24
ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและสังคมอเมริกัน Vietnam War Film and American Society อรรถสิทธิ เมืองอินทร์ บทคัดย่อ บทความนี้มีวัตถุประสงค์คือการศึกษาว่าภาพยนตร์เกี่ยวกับสงครามเวียดนามที่ผลิตโดยวงการ ฮอลลีวู ้ดนั ้นได ้รับผลกระทบจากสังคมและการเมืองของอเมริกาในช่วงระหว่างทศวรรษที่หกสิบจนถึงหลังปี สองพันหนึ่งอย่างไร และภาพยนตร์เหล่านั้นได ้นําเสนอเนื ้อหาและมุมมองเกี่ยวกับสงครามเวียดนามอย่างไร การศึกษาจากภาพยนตร์ทั้งหมดจํานวนสิบหกเรื่องพบว่าในด้านผลกระทบจากสงครามและการเมืองนั ้น ในช่วงทศวรรษที่หกสิบ ภาพยนตร์เป็นไปในเชิงสนับสนุนสงคราม อันแสดงให้เห็นว่านโยบายของรัฐยังคงมี อิทธิพลต่อฮอลลีวู ้ดอยู ่ในปลายทศวรรษที่เจ็ดสิบ วงการฮอลลีวู ้ดหันมาต่อต้านสงครามเพราะเห็นผลกระทบ จากสงคราม ในทศวรรษที่แปดสิบที่ภาพยนตร์ต่อต้านสงครามเวียดนามของฮอลลีวู ้ดเพิ่มมากเพราะได้รับ อิทธิพลจากข่าวอื้อฉาวของนักการเมืองแล ้วยังเป็นการแสดงความไม่เห็นด้วยกับนโยบายการต่างประเทศอัน แข็งกร้าวระหว่างอเมริกากับสภาพโซเวียตแต่ก็มีภาพยนตร์บางเรื่องที่สนับสนุนนโยบายนี ้ เมื่อเข้าสู ่ทศวรรษทีเก้าสิบ สหภาพโซเวียตล่มสลาย อเมริกาสร้างความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับเวียดนาม คนอเมริกันเริ่มลืม เลือนสงครามเวียดนาม ภาพยนตร์สงครามเวียดนามส่วนใหญ่จึงมีเนื้อหาที่เบาลงจนหลังปีสองพันหนึ่ง อเมริกาเข้าสู ่สงครามก่อการร้าย ฮอลลีวู ้ดจึงผลิตภาพยนตร์สงครามเวียดนามในด้านบวกเพื่อตอบกับ กระแสชาตินิยม การศึกษายังพบว่าในด้านการเสนอเนื ้อหานั้นภาพยนตร์ทุกเรื่องเห็นร ่วมกันถึงความเลวร้าย และของสงครามและทุกเรื่องยกเว้น Green Berets ยอมรับความล้มเหลวของกองทัพอเมริกัน แต่ทั้งหมด สามารถแบ่งได้เป็นสามกลุ ่มใหญ่ๆ คือต่อต้านสงคราม มีความเห็นเป็นกลางต่อสงครามและเชิดชูวีรกรรม ของทหาร (ส่วน Green Berets สนับสนุนสงคราม) ความแตกต่างเกิดจากการผสมประเภทภาพยนตร์อื่นเข้า มาและเกิดจากพื้นฐานและทัศนคติของผู ้สร้างแต่ละคน คําสําคัญ : สงครามเวียดนาม Abstract The aims of this article are 1) to study how American society and politics during 60s -2000s has affected Vietnam war films produced by Hollywood 2) to study how those films convey their contents and points of view about Vietnam war. The study from sixteen films finds that in 60s the anti-communist policy of the government was still influential to Hollywood's flims. Until late 70s,Hollywood produced the Vietnam war films in the critical tone ,when the dire consequence from the war became more noticeable. This was similar to the films in 80s ,as a result of the distrust in the politicians and disagreement with Reagan's harsh policy with USSR.In 90s the cold war ended ,America resume the economical relation with Vietnam , films about Vietnam

ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

ภาพยนตรสงครามเวยดนามและสงคมอเมรกน Vietnam War Film and American Society

อรรถสทธ เมองอนทร

บทคดยอ บทความนมวตถประสงคคอการศกษาวาภาพยนตรเกยวกบสงครามเวยดนามทผลตโดยวงการฮอลลวดนนไดรบผลกระทบจากสงคมและการเมองของอเมรกาในชวงระหวางทศวรรษทหกสบจนถงหลงปสองพนหนงอยางไร และภาพยนตรเหลานนไดนาเสนอเนอหาและมมมองเกยวกบสงครามเวยดนามอยางไร การศกษาจากภาพยนตรทงหมดจานวนสบหกเรองพบวาในดานผลกระทบจากสงครามและการเมองนนในชวงทศวรรษทหกสบ ภาพยนตรเปนไปในเชงสนบสนนสงคราม อนแสดงใหเหนวานโยบายของรฐยงคงมอทธพลตอฮอลลวดอยในปลายทศวรรษทเจดสบ วงการฮอลลวดหนมาตอตานสงครามเพราะเหนผลกระทบจากสงคราม ในทศวรรษทแปดสบทภาพยนตรตอตานสงครามเวยดนามของฮอลลวดเพมมากเพราะไดรบอทธพลจากขาวออฉาวของนกการเมองแลวยงเปนการแสดงความไมเหนดวยกบนโยบายการตางประเทศอนแขงกราวระหวางอเมรกากบสภาพโซเวยตแตกมภาพยนตรบางเรองทสนบสนนนโยบายน เมอเขาสทศวรรษทเกาสบ สหภาพโซเวยตลมสลาย อเมรกาสรางความสมพนธทางเศรษฐกจกบเวยดนาม คนอเมรกนเรมลมเลอนสงครามเวยดนาม ภาพยนตรสงครามเวยดนามสวนใหญจงมเนอหาทเบาลงจนหลงปสองพนหนง อเมรกาเขาสสงครามกอการราย ฮอลลวดจงผลตภาพยนตรสงครามเวยดนามในดานบวกเพอตอบกบกระแสชาตนยม การศกษายงพบวาในดานการเสนอเนอหานนภาพยนตรทกเรองเหนรวมกนถงความเลวรายและของสงครามและทกเรองยกเวน Green Berets ยอมรบความลมเหลวของกองทพอเมรกน แตทงหมดสามารถแบงไดเปนสามกลมใหญๆ คอตอตานสงคราม มความเหนเปนกลางตอสงครามและเชดชวรกรรมของทหาร (สวน Green Berets สนบสนนสงคราม) ความแตกตางเกดจากการผสมประเภทภาพยนตรอนเขามาและเกดจากพนฐานและทศนคตของผสรางแตละคน คาสาคญ : สงครามเวยดนาม Abstract The aims of this article are 1) to study how American society and politics during 60s -2000s has affected Vietnam war films produced by Hollywood 2) to study how those films convey their contents and points of view about Vietnam war. The study from sixteen films finds that in 60s the anti-communist policy of the government was still influential to Hollywood's flims. Until late 70s,Hollywood produced the Vietnam war films in the critical tone ,when the dire consequence from the war became more noticeable. This was similar to the films in 80s ,as a result of the distrust in the politicians and disagreement with Reagan's harsh policy with USSR.In 90s the cold war ended ,America resume the economical relation with Vietnam , films about Vietnam

Page 2: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

war became much less critical. After 2001, American government started the anti-terrorist war ,Hollywood produced the Vietnam war in more patriotic tone. The study also finds that all the films display the brutality of war. However, all the films ,except Green Berets,display the failure of US army.Their points of view about the war could be classified into three groups :1) critical 2) uncritical 3) glorifying the military (only Green Berets supports the war).The difference is caused by the blending of other genres, and the different background of the directors. Keyword: Vietnam War Film

สงครามเวยดนามเปนสงครามครงทสามทสหรฐอเมรกาเขารวมอยางเตมตวนบตงแตสงครามโลกครงทสอง (1941-1945) และสงครามเกาหล (1950-1953) เปนตนมา การสงกองกาลงของอเมรกาเขาไปชวยเหลอเวยดนามใตใหพนจากการคกคามของเวยดนามเหนอและเวยดกงเปนเวลาถงเกาปคอระหวางป ค.ศ.1965 -1973 กลบสงผลคอความลมเหลวอยางสนเชง อเมรกาจาเปนตองถอนกองกาลงออกไป ทาใหแผนการในการเขามาอทธพลตอการแขงขนกบสหภาพโซเวยตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตชวงสงครามเยนตองหยดชะงก ทสาคญผลกระทบของสงครามเวยดนามไดมตอการเมอง เศรษฐกจและสงคมของอเมรกาอยางมหาศาลจนถงปจจบน กลาวคอปลายทศวรรษทหกสบไดกอใหเกดการประทวงสงครามเวยดนามครงใหญของคนหนมสาวจานวนมากซงพยายามตอตานกฎเกณฑอนเขมงวดของสงคมอเมรกนตงแตทศวรรษทหาสบ สงครามเวยดนามยงกอใหเกดบรรยากาศทางการเมองทกระตนใหเกดขบวนการการเรยกรองสทธของชนกลมทถกลดรอนสทธเสมอมาในสงคมอเมรกนนนคอผหญง พวกรกรวมเพศ หรอพวกสผวรวมไปถงกลมปญญาชนศลปนในเวลาเดยวกบการประทวงครงใหญในยโรปบางประเทศเชนฝรงเศสในชวงปลายทศวรรษทหกสบ (ซงมอกชอหนงคอ พฤษภาคม'68) ซงขบวนการเหลานยงมคงบทบาทตอสงคมอเมรกนในปจจบน สงครามเวยดนามยงเปนสงททาใหเกดความแตกแยกทางมมมองในการเมองครงใหญระหวางคนอเมรการนเกาและรนใหมทไดชอวาเบบบมเมอร (baby boomers) หรอหนมสาวทเกดชวงหลงสงครามโลกครงทสอง (Brogan, 1999 ,PP.80-81) สงครามเวยดนามยงไดสงผลกระทบตอนโยบายการตางประเทศและการทหารของอเมรกาตงแตปลายทศวรรษทเจดสบเรอยมากลาวคอไมมประธานาธบดคนใดตดสนใจสงทหารอเมรกนจานวนมากเขาไปยดครองประเทศโลกทสามดวยความกลววาจะจะเกดการซารอยกบเวยดนามแมแตในป ค.ศ.1991 ทประธานาธบดจอรจ เอช ดบเบลย บช ประกาศวาสามารถขบไล "เชอโรคเวยดนาม" (Vietnam syndrome) ไดสาเรจหลงจากนากองกาลงพนธมตรขบไลกองกาลงของซดดมออกจากการยดครองคเวตแตไมสงทหารเขาไปบกยดกรงแบกแดดของอรกดวยตระหนกวาการยดครองอาจทาใหตองสญเสยกาลงพลและงบประมาณจานวนมหาศาลเชนเดยวกบเวยดนาม (George Esper.PP.26-29) เเตนโยบายการตางประเทศของอเมรกากเปลยนไปเมอป ค.ศ. 2001 จอรจ ดบเบลย บช (บตรชายของจอรจ เอช ดบเบลย บช ) สงกองกาลงเขายดครองอฟกานสถานและอรก เมอ

