รศ. ดร. อภลกษณ ธรรมทวธกล

ทามอการสะกดนวมอไทยสมพนธกบอกษรไทยอยางไร?

How are handshapes related to alphabet letters

in Thai Fingerspelling?

Apiluck TumtavitikulKasetsart University

fhumalt@ku.ac.thhttp:pirun.ku.ac.th/~fhumalt

คาถาม

ทาไมทามอสะกดนวมอไทย ไมเหนเหมอนตวอกษรไทย?

คณสมบตเดนของภาษาทมวงจรสอสารดวยสายตาและการใชมอซงหลายครงอาจรวมสวนอนๆของใบหนาและรางกายดวยนนอยทการใชทามอทมรปแบบมอคลายกบจดเดนทางกายภาพหรอรปลกษณของสงทอางถง คอเปนภาษาเนนรปลกษณ (iconicity)

แตในการสะกดนวมอไทยนน เราแทบจะมองไมเหนความคลายระหวางรปลกษณของอกษรไทยกบทามอสะกดนวมอไทย

คาถาม

ทาไมเรามองไมเหนความคลายกนของอกษรทถกจดเปนกลมทมทามอฐานเปนทามอเดยวกน เชน กลม ก, ข, ค, ฆ หรอกลม ส, ศ, ษ,ซ ยกเวนอกษรบางคในบางกลม เชน น ณ, ผ พ, ฝ ฟ ?

ภาพท 1 : ทามอสะกดนวมอไทยของสมาคมคนหหนวกแหงประเทศไทย ประดษฐโดยคณหญงกมลา ไกรฤกษ 2496

ทงนเปนเพราะการสะกดนวมอไทยไมไดตงอยบนฐานของภาพลกษณเปนหลก

วตถประสงคของการศกษา

-เพอศกษาความสมพนธระหวางทามอการสะกดนวมอกบอกษรไทยในมมมองสทศาสตร -เพอหาความเชอมโยงระหวางทามอสะกดนวมอไทยกบอกษรไทย -เพอประโยชนในการประยกตใชกบการเรยนการสอนการอานเขยนใหกบคนหหนวกไทย

ความสมพนธระหวาง ทามอสะกดนวมอไทยและอกษรไทย

ทามอการสะกดนวมอไทยประดษฐโดยคณหญงกมลา ไกรฤกษ (2496) ดดแปลงจากทามอการสะกดนวมอภาษามออเมรกน (American Sign Language (ASL)) ซงตงอยบนฐานของอกษรละตน(โรมน)

ความคลายคลงกนระหวางรปแบบมอในภาษามออเมรกนกบรปแบบตวอกษรในภาษาองกฤษซงเขยนดวยอกษรโรมนนน ปรากฏใหเหนไดคอนขางจะชดเจนในระดบหนง

Koeher และ Swanson (1994) ศกษานกศกษาระดบอดมศกษาอเมรกนทมการไดยนปกตและไมคนเคยกบการสะกดนวมอภาษามออเมรกน จานวน 45 คน พบวา

นกศกษา มากกวา 50% สามารถบอกไดถกตองวาทามอสะกดนวมอแตละทานนสอดคลองกบอกษรตวใดในภาษาองกฤษถง 42% ของตวอกษรจานวน 26 ตว

และทามอสะกดนวมอทกทาจะมเคาของตวอกษรทสอดคลองกนใหรบรไดในระดบทแตกตางกน โดยมทามอสะกดนวมอ 65% ของตวอกษรจานวน 26 ตวทมความคลายกบตวเขยนในระดบปานกลางถงมาก

ในการถอดอกษรไทยเปนอกษรโรมน ซงเปนอกขระทใชเขยนภาษาองกฤษนน ราชบณฑตยสถาน (2542) ไดกาหนดหลกเกณฑการถอดอกษรโดยถายเสยงไวดงน

การสะกดนวมอไทยตงอยบนฐานของการสะกดนวมอในภาษามออเมรกน โดยเนนความสมพนธระหวางอกษรไทยกบเสยงในภาษาไทย ดงน

1. ใชการเทยบเสยงอกษรไทยกบอกษรในภาษาองกฤษทมเสยงตรงกน ตวอยาง เชนอกษร “ส” ออกเสยง [S] ตรงกบเสยง

