16
เอกสารชุดทีเอกสารชุดที3 การใชโปรแกรม การใชโปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหข ในการวิเคราะหข อมูลสถิติเชิงพรรณา อมูลสถิติเชิงพรรณา การคํานวณคาสถิติเชิงพรรณา การคํานวณคาสถิติเชิงพรรณา โปรแกรม SPSS มีตัวเลือกใหผูวิเคราะหสามารถเลือกเพื่อคาสถิติเชิงพรรณาไดหลายรูปแบบ ดังนี1. หาคาสถิติเชิงพรรณา โดยใชผานคําสั่ง Frequencies, Descriptive และ Crosstabs 2. ใชคําสั่ง Explore ในการสํารวจขอมูลและหาคาสถิติเชิงพรรณา 3. จัดทําเปนตารางสําเร็จรูป หรือรายงานสําเร็จรูปผานคําสั่ง Table และ Report 4. หาคาสถิติเชิงพรรณา และทําการแบงกลุมในการคํานวณ โดยใช OLAP Cubes ในบทนี้จะกลาวถึงการหาคาสถิติเชิงพรรณาในแบบที1 และ 2 เมื่อทําการเปดแฟมขอมูลเรียบรอยแลว สามารถทําการหาคาสถิติเชิงพรรณาได ดังนีเลือกเมนู A nalyze เลือกรายการ De scriptive … จะมีรายการหาคาสถิติใหเลือก 5 รายการ ดังรูป Frequencies… ใชในการหาการแจกแจงความถีจะแสดงผลในรูปตารางแจกแจงความถีโดย ที่ผูใชสามารถเลือกตัวเลือกคาสถิติตาง ทีเกี่ยวของได Descriptives…เปนการหาคาสถิติเชิงพรรณา ตาง ไดแก คาสถิติที่ใชวัดคากลางของ ขอมูล และคาสถิติที่ใชวัดการกระจาย Explore... ใชสําหรับตรวจสอบลักษณะของขอมูล Crosstabs... เปนการสรางตารางแจกแจงความถี่ตั้งแต 2 ทางขึ้นไป และมีสถิติสําหรับทดสอบความเปนอิสระ ของตัวแปร 2 ตัวแปร การหาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ และการวัดความสอดคลอง รวมถึงการหา Relative Risk Ratio... เปนการหาอัตราสวนของเหตุการณ (คาของขอมูล) ที่สนใจตอจํานวนเหตุการณทั้งหมด (ในที่นี้จะไม ขอกลาวถึง) แสดงเมนูการหาสถิติเชิงพรรณา

การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

เอกสารชุดท่ี เอกสารชุดท่ี 33 การใชโปรแกรม การใชโปรแกรม SSPPSSSS ffoorr WWiinnddoowwss 1111..55 ในการวิเคราะหขในการวิเคราะหขอมูลสถิติเชิงพรรณาอมูลสถิติเชิงพรรณา

การคํานวณคาสถิติเชิงพรรณาการคํานวณคาสถิติเชิงพรรณา โปรแกรม SPSS มีตัวเลือกใหผูวเิคราะหสามารถเลือกเพื่อคาสถิติเชิงพรรณาไดหลายรูปแบบ ดังนี้

1. หาคาสถิติเชิงพรรณา โดยใชผานคําสั่ง Frequencies, Descriptive และ Crosstabs 2. ใชคําสั่ง Explore ในการสํารวจขอมูลและหาคาสถิติเชิงพรรณา 3. จัดทําเปนตารางสําเร็จรูป หรือรายงานสําเร็จรูปผานคําสั่ง Table และ Report 4. หาคาสถิติเชิงพรรณา และทําการแบงกลุมในการคํานวณ โดยใช OLAP Cubes ในบทนี้จะกลาวถึงการหาคาสถติิเชิงพรรณาในแบบที่ 1 และ 2

เมื่อทําการเปดแฟมขอมูลเรียบรอยแลว สามารถทําการหาคาสถติิเชิงพรรณาได ดังนี้

• เลือกเมนู Analyze • เลือกรายการ Descriptive … จะมีรายการหาคาสถิติใหเลือก 5 รายการ ดังรูป

