ดร.มธรส ประภาจนทรผอ านวยการกลมพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาขนพนฐานส านกทดสอบทางการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

มาตรฐานและการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

การทดสอบระดบชาต (NT, O-NET) การประเมนระดบนานาชาต (PISA) การพฒนาเครองมอประเมนทไดมาตรฐาน การประเมนคร การคดเลอกเขาเรยนในระดบมหาวทยาลย (TCAS) การรบรองวฒการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน การประกนคณภาพการศกษา

นโยบายดานการทดสอบ การประเมนคณภาพและการประกนคณภาพการศกษา

งานตามนโยบาย และภารกจของส านกทดสอบทางการศกษาส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. การยกระดบสมรรถนะของผเรยนสการแขงขนในเวทสากล (PISA)

2. การพฒนามาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา

1. การทดสอบและประเมนคณภาพผเรยน

1.2 การวดระดบสมรรถนะการอานของชาวตางชาต

1. การทดสอบและประเมนคณภาพผเรยน1.1 การพฒนาเครองมอมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพผเรยน• ขอสอบมาตรฐานปลายปเพอบรการ (ชน ป.2 , ป.4-5 และชน ม.1-2 ในวชาภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร และภาษาองกฤษ) • ขอสอบ NT ป.3• ขอสอบการอาน ป.1• คลงเครองมอประเมนมาตรฐาน

1.3 การพฒนาระบบการประเมนคณภาพการศกษาใหมมาตรฐานเทยบเทานานาชาต

• บรหารจดการและจดสอบ NT ป.3 และการอาน ป.1• พฒนาระบบประมวลผล วเคราะห และรายงานผลการประเมน

1.4 การพฒนาศกยภาพดานการวดและประเมนผลตามแนวทางการทดสอบทางการศกษาระดบชาต (NT/O-NET)• พฒนาเครองมอวดความสามารถดานการใช

ภาษาไทยของชาวตางชาต• ด าเนนการประเมนทกษะ ฟง พด อาน เขยน (ปละ 1 ครง)

• จดสรรงบประมาณยกระดบคณภาพผเรยนในการทดสอบ NT/O-NET ทสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาไปยงเขตพนทการศกษาทกแหง• สมมนาเครอขายชมนมนกวดฯ• พฒนาหลกสตรและอบรมการสรางขอสอบประเภทตางๆแกบคลากรระดบเขต/สถานศกษา

2. การพฒนามาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา1) การพฒนามาตรฐานและการประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา2) การคดเลอกนกเรยนและสถานศกษา

เพอรบรางวลพระราชทานฯ3) การพฒนาและเสรมสรางระบบและกลไก

การบรหารจดการคณภาพและมาตรฐานการศกษาเพอการประกนคณภาพการศกษา

4) การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศดานการจบการศกษาและการเทยบวฒการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

นโยบายการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา

1. ปรบจ านวนมาตรฐานและตวบงชทสะทอนคณภาพ

2. ลดภาระการประเมนทยงยากกบสถานศกษา

3. ลดการจดท าเอกสารเพอการประเมน

4. ปรบปรงกระบวนการประเมนทสรางภาระแกสถานศกษา

5. ปรบมาตรฐานผประเมนใหไดมาตรฐาน

สถาน

ศกษา

ก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

จดท าแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

ด าเนนงานตามแผนฯ

ประเมนผลและตรวจสอบ

ตดตามผลการด าเนนการ

จดท า/จดสงรายงานการประเมนฯหน

วยงา

นตนส

งกด ใหค าปรกษา ชวยเหลอ แนะน า

รวบรวม และสงเคราะห SAR สถานศกษา

ตดตามผลการด าเนนงาน ปรบปรง และพฒนา

ใหความรวมมอกบ สมศ.