ของอกษร “S” ในภาษาองกฤษ

2. เชอมโยงอกษรไทยนนกบทามอสะกดนวมอภาษามออเมรกนทใชกบอกษรภาษาองกฤษทมเสยงสอดคลองกน เชนทามอ ASL สาหรบอกษร “S” ใน

ภาษาองกฤษไดนามาใชกบอกษร “ส” ในภาษาไทย

3. อกษรไทยทมเสยงซากนจะถกจดเปน กลมเดยวกน โดยกาหนดทามอภาษามออเมรกนทเทยบไดกบอกษรไทยทมเสยงสอดคลองกนเปนทามอฐาน เชน

“ส, ศ, ษ, ซ” ซงมเสยง [s] ซากนในภาษาไทยถกจดเปนกลมเดยวกน ในการสะกดนวมอจะมทามอ เปนฐานรวมกน

4. เพมการใชทามอประสม เชนทามอจานวนนบ 1, 2, ... หรออกษรอน ประกอบเพอครอบคลมความสมพนธเชงซอน ระหวางอกษรไทยกบเสยงในภาษาไทยอยางมระบบ

“ศ” สะกดดวย [S] + [1] “ษ” สะกดดวย [S] + [2] และ “ซ” สะกดดวย [S] + [P]

การจดกลมอกษรบนฐานเสยง

กลมอกษรทจดบนฐานของการออกเสยง จะมทามอฐานรวมกนในแตละกลม ดงน

ระบบการเขยนของไทยเปนระบบทมความสมพนธททบซอนระหวางตวอกษรและหนวยเสยง (grapheme to phoneme correlation) เปนระบบทไมโปรงใสและไมชดเจน (opaque)

จากตารางท 3 จะพบวา หนวยเสยงจานวนมากสามารถสมพนธกบตวอกษรไดมากกวาหนงอกษร บางหนวยเสยง เชน /th/ สามารถถอดเปนอกษรไดถง 6 ตว ไดแก “ ท ธ ถ ฐ ฒ ฑ” และมเพยง 8 หนวยเสยง ไดแก เทานนทสมพนธกบอกษรเพยงตวเดยว ในลกษณะหนงตอหนง (แบบ 1-1)

ในการเรยนทามอการสะกดนวมออกษรไทย ผเรยนตองจดจาทามอสาหรบพยญชนะทงหมด 41 อกษรทใชทามอเดยว (และทามอ 2 มอสาหรบ “ฤ” เครองหมายวรรณยกต สระ ฯลฯ อกไมนอยกวา 16 ทามอ ซงไมไดยกมาศกษาในทน) โดยทผเรยนแทบจะมองไมเหนภาพความเชอมโยงระหวางทามอกบรปลกษณตวเขยนไทย

การศกษาความสมพนธระหวางทามอการสะกดนวมออกษรไทยกบอกษรไทยในมมมองสทศาสตร จะชวยใหผสะกดนวมอไทยสามารถมองเหนภาพความเชอมโยงระหวางทามอสะกดนวมอไทยกบอกษรไทยไดชดเจนยงขน ตามฐานกรณและลกษณะการออกเสยง เชน

กลม “ก ข ค ฆ”แหลงทมา:สทศาสตร 2549 ภาพท 3.6 หนา 85

ผเรยนสามารถเขาใจถงทมาของการจดกลมตวอกษรทมทามอฐานเดยวกน เชนกลม “ก ข ค ฆ” วาเปนกลมทแตละอกษรตางใชแทนเสยงทมฐานกรณทเพดานออนเหมอนกน เปนตน

หากผเรยนไดรบการเสรมการเรยนรดวยการฝกออกเสยงตามฐานกรณ และลกษณะการออกเสยงดวยแลว ความเชอมโยงระหวางตวอกษร กบทามอสะกดนวมอ และหนวยเสยงซงเปนหนวยยอยสวนประกอบของคาในภาษาพดซงสะทอนภาพในภาษาเขยนจะพฒนาขนได โดยไมจาเปนตองไดยนเสยงจรง

Puente et al (2006) ศกษาความสมพนธระหวางทามอการสะกดนวมอ ภาษามอและการอานหนงสอของคนหหนวกชาวชลอายตากวา 20 ปจานวน 26 คนทใชภาษามอชล เปนภาษาแม พบวา