Frequencies… ใชในการหาการแจกแจงความถี ่จะแสดงผลในรูปตารางแจกแจงความถี่ โดยที่ผูใชสามารถเลอืกตัวเลือกคาสถิติตาง ๆ ที่เกี่ยวของได

Descriptives…เปนการหาคาสถิติเชิงพรรณาตาง ๆ ไดแก คาสถิติที่ใชวดัคากลางของขอมูล และคาสถิติที่ใชวัดการกระจาย

Explore... ใชสําหรับตรวจสอบลักษณะของขอมูล Crosstabs... เปนการสรางตารางแจกแจงความถี่ตั้งแต 2 ทางขึ้นไป และมีสถติิสําหรับทดสอบความเปนอิสระ

ของตัวแปร 2 ตัวแปร การหาสมัประสิทธิ์สหสมัพันธ และการวัดความสอดคลอง รวมถึงการหา Relative Risk

Ratio... เปนการหาอัตราสวนของเหตุการณ (คาของขอมูล) ที่สนใจตอจํานวนเหตุการณทั้งหมด (ในที่นี้จะไมขอกลาวถึง)

แสดงเมนูการหาสถิติเชิงพรรณา

Page 2: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

2

การเลือก Frequencies… ในการหาตารางแจงความถี่ของขอมูล และคาสถิติ เมื่อทําการเลือกรายการ Frequencies… จอภาพจะแสดง Dialog Frequencies ดังรูป 1. ทําการเลือกตัวแปรที่จะวิเคราะห จากรายการ

ตัวแปรดานซายมาใสไวในกรอบ Variable(s): ดานขวา (สามารถเลือกไดมากกวา 1 ตัวแปร)

2. เลือกคาสถิติตาง ๆ ที่จะหา โดยกดปุม Statistics…โปรแกรมจะแสดง Dialog ดังรูป

3. เลือกการหาคาสถิติตาง ๆ ที่ตองการ ซึ่งจะ

แบงเปน 4 กลุม คือ Percentile Values , Central Tendency, Dispersion และ Distribution

4. กดปุม Continue จอภาพจะกลบัไปยัง Dialog Frequencies

5. เลือกการสรางกราฟ แผนภูมิ ใหกดปุม Chart จอภาพจะแสดง

Dialog ดังรูป 6. เลือกรูปแบบกราฟที่ตองการ โดยจะมีตัวเลือกดังนี้คือ

Bar charts เปนการนําเสนอกราฟแทง Pie charts เปนการนําเสนอกราฟวงกลม Histograms เปนการนําเสนอรูปหลายเหลี่ยมความถี ่และ

สามารถเลือกการทํา Normal curve ไดดวย (ในการเลือกกราฟ ผูใชจะสามารถเลือกไดเพียงแบบเดียวเทานั้น)

7. กดปุม Continue เพ่ือกลับไปยัง Dialog Frequencies

1

2

3

3

3

3

8

10

5

Page 3: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

3

8. กดปุม Format เพ่ือทําการกําหนดรูปแบบการทําตารางแจงความถี่ จอภาพจะแสดง Dialog ดังรูป

9. เมื่อเลือกรูปแบบการทําตารางแจงความถี่แลว กดปุม Continue จอภาพจะกลบัไปยัง Dialog Frequencies

10. กดปุม OK เพ่ือทําการวิเคราะหตามตองการ Note กรณีที่ผูใชตองการหาคาสถิติโดยไม

ตองการตารางแจกแจงความถี่ สามารถทําไดโดยยกเลกิการเลือก Display frequency tables ใน Dialog Frequencies ดังรูป

เมื่อโปรแกรม SPSS ทําการวิเคราะหขอมูลเรียบรอยแลว จะแสดงผลการวิเคราะหในหนาตาง Output Navigator ซึ่งจะแสดงออกมาโดยอัตโนมัติเมื่อการวิเคราะหเสร็จสิ้น ดังรูป

