางาน กรณศกษา : พนกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย สานกงานใหญ ผ วจยจงขอความรวมมอจากทาน ในการตอบแบบสอบถามนดวย ตวของทานเองใหครบทกขอ ขอมลของทานจะถกเกบเปนความลบ ขอมลรายบคคลจะไมถกนาไปเผยแพรใด ๆ ทงสน กอนลงมอตอบโปรดอานวธการตอบทแนะนา เพอจะทาใหทานเขาใจและสามารถตอบไดรวดเรวและตรงกบตวทานมากทสด ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอจากทาน และขอขอบคณทกทานมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ (นางสาวอมพกา ยมวฒนา) นกศกษาปรญญาโท ภาคพเศษ คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม

แนะนาวธตอบแบบวด

ค าแนะน า

เพอททานจะตอบแบบสอบถามชดนไดอยางรวดเรว ผวจยขอเสนอแนะวธการตอบดงน ขนท 1 อานขอความแตละประโยคใหเขาใจ ขนท 2 ขอใหทานคดวา ขอความน เปน “จรง” หรอ “ไมจรง” สาหรบทาน ขนท 3 ถา “จรง” ขอใหคดวา เปนจรงมากนอยเพยงใด ม 3 ระดบ คอ 1) จรงเลกนอย ขด ท “คอนขางจรง”

2) จรงปานกลาง ขด ท “จรง” 3) จรงมาก ขด ท “จรงทสด” ถา “ไมจรง” ขอใหคดวา ไมจรงมากนอยเพยงใด ม 3 ระดบ คอ 1) ไมจรงเลกนอย ขด ท “คอนขางไมจรง” 2) ไมจรงปานกลาง ขด ท “ไมจรง” 3) ไมจรงมาก ขด ท “ไมจรงเลย”

ตวอยางเชน 1. ฉนชอบทานกวยเตยวมากกวาขาว

--------------- --------------- --------------- : --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

56

ชดท 1 ฉนกบชวตการท างาน (พฤตกรรมการทางานอยางอทศตน) 1. ฉนเหนคนทหมดความอดทนในการทางานในหนวยงานน แลวกคดวาฉนกาลงจะเปนเหมอนเขาดวย

(t = 9.31, r =.49) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ฉนทางานอยางเตมความสามารถ เพอทจะกาวหนาไปอก (t = 7.54, r =.45) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ฉนจะไมยอมหยดงาน ถาไมมความจาเปนจรง ๆ (t = 7.60, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ฉนรสกทอแทในการทางานบอย ๆ (t = 8.36, r =.50) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. ผบงคบบญชามกทาใหฉนหมดกาลงใจทจะทางาน (t = 9.31, r =.49) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ความซอสตยในการทางานราชการนนเกดขนไดยาก (t = 6.68, r =.40) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. คนเรามกจะโอนออนตามผอน แมในเรองทจะนาไปสความไมถกตองในการทางาน (t = 5.97, r =.29) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. ถาเลอกได ฉนจะทางานทอนแทนการทางานทหนวยงานน (t = 14.71, r =.60) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. ฉนไมทราบเลยวาหนวยงานของฉนมจดมงหมายทจะทาอะไรใหเสรจบาง (t = 13.01, r =.66) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. ฉนเหนวาการทางานทหนวยงานนในปจจบนน มเกยรตนอยลง (t = 9.42, r =.50) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. ฉนคดวาการทางานอยางจรงจงของฉน มผลตอความเจรญกาวหนาของหนวยงาน (t = 6.95, r =.40) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

57

12. ฉนคดวา ฉนคงไมมโอกาสใชความรความสามารถอยางเตมทในหนวยงานของฉน (t = 7.30, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 1 พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน (Alpha Coefficient = .813)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

