0

รายงานผลโครงการฝกอบรม

“ชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง”

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

รายงานผลโครงการฝกอบรม “ชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง”

ทปรกษา สยาม นนทค าจนทร จนทนา เบญจทรพย เรยบเรยง นพรตน พาททน ขอมล เรวด อลต นตยา ทองสอน สชาดา ออนนอมด สกญญา ผนครบร อษณย โคกเกษม ผลตโดย ศนยปฏบตการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก.ทชค.) 378 อาคารศนยชมชนบานเอออาทรสายไหม ซอยสายไหม 33/1 ถ.สายไหม แขวงสายไหม เขตสายไหม กทม. 10220 โทร. 02-159-4464 Website: http://www.codi.or.th/index.php/home-klong\

ค าน า

รายงานฉบบน จดท าขนจากการเรยบเรยงเนอหาในโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง เพอใหกลมเปาหมายทเขารบการฝกอบรมไดใชเปนเนอหาประกอบการสอสารการรบรและสรางความเขาใจในการด าเนนงานตามมาตรการจดระเบยบและแกไขปญหาชมชนแออด และการสรางทอยอาศยรกล าแนวล าคลองและทางระบายน า ซงรฐบาลไดมอบหมายใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย (กรงเทพมหานคร) และส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เรงรดด าเนนการโครงการพฒนาทอยอาศยรมคลองเพอรองรบการนโยบายดงกลาว โดยมหลายหนวยงานรวมปฏบตภารกจทแตกตางกนในกระบวนการโครงการ อาท เจาหนาท ศปก.ทชค. เจาหนาทส านกการระบายน า เจาหนาทกรมธนารกษ เจาหนาทต ารวจ เจาหนาททหาร ปฏบตงานรวมกนในชอ “ชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง” กองฝกอบรม ศนยปฏบตการพฒาทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก.ทชค.) สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เหนความส าคญในการเพมพนความรเรองจตวทยามวลชนและก าหนดแผนปฏบตการรวมกนของชดปฏบตการฯ ดงกลาว จงไดจดการฝกอบรมครงนขน ระหวางวนท 20 -22 มกราคม 2559 ณ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร เนอหาจากการฝกอบรมประกอบไปดวยความรเรองจตวทยาชมชน ลกษณะส าคญของจตวทยามวลชน จตวทยาทเกยวกบมวลชน กลยทธการใชจตวทยาทเกยวกบมวลชน ขนตอนการท างานมวลชน และการใชจตวทยามวลชนในประเทศไทย รวมถงแผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลองลาดพราว ความรเรองชมชนเมอง นโยบายการจดระเบยบชมชนแออดรมคลองและการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองของรฐบาล อยางไรกตาม เนอหาจากรายงานน จ าเปนตองอาศยการสอสารทมประสทธภาพทเปนไปในทศทางเดยวกนทเปนเอกภาพของชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง ในการสรางการรบรและสรางความเขาใจกบมวลชน ตลอดจนมการบรณาการและก าหนดแผนปฏบตการในระดบพนทเขตรวมกน จงจะสามารถน าไปสการบรรลผลของโครงการ และวตถประสงคของรฐบาลในการจดระเบยบชมชนรมคลองตอไป

กองฝกอบรม ศนยปฏบตการทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก.ทชค.) สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

มกราคม 2559

สารบญ

หนา 1. ค าน า 2. โครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง 1 3. สรปการบรรยายในโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหารมคลอง 4 4. ภาคผนวก 28

ก าหนดการโครงการฝกอบรม 29 ผลประเมนโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหารมคลอง 31

1

โครงการ ฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง

๑. เหตผลและความจ าเปน

นายกรฐมนตรไดมขอสงการ ในคราวประชมคณะรฐมนตรเมอวนท ๓ มนาคม ๒๕๕๘ ตามทคณะรกษาความสงบแหงชาตไดมมต (๑๓ สงหาคม ๒๕๕๗) เรอง ขอสงการของหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย (กรงเทพมหานคร) และส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ก าหนดมาตรการจดระเบยบและแกไขปญหาชมชนแออดและการสรางทอยอาศยรกล าแนวล าคลองและทางระบายน า ซงจะมการด าเนนโครงการน ารองในคลองลาดพราว และตอมาทประชมรวมคณะรกษาความสงบแหงชาตและคณะรฐมนตรไดมมต (๒๔ กมภาพนธ ๒๕๕๘) เรองขอสงการของหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต แตงตงคณะท างานเพอเจรจากบประชาชน ในพนทในการยายทอยอาศย และใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจดหาทอยอาศยใหมใหแกประชาชนกลมดงกลาว โดยค านงถงความสอดคลองกบแนวทางการจดระบบสาธารณปโภคและผงเมองดวย นน ใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย (กรงเทพมหานคร) และส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เรงรดด าเนนการดงกลาวขางตน

ดงนน เพอใหการแกไขปญหาชมชนรมคลองเปนไปตามแนวทางและขอสงการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) จงไดจดท าโครงการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองเพอรองรบนโยบายรฐบาลในการแกไขปญหาการรกล าคคลองซงอยภายใตแผนยทธศาสตรการพฒนาทอยอาศย ๑๐ ป (พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๘) โดยการด าเนนโครงการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองมระยะเวลา ๓ ป (พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๑) เปาหมาย ๗๔ ชมชน ๑๑,๐๐๔ ครวเรอน ประชากรผรบผลประโยชน ๖๔,๘๖๙ คน ซงในป ๒๕๕๙ มเปาหมายด าเนนการใน ๒๖ ชมชน ๓,๘๑๐ ครวเรอน ๒๒,๔๖๐ คน

การด าเนนการตามแผนงานดงกลาวมปญหาอปสรรคในการสรางการรบรใหกบมวลชน มวลชนไมเขาใจในแนวทางในการด าเนนการของโครงการและวตถประสงคของรฐบาลในการจดระเบยบชมชนรมคลองเพอเพมประสทธภาพระบบการระบายน า และการพฒนาคณภาพชวตชมชนรมคลอง ประกอบกบหนวยงานทเกยวของมหลายหนวยงานมภารกจทแตกตางกนในการกอสรางเขอน การพฒนาคณภาพชวตและการสรางการรบรและท าความเขาใจ จงจ าเปนตองอาศยการสอสารทมประสทธภาพเปนไปในทศทางเดยวกนและเกดเอกภาพจงจะบรรลผล จงไดจดท าโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลองขน ๒. วตถประสงค

๒.๑ เพอเพมพนความรและก าหนดแผนปฏบตการรวมกนของชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง

2

๒.๒ เพอใหผฝกอบรมไดทราบถงความหมายของจตวทยามวลชน ลกษณะส าคญของจตวทยามวลชน จตวทยาทเกยวกบมวลชน กลยทธการใชจตวทยาทเกยวกบมวลชน ขนตอนการท างานมวลชน ตลอดจนการใช จตวทยามวลชนในประเทศไทย

๒.๓ เพอใหฝกอบรมสามารถน าความรทไดรบไปปรบใชในการปฏบตงานเกยวกบจตวทยามวลชนไดอยาง มประสทธภาพ

๒.๔ เพอใหเขาใจเปาหมาย แผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลองลาดพราว ความรเรองชมชนเมอง การด าเนนการจดระเบยบชมชนแออดรมคลองและการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองของรฐบาล

๓. กลมเปาหมายในการฝกอบรม

๓.๑ คณะผบรหาร พอช. และศปก.ทชค. จ านวน ๕ คน ๓.๒ เจาหนาทประจ าทม ๕ ทม ของ ศปก.ทชค. จ านวน ๔๐ คน (หวหนาทม ๑ คน จนท.ปก. ๑ คน ชมชน ๔ คน วศวกร ๑ คน สถาปนก ๑ คน รวม ๘ คน) ๓.๓ นกพฒนาสงคมทรบผดชอบงานทอยอาศยชมชนรมคลอง จ านวน ๗ คน ของส านกงานเขต ๗ เขต ๓.๔ เจาหนาท ส านกการระบายน า กรงเทมหานคร จ านวน ๗ คน ๓.๕ คณะผบรหาร ส านกพฒนาสงคม กรงเทพมหานคร จ านวน ๒ คน ๓.๖ เจาหนาท ส านกงานธนารกษพนทกรงเทพมหานคร กรมธนารกษ จ านวน ๒ คน ๓.๗ เจาหนาทชดมวลชนสมพนธของสถานต ารวจนครบาลในพนท จ านวน ๘ นาย จ านวน ๘ สถาน

๓.๘ เจาหนาททหารประจ าเขต (บก.ควบคม) จ านวน ๘ นาย

รวม ๗๙ คน/นาย ๔. วธด าเนนการและระยะเวลา

๔.๑ ขนเตรยมการ ๑) ก าหนดการฝกอบรม (ผนวก ก.) ๒๘-๓๐ ธ.ค.๕๘ และขอความเหนจากผทรงคณวฒ ๒) เสนอขออนมตโครงการและงบประมาณ ๔-๗ ม.ค.๕๙ ๓) ประสานสถานท เตรยมอปกรณ เอกสารประกอบการฝกอบรม ๔-๘ ม.ค.๕๙ ๔) ประสานเรยนเชญวทยากรผทรงคณวฒ ๔-๘ ม.ค.๕๙ ๕) จดตงกองอ านวยการฝกอบรม ๗-๘ ม.ค.๕๙ ๖) เรยนเชญกลมเปาหมายการฝกอบรม ๗-๑๒ ม.ค.๕๙ ๗) ตดตามยนยนกลมเปาหมายการฝกอบรม ๑๑-๑๔ ม.ค.๕๙

3

๔.๒ ขนปฏบตการฝกอบรม ฝกอบรมตามหลกสตร โครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธ ๒๐-๒๒ ม.ค.๕๙ แกไขปญหาชมชนรมคลอง ๓ วน โดยทกคนจะตองอยในกระบวนการ จนครบหลกสตร ๔.๓ ขนตดตามและประเมนผล ๑) ประเมนผลหลงจาการฝกอบรมในเดอน เม.ย.๕๙ จากแบบสอบถามทงจากผเขาฝกอบรมและชมชนเปาหมายในการปฏบตการ ในป 25๕๙ ๕. สถานทอบรม

หองประชม ชน ๒ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ เขตปอมปราบศรตรพาย กรงเทพมหานคร 6. ผรบผดชอบโครงการ

ศนยปฏบตการทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก.ทชค.) สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 7. การตดตามประเมนผล

7.๑ ระหวางการฝกอบรม โดยแบบสอบถาม 7.๒ หลงการฝกอบรม ภายในเดอน เม.ย.๕๙ โดยแบบสอบถาม 8. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

8.๑ ผเขาฝกอบรมไดรบการเพมพนความรในเรองจตวทยามวลชน ลกษณะส าคญของจตวทยามวลชน จตวทยาทเกยวกบมวลชน กลยทธการใชจตวทยาทเกยวกบมวลชน ขนตอนการท างานมวลชน ตลอดจนการใช จตวทยามวลชนในประเทศไทย

8.๒ เกดชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง รวมกนของหนวยงานทเกยวของ เชน เจาหนาท ศปก.ทชค. เจาหนาทส านกงานเขต เจาหนาทส านกการระบายน า เจาหนาทกรมธนารกษ เจาหนาทต ารวจ เจาหนาททหาร เขาใจความส าคญของนโยบายการพฒนาทอยอาศยผมรายไดนอยของรฐบาล แผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลองลาดพราว นโยบายการจดระเบยบชมชนรมคลอง และการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง และความรเรองชมชนเมอง แนวคด หลกการ วธการ และการสนบสนนของโครงการบานมนคง สามารถสอสารสรางการรบรและสรางความเขาใจกบมวลชนได บรณาการและก าหนดแผนปฏบตการในระดบพนทเขตรวมกน โดยตดจายจากงบประมาณป ๒๕๕๙ รหส บ ๘๒๑๖๖

4

สรปการบรรยายในโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธ แกไขปญหารมคลอง

