Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 1
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
“ถงเวลาแลวทเราจะตองใสใจกบการประเมนผลนโยบายสาธารณะอยางจรงจง และดวยเครองมอทเหมาะสม”
ISSUE 2 / 2018 17 Jan 2018
โสมรศม จนทรตน ณฐวฒ เผาทว สถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ Warwick Business School
Randomised controlled trials (RCTs) หรอ การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคม เปนเครองมอทดทสดในการประเมนผลวานโยบายสาธารณะทจะนำออกมาใชกบประชาชนนนมประสทธภาพ (efficiency) เเละประสทธผล (effectiveness) มากนอยเเคไหน บทความนจะสะทอนใหเหนถงความสำคญของเครองมอนในการทำ evidence-based policy making ผานเลนสและประสบการณจากตางประเทศ และชวนผอานมารวมคดตอ ในการนำเครองมอนมาชวยใหการวางนโยบายของประเทศไทยดยงขน
บอยครงทนโยบายสาธารณะในประเทศของเรามกจะ
ถกนาออกมาใชจรง ๆ กบประชาชนโดยท ไมเคยผานการ
พสจนจากผทกาหนดนโยบายมากอนเลยวาสามารถใชไดผล
กบการเปลยนพฤตกรรมเเละคณภาพชวตของประชาชนจรง
หรอไม ทงน กเปนเพราะวาผกาหนดนโยบายสวนใหญมกจะ
ใหความไววางใจในความเชอทตวเองมตอประสทธภาพเเละ
ประสทธผลของนโยบายทคดขนมามากจนเกนไป หรอไมกเชอ
ในทฤษฎท มขอสนนษฐานวามนษยทกคนมเหตผลในการ
ตดสนใจมากจนเกนไป ซงกอาจสงผลใหนโยบายทออกมานน
ไดผลลพธทไมคมคากบงบประมาณทลงไป1
ประเทศของเรายงไมมการวางแผนการศกษาเพอ
ประเมนผลของนโยบายอยางจรงจง การประเมนผลของ
นโยบายของบานเรา สวนใหญมงเปาไปทการวด ‘input’ หรอ
‘immediate output’ เสยมากกวา เชน วดผลวานโยบายนใช
งบประมาณไปเทาไร หรอมประชาชนเขารวมโครงการกคน
ขอคดเหนทปรากฏในบทความนเปนความเหนของผเขยน ซงไมจาเปนตอง
สอดคลองกบความเหนของสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ
เราจงไมคอยไดคาตอบวานโยบายนน ๆ ประสบความสาเรจใน
ผลลพธทม งเปาไวหรอไม และคมคาหรอไม นเปนเหตผลท
บอยครงเราจะเหนนโยบายทใชงบประมาณมาก แตกลบไมได
ทาใหเกดการเปลยนแปลงไปสผลลพธทดขนอยางยงยน
การประเมนผลของนโยบายเปนหวใจสาคญในการ
ทา evidence-based policy making เพราะจะชวยใหผวาง
นโยบายตดสนใจทจะขยายผลนโยบายตอไปในวงกวาง แกไข
ขอบกพรองของนโยบาย และตดสนใจทจะเลอกทานโยบาย
เพอใหเกดประโยชนสงสดตองบประมาณทม
แตการประเมนผลของนโยบายอยางถกตองไมใช
เรองงาย ยกตวอยางนโยบายเเรงงานทพยายามผลกดนใหคน
ทตกงานกลบไปมงานทา สมมตวาหลงจากการออกนโยบาย
ไปเเลวทางภาครฐมองเหนวาคนทตกงานสวนใหญเรมกลบไป
ทางาน มนกอาจจะเปนเรองงายททางภาครฐจะสรปวานโยบาย
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 2
คนทไมมงานทำ คนทกลบไปมงานทำ
ทออกไปนมประสทธภาพเเละประสทธผลในการชวยใหคนตก
งานกลบไปมงานทา
ปญหาของวธทวานกคอเราไมสามารถบอกไดเลยวา
สาเหตทคนตกงานสวนใหญกลบไปทางานนนเปนผลลพธของ
นโยบายทออกไปหรอเปนเพราะสาเหตอน ๆ ทอยนอกเหนอ
การควบคมของเรา ยกตวอยางเชน ถาในขณะเดยวกนท
นโยบายนถกนาออกมาใชน น เศรษฐกจในประเทศของเรา
กาลงเจรญเตบโตไดด คนทตกงานกอาจจะกลบไปมงานทาตอ
ไมวาจะมนโยบายนหรอไมมนโยบายนถกนาออกมาใชกตาม
ยงไปกวานนการประเมนผลของนโยบายทไมไดผาน
การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคมมากอนกอาจสงผลทาให
เกดการตความงานวจยเเบบผด ๆ ได ยกตวอยางผลการวจย
ชนหนง ทพบวาคนไขทถอบตรทองนนมความเสยงตอการ
เสยชวตจากโรคบางโรคมากกวาขาราชการหลายเทาตว ซงทา
ใหคนสวนใหญดวนสรปวานโยบายการประกนสขภาพถวน
หนานเปนนโยบายทไมด ทง ๆ ทจรงเเลวกลมของคนทใชบตร
ทองนนตงเเตเดมเเลวมกมการศกษาทดอยกวา มอาชพทม
ความเส ยงต อโรคภยไข เจ บท ส งกว า และอาศ ยอย ไกล
โรงพยาบาลมากกวากลมทถกเปรยบเทยบดวย (กลมราชการ)
ซงทงหมดนลวนเเลวเเตเปนปจจยเเตกตางทสาคญททาให
กลมของคนทถอบตรทองมความเสยงทจะเสยชวตจากโรค
บางประเภทมากกวากลมราชการ ซงความเสยงทมากกวาตวน
จะยงคงอยไมวาพวกเขาจะถอบตรทองหรอไมกตาม
ทางเศรษฐศาสตรเรามกเรยกผลลพธทมาจากความเเตกตาง
ดงเดมของคนในสองกลมนวา “selection effects”
การประเมนผลนโยบายททาหลงจากออกนโยบายไป
แลว1 ตางกประสบกบปญหา selection effects ทงสน ซง
หากไมไดใหความสาคญกอาจสงผลทาใหการประเมนผลของ
นโยบายนน ๆ คลาดเคลอนได (Ravallion 2001)
RCT: Gold standard ในการประเมนผลของนโยบาย
RCT หรอ การทดลองเเบบสมเเละมกลมควบคม เปน
เคร องม อทางเศรษฐศาสตร ท น าหล กการทดลองทาง
วทยาศาสตรมาประเมนผลของนโยบาย RCT สามารถขจด
ปญหา selection effects โดยการทาใหเเนใจวาคนทงสอง
กลม – กลมทไมไดเขารวมในนโยบายเเละกลมทเขารวมใน
นโยบาย – นนมคณลกษณะทเหมอนกนใหมากทสด
RCT จะประเมนผลของนโยบายตอกลมผทถกมงเปา
ท จะให ร วมนโยบาย (beneficiary) โดยการส มแบงกล ม
beneficiary ออกเป น 2 กล ม คอ treatment group คอ
กลมทจะไดเขารวมในนโยบาย และ control group คอกลมท
จะไมไดเขารวมในนโยบาย ซงตามหลกการ การสมจะทาให
โดยเฉลยแลวทงสองกลมไมแตกตางกน ทงคณลกษณะท
สงเกตได (observables) และสงเกตไมได (unobservables)
แลวทาการเกบขอมลของทงสองกลมเพอทาการเปรยบเทยบ
ความเปลยนแปลงของผลลพธ (outcome) ของทงสองกลม
รปท 1 หลกการทา RCT ของนโยบาย “back for work”
ทมา: Haynes at al. (2012)
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 3
ยกตวอยางของนโยบายทชวยผลกดนใหคนตกงาน
กลบไปมงานทา (นโยบาย “back for work”) ตามรปท 1 ใน
การทา RCT น นเรากอาจจะเลอกคนท ตกงานอย มาศกษา
2,000 คน หลงจากนนเรากทาการสมเพอทจะเเบงคน 2,000
คนนออกมาเปนสองกลม กลมละ 1,000 คน กลมเเรกกคอ
กลมทไดเขารวมในนโยบาย (หรอ treatment group) สวน
1,000 คนในกลมท สองกจะเปนกล มท ไมไดเขารวม (หรอ
control group) หลงจากนนเรากเอาตวผลลพธหรอดชนท
เราสนใจของคนจากทงสองกล ม (ซ งในกรณของนโยบาย
“back for work” นอาจเปนอตราของคนทหางานทาได) มา
ทาการเปรยบเทยบกนเพ อใชในการพส จนว าการอย ใน
โครงการนนมประสทธภาพเเละประสทธผลกบการมงานทา
ของคนยงไงบาง เเละดวยเหตผลทวาคนใน control group
น นม ค ณสมบ ต ท โดยเฉล ยเเล วไม เ เตกต างจากคนใน
treatment group เราจงสามารถสรปไดวานโยบาย “back
for work” เปนสาเหตเดยวทสงผลใหผลลพธทออกมาระหวาง
คนทงสองกลมไมเหมอนกน
ขนตอนหลกในการทำ RCT เพอประเมนผลนโยบาย
1) ทาความเขาใจนโยบายท ต องการประเมนหรอ
เปรยบเทยบผล คดหาผลลพธทตองการวด และตงสมมตฐาน
