จากใจ · 2559 ณ ห้องประชุมโรงพยาบาลบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยได้รับเกียรติจาก

จากใจบรรณาธการ

ตดตอ โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน 36 หม 1 ถนนมตรภาพ อดร-ขอนแกน ตำาบลหนองไผ อำาเภอเมอง จงหวดอดรธาน 41330

โทรศพท 0-4220-7375-80 โทรสาร 0-4220-7384 http://www.udcancer.org/km/ Email address : [email protected]

ออกแบบ / โรงพมพ : หจก. โรงพมพคลงนานาวทยา Tel. 0-4332-8589-91

คานยม โรงพยาบาลมะเรงอดรธาณHarmonization ทำ งานประสานเปนทมLove to work รกในงานททำ Respect ใหเกยรตนบถอซงกนและกนMiddle path ทางสายกลางสความสำ เรจ

ในการรกษาโรคตางๆ นน อาจมหนทาง

ไดหลากหลายวธทจะทำาใหการรกษานนสำาเรจ

ลลวงไปไดดวยด แตสำาหรบการรกษาโรคมะเรงนน

มความแตกตางออกไปบาง เพราะในหลายๆ ครง

ท เ ร าอาจจะไม สามารถร กษาโรคมะเร งน

ใหหายขาดได ในบางรายทมะเรงไดลกลามไป

มากแลว ทำาลายอวยวะตางๆ ภายในรางกาย

ไปมาก การรกษามะเรงอาจทำาไดเพยงเพอยบยง

ไมใหมะเรงลกลาม หรอลดจำานวนเชอมะเรงใหได

นอยทสดและผปวยยงคงดำารงชวตอยได มชวต

ตอไปไดนานทสดเทาทจะทำาได นนคอสงทเรา

เรยกกนวา การรกษาแบบประคบประคอง หรอ

Palliative Treatment และในสวนของบคคลทวไป

ญาต พนอง ทจะตองชวยเหลอดแลผปวยในระยะน

นนคอในสวนของ Palliative Care ซงในจลสาร

ฉบบน ทางผจดทำาไดนำาเสนอเรองราวของการดแล

ผปวยแบบประคบประคอง โดยหวงวาทางผอาน

ทกทานจะไดเขาใจความหมายของการรกษาแบบ

ประคบประคองมากขน เขาใจผปวยกลมนมากขน

จากกรณตวอยางทเรานำามาเสนอ เพราะไมเพยง

แตการรกษาทางรางกายตามหลกการแลว แตยง

มเรองของจตใจทผเกยวของทกทาน ญาตพนอง

ทกคนตองชวยกนดแลตอไป

ทพ.โสภณ เคหาไสย

บรรณาธการ

C O

N T

E N

T

สารบญ ปท 14 ฉบบท 61ประจำ เดอน เมษายน – มถนายน 2559

03 กจกรรมโรงพยาบาลมะเรงอดรธาน

06 องคความร เรองการดแลผปวยระยะสดทาย

(Palliative Care ) โครงการการดแลผปวยมะเรง

แบบประคบประคองโรงพยาบาลมะเรงอดรธาน

12 เรองเลาความประทบใจ

เรองการดแลดวยจตวญญาณ

14 เรองเลาความประทบใจ

เรองกำาเนดนองคโม

คณะทปรกษานายแพทยอสระ เจยวรยบญญานายแพทยรวนท องศโรรตนแพทยหญงนำาทพย หมนพลศรนางชลรตน สาระรตนนายศรเดช ผานจงหาร

บรรณาธการทพ.โสภณ เคหาไสย

ผชวยบรรณาธการนางสาวพชรนทร อสาห

กองบรรณาธการนางสาวสมานลกษ วรณพนธนางวราภรณ ภธวฒ

ปก/ภาพถายนายไตรรตน นพแกว

พสจนอกษร นางสาวพชร บญแกน

อธบดกรมการแพทย นพ.สพรรณ ศรธรรมมา พรอมดวยรองอธบดกรมการแพทยและผอำานวยการโรงพยาบาลมะเรงสวนภมภาครวมตอนรบทานรฐมนตรกระทรวงสาธารณสข ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทย ปยะสกล สกลสตยาทร และปลดกระทรวงสาธารณสข นพ.โสภณ เมฆธน ในการทำาบญหลอพระประธาน “พระพทธสามคคสาธารณสข” ในวนท 17 มกราคม 2559 ณ วดดอนสวรรค บานดอนสวรรค อำาเภอวานรนวาส จงหวดสกลนคร และรวมเปดตวโครงการ (Kick off) กำาจดปญหาโรคพยาธใบไมตบและมะเรงทอนำาด ในวนท 18 มกราคม 2559 ณ หอประชมวโรจอมพทกษ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรตจงหวดสกลนคร

กลมงานสนบสนนวชาการ โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน จดประชมวชาการประจำาป 2559 เรอง Holistic approach in Head and Neck Cancer 2016 วนท 11-12 กมภาพนธ 2559 ณ โรงแรมเซนทาราคอนเวนชนเซนเตอรอดรธาน จงหวดอดรธาน

