สถานการณ์เอทานอล - ocsb.go.th · 1 กลุ่มส่งเสริมอุตสาหกรรมชีวภาพ ส้านักงานคณะกรรมการอ้อย

โดย

กลมสงเสรมอตสาหกรรมชวภาพ

สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย

กระทรวงอตสาหกรรม

กนยายน 2561

สถานการณสถานการณเอทาเอทานนอลอล

กลมสงเสรมอตสาหกรรมชวภาพ สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย

สารบญ

เรอง หนา

สถานการณเอทานอลโลก

- การผลตเอทานอลโลก 1

- การใชเอทานอลโลก 4

- การคาเอทานอลโลก 6

- ราคาเอทานอลโลก 10

สถานการณเอทานอลของไทย

- อตสาหกรรมแอลกอฮอลของไทย 12

- การผลตและการใชเอทานอลของไทย 14

- วตถดบในการผลตเอทานอล 16

- สถานการณเอทานอลในชวงทผานมา 22

- แนวโนมอตสาหกรรมเอทานอล 23

1


สถานการณเอทานอล

1. สถานการณเอทานอลโลก

1.1 การผลตเอทานอลโลก

ปรมาณการผลตเอทานอลของโลกคาดวาจะมแนวโนมเพมสงขนในป 2561 ท 105.9 พนลานลตร (4.62%YoY) โดยการผลตเอทานอลของบราซลทเพมขนอยางตอเนองท าใหภาพรวมการผลต เอทานอลโลกเพมสงขนตามไปดวย รวมทงประเทศจนกมปรมาณการผลตเอทานอลทเพมมากขนเปน 5 พนลานลตร เนองจากรฐบาลก าหนดใหมอตราการผสมเอทานอลในน ามนเบนซนเพมขน (ตารางท 1)

สหรฐอเมรกา สหรฐฯ มการผลตในชวงไตรมาสแรกของป 2561 อยท 14.8 พนลานลตร ซงต ากวาชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาและไตรมาส 4/2560 (15.47 พนลานลตร) ขอมลรายสปดาหทผานมาของ Energy Information Administration แสดงใหเหนถงปรมาณการผลตทลดลงในชวงปลายสปดาหของเดอนเมษายน (วนท 20 เมษายน) เหลอ 985,000 บารเรลตอวน (~1.1 พนลานลตรตอสปดาห) และพบวาปรมาณการผลตเอทานอลของเดอนกมภาพนธถงเมษายน 2561 อยท 4.69, 4.96 และ 4.52 พนลานลตร ตามล าดบ ซงอยในระดบทต าสดในรอบ 2 ปทผานมา สาเหตส าคญคาดวามาจากการทผผลตปรบขนาดการผลตหรอวางแผนในการซอมบ ารงในชวงเดอนเมษายนแตพบวายงมเอทานอลในสตอก จากขอมลชวงสนเดอนกมภาพนธและมนาคมพบวามเอทานอลในสตอก 3.87 และ 3.56 พนลานลตร ตามล าดบ ซงมปรมาณสตอกทลดลงเนองจากราคาน ามนเบนซนโลกเพมสงขนท าใหมปรมาณการสงออกเอทานอลทเพมขน โดยวตถดบหลกทใชผลตเอทานอลของสหรฐฯ คอ ขาวโพด จากขอมลในชวงไตรมาส 1/2561 พบวาราคาขาวโพดทใชในการผลตเอทานอลตอแกลลอนอยท 1.30 ดอลลาหสหรฐฯ และคาดวาในอนาคตขาวโพดจะมราคาเพมขนอกจาก 3.25 เปน 4 ดอลลาหสหรฐฯ ตอบชเชล โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลของสหรฐฯ ป 2561 อยท 60,300 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 59,984 ลานลตร (0.53%YoY)

บราซล สบเนองจากราคาน าตาลของบราซลปรบลดลงท าใหมการจดสรรปรมาณการผลตเอทานอลทเพมสงขนในป 2561/62 โดยมแผนการผลตท 28.3 พนลานลตร ซงเพมขนจากป 2560/61 ทมปรมาณ 27.9 พนลานลตร โดยคาดวาการผลต Hydrous ethanol ของป 2561- 2562 จะเพมขนเปน 17.1 พนลานลตร จากป 2560-2561 ท 16.5 พนลานลตร (แผนภาพท 1) และมปรมาณการน าเขา Anhydrous ethanol ทลดลงเปนผลจากตลาดภายในประเทศมปรมาณมากเพยงพอตอความตองการ ท าใหผผลตวางแผนในการหนกลบมาเจาะตลาดของ Hydrous ethanol มากขน เพอสงเสรมใหเกดความสมดลของ Anhydrous ethanol โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลป 2561 จะอยท 27,645 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 25,804 ลานลตร (7.13%YoY)

2


แผนภาพท 1 การผลตเอทานอลของบราซล

ทมา: International Sugar Organization

สหภาพยโรป การผลตเอทานอลของสหภาพยโรปจากการคาดการณป 2561 อยท 5.3 พนลานลตร นอกจากนยงมตวบงชทแสดงใหเหนถงการพฒนาไปในทางทดขนซงอาจท าใหมปรมาณการผลตทเพมมากขนตามไปดวย โดยผผลตจากประเทศเยอรมน 2 ราย คอ Verbio และ Sudzuecker ใหการยนยนวาจะมผลผลตทเพมมากขนเนองจากมปรมาณของบทรททเพมขน ในขณะเดยวกน Vivergo ของสหราชอาณาจกรไดเรมตนการผลตอกครงหลงจากหยดการผลตมาเปนเวลา 4 เดอน เนองจากตองการเรยกรองใหรฐบาลใหการสนบสนนในภาคอตสาหกรรม ขณะเดยวกนบรษท Abengoa ของสเปนไดเรมตนการผลตภายใตการบรหารใหมของ Vertex Bioenergy โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลป 2561 จะอยท 5,324 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 5,221 ลานลตร (1.97%YoY)

อนเดย อนเดยมปรมาณการผลตน าตาลในชวงป 2560/2561 ท 31 ลานตน ซงเพมขนจากเดม 10.9 ลานตน ท าใหมปรมาณของกากน าตาลทเพมมากขนซงท าใหเกดปญหาดานสถานทจดเกบไมเพยงพอจงมการปรบลดราคาซอขายของกากน าตาลลงเพอระบายกากน าตาลในสตอก โดยเมอสนสดฤดการผลตน าตาลคาดวาราคาของกากน าตาลจะฟนตวดขนเนองจากหมดขอจ ากดเกยวกบสถานทจดเกบ ในขณะเดยวกนรฐบาลของอนเดยกไดเสนอมาตรการเฉพาะขน ไดแก การเพมปรมาณการซอขายเอทานอลกบบรษทผลตน ามนเชอเพลง, การใหการสนบสนนดานโครงสรางของอตสาหกรรมเอทานอล และปรบปรงขอจ ากดโดยอนญาตใหมการน าน าออยไปใชผลตเอทานอลและใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมตอเนองอนๆ ได รวมถงการใหความส าคญกบเทคโนโลยในการผลตเชอเพลงชวภาพ, การลดหยอนภาษ

3


ซงจะใชงบระดมทนสงถง 50,000 ลานรป โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลป 2561 จะอยท 1,173 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 778 ลานลตร (50.78%YoY)

จน รฐบาลจนไดวางเปาหมายวาภายในป 2563 จะน าเอทานอลมาใชเปนเชอเพลงส าหรบรถยนตทวประเทศ โดยการสงเสรมใหมการใช E10 ซงเปนสวนผสมระหวางน ามนเบนซน 90% และเอทานอล 10% โดยจนจะตงโรงงานเอทานอลในภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงเปนพนทเพาะปลกขาวโพดขนาดใหญเออตอการน าขาวโพดมาใชเปนวตถดบไดมากขน และจากสถานการณขอพพาทระหวางจนและสหรฐฯ ขณะนผซอเอทานอลชาวจนไดปรบลดการน าเขาเอทานอลจากสหรฐฯ เนองจากอตราภาษทสงขนอกรอยละ 15 โดยอตราเดมอยในอตรารอยละ 30 เพอเปนการตอบโตทสหรฐฯ ขนภาษน าเขาสนคาอลมเนยมและเหลกกลาจากจน สงผลใหการน าเขาเอทานอลมการชะลอตว แตสดทายแลวจนนาจะยงตองมการน าเขาเอทานอลจากตลาดตางประเทศเพอใหบรรลเปาหมายของรฐบาลในการใชเชอเพลง โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลป 2561 จะอยท 5,000 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 3,500 ลานลตร (42.86%YoY)