Page 3: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

กองกาลงทหารอเมรกนตองเสยชวตเปนจานวนมากและยงตองพบกบความยงยากในการรกษาความสงบและปราบปรามผ กอการรายในอรก จงไดมคนนาเอาสงครามทเกดในเวยดนามมาเปรยบเทยบอกเชนกน (Ricks,2007, PP.129) ภาพยนตรจากวงการฮอลลวดถอกาเนดและเรมไดรบความนยมในอเมรกามานบตงแตตนทศวรรษทยสบ เมอภาพยนตรไรเสยงอยางเชน Birth of A Nation (1915) ของ ด ดบเบล ย กราฟฟท จนมาถง The Jazz Singer (1928) ซงเปนภาพยนตรเรองแรกของโลกทมการบนทกเสยงและยคทองของฮอลลวดออกฉาย ภาพยนตรอเมรกนนนถอไดวาเกดในยคแหงการปฏรป ภาพยนตรเงยบในชวงตนๆ ไดนาเสนอประเดนทางสงคมและทางศลธรรมของสงคมยคใหม ไดแก การอพยพ การคมกาเนด การหยาราง การใชแรงงานเดก ความยากจน โสเภณ ฯลฯ การนาเสนอลกษณะทแตกตางกนไปอาจจะเปนแบบสจนยม (realism) ทจงใจใหคนดตระหนกถงปญหาจรงๆ หรอแอบแฝงมากบเรองตลก หรอเรองความรกใครระหวางหนมสาว เมออเมรกาเขาสทศวรรษทสามสบ ฝายอนรกษนยมเชนกลมทางศาสนาไดประสบความสาเรจในวางกฎเกณฑในการควบคมเนอหาของภาพยนตร ฮอลลวดไมใหนาเสนอเรองทางเพศ เรองผดศลธรรม หรอเสยดสองคกรทางศาสนา หรอแมแตโจมตรฐบาล ฯลฯ เมออเมรกาเขารวมสงครามโลกครงทสอง ฮอลลวดกไดรบใชรฐบาลโดยการแทรกเนอหาทางการเมองทตอตานฝายอกษะคอเยอรมนและญป นเขาไปในภาพยนตรจานวนมาก ในชวงปลายทศวรรษทสสบจนมาถงตนทศวรรษทหาสบ อเมรกาตองพบกบกระแสความหวาดกลวคอมมวนสต (red scare) ภาพยนตรฮอลลวดถกรฐบาลเขาคกคามอยางหนก จนฮอลลวดตองผลตภาพยนตรทนาเสนออดมการณทางการเมองทสอดคลองกบของรฐบาลเทานน (Lev,2003,pp.68) กลางทศวรรษทหาสบซงเปนชวงเรมตนทอเมรกาเขาไปเกยวของกบสงครามในเวยดนามและประเทศขางเคยง ภาพยนตรฮอลลวดเรมปฏเสธระเบยบอนเขมงวดของคณะกรรมการ เพราะเหตผลทางตลาดทสโทรทศนไมได เมอถงทศวรรษทหกสบ ฮอลลวดมเสรภาพในนาเสนอถงเรองตางๆ ของสงคมและการเมองมากขน และเพอตอบรบกบกระแสความแพรหลายของขบวนการทางสงคมทไดกลาวไวขางบน ทาใหสงครามเวยดนามนาจะเปนประเดนหนงทวงการภาพยนตรฮอลลว ดใหความสาคญเพราะเปนเหตการณทสงผลกระทบทางสงคมอเมรกนอยางมหาศาล บทความตอไปน ตองการทจะชใหเหนวาการเมองและสงคมอเมรกนในแตละยคไดสงผลตอแนวคดและวตถประสงคของภาพยนตรสงครามเวยดนามอยางไร และภาพยนตรเหลานนมเนอหาและมมมองเกยวกบสงครามเวยดนามอยางไร ประวตศาสตรสงครามเวยดนาม ฝรงเศสเปนประเทศในยโรปทลาอาณานคมไปทวโลกในชวงศตวรรษทสบเกาเชนเดยวกบองกฤษโดยเฉพาะในทวปเอเชย ในขณะทองกฤษทาสงครามเขายดครองอนเดยและพมาจนเปน

Page 4: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

ผลสาเรจ ฝรงเศสทาสงครามเขายดครองภมภาคอนโดจนอนประกอบดวยเวยดนาม ลาวและเขมรไดทงหมดในป ค.ศ.1885 แตแลวในป ค.ศ.1940 ซงเปนชวงตนของสงครามโลกครงทสอง ฝรงเศสแพสงครามและตองตงรฐบาลวชชซงเปนรฐบาลหนเชดใหกบเยอรมนนาซ กองทพญป นไดเขายดและปกครองภมภาคอนโดจนโดยใชรฐบาลทองถนของฝรงเศสเปนรฐบาลหน หนงปตอมาชาวเวยดนามไดกอตงกองกาลงกชาตเวยดนามหรอเวยดมนหเพอตอสกบญป น โดยมผ นาคอ โฮ จ มนห ซงไดรบความชวยเหลอจากหนวยโอเอสเอส (ปจจบนคอซไอเอ) ของอเมรกา เมอสงครามโลกครงทสองใกลสนสดลง ญป นไดมอบเอกราชใหกบเวยดนาม ฝรงเศสพยายามกลบมามอานาจเหนอเวยดนามอกครงโดยจดตงรฐบาลใหมอนมจกรพรรด เบาไดเปนหวหนา แตฝรงเศสกไดรบการตอตานอยางเหนยวแนนจากกองกาลงของโฮ จ มนหซงมกองบญชาการอยทางตอนเหนอของประเทศ จนในทสดตองมการเจรจาสนตภาพทกรงเจนวา สวสเซอรแลนด ในป ค.ศ. 1954 ทาใหลาวและกมพชาซงเปนสวนหนงของอนโดจนไดเปนเอกราชและมการแบงเวยดนามออกเปนสองประเทศคอเวยดนามเหนอ หรอ Democratic Republic of Vietnam (DRVN) และเวยดนามใตหรอ Republic of Vietnam (RVN) เวยดนามเหนอถกปกครองโดยพรรคคอมมวนสตทมาจากกองกาลงเวยดมนหโดยมโฮ จ มนหเปนประธานาธบด สวนเวยดนามใตปกครองแบบประชาธปไตยโดยมโง ดน เดยมเปนประธานาธบด คนแรกหลงจากการสนสดอานาจของพรรดบาวได อยางไรกตาม กอนการประชมทกรงเจนวา อเมรกาใหความชวยเหลอแกฝรงเศสเพราะเหนวาเวยดมนหไดรบการสนบสนนจากจนและโซเวยตซงอยในคายคอมมวนสตถงแมอเมรกาจะมนโยบายในการชวยเหลอใหประเทศโลกทสามไดรบเอกราชกตาม เมอฝรงเศสถอนกาลงออกไปจนหมดในป ค.ศ. 1954 อเมรกาจงเขามาเกยวของโดยตรงโดยการใหความชวยเหลอแกเวยดนามใตทางการเงนและอาวธ และยงสงผ เชยวชาญมายงเวยดนามใตอกเปนจานวนมาก แตรฐบาลของเวยดนามใตตองพบกบความยงยากในการตอสกบกองกาลงปลดปลอยเวยดนามใต (National Front for the Liberation of South Vietnam) หรอทรจกกนทวไปวาเวยดกง ซงไดรบการชวยเหลอจากเวยดนามเหนอ นอกจากนกองกาลงของเวยดนามเหนอเองยงแทรกซมเขามาในเวยดนามใตเพอรวมมอกบเวยดกง สวนมวลชนเวยดนามใตเองเชนกลมของชาวพทธไดเดนขบวนอยเปนตลอดเวลาเพอประทวงรฐบาลของเดยมทผบรหารสวนใหญนบถอศาสนาครสตนกายคาทอลกและปฏบตตอชาวพทธแบบไมเปนธรรม ประธานาธบดของอเมรกาคอ จอหน เอฟ เคนนาด ซงเขามาดารงตาแหนงในป ค.ศ. 1961 มแผนทจะถอนกาลงผ เชยวชาญอเมรกนออกไปใหหมด แตแลวป ค.ศ. 1963 ประธานาธบดเคนนาด ถกลอบสงหารทเมองดลลส เทกซส เมอลนดอน บ จอหนสน รองประธานาธบดขนมาเปนดารงตาแหนงแทนกวางนโยบายทมตอลทธคอมมวนสตแขงกาวขนเพราะเขามความเชอในทฤษฎโดมโน

Page 5: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

ทวา ถาเวยดนามตกเปนของพรรคคอมมวนสตกจะทาใหประเทศรอบขางในเอเชยตะวนออกเฉยงใตกลายเปนคอมมวนสตเหมอนกนหมด เขาเหนวารฐบาลของเวยดนามใตนนไรประสทธภาพเพราะเตมไปดวยการทารฐประหารและการแยงชงอานาจในบรรดานายพลทฉอฉลจงตองการใหอเมรกาเขาไปแทรกแซงอยางเตมท ในป ค.ศ. 1964 รฐบาลอเมรกนออกแถลงการณวากองทพเวยดนามเหนอโจมตเรอรบของอเมรกาซงลาดตระเวนบรเวณชายฝงของอาวตงเกย จอหนสนจงไดรบอนมตจากรฐสภาดวยมตททวมทนใหใชกาลงทหารไดดงทเรยกกนวา Gulf of Tonkin Resolution เพอสงกองกาลงทางอากาศเขาโจมตเวยดนามเหนออยางหนก ตนเดอนมนาคม ป ค.ศ.1965 ทหารนาวกโยธนของอเมรกาจานวนสามพนหารอยนายถกสงขนฝงทเมองดานง เวยดนามใตเปนหนวยแรกโดยรฐบาลใหขออางวาเพอปกปองฐานทพของอเมรกา ตอมาจานวนของทหารอเมรกนกเพมสงขนเรอย ๆ มการประเมนวามากทสดคอหาแสนสหมนนาย นอกจากนอาวธยโธปกรณทกชนดของอเมรกามประสทธภาพกวาของเวยดกงและเวยดนามเหนอ แตอเมรกากตองพบกบปญหากบกลยทธการรบแบบกองโจรของเวยดกงซงแฝงมากบประชาชนอยางเชนยทธการตรษจน (Tet Offensive) ในตน ป ค.ศ.1968 ทเวยดกงรวมกาลงครงใหญในการโจมตจดสาคญตางๆ ของเวยดนามใต ทาใหมการสญเสยชวตของทงสองฝายเปนจานวนมาก เหตการณครงนกลายเปนจดเปลยนใหอเมรกาเรมเชอวาตนเองอยในสงครามทไมสามารถเอาชนะได (George,1983,pp.15) นอกจากนรฐบาลของจอหนสนกพบกบปญหาในประเทศคอการประทวงจากคนอเมรกนมากขนเรอย ๆ รวมไปถงปญหาของการเกณฑทหารทคนหนมโดยมากเปนชนชนกลางและมการศกษาปฏเสธไมยอมถกเกณฑ สวนขวญกาลงใจของทหารในสมรภมกตกตา กระแสการประทวงเพอเรยกรองสทธของคนผวดาในอเมรกาทาใหทหารผวดาปฏเสธไมยอมรบและมการลอบสงหารผบงคบบญชาอยบอยครง เหตการณททาใหมการประทวงในอเมรกาเพมมากขนคอการเปดเผยของสอมวลชนทวาป ค.ศ.1968 ทหารอเมรกน สงหารหมชาวบานไม ไลไมวาผ หญงหรอเดกอยางโหดเหยม ใน ป ค.ศ. 1968 จอหนสนประกาศไมขอเปนตวแทนของพรรคเดโมแครตในการลงสมครประธานาธบดอกตอไป รชารด นกสนประธานาธบดคนใหมจากพรรครพบรกนสญญากบคนอเมรกนตงแตกอนการเลอกตงวาจะเปดใหมการเจรจาสนตภาพและถอนกาลงทหารออกไปใหหมด ปลอยใหทหารเวยดนามใตรบผดชอบตวเองดงทเรยกวา Vietnamization แตในชวงป ค.ศ.1969 เขาไดสงใหเครองบนโจมตกมพชาประเทศเพอนบานของเวยดนามอยางหนกโดยปราศจากการขออนญาตจากรฐสภาเพราะกมพชายอมใหเวยดกงใชเปนฐานทพและการเดนทพ เมอการเจรจาทกรงปารสคบหนาไป นกสนจงคอย ๆ ถอนกาลงทหารออกไปจนเกอบหมด เมอสญญาไดรบการลงนามจากทงสองฝายคอเวยดนามเหนอและอเมรกา ป ค.ศ.1973 จงเปนปทอเมรกาสนสดบทบาทอยางเปนทางการในสงครามเวยดนาม กองทพอเมรกนเพยงแตสนบสนนทางออมใหกบรฐบาลของเวยดนามใตซงยนยนท