UDNTHANI CANCER HOSPITAL 3

กจกรรมโรงพยาบาลมะเรงอดรธานประจำาเดอนเมษายน - มถนายน 2559

งานทะเบยนมะเรง กลมงานวจยและประเมนเทคโนโลย จดประชมเชงปฏบตการเรองการจดทำาทะเบยนมะเรงระดบโรงพยาบาล วนท 26 กมภาพนธ 2559 ณ สำานกงานสาธารณสขจงหวดอดรธาน

ผอ�านวยการโรงพยาบาลมะเรงอดรธาน นำาทมเภสชกร หารอกบคณบดคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ในวนท 25 กมภาพนธ 2559 เพอรวมกนพฒนาการฝกอบรม clinical pharmacist และ เพมศกยภาพ Clinical research unit

งานส ง เสรมสขภาพและป องกนโรค (HPH) จดกจกรรมออกกำาลงกาย ดวยโยคะ ทกบายวนศกร เวลา 15.00 น.เปนตนไป ณ บรเวณจดคดกรอง OPD นอก วทยากรโดย ทพ.โสภณ เคหาไสย และ คณสวญญา ธนสลงกล

โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน กรมการแพทย4


โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน ไดจดกจกรรมวนสงกรานต เพอรวมสบสาน ดำารงไวซงประเพณ วฒนธรรมอนดงามของชาวไทย ในวนท 11 เมษายน 2559 ซงมกจกรรมสรงนำาพระ รดนำาขอพรจากทมผบรหารและกจกรรมรำาวงยอนยค ณ ลานหนาหอผปวย ICU โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน

โรงพยาบาลมะเรงอดรธานรวมกบศนยจดการขอมลและวเคราะหทางสถต (Data Management and Statistic Analysis Center, DAMASAC) คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน จดโครงการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศ เพอการบรหารสเครอขายระบบบรการสขภาพ วนท 25 เม.ย. พ.ศ. 2559 ณ หองประชมฟามย โรงแรมพลแมน ขอนแกน ราชา ออคด ซงไดรบเกยรตจาก รองอธบดกรมการแพทย นายแพทยณรงค อภกลวณช เปนประธานในพธเปดโครงการ

โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน รวมกบ โรงพยาบาลมะเรงอบลราชธาน จดโครงการประชมนโยบายกรมการแพทยดานระบบบรการสขภาพสาขาโรคมะเรงสภมภาค วนท 4 พฤษภาคม 2559 ณ หองประชมโรงพยาบาลบรรมย จงหวดบรรมย โดยไดรบเกยรตจาก นายแพทยสพรรณ ศรธรรมมา อธบดกรมการแพทย บรรยายนโยบาย เรอง “กรมการแพทยสระบบสาธารณสขสภมภาค”



องคการอนามยโลก ไดใหความหมายการดแลผปวย

ระยะสดทาย หรอการดแลแบบประคบประคอง ในป

ค.ศ. 2002 (พ.ศ. 2545) Palliative Care มงทจะท�าให

คณภาพชวตของทงผปวยและครอบครว ซงเผชญหนากบ

โรคทคกคามตอชวต (Life – threatening illness) ไมวา

จะเปนโรคใด โดยเนนทการดแลรกษาอาการทท�าใหทกข

ทรมาน ทงอาการเจบปวยทางกาย ปญหาทางจตใจ สงคม

และจตวญญาณ แบบองครวมและควรใหการรกษาดงกลาว

ตงแตระยะแรกทเรมวนจฉยวาผปวยเปนโรคระยะสดทาย

(Terminal illness) จนกระทงผปวยเสยชวต และรวมถง

การดแลครอบครวของผปวยหลงจากการสญเสย

หลกปฏบตทสำ�คญของ Palliative careท�าใหคณภาพชวตของผปวยระยะสดทาย และครอบครวดทสด

เทาทจะเปนได

1. มงประโยชนตอตวผปวยเปนหลก มใชตวโรค

2. มงชวยลดอาการเจบปวดและทกขทรมาน เพอใหผปวย

ไดรบความสขสบายทงรางกายและจตใจ ในวาระสดทาย

ของชวต

3. ดแลครอบคลมถงการตอบสนองทางดานจตวญญาณของ

ผปวย

4. ดแลชวยเหลอผ ป วยตงแตเ รมต นจนวาระสดทาย

เพอเตรยมตวเผชญกบความตายอยางสงบ

5. ดแลครอบคลมถงผใกลชดในครอบครวของผปวย ทงใน

ระยะทผปวยมชวตอย และหลงเสยชวตแลว

6. ชวยใหผปวยเสยชวตอยางสมศกดศรของความเปนมนษย

(ในสถานทซงผปวยเลอกเอง ถาเปนไปได)

7. ไมควรเรงรด หรอเหนยวรงความตายจนเกนกวาเหต

การดแลผปวยระยะสดทาย(Palliative Care)

