1

2 3

สถตในดวงใจตราบนจนรนดร

ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ

ขาพระพทธเจา คณะผบรหารและบคลากรสถาบนวจยจฬาภรณ และมลนธจฬาภรณ

4 5

สถาบนพระมหากษตรยอยคกบสงคมไทยมาเปนเวลาชานานดวยพระมหากษตรยของไทยทกพระองคทรงตงมน

ในหลกธรรมคอทศพธราชธรรมททรงใชเปนหลกในการปกครองและทำาประโยชนใหแกแผนดนและราษฎรของพระองค

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงดำารงพระราชอสรยยศอยภายใตการปกครองในระบอบรฐธรรมนญ

มาเปนเวลากวา70ปทรงเปนพระประมขทเอาพระราชหฤทยใสในความทกขยากและความเดอดรอนของประชาราษฎร

ทรงเปนศนยรวมแหงความสามคคปรองดองของคนในชาตทรงเปนพทธมามกะและอครศาสนปถมภกโดยทรงอปถมภ

ศาสนาตางๆทกศาสนาโดยไมมขอยกเวน

จากพระราชจรยวตรของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชดงกลาวเปนเครองยนยนถงเหตผลทราษฎร

ของพระองคมความจงรกภกดอยางหาทสดมไดทรงเปนทเคารพสกการะและเลอมใสศรทธาในพระราชปณธานพระราชกรณยกจ

และพระมหากรณาธคณตางๆประกอบรวมเขาดวยกนพระองคไดทรงบำาเพญคณปการอยางทไมเคยมพระมหากษตรยใดๆ

ในโลกไดทำาเพอราษฎร

ในวนนคนไทยมความผกพนตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท9เกนกวา“เปนทเคารพ สกการะ”แตกลบกลายเปน“เคารพ เทดทน บชา”พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชจงสถตในดวงใจของคนไทยท งหลาอยางแทจร ง

6 7

ตลอดพระชนมชพพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงเปนพระมหากษตรยททรงสนพระราชหฤทยใฝร

และทรงศกษาอยางจรงจงลกซงในการคนควาวจยเพอการพฒนาทางวทยาศาสตรวศวกรรมศาสตรการเกษตรการชลประทาน

การอนรกษสงแวดลอมและการใชเครองมอเทคโนโลยตางๆโดยทรงศกษาคนควาวจยและทรงนำาเทคโนโลยสมยใหมมาประยกต

ใชในการแกไขปญหาความเดอดรอนของราษฎรเพอใหพนจากความทกขยากมชวตความเปนอยทดขนและสามารถพงตนเองได

ทรงเลงเหนวา การพฒนาประเทศและการชวยเหลอราษฎรใหพอมพอกนนน จำาเปนตองอาศยความร และวทยาการสมยใหมเขามา

รวมดวย เพอใหเกดประสทธภาพทตองการหองทดลองขนาดใหญจงเกดขนครงแรกภายในบรเวณพระตำาหนกจตรลดารโหฐาน

อนเปนพระราชฐานทประทบโดยม “โครงการสวนพระองค สวนจตรลดา”เปนสถานทศกษาทดลองและวจยหาวธแกไขปญหาเกยวกบงานดานการเกษตรตางๆเชนการปลกขาวการเลยงโคนมการเพาะพนธปลานลและอนๆอกมากมายซงผลการศกษา

สามารถนำามาประยกตใชเปนแบบอยางในการนำาไปใหประชาขนสามารถปฏบตตามได นอกจากนนยงมโครงการทตงขนเพอ

บรรเทาความเดอดรอนของราษฎรเชนเมอเกดปญหานำานมดบลนตลาดพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดทรง

พระกรณาโปรดเกลาฯใหสรางโรงนมผงขนเพอแปรรปนำานมดบใหเกบไวไดนานโดยพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองค

เปนทนในการกอสรางและยงมการตงศนยรวมนมเพอรบซอนำานมจากเกษตรกรผเลยงโคนมอกดวยเปนตน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดเสดจพระราชดำาเนนไปทรงเยยมราษฎรในชนบทหางไกลทกหน

ทกแหงไดทอดพระเนตรสภาพทองทและปญหาความทกขยากเดอดรอนทแทจรงของราษฎรทรงรวบรวมขอมลตางๆตาม

ความเปนจรงซงไดทรงนำามาวเคราะหอยางเปนระบบทรงนำามาศกษาวเคราะหและวจยเพมเตมบางเรองบางครงกวาจะประสบ

ผลสำาเรจใชเวลายาวนานเปนหลายๆป แตมเคยทจะทรงยอทอ หากแตทรงเพยรพยายามศกษาทดลองแกปญหาอยางตอเนอง

เปนผลใหตลอดชวงเวลา50ปทผานมาทรงมโครงการสวนพระองคมากมายเชนโครงการพนธขาวแปลงเกษตรทดลองนมและ

ผลตภณฑแปรรปจากนมปาไมสาธตฯลฯทงนยงมไดนบโครงการในพระราชดำารอก400กวาโครงการทรงผนวกความร

และสงทไดทรงพบเหนเขากบความรทางวทยาศาสตรและการประยกตใชเทคโนโลยเพอเปนแนวพระราชดำารหรอแนวทางปฏบต

แลวพระราชทานใหหนวยงานราชการทเกยวของนำาไปสานตอ

กษตรยนกพฒนา

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงงานพฒนาประเทศควบคกบงานวจย ทรงมพระราชดำารวา

การพฒนาประเทศ และชวยเหลอราษฎรในการทำามาหาเลยงชพ เรมทการแกไขปญหาเฉพาะของแตละทองถน และตองกระทำา

พรอมกบการใชและจดการทรพยากรธรรมชาตอยางชาญฉลาด โครงการพฒนาทบงเกดผลดและมประโยชนทยงยนตอชมชน

หรอทองทตางๆ ลวนเปนโครงการทมาจากการคนควาวจย คดคนและทดลองของพระองคทงสน อกทงยงไดทรงนำาเทคโนโลย

และวทยาศาสตรมาประกอบพระราชวนจฉย(อาท โครงการตางๆ ทใชไบโอเทคโนโลย “ฝนหลวง” “หญาแฝก” “แกลงดน” “ปาเปยก”

“ฝายชะลอนำา”“ไบโอดเซล”“ทฤษฎใหม”ฯลฯ)

นอกจากนน ยงทรงนำาความรเครองมอวทยาศาสตรและเทคโนโลย และสงประดษฐหลายชนดของคนไทยมาใช

ทรงดำาเนนการศกษาทดลองจนกระทงไดแนวทางและวธการพฒนาทเหมาะสมกบแตละภมภาค สอดคลองกบสภาพภมศาสตร

สงคม ความเปนอย และปญหาของราษฎร ทรงเนนวทยาการสมยใหมทไมซบซอนจนเกนไป และสามารถประยกตใช ใหเหมาะ

กบประเทศไทย ประกอบกบงานศกษา วจย และทดลองตางๆ การททรงใหความสำาคญกบการศกษาวจยเชนนจงปรากฎม