แสดงตัวอยางผลการวิเคราะหขอมูลในหนาตาง Output Navigator

ยกเลิกการแสดงตาราง

แสดงหัวขอการวิเคราะห

แสดงรายละเอียดผลการวิเคราะห

แถบเครื่องมือ เมนูคําสั่ง

Scroll bar

Page 4: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

4

หนาตาง Output Navigator จะประกอบดวย เมนูคําสั่ง และแถบเครื่องมือสําหรับใชใน Output Navigator ในสวนของการแสดงผลการวิเคราะห จะแสดงรายการวิเคราะหไวในกรอบดานซายมือเปนลักษณะ Tree Diagram สวนกรอบดานขวามือจะแสดงรายละเอียดผลการวิเคราะห การดูผลการวิเคราะหใหผูใชทําการเลือกหัวขอรายการจากกรอบดานซายมือ โดย Click เมาสในหัวขอที่ตองการ กรอบดานขวามือจะแสดงรายละเอียดการวิเคราะหในสวนนั้น ผูใชยังสามารถใช Scroll bar ในการเลื่อนดูผลการวิเคราะหทีละรายการได ตัวอยางผลการวิเคราะห และการอานผลจาก Frequencies จากแฟมขอมูล HOSP.sav ทําการหาตารางแจกแจงความถี่ และคาสถิติพรรณา ของ อายุผูปวย (age) ระยะเวลาการอยูโรงพยาบาล (stay) และแผนกการพยาบาล (service) รวมถึงสรางฮิสโตแกรม Frequencies

Statistics

24 24 240 0 0

39.54 8.38 1.633.80 1.17 .10

40.50a 7.50a 1.63a

22b 5b 218.61 5.72 .49

346.43 32.77 .24.047 2.535 -.551.472 .472 .472

-.699 8.567 -1.859.918 .918 .918

69 27 14 3 1

73 30 2949 201 39

24.00c 4.67c 1.13c

31.80 5.56 1.3340.50 7.50 1.6353.00 10.20 .

ValidMissing

N

MeanStd. Error of MeanMedianModeStd. DeviationVarianceSkewnessStd. Error of SkewnessKurtosisStd. Error of KurtosisRangeMinimumMaximumSum

25355075

Percentiles

Age ofpatients

(Yrs)

Duration ofHospital

stay SERVICE

Calculated from grouped data.a.

Multiple modes exist. The smallest value is shownb.

Percentiles are calculated from grouped data.c.

ตารางแสดงคาสถิติตาง ๆ ของอายุผูปวย (Age of patients) ระยะเวลาการอยูโรงพยาบาล (Duration of Hospital Stay) และแผนกการพยาบาล (Service)

คาเฉลี่ย ความคลาดเคลื่อนมาตรฐานของคาเฉลี่ย มัธยฐาน ฐานนิยม สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ความแปรปรวน สัมประสิทธ์ิความเบ ความคลาดเคลื่อนมาตรฐานของความเบ สัมประสิทธ์ิความโดง ความคลาดเคลื่อนมาตรฐานของความโดง พิสัย คาตํ่าสุด คาสูงสุด ผลรวม

ตําแหนงเปอรเซ็นไทลที่

Page 5: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

5

Frequency Table

Age of patients (Yrs)

1 4.2 4.2 4.21 4.2 4.2 8.31 4.2 4.2 12.51 4.2 4.2 16.72 8.3 8.3 25.01 4.2 4.2 29.21 4.2 4.2 33.31 4.2 4.2 37.51 4.2 4.2 41.71 4.2 4.2 45.81 4.2 4.2 50.01 4.2 4.2 54.22 8.3 8.3 62.52 8.3 8.3 70.81 4.2 4.2 75.01 4.2 4.2 79.21 4.2 4.2 83.31 4.2 4.2 87.51 4.2 4.2 91.71 4.2 4.2 95.81 4.2 4.2 100.0