ความหมายของการดแลผปวยระยะสดทาย/การดแลแบบประคบประคอง

การรกษาทม งให ผ ป วยปราศจากความทกขทรมาน

อนเนองจากโรคหรอการเจบปวย (Compassionate palliative

care) หมายถง การดแลรกษาทมงใหผปวยมความสขสบาย

มากทสดเทาทจะสามารถท�าไดในชวงสดทายของโรค ซงไดแก

การหลกเลยงการรกษาทมงเนนเพอใหผปวยหายจากโรค และ

การใหยาเพอลดความทกขทรมานจากโรค

ดงนน Palliative Care จงเปนการดแลแบบประคบประคอง

มงใหความสขสบายแกผปวย ชวยลดความทกขทรมานจาก

ความปวดครอบคลมถงจตวญญาณ และตระหนกถงการตาย

อยางสมศกดศรของความเปนมนษย (dignified death) รวมถง

ครอบครวทมผปวยอยในระยะสดทาย และหลงเสยชวตแลว


องคความร : การดแลผปวยระยะสดทาย (Palliative Care)

แนวทางการดแลแบบ Palliative Care การดแลเรมจากทผปวยไดรบการวนจฉยจากแพทยวาปวย

เปนโรคทรกษาไมหายขาด จนกระทงผปวยอยในระยะทายหรอ

ก�าลงจะเสยชวตจากโรค โดยสามารถดแลควบคไปกบการรกษา

เฉพาะส�าหรบโรคนนๆ โดยตระหนกถงสทธของผ ปวยและ

ครอบครวในการรบทราบขอมลการเจบปวยเมอตองการ รวมทง

การใหผปวยและครอบครวไดแสดงความตองการของตนและม

สวนในการตดสนใจในเรองแนวทางการรกษาและเปาหมายของ

การดแลรกษา เนนการมชวตอยอยางมคณภาพและยอมรบความ

ตายเปนสวนหนงของธรรมชาตของทกชวต รวมถงเนนการไมใช

เครองมอ อปกรณการแพทย วธการรกษาเพยงเพอยอความ

ทรมานของผปวย โดยไมเพมคณภาพชวตของผปวย ในขณะ

เดยวกนกไมยอมรบวธการรกษาทเปนการเรง หรอท�าใหผปวย

เสยชวตเรวกวาการด�าเนนโรคเองตามธรรมชาต นอกจากนยง

เปนการดแลทมความจ�าเพาะแตละกรณ ไมมสตรส�าเรจ ผดแล

จงตองใชทกษะทงศาสตรและศลป ประยกตใชทงการแพทยแผน

ปจจบนและการแพทยทางเลอก อกทงยงตองพจารณาศรทธา

ความเชอ ภมหลงและบรบทของผปวยและญาตดวย เพอให

เหมาะส�าหรบผปวยแตละรายโดยอยบนพนฐานของการรบรอง

สทธของผปวยในการตดสนใจและไดรบการตอบสนองตามความ

ปรารถนาครงสดทายของตน

Palliative Care “เราไมเคยบอกผปวยวา เราไมมอะไรทจะทำ ใหไดอกแลว”

“เราจะทำ ทกอยางเพอชวยใหคณอยอยางมความหมายทสด

ในเวลาทเหลอ”

“เราจะอยกบคณจนกวาเวลานนจะมาถง”

ทมา : http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/การดแลผปวยระยะทาย รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ ภาควชาการ พยาบาลรากฐานคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล

: หนงสอแนวทางการดแลผปวยแบบประคบประคองระยะทายกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสข

กรอบแนวคดการจดบรการผปวยระยะทาย

ประกอบดวย1. ทมสหสาขาวชาชพมสวนรวมในการดแลผ ปวยและ

ครอบครว

2. การบรหารผปวยตามระบบบรการสขภาพ

3. อาสาสมครมารวมท�ากจกรรมกบผปวยและครอบครว

4. กระบวนการใหค�าปรกษาแกผปวยและครอบครวรวมทง

การประเมนสภาพทางเศรษฐกจของแตละครอบครวเพอ

ใหการชวยเหลอโดยนกสงคมสงเคราะห

5. การประเมนสภาพจตใจของบตร หลาน ของผปวยระยะ

ทายวามผลกระทบในเรองใดบาง เชน ภาวะซมเศรา การ

ขาดเรยน เปนตน

6. การดแลภาวะโศกเศราของญาตและครอบครวหลงผปวย

เสยชวต

7. ทมเยยมบานตดตามดแลผปวยอยางตอเนองทบาน



กจกรรมตางๆทกลมงานพฒนาคณภาพชวต จดทำาขนเพอผปวยโรคมะเรง

ผปวยโรคมะเรงมกมความเครยดและวตกกงวลสง เนองจาก

ตองใชระยะเวลาในการรกษานาน ตองเผชญกบผลของ

การรกษาและอาการขางเคยงจากการรกษา รวมถงตองปรบตว

กบสภาวะของโรคทอาจมการเปลยนแปลง ผปวยมะเรงนอกจาก

จะมความทกขทรมาน จากอาการของโรคแลว มกขาดขวญ

ก�าลงใจ ทอแท เบอหนายและสนหวงได นอกจากการรกษาหลก

แลว จากการศกษาของ อบลรตน ดพรอม พบวาผปวยและ

ครอบครวมการแสวงหาการรกษาเสรมในรปแบบตางๆ ถง 19

วธ เพอชวยเหลอเยยวยาใหคลายความทกข คลายกงวลในจตใจ

ของตนเอง เชน การสวดมนต การคดในทางทดโดยใชแนวคด

ทางพทธศาสนา การฟงรายการธรรมะและการฝกสมาธ ฝกผอน

คลายดวยวธตางๆ

โครงการการดแลผปวยมะเรงแบบประคบประคองโรงพยาบาลมะเรงอดรธาน

โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน มผ ปวยนบถอศาสนาพทธ

มากกวารอยละ 90 โดยวถชวตและวฒนธรรมทองถนประชาชน

มความเชอและศรทธาต อศาสนาเป นพนฐานอนมนคง

โรงพยาบาลมะเรงอดรธาน จงไดประยกตน�าการปฏบตศาสนกจ

มาใชเปนกจกรรมเสรมการรกษา เพอสนบสนนดแลรกษา

ผปวยแบบองครวม สงเสรมคณภาพชวตผปวยและครอบครว

ขณะพกรกษาอยในโรงพยาบาล โดยจดกจกรรมท�าบญ ใสบาตร

สวดมนต ไหวพระ บรรยายธรรมฝกสมาธผอนคลายดวยวธ

กจกรรมตางๆ รวมถงกจกรรมในวนส�าคญตางๆ

ภาพประกอบกจกรรมทางศาสนา

1. การดแลดานท�ากจกรรมทางศาสนาพทธประกอบดวย ใสบาตรภายในโรงพยาบาลมะเรงอดรธานและภายนอกโรงพยาบาล, ฟงธรรมเทศนา, สวดมนตไหวพระ ท�าวตร

เชา-เยน, เปดเทปท�าวตรเชา-เยน, ฝกสมาธ



ภาพประกอบกจกรรมตดผมบ�าบด

2. การดแลโดยใชกจกรรมประกอบดวย กจกรรมการนวดผอนคลาย, กจกรรม Aroma Therapy, กจกรรม SKT สมาธบ�าบด

3. กจกรรมใหความรเรองโรคมะเรง4. กจกรรมออกก�าลงสรางสขภาพ

โยคะ, แกวงแขวนบ�าบดโรค, ยางยดพชตโรค, ฮลาฮป ลนลา, ตดแตงผมผปวย

ภาพประกอบกจกรรมสมาธบ�าบด (SKT) และกดจดลดอาการสะอก



ภาพประกอบกจกรรมขนมหวานปนรก

ภาพประกอบกจกรรมไหมพรหมบ�าบด “ถกทอหวใจใหใครสกคน”

5. กจกรรมงานฝมอหมวกไหมพรม, ดอกไมประดษฐ, ตกตาไหมพรม, พบกระดาษ Origami, เตานมเทยม, รอยมาลย (วนสงกรานต, วนแม),

ท�าขนม, กลปพฤกษ, กหลาบใบเตย

ภาพประกอบกจกรรมขาวตมมดใจ



ภาพประกอบกจกรรม Cooking Therapy “มฟฟนแฮมซส”

ภาพประกอบกจกรรมวนส�าคญ

ภาพประกอบกจกรรม “บราวน แสนอรอย”

6. กจกรรมวนส�าคญวนสงกรานต , วนแมแหงชาต, วนลอยกระทง

7. กจกรรมจดบอรดวนส�าคญวนมาฆบชา, วนวสาขบชา, วนอาสาฬหบชา, วนเขาพรรษา, วนออกพรรษา, วนพอแหงชาต, วนแมแหงชาต



เมอครงหนงในชวตของการเปนพยาบาลทท�าหนาทใน

การดแลผปวยโรคมะเรงมาตลอดเปนระยะเวลา 17 ป สรปคอ

ตงแตจบพยาบาลศาสตรมากบรรจเขารบราชการใน รพ.มะเรง

อดรธานเลย (เมษายน พ.ศ 2541) เมอปฏบตหนาทครงแรก

ในใจกคดวาเราจะท�างานดแลคนไขมะเรงนจะไหวไหม เพราะ

ตงแตสมยเปนนกเรยนพยาบาล ผานการฝกประสบการณตางๆ

ไมเคยชอบการดแลคนไขโรคเรอรงเลยแมแตนอย ชอบงาน

ฉกเฉนมากกวา ท�าแลวทาทายด รวดเรว สนกสนานและงาน

เสรจกแลวไป ไมเหมอนคนปวยโรคเรอรงทตองนอนรกษาตว

นาน ภาวะแทรกซอนกเยอะ ทส�าคญดฉนเขาใจอกวาคนปวย

เปนโรคมะเรงตองตายทกราย กเคยพดกบคณแมวา

“หนจะท�าหนาทไดเหรอเพราะกลววา ตนเองจะทนรองไหกบการสญเสยของญาต

คนทปวยเปนมะเรงระยะสดทายไมได”