ขอ 3 กฎกระทรวงการประกนคณภาพฯ พ.ศ.2561

การประเมนและการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (Expert Judgment)

การประเมนแบบองครวม (Holistic Assessment)

การประเมนโดยอาศยรองรอยหลกฐานเชงประจกษ Evidences Based Assessment

การปฏรปวธการประเมน : รปแบบการประเมนแนวใหม

ผลการด าเนนงานหลงจากประกาศกฏกระทรวงฯ ปงบประมาณ 2561

• ตนสงกด (772 + 450 คน) • ผอ.รร. (1,757+ 2, 500 คน)

ประกาศใชมาตรฐานการศกษาปฐมวย มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ศนยการศกษาพเศษ

พฒนามาตรฐานผประเมนแนวใหมตามกฎกระทรวงฯ พ.ศ. 2561

สอสารและสรางความรความเขาใจเกยวกบระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาตามกฎกระทรวงการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2561 แกผรบผดชอบงานประกนฯ ระดบเขตพนทการศกษา

ประชมปฏบตการเพอสงเคราะหรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษาและจดท าประเดนเพมเตมเพอรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบทส

6 ส.ค. 61

16 ส.ค. 61

19-22, 26-29 ส.ค. 61

13-15 ก.ย. 61

23-27 ก.ย. 61

• ประกาศแนวปฏบตตามกฎกระทรวงฯ • แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐาน

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2561

ระดบการศกษาขนพนฐาน

ระดบการศกษาปฐมวย

ระดบการศกษาขนพนฐาน

(ศนยการศกษาพเศษ)

รายงานการประเมนตนเอง (Self Assessment Report)

ส านกทดสอบทางการศกษา สพฐ.

รายงานการประเมนตนเอง (self assessment report: SAR)

ขอ 1• มาตรฐาน

สถานศกษามคณภาพระดบใด

ขอ 2• มขอมล หลกฐาน

และเอกสารเชงประจกษสนบสนนอะไรบาง

ขอ 3• แผนงาน/

แนวทางพฒนาคณภาพใหดขนกวาเดม (อยางนอย 1 ระดบ) อยางไร

ขอมลพนฐานของสถานศกษา

ก าลงพฒนา

ปานกลาง

ดดเลศ

ยอดเยยม1

23

45

โครงสรางของรายงานการประเมนตนเอง 1. บทสรปส าหรบผบรหาร 2. เนอหาสาระการประเมนตนเอง

เนอหาสาระการประเมนตนเอง ประกอบดวย1) ขอมลพนฐานของสถานศกษา 2) เนอหาสาระการประเมนตนเอง (มงตอบค าถาม 3

ขอขางตน)

โครงสราง

เนอหาสาระของการประเมนตนเอง1.ขอมลพนฐานของสถานศกษา • น าเสนอขอมลพนฐานใหเหมาะสมตามบรบท • ใชภาษาทอานเขาใจงาย • น าเสนออาจเปนความเรยง ตาราง แผนภม รปภาพ หรอกราฟ • เชน ขอมลทวไป ขอมลผบรหาร ขอมลนกเรยน ขอมลครและ

บคลากร ขอมลงบประมาณ ขอมลสภาพชมชนโดยรวม เปนตน2.การตอบค าถามขอ 1 : มาตรฐานการศกษาของสถานศกษามระดบคณภาพใด • ใหระบระดบคณภาพของสถานศกษา น าเสนอทงรายดาน จ านวน 3

มาตรฐาน และภาพรวมของสถานศกษา • ระดบคณภาพประกอบไปดวย 5 ระดบ คอ ระดบก าลงพฒนา ระดบ

ปานกลาง ระดบด ระดบดเลศ และระดบยอดเยยม

3.การตอบค าถามขอ 2 : ขอมล หลกฐาน และเอกสารเชงประจกษสนบสนนมอะไรบาง 1. ใหเนนน าเสนอขอมล หลกฐานการประเมนเชงประจกษทเกด

จากการปฏบตงานตามสภาพจรงของสถานศกษา (evidencebased)

2. เลอกใชวธการเกบรวบรวมขอมลทเหมาะสมและสะทอนคณภาพการด าเนนงานตามมาตรฐานของสถานศกษาไดอยางชดเจน