24 100.0 100.0

41119202225303233364041434750565960676973Total

ValidFrequency Percent

ValidPercent

Cumulative Percent

Duration of Hospital stay

3 12.5 12.5 12.52 8.3 8.3 20.84 16.7 16.7 37.51 4.2 4.2 41.72 8.3 8.3 50.02 8.3 8.3 58.33 12.5 12.5 70.81 4.2 4.2 75.04 16.7 16.7 91.71 4.2 4.2 95.81 4.2 4.2 100.0

24 100.0 100.0

345678910111730Total

ValidFrequency Percent

ValidPercent

Cumulative Percent

คาของขอมูล

ความถี ่ รอยละ (คิดจากจํานวน ขอมูล ท้ังหมด)

รอยละ (คิดจากจํานวน ขอมูล

ท่ีสมบูรณ)

รอยละ ของ ความถี่สะสม

แสดงตัวอยาง ตารางแจงความถี่ของอายุผูปวย

แสดงตัวอยาง ตารางแจงความถี่ของระยะเวลาการอยู โรงพยาบาล

Page 6: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

6

SERVICE

9 37.5 37.5 37.515 62.5 62.5 100.024 100.0 100.0

MedicalSurgicalTotal

ValidFrequency Percent

ValidPercent

Cumulative Percent

Histogram

Age of patients (Yrs)

70.060.050.040.030.020.010.00.0

Age of patients (Yrs)

Freq

uenc

y

6

5

4

3

2

1

0

Std. Dev = 18.61

Mean = 39.5

N = 24.00

Duration of Hospital stay

30.025.020.015.010.05.0

Duration of Hospital stay

Freq

uenc

y

14

12

10

8

6

4

2

0

Std. Dev = 5.72

Mean = 8.4

N = 24.00

SERVICE

2.001.501.00

SERVICE

Freq

uenc

y

16

14

12

10

8

6

4

2

0

Std. Dev = .49

Mean = 1.63

N = 24.00

แสดงตัวอยาง ตารางแจงความถี่ของแผนกการ พยาบาล

แสดงตัวอยาง ฮิสโตแกรมของอายุผูปวย ฮิสโตแกรมของระยะเวลาการอยูโรงพยาบาล ฮิสโตแกรมของแผนกการพยาบาล (จะไมนํามาใช)

Page 7: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

7

การเลือก Descriptives… ในการหาคาสถิติพรรณา เมื่อทําการเลือกรายการ Descriptives… จอภาพจะแสดง Dialog Descriptives ดังรูป 1. ทําการเลือกตัวแปรที่จะหาคาสถติิจากกรอบรายการตัวแปรดานซาย มาใสในกรอบ Variable(s):

ดานขวา 2. กดปุม Options… เพ่ือเลือกคาสถิติตาง ๆ จอภาพจะ

แสดง Dialog ดังรูป 3. เลือกคาสถิติที่ตองการ 4. กด Continue จอภาพจะกลับไปยัง Dialog Descriptive 5. กรณีที่ตองการใหโปรแกรม ทําการสรางตัวแปรใหมที่

บรรจุคามาตรฐานของตัวแปรที่เลือกหาคาสถิติใหผูใชเลือก Save standardized values as variables

6. กด OK โปรแกรมจะทําการวิเคราะหใหตามตองการ ตัวอยางผลการวิเคราะห และการอานผลจาก Descriptives จากแฟมขอมูล HOSP.sav ทําการหาคาสถิติพรรณา ของ อายุผูปวย (age) ระยะเวลาการอยูโรงพยาบาล (stay) Descriptives

Descriptive Statistics

24 4 73 39.54 18.6124 3 30 8.38 5.7224

Age of patients (Yrs)Duration of Hospital stayValid N (listwise)

N Minimum Maximum MeanStd.

