53
ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย Determinants of Price of Paddy Rice in Thailand

ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

ปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย

Determinants of Price of Paddy Rice in Thailand

Page 2: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

ปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย

Determinants of Price of Paddy Rice in Thailand

พมพกานต พทธศร

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2558

Page 3: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

© 2560 พมพกานต พทธศร

สงวนลขสทธ

Page 4: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·
Page 5: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

พมพกานต พทธศร. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, มนาคม 2560, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยกรงเทพ. ปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย (40 หนา) อาจารยทปรกษา: ดร. รพสร เฟองเกษม

บทคดยอ

การศกษาฉบบนเปนการศกษาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย มวตถประสงคเพอทดสอบความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะลกบผลตภณฑมวลรวมในประเทศ, ปรมาณการสงออกขาว, อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ, อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ, ดชนราคาผบรโภค, อตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทย, อตราดอกเบยในตลาดเงน, ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ และปรมาณผลผลตขาว ขอมลทน ามาศกษาในครงนเปนขอมลรายไตรมาส ตงแตไตรมาสท 1 ป พ.ศ.2549 ถง ไตรมาสท 2 ของป พ.ศ. 2559 และไดท าการวเคราะหการถดถอยพหคณ เพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรตามและตวแปรอสระทระดบนยส าคญ 0.05 ผลการศกษาพบวา ตวแปรอสระ อนไดแก ดชนราคาผบรโภค, ปรมาณการสงออกขาว และปรมาณผลผลตขาว มความสมพนธไปในทศทางเดยวกนกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย และตวแปรอสระ อนไดแก ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ, อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ, อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ, อตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทย, อตราดอกเบยในตลาดเงน และปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลเปนไปในทศทางตรงกนขาม ค าส าคญ: ราคาขาว, ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ, ปรมาณการสงออกขาว, ปรมาณผลผลตขาว

Page 6: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

Buddhasiri, P. M.B.A., March 2017, Graduate School, Bangkok University. The Factors that affect the price of paddy rice in Thailand. (40 pp.) Advisor: Rapeesorn Fuangkasem, D.B.A.

ABSTRACT

This study explores the factors that affect the price of paddy rice in Thailand.

The objective is to test the relationship between the price of paddy rice to the Gross Domestic Product (GDP), the volume of rice exports, exchange rate dong per dollar, the US currency baht per dollar, Consumer Price Index (CPI), bank interest rates, money market rates, the money supply in the economy and yield of rice. The data used in this study is a quarterly data. Since the 1st quarter of 2549 to the second quarter of the year 2559 and has conducted multiple regression analysis. To study the relationship between the dependent variable and independent variables significant at 0.05. The study found that variables such as the consumer price index, the export volume of rice and yield of rice correlated in the same direction with prices of jasmine rice in Thailand and independent variables such as gross domestic product (GDP), exchange rate dong per US dollar, the exchange rate of the baht against the US dollar, interest rates, money market rates and the amount of money in the economy correlated with the price of paddy rice is in the opposite direction. Keywords: Grain Prices, Gross Domestic Product, The Volume of Exports of Rice, Rice Yield.

Page 7: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความชวยเหลอจากผมพระคณหลายทาน ผศกษาขอกราบขอบพระคณ ดร.รพสร เฟองเกษม อาจารยทปรกษา ทไดใหค าปรกษาค าแนะน าและขอคดเหนตางๆ ทดและเปนประโยชนตอการด าเนนการศกษาเฉพาะบคคลโดยตลอดรวมทงแกไขขอบกพรองจนการศกษาเฉพาะบคคลนส าเรจลงไดดวยดผท าการศกษาขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอบพระคณอาจารยทกทานทไดประสทธประสาทวชา รวมถงผเขยนต ารา เอกสารงานวจย และบทความตางๆ ทผศกษาไดคนควาและน ามาอางองในการศกษาครงน ทายทสดนผท าการศกษาใครขอขอบพระคณครอบครว อาท คณตาวทยาและคณยายคทลยา สรอนวฒน คณพออครเดชและคณแมธญพทธ พทธศร และพทท างาน อาท คณวรศรา ทรพยเกษมและคณอรวรรณ หนทอง และเพอนๆ พๆ ทเรยนทกทาน ส าหรบการใหค าปรกษาแนะน า และอ านวยความสะดวกในเรองตางๆ และทคอยเปนก าลงใจ คอยสนบสนนในหลายโอกาส ผศกษาหวงวาการศกษาในครงนจะเปนประโยชนแกผทสนใจและผทตองการหาหวขอเพอท าการศกษาตอจากน สดทายนประโยชนอนเกดจากการศกษาฉบบนขอมอบใหครอบครว คณาจารย และสถาบนการศกษา แตหากมขอบกพรองประการใด ผศกษาขอนอมรบไวเพยงผเดยว และขออภยไว ณ โอกาสนดวย

พมพกานต พทธศร

Page 8: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ฉ สารบญตาราง ฌ สารบญภาพ ญ บทท 1 บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 5 1.3 ขอบเขตงานวจย 5 1.4 สมมตฐานการศกษา 6 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6 1.6 นยามศพท 6 บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 ทฤษฎอปสงค อปทาน และภาวะดลยภาพ (Demand, Supply and 8 Equilibrium) 2.2 ทฤษฎใยแมงมม (Cobweb Theory) 14 2.3 ทฤษฎปรมาณเงน (The Modern Quantity Theory of Money) 16 2.4 งานวจยทเกยวของ 18 2.5 กรอบแนวคด 19 บทท 3 ระเบยบการวจย 3.1 วธการศกษา 20 3.2 แหลงขอมล 20 3.3 การวเคราะหขอมล 21 3.4 การแปลความหาย 22 3.5 การทดสอบสมมตฐาน 22 บทท 4 การวเคราะหผลการศกษา 4.1 การวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) 24 4.2 การวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression)

Page 9: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

สารบญ (ตอ) หนา บทท 5 สรปผลการศกษา 5.1 สรปผลการศกษา 31 5.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป 34 บรรณานกรม 35 ภาคผนวก 36 ประวตผเขยน 40 เอกสารขอตกลงวาดวยดารขออนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

Page 10: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

สารบญตาราง หนา ตารางท 1.1: ปรมาณการสงออกขาวของประเทศผสงออกทส าคญ 5 อนดบ 2 ป 2549 – 2559 ตารางท 4.1: ผลการเกบรวบรวมขอมลโดยสรป 25 ตารางท 4.2: แสดงคาสมประสทธสหสมพนธและระดบนยส าคญของสมการถดถอย 28

Page 11: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

สารบญภาพ หนา ภาพท 1.1: ปรมาณและมลคาการสงออกขาวหอมมะลไทย ป 2549 – 2559 1 ภาพท 1.2: ปรมาณและราคาขาวหอมมะลไทย ป 2549 – 2559 3 ภาพท 2.1: เสนอปสงค 8 ภาพท 2.2: เสนอปทาน 11 ภาพท 2.3: ดลยภาพของตลาด 12 ภาพท 2.4: อปทานสวนเกน (Excess Supply) 13 ภาพท 2.5: อปสงคสวนเกน 13 ภาพท 2.6: การเคลอนไหวของราคามแนวโนมเขาสจดดลยภาพ 14 ภาพท 2.7: การเคลอนไหวของราคามแนวโนมออกจากจดดลยภาพ 15 ภาพท 2.8: กรอบแนวคดตามทฤษฎ 19

Page 12: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ขาว เปนพชเศรษฐกจและเปนสนคาเกษตรทส าคญทสดของประเทศไทย ซงไมเพยงแตเปนอาหารหลกของคนไทย แตยงเปนรากฐานวถชวต วฒนธรรม ประเพณ ภมปญญา และเปนเอกลกษณอนทรงคณคาของประเทศ ขาวไทยจงเปนทรจกและไดรบการยกยองจากนานาประเทศทวโลก ประเทศไทยถอเปนฐานการผลตขาวทเปนอนดบตนๆ ของโลก โดยบรโภคภายในประเทศ และสงออกไปยงตางประเทศ (กฤษณพงศ ศรพงพงษพนธกล, 2556) ท าใหขาวหอมมะลเปนขาวทไดรบความนยมอยางมากในนานาประเทศ และในป 2559 ขาวหอมมะลของไทยยงไดรบรางวลชนะเลศขาวดเดนของโลก จากงาน The World Rice Conference ซงท าใหขาวหอมมะลของไทยไดรบความสนใจจากทวโลก ภาพท 1.1: ปรมาณและมลคาการสงออกขาวหอมมะลไทย ป 2549 – 2559

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2559). สถตการสงออกขาว ของไทย. สบคนจาก http://www.thairiceexporters.or.th/Press%20release/2016/ TREA%20Press%20Release%20-%20January%202016%20-%2029012016.pdf.

Page 13: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

2

ส าหรบสถานการณการสงออกขาวหอมมะลของไทย ตงแตป 2549 – 2559 พจารณาจากภาพท 1.1 พบวา ป 2549 มปรมาณผลผลตขาว 2.599 พนลานตน คดเปนมลคา 40,341 ลานบาท ปรบตวเพมขนในป 2550 โดยมปรมาณผลผลตขาว 3.067 พนลานตน คดเปนมลคา 47,921 ลาบาท และยงคงปรบตวเพมขนอยางตอเนอง กระทงในป 2553 – 2555 ปรมาณและมลคาการสงออกขาวหอมมะลไทยมการปรบตวลดลงอยางตอเนอง โดยทรฐบาลไดก าหนดนโยบายการรบจ าน าขาวเปลอกเปนนโยบายเรงดวนทมงชวยเหลอและแกไขปญหาใหกบเกษตรกรทมความเดอดรอนในเรองของราคาขาวเปลอกตกต า ทงน นโยบายการรบจ าน าขาวมเปาหมายเพอยกระดบเกษตรกรใหมความเปนอยทดขน ควบคกบการยกระดบเศรษฐกจของประเทศ หลงจากทไดมการก าหนดนโยบายการรบจ าน าขาวเปลอก สงผลใหในป 2556 ปรมาณและมลคาการสงออกขาวหอมมะลไทยปรบตวสงขน แตในป 2557 – 2559 ปรมาณผลผลตขาวปรบตวสงขน แตดานมลคามการปรบตวลดลงอยางเหนไดชด และเมอน าปรมาณการสงออกขาวโดยรวมมาพจารณาเปรยบเทยบกบประเทศคแขงทส าคญ 5 อนดบ โดยพจารณาไดจากตารางท 1.1