3. ลดภาระการจดเกบขอมลและเอกสารทไมจ าเปนในการประเมน

4. ขอมลตองมความนาเชอถอและสามารถตรวจสอบผลการประเมนไดตามสภาพบรบทของสถานศกษานน ๆ

ตวอยางขอมลในการน าเสนอ(1) ดานคณภาพของผเรยน ขอมลทน าเสนอ เชน (1.1) คาเฉลยของ O-NET(1.2) ผเรยนมผลการประเมนความสามารถดานการอาน ชน ป.1 ระดบดขนไป (1.3) ผเรยนมผล NT ระดบดขนไป (1.4) ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรวมทกกลมสาระการเรยนร ตงแต 3.0 ขนไป (1.5) ผเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยและสารสนเทศ (1.6) ผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรในระดบดขนไป (1.7) ผเรยนมสขภาพทด เปนตน

ตวอยางขอมลในการน าเสนอ(2) ดานกระบวนการบรหารและการจดการ ขอมลทน าเสนอ เชน (2.1) ผลการประเมนสมรรถนะของผบรหารสถานศกษา (2.2) สถานศกษามการบรหารจดการทมประสทธภาพ (2.3) การบรหารจดการโครงสรางพนฐานทมประสทธภาพ (2.4) ผปกครองนกเรยนทรบทราบขาวสารจากสถานศกษา (2.5) ความพงพอใจของผปกครองนกเรยนทมตอการด าเนนงานของสถานศกษา (2.6) การมสวนรวมทางการศกษาของชมชนและสงคม เปนตน

ตวอยางขอมลในการน าเสนอ(3) ดานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนเดกเปนส าคญ ขอมลทน าเสนอ เชน (3.1) ผสอนมการประเมนสมรรถนะในระดบดขนไป (3.2) ผสอนสอนตรงตามวฒการศกษาและมภาระงานทเหมาะสม (3.3) ผสอนทกกลมสาระการเรยนรมความสามารถในการจดการเรยนรในระดบดขนไป (3.4) ผสอนมความสามารถและประยกตใชเทคโนโลยและสารสนเทศในการจดการเรยนรในระดบดขนไป (3.5) ความสามารถในการจดการเรยนรแบบเชงรก (Active Learning) (3.6) ผสอนใชกระบวนการจดการเรยนรทหลากหลาย (3.7) สถานศกษาจดกจกรรมพฒนาผเรยนทท าใหผเรยนคนพบความถนด รจกอาชพและแนวทางการศกษาตอ เปนตน

4.การตอบค าถามขอ 3 : แผนงาน แนวทางพฒนาคณภาพใหดขนกวาเดม (อยางนอย 1 ระดบ) หรอคงสภาพอยางไร 1. ใหสถานศกษาน าเสนอแนวทางการแกไขปญหา การพฒนาคณภาพ

ในปตอไป เพอยกระดบคณภาพใหสงขน 2. สถานศกษาอาจน าเสนอแผนงาน/โครงการทจะพฒนาออกเปนดาน

ตาง ๆ ตามความสามารถทจะด าเนนการได ตวอยางเชน (1) แผนงาน/โครงการพฒนาคณภาพผเรยน (2) แผนงาน/โครงการพฒนาคณภาพครในเรองตางๆ (3) แผนงาน/โครงการพฒนาดานอาคารสถานทและสภาพแวดลอม (4) แผนงาน/โครงการพฒนาระบบบรหารจดการของสถานศกษา

เปนตน

บทสรปการประเมนตนเองจะมประสทธภาพทสด เมอ : กระชบ รวบรด จบประเดนส าคญ และมทมาของหลกฐานทชดเจน เปนการประเมนไมใชแคบรรยาย สอใหเหนอยางชดเจนถงผลกระทบของสงโรงเรยนทไดลงมอท าเพอพฒนาคณภาพดานตางๆ

(เชน ดานผเรยน ดานผสอน ดานบรหาร ดานปจจยพนฐาน เปนตน) เปนเอกสารท ผอ. อางถงเปนประจ าเพอการพฒนาโรงเรยนและมการปรบปรงเอกสารอยเสมอ

ตามกระบวนการประเมนของโรงเรยน เปนเอกสารทจดท าโดย ผอ. โรงเรยน และใชเพอใหผน าโรงเรยนไดรบทราบสถานการณของโรงเรยน