5

แผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลองลาดพราว

นายสราษฎ เจรญชยสกล ผอ านวยการกองพฒนาระบบหลก นางวาสนา ศลปเบจพร ผอ านวยการกองระบบคลอง

ภาพรวมการบรหารจดการน าของกรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานครมพนทลมน าประมาณ 106,000 ตารางกโลเมตร ประกอบดวยลมน ายอยทส าคญ ไดแก แมน าเจาพระยาตอนบนถงตอนลาง ซงมเขอนกกเกบน าประกอบไปดวย เขอนภมพล เขอนกวลม เขอนกวคอหมา เขอนสรกต เขอนแควนอย และเขอนปาสกชลสทธ โดยระยะเวลาเคลอนตวของน าหลากในแมน าเจาพระยากรณทฝนตกหนก ปรมาณน าจะใชเวลาเดนทางประมาณ 9 วนถงกรงเทพมหานคร ความจของแมน าเจาพระยาอยท 3,200 ลกบาศกเมตร กรงเทพมหานครรบน าได 3,000 ลกบาศกเมตร ดงนน จงตองเตรยมทไวรองรบน า ทระดบความจน าขน 1,300 ลกบาศกเมตร น าลง 4,000 ลกบาศกเมตร/วนาท

เมอพจารณาถงสาเหตของน าทวมกรงเทพมหานคร พบวา สวนใหญมาจากปรมาณน าเหนอ น าทะเล น าฝน อทธพลของน าหนนสง การทรดตวของแผนดน โดยเฉพาะการทรดตวของแผนดนระหวางป 2521-2545 ททรดตวลง 1-2 เซนตเมตร/ป จากการส ารวจในป 2549 พบวาพนทในกรงเทพมหานครมการใชน าบาดาลลดนอยลง เปนพนททไมไดรบผลกระทบจากเหตการณน าทวมใน ป 2553 แตเมอไดรบผลกระทบจากเหตการณน าทวมเมอป 2554 เขตพนทของกรงเทพมหานคร น าไดเรมเขามาประชดเมองและเรมทวมทางตะวนออก แถวบรเวณเขตหนองจอก ลาดกระบง

ระบบการปองกนน าทวมกรงเทพมหานคร ม 2 ระบบ คอ 1. การกอสรางคนกนน าปดกนตวเอง 2. กอสรางปรบปรงระบบระบายน า เพอแกไขปญหาน าทวมขงโดยการสบออก การชะลอน าอโมงค การระบายน าในถนน ในคลอง ไดแก ฝงพระนคร ภายในคนพระราชด าร แมน าเจาพระยา ฝงธนบร มคนรมแมน าเจาพระยา ระบบระบายน าภายใน

เพอแกไขปญหาน าทวมขง น าฝนทตกตอเนอง 1 เซนตเมตร วดได 60 ทอระบายน า 6,400 กม. มสถานสบน า ประตระบายน า สามารถสบน าลงแมน าเจาพระยา 1,000 ลกบาศกเมตร/วนาท จ านวน 25 แหลง พนทรองรบน าและเกบกกน า (แกมลง) มศนยวเคราะหแจงประชากร มการสรางทอระบายน าทกป มสถานสบน า 660 แหง เพอระบายน าออกจากอโมงคขนาดใหญ 7 แหง โดยจะมการด าเนนการจดท าเพมอก 4 แหงในอนาคต

จากแนวคดในการใชอโมงคในการแกไขปญหาน าทวมท เกดขนในพนทฝงพระนคร เพราะมพนทในการระบายน านอยกวาฝงธนบร ซงตองใชงบประมาณสงส าหรบการจดการน า เชนกรณคลองแสนแสบหากมการใชเทคโนโลยเขามาชวยกจะสามารถด าเนนการไดทนท เนองจากพนทอยระดบใตถนน ขณะทแนวความคดการแกไขปญหาน าทวมในพนทดนทเปนแองกระทะทซงการระบายน าทางธรรมชาตท าไดนอย ควรใชอโมงคสบออก เนองจากเมอมฝนตกในปรมาณมากจะท าใหน าสวนเกนไมสามารถระบายลงคลองได กรณในตางประเทศมการสรางอโมงคใตดนเปนสนามกฬา และมการบรหารจดการทด ยกตวอยางพนสนาม

6

ฟตบอลทสามารถยกสงขนได ส าหรบประเทศไทยสามารถบรหารจดการน าในรปแบบการหมนเวยนน าน าไปใชได ซงตองมประตน าทมประสทธภาพในการควบคม อยางไรกด มขอสรปเรองการกอสรางอโมงค 7 แหงทสรางแลวเสรจ ไดแก อโมงคระบายน า ซอยสขมวท 26 สขมวท 36 สขมวท 43 โครงการระบบผนน าคลองเปรมประชากร โครงการระบบผนน าพนทเขตพญาไท โครงการระบบผนน าพนท อโมงคระบายน าจากบงมกกะสนลงสแมน าเจาพระยา และอโมงคระบายน าคลองแสนแสบและคลองลาดพราวสแมน าเจาพระยา ปจจบนพนทฝงพระนคร ใชงบประมาณ 5,600 ลานบาท เพมอโมงค 6 อโมงค การกอสรางเรมตนทเขตบางซอมความกาวหนา 40%

ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศทน ามาใชการบรหารจดการน า ของศนยควบคมระบบปองกนน าทวมกรงเทพฯ ทมอย ไดแก เรดาหตรวจจบกลมฝน 3 แหง เครองวดปรมาณน าฝน 129 แหง เครองวดสภาพอากาศ 52 แหง เครองวดระดบน าทวม 113 แหง เครองวดอตราการไหลของน า 23 แหง และกลอง CCTV 55 แหง แผนการระบายน าพ นทดานตะวนออกของกรงเทพมหานคร

การสรางเขอนเพอปองกนน าหลาก พนทฝงธนไดมการสรางคนกนน าไวทฝงตะวนออกทงหมดม 3 คน หากมน าไหลเขามาตองมการเตรยมการรองรบน า โดยเฉพาะคลองลาดพราวเปนจดส าคญทควรรบด าเนนการสรางคนกนน า เนองจากหากมปรมาณน าจ านวนมากไหลเคลอนเขาเขตบางซอ จะไหลบาเขาอโมงคมกกะสนซงหากเกดการไหลบาตอเนองในปรมาณมากอาจตองมการบรหารจดการเพอบรรเทาความเดอนรอนของประชาชน โครงการสรางเขอน ค.ส.ล และประตระบายน าคลองลาดพราว คลองบางบว คลองถนน คลองสองและคลองบางซอ ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 4 มถนายน 2555 และขอสงการของหวหนารกษาความสงบแหงชาต ดานสงคม เมอวนท 13 สงหาคม 2557 เรองการก าหนดนโยบายการบรหารจดการทรพยากรน า ไดมอบหมายงานหนวยงานทเกยวของด าเนนการจดระเบยบทอยอาศยรมคลอง นน ในสวนของกรงเทพมหานครไดรบมอบหมายใหด าเนนงานโครงการกอสรางเขอน ค.ส.ค. และประตระบายน าคลองลาดพราว คลองบางบว คลองสอง และคลองบางซอ โดยความยาวของคลองลาดพราววดได 22.5 กโลเมตร ความยาว 2 ฝง 45 กโลเมตร ระยะเวลาสรางเขอนรอบคลองเรมวนท 24 มกราคม 2559 ซงไดมการลงนามสญญาไปแลว โดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และกรมธนารกษ รวมระยะเสนทางจดตด คลองลาดพราว คลองแสนแสบ ตรงปลายอโมงคยกษพระรามเกา เปนจดระบายน ายาว 22.5 กโลเมตร ก าหนดความกวางไวท 80 กโลเมตร ครอบคลม 8 เขตพนท ทงนในการแกไขปญหามการตงคณะท างานขนมาเพอหาทางแกปญหาประชาชนทอยอาศยอยางแออดบรเวณรมคลองจะท าอยางไร ทจะท าใหประชาชนมความเปนอยทดขน และไมเดอนรอนจากการกอสราง โดยทผานมาไดจดสงเจาหนาททเกยวของลงพนทส ารวจปญหาในการเคลอนหรอรอยายชมชนแลว การด าเนนงานดานแผนงานกอสราง - ไดผรบจางคอ บรษททวเวอร เอนจเนยรรง จ ากด - การกอสรางจะเรมกอสรางด าเนนการใน 8 พนท ไมมอปสรรคเรองสงปลกสรางรกล า (คดเปน 20% ของพนททตองด าเนนการทงหมด)

7

- การแผนการรอยายและผด าเนการกอสรางเปนของ พอช. ดานการประชาสมพนธ - กทม. ไดลงพนทเพอประชาสมพนธใหประชาชนในพนททราบแนวทางด าเนนโครงการเปนระยะแลว แผนจดทอยอาศย แผนจดทอยอาศยจะด าเนนการโดย พอช. ซงเมอด าเนนการเสรจเรยบรอยแลว คนในพนทชมชนจะไดคนพนทคลองเพอใชประโยชนสาธารณะดวยภมทศนทสวยงาม ประกอบดวยทางเดน 1.50 เมตร และเปนการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในเรองของทอยอาศยในชมชนเมอง นอกจากนน สงทส าคญคอกรงเทพมหานครสามารถเพมประสทธภาพการระบายน าไดอยางเตมประสทธภาพ การเดนทางเขา-ออกชมชนจะสะดวกขน ทอยอาศยเขาสระบบสาธารณะ โดยในอนาคตคลองจะมการพฒนาระบบบ าบดน าเสย และการถายเทน าเสย การบ าบดน าเสยท าใหกรงเทพมหานครเปนเมองนาอย

**************************************

8

ความรเรองชมชนเมอง แนวคด หลกการ วธการ และการสนบสนนของโครงการบานมนคง

นางทพยรตน นพลดารมย อดตผอ านวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

ความเปนมาของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) (พอช.) กบการพฒนาชมชนเมอง

จากวตถประสงคในการกอตงการเคหะแหงชาตขนในป พ.ศ. 2516 เพอใหประชาชนไดมทอยอาศย พรอมทงจดใหมระบบ สาธารณปโภค สาธารณปการ และสงอ านวยความสะดวกแกผอยอาศยนน กลาวไดวา เปนการแกปญหาทอยอาศยทมงเนนในเชงกายภาพ ซงตอมาพบวาการแกไขปญหาในแนวทางดงกลาว ยงไมสามารถแกไขปญหาทอยอาศยใหแกคนในชมชนเมองไดทงหมด ซ ายงเกดปญหาชมชนแออดเพมขน จากผลพวงการพฒนาเศรษฐกจของประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทเรมตนตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 1-4 ซงท าใหผคนเดนทางหลงไหลเขาสเมองเพอมาเปนแรงงานในภาคอตสาหกรรม โดยทรฐไมมแผนรองรบการขยายตวของชมชน จงตองพบกบปญหาความมนคงในทดนและทอยอาศย และไมสามารถเขาถงระบบการเงนได ดวยเหตน รฐบาลจงจดตง “ส านกงานพฒนาชมชนเมอง” หรอ พชม. ขนมาท าหนาทเปนกองทนจากรฐในการใหความชวยเหลอดานทอยอาศยแกคนในชมชนเมอง ซงตอมาไดรวมกบ “ส านกงานกองทนพฒนาชนบท” จดตงหนวยงานขนใหมภายใตพระราชกฤษฏกา เปน “สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) “ ในป 2543 ดวยวสยทศน เปนองคกรของประชาชนทมงสรางความเขมแขงจากฐานราก และมเปาหมายใหองคกรชมชนมความเขมแขง โดยในการแกไขปญหาทอยอาศย พอช. ไดด าเนนโครงการบานมนคง ทงของคนในชมชนเมองและชนบท บทบาทหนาทของ พอช. ในภารกจพฒนาชมชนเมอง