2, 3, 11 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12 12

ชดท 2 วธการท างานของฉน (พฤตกรรมการทางานอยางมงอนาคต) 1. ฉนมกใชเวลาวางอานหนงสอทเปนประโยชนกบการทางาน (t = 4.57, r =.24)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ฉนจะปฏบตตามนโยบายและระเบยบแบบแผนของหนวยงานอยางเครงครด (t = 6.63, r =.43) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ฉนมกไมคอยคดถงเรองงานในวนหยด (t = 5.65, r =.28) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ฉนมกไตรตรองอยางรอบคอบกอนตดสนใจในงาน (t = 9.43, r =.48) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. ฉนมกจะปรกษาผรเกยวกบการทางาน (t = 8.11, r =.47) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ฉนจะพยายามศกษาคนควาเพอหาวธการทดทสดในการทางาน (t = 9.63, r =.53) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. ฉนจะเลกทางานทนทเมอถงเวลาเลกงาน แมจะมงานทยงทาไมเสรจกตาม (t = 10.46, r =.50) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. เมอทางานใด ๆ ฉนจะทมเทความพยายามใหกบงานนน (t = 12.22, r =.66) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. เมอฉนพบวางานทกาลงทาอยนนยาก ฉนมกจะเลกทาโดยเรว (t = 13.81, r =.65) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

58

10. ฉนมกจะมงานทตองทาอยตลอดเวลา (t = 7.16, r =.65) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. ฉนมกมาทางานสายหรอมธระจาเปนททาใหตองเลกงานเรว (t = 11.69, r =.54) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. ถงแมจะมงานคางเยอะ แตฉนกจะเลกงานตรงเวลาแลวคอยมาทาใหมในวนตอไป (t = 12.35, r =.55) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 2 พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต (Alpha Coefficient = .816)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

1, 2, 4, 5, 6, 8, 10 3, 7, 9, 11, 12 12

ชดท 3 ปจจบนและอนาคตในการท างาน (มงอนาคตควบคมตน) 1. ฉนคดวา การกระทาความดโดยขาดผรเหน เปนการกระทาทสญเปลา (t = 13.44, r =.58)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. หากงานทฉนทาเสรจแลวกลายเปนผลงานของผอน ฉนจะหมดกาลงใจทจะทางานชนตอไป (t = 7.96, r =.42) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ผลงานทหวหนาไมยอมรบ แมจะเปนผลงานทด แตกไรคา (t = 8.03, r =.41) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. สงตอบแทนทดทสดในการทางาน คอ เงน และตาแหนง (t = 6.87, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. การอยในถนตางแดน ฉนคดวา จะทาใหเราทาอะไรกได เพราะไมมใครรจกเรา (t = 8.20, r =.45) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. หากฉนพบเหนของทอยากไดมาก แมมราคาแพงฉนกจะตดสนใจซอและยอมอดในภายหลง (t = 8.43, r =.44) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. ฉนมกจะทนไมได หากตองการหรออยากไดในสงใดมาก แตตองรอคอยนาน (t = 11.75, r =.60) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

59

8. การวางแผนลวงหนาเปนการกระทาทไรประโยชน เพราะมกไมเปนตามแผนทวางไว (t = 10.48, r =.55) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. หากฉนเหนวา การทาดของฉนไมไดรบผลตอบแทนทคมคา ฉนจะหยดการกระทาดนนทนท (t = 11.17, r =.60) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 3 มงอนาคตควบคมตน (Alpha Coefficient = .800)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

- 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 9

ชดท 4 รปแบบและเปาหมายการท างาน (แรงจงใจใฝสมฤทธ) 1. เพอน ๆ ลงความเหนวา ฉนเปนคนขยน (t = 4.83, r =.27)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. แทจรงแลวฉนเปนคนทไมชอบทางาน (t = 13.50, r =.61) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. โดยปกตแลว ฉนชอบคดหาวธทจะทางานใหเสรจเรวและดขน (t = 9.56, r =.50) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ฉนคดวาการเตรยมตวอยางเตมท เพอทจะทางานสาคญ ๆ นนเปนสงทจาเปน (t = 8.64, r =.55) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. เมอไดรบมอบหมายใหทางาน ฉนจะทมเทความพยายามใหกบงานนน (t = 9.21, r =.68) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. บอยครงทฉนรสกเบอหนาย และไมสนใจวาจะทางานไดดเพยงไร (t = 8.87, r =.43) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. เมอฉนยงไมประสบความสาเรจในการทางานใด ฉนจะพยายามทาตอไปจนกวาจะสาเรจ (t = 8.31, r =.54) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. หลายครงทฉนคดวาความมมานะทางานหนกเปนสงทสญเปลา (t = 12.15, r =.55) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