Page 6: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

จะทาสงครามตอไป ในทสด ป ค.ศ. 1975 กองทพของเวยดนามเหนอเขายดทาเนยบรฐบาลของเวยดนามใตและรวมทงสองประเทศใหเปนหนงเดยวกน มการประเมนวาในระยะเวลาเกอบสบปนน พลเมองของเวยดนามรวมไปถงประเทศรอบขางคอกมพชาและลาวเสยชวตไปประมาณสองลานถงหาลานกวาคน สวนทหารอเมรกนเกอบหาหมนแปดพนนายเสยชวต บาดเจบกวาแสนหาหมนนายและพนนายสญหายไป (Karnow,1984,pp13) ตอไปนเปนเนอหาและแนวคดของภาพยนตรฮอลลวดเกยวกบสงครามเวยดนามทไมใชสารคดและไดรบความนยมของตงแตทศวรรษทหกสบจนไปถงหลงปสองพนรวมทงหมดสบหกเรอง เนอหาของเรองทเขยนโดยสวนใหญอางองมาจากการชมภาพยนตรของผ เขยนบทความและในบางเรองไดอาศยเนอหาโดยยอจากเวบ Imdb.com สวนบางประโยคเกดจากการแสดงทศนคตและการวเคราะหของผ เขยนบทความเอง ทศวรรษทหกสบ ในชวงตนทศวรรษทหกสบหลงจากความตงเครยดทางการเมองในวกฤตการณควบา (Cuban Crisis) ซงเกดจากการทรฐบาลโซเวยตนาหวรบนวเคลยรไปตดตงไวทเกาะควบาจนแทบจะทาสงครามนวเคลยรกบอเมรกาใน ป ค.ศ. 1962 และการลอบสงหารประธานาธบดจอหน เอฟเคนนาดในป ค.ศ. 1963 ประธานาธบดคนถดมาคอลนดอน บ จอหนสนใหความสาคญแกความขดแยงในเวยดนามมากขน วงการฮอลลวดจงเรมมการสรางภาพยนตรเกยวกบสงครามเวยดนามหลงจากทกอนหนานภาพยนตรสงครามของฮอลลว ดสวนใหญจะเกยวกบสงครามโลกครงทสอง สงครามเกาหล รวมไปถงสงครามเยนอยางเชนใน ป ค.ศ. 1964 ไดมภาพยนตรทสนบสนนนโยบายของรฐในการทาสงครามเวยดนามทชอวา A Yank in Viet-Nam (1964) รวมไปถง To The Shores of Hell (1966) แตทงสองเรองไมไดรบความนยมเทากบ The Green Berets (Paul Monaco,2001,pp.30) The Green Berets (1968) ภาพยนตรเรองนเปนเรองเกยวกบหนวยทหารพเศษทชอวากรนเบเรตนาโดยพนเอกไมค เคอรบไดรบมอบหมายใหเขามาปฏบตภารกจตางๆในเวยดนามใต ไมวาการชวยเหลอคายทหารเวยดนามใตในการตอสกบเวยดนามเหนอและการปฏบตการลบนนคอการลกพาตวนายพลของเวยดนามเหนอ ภาพยนตรใหนกขาวนามวา จอรจ เบคเวรท เปนตวแทนของพวกแนวคดเสรนยมทตงคาถามถงความถกตองชอบธรรมทอเมรกาเขาไปเกยวของกบสงครามเวยดนามในทประชมพบปะระหวางกองทพและสอมวลชน ทหารไดใหคาตอบแกจอรจโดยการแสดงใหเหนถงอาวธทยดไดจากเวยดกงวาถกผลตในโซเวยตและจนแดงซงชใหเหนวาเวยดกงและเวยดนามเหนอไดรบการสนบสนนโดยประเทศคอมมวนสตเหลานนอนเปนตวตอกยาตอทฤษฎโดมโนทวาพวกคอมมวนสตตองการเขามายดครอง

Page 7: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

เอเชยตะวนออกเฉยงใต อเมรกาจงตองมาขดขวางการกระทาเชนน แตจอรจยงไมปกใจเชอในเหตผลนจงอาสาสมครตามมาดเหตการณจรงในเวยดนามใต เขาไดเหนคณประโยชนททหารอเมรกนมาสรางใหแกเวยดนามใตไมวาชวยเหลอชาวบานสรางบานพก ขดคลอง คายทหาร แจกอาหารแกชาวบานจนคนเหลานนหนมาใหการสนบสนนอเมรกาทงทไดรบการเกลยกลอมจากเวยดกงใหเขาเปนพวกเดยวกน ภาพยนตรยงแสดงใหเหนถงความชวรายของเวยดกงนนคอชาวบานหลานนถก เวยดกงสงหารอยางเหยมโหดเพราะปฏเสธไมยอมชวยเหลอพวกเวยดกง สวนนายพลของเวยดนามเหนอทเปนเปาหมายของการลกพาตวกมชวตความเปนอยอยางสขสบายในบานหลงใหญโต เปนภาพตรงกนขามกบโฆษณาชวนเชอของคอมมวนสตทวาทกคนมชวตทเทาเทยมกน The Green Berets เปนหนงในภาพยนตรสงครามเวยดนามเพยงไมกเรองทถายทาขณะเกดสงครามเวยดนามขนจรง ๆ และมองการเกยวของของกองทพอเมรกนในเวยดนามในแงดวาตอการตอตานคอมมวนสต ทงทภาพยนตรเรองนออกฉายในปเดยวกบทเกดยทธการตรษญวนและการประทวงเพอตอตานสงครามเวยดนามในอเมรกาถงจดสงสด ผสรางไดรบการสนบสนนจากรฐบาลและกองทพใหใชสถานทคอเวยดนามใตและอาวธของกองทพไดอยางเตมท สารทนาเสนอจงเปนภาพแบนราบตามแบบของกระแสตานคอมมวนสตของรฐบาลในยคนน คออเมรกาเปนฝายธรรมะสวนเวยดนามเหนอเปนฝายอธรรม ภาพยนตรยงเชดชความกลาหาญและการเสยสละของทหารอเมรกนตามแบบของภาพยนตรสงครามฮอลลวดในทศวรรษทสสบและหาสบทยกยองวรกรรมของทหารทรบในสงครามโลกครงสอง (Douglas keller ,1995,pp.35) ทศวรรษทเจดสบ ในชวงตนทศวรรษทเจดสบ ฮอลลวดผลตภาพยนตรเกยวกบสงครามเวยดนามนอยมาก หลงจากท Nam Angel ของแจค สตารเรตตออกฉายในป ค.ศ.1970 แลว ฮอลลวดไดผลตภาพยนตรเกยวกบสงครามเวยดนามออกมาในปลายทศวรรษทเจดสบ คอ The Deer Hunter (1978) และ Coming Home (1978) ทงสองเรองประสบความสาเรจโดยเฉพาะเรองแรกนนไดรบรางวลออสกาถงหาสาขารวมไปถงสาขาภาพยนตรยอดเยยม ทงคลวนแตเสนอภาพสงครามเวยดนามตรงกนขามกบ Green Berets โดยสนเชง เพราะทาการถายทาในชวงหลงสงครามทคนอเมรกนสามารถเหนผลกระทบตอตวทหารและครอบครวสงคมอเมรกนมากขน นอกจากนภาพยนตรยงหนกลบมา ประเมนเหตการณในสงครามเวยดนามใหมโดยตงอยบนแนวคดของกลมตอตานสงครามทวาอเมรกาใหความสาคญแกเวยดนามผดพลาดเพราะเขาใจวาเปนดนแดนพสจนศกดศรของตนเองทงทความจรงแลวเวยดนามมผลกระทบทางการเมองตออเมรกาเพยงเลกนอย ในขณะทเวยดนามถอวาสงครามเวยดนามเปนสงครามของประชาชน อเมรกากลบมลกษณะเหมอนกบผ รกรานตางชาตทสบ

Page 8: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

ทอดมรดกเจาอาณานคม (Norman L. Rosenberg,1995,PP.239) นอกจากนคดฉาววอเตอรเกตททาใหประธานาธบดรชารด นกสนตองลาออกในป ค.ศ.1974 ทาใหคนเสอมศรทธาตอนกการเมอง อนสงผลใหทศนคตเกยวกบสงครามเวยดนามเลวรายไปดวย The Deer Hunter (1978) ภาพยนตรเรองนเปนภาพยนตรสงครามเวยดนามทโดงดงทสดเรองหนงกากบโดยไมเคล ไคมโน ภาพยนตรถกแบงเปนสามสวน สวนแรกปพนฐานของตวเอกซงเปนเดกหนมสามคนคอไมเคล สตฟ และนก ซงตางมครอบครวและทางานเปนชางเหลกในโรงงานในเพนซลวาเนย ตะวนตกเหตการณสาคญในสวนแรกคอความสนกสนานของเพอนฝงญาตพนองของชมชนเชอสายรสเซยในงานแตงงานของสตฟ สวนในตอนเยนชมชนไดจดงานเลยงอาลาคนทงสามคนทจะไปรบในเวยดนาม สวนทสองคอสงครามในเวยดนาม ทเดกหนมทงสามคนถกเวยดกงจบกมตวและนาไปขงรวมกบเชลยสงครามคนอนๆ ไวในกรงทครงหนงจมอยในแมนา พวกเวยดกงไดเลนการพนนโดยบงคบใหบรรดาเชลยศกจบคเลนเกมรสเชยนรเลตนนคอเอาลกกระสนใสในรงกระสนของปนพกหนงนดและใหผ เลนพลดกนจอขมบยงตวเองจนกวาจะมฝายใดฝายหนงเสยชวต ไมเคลสามารถนาเพอนทงสองคนหลบหนไปได แตพลดหลงกบเพอน สวนทสามไมเคลกลบไปอเมรกาพบวาสตฟพลดตกจากเฮลคอปเตอรจนพการทอนลาง สวนนกยงคงอยในเวยดนามใตและกลายเปนนกเลนรสเชยนรเลตในบอนการพนน ไมเคลกลบไปเวยดนามอกครงในชวงกรงไซงอนกาลงจะตกเปนของเวยดนามเหนอเพอเกลยกลอมนกใหกลบอเมรกา แตนกใชปนยงขมบตวเองจนเสยชวต The Deer Hunter ใชสญลกษณทเปนตวแทนของสญชาตญาณของมนษยในการเขนฆากนเองผานการลากวางของบรรดาเดกหนมอนเปนทมาของชอเรอง และสวนทสองของภาพยนตรไดแสดงสภาพความโหดรายของสงครามนอกจากการเลนรสเซยนรเรตตอนทงสามคนเปนเชลยแลวรวมไปถงตอนทนกอยในโรงพยาบาลไดแลเหนเพอนทหารดวยกนพการและเหนศพทหารอเมรกนเปนจานวนมาก ในสวนทสามไดแสดงใหเหนสภาพจตใจของทหารทไดรบผลกระทบจากสงครามนนคอไมเคลรสกอางวางและทาตวแปลกแยกกบเพอน ๆ ทบานเกดของเขา สตฟตองทนทกขทรมานกบการเปนคนพการและนกเบอหนายกบชวตจนไปคบกบมาเฟยและถกมอมยาเปนคนความจาเสอมจนไมกลวตายจากการเลนเกมรสเซยนรเรต เหตการณทเปนเปนตวแทนของแนวคดตอตานสงครามเวยดนามคอตอนทนกไปลากวางอกครงหลงจากกลบจากเวยดนามแตไมยอมยงกวางถงแมจะไดโอกาสกตามอนแสดงใหเหนวานกแลเหนคณคาของชวต นอกจากนความเศราโศกของชมชนชวงงานศพของนกในสวนทสามทขดแยงกบสวนทหนงเปนภาพสะทอนถงผลกระทบทสงคมอเมรกนไดรบจากสงคราม (กองบรรณาธการนตยสารสตารพกส ,2539,หนา 330-333.)