โดยหลก การจดการทอยอาศยสากลใหกบพลเมองทถอปฏบตกนในตางประเทศ เชน สงคโปร หรอฮองกง จะมหนวยงานของรฐทรบผดชอบเฉพาะซงคลายกบการเคหะแหงชาตของไทย แตดวยปญหาในเรองทอยอาศยของประเทศไทยในชวงเวลาดงกลาวเกดขนและขยายตวอยางรวดเรว จนเกนก าลงความรบผดชอบของการเคหะแหงชาตในขณะนน ประกอบกบคนในชมชนเมองทมปญหาเรองทอยอาศย สวนใหญเปนคนทอาศยในชมชนแออดซงไมสามารถเขาถงความชวยเหลอของการเคหะแหงชาตไดดวยขอจ ากดสถานะทางการเงน รฐจงพยายามหาทางออกเพอแกไขปญหาน ดวยการจดตง“ส านกงานพฒนาชมชนเมอง” หรอ พชม. ขนมา โดยเนนการจดการปญหาทอยอาศยของคนชมชนเมองในรปแบบสหกรณ นบไดวาเปนการพฒนาชมชนเมองโดยใชหลกความรวมมอกนระหวางภาคประชาชนทรวมตวกนเปนกลม/องคกรชมชน กบภาครฐ คอ พอช. และหนวยงานทเกยวของเพอรวมกนแกไขปญหาทอยอาศย

บทเรยนการด าเนนงานพฒนาทอยอาศยของ พอช. บทบาทการท างานของ พอช. ในการแกไขและพฒนาทอยอาศยของคนในชมชนเมอง เรมมาตงแตป 2520 ซงสถานการณรกล าเขามาปลกสรางทอยอาศยในทดนของทางราชการ หรอของเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ขณะนนมจ านวนมาก ท าใหเกดชมชนแออดมากขนตามตว และจากประสบการณการท างานพฒนาทอยอาศยส าหรบคนในชมชนแออด/ชมชนเมอง อยางตอเนองมาจนถงปจจบน ท าให พอช. เกดชด

9

ประสบการณอยางหลากหลายในการแกไขปญหาทอยอาศยของคนจน ไดแก การปรบปรงชมชนในทดนเดม รปแบบการพฒนาทอยอาศยแบบแฟลต การปรบผงทดนเดม การแบงปนทดน การรอยายใกลบรเวณชมชนเดม การรอยายชมชนไปนอกเมอง โดยเฉพาะการปรบผงทดนเดม และการแบงปนทดน นบเปนตนแบบของการเรมตนกระบวนการมสวนรวมของคนในชมชน ตวอยางเชน กรณตองมการเปดใชทางเดนรวมกน ทตองมการเจรจารวมกน สวนกรณการจดการปญหาดวยฐานคดการแบงปนทดน จะเรมตนดวยการพดคยตอรองการใชทดนกบเจาของทดน (ทเปนหนวยงานรฐหรอเอกชน) ซงหากตกลงกนไดกยอมเกดความมนคงดานทอยอาศยส าหรบกลมเปาหมายโดยทเจาของทดนกสามารถลงทนในทดนไดตอไป กลาวไดวา ฐานคดการแบงปนทดนนคลายกบการโครงการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองท พอช. ก าลงด าเนนการตามนโยบายรฐบาลในขณะน การพฒนาชมชนเมองตามรปแบบดงทกลาวมา ด าเนนการบนยทธศาสตร “การพฒนาทชมชนเปนแกน” ภายใต “โครงการบานมนคง” ซงตอมารฐบาลไดประกาศใหเปนโครงการเพอแกไขปญหาทอยอาศยในระดบชาตทมพนทด าเนนโครงการครอบคลมทวประเทศ โดยยดหลกการพฒนาใหชมชนเปนแกนหลกสรางกระบวนการของชมชนเอง เพอหาทางจดการปญหาอยางเปนระบบรวมกนกบ พอช. ทใหการสนบสนนหลกดานงบประมาณ การเชอมประสานกบหนวยงาน และองคความรทางวชาการ รวมกบภาคเครอขายงานพฒนาอนๆ ขณะเดยวกน ชมชนเองตองสรางวนยในการออมทรพยเพอสะทอนใหเหนถงความสามารถของชมชนในการวางแผนและการจดการทดของชมชน รวมถงมความประหยดในการกอสรางและออกแบบกระบวนการมสวนรวมในการพฒนาทอยอาศยอยางชดเจน ผลทเกดจากการด าเนนโครงการบานมนคง ท าใหชมชนมความมนคงในชวต/มทอยอาศยทมนคง มสภาพแวดลอมทด เกดความเขมแขงในการบรหารจดการทางชมชน เกดกองทนรวมของชมชนทน าไปสการพฒนาดานตางๆ สรางความสามารถรวมในการจดการทรพยสน/กรรมสทธรวมของชมชนในทดน ทอยอาศย รวมถงเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของคนในชมชนและสถานะของชมชนในการประสานความรวมมอกบหนวยงานตางๆ เพอท างานรวมกน ซงทงหมดนคอ บทเรยนประสบการณของ พอช. ทสามารถน าไปปรบใชในการท างานโครงการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองไดอยางด

**********************************************

10

นโยบายการจดระเบยบชมชนรมคลอง และการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง

นายสยาม นนทค าจนทร ผอ านวยการศนยปฏบตการทอยอาศยรมคลอง พอช.

โครงการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองเพอรองรบนโยบายรฐบาลในการแกไขปญหาการรกล าคคลอง มทมาจากขอสงการของหวหนาคณะรกษาความสงบเรยบรอยแหงชาต (คสช.) ไดแก ขอสงการ หน.คสช. ลงวนท 13 สงหาคม ขอสงการ หน.คสช./นรม. ลงวนท 14 กมภาพนธ 2558 ขอสงการ นรม. ลงวนท 3 มนาคม 2558 และมตคณะรฐมนตรทเหนชอบแผนปฏบตการทอยอาศยผมรายไดนอย 10 ป ลงวนท 12 มกราคม 2559 โดยใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (พม.) จดท าแผนพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลองเสนอคณะรฐมนตรพรอมกบจดตงศนยปฏบตการทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก. ทชค.) เพอเปนศนยปฏบตการขบเคลอนงานตามนโยบายดงกลาวในพนทคลองสายหลก 9 สายคลอง หนงในพนทนนซงมจ านวนผรกล าการใชพนทคลองมากทสด คอคลองลาดพราวและคลองเปรมประชากร มจ านวน 11,004 หลงคาเรอน โดยพบวาตนเหตของปญหาระบายน าในพนทกรงเทพมหานครเกดจากปญหาชมชนรมคลองทมปลกสรางบานเรอนรกล าล าคลองสาธารณะทามกลางสภาพแวดลอมทเสอมโทรม คนทอาศยในชมชนรมคลองสวนใหญลวนเปนผมรายไดนอยทเขาไมถงการบรการของรฐ ชมชนขาดการยอมรบจากสงคมภายนอก สงผลตอคณภาพชวตทตองไดรบการพฒนาใหดขน

ดงนเอง จงจ าเปนตองมการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาทอยอาศยรมคลองขน เพอเปนทศทางเปาหมายการด าเนนงานพฒนาทอยอาศยรมคลองไดอยางสอดคลองตามนโยบายจดระเบยบชมชนรมคลอง ไดแก การคนพนทคลองใหกบสาธารณะโดยชมชนมสวนรวมในการก าหนดทางเลอกทเหมาะสมกบชมชนเอง ดวยการใชกระบวนการออกแบบการท างานรวมกนระหวางชมชนกบหนวยงานรฐทเกยวของเพอใหชาวชมชนเกดการยอมรบในกระบวนการด าเนนโครงการ เปนการพฒนามากกวาค าวาบาน พรอมกบสรางโอกาสในการพฒนาอาชพ และเกดการใชประโยชนจากระบบคลองมากกวาการระบายน า เชน การสญจรทางน า การใชพนทรมคลองเปนทางจกรยาน หรอใชพนทส าหรบการพกผอนหยอนใจ เปนตน

ในสวนของทางเลอกในการพฒนาโครงการ ประกอบดวย 1) การปรบปรงในทดนเดมโดยการขยบรอบานเรอนทปลกสรางรกล าล าคลองมาจดระเบยบชมขนใหมในทดนทจดซอโดยใชระบบสหกรณของคนในชมชน 2) การยายชมชนสรางใหมโดยชมชนจดซอ หรอเชาทดนโดยใชระบบสหกรณ และ 3) การยายไปอยในโครงการของการเคหะแหงชาต โดยมมาตรการในการด าเนนงาน ประกอบดวย 1) รฐดแลคนทเหนโอกาสและใหความรวมมอในการพฒนา ไดแก การมมาตรการชวยเหลอเยยวยาแบงเบาภาระ ใหกบผแบงป นทดนและผทขยบขนจากคลอง 2) มาตรการอนๆ ทเหมาะสมตามสถานการณ ดวยการบรณาการความรวมมอในการด าเนนมาตรการรวมกนกบหนวยงานทกภาคสวนทเกยวของทง คสช./ต ารวจกรงเทพมหานคร กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) (พอช.) ขบวนองคกรชมชน กรมธนารกษ รวมถงสถาบนการศกษา/ภาคพฒนาในพนทด าเนนโครงการ

11

ดานแผนการด าเนนงาน ในสวนแผนงบประมาณและแผนโครงการแกไขปญหาชมชนรมคลองเปนแผนภายใน พอช. มระยะเวลาด าเนนการ 10 ป โดยเปาหมายระยะแรกไดจดท าเปน แผน 3 ป ในโดยวางเปาหมายการด าเนนโครงการในป 2559 ไวทจ านวน 26 ชมชน ในป 2560 จ านวน 28 ชมชน ในป 2561 จ านวน 20 ชมชน รวมพนทด าเนนการทงสน 74 ชมชน 11,004 ครวเรอน รวมใชงบประมาณทงสน 4,061.44 ลานบาท

ส าหรบขนตอนการด าเนนงานโครงการ ประกอบไปดวย 1) การสรางความเขาใจ 2) การจดตงองคกร/ทมท างานซงทาง พอช.ไมไดใหเปนรายบคคล 3) กระบวนการพจารณาสทธการอาศย 4) ศกษาออกแบบวางผงทอยอาศย 5) เสนอรบการสนบสนนงบประมาณ 6) การขอเชาทดน/จดซอทดนและขออนญาตการกอสราง 7) ด าเนนการกอสราง 8) ศกษาเรยนร/ดงาน 9) จดระบบสวสดการชมชน/พฒนาอาชพสงแวดลอม ทงน ในกระบวนการพจารณาสทธในการอยอาศย สมาชกในชมชนจะเปนผก าหนดเกณฑการพจารณา

ความคบหนาในการด าเนนงานโครงการภาพรวม จากจ านวนชมชนเปาหมายทงหมด 76 ชมชน ไดก าหนดเปาหมายด าเนนการในป 2559-2561 ไวจ านวน 74 ชมชน มชมชนทผานขนตอนท าความเขาใจไปแลวจ านวน 56 ชมชน ท าการส ารวจขอมลชมชนไปแลวจ านวน 48 ชมชน จดตงกลมออมทรพยไดแลวจ านวน 45 ชมชน สวนในขนออกแบบวางผงชมชนไดด าเนนการไปแลว 37 ชมชน ในการอนมตงบสนบสนนเพอพฒนาระบบสาธารณโภค อนมตไปแลว 33 ชมชน ในขนตอนการเชา-ซอทดนด าเนนการไปแลวจ านวน 6 ชมชน สวนการรอยาย-กอสรางอยระหวางด าเนนการจ านวน 14 ชมชน และด าเนนการเสรจแลวจ านวน 2 ชมชน สวนทยงไมไดด าเนนการใดๆ มจ านวน 20 ชมชน

ส าหรบความคบหนาการด าเนนงานในป 2559 จากเปาหมาย 26 ชมชน ผานขนตอนการท าความเขาใจไปแลว 26 ชมชน ท าการลงพนทส ารวจขอมลไปแลว 24 ชมชน จดตงกลมออมทรพยไดแลวจ านวน 21 ชมชน มการออกแบบผงชมชนจ านวน 18 ชมชน ในการขออนมตงบสนบสนนเพอพฒนาระบบสาธารณโภคไปแลว 16 ชมชน และก าลงอยระหวางการรอ-กอสรางจ านวน 4 ชมชน