ตารางท 1.1: ปรมาณการสงออกขาวของประเทศผสงออกทส าคญ 5 อนดบ ป 2549 – 2559

หนวย: ลานตน

ประเทศ ไทย เวยดนาม ปากสถาน สหรฐอเมรกา อนเดย พ.ศ. 2549 7.49 4.71 3.58 3.31 4.54

พ.ศ. 2550 9.19 4.52 2.70 3.03 6.30

พ.ศ. 2551 10.22 4.65 3.00 3.27 3.38 พ.ศ. 2552 8.57 5.95 3.18 3.02 2.12

พ.ศ. 2553 9.05 6.73 4.00 3.87 2.23 พ.ศ. 2554 10.65 7.00 3.41 3.25 4.64

พ.ศ. 2555 6.95 7.72 3.40 3.31 10.25

พ.ศ. 2556 7.05 6.75 3.43 3.40 10.57 พ.ศ. 2557 10.97 6.46 3.32 3.20 10.81

พ.ศ. 2558 9.80 6.61 3.91 3.61 10.23

(ตารางมตอ)

Page 14: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

3

ตารางท 1.1 (ตอ): ปรมาณการสงออกขาวของประเทศผสงออกทส าคญ 5 อนดบ ป 2549 – 2559

หนวย: ลานตน

ประเทศ ไทย เวยดนาม ปากสถาน สหรฐอเมรกา อนเดย พ.ศ. 2559 9.20 5.40 4.25 3.45 10.50

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2559). สถตการสงออกขาว ของไทย. สบคนจาก http://www.thairiceexporters.or.th/Press%20release/2016/ TREA%20Press%20Release%20-%20January%202016%20-%2029012016.pdf.

จากตารางท 1.1 แสดงใหเหนวาในชวงป 2549 – 2554 ประเทศไทยยงคงเปนอนดบหนงในการสงออกขาว โดยเปรยบเทยบไดจากประเทศผสงออกทเปนคแขงของไทย และเนองจากสภาพปญหาเศรษฐกจภายในประเทศ ท าใหในป 2555 – 2559 ประเทศอนเดยมปรมาณผลผลตเพมขนกวาประเทศไทยอยางเหนไดชด ภาพท 1.2: ปรมาณและราคาขาวหอมมะลไทย ป 2549 – 2559

Page 15: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

4

จากภาพท 1.2 จะเหนไดวาราคาขาวเปลอกหอมมะลตอตนตงแตป 2549 – 2552 มการปรบตวเพมขนอยางตอเนอง จนกระทงในป 2553 ราคาขาวเปลอกหอมมะลกลบลดลงอยางมาก ทางรฐบาลจงมการออกนโยบายเพอเขาไปพยงราคาขาว ดวยการรบจ าน าและประกนรายไดการรบจ าน าขาวเปลอก เปนมาตรการทดงปรมาณขาวออกจากตลาด โดยเฉพาะในชวงตนฤดการผลต ทจะมปรมาณขาวออกมาสตลาดจ านวนมาก และการรบประกนราคาขาวเปลอกกเปนอกนโยบายหนงทสามารถชวยแกไขปญหาตรงนได แตนโยบายนท าใหราคาขาวจะมความผนผวนมากกวานโยบายรบจ าน าขาว แตปรมาณขาวทงหมดยงคงอยในตลาด ถงแมวานโยบายนจะสามารถชวยเหลอราคาขาวเปลอกได ท าใหในป 2554 – 2556 ราคาขาวเปลอกหอมมะลมการปรบตวเพมขนอยางตอเนอง แตกไมยงยน ในป 2557 – 2559 ราคาขาวยงมการปรบตวลดลง เนองจากปญหาเศรษฐกจภายในประเทศทยงเกดขนอยางตอเนอง

และแมวาในปทผานมา การสงออกขาวของไทยจะมการปรบตวเพมขนหรอลดลงมากนอยเพยงใด แตดานราคาขาวภายในประเทศยงเปนปญหาส าหรบเศรษฐกจไทย และสงผลตอเศรษฐกจโลก ซงสวนหนงมสาเหตมาจากปจจยดานอปสงคและอปทานทไมแนนอน สงผลกระทบใหเกดความผนผวนทางดานราคา (สภาวด ภทรสถาพรชย, 2554) เมอพจารณาจากขอมลทไดศกษา ผวจยไดมการน าตวแปรและปจจยทเกยวของทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล ซงตวแปรทคาดวามผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล ไดแก ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออก (Rice Export) ซงขาวเปนสนคาเกษตรทส าคญ คดเปนรอยละ 67 ของสนคาเกษตรทงหมด และในแตละป ภาคการเกษตรในประเทศไทยยงสงผลตอ GDP ของประเทศถงรอยละ 9 (Federal Research Division, 2007)

นอกจากน อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ทเชอมโยงกบตวแปรปรมาณการสงออก ซงอตราแลกเปลยนดงกลาวเปนตวแปรส าคญทกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล เนองจากหากเกดเหตการณคาเงนบาทแขงตว กลาวคอ คาเงนบาทมคาเพมมากขนเมอเทยบกบคาเงนดอลลาหสหรฐ ซงอาจเกดขนไดจากหลายสาเหต อาท ปรมาณเงนลงทนจากตางชาตเพมสงขน การสงออกเพมมากขน และปรมาณเงนทนส ารองระหวางประเทศ เปนตน แตหากเกดภาวะเงนบาทแขงคารวดเรวเกนไป อาจเกดการขาดเสถยรภาพทางการเงน ซงปญหาดงกลาวจะสงผลตออตราการเจรญเตบโตของผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) และอาจกระทบความผนผวนของราคาผลผลตภายในประเทศอกดวย อยางไรกตาม หากเงนบาทออนคาลง แมวาจะเปนผลดตอการสงออก แตอาจกระทบตอสนคาบางชนดทตองน าเขาจากตางประเทศ และหากเงนบาทมการออนคาลงอยางรวดเรวเกนไป อาจเกดปญหาการขาดเสถยรภาพทางการเงนเชนกน

ดงนน จงไดมการน าอตราแลกเปลยนมาเปนหนงในตวแปรทอาจสงผลกระทบและท าใหราคาขาวเปลอกหอมมะลเกดความผนผวนขน ซงการแกปญหาการขาดเสถยรภาพทางการเงน ท าไดโดย

Page 16: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

5

การเพมและลดอตราดอกเบยนโยบาย โดยจะสงผลใหปรมาณเงนตราตางประเทศทเขามาเพมขนและลดลง จงไดน าอตราดอกเบยนโยบายมาเปนหนงในตวแปรทคาดวาจะมผลกระทบและกอใหเกดความผนผวนของราคาขาวได

นอกจากน ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply: M2) ซงในการศกษาครงนไดเลอกใชตวแปรปรมาณเงนหมนเวยนในระบบ หรอ M2 หมายถงเงนฝากออมทรพย หรอตราสารตลาดเงนอนๆ ทสามารถแปลงเปนเงนสดไดในระยะเวลาอนสน และมสภาพคลอง เนองจากปรมาณเงนหมนเวยนในระบบ ซงอาจเปนเงนทใชในการลงทนหรอเปนเงนทผบรโภคจบจายใชสอยตามกฎอปสงคและอปทาน โดยสามารถสงผลกระทบและกอใหเกดความผนผวนตอราคาขาวได และอกหนงตวแปรทคาดวาจะสงผลกระทบ มความเชอมโยง และกอใหเกดความผนผวน ไดแก ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) ซงปรมาณผลผลตขาวจะเพมหรอลด เกดขนไดจากหลายสาเหต เชน สภาพอากาศ พนทเพาะปลก ตนทนของผประกอบการ หรอแมกระทงอปสงคและอปทานของผบรโภค หากปรมาณผลผลตมมากเกนไปอาจท าใหเกดอปทาน เนองจากผประกอบการตองการระบายของออกจากคลง จงอาจท าใหอปสงคของผซอลดลงนนเอง

จะเหนไดวาปจจยตางๆ ทกลาวไปขางตน สามารถกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล และกอใหเกดความผนผวนในดานของราคาได ดงนน งานวจยครงนจงมงเนนการศกษาเพอหาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล และปจจยทท าใหเกดความผนผวนของราคาขาว เพอใหทราบถงปจจยทสงผลกระทบ รวมถงทราบความสมพนธของขอมลทสงผลตอความผนผวนของราคา และผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลทแทจรง 1.2 วตถประสงคของงานวจย

1.2.1 เพอศกษาความสมพนธของปจจยทน ามาศกษาวามผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลอยางไร

1.3 ขอบเขตงานวจย

ปจจยทกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลทผวจยน ามาศกษา ไดแก ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP), ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export), อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong), อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD), ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index: CPI), อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate), อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market), ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply: M2), ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) โดยจ าแนกขอมลออกเปนรายไตรมาสใชระยะเวลาในการศกษาขอมลยอนหลงจ านวน 10 ป ตงแตป 2549 – 2559

Page 17: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

6

1.4 สมมตฐานการศกษา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP), ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export), อตรา

แลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong), อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD), ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI), อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate), อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market), ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply), ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) มความสมพนธกนในทศทางเดยวกนกบราคาขาวเปลอกหอมมะล 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลการศกษาท าใหทราบถงปจจยทมผลตอราคาขาวเปลอกหอมมะล และสามารถทราบถงปจจยทสงผลตอความผนผวนทางดานราคา พรอมทงน าขอมลมาเปนขอเสนอแนะ หรอสามารถน าไปใชประโยชนเปนขอมลเบองตนส าหรบการวเคราะหเพอแกไขปญหา และยงเปนประโยชนตอผทตองการใชขอมลทเกยวของ

1.6 นยามศพท

1.6.1 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product) หมายถง มลคาทางตลาดของสนคาและบรการขนสดทาย โดยอาจเปนสนคาและบรการทผลตขนมาโดยทรพยากรจากประเทศใดกได แตสนคาและบรการจะตองผลตภายในประเทศเทานน

1.6.2 ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) หมายถง ปรมาณผลผลตขาวทมการค านวณและวดออกมาเปนตวเลข และมการสงออกไปยงภายนอกประเทศผผลต

1.6.3 อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) หมายถง หนวยของการแลกเปลยนคเงนดองของเวยดนามและเงนดอลลาหสหรฐ โดยการลดหรอเพมมลคาขนกบการปรมาณซอขายในตลาด Forex และปจจยอนๆ ทเกยวของ

1.6.4 อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) หมายถง หนวยของการแลกเปลยนคเงนบาทของไทยและเงนดอลลาหสหรฐ โดยการลดหรอการเพมมลคาจะขนอยกบการปรมาณซอขายในตลาด Forex และปจจยอนๆ ทเกยวของ