Page 9: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Coming Home (1978) ภาพยนตรเรองนกากบโดยฮช เอชบมตวเอกคอซาลล ไฮด สามของเธอคอรอยเอก บอบ ไฮด เดนทางไปรบในสงครามเวยดนาม ซาลลอาสาสมครไปทางานเปนพยาบาลในโรงพยาบาลทหารผานศกจนไดพบรกกบลค มารตน จาทหารซงรางกายทอนลางพการ ในทสดสามของซาลลเดนทางกลบมาแลวทราบถงความสมพนธของคนทงค Coming Home ใชความรกสามเสาเปนตวอยางของความสบสนวนวายในชวตอนเกดจากบาดแผลทางรางกายและจตใจของทหารผานศกสงครามเวยดนาม ในชวงตนเรองภาพยนตรนาเสนอภาพของความลาบากของอดตทหารทตองพการในรปแบบตางๆ ในโรงพยาบาล รวมไปถงคาพดประณามสงครามของคนเหลานน ซาลลเองยงไดพบวาในโรงพยาบาลทหารผานศกไมมทมแพทยและพยาบาลรวมไปถงเครองมอทไมเพยงพอตอความตองการ และเธอยงพบวาบรรดาแมบานทหารซงมาประชมกนไมไดสนใจตอความเปนอยของทหารผานศกแมแตนอย นนคอภาพยนตรแสดงใหเหนวาทหารผานศกถกสงคมอเมรกนปลอยปะละเลย ในชวงทายของเรอง นองชายของเพอนซาลลซงเสยสตจากประสบการณอนเลวรยในสงครามไดฆาตวตาย มารตนสะเทอนใจมากถงกลบไปมดตวเองตวกบประตหนาคายทหารเพอประทวงสงครามจนกลายเปนขาวในโทรทศนหลายชอง ในทสดมารตนกไดมโอกาสไปพดเลาประสบการณใหกบเดกหนมทเพงเขามาฝกเปนนาวกโยธนดวยคาพดทเตมไปดวยการประณามสงครามวาสงครามเปนสงทกลวงเปลาไรสาระไมไดสวยงามเปนไปตามทเขาเคยฝนไวตอนกอนเปนทหาร และภาพยนตรยงแสดงใหเหนถงความแตกตางในดานอารมณและจตใจของบอบทงกอนและหลงไปรบวาเปลยนไปเหมอนกบเปนอกคนหนง บอบยงแสดงความละอายตออดตของตนนนคอ เขาไดรบเหรยญกลาหาญจากกองทพเพยงเพราะเขาบงเอญทาปนลนใสขาตวเอง Coming Home เปนภาพยนตรตอตานสงครามโดยใชเรองราวและคาพดแบบตรงไปตรงมาซงแตกตางจาก The Deer Hunter ทเนนสญลกษณเปนตวสอแนวคด Apocalypse Now (1979) ตวเอกคอรอยเอก เบนจามน วลลารด ตดสนใจเดนทางจากอเมรกากลบมายงเวยดนามอกครง เขาไดรบการมอบหมายจากทางกองทพใหสงหาร ผพนวอลเธอร เครทซ ซงถกลาวหาวาเปนคนเสยสตและตงตวเปนใหญเหนอกองกาลงของตวเองลกเขาไปในปาดงดบของกมพชา เขาพรอมกบเพอนทหารอกสคนลองเรอไปทางใตของเวยดนามไดพบกบกองกาลงของอเมรกาทนาโดยพนโท วลเลยม คลกอร พวกเขาไดตดตามคนเหลานนในการพาเฮลคอปเตอรโจมตหมบานเวยดกง หลงจากนนไดเดนทางไปเยอนฐานสนทนาการทมการแสดงของนางแบบจากนตยสารเพลยบอยมาใหความบนเทงแกทหารในกองทพ วลลารดและเพอนยงไดพบกบเรอของชาวเวยดนามทตองสงสยวาเปน

Page 10: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

พวกเวยดกง กอนจะไดพบกบการโจมตจากชาวปาจนตองพวกเขาตองเสยชวตไปสองคน ในทสดพวกเขากเดนทางมาถงสถานทตงของกองทพของเครทซ แมวาจะไดรบการตอนรบอยางไมเปนมตร วลลารดสสามารถสงหารเครทซและหลบหนไปไดพรอมเพอนอกคนหนง ผ กากบภาพยนตรเรองนคอฟรานซส ฟอรด คอปโปลาไดรบแรงบนดาลใจมาจากนวนยายเรอง Heart of Darkness ของโจเซฟ คอนราดทตพมพในป ค.ศ.1902 ภาพยนตรเนนไปทจตใจของตวละครซงเตมไปดวยความบาและความมดมนในจตใจ ตอนตนเรองแสดงใหเหนวาตววลลารดเองแทบเสยสตเพราะความกดดนกบสภาวะสงครามและตองหยารางกบภรรยาเมอกลบไปยงอเมรกา พนโท วลเลยม คลกอรซงนาทหารโจมตเวยดกงกหมกหมนกบการเลนวนเซรฟในขณะทนาลกนองเขนฆาเวยดกงอยางบาคลง วลลารดและเพอนยงไดเหนสญชาตญาณดบของทหารอเมรกนอยางเชนพวกทหารพยายามจะกรเขามาควาตวนางแบบเพลยบอยทมาแสดงใหความบนเทง รวมไปถงความวนวายและความตกตาของขวญกาลงใจของกองทพอเมรกนทกาลงจะพายแพใหกบพวกเวยดกง จนวลลารดและเพอนเองแทบจะเสยสตเพราะความเครยดถงกลบสงหารหมชาวบานธรรมดาๆ ทลองเรอผานมาเพราะเขาใจวาเปนพวกเวยดกง เมอวลลารดเดนทางไปพบกบเครซทไดพบสาเหตทเขาเปนโรคประสาทเพราะทนไมไดกบความโหดรายของสงครามจนตองปฏเสธการทาสงครามอยางสนเชงจงนากองพนปลกตวมาเปนอสระและชนชมในบทกวกบปรชญาอนลกซงแทน ในตอนจบ วลลารดสงหารเครซทและหลบหนไปไดสาเรจ มผวเคราะหวาภาพยนตรสงครามเรองนยงสะทอนภาพของสงคมอเมรกนในปลายทศวรรษทเจดสบซงเตมไปดวยความวนวายสบสนอกดวย (Jurgen Mueller,2001,PP.44) ทศวรรษทแปดสบ ทศวรรษทแปดสบเปนทศวรรษทมการสรางภาพยนตรสงครามเวยดนามในเชงตอตานสงครามออกมามากทสดเพราะเปนชวงเวลาทขอเทจจรงตางๆ เกยวกบความเลวรายของสงครามเวยดนามถกเปดเผยใหชาวโลกมากขน เชนคดทหารผานศกเวยดนามฟองรองเรยกคาเสยหายจากบรษทผลตฝนเหลองทใชในชวงสงครามซงสงผลรายตอรายกายของพวกเขาและชาวเวยดนาม (Norman Rosenberg,1995,PP.238) นอกจากนในทศวรรษทแปดสบยงเปนยคของประธานาธบด โรนลด เรแกนทเนนนโยบายแขงกราวตอสหภาพโซเวยต รวมไปถงกรณออฉาวของรฐบาลเชนอหราน-คอนทรา (1987) ภาพยนตรเหลานนจงแฝงไปดวยการวพากษการเมองยคเรแกนไปดวย อนแสดงใหเหนถงความตนตวของคนในวงการฮอลลว ดตอสงครามเยนในชวงเวลาน (Douglas Keller,1995,pp.62)

Page 11: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Rambo: First blood ภาคหนง (1982) ภาพยนตรเรองนกากบโดยเทด คอทเชฟฟ สรางมาจากนวนยายของเดวด มอรเรลลเปนเรองเกยวกบทหารผานศกซงเคยเปนสมาชกของหนวยกรนเบเรตชอวา จอหน แรมโบ เขากลายเปนคนเรรอนหลงจากกลบมาจากเวยดนามจงไดเดนทางมายงรฐวอชงตนเพอตามหาเพอนซงเปนสมาชกอกคนของหนวยทมชวตรอด แตแลวกพบวาเพอนคนนนไดเสยชวตไปแลว ตอมาแรมโบไดพบกบนายอาเภอทลงทนขบรถพาเขาออกไปใหพนเมองเพราะเหนวาเปนเขาเปนคนจรจด แตแรมโบขดขน ทาใหนายอาเภอจบกมและทรมานเขาในคกใตทวาการอาเภอ จนแรมโบตองทารายเจาหนาทแลวหลบหนเขาในปา พวกนายอาเภอตามลากนดวยอาวธครบมอพรอมสนขตามกลนในขณะทแรมโบมมดพกเพยงเลมเดยว เหตการณกบานปลายเมอกองกาลงรกษารฐและตารวจกมารวมตามลาดวย แตแรมโบไดใชยทธวธจากสงครามจนพลกกลบมาเอาชนะนายอาเภอไดในทสด เขายอมมอบตวกบทางการเพราะไดรบการเกลยกลอมจากผพน แซมมวล ทราทแมนอดตผบงคบบญชา Rambo: First blood สะทอนมมมองเหมอนกบ Coming Home ทวาสงคมอเมรกนไมเอาใจใสตอทหารผานศกเวยดนามแมแตนอย ถงแมวาทหารเหลานนจะตองพบกบผลรายทางรางกาย เชนเพอนของแรมโบตองเสยชวตดวยมะเรงจากการสมผสฝนเหลองทกองทพใชโปรยในเวยดนามและลาวเพอเปนการทาลายตนไมและพชซงเปนเสบยงใหกบเวยดกง และทสาคญคอบาดแผลทางจตใจของทหารผานศกผานคาสารภาพอนเจบปวดของแรมโบตอผพนในตอนจบทวาเขาตองฝนรายตดตอกนเปนเวลาหลายป จากการทเพอนทหารดวยกนถกระเบดแลวเสยชวตทามกลางออมกอดของเขา นอกจากนเขายงถกประณามวาเปนนกฆาจากผประทวงสงครามหลงจากกลบมาบาน ภาพยนตรเรองนสะทอนใหเหนถงภาพของเจาหนาทของรฐทใชอานาจในทางทไมถกตองนนคอทรมานแรมโบและพยายามฆาเขาทงทสามารถจบเปนได รวมไปถงความออนแอ ขขลาดและไรระเบยบของกองกาลงรกษารฐซงตามลาแรมโบ และยงถอไดวาสามารถตอบสนองความรสกของคนอเมรกนทหดหตอการแพสงครามเวยดนามเมอสบปกอนเพราะภาพยนตรไมไดเพยงแคสะทอนใหเหนถงความเจบปวดจากชวตอนไรทพงของแรมโบ แตยงมฉากสาคญคอการตอสอยางตนเตนระทกใจระหวางแรมโบกบเจาหนาทของรฐ รวมไปถงความแขงแกรงและความสามารถในการทาสงครามแบบกองโจรของแรมโ บ ทา ใ ห มคนว เคราะหว า เ ปนภาพยนตร ไ ดผลต ซ า ส านกความเ ปนลกผ ชาย (Remasculinization) หรอการปลกระดมความเขมแขงหรอความแขงกราวใหกบคนอเมรกนอกครงหลงจากทสญเสยไปกบสงครามเวยดนาม(same author,pp.64)