ไทย คณะกรรมการออยและน าตาลทรายไดมมตอนญาตใหมการน าน าตาลทรายดบจากฤดการผลต 2560/2561 จ านวน 500,000 ตน ไปใชในการผลตเอทานอล อกทงยงมการเพมปรมาณกากน าตาลในการผลตเอทานอลซงเปนการสรางมลคาเพมโดยการน าไปใชในภาคอตสาหกรรม โดยในฤดการนมปรมาณของกากน าตาลมากถง 5.3 ลานตน เมอเทยบกบปทแลวอยท 3.9 ลานตน จากกรณขางตนจงเปนทนาสงเกตวานเปนครงแรกทรฐบาลไทยมการใชตลาดเอทานอลภายในประเทศเปนทางระบายส าหรบปรมาณน าตาลสวนเกน โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการผลตเอทานอลป 2561 จะอยท 1,480 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 1,347 ลานลตร (9.87%YoY)

4


ตารางท 1 การผลตเอทานอลของโลก (ลานลตร)

ประเทศ 2556 2557 2558 2559 2560 2561* อารเจนตนา 473 642 815 890 1,105 1,180 ออสเตรเลย 300 230 210 225 210 220

บราซล 23,369 24,477 29,662 26,506 25,804 27,645 แคนาดา 1,720 1,720 1,700 1,650 1,790 1,880

จน 2,790 3,200 3,000 2,650 3,500 5,000 โคลอมเบย 388 407 456 434 395 4,512

สหภาพยโรป 4,623 5,214 5,107 4,791 5,221 5,324 อนเดย 270 304 783 1,010 778 1,173

ปารากวย 230 215 225 235 225 220 เปร 240 210 215 196 100 120

ฟลปปนส 72 116 168 230 234 264 ไทย 949 1,058 1,174 1,195 1,347 1,480

สหรฐฯ 50,398 54,286 56,051 58,032 59,984 60,300 อนๆ 610 664 695 580 542 597 รวม 86,432 92,743 100,261 98,624 101,235 105,915

หมายเหต * มาจากการคาดการณ ทมา: ISO Ethanol Yearbook 2017 : ISO forecasts

1.2 การใชเอทานอลโลก

การใชเอทานอลโลกคาดวาจะมปรมาณทเพมขนในป 2561 อยท 103.2 พนลานลตร โดยเพมขนจากป 2560 ท 96.7 พนลานลตร (6.72%YoY) ซงถอเปนสถตใหมและอาจเปนสถตทมากทสดนบแตมโครงการเอทานอลในสหรฐฯ เมอป 2553 (ตารางท 2) โดยการใชเอทานอลทเพมสงขนเปนผลจากผบรโภคในบราซลหนกลบมาใช Hydrous ethanol เพมมากขน และอกสวนส าคญมาจากนโยบายของรฐบาลจนทมเปาหมายในการสงเสรมใหใช E10 ภายในป 2563 โดยสถานการณการใชเอทานอลในแตละประเทศมดงน

สหรฐอเมรกา สหรฐฯ มนโยบายในการปรบเปลยนอตราผสมเอทานอลเปน 15% เพอใหเกดการใชภายใน ประเทศประมาณ 55 พนลานลตรจากก าลงการผลตทงหมดทสงถง 60 พนลานลตรได โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการใชเอทานอลป 2561 จะอยท 54,700 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 54,260 ลานลตร (0.81%YoY)

บราซล ในชวงทผานมาเอทานอลของบราซลมราคาทเพมสงขนเนองจากสนคาขาดตลาดในชวง

2560/61 ซงสงผลใหเกดการซอขายทดขนจากผบรโภค โดยในไตรมาส 1 /2561 มการซอขาย

5


ภายในประเทศอยท 6.16 พนลานลตร เพมสงขนเมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของป 2559 และ 2560 ซงอยท 6.13 และ 5.37 พนลานลตร ตามล าดบ โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการใชเอทานอลป 2561 จะอยท 28,000 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 25,394 ลานลตร (10.26%YoY)

สหภาพยโรป การใชเอทานอลของสหภาพยโรปถกก าหนดดวยปจจยหลายดาน เชน ราคาน ามน, ขอตกลง

ทางดานสงแวดลอมเนองจากในกระบวนการผลตเชอเพลงจะมการปลอยกาซเรอนกระจกออกมา, ราคาของวตถดบทงบทรทและธญพช และปรมาณเอทานอลจากสหรฐฯ ซงเปนปจจยในการขบเคลอนใหเกดการผสมเอทานอลในน ามนเชอเพลงเพมมากขน รวมถงปรมาณการผลตเอทานอลทเพมมากขนในเยอรมนอาจน าไปสการเพมสดสวนการผสมเอทานอลในเชอเพลงดวย โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการใช เอทานอลป 2561 จะอยท 5,350 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 5,298 ลานลตร (0.98%YoY)

จน จากการทรฐบาลจนมเปาหมายสนบสนนใหมการใชเชอเพลง E10 ภายในป 2563 ท าใหมการ

น าเขาเอทานอลเพมสงขนโดยขอมลการน าเขาตงแตตนปถงปจจบน อยท 0.5 พนลานลตร แสดงใหเหนวานโยบายดงกลาวมโอกาสประสบผลส าเรจมากขน โดยแหลงน าเขาทส าคญของจนมาจากสหรฐฯ โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการใชเอทานอลป 2561 จะอยท 5,200 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 3,500 ลานลตร (48.57%YoY)

อนเดย ผผลตเอทานอลและบรษทผคาน ามนไดลงนามในสญญาจดหาเอทานอลเพมมากขนในป 2561

โดยรฐบาลของอนเดยไดเพมราคาของเอทานอลขน 5% ไปอยท 40.85 รปตอลตร โดยไมรวมภาษมลคาเพมเรมตงแตวนท 1 ธนวาคม 2560 ซงอนเดยตงเปาหมายทจะเพมปรมาณการใชเอทานอลในน ามนเชอเพลงภายในประเทศใหมเอทานอลผสมอยในปรมาณ 10% โดยภาพรวมคาดวาปรมาณการใช เอทานอลป 2561 จะอยท 1,200 ลานลตร ซงเพมขนจากป 2560 ทมปรมาณ 778 ลานลตร (54.24%YoY)

6


ตารางท 2 การใชเอทานอลของโลก (ลานลตร)

ประเทศ 2556 2557 2558 2559 2560 2561* อารเจนตนา 476 653 804 910 1,050 1,150 ออสเตรเลย 255 233 205 185 190 205

บราซล 21,456 24,085 28,796 26,200 25,394 28,000 แคนาดา 2,730 2,875 2,820 2,750 2,740 2,750

จน 2,890 3,050 3,200 3,200 3,500 5,200 โคลอมเบย 394 419 459 427 480 540

สหภาพยโรป 5,430 5,453 5,340 5,188 5,298 5,350 อนเดย 270 360 953 1,000 778 1,200 ญปน 340 485 550 700 870 870

ปารากวย 174 200 160 180 252 215 เปร 70 65 85 85 187 185

ฟลปปนส 363 425 475 540 590 600 ไทย 948 1,186 1,302 1,431 1,536 1,700

สหรฐฯ 49,930 51,030 52,760 53,750 54,260 54,700 อนๆ 595 629 630 591 485 530 รวม 86,321 91,147 98,539 97,138 96,610 103,195

หมายเหต * มาจากการคาดการณ ทมา: ISO Ethanol Yearbook 2017 : ISO forecasts

1.3 การคาเอทานอลโลก

การคาเอทานอลของโลกป 2561 คาดวาจะมการเตบโตขนเลกนอยจากป 2560 จากการทรฐบาลจนประกาศถงเปาหมายสนบสนนใหมการใชเชอเพลง E10 ภายในป 2563 ท าใหมความตองการน าเขา เอทานอลเพมมากขน และยงคาดการณวาการคาเอทานอลระหวางสหรฐฯ และบราซลจะชะลอตวลง