ศนยวจยศกษาและทดลองตางๆในทกภมภาคทมการดำาเนนงานของโครงการในพระราชดำาร

8 9

ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร ทรงสานตอพระราชปณธานในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ในฐานะททรงเปนนกวทยาศาสตรทรงมพระประสงคอนแรงกลาทจะนำาเอาความรตางๆ

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาพฒนาประเทศ เพอความเปนอยทดของราษฎรชาวไทยอยางยงยน

เพอสนองพระราชปณธานอนทรงคณอนประเสรฐของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชศาสตราจารย

ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมารจงทรงสถาปนา“สถาบนวจยจฬาภรณ”เมอวนท1ธนวาคมพ.ศ.2530เพอเปนอนสรณแหงมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษาหารอบในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ซงนอกเหนอจากเปนการสนบสนนงานในโครงการอนเนองมาจากพระราชดำารของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ในการบรรเทาความทกขยากของราษฎรโดยพฒนางานดานวทยาศาสตรและงานดานการสาธารณสขตลอดจนงานพฒนา

สงแวดลอมซงรวมถงการรจกรกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตของประเทศสนองพระราชประสงคทจะใหชาวไทย

มสขภาพดมชวตความเปนอยทดขนโดยไมทำาลายแตยงสามารถอนรกษและพฒนาทรพยากรธรรมชาตดวย

ทงนโดยชวยใหราษฎรสามารถพงพาตนเองไดเปนอนดบแรกและเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนา

ยงยนตอไปในอนาคต

ดงนนสถาบนวจยจฬาภรณจงเปนศนยรวมแหงความรวมมอของนกวทยาศาสตรชนนำาในการดำาเนนงานวจยทง

พนฐานและประยกตทมความสำาคญยงตอประเทศนอกจากนยงทรงมงมนให“สถาบนวจยจฬาภรณเปนศนยกลางในการพฒนาทรพยากรบคคล สงเสรมการแลกเปลยนขอมลทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปดโอกาสใหนกวทยาศาสตรไทย และนกวทยา- ศาสตรตางประเทศไดทำางานรวมกนและแลกเปลยนความรและเทคโนโลยททนสมย ในขณะเดยวกนมความพยายามแสวงหาความรวมมอและเงนทนจากองคกรระหวางประเทศ เพอสนบสนนงานวจยและกจกรรมอนทเกยวของอกดวย”

องคการสหประชาชาตยกยองแนวพระราชดำารนวาเปนความสำาเรจสงสดดานการพฒนามนษยและขอพระราชทาน

ทลเกลาฯถวายรางวลHuman Development Lifetime Achievement Award เม อวนท26พฤษภาคมพ.ศ.2549

“พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงอทศกำาลงพระวรกาย และทรงมพระวรยอตสาหะในการปฏบตพระราชกรณยกจนอยใหญนานปการ เพอยงประโยชนและความเจรญอนยงยนมาสราษฎรชาวไทยทงประเทศมาโดยตลอด‘ทรงเปนกษตรยนกพฒนา’ มพระราชหฤทยเปยมลนดวยความเมตตาตอพสกนกรผยากไรและผดอยโอกาสทสดในประเทศไทยโดยไมทรงแบงแยกสถานะ ชาตพนธ หรอศาสนา ทรงรบฟงปญหาความทกขยากของราษฎร และพระราชทานแนวพระราชดำารเพอราษฎรสามารถพงพาตนเองไดอยางเขมแขงและยงยน”

องคการสหประชาชาตสนบสนนใหประเทศสมาชกยดแนวพระราชดำาร น เป นแนวทางสการพฒนาแบบย งย น

ซ ง ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมารองคประธานสถาบนวจยจฬาภรณ

ไดทรงนอมนำาแนวพระราชดำารดานการพฒนา“คน”มาเปนแนวทางในการทรงงานเสมอมา

เนองจากพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงมความสนพระราชหฤทยในงานดานวทยาศาสตรและ

งานวจยจงทรงสนบสนนและพระราชทานกำาลงพระทยในการทรงงานของ ศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ

อครราชกมารองคประธานสถาบนวจยจฬาภรณ อาทไดเสดจพระราชดำาเนนทรงเปดอาคารวจยเคมซงเปนอาคารหลงแรกของ

สถาบนวจยจฬาภรณเมอวนท25ธนวาคมพ.ศ.2533และไดเสดจพระราชดำาเนนทรงเปดการประชมวทยาศาสตรนานาชาต

เจาฟาจฬาภรณหลายครงดวยเหตททรงประจกษถงความสำาคญของการสรางนกวทยาศาสตรและนกวจยไทยในการนำาความร

ความกาวหนามาพฒนาความเปนอยการสาธารณสขใหแกราษฎรไดอยางยงยน

โดยทสถาบนวจยจฬาภรณมอบโอกาสในการแสวงหาความร

และประสบการณททนสมยระดบสากล ซงเปนสวนหนงของ

การพฒนาตนเองอยางไมหยดยง เพราะนกวทยาศาสตรคอ

บคคลทมบทบาทสำาคญในการพฒนาประเทศแนวคดใหมของการพฒนาของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช คอ สงเสรมการพฒนาทม “คน” และ “ความอยดมสข” เปนศนยกลางของการพฒนา ซงเทากบเปนการใหความสำาคญตอการพฒนาประเทศโดยกำาลงคน หรอราษฎรในประเทศเอง

ตามรอยพระยคลบาท

10 11

แรงบนดาลใจสงสดของบคลากรทางการแพทยทงหมดของราชวทยาลยวทยาศาสตรการแพทยเจาฟาจฬาภรณ มาจาก

แนวพระราชดำารของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชเชนกน

“...การศกษาวจยทางการแพทยนน มใชจะกระทำาใหสำาเรจโดยงาย ผทำางานดานนจำาเปนตองมความ

อตสาหะอดทนอยางแรงกลา มความตงใจทมนคงแนนอน ทงมความเมตตาอาทรตอเพอนมนษยเปนอยาง

สง จงจะกระทำาไดสำาเรจ...ความสำาเรจในการศกษาวจย...ลวนเปนงานทตองทมเทกำาลงกายกำาลงใจมากมาย

กวาจะไดรบผลสำาเรจอนเปนคณประโยชนแกชาวโลก...”

“...ความปรารถนาอยางเดยวของพระองคทาน คอ อยากใหคนไทยมความสข มความเจรญ

และกาวหนาเทาเทยมกบอารยประเทศ...”

“สขภาพอนามย”หวใจสำาคญ

ของการพฒนาประเทศ

ศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลย-

ลกษณอครราชกมารไดโดยเสดจพระราชบดาไปตามชนบทตางๆทว

ประเทศต งแตพระชนมายเพยง14 พรรษา ดงปรากฏในพระกระแส

รบสงครงหนงวา “ตงแตขาพเจาอาย 14 ไดออกไปตามหมบานตางๆ ใหความชวยเหลอชาวบานทงดานสขภาพพลานามย และทางดานประกอบอาชพ และไดเหนวธทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงปฏบต ทรงไมเคยนกถงพระองคเองเลย ทรงนกถงแตราษฎร...เพราะ...ความปรารถนาอยางเดยวของพระองคทาน คอ อยากใหคนไทยมความสขมความเจรญและกาวหนาเทาเทยมกบอารยประเทศ...”

ทรงนอมรบพระราชปณธานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

รชกาลท 9 ใสเกลาใสกระหมอมและพระราชทานพระนโยบายใหมลนธ

จฬาภรณดำาเนนงานดานปญหาสขภาพและดานการสาธารณสขของ

ราษฎรเพอใหพระราชปณธานบงเกดผลเปนรปธรรมอยางตอเนอง

การพฒนาประเทศโดยราษฎรเองทมความอยดมสขยงมความหมายดวยวา นอกจากราษฎรตองมความรแลวจะตอง

มสขภาพทแขงแรงดวย จงเปนทมาของโครงการในพระราชดำารทพฒนาสขภาพและรกษาโรคภยไขเจบของประชากรถง 55

โครงการ

จากการเสดจพระราชดำาเนนไปทรงเยยมราษฎรทวประเทศไทย ทรงประจกษวาปญหาดานสขภาพอนามยเปน

อปสรรคอยางยงตอการดำารงชวตและการทำามาหาเลยงชพเปนปกตสข ดวยเหตนทรงชวยเหลอพสกนกรทตนเหตแหง

ปญหา โดยพระราชทานโครงการดานการแพทยการสาธารณสข และการสงคมสงเคราะห โครงการเหลานประสบความ

สำาเรจในการยกระดบคณภาพชวตของประชากรไดเปนอยางด เชน โครงการแพทยหลวง และหนวยแพทยพระราชทาน

หนวยแพทยพระราชทานเคลอนทแพทยอาสาสมครดานหคอจมกโครงการสวนพระองคคลนกศนยแพทยพฒนา สถาบน

ราชประชาสมาสย เปนตน ตลอดจนทรงพระกรณาพระราชทานพระบรมราชปถมภแกโรงพยาบาลตางๆอกดวย

มลนธจฬาภรณมสวนรวมดแลและใหบรการดานสขภาพ และสงคมสงเคราะหแกราษฎรในชนบททกนดารโดยสนบสนน

การดำาเนนงานดานการแพทยและสาธารณสขของมลนธแพทยอาสาสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน(พอ.สว.) ซงพระบาท

สมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯให ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณ-

วลยลกษณ อครราชกมาร ปฏบตพระภารกจในฐานะองคประธานกตตมศกด สบสานพระราชกรณยกจดานพระราชทานความ

ชวยเหลอโดยตรงแกราษฎรทเดอดรอนเปนทกขเรองโรคภย มลนธจฬาภรณดแลผปวยในพระอปถมภ ผปวยโรครายแรง ผปวย

ทตองรบการรกษาในโรงพยาบาล ชวยเหลอครอบครวผปวยทไดรบผลกระทบ ตลอดจนอปถมภใหทนการศกษาแกบตรหลานของ

ผปวยทเสยชวต มลนธจฬาภรณดแลใหสงจำาเปนเหลานถงมอผยากไร เชนเดยวกบโครงการเพอสขภาพในพระราชดำารพระบาท

สมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชจำานวนมากซงมวตถประสงคหลกคอเพอทำาประโยชนใหแกราษฎร

กจกรรมการศกษาวจ ยท ส ำาคญเพ อประโยชน ดานสขภาพของราษฎรของสถาบนวจ ยจฬาภรณค องานว จ ย

คนหาสารผลตภณฑธรรมชาตตางๆในประเทศเพอพฒนาเปนยาตานมะเรงสวนโรงพยาบาลจฬาภรณภายใตราชวทยาลย

วทยาศาสตรการแพทยเจาฟาจฬาภรณ ใหบรการรกษาโรค และพฒนาบคลากรทางการแพทยซงจำาเปนตอการพฒนาประเทศอก

ทงมโครงการสงเสรมสขภาพของราษฎรทวไปซงรวมถงการใหความรการปองกนโรคและโดยเฉพาะใหหางไกลจากโรคมะเรง

และในอนาคตอนใกลน ศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมารพระราชทาน

พระนโยบายใหขยายขอบขายการรกษาโรคอนๆทวไปดวย

12 13

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงสงเสรมการพฒนาบคลากรของชาตใหมการศกษาทด

“...ความเจรญและการเปลยนแปลงของชาตนน ขนอยกบการศกษาของพลเมองเปนขอใหญ จงตองจดการศกษาใหเขมแขงยงข น...” และ “...เมอบานเมองประกอบไปดวย...พลเมองท มคณภาพและประสทธภาพ การพฒนาประเทศชาตกยอมทำาไดโดยสะดวกราบรน ไดผลเปนทแนนอนและรวดเรว...ถาสวนรวมประกอบดวยบคคลทมความรด สวนรวมกไปรอด...” ศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมารทรงรบแนวพระราชดำาร

ดงกลาวมาสานตอใหเปนรปธรรม โดยทรงกอตง สถาบนบณฑตศกษาจฬาภรณ ซงจดการศกษาระดบอดมศกษามง

สรางบคลากรวจยและนกวทยาศาสตรระดบสง(ปรญญาโทและปรญญาเอก)สาขาวทยาศาสตรสขภาพและไดรบความ

รวมมออยางดยง ในการจดการเรยนการสอนทมคณภาพ โดยคณาจารยทมชอเสยงจากมหาวทยาลยจากตางประเทศ

มารวมใหความรแกนกศกษาดวย

สถาบนวจยจฬาภรณมกจกรรมฝกอบรมบคลากรทางวทยาศาสตรของประเทศไทยและมตรประเทศในภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ในฐานะทเปนศนยความรวมมอดานการพฒนาศกยภาพของประเทศดานบคลากรและงานวจย

ดานวทยาศาสตรอนามยสงแวดลอมและพษวทยา (ตงแตเมอป พ.ศ. 2548) และศนยกลางการฝกอบรมขององคการ

อนามยโลกสำานกงานภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตดานความปลอดภยของสารเคมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(ตงแต พ.ศ. 2556) ตลอดจนกจกรรมจดการประชมวทยาศาสตรนานาชาตเจาฟาจฬาภรณ (จนถงปจจบนรวม8 ครง) ซง

เปนการแลกเปลยนทางวทยาศาสตรและพฒนาบคลากรทางวจยและวทยาศาสตรเชนกนและเปนการซมซบพระมหากรณาธคณ

ของแนวทางพฒนาประเทศไทยของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชโดยการนำามาสการปฏบต

สถาบนวจยจฬาภรณรวมรกษามรดกของแผนดนไทย โดยดำาเนนโครงการดานสงวนรกษาและฟนฟสงแวดลอม

พรอมกบการยกระดบคณภาพชวตของราษฎรยากจนในภาคใตและภาคอสานตามแนวพระวสยทศน ซงเปนการนำาเอา