ถงผลลพธทจะไดจากนโยบาย
2) ตดสนใจหนวยและขนาดของ beneficiary เชน
ระดบคน สถาบน หรอพนท ใหมความเหมาะสมกบนโยบาย
3) เลอก sample ของ beneficiary มาทาการศกษา
ในจานวนท เหมาะสมตามหลกการทางเศรษฐศาสตร โดย
คานงถงงบประมาณ และขอจากดตาง ๆ
4) ทาการสมหนวย (ซงอาจจะเปนคน หรอสถาบน
หรอพนทกได) ใหไปอยในกลม control เเละ treatment2
5) เกบขอมล Baseline ของ beneficiary ทกหนวย
ในทงสองกลมทจะศกษา
6) ทาการลงนโยบายทเเตกตางกนไปยงเเตละหนวย
7) เกบขอมลของทกหนวยในทงสองกลมทจะศกษา
หลงจากททานโยบาย
8) ทาการเปร ยบเท ยบผลของท งสองกล มเเละ
ประเมนผล3
ข นตอนเหลาน แสดงใหเห นว าการทา RCT เพ อ
ประเมนผลนโยบายจะตองมการวางแผนลวงหนา ไปพรอม ๆ
กบการวางแผนการทานโยบาย และตองทารวมกนระหวาง
นกวจยและผวางนโยบายทมอานาจในการตดสนใจรปแบบ
ของการออกนโยบาย
ปจจ บ น RCT ได ถ กน ามาใช อย างแพรหลายใน
ตางประเทศทวโลก ทงในการ (1) ประเมนผลของนโยบาย (2)
เปรยบเทยบผลและความคมคา (หรอ cost effectiveness)
ระหวางนโยบายตาง ๆ และ (3) ทดลองแนวคดเชงนโยบายใหม
ๆ โดยหลกฐานเชงประจกษจากการประเมนผลของนโยบาย
ตาง ๆ กได ถ กนามาถายทอดในชมชนนโยบาย เพ อการ
ตดสนใจทานโยบายอยางรอบดาน และคมคาทสด
ตวอยาง 1: RCT เพ อประเมนผลของ Conditional Cash Transfer Program ทสงผลทำใหนโยบายชนดนแพรหลายไปทวโลก
ตงแตป ค.ศ. 1996 รฐบาลเมกซโกไดออกนโยบาย
Conditional Cash Transfer ทชอ “Progresa”4 มงหวงทจะ
สรางแรงจงใจใหครอบครวทยากจนทวประเทศลงทนในบตร
หลานมากขน โดยการใหเงนชวยเหลอรายเดอนกบครอบครว
ทสงลกหลานไปโรงเรยนและไปตรวจสขภาพอยางสมาเสมอ
และไดรวมมอกบนกวจยตงแตตนในการทา RCT ไปพรอม ๆ
กบการออกนโยบาย โดยสม 2 ใน 3 ของชมชนทวประเทศเพอ
เขารวมนโยบายนในปแรก และทเหลอในอก 18 เดอนใหหลง5
และเกบขอมลในระดบครวเรอนและชมชนทงกอนและหลง
โครงการอยางตอเนอง
การทา RCT ครงนทาใหเกดงานศกษามากมายซง
สะทอนถงผลอนนาพงพอใจของนโยบายน เช น Gertler
(2004) พบวานโยบายนลดการเจบปวยของเดกไดถง 23%
Behrman and Hoddinott (2001) พบวานโยบายนลดอตรา
การเกดปญหาแคระแกรนในเดกเลกชวงอาย 12-36 เดอนได
ถง 1 เซนตเมตรตอป และรปท 2 แสดงผลการศกษาของ
Behrman et al. (2005) ทเปรยบเทยบอตราการเขาเรยนใน
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 4
36
Ex2) Conditional cash transfer program - PROGRESABehrman, Sengupta and Todd (2005) found positive impact on enrolment rate
Overview Return to edu Edu investment model Policies
แต ละช วงอาย ของเด กประถมและม ธยมระหว างกล ม
treatment และ control และพบวาอตราการเขาเรยนไมได
แตกตางกนระหวางสองกลมในป 1997 กอนทนโยบายจะออก6
แตจะเหนไดชดวาอตราการเขาเรยนของกลมท เขารวมใน
นโยบายสงกวากลม control ในป 1998 และ 1999 ภายหลงท
นโยบายไดออกไปแลว โดยเฉพาะกลมเดกผหญง นอกจากน
Schultz (2004) ยงพบวานโยบายน เพ มจานวนปท ไดร บ
การศกษาของเดกเฉลยถง 0.7 ป และสงผลบวกในระยะยาว
ตอคาตอบแทนจากตลาดแรงงานในอนาคตอกดวย
ผลการศกษาขางตนและอกหลาย ๆ งานทาใหแนวคด
ของนโยบาย Conditional Cash Transfer เปนบทเรยนทาง