60

9. หากไมรวางานทไดรบมอบหมายนนจะทาใหสาเรจไดหรอไม และทาอยางไร ฉนจะไมยอมอดทนทางานนน (t = 11.03, r =.63)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. ฉนชอบคดฝนถงชวตทอยอยางสบาย ๆ โดยไมตองทางาน (t = 7.60, r =.32) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. ฉนรสกวาตนเองมคา เมอไดทางานในหนาทของตนอยางดทสด และประสบผลสาเรจ (t = 10.62, r =.56) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. ฉนเปนบคคลทมงมนทางานเพออนาคตทด (t = 10.11, r =.61) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

13. ฉนสามารถทางานอยางใดอยางหนงไดตดตอเปนเวลานานโดยไมเบอ (t = 7.44, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

14. ฉนพยายามพฒนาและปรบตนใหทนกบความเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนอยางรวดเรวในปจจบน (t = 9.00, r =.57)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

15. เปนทยอมรบในหนวยงานวา ฉนทางานอยางมประสทธภาพและมประสทธผลทด (t = 8.46, r =.52) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 4 แรงจงใจใฝสมฤทธ (Alpha Coefficient = .859)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

1, 3, 4, 5, 7, 11, 12, 13, 14, 15 2, 6, 8, 9, 10 15

ชดท 5 เหตการณในชวตการท างานของฉน (สภาพแรนแคนในงาน) 1. ผททางานมานานมกไดรบการพจารณาเลอนตาแหนงกอน โดยไมคานงถงความสามารถทแทจรงของเขา

(t = 4.08, r =.29) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ฉนไมทราบผลทฉนจะไดรบจากการทฉนชวยรกษาผลประโยชนของหนวยงานหรอทาชอเสยงใหหนวยงาน (t = 8.57, r =.53)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

61

3. ฉนมความตงใจและพยายามอยางเตมความสามารถ แตฉนไมอาจบอกไดวาวถชวตการทางานของฉนเปนอยางไร (t = 3.25, r =.27)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ฉนไมสามารถจะทานายไดเลยวา ฉนจะไดรบเงนเดอนขน 2 ขน เมอใด (t = 6.03, r =.30)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. ในหนวยงานของฉน ความขยนขนแขงในการทางานเปนสงทไมสญเปลา (t = 4.63, r =.37)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ในททางานของฉนคนทไดเงนเดอนขน 2 ขนนน เพอนรวมงานมกมองไมเหนวาไดทาความดความชอบใหหนวยงานในแงใด

(t = 9.37, r =.58)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. บอยครงเมอฉนสงผลงานทฉนใชความพยายามอยางมากในการจดทาแกผบงคบบญชา แตผบงคบบญชาของฉนเพยงแตรบไวเทานน (t = 11.95, r =.68)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. ขณะนฉนรสกวาการทางานในองคการนใหผลไมคมคา (t = 5.86, r =.38)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. ในหนวยงานของฉน ผทมาจากครอบครวทมชาตตระกลมกไดรบการพจารณาเลอนขนดารงตาแหนงสาคญ

(t = 7.48, r =.50)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. การเลนพวกเลนพองและระบบอปถมภ ยงมอยมากในหนวยงานทฉนเกยวของ (t = 4.66, r =.34)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. มบางคนในททางานของฉนมาสายเปนประจาและลาปวย ลากจ บอยครงมาก แตกไดรบการพจารณาเลอนเงนเดอน 2 ขน (t = 9.10, r =.56)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. ในหลายกรณผทไดรบความดความชอบเปนพเศษในหนวยงานของฉน มใชคนทฉนเหนวาเปนคนททางานดและมนสยด (t = 9.92, r =.61)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

62

13. บางครงฉนทาผดเพยงเลกนอย แตถกตาหนจากผบงคบบญชาอยางรนแรง (t = 11.54, r =.58) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

14. มบอยครงทขอเสนอแนะของคน ๆ หนง มกเปนทยอมรบของผบงคบบญชา ทง ๆ ทฉนมองไมเหนความเหมาะสมเลย (t = 10.65, r =.64)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

15. คนโปรดของเจานายมกไมถกลงโทษอยางรนแรง ถงแมจะทาความผดรายแรง อนมผลเสยหายตอหนวยงานมาก (t = 9.66, r =.63)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

16. ฉนมความตงใจและเอาใจใสตอการทางานเปนอยางด แตฉนไมแนใจวาจะไดรบการพจารณาความดความชอบเพราะสาเหตน (t = 6.65, r =.47)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