ดานกลมเปาหมายกลมผเขารวมโครงการในพนทคลองลาดพราวมผเหนดวยกบการด าเนนโครงการนจ านวน 1,928 ราย ผไมเหนดวย 416 ราย สวนพนทคลองเปรม มผเหนดวย 1,009 ราย และผไมเหนดวย 457 ราย ขณะท พนทรองรบการกอสราง หากพบวามทดนของรฐทตรงกบความตองการจะไดจดด าเนนการตามขนตอนขอใชหรอขอเชา รวมถงการใหเงนคาชวยเหลอไปเชาบานอยขางนอกระหวางการกอสราง อยางไรกด วธการนอาจเปนความไมสะดวกในการตดตอสอสารหรอการเดนทางมาเพอพบปะหารอการท างานรวมกน

ในเรองของการจดตงศนยปฏบตการทอยอาศยชมชนรมคลอง (ศปก. ทชค.) นนมวตถประสงคเพอเปนศนยบญชาการและบรการตดตามขบเคลอนงานตามนโยบายนรวมกบหนวยงานทเกยวของ รวมทงก าหนดแผนงาน เปาหมาย และมาตรการทงระดบนโยบายและระดบปฏบตการ การประสานงานทกระดบ ปจจบนมการจดตงจ านวน 5 ศนย บานเอออาทรเขตสายไหมเปนศนยใหญ และมศนยยอยตามเขตตางๆ ประกอบดวยทม ออกแบบ ทมกอสราง ทมพฒนาการเงนและสนเชอ ทมปฏบตการพนท 5 ทม ประกอบดวย ทมสายไหม ทมหลกส ทมบางเขน-จตจกร ทมหวยขวาง-วงทองหลางและทมดอนเมอง

12

สวนกรอบการปฏบตการขอมลขาวสาร ( IO) ควรมองคประกอบของเนอหาขอมลทง 4 ดาน ไดแก วสยทศน สถานการณปจจบน แผนงานของรฐ รวมถงความส าเรจและขอขดของในการด าเนนโครงการของชมชนทผานมา

สถานการณปจจบนของการด าเนนโครงการเนนกระบวนการสรางความรบร คอการสอสารระดบนโยบาย เชน หนวยงานสนบสนนการเชาทดนของรฐรวมท า MOU และการสอสารระดบพนท เชนการท าความเขาใจระดบเขต สวนจงหวะกาวตอไปคอการสรางการรบรในนโยบายการแกไขปญหาทอยอาศยชมชนรมคลอง และสอสารสาธารณะเรองการมอบบานทด าเนนตามขนตอนกระบวนการโครงการแลวเสรจ

เมอพจารณาถงขอขดของในระหวางกระบวนการด าเนนโครงการจากบทเรยนการท างานพบปญหาเกยวกบขอจ ากดดานกฎ ระเบยบของรฐ การสอสารทไมยงมความเขาใจไมตรงกนระหวางผมสวนเกยวของทกฝายรวมถงความขดแยงของผเสยผลประโยชน เชน บานเชา รานอาหาร รวมถงปญหาการเมองภายใน/ภายนอก การแยงต าแหนงผน าในชมชน อกทงการขาดการรบรทชดเจนในขนตอนกระบวนการโครงการ

**********************************************

13

การท างานมวลชนสมพนธ

พลต ารวจเอก สมศกด บพผาสวรรณ อดต ผบญชาการตารวจภธรภาค ๘

ความเปนมาของงานมวลชนสมพนธ “มวลชนสมพนธ” เปนวธการท างานทต ารวจตระเวนชายแดน (ตชด.) น ามาใชในการสรางมวลชน เพอสรางความสมพนธกบชาวบานในยคสมยทประเทศตองเผชญกบภยดานความมนคงจากขบวนการผกอการคอมมวนสต (ผกค.) ซงไดกอตงเปนพรรคคอมมวนสตในประเทศไทยอยางเปนทางการเมอป 2485 และเกดการสรบกบฝายรฐอยางรนแรงมากขนในชวงป 2495 รฐบาลในสมยจอมพลถนอม และจอมพลประภาสเปนรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ไดประกาศปราบปรามคอมมวนสตใหหมดสนภายใน 6 เดอน พรอมกบตงกองอ านวยการรกษาความมนคงภายใน (กอ.รมน.) ขนในป 2508 หลงการจดตงไดใชทหาร ต ารวจ และขาราชการพลเรอนสนธก าลงเพอเปนกองก าลงในการปราบปราม โดยใชกฎหมายและอาวธเขาท าการปราบปรามอยางหนกแตกไมสามารถเอาชนะคอมมวนสตได ซ ากลบมการขยายตวเพมขน ดงนน รฐบาลจงเปลยนวธการเพอจดการกบ ผกค. ในรปแบบใหม ดวยการจดตงโรงเรยนการเมองขน เพอเปนแหลงฝกฝนให ตชด. ใชการเมองแกปญหาแทนการใชอาวธ และไดรบพระราชทานพระบรมราโชวาทจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพอเปนแนวทางการปฏบตงานของ ตชด. ซงถอวาเปนยทธศาสตรหลกในการท างานตงแตนนเปนตนมา มใจความส าคญสรปไดวา “การท างานของ ตชด.จะส าเรจไดตองยดประชาชนเปนหลก ดวยการเอาชนะใจประชาชน การใหความคมครองปองกนภยและใหการชวยเหลอประชาชน ทงดานเศรษฐกจ สงคม และการศกษา” เชนเดยวกบการท างานพฒนาทอยอาศยรมคลองทเปนนโยบายของรฐบาลปจจบน หากยดยทธศาสตรนในการปฏบตงานกจะส าเรจ คอในการด าเนนโครงการควรยดเปาหมายหลกของวตถประสงคโครงการ ดวยการเอาชนะใจเขาใหเชอมนและเขาใจ ใหความรวมมอขนตอนกระบวนการ เนองจากปจจบนนเราใชกฎหมายด าเนนการแทนทการใชอาวธเหมอนในอดต ความส าคญของงานมวลชนสมพนธ

ความส าคญของงานมวลชนสมพนธ เปนงานทเกยวของกบคนสวนมาก หรองานทมผเหนตาง ไมเหนดวย เกดการคดคานตอตาน รวมถงงานทไมสามารถใชอ านาจใดๆ เขาไปจดการได แตงานมวลชนสมพนธจะท าใหเกดความสมพนธอนดระหวางหนวยงานผปฏบตงานกบภาคสวนตางๆ ทเกยวของ ลดปญหาความขดแยง ดงเชนงานพฒนาทอาศยรมคลอง ซงชาวบานอยมานานกวา 30 ป มวถชวตทสมพนธกบคลอง ยอมมคนทคดตาง จงตองใชมวลชนสมพนธเพอเอาชนะใจของชาวบาน อกทงท าใหหนวยงานมเกยรตศกดและมความมนคง ท าใหประชาชนและสงคมยอมรบและเชอถอ ศรทธาตอหนวยงาน ความหมาย วตถประสงค หลกการและวธการท างานมวลชนสมพนธ

ความหมาย “ชมชน” หมายถง กลมคนทมชวตเกยวพนกนและมการตดตอสอสารระหวางกนอยางเปนปกตและตอเนองโดยเหตทอยในบรเวณเดยวกน หรอมอาชพเดยวกน หรอประกอบกจกรรมทมวตถประสงครวมกน หรอมวฒนธรรมความเชอหรอความสนใจรวมกน

14

“มวลชน” คอ กลมคนทรวมตวกนทงชวคราวหรอถาวรยงยน มการคด เคลอนไหวไปในทศทางเดยวกนจนเกดพลง เพอบรรลวตถประสงคทตองการ

การท างานมวลชนสมพนธ คอ การท าใหชมชนรมคลองเปาหมายมความรก มความศรทธาและเชอมนตอชดปฏบตการ รวมทงเชอมนตอหนวยงาน สปก.ทชค. พอช. และ คสช. และพรอมทจะใหการสนบสนนชวยเหลอและรวมมอกบภาคสวนตางๆ ทเกยวของ เพอบรรลเปาหมายทตองการ คอ การจดระเบยบรมคลอง เพอใหสรางเขอนและพฒนาทอยอาศยได

งานมวลชนสมพนธ คอ งานท าใหเกด 3 ช. ไดแก ท าให ชอบ ในความดของเรา จนเกดความ เชอ

และชวยเหลอ รวมมอท าใหภารกจส าเรจ คณลกษณะทพงประสงคของผปฏบตงานมวลชนสมพนธ

1. ตองมความรความเขาใจในการท างาน มชส. ทงดานหลกการ ขนตอน วธการ 2. ตองมบคลกภาพทเหมาะสมตอการท างาน มชส. เชน เปนมตร ยมแยมแจมใส (เปน

สอในการสรางสมพนธภาพ) วาจาไพเราะ ออนนอมถอมตน 3. ตองมจตวทยาและมนษยสมพนธ สามารถผกมตรและเอาชนะใจคนได 4. สามารถปรบตวเขากบมวลชนได เชน กนอยเหมอนกบมวลชน 5. มไหวพรบปฏภาณในการแกปญหาเฉพาะหนา 6. มความมงมนและอดทนสง 7. มทศนตทเออตอการท างาน มชส. เชน รจกคดตามภาวะวสย คอ คดตามความเปน

จรงของธรรมชาต ไมใชคดตามใจตวเอง การเตรยมการท างานมวลชนสมพนธ

1. รวบรวมขอมล ตองมขอมลทครบถวนสมบรณทกเรอง ไดแก สภาพครอบครว ภมหลง (เขาเปนใคร มาจากไหน) อาชพ รายได ฐานะความเปนอย เชอชาต ศาสนา ประเพณ วฒนธรรม ทศนคต ความเชอ คานยม การศกษา สภาพปญหาและความตองการ ทศนคตและทาทของชมชนตอการจดระเบยบและการพฒนาชมชน มกม 3 กลม ไดแก

1) เหนดวย 2) เฉยๆ และ 3) ไมเหนดวย คดคาน 2. แหลงทมาของขอมล เชน

เอกสารจากหนวยงานตางๆ การสมภาษณพดคย ท าแบบสอบถามกบคนในชมชน การสงเกตตดตามพฤตกรรมของคนในชมชน

3. การวเคราะหสภาพปญหา กอนท างานมวลชนตองวเคราะหปญหาของชมชนวามปญหาอะไรบาง มความรนแรงของปญหามากนอยแคไหน มผลกระทบอะไรบาง ปจจยทเกยวของกบปญหา

15

และการแกปญหา รวมทงแนวทางวธการแกปญหา บคลากรทเกยวของ ทาทของบคคลและชมชนตอปญหาทมอยและการแกปญหา

4. การหาผน าชมชนหรอแกนน ามวลชน หาผน าเปนทางการ หาผน าตามธรรมชาตดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจและการประกอบอาชพ การเมอง

การปกครอง สงคม ประเพณ วฒนธรรม ศลธรรม คณธรรม จรยธรรม ความคด กจกรรมสาธารณะ และการพฒนา ยตความขดแยง ผน ากลมสตรและกลมแมบาน ผน ากลมเยาวชน ผน ากลมสนบสนนและกลมตอตาน

7 ข นตอนการท างานมวลชนสมพนธ 1) การตดตอเขาถง

ตองแสดงความเปนมตร และสรางความไววางใจดวยการใชมนษยสมพนธและความจรงใจ แสดงเจตนาใหเหนวามาด ไมไดมาไลรอ

ตองมศลปะในการตดตอสอสารและการสนทนา พดเปน ฟงเปน แสวงจดรวม สงวนจดตาง ใหพดเรองทเหนตรงกนไมพดเรองทคดเหนตางกน ยกยองใหเกยรต ทกคนมศกดศรความเปนมนษยเทากน ดงนน คนทกคนจงคด

วาตวเองมเกยรตไมวาจะต าตอยเพยงใด กระตนใหอยากพด ถาอยากรวาเขาคดอะไร ตองกระตนใหเขาพด ไมขดคอ คนทชอบขดคอไมสามารถเขากบคนอนได และท าใหงานไมประสบ

