46
ชาวเคมเทคควรฝึกให้เกิดทัศนคติด้านความปลอดภัยจนเป็นนิสัยในการดารงชีวิตประจาวัน เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan ภาควิชาเคมีเทคนิค คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย @ 2558 ScSD-CT-08-021 ภาควิ ชาเคมีเทคนิ

เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ชาวเคมเทคควรฝกใหเกดทศนคตดานความปลอดภยจนเปนนสยในการด ารงชวตประจ าวน

เอกสารแผนสขอนามยสารเคม Chemical Hygiene Plan

ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

@ 2558

ScSD-CT-08-021

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 2: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

รายชอผมหนาทรบผดชอบตอความปลอดภยภาควชาฯ คอ ตาแหนง ชอ โทรศพท

หวหนาภาควชาฯ รศ.ดร.เกจวล พฤกษาทร 87519 เลขานการภาควชาฯ อ.ดร.คณากร ภจนดา 87682 ปสง. ความปลอดภย รศ.ดร.ขนทอง สนทราภา 87678 ผช. ปสง. ความปลอดภย ผศ.ดร.ประเสรฐ เรยบรอยเจรญ 87528 หวหนาสานกงาน 0อ.ดร.คณากร ภจนดา 87523-5 หน.อาคารสถานท ภาควชาฯ นายสมบต หอมจนทร 85331,

85333 หน.อาคารสถานท คณะฯ นายธงชย ชาวพรหม 85512

หมายเลขโทรศพทฉกเฉน หมายเลขฉกเฉน หมายเลขโทรศพท

หนวยรกษาความปลอดภย คณะฯ 85022 หนวยรกษาความปลอดภย มหาวทยาลย 80000, 83572 ศนยดบเพลงกรงเทพมหานคร 199 สถานดบเพลงบรรทดทอง 02-214-1043-9 ศนยนเรนทร 1669 ศนยบรการสขภาพแหงจฬาฯ 02-218-0568, 085-330-9877 โรงพยาบาลจฬาลงกรณ 02-256-4000 สถานตารวจนครบาลปทมวน 02-215-2991-3

ชาวเคมเทคควรฝกใหเกดทศนคตดานความปลอดภยจนเปนนสยในการดารงชวตประจาวน

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 3: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

1

เอกสารแผนสขอนามยสารเคม (Chemical Hygiene Plan) ผใชแผน : คณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสต โครงสรางของ Chemical Hygiene Plan ประกอบดวย 7 หวขอ ดงน

1. หนาท/ความรบผดชอบ ของแตละฝายในองคกร 2. การฝกอบรม 3. มาตรฐานขนตอนการปฎบต (SOP) 3.1 กฎระเบยบและขอบงคบดานความปลอดภย 3.2 สขลกษณะสวนบคคล (Personnel hygiene) 3.3 การแตงกายและอปกรณปองกนสวนบคคล (PPE) 3.4 การดแลท าความสะอาดปฎบตการ (Lab housekeeping) 3.5 อปกรณ/เครองมอ ในหองปฏบตการ/หองวจย 3.6 การจดการสารเคม 3.7 ความปลอดภยดานการใชสารไวไฟ 3.8 ความปลอดภยดานการใชสารกดกรอน 3.9 ความปลอดภยดานการใชสารไวตอการเกดปฎกรยา 3.10 ความปลอดภยดานการใชแกสบบอด 3.11 การเตรยมพรอมตอเหตฉกเฉน 3.12 แผนและวธการรบมอเหตฉกเฉน 4. การตรวจสอบและควบคมมาตรฐานระบบสาธารณปโภคและระบบระบายอากาศใน

หองปฏบตการ/หองวจย 5. นโยบายเกยวกบของเสยสารเคม 6. การตรวจสขภาพ 7. ความปลอดภยดานกมมนตรงส

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 4: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 5: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

1-1

1. หนาท /มกามรอบผยาชบลรงอข บฝชายผนรมาวร ปสง.ความปลอดภย

สนบสนนจดท า & update คมอ CHP ของหองปฏบตการ/หองวจย ตาง ๆ ในภาควชาฯ สนบสนนงบประมาณ เครองมอ แรงจงใจ แกคณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย และ

บคลากรอน ๆ ใหปฏบตตามนโยบาย & คมอ CHP

ปสง.ความปลอดภยประจ าอาคาร สนบสนนเครองมอ ประสานงาน ใหเจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ ปฏบตตามคมอ

CHP ไดโดยสะดวกไมตดขด ตดตาม ตรวจสอบ การด าเนนงานตามคมอ CHP ของหองปฏบตการ/หองวจย ตาง ๆ รวมอยในทมตรวจสอบ และจดท ารายงานการเกดอบตเหตประจ าอาคาร

หวหนาหองปฎบตการ/หองวจย สนบสนนเครองมอ ประสานงาน ใหเจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสตในหอง

ปฏบตการ/หองวจย ปฏบตตามคมอ CHP ไดโดยสะดวกไมตดขด ตดตาม ตรวจสอบ การด าเนนงานตามคมอ CHP ของเจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ

และนสตในหองปฏบตการ/หองวจย เปนรายเดอน รวมอยในทมตรวจสอบ และจดท ารายงานการเกดอบตเหตในหองปฏบตการ/หองวจย

เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย ตดตาม ตรวจสอบ การด าเนนงานตามคมอ CHP ของนสตในหองปฏบตการ/หองวจย เปนรายสปดาห รวมอยในทมตรวจสอบ และจดท ารายงานการเกดอบตเหตในหองปฏบตการ/หองวจย สอดสองการเขา ออก ของคนแปลกหนา & วสดแปลกปลอม

นสตดานความปลอดภยประจ าหองปฎบตการ/หองวจย ชวยเจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย ตดตาม ตรวจสอบ การด าเนนงานตาม คมอ CHP ของนสต ใน

หองปฏบตการ/หองวจย รวมอยในทมตรวจสอบ และจดท ารายงานการเกดอบตเหตในหองปฏบตการ/หองวจย ชวยเจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย สอดสองการเขา ออก ของคนแปลกหนา & วสดแปลกปลอม

หวหนาภาค แตงตงกรรมการความปลอดภย & CHP ภาควชาฯ ก าหนดนโยบาย สนบสนนงบประมาณ เครองมอ แรงจงใจ การจดท า & update คมอ CHP

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 6: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

2-1

2. วารฝวบรม 2.1 คณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสตเรมท าวจย (ป.ตร ป 4 &

บณฑตศกษาป 1) พงเขารบการฝกดบเพลง ทภาควชาฯ หรอคณะฯ หรอมหาวทยาลย จดให และพงมการทบทวนการฝกดบเพลงเปนประจ าอยางนอยทก 2 ป

2.2 คณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสตเรมท าวจย (ป.ตร ป 4 & บณฑตศกษาป 1) พงเขารบการฝกการปฐมพยาบาล ทภาควชาฯ หรอคณะฯ หรอมหาวทยาลย จดให และพงมการทบทวนการปฐมพยาบาลเปนประจ าอยางนอยทก 2 ป

2.3 เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย และนสตเรมท าวจย (ป.ตร ป 4 & บณฑตศกษาป 1) พงขารบ การฝกอบรมเรอง valve & fitting ทภาควชาฯ หรอคณะฯ หรอมหาวทยาลย จดให

2.4 เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอนๆ และนสตเรมท าวจย (ป.ตร ป 4 & บณฑต ศกษาป 1) พงเขารบการฝกอบรมความปลอดภยดานสารเคมและของเสยอนตราย ทภาควชาฯ หรอคณะฯ หรอมหาวทยาลย จดให

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 7: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-1

3. มาอรฐานอนอนวารปฏยบออย (SOP) 3.1 วฎรบเบยบง บบอรมอบาานมกามป าภอย

3.1.1ลวฏรบเบยบวารผชหรปฏยบออยวาร/หรกยจอย

1.

หามน าอาหารและเครองดมเขามาในหองปฏบตการ/หองวจย รวมทงไมเกบ อาหารและเครองดมในตเยน ตแชทใชเกบสารเคมในหองปฏบตการ/หองวจย

2.

ใสรองเทาปกปดมดชด หามสวมรองเทาแตะเขาหองปฏบตการ/หองวจย

3.

สวมอปกรณปองกนระหวางเตรยมสารเคมหรอท าวจย (แวนตา ผาปดจมก ถงมอ เสอกาวน)

4.

มปายแจงกจกรรมทก าลงท าปฏบตการทเครองมอ พรอมชอ หมายเลข โทรศพทของผท าปฏบตการ และท าปายเตอนอนตรายทอาจเกดขนใน บรเวณทท าวจย

5.

บนทกการใชเครองมอลงสมดประจ าเครองมอทกครง

6.

แขวนหรอตดบตรนสต

7.

หามหยอกลอหรอวงเลนในหองปฏบตการ/หองวจย

8.

ไมอนญาตใหมการท างานตามล าพงในหองปฏบตการ/หองวจย

9.