1.6.5 ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) หมายถง สถตทใชวดการเปลยนแปลงของราคาสนคาและบรการ โดยวดการเปลยนแปลงราคาทแทจรงของสนคาและบรการ และวดการเปลยนแปลงของราคาสนคาทมการซอขายกนเฉพาะกลมผมรายไดปานกลางเทานน

Page 18: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

7

1.6.6 อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) หมายถง เปนอตราดอกเบยทพจารณาโดยคณะกรรมการนโยบายการเงน โดยมเปาหมายคอการก าหนดเงนเฟอใหอยในกรอบ

1.6.8 ปรมาณเงนหมนเวยนในระบบ (Money Supply: M2) หมายถง ปรมาณเงนฝากทมสภาพคลองกงเงนสด และธนบตรและเหรยญกษาปณทหมนเวยนอยในระบบเศรษฐกจ (M1) ไดแก เงนออมทรพย เงนฝากประจ า ฯลฯ

1.6.9 ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) หมายถง ปรมาณตวเลขทบอกปรมาณผลผลตขาว

Page 19: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ในเรองของการศกษาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลนน มทฤษฎและรายละเอยดทใชในการศกษาดงน 2.1 ทฤษฎอปสงค อปทาน และภาวะดลยภาพ (Demand, Supply and Equilibrium) 2.2 ทฤษฎใยแมงมม (Cobweb Theory) 2.3 ทฤษฎปรมาณเงน (The Modern Quantity Theory of Money) 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.5 กรอบแนวคด 2.1 ทฤษฎอปสงค อปทาน และภาวะดลยภาพ อปสงคและอปทานมความเกยวของกบราคาขาว โดยการเปลยนแปลงของอปสงคและอปทาน และภาวะดลยภาพ สามารถท าใหเกดการผนผวนทางดานราคาของขาวได 2.1.1 อปสงค (Demand) คอ ความตองการซอสนคาหรอบรการของผบรโภค ณ ชวงเวลาใดเวลาหนง โดยผบรโภคมอ านาจในการซอและสามารถตอบสนองความตองการนนๆ ซงประเภทของอปสงค ไดแก อปสงคทเกดขนจรง (Effective Demand), อปสงคศกยภาพ (Potential Demand), อปสงคทางตรง (Direct Demand), อปสงคสบเนอง (Derived Demand), อปสงคสวนบคคล (Individual Demand), อปสงคของตลาด (Market Demand) และอปสงคทมตอหนวยธรกจ (Firm Demand) โดยอปสงคแตละประเภทเปนความตองการซอทแตกตางสถานการณกนออกไป ซงขนอยกบผบรโภค ดงภาพท 2.1 ภาพท 2.1: เสนอปสงค

Page 20: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

9

โดยอปสงคมกฎทไดกลาวถงความสมพนธของระดบราคาและปรมาณความตองการซอทตองมความสมพนธกนในทศทางตรงกนขาม กลาวคอ หากระดบราคาสนคาสงขน จะสงผลใหปรมาณความตองการซอสนคาและบรการนนลดลง เรยกวา กฎของอปสงค (Law of Demand) อปสงคของผบรโภคจะถกก าหนดดวยปจจยตางๆ แบงเปน ปจจยทางตรง (Direct Determinant) และปจจยทางออม (Indirect Determinant) ดงน 2.1.1.1 ปจจยทางตรง (Direct Determinant) ไดแก ระดบราคาของสนคาชนดนนๆ ในตลาด (Price : Px) เมอราคาของสนคาและบรการสงขน ปรมาณการซอสนคาและบรการนนจะลดลง และหากราคาของสนคาและบรการลดลง ปรมาณการซอสนคาและบรการกจะเพมขน 2.1.1.2 ปจจยทางออม (Indirect Determinant) ไดแก 2.1.1.2.1 ระดบรายไดเฉลยของผบรโภค (Income : I) เมอรายไดของผบรโภคเปลยนแปลงไป จะสงผลใหปรมาณการซอสนคาและบรการเปลยนแปลงไปดวย ซงอาจเปนไปได 2 กรณ ดงน - กรณท 1 เปนสนคาปกต (Normal Goods) และสนคาฟมเฟอย (Luxury Goods) กลาวคอ ถารายไดเพมขนปรมาณการซอสนคาและบรการกจะเพมขน ดงนน ความสมพนธระหวางรายไดและปรมาณการซอสนคาและประมาณเปนไปในทศทางเดยวกน - กรณท 2 เปนสนคาดอยคณภาพ (Inferior Goods) กลาวคอ ถารายไดเพมขนปรมาณการซอสนคาและบรการจะลดลง และหากรายไดลดลงประมาณการซอสนคาและบรการจะเพมขน ดงนน ความสมพนธของรายไดและปรมาณการซอสนคาและบรการเปนไปในทศทางตรงกนขาม 2.1.1.2.2 การเปลยนแปลงไปในราคาสนคาและบรการทเกยวของกน (Changing in Price of the Related Goods : Py) ซงความสมพนธระหวางราคาและปรมาณการซอสนคาและบรการสามารถพจารณาได 2 กรณ ไดแก - สนคาทใชทดแทนกน (Substitute) เมอราคาของสนคาทใชทดแทนมการเปลยนแปลง จะสงผลใหปรมาณการซอสนคาและบรการเดมเปนไปในทศทางเดยวกน แมวาระดบราคาสนคาและบรการเดมจะไมการเปลยนแปลง - สนคาทใชประกอบกน (Complement) เมอราคาของสนคาทใชทดแทนมการเปลยนแปลง จะสงผลใหปรมาณการซอสนคาและบรการเดมเปนไปในทศทางตรงกนขาม แมวาระดบราคาสนคาและบรการเดมจะไมมการเปลยนแปลง 2.1.1.2.3 การกระจายรายไดระหวางครวเรอน (Income Distribution between House Hold : Di) ในแตละประเทศมความเหลอมล าของรายไดอยมาก เนองจากประชากรในประเทศบางกลมแบงเปนผมรายไดสงมากและรายไดต ามาก ท าใหพฤตกรรมในการซอ

Page 21: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

10

สนคาและบรการแตกตางกนอยางสนเชง โดยปรมาณการซอสนคาและบรการบางชนดส าหรบผทมรายไดสงจะเพมขน และปรมาณการซอสนคาและบรการบางชนดส าหรบผทมรายไดต าจะลดลง 2.1.1.2.4 ขนาดของประชากร (Population Size : Pz) เมอประชากรมจ านวนเพมขน ความตองการซอสนคาและบรการเพมมากขน และประชากรเหลานจะตองมอ านาจในการซอ 2.1.1.2.5 รสนยม (Taste : T) ปรมาณการซอสนคาและบรการและรสนยมมความสมพนธไปในทศทางเดยวกน ถาสนคาไดรบความนยมมากเทาไหร ปรมาณความตองการซอกจะเพมมากขน 2.1.1.2.6 ฤดกาล (Seasonal : S) ปรมาณการซอสนคาและบรการสามารถเกดขนไดจากการเปลยนแปลงของฤดกาล ปจจยเหลานทเปนตวก าหนดอปสงค สามารถน ามาเขยนเปนสมการทางคณตศาสตร เรยกวา ฟงกชนอปสงค (Demand Function) ทแสดงความสมพนธระหวางปจจยตางๆ ทก าหนดความตองการซอและปรมาณความตองการซอสนคาและบรการ ดงน

Qxd = f (Px)

โดยท Qx

d คอ อปสงคของสนคา X Px คอ ราคาของสนคา X f คอ ความสมพนธหรอฟงกชน (function) และจากปจจยทเปนตวก าหนดดงกลาว สามารถเขยนเปนฟงกชนอปสงค (Demand Function) ดงน

Qdx = f (Px, I, Py. Di, Pz, T, S)

จากสมการขางตน สามารถพจารณาไดวา ปรมาณการซอสนคาและบรการขนอยกบราคาสนคา ระดบรายไดเฉลยของผบรโภค ระดบราคาสนคาและบรการทเกยวของ การกระจายรายไดของครวเรอน ขนาดของประชากร รสนยม และฤดกาล 2.1.2 อปทาน (Supply) คอ ปรมาณความตองการเสนอขายสนคา ณ ระดบราคาใดราคาหนงในชวงเวลาใดเวลาหนง โดยอปทานมกฎทกลาวถงความสมพนธของระดบราคาและปรมาณการเสนอขายสนคาและบรการทตองมความสมพนธกนในทศทางเดยวกน กลาวคอ หากระดบราคาสนคา

Page 22: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

11

สงขน จะสงผลใหปรมาณการเสนอซอขายสนคาและบรการนนเพมขน เรยกวา กฎของอทาน (Law of Supply) โดยอปทานของสนคาและบรการหรอปรมาณความตองการขายขนอยกบปจจยหลายประการ ทงน หากปจจยเหลานเปลยนแปลงไปจะสงผลใหอปทานเปลยนไปดวย ตวอยางปจจยส าคญทก าหนดอปทาน ไดแก ราคาสนคา (PA) ราคาปจจยการผลต (PB) ตนทนการผลต (C) เทคโนโลย (T) และปจจยอนๆ ทเกยวของ (W) ซงปจจยเหลานทเปนตวก าหนดอปทาน สามารถน ามาเขยนเปนสมการทางคณตศาสตร เรยกวา ฟงกชนอปทาน (Supply Function) ดงภาพท 2.2 ภาพท 2.2: เสนอปทาน

ฟงกชนอปทาน (Supply Function) สมการทแสดงความสมพนธระหวางความตองการเสนอขายสนคาและบรการและปจจยทก าหนดปรมาณความตองการเสนอขาย ดงน

SA = f (PA)

จากปจจยทเปนตวก าหนดดงกลาว สามารถเขยนเปนฟงกชนอปสงค (Demand Function) ไดดงน

SA = f (PA, PB, C, T, W) จากสมการขางตน สามารถพจารณาไดความตองการเสนอขายสนคาและบรการขนอยกบราคาสนคา ราคาปจจยการผลต ตนทนการผลต เทคโนโลย และปจจยอนๆ ทเกยวของ