สหรฐอเมรกา สถานการณสตอกเอทานอลภายในสหรฐฯ แสดงใหเหนถงความจ าเปนในการสงออกอยางตอเนอง โดยชวงสนเดอนมนาคมมสตอกเอทานอลประมาณ 3.56 พนลานลตร นอกจากนยงพบวาราคา เอทานอลภายในประเทศยงเปนไปตามราคาน ามนเบนซนหรอตามราคาของวตถดบทเพมขน ในขณะทราคาน ามนเบนซนโลกเพมสงขนยงสงผลตอราคาสงออกเอทานอลซงท าใหไดรบความสนใจจากประเทศปลายทาง โดยในป 2560 สหรฐฯ มการสงออกเอทานอล 1.37 พนลานแกลลอน เพมขนจากป 2559 ประมาณ 17% (แผนภาพท 2) โดยมการสงออกไปยงประเทศปลายทางมากกวา 60 ประเทศทวโลก โดยในป 2560 บราซลเปนประเทศทมการน าเขาเอทานอลจากสหรฐฯ มากทสด 445.7 ลานแกลลอน (33%) รองลงมา คอ แคนาดา 328.0 ลานแกลลอน (24%) อนเดย 172.7 ลานแกลลอน (13%) และประเทศ

7


อนๆ 30% (แผนภาพท 3) โดยเอทานอลประมาณ 8.7% ทสหรฐฯ ผลตไดในป 2560 ถกใชในการสงออก ซงมมลคากวา 2.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ เพมขนประมาณ 16% จากป 2559 (แผนภาพท 4)

แผนภาพท 2 การสงออกเอทานอลของสหรฐฯ

ทมา: Renewable fuels association; 2018

แผนภาพท 3 ตลาดการสงออกเอทานอลทส าคญของสหรฐฯ ในป 2560


8


แผนภาพท 4 มลคาการสงออกเอทานอลของสหรฐฯ


ในป 2560 สหรฐฯ มการน าเขาเอทานอลเชอเพลงประมาณ 77 ลานแกลลอน เพมขนเปน 2 เทาจากป 2559 โดยปรมาณการน าเขาเอทานอลในชวง 4 ป (2557-2560) เฉลยอยท 72 ลานแกลลอน (แผนภาพท 5) โดยมากกวา 99% น าเขาจากประเทศบราซล และจากขอมลเมอเดอนกมภาพนธ 2561 มการสงออกเอทานอล 842.2 ลานลตร ซงเพมขนจากเดอนมกราคมทมปรมาณ 334.5 ลานลตร โดย เอทานอลตงแตเดอนมกราคมถงกมภาพนธ 2561 จ านวน 290 ลานลตรถกสงออกไปยงประเทศบราซลซงมปรมาณทนอยกวาชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาซงมปรมาณถง 415 ลานลตร แตยงสงกวาชวงเวลาเดยวกนของป 2558 และ 2559 และในอนาคตคาดวาสหรฐฯ จะมปรมาณการสงออกทเพมสงขนเนองจากรฐบาลญปนไดก าหนดนโยบายเชอเพลงชวภาพใหมซงอนญาตใหมการน าเขาสาร เพมคณภาพเชอเพลง (ETBR: Ethyl tertiary butyl ether) ทมาจากเอทานอลทผลตจากขาวโพดเพอใหเปนไปตามเปาหมายการลดคารบอน 55% จากเดม 50% ซงเปนการน าไปสการขายเอทานอลของสหรฐฯ ในประเทศแถบเอเชย โดยญปนจะอนญาตใหน าเขาเอทานอลจากสหรฐฯ เพอตอบสนองอปสงครวมของการใชเพอการผลตสาร ETBR ไดมากถง 95.5 ลานลตร จากอปสงครวม 217 ลานแกลลอน (44%)

9


แผนภาพท 5 การน าเขาเอทานอลเชอเพลงของสหรฐฯ


บราซล การสงออกเอทานอลของบราซลลดต าลงในชวงป 2560/61 (พ.ค./ม.ค.) จากขอมลของกระทรวงอตสาหกรรมโดยหนวยงานทเกยวของกบการคาและบรการตางประเทศ (MDIC/SECEX) เผยภาพรวมการสงออกเอทานอลอยท 1.456 พนลานลตร ซงเพมขนจากเดมท 1.375 พนลานลตร และมปรมาณทมากกวาชวงป 2557/58 แตยงนอยกวาป 2551/52 ทมปรมาณถง 4.727 พนลานลตร โดยในชวงป 2560 ประเทศคคาหลกในการสงออกเอทานอลของบราซล คอ สหรฐอเมรกา ท 988 ลานลตร รองลงมาคอประเทศเกาหลใตและญปนจ านวน 281 และ 85 ลานลตร ตามล าดบ ส าหรบการน าเขาเอทานอลของบราซลจากขอมลในชวง 2560/61 อยท 1.758 พนลานลตร ซงมากกวาการน าเขาของป 2559/60 ดงแผนภาพท 6

แผนภาพท 6 การคาเอทานอลของบราซล

ทมา: MDIC/SECEX

10


สหภาพยโรป การน าเขาเอทานอลเชอเพลงในชวงไตรมาส 1/2561 อยท 106 ลานลตร เพมขนจากไตรมาส

1/2560 ทมปรมาณ 88 ลานลตร นอยกวาชวงไตรมาส 1/2559 ทมปรมาณ 202 ลานลตร แตยงมปรมาณทใกลเคยงชวงไตรมาสท 4/2560 ท 107 ลานลตร โดยปจจบนการน าเขายงด าเนนอยางตอเนองหลงจากมการจดระบบอตสาหกรรมน าตาลเมอเดอนตลาคม 2560 ในขณะเดยวกนการสงออก เอทานอลจากขอมลพบวาชวงไตรมาส 1/2561 อยท 68.4 ลานลตร เพมขนจากไตรมาส 4/2560 ทมปรมาณ 66 ลานลตร โดยจะสงออกไปยงประเทศสวตเซอรแลนดและตรก

ปากสถาน ในชวงไตรมาส 1/2561 ปากสถานมปรมาณการสงออกเอทานอลท 173.9 ลานลตร ซงมปรมาณเพมขนเลกนอยจากไตรมาส 4/2560 ท 170.5 ลานลตร และเพมขนจากไตรมาส 1/2560 ทมปรมาณ 127.9 ลานลตร

จน จนประกาศถงเปาหมายสนบสนนใหมการใชเชอเพลง E10 ภายในป 2563 โดยชวงไตรมาส

1/2561 มปรมาณการน าเขาเอทานอลท 494.8 ลานลตร เพมขนจากไตรมาส 4/2560 ถง 18 ลานลตร ซงมากกวาตวเลขการน าเขาในชวงเวลาเดยวกนของ 2 ปทผานมา โดยจนมการน าเขาในชวงไตรมาส 1/2561 จากสหรฐอเมรกา 424.4 ลานลตร จากปากสถานและประเทศอนๆ 70.3 ลานลตร

1.4 ราคาเอทานอลโลก

สหรฐอเมรกา ราคาเอทานอล (FOB Omaha, Nebraska) ในชวงไมกสปดาหทผานมามการเคลอนไหวเพยงเลกนอยจาก 0.41 ดอลลาหสหรฐฯ ตอลตร เชนเดยวกบราคาซอขายลวงหนาของ CBOT (The Chicago Board of Trade) อยต ากวา 1.50 ดอลลาหสหรฐฯ ตอแกลลอน (0.40 ดอลลาหสหรฐฯ ตอลตร) ซงราคาเชอเพลงภายในประเทศจะขนกบมลคาของน ามนดบ โดยราคาน ามนเบนซนสหรฐฯ (RBOB) มอตราซอขายทสงกวา 2 ดอลลาหสหรฐฯ ตอแกลลอน (0.53 ดอลลาหสหรฐฯ ตอลตร) ความแตกตางดงกลาวถอเปนสญญาณเตอนอตสาหกรรมการกลนภายในประเทศโดยเฉพาะเมอพจารณาถงราคาขาวโพดทเพมสงขนถง 4 ดอลลาหสหรฐฯ ตอบชเชล และการเพมขนของมลคาผลตภณฑทเหลอจากขบวนการผลต เอทานอลดวยขาวโพด หรอ DDGS ส าหรบเลยงสตว ในชวงสปดาหทผานมามสวนชวยในภาคอตสาหกรรมขาวโพด/เอทานอล โดย DDGS มราคาสงถง 170 ดอลลาหสหรฐฯ ตอตน เมอเทยบกบปทผานมามราคาเพยง 100 ดอลลาหสหรฐฯ ตอตน