นโยบายทสาคญทไดถกถายทอด และแพรหลายไปทวโลก
ตวอยาง 2: RCT เพ อเปรยบเทยบความค มคาของนโยบายการศกษา
Miguel and Kremer (2004) ร วมม อก บร ฐบาล
ประเทศเคนยาในการทา RCT เพอประเมนโครงการถายพยาธ
ครงใหญในโรงเรยน 75 แหง โดยการสมโรงเรยนใหทยอยเขา
รวมโครงการไมพรอมกนในชวงป ค.ศ. 1998 ถง 20007 โดย
โรงเรยนทถกสมเขารวมโครงการจะมนกเรยนบางชนเรยนท
ไดรบยาถายพยาธไปรบประทานทกเทอม งานวจยนพบวา
โครงการนสามารถลดอตราการขาดเรยนของเดกในโรงเรยน
ทอยในโครงการไดถง 25% และพบวาผลบวกดงกลาวยงได
แพรไปสนกเรยนทไมไดรบประทานยาในโรงเรยนทเขารวม
โครงการอ กด วย (positive externality) ซ งเม อรวมผล
ทงหมดเขาดวยกน พบวาตนทนตอการเพมการศกษาของเดก
อก 1 ป โดยโครงการถายพยาธนจะใชงบประมาณเพยง $3.5
ซ งก ท าให โครงการถายพยาธ เป นโครงการท ค มค าต อ
งบประมาณทสดในการเพมการไดรบการศกษาของนกเรยน
ในประเทศเคนยา เมอเปรยบเทยบกบโครงการอน ๆ
รปท 3 แสดงผลจาก Dhaliwal et al. (2013) ทได
ศกษาเปรยบเทยบความคมคาของนโยบายสงเสรมการศกษา
โดยเปรยบเทยบจานวนปของการศกษาของเดกทเพมขนจาก
ตนทนทก ๆ $100 ของนโยบายตาง ๆ กวา 11 โครงการทวโลก
ซ งได รวบรวมจากงานวจ ยของนกว จ ยจาก Abdul Latif
Jameel Poverty Action Lab (หรอ JPAL) ท MIT ซ งเป น
องคกรทางวชาการทจดตงขนเพอสรางและรวบรวมผลของ
นโยบายจากการทา RCT โดยเฉพาะ ซ งผลเหลาน ท าให
รปท 2 ผลของ Conditional Cash Transfer Program ‘Progresa’ ตออตราการเขาเรยนของเดกประถมและมธยม (%)
ทมา: Behrman et al. (2005)
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 5
8
นโยบายการถายพยาธไดกลายเปน National Priority ของ
ประเทศเคนยา อนเดย และอกหลายประเทศกาลงพฒนา
งานวจยดงกลาวแสดงใหเหนวา ถงแมวาอาจตองใช
งบประมาณบางในการทา RCT ในชวงเเรก เเตหากนามาซง
หลกฐานเชงประจกษทจะชวยใหผวางนโยบายสามารถเลอก
ทานโยบายทคมคาทสด การทา RCT กอนทจะลงนโยบายจรง
กอาจสามารถชวยลดคาใชจายระยะยาวใหกบรฐบาลไดมาก
ตวอยาง 3: RCT เพอทดลองแนวคดใหม ๆ เชนนโยบายการ “ดน” หรอ Nudge
ในป ค.ศ. 2010 Behavioural Insights Team หรอ
BIT8 ไดถกจดตงขนภายใตรฐบาลของประเทศองกฤษ โดยมง
ทจะใชหลกการทางจตวทยาและเศรษฐศาสตรพฤตกรรมมา
ชวยสรางแนวคดใหม ๆ โดยอาศยนโยบายการ “ดน” หรอ
Nudge ในการเปลยนพฤตกรรมหลาย ๆ พฤตกรรมของคน
เพอเพมความคมคาในการทานโยบายของประเทศ (ซงผเขยน
จะเลารายละเอยดในบทความตอนหนา) โดยตงแตเรมกอตง
BIT มการทา RCT เพอทดลองแนวคดนโยบายใหม ๆ ไปแลว
กวา 150 โครงการ
โครงการ RCT ครงแรก ๆ ของ BIT พวกเขาไดรวมมอ
กบกรมสรรพากรในการผลกดนใหคนทจายภาษรายไดชา ให
จ ายภายในเวลาท ก าหนดไว โดยการส มเพ มข อความใน
จดหมายเรยกเกบภาษ เพอใหผเสยภาษรบรถงบรรทดฐาน
ของสงคมทเเทจรงวา “9 ใน 10 คนเสยภาษตรงเวลา” เเละจาก
การทา RCT ของนโยบายน (ซงเปนนโยบายทเเทบไมไดใช
คาใชจายอะไรเพมขนเลย) BIT พบวาสามารถเพมอตราของคน
ทจายภาษชากลบมาจายภาษตรงเวลาถง 4.5% ดวยกน
และโครงการท ถ อไดว าเปน RCT ท ใหญท ส ดใน
ประเทศองกฤษ คอการใช RCT ทดลองขอความทขนบนเวป
ไซตของกรมขนสง เพอรณรงคใหคนบรจาคอวยวะ โดยม 8