Deviation

1

2 5

6

แสดงชื่อตัวแปร และจํานวนขอมูลที่ประมวลผล แสดงคาสถิติตาง ๆ ตามที่เลือกไว

Page 8: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

8

การเลือก Crosstabs… ในการสรางตารางแจกแจงความถี่แบบหลายทาง ในการใชคําสั่ง Crosstabs ทําการสรางตารางแจกแจงความถี่แบบหลายทาง ผูใชจะตองทําการใสช่ือตัวแปรที่จะนําเสนอคาในแนวนอน (Row) และตัวแปรที่จะนําเสนอในแนวตั้ง (Column) กรณีที่ตองการสรางตารางแจกแจงความถี่มากกวา 2 ทาง ในการสรางตารางโปรแกรม SPSS จะใหทําการสรางตารางมากกวา 2 ทางโดยแบงในแนวนอน เรียกเปน Layer และผูใชสามารถใส Layer ไดมากกวา 1 ช้ัน เมื่อทําการเลือกรายการ Crosstabs…จอภาพจะแสดง Dialog Crosstabs ดังรูป เลือกตัวแปรที่จะนาํเสนอในแนวนอนใสในกรอบ Row(s):

เลือกตัวแปรที่จะนําเสนอในแนวตั้งใสในกรอบ Column(s):

กรณีที่มีการสรางตารางแจกแจงความถี่มากกวา 2 ทาง ใหทําการใสตัวแปร Layer ในกรอบ (Layer 1 of 1) ดังรูป

( ถามีการกําหนด Layer มากกวา 1 ช้ัน (สรางตารางมากกวา 3 ทาง) ใหผูใชกดปุม Next Dialog Crosstabs ในกรอบของ Layer จะเปลี่ยนเปน Layer 2 of 2 ใหทําการใสตัวแปรที่จะเปน Layer ดังรูป )

ใสตัวแปรแนวนอน

ใสตัวแปรแนวตั้ง

ใสตัวแปรที่เปน Layer

Page 9: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

9

กดปุม Cells… จอภาพจะแสดง Dialog ดังรูป ใหทําการเลือกรูปแบบการหาความถี่ รอยละของความถี่ โดยที่

Observed เปนคาความถี่ที่ไดจากการนับจํานวน Expected เปนคาความถี่คาดหวัง (จะใชในเรื่องสถิติไคสแควร)

Row เปนการหารอยละของความถี่เทียบกับจํานวนรวมแนวนอน

Column เปนการหารอยละของความถี่เทียบกับจํานวนรวมแนวตั้ง

Total เปนการหารอยละของความถี่เทียบกับจํานวนรวมทั้งหมด Unstandardized , Standardized และ Adj. Standardized จะเปนตัวเลือกสําหรับแสดงคา

Residuals (ผลตางของความถี่จากการนับกับความถี่คาดหวัง ในสถิติไคสแควร) จะยังไมขอกลาวถึงในบทนี้

กดปุม Continue จอภาพจะกลับไปยัง Dialog Crosstabs กดปุม Format จอภาพจะแสดง Dialog ใหทําการเลือกรูปแบบการเรียงคาของตัวแปรในตาราง ซึ่งสามารถเลือกได 2 แบบคือ Ascending หรือ Descending ดังรูป

กดปุม Continue จอภาพจะกลับไปยัง Dialog Crosstabs กดปุม OK โปรแกรมจะทําการวิเคราะหตามตองการ

ตัวอยางผลการวิเคราะหและการอานผลจาก Crosstabs จากแฟมขอมูล HOSP.sav ตองการสรางตารางแจกความถี่แบบหลายทางระหวางการทํา Bacteria culture (bact) ของคนไขตัวอยางจํานวน 24 คน จําแนกตามแผนกการพยาบาล

SERVICE * BC Crosstabulation

3 6 933.3% 66.7% 100.0%

3 12 1520.0% 80.0% 100.0%

6 18 2425.0% 75.0% 100.0%

Count% within SERVICECount% within SERVICECount% within SERVICE

Surgery

Medical

SERVICE

Total

1 2BC

Total

Page 10: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

10

Note ปุม Statistics ใน Dialog Crosstabs มีไว

สําหรับใหผูใชทาํการเลือกสถิติทดสอบตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับการทดสอบความเปนอิสระของตัวแปร สหสัมพันธ การหา Relative risk และ Kappa statistics