บราซล เมอเรมมการเกบเกยวในบรเวณศนยกลางทางตอนใตของบราซลท าใหเกดการเคลอนไหวของ

ราคาซงมการตดตามเพอทดสอบสมมตฐานถงปรมาณการผลตเอทานอลทสงสดของโรงงานในปน และ

11


จากรายงานของ CEPEA พบวาราคาของ Hydrous ethanol จะลดลง 20% โดยขอมลลาสดของป 2561 Hydrous ethanol ราคาจะอยทประมาณ 1.5 เรยลตอลตร (0.4 ดอลลารสหรฐฯ ตอลตร) ดงแผนภาพท 7

แผนภาพท 7 ราคา Hydrous ethanol ของบราซล


สหภาพยโรป ราคาเอทานอลของตลาดภายในประเทศของสหภาพยโรป (T2) ลดลงในชวง 2 สปดาหทผานมา โดยคาดวาราคาของป 2561 ลาสดอยท 48 ยโรตอเฮกโตลตร (0.56 ดอลลารสหรฐฯ ตอลตร) ดงแผนภาพท 8 เปนผลจากการมเอทานอลในสตอกสนคามากและบางสวนมการน าเขาจากสหรฐอเมรกาและปากสถาน

แผนภาพท 8 ราคาเอทานอลภายในประเทศของสหภาพบโรป (T2)


12


ไทย ขอมลสมาคมการคาผผลตรเอทานอลไทยพบวาราคาอางองเอทานอลของไทยตงแตป 2558 -2560 เฉลยอยท 24.85 บาทตอลตร และพบวาในป 2561 ตงแตเดอนมกราคมถงกรกฎาคมราคาอางองอยท 23.95 บาทตอลตร ดงตารางท 3

ตารางท 3 ขอมลราคาอางองของเอทานอลและไบโอดเซล (B100) ป 2558-2561

ป ราคาอางองเอทานอล (บาท/ลตร)

ราคาอางองไบโอดเซล B100 (บาท/ลตร)

2558* 26.63 30.99 2559 23.11 35.23 2560 24.81 28.95 2561 23.95 24.95

- ม.ค. 24.57 23.2 - ก.พ. 24.45 23.96 - ม.ค. 24.44 26.48 - เม.ย. 23.59 23.39 - พ.ค. 23.59 23.4 - ม.ย. 23.59 27.11 - ก.ค. 23.4 27.11

หมายเหต: ราคาเฉลยตงแตเดอนมกราคมถงพฤศจกายน ทมา: สมาคมการคาผผลตเอทานอลไทย

2. สถานการณเอทานอลของไทย

2.1 อตสาหกรรมแอลกอฮอลของไทย แอลกอฮอลเปนสารทมคณสมบตเฉพาะตวสามารถน าไปใชประโยชนไดหลายดาน โดยมการน าไปใชในดานพลงงานเปนมลคา 33,900 ลานบาท (2.897%) และอตสาหกรรมอนๆ มากกวา 1.14 ลานลานบาท (~97.103%) ซงถกน าไปใชเปนวตถดบของการผลตอาหาร เครองดม ยา และเครองส าอาง โดยในอตสาหกรรมการแพทย เพอการผลตเวชภณฑหรออปกรณการแพทย โดยยาแผนโบราณมการใชเอทลแอลกอฮอลในระดบทสง (Alcohol 95% ขนไป) เพอเปนตวท าละลาย หรอใชเพอสกดสมนไพร และยงมการน ามาใชในขบวนการสกดยาแผนปจจบน รวมถงน าไปใชประกอบในกระบวนการผลตเครองจกรหรออเลกทรอนกส (พรเมยมเกรด 99.9 ดกร Electronic grade/AR grade) รวมทงหมดประมาณ 1.17 ลานลานบาท ซงสรางมลคาเพมราว 18 เทาของวตถดบตนน า (กากน าตาล/มนส าปะหลง) ดงแผนภาพท 9

เนองจากปจจบนนโยบายภาครฐมงเนนโครงการดานเศรษฐกจชวภาพ (Bioeconomy) ซงสงผลกระทบตออตสาหกรรมการผลตแอลกอฮอล ท าใหความตองการแอลกอฮอลเพองานดานอตสาหกรรมม

13


แนวโนมเพมมากขน โดยเฉพาะแอลกอฮอลทมมลคาเพมสง เชน แอลกอฮอลทมความบรสทธ (ดกร) สง 99.5 ดกรขนไป

แผนภาพท 9 หวงโซอปทานของอตสาหกรรมแอกอฮอลในประเทศไทย

ทมา: ศนยวจยกสกรไทย และองคการสรา กรมสรรพสามต

สถานการณตลาดแอลกฮอลเพองานดานอตสาหกรรมในไทย แอลกอฮอลทถกน ามาใชในอตสาหกรรมไทยม 2 ประเภท คอ 1. แอลกอฮอลบรสทธ ใชในการผลตยาและเวชภณฑ (ตวท าละลาย) สวนผสมในเครองส าอาง อตสาหกรรมอาหาร และใชลางเครองมอเครองจกรและชนสวนอเลกทรอนกส 2. แอลกอฮอลแปลงสภาพ ถกน ามาใชในการลางแผล ลางเครองมอแพทย อตสาหกรรมส (ทนเนอร ชแลก แลคเกอร) เปนตน ซงในป 2560 ไทยมการน าเขาแอลกอฮอล 24.296 ลานลตร (-2.5%YoY) โดยน าเขาจากเวยดนาม แอฟรกาใต ปากสถาน เพอใชเปนแอลกอฮอลเชอเพลงมลคา 12.4 ลานดอลลารสหรฐฯ และน าเขาจากแอฟรกาใต ออสเตรเลย เวยดนาม เพอใชในงานดานอตสาหกรรมอนๆ มลคา 7.2 ลานดอลลารสหรฐฯฯ ดงแผนภาพท 10

เอทานอลในประเทศไทยผลตเพอใชผสมในน ามนเบนซน (ทดแทนสารเพมคาออกเทนในน ามนเบนซน หรอ MTBE) เปนน ามนแกสโซฮอล (Gasohol) เปนหลกโดยปรมาณการผลตขนอยกบความตองการของตลาดทงภายในประเทศและตางประเทศ

14


แผนภาพท 10 มลคาการน าเขาแอลกอฮอลของไทย ป 2555-2560

ทมา: ศนยวจยกสกรไทย และองคการสรา กรมสรรพสามต

2.2 การผลตและการใชเอทานอลของไทย

ในป 2560 ปรมาณการผลตเอทานอลของไทยเฉลยอยท 4.00 ลานลตรตอวน (1,461.13 ลานลตร) ซงเพมขนเลกนอยจากป 2559 เฉลยท 3.32 ลานลตรตอวน (1,213.56 ลานลตร) และจากขอมลตงแตเดอน ม.ค.-เม.ย. 2561 มปรมาณการผลตเอทานอลเฉลยท 4.32 ลานลตรตอวน

ป 2560 มปรมาณการใชเอทานอลท 3.91 ลานลตรตอวน ซงเพมขนจาก 3.67 ลานลตร ตอวน ของป 2559 ป 2561 มเปาหมายการใชเอทานอลอยท 4.11 ลานลตรตอวน จากขอมลตงแตเดอนมกราคมถงเมษายน 2561 มปรมาณการใชเอทานอลเฉลยท 4.12 ลานลตรตอวน โดยขอมลในป 2558 -2560 ไมพบการสงออกเอทานอลไปยงตางประเทศ (ตารางท 4 และแผนภาพท 11)

ตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP 2015) โดยก าหนดเปาหมายในป 2579 สงเสรมการใชเอทานอล 11.3 ลานลตรตอวน แตเมอประมาณป 2560 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดรางแผนพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP2015) ฉบบปรบปรงใหมเสนอกระทรวงพลงงานโดยไดปรบลดสดสวนการใชพลงงานทดแทนในสวนของเชอเพลงชวภาพอยางเอทานอลทแผนเดมก าหนดเปาหมายการใช 11.30 ลานลตรตอวน ปรบเปน 7 ลานลตรตอวน ในป 2579 โดยปรบลดลง 4.30 ลานลตรตอวน

15


ตารางท 4 ขอมลเอทานอลป พ.ศ. 2550-2561

ป

ปรมาณเอทานอล การผลต

(ลานลตร/วน) การใช

(ลานลตร/วน) การสงออก (ลานลตร)

สตอกผผลต (ลานลตร)