รวมถง กรรมการโรงเรยน ผบรหารอนๆ และคร ใชส าหรบชดานทโรงเรยนจะพฒนา และเพอวางแผนพฒนาโรงเรยน มตวชวดวาโรงเรยนประสบความส าเรจหรอไมในการพฒนาตามแผนจากการประเมนครงกอนหนา

การวเคราะหการเรยนการสอนและผลงานของนกเรยน การวเคราะหความคบหนาและผลสมฤทธของนกเรยน

(กลมนกเรยนตางๆ) การวเคราะหความคบหนาและผลสมฤทธในอดตของนกเรยน การวเคราะหขอมลเกยวกบการประพฤตและความปลอดภยของนกเรยน

(เชน การโดนท าโทษ การขาดเรยน การเกดเหตตางๆ ฯลฯ) การวเคราะหประสทธผลของโครงการตางๆ ทโรงเรยนเคยท า

ในการพฒนาผลสมฤทธหรอพฤตกรรมของนกเรยน มมมองของผปกครอง การประเมนจากภายนอกตางๆ เชน ผตรวจของกระทรวง สมศ. หรออนๆ

การประเมนตนเองมแนวโนมทจะถกตองและเขมแขง ถาเกดจากการรวบรวมและใชขอมลการประเมนจากหลายแหลง เชน

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๑. ปรบเปลยน Mindset ตวเองใหยอมรบและเขาใจการประกนคณภาพการศกษาแบบใหม

๒. สรางความรสกวาประกนคณภาพเปนเรองปกต เปนหนาทของตนเอง และตองท าทกวน

๓. ผบรหารตองรเรองและเปนผน าในการบรหารจดการเพอสรางความเชอมนวาคณภาพการศกษาเกดขนจรง

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๔. รบรวาเปาหมายส าคญของการประกนคณภาพ คอ คณภาพผเรยน

๕. ผบรหารตองรบรและเขาใจวาตนเองมหนาทประกนคณภาพดานการบรหารจดการเพอใหระบบการบรหารจดการในโรงเรยนมคณภาพ และเปนไปตามมาตรฐานของสถานศกษา และครตองรบรและเขาใจวาตนเองมหนาทประกนคณภาพการเรยนการสอน เพอใหผเรยนมคณภาพ เปนไปตามมาตรฐาน/ตวชวดทก าหนดไวในหลกสตร

๖. เมอเหน “มาตรฐานหรอตวชวด” อยามงนกถงแตการหาตวเลขหรอเอกสารเพอใหคนมาตรวจสอบตามมาตรฐานหรอตวชวด แตใหนกถงกระบวนการพฒนาคณภาพเพอใหบรรลตามมาตรฐานหรอตวชวด

๗. ทกคนตองตระหนกและรบรวาการประเมนคณภาพเกดขนไดทกป ไมใชเฉพาะแตรอรบการประเมนคณภาพภายนอก จ านวน 5 ป/1 ครง

๘. ไมรอท าประกนคณภาพ เฉพาะเมอไดรบแจงวาจะมคนมาตดตามและประเมน

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๙. ทกคนในโรงเรยนตองท าประกนคณภาพ ไมใชท าเฉพาะบางคนทมชอถกแตงตงจากผบรหารหรอเปนครวชาการโรงเรยน

๑๐. ทกคนในโรงเรยนมสวนรวมพฒนาคณภาพตามบทบาทหนาทตนเอง

๑๑. ใหผปกครอง ชมชน และหนวยงาน ภาคตางๆ มารบรและมสวนรวมในการพฒนาคณภาพกบโรงเรยน

๑๒. โรงเรยนตองมแผนพฒนาคณภาพการศกษาทเปนจรง ตามสภาพบรบทของโรงเรยนในปจจบน

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๑๓. มเปาหมายการพฒนาทชดเจน โดยก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาทสอดคลองกบบรบท

๑๔. ไมเขยนโครงการ กจกรรมไวเฉพาะใหคนอนมาตรวจเพยงอยางเดยว๑๕. เมอน าโครงการ กจกรรมไปสการปฏบต จะตองไดมการทบทวน