ผลส าเรจ 2) การเอาชนะจตใจ

(หลกคดส าคญของการท างานมวลชนสมพนธ) ตองใชหลก 5 รวม ไดแก รวมกน กนดวยกนครงเดยว สรางมตรได รวมนอน พกคางทบานมวลชนเพยงแคครงเดยวสามารถท าใหความรสกเสมอน

เปนญาตกน จดจ า พดถง รวมสขรวมทกข เขามสขเรารวมสข เชน รวมงานบวช งานแตง งานขนบานใหม

ซอของขวญรวมจบฉลากปใหม เขามทกขเรารวมทกข เชน สงพวงหรด รวมงานศพ (หนวยงานควรมการจดงบประมาณพเศษ เพอใชเปนเครองมอในการเอาชนะใจประชาชน)

รวมคด คดแกปญหารวมกบชาวบาน น าความรทเรามมากกวาชวยเขาคด รวมท า

ตองใชหลกจตวทยาและมนษยสมพนธ จะท าใหเรองยากกลายเปนเรองงาย งานส าเรจ ตองสรางแรงจงใจรวมกนโดยใช ความรก ความกลว ความเกลยด

2. การใหการศกษาอบรมเบองตน

16

ชใหเหนถงสภาพปญหา สาเหต ผลกระทบของปญหาเพอใหเกดความตนตวทจะรวมกนแกปญหา โดยท าใหเหนวาเปนเรองของเขา ผลกระทบเกดกบเขา และท าแลวเขาเปนผไดประโยชน ไมใชเปนเรองหรอปญหาของเรา

ใหรถงแนวความคดและแนวทางในการแกไขปญหา ตองเคลยรกบชาวบานใหเขาใจวาจดระเบยบคออะไร ท าอะไร ท าแลวเขาไดอะไร สวนดทไดจากการจดระเบยบคออะไร ทงน คนท างานตองชดเจนเรองนโยบาย และแนวทางการท างาน

สรางจตส านกและอดมการณรวมกนในการแกไขปญหา ตองท าใหเกดจตส านกวาตองแกปญหา เพอประโยชนของเขาเอง ไมใชประโยชนของเรา

การใหการศกษาท าไดหลายรปแบบ เชน การพดคย การอบรม การแจกเอกสาร หรอสงพมพตางๆ การดงาน (ในพนททมการจดระเบยบเรยบรอยแลว)

3. การจดตงองคกร เปนการจดระบบมวลชนใหเปนองคกร เพอใหมการเคลอนไหวและมพลงดวยการ

ก าหนดรปแบบขององคกร ก าหนดบทบาทหนาทและต าแหนงตางๆ ขององคกร รปแบบองคกร ไดแก

กลม คณะ ชมรม สมาคม กรรมการ

ลกษณะขององคกร เปดเผยทงหมด (องคกรสขาว) กงเปดเผยกงปกปด (องคกรสเทา) เชน เปดเผยเรองตวบคคล องคกร แต

อาจจะปกปดภารกจ หรอวตถประสงคทแทจรง ปกปดทงหมด (องคกรสด า) ปกปดทงองคกร ตวบคคล ชอ และภารกจ

4. การมอบหมายภารกจ เปนการก าหนดความรบผดชอบขององคกรและบคคลวามหนาทและความรบผดชอบ

อยางไร เพอใหองคกรมการเคลอนไหวและเกดพลง การมอบหมายภารกจ อาจมอบดวยวาจาหรอลายลกษณอกษร (การมอบหมายดวยวาจา

อาจมการหลกเลยงได แตการมอบดวยลายลกษณอกษรเลยงความรบผดชอบหรอไมท าตามไดยากกวา)

การมอบภารกตตองมความชดเจนวาจะใหใครท าอะไร ทไหน เมอใด และอยางไร 5. การใหการศกษาอบรมเพมเตม

เปนการใหความรความเขาใจถงหลกการ แนวความคด เทคนค และวธการทจะปฏบตภารกจทไดรบมอบหมายใหประสบผลส าเรจ

การใหการศกษาอบรมในขนนอาจท าไดหลายรปแบบ เชน การอบรม การดงาน การศกษาจากเอกสาร ต ารา การฝกงานกบผร

6. การอบรมประเมนผล เพอประเมนผลส าเรจในการปฏบตตามภารกจทมอบหมาย

17

เพอทราบถงปญหา ขอขดของ และอปสรรคตางๆ เพอปรบปรงเปลยนแปลงตวบคคล แนวความคดแนวทาง และวธการในการปฏบตใหดขน

ค าแนะน าในการท างานมวลชนสมพนธ เพอแกปญหาชมชนรมคลอง

1. ตองก าหนดล าดบความส าคญของกลมเปาหมายนการท างาน มชส. เชน 1) คนทเหนดวย 2) คนทเฉยๆ 3) ไมเหนดวย แลวจดล าดบความส าคญวาจะท างานกบกลมไหนกอน หลกการท ผกค. ใชคอ “หลกทแขง เขาทออน” คอ กลมไหนทท างานงาย มาเปนมวลชนของเราได ใหเลอกท ากอน แตคนกลมนมกจะรวมตวไมได ไมมพลง ในขณะทคนทยงไมเปนมวลชนฝายเราหรอตอตาน จะมการเคลอนไหว รวมตวกนไดด มพลงมากกวา ดงนน ตองท าใหคนทเหนดวยเปนฝายเดยวกบเรา โดยจดอยางเปนระบบ แลวท าใหมการเคลอนไหว สรางพลงการตอส สวนคนทเฉยๆ ตองท าใหเปนฝายเดยวกบเราเพอสรางพลงใหแรงขน ซงจะท าใหฝายตอตานออนลงได แลวสดทายไปท ากบกลมตอตานใหเหนดวย กลาวโดยสรป คอ เลอกท ากบกลมทเหนดวยกอน เพอสรางพลงในการท างาน แลวมาท างานกบกลมเฉยๆ เพอเสรมพลง สดทายคอกลมคนทไมเหนดวย

2. ตองก าหนดวตถประสงคของการท างาน มชส. แตละกลม หรอแตละบคคลใหชดเจนวาจะใหมบทบาทอยางไร (ผน า - ผรวมปฏบต - ผสนบสนน) เพอก าหนดความเขมขนในการท างาน

3. ตองน าหลกการและวธการมาปรบใชใหสอดคลองกบบรบท และวถชวตของชมชน เชน การลงพนทท างานตอนเยนหรอกลางคน เปนชวงทเขาเลกงานแลวจะสะดวกกวาเวลากลางวนซงเปนเวลาทตองท ามาหากน ในทางตรงกนขามหากบงคบตามอ านาจความตองการ อาจจะเสยมวลชนไดหากเขารสกวาถกบงคบและไมพอใจ

4. ตองมขอมลทครบถวนถกตองและทนสมย มระบบการรวบรวมขอมล การเกบขอมลและการใชขอมลทมประสทธภาพ หากมขอมลอยตองตรวจสอบวาเปนปจจบนและมความถกตองหรอไม เพราะหากขอมลไมเปนปจจบน ไมถกตอง อาจจะท าใหวางแผนการท างานผดพลาดได

5. ตองวางแผนในการบรหารเวลาใหทนกบเวลาทมอย 6. จดท าแบบสอบถามใหตรงกบความตองการ เพอความส าเรจในภารกจ

**********************************************

18

การสรางมวลชนในการแกไขปญหาชมชนรมคลอง

พนต ารวจเอก พงษศกด โสภย อดต วทยากรชดมวลชนสมพนธ กองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน

การแกไขปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดน ปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดน เปนปญหาดานความมนคงทรฐบาลทกสมยใหความส าคญและพยายามหาวธการปราบปรามผกอความไมสงบใหหมดสนจากพนทเพอลดความสญเสยทงชวตและทรพยสนของประชาชนในพนทใหได จากตวอยางสถานการณความไมสงบใน 3 จงหวดภาคใต รฐบาลหลายชดใชความพยายามในการปราบปรามผกอการรายดวยวธการทหลากหลายแตยงไมสามารถคนหาวธการใดปราบปรามผกอการรายใหหมดสนไปได ผกอการรายยงคงใชแนวทางการตอสหลายรปแบบทงทใชวธการรนแรงและใชวธการเอาชนะความคด/ชนะใจประชาชน หรอสรางความเชอ อดมการณ รวมทงสรางความไมวางใจ/ตอตานภาครฐ โดยเฉพาะการใชความเชอและศรทธาในศาสนาเปนเครองชกจง ปลกผงการไมยอมรบความหลากหลายทางสงคม เชน คนพทธ-คนมสลม “งานมวลชน” เปนแนวคดพนฐานหนงในการท างานของต ารวจตระเวนชายแดนเพอมงใหเกดความสมพนธทดกบประชาชนทอาศยอยในพนท ในทนไดอธบายยกตวอยางการใชโครงการสรางหมบานพฒนาในชอ “โครงการหมบานสรางสนตสข” (หมบาน 3 ส. ,หมบานพฒนาสนต) โดยมทมาจากสาเหตผกอความไมสงบมความพยายามใชวธการสรางความเชอทผดและปลกฝงคานยมการตอส/ตอตานการปฏบตงานของเจาหนาท สรางความเกลยดชงตอภาครฐแกประชาชนในพนท ดงนน เพอเปนการเตรยมประชาชนและพนทโดยเฉพาะชาวจงหวดชายแดนภาคใตใหมความเปลยนแปลงไปสความสงบสขจงคดจดท าโครงการนขนมา โดยมเปาหมายสรางความเขาใจดวยงานมวลชนเพอเอาชนะความไมสงบและแกปญหาจงหวดชายแดนทตองเรมตนทหมบาน ภายใตภารกจหลกของโครงการฯ คอจดตงหนวยพฒนาสนตเปนเครองมอหลกปฏบตงาน ม ทหาร ต ารวจ และอส.เปนผปฏบตการโดยการน านกวชาการ ผน าทางศาสนาของภาคใต เขารวมประชมแลกเปลยนความคด สรางความสมพนธในแบบมกจกรรมครวเรอน ควบคกบการพฒนาความคด โครงการหมบานสรางสนตสข ประกอบดวยแผนงานหลก 6 แผนไดแก 1) สลายโครงสรางขบวนการ 2) สรางความเขาใจ ชวยเหลอ เยยวยาครอบครว 3) สถาปนาอ านาจรฐใหเขมแขง 4) แยงชง จดตงมวลชนฝายรฐ 5) พฒนา แกปญหาความเดอดรอนของประชาชน และ 6) อ านวยการและขบเคลอนโครงการ หนวยพฒนาสนตทไดจดตงดงกลาวมปฏบตการในหมบาน ดงน

- ลดอทธพลขบวนการ - เสรมสรางความเขมแขง จนท.ฝายรฐ (ผใหญบาน/ก านน/ขาราชการ) - เสรมความเขาใจ/ความสมพนธอนดกบประชาชน

- รณรงคแกปญหายาเสพตด แตละแผนงานหลกประกอบไปดวยรายละเอยดของกจกรรม อาท แผน/สลายโครงสรางองคกรมวลชน ท าโครงการขนมาเพอปรบความคดความเชอแกนน า/แนวรวม, ตดตามผผานการปรบความคด, พบปะสรางความเขาใจครอบครว ผลกระทบ, น าครอบครวไปพบผอบรมความคดตองสรางความเขาใจในความคด เปาหมาย