2550 0.53 0.64 14.90 19.26 2551 0.95 0.93 65.80 4.01 2552 1.09 1.25 15.62 24.59 2553 1.17 1.24 48.18 38.62 2554 1.43 1.23 139.28 50.83 2555 1.80 1.39 303.87 19.85 2556 2.61 2.60 63.78 38.69 2557 2.90 3.15 8.18 22.58 2558 3.22 3.33 - 51.76 2559 3.32 3.67 - 19.77 2560 4.00 3.91 - 63.24 2561 - ม.ค. 4.65 3.97 - 75.05 - ก.พ. 4.69 4.17 - 114.58 - ม.ค. 4.44 4.09 - 123.90 - เม.ย. 3.51 4.25 - 93.33

4.32 4.12 - 101.72 ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน

แผนภาพท 11 การผลตและการใชเอทานอลของไทยป 2550-2560

ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน

16


2.3 วตถดบในการผลตเอทานอล

ในป 2560 มสดสวนการผลตเอทานอลจากมนส าปะหลงเพมมากขนเนองจากก าลงการผลตใหมของโรงงานผลตเอทานอลจากมนส าปะหลงเรมมการทยอยเขาระบบ อยางไรกตามการผลตเอทานอลจากกากน าตาลยงมความไดเปรยบดานปรมาณวตถดบ เนองจากผผลตมกเปนรายใหญทตอยอดธรกจจากโรงงานน าตาล สวนการผลตเอทานอลจากมนส าปะหลงมกเกดปญหาการแยงชงวตถดบกบอตสาหกรรมอน รวมถงความไมแนนอนดานตนทนวตถดบจากการแทรกแซงราคาจากภาครฐเพอชวยเหลอเกษตรกรในบางชวงเวลา โดยวตถดบแตละชนดมศกยภาพในการผลตทแตกตางกน ดงตารางท 5

ตารางท 5 เปรยบเทยบชนดและปรมาณของวตถดบทใชในการผลตเอทานอล 1 ลตร

ชนดของวตถดบ ปรมาณวตถดบ (ก.ก./เอทานอล 1 ลตร)* น าออย 10.0 ออย (Sugar cane) 12.7-14.3 กากน าตาล (Molasses) 4-6 ขาวฟางหวาน (Sweet sorghum) 14 บทรท (Sugar beet) 10.3 มนส าปะหลง (Cassava) 6.50-5.45 มนฝรง (Potatoes) 8.50 ขาวโพดโดยกระบวนการโมเปยก (Wet milling) 3.68 ขาวโพดโดยกระบวนการโมแหง (Dry milling) 2.58 ขาวสาล (Wheat) 2.60 ขาวฟาง (Millet) 2.30 ขาวเปลอก (Paddy rice) 2.25 ไม (Wood) 3.85 * ทงนขนอยกบปรมาณของแปงหรอน าตาลทมในวตถดบ ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน

ในป 2560 โรงงานผลตเอทานอลทเดนเครองผลตแลวมจ านวน 26 ราย และมโรงงานทอยระหวางด าเนนการกอสรางจ านวน 2 ราย (เพมขนจาก 21 ราย ในป 2559) มก าลงการผลตตดตงจรง 5.79 ลานลตรตอวน โดยสถานทตงของโรงงานสวนใหญอยในพนทภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ตารางท 6) โรงงานสวนใหญทเขามาลงทนผลตเอทานอลจะเปนโรงงานทตอยอดจากธรกจเดม เชน โรงงานน าตาล โรงงานมนส าปะหลง แยกเปนโรงงานทใชวตถดบจากกากน าตาล 867.31 ลานลตร น าออย 71.18 ลานลตร และจากมนส าปะหลง 522.64 ลานลตร มการใชวตถดบจากกากน าตาล 3.62 ลานตน, น าออย 0.95 ลานตน และมนส าปะหลง 3.27 ลานตน คดเปนอตราสวนประมาณ 46: 12: 42 (ตารางท 7) สวนในป 2561 ตงแตเดอนมกราคมถงเมษายน มการใชวตถดบจากกากน าตาล 1.38 ลานตน, น าออย 0.35 ลานตน และมนส าปะหลง 1.01 ลานตน

17


ตารางท 6 รายชอโรงงานและก าลงการผลตเอทานอลของไทย ท

ผประกอบการ

วตถดบ

กาลงการผลตทจดทะเบยนกบกรมสรรพสามต

(ลตร/วน)

กาลงการผลตตดต งจรง (ลตร/วน)

1 บจ. เคทส ไบโอเอทานอล กากน าตาล 230,000 230,000 2 บมจ. เคเอสแอล กรน อนโนเวชน (น าพอง) กากน าตาล 150,000 150,000 3 บมจ. เคเอสแอล กรน อนโนเวชน (บอพลอย) กากน าตาล 300,000 200,000 4 บจ. เคไอเอทานอล กากน าตาล 250,000 200,000 5 บจ. ไทยรงเรองพลงงาน กากน าตาล 300,000 300,000 6 บจ.น าตาลไทยเอทานอล กากน าตาล 200,000 100,000 7 บจ. มตรผลไบโอฟเอล (กาฬสนธ) กากน าตาล 230,000 230,000 8 บจ. มตรผลไบโอฟเอล (กฉนารายณ) กากน าตาล 320,000 320,000 9 บจ. มตรผลไบโอฟเอล (ชยภม) กากน าตาล 500,000 500,000 10 บจ. มตรผลไบโอฟเอล (สพรรณบร) กากน าตาล 200,000 200,000 11 บมจ. ไทย อะโกร เอนเนอรย กากน าตาล 150,000 150,000 12 บจ. แมสอดพลงงานสะอาด น าออย 230,000 230,000

รวม 3,060,000 2,810,000 13 บมจ. ไทย อะโกร เอนเนอรย (ดานชาง) กากน าตาล/ มนเสน 200,000 200,000 14 บมจ. ไทยแอลกอฮอล กากน าตาล/ มนเสน 200,000 200,000 15 บจ. ราชบร เอทานอล กากน าตาล/ มนเสน 150,000 150,000 16 บจ. อเอส พาวเวอร กากน าตาล/ มนเสน 150,000 150,000 17 บจ. อมเพรส เอทานอล กากน าตาล/ มนเสน/มนสด 200,000 200,000

รวม 900,000 900,000 18 บมจ. ไทยเอทานอล พาวเวอร มนสด 130,000 130,000 19 บจ. ทรพยทพย มนเสน 200,000 200,000 20 บจ. ท พ เค เอทานอล เฟส 1 มนเสน 340,000 340,000 21 บจ. ไทผง เอทานอล มนสด 300,000 150,000 22 บจ. บางจากไบโอเอทานอล (ฉะเชงเทรา) มนสด/มนเสน 150,000 150,000 23 บจ. พ.เอส.ซ.สตารช โปรดกส มนเสน 150,000 150,000 24 บจ. ฟาขวญทพย มนสด 120,000 60,000 25 บจ. อ 85 มนสด/น าแปง 500,000 500,000 26 บมจ. อบล ไบโอ เอทานอล มนสด/มนเสน 400,000 400,000

รวม 2,290,000 2,080,000 รวมกาลงการผลตจรงท งส น 6,250,000 5,790,000

หมายเหต: รายชอโรงงานทอยระหวางด าเนนการกอสราง

1 บจ. ท พ เค เอทานอล เฟส 2, 3 มนเสน 680,000 2 บจ. พรวไล อนเตอรฯ กากน าตาล 25,000

รวมก าลงการผลต 705,000

ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (ขอมล ณ เม.ย. 2561)

http://www.dede.go.th/ewt_news.php?nid=82

18


ตารางท 7 ก าลงการผลตเอทานอลของไทย ป 2552-2560

2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561* จ านวนโรงงาน 11 19 19 19 21 21 21 21 26 26 ปรมาณการผลต (ลานลตร) 397.66 425.70 520.48 655.54 951.12 1,058.30 1,173.78 1,213.56 1,461.13 129.60 ปรมาณวตถดบทใช (หนวย: 1,000 ตน) ออย - 194 487 654 759 882 915 787 949 349 กากน าตาล 1,287 1,099 1,591 2,218 2,624 2,895 3,166 3,146 3,617 1,382 มนส าปะหลง 557 925 650 468 1,670 1,865 2,166 2,505 3,272 1,007

หมายเหต: * ขอมลตงแตเดอนมกราคมถงเมษายน 2561 ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

จากขอมลตงแตป 2552-2561 พบวากากน าตาลเปนวตถดบหลกในการน ามาใชผลตเอทานอลของไทย และยงมการน าเขาจากตางประเทศ โดยในป 2560 มการน าเขากากน าตาล 294.4 พนตน (ตารางท 8)