ขอความทถกสลบสบเปลยนกนไปเมอพบวามคนเขามาใชเวป
ไซตไปแลวทก ๆ 135,000 คน รปท 4 แสดงขอความทง 8
ขอความทใชทา RCT ในครงน และพบวา (รปท 5) ขอความท
ใหผลดท ส ดคอขอความใชแนวคดการพ งพาอาศย (หรอ
Reciprocity) ทวา “If you needed an organ transplant,
would you have one? If so, help others.”
RCT จงเปนเคร องมอท ส าค ญท จะชวยใหผ วาง
นโยบายไดประโยชนจากหลกคดใหม ๆ เชน นโยบายการ “ดน”
ทสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผลของนโยบาย โดย
ไมตองใชงบประมาณจานวนมาก
Evidence-based Policy Making จากการประเม นนโยบายดวย RCT
ในหลายทศวรรษท ผ านมาการประเม นผลของ
นโยบายดวย RCT ไดร บความนยมเพ มข นในทกมมโลก
กอใหเกดองคกรทดแลดานนขนมากมาย ทงในแวดวงวชาการ
เช น JPAL, Innovation for Poverty Action และ Centre
for Effective Global Action และองค กรอ สระอย างเช น
International Initiative for Impact Evaluation (3ie)
ทมา: Dhaliwal et al. (2013)
รปท 3 เปรยบเทยบจานวนปของการศกษาทเพมขนของเดกจากตนทนทก ๆ $100 ของนโยบายตาง ๆ
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 6
6
6
6
6
Control Norm Norm & Picture Norm & Logo
Three die Nine lives Reciprocity Action
7
0.0%
0.5%
1.0%
1.5%
2.0%
2.5%
3.0%
3.5%
Control People Photo Take Action People 9 lives People Logo 3 Die Reciprocity
Percentage of People Registering as Organ Donors, by Variant
Results
The results of our trial can be seen in the fig-
ure below, with confidence intervals shown.
Almost all of the variants significantly in-
creased registration rates compared to the
control group. There is one exception: the
social norms message “Every day thou-
sands...” paired with the picture of a group
of people (Variant 3, labelled People Photo
below) actually significantly reduced the
number of people signing up.
The most successful variant, highlighted in
green on the graph, is Variant 7—the mes-
sage that draws on reciprocity by asking: “If
you needed an organ transplant would you
have one? If so please help others.” This per-
forms significantly better than all other vari-
ants except for the loss –framed “Three peo-
ple die every day...” message (in yellow).
These top two results are not statistically sig-
nificantly different from one another.
Aside from the main result that most test
messages increased registrations, there are
two other particularly interesting findings.
First, the impact of the loss frame (Variant
5—“Three people die every day...”) is signifi-
cantly greater than the gain frame (Variant
6—“You could save or transform up to 9
lives...”). Although these messages are not
exactly equivalent, this result suggests that
some kind of third party loss aversion is tak-
ing place.