Page 23: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

12

2.1.3 ภาวะดลยภาพ (Equilibrium) คอ จดทผซอและผขายตกลงซอขายกนในราคาและปรมาณเดยวกน โดยทไมมการเปลยนแปลง เรยกวา จดดลยภาพ ซงเปนจดตดกนของเสนอปสงคและอปทาน และราคาทผซอและผขายเตมใจในการซอขายเรยกวา ราคาดลยภาพ (Equilibrium Price) และปรมาณดลยภาพ (Equilibrium Quantity) และสภาพสมดลทเกดขนทระดบราคาทผซอและผขายตกลงกน และปรมาณเสนอซอเทากบปรมาณเสนอขายพอด เรยกวา ดลยภาพของตลาด (Market Equilibrium) ดงภาพท 2.3 ภาพท 2.3: ดลยภาพของตลาด

เมอเสน D คอเสนอปสงคของสนคาปกตในตลาด และเสน S คอเสนอปทานของสนคาชนดเดยวกนในตลาด และเมอเสนอปสงคและอปทานตดกนทจด E คอจดดลยภาพ และระดบราคาทปรมาณเสนอซอในตลาดเทากบปรมาณเสนอขายทงหมดในตลาด ซงกคอราคาดลยภาพ (OPE) และปรมาณสนคาในระดบทปรมาณเสนอซอเทากบปรมาณเสนอขายพอด กคอปรมาณดลยภาพ (OQE) ส าหรบบางกรณทเกดปญหาปรมาณเสนอซอและเสนอขายไมเทากน ซงกคอการทระดบราคานนอยสงกวาราคาดลยภาพ ดงภาพท 2.4

Page 24: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

13

ภาพท 2.4: อปทานสวนเกน (Excess Supply)

จากภาพท 2.4 ทระดบราคา (OP1) ปรมาณเสนอซอ (P1A) และปรมาณเสนอขาย (P1B) ความตองการขายมมากกวาความตองการซอเทากบ AB ดงนน AB คอปรมาณสนคาทเหลอขาย หรอทเรยกวาอปทานสวนเกน (Excess Supply) ซงหากมการปลอยใหกลไกราคาไดท างานอยางเตมท เมอเกดอปทานสวนเกนขนจะท าใหผผลตบางรายยอมลดราคาสนคา ซงท าใหผบรโภคบางรายตดสนใจซอสนคาเพมขน อปทานสวนเกนกจะปรบลดลงตามล าดบ กระทงอปทานสวนเกนหายไป ปรมาณเสนอซอเทากบปรมาณเสนอขาย หรออยในภาวะดลยภาพพอด ในบางกรณหากเกดปญหาปรมาณเสนอซอและเสนอขายไมเทากน คอการทระดบราคานนอยต ากวาราคาดลยภาพ ดงภาพท 2.5 ภาพท 2.5 อปสงคสวนเกน

Page 25: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

14

จากภาพท 2.5 ทระดบราคา (OP2) ปรมาณเสนอซอ (P2F) และปรมาณเสนอขาย (P2C) ความตองการซอมมากกวาความตองการขายเทากบ CF ดงนน CF คอ อปสงคสวนเกน (Excess Demand) โดยเมอเกดอปสงคสวนเกน กลาวคอสนคาขาดแคลน ผบรโภคบางรายจะยอมซอในราคาทสงขน และผขายบางรายจะยอมขายสนคามากขนเนองจากราคาสงขน ท าใหอปสงคสวนเกนลดลงและปรบตวจนเขาสภาวะดลยภาพพอด 2.2 ทฤษฎใยแมงมม (Cobweb Theory) การผลตสนคาทางการเกษตรเปนกระบวนการผลตทตองใชเวลา ท าใหผผลตไมสามารถปรบปรมาณผลผลตตามราคาทเปนอยในขณะนนไดแบบทนททนใด แตอาจจะมการปรบปรมาณผลผลตภายหลงเกดขนในตลาดระยะเวลาหนง หรอเรยกอกอยาวา Time Lag โดยทฤษฎนจะแสดงใหเหนถงกระบวนการเปลยนแปลงทลาหลงของชวงเวลา (Time Lag) โดยอธบายใหเหนถงวฏจกรของการเปลยนแปลงราคาพชผลทางการเกษตร นอกจากน ยงมขอสมมตเกยวกบทฤษฎน คอ ปรมาณเสนอขายในระยะในระยะใดระยะหนงจะขนอยกบราคาในชวงเวลากอนหนานน และปรมาณเสนอขายในชวงเวลาใดเวลาหนงจะตองเทากบปรมาณความตองการซอในชวงเวลานน กลาวคอจะไมมผผลตรายใดมสนคาเหลอในคลงและผบรโภคทกคนกจะไดสนคาเพยงพอตามตองการ ซงความยดหยนของอปสงคและอปทานจะเปนตวก าหนดความเคลอนไหวของราคา โดยเปนไปได 2 กรณ คอ กรณท 1 ความยดหยนของอปสงคมมากกวาอปทาน ท าใหราคามการเคลอนไหวและมแนวโนมเขาสจดดลยภาพ ดงภาพท 2.6 (วนรกษ มงมณนาคน, 2552) ภาพท 2.6: การเคลอนไหวของราคามแนวโนมเขาสจดดลยภาพ

จากภาพท 2.6 สามารถพจารณาไดวาราคาในปทผานมา (Pt-1) สงผลใหเกษตรกรมความตองการทจะเพาะปลกมากขนในปปจจบน (Q1) ซงหากผลผลตออกสตลาดพรอมกนในฤดเกบเกยว

Page 26: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

15

จะสงผลใหราคาและผลผลตในปจจบนลดลง (P1, Q2) จากภาพจะเหนไดถงวฏจกรของการเปลยนแปลงทแสดงใหเหนถงแนวโนมการเขาสจดดลยภาพ (E) เมอถงปลายฤดการเกบเกยวในอนาคตราคากจะเพมขนเพยงเลกนอย (Pt+1) การเปลยนแปลงเชนน พบไดในกรณทเกษตรกรไมมอ านาจการตอรองกบพอคาคนกลาง ท าใหไดรบผลกระทบดานลบตอรายไดของตวเกษตรกรเอง เนองจากไมสามารถก าหนดราคาสนคาเกษตรได ส าหรบกรณท 2 จะเปลยนไปในทศทางตรงกนขามกบกรณท 1 คอการทความยดหยนของอปทานมมากกวาอปสงค ท าใหราคามแนวโนมเคลอนออกจากจดดลภาพ พจารณาไดจากภาพท 2.7 ดงน ภาพท 2.7: การเคลอนไหวของราคามแนวโนมออกจากจดดลยภาพ

กรณทเกษตรกรมอ านาจในการตอรองมากกวาพอคาคนกลาง ซงจะเกดขนในชวงนอกฤดกาลเกบเกยว เนองจากผลผลตทางการเกษตรมนอย (Q1) ท าใหมความตองการมาก ระดบราคาของสนคาเกษตรจงสงขน (Pt+1) ซงการผนแปรของระดบราคาดไดจากความชนของเสนอปสงคและอปทาน ถาเสนอปสงคมความชนนอยกวาเสนอปทาน แสดงวาระดบราคามแนวโนมเขาสจดดลยภาพ และหากเสนอปสงคมความชนมากกวาเสนอปทาน แสดงวาระดบราคามแนวโนมทจะออกไปจากจดดลยภาพมากขน (ณชภทร พชญมหตม, 2558)

Page 27: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

16

2.3 ทฤษฎปรมาณเงน (The Modern Quantity Theory of Money) ทฤษฎปรมาณเงน เปนการอธบายถงความสมพนธระหวางปรมาณเงนกบราคาสนคา โดยมววฒนาการเกยวกบแนวความคด/ทฤษฎทเปลยนแปลงตอเนองกนมากระทงปจจบน สาเหตเกดจากการนยามและการแสดงแนวความคดในแตละยคสมย ซงแนวความคดนนอาจจะเหมาะกบเหตการณในชวงเวลานนๆ โดยทฤษฎปรมาณเงนมหลายทฤษฎดวยกน ไดแก ทฤษฎปรมาณเงนแบบดงเดม (Crude Quantity Theory) ทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบของสมการแลกเปลยน (The Equation of Exchange) ทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบรายได (Income Type) ทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบการถอเงน (Cash Balance Type) ทฤษฎปรมาณเงนแนวใหมของนกเศรษฐศาสตรสมยนโอคลาสสก (Neo - Classical) และทฤษฎการเงนของเคนส แตการศกษาวจยในครงน ผวจยไดคดเลอกทฤษฎปรมาณเงนทคาดวาจะเกยวของกบงานวจยมากทสด ไดแก ทฤษฎปรมาณเงนแบบดงเดม (Crude Quantity Theory) และทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบของสมการแลกเปลยน (The Equation of Exchange) 2.3.1 ทฤษฎปรมาณเงนแบบดงเดม (Crude Quantity Theory) โดยทฤษฎนถกกลาวไววา “มลคาของเงนขนอยกบปรมาณของเงน” ซงปรมาณเงนและคาของเงน จะเปนไปในทศทางตรงกนขาม กลาวคอ หากปรมาณเงนเพมขน 1 เทา คาของเงนจะลดลง 1 เทา และหากปรมาณเงนลดลง 1 เทา คาของเงนจะเพมขน 1 เทา สามารถเขยนเปนสมการ ไดดงน

M = k P

หรอ P =

โดยม M = ปรมาณเงนหมนเวยนทงหมด P = ระดบราคาทวไป General Price Level K = ตวคงท* หมายเหต* ตวคงทในทนหมายถงสนคาและบรการทถกผลตขนมานนมจ านวนทคงท แตเนองจากททฤษฎปรมาณเงนแบบดงเดม (Crude Quantity Theory) ไมไดมการค านงถงผลกระทบและปจจยอนๆทจะเกดขนกบระดบราคา ท าใหมการดดแปลงทฤษฎปรมาณเงนแบบดงเดมน จนเกดเปน “ทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบของสมการแลกเปลยน (The Equation of Exchange)” 2.3.2 ทฤษฎปรมาณเงนในรปแบบของสมการแลกเปลยน (The Equation of Exchange) ทฤษฎนไดมการเพมอตราการหมนเวยนของเงน และเนองจากเงนในแตละหนวยจะมการเปลยนมอจากบคคลหนงไปยงอกบคคลหนง เพอซอสนคาและบรการในระยะเวลาใดเวลาหนงอยางรวดเรวและหลายครง จงมการเพมปรมาณของสนคาและบรการทซอและขายกนในระยะเวลาหนงเขาไปใน

Page 28: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

17

สมการ ทฤษฎนจงเปนการอธบายถงมลคาของสนคาและบรการ ไดแก จ านวนสนคาและบรการคณดวยราคาโดยเฉลย เทากบปรมาณเงนคณดวยความเรวในการหมนเวยนของเงน โดยทสมการน คอปรมาณเงนทงหมดทใชซอสนคาและบรการ (MV) จะเทากบมลคาของสนคาและบรการทเปนตวเงน (PT) เขยนเปนสมการ ไดดงน