ไมอนญาตใหพาเดกและสตวเลยงเขามาในหองปฏบตการ/หองวจย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 8: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-2

3.1.2ลงนกปฏยบออยผนวารผชหรปฏยบออยวาร/หรกยจอย

เวบสารเมมง บปวรณาห อรท ากยจอยเสรจ

รอวษามกามสบาารหรปฏยบออยวาร/หรกยจอย

งยวทยรสารเมมผหถวปรบเภทง บรอวษามกามสบาาบรยเกณททยรรเสย

ปาลไฟ/เมรรปรอบาวาศ/ปรบอลเมวจาวหรปฏยบออยวาร/หรกยจอย

3.2 ส อวษณบสขกนบมม ล(Personnel hygiene)

1) เมอมสารเคมมาสมผสถกผวหนงใหลางออกทนท 2) หลกเลยงการสดดมสารเคมโดยตรง 3) หามใหปากดดปเปต 4) ไมรบประทานอาหาร ของคบเคยวตาง ๆ ดมเครองดม สบบหร หรอเสรมสวย ในหอง

ปฏบตการ/หองวจย 5) ไมสวมเสอคลมปฏบตการ ถงมอ และอปกรณปองกนสวนบคคลไปยงพนทซงไมเกยวของกบการ

ท าปฏบตการ/หองวจย 6) ควรถอดถงมอและลางมอทกครงกอนจะหยบจบอปกรณใชงานทว ๆ ไป เชน โทรศพท บานจบ

ประต เปนตน หรอกอนออกจากหองปฏบตการ/หองวจย 7) กอนออกจากหองปฏบต/หองวจย ตองลางมอดวยสบและน าเปลากอนทกครง 8) หลกเลยงการใชตวท าละลายลางผวแทนสบ เพราะจะท าใหเกดการระคายเคองและอกเสบ ถงแม

มการใชตวท าละลายในการลางและดดซบสารเคมทเปนพษกอน ในบางกรณทจ าเปน 3.3 วารงอขรวายง บปวรณาปรวอนสขกนบมม ล(PPE)

1) ควรตรวจสอบอปกรณปองกนสวนบคคลทงหมดกอนจะใชอยางระมดระวง และหามใชอปกรณท บกพรอง

2) เลอกใชแวนตาปองกนประเภทตาง ๆ (Glasses, goggles, shield) ใหเหมาะสม ควรมการท า ความสะอาด และตรวจสอบอปกรณอยางสม าเสมอ หากผปฏบตงานตองสวมแวนสายตาตลอด เวลา ตองสวมแวนตาปองกนครอบอกชนหนงดวย (ภาคผนวก ก)

3) เลอกใชถงมอใหเหมาะสมกบความอนตรายของสารเคมทใช (ภาคผนวก ข) 4) เมอท างานกบสารเคมหรอบรเวณทมสารเคมตองสวมใสกางเกงขายาวและเสอแขนยาว 5) ผทมผมยาวเกนระดบบา พงรวบผมใหเรยบรอย 6) สวมเสอกาวน (Laboratory coat) ทบชดปกตระหวางปฏบตงาน เพอปองกนการปนเปอนจาก

ฝนผง ตลอดจนการหกกระเซนของสารเคม และควรท าความสะอาดเสอกาวนอยางสม าเสมอ 7) เลอกใชอปกรณชวยหายใจ และหนากากปองกนไอระเหย (Respirator and face mask) ให

เหมาะสม เมอตองปฏบตงานกบสารเคมทเปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจ (ภาคผนวก ค) 8) ควรถอดอปกรณปองกนสวนบคคลทงหมด กอนออกจากหองปฏบตการ/หองวจย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 9: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-3

3.4 วาราง มกามเรยบรยหรปฏยบออยวาร/หรกยจอยลโายทอกไปล(General lab housekeeping and

lab hygiene) หองปฎบตการ/หองวจยทมการดแลจดการไมดมแนวโนมกอใหเกดอบตเหตตาง ๆ ไดงาย

และอาจสง ผลใหประสทธภาพในการท างานลดลง ดงนน ทกหองปฎบตการ/หองวจย พงใสใจด าเนนตามกฎ ดงน

1) ไมมการวางของ สงของทไมจ าเปน หรอ ขยะจ านวนมาก บนพนหองหรอเกบอยภายในหอง ดแล ไมใหมการวางของใช เครองแกว อปกรณ เครองมอ กดขวางบรเวณพนหอง และชองทางเดน ภายในหอง

2) การจดวางเครองมอและอปกรณ บนโตะปฏบตการและบรเวณพนทท างาน ตองเปนระเบยบและ สะอาด (โดยเฉพาะหลงจากเสรจสนการท าวจยหรอทดลองในแตละวน)

3) ทางเดนเขาออก ทางเดนหนไฟ ตองไมมสงกดขวาง 4) อปกรณรบมอเหตฉกเฉนตาง ๆ เชน อางลางตา ฝกบว ตยา ชดอปกรณส าหรบควบคมการหก

รวไหล (Chemical spill kits) พงสามารถเขาถงไดงาย ไมมสงกดขวาง 5) มการจดพนทปฏบตการ โดยแยกการทดลองทมการใชสารเขากนไมไดออกหางจากกน หรอแยก

บรเวณทตองใชสารไวไฟออกจากแหลงทมความรอน 6) การเกบวสด อปกรณตาง ๆ บนชนวางของโตะปฏบตการ ตองไมสงกวาระดบสายตา สามารถ

หยบจบไดงาย (ระยะหางจากตวไมควรเกน 60 เซนตเมตร)

3.5 ปวรณา/เมรรมผนหรปฏยบออยวาร/หรกยจอย มาตรฐานและขนตอนการปฏบตส าหรบอปกรณ/เครองมอในหองปฏบตการ/หองวจย

สอดคลองกบ “ระบบประกนคณภาพของภาควชา” ทสนบสนนใหการใช อปกรณ /เครองมอ ในหองปฏบตการ/หองวจย เปน ไปอยางเรยบรอยและเตมประสทธภาพ ดงน

1) พงก าหนดแผน และตรวจสอบสภาพความพรอมของอปกรณ/เครองมอ 2) พงมการประเมนความเสยงและความปลอดภยของอปกรณ/เครองมอ และชดเครองมอวจย ใน

หองปฏบตการ/หองวจย 3) ดแลจดวางอปกรณ/เครองมอ ในหองปฏบตการ/หองวจย ใหเหมาะสม ตามหลกเกณฑ

(ภาคผนวก ฆ) 4) ท าปายเตอนอนตรายทอาจเกดขนจากอปกรณ/เครองมอ และชดเครองมอวจย 5) ผวจยพงปฏบตตามขนตอนการใชงานของอปกรณ/เครองมอ และชดเครองมอวจย อยาง

เครงครด

3.6 วารจอาวารสารเมม 3.6.1 การจดการทวไป

1) สารเคมทกรายการทน าเขามาใชงานในหองปฏบตการ/หองวจยของภาควชาฯ ตองด าเนนการ ตามระบบการจดการสารเคมของภาควชาฯ (ScPM-CT-08-009 และ ScSD-CT-08-013)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 10: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-4

2) ตองมการส ารวจ ตรวจนบปรมาณสารเคมคงเหลอ สารเคมหมดอาย สภาพฉลากสารเคม อยางนอย 1 ครง/ภาคการศกษา

3.6.2 การจดเกบสารเคมโดยทวไป 1) ภาชนะเกบสารเคมทงหมดตองมการตดฉลากอยางถกตอง ซงประกอบดวย ชอสารเคม

องคประกอบ ประเภทความเปนอนตราย ชอเจาของขวดสารเคม วนทน าเขา วนทหมดอาย (ถาม) และสถานทจดเกบ เปนตน

2) แยกเกบสารตามสมบตการเขากนไมไดของสารเคม ไมเกบสารเรยงตามล าดบอกษร (นอกจากจะ อยในกลมเดยวกน) (ส าหรบรายละเอยดเกยวกบการจดเกบสารเคมตามสมบตการเขากนไมได ดเพมเตมจากภาคผนวก ง)

3) สารเคมทกชนดตองจดเกบในภาชนะ บรเวณ หรอสถานททเหมาะสมส าหรบจดเกบสารนน ๆ โดยมต าแหนงการเกบทแนนอน

4) สารเคมทกขวดตองมจกหรอฝาขวดปดใหสนท เพอปองกนการรวหรอการระเหยของสาร 5) สารพษ สารควบคม หรอสารทมอนตรายสง ตองจดเกบในตเฉพาะส าหรบสารนน โดยตดงกลาว

ตองมกญแจลอค และตองมปายแสดงความเปนอนตรายทตอยางชดเจน 6) สารทระเหยงายหรอมกลนเหมนมากควรเกบในตทมการระบายอากาศ 7) การเกบสารเคมทเปนของเหลวในตเยนและตแชแขง ตองมภาชนะรองรบทเหมาะสมรองขวดสาร

เคมทกขวด เชน ถาดพลาสตกซงสามารถปองกนการหกหรอรวไหลของสารเคมได 8) ไมเกบสารเคมไวในตดดควนอยางถาวร 9) หามวางสารเคมบนพนและตามทางเดน ในกรณจ าเปนตองวางสารเคมบนพนใตโตะปฏบตการ

พงมภาชนะทเหมาะสมรองรบขวดสารเคมดวย โดยภาชนะรองรบควรมความจมากกวาปรมาณ รวมของสารเคมทวางบนภาชนะรองรบนน

10) สารเคมจะตองถกเกบในความสงไมเกนระดบสายตา ไมเกบบนหลงต และจดเกบอยางไมแออด โดยชนวางสารเคมตองมลกษณะทแขงแรง มขอบกนปองกนขวดสารเคมตก

11) ไมเกบขวดสารเคมไวบนหงหรอบนโตะปฏบตการอยางถาวร (ยกเวนกรณขวดสารเคมทเตรยมขน เองส าหรบการทดลอง เชน Stock solution)

3.6.3 การใชสารเคมโดยทวไป 1) ผใชงานควรศกษาหรอท าความเขาใจเกยวกบความเปนอนตรายของสาร จากเอกสาร SDS ของ

สารนนกอนใชงาน 2) การเตรยมสารเคมทระเหยงาย ไวไฟ กรด เบส ตองท าในตดดควน 3) ขวดแบงสารหรอภาชนะแบงสาร และขวดสารเคมทเตรยมขนเองส าหรบการทดลอง เชน Stock

solution ตองมฉลากตดทกขวดและมขอมลทแสดงชอสาร ความเขมขนหรอสดสวน ประเภท ความเปนอนตราย (สญลกษณ) ชอผใชงาน รหสขวดสารหลกทแบงมา (ถาม) เปนอยางนอย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 11: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-5

3.6.4 การเคลอนยายสารเคม 1) ผทท าการเคลอนยายสารเคมพงใชอปกรณปองกนสวนบคคลทเหมาะสม 2) ใหนสตดานความปลอดภยประจ าหองปฎบตการเปนผคอยดแลควบคมการเคลอนยายสารเคมทง

ภายในหองและระหวางหอง 3) ภาชนะบรรจสารเคมทจะเคลอนยายตองมฝาปดหรอวสดปดใหสนท เพอปองกนการหกและรว

ไหล 4) ในการเคลอนยายขวดสารเคมขวดเดยว ควรใชตะกราหรอภาชนะรองรบ (Secondary

container) ในการเคลอนยายสารเคม โดยตองเปนภาชนะทไมแตกหกงาย ท าจากยาง เหลก หรอพลาสตก ทสามารถบรรจขวดสารเคมได