ตารางท 8 การสงออก-น าเขากากน าตาลของไทย ป 2559-2560

รายการ 2559 2560 ปรมาณ (พนตน) มลคา (ลานบาท) ปรมาณ (พนตน) มลคา (ลานบาท)

สงออก 428.10 1,629.28 164.59 749.66 น าเขา 100.42 544.13 294.4 1,448.63 ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

2.3.1 สถานการณวตถดบสาหรบผลตเอทานอล

ออย ป 2560/61 มพนทการเพาะปลกออย 11.54 ลานไร (5%YoY) กระจายตวใน 47 จงหวด มปรมาณออยเขาหบ 134.93 ลานตน (45.16%YoY) สามารถน าไปผลตน าตาลได 14.71 ลานตน (46.81%YoY) พนทปลกออยสงโรงงาน 11.19 ลานไร (96.97%) มปรมาณของกากน าตาล 5.49 ลานตน และขอมลของส านกงานเศรษฐกจการเกษตรชวงเดอนมกราคมถงมนาคม 2561 พบวามปรมาณออย 86.25 ลานตน ซงเพมขนจากชวงเวลาเดยวกนของป 2560 ทมปรมาณ 79.77 ลานตน และมราคาทลดลงเหลอ 768 บาทตอตน จากเดม 968 บาทตอตน โดยออยโรงงานเปนหนาทรบผดชอบของกระทรวงอตสาหกรรม ซงมเปาหมายทจะขยายพนทปลกออยทดแทนพนทนาขาวทไมเหมาะสมจ านวน 6 ลานไร (รวมกบพนทปลกออยเดมท 10 ลานไร รวมเปนพนทปลกออยทงสน 16 ลานไร ภายในป 2569)

มนสาปะหลง ไทยเปนผผลตมนส าปะหลงเปนอนดบ 2 ของโลก และเปนผสงออกผลตภณฑมนส าปะหลงราย

ใหญทสดของโลก โดยชวงป 2560/61 (ตลาคม 2560-กนยายน 2561) คาดวามเนอทเกบเกยว 7.87 ลานไร ผลผลต 27.24 ลานตน (3.462 ตนตอไร) เมอเทยบกบป 2559/60 พบวาพนทเกบเกยว ปรมาณ

http://www.dede.go.th/ewt_news.php?nid=82

19


ผลผลต และผลผลตตอไรลดลง 9.70%, 10.67% และ 1.06% ตามล าดบ โดยผลผลตมนส าปะหลงสวนใหญใชเพอสงออกรอยละ 75 อกรอยละ 25 ใชในประเทศ ส าหรบการผลตเอทานอลใชมนส าปะหลงเปนวตถดบประมาณรอยละ 5-8 ของผลผลตมนส าปะหลงทงหมด เนองจากราคาหวมนส าปะหลงทเกษตรกรขายมราคาตกตดตอกน 2 ป ท าใหประสบปญหาขาดแรงจงใจ สงผลใหเกษตรกรปรบไปปลกพชชนดอนทใหผลตอบแทนทดกวา เชน ออยโรงงาน ขาวโพดเลยงสตว เปนตน อกทงในบางพนทมฝนตกชกและปรมาณน าฝนมากท าใหดนชมน า หวมนส าปะหลงเนาเสยหาย ผลผลตตอไรจงลดลง ประกอบกบเกษตรกรขาดเงนทนในการบ ารงรกษาแปลง ท าใหมนส าปะหลงมขนาดเลกและคณภาพไมด ผลผลตรวมจงลดลงดวย โดยในชวงระหวางป 2553-2558 ผลตภณฑมนส าปะหลงราคาอยในเกณฑดมาอยางตอเนอง ราคาหวมนสดคละเฉลย 2.21 บาทตอกโลกรม แตในชวงป 2559-2560 ราคาหวมนสดคละของไทยมแนวโนมลดต าลง โดยราคาเฉลยอยท 1.56 บาทตอกโลกรม (แผนภาพท 12) ซงต ากวาตนทน เปนผลจากปรมาณมนเสนของไทยทสงออกไปจนซงเปนตลาดหลกลดลง เนองจากในชวงดงกลาวจนใชมาตรการระบายขาวโพดในสตอกออกมามากสงผลใหขาวโพดมราคาทลดลง โรงงานในจนจงเลอกใชขาวโพดทมตนทนต ากวาในการผลตเอทานอลแทนการน าเขามนส าปะหลงจากไทย ตลอดจนคแขงทส าคญอยางเวยดนามและกมพชามการผลตมนเสนทตรงกบความตองการของลกคามากกวาไทย ท าใหความตองการซอมนเสนของไทยชะลอตวลง และจากขอมลของส านกงานเศรษฐกจการเกษตรพบวาราคามนส าปะหลงทเกษตรกรขายได ตงแตเดอนตลาคม 2560 มแนวโนมเพมสงขน ซงราคาทเกษตรกรขายไดเดอนมถนายน 2561 เฉลย 2.51 บาทตอกโลกรม สงขนจากราคาเฉลยเดอนมกราคมถงมนาคม 2561 และปทแลว เนองจากผลผลตมนส าปะหลงไมเพยงพอตอความตองการของผประกอบการ ประกอบกบประเทศคคาโดยเฉพาะประเทศจน ซงเปนผน าเขาหลกมความตองการใชอยางตอเนองเพราะราคาขาวโพดของจนปรบตวสงขนในชวงตนเดอนธนวาคม 2560 สงผลใหราคาสงออกผลตภณฑมนส าปะหลงปรบตวสงขน จงเปนสาเหตท าใหราคามนส าปะหลงปรบตวสงขนดวยเชนกน

แผนภาพท 12 ราคาทเกษตรกรขายหวมนส าปะหลงสดคละ (บาท/กก.)

หมายเหต: ป 2561 เฉลยตงแตเดอน ม.ค.-ม.ค. (สปดาหท 3) ทมา: คณะกรรมการพฒนาคณภาพขอมลดานการเกษตร

20


จากการส ารวจทบทวนภาวะการผลตและการคามนส าปะหลง ฤดการผลต ป 2560/61 (ต.ค. 2560-ก.ย. 2561) ส ารวจ ณ วนท 3-8 ม.ย. 2561 ผลผลตมนส าปะหลงในฤดการผลต ป 2561/62 มแนวโนมเพมขนเมอเทยบกบฤดการผลตป 2560/61 เนองจากปนราคาสง จงใจใหเกษตรกรปรบเปลยนพนทเพาะปลกจากออยโรงงานและขาวโพดเลยงสตวมาปลกมนเพม และจากขอมลของส านกงานเศรษฐกจการเกษตรชวงเดอนมกราคมถงมนาคม 2561 พบวามปรมาณผลผลตมนส าปะหลง 13.55 ลานตน ซงลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของป 2560 ทมปรมาณ 14.42 ลานตน และหวมนส าปะหลงสดคละมราคาทเพมสงขน ประมาณรอยละ 42.38 โดยมนส าปะหลงเปนหนาทรบผดชอบโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ มเปาหมายคงพนทปลกมนส าปะหลงท 8.5 ลานไร และเพมผลผลตมนส าปะหลงเฉลย 5 ตนตอไร ในป 2562 และเพมเปน 7 ตนตอไร ในป 2569

หากความตองการใชเอทานอลเพมขนเปน 11.3 ลานลตรตอวน ตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP 2015) จะมความจ าเปนตองจดหาวตถดบอนเพอใชในการผลตเอทานอล โดยไดเสนอใหมการน าน าออย/น าเชอมเขมขนมาใชเปนวตถดบผลตเอทานอล เนองจากการผลตเอทานอลจากน าออย/น าเชอมเขมขนมตนทนต า เมอเทยบกบกากน าตาลและมนส าปะหลง โดยผลตเอทานอลจากน าออย/น าเชอมเขมขน 5.6 ลานลตรตอวน คดเปนปรมาณการใชออยสด 29.3 ลานตน (16% ของผลผลตออยสดทผลตไดในป 2579) ซงเปนปรมาณทไมสงมากคาดวาไมมผลกระทบกบปรมาณน าตาลทใชบรโภคในประเทศและน าตาลสงออก สวนการผลตเอทานอลจากกากน าตาลใหมการผลตตามศกยภาพสงสดท 4.7 ลานลตรตอวน เอทานอลทเหลออกประมาณ 1.0 ลานลตรตอวน ใหผลตจากมนส าปะหลง (ใชหวมนสด 2.4 ลานตน) คดเปนสดสวนการผลตเอทานอลจากกากน าตาล น าออย/น าเชอมเขมขน และมนส าปะหลง เทากบ 41: 50: 9 (แผนภาพท 13)