19

แผน/แยงชง/จดตงมวลชนฝายรฐ ท าโครงการขนมา เพอชวยเหลอประชาชน,ปลกฝงอดมการณ/เปดโลกทศนเยาวชน,จดชดแพทยทนตกรรมเคลอนท,แกปญหายาเสพตดในหมบาน อ าเภอเคลอนท (คลนกมหาดไทย) แผนพฒนา/แกปญหาความเดอดรอนประชาชน ท าโครงการขนมา เพอจดเวทชาวบาน อบรมใหความรแกนน าเศรษฐกจพอเพยง,พฒนา/แกปญหาความตองการประชาชน เปนการท าภารกจแผนใหม กจกรรมสรางความเขาใจ เปนตน อกตวอยางหนงคอ “โครงการชมชนส านกรกถนเกด” ของต ารวจภธรภาค 4 ตามนโยบาย คสช. คนความสขใหคนในชาต จากสาเหตปญหาความแตกแยกทางความคด แบงฝกฝายท าใหสงคมขาดสนตสข เปาหมายของโครงการจงตองการสรางจตส านกคนในชมชน ใหประชาชนมความรกใครสามคค เปดใจคยกนอยางสนตวธพรอมกบแสวงหาความรมมมอจากประชาชนและทกภาคสวน ดวยยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนและเครอขายการปฏบตงานของต ารวจ โดยใชแผนปฏบตการชมชนสมพนธและการมสวนรวมของประชาชน เรมตนขนตอนการขบเคลอนโครงการชมชนส านกรกถนเกดดวยาการสรางแผนปฏบต (Action plan) และจดท าโครงการ (Project) เพอการรองรบแผน การสรางทมงานประกอบไปดวยต ารวจภธรจงหวด (ควบคม/อ านวยการ) และชดปฏบตการ จากนนเปนการท าความเขาใจยทธศาสตร ขนตอน วธการของโครงการฯ และพฒนาความรความสามารถในการปฏบตงาน (อบรม/ปฐมนเทศ) จดออนคอชดปฏบตการซงเปนทหารพรานมาเปนแกนน าท าใหชาวบานไมเกดความเชอถอ ขณะทปจจยแหงความส าเรจคอ การท างานแบบ 4 เกาะตด (พนท, มวลชน,งานและลกนอง) การมชดปฏบตการมคณภาพ รเปาหมาย/ขนตอน รวธการปฏบตงาน การประสานงานทกภาคสวนอยางแนนแฟนใกลชดและตอเนอง รวมถงการสนบสนนอยางเพยงพอและตอเนอง การสรางมวลชนในการแกไขปญหาชมชนรมคลอง จากตวอยางการด าเนนงานของง 2 โครงการ มค าแนะน าการปฏบตงานของชดปฏบตการโครงการทสามารถน ามาปรบประยกตใชในการท างานสรางมวลชนเพอแกไขปญหารมคลองตามขนตอน ดงน ข นทตอนท 1 การศกษาสภาพปญหา (โครงสรางอาเยาะห) คอการเกบขอมล/สภาพปญหาการท างานทไดประโยชนหลายอยาง การวเคราะหส ารวจเปาหมาย เพอไดขอมลพนฐาน ส ารวจส ามโนประชากร ส ารวจปญหาความตองการ ใชแบบสอบถามในการใชผน าธรรมชาต เปนการวเคราะหบคคลการสบหาบคคลทอยในใจชาวบานมาเปนแกนน า ข นตอนท 2 การคดเลอกผน าตามธรรมชาต ข นตอนท 3 การฝกอบรมผน าตามธรรมชาต (สลายแกนน าอาเยาะห) ข นตอนท 4 การจดต งคณะกรรมการพฒนาหมบาน จะเนนในเรองขององคกรรฐ น าผน ามาอบรมใหมบทบาทท าใหเกดเครอขายอาชพ เชน กลมมอเตอรไซตรบจาง เพอสามารถก าหนดเปาหมายเฉพาะกจ ข นตอนท 5 การจดท าโครงการ/กจกรรมพฒนาหมบาน (ก าหนดแนวทางการแกปญหา) น าขอมลมาท าแผนจดท าโครงการใหประสบความส าเรจ ตองคดงานใหละเอยดรอบคอบน าไปสการสรางกจกรรมทละเอยด ข นตอนท 6 การปฏบตตามโครงการ/กจกรรม (กวนบาน โดยการลดความเคลอนไหว ลดอทธพล ผกส.และการปฏบตการทางยทธการ ขนตอนการปฏบต คอชดปฏบตการตองไปกระตนชาวบานใหเกดความตนตว เพอเปนเครองชน าใหเกดการรวมมอกนในการด าเนนกจกรรมรวมในชมชน

20

ข นตอนท 7 การตดตาม/ประเมนผล/รายงาน ตองมจดเดนทงายกวาทอน ความรวมมอของคนในชมชนสงทสด เกบภาพขณะท างานเพอรายงานความคบหนา เพอประโยชนในการพฒนางานตอไปได ปฏบตการสรางมวลชนทส าเรจมตวชวด ไดแก อทธพลทมอยในพนทหมดไป เจาหนาทเขมแขงสามารถปฏบตหนาทไดตามปกต ชมชนเขมแขง มศกยภาพและพงตนเองได ขณะทปจจยแหงความส าเรจ คอ

- การท างานแบบ 4 เกาะตด (พนท, มวลชน,งานและลกนอง) - ชดปฏบตการมคณภาพ ส าคญทสดในการประสานงานใหเขาใจ เพอประโยชนของประชาชน - การประสานงานใกลชด/แนนแฟน - การสนบสนนเพยงพอ/ตอเนอง เตรยมความพรอมของเอกสารขอมล

**********************************************

21

การสอสารองคกรสมยใหมกบการบรหารภาครฐ

พล.ต.ท. ดร. ปยะ อทาโย ผบญชาการ สานกงานขาราชการตารวจ (ผบช.ก.ตร.)

สานกงานตารวจแหงชาต

ความจ าเปนของการสอสารกบมวลชนตองอาศยแนวคดของการสอสารทมประสทธผล กรณการลงพนทส ารวจชมชนไมควรหลง 15.00 น. เนองจากเปนเวลาทคนในชมชนเรมตองใชเวลาส าหรบท ากจกรรมของครอบครว และไมตองการพดคยนาน ตวอยางทยกมาน สามารถน าหลกบรหารจดการมาปรบใชได การเปลยนแนวคดในการบรหารจดการ

ยคท 1 อตสาหกรรม (Industrial Revolution) เรมหลงสงครามโลกครงท 2 เปนยคการแบงงานกนท าตามความถนด หรอการท างานระบบสายพาน ท าใหคนมความเชยวชาญเฉพาะดานตามงานทตนเองท า

ยคท 2 ใหความส าคญกบผลผลต (Productivity Revolution) ในยคนไมไดสนใจเรองการแบงงานกนท าเหมอนยคกอน แตใหความส าคญกบความส าเรจของงานตามเปาหมาย

ยคท 3 ขอมลขาวสารและเทคโนโลย ( Information Technology Revolution) เปนยคขอมลขาวสารและมการน าเทคโนโลยเขามาใช เชน เครองใชไฟฟา โทรศพทมอถอ

ยคท 4 ความร (Knowledge Revolution)

การประชาสมพนธ (Public Relations) การประชาสมพนธ คอ การตดตอสอสารระหวางหนวยงาน หรอองคกร หรอประชาชนกลมเปาหมาย

เพอสรางความเขาใจอนถกตองในการสรางความเชอถอ ศรทธา และความรวมมอ ตลอดจนความสมพนธทด เพอชวยใหการด านนงานของหนวยงานนนๆ บรรลเปาหมาย สวนเปาหมายของการประชาสมพนธ คอ พดถงแตสงดงาม ขณะเดยวกนภารกจการพฒนาทอยอาศยรมคลองมทงสงทดและไมดการท าใหคนออกจากคลองท าใหมทงผไดและผเสยประโยชน ดงนน การประชาสมพนธอาจจะใชไมไดผลในภารกจน ส าหรบการด าเนนงานทสามารถบรรลเปาหมายของหนวยงานนน มหลกส าคญอย 3 ประการ คอ 1) คนพดหรอคนสงสาร ควรพดแตสงทดงาม ถกตองใหคนรบสารเกดความเชอถอ 2) คนรบสาร ตองเปนผรบฟงทด ไมขดคอผอนและหาแนวทางการแกไขปญหา 3) สาระของสาร ตองมความนาเชอถอใหผรบสารมความเขาใจและการรบรทตรงกน การโฆษณาชวนเชอ (Propaganda) การโฆษณาชวนเชอ คอการเผยแพรขาวสาร ความคดเหน ลทธนยม หรอการตดตอสอสารแบบใดกตามทมจดมงหมายเพอใหเกดอทธพล ความเชอและพฤตกรรมของกลมเปาหมาย วธการโฆษณาชวนเชอ มทงการจบผดทกกรณ โจมตตวบคคลเปาหมาย พดซ าแลวซ าอก โกหกค าโต สรางสมญานาม สรางภาพเสยหายใหศตร เปนลกษณะใครไมเหนดวยจะถกผลกใหอยฝายตรงขาม (มเปาหมายเพอโนมนาวใหคนเชอเปนหลกและท าตามทตองการ ไมค านงถงความผดถก เนน ซงอาจจะไมถกตองตามท านองครองธรรม)

รปแบบของการโฆษณาชวนเชอ

22

1. White propaganda พดในสงทดงาม 2. Black Propaganda พดในสงทกลบดาน 3. Grey Propaganda พดครงเดยว (ท าใหคนฟงจนตนาการผดเปาหมายได)

เทคนคการโฆษณาชวนเชอ - Ad Hominem : โจมตบคคลเปาหมาย จบผดทกกรณทงเรองสวนตว สวนรวม ทกค าพด

- Ad Nauseam : พดซ าแลวซ าอก ทกคนมาพดตอกย า แตอาจจะคนละแงมม (ไมใช – ลงเล – ไมแนใจ 50% - ฝนไป 60% - ไมนาจะใช 80% - ใชแน 100%

- Big Lie : โกหกค าโต คนจะเชองาย ค าวาโกหกค าโต มากกวา โกหกค าเลก - Name Calling : สรางสมญานาม ค ายองายๆ เปนการสรางภาพเสยหายใหศตร - Black and White Fallacy : ตรรกะผดถกแบบ ขาว – ด า ใครไมเหนดวย ถกผลก

ไปอยฝายตรงขาม - Flag Waving / Beautiful thing and Great People Reference ชธงสงสง

อางสงสวยงาม เปนผวเศษ มผอยเบองหลง - Disinformation by Mass Media เลอกเฉพาะทเปนประโยชนตอฝายตนเอง

ตอกย าฝายสอมวลชน

Adolf Hitler กลาวไววา “หากทานโกหกเรองใหญมากพอ โกหกบอยคร งเพยงพอ เรองน นจะถกเชอ”

สรางความเชอถอใหคนหมมาก การปฏบตการขาวสาร

การปฏบตการขาวสาร คอ การปฏบตการทมงสรางผลกระทบหรอสรางอทธพลตอกระบวนการตกลงใจ ขาวสาร ระบบสารสนเทศของฝายตรงขาม หรอกลมเปาหมายอนๆ รวมไปถงการปฏบตการเพอปองกนขาวสารและระบบสารสนเทศตามแผนปฏบตการขาวสาร โดยหลกการของฝายเรา จะเนนสรางความนาเชอถอใหผรบขาวสาร ดวยการน าเสนอขอมลทไดเปรยบ สรางความชอบธรรมในการปฏบตหนาท ขณะทฝายตรงขามจะลดทอนความเชอถอ ดวยการน าเสนอแบบตอกย าจดออน (หลกการนสวนใหญใชทางการทหารในชวงหลงสงครามเยน ซงเปนการตอสทางความคดของคนสองกลมในการหาแนวรวมตอส)

ส าหรบปฏบตการขอมลขาวสารเพอพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง มขอเสนอแนะคอฝายเราจงตองใชหลกการคอเดนเยยมชมชน จดท าขอมลขาวสาร สงขอมลใหส านกสอขาวชองทวตางๆ ใหประชาสมพนธลงขาวของเราในการลงพนทชมชน ประชาสมพนธผานสอตางๆ ใหชาวบานไดเหนและรบรไปพรอมกนเกดประโยชน ทงหมดจะเกดความงายในการท างานและมความนาเชอถอของขอมล

23

แผนปฏบตการขาวสาร (Information Operations - IO) การปฏบตการชาวสาร คอการปฏบตการทมงสรางผลกระทบหรอสรางอทธพลตอ