MV = P T

หรอ P =

โดยม M = ปรมาณเงนหมนเวยน (Quantity of Money in Circulation) ซงประกอบไปดวยเงนฝาก ธนบตร เหรยญกษาปณ เปนตน V = อตราความเรวในการหมนเวยนของเงน (Velocity of Money) ซงตองมลกษณะคงทโดยสม าเสมอ โดยลกษณะของอตราการหมนเวยนจะขนอยกบการใชจายระบบการใชจายในเศรษฐกจ การคมนาคมขนสง และเศรษฐกจมระบบสถาบนการเงนทสามารถอ านวยความสะดวกในการใชจายของประชากรทมความหนาแนน จะท าใหอตราการหมนเวยนของเงนมมากขน P = ระดบราคาสนคา (Price Level) ซงในทนหมายถงราคาเฉลยของสนคาและบรการทกชนด กลาวคอเมอราคาสนคาสนคาและบรการเปลยนแปลง ระดบราคาสนคากจะเปลยนแปลงตาม T = ปรมาณของสนคาและบรการทมการซอขายกนในระยะเวลาใดเวลาหนงซงจะขนอยกบจ านวนประชากร ทรพยากรธรรมชาต และการพฒนาทางดานวทยาการ จากสมการสามารถอธบายสมมตฐานไดวา เมอมการเปลยนแปลงของปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจปกต ราคาสนคาตองเปลยนไปในอตราสวนเดยวกน และอตราการหมนเวยนของปรมาณเงนจะไมเปลยนแปลง และปรมาณของสนคาและบรการจะคงทในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง (Fisher, 1911)

Page 29: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

18

2.4 งานวจยทเกยวของ ดวงเนตร เซยงเหน (2540) ไดศกษาและวเคราะหถงอปทานการสนองตอบขาวไทย และศกษาปจจยทมผลกระทบตอการเปลยนแปลงผลผลตขาวและทศทางการเปลยนแปลงนน โดยใชเครองมอทางเศรษฐมต ไดแก วธก าลงสองนอยทสดแบบธรรมดา (OLS) ผลการศกษาพบวา มการเปลยนแปลงขนลงของผลผลตขาวนาปทผลตในป 2540 ปรมาณการสงออกขาวปกอน และปรมาณการใชปยในนาขาวปกอน ขอมลเปนไปในทศทางเดยวกน นอกจากน อปทานผลผลตขาวนาปรงป 2540 มการเปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกนกบราคาขาวเปลอก ณ ฟารมปกอน โดยราคาขาวและปรมาณปยเปนตวแปรทส าคญมสงผลกระทบตออปทานผลผลตขาวในประเทศ ชมพล โคกทพ (2548) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกทเกษตรกรขายได ในป 2532 – 2547 และปจจยทเกยวของ ไดแก ราคาขาวเปลอกทเกษตรกรขายไดในปทผานมา เวลาทเกษตรกรขายขาวเปลอก ราคาขายสงขาวสาร 5% ปรมาณความตองการใชขาวรวม ตนทนการผลตขาวเปลอก ปรมาณผลผลตขาวรวม พบวา ตวแปรอสระมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกทเกษตรกรขายไดอยางมนยส าคญ โดยราคาขาวเปลอกทเกษตรกรขายไดในปทผานมา จะเปนตวก าหนดราคาขาวเปลอกทขายไดในปจจบน นธ นยมธรรม (2553) ไดศกษาถงปจจยสงผลกระทบตอราคาขายสงขาวหอมมะลในตลาดกรงเทพมหานคร ซงศกษาถงความสมพนธ (Ordinary Least Squares) ระหวางราคาขายสงขาวหอมมะลในตลาดกรงเทพมหานคร และปจจยทเกยวของ ไดแก ราคาขายสงขาวหอมมะลในตลาดกรงเทพมหานคร ณ เดอนทผานมา ราคาสงออก F.O.B ของขาวหอมมะลในเดอนปจจบน ปรมาณผลผลตขาวสารรวม ปรมาณสงออกขาวหอมมะล ผลการศกษาพบวา ปจจยทเกยวของทงหมดมความสมพนธไปในทศทางเดยวกนกบราคาขายสงขาวหอมมะลในตลาดกรงเทพมหานครอยางมนยส าคญ สภาวด ภทรสถาพรชย (2554) ไดศกษาถงปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวขาว 5% ในตลาดสนคาเกษตรลวงหนา โดยปจจยทมผลกระทบดงกลาว ไดแก ปรมาณการซอขายสญญาขาวขาว 5% ในตลาดสนคาเกษตรลวงหนาแหงประเทศไทย จ านวนสญญาคงคางขาวขาว 5% ในตลาดสนคาเกษตรลวงหนาแหงประเทศไทย ราคาขาวเปลอก 5% อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอเงนดอง (Dong) ราคาน ามนดบ และราคาแทรกแซงโดยรฐบาล ผลการทดสอบความสมพนธ พบวา ปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวขาว 5% ในตลาดจรงและตลาดลวงหนา ไดแก ราคาขาวเปลอก 5% โดยมความสมพนธไปในทศทางเดยวกน และสงผลกระทบตอราคาขาวขาว 5% และปจจยทสองทสงผลกระทบตอราคาขาวขาว 5% ไดแก อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ โดยปจจยนมความสมพนธกบราคาขาวขาว 5% ในตลาดจรงและตลาดสนคา

Page 30: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

19

เกษตรลวงหนาแหงประเทศไทยในทศทางตรงกนขามอยางมนยส าคญทางสถต โดยผลกระทบสวนใหญมาจากทางดานอปสงคมากกวาผลกระทบทางดานอปทาน 2.5 กรอบแนวคดตามทฤษฎ ภาพท 2.8: กรอบแนวคดตามทฤษฎ ตวแปรอสระ (Independent Variable)

ตวแปรตาม (Dependent Variable)

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product)

ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export)

อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong)

อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD)

ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index)

อตราดอกเบยนโยบาย ธนาคารแหงประเทศไทย

(Interest Rate)

ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply)

ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield)

ราคาขาวเปลอกหอมมะล (Price of Jasmine Rice)

อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money

Market)

Page 31: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

บทท 3 ระเบยบการวจย

3.1 วธการศกษา การศกษาในครงน ไดมการรวบรวมขอมลจากต าราและผลการศกษาจากงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการตงสมมตฐานส าหรบการศกษาหาความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะล ไดแก ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) โดยเกบรวบรวมขอมลตงแตเดอนมกราคม 2549 ถงเดอนมถนายน 2559 ดงนน ในบทนจะกลาวถงวธการรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การทดสอบสมมตฐาน และการแปลความหมายผลการทดสอบ โดยมเนอหาดงตอไปน 3.2 แหลงขอมล แหลงขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลทตยภม ทมการรวบรวมจากแหลงทมาตางๆ ดงน 3.2.1 ขอมลผลตภณฑมวลรวมในประเทศจากธนาคารแหงประเทศไทย (www.bot.or.th) 3.2.2 ขอมลปรมาณการสงออกขาวจากสมาคมสงออกขาวไทย 3.2.3 ขอมลอตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ และอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐจากธนาคารแหงประเทศไทย (www.bot.or.th) 3.2.4 ขอมลดชนราคาผบรโภคจากธนาคารแหงประเทศไทย (www.bot.or.th) 3.2.5 ขอมลอตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทยและอตราดอกเบยในตลาดเงนจากธนาคารแหงประเทศไทย (www.bot.or.th) 3.2.6 ขอมลปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจจากธนาคารแหงประเทศไทย (www.bot.or.th) 3.2.7 ขอมลปรมาณผลผลตขาวจากส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

Page 32: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

21

3.3 การวเคราะหขอมล ทดสอบสมมตฐานดวยเครองมอสถต คอ สหสมพนธอยางงายในการหาความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะล กบผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาท ตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตในการค านวณดวยวธ Pearson Correlation ทระดบนยส าคญ 0.05 การวเคราะหความสมพนธจะพจารณาทศทางของความสมพนธจากคาสมประสทธสหสมพนธ (Coefficient of Correlation : r) มสตรในการค านวณดงตอไปน คาสมประสทธสหสมพนธ (Coefficient of Correlation : r) เปนคาทใชส าหรบวดความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว มความสมพนธกนหรอไม และมความสมพนธไปในทศทางใด โดยพจารณาทศทางของความสมพนธจากเครองหมายของคาสมประสทธ (r) โดยมสมการดงน

r = ∑ (∑ )(∑ )

√∑ (∑ )

(∑ )

(∑ )

X, Y คอ คาทสามารถค านวณไดของตวแปรท 1 และตวแปรท 2 n คอ จ านวนขอมลของแตละตวแปร โดยจะมจ านวนเทากนทง 2 ตวแปร คา r ทค านวณได จะมคาระหวาง -1 ถง +1 ซงแสดงใหทราบถงทศทางของความสมพนธจากเครองหมายของคาประสทธสหสมพนธ (r) ดงน หากเครองหมายหนาคาสมประสทธสหสมพนธเปนลบ แสดงวา ตวแปรทงสองตวมความสมพนธกนในทศทางตรงกนขาม แตหากเครองหมายหนาคาสมประสทธสหสมพนธเปนบวก แสดงวา ตวแปรทงสองตวมความสมพนธกนในทศทางเดยวกน

Page 33: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

22

3.4 การแปลความหาย เกณฑในการแปลความหมายคานยส าคญ (Significant : Sig) หรอการแปลความหมายในการทดสอบความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะล และตวแปรอสระแตละตว มดงน หากคา Sig. < 0.05 หมายถง ตวแปรมความสมพนธกนดวยความเชอมนมากกวา 95% หากคา Sig. > 0.05 หมายถง ตวแปรไมมความสมพนธกน เมอพบความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะลกบตวแปรอสระตางๆ แลว จงไดท าการวเคราะหทศทางของความสมพนธจากเครองหมายหนาคาสมประสทธสหสมพนธ (r) ดงตวอยาง หากเครองหมายหนาคาสมประสทธสหสมพนธเปนบวก (+) แสดงวา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) ปรบขน ซงสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบเพมขนตาม หากเครองหมายหนาคาสมประสทธสหสมพนธเปนลบ (-) แสดงวา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) ปรบขน ซงสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบลดลงในทศทางตรงกนขาม 3.5 การทดสอบสมมตฐาน ขอมลทรวบรวมไดทงหมดในการศกษาวจยครงน เพอน ามาวเคราะหความสมพนธระหวางผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) กบราคาขาวเปลอกหอมมะล ดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) โดยมสมมตฐานในการศกษา ดงน ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ในการศกษาครงนคาดวาหากผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หมายถง มลคาทางตลาดของสนคาและบรการขนสดทายทมการผลตในประเทศ ปรบตวสงขน จะม