Page 12: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Platoon (1986) ภาพยนตรเรองนไดรบรางวลออสกาสาขาภาพยนตรยอดเยยมเปนเรองทสองถดจาก The Deer Hunter ตวเอกผบรรยายเรองเปนเดกหนมผมองโลกในแงดชอวา ครส เทยเลอรซงเดนทางมาประจาการในเวยดนาม ตอมาเขากเปลยนความคดเพราะไดประสบพบเหนความโหดรายและความไรสาระของสงครามอนเกดจากกลยทธการทาสงครามทผดพลาดของกองทพอเมรกน ครสยงไดเรยนรชวตของเพอนทหารในหนวยวาสวนใหญเปนคนฐานะยากจนและการศกษาไมสง ในขณะทเขามฐานะทางบานดและเคยเรยนถงระดบมหาวทยาลย ภาพยนตรยงแสดงใหเหนทศนคตของทหารทมตอสงครามในดานลบและมขวญกาลงใจทตกตาดงจะเหนไดจากการทพวกเขาเสพกญชาซงระบาดอยางหนกในกองทพของอเมรกา เพอบรรเทาความเจบปวดทางจตใจและรางกาย ปมเรองทสาคญทสดคอความขดแยงของทหารดวยกนในกองรอยนนคอระหวางจาเอเลยส กรอดน และจาบอบ บารนส ระหวางเกดเหตการณททหารอเมรกนเขาคนหมบานของชาวบานทตองสงสยวาเกบซอนอาวธและทหารของเวยดกงไว บารนสใชวธการรนแรงทงฆาและขมขชาวบานเพอรดขอมลทาใหเอเลยสไมพอใจ ทงคจงตอสกนอยางดเดอด ครสยงไดเขาไปขดขวางไมใหเพอนทหารดวยกนขมขนเดกผ หญง แตในทสดพวกทหารอเมรกนกเผาหมบานและจบกมชาวบานทงหมด เหตการณนมลกษณะคลายคลงกบเหตการณจรงททหารอเมรกนสงหารและขมขนชาวเวยดนามอยางโหดเหยมในหมบานไมไลเมอปค.ศ. 1968 (Karnow,1984.pp.615) ตอมาในระหวางการปะทะกบ เวยดกง บารนสไดลอบยงเอเลยส ทาใหเอเลยสบาดเจบและถกพวกเวยดกงสงหาร ครสแสดงความสงสยและกลายเปนศตรกบบารนส เมอมการปะทะกนระหวางทหารอเมรกนและเวยดกงอกครง บารนสพยายามฆาครสแตไมสาเรจ ครสจงเปนฝายฆาบารนสเสยเอง มผวเคราะหวาบารนสเปรยบไดกบดานมดของจตใจมนษยทชนชอบความรนแรงและความปาเถอนในขณะทเอเลยสเปรยบไดกบดานสวาง เขาเปนผ เหนความไรสาระของสงครามและมความเมตตาตอเพอนมนษยมากขน สวนครสนนแมจะเปนเพยงคนมาใหมทสงเกตการณอยเพยงหางๆ แตแลวกหนมาชนชอบในตวเอเลยส ความตายของเอเลยสอาจจะเปรยบไดดงดวยการประณามของภาพยนตรทมตอสงครามอนโหดเหยม จากทโอลเวอร สโตน เปนทหารผานศกเวยดนามและหนมาตอตานสงคราม ภาพยนตรเรองนจงเปรยบไดกบอตชวประวตของตวโอลเวอร สโตนเอง (กองบรรณาธการนตยสารสตารพกส, 2539, หนา369-374.) Full Metal Jacket (1987) ภาพยนตรสงครามเวยดนามเพยงเรองเดยวของสแตนลย ควบรก เปนเรองเกยวกบบรรดาเดกหนมซงถกเกณฑไปรบในเวยดนามใต ภาพยนตรถกแบงเปนสองสวน สวนแรกกลาวถงชวตของคนเหลานนระหวางถกฝกในคายทหารและสวนทสองคอชวงทพวกเขาประจาการอยในเวยดนามใต

Page 13: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

สาหรบสวนแรกนนภาพยนตรสะทอนใหเหนถงการฝกอยางเขมงวดและการลงโทษอยางรนแรงโดยครฝกคอจาฮารตแมน สวนทสองคอในป ค.ศ. 1968 ตวเอกของเรองคอพลทหารโจกเกอร และเพอนมาประจาเปนนกขาวของกองทพอยใกลเมองเว พวกเขาไดพบกบความเสอมโทรมของสงคมเวยดนามใตไมวาจะเปนโสเภณทพยายามเชอเชญใหทหารอเมรกนใชบรการและกลมมจฉาชพทวงราวกลองถายรปของโจกเกอร ภาพยนตรยงชใหเหนถงความผดพลาดของหนวยการขาวของอเมรกาทไมยอมเชอวาเวยดกงจะบกครงใหญทวประเทศในชวงวนตรษญวนหรอชวงเทศกาลปใหม โจกเกอรและเพอนทาเรองยายไปประจาทอกเมองหนงทอยใกลๆ พวกเขาไปรวมกบกองรอยของพลทหารคาวบอยเพอนสนททเคยฝกมาดวยกนและไดรวมรบในสงคราม ตอนทายของเรองขณะทพวกเขากาลงลาดตระเวนอยบรเวณตกราง กถกโจมตโดยพลแมนปนทาทหารอเมรกนหลายคนเสยชวตรวมทงพลทหารคาวบอย กอนทจะพวกเขาจะสงหารพลแมนปนไดสาเรจ ควบรกไดยมแนวคดจากภาพยนตรเรองกอนหนานของเขาคอ Paths of Glory (1957)ซงตองการสะทอนความไรสาระของสงครามมาขยายตอในภาพยนตรเรองน ผานการฝกอยางเขมงวดในสวนแรกของเรองนนคอขบวนการลดทอนความเปนมนษยของกองทพใหบรรดาเดกหนมเปนเครองจกรสงหารซงกอใหเกดผลกระทบตอสภาพจตใจของพวกเขาอยางเหนไดชดเชนในคนกอนวนจบการฝกของบรรดานาวกโยธน พลทหารคนหนงซงออนแอและถกลงโทษอยางรนแรงตลอดมาไดเสยสตใชปนสงหารจาฮารตแมนและยงตวเองในทสด หรอตอนทโจกเกอรอาศยนงเฮลคอปเตอร ไดเหนพลปนกลประจาเฮลคอปเตอรกราดยงชาวเวยดนามทอยในทงนาอยางไมเลอกหรอตอนท ทหารคนหนงไดถายภาพและพดคยกบศพของทหารเวยดกงเหมอนกบชายคนนนยงมชวตอย นอกจากนในตอนจบของภาพยนตรเมอทหารอเมรกนทกคนพบวาพลแมนปนซงลอบยงพวกเขาจนเสยชวตไปหลายคนเปนผหญง มผวเคราะหวาควบรกตองการบอกวา ตวเอกทไดรบการฝกมาอยางหนกหนวงและตองเดนทางมาหลายหมนไมลเพอมาแคยงผหญงตวเลก ๆ เทานน เหตการณนเปรยบไดกบอเมรกาทสญเสยเงนอาวธและกาลงพลในสงครามอยางมหาศาลเพอตอส กบประเทศเลกๆอยางเวยดนามเหนอแตกลบไมรจกเวยดนามเหนอแมแตนอย(Jurgen Mueller,2005,pp.56) Good Morning Vietnam (1987) ภาพยนตรเรองนกากบโดยแบรร เลวนสน ตวเอกคอแอเดรยน คอรนอร เปนนกจดรายการวทยชอดงของอเมรกา เขาไดเดนทางมาจดรายการวทยใหกบกองทพของอเมรกาในเวยดนามใตในชวงสงคราม คอรนอรมพรสวรรคในการจดรายการทเตมไปดวยชวตชวาและอารมณขน ทาใหเขาไดรบความนยมจากเพอนรวมงานและบรรดาทหารทงหลายทประจาการในไซงอน แตหวหนาสถานไมชอบคอรนอรเพราะเหนวาเขาปราศจากความเคารพและยงชอบเสยดสผบงคบบญชา นอกจากน

Page 14: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

คอรนอรพยายามเผยแพรขาวทกองทพสงหามออกอากาศ ในชวงเวลานนคอรนอรตกหลมรกผหญงชาวเวยดนามคนหนงจงเขาไปเพอนกบนองชายของเธอ แตความจรงแลวเดกหนมคนนนเปนหวหนาหนวยเวยดกงทนาการกอวนาศกรรมเชนการวางระเบดตามจดตางๆ ของไซงอน สงนกลายเปนสาเหตททาใหหวหนาสถานสามารถบบใหคอรนอรกลบอเมรกาไดสาเรจเพราะใชคาขวาจะลงโทษจากการทเขาไปมความสนทสนมกบพวกเวยดกง Good Morning Vietnam ไมไดเนนนาหนกไปทอารมณไหนเปนหลกไมวาตลก ชวตหรอรกแมนตก ไมไดมเหตการณการทาสงครามและไมไดมงประณามสงครามหรอรฐบาลอเมรกนอยางตรงไปตรงมาเหมอนภาพยนตรหลายเรอง แตกสะทอนภาพในดานลบของสงครามเชนความพยายามของทางการในการปกปดขาวสาคญเชนการวางระเบดเพอไมใหกาลงพลอเมรกนในไซงอนเสยขวญ หรอการททหารเวยดนามใตฆาพวกสายลบของเวยดกงอยางโหดเหยมใต นอกจากนจากการท คอรนอรพยายามเขาไปจบผหญงเวยดนามทาใหเขารจกกบชาวเวยดนามดวยการสอนภาษาองกฤษและไดผกความสมพนธจนชนะใจคนเหลานน คอรนอรจงเปนตวแทนของพวกเสรนยมทเปนมตรและใหเกยรตคนเวยดนาม นอกจากนในตอนทายของเรองเขายงไดรบรอารมณและความคดของพวก เวยดกงผานเดกหนมซงเปนนองชายของหญงสาวทเขาตกหลมรก ภาพยนตรเรองนถอไดวามองภาพของสงครามเวยดนามในดานเปนกลางมากทสดเรองหนงในทศวรรษทแปดสบ Casualties of War (1989) ภาพยนตรของไบอน เดอ พลมาซงสรางมาจากเรองจรงในสงครามเวยดนามป ค.ศ.1966 หนวยทหารหนวยหนงไดสญเสยเพอนไปกบหมบานชาวเวยดนามซงพวกเขาเชอวารวมมอกบพวกเวยดกงจงไดลางแคนโดยการลกพาตวเดกผหญงจากหมบานนนมาคมขงเพอทาการขมขน การกระทาเชนนไดรบการคดคานโดยทหารคนหนงในหนวยคอแมค อรกสน แตเขาไมสามารถเอาชนะเพอน ๆ และผ นาของหนวยคอจาโทน เมเสรฟ ซงภาพยนตรแสดงใหเหนวาเปนคนชอบความปาเถอนรนแรง ในทสดเมอทหารอเมรกนตองทาการตอสกบเวยดกงอกครง พวกเขาไดฆาเดกผหญงคนนนเพอปกปดความผดของตวเอง แตอรกสนพยายามในการเปดเผยความจรงแมวาผบงคบบญชาบางคนจะพยายามไมใหเรองแพรออกไปและเพอนในหนวยเดยวกบเขาพยายามจะลอบสงหารเขา เมอคดนถงศาลทหาร สมาชกในหนวยทหารตางถกตดสนวาผดและตองจาคกดวยโทษทแตกตางกนออกไป ภาพยนตรเรองนจงเปนภาพยนตรสงครามเวยดนามเรองทสองทเปดเผยความรนแรงทางเพศททหารอเมรกนมตอคนเวยดนามอนเปนผลทางจตใจททหารไดรบจากการทาสงครามจนกลายเปนอาชญากร ไมรจกความผดชอบชวด