แนวทางปฏบตงานและนวตกรรมตางๆของโครงการพฒนาอนๆในพระราชดำารทมการดำาเนนการอยแลวในทองทอนๆ

มาใชดวยอาทการรกษาดนฟนฟปาเสอมโทรมปลกปาทดแทนปลกปาเศรษฐกจการทำาอาชพเสรมตางๆเชนเลยง

ปลา เพาะพนธไมดอกไมประดบ เพาะเลยงกลวยไม การใชประโยชนจากเศษวสดไมและเศษวสดจากการเกษตร และ

อทยานใตทะเลจฬาภรณ36ฯลฯทงหลายนลวนเนนใหราษฎรมทอยและทำากนมอาชพมสวนรวมในการพฒนา

ทองถน พรอมกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตทมอย งานเหลานเปนโครงการในความรบผดชอบของสำานกกจกรรม

พเศษสถาบนวจยจฬาภรณนบตงแตกอตงสถาบนฯประกอบดวยโครงการหรอหมบานจฬาภรณพฒนา1-12ในพนท

ภาคใตตอนกลางและลางและโครงการหมบานทบทมสยาม01-08ในจงหวดชายแดนไทย-กมพชาในภาคอสาน

โครงการพฒนาตางๆ ในพระราชดำารของพระบาทสมเดจพระปรมนทร-

มหาภมพลอดลยเดช ใหความสำาคญตอการอนรกษสงแวดลอมและการจดการ

ทรพยากรธรรมชาต ทรงมพระราชดำารสอยเสมอวา ปญหาสงแวดลอมมความ

สำาคญควบคกบการพฒนาความเจรญ ตองมการสงวนรกษาทรพยากร และนำา

มาใชเพอการพฒนาประเทศอยางพอเหมาะพอควร เพราะทรพยากรธรรมชาต

เปนปจจยสำาคญสำาหรบชวตคนและสตว จะขาดเสยมได จงตองดแลใหมใชกน

อยางยงยนตลอดไป ดวยเหตน โครงการในพระราชดำารดานการพฒนาแหลงนำา

จงมถง 3,031 โครงการ โครงการพฒนาการเกษตรซงพงพาการใชทรพยากร

อยางยงยน 165 โครงการ และโครงการพฒนาสภาพแวดลอม 159 โครงการ

จำานวนโครงการเหลานรวมกน แสดงชดเจนวา งานสงแวดลอมเพอประโยชนของสวนรวมเปนสงสำาคญ มผลโดยตรงกบการดำารงชวตอย การประกอบอาชพ และสขอนามยของประชากรทงหมด

สรางสรรคนวตกรรมพฒนาประเทศ

การศกษา คณภาพชวตกบสงแวดลอม

14 15

พระเสโททไหลหลงลงผนแผนดนไทยไดพลกประวตศาสตรของไทย

จากประเทศยากจนในตอนตนรชสมยมาเปนประเทศทมความเจรญขนทนสมยขนในทกดาน

อาณาประชาราษฎรมความเปนอยทดขนความเดอดรอนลดนอยลงตามลำาดบ

พระมหากรณาธคณนยงประโยชนแกราษฎรไมวาจะอยใกล-ไกล

พนทปาเขาสงชนนำาทวมขงชายแดนหางไกลหรอแหงแลงกนดาร

ผลงานดานพฒนาตลอดพระชนมชพเปนรากฐานของการพฒนาอยางยงยนและเปนมรดกแหงองคความร

ซงศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมาร

ไดนอมนำามาพระราชทานเปนพระนโยบายแกสถาบนวจยจฬาภรณ

นำาไปพฒนาตอยอดเพอสรางความเจรญและความสขสงบแกประเทศไทย

เปนทประจกษชดวา ตลอด 70 ป แหงการครองสรราชสมบตของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

พระองคไดทรงทมเท และทรงมพระวรยอตสาหะอทศพระองค

เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม อยางแทจรง

16 17

การจ ดการประช มว ทยาศาสตรนานาชาต เจาฟาจ ฬาภรณ

ท ผานมาพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภม พลอดลยเดชทรงม

พระมหากรณาธ ค ณเสดจพระราชดำาเน นเป ดการประชมหลายคร ง

เพอพระราชทานกำาลงพระทยแกศาสตราจารยดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมาร

องคประธานสถาบนวจยจฬาภรณคณะกรรมการจดการประชมฯ คณะวทยากรตลอดจนคณะนกวทยาศาสตรทเขารวม

ประชมดวย

โดยเฉพาะอยางยงในการประชมวทยาศาสตรนานาชาตเจาฟาจฬาภรณครงท4ระหวางวนท28พฤศจกายน-

2ธนวาคมพ.ศ.2542ในหวขอเร อง “สารเคมในศตวรรษท 21 : Chemicals in the 21st Century” ในพระราชวโรกาสทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงเจรญพระชนมายครบ6รอบทรงมพระมหากรณาธคณ

เสดจพระราชดำาเนนเปดการประชมซงการประชมครงท4เนนในเรองบทบาทของสารเคมทเกดขนในศตวรรษท

กำาลงจะมาถงโดยมผบรรยายพเศษและวทยากรลวนเปนนกวทยาศาสตรชนนำาจากนานาประเทศมผเขารวมประชม

911คนจาก39ประเทศมการนำาเสนอผลงานวจย241เรองและมการจดประชมเชงปฏบตการอก3เรองไดแก

SETAC Asia/pacific Metals in the Environment Workshop

IOCD International Symposium on Chemistry and Pharmacology of Asian Plants and

Validation of Phytopharmaceuticals

ICEIT Training Workshop on Risk Assessment and Management in Biotechnology

สถาบนวจยจฬาภรณกบงานสนองพระราชดำารพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

พระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชพระราชทานแก

องคประธานสถาบนวจยจฬาภรณในการประชมวทยาศาสตรนานาชาตเจาฟาจฬาภรณ ครงท 4

เมอวนท28พฤศจกายนพทธศกราช2542

“ขอใหนำาวทยาศาสตร และเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนในระดบรากหญา”

ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร ทรงกอตงสถาบนวจยจฬาภรณเพอ

เปนการเฉลมฉลองมหามงคลสมยท พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงมพระชนมายครบ 60 พรรษา

ในป พ.ศ. 2530 รฐบาลในขณะนน ซงม ฯพณฯพลเอก เปรม ตณสลานนท เปนนายกรฐมนตร ไดใหการสนบสนนการกอตง

สถาบนวจยจฬาภรณเปนอยางดในวนท25ธนวาคมพ.ศ.2533พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ไดเสดจ

พระราชดำาเนนทรงเปดอาคารวจยเคมซงเปนอาคารวจยหลงแรกของสถาบนวจยจฬาภรณ

เปาหมายหลกของสถาบนวจยจฬาภรณ นบตงแตเรมแรกจนถงปจจบน คอ การนำาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใช

เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

“To use science and technology to improve the quality of life of the people.” ดงนนในการดำาเนนงานเพอบรรลเปาหมายดงกลาวสถาบนฯจงมกจกรรมทสำาคญคอ