ปุม Exact… ใน Dialog Crosstabs สําหรบัหา Exact Probability test หรือ Monte Carlo Method

สําหรับตัวเลือก

Display clustered bar charts จะใชเมื่อตองการแสดง Bar chart เพ่ือทําการเปรียบเทียบขอมูล โดย categories ในแกนนอนจะใชคาของตัวแปรในชอง Row(s) และในแตละ categories จะแสดงแทงกราฟตามจํานวนคาของขอมูลในตัวแปรชอง Column(s) ดังรูป

Gender of patient=Male

ANTI

YesNo

Cou

nt

6

5

4

3

2

1

0

Bacteria culture

No

Yes

Gender of patient=Female

ANTI

YesNo

Cou

nt

10

8

6

4

2

0

Bacteria culture

No

Yes

Suppress tables จะใชเมื่อผูวิเคราะหมีการหาคาสถิติทดสอบอื่น ๆ (สถิติที่อยูในปุมตัวเลือก Statistics) และตองการแสดงคาสถิติแยกในแตละตารางยอยกรณีที่สรางตารางแจงความถี่มากกวา 2 ทาง

Page 11: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

11

การตรวจสอบลักษณะขอมูลโดยใชคําส่ัง Explore กอนที่ผูวิเคราะหขอมูล จะทําการวิเคราะหขอมูลตาง ๆ ที่ไดเก็บรวบรวมมานั้น โดยเฉพาะอยางยิ่งในการทดสอบทางสถิติตาง ๆ ผูวิเคราะหจําเปนที่จะตองดําเนินการตรวจสอบขอมูลวาเปนไปตามขอตกลงเบื้องตนของการใชสถิติประเภทนั้น ๆ หรือไม สําหรับการหาคาสถิติพรรณานั้น เราสามารถเลือกการใชสถิติพรรณาตาง ๆ ไดจากการดูมาตรวัด เชน ถาขอมูลมีมาตรวดัเปนอันดับ (Ordinal Scale) เราอาจใชคากลางเปน ฐานนิยม (Mode) หรือ มัธยฐาน (Median) แตเราไมสามารถใชคากลางที่เปนคาเฉลีย่มาใชในการนําเสนอขอมูลดังกลาวได ในการวิเคราะหขอมูลโดยใชสถิติเชิงอนุมาน (Inference Statistics) นั้น มีความจําเปนที่ผูวิเคราะหจะตองทําการตรวจสอบลักษณะของตัวแปรที่จะนํามาวิเคราะห วามีความสอดคลองกับขอตกลงในการใชงานสถิตินั้น ๆ หรือไม ซึ่งโดยสวนใหญจะอยูภายใตเง่ือนไขวาตัวแปรที่จะนํามาวิเคราะหจะตองมีการแจกแจงแบบปกติ และในกรณีที่เปนการวิเคราะหความแปรปรวนก็จะตองมีการทดสอบการเทากันของความแปรปรวนดวย (Homogeneity-of-variance tests) การตรวจสอบการแจกแจงของขอมูลวามีการแจกแจงแบบปกติ หรือการแจกแจงใกลเคียงกบัการแจกแจงปกติ จะมี 2 วิธีใหญ ๆ คือ

1. การตรวจสอบโดยอาศัยกราฟ ไดแก ฮิสโตแกรม แผนภาพลําตนและใบ (Stem and Leaf) Box plot Normal plot และ Detrended Normal plot