21


แผนภาพท 13 ขอเสนอวตถดบส าหรบผลตเอทานอล ป 2579

* ค านวณจากพนทปลกออยและผลผลตทก าหนดในแผนยทธศาสตรออยโรงงาน หมายเหต :

- ออยสด 1 ตน ไดกากน าตาลเปนผลตภณฑพลอยได 0.047 ตน คนเปนน าออยได 0.7 ตน, กากน าตาล 1 ตน ผลตเอทานอลได 250 ลตร, น าออย 1 ตน ผลตเอทานอลได 100 ลตร, หวมนสด 1 ตน ผลตเอทานอลได 160 ลตร

- มนเสนหรอมนอดเมด 1 กโลกรม ผลตจากมนสด 2.25 กโลกรม, แปงมน 1 กโลกรม ผลตจากมนสด 4.1 กโลกรม

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, ประมวลผลโดยสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย

2.3.2 ตนทนการผลตเอทานอล

โครงสรางราคาตนทนสวนใหญจะเปนคาวตถดบ ประมาณรอยละ 64-65 ของราคาทงหมด หากเปนเอทานอลราคาอางองทบรษทน ามนใชอาจขนลงอยบางระหวาง 22-23 บาท แบงได ดงน

- คาวตถดบประมาณ รอยละ 64-65 - คากระบวนการผลตและคาขนสงอยทประมาณรอยละ 20 - คาเสอมราคาประมาณ รอยละ 20 - ก าไรประมาณ รอยละ 4

จะเหนไดวาตนทนสวนใหญ คอ คาวตถดบ หากตองการทจะลดตนทนจะตองลดวตถดบและเพมประสทธภาพการผลต ในมมดานการตลาดโรงงานอาจตองพจารณาในเรองการขนสง ทตงสถานน ามน และคลงน ามนดวย อยางในประเทศสหรฐฯ มการขนสงเชอเพลง เพอไปผสมในแตละแหงตามพนทจงหวดตางๆ และใชงานในพนทนนไมตองสงกลบไปมา โดยจะมโรงงานผสมในแตละรฐท าใหสามารถแกไขปญหาเรองตนทนการขนสงประกอบกบท าใหเกษตรกรในพนทมรายไดดขนดวย

22


ตนทนในการผลตเอทานอลของสหรฐฯ และบราซลในป 2558-2559 มราคาตงแต 14-16 บาทตอลตร โดยในป 2560 สหรฐฯ มตนทนการผลต 14.38 บาทตอลตร (-3.49%YoY) ดงตารางท 9 ส าหรบประเทศไทยพบวาตนทนแปรรปเปนพลงงานทดแทน 21.48 บาทตอลตร (ตนทนวตถดบ 14.48 บาทตอลตร) ในขณะทการผลตจากมนส าปะหลงมราคาตนทนแปรรปเปนพลงงานทดแทน 20.63 บาทตอลตร (ตนทนวตถดบ 13.63 บาทตอลตร) ดงตารางท 10

ตารางท 9 ตนทนการผลตเอทานอลของสหรฐฯ และบราซล ป 2558-2560

รายการ หนวย 2558 2559 2560 %Y-o-Y (2560) สหรฐฯ บาท/ลตร 15.3 14.9 14.38 -3.49 บราซล บาท/ลตร 16.0 15.2 - -

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย

ตารางท 10 ตนทนวตถดบในการแปรรปเปนพลงงานทดแทน

ตนทน มนสาปะหลง ออย (กากน าตาล)

ตนทนวตถดบ (บาท/ลตร) 13.63 14.48

ตนทนแปรรปเปนพลงงานทดแทน (บาท/ลตร) 20.63 21.48

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

2.4 สถานการณเอทานอลในชวงทผานมา

ในชวงหลายปทผานมาอตสาหกรรมเอทานอลของไทยมทศทางดขนเปนล าดบ ขณะทปญหาก าลงการผลตสวนเกนทยอยบรรเทาลง

ในชวงป 2556-2559 อตสาหกรรมเอทานอลมทศทางดขนก าลงการผลตสวนเกนทเปนปญหาตอเนองมานานในอตสาหกรรมทยอยบรรเทาลง โดยอตราการใชก าลงการผลตปรบสงขนมากในชวงตนป 2557 หลงรฐบาลยกเลกการจ าหนายน ามนเบนซน 91 ตงแต 1 มกราคม 2556 อกทงยงมปจจยหนนจากราคาน ามนทอยในระดบสงชวงป 2556-2557 หนนใหมการใชน ามนแกสโซฮอลเพมขน, การขยายตวของรถยนตจดทะเบยนใหมทเพมขนเปนประวตการณจากโครงการรถยนตคนแรกของภาครฐ , การพฒนารถยนตส าหรบการใชน ามนแกสโซฮอล E20 และ E85 ออกสตลาดมากขน และการเพมขนของสถานบรการน ามนทจ าหนาย E20 และ E85 สงผลใหความตองการใชเอทานอลเพอน ามาผสมในน ามนปรบเพมขนอยางตอเนอง

ป 2560 ปรมาณการใชเอทานอลยงคงเพมขนตอเนองโดยมปจจยหนนจากความตองการใชน ามนแกสโซฮอลทเพมขนสอดรบกบภาวะเศรษฐกจทเรมฟนตว และการเพมขนของยอดขายรถยนตรนใหมทสามารถรองรบการใชแกสโซฮอลในสดสวนสงมากขน

23


ในชวงเดอนแรกของป 2561 มการใชน ามนกลมเบนซนเพมขน 4.7% เฉลยอยท 30.0 ลานลตรตอวน โดยราคาขายปลกน ามนเบนซนเฉลยอยท 27.65 บาทตอลตร (ตารางท 11) น ามนเบนซน 95 ในป 2560 น ามนเบนซน 95 คดเปนสดสวน 4.1% ของการใชน ามนกลมเบนซนทงหมด มการใชเฉลยอยท 1.23 ลานลตรตอวน (-8.21% YoY) โดยราคาขายปลกเฉลยอยท 34.54 บาทตอลตร ทงนปรมาณการใชทลดลงเนองจากมราคาทสงกวาน ามนเบนซนประเภทอนประกอบกบมรถทสามารถใชน ามนแกสโซฮอลไดเพมขน โดยปรมาณการใชน ามนเบนซน 95 เรมมปรมาณทลดลงตงแตป 2559 น ามนแกสโซฮอล ในป 2560 น ามนแกสโซฮอล คดเปนสดสวน 95.9% ของการใชน ามนกลมเบนซนทงหมด มการใชเฉลย 28.83 ลานลตรตอวน (4.27% YoY) มราคาขายปลกเฉลย 26.33 บาทตอลตร - น ามนแกสโซฮอล 91 (E10) คดเปนสดสวน 35.4% ของการใชน ามนกลมเบนซนทงหมด มการใชเฉลย 10.64 ลานลตรตอวน (-4.40% YoY) มราคาขายปลกเฉลย 26.88 บาทตอลตร - น ามนแกสโซฮอล 95 (E10) คดเปนสดสวน 39.7% ของการใชน ามนกลมเบนซนทงหมด มการใชเฉลย 11.92 ลานลตรตอวน (9.96% YoY) ทงนน ามนแกสโซฮอล 95 (E10) มราคาสงสดในกลมน ามนแกสโซฮอล มราคาขายปลกเฉลย 27.15 บาทตอลตร

ตารางท 11 ปรมาณการใชน ามนกลมเบนซน

ชนดน ามน

ปรมาณการใชเฉลย ราคาขายปลกเฉลยป 2560 (บาท/ลตร) ลานลตร/วน 2560

2558 2559 2560 ม.ค. 2561 Growth (%) YoY Share(%)

เบนซน 95 1.37 1.34 1.23 1.14 -8.21 4.1 34.54 แกสโซฮอล 25.01 27.65 28.83 28.88 4.27 95.9 26.33 - 91 (E10) 11.01 11.13 10.64 10.20 -4.40 35.4 26.88 - 95 (E10) 9.00 10.84 11.92 12.22 9.96 39.7 27.15 - 95 (E20) 4.14 4.79 5.21 5.38 8.77 17.3 24.64 - 95 (E85) 0.87 0.89 1.05 1.07 17.98 3.5 19.97