คณแมเลยใหก�าลงใจวาไดสเดยวกปรบตวไดเอง แหละ

เหตทคดแบบนเพราะเปนคนออนไหว ออนแอมาตงแตเดก เหน

เรองเศราใจกมกจะรองไหเสมอ เพราะคณยายทวดเปนคนเลยง

มาสวนพอกบแมกท�างานทกรงเทพฯ

จนกระทง ณ วนนจงรสกวาทตวเองคดไวมนไมใชแลว

กลบกลายเปนวาตวเองรกงานดแลคนไขมะเรงไปเสยแลว

โดยเฉพาะในกลมทไดรบการรกษาในระยะแบบประคบประคอง

ตอใหใครบอกยายไปไหนกคงไมคลอยตามแลว ไมเคยคดเลยวา

จากเกลยดการดแลคนไขเรอรงแลวผนเปลยนกลบมาชอบแทน

เพราะการทไดเหนภาพ ปญหาทคนไขโรคมะเรงพบความทกข

ทรมานตางๆ นน ลวนแลวแตนาเหนใจและควรเอาใจใสจาก

คนรอบขางมากๆ เลย จนเปนเหตใหดฉนตองขออาสาท�างาน

เรองเลาประทบใจเรอง :การดแลดวยจตวญญาณนางจตลดดา โพธผองพยาบาลวชาชพช�านาญการ งานดแลประคบประคอง