1. ใหการสนบสนนและดำาเนนงานวจยทงพนฐานและประยกตทมความสำาคญตอประเทศโดยเฉพาะในดานทจะ

ยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

2. เปนศนยกลางทใหการศกษาและพฒนาบคลากรทมคณภาพสงในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

3. เปนศนยกลางของความรวมมอจากนานาประเทศ โดยเปดโอกาสใหนกวทยาศาสตรไทยและตางประเทศมโอกาสไดทำางาน

รวมกนเพอวเคราะหและแกไขปญหาตางๆ และสงเสรมการแลกเปลยนขอมลทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4. แสวงหาและเรงรดการจดหาทรพยากรตางๆสำาหรบงานวจยและพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กจกรรมทางวชาการทสำาคญอยางหนงสำาหรบขอทสาม คอ การจด

ประชมวทยาศาสตรนานาชาตเจาฟาจฬาภรณ เพอถวายเปนราชสกการะใน

มหามงคลสมยตางๆ ของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ โดยมการจดประชมในครงแรก

เมอวนท10-13ธนวาคมพ.ศ.2530ในหวขอ“International Congress on Natural Products” (ผลตภณฑธรรมชาต)และในวนท13-17พฤศจกายนพ.ศ. 2559 มการจดประชมเปนครงท 8 เพอถวายเปนราชสกการะเนองในโอกาส

มหามงคลทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช เสดจเถลง-

ถวลยราชสมบตครบ 70 ป วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2559 และเฉลมพระเกยรต

สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคล

เฉลมพระชนมพรรษา 7 รอบ วนท 12 สงหาคมพ.ศ.2559

18 19

หมบานทบทมสยาม ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงอยในความดแลของ

สำานกกจกรรมพเศษ สถาบนวจยจฬาภรณ นาจะเปนการสนองพระบรม-

ราโชบายทพระราชทานไวได

โดยขณะนนสำานกวจย โดยรองประธานสถาบนวจยจฬาภรณไดม

โอกาสเขารวมประชมทเมองเชนไนสาธารณรฐอนเดยเกยวกบบทบาทของ

สตรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และไดจดทำาโครงการGreenHealth

Technology for Women’s Empowerment and Sustainable Develop-

ment(ระยะเวลาโครงการพ.ศ.2542-2545)เสนอตอโครงการพฒนาแหง

สหประชาชาต(UnitedNationsDevelopmentProgram)

กอนเสดจพระราชดำาเนนกลบจากการประชมฯคร งท 4 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ทรงมพระราชกระแสรบสงชมเชย ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร เกยวกบการจดประชมวชาการ การดำาเนนงานของสถาบนวจยจฬาภรณ วาทำาไดดแลว แตทรงมพระราชประสงคใหสถาบนฯ นำาวทยาศาสตร และเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนในระดบรากหญา ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณอครราชกมาร ทรงนอมรบใสเกลาใสกระหมอมและพระราชทานพระนโยบายใหสถาบนวจยจฬาภรณ

ทำาโครงการเพอสนองพระราชประสงคโดยเรวซงทประชมของโครงการมความเหนวาการวจยเรองสมนไพรไทย

ในหมบานตางๆรวม12แหงคอหมบานจฬาภรณพฒนาในภาคใต และ

โครงการนเปนโครงการทสำานกวจยสถาบนวจยจฬาภรณ เสนอขอรบทนสนบสนนจากโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต

มการดำาเนนการเปนลกษณะบรณาการทงหนวยงานภายในสถาบนวจยจฬาภรณ และหนวยงานภาครฐและเอกชน โครงการ

มวตถประสงคหลก2ประการคอเพอพฒนาระบบฐานขอมลสมนไพรซงมถนกำาเนดในประเทศไทยและสามารถขยายให

ครอบคลมประเทศในแถบตะวนออกเฉยงใตและอกประการหนงคอเพอใหสตรทอยในถนทรกนดารมความรดานเทคโนโลย

และการบรหารจดการสขภาพสเขยวและสงเสรมศกยภาพสตรดานเศรษฐกจและสงคมโดยการจดทำารปแบบการถายทอด

เทคโนโลยจากสถาบนวจยจฬาภรณไปสระดบชมชนเพอสรางรายไดและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

สำาหรบวตถประสงคแรกนนสามารถบรรลวตถประสงคไดไมยากแตสำาหรบวตถประสงคขอทสองเปนสงทยากมาก

สำาหรบนกวจยของสถาบนฯซงทำางานอยเฉพาะในหองปฏบตการไมมประสบการณการทำางานภาคสนามและในการจะทำาให

วทยาศาสตรและเทคโนโลยซงเปนเรองยากๆใหงายและสามารถถายทอดไปสระดบชมชนซงระดบการศกษาคอนขางนอยได

ดานวทยาศาสตร การคดเลอกสมนไพรมเกณฑการคดเลอกโดยอาศย

1.คณสมบตและการนำาสมนไพรไปใช

2.ศกยภาพในการผลตเชงพาณชยของสมนไพรทมชออยใน

บญชยาหลกสมนไพรแหงชาต

3.ระยะเวลาในการปลกทงระยะสนและระยะยาว

การศกษาคณภาพของดนสำาหรบการเพาะปลกเพอใหสามารถปลกสมนไพรไดอยางเหมาะสม

การวเคราะหหาสารสำาคญออกฤทธของสมนไพรเพอใชในการควบคมคณภาพวตถดบ

แผนการดำาเนนการ

20 21

พนทโครงการอกแหงหนงทไดมการศกษาความเปนไปไดคอหมบานทบทมสยาม05จงหวดสระแกวเมอวนท

13มกราคมพ.ศ.2543โดยคำาแนะนำาของรองประธานสถาบนวจยจฬาภรณฝายกจกรรมพเศษและจากการศกษาขอมล

เปรยบเทยบตามแนวทางการคดเลอกพนทโครงการทไดวางแนวทางไวคณะผวจยไดตดสนใจเลอกหมบานทบทมสยาม

05เปนพนทโครงการเพราะนอกจากคณสมบตของผเขารวมโครงการจะเปนไปในแนวทางทกำาหนดไวแลวยงอยไมไกลจาก

กรงเทพมหานครและมโรงพยาบาลวงนำาเยนและโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรซงอยไมหางไกลและสามารถรองรบ

ผลผลตสมนไพรทโครงการเพาะปลกได

ในการคดเลอกสมนไพรเพอการปลกสถาบนฯไดเชญรศ.พรอมจตศรลมพ ผศ. ดร.นพมาศสนทรเจรญนนท

ผศ.ดร.สมภพประธานธรารกษซงเปนคณาจารยจากคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยมหดลศ. นายแพทยวระสงหเมองมน