17. ฉนไมกระตอรอรนในการทางาน เพราะไมแนใจวาผบงคบบญชาจะใชความตงใจทางานและผลงานเปนเกณฑในการพจารณาความดความชอบ (t = 6.09, r =.33)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

18. ในหนวยงานของฉนผทขยนและทางานด จะไดรบการสนบสนนอยางเตมทจากผบงคบบญชา (t = 6.33, r =.44) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

19. ถาผบงคบบญชาไมชอบฉนกเปนสงทยากมากทจะทาใหทานกลบมาชอบฉนได (t = 8.28, r =.50) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

20. ความพยายามและความตงใจจรงของฉนจะชวยใหฉนไดในสงทฉนตองการ (t = 5.54, r =.40) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 5 สภาพแรนแคนในงาน (Alpha Coefficient = .873)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

5, 18, 20 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19 20

63

ชดท 6 หนวยงานของฉน (การสนบสนนจากหนวยงาน) 1. หนวยงานของฉนไมคอยใหรางวลกบผททางานอยางมประสทธภาพสง (t = 10.47, r =.57)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. หนวยงานของฉนไมคอยมกจกรรมทแสดงความชนชมบคลากรททางานไดด (t = 11.15, r =.59) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ผบรหารหนวยงานมกไมใหความเสมอภาคในการพฒนาบคลากร (t = 8.31, r =.53) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. หนวยงานมจดสวสดการหรอสทธประโยชนทนาพอใจใหกบบคลากร (t = 5.48, r =.35) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. หนวยงานมการจดใหบคลากรไดไปศกษาดงานตามความเหมาะสมเพอการพฒนาบคลากร (t = 9.78, r =.51) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ฉนไดรบการสนบสนนจากหนวยงานใหซอสงทจาเปนในการทางาน (t = 7.02, r =.38) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. แผนปฏบตงานของหนวยงานไมชดเจน ทาใหการปฏบตงานของบคลากรเปนไปดวยความยากลาบาก (t = 8.81, r =.57)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. หนวยงานมกแบงภาระงานแกบคลากรไมเทาเทยมกน (t = 9.00, r =.57) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. สถานททางานไมเอออานวยตอการทางานของฉน (t = 6.26, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. หนวยงานของฉนมกทาใหฉนตองทางานซ าซอน (t = 8.13, r =.47) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 6 การสนบสนนจากหนวยงาน (Alpha Coefficient = .814)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10 4, 5, 6 10

64

ชดท 7 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย…..…….ป…….….เดอน 3. อายการทางาน……..…ป...........เดอน 4. สถานภาพ โสด สมรส หยา/แยกกนอย หมาย 5. การศกษาสงสดในปจจบน....................................................... 6. สงกด สานกผวาการ สานกตรวจสอบ ฝายบรหารทวไป ฝายการเงนและบญช ฝายนโยบายและแผน ฝายสารสนเทศ กองวจยและพฒนาวศวกรรมระบบทางพเศษ กองบรหารความเสยงและควบคมภายใน ฝายบารงรกษา ฝายกอสรางทางพเศษ 7. ระยะเวลาในการทางานสงกดน…………ป...............เดอน 8. เงนเดอน....................................บาท

ชดท 8 สงทฉนรสกตอเหตการณทท างาน (ความเครยดในงาน) คาชแจง : ขอใหทานอานสถานการณทอาจเกดขนในทท างานของทาน ในแตละประโยค แลวพจารณาขอความใดตรงกบความรสกของทานมากทสด แลวจงทาเครองหมาย ลงในมาตร 2 มต คอ 1) ระดบความเครยดของทานในสถานการณนน และ 2) ปรมาณความถทสถานการณนนเกดขนกบทาน ขอใหทานขด ชองเพยงชองเดยวในแตละมาตร (โปรดดตวอยางการตอบ)

สถานการณ ระดบความเครยดเกยวกบงาน

มากทสด ไมเลย

เกดขนกบฉน

บอยมาก เกดบาง ไมเกดเลย 6 5 4 3 2 1 3 2 1

ตวอยาง : รถตด

1. งานลนมอ (t = 6.74, r =.50) 2. ไมคอยมงานทา (t = 2.26, r =.07) 3. งานเรงดวนเสมอ (t = 7.88, r =.50) 4. งานยงยาก – สาเรจยาก (t = 9.31, r =.61) 5. งานตอเนองไมมจดจบหรอจดสาเรจ (t = 7.54, r =.49) 6. ทางานไมเสรจหรอไมสาเรจตามทตองการ