1.PrPPreliminary Results
หลายประเทศกไดมการจดตงหนวยงานเฉพาะทดแลดานน
โดยตรง9 หรอองคกรอยาง BIT กไดมการขยายไปในหลาย
ประเทศ เชน ออสเตรเลย และโดยเฉพาะสหรฐอเมรกาทไดม
การจดตง Social and Behavioural Science Initiative ใน
ทาเนยบขาวในป ค.ศ. 2015
และเม อการประเมนผลของนโยบายดวย RCT ม
เพมขนและในหลากหลายบรบทมากขน กไดเปดมตใหมใน
การทานโยบายทสามารถอางองจากหลกฐานเชงประจกษท
สามารถบ งถ ง “what works” ในบร บทต าง ๆ จากการ
รวบรวมและเปรยบเทยบผลของนโยบายตาง ๆ ทวโลกทม
จดมงหมายไปสผลลพธทางนโยบายเดยวกน
ยกตวอยางเช น Kremer et al. (2013) ทา Meta-
analysis เพอเปรยบเทยบความคมคาของนโยบายการศกษา
จาก RCT กวา 30 โครงการท วโลก และในรปท 6 พบวา
นโยบายท เก ยวก บการปฏร ปว ธ การสอน (Pedagogical
innovations) และการสงเสรมแรงจงใจและความรบผดชอบ
รปท 4 ขอความทง 8 ขอความทใชทา RCT เพอรณรงคใหคนบรจาคอวยวะ
ทมา: Halpern (2016)
รปท 5 เปอรเซนของผทเขาใชเวปไซตทตดสนใจบรจาคอวยวะแบงตามขอความทปรากฏบนหนาเวป
ทมา: Halpern (2016)
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 7
ของคร (Teacher Accountability) เป นนโยบายท ค มค า
ทสดเมอเทยบกบนโยบายอน ๆ
หลกฐานเชงประจกษเหลาน หากไดรบการถายทอด
ทางนโยบายอยางเหมาะสม กจะชวยใหผวางนโยบายสามารถ
ตดสนใจเลอกทานโยบายทคมคาทสดได
ในการน รฐบาลองกฤษจงไดจดตงกลมองคกรทรจก
กนในนาม “what work institutions” ซงมหนาทโดยตรงใน
การรวบรวมและสรางหลกฐานเชงประจกษจากทวโลกเพอบง
ถงนโยบายทคมคาทสดในดานตาง ๆ ถายทอดและสงเสรมให
ผวางนโยบายไดนาไปใช ไมวาจะเปนนโยบายการศกษา
(The Education Endowment Foundation) น โ ย บ า ย
กระต นเศรษฐก จท องถ น (Centre for Local Economic
Growth) นโยบายเพ อ เด กปฐมว ย (Early Intervention
Foundation) หรอนโยบายเพ อส งคมสงว ย (Centre for
Ageing Better) เปนตน โดยองคกรเหลานเปนองคกรอสระท
ไดรบงบประมาณทงจากภาครฐและเอกชน
รปท 6 เปรยบเทยบการพฒนาผลการเรยนของนกเรยนตองบประมาณ $100 ของนโยบายการศกษาทวโลก
ทมา: Kremer et al. (2013)
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 8
Challenges: อปสรรคและขอควรระวงของ RCT
งานเขยนอยาง Banerjee et al. (2017), Barrett and Carter
(2010) และ Deaton (2009) ไดชถงขออปสรรคและควรระวง
ในการใช RCT ในการประเมนผลของนโยบาย ซ งหลก ๆ
ประกอบไปดวย
(1) External validity and scalability บางคร ง
การทา RCT อาจทากบกลมคนขนาดเลก ในพนทและความ
หลากหลายทจากด ผลการศกษาจงอาจไมสามารถนามาขยาย
ผลไปในพนทอน ๆ หรอกบคนกลมอน ๆ ในบรบททแตกตาง
ออกไป และประกอบกบความเปนไปไดท จะเกด General
equilibrium effects และ Spillover effects ในการขยาย
ผลในวงกวาง กอาจไมสามารถสะทอนจากการทา RCT ขนาด
เล กได การออกแบบและการขยายผลของ RCT จ งต อง
คานงถงดานนเปนสาคญ
(2) Political feasibility ในบางบรบท การสมกลม
คนบางกลมใหเขารวม หรอไมใหเขารวมนโยบายอาจทาไมได
ดวยเหตผลทางการเมอง หรออาจนาไปสความขดแยง ซงกทา
ใหไมสามารถทา RCT ไดกบทก ๆ นโยบาย
(3) Ethics issues การทา RCT เพอประเมนผลของ
นโยบายควรคานงถงผลประโยชนและผลกระทบกบประชาชน
ผถกทดลองเปนสาคญ ควรเล ยง RCT ทอาจทาใหเกดผล
กระทบรนแรงตอผ ถ กทดลอง เช น Karlan and Zinman
(2017) และงานวจยทเกยวของ ทศกษาความยดหยนของอป
สงคของเงนกตออตราดอกเบย โดยใหธนาคารทาการสมสง
จดหมายปลอยกใหกบประชาชนในอตราดอกเบยตาง ๆ ซงผล
ของการทา RCT ครงนทาใหคนจานวนมากทถกชกจงใหมาก
เงนครงนไมสามารถจายหนคนได เปนตน