2. การทดสอบโดยใชสถิติทดสอบ ไดแก Lilliefor’s Test (หรือ Kolmogorov-Smirnov Test) และ Shapiro-Wilks Test สําหรับทดสอบวาการแจกแจงของประชากรเปนแบบปกติหรือใกลเคียงแบบปกติหรือไม สวน Levene’s Test ใชตรวจสอบวาคาความแปรปรวนของแตละกลุมเทากันหรือไม สําหรับการตรวจสอบขอมูลในบทนี้ จะกลาวถงึการตรวจสอบลักษณะการแจกแจงของขอมูล ทั้งในรูปของการนําเสนอแผนภูมิ กราฟ และการทดสอบสมมติฐาน การตรวจสอบลักษณะของความแปรปรวน และการพิจารณาคาสถิติพรรณาตาง ๆ ผูวิเคราะหสามารถตรวจสอบลักษณะการแจกแจงของขอมูลโดยใชคําสั่ง Explore ดังนี้ เลือกเมนู Analyze เลือกรายการ Descriptive Statistics แลวเลือกรายการ Explore… จอภาพจะแสดง Dialog Explore ดังรูป

Page 12: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

12

ทําการเลือกตัวแปรที่จะทดสอบการแจกแจง (หรือทดสอบความแปรปรวน) ใสในชอง Dependent List:

ในกรณีที่มีการทดสอบความแปรปรวนใหเลือกตัวแปรที่ใชจําแนกกลุมใสในชอง Factor List:

เลือกรูปแบบการตรวจสอบและแสดงผล ซึ่งสามารถเลือกไดเปน Statistics Plots หรือเลือกทั้ง 2 แบบ ( Both)

กดปุม Statistics จอภาพจะแสดง Dialog Explore: Statistics ทําการเลือกสถิติที่ตองการ (กรณีที่ผูใชเลือกรูปแบบการตรวจสอบและแสดงผล เปน Statistics หรือ Plots อันใดอันหนึ่ง ปุมตัวเลือกของอีกอันจะไมสามารถกดเขาไปเลือกได)

Descriptives แสดงคาเฉลี่ย คามัธยฐาน 5% trimmed mean คาเบ่ียงเบนมาตรฐาน ความแปรปรวน คาสูงสุด ตํ่าสุด พิสัย พิสัยควอไทล ความเบ ความโดง และคาเบี่ยงเบนมาตรฐานของความเบ ความโดง

Confidence Interval for Mean: เปนการหาชวงความเชื่อม่ันของคาเฉลี่ย ซึ่งผูใชสามารถกําหนดไดโดยเปลี่ยนตัวเลขในชอง %

M-estimators เปนคา Robust maximum-likelihood estimator ของคากลาง Outliers จะแสดงคาสูงสุด และต่ําสุด อยางละ 5 คา Percentiles จะแสดงคา เปอรเซ็นไทลที่ 5 10 25 50 75 90 และ 95

กดปุม Continue จอภาพจะกลับไปแสดง Dialog Explore กดปุม Plots… จอภาพจะแสดง Dialog Explore: Plots ดังรูป

เลือกรายการที่ตองจาก โดยรายการตัวเลือก Boxplots

Factor levels together แยกแสดง Boxplots แตละตัวแปร dependent

Dependents together แสดงรวมในแผนภูมิเดียว

None ไมมีการทํา Boxplots Descriptive

95

Page 13: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

13

Stem-and-leaf จะสรางแผนภูมิตนและใบ Histogram จะสรางฮิสโตแกรม

Normality plot with tests จะทําการทดสอบการแจกแจง และสราง Normal plot และ Detrend Normal plot

Spread vs. Level with Levene Test None ไมมีการตรวจสอบโดยใช Levene Test Power estimation จะพลอตคา Log ของมัธยฐานกับคา Log ของพิสัยควอไทล ของแตละกลุม Transformed เมื่อตองการเลือกรูปแบบการเปลี่ยนขอมูล Untransformed เมื่อตองการใชขอมูลจริง ไมมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ

กดปุม Continue จอภาพจะกลับไปแสดง Dialog Explore กดปุม OK เพ่ือทําการวิเคราะหตามตองการ

สําหรับปุม Options จะใชในการเลือกการนํา Missing มาใชในการคํานวณ ซึ่งจะมีใหเลือก 3 รูปแบบ ใน Dialog Explore: Options