การสะกดนวมอเปนตวเชอมทดระหวางตวเขยนสะกดคาและความหมายของคาในภาษามอชล การสะกดนวมอชวยเสรมการอานหนงสอของคนหหนวกใหสมฤทธผลมากขน

Alvarado et al (2008) ศกษาการสะกดนวมอของคนหหนวกชาวชลอาย 7-16 ป จานวน 28 คน และคนไดยนปกตในกลมอายเดยวกนจานวน 15 คน พบวา

การสะกดนวมอชวยเสรมใหเกดการเรยนรตวอกษรและการอานสะกดคาคลายกบการเรยนรหนวยเสยงทสมพนธกบอกษรของคนไดยนปกต ซงมผลตอการอานสะกดคาของคนหหนวกไมวาจะอานโดยการออกเสยงหรอไมออกเสยง

ทง Puente et al และ Alvarado et al ตางไดเนนวาภาษาเขยนสเปนซงสะทอนภาษาพดภาษาสเปนทชาวชลใชนน เปนระบบทโปรงใส ชดเจน (transparent)

คอความสมพนธระหวางตวอกษรและหนวยเสยงคอนขางจะเปนปกตไมซบซอน โดยมลกษณะความสมพนธแบบหนงอกษรตอหนงหนวยเสยง (แบบ 1-1) สาหรบอกษร 27 ตวจากอกษรทงหมด 29 ตว

ทง Puente et al และ Alvarado et al ตางอภปรายวาการอานเขยนในระดบสงทสมฤทธผลนน จาเปนตองเกดจากการเรยนรหนวยเสยงซงเปนหนวยยอยทเปนสวนประกอบของคาในภาษาพดซงสะทอนภาพในภาษาเขยน

และการเรยนรนเกดขนไดในคนทหนวกสนทหากไดมการเสรมการเรยนรทใชภาษามอเปนสอการสอน การเสรมนทาไดในหลายรปแบบ โดยเฉพาะดวยการสะกดนวมอและรวมถงการเรยนการออกเสยงดวย

การสะกดนวมอไทยนาจะเปนตวเชอมทดระหวางตวเขยนสะกดคาภาษาไทยและความหมายของคาในภาษามอไทยดวยเชนกน

สงทตองคานงถงในเรองการสะกดนวมอไทยคอความทบซอนของระบบตวเขยนทไมโปรงใส และการจดกลมทามอทใชเสยงเปนเกณฑ หากไดนาสทศาสตรเขามาชวยในการเรยนการสอน นาจะสงผลใหเกดการเสรมการอานหนงสอของคนหหนวกไทยใหสมฤทธผลไดมากยงขน

สทศาสตรยงชวยเสรมความเขาใจใหกบผใชภาษามอไทยในการถอดอกษรระหวางอกษรไทยกบอกษรในภาษาองกฤษโดยการสะกดนวมออกดวย ซงนาจะสงผลใหเกดการเสรมการอานภาษาองกฤษของคนหหนวกไทยใหสมฤทธผลมากยงขนดวย

จงเปนเรองทจะตองศกษาในรายละเอยดวา การเชอมโยงระหวางอกษรกบทามอสะกดนวมอไทยผานสทศาสตรนนจะสามารถสงผลในทางบวกตอผลสมฤทธในการอานเขยนภาษาไทย และอาจรวมถงการอานเขยนภาษาองกฤษของคนหหนวกไทยไดหรอไม และมากนอยเพยงใด ตอไป

บทสรป

ทามอสะกดนวมอไทยไมไดสมพนธกบอกษรไทยบนฐานของรปลกษณอกษร แตสมพนธกนโดยมระบบเสยงเปนฐาน

บทสรป

การเรยนการสอนการสะกดนวมอททาควบคกบการเรยนรการออกเสยงและการเขยนอานภาษาไทยในรปแบบการเรยนการสอนบรณาการโดยใชภาษามอไทยเปนสอ นาจะสงผลใหการอานเขยนภาษาไทยของคนทมความบกพรองทางการไดยนสมฤทธผลมากยงขน

รศ. ดร. อภลกษณ ธรรมทวธกล email: fhumalt@ku.ac.th http://pirun.ku.ac.th

กรณาสงความคดเหนและขอเสนอแนะมายง