Page 34: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

23

ความสมพนธกนในเชงบวกท าใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขนตามปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) ในการศกษาครงนคาดวาหากปรมาณการสงออกขาวเพมขน หมายถง ราคาขาวเปลอกหอมมะลยอมสงขนเชนกน จงมการตงสมมตฐานวา ปรมาณการสงออกขาวมความสมพนธกนในเชงบวกกบราคาขาวเปลอกหอมมะล อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) และอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ในการศกษาครงนคาดวาหากอตราแลกเปลยน หมายถง หนวยของการแลกเปลยนคเงน โดยการเพมขนหรอลดลงจะขนอยกบราคาในตลาด Forex และหากอตราแลกเปลยนมการปรบตวสงขน หรอเงนบาทแขงตวขน หมายถงวาราคาขาวเปลอกหอมมะลยอมสงขนเชนกน จงมการตงสมมตฐานวา อตราแลกเปลยนมความสมพนธกนในเชงบวกท าใหราคาขาวเปลอกหอมมะล ราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) ในการศกษาครงนคาดวาหากราคาผบรโภค หมายถง สถตทใชวดการเปลยนแปลงของราคาสนคาและบรการ ใชวดการเปลยนแปลงราคาทแทจรงของสนคาและบรการ และวดการเปลยนแปลงของราคาสนคาทมการซอขายกนเฉพาะกลมผมรายไดปานกลางปรบตวสงขน มความสมพนธกนในเชงบวกท าใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขนตาม อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) และอตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) การปรบลดอตราดอกเบยจะพจารณาโดยคณะกรรมการนโยบายการเงน ซงหากอตราดอกเบยมการปรบตวสงขน ซงคาดวาจะท าใหตนทนของผประกอบการเพมสงขนจากการกยมเงนมาลงทนจากธนาคาร จงมการตงสมมตฐานวา อตราดอกเบยมความสมพนธในทางลบหรอตรงกนขามกบราคาขาวเปลอกหอมมะล ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) หรอปรมาณเงนหมนเวยน หมายถง ปรมาณเงนฝากทมสภาพคลองกงเงนสด หรอสามารถเปลยนเปนเงนสดไดในระยะเวลาอนสน จงตงสมมตฐานวา ปรมาณเงนหมนเวยนมสภาพคลองสงมความสมพนธทางบวกกบราคาขาวหอมมะล ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) ในการศกษาครงนคาดวาหากปรมาณผลผลตขาว หมายถง ปรมาณตวเลขทเปนตวบอกปรมาณผลผลตขาว โดยคาดวาหากปรมาณผลผลตขาวเพมสงขนอาจะเปนผลมาจากการทผประกอบการมการเพมการเพาะปลกหรอมการลงทนเพมมากขนในการเพราะปลกขาว จงตงสมมตฐานวา ปรมาณผลผลตขาวทเพมขนมความสมพนธในทางลบหรอตรงกนขามกบราคาขาวเปลอกหอมมะล

Page 35: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

บทท 4 การวเคราะหผลการศกษา

จากการเกบรวบรวมขอมลเพอศกษาหาความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะลกบตว

แปรอสระตางๆ ไดแก ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) โดยมการจดล าดบการศกษาออกเปน 2 สวน ดงน

4.1 การวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) 4.2 การวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression)

4.1 การวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis)

การศกษาในครงนไดเกบรวบรวมขอมลราคาขาวเปลอกหอมมะลเปนรายไตรมาสตงแตป 2549 ถงไตรมาส 2 ของป 2559 รวม 10 ป และไดเกบรวบรวมขอมลตวแปรและปจจยทเกยวของ 9 ตว ประกอบดวย

1. ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) 2. ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) 3. อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) 4. อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) 5. ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) 6. อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) 7. อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) 8. ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) 9. ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) จากขอมลทงหมดทไดมการเกบรวบรวม เพอน ามาทดสอบสมมตฐานจากเครองมอทางสถต

คอสหสมพนธอยางงาย เพอหาความสมพนธระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะลกบผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยใน

Page 36: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

25

ตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) จากนนทดสอบระดบนยส าคญท 0.05 หรอทระดบความเชอมน 95%

การศกษาในสวนนเปนสถตทเปนเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยคาเฉลยของขอมลทงหมด (Mean) คาต าสดของขอมล (Minimum) คาสงสดของขอมล (Maximum) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

ตารางท 4.1: ผลการเกบรวบรวมขอมลโดยสรป

Mean Median Maximum Minimum Std. Dev.

Price of Jasmine Rice (บาท/ตน)

12,925.69 13,606.50 16,835

7,883

2,513.653

GDP (ลานบาท) 2,644.97 2,617.2 3,526.19 1,894.5 476.707

Rice Export (Million USD)

1,208.18 1,182.15

2,024.57

558.58

338.94

FX Dong (ดองตอดอลลาหลาสหรฐ)

0.001764 0.0016 0.0025 0.0014 0.000321

FX USD (บาทตอดอลลาหลาสหรฐ)

33.18617 32.68615

39.2882

29.8022 2.345

CPI (ดชน) 98.69976 99.505 107.79 86.2 7.021308

Interest Rate (%) 2.613095 2.5 5 1.25 1.104595 Interest Rate in Money Market (%)

2.613095 2.5 5 1.25 1.104595

M2 (ลานบาท) 12,714,714 12,444,146 17,835,106 8,211,938 3,275,026

Rice Yield (ลานตน) 110.1333 114.4343 159.6318 51.52003 22.72493

จากตารางท 4.1 เปนการสรปขอมลเบองตนจากการเกบรวบรวมขอมลทเกยวของกบราคา

ขาวเปลอกหอมมะล โดยเกบรวบรวมขอมลเปนรายไตรมาสตงแตป 2549 ถงไตรมาส 2 ของป 2559 รวมทงสน 10 ป และสามารถสรปผลเบองตนไดดงน

Page 37: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

26

ราคาขาวเปลอกหอมมะล (Price of Jasmine Rice) มคามากทสด (Maximum) ท 16,835 บาทตอตน และนอยทสด (Minimum) ท 7,883 บาทตอตน ในขณะทคาเฉลย (Mean) มคา 12,925.69 บาทตอตน คามธยฐาน (Median) เทากบ 13,606.50 บาทตอตน และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 2,513.653 บาทตอตน จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวาราคาขาวเปลอกหอมมะลมคาเฉลยและคามธยฐานแตกตางกนเลกนอย แสดงใหเหนวาความผนผวนของขอมลอยในระดบต า

ส าหรบตวแปรอสระหรอปจจยทคาดวามผลกระทบใหเกดการเปลยนแปลงของราคาขาวเปลอกหอมมะล ประกอบดวย ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield)

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) มคามากทสด (Maximum) ท 3,526.19 ลานบาท และนอยทสด (Minimum) ท 1,894.5 ลานบาท ขณะทคาเฉลย (Mean) มคา 2,644.97 ลานบาท คามธยฐาน (Median) เทากบ 2,617.2 ลานบาท และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 476.707 ลานบาท

ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) มคามากทสด (Maximum) ท 2,024.57 ลานดอลลาหสหรฐ และนอยทสด (Minimum) ท 558.58 ลานดอลลาหสหรฐ ขณะทคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) มคา 2,644.97 ลานดอลลาหสหรฐ และ 1,182.15 ลานดอลลาหสหรฐ ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 338.94 ลานดอลลาหสหรฐ

อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) มคามากทสด (Maximum) ท 0.0025 ดองตอดอลลาหสหรฐ และคานอยทสด (Minimum) ท 0.0014 ดองตอดอลลาหสหรฐ ขณะทคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) มคา 0.001764 ดองตอดอลลาหสหรฐ และ 0.0016 ดองตอดอลลาหสหรฐ ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 0.000321 ดองตอดอลลาหสหรฐ

อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) มคามากทสด (Maximum) ท 39.2882 บาทตอดอลลาหสหรฐ และคานอยทสด (Minimum) ท 29.8022 บาทตอดอลลาหสหรฐ ขณะทคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) มคา 33.18617 บาทตอดอลลาหสหรฐ และ 32.68615 บาทตอดอลลาหสหรฐ ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 2.345 บาทตอดอลลาหสหรฐ

Page 38: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

27

ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) มคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) อยท 98.69976 และ 99.505 ตามล าดบ และคามากทสด (Maximum) และคานอยทสด (Minimum) ท 107.79 และ 86.2 ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ท 7.021308

อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) และอตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) มคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) อยท 2.613095% และ 2.5% ตามล าดบ และคามากทสด (Maximum) และคานอยทสด (Minimum) ท 5% และ 1.25% ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ท 1.104595%

ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) มคามากทสด (Maximum) ท 17,835,106 ลานบาท และคานอยทสด (Minimum) ท 8,211,938 ลานบาท ขณะทคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) มคา 12,714,714 ลานบาท และ 12,444,146 ลานบาท ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 3,275,026 ลานบาท

ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) มคามากทสด (Maximum) ท 159.6318 ลานตน และคานอยทสด (Minimum) ท 51.52003 ลานตน ขณะทคาเฉลย (Mean) และคามธยฐาน (Median) มคา 110.1333 ลานตน และ 114.4343 ลานตน ตามล าดบ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มคา 22.72493 ลานตน

4.2 การวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression)

การศกษาฉบบนไดวเคราะหขอมลโดยวธการวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression) ทสงผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล และเมอน าตวแปรอสระและปจจยทเกยวของทใชในการวเคราะห ไดแก ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) ดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต และไดผลการวเคราะหดงแสดงในตารางท 4.2

Page 39: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

28

ตารางท 4.2: แสดงคาสมประสทธสหสมพนธและระดบนยส าคญของสมการถดถอย

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

GDP -3.094928 2.001594 -1.546232 0.1316 MS -0.000735 0.000528 -1.392136 0.1732 INTEREST RATE -822.1495 246.9314 -3.329465 0.0021 FX THB USD -164.9548 266.4934 -0.618983 0.5402 FX DONG USD -286497 3280318 -0.087338 0.9309 CPI 637.0088 173.6986 3.667323 0.0009 RICE YIELD MILLION 13.66029 11.459 1.192101 0.2417 EXPORT MILLION USD 0.012365 0.826353 0.014963 0.9882 C -25804.06 15687.45 -1.644886 0.1095