แพทยผเช ยวชาญท งการแพทยแผนปจจบนและแผนไทยนายชวนธรรมสรยะผเช ยวชาญสมนไพรภาคเอกชน

ศ. ดร. สมศกดรจรวฒนผเชยวชาญดานเคมของสถาบนฯโดยมนางสาวกฤตตกาพลรตนและนางสาววนดศระพฒน

นกวทยาศาสตรสำานกวชาการเขารวมประชมดวย

จากการประชมปรกษาหารอหลายครงสรปไดวาสมนไพรทควรปลกคอ ขมนชนไพลและฟาทะลายโจรโดยขมนชน

คดเลอกสายพนธจากอำาเภอทบปด จงหวดพงงาสวนฟาทะลายโจรจากศ.นายแพทย วระสงห เมองมน และจากอาจารยลขต

สจฆระ จงหวดกาญจนบรในการสาธตขนตอนการปลกไดรบความอนเคราะหจากทมงานของคณะเภสชศาสตรทไดกลาวนาม

ไปแลวมาชวยใหการฝกอบรม

ผลการดำาเนนการ

ดานสงคม การคดเลอกพนทโครงการนำารอง ในขณะนนสถาบนวจยจฬาภรณมพนทหมบาน 12 แหง ในภาคใตและภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ การคดเลอพนทขนอยกบปจจยตางๆ

ดงน

- ความพรอมของท ดน ซ งจะทำาการเพาะปลก การจดต ง

กลมสตรและการแปรรปสมนไพร

-ระดบภาวะเศรษฐกจและสงคมของชมชนเชนรายไดของ

ชมชนความกระตอรอรนและความเตมใจท จะปฏบต

ตามขอแนะนำาและกฎระเบยบของโครงการ

- ความเปนไปไดของพนทในการปลกสมนไพรทไดผลผลตด

จะตองมการวเคราะหคณภาพดนและสารสำาคญในสมนไพร

วามมากนอยเพยงใด

-การวเคราะหตนทนและกำาไรในการจำาหนายผลตภณฑหรอ

สมนไพรเพอเปนวตถดบ

การเลอกลมสตรเขารวมโครงการ เกณฑในการคดเลอกสตรทเขารวมโครงการจะขนอยกบฐานะและพนฐานการศกษา

ความเตมใจทจะเขารวมโครงการ สตรทมฐานะยากจน

และการศกษานอย แตมความเตมใจทจะรวมโครงการจะ

ไดรบการคดเลอก

ในการศกษาความเปนไปไดของโครงการในป พ.ศ.2542คณะทำางาน

ไดขอความรวมมอจากองคการเภสชกรรมซงขณะนน ดร.ภญ.กฤษณาไกรสนธ

ผอำานวยการสถาบนวจยและพฒนาองคการเภสชกรรม และภญ. อจฉราเอกแสงศร

หวหนาสวนวชาการและขอมลไดรวมเดนทางไปกบคณะของสถาบนวจยจฬาภรณ

เพอสำารวจพนทปลกสมนไพรระหวางวนท 6-7 กนยายน พ.ศ.2542 สมนไพรท

เหมาะจะปลกในภาคใต ซงมการปลกอยแลวคอ ขมนชน และใบบวบก การสำารวจ

พนท หมบานจฬาภรณพฒนา 4 อำาเภอทงใหญ จงหวดนครศรธรรมราช และ

ประชมหารอรวมกบประชาชนในวนรงข นไดมการหารอถงความเปนไปไดใน

การปลกสมนไพรเพอเปนยาณองคการบรหารสวนจงหวดสราษฎรธาน และ

ไดเดนทางไปดแปลงปลกขมนชนของ กำานนนยมหนศรแกวทตำาบลพรพ

อำาเภอบานนาสารจงหวดสราษฎรธาน

ในปแรก ททำาการปลกตามแบบเกษตรกรรมทดและมการวเคราะห

หาปรมาณสารสำาคญพบวาพนธขมนชนทไดจากอำาเภอทบปดจงหวด

พงงายงคงมปรมาณสงแมจะไมไดเทากบขมนชนตนพนธจากอำาเภอ

ทบปดจงหวดพงงาและระยะทสามารถขดไดตงแตอาย7เดอนขนไป

ทงน เนองจากผลการวเคราะหททำาเปนระยะ จะพบวาหลงจากเดอนท 7 ปรมาณสารสำาคญจะเรมคงท ในการผลต

สมนไพรจำาหนาย สำาหรบขมนชนจะมทงแหงและผง สวนไพลจะทำาการกลนเปนนำามนไพล โดยเงนทไดทนสนบสนนจาก

โครงการพฒนาแหงสหประชาชาตไดนำามาจดหาอปกรณตางๆ ในการแปรรปสมนไพร

การเสรมสรางพลงผหญงในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย การเรยนรสงใหมๆ ไมไดมอปสรรคมากนกตอง

อาศยการสอนจากการกระทำาจรง ในการแปรรปขมนสด ขบวนการตางๆ ตงแตเรมตนจนถงขนตอนการอบแหง ไดมการสาธต

ใหดแลว แตปญหากเกดขน เนองจากความรเทาไมถงการณของสมาชกบางคน ทตอนบรรจขมนทอบแหงแลว มขมนบาง

อนไมแหงสนท ทำาใหมเชอรา แลวฝายควบคมไมคดออก เมอเกบเขาคลงรอการสงขายทำาใหผลตภณฑทผลตไวนนมเชอราปน

เปอนจำาหนายไมไดสมาชกขาดรายไดคณะวจยจงไดมการนำากลองจลทรรศนไปสาธตใหดวาเชอรามลกษณะอยางไรเมอ

ดดวยตาเปลาอาจเหนเปนเพยงจดเลกๆดไมสำาคญเมอสองกลองดจะเหนไดชดเจนการสอนแบบสาธตนบวาไดผลดมาก

เมอสบกวาปทแลว ความนยมใชสมนไพรยงมนอย ราคาผลผลตทไมสงนก ปจจบนขมนชนแหงทผลตได ไดสงขายใหแก

บรษทสมนไพรไทยซงเปนบรษทลกขององคการเภสชกรรมอยางตอเนอง

กจกรรม

ระดบชมชน1.มการจดตงกลมสตรระดบชมชน

2.การฝกอบรมการกระจายพนธและการเพาะปลกสมนไพร

ตามวธเกษตรกรรมทด(GoodAgriculturalPractice)

3.การฝกอบรมการเกบเกยวสมนไพรการลางและทำาความ

สะอาดสมนไพรกอนนำาไปแปรรป

4.การสรางสถานทในการแปรรปสมนไพรเพอใชเปนวตถดบ

ในการผลตยาสมนไพรอาหารเสรมหรอเวชสำาอาง

5.การฝกอบรมสตรใหมความร ในดานการปฐมพยาบาล

เบองตนและการใชสมนไพรในครวเรอน

ระดบวทยาศาสตรและเทคโนโลย1.การคดเลอกสมนไพรซงมฤทธทางเภสชวทยาทตองการ

และเปนทตองการของตลาด

2.การเตรยมสนบสนนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ดานการวเคราะหคณภาพดนและนำาการควบคมคณภาพ