Exclude cases listwise Exclude cases pairwise Report values

ตัวอยางผลการวิเคราะห จาก Explore Explore SERVICE

Case Processing Summary

9 100.0% 0 .0% 9 100.0%15 100.0% 0 .0% 15 100.0%

SERVICEMedicalSurgical

Duration of Hospital stayN Percent N Percent N Percent

Valid Missing TotalCases

ตาราง Case Processing Summary จะทําการสรุปการทํางานวิเคราะหใหผูใชทราบถึงจํานวน

ขอมูลที่นํามาวิเคราะห (ชอง Valid) จํานวนขอมูลสูญหาย/ไมสมบูรณ (ชอง Missing) และจํานวนขอมูลทั้งหมดในแฟมขอมูล (ชอง Total)

Page 14: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

14

Descriptives

11.11 2.774.73

17.49

10.5110.00

68.8618.30

33027

9.501.634 .7173.156 1.400

6.73 .675.29

8.18

6.707.00

6.7812.60

311

84.00.197 .580

-.919 1.121

MeanLower BoundUpper Bound

95% ConfidenceInterval for Mean

5% Trimmed MeanMedianVarianceStd. DeviationMinimumMaximumRangeInterquartile RangeSkewnessKurtosisMean

Lower BoundUpper Bound

95% ConfidenceInterval for Mean

5% Trimmed MeanMedianVarianceStd. DeviationMinimumMaximumRangeInterquartile RangeSkewnessKurtosis

SERVICEMedical

Surgical

Duration of Hospital stayStatistic Std. Error

ตาราง Descriptive จะแสดงคาสถิติเบื้องตนของขอมูล โดยแสดง - คาเฉลี่ยของขอมูล (Mean) - ชวงความเชื่อม่ัน 95% (95% Confidence Interval for Mean) หรือที่ระดับ % อ่ืนๆ ตามที่ผูใชเลือกในข้ันตอนการวิเคราะห

- คาเฉลี่ยของขอมูลเมื่อทําการตัด Outliner ออกไป (5% Trimmed Mean) - คามัธยฐาน (Median) - คาความแปรปรวน (Variance) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Std. Deviation) - คาต่ําสุด (Minimum) คาสูงสุด (Maximum) และคาพิสัย (Range) - ผลตางของคาขอมูลที่ควอไทลที่ 3 กับควอไทลที่ 1 (Interquartile Range) - คาสัมประสิทธิ์ความเบ (Skewness) และคาสัมประสิทธิ์ความโดง (Kurtosis)

Percentiles

3.00 3.00 4.50 10.00 14.00 . .3.00 3.00 5.00 7.00 9.00 11.00 .

5.00 10.00 11.005.00 7.00 8.50

SERVICEMedicalSurgicalMedicalSurgical

Duration of Hospital stay

Duration of Hospital stay

WeightedAverage(Definition 1)

Tukey's Hinges

5 10 25 50 75 90 95Percentiles

ตาราง Percentiles จะแสดงคาของขอมูล ณ ตําแหนงขอมูลตางๆ ที่ผูใชระบุ โดยจะแสดงในรูปของตําแหนง Percentiles ที ่n

Page 15: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

15

Tests of Normality

.283 9 .036 .837 9 .063

.147 15 .200* .948 15 .482

SERVICEMedicalSurgical

Duration of Hospital stayStatistic df Sig. Statistic df Sig.

Kolmogorov-Smirnova Shapiro-Wilk

This is a lower bound of the true significance.*.

Lilliefors Significance Correctiona.

ตารางการทดสอบการแจกแจงแบบปกติของขอมูล โดยจะแสดงคาสถิติทดสอบทั้ง 2 แบบคือ Kolmogorov-Smirnov และ Shapiro-Wilk กรณีที่ขอมูลมีจํานวนมากกวา 50 ชุด จะไมมีการคํานวณคาสถิติ Shapiro-Wilk สมมติฐานของการทดสอบเปน H0 : ขอมูลมีการแจกแจงแบบปกติ H1 : ขอมูลไมมีการแจกแจงแบบปกติ (มีลักษณะการแจกแจงแบบอื่น) ระดับนัยสําคัญ กําหนดให α