Opportunities: เร มอย างไรก บการใช RCT เพ อประเมนผลของนโยบาย
เร มจาก low-hanging fruits: ประสบการณจาก
BIT และ JPAL ได แสดงให เห นแล วว า การท า RCT ไม
จาเปนตองทาขนาดใหญ หรอใชงบประมาณมากเสมอไป BIT
เรมจาก RCT ทแทบจะไมไดใชงบประมาณเลย เพราะทาการ
ทดลองโดยอาศย “platform” ของกรมศลกากรทมการสงจด
หมายเรยกเกบภาษและเกบขอมลผ เสยภาษอย แลว หรอ
แมกระทงการทา RCT บทเวปไซตของกรมขนสงเพอรณรงค
ใหคนบรจาคอวยวะทไมตองมการลงทนในการทดลองและเกบ
ข อม ลใหม แต อย างใด การเร มท า RCT จ งควรเร มจาก
infrastructure ทมอยแลว
การเขาส Digital economy ไดเออใหการทา RCT
งายขน ถกลง และขนาดใหญขนได: “platform” ตาง ๆ ท
เกดข นมากมายในปจจบน ไมว าจะเปน web based หรอ
mobile based ไดเปดมตใหมในการทา RCT โดยสามารถทา
หนาทเปนทงสนามทดลอง และทเกบขอมลในลกษณะตาง ๆ
อยางละเอยดและโดยอตโนมต ซงจะเหนไดวา ในภาคธรกจ
“platform” อยาง Google, Facebook หรอ Line กทาการ
ทดลองกบเราอยตลอดเวลาอยแลว และเมอรฐบาลเปลยนเปน
รฐบาลอเลคโทรนคมากขน กสามารถใช “platform” ทตวเอง
ม เชน เวปไซต หรอ Mobile Applications ในการทา RCT
กบนโยบายสาธารณะไดดยงขนไปดวย
สการทำ evidence-based policy ในประเทศไทยดวย RCT
บทความนสะทอนถงคณคา โอกาสและอปสรรคในการใช RCT เพอทา evidence-based policy โดยใชประสบการณ
จากทวโลกทตางใหความสาคญกบการประเมนนโยบายอยางถกตองเหมาะสม และการใช RCT เพอบรรลวตถประสงคดงกลาว
ถงเวลาแลวทประเทศไทยจะตองเรมใหความสาคญกบการประเมนผลของนโยบายอยางจรงจง และไมมเวลาไหนเหมาะสมเทากบ
เวลาน (1) ทรฐบาลกาลงใหความสาคญกบการปฏรปนโยบายครงสาคญ ซงจะทาใหมนโยบายใหม ๆ ออกมาเปนจานวนมาก (2)
ทรฐบาลกาลงกาวไปสการเปนรฐบาลอเลคโทรนค ซงกเปดโอกาสใหเรมทา RCT ไดงาย ถก และขนาดใหญได และ (3) ทเรากาลง
คดถงการปฏรปหนวยงานราชการ ซงกเปนโอกาสดทจะไดพจารณาจดตงหนวยงานภาครฐทจะทางานรวมกบนกวจย และ
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 9
รบผดชอบโดยตรงในการสราง เผยแพร และใชหลกฐานเชงประจกษในการวางนโยบายของประเทศอยางมประสทธภาพและ
ประสทธผลสงสด ถงเวลาแลวทประเทศเราจะม “Policy Lab” เปนของตวเอง
เอกสารอางอง
Banerjee A., R. Banerji, J. Berry, E. Duflo, H. Kannan, S. Mukerji, M. Shotland and M. Walton (2017). From Proof
of Concept to Scalable Policies: Challenges and Solutions, with an Application. Journal of Economic
Perspectives 31 (4): 73-102.
Barrett, C.B. and M. Carter (2010). The Power and Pitfalls of Experimentsin Development Economics: Some
Non-random Reflections. Applied Economic Perspectives and Policy 32 (4): 515–548.
Behrman, J.R. and J. Hoddinott (2001). An Evaluation of the Impact of PROGRESA on Pre-school Child Height.
FCND Briefs 104, International Food Policy Research Institute, Washington, DC.
Behrman, J.R., P. Sengupta and P. Todd (2005). Progressing through PROGRESA: An Impact Assessment of a
School Subsidy Experiment. Economic Development and Cultural Change 54 (1): 237-275.
Bruhn, M. and D. McKenzie (2009). In Pursuit of Balance: Randomization in Practice in Development Field
Experiments. American Economic Journal: Applied Economics 1 (4): 200–232.
Deaton, A. (2009). Instruments of Development: Randomization in the Tropics, and the Search for the
Elusive Keys to Economic Development. NBER Working Paper No. 14690.