สมนไพรทจะขายเปนวตถดบใหแกโรงงานผลตยาสมนไพร

3.งานวจยเพอสกดและแยกสารบรสทธจากสวนสกดของ

สมนไพรเพอทดสอบฤทธทางเภสชวทยาและเพอใชใน

การควบคมประสทธภาพของสมนไพร

4.การเตรยมคมอวธการเพาะปลกขยายพนธการเกบเกยว

การทำาความสะอาด และแปรรปสมนไพรทคดเลอกแลว

22 23

วตถประสงคอยางหนงของโครงการน คอ การปลก

พชสมนไพร และการแปรรป เพอเปนอาชพเสรมใหแกสตร

ทยากไร โดยนำาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาสนบสนน

โครงการไดจดทำารายงานความสำาเรจและไดรบการคดเลอก

พรอมทนสนบสนนให ไปเสนอผลงานโครงการในการจด

ประชมเชงปฏบตการ International Workshop on the Development of Pharmaceutical Products from Medicinal Plants in Developing Countries ระหวางวนท3-6กมภาพนธพ.ศ.2547ณเมองTriesteประเทศอตาลในหวขอ

1.สมนไพรทแนะนำาใหใชและสรรพคณในการรกษา

2.คมอการนำาสมนไพรมาใช

3.การเกษตรทด(GoodAgriculturalPractice)

สำาหรบพชสมนไพรวธการเกบเกยวและแปรรปผลผลต

4.ขอปฏบตในการแปรรปเพอผลตภณฑคณภาพ

5.ความรเรองการใชยาสามญประจำาบานแผนปจจบน

และแผนไทย

6.การปฐมพยาบาลเบองตน

7.การตลาดเบองตน

8.การบญชเบองตน

เมอทศวรรษทผานมาราคาสมนไพรยงมราคาคอนขางตำากลมสตรทมความร ในดานการปลกพช

สมนไพรคณภาพทไดรบการฝกอบรมการเพาะปลกแบบเกษตรกรรมทดตองหนไปปลกหนอไมฝรงซงมรายได

ดกวาสมนไพรหลงจากโครงการเสรจสนลงมคณะผแทนจากUNESCOขอไปเยยมชมโครงการกลมสตร

ทไดรบการอบรบไดใหการตอนรบและสาธตขนตอนการแปรรปขมนชนและการนำาขมนชนมาใชเปนยาประจำาบาน

การเสรมสรางพลงสตรดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาอยางยงยนคณะนกวจยรสกทอแทมาก

เมอสมนไพรไมไดราคาตามตองการ ซงจะทำาใหกลมสตรขาดรายไดจากการปลกสมนไพรขาย หากจะด

วตถประสงคของโครงการ คณะนกวจยบรรลเปาหมายทเสรมสรางความร ในการประกอบอาชพโดยอาศยการ

ปลกแบบเกษตรกรรมทดในความเปนจรงแลวหากมการประเมนโครงการนตามหลกเกณฑทว ๆ ไป จะพบวา

ประสบความสำาเรจอยางสง หากแตคณะนกวจยรสกวายงไมสามารถตอบสนองพระบรมราโชบายทใหนำา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยไปสระดบรากหญาเพอการพฒนาทยงยนได หองปฏบตการเภสชวทยาจงขอให

กลมสตรปลกฟาทะลายโจรเพอการคนควาวจยเชงลกตอไปเพอใหมรายไดเสรมอยางตอเนอง

เมอวนท21เมษายนพ.ศ.2559ในการกลบไปเยยมชมการดำาเนนงานของกลมแมบานหมบานทบทมสยาม05

เปนทนายนดวาหมบานทบทมสยาม05นอกจากจะปลกพชสมนไพรเชนฟาทะลายโจร และปญจขนธ

ตามความตองการของหองปฏบตการเภสชวทยา สถาบนวจยจฬาภรณแลว ประมาณ80% ของสมนไพรทใช

ในโรงพยาบาวงนำาเยน สงปลกทหมบานทบทมสยาม05ซงเปนการสรางรายไดอยางสมำาเสมอ และผลตภณฑ

นำามนไพลผลตไดไมทนความตองการของตลาดหลงจากโครงการเสรจสนลง

Role of Science and Technology in Promoting the Use of Herbal Drugs: The example of Andrographis paniculata การประชมจดโดยUNDPSpecialUnitforTechnicalCooperation,ThirdWorldAcademyofSciences(TWAS),ThirdWorldNetworkofScientificOrganization(TWNSO)ซงเปนโอกาสดทผแทนของสถาบนฯไดมการ

แลกเปลยนประสบการณการทำางานดานสมนไพรกบผแทนจากประเทศตางๆ เชน สาธารณรฐอนเดย ประเทศจาเมกา

สาธารณรฐคอสตารกาสาธารณรฐประชาชนบงกลาเทศสาธารณรฐรวนดาสาธารณรฐเคนยา ราชอาณาจกรสวาซแลนด

ราชอาณาจกรฮชไมตจอรแดน สหพนธสาธารณรฐประชาธปไตยเอธโอเปย สาธารณรฐตนเซย สาธารณรฐสงคมนยม

เวยดนามสาธารณรฐประชาชนจนและสาธารณรฐเปร

โครงการไดผลตเอกสารภาษาไทยงายๆ ใหกลมสตร

การดำาเนนโครงการ“Green Health Technology for Women’s Empowerment and sustainable Development” ซงไดรบการสนบสนนจาก โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต มระยะเวลาศกษาความเปนไปไดของ

โครงการFeasibilitystudy(พ.ศ.2542)และระยะเวลาดำาเนนโครงการระหวางพ.ศ.2543-2545รวมระยะเวลาทงหมด

4ปโครงการประสบผลสำาเรจตามตวชวดผลผลต(output)ผลลพธ(outcome)และผลกระทบ(Impact)

24 25

การคดอยางเปนระบบสำาหรบการศกษาสมนไพร ซงไดเรมดำาเนนการหลงเสรจสนโครงการทไดรบการสนบสนนจากโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต

1. การพฒนาวธวเคราะหสารสำาคญในตวอยางสมนไพร ซงเปนวตถดบหรอผลตภณฑหรอในตวอยางสารชววตถของ

คนทมความรวดเรวมความแมนยำาสง

2. การศกษาความคงตว(Stability) ของสารสำาคญออกฤทธวาจะมคาคงตวนานเทาไหร จะมสารอะไรใหมเกดขน

และสารใหมทเกดขนจะเปนอนตรายหรอไม

3. การพฒนาวธสกดสารสำาคญออกฤทธแบบไมใสสารละลายอนทรย ใชวธสกดดวยคารบอนไดออกไซดวกฤต

ยวดยง

4. การแยกสกดสารออกฤทธสำาคญใหบรสทธ เพอนำามาใชควบคมคณภาพวตถดและผลตภณฑ และนำามาศกษา

พษวทยาและเภสชวทยาเพอเปรยบเทยบกบสารสกดหรอยาสมนไพรผงบดละเอยดวาม ความแตกตางกน

หรอไมเนองจากฟาทะลายโจรทใชดงเดมทำาโดยวธตากแหงบดทำาเปนยาลกกลอน หรอใสแคปซล

5. การศกษาฤทธทางเภสชวทยาของสารออกฤทธบรสทธแตละชนด และสารสกดฟาทะลายโจ เพอประสทธภาพ

กลไกการออกฤทธระดบโมเลกล

6. การพฒนาสารสกดใหอยในรปผงเพอสะดวกแกการใชไมตองรบประทานยาครงละหลายแคปซล

7. การศกษาสารสำาคญของฟาทะลายโจรตงแตเรมงอกจากเมลดจนโตเตมท พอศกษาปรมาณสาระสำาคญในระยะ