กระบวนการตกลงตดสนใจ สรางความนาเชอถอใหกบผรบขาวสาร น าเสนอขอมลทท าใหเปรยบ สรางความชอบธรรมในการปฏบตหนาทโดย ยทธวธผานสอ ไดแก

1. ปากตอปาก เชน การใหสมภาษณ การจดวงรอบการแถลงขาว รปจ.แถลงขาวหลงการประชม

2. สอสงพมพ เชน - หนงสอพมพ วารสาร - ใบปลว โปสเตอร แบนเนอร

- บทความ สกป 3. สอโทรทศน

- เชงรบ เชน กรณผสอขาวตดตาม - เชงรก เชน ตววง โฟนอน สงคลป

4. สอวทยกระจายเสยง เชน ขาวตนชวโมง บนทกเทป สมภาษณสด 5. สอ Social Media

- วงกวาง เชน Youtube Website - เฉพาะเจาะจงกลม Facebook Twitter Website Line

6. สอผสมผสาน เชน การน าเสนอผานโทรทศนขณะเดยวกนมตวอกษรวง หรอ SMS อยดานลางของจอ ตวอยางเชน สท.ชแจงขอมลในเชงบวกตอสาธารณชน หนวยปฏบตชแจงขอเทจจรงทเกดขน การสอสารองคกร (Communication Corporations)

การสอสารองคกร เปนสงทองคกรตองการสอสารกบกลมเปาหมายดวยวตถประสงคทนอกเหนอจากการสรางความสมพนธทด เปนการสรางแบรนดขององคกร ปจจยทจะท าใหการสอสารองคกรประสบความส าเรจ คอตองท าใหประเดนรวม/ประเดนสาธารณะ ตองมภาวะผน า ตองไมท าดวยระบบราชการ ผมสวนไดสวนเสยตองเขารวม สดทายตองท าใหเปนภาระความรบผดชอบของคนในสงคมทงหมด

กระบวนการในการแลกเปลยนขาวสารของหนวยงานกบคคลากร ทมความสมพนธกบสภาพแวดลอม บรรยากาศขององคกรและสงคม ซงสามารถเปลยนแปลงไดตามสถานการณ

การสอสารองคกรมพนฐานหรอพฒนาการมาจากการประชาสมพนธเนองจาก 1. ภาพลกษณเชงลบของการประชาสมพนธ

PR คอ การสรางภาพ // การสรางกระแส 2. การวดผลและการประเมนผลทไมเปนรปธรรม – ไมชดเจน 3. ไมสามารถระบคณคาทแทจรงของการประชาสมพนธ 4. ไมสามารถอธบายความคมคาในการลงทนไดชดเจน 5. ผปฏบตงานขาดความรและความเขาใจ “หวใจ” ของการประชาสมพนธ

24

ปจจยทสงผลใหการสอสารองคกรเปนทนยม - แนวคดทวา “การสอสารองคกร คอ ทนทางปญญาขององคการ (Corporate

Communications as Intellectual Capital)” เนองจากการสอสาร คอ เครองมอส าคญหนงในการบรหารจดการองคการ

- การสอสารองคกรประกอบดวย การสอสารหลากหลายรปแบบและวธการ อาท การสอสารการตลาด การโฆษณา ซงองคการเชอวา แสดงถงความคมคาในการลงทนไดชดเจนกวาการประชาสมพนธ

- ปจจยซงทวความส าคญตอความส าเรจในการประกอบธรกจยคใหม คอ สงทลกคาและกลมผมสวนไดสวนเสย “คดหรอรบร” เกยวกบองคการและสงทองคการท า

- การจ าแนกกลมประชาชนเปาหมายในการสอสารออกเปน : กลมเปาหมายภายในองคการและกลมเปาหมายภายนอกองคการ และความคดทวา “การประชาสมพนธเนนการสอสารกบกลมเปาหมายภายนอกองคการเปนหลก”

“การสรางความสมพนธทด” คอ-*การสรางแบรนด*

“CSR – Corporate Social Responsibility” ความรบผดชอบของสงคมและสงแวดลอมขององคกร

“CSR – Corporate Social Responsibility” จงเปนการด าเนนกจกรรมทงภายในและภายนอก

องคกร ทค านงถงผลกระทบตอสงคมทงในและนอกองคกร ทงในระดบใกลและไกล - ระดบ 1 - Mandatory Level ปฏบตตามกฎหมาย - ระดบ 2 - Elementary Level ตอบสนองทางธรกจ - ระดบ 3 - Preemtive Level จรรยาบรรณ - ระดบ 4 - Voluntary Level เจตนาบรสทธเพอสงคมจรงๆ

การเลอกประเดนท า CSR 1. เลอกเฉพาะปญหาหลกๆทสงคมสนใจ 2. เลอกประเดนทางสงคมทเกยวเนองกบภารกจขององคกร 3. เลอกประเดนทมวตถประสงคสอดคลองกบภารกจ 4. เลอกประเดนทสนบสนนเปาหมายองคกรได 5. เลอกประเดนทเกยวกบผมสวนไดเสยองคกร 6. เลอกประเดนทองคกรสามารถสนบสนนไดในระยะยาว

เทคนคการสอสารองคกร - การสรางความไวเนอเชอใจ คยกบเขาแลวเขาไวใจ ถาไมมความไววางใจงานไมเดน - การสรางแบรนด หมายความวาคนน กลมคนน ท าอะไรแลวเขาเชอถอ - ใหรวาสงๆ นเปนความรบผดชอบตอสงคมทคนตองท าดวยกน - ชใหเหนวาท าสงนแลวไดอะไร - ในการเจรจากบใครตองรวาเขามสวนรวมหรอมบทบาทในสงคมอยางไร

เกยวของกบสวนใด

25

เทคนคการสอสาร/สมภาษณ ดวยหลก 3 สบาย 1. ฟงสบายห ภาษาพด น าเสยง จงหวะ ระดบเสยงกบเนอหา

- เรมตนดวยทกทายผฟง - น าเสยงเปนธรรมชาตนาฟง เหมาะสมกบเรองราว - จงหวะการพดเวนวรรคตอนด - ถกตองตามอกขระวธ ค าวา ร ล ค าควบกล า ค าสรรพนาม - หลกเลยงการใชค าซ า ค าฟมเฟอย - ใชภาษาเหมาะสมกบกลมผฟง

2. ดสบายตา การปรากฏกาย จดทยน ภาษากาย ลลา สายตา มอ - การแตงกาย เครองประดบ ยดหลกสภาพ ถกตองเหมาะสมกบเรองราว สถานท ฯ - บคลกภาพ การแสดงออก ยน เดน กรยาทาทาง เคลอนทอยางมจดหมาย - ลลาการพด การใชภาษากายท าไดเหมาะสม เชนการใชสายตา ใชมอประกอบการพดได

สอดคลอง - การใชอปกรณ หรอสอประกอบการพด ท าไดคลองแคลว ไมขลกขลกเชน ไมโครโฟน

คอมพวเตอร 3. พาสบายใจ คณคาของเนอหาสาระ ล าดบหวขอทชดเจน ตวอยางเสรมสรางความเขาใจ

- ผฟงไดเนอหาสาระครบถวน มการเตรยมโครงเรอง จดท าแผนไวลวงหนา ประกอบดวย o สวนน า แนบเนยนตนตา ปเรองราว o สวนเนอหา เปนขนตอน นาสนใจชวนตดตาม o สวนสรป ประทบใจ ไดขอคด มเกรดความร มตวอยางประกอบเพอสรางความเขาใจ

และท าใหจดจ า

*******************************************

กรณตวอยางการพฒนาคลองชองเกชอน ประเทศเกาหลใต คลองชองเกชอน เปนตวอยางของความส าเรจในการพฒนาปรบปรงคลองทเนาเสยและเคยเปนพนชมชนแออด

รมน า ใหเปนคลองทใสสะอาดจนกระทงเปนพนททองเทยวทส าคญของประเทศเกาหลใต ซงความส าเรจนนมาจากความผน าทประกาศแลวตองท าใหได รวมถงการท าใหการพฒนาคลองเปนประเดนหลกของสงคม แลวสรางการมสวนรวมของคนในเมองและประเทศ กรณตวอยางการพฒนาคลองของเกซอนมปจจยแหงความส าเรจ คอ

1) การมเจาภาพ 2) ภาวะผน า ทมการตงเปาหมายวา การเปนนายกเทศมนตรกรงโซลแลวตองท าโครงการใหส าเรจใหได 3) ใชระบบราชการนอยทสด โดยจดตงองคกรมหาชนเพอท าเรองนโดยเฉพาะ 4) ใหผมสวนไดเสยทกคนเขามามสวนรวมใหรบรตงแตเรมตนโครงการ 5) ถอเปนภาระความรบผดชอบของคนในสงคมทงหมด ทงหนวยงาน/ผทเกยวของฝายตางๆ เขาใจเปาหมาย

รวมกนและพดสนบสนนไปในทศทางเดยวกน

26

จตวทยามวลชน

ดร.พนม ปยเจรญ นกวชาการอสระและกรรมการผทรงคณวฒ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จตวทยามวลชน (Mass Psychology) จตวทยามวลชน หมายถง ขอมล การสอสาร ความเขาใจ พฤตกรรมของมนษย ทรวมตวกนเปนกลมหรอหมคณะทงทมการจดตงเปนองคกรหรอไมไดจดตงเปนองคกร ลกษณะความส าคญของจตวทยามวลชน

1. เนนการประชาสมพนธและการเผยแพรขาวสาร ค าทหามใชกบชาวบาน เชนค าวา นาจะ, สงสย ประมาณนน , ไมมากกนอย เหลานลวนเปนค าทไมใหความเชอมนตอชาวบาน

2. เนนการพฒนาชมชนและพฒนาสงคม ตองท าใหชมชนมชวตทดขน 3. เนนการสรางคนดและการพฒนาคณภาพประชากร 4. เนนการสรางเสรมและรกษาระเบยบวนย 5. เนนการสรางพลงรวมเพอพทกษรกษาสถาบนส าคญของชาต

คณสมบตของผปฏบตงานมวลชน

1. เขาใจองคกรอยางชดเจน เขาใจเปาหมายองคกร 2. มนใจและเชอมนในองคกร สงแรกเราตองเชอมนกอน ท าใหประชาชนอยกนอยางมความสข 3. มคณลกษณะการเปนผน า ผน ามสองชนด คอ 1. ผน าทางธรรมชาต 2. ผน าทมาจากการแตงตงใน

การทจะเปนผน าทดจะตองมความเชอมนในตนเองสามารถพดบนเวทไดสามารถรองเพลงได ตองมความกลมกลน มภาวะผน า

4. มความเสยสละสง ตองเขาไปอยในแรงกดดนสามารถปรบตวได ใหขอมลความร 5. มความมานะบากบนไมยอทอ 6. ไวตอความรสกของมวลชนทตดตอ 7. มการเตรยมการลวงหนาด ตองศกษาขอมลกอนวามกลมตอตานคอใคร พรอมตอทกสถานการณ 8. เปนผฟงทด 9. เขาใจธรรมชาตมนษยและธรรมชาตคนไทย

การสรางความรสกรวม 1. เปนพวกเดยวกน ท าใหชมชนมความรสกวาเราเปนพวกเดยวกน 2. อยขางเดยวกน ตองท าใหชาวบานมความรสกวาเราอยขางเดยวกน 3. พดจากน บอกกน ปรกษาหารอกน ดวยภาษาดอกไมไพเราะ

27

4. หาทางออกใหกน อยาใหชมชนทเขาไปพดคยดวยเจอทางตน ตองหาทางออกใหชาวบาน 5. สรางความพงพอใจตอกน 6. เขาใจกน ตองพดคยกนใหเขาใจกน 7. เชอใจกน ไววางใจกน 8. จะท าใหมความเชอใจกนนนตองใชเวลา 9. สมประโยชนกนและกน

ขอเตอนใจการท างานในชมชน - ยมของตองสงคน - หามชสาว - ไมควรเกยวของกบเรองเงน/การเงน (ยม-ใหยม-รบฝาก-ปลอยก) - ซอของในราคาทเขาก าหนด (ในความหมายคอไมซอถกกวาคนทวไปโดยใชความสนทสนมหรออภสทธ)