เปนพยาบาลดแลประคบประคอง จนมประสบการณไดรวม

ดแลคนไขระยะสดทายมาหลายตอหลายครง สดทายเปนการ

ท�าใหเราแกรงขน มประสบการณในการแกไขปญหาทกสภาวะ

ของคนไขคอยชวยเหลอผปวยและญาตในการเผชญปญหาทพบ

จากการดแลตางดวยใจรกและมความจรงใจ ทมเทมาตลอด

จงจะขอยกตวอยาง เพยง 1 ตวอยาง ทอยากเลาเพราะไปไหน

เหตการณนไมเคยลมเพราะจดจ�าไวตลอดทคดวาตวเองภมใจ

และประสบความส�าเรจมากในการดแลครงนทน�าพาคนไข

ส ความสงบไดกอนสนลมหายใจตอหนาญาตทเราไดเตรยม

ความพรอมกบการยอมรบเหตการณแหงการสญเสยคนทเรารก

ไดโดยไมมน�าตาแมแตหยดเดยว

วนหนงได ปฏบตหนาท เป น Member ในเวรบาย

มพยาบาลเพยง 2 คน โดยขอใหนองเปน Inchart รวามคนไขท

เขาสระยะสดทายมานานแลวในหองพเศษเดยว ซงกอนหนาน

ไดรบการสงปรกษาดฉนในการดแลตอเนอง และตดตามให

ค�าปรกษากบญาตมาตลอด จงทราบวาคนไขซงเปนคณยายอาย

70 ป มลกสาวคนเดยวอายถาจ�าไมผดนาจะเปนปาของดฉน

จากการดทหนาตาในขณะนน ภมล�าเนาครอบครวของผปวย

เปนคนเหนอ แตมาอยทอดรธานเพราะคณปา หรอลกสาวผปวย

มสามเปนนายทหารทตองยายมาประจ�าทอดรธาน อาศยอยบาน

พกนายทหาร ไมมบานเปนของตนเอง จงไมสะดวกทจะพาผปวย

กลบไปดแลระยะสดทายทบาน จงตดสนใจขอดแลวาระสดทาย

ทโรงพยาบาล ซงใชเวลาพกรกษาตวครงนมาประมาณเกอบ

2 เดอน เมอเวลาประมาณ 19.20 น. ญาตเดนมาบอกกบดฉน

ขณะเดนท�าแผลตามหองตางๆ เบาๆ วาชวยมาดคณยายหนอย

ไดไหม เพราะจากหลายวนแกไมเคยกระดกตวเลยแตตอนนเหน

คณยายกระดกนวสายหนาเหมอนจะบอกอะไรกบเราหรอเปลา

พอดฉนเดนไปดคณยายเรยบรอยแลวกนกคดวานาจะท�าอะไร

บางอยางดนะ จงเรยกคณปาทเปนลกสาวคณยายมานงคยกน


เรองเลาประทบใจเรอง :การดแลดวยจตวญญาณ จงเอยถามลกสาววาในชวตนคณยายมอะไรทรกหรอเปนหวง

มากทสดบางไหม สกครลกสาวจงบอกกบดฉนวาทมคอคณยาย

มหลานสาวคนเดยวทก�าลงศกษาทมหาลยแหงหนงทบานเกด

เชยงใหมคอลกสาวของดฉนเองทคณยายเลยงมากบมอตงแต

คลอดออกมาเลย แกรกและเปนหวงหลานสาวคนนมาก เมอได

ฟงเสรจแลวจงขออนญาตบอกกบลกสาวคณยายวา เทาทด

คณยายมาหลายวนแลวรางกายและสงขารนาจะไมไหวแลวละ

แตทคณยายยงฝนมลมหายใจทกวนนนาจะมอะไรทยงเปนหวง

อยจงไมยอมปลอยวางกบสงขารทก�าลงแยลง งนเอาอยางน

ดไหม ถาหากวาคณปาคดวาตวเองพรอมกบการยอมรบ

ทคณยายจะหมดลมหายใจแลวนน ดฉนขออนญาตน�าพา

คณยายสความสงบไดไหม แตกอนอนดฉนขอใหคณปาเขาไป

กระซบทขางหแลวพดอะไรกไดทจะบอกกบคณยายถงค�ามน

สญญาทจะดแลคนทคณยายเปนหวงและรกทสดนนไดเปน

อยางด

สกพกคณปากเดนไปขางเตยงจบมอคณยายทเปนคณแม

ของตนเองแลวพดวา

“แมไมตองเปนหวงหล�นนะหนจะดแลลกใหดทสดเท�ชวตของหนเลย เพร�ะเข�คอลกของหนนะแม แมหลบใหสบ�ยนะคะ ห�กภพหน�มอกหนขอเกดม�เปนลกคณแมนะคะ ในขณะทลกส�วพดกบคณย�ยดฉนกลนนำ�ต�ไวไมใหไหลออกม� เพร�ะคว�มสงส�รแตกห�ยใจ ลกๆ เข�ไว พดจบคณป�กหอมทหน�ผ�กคณย�ย แลวพยกหน�ใหดฉน จ�กนนดฉนกเข�ไปยนข�งเตยงด�นขว�ของคณย�ยใชมอจบแขนและมอของคณย�ยม�ว�งไวทหน�อก คอยๆ กมหวลงไปพดข�งๆ หของคณย�ยมอยงสมผสกบมอคณย�ยทว�งบนหน�อกแลวพดเบ�ๆ ว�”

คณยายคะตงสตและฟงใหดๆ นะคะ หายใจเขาออกลกๆ

นะคะ ตอนนหนไดประเมนสภาพรางกาย และสงขารของ

คณยายแลวคงไมไหวจากตวโรคทคณยายเผชญอยหนขอให

คณยายหายใจลก พทโธ พทโธ นะยาย จากนนกพาคณยาย

หายใจลกๆยาวๆพรอมกลาววา พทโธ พทโธ พทโธ ไดเพยง

3 ครง คณยายกหยดหายใจนง แลวดฉนมองดหนาอกแลวก

เลยบอกกบลกสาววาคณยายสนลมหายใจแลวนะคะ พลน

สงเกตดสหนาแววตาของลกสาวจะเปนอยางไร ปรากฏวาสหนา

เรยบเฉย ไมมน�าตาแมเพยงหยดเดยว จากนนจงใหนองผชวย

น�าเครอง Monitor EKG มา Run ดกเปนเสนตรงตลอดแลวแจง

ใหนองรายงานแพทยทราบพรอมตามเวรตรวจการมารวมดแล

จดการอาบน�าศพ แตงตวใหคณยายเพอด�าเนนการตามขนตอน

ของทางรพ.ตอไป

จากการดแลดงกลาวกไมรไดวาสงทตนเองท�านนใชจต

วญญาณของการเปนพยาบาลทถกตองหรอไม แตสงทมองเหน

ไดคอการทเราเตรยมความพรอมของญาตมากอนหนานแลว จง

ท�าใหเขายอมรบได ไมเหนภาพแหงความโศกเศรา รองไหและ

ไมมการเสยน�าตา ณ เวลาดงกลาวของญาต และเหนความไป

อยางสงบของคนไขซงไมมการแสดงออกซงความทกขทรมาน

รองครางแตประการใด นอกจากนแลวยงไดรบค�ากลาวขอบคณ

จากลกสาวผปวยดวย สดทายทราบมาวาญาตไดท�าพธฌาปณกจ

ศพของคณยายทวดโยธานมตร จงหวดอดรธาน หากดวง

วญญาณคณยายรบรได กขออนญาตน�าเหตการณนไดเลาและ

เผยแพรเพอเปนแรงบนดาลใจใหผ ทมสวนในการดแลคนไข

มะเรงระยะสดทายไดน�าไปประยกตใชในการปฏบตงานตอไป

ดวย นคอตวอยาง 1 เหตการณทมประสบการณในการดแล

ผ ปวยระยะสดทายทภาคภมใจอยากจะเลาใหฟงคะ ซงม

อกหลายเหตการณมากมายจากการดแลคนไขดวยใจรกและ

ทมเทคะ...ตองขอขอบพระคณจรงๆ ทไดเกดมามโอกาสไดท�า

หนาดแลชวตคนไข...คะ


เรองเลาประทบใจเรอง :กำ เนดนองคโมนางยพณ ค�ากรพยาบาลวชาชพช�านาญการ หวหนากลมงานสงเสรมคณภาพชวต

“เพอนฉนทอง ดใจจงเลย”

น�าเสยงดใจทดงลอดออกมาจากโทรศพทมอถอ ท�าใหฉน

ถงกบองไปสกคร กอนทจะพดขนมาวา

“เออ ! ดใจดวย แลวแกจะทำ�ยงไงตอไป”