R-squared Adjusted R-squared F-statistic Prob(F-statistic)

0.831947 0.791207 20.42079

0

Durbin-Watson stat

0.825141

จากตารางท 4.2 พบวา คา F-statistic เทากบ 20.42079 หรอมคา Prob (F-statistic)

เทากบ 0 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถต α = 0.05 ดงนนจงสนบสนนสมมตฐานทวาตวแปรมความสมพนธกน โดยมตวแปรอสระอยางนอย 1 ตวทมความสมพนธและมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล โดยมรายละเอยดดงน

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ -3.094928 แสดงวาผลผลตมวลรวมภายในประเทศมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาผลผลตมวลรวมภายในประเทศปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากผลผลตมวลรวมภายในประเทศนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ -0.000735 แสดงวาปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจนนมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจปรบตวเพมขน จะ

Page 40: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

29

สงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ -822.1495 แสดงวาอตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทยมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาอตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทยปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากอตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทยนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ -164.9548 แสดงวาอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ -286497 แสดงวาอตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาอตราอตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากอตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ 637.0088 แสดงวาดชนราคาผบรโภคมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน (บวก) หมายความวา ถาดชนราคาผบรโภคนนปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน และหากดชนราคาผบรโภคนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลงเชนกน

ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ 13.66029 แสดงวาปรมาณผลผลตขาวมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน (บวก) หมายความวา ถาปรมาณผลผลตขาวปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน และหากปรมาณผลผลตขาวนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง

ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) มคาสมประสทธ (Coefficient) เทากบ 0.012365 แสดงวาปรมาณการสงออกขาวมความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน (บวก) หมายความวา ถาปรมาณการสงออกขาวนนปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะล

Page 41: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

30

ปรบตวเพมขน และหากปรมาณการสงออกขาวนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง

ส าหรบคา R-squared (R2) และ Adjusted R-squared เปนคาทสามารถบอกไดวาตวแปรอสระและปจจยทเกยวของสามารถอธบายการเปลยนแปลงของตวแปรตามไดมากนอยเทาใด ซงจากตารางท 4.2 ผลวเคราะหพบวา R-squared (R2) มคาเทากบ 0.831947 กลาวคอ ตวแปรอสระและปจจยทเกยวของในสมการนมความสามารถในการอธบายความผนผวนของราคาขาวเปลอกหอมมะลได รอยละ 83.1947 สวนอก 16.2085 เกดจากปจจยอนๆ ทไมไดน ามาวเคราะห และเมอพจารณาจากคา Adjusted R-squared พบวา มคาเทากบ 0.791207 เปนคาทใกลเคยงกบ R-squared (R2) กลาวคอ ตวแปรสวนใหญมความสามารถในการอธบายปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลได ดงนนคา R-squared (R2) และ คา Adjusted R-squared ทไดวเคราะหออกมานน เปนคาทสามารถยอมรบได

ผลจากการวเคราะหสามารถเขยนสมการความสมพนธระหวางปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะลในประเทศไทย ไดดงน

Price of Jasmine Rice = -3.094928 (GDP)-0.000735 (MS)-822.1495 (INTR) -164.9548 (FXTHB/USD)-286497 (FXDONG/USD)+ 637.0088 (CPI)+13.66029 (RYM)+0.012365 (EXP)

Page 42: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

บทท 5 สรปผลการศกษา

การศกษาฉบบนเปนการศกษาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล โดยได

ท าการศกษาระหวางราคาขาวเปลอกหอมมะลกบผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) สามารถสรปผลการศกษาไดดงน

5.1 สรปผลการศกษา

ในการศกษาครงนเปนการศกษาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล อนไดแกผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) อตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) และปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) โดยใชขอมลเปนรายไตรมาส ตงแตไตรมาสแรก ป 2549 ถงไตรมาสท 2 ของป 2559 รวมทงสน 10 ป และมการการวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) และการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ และระดบนยส าคญของสมการถดถอยทสงผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล (Coefficient of Correlation) โดยมผลวเคราะห ดงน

จากการน าตวแปรอสระทง 9 ตว มาวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) และวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ และระดบนยส าคญของสมการถดถอย เพอหาความสมพนธและผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล สรปไดวาทง 9 ตวแปรมความสมพนธและมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกหอมมะล โดยม 3 ตวแปร ทมคาสมประสทธสหสมพนธทเปนไปในทศทางเดยวกนกบราคาขาวเปลอกหอมมะล ไดแก ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) และปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) ซงตวแปรอสระทง 3 ตวนเปนผลมาจากการขยายตวหรอชะละตวของเศรษฐกจภายในประเทศและตางประเทศ อยางไรกตาม ยงมตวแปรอสระ 6 ตว ไดแก ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) อตราแลกเปลยนเงน

Page 43: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

32

บาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) และอตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) ทมคาสมประสทธสหสมพนธทเปนไปในทศทางตรงกนขามกบราคาขาวเปลอกหอมมะล

โดยม 3 ตวแปร ทมคาสมประสทธสหสมพนธทเปนไปในทศทางเดยวกนกบราคาขาวเปลอกหอมมะล ไดแก

ดชนราคาผบรโภค (Consumer Price Index : CPI) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน หมายความวา ถาดชนราคาผบรโภคนนปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน และหากดชนราคาผบรโภคนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลงเชนกน กลาวคอ เมอประชากรมรายไดเพมมากขน อาจท าใหประชากรหนไปบรโภคอยางสนคาอนทไมใชขาว ท าใหความตองการขาวหอมมะลในประเทศไทยลดลง ท าใหเกษตรกรไมไดก าไรตามทควรจะได จงท าใหเกดการขนราคาขาวหอมมะลขน

ปรมาณผลผลตขาว (Rice Yield) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน หมายความวา ถาปรมาณผลผลตขาวปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน และหากปรมาณผลผลตขาวนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง กลาวคอ ขาวหอมมะลเปนสนคาสงออกทส าคญของประเทศไทย เมอตางประเทศมความตองการซอขาวหอมมะลของไทยมากขน กสงผลใหปรมาณผลผลตขาวหอมมะลเพมมากขนตามไปดวย เพอตอบสนองความตองการ เนองจากจะขายไดราคาสงกวาภายในประเทศ ดงนน เกษตรกรมความตองการทจะขายขาวหอมมะลภายในประเทศเทยบเทากบราคาทขายสงออก ราคาขาวหอมมะลจงมการปรบตวเพมขน

ปรมาณการสงออกขาว (Rice Export) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางเดยวกน หมายความวา ถาปรมาณการสงออกขาวนนปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน และหากปรมาณการสงออกขาวนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง กลาวคอ ปรมาณการสงออกสามารถแสดงใหเหนถงความตองการขาวของตางประเทศ เมอตางประเทศมความตองการมากขน ปรมาณการสงออกกเพมขน ท าใหสามารถขายใหชาวตางชาตไดในราคาทสงกวาในประเทศ ดงนน ผประกอบการจงตองการขายในประเทศในราคาทเทยบเทากบราคาทขายในการสงออก จงเกดการขนราคาและเกดการเปลยนแปลงของราคาขาวเปลอกหอมมะล

ส าหรบตวแปรมคาสมประสทธสหสมพนธทเปนไปในทศทางตรงกนขามกบราคาขาวเปลอกหอมมะล อนไดแก

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน หมายความวา ถาผลผลตมวลรวมภายในประเทศปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคา

Page 44: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

33

ขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากผลผลตมวลรวมภายในประเทศนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

ปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจ (Money Supply : M2) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน (ลบ) หมายความวา ถาปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน

อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐ (USD) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน หมายความวา ถาอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากอตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน กลาวคอ อตราแลกเปลยนเงนบาทตอดอลลาหสหรฐสงผลกระบทตอราคาขาวเปลอกหอมมะล เนองมาจากผลกระทบจากการทอปสงคมากกวาอปทาน

อตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐ (Dong) ผวจยไดน าตวแปรอตราแลกเปลยนเงนดองตอดอลลาหสหรฐมาเปนหนงในตวแปร เนองจากเวยดนามเปนประเทศคแขงดานการสงออกขาว และเนองจากเวยดนามมปรมารสงออกขาวเพมมากขน กลาวคอ อตราแลกเปลยนเงนนดองตอดอลลาหสหรฐสงผลกระบทตอราคาขาวเปลอกหอมมะล เนองมาจากผลกระทบจากการทอปสงคมากกวาอปทาน

อตราดอกเบยนโยบายธนาคารแหงประเทศไทย (Interest Rate) และอตราดอกเบยในตลาดเงน (Interest Rate in Money Market) มความสมพนธกบราคาขาวเปลอกหอมมะลในทศทางตรงกนขามกน หมายความวา ถาอตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทยปรบตวเพมขน จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวลดลง และหากอตราดอกเบยธนาคารแหงประเทศไทยนนปรบตวลดลง จะสงผลใหราคาขาวเปลอกหอมมะลปรบตวเพมขน กลาวคอ หากมการขนอตราดอกเบยนโยบาย แสดงวา ชวงนนเศรษฐกจเตบโต ราคาสนคาสงขน จนท าใหเงนเฟอสงขน แตก าลงซอของประชาชนเรมลดลง ดงนน เมอก าลงซอของประชาชนลดลง ท าใหตองลดราคาของขาวเปลอกหอมมะลลง

Page 45: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

34

5.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป 5.2.1 การศกษาวจยในครงนเปนการศกษาทใชตวแปรอสระเพยง 9 ตวแปร ดงนน ใน

การศกษาครงตอไปควรมการเพมตวแปรอสระทมความเกยวของกบราคาขาวเปลอกหอมมะล เชน รายไดเฉลยตอหวของประชากร ราคาเชอเพลง ราคาปย เปนตน

5.2.2 การศกษาวจยในครงนเปนการศกษาทมการใชขอมลยอนหลงเปนเวลา 10 ป ดงนน ในการศกษาครงตอไปควรท าการศกษาและใชขอมลยอนหลงมากกวาน เพอใหขอมลมความละเอยดและมความแมนย ามากขน

Page 46: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

35

บรรณานกรม

กฤษณพงษ ศรพงศพนธกล. (2556). เปดมตใหมกรมการขาว กาวไกลสสากล. กรงเทพฯ: กรมการขาว.