ทมา: ดดแปลงจากส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

2.5 แนวโนมอตสาหกรรมเอทานอล

การเพมขนของจ านวนรถยนตใหมทสามารถรองรบการใชแกสโซฮอลซงมสวนผสมของเอทานอลสง (เชน E20 และ E85) นโยบายภาครฐในการยกเลกการจ าหนายแกสโซฮอล 91 ในป 2561 จะเพมความตองการใชแกสโซฮอลทมสวนผสมของเอทานอลทมสดสวนสงขน (ปรมาณการใชแกสโซฮอล E20 และ E85 ในเดอนมกราคม 2561 เฉลยอยท 5.38 และ 1.07 ลานลตรตอวน เพมขนจากเฉลยท 5.21 และ 1.05 ลานลตรตอวนในป 2560 ตามล าดบ)

24


จากขอมลดงกลาวพบวาเอทานอลมแนวโนมการน ามาใชเพมสงขนซงสนบสนนแผน AEDP2015 ทใหมการใชเอทานอล 11.30 ลานลตรตอวน แตอาจไมเตบโตเทาเปาหมายเดมเนองจากกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดรางแผนพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP2015) ฉบบปรบปรงใหมเสนอกระทรวงพลงงานโดยไดปรบลดสดสวนการใชพลงงานทดแทนในสวนของเชอเพลงชวภาพอยางเอทานอลทแผนเดมก าหนดเปาหมายการใช 11.30 ลานลตรตอวน ในป 2579 ปรบเปน 7 ลานลตรตอวน ซงเปนการค านงถงทศทางในระยะสนและยาว โดยระยะสนราคาน ามนดบโลกมแนวโนมทรงตวในระดบต าจากทเคยคาดการณวาจะสงถง 90-100 เหรยญสหรฐตอบารเรล แตในชวง 2-3 ปทผานมาและแนวโนมในอนาคตกลบพบวาราคาไมสงมากนก ท าใหการใชเชอเพลงชวภาพจะมอปสรรคในการสงเสรม ขณะเดยวกนทศทางในระยะยาวในอนาคตทรถยนตจะมงสการปรบเปลยนเปนรถยนตไฟฟาหรอ EV (Electric Vehicle) อาจท าใหสดสวนรถยนตตางๆ เปลยนไป อยางไรกตามแผนดงกลาวยงตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงานตอไป

ตงแตป 2558 ทมการประกาศแผนพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP2015) ถง ป 2560 มปรมาณการใชเอทานอลเฉลย 3.64 ลานลตรตอวน ซงเพมขนเฉลย 7.49%YoY ในป 2561-2565 หากมปรมาณการเตบโตอยางตอเนองเพมขนสม าเสมอปละ ~7.49% คาดวาความตองการใชเอทานอลจะเพมขนเฉลยอยท ~4.88 ลานลตรตอวน ซงมปจจยหนนจาก

1. การเพมขนของจ านวนรถยนตใหมทสามารถรองรบการใชแกสโซฮอลซงมสวนผสมของ เอทานอลสง (เชน E20 และ E85 )

2. นโยบายของภาครฐในแผนบรหารจดการเชอเพลง พ.ศ. 2559-2579 มเปาหมายในการสนบสนนการใชเอทานอลในภาคขนสง เปนผลใหมการยกเลกการจ าหนายแกสโซฮอล 91 ซงจะมการประกาศในป 2560 และมผลบงคบใชมกราคม 2561 ซงจะท าใหเพมความตองการใชแกสโซฮอลทมสวนผสมของเอทานอลในสดสวนทสง แตขณะนอยระหวางการทบทวนเรองการยกเลกใชแกสโซฮอล 91 อกครง

3. ประเทศไทยจะสามารถผลตเอทานอลจากออยไดเพยงพอตอความตองการ เนองจากมปรมาณออยทเพมสงขนในการผลตน าตาลท าใหมปรมาณกากน าตาลเพมขนตามไปดวย ซงเปน อกแนวทางหนงทจะชวยเหลอเกษตรกรชาวไรออยและโรงงานจากสภาวะน าตาลลนตลาด ซงขณะนทางส านกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทรายไดด าเนนการแกไขพระราชบญญตออยและน าตาลทราย พ.ศ. 2527 รวมทงกฎหมายและระเบยบตางๆ ทเกยวของใหครอบคลมการน าออยไปผลตเอทานอลและผลตภณฑอน (อยระหวางเสนอคณะรฐมนตร) ซงคาดวาหากด าเนนการแกไขเสรจเรยบรอยจะท าให มปรมาณการผลตเอทานอลเพมขน สวนมนส าปะหลงจากขอมลพบวาในป 2560 ราคามนส าปะหลงมแนวโนมเพมสงขนเนองจากความตองการในการน าเขาของประเทศจนเพมสงขนหลงจากการชะลอการน าเขาเนองจากหนไปผลตเอทานอลจากขาวโพดภายในประเทศแทน แตขณะนไดกลบมาน าเขาเปนปกต

25


รวมถงการผลตเอทานอลจากมนส าปะหลงตองผานกระบวนการทยงยากกวาจงคาดการณวาการผลต เอทานอลของไทยในอนาคตสวนใหญจะมาจากวตถดบทมาจากออย (กากน าตาล น าออย/น าเชอม)

จากขอมลตงแตป 2558-2560 พบวามการผลตเฉลยท 3.51 ลานลตรตอวน (~11.54 %YoY) หากมการเตบโตเพมขนอยางสม าเสมอท 11.54% คาดวาปรมาณการผลตในป 2561-2565 จะอยท 4.46, 4.98, 5.55, 6.19 และ 6.91 ตามล าดบ หรอเฉลย ~5.62 ลานลตรตอวน และในป 2558-2560 ยงมปรมาณการใชเฉลยท 3.64 ลานลตรตอวน (~7.49%YoY) หากปรมาณการใชเตบโตเพมขนอยางสม าเสมอท 7.49%YoY คาดวาปรมาณการใชในป 2561-2565 จะอยท 4.20, 4.52, 4.86, 5.22 และ 5.61 ตามล าดบ หรอเฉลย ~4.88 ลานลตรตอวน และจากขอมลของวตถดบทน ามาใชผลตตงแตป 2558-2560 พบวามสดสวนเฉลยท 48: 13: 39 ซงปรมาณการผลต การใช และปรมาณของวตถดบทใชในการผลตยงขนอยกบปจจยหลายดาน เชน นโยบายของภาครฐ ราคาของวตถดบ และราคาน ามนในตลาดโลก เปนตน (ตารางท 12)

ตารางท 12 การคาดการณปรมาณการผลตและการใชเอทานอล ป 2561-2565

ป การผลต (ลานลตร/วน)

การใช (ลานลตร/วน)

วตถดบ กากน าตาล: ออย: มนสาปะหลง

2558 3.22 3.33 50: 15: 35 2559 3.32 3.67 49: 12: 39 2560 4.00 3.91 46: 12: 42 2561 4.462 4.203 2562 4.977 4.518 2563 5.551 4.856 2564 6.192 5.22 2565 6.907 5.611 2579* 11.3 41: 50: 9

หมายเหต: * ขอมลจากแผนพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 (AEDP2015) ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานและส านกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย

26


เอกสารอางอง

นรนทร ตนไพบรณ. 2561. แนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ป 2561-63: อตสาหกรรมเอทานอล . แหลงทมา: https://www.krungsri.com/bank/getmedia/dcdd704f-25c0-4493-a4b3-a2eab039cdc4/IO_Ethanol_2018_TH.aspx, 14 มถนายน 2560.

International Sugar Organization. 2018. Quarterly Market Outlook May 2018. 30-39. Renewable fuels association. 2018. 2017 U.S. ethanol export and import statistical

summary. Available Source: http://www.ethanolrfa.org/wp-content/ uploads/2018/02/2017-U.S.-Ethanol-Trade-Statistics-Summary_CORRECTED2. pdf, 5 July 2017.

http://www.ethanolrfa.org/wp-content/%0buploads/2018/02/2017-U.S.-Ethanol-Trade-Statistics-Summary_CORRECTED2.%0bpdf



Documents

สถานการณ์เอทานอล - ocsb.go.th · 1 กลุ่มส่งเสริมอุตสาหกรรมชีวภาพ ส้านักงานคณะกรรมการอ้อย