**********************************************

28

ภาคผนวก

29

ก าหนดการ โครงการ ฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหาชมชนรมคลอง

ระหวางวนท ๒๐ - ๒๒ มกราคม ๒๕๕๙ ณ หองประชม ช น ๒ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร

วน พธ ท ๒๐ มกราคม ๒๕๕๙

เวลา ๐๘.๐๐-๐๘.๓๐ น. ลงทะเบยน ๐๘.๓๐-๐๘.๔๐ น. กลาวตอนรบผเขารวมการฝกอบรม โดย นายธรพล สวรรณรงเรอง

ผชวยผอ านวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน ๐๘.๔๐-๑๐.๐๐ น. กจกรรมสมพนธ ๑๐.๐๐-๑๐.๐๓ น. กลาวรายงานความเปนมาและวตถประสงคการฝกอบรม โดย นายสมชาต ภาระสวรรณ รองผอ านวยการ สถาบนพฒนาองคกรชมชน

๑๐.๐๓-๑๐.๒๐ น. กลาวเปดการฝกอบรม โดย นายสมพร ใชบางยาง ประธานกรรมการ สถาบนพฒนาองคกรชมชน

๑๐.๒๐-๑๒.๐๐ น. บรรยาย เรอง แผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลอง ลาดพราว

โดย นายสราษฎร เจรญชยสกล ผอ านวยการกองพฒนาระบบหลก นางวาสนา ศลปเบญจพร ผอ านวยการกองระบบคลอง ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. พก รบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐ น. บรรยาย เรอง นโยบายการจดระเบยบชมชนรมคลอง และการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง

โดย นายสยาม นนทค าจนทร ผอ านวยการศนยปฏบตการทอยอาศย ชมชนรมคลอง สถาบนพฒนาองคกรชมชน ๑๕.๐๐-๑๕.๑๕ น. พกยอย

๑๕.๑๕-๑๘.๑๕ น. บรรยาย เรอง ความรเรองชมชนเมอง แนวคด หลกการ วธการ และการสนบสนนของโครงการบานมนคง

โดย นางทพยรตน นพลดารมย อดต ผอ านวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน ๑๘.๑๕ น. เสรจการฝกอบรมวนท ๑

30

-๒-

วน พฤหสบด ท ๒๑ มกราคม ๒๕๕๙ เวลา ๐๘.๐๐-๐๙.๐๐ น. ประชมกลมยอย ก าหนดแผนปฏบตการประจ าทม ๕ ทม ๐๙.๐๐-๐๙.๑๕ น. พกยอย

๐๙.๑๕-๑๒.๑๕ น. การท างานมวลชนสมพนธ โดย พลต ารวจเอก สมศกด บบผาสวรรณ อดต ผบญชาการต ารวจภธรภาค ๘ ๑๒.๑๕-๑๓.๐๐ น. พก รบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. บรรยาย เรอง การสรางมวลชนในการแกไขปญหาชมชนรมคลอง โดย พนต ารวจเอกพงษศกด โสภย อดต วทยากรชดมวลชนสมพนธ กองบญชาการต ารวจตระเวนชายแดน

๑๖.๐๐-๑๘.๓๐ น. HAPPY HOUR ๑๘.๓๐ น. เสรจการฝกอบรมวนท ๒

วน ศกร ท ๒๒ มกราคม ๒๕๕๙ เวลา ๐๘.๐๐-๐๘.๔๐ น. ประชมกลมยอย ก าหนดแผนปฏบตการประจ าทม ๕ ทม ๐๘.๔๐-๐๙.๐๐ น. รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย พบปะผเขารวมการอบรม ๐๙.๐๐-๐๙.๑๕ น. พกยอย

๐๙.๑๕-๑๒.๑๕ น. บรรยาย เรอง การปฏบตการขอมลขาวสารเพอการแกไขปญหาชมชนรมคลอง (IO)

โดย พลต ารวจโท ดร.ปยะ อทาโย ผบญชาการ ส านกงานขาราชการต ารวจ (ผบช.ก.ตร.) ส านกงานต ารวจแหงชาต

๑๒.๑๕-๑๓.๐๐ น. พก รบประทานอาหารกลางวน ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. จตวทยามวลชน

โดย ดร.พนม ปยเจรญ นกวชาการอสระและกรรมการผทรงคณวฒ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ๑๖.๐๐-๑๖.๓๐ น. แถลงแผนปฏบตการประจ าทม ๕ ทม ๑๖.๓๐-๑๗.๓๐ น. บรรยายพเศษความส าคญในการแกปญหาผมรายไดนอยของกระทรวงการ พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยและปดการฝกอบรม โดย นายไมตร อนทสต ปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ๑๗.๓๐ น. เสรจการฝกอบรมวนท ๓ เปนการจบตามหลกสตรและโครงการ

******************************

31

สรปผลการประเมนโครงการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหารมคลอง ระหวางวนท 20-22 มกราคม 2559

ผลประเมนการฝกอบรมชดปฏบตการมวลชนสมพนธแกไขปญหารมคลอง ภาพรวมของการฝกอบรมอยในระดบด โดยผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวาดานการจดสถานท อปกรณ และการบรการอาหาร/ เครองดม มความเหมาะสมอยในระดบด (รอยละ 48.39 และ 53.23 ตามล าดบ) สวนการอ านวยความสะดวกของเจาหนาทอยในระดบดมาก (รอยละ 51.61) ส าหรบผลการประเมนตามหวขอบรรยายแยกไดดงน

1. หวขอท 1: แผนการบรหารจดการน าและการสรางเขอนรมคลองลาดพราว ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวา ดานเนอหาหลกสตร มความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรมอยในระดบด (รอยละ 46.77) สวนวทยากรผอบรมในหวขอนเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอรวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรมอยในระดบด (รอยละ 50.81) ดานการน าไปประยกตใชเหนวาความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงานอยในระดบด (รอยละ 50.00) เชนเดยวกน

2. หวขอท 2: นโยบายการจดระเบยบชมชนรมคลอง และการพฒนาทอยอาศยชมชนรมคลอง ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวา ดานเนอหาหลกสตรมความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรมอยในระดบด (รอยละ 48.39) ดานวทยากรผอบรมในหวขอนเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอ รวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรมอยในระดบดมาก (รอยละ 62.90) ดานการน าไปประยตใชเหนวาความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงานอยในระดบด ( รอยละ 54.03)

3. หวขอท 3: ความรเรองชมชนเมอง แนวคด หลกการ วธการ และการสนบสนนของโครงการบานมนคง ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวา ดานเนอหาหลกสตร มความเหมาะสมของเนอหาและ

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

ความเหมาะสมดานเนอหา

หลกสตร

ความรความสามารถของ

วทยากร

การน าไปประยตใชได

อยางเหมาะสม

32

ระยะเวลาในฝกอบรมอยในระดบดมาก (รอยละ 48.39) ดานวทยากรผอบรมในหวขอนเหนวา มความร ความสามารถและความพรอมของสอ รวมถงเอกสารประกอบการฝกอบรมอยในระดบดมาก (รอยละ 55.65) ดานการน าไปประยตใชเหนวา ความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงานอยในระดบด (รอยละ 54.84) 4. หวขอท 4: การท างานมวลชนสมพนธ ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวาดานเนอหาหลกสตรมความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรมอยในระดบด (รอยละ 34.43) ดานวทยากรผอบรมในหวขอนเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอ รวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรมอยในระดบดมาก (รอยละ 68.03) ดานการน าไปประยตใชเหนวาความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงานอยในระดบดมาก (รอยละ 50.82) เชนเดยวกน

5. หวขอท 5: การสรางมวลชนในการแกไขปญหาชมชนรมคลอง ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญเหนวาดานเนอหาหลกสตรมความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรมอยในระดบด (รอยละ 53.28) ดานวทยากรผอบรมในหวขอนเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอรวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรมอยในระดบดมาก (รอยละ 51.64) ดานการน าไปประยตใชเหนวาความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงานอยในระดบด (รอยละ 45.08)

6. หวขอท 6: การสอสารองคกรสมยใหมกบการบรหารภาครฐ ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญมการประเมนอยในระดบดมากทกดาน ทงดานความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรม (รอยละ 50.00) ดานวทยากรผอบรมในหวขอนทเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอ รวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรม (รอยละ 71.43) และดานการน าไปประยตใชเหนวาความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงาน (รอยละ 64.29)

7. หวขอท 7: จตวทยามวลชน ผเขารบการฝกอบรมสวนใหญมการประเมนอยในระดบดมากทกดาน ทงดานความเหมาะสมของเนอหาและระยะเวลาในฝกอบรม (รอยละ 57.14) ดานวทยากรผอบรมทเหนวาเปนผมความร ความสามารถและความพรอมของสอ รวมทงเอกสารประกอบการฝกอบรม (รอยละ 78.57) และดานความรทไดรบมความเหมาะสมของการน าไปประยกตใชกบงาน (รอยละ71.43)

ขอเสนอแนะส าหรบการฝกอบรมคร งตอไป

ดานเนอหาหลกสตร -ในการฝกอบรมทมระยะเวลาตอเนองหลายวน ควรจดทพกส าหรบผเขารบการอบรมเพอจะไดใชเวลาในการรวมท ากจกรรมอยางเหมาะสม และไดใชเวลาท าความรจกกบทมงานเพมมากขนจากการท ากจกรรมรวมกน อกทงเปนการลดปญหาการเดนทางมายงสถานทจดประชมไมทนเวลา - เวลาในการอบรมแตละเรองมจ ากด ท าใหการฟงบรรยายเหนเปนเพยงภาพรวม โดยยงไมแสดงขนตอน วธการ การปฏบตการตามกระบวนการทละเอยดชดเจน -ควรเพมเวลาใหมการทดลองสรางโมเดลของตนเอง เชน การสรางโจทยของพนทตางๆ นาจะใชหลกการมวลชนสมพนธมาแกไขปญหา

33

- การอบรมดมากๆ แตอยากเพมชวโมงการท างานของแผนหรอการเขยนแผนโครงการรวมกนกบทกหนวยงาน เพองานจะไดไปในทศทางเดยวกน การเขยนแผนปฏบตงานควรวางไว 1 วน เตม - ควรอบรมเพมเตมอกครง ดานวทยากร -วทยากรบางทาน การน าเสนอยงไมนาสนใจ เนองจากสอทน ามาใชและระยะเวลาทใชในบางประเดนนานเกนไป -วทยากรอาจน าเสนอเนอหาใหมความกระชบมากกวาน เพอผเขาฝกอบรมจะไดน าเนอหาหลกสตรนไปถายทอดใหทมงานและอธบายใหคนทอยอาศยรมคลองไดมความเขาใจชดเจน -การบรรยายบางหวขอ วทยากรควรเสนอขอมลทเปนปจจบนใหทราบ โดยเฉพาะเนอหาทเกยวของกบการปฏบตงาน เชนผลการด าเนนงานในโครงการบานมนคง และนาจะมการน าเสนอตวอยางประสบการณการลงพนทชมชนและวธการสรางความเขาใจเพอใหเปนแนวทางปฏบตเดยวกน ดานการจดการ -สถานทจดฝกอบรม ควรเลอกสถานททสามารถเดนทางไปถงไดสะดวก การจราจรไมตดขดจนเกนไป ทส าคญควรมทส าหรบจอดยานพาหนะ เนองจากผเขารบการฝกอบรมประกอบดวยหลายหนวยงานและตองเดนทางมาดวยระยะทางไกล จงตองการความสะดวกในทจอดยานพาหนะเปนพเศษ

34

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ๙๑๒ ถนนนวมนทร แขวงคลองจน เขตบางกะป กรงเทพฯ ๑๐๒๔๐

โทร ๐ ๒๓๗๘ ๘๓๐๐-๙ โทรสาร ๐ ๒๓๗๘ ๘๓๒๑

Homepage : www.codi.or.th