5) การเคลอนยายขวดสารเคมหลาย ๆ ขวดพรอมกน ควรใชรถเขนทมแนวกนกนขวดสารเคมลมใน การเคลอนยายสาร โดยควรมวสดกนกระแทกระหวางขวดสารเคมดวย และตองคลอนยายสารท เขากนไมไดในภาชนะรองรบทแยกกน

6) ไมใชลฟทโดยสารในการเคลอนยายสารเคมระหวางอาคาร ควรใชลฟททจดไวใหเฉพาะส าหรบ ขนของ

3.7 มกามป าภอยาานวารผชสารไกไฟ 1) สารไวไฟตองเกบใหหางจากแหลงความรอน แสงอาทตย ไฟฟาสถต แหลงก าเนดไฟ และเปลวไฟ

ถาปรมาณรวมมากเกน 50 ลตร ควรเกบในตเกบสารไวไฟโดยเฉพาะ หรอมหองเกบสารไวไฟ แยกตางหาก ไมควรเกบไวในหองปฏบตการ/หองวจย และควรจ ากดการเกบสารไวไฟใหม ปรมาณนอยทสดเทาทจะท าได

2) ขณะใชสารไวไฟ ควรใหมการถายเทอากาศทด 3) หามใชเปลวไฟในการใหความรอนโดยตรงแกของเหลวไวไฟ หรอในกระบวนการกลน 4) ภาชนะเปลาทเคยบรรจสารไวไฟทไมไดใชแลว ตองไดรบการบ าบดอยางเหมาะสมกอนทง เชน

ก) ภาชนะบรรจสารไวไฟทละลายน าได ควรลางอยางนอย 3 ครง แกะ Label ออกจากขวดสาร และจดทงขวดเปลาตามวธทเหมาะสม

ข) ภาชนะบรรจสารไวไฟทไมละลายน า ปลอยใหระเหยจนแหงในตดดควน และจดทงขวดเปลา ตามวธทเหมาะสม

3.8 มกามป าภอยาานวารผชสารวอาวรขน

1) ควรเกบกรดในตเกบกรดหรอสารกดกรอนโดยเฉพาะ และมภาชนะทเหมาะสมรองรบขวดสาร เคมทเกบในต เชน ถาดพลาสตก

2) ไมควรเกบกรดอนทรยรวมกบกรดอนนทรยทมฤทธออกซไดซ เชน กรดไนตรก กรดซลฟวรก 3) หามเทน าลงกรด และใสกรดลงในน าทละนอยพรอมมการผสมใหเขากนอยตลอด 4) ไมใชจกแกวกบขวดบรรจสารละลายเบส เพราะจกจะตดกบขวดจนเปดไมได 5) ควรสวมใสเครองแตงกายใหรดกมและใชอปกรณปองกนทเหมาะสม ขณะเตรยม ใชงาน หรอ

บ าบดของเสย จากสารพวกกรดหรอเบส

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 12: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-6

6) ภาชนะเปลาทเคยบรรจกรดหรอเบส ควรลางดวยน าจนสารทตดกบขวดหมดไป

3.9 มกามป าภอยาานวารผชสารไกอขวารเวยาปฎยวยรยยา 1) ผใชงานควรศกษาหรอท าความเขาใจเกยวกบชนดและความเปนอนตรายของสารไวตอการเกด

ปฏกรยาจากเอกสาร SDS 2) ภาชนะบรรจสารตองมฝาหรอจดปดอยางแนนหนา หลกเลยงการสมผสกบน า หรออากาศ ตาม

ลกษณะความไวตอการเกดปฏกรยา 3) ไมควรเกบสารไวตอน า ในบรเวณทตดตงระบบพนน าอตโนมตเมอเกดไฟไหม

3.10 มกามป าภอยาานวารผชงวสบบ อา (Compressed gas cylinders) 3.10.1 การจดหา น าเขาและการจดเกบ

1) ควรสงซอแกสจากผจ าหนายทเชอถอไดและมใบรบรองการประกอบการ โดยถงแกสทตรวจรบ ตองมสภาพด ไมบบ และมฉลากชดเจน อายการใชงานของถงไมควรเกน 5 ป (ดไดจากวนท ทดสอบทระบบนถงแกส)

2) แกสทกถงทน าเขามาใชในหองปฏบตการ/หองวจย ตองด าเนนตามระบบการน าสารเคมเข า ภาควชาฯเพอการวจย และตองมปายฉลากแสดงชอแกส ความเขมขน วนทรบเขา ชอผน าเขา และสถานการณใชงาน

3) ถงแกสทยงไมไดใชงานหรอถงเปลาทกถงตองมทปดหวถง 4) เกบถงแกสออกซเจนหางจากถงแกสเชอเพลง (เชน Acetylene) แกสไวไฟ และวสดไหมไฟ

ได (Combustible materials) อยางนอย 6 เมตร (20 ฟต) หรอบงดวยฉาก/ผนงกน ทท าดวย วสดไมตดไฟ มความสงอยางนอย 1.5 เมตร (5 ฟต) และสามารถหนวงไฟไดอยางนอยครงชวโมง

5) การเกบถงแกสในหองปฏบตการ/หองวจย ตองมอปกรณยดทแขงแรงถงแกสทกถง โดยตองมสาย คาด 2 ระดบ (ระดบบนตองสงขนจากพนอยางนอยประมาณ 2/3 ของถง) หรอใหมโซยดกบผนง โตะปฏบตการ หรอทรองรบอน ๆ ทสามารถปองกนอนตรายใหกบผปฏบตงานในบรเวณ ใกลเคยงจากน าหนกของถงแกสทอาจลมมาทบได

6) ควรเกบถงแกสในทแหง อากาศถายเทไดด หางจากความรอน ประกายไฟ แหลงก าเนดไฟ วงจร ไฟฟา และบรเวณทเกบถงแกสควรมอณหภมไมเกน 52 องศาเซลเซยส โดยถงแกสทวางอยใน ต าแหนงรบแสงอาทตยโดยตรง พงตดตงฉากก าบง

7) แยกเกบระหวางถงเปลาและถงทมแกส โดยตองมปายระบชดเจนวาเปนถงเปลาหรอถงทมแกส 8) ถงแกสทบรรจสารอนตรายหรอสารพษ ตองเกบในตเกบถงแกสโดยเฉพาะ ทมระบบระบาย

อากาศ 3.10.2 การจดการและการใชงาน

1) ใช Regulators วาลว ทอและขอตอตาง ๆ ทเหมาะสมกบแรงดนแกส และชนดของแกสส าหรบ ตอใชงานกบถงแกส (โดยเฉพาะ Regulator ตองเลอกใชงานใหตรงกบชนดแกส) เชน ไมใช ขอตอหรอทอทองแดงกบแกส Acetylene

2) การเปดใชงานวาลวถงแกสใหเปดวาลวทละนด ถาวาลวแนนเกนไปและไมสามารถเปดได (ถงแม จะใช Small wrench แลวกตาม) ไมควรฝนเปด ควรสงถงกลบคนใหบรษทเพอเปลยนถง

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 13: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-7

3) พงมการตดตอประสานงานสงคนถงเปลาใหกบบรษทผจ าหนายอยางนอยภาคการศกษาละ 1 ครง เพอไมใหมการสะสมถงแกสเปลามากเกนไป

4) หามไมใหมการถายแกสจากถงหนงไปอกถงหนง หรอผสมแกส/เตมแกส ลงในถงดวยตนเองเปน อนขาด

5) หามใชแกสจากถงส าหรบเปาท าความสะอาดรางกาย 6) ไมควรใชแกสจนหมดถง ควรเหลอไวประมาณอยางนอย 30 psig ส าหรบถงทจะระบเปนถงเปลา 7) พงแขวนปายแสดงสถานะ “ก าลงใชงาน” หรอ “ถงเปลา”

3.11 วารเอรยมพรมอขเหอฉวเฉยน 1) พงจดหาวสดและอปกรณดานความปลอดภย (Laboratory safety equipment) เพอใชในการ

ชวยเหลอเมอเกดอบตเหต/ภาวะฉกเฉน ไดแก ก) ชดฝกบวฉกเฉน อางลางตา ข) อปกรณทเกยวของกบเหตเพลงไหม เชน ถงดบเพลง (ภาคผนวก จ) เครองรบแจงสญญาณ

เพลงไหมอตโนมต อปกรณตรวจจบความรอน อปกรณตรวจจบควนไฟ และอปกรณตด กระแสไฟฟา เปนตน

ค) อปกรณทเกยวของกบเหตไฟฟาขดของ เชน ไฟแสงสวางฉกเฉน เปนตน ง) อปกรณทเกยวของกบเหตน าทวม เชน อปกรณตดกระแสไฟฟา เปนตน จ) ตยาพรอมยาสามญและเวชภณฑประจ าหอง ฉ) สารเคมและวสดดดซบสารเคมทหกรวไหล

2) ประสานงานความปลอดภยพงมการแจงและจดอบรมคณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หอง วจย บคลากรอน ๆ และนสต ใหทราบถงวธด าเนนการเมอเกดเหตฉกเฉน เชน การอบรม ความปลอดภยดานสารเคมและของเสยอนตราย การอบรมดบเพลง การซอมหนไฟในสถานทจรง การอบรมการปฐมพยาบาลเบองตน เปนตน

3) เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย พงตรวจสอบความพรอมของวสดและอปกรณดานความ ปลอดภยใหใชงานไดเปนปกต (ภาคผนวก ฉ)

4) มการระบต าแหนงของวสด/อปกรณตอบโตเหตฉกเฉน รวมถงเสนทางหนไฟทปลอดภย ในผง ประจ าชนและหองปฏบตการ/หองวจย โดยคณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสต จะตองรจกเสนทางหนไฟเมอเกดเหตฉกเฉน ผประสบเหตสามารถตรง ไปหาอปกรณชวยเหลอไดทนทวงทโดยไมมสงกดขวาง

3.12 งผนง บกยธวารรอบมอขเหอฉวเฉยน

นยามภาวะฉกเฉนรนแรงในเชงสขภาพ หมายถง ผประสบอบตเหตมอาการหยดหายใจ หวใจหยดเตน เสยเลอดจากหลอดเลอดใหญขาด ภาวะชอก