ตางๆและทดสอบความเปนพษของสารสกดในระยะการเจรญเตบโตและสวนของสมนไพรซงไมเคยมการใช

มากอนในตำารบยาไทย

เมลด

ระยะผลตใบ ระยะผลตใบ 50% ระยะดอกสมบรณ ระยะเมลดสมบรณ

ตนออน (ใบเลยง) ใบจรงคแรก ตนกลายายปลก

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอประโยชน ในระดบรากหญาสนองพระราชดำารพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

โครงการทมการสนบสนนจากองคกรระหวางประเทศ การประเมนโครงการจะดทตวชวดทไดตกลง

กนไวกบผใหทนการดำาเนนโครงการเพยง4ปนนเปนไปไดยากทจะทำาไดครอบคลมทกเรองปญหาทคางคาใจ

อยตลอดเวลาคอทำาไมนกวจยไทยจงไมสามารถผลกดนใหยาสมนไพรมมาตรฐานเปนทยอมรบได ใน

ระดบสากล

สมนไพรเปนภมปญญาของบรรพบรษทไดสะสมมานานและไดเสอมความนยมไปอยางมาก

ประมาณป พ.ศ. 2525 กระทรวงสาธารณสขไดมความพยายามทจะฟนฟ ในชวงเวลาดงกลาว องคการ

อนามยโลกมคำาขวญวา“HealthforAllbytheYear2000”ในชวงเวลาดงกลาวประเทศไทยมการจดตง

กรมสาธารณสขมลฐานและมการเสนอใหมยาจำาเปน(Essentialdrugs)และมการจดทำาบญชสมนไพร

จำาเปนขนและสนบสนนการปลกสมนไพรทวประเทศตามสถานอนามยตางๆทำาอยางไรจงจะใหคนไทยใช

สมนไพรไดอยางมนใจหากไมเปนเพราะองคประธานสถาบนวจยจฬาภรณทรงถายทอดพระราชประสงค

ของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมาใหคณะนกวจยไดรบทราบโครงการวจยบรณาการ

ฟาทะลายโจรคงจะไมเกดนบตงแตพ.ศ.2545ซงเปนปเสรจสนโครงการหองปฏบตการเภสชวทยา

สถาบนวจยจฬาภรณรบซอฟาทะลายโจรจากหมบานทบทมสยาม05และทำาการวจยมาอยางตอเนอง

จนปจจบนไดมการศกษาวจยตอเนองเพอการนำาไปใชรกษาผปวยโรคมะเรงทอนำาด การนำาวทยาศาสตร

เทคโนโลยมาใชศกษาอธบายเปนระบบครบวงจร นาจะเปนทางออกใหคนไทยหนมยอมรบสมนไพรไทยท

ผลตไดมาตรฐานสากลโดยการใชฟาทะลายโจรเปนสมนไพรตนแบบ

ผลงานวจยทเปนผลสำาเรจของโครงการ เสรมสรางพลงผหญง โดยวทยาศาสตรและเทคโนโลย 1.วธการปลกฟาทะลายโจรแบบเกษตรกรรมทด(GoodAgriculturalPractice)

2.การรระยะเวลาเกบเกยวทจะไดรบสารสำาคญAndrographolideใหไดมากทสด

3.การวเคราะหและแยกสารสำาคญออกฤทธได3ชนด

26 27

“การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน”

ตลอดเวลาการทำางานวจยคณะผ วจยตองอาศยความพากเพยรโดยยดเอาพระราชนพนธ

พระมหาชนกเปนแบบอยาง เมอผลงานวจยไมไดเปนไปตามความคาดหวง และเปนทประจกษชดวาแนว

พระราชดำารของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช สะทอนใหเหนถงความหวงใยตอ

ราษฎรผยากไร ซ งทรงมอยในพระราชหฤทยตลอดเวลา โดยมไดทรงคำานงถงเช อชาต ศาสนา และ

เพศ ขอใหเปนประชาชนทเปราะบางและยากจน พระปรชาญาณและพระวสยทศนเปนไปในทศทางเดยว

กบโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต ซงเปนองคกรระดบโลกทเลงเหนถงความสำาคญเกยวกบการใช

วทยาศาสตรและเทคโนโลยในการเสรมสรางพลงของผหญง ซงสวนใหญยากจน แตมบทบาทสำาคญใน

การพฒนาประเทศทงในภาคเกษตรกรรมและอตสาหกรรม

ผลงานวจยทนำาไปสการใชระดบรากหญา

1.การควบคมคณภาพสมนไพรฟาทะลายโจร ซ งมจำาหนายอยในทองตลาด และสถาบนฯ

จะเปดใหบรการแกผประกอบการขนาดเลก หรอโรงงานผลตสมนไพรทตองการตรวจสอบ

คณภาพของผลตภณฑ ฟาทะลายโจรภายในสนปพ.ศ.2559

2.การคนพบในหลอดทดลองวาสารสกดฟาทะลายโจรมฤทธยบยงมะเรงทอนำาดในหลอดทดลอง

ซงหากประสบความสำาเรจ จะเปนประโยชนแกประชาชนผยากไร ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ซงมผปวยมะเรงทอนำาดเปนอนดบหนงของโลก

3.ขณะนไดศกษาเภสชจลนศาสตรในคนปกตแลวพบวาอาการขางเคยงทเกดความดนเลอดตำา

จะไมเกดในขนาดยาทใชรกษาไขหวดและไมพบอาการขางเคยงขอมลนจะเปนประโยชน

ในการสนบสนนใหคนไทยหนมานยมใชฟาทะลายโจรในการรกษาไขหวดซงจะชวยลดปญหา

การใชยาปฏชวนะซงไมถกตอง

การศกษาการวจยฟาทะลายโจรอยางตอเนองมามากกวาทศวรรษ กดวยความมงหวงทจะสนองพระราชประสงคของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ททรงตองการใหมการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอผยากไร และพระประสงคขององคประธานสถาบนวจยจฬาภรณ ทไดทรงกำาหนดวสยทศนของสถาบนวจยจฬาภรณซงมมาตงแตเร มกอตงสถาบนฯ และไมเคยมการเปลยนแปลงจนตราบถงปจจบน

การวจยฟาทะลายโจรอยางตอเนอง (ระหวาง พ.ศ.2545-พ.ศ. 2559) ทำาใหมผลงานวจยตพมพ และเสนอผลงานวจยในทประชมวชาการ 8 เรอง ไดรบอนสทธบตร 2 เรอง