“พรงนฉนจะไปพบหมอต�มนด แลวจะไปคยกบเธอดวยว�จะบำ�รงตวเองยงไง อย�ลมไปหยบบตรควใหฉนดวยละ ฉนจะออกจ�กบ�นประม�ณ ต 5 น�จะถงประม�ณ 8 โมงนนละ”

“เออ พรงนเจอกน ดแลตวเองดวย”

เพอนฉนชอเลน ทรพย เรยนดวยกนตอน ม.4 - ม.6

ฉนไดทนเรยนพยาบาล สวนเพอนเรยนตอ ทมหาวทยาลยราชภฏ

สกลนคร สมยกอน ป 2528 เรยกวทยาลยครสกลนคร และ

เขาท�างานท อบต.นาหวา ตอนนนทรพย อาย 41 ป จวบจน

วนนเวลาผานมาประมาณ 7 ป แลว มนเหมอนเหตการณพงเกด

เมอวานนเอง ทกครงในวนแมฉนจะนกถงเพอนคนนเสมอ เพอน

ปวยเปนมะเรงเตานมผาตดทโรงพยาบาลสกลนคร และสงตวมา

รบการรกษาเพอใหยาเคมบ�าบด และวางแผนทจะฉายรงสตอ

เมอครบยาเคมบ�าบด กอนหนาทจะมารบการรกษา เธอไป

ขอเบอรโทรศพทจากเพอนทเปนหวหนาพยาบาลอยโรงพยาบาล

นาหวา เพอโทรมาขอค�าปรกษา เนองจากโรงพยาบาลสกลนคร

สงตวมาทศนยมะเรงอดรธาน (ชอ รพ. เดม) เพอนทไมเคยตดตอ

กนเลยเปนเวลา 18 ป วนทไดรบโทรศพทครงแรก เพอนบอก

ฉนวา

“เร�เปนมะเรง เต�นมระยะ 2 ผ�ตดแลว หมอจงสงตวไปศนยมะเรงอดรธ�นใหย�กบฉ�ยแสง เร�จะทำ�ยงไงตอไป”

ทนททไดรบโทรศพทเราจ�าเสยงเพอนไดเพราะเมอกอน

เพอนกลมนจะพดภาษาภไท และพดกลางเทานนไมสามารถพด

ภาษาอสานได และกอนหนานประมาณ 1 อาทตย เพอนทเปน

หวหนาพยาบาลไดโทรมาแจงรายละเอยดตางๆ พรอมสงขอมล

ผล Phato มาทาง mail จงไดใหค�าแนะน�าไปตามระบบ ตงแต

ขนตอนการรบบรการสงตอ จนกระทงการรกษาพยาบาล

การดแลตวเองกอน ขณะ และหลงการรกษา จนกระทงการดแล

ตนเองเมอครบการรกษาอยางคราวๆ สรปวาวนนนคยกนอย

เกอบ 2 ชวโมง โชคดทโทรมาหลงเลกงาน ถงวนทเพอนมาได

ลงไปชวยบรการตงแตจดรบสงตอ จนกระทงพบหมอเคม

หลงเขารบการตรวจเพอนฉนบอกวา

“โรงพย�บ�ลของเธอมแตคนน�รกนะ พดจ�กดใหคำ�แนะนำ�กด เสยด�ยฉนไมไดไปเรยนพย�บ�ลกบเธอ”

สรปวาในวนนนเพอนไดวนนดมารบยาเคมบ�าบด โดยนด

มาใหยาเคมบ�าบดอกประมาณ 1 สปดาห เนองจากตองรอ

ขออนมตยากอน จากนนเจาหนาทไดใหค�าแนะน�าการเตรยมตว

จนสามารถรบยาอยางตอเนองถง 2 cycle โดยเกดอาการ

ขางเคยงนอยมาก ผมกรวงนอยในขณะทมผปวยอนท ไดยา

สตรน รวงตงแตหลงรบยา Cycle แรกเกอบทงศรษะ สงทฉน

เนนย�ากบเพอนคอ ถงแมวาจะปวยเปนมะเรงเตานมเธอก

สามารถมเพศสมพนธไดนะ ท�าไมถงเนนเรองนเพราะ เพอนฉน

บอกวา นองๆ บอกวาถาเรองเพศสมพนธใหมาถามรายละเอยด

กบฉน ฉนบอกเพอนเธอสามารถมเพศสมพนธได แตเมอได

รบยาเคมประจ�าเดอนกอาจจะไมมาเลย ฉนไดเนนย�าวาเธอเปน

คนแขงแรงมาตลอด เราเคยเหนวาชวงแรกมผปวยหลายคนทมา

ใหยาเคม และยงมประจ�าเดอนหากมเพศสมพนธกมโอกาสทจะ

ทองไดนะ เธอตองคมก�าเนดไวดวย


เรองเลาประทบใจเรอง :กำ เนดนองคโม

“เฮย ! มกดสฉนยงอย�กไดลกอย ฉนมลกคนเดยวเอง”