และประเมนผลเพอเปนขอมลในการยตหรอด าเนนการตอในปถดไป๑๖. วางระบบนเทศ ตดตามตรวจสอบคณภาพในโรงเรยนทด๑๗. โรงเรยนตองประเมนตนเองอยางตรงไปตรงมา

และสะทอนคณภาพตามความเปนจรง

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๑๘. เขยนรายงานการประเมนตนเอง (SAR) อยางชดเจน มงตอบค าถาม 3 ขอ คอ มาตรฐานโรงเรยนอยในระดบคณภาพใด มหลกฐาน เอกสาร ขอมลเชงประจกษสะทอนคณภาพอะไรบาง และแนวทางยกระดบคณภาพโรงเรยนใหสงขนกวาเดม (อยางนอย 1 ระดบ) เปนอยางไร

๑๙. คณภาพของโรงเรยนไมไดขนอยกบจ านวนหนาของรายงานการประเมนตนเอง (SAR)

๒๐. โรงเรยนตองรจดออน จดแขง และระบแนวทางการพฒนาโรงเรยนในปตอไปอยางเปนรปธรรม

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๒๑.อยา Copy & Paste ทงแผนพฒนาคณภาพฯ และ SAR ดงทเคยท าๆ กนมา

๒๒.ทกคนตองไมสรางวฒนธรรมการประเมนทยงยาก ซบซอน และเปนภาระใหกบโรงเรยน

๒๓.มการประเมนแนวใหม ทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก ทงเชงคณภาพ เชงปรมาณ ผสมผสานกนไป และเปนกลยาณมตร

๒๔.คนไปประเมนการประกนตองมคณภาพ ไดมาตรฐาน และเปนทยอมรบ

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๒๕. ไมมงสรางเอกสารเพอการตรวจสอบและประเมนผลเพยงอยางเดยว๒๖. เอกสารทใชในการประเมนตองเกดจากระบบการท างานปกต

ของโรงเรยน๒๗. ท าใหโรงเรยนเปนปกต เหมอนวนอนๆ ในวนทรบ

การประเมนคณภาพภายนอก๒๘. ดแล ตอนรบคนไปประเมนโรงเรยน

ตามความเหมาะสม

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

๒๙.เมอคนมาประเมนเปลยนมมองและวธการประเมนแนวใหม คนทรอรบการประเมนกตองเปลยนวธการเชนเดยวกน

๓๐.บทบาทหนาทของหนวยงานตนสงกดตองคอยเปนพเลยง นเทศ ตดตาม ใหค าปรกษา และใหค าชแนะแกโรงเรยนอยางใกลชด ไมวาจะเปนเรองการจดท าแผนพฒนาคณภาพฯ การประเมนคณภาพภายใน การจดท า SAR การสงเคราะห SAR ของโรงเรยนในสงกด การซกซอมการประเมนเพอรบการประเมนคณภาพภายนอก การใหความรวมมอกบ สมศ. การรวมสะทอนขอมลและใหขอมลผลการด าเนนงานของโรงเรยนกบ สมศ. เปนตน

“มมมอง วธคด และแนวปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม”

1. สอสารสรางความเขาใจเกยวกบมาตรฐานการศกษา2. เปนพเลยง ใหค าปรกษาตางๆ (การจดท า SAR แนวใหม)3. ศกษา ตรวจสอบ และวเคราะห SAR 4. จดสง SAR ให สพฐ.5. Mock Assessment โรงเรยนเพอพรอมรบการประเมนภายนอก

(สพฐ.จ านวน 445 แหง + 3,375 แหง)6. นเทศ ตดตาม เตรยมความพรอม และพฒนาคณภาพและมาตรฐานรวมกบ

สถานศกษา7. รวมใหขอมล (ตนสงกด+ตวแทนผบรหาร) รวมกบทม สมศ.ในการประเมน

ภายนอก8. ตดตามผลจากการประเมนคณภาพภายนอก9. ฯลฯ ส านกทดสอบทางการศกษา สพฐ.

บทบาทของผเกยวของ...กบงานประกนคณภาพการศกษา