Dhaliwal, I., E. Duflo, R. Glennerster and C. Tulloch (2013). Comparative Cost-Effectiveness Analysis to Inform
Policy in Developing Countries: A General Framework with Applications for Education in Education
Policy in Developing Countries. University of Chicago Press.
Duflo, E., R. Glennerster and M. Kremer (2008). Using Randomization in Development Economic Research: A
Toolkit. Handbook of Development Economics, Volume 4.
Gertler, P.J (2004). Do Conditional Cash Transfers Improve Child Health? Evidence from PROGRESA’s Control
Randomized Experiment. American Economic Review 94 (2): 336–41.
Gertler, P.J, S. Martinez, P. Premand, L.B. Rawlings and C.M.J. Vermeersch (2016). Impact Evaluation in
Practice. The World Bank.
Halpern, D (2016). Inside the nudge unit: How small changes can make a big difference. Random House.
Haynes, L., B. Goldacre and D. Torgerson (2012). Test, Learn, Adapt: Developing Public Policy with
Randomised Controlled Trials. Cabinet Office.
สราง Evidence-based Policy Community ดวย Randomised Controlled Trial
www.abridged.pier.or.th 10
Imbens, G. and J.M. Wooldridge (2009). Recent Developments in the Econometrics of Program Evaluation
Journal of Economic Literature 47:1, 5–86
Karlan, D. and J. Zinman (2017). Long-Run Price Elasticities of Demand for Credit: Evidence from a
Countrywide Field Experiment in Mexico. Working Paper. Dartmouth University.
Kremer, M. and E. Miguel (2004). Worms: Identifying Impacts on Education and Health in the Presence of
Treatment Externalities. Econometrica 72 (1): 159–217.
Kremer, M., C. Brannen, and R. Glennerster (2013). The Challenge of Education and Learning in the
Developing World. Science 340 (6130): 297–300.
Ravallion, M. (2001). The Mystery of the Vanishing Benefits: An Introduction to Impact Evaluation. The World
Bank Economic Review 15 (1): 115–140.
Schultz, P (2004). School Subsidies for the Poor: Evaluating the Mexican Progresa Poverty Program. Journal
of Development Economics 74 (1): 199–250.
Topics: Development, Fiscal Policy, Education and Health
Tags: Randomised Controlled Trial, Policy Impact Evaluation, Evidence-based Policy, Cost Effectiveness,
Nudge
1 วธการประเมนผลของนโยบายททาหลงจากออกนโยบายไปแลว รวมถง Instrumental variable, Difference in difference, Regression
discontinuity และ Propensity score matching ซงแตละวธมสมมตฐานและหลกการทใชแกไข selection effects ทแตกตางกน ผอานสามารถ
อานเพมเตมไดจาก Imbens and Wooldridge (2009) Gertler et al. (2016) 2 ซงในทางปฏบตอาจทาไดโดยตรง แตหากในบางกรณทตองใหสทธในการเขารวมโครงการกบ beneficiary อยางเทาเทยมกน อาจทาการสมใหบาง
หนวยเขารวมโครงการกอน แลวใหบางหนวยทยอยเขารวมโครงการทหลง หรอทเรยกวา Randomised Phase in ทใชกนอยางแพรหลาย 3 อานรายละเอยดของแตละขนตอนเพมเตมไดจาก Gertler et al. (2016), Bruhn and McKenzie (2009) และ Duflo et al. (2008). 4 ซงตอมาไดเปลยนชอเปน “Oportunidades” และ ในปจจบนเปน “Prospera” 5 ซงวธนทาใหกลมหลงกลายเปน control group ใหกบกลมแรก ในชวง 18 เดอนแรก และทาใหเกดความหลากหลายของเวลาการเขารวมโครงการ
ระหวางชมชน เพอไปทาการศกษา 6 ซงกแสดงใหเหนวาการสมแบงกลม treatment และ control มความเหมาะสม 7 สาเหตท Miguel and Kremer (2004) ทาการสมระดบโรงเรยนกเพราะการตดเชอมผลแพรกระจายในวงกวาง (หรอ spillover effect) และ so is
the potential impact of the program ดงนนหากสม control และ treatment groups ในระดบนกเรยนในโรงเรยนเดยวกน แลวเปรยบเทยบ
ผล อาจทาใหการศกษา underestimate the impact เพราะนกเรยนทอยใน control group อาจไดผลประโยชนจากการถายพยาธของเพอนไปดวย
จงไมสามารถเปน control group ทด 8 ศกษารายละเอยดตอท Halpern (2016) และ http://www.behaviouralinsights.co.uk 9 เชน National Council for Evaluation of Social Development Policy ใน Mexico หรอ Department of Performance Monitoring and
Evaluation ในประเทศแอฟรกาใต เปนตน