(t = 7.32, r =.50)

7. รายไดไมเหมาะสมกบงาน (t = 12.13, r =.58) 8. โอกาสกาวหนามจากด (t = 6.34, r =.43) 9. ขดแยงกบผบงคบบญชา (t = 9.80, r =.60) 10. ผบงคบบญชาไมสนใจวาใครทางานด หรอไมดอยางไร

(t = 9.24, r =.57)

11. ผบงคบบญชาไมยตธรรม (t = 9.98, r =.61) 12. ผบงคบบญชาเรยกหาแตฉน (t = 8.09, r =.54) 13. ขาดเครองมออปกรณทจาเปนหลายอยาง

(t = 8.35, r =.49)

65

สถานการณ ระดบความเครยดเกยวกบงาน

มากทสด ไมเลย

เกดขนกบฉน

บอยมาก เกดบาง ไมเกดเลย 6 5 4 3 2 1 3 2 1

ตวอยาง : รถตด

14. ททางานคบแคบและไมสะอาด (t = 8.92, r =.47) 15. ตองรบผดชอบมากมาย (t = 11.20, r =.72) 16. เพอนรวมงานไมมความรบผดชอบ (t = 11.31, r =.68) 17. ขาดความสามคคในกลมคนททางาน (t = 9.99, r =.64) 18. เพอนรวมงานขาดความร ความสามารถในงาน

(t = 9.16, r =.52)

19. ตองเอางานกลบไปทาตอทบาน (t = 7.78, r =.52) 20. ไมคอยมเวลาใหครอบครว (t = 8.85, r =.56)

ชดท 9 ความรสกของฉนทเกยวกบงาน (ทศนคตทดตองาน)

1. งานบรการเปนงานทไดรบผลตอบแทนไมคมกบปรมาณงานททา (t = 4.64, r =.23) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. การทางานใหบรการประชาชน ทาใหฉนเครยดกวางานอน ๆ (t = 3.56, r =.19) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. แมงานของการบรการประชาชนจะเปนงานทหนกแตฉนกไมรสกทอถอย (t = 7.26, r =.39) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. งานใหบรการเปนงานทสรางสรรคและมประโยชนตอสงคม (t = 9.05, r =.48) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. แมจะมโอกาสเลอกงานอนได แตฉนกยงเลอกทจะประกอบอาชพทเกยวกบการใหบรการประชาชน (t = 9.05, r =.50)

--------------- --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ฉนพอใจทไดทางานในการทางพเศษแหงประเทศไทยน (t = 16.47, r =.71) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. ฉนรสกเบอหนายกบการทางานกบการทางพเศษแหงประเทศไทยอยในขณะน (t = 12.38, r =.64) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

66

8. ฉนตงใจจะทางานกบการทางพเศษแหงประเทศไทยจนกวาจะเกษยณอาย (t = 12.32, r =.55) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. ในชวง 6 เดอนน ฉนจะมความคดทจะเปลยนงาน หรอ โอนยายไปหนวยงานอน (t = 16.80, r =.61) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. ถามโอกาส ฉนจะชกชวนคนใกลชดใหมาทางานการใหบรการประชาชนแบบเดยวกบฉน (t = 11.67, r =.54) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. งานทฉนทาอยเปนอาชพทนายกยอง (t = 10.73, r =.56) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. ฉนรกงานทฉนทาอย (t = 15.52, r =.68) --------------- --------------- --------------- --------------- --------------- ---------------

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แผนผงชดท 9 ทศนคตทดตองาน (Alpha Coefficient = .838)

ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจานวนขอ

3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 12 1, 2, 7, 9 12

ภาคผนวก ข

68

ตาราง 1 ลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง

ลกษณะเบองตนของพนกงาน จ านวน(คน) รอยละ*

1 เพศ ชาย 82 41.0

หญง 118 59.0

2 อาย อายนอย ≤ 32 ป 102 51.0

อายมาก> 32 ป 98 49.0

3 สถานภาพ โสด 110 55.0

อน ๆ 90 45.0

4 อายงาน อายการท างานนอย ≤ 8.19 ป 103 51.5

อายการท างานมาก > 8.19 ป 97 48.5

5 เงนเดอน เงนเดอนนอย ≤ 15,000บาท 118 59.0

เงนเดอนมาก > 15,000 บาท 82 41.0

หมายเหต * ไมรวม Missing

69

ตาราง 2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรในงานวจย

ตวแปร คาเฉลย Std. 1 2 3 4 5 6 7 8

1 พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน 41.410 6.797 1.00 2 พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต 45.870 4.060 .278** 1.00