Page 15: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Born on the Fourth of July (1989) ภาพยนตรสงครามเวยดนามเรองทสองของโอลเวอร สโตน สรางมาจากหนงสออตชวประวตของรอน โควค ทหารผานศกเวยดนาม แนวคดของเรองโดยทวไปมลกษณะคลายกบ Coming Home คอทหารผานศกพการทตองพบกบการไมเหลยวแลเอาใจใสจากรฐบาลรวมไปถงปญหาทางจตใจจากสงครามทสงผลตอชวตของทหารผานศก ภาพยนตรเรองนแบงเปนสามสวน สวนแรกคอชวงวยเดกและวยรนทรอนเตบโตมาในลอง ไอรแลนด ทามกลางครอบครวทอบอน เขาเขารวมกบหนวยนาวกโยธนหลงจากทประทบใจกบการประชาสมพนธของนายทหารทโรงเรยน สวนทสองคอเมอรอนเขารวมรบในสงครามเวยดนามเมอป ค.ศ.1967 วนหนง หนวยรบของรอนสงหารหมชาวบานเวยดนามบรสทธดวยความเขาใจผด ทาใหรอนเกดความสบสนและยงเพอนทหารดวยกนจนเสยชวต แตเขากลบไมโดนลงโทษจากผบงคบบญชา ในทสดรอนกถกพวกเวยดกงยงจนพการตงแตอกลงมา ในสวนทสามคอเมอรอนกลบบานและไดรบการตอนรบจากครอบครวอยางดแตไมนานนกความสมพนธระหวางเขากบสมาชกคนอนกเลวรายลง เพราะปญหาทางสขภาพจตของเขาทเกดจากสงคราม จนรอนตองยายออกจากบานเพอไปใชชวตอยางไรจดหมาย ตอมาเมอรอนไดพบวารฐบาลไมเอาใจใสตอสวสดภาพของทหารผานศก เขาจงรวมกบเพอนทหารผานศกคนอนในการเดนทางไปประทวงในการประชมเลอกสรรผสมครประธานาธบดของพรรครพบรกนพรอมกบกลาวคาประณามการทาสงครามเวยดนามของรฐบาลอยางรนแรงแมจะถกปราบปรามจากตารวจ ในตอนจบของเรอง รอนสามารถตพมพหนงสอเปนของตวเองและยงมโอกาสไดไปกลาวคาปราศรยในทประชมประจาปของพรรคเดโมเเครต Rambo: First blood ภาคสอง (1985) ภาพยนตรเรองนกากบโดย จอรจ พ คอสเมทอส เปนเหตการณทตอเนองจาก Rambo: First blood ภาคแรกนนคอจอหน แรมโบตองตดคกและทางานหนกเปนเวลาหาป ผพนแซมมวล ทราท ตดตอใหเขาไปปฏบตภารกจในการสบสวนคนหาเชลยศกอเมรกนทตดคางในเวยดนามโดยมรางวลคอการอภยโทษจากประธานาธบด แรมโบโดดรมจากเครองบนลงในปาดงดบของเวยดนามและไดรบการชวยเหลอจากสายลบคอโค บาว หญงลกครงอเมรกนเวยดนาม แรมโบไดตดสนใจนาเชลยศกคนหนงหลบหนออกจากทคมขง แตทางการปฏเสธทจะชวยเหลอจนแรมโบถกจากมและทรมานในคกเวยดนามโดยผ เชยวชาญคอทหารโซเวยต แตเขาสามารถหนรอดออกมาไดเพราะการชวยเหลอของโค บาว แรมโบตงใจจะหนกลบไปประเทศไทย แตบาวถกทหารเวยดนามฆาตาย ทาใหแรมโบเปลยนใจกลบไปชวยเหลอตวประกนทกคนและยงฆาทหารโซเวยตกบทหารเวยดนามตาย จนหมด

Page 16: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Rambo: First blood ภาคสอง เปนภาพยนตรทถกสรางขนเพอเอาใจผ ทชนชอบภาพยนตรสงคราม เรองราวชวตของทหารผานศกในภาคแรกถกตดออกไปเหลอแตฉากการตอสและการเขนฆากน ภาพยนตรเรองนยงตอบสนองความตองการของคนอเมรกนในภาพความแกรงของลกผชายชาตทหาร และยงเยยวยาความเศราโศกของสงคมอเมรกนเกยวกบทหารหลายหมนนายทเสยชวตไปในสงคราม โดยใหแรมโบฆาทหารเวยดนามตายเปนจานวนมาก อนแตกตางจากภาพยนตรตอตานสงครามหลายเรองเชน Born on the Forth of July นนคอฝายหลงมองเวยดนามอยางเหนใจวาทตอสกบอเมรกากเพยงเพราะตองการเปนเอกราชจากตางชาต แต Rambo: First blood กลบใหทหารเวยดนามเปนผ รายกระหายเลอดและบากามนอกจากนการเขามาเกยวของของทหารโซเวยตถอวาไดตอบสนองนโยบายการตางประเทศของประธานาธบด โรนลด เรแกนทมงไปเนนความเปนศตรของสหภาพโซเวยต นนคอมการสรางภาพวาฝายโลกเสรเปนฝายธรรมะและฝายคอมมวนสตเปนฝายอธรรม (Douglas Keller,1995,pp.65) กอนทในภาคสาม แรมโบจะเดนทางไปชวยฝายขบถในการรบกบกองทพของสหภาพโซเวยตทเขามาบกรกอาฟกานสถาน ทศวรรษทเกาสบ ในทศวรรษนจานวนภาพยนตรสงครามเวยดนามไดลดนอยลงเพราะเวลาลวงผานไป คนอเมรกนเรมลมเลอนสงครามเวยดนามสวนคนรนใหมกไมไดรบผลกระทบจากสงครามเวยดนามโดยตรง นอกจากนสงคมอเมรกนกไมไดตงเครยดกบสงครามเยนอกตอไป เพราะการลมสลายของประเทศคายคอมมวนสตและสหภาพโซเวยตในป ค.ศ.1991 รฐบาลเสรนยมของ บล คลนตนเนนไปทการเจรจาทางการทตมากกวาการทาสงคราม ดวยระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสรทแพรไปทวโลก ทาใหประเทศตางๆ มงเนนไปทเศรษฐกจเปนหลก ในปค .ศ.1995 รฐบาลอเมรกาหนมาฟนฟความสมพนธทางการทตและการคาอยางเปนทางการกบเวยดนามอกครงหลงจากทเวยดนามไดนาการปฏรปเศรษฐกจเสรมาใชในป ค.ศ.1986 นอกจากนวงการฮอลลวดยงหนมาสนใจทาภาพยนตรเกยวกบสงครามอาวเปอรเซยครงทหนงทเกดขนในป ค.ศ.1991 ซงเปนสงครามระหวางกองกาลงพนธมตรทนาโดยอเมรกาและกองทพอรกแทนเชน Courage under Fire (1996) Three Kings (1999) ฯลฯ Heaven and Earth (1993) ภาพยนตรเรองนเปนภาพยนตรสงครามเวยดนามเรองทสามทกากบโดยโอลเวอร สโตน และยงเปนภาพยนตรเรองแรกทสะทอนมมมองจากตวเอกซงเปนคนเวยดนามเองไมใชจากทหารอเมรกนดงทภาพยนตรทวไปมกจะทากน ภาพยนตรสรางมาจากหนงสออตชวประวตของ เลอ ไล เฮยสลป เธอเกดในครอบครวชาวนาในเวยดนามใต ในวยเดกของเธอครอบครวตองพบกบการ

Page 17: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

รกรานของฝรงเศสทยอนกลบมาอกครงหลงสงครามโลกครงทสอง รวมไปถงการกดขขมเหงของรฐบาลเวยดนามใตภายใตการนาของ โง ดนห เดยมทนบถอศาสนาครสตนกายคาธอลกในขณะทพวกเธอซงเปนชาวนานบถอศาสนาพทธ ภาพยนตรไดสะทอนใหเหนถงชวตอนทกขยากของชาวนาทออนแอไรทางส ตองตกเปนเหยอของกองกาลงสองฝาย นนคอถกทงกองทพของเวยดนามใตบบบงคบใหไปอาศยอยในหมบานทสรางขนตามกลยทธแฮมแลต (Hamlet strategy) เพอไมใหพวกเวยดคงแทรกซมเขามาไดรวมไปถงลางสมองชาวบานใหเกลยดคอมมวนสตในตอนกลางวน สวนในตอนกลางคนพวกเวยดกงแอบเขามาเพอทงเกลยกลอมและบงคบใหคนในหมบานชวยเหลอและเขารวมกบพวกตน ในทสดชาวนาตดสนใจรวมมอกบเวยดกงดวยความรกชาตและศรทธาตอโฮ จ มนห จนทาใหทหารเวยดนามใตและทปรกษาอเมรกนจบกมและทรมานชาวนาจานวนมากซงรวมไปถงเลอ ไล แตวาแมของเธอตดสนบนใหเจาหนาทปลอยตวออกมา คนในหมบานรวมทงเวยดกงสงสยวาเธอและแมเปนสายลบใหกบรฐบาลจงจะนาเธอไปฆาทงแตเวยดกงสองคนเปลยนใจขมขนเธอและปลอยเธอไปแทน เลอ ไลและแมเดนทางไปเปนคนใชใหกบเศรษฐในกรงไซงอน แตเธอลบลอบมความสมพนธกบนายจางจนตงทอง ภรรยาของนายจางไลทงคออกจากบาน เธอจงตองไปอาศยอยกบนองสาวทเมองดานง ภาพยนตรไดแสดงใหเหนถงภาพของสงคมอนเสอมทรามของเวยดนามใตทเตมไปดวยผหญงเวยดนามทขายตวใหกบทหารอเมรกน รวมไปถงตลาดมดและอาชญากรรม เลอ ไลตองทางานหนก คาของเถอนและขายตวใหกบจไอเปนบางครง ในทสดมทหารอเมรกนนามวาสตฟ บทเลอร ขอเธอแตงงานและไดพาเธอพรอมลกไปอยทอเมรกาดวยหลงจากกรงไซงอนแตก แตแลวเลอ ไลกมปญหาครอบครวจนตองหยารางกบสตฟ บทเลอรซงกลายเปนโรคพษสราเรอรงและฆาตวตายในทสด สโตนไดพยายามใหภาพยนตรเสนอภาพจากมมมองของชาวนาเวยดนามทนบถอศาสนาพทธอยางแทจรง เชนมการพดถงความเชอเรองกรรมนนคอความทกขทรมานของชาวเวยดนามในสงครามทเกดจากกรรมเกาและการแกไขโดยการยดหลกธรรมในศาสนาพทธคอการใหอภยและการทาจตใจใหสงบปราศจากความโกรธ มากกวาจะประณามความฉอฉลของรฐบาลอเมรกนและความขดแยงระหวางลทธการเมองในสงครามเยนอยางทสโตนเคยทาในเรอง Platoon หรอ Born on the forth of July หรอแมแต JFK (1991) อยางไรกตาม สโตนยงชใหเหนถงวาทหารอเมรกนไดปฏบตตอชาวเวยดนามใตอยางเลวรายและตวทหารเองยงเปนเหยอจากสงครามอยางอยางเชน บทเลอร สามของเลอ ไล ซงเขารวมกบปฏบตการลบนอกกฎหมายของกองทพอเมรกนในการคาอาวธเถอนและการสงหารชาวเวยดนามใตจานวนมากเพอปายความผดใหกบเวยดกง ทาใหบทเลอรกลายเปนโรคประสาทเพราะความเครยด