“ไมไดนะถ�ระหว�งใหย�เคมแลวเกดทอง ตองคยกบหมออ�จจะตองเอ�เดกออก เพร�ะเดกอ�จมอ�ก�รผดปกต แลวเธอเองกจะรกษ�ตอไมไดถ�เอ�เดกไว ตองเลอกอย�งใดอย�งหนง ถ�เลอกลกกตองยอมรบว�โรคมนอ�จลกล�ม ทำ�ใหถงแกชวตได”

ฉนไมคดเลยวาสงทคยกนในวนนน จะเปนลางบอกเหต

ในสงทเกดขนอก 2 เดอน ถดมา เพอนฉนกลบมาพบแพทย

อกครงในเดอนท 3 วนทพบกนวนสดทายเธอมแววตาทสดใส

เตมไปดวยความหวง อาจารยแพทยเรยกฉนไปคยอยางละเอยด

เรองแผนการรกษา เพอประกอบการตดสนใจ เมอฉนเรยน

ใหทานทราบวาเพอนฉนทอง

ฉนไดคยรายละเอยดกบเพอน ตามทไดคยกบอาจารย

แพทย เพอนฉนเลอกเอาลกไว ถาเพอนเลอกตวเอง อาจารย

กจะสงตอไปพบสตนรแพทย เพอท�า Criminal Abortion

อยางไรกตาม เพอนฉนบอกวาเราตดสนใจแลวเพอน เราจะเอา

ลกไว ตอใหตองแลกดวยชวตกตาม ค�าตอบ เปนสงทฉนคาดไว

ในใจทกประการ ตอจากนนเพอนฉนเขาไปพบอาจารยแพทย

ฟงค�าแนะน�าผลดผลเสยตางๆ ฉนรออยขางนอก เกรงวาหาก

เขาไป อาจจะกลนน�าตาไวไมได เพอนฉนเดนออกมาดวยรอยยม

ทงใบหนาและแววตา ฉนเดนเขาไปโอบกอดเพอนและจบมอ

เดนออกมาหาสามเขา ฉนเดนเขาไปหาอาจารยแพทย ทานบอก

ฉนวา

“หมอคยแลวพตกลงยกเลกแผนก�รรกษ� ทกอย�ง อย�ลมเซนต Consent from ใหพคยตอเลยนะ”

ฉนยกมอไหวขอบคณอาจารยแลวเดนออกมาหาเพอน เรา

นงคยกน 3 คน ฉนเพอนและสามของเธอ เรมตงแตการฝากทอง

การเจาะน�าคร�าเพอหาความผดปกตของโครโมโซม ไมวาผลจะ

ออกมาบวกหรอลบเพอนฉนกยงยนยนวาจะเอาลกไว แผนการ

ดแลลก สงทคยยากคอหากในระหวางนโรคมการลกลามไป

อวยวะขางเคยง หรอมอะไรทคาดไมถงเกดขน แลวอาจสงผลให

ทงแมและลกมอนเปนไป ค�าตอบยงเหมอนเดม ทงคบอกวาเรา

พรอมรบกบทกสงทเกดขน สดทายของการคย เพอนฉนและสาม

กลบบานอยางมความสขในขณะทฉนตองยอมรบวายงวบๆ

โหวงๆ อย เพอนฉนโทรมาหาทกเดอน บางทฉนกโทรกลบไปบาง

โชคดทผลการตรวจทกอยางปกต จนกระทงถงวนคลอด เธอได

ลกผหญง น�าหนกแรกคลอด 3,500 กรม และตงชอวานองคโม

หลงคลอด นองคโม 2 ป ยางเขาปท 3 เพอนฉนเรมมการลกลาม

ของโรคไปยงปอด และทายสดไปยงกระดก ทกครงทฉนโทรศพท

ไปหาหรอเพอนโทรมา เธอจะเลาถงลกสาวดวยน�าเสยงทม

ความสข บอกเลาถงการเจรญเตบโตตามวย ความนารก

ไรเดยงสาของลก และฝากขอบคณทมเจาหนาท ทไดใหโอกาส

เลอกในสงทดทสดส�าหรบครอบครวของเขา เพอนฉนเขา

ออกโรงพยาบาลใกลบานอยประมาณ 6 เดอน ทนนกมเพอนๆ

ร นเ ดยวกน ท เป นพยาบาลและได ดแลเธอเป นอย างด

เดอนสดทายกอนเสยชวตเธอกลบไปอย ทบาน ทามกลาง

ครอบครวทรก และจากไปภายใตออมกอดแหงความรกของ

ครอบครว ลองถามตวเองวา หากเปนทานจะท�าอยางไร เลอก

ลกหรอเลอกตวเอง

การทผใหบรการใหขอมลรายละเอยด ตงแตเรองโรค

เปาหมายการรกษา วธการรกษา ผลดผลเสยอาการขางเคยง

ทจะเกดขนจากการรกษาโดยใหผปวยและครอบครวมสวน

รวมตดสนใจในการวางแผนการรกษา เปนสงทดทจะท�าให

การรกษาบรรลตามเปาหมายไดเปนอยางด แมวาทางเลอก

นนอาจเปนสงทเราไมเหนดวยกตาม


Documents

จากใจ · 2559 ณ ห้องประชุมโรงพยาบาลบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยได้รับเกียรติจาก