3 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน 27.655 7.295 .420** .228** 1.00 4 แรงจงใจใฝสมฤทธ 60.725 5.498 0.127 .342** 0.138 1.00 5 สภาพแรนแคนในงาน 75.685 10.704 .413** .152* .346** .286** 1.00 6 การสนบสนนจากหนวยงาน 37.465 5.560 .281** 0.11 .150* 0.135 .496** 1.00 7 ทศนคตทดตองาน 47.830 4.840 -0.022 .168* -0.005 .230** 0.096 0.055 1.00 8 ความเครยดในงาน 134.855 47.70 .352** 0.067 0.129 .184** .315** .272** 0.105 1.00

หมายเหต * p < .05 , ** p < .01 , N = 200

70

ตาราง 3 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางอทศตน โดยใชจตลกษณะเดม สถานการณและจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

กลม จ านวน(คน) ปรมาณการท านาย ตวท านายทส าคญ คาเบตา (β)

รวม 200 31.8 1, 6, 3 .31, .24, 23

ชาย 82 46.0 1, 6, 3 .37, .31, .27

หญง 118 28.6 1, 6, 3, 5 .29, .22, .21, -.18

อายนอย ≤ 32 ป 102 33.0 6, 1 .38, .33

อายมาก> 32 ป 98 33.4 1, 3 .36, .32

เงนเดอนนอย ≤ 15,000บาท 118 34.1 3, 6, 1 .26, .25, .23

เงนเดอนมาก>15,000บาท 82 34.9 1, 6 .49, .30

หมายเหต : คาเบตาทกตวนยส าคญท .05

ตวท านายท 1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ตวท านายท 2 แรงจงใจใฝสมฤทธ ตวท านายท 3 สภาพแรนแคนในงาน

ตวท านายท 4 การสนบสนนจากหนวยงาน ตวท านายท 5 ทศนคตทดตองาน ตวท านายท 6 ความเครยดในงาน

71

ตาราง 4 ผลการท านาย พฤตกรรมการท างานอยางมงอนาคต โดยใชจตลกษณะเดม สถานการณและจตลกษณะตามสถานการณเปนตวท านาย

กลม จ านวน(คน) ปรมาณการท านาย ตวท านายทส าคญ คาเบตา (β)

รวม 200 16.3 2, 1 .32, .18

ชาย 82 25.4 2 .48

หญง 118 13.7 1, 2 .25, .20

อายนอย ≤ 384 102 17.4 2 .35

อายมาก > 384 98 19.2 2, 1 .28, .23

เงนเดอนนอย ≤ 15,000 118 16.7 2, 1 .33, .19

เงนเดอนมาก >15,000 82 21.9 2 .37

หมายเหต : คาเบตาทกตวนยส าคญท .05

ตวท านายท 1 ลกษณะมงอนาคตควบคมตน ตวท านายท 2 แรงจงใจใฝสมฤทธ ตวท านายท 3 สภาพแรนแคนในงาน ตวท านายท 4 การสนบสนนจากหนวยงาน ตวท านายท 5 ทศนคตทดตองาน ตวท านายท 6 ความเครยดในงาน

ประวตผเขยน

ชอ - สกล อมพกา ยมวฒนา

ประวตการศกษา บรหารธรกจบณฑต คณะวทยาการจดการ สาขาวชาการบรหาร

ทรพยากรมนษย มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา , 2549

ประสบการณการท างาน พนกงานบรหารงานทวไป 5 การทางพเศษแหงประเทศไทย

พนกงานธนกจ ธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) สาขาบกซ อยธยา

พนกงาน Collection Auto บรษท ไทยพาณชยลสซง จ ากด (มหาชน)

เจาหนาททรพยากรบคคล บรษท สยามพาณชยลสซง จ ากด (มหาชน)

ทอยปจจบน 35/139 หมบานมณยา ซอย 10 ถ.ประดษฐมนธรรม แขวงคลองกม

เขตบงกม กรงเทพมหานคร 10230

โทร. 081 409 2930