นยามภาวะฉกเฉนรนแรงในเชงกายภาพ หมายถง บรเวณทเกดอบตเหตช ารดเสยหายจากเหตการณ ตาง ๆ เชน ระเบด ไฟไหม เปนตน

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 14: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-8

3.12.1 กรณเกดอบตเหต/ภาวะฉกเฉน ควรปฏบตตามแผนดงน 1) ประเมนสถานการณและสถานทเกดเหตวาปลอดภยเพยงพอ สามารถท าการปฐมพยาบาลได

ทนท ไมตองท าการเคลอนยายผปวยหรอผไดรบบาดเจบออกจากพนท แตหากตองเคลอนยาย ผปวยออกจากพนทใหด าเนนการอยางระมดระวงเพอไปยงจดรวมพล (ภาคผนวก ช)

2) ปดและหยดการท างานของระบบและอปกรณตาง ๆ ทก าลงท างานอยในทเกดเหตอยางเรงดวน เชน อปกรณใหความรอน อปกรณจายไฟฟา อปกรณจายแกส เปนตน

3) รายงานสถานการณทเกดขนโดยละเอยดทนท ตาม Safety organization chart กรณอบตเหต หรอภาวะฉกเฉนรนแรง ใหแจงเหตไปยงเจาหนาทรกษาความปลอดภย ตามหมายเลขโทรศพทท ตดไวประจ าหองและในคมอ CHP

4) เจาหนาทหองปฏบตการ/หองวจย จดท ารายงานสรปสงอาจารยหวหนาหองวจยและคณะฯ 5) ใหท าการปฐมพยาบาลตามวธการทไดรบการอบรม

3.12.2 กรณเกดเพลงไหม ไฟฟาลดวงจร หากสามารถควบคมเพลงดวยถงดบเพลงภายในหองปฏบตการ/หองวจยได จะตองเลอกใชถงดบเพลง

ใหถกประเภท (ภาคผนวก จ) หากไมสามารถควบคมเพลงดวยถงดบเพลงภายในหองปฏบตการ/หองวจยได ใหปฏบตเพมเตมดงน

1) กดระบบสญญาณเตอนไฟไหม หากไมสามารถใชการไดใหตะโกนบอกผทอยในอาคาร และ อพยพผคนออกจากอาคารโดยดวนทางบนไดหนไฟตามทไดฝกอบรมไปยงจดรวมพล (ภาคผนวก ช)

2) ผรบผดชอบหองปฏบตการ/หองวจย จะตองนบจ านวนผทปฏบตงานอยและท าบนทกรายชอ บคคลทสญหายไป แจงตอเจาหนาท ทเกยวของหรอพนกงานดบเพลง

3) หามกลบเขาไปในอาคารจนกวาจะท าการตรวจสอบเรยบรอยแลว 3.12.3 กรณเกดไฟฟาดบ

เจาหนาทหองปฏบตการ/หองวจย หรอผทเกยวของ ใหปฏบตดงน 1) ตรวจสอบเครองมอ/อปกรณ

ก) กรณมเครองส ารองไฟ ใหท าการส ารองขอมลและท าการปดเครองมอ ข) กรณไมมเครองส ารองไฟ ใหปดสวตซ ถอดปลกไฟใหเรยบรอย เพอปองกนไฟฟากระชาก

2) ตรวจสอบความเสยหายทเกดขน หลงจากไฟฟากลบคนมา 3.12.4 กรณเกดอบตภยน าทวม

เจาหนาทหองปฏบตการ/หองวจย หรอผทเกยวของ ใหปฏบตดงน 1) ตดตามขาว และประเมนสถานการณ

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 15: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-9

2) ด าเนนการปองกนความเสยหายเบองตน เชน ปดและดงปลกเครองใชไฟฟาทกชนดออก กน กระสอบทราย ยกสะพานไฟลง ขนยายอปกรณ เครองมอ และครภณฑทอาจจะเกดความ เสยหายได ไปไวในทปลอดภย

3) ปดอาคาร จดเจาหนาทรกษาความปลอดภยและส ารวจความเรยบรอยของอาคาร 4) จดหาสถานทท างาน และใหบรการใหมชวคราว 5) แจงหนวยงานในสงกด เพอด าเนนการประชาสมพนธสถานทใหบรการชวคราว 6) หากเกดอบตภยน าทวมทรนแรงทวบรเวณโดยรอบ อาจมการพจารณาเพอปดท าการชวคราว

3.12.5 กรณเกดอบตเหตการหกรวไหลของสารเคม ผประสบเหตควรมพนฐานความร ความเขาใจถงลกษณะของสารเคมทหกรวไหล ซงสามารถ

หาขอมล เบองตนไดจากเอกสารขอมลความปลอดภยสารเคม (SDS) ในบางสถานการณทไมทราบชดเจนวาสารเคมท หกรวไหลนนเปนชนดใด จ าเปนตองมการชบง (Identify) เพอทจะยนยนชนดใหแนชด พงหลกเลยงการชบง โดยการสมผสหรอสดดมสารทหกรวไหลนนและตองสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (PPE) ให เหมาะสม

ขนตอนพนฐานทควรด าเนนการกรณเกดอบตเหตการหกรวไหลของสารเคม มดงน 1) ประเมนปรมาณขนต าของสารทหกรวไหลตามสมบตทางกายภาพ และอนตรายของสารท หก

รวไหล ดงรายละเอยดตามภาคผนวก ซ 2) ประเมนสถานการณเพอคาดการณความเสยงจากการหกรวไหล รวมถงการรบมอกบเหต หก

รวไหลของสารเคม ดงรายละเอยดตามภาคผนวก ซ 3) ในการท าความสะอาดสารเคมหกรวไหลลพงสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (PPE)

และใชชดอปกรณส าหรบควบคมการหกรวไหล (Chemical spill kits) ทเหมาะสม ดง รายละเอยดตามภาคผนวก ซ

3.12.6 กรณเกดอบตเหตทเกดจากแกสรว ควรปฏบตดงน

1) ปดวาลวตนทางของทอทพบวามแกสรว 2) ก าหนดขอบเขตของพนท ทพบวามแกสรว โดยใชเทปหรอเชอกลอมบรเวณทพบแกสรว เขยน

ปายเตอนหามบคคลทไมเกยวของเขาใกลบรเวณทพบวามแกวรว 3) อพยพผประสบภย ประชาชนหรอผไมเกยวของอน ๆ ออกจากทเกดเหต ทเปนพนทอนตราย ให

หมด 4) ด าเนนการท าใหมอากาศถายเท เพอระบายแกสออกสบรรยากาศ 5) หลกเลยงและปองกนไมใหเกดประกายไฟขนในบรเวณทมแกสรว 6) แจงผเชยวชาญใหด าเนนการซอมและแกไขรอยรวของแกสนนโดยดวน

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 16: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-10

3.12.7 กรณอบตเหต/ภาวะฉกเฉนทางรงส สาเหอวารเวยาบออยเหอ

- วสดนวเคลยร/กมมนตรงสสญหาย ถกโจรกรรมหรอทงไวโดยปราศจากการควบคม ดแล - วสดนวเคลยร/กมมนตรงสหลดออกมาจากเครองก าบงรงส แตกหกเสยหาย

แพรกระจายออกจากทเกบหรอบรเวณควบคม - การขนสงวสดวสดนวเคลยร/กมมนตรงส - สงคราม การกอการราย การกอวนาศกรรม โดยใชอาวธนวเคลยร วสดกมมนตรงส

ภากบฉวเฉยนทารรอรสง บรบาอบรมกามรายงรร

อบตเหตทางรงส แมวาจะเกดขนจากสาเหตเดยวกน แตความรายแรงของสถานการณอาจตางกนไป ทงนขนอยกบปจจยทเกยวของหลายประการ เชน สภาพเหตการณ สมบตของสารรงส การด าเนนการแกไขสถานการณ ฯลฯ เปนตน บางครงความรนแรงอาจขยายขอบเขตกวางออกไป จนอยในระดบทไมสามารถควบคมสถานการณใหกลบคนสภาวะปกตได สถานการณดงกลาวนเรยกวา “ภาวะฉกเฉนทางรงส”

อาจแบงไดเปน 4 ระดบ ดงน

• ภาวะฉกเฉนทางรงสระดบ 1 สถานการณมขอบเขตอยภายในหองทดลอง หองปฏบตการ หรอภายในอาคารหนงอาคารใด

• ภาวะฉกเฉนทางรงสระดบ 2 สถานการณขยายขอบเขตออกไปทวโรงงาน สถาบนการศกษาวจย หรอโรงพยาบาลทเกดอบตเหตทางรงส

• ภาวะฉกเฉนทางรงสระดบ 3 สถานการณอาจมผลกระทบตอสถานทขางเคยง

• ภาวะฉกเฉนทางรงสระดบ 4 สถานการณมผลกระทบตอประเทศขางเคยง

วารเอรยมมกามพรมวารปรวอนง บบรรเทาภอยทารรอรสล(ผนภากบปวอย)ลาอรน 1. เตรยมความพรอมดานทรพยากร

การฝกอบรมบคลากร เตรยมอปกรณ ไดแก เครองวดคากมมนตรงส วสดส าหรบกนบรเวณ เปนตน เตรยมเครองมอปองกนอนตราย ระบบสอสาร

2. ก าหนดพนทเปาหมายและการเฝาระวง 3. ระบบการแจงเตอนภยทมประสทธภาพ ไดแก การตดตงสญญาณเตอนภยบรเวณ

ปฏบตงานทางรงสและพนทไกลเคยง 4. การประชาสมพนธ ใหขอมลทถกตองแกประชาชน เพอปองกนการตนตระหนก

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 17: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

3-11

เมเวยาบออยเหอลหรภากบฉวเฉยนทารรอรสลมกรปฏยบออยอามงผนาอรน 1. หลงจากไดรบแจงจากผประสบเหตแลว เจาหนาทความปลอดภยทางรงส หรอ

ผรบผดชอบของภาควชาฯ ด าเนนการแจงเหตฉกเฉนทางรงสและการขอรบการสนบสนน แกหนวยงานทรบผดชอบตางๆ ดงน 1.1 ส านกงานพลงงานปรมาณเพอสนต

(02) 5795230-4, 5790138-9, 5790547, 5620086, 5620091 ในเวลาราชการ แจงเจาหนาทกองสขภาพ นอกเวลาราชการและวนหยดราชการ แจงหวหนาเวรรกษาความปลอดภย

เครองปฏกรณปรมาณ หรอผชวยหวหนาเวรฯ 1.2 แจงและประสานงานหวหนาหนวยงาน หนวยรกษาความปลอดภย จฬาฯ

ต ารวจ หนวยดบเพลง หนวยแพทย - หนวยรกษาความปลอดภย คณะฯ โทร.85022

- หนวยรกษาความปลอดภย มหาวทยาลย โทร.80000, 83572 - สถานต ารวจนครบาลปทมวน โทร.0-2215-2991-3 - ศนยดบเพลงกรงเทพมหานคร โทร.199 - สถานดบเพลงบรรทดทอง โทร.0-2214-1043-9 - โรงพยาบาลจฬาลงกรณ โทร.0-2256-4000

เจาหนาทความปลอดภยทางรงส หรอ ผรบผดชอบของภาควชาฯ ตองรายงานขอมลเบองตนและเหตการณสาธารณภยทเกดขน ไดแก ชอผแจง สถานทเกดเหต ล าดบการเกดเหต ขอมลวสดกมมนตรงส การตรวจวดทางรงส ผประสพภยและและการบาดเจบ

2. เจาหนาทความปลอดภยทางรงส หรอ ผรบผดชอบของภาควชาฯ ด าเนนการอพยพผประสพภย ประชาชนหรอผไมเกยวของอนๆ ออกจากทเกดเหตทเปนพนทอนตรายใหหมด

3. ปดกน ก าหนดพนทควบคม ตามแนวปฏบตในการก าหนดพนทขอบเขตภายในส าหรบเหตฉกเฉนทางรงส เพอจ ากดการรบรงสและการเปรอะเปอนทางรงส

4. เจาหนาทความปลอดภยทางรงส หรอ ผรบผดชอบของภาควชาฯ จดบนทกขอมลผเกยวของกบเหตการณเพอการตดตามผล เชน ชอ ทอย เปนตน และตองอยกบเหตการณ ระงบเหตตลอดเวลา

5. จดท ารายงานสรปสงอาจารยหวหนาหองวจยและคณะฯภาควชาเคมเท

คนค

Page 18: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

4-1

4. วารอรกจสบง บมกบมมมาอรฐานรบบบสาธารณปโภมง บรบบบรบบายาวาศผนหรลปฏยบออยวาร/หรกยจอย

4.1 รบบบไฟฟา 1) ปรมาณก าลงไฟ แสงสวาง พงพอเพยงตอการใชงาน และปรมาณกระแสไฟฟาทใชรวมกนไมเกน

ขนาดมเตอรของหนวยงาน 2) ใชอปกรณสายไฟฟา เตารบ เตาเสยบ ทตรงตามมาตรฐานวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

(วสท.) และถกยดอยกบพนผนงหรอเพดาน 3) มการตดตงอปกรณเพอปองกนอบตเหตตาง ๆ จากไฟฟา ไดแก สายดน อปกรณควบคมไฟฟา

ประจ าหอง เซอรกตเบรกเกอร ในบรเวณทเหมาะสม 4) มการตดตงระบบไฟฟาส ารอง ในกรณเกดเหตฉกเฉน 5) มการตรวจสอบ ดแล และบ ารงรกษา ระบบไฟฟาสม าเสมอ

4.2 รบบบสาภยบา

1) มระบบน าด/น าประปา ทใชงานไดด มการเดนทอและวางแผนผงการเดนทอน าประปาอยางเปน ระบบและไมรวซม

2) มการแยกระบบน าทงทวไปกบระบบน าทงปนเปอนสารเคมออกจากกน และสามารถระบายน า ทงไดอยางสะดวก

3) มการดแลและบ ารงรกษาระบบสขาภบาลอยางสม าเสมอ

4.3 รบบบรบบายาวาศ 1) มระบบเตมอากาศด (Supply system) 2) มระบบระบายอากาศเสย (Exhaust air discharge) 3) มอปกรณระบายอากาศเฉพาะทส าหรบหองปฏบตการ/หองวจย ในต าแหนงทจ าเปน 4) มการตรวจสอบ ดแล และบ ารงรกษาระบบระบายอากาศอยางสม าเสมอ

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 19: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

5-1

5. นโยบายเวยกวอบรเสยสารเมม 5.1 วารมอางยวง บวารจอาเวบรเสยสารเมม 5.1.1 การคดแยกของเสยสารเคม

การคดแยกประเภทของเสยทเกดจากหองปฏบตการ/หองวจย ใหจ าแนกเปน 14 ประเภท ดงแผนภม “การจดจ าแนกประเภทของเสยอนตราย” (ภาคผนวก ฌ) ของหนวยงานพเศษส าหรบการจดการของเสย อนตราย จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5.1.2 การจดเกบของเสยสารเคม

1) ภาชนะบรรจของเสยสารเคม ก) ควรเปนถงหรอขวดแกวทมปากกวางพอควร ข) มฝาปดชนดหมนเกลยว ซงปดไดสนท หลกเลยงการใชฝาปดทไมคงทน เชน จกคอรก หรอ

แผนพาราฟลม ค) ควรท าดวยวสดทเหมาะสมส าหรบของเสยสารเคมแตละประเภท เชน ของเสยทมสวน

ประกอบเปนน าควรเกบไวในขวดพลาสตกชนด Polyethylene กรดหรอเบสไมควรเกบ ไวในขวดโลหะ เปนตน

ง) พงบรรจของเสยในปรมาณไมเกน 80% ของความจของภาชนะ เพอปองกนการขยายตวของ ของเสย

2) การตดฉลากภาชนะบรรจของเสยสารเคม ภาชนะบรรจของเสยตองตดฉลากแสดงรายละเอยดของขอมลของเสย (ภาคผนวก ญ) โดย

ขอมลบนฉลากตองอานงาย เหนชดเจน ระบชอของเสย องคประกอบของของเสย ประเภทของ ของเสยตามระบบ WasteTrack วนทบรรจของเสย และตองตดฉลากใหแนนปองกนการ หลดลอก

3) สถานทจดเกบของเสยสารเคม ตองมการก าหนดพนท/บรเวณจดเกบของเสยทเหมาะสม โดยจดใหมภาชนะรองรบ

(Secondary container) ส าหรบวางขวดของเสย และสถานทจดเกบของเสยตองแยกออก มาจากสวนทท าปฏบตการ อยในบรเวณท มอากาศถายเทไดสะดวก อยหางจากความรอน แหลงก าเนดไฟ และเปลวไฟ และไมอยใกลบรเวณอปกรณฉกเฉน

5.2 วาร าปรยมาณง บวารบ าบอารเสยสารเมมรหรปฏยบออยวาร 5.2.1 การลดปรมาณของเสยสารเคม

1) ก าหนดเปาหมายการเตรยมสารผดพลาดเทากบศนย 2) เปลยนแปลง/แกไขขนตอน/วธการ เพอปรบลดปรมาณสารเคมหรอภาชนะทใชในการทดลอง

ของแตละปฏบตการเทาท เปนไปได โดยใหขนกบดลยพนจของผคมปฏบตการ และหวหนา หองปฏบตการ

3) น าน ามนตวอยางทใชงานแลวกลบมาใชใหม โดยใหขนกบดลยพนจของผคมปฏบตการ และ หวหนาหองปฏบตการ

4) น าแกโซฮอลทผานการใชงานแลวกลบมาใชเปนสารชะลางน ามนหนก

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 20: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

5-2

5) น าสารเคมบางอยางกลบมาใชใหม เชน Calcium carbonate, Alcohol และ Ethyl acetate เปนตน

6) ลดปรมาณการรวของเครองปฏบตการการกรอง 5.2.2 การบ าบดของเสยสารเคม

สะเทนของเสยกรด/เบส ใหเปนกลาง กอนทงลงทอน าพรอมทงเปดน าตามในปรมาณมาก ๆ โดยอยในการก ากบดแลของเจาหนาทหองปฏบตการ หรอผคมปฏบตการ หรอหวหนาหองปฏบตการ

5.3 วาร าปรยมาณง บวารบ าบอารเสยสารเมมรหรกยจอย 5.3.1 การลดปรมาณของเสยสารเคม

1) ใหอาจารยทปรกษางานวจย ก ากบและตรวจสอบการออกแบบการวจยของนสตเพอใหใชสารเคม ในปรมาณทถกตอง

2) ตรวจสอบสารเคมในฐานขอมลกอนสงซอ/ลดการซอสารเคมมาส ารองไวเกนความจ าเปน 3) หาวธน าสารกลบมาใชใหม

5.3.2 การบ าบดของเสยสารเคม 1) สะเทนของเสยกรด/เบส ใหเปนกลาง กอนทงลงทอน าพรอมทงเปดน าตามในปรมาณมาก ๆ โดย

อยในการก ากบดแลของเจาหนาทหองวจย หรออาจารยทปรกษางานวจย หรอหวหนาหองวจย 2) ใหนสตและผวจยจดหาขวดทงของเสยของตนเอง พรอมทงตดฉลากแยกประเภทของเสยไวท

ภาชนะ กรณมขอสงสยสอบถามเจาหนาทหองวจย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 21: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

6-1

6. วารอรกจสภาพ คณาจารย เจาหนาทหองปฎบตการ/หองวจย บคลากรอน ๆ และนสตท าวจย ตองเขารบ

การตรวจ สขภาพประจ าป ตามทมหาวทยาลยจดให และจะตองเขาพบแพทยหรอรบการรกษา ณ ศนยบรการสขภาพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ทนทหลงไดรบการปฐมพยาบาล เมอประสบอบตเหตการหกรวไหลของสารเคม สดดมไอระเหย ฝนผงทมขนาดเลกกวา 10 ไมครอน ในหองปฎบตการ/หองวจย กรณตอไปน

1) แสดงอาการเมอสมผสหรอไดรบสารเคมอนตราย 2) ความเขมขนของสารเคมทฟงกระจายในบรรยากาศเกนคา Permissible Exposure Limit (PEL)

หรอ Threshold Limit Value (TLV) หรอ Threshold Limit Value – Ceiling (TLV-C) หรอ Short-term Exposure Limit (STEL)

3) ตองท างานกบสารเคมทตองสวมเครองชวยหายใจ (Respirator) ตามขอเสนอแนะใน SDS ตอง ท างานกบวสดตดเชอ เลอด จลนทรย สารกอมะเรง สารเปนพษ สารระคายเคอง สารกมมนต รงส เปนตน

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 22: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

7-1

7. มกามป าภอยาานวอมมอนอรอรส 7.1 ว าหนาทอกไป

9) ภาควชาฯ ตองก าหนดหรอมอบหมายใหมผไดรบใบอนญาต/ผดแลดานความปลอดภยทางรงส โดยเฉพาะ หรอจดใหมเจาหนาทความปลอดภยทางรงส

10) ตองมแผนและการเตรยมความพรอมส าหรบการปองกนและบรรเทาอบตภยทางรงส พรอม ก าหนดผรบผดชอบอยางชดเจน

11) ผปฏบตงานทางรงส (Radiation worker) ตองผานการอบรมดานความปลอดภยทางรงส จาก ผไดรบใบอนญาตหรอเจาหนาทความปลอดภยทางรงส

12) ภาควชาฯ ตองจดใหมการตรวจวดปรมาณรงสทไดรบของผปฏบตงานทางรงส และเมอผ ปฏบตงานทางรงสไดรบรงสเกนปรมาณทก าหนดในกฎกระทรวงทเกยวของ ใหงดปฏบตงานทาง รงสจนระดบปรมาณรงสของผนนกลบเขาสภาวะปกตตามมาตรฐาน

7.2 ปฏยบออยผนวารผชรานหรปฏยบออยรานทารรอรส

1) ผปฏบตงานทางรงสตองมเครองวดรงสประจ าตวบคคล ตลอดเวลาขณะปฏบตงาน 2) ตองสวมเสอคลมปองกน เปลยนรองเทาหรอใชถงคลมรองเทา 3) สวมถงมอยางหรอพลาสตก เมอจบหรอถอวสดปนเปอนสารกมมนตรงส และตองลางใหสะอาด

กอนถอดถงมอ หามสวมถงมอออกนอกหองปฏบตการ 4) กอนออกจากหองปฏบตการจะตองถอดเสอคลมและจดเกบไวเฉพาะ โดยไมรวมกบเสอผาอน 5) ผทมบาดแผลตามรางกาย ไมควรปฏบตงานเกยวของกบสารกมมนตรงส 6) ปฏบตตามกฎระเบยบและขอบงคบดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ/หองวจย อยาง

เครงครด

7.3 ปฏยบออยเมเวยาบออยเหอหรเหอฉวเฉยนทารรอรส 1) ปฏบตตามขนตอนในแผนและการเตรยมความพรอมส าหรบการปองกนและบรรเทาอบตภยทาง

รงส อยางเครงครด 2) ออกหางจากจดเกดเหตทนท และแจงใหผรบผดชอบของภาควชาฯ ทราบทนท 3) จดใหมคนดแลสารกมมนตรงส และคอยดแลอยในระยะทปลอดภย 4) กนบรเวณทเกดอบตเหตแบงเปนโซนตามระดบความปลอดภยทางรงส

7.4 ปฏยบออยผนวารว าจอาวาวหรรเสยรอรส 1) กากของแขงหรอของเหลววสดรงส วสดดดซบสงปนเปอนสารรงส หรออปกรณทปนเปอนสาร

รงส ตองทงแยกไวโดยเฉพาะและจดเกบหรอก าจดตามวธทเหมาะสม 2) ประสานงานและแจงผไดรบใบอนญาต/ผดแลดานความปลอดภยทางรงสของภาควชาฯ ในการ

เคลอนยาย และสงวสดรงสไปก าจด ทกครง 3) ก าหนดใหผไดรบใบอนญาต/ผดแลดานความปลอดภยทางรงสของภาควชาฯ ในการด าเนนการ

จดสงกากกมมนตรงสไปก าจดตามกฏระเบยบเกยวกบการขนสงวตถอนตรายและกฏหมายทเกยวของเกยวกบการขนสงวสดกมมนตรงส

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 23: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

i

ภามผนกวลวลงกขนอาปรวอนปรบเภทอขารลๆ

1) งกขนอานยรภอยล(Safety glasses) อวษณบรงกขนอานยรภอยล จบม อวษณบม ายม รวอบงกขนสายอาล หรงกขนงฟชอนโายทอกไปล

อขารวอนล เพยรเ นสาทผชง บมวรบบอรารอรรวรบงกขนอาเพยมนเทขานอน เหมาบทจบผชวอบรานว รล ไสลอาลหรลรานนลๆลทเสยรอขกอสาวรบเานมาวรบทบากรอา

2) งกขนมรบอา (Goggles)

เปนปวรณาปรวอนอาลทปามรบอาไก โายปวอยทอรออกวรบงกขนง บเ นสาลท าากยพ าสอยวผสลเหมาบทจบผชวอบรานปรวอนสารเมมลรานเชมงสรจาลง บปรบวายไฟ

3) วรบบอรปรวอนผบหนา (Face shield) เปนกอสาโมรมรบผบหนาลเพปรวอนอนอรายอขผบหนาลง บ ามลจาววารวรบเานวรบงทวรล

กออถหรสารเมม ในบางกรณควรใชรวมกบงกขนอานยรภอยหรงกขนมรบอาเพเพมประสทธภาพในการปองกน

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 24: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ii

ภามผนกว ลถรม

1) ถงมอยางธรรมชาต (Natural latex gloves) ใชปองกนกรดออน เบสออน แอลกอฮอล สารละลาย เจอจางทมน าผสมอย ปองกนสารคโตนและแอลดไฮดทยงไมเจอจาง ไดพอประมาณ

2) ถงมอยางสงเคราะหบวทล (Butyl rubber gloves) สามารถตานทานการซมผานของแกส สารเคม และไอน าไดสง

3) ถงมอยางสงเคราะหไนไตรล (Nitrile rubber gloves) ปองกนสารเคมจ าพวกเบสออน น ามน และ ตวท าละลาย เอสเทอร จาระบ ไขมนสตวไดด

4) ถงมอยางสงเคราะหนโอพรน (Neoprene rubber gloves) ปองกนสารเคม เชน น ามน กรดแก เบสแก และตวท าละลาย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 25: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

iii

ภามผนกวลมลปวรณาชขกยหายผจง บหนาวาวปรวอนไรบเหยล(Respirator and face mask)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 26: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

iv

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 27: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

v

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 28: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

vi

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 29: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

vii

เอกสารอางอง: http://www.pangolin.co.th/content/download/TH_Respiratory_Protection.pdf

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 30: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

viii

ภามผนกวลฆลห อวเวณฑาวาราง จอาการปวรณา/เมรรมยขารเหมาบสม

1) จดวางอปกรณ/เครองมอบนพนททมขนาดเหมาะสม แขงแรงเพยงพอทจะรองรบน าหนก ไมวางหมน ขอบพนท ไมวางอปกรณ/เครองมอทบซอนกน หากตดตงแบบแขวนผนงใหยดอปกรณ/เครองมอเขา กบโครงสรางของผนงใหแนนหนา พรอมทงบพน/ผนง/เพดานดวยวสดทเหมาะสม เชน ทนความรอน ทนความชน เปนตน เพอปองกนความเสยหายทอาจเกดขนในบรเวณดงกลาว

2) จดวางอปกรณ/เครองมอในหองปฏบตการ/หองวจย ถกตองตามกฎหมายควบคมอาคาร ในพนททม ระยะดง (ความสงโดยวดจากเพดานถงพน) ไมนอยกวา 3.00 เมตร และหลงจดวางอปกรณ/เครองมอ ตองเหลอทางเดนกวางไมนอยกวา 0.60 เมตร หากอปกรณ/เครองมอนนมความสงมากกวา 1.20 เมตร ตองมตวยดหรอฐานรองรบทแขงแรง

3) ไมจดวางสงของกดขวางการใชงานบรเวณทมการตดตงอปกรณ/เครองมอ รวมถงไมวางสารระเหย หรอสารไวไฟใกลบรเวณอปกรณ/เครองมอทมการระบายความรอน รกษาความสะอาดพนทบรเวณ โดยรอบอยเสมอ

4) ไมตดตงอปกรณ/เครองมอบรเวณรมหนาตางทเสยงตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม เชน ละอองฝน แดด และอณหภมสง เปนตน รวมถงบรเวณอางน าทใชงานซงเสยงตอการโดนน าตอเนองเปนระยะ เวลานาน

5) ไมจดวางอปกรณ/เครองมอบรเวณทมความเสยงอนตราย เชน ตเกบสารเคม ตควน เปนตน ตลอด แนวเสนทางเดนออกสทางออก

6) มการตดตงสวนควบคมการเขาถงได เชน อปกรณลอก อปกรณควบคมการปด-เปด เปนตน หาก อปกรณ/เครองมอนนเชอมตอกบแกส ตองมพนทเพยงพอส าหรบจดวางถงแกสพรอมอปกรณยดโซ คลองทตดตงไวอยางแนนหนา

7) อปกรณ/เครองมอทมความดนหรออณหภมสง ควรตดตงอปกรณควบคม เชน วาลวระบายความดน อปกรณส าหรบหยดการท างานอตโนมตลเปนตน

8) หากอปกรณ/เครองมอทตดตงมการปลอยของเสย ใหด าเนนการตดตงระบบการก าจดของเสยอยาง เหมาะสม เชน ระบบระบายอากาศ ระบบเกบของเสย เปนตน พรอมทงมการตรวจสอบการรวซม จากระบบดงกลาวอยเสมอ

9) จดวางอปกรณ/เครองมอตามขอแนะน าในคมอการใชงานและตดตง (ถาม)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 31: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ix

ภามผนกวลรลวารจอาเวบสารเมมอามสมบออยวารเาวอนไมขไา ทมา: Chemical Segregation (Hazard class) จาก Laboratory Safety Manual, The

University of Texas at Austin, January 2011

ว ขมรสารเมม ม างนบน ากยธวารเวบรอวษา ออกยขารสารเมม สารทเาวอนไมขไา (าลSDS ผนทววรณ)

แกสไวไฟภายใตความดน (รวมถงแกสตดไฟได) (Compressed gases –flammable includes combustible)

เกบรกษาในทเยนและแหง หางจากแกสออกซไดซ อยางนอย 6 ม. (20 ฟต) โดย มดหรอลามถงไวกบผนงหรอ โตะปฏบตการ

แกสไวไฟภายใตความดน (รวมถงแกสตดไฟได) Hydrogen, Acetylene, Methane

แกสออกซไดซภายใต ความดน

แกสเหลวไวไฟภายใต ความดน (Compressed gases – liquefied flammable)

เกบรกษาในทเยนและแหง หางจากแกสออกซไดซ อยางนอย 6 ม. (20 ฟต) โดยมดหรอลามถงไวกบผนง หรอโตะปฏบตการ แกส บางชนดอาจตองเกบในตท ตดตงสปรงเกอรหรอระบบ ระบายอากาศ แกสทเกบในอาคาร ถงควรม ขนาดบรรจไมเกน 16 ออนซ (350 กรม) หากมขนาดใหญ ใหน าเขามาใชภายในอาคาร เปนรายวนเทานน และเกบ ถาวรอยภายนอกอาคาร

Propane, Butane, Liquefied petroleum gas

แกสพษและแกสออกซ ไดซภายใตความดน, ของแขงออกซไดซ

แกสภายใตความดนทไว ตอปฏกรยา (รวมถง แกสออกซไดซ) (Compressed gases – reactive, including oxidizing)

เกบรกษาในทเยนและแหง หางจากแกสไวไฟอยางนอย 6 ม. (20 ฟต) มดหรอลามถงไว กบผนงหรอโตะปฏบตการ แกสบางชนดอาจตองเกบใน ตทตดตงระบบระบายอากาศ

Oxygen, Chlorine แกสไวไฟ (Flammable gases)

แกสภายใตความดนท คกคามสขภาพของคน รวมถงแกสพษและ กดกรอน (Compressed gases – threat to human health,

เกบรกษาในทเยนและแหง หางจากแกสและของเหลว ไวไฟ โดยมดหรอลามถงไว กบผนงหรอโตะปฏบตการ แกสบางชนดอาจตองเกบใน ตทตดตงระบบระบายอากาศ

Carbon monoxide, Hydrogen sulfide, Hydrogen chloride, Ammonia

แกสไวไฟและ/หรอแกส ออกซไดซ (Flammable and/or oxidizing gases)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 32: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

x

includes toxic and corrosive) สารกดกรอน – กรด อนนทรย (Corrosives – inorganic acids)

เกบในตเกบรกษากรดทตดตง ระบบปองกน หรอมภาชนะ พลาสตกรองรบ

Inorganic (mineral) acids: Hydrochloric acid, Sulfuric acid, Chromic acid, Nitric acid หมายเหต: Nitric acid เปนสารออกซไดซทแรง และควรเกบแยกจากกรด อน ๆ โดยเกบในภาชนะ รองรบ หรอตเกบกรดท แยกออกจากกน

ของเหลวไวไฟ (Flammable liquids), ของแขงไวไฟ (Flammable solids), เบส (Bases), สาร ออกซไดซ (Oxidizers) และกรดอนทรย (Organic acids)

สารกดกรอน – กรด อนทรย (Corrosives – organic acids)

เกบในตเกบรกษากรดทตดตง ระบบปองกน หรอมภาชนะ พลาสตกรองรบ

Acetic acid, Trichloroacetic acid, Lactic acid, Carboxylic acid

ของเหลวไวไฟ (Flammable liquids), ของแขงไวไฟ (Flammable solids), เบส (Bases), สารออกซไดซ (Oxidizers) และ กรดอนนทรย (Inorganic acids)

สารกดกรอน – เบส (Corrosives – bases)

เกบในตทแยกตางหาก Ammonium hydroxide, Potassium hydroxide, Sodium hydroxide

สารออกซไดซและกรด (Oxidizers and acids)

สารระเบดได (Explosives)

เกบในทเยนและใหหางจาก สารเคมอน ๆ ทงหมด ในต าแหนงทปลอดภยเพอ มใหพลดตกลงมาได

Ammonium nitrates, Nitrourea, Sodium azide, Trinitroaniline, Trinitroanisole, Trinitrobenzene, Trinitrophenol (Picric acid), Trinitrotoluene (TNT)

สารเคมอน ๆ ทงหมด

ของเหลวไวไฟ (Flammable liquids)

เกบในตเกบเฉพาะสารไวไฟ หมายเหต: สารเคมทเกด เปอรออกไซดได ตองลงวนทท เปดขวด เชน Ether, Tetrahydrofuran, Dioxane

Acetone, Benzene, Diethyl ether, Methanol, Ethanol, Hexanes, Toluene

สารออกซไดซและกรด (Oxidizers and acids)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 33: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xi

ของแขงไวไฟ (Flammable solids)

เกบในพนททเยนและแหง แยกหางออกไปจากสารออกซ ไดซ และสารกดกรอน

Phosphorus, Sulphur Carbon, Charcoal

สารออกซไดซและกรด (Oxidizers and acids)

สารเคมทไวปฏกรยาตอน า (Water sensitive chemicals)

เกบในสถานททเยนและแหง และมการปองกนสารเคมจาก การสมผสกบน า (รวมทง ระบบสปรงเกลอร) และตด ปายเตอนในสถานทนนวา “สารเคมทไวปฏกรยาตอ น า”, “หามใชน าดบไฟในทก กรณ” ไมเกบบนพนเผอกรณ น าทวม (เชน ทอน าแตก)

Sodium metal, Potassium metal, Lithium metal, Lithium aluminum hydride

แยกจากสารละลายทมน าเปนองคประกอบทงหมด และสารออกซไดซ (All aqueous solutions and oxidizers)

สารเคมทไวปฏกรยาตอ อากาศ (Air sensitive chemicals)

เกบในตเกบเฉพาะ มการ ปองกนสารเคมจากการสมผส กบอากาศ ปกตจะเกบไวใตน า หรอใตของเหลวอน หรอ ภายใตแกสเฉอย และตดปาย เตอนในสถานทนนวา “สาร เคมทไวปฏกรยาตออากาศ”

1. สาร Pyrophoric เชน tert–butyllithium, diethylzinc, triethylaluminum

2. สารทกอใหเกดเปอร ออกไซด (Peroxide–forming materials) เชน Isopropyl ether, Potassium metal, Sodium amide

3. Phosphorus, Sodium metal

สารไวไฟ (Flammable materials)

สารออกซไดซ (Oxidizers)

วางบนถาดและเกบไวในตทน ไฟ แยกตางหากจากสารไวไฟ และวสดทตดไฟได

Sodium hypochlorite, Benzoyl peroxide, Potassium permanganate, Potassium chlorate, Potassium dichromate หมายเหต กลมสารเคม ตอไปนเปนสารออกซไดซ: Nitrates, Nitrites, Chromates, Dichromates, Chlorites, Permanganates, Persulfates, Peroxides,

สารรดวซ, สารไวไฟ, สารไหมไฟได, วสด อนทรย และโลหะสภาพ เปนผงละเอยด

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 34: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xii

Picrates, Bromates, Iodates, Superoxides

สารพษ (Poisons) แยกเกบจากสารอน โดยม ภาชนะรองรบททนสารเคม ในพนททแหง เยน และมการ ระบายอากาศ

Cyanides, สารประกอบ โลหะหนก เชน Cadmium, Mercury, Osmium

ด SDS

สารเคมทวไปทไมไวตอ ปฏกรยา (General chemicals non reactive)

เกบในตหรอชนวาง Agar, Sodium chloride, Sodium bicarbonate, Cellulose และเกลอท ไมไวตอปฏกรยาสวนใหญ

ด SDS

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 35: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xiii

ภามผนกวลจลอารารวารเ วผชสาราอบเพ ยรอามปรบเภทรไฟล(เชเพ ยร) ประเภทของไฟ ค าอธบาย

ปรบเภทลA

ไฟทเกดจากวสดตดไฟทวๆไป เชน ไม ผา กระดาษ ยาง พลาสตก ขยะ เปนตน

ปรบเภทลB

ไฟทเกดจากของเหลวตดไฟ น ามนทกชนด ทนเนอร น ามนกาด น ามนสน แอลกอฮอล แลกเกอร ไข ยางมะตอย จารบ แกสไวไฟทกชนด

ปรบเภทลC

ไฟทเกดจากอปกรณเครองใชไฟฟา เครองจกร คอมพวเตอร

ปรบเภทลD

ไฟทเกดจากสารเคมชนดผงโลหะตดไฟ เชน แมกนเซยม โซเดยม ลเทยม อะลมเนยม โพแทสเซยม และแอมโมเนยมไนเตรต เปนตน

ประเภทของไฟ (Class )

มาตรฐานสากล (+ ประเทศไทย)

A B C D

เชอเพลง

สารดบเพลง วสดตดไฟทวไป ของเหลวไวไฟ/ตดไฟ

อปกรณ/เครองใชไฟฟา

สารเคม/โลหะตดไฟ วตถระเบด

น า

/ X X X

โฟม

/ / X X

ผงเคมแหง*

/ / X X

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 36: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xiv

กาซ CO2

X / / X

น ายาเหลวระเหย**

/ X / X

ทรายแหง* / / X / หมายเหต: *ใชผงเคมแหง/ทรายแหงดบไฟกบอปกรณ/เครองใชไฟฟาไดแตอาจท าใหเกดความ

เสยหาย ** ใชทดแทนสารดบเพลงชนด BCF Halon เนองจากเปนสารท าลายสงแวดลอม

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 37: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xv

ภามผนกวลฉลวารอรกจสบมกามพรมรกอสาง บปวรณาาานมกามป าภอย กอสาง บปวรณาาานมกาม

ป าภอย กยธวาร รบยบเก า

ชดฝกบวฉกเฉน

1) ฝกบวจะตองปลอยน าไดอยางนอย 75.7 ลตร ตอนาท หรอ 20 แกลลอนตอนาท ทแรงดน 30 ปอนดตอตารางนว เปนเวลาไมนอยกวา 15 นาท

2) น าตองไหลภายใน 1 วนาท หลงจากเปดวาลว 3) วาลวน าตองยงคงเปดและรกษาอตราการไหล

ของน าอยางสม าเสมอ โดยไมตองใชมอของ ผใชงานบงคบจนกวาจะปดโดยตงใจ

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

อางลางตา

1) ความเรวของน าตองต าพอทจะไมเกดอนตราย กบตาของผใชน าทอตราการไหลไมนอยกวา 1.5 ลตรตอนาท หรอ 0.4 แกลลอนตอนาท ท แรงดน 40 ปอนดตอตารางนว เปนเวลา อยางนอย 15 นาท

2) น าตองไหลภายใน 1 วนาทหลงจากเปดวาลว

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

ถงดบเพลง 1) ตรวจสอบตวถง ไมเสยหาย ไมยบ ไมบวม ไมมรอยราว

2) กาน สลก สายฉด อยในสภาพสมบรณ ทก 1 เดอน

3) ตรวจใบก ากบการตรวจสอบของบรษทผผลต หรอบรษทผใหบรการ

ทก 6 เดอน และบ ารงรกษาตาม ระยะเวลาทก าหนด ไวบนถงดบเพลง

1) ทกประเภท ยกเวน ชนดกาซคารบอนไดออกไซด

ตรวจสอบมาตรวด (Pressure gauge) ใหเขมอยใน ชองสเขยว หากเขมเอยงไปทางซาย แสดงวาไมม แรงดน จะตองน าไปเตมเพมแรงดน หากเขมเอยงไป ทางขวา แสดงวาอาจเกดความรอนรอบถงท าให แรงดนในถงสงขน

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

2) เพมเตมส าหรบชนดผงเคม แหง

ยกถง พลกคว า-พลกหงาย 5-6 ครง (จนแนใจวาผงเคมแหงไมจบตวเปนกอน)

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

3) เพมเตมส าหรบชนดกาซ คารบอนไดออกไซด

ชงน าหนกกาซทอยในถง หากลดลงต ากวา 80% ควรน าไปอดเพมเตม (เตมถงเทากบ 800 ปอนดตอตารางนว)

อยางนอยเดอนละ 1 ครง

เครองรบแจงสญญาณเพลงไหม อตโนมต

ตรวจสอบตรบแจงสญญาณเพลงไหมอตโนมต และ กระดง วาสามารถท างานไดตามคมอการตดตงหรอ ไม

ทกป

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 38: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xvi

อปกรณตรวจจบความรอน ตรวจสอบวาเมอใหความรอนแกอปกรณแลว สามารถท างานไดตามคมอการตดตงหรอไม

ทกป

อปกรณตรวจจบควนไฟ

ทดสอบโดยการปลอยควนเขากลองตรวจจบควน เชน ควนจากไสตะเกยง เชอกหรอวสดเทยบเทา และสญญาณแจงเหตตองท างานไมนอยกวา 4 นาท ภายใตระดบควนทมมากผดปกตระดบหนง

ทกป

อปกรณตดกระแสไฟฟา

ตรวจสอบอปกรณตดกระแสไฟฟา วาสามารถตดไฟ ทรวไดภายในระยะเวลาทก าหนดไวในคมอการ ตดตง (คาความไวทใชเพอปองกนมนษยไมใหรบ อนตรายจากการถกไฟดดในระดบทปลอดภยจะอย ทไมเกน 30 mA เวลาในการทรปลดวงจร ตาม มาตรฐานก าหนดใหตองไมเกนกวา 0.04 วนาท)

ทกป

ตยาสามญและเวชภณฑประจ า หอง ไดแก พลาสเตอรยา น าเกลอ ส าล ผาพนแผล

ยามจ านวนครบตามรายการหนาตยา ฉลากอยครบ และไมหมดอาย ทกเดอน

สารเคมและวสดดดซบสารเคมทหกรวไหล เชน โซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต ทรายแหง ผงก ามะถน กระดาษซบน ามน เมดดดน ามน

มประจ าหองปฏบตการ/หองวจย ภาคการศกษาละ 2 ครง

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 39: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xvii

ภามผนกวลชลจารกมพ

จดท 1 จดรวมพล - อาคารภาพถายฯ - อาคารวสดศาสตร - อาคารเทคโนโลยทางอาหาร

จดท 2 จดรวมพล - อาคารชววทยา 1 - อาคารปลา กบ เตา - อาคารมหาวชรณหศ (คณตศาสตร)

จดท 3 จดรวมพล - อาคารวทยาศาสตรสงแวดลอม - อาคารมหาวชรณหศ (จลชววทยา เทคโนโลยทางอาหาร) - อาคารแถบ นละนธ

จดท 4 จดรวมพล - อาคารฟสกส 1 - อาคารเคม 2 - อาคารประสม สถาปตานนท - อาคารสารเคม

จดท 5 จดรวมพล - อาคารคลม วชรโรบล - อาคารอญมณ

จดท 6 จดรวมพล - อาคารธรณวทยา-พฤกษศาสตร

จดท 7/1 จดรวมพลอาคารมหามกฎ (ภาควชาเคม และหลกสตรปโตรเคม) จดท 7/2 จดรวมพลอาคารมหามกฎ ทกภาควชาทอยบนอาคารมหามกฏ ยกเวน ภาควชาเคมและหลกสตรปโตร

เคม

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 40: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xviii

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 41: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xix

ภามผนกวลซล อนอนวรณเวยาบออยเหอวารหวรอกไห รสารเมม

1) ประเมนความเสยง เปนขนตอนแรกของการประเมนสถานการณ มความเสยงหลกทตองพจารณา คอ ก) เกดผลกระทบตอสขภาพมนษย มความส าคญทสดในการพจารณาวาควรจะเขาด าเนนการท า

ความสะอาดพนทสารหกรวไหลหรอไม ข) เกดความเสยหายทางกายภาพกบทรพยสน เชน เครองมอ อปกรณ โครงสรางอาคาร เปนตน ค) เกดการคกคามตอสงแวดลอม โดยอาจจะปนเปอนไปในอากาศ ทอระบายน าสาธารณะ พนดน

หรอแหลงน าธรรมชาต 2) ประเมนปรมาณ โดยปรมาณขดอนตรายของสารทหกรวไหลขนอยกบสมบตทางกายภาพและ

อนตรายของสารทหกรวไหล รวมถงปจจยแวดลอมของสถานการณดวย ดงน

หมายเหต: ปรมาณขดอนตรายทระบเปนเพยงแนวทางเบองตนเทานนขนอยกบปจจยและบรเวณ

โดยรอบ

3) ประเมนผลกระทบทอาจเกดขน 4) การท าความสะอาดสารเคมหกรวไหล ควรสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (PPE) จดเตรยม

ชดอปกรณส าหรบควบคมการหกรวไหล (Chemical spill kits) ใหเหมาะสมแลวปฏบตดงน ก) สารทเปนของแขง ควรใชแปรงกวาดสารทเขากนไดมารวมกน ตกสารใสในกระดาษแขงแลวน าใส

ภาชนะทเหมาะสม เพอสงก าจดหนวยงานพเศษส าหรบการจดการของเสยอนตราย ข) สารละลายกรด ควรใชน าลางบรเวณทมสารละลายกรดหกเพอท าใหกรดเจอจางลง และใช

โซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนตเจอจางลางเพอท าลายสภาพกรด แลวลางดวยน าอกครง ค) สารละลายเบส ควรใชน าลางบรเวณทมสารละลายเบสหกและซบน าใหแหง เนองจากสารละลาย

เบสทหกบนพนจะท าใหพนบรเวณนนลน ตองท าความสะอาดลกษณะดงกลาวหลาย ๆ ครง และถายงไมหายลนอาจตองใชทรายโรยแลวเกบกวาดทรายออกไป

ง) น ามน ควรใชผงซกฟอกลางสารทเปนน ามน/ไขมนจนหมดและพนไมลน หรอใชทรายโรยเพอซบ น ามนใหหมดไป

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 42: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xx

จ) สารระเหยงาย ควรใชผาเชดบรเวณทสารหยดหลายครงจนแหง และในขณะเชดถจะตองมการ ปองกนไมใหสมผสผวหนงหรอสดไอของสารเขารางกาย

ฉ) สารปรอท ใชผงก ามะถน สารประกอบเงน หรอน าแขงแหงโรยลงบนบรเวณทปนเปอนปรอท (เพอท าใหปรอทแขงตว) จากนนเกบปรอททผสมกบผงสารเคมขางตนทงลงในภาชนะส าหรบขยะ อนตรายแลวสงก าจดกบหนวยงานพเศษส าหรบการจดการของเสยอนตราย ในกรณทปรอทหก แทรกลงไปในรอยแตกหรอรอยราวของพนผว ตองปดรอยแตกหรอรอยราวนนดวยการทาขผงทบ รอยดงกลาว เพอกนการระเหยของปรอท

ช) สารไวไฟและสารออกซไดซ ก าจดตามค าแนะน าในเอกสาร SDS และผผลต

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 43: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xxi

ภามผนกวลฌลFlowchart งสารวารจอาจ างนวปรบเภทรเสย อนอรายล(14 ปรบเภท)

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 44: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

xxii

ภามผนกวลญลฉ าวทผชส าหรอบอยาบนภาชนบรเสย

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 45: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ชาวเคมเทคควรฝกใหเกดทศนคตดานความปลอดภยจนเปนนสยในการด ารงชวตประจ าวน

9. สญลกษณแสดงอนตราย

NFPA Diamond

Environmentaltoxicity

Acute toxicity Acute toxicity Skin corr./irrit. Eye corr./irrit. Sensitization (Dermal)

Compressed gas Skin corr./irrit. Eye corr./irrit. Corrosive to metal

Sensitization (Respiratory) MutagenicityCarcinogenicity Reproductive toxicity Target organ toxicity

Explosives Self-reactive subst.Organic peroxide

Flammable substance Self-reactive substancePyrophoric and self-heating substance

Oxidizing substance Organic peroxides

สญลกษณแสดงอนตรายทปรากฏ เปนระบบทใชกนในยโรป ตามขอก าหนด EEC ท 67/548/EEC

ภาควชาเคมเท

คนค

Page 46: เอกสารแผนสุขอนามัยสารเคมี Chemical Hygiene Plan 7 $ 8> * 7 5 released/CHP.pdf · * 7 5 > $ 8> 7 . ... 3.6 การจัดการสารเคมี

ชาวเคมเทคควรฝกใหเกดทศนคตดานความปลอดภยจนเปนนสยในการด ารงชวตประจ าวน

วฒนธรรมของชาวเคมเทคนค คอ

วฒนธรรมของการดแลสงแวดลอมและสงคม

ภาควชาเคมเท

คนค