ชมพล โคกทพ. (2548). การศกษาปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวเปลอกทเกษตรกรขายได. สารนพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง. ดวงเนตร เซยงเหน. (2540). การวเคราะหอปทานการสนองตอบขาวไทย. การคนควาอสระ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง. นธ นยมธรรม. (2553). ปจจยทสงผลกระทบตอราคาขายสงขาวหอมมะลในตลาดกรงเทพมหานคร.

การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง. ณชภทร พชญมหตม. (2558). การประยกตแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการแกปญหา เศรษฐกจครวเรอน กรณศกษา: ต าบลส านกบก อ าเภอเมองชลบร จงหวดชลบร. การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก. วรญญา โอวาท. (2556). ปจจยทมอทธพลตอราคาขาวหอมมะลของประเทศไทย. รายงานการวจย ปญหาปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม วรฬห ล ากล. (2558). ปจจยทมผลกระทบตอความสามารถในการท าก าไรของธนาคารพาณชย : กรณศกษาธนาคารขนาดใหญ 5 อนดบแรกในประเทศไทย. การคนควาอสระปรญญา มหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ. วนรกษ มงมณนาคน. (2552). หลกเศรษฐศาสตรจลภาค (พมพครงท 19). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สภาวด ภทรสถาพรชย. (2554). ปจจยทมผลกระทบตอราคาขาวขาว 5% ในตลาดสนคาเกษตร

ลวงหนาแหงประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2559). สถตการสงออกขาวของไทย. สบคนจาก http://www.thairiceexporters.or.th/Press%20release/2016/ TREA%20Press%20Rel ease%20-%20January%202016%20-%2029012016.pdf. Fisher, L. (1911). The purchasing power of money, its determination and relation to credit, interest and crises. United State of America: The Online Library of Liberty.

Page 47: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

36

ภาคผนวก

Page 48: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

37

ภาคผนวก ก ตารางแสดงขอมลราคาขาวเปลอกหอมมะล และปจจยทเกยวของ

ตารางภาคผนวกท 1 : ขอมลราคาขาวเปลอกหอมมะลและปจจยทเกยวของ ตงแตไตรมาส 1 ป 2549 ถง ไตรมาส 2 ป 2559

Q Price of Jasmine Rice GDP MS Interest Rate FX (THB/USD) FX (DONG/USD) CPI Rice Yield

(Million Ton)Export (Million USD)

Q2 2016 11,062 3,526.19 17,835,106 1.50 35.2815 0.0016 107.05 51.520 1,232.66

Q1 2016 10,690 3,526.19 17,818,648 1.50 35.6675 0.0016 105.84 77.050 1,232.66

Q4 2015 12,100 3,499.88 17,551,712 1.50 35.836 0.0016 105.74 114.218 1,384.58

Q3 2015 13,152 3,331.64 17,077,885 1.50 35.2456 0.0016 106.28 51.984 1,109.21

Q2 2015 13,314 3,304.34 17,101,587 1.50 33.2629 0.0015 106.64 62.996 1,116.98

Q1 2015 13,629 3,401.61 17,190,854 1.75 32.6464 0.0015 106.33 106.900 1,102.15

Q4 2014 13,551 3,095.38 16,809,254 2.00 32.7105 0.0015 106.65 116.900 1,675.94

Q3 2014 13,990 2,972.92 16,198,357 2.00 32.0952 0.0015 107.43 125.998 1,394.86

Q2 2014 13,853 3,029.25 16,119,809 2.00 32.4519 0.0015 107.79 126.278 1,206.45

Q1 2014 14,218 3,043.53 16,187,342 2.00 32.6618 0.0016 106.94 120.381 1,161.45

Q4 2013 15,001 3,019.40 16,062,225 2.25 31.73 0.0015 106.01 127.128 1,202.86

Q3 2013 15,675 2,924.21 15,575,531 2.50 31.479 0.0015 105.58 114.651 1,113.78

Q2 2013 15,774 2,955.43 15,445,958 2.50 29.8928 0.0014 105.31 124.300 993.35

Q1 2013 15,877 2,999.65 15,213,310 2.75 29.8022 0.0014 104.73 132.880 1,109.98

Q4 2012 15,446 2,964.02 14,966,786 2.75 30.6793 0.0015 104.27 123.741 1,399.31

Q3 2012 15,375 2,801.62 14,544,495 3.00 31.3612 0.0015 104.10 159.632 1,055.49

Q2 2012 15,066 2,811.48 14,012,989 3.00 31.2932 0.0015 102.99 149.229 1,155.43

Q1 2012 15,383 2,798.21 13,890,275 3.00 30.9986 0.0015 101.99 123.556 1,022.04

Q4 2011 15,361 2,454.10 13,559,887 3.25 31.0168 0.0015 100.62 120.785 1,332.72

Q3 2011 14,008 2,688.07 12,902,724 3.50 30.1249 0.0015 100.70 131.175 1,600.93

Q2 2011 12,844 2,652.99 12,603,860 3.00 30.2701 0.0015 100.42 130.105 1,830.84

Q1 2011 12,946 2,744.96 12,284,432 2.50 30.5552 0.0015 98.59 124.731 1,667.79

Q4 2010 13,675 2,581.41 11,778,816 2.00 29.9915 0.0015 97.19 124.301 1,778.73

Q3 2010 13,515 2,490.04 11,116,093 1.75 31.5874 0.0017 96.81 99.331 1,133.60

Q2 2010 13,196 2,471.44 10,846,405 1.25 32.3324 0.0017 96.50 117.709 1,109.96

Q1 2010 14,477 2,560.08 10,855,584 1.25 32.848 0.0018 95.59 85.588 1,319.02

Q4 2009 14,468 2,399.46 10,617,007 1.25 33.2589 0.0019 94.30 109.209 1,316.88

Q3 2009 14,782 2,246.46 10,112,601 1.25 33.9152 0.0019 94.00 110.458 1,287.61

Q2 2009 13,724 2,196.02 10,133,737 1.25 34.6777 0.0019 93.40 109.348 1,301.70

Q1 2009 13,584 2,199.60 10,232,878 1.50 35.2913 0.0020 92.40 108.785 1,140.10

Q4 2008 12,892 2,216.24 9,944,331 2.75 34.7976 0.0021 91.10 105.307 1,035.72

Q3 2008 13,722 2,298.18 9,409,979 3.75 33.8319 0.0020 94.90 123.932 1,822.40

Q2 2008 16,835 2,278.14 9,296,182 3.25 32.2494 0.0020 97.30 124.754 2,024.57

Q1 2008 11,773 2,282.92 9,393,191 3.25 32.3743 0.0021 92.60 91.067 1,321.51

Q4 2007 9,265 2,255.73 9,109,468 3.25 33.874 0.0021 90.70 104.879 1,262.85

Q3 2007 8,965 2,093.73 8,987,676 3.25 34.0075 0.0021 89.50 97.736 778.26

Q2 2007 8,638 2,047.29 8,907,713 3.50 34.6471 0.0022 89.50 89.652 791.42

Q1 2007 8,253 2,096.54 8,890,318 4.50 35.5442 0.0022 87.90 104.414 634.95

Q4 2006 8,245 2,054 8,573,377 5.00 36.5261 0.0023 88.00 102.739 792.44

Q3 2006 8,536 1,938.30 8,405,273 5.00 37.643 0.0024 87.70 97.578 665.69

Q2 2006 8,136 1,894.50 8,242,379 5.00 38.0707 0.0024 87.80 78.555 566.36

Q1 2006 7,883 1,943.20 8,211,938 4.50 39.2882 0.0025 86.20 124.119 558.58

Page 49: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

38

ภาคผนวก ข ตารางแสดงผลการวเคราะหสถตเชงพรรณนา

และผลการวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ ตารางท 1 : ตารางแสดงผลการวเคราะหสถตเชงพรรณนา

PRICE OF

JASMINE RICE

GDP

EXPORT

MILLION

USD

FXDONG/

USD

FXTHB/

USDCPI

INTERES

T RATE

INTEREST

RATE in

MONEY

MARKET

MSRICE

YIELD

Mean 12925.69 2644.97 1208.19 0.00176 33.1862 98.6998 2.6131 2.613095 1.3E+07 110.133

Median 13606.5 2617.2 1182.16 0.0016 32.6862 99.505 2.5 2.5 1.2E+07 114.434

Maximum 16835 3526.19 2024.57 0.0025 39.2882 107.79 5 5 1.8E+07 159.632

Minimum 7883 1894.5 558.58 0.0014 29.8022 86.2 1.25 1.25 8211938 51.52

Std. Dev. 2513.653 476.707 338.946 0.00032 2.345 7.02131 1.1046 1.104595 3275026 22.7249

Page 50: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

39

ตารางท 2 : ตารางผลการวเคราะหสถตสมการถดถอยเชงพหคณ

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

GDP -3.094928 2.001594 -1.546232 0.1316

MS -0.000735 0.000528 -1.392136 0.1732

INTERESTRATE -822.1495 246.9314 -3.329465 0.0021

FX THB USD -164.9548 266.4934 -0.618983 0.5402

FX DONG USD -286497 3280318 -0.087338 0.9309

CPI 637.0088 173.6986 3.667323 0.0009

RICE YIELD MILLION 13.66029 11.459 1.192101 0.2417

EXPORT MILLION USD 0.012365 0.826353 0.014963 0.9882

C -25804.06 15687.45 -1.644886 0.1095

R-squared 0.831947 Mean dependent var 12925.69

Adjusted R-squared 0.791207 S.D. dependent var 2513.653

S.E. of regression 1148.587 Akaike info criterion 17.11786

Sum squared resid 43535288 Schwarz criterion 17.49022

Log likelihood -350.4751 Hannan-Quinn criter. 17.25435

F-statistic 20.42079 Durbin-Watson stat 0.825141

Prob(F-statistic) 0

Page 51: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·

40

ประวตผเขยน ชอ – นามสกล นางสาวพมพกานต พทธศร อเมล [email protected] วนเดอนปเกด 17 กรกฎาคม 2535 สถานทตดตอ 69/65 ซอย แผนดนทอง ต าบลบางกระสอ อ าเภอเมอง ถนนตวานนท

จงหวด นนทบร 11000

ประวตการศกษา ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนหอวง จงหวดกรงเทพฯ ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร คณะนเทศศาสตร สาขาวชาการโฆษณา

มหาวทยาลยกรงเทพ จงหวดกรงเทพฯ

ประสบการณการท างาน ปจจบนเปนนกวชาการเผยแพร สงกดกรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ

Page 52: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·
Page 53: ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อราคาข้าวเปลือกหอมมะลิในประเทศไทย ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2423/1/pimpakarn_budd.pdf ·