Page 18: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

Forrest Gump (1994) ภาพยนตรเรองนกากบโดยโรเบรต เซเมกสสรางมาจากนวนยายชอเดยวกนของวนสตน บลม เปนชวตของฟอรเรสต กมพ ชายปญญาออนทมไอควตากวาเจดสบหาแตมความสามารถพเศษทาใหเขากลายเปนนกฟตบอลทมชอเสยง กมพไดพบกบบคคลและเหตการณสาคญของอเมรกามากมายระหวางชวงทศวรรษทหาสบถงเจดสบ หลงจบการศกษาจากมหาวทยาลย เขาอาสาสมครไปรบในเวยดนาม ในระหวางฝกเขาไดรบคาชมจากครฝกในเรองการถอดและประกอบปนกลบไดอยางรวดเรว ราวกบภาพยนตรจะเสยดสอยางไมจรงจงนกวาการฝกของทหารวาไมตางอะไรกบการสรางหนยนตร เนองจากภาพยนตรมงสะทอนภาพจากคนทมองโลกแบบตรงไปตรงมาและอารมณหลกของภาพยนตรฟอรเรสกมพคอตลกขบขนสลบกบชวตรกซงใจ ภาพสงครามเวยดนามจงมลกษณะไมโหดรายเพราะตวกมพเองไมไดพบกบแรงกดดนทางอารมณมากเทากบทหารอเมรกนในภาพยนตรเรองอน แมวาในตอนทายของสงครามเบนจามนเพอนสนทของกมพจะเสยชวต เขากไมไดมองสงครามในดานลบ เมอกมพเดนทางกลบมายงบาน เขาไดรบเหรยญกลาหาญจากลนดอน บ จอหนสน และยงไดพบกบอดตผบงคบบญชาคอ แดน เทยเลอร ซงบาดเจบสาหสจนเสยขาทงสองขาง การทคนทงสองสนทสนมกนไดทาใหกมพพบเหนชวตทหารผานศกพการของเทยเลอรทเตมไปดวยความทกขยากไรคนเหลยวแลแตภาพยนตรไมไดตงใจมงเนนเพอประณามสงครามเหมอนกบ Coming Home หรอ Born on The forth of July กมพยงเอาตวเขาไปเกยวของกบการประทวงสงครามโดยไมตงใจนนคอขณะเดนเทยวรอบทาเนยบขาวกถกพวกประทวงดงขนไปรวมกลาวสนทรพจนตอตานสงครามบนเวททามกลางผประทวงนบแสน แตผชมภาพยนตรไมเขาใจคาพดของเขาเพราะมคนแอบดงปลกเครองขยายเสยงเสยกอน กมพยงไดพบกบเจนนเพอนสาวทเขาหลงรกมารวมประทวง เธอพาเขาไปเยยมชมชวตของบรรดาหนมสาวทมาประทวงสงครามทกรงวอชงตน ดซ ภาพยนตรไดถายทอดเหตการณเหลานอยางตรงไปตรงมาจากมมมองของคนซอ ๆ นนคอไมเขาขางทงฝายรฐบาลและฝายตอตานสงคราม นบไดวา Forrest Gump เปนภาพยนตรทมองสงครามเวยดนามในดานกลาง ๆ ในตอนจบ เทยเลอรไดพบกบความสขกบชวตเพราะรารวยจากการรวมทาฟารมกงกบกมพ เขาใสขาเทยมและมภรรยาเปนคนญป น ในขณะทตวละครซงเปนทหารผานศกในภาพยนตรเรองอนๆ เกอบทงหมดยกเวน Born on The Forth of July ยงคงพบกบความมดมนของชวตจนจบเรอง Operation Dumbo Drop (1995) ภาพยนตรเรองนสรางโดยคายภาพยนตร วอลท ดสนย กากบโดยไซมอน วนเซอร เปนเรองของทหารกลมหนงทไดรบมอบหมายภารกจใหนาชางจากชาวเขาหมบานหนงไปมอบใหหมบานอนกอนทจะมงานเทศกาลบชาพระเจาของพวกชาวเขาซงเชอกนวาเทพเจาทบชาตองมชางเปนพาหนะ

Page 19: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

แตแลวพวกเขาและชางถกเครองบนขนสงทอดทงจนตองเดนทางโดยเทา ทหารอเมรกนพบกบความขดแยงภายในกลมและการขดขวางจากเวยดกง ในตอนทายของเรองเมอพวกเขาเดนทางถงฐานทพพบวาภารกจถกยกเลก พวกเขาจงฝาฝนคาสงโดยการนาชางกลบบานไปยงบานเกดของมนจนประสบความสาเรจ การดาเนนเรองเปนแบบการผจญภยของบรรดาทหารสอดแทรกดวยอารมณตลกขบขน มการตอสทงใชปนยงกนหรอทางกายอยบางแตไมมภาพคนตาย แมแตตอนทพวกเวยดกงมาฆาชางของชาวเขาเพอลงโทษทคนเหลานนไปเขาขางฝายอเมรกนภาพยนตรไดตดออกไปเปนฉากอนทนท ในภาพยนตรมการพดถงสงครามในดานลบอยบางเชนทหารอเมรกนยอมรบวากองทพไดฆาชาวเวยดนามไปมากจงทาใหชาวเวยดนามเกลยดชง แตในภาพยนตรทงชาวบานและพวกเขากปฏบตตอกนโดยด ความสมพนธระหวางทหารอเมรกนกบชางและควาญชางซงเปนเดกชายชาวเวยดนามทเปลยนมาเปนความรกผกพนทาใหภาพความโหดรายของทหารอเมรกนอยางในภาพยนตรเรองอนเลอนหายไป ในขณะททหารเวยดกงถกนาเสนอภาพในดานดขนเชนเมอมโอกาสทจะยงชางและทหารอเมรกนทกระโดดรมลงมาจากเครองบนแตกไมยอมยง ภาพยนตรเรองนถอไดวาเปนนาเสนอภาพของสงครามเวยดนามในดานดทสดเรองหนง หลงป ค.ศ.2000

เมอเกดเหตการณ 9/11 กลาวคอผ กอการรายจเครองบนจานวนสามลาเขาชนตกเวรดเทรดและตกเพนตากอนอนเปนททาการของกระทรวงกลาโหมในวนท 11 กนยายน ป ค.ศ. 2001 รฐบาลอเมรกนระบวาเปนบนลาเดนทอยเบองหลงการกอรายครงนและกาลงหลบซอนตวอยในอาฟกานสถานโดยไดรบการชวยเหลอจากกลมตาลบนซงเปนกลมมสลมหวรนแรงทปกครองประเทศอย เมอตาลบนปฏเสธทจะสงตวบน ลาเดนใหกบทางอเมรกา สาธารณชนอเมรกนซงตกอยในภาวะเสยขวญและเศราโศกไดสนบสนนการประกาศสงครามตานผ กอการราย (War against Terrorism) ของประธานาธบดจอรจ ดบเบลย บชกบอาฟกานสถานอยางเตมทซงเรมตนในเดอนตลาคมหรอหลงเหตการณ 9/11เพยงหนงเดอน ตอมาบชยงไดสงทหารไปบกรกอรกในป ค.ศ. 2003 เพราะถอวาอรกเปนหนงในอกษะแหงความชวรายรวมกบอหรานและเกาหลเหนอ จงไดมการนาเอาสงครามเวยดนามมาทาเปนภาพยนตรอกครงหนง เพราะกระแสชาตนยมไดหวนกลบมาอกครงกอนจะลดลงอยางรวดเรวเพราะกองทพอเมรกนไมสามารถแกไขปญหาผ กอการรายในอรกและทหารอเมรกนตองเสยชวตเพมขนเรอยๆ (Thomas E.Ricks,2007,PP.444-451)

Page 20: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

We Were Soldiers (2002) ภาพยนตรเรองนกากบโดย แรนดลล วลเลส สรางมาจากหนงสอชอ We Were Soldiers Once ... And Young ของนายพลฮารลด จ มว และโจเซฟ แอล กลโลเวย ทบรรยายเหตการณจรงในป ค.ศ. 1965 จากสมรภมเอย ดรงซงเปนการตอสครงสาคญครงแรกระหวางกองทพอเมรกนและเวยดนามเหนอ ภาพยนตรมวตถประสงคหลกคอการเชดชวรกรรมของทหารกองพนทหารมาทเจด ในตอนเปดเรองภาพยนตรแสดงถงป ค.ศ.1954 ในสมรภมเดยน เบยนฟ ทหารฝรงเศสถกทหารเวยดนามเหนอโจมตและสงหารจนหมดแมแตทหารทบาดเจบและยอมแพเพอจะขมขวญฝรงเศสไมใหสงทหารมาอก ภาพยนตรไดเปลยนเวลามาเปนป ค.ศ.1965 เพอแสดงใหเหนชวตครอบครวอนอบอนของทหารอเมรกนโดยเฉพาะตวเอกคอผพน ฮารลด จ มว หรอฮล ซงเปนผ นาของกองพนทจะนากองทหารมาทเจดไปยงเวยดนามโดยคาสงของประธานาธบด ลนดอน บ จอหนสน ภาพยนตรไดแสดงใหเหนความเปนนายทหารมออาชพและภาพอนเดดเดยวของฮล ในฐานะผ นาหนวยแมจะวตกกงวลวาทหารของตนนนไรประสบการณและขาดการเตรยมพรอมทด อยางไรกตามทกคนมความกระตอลอลนในทาสงครามเพอตอตานคอมมวนสต ภาพยนตรเปลยนฉากมาเปนสมรภมในเวยดนาม ในการเดนทางมาตอสพวกเวยดกงในหบเขาดรงหรอหบเขามรณะแสดงใหเหนวาทหารอเมรกนทงหมดไมมความรเกยวกบศตรแมแตนอย พวกเขาเพงทราบวาพวกตนเดนทางมาอยใกลกบคายของทหารเวยดนามจานวนหลายพนนายจากการจบกมพลสอดแนม ทงสองฝายจงตอสกนอยางดเดอดทงกลางวนและกลางคนทาใหตองเสยชวตเปนจานวนมากโดยม โจเซฟ แอล กลโลเวย นกหนงสอพมพในฐานะพลเรอนเพยงคนเดยวเปนประจกษพยาน ภาพยนตรพยายามนาเสนอถงการบาดเจบลมตายของทหารทงสองฝายอยางสมจรงทสดแมแตการตายของทหารอเมรกนจากระเบดของเครองบนตวเองทมาชวยใหกองทหารมาทเจดตฝาวงลอมออกไป ภาพยนตรไดนาเสนอมมมองใหมๆ นอกจากของทหารอเมรกนเชนจากบรรดาภรรยาของทหารอเมรกนทอยแนวหลงตองเจบปวดหลงจากการทราบขาวการเสยชวตของสาม ทสาคญคอจากทหารเวยดนามเหนอไมวาการวางแผนการรบ อารมณและจตใจของคนเหลานน นอกจากน ภาพยนตรยงมทาทประนประนอมดงจะดไดจากคาบรรยายในตอนตนเรองยงอทศใหกบทหารเวยดนามเหนออกดวย แตตลอดทงเรองไดใหฮลบญชาการรบไดอยางเขมแขง เกงกาจเหมอนกบจอหน เวยนใน The Green Berets ไมมการกลาวประณามสงครามหมอนภาพยนตรเรองอนมแตการโจมตความผดพลาดในกลยทธการทาสงครามของผ บงคบบญชาฝายอเมรกน และตอนจบของภาพยนตร หนวยทหารมาทเจดสามารถตฝาวงลอมไดในลกษณะผชนะหลงจากสรางความสะเทอนใจใหกบคนดจากภาพการเสยชวตของทหารอเมรกนจานวนมาก We Were Soldiers จงเปนสวนผสมของภาพยนตรทเชดชวรกรรมของทหารแบบ The Green Berets ในทศวรรษทหกสบกบการ

Page 21: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

นาเสนอความสมจรงทเหนแงมมหลายดานของสงครามทภาพยนตรสงครามเวยดนามในทศวรรษทแปดสบนยมกน Path to war (2002) ภาพยนตรโทรทศนของเฮช บโอ ผลงานชนสดทายของจอหน แฟรงเกนไฮมเมอร เปนการนาเสนอชวประวตของประธานาธบดลนดอน บ จอหน ชวงหลงจากไดรบเลอกตงในป ค.ศ.1964 ภาพยนตรนาเสนอจอหนสนในเชงยกยองวาเปนนกการเมองทเตมไปดวยชนเชงทางการเมองและมงมนทจะดาเนนนโยบายตางๆ ในประเทศเพอลบภาพอนยงใหญของเคนนาดแตกนาเสนอภาพบคลกภาพในดานลบและความผดพลาดของเขาหลายอยางสลบกนไป สาหรบชวงกอนสงครามเวยดนามนน จอหนสนเปดใจรบฟงคาปรกษาจากโรเบรต แมคนามารา รฐมนตรกระทรวงกลาโหมตงแตรฐบาลเคนนาดซงสนบสนนใหสงกองกาลงทหารเขาไปในเวยดนาม นอกจากนจอหนสนยงรบฟงอกฝายทเหนตรงกนขามกบแมคนามาราคอ จอรจ บอลล ผชวยรฐมนตรวาการตางประเทศและคลาค คลฟฟอรด ทปรกษาทไมใหสงกองกาลงทหารเขาไป แตในทสด จอหนสนจงตดสนใจทาตามคาปรกษาของแมคนามารารวมไปถงผ นาทางทหารเชนนายพลเวสตมอรแลนดเพอไมใหปองกนไมใหคอมมวนสตเขายดเวยดนามใต แตผลทไดตอมาคอการวางแผนทผดพลาดไมตรงกบความเปนจรง ภาพยนตรไดแสดงใหเหนวาการทาสงครามของจอหนสนนนตองรบแรงกดดนจากสงรอบขางเชนประชาชนเพราะเขาเคยสญญาไวตอนหาเสยงวาจะไมนาอเมรกาเขาสสงครามเตมตว ในตอนตนเขาตงใจจะทาสงครามแบบมขดจากดทสดและยงตองระวงตอมหาอานาจทหนนหลงเวยดนามเหนอคอโซเวยตและจน ซงอาจนาไปสสงครามโลกครงทสาม แตเมอสงครามเวยดนามเรมยดเยอสงผลใหมการประทวงของประชาชนอเมรกนประเทศมากขนเรอยๆ สรางความกดดนใหแกเขาและแมคนามาราอยางมาก จอหนสนตดสนใจสงแมคนามาราใหไปเปนประธานธนาคารโลกและแตงตงใหคลฟฟอรดดารงตาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหมแทน ทวาคลฟฟอรดกลบหนมาดาเนนนโบายตามแบบแมคนามารา สถานการณในเวยดนามกไมไดดขนจนในป ค.ศ.1968 เกดยทธการวนตรษญวนทเปนจดเปลยนของมมมองและนโยบายของอเมรกาทมตอสงครามเวยดนาม จอหนสนตดสนใจประกาศตอหนาโทรทศนวาจะไมเปนตวแทนของพรรคเดโมแครตในการสมครชงตาแหนงประธานาธบดอกตอไปและยงผลกดนใหมการเจรจาเพอยตสงคราม Path to War เปนภาพยนตรทนาเสนอภาพตรงกนขามกบ JFK (1991) ของโอลเวอร สโตนซงสรางมาจากหนงสอของจม แกรรสนทกลาวหาวาผ ทอยเบองหลงการลอบสงหารเคนนาดในป ค.ศ.1963 ลวนแตมาจากกลมผ เสยผลประโยชนเชน กองทพบกและกลมพอคาอาวธเพราะเคนนาดจะไมยอมสงกองกาลงทหารเขาไปในเวยดนาม สโตนกลาวหาวาจอหนสนพยายามผลกดนใหเกดสงครามเวยดนามเพอตอบสนองผลประโยชนของกลมคนเหลานน(Wikipedia.com_JFK(Film),2008) แตใน

Page 22: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

ภาพยนตรเรองนกลบแสดงวาการทาสงครามเกดจากอดมการณของอเมรกาในชวงสงครามเยนรวมไปถงทศนคตของตวประธานาธบดและลกนองทงหลายตอสงครามนน สรป การนาเสนอภาพของภาพยนตรสงครามเวยดนามของฮอลลวดไดรบผลกระทบจากสงคมอเมรกนในแตละยคทสรางอยางเชนในปลายทศวรรษทหกสบถงแมโปรดกชนโคดจะถกยกเลกและกระแสตอตานสงครามจะขนสงสดแตวาฮอลลวดยงตดอยกบการสนบสนนนโยบายรฐบาลในการตอตานคอมมวนสต จนถงปลายทศวรรษทเจดสบซงถอไดวาเปนยคทสงคมอเมรกนเปลยนมมมองตอสงครามนนคอมองสงครามในดานลบและทศวรรษทแปดสบทฮอลลวดจงทยอยผลตภาพยนตรสงครามเวยดนามซงสวนใหญเปนดานลบ เพราะขอมลของสงครามเวยดนามทถกเปดเผยมากขนททาใหคนตระหนกถงความเลวรายของสงครามและเปนการตอตานกบสงครามเยนในยคของเรแกนและในทางกลบกนภาพยนตรบางเรองอยาง Rambo :First Blood ทงสองภาคกลบชวยกระตนใหสงคมอเมรกนเขมแขงและเชอมนตออดมการณในประชาธปไตยและการทาสงครามเยนกบสหภาพโซเวยต ในทศวรรษทเกาสบ สงครามเยนสนสดพรอมกบการแพรของตลาดเสรรวมไปถงความสมพนธครงใหมระหวางอเมรกาและเวยดนาม คนอเมรกนเรมลมเลอนสงครามเวยดนาม ทาใหมการสรางภาพยนตรเกยวกบสงครามเวยดนามนอยลงและมเนอหาเบาขนมาก แตหลงป ค.ศ. 2001 อเมรกาทาสงครามกบผ กอการราย ความรสกชาตนยมของคนอเมรกนกลบมาอกครงจงมการสรางภาพยนตรสงครามเวยดนามในดานดขน ในดานเนอหาและการนาเสนอความคดนน ภาพยนตรสงครามเวยดนามทงหมดทไดกลาวมายอมรบเหมอนกนสงครามเปนสงโหดรายและกอความเสยหายใหกบชวตและทรพยสนของทกฝายอยางมหาศาล ภาพยนตรสวนใหญยงเหนวาอเมรกาไมควรมาของเกยวกบเวยดนามและหลายเรองเหนวาสงครามเกดจากความชวรายของรฐบาล นอกจากนภาพยนตรสวนใหญยงเหนวากองทพวางแผนในการรบผดพลาด ทหารอเมรกนสวนใหญขาดประสบการณและความเขาใจตอศตรและในหลายกรณมความโหดเหยมชวรายไมตางจากเวยดกง ภาพยนตรสวนใหญยงเหนวาสงครามกอใหเกดผลกระทบตอสงคมอเมรกนอยางมากมายอยางเชนทหารผานศกถกรฐทอดทงไมเหลยวแลและทหารผานศกมปญหาทางจตใจและรางกายจนสรางความเดอดรอนใหกบครอบครวรวมไปถงคนรอบขาง อยางไรกตามภาพยนตรแตละเรองตางมแนวคดและวตถประสงคจากการถายทอดความโหดรายนนในรปแบบทแตกตางกนออกไป ซงเราสามารถแบงไดเปนสามกลมใหญ ๆ ไดดงน

1.ภาพยนตรตอตานสงคราม:The Deer Hunter Coming Home Apocalypse Now Platoon Full Metal Jacket Casualties of War Born on the Fourth of July และ Heaven and Earth

Page 23: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

2.ภาพยนตรทมความเหนเปนกลางตอสงคราม: Good Morning Vietnam Forrest Gump Operation Dumbo Drop และ Path to War

3.ภาพยนตรทเชดชวกรรมของทหาร: Green Berets (สนบสนนการทาสงครามเวยดนาม), Rambo ทงสองภาค และ We Were Soldiers สาเหตททาใหมภาพยนตรตางความแตกตางเชนนเนองมาจากการทผสรางภาพยนตรไดรวมเหตการณสงครามเขากบประเภท (genre) ของภาพยนตรอนๆ เชน ตลกขบขน ชวต รกโรแมนตกหรอทศนคตของบคคลทเปนผ กากบภาพยนตรเหลานนอยางเชน จอหน เวยนซงเปนหนงในบรรดาผ กากบของ The Green Berets มความคดทางการเมองแบบรพบรกนหวอนรกษนยมและยงเปนหวหอกในการตอตานคอมมวนสต (Norman L.Rosenberg.PP.40) สแตนลย ควบรก ผ กากบ Full Metal Jacket เปนพวกเสรนยมทมกสรางภาพยนตรทนาเสนอภาพในเชงลบหรอสอแนวคดตอตานสงครามตลอดมาไมวา Paths of Glory Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb 2001: A Space Odyssey หรอ Barry Lyndon และโอลเวอร สโตน ตอตานสงครามเวยดนามผานภาพยนตรสงครามของเขาทงสามเรองคอ Platoon Born on The Forth of July และ Heaven and Earth จากการทเขาเปนอดตทหารผานศกเวยดนาม นอกจากนสงทมอทธพลตอมมมองของภาพยนตรทมตอสงครามเวยดนามยงรวมไปถงผสรางเชนวอลท ดสนยทตองการทาให Operation Dumbo Drop สามารถดงดดผชมทเปนเยาวชนไดจงทาใหภาพยนตรมเนอหาไมรนแรง หรอเนอหาของหนงสอทภาพยนตรนามาสรางเชน Forrest Gump ของวนสตน บลมทมงใหฟอเรสกมพมองสงครามเวยดนามตามแบบของคนปญญาออนหรอหนงสอ We Were Soldiers Once ... And Young ของนายพลฮารลด จ มว และโจเซฟ แอล กลโลเวยทมงเชดชวกรรมของทหารอเมรกน

Page 24: ภาพยนตร์สงครามเวียดนามและส ังคมอเมริกัน Vietnam War Film ...The aims of this article are 1) to study how

เอกสารอางอง

ภาษาไทย กองบรรณาธการนตยสารสตารพกส.(2539) Starpics-special Collection: Oscar's Best

Pictures. กรงเทพฯ : โรงพมพหสน.หองภาพสวรรณ. ภาษาองกฤษ Brogan ,Patrick . (1999) Introducing American Politics.New York:Totem Book. Esper ,George.(1983).The Eyewitness History of Vietnam War ,1961-1975.

USA:Ramdom House Inc. Keller, Douglas.(1995). Media Culture :Cultural Studies,Identity and politics between the

Modern and The Postmodern.New York:Routledge. Karnow ,Stanley.(1984). Vietnam : A History. New York :Penguin books. Mueller, Jurgen.(2005). Best Movies of the 80s. Berlin: Taschen. Monaco ,Paul.(2001).History of a American Cinema (vol.8) :The Sixties:1960-1969.

Detroit: Charles Scriber’s Sons. Rev,Peter.(2003). History of a American Cinema (vol.7) :Transforming the Screen 1950-

1959. Detroit: Charles Scriber’s Sons. Ricks ,Thomas E.( 2007) Fiasco :The American Military Adventure in Iraq.USA :Penguin

Books. Rosenberg, Norman L.(1995). In Our Times :America Since World War 2. New Jersey: Prentice Hall. สอทางอนเตอรเนต Imdb.com Wikipedia.com (May 15, 2008).JFK (Movie) Wikipedia.Retrieved November ,23 2008,

from http://en.wikipedia.org/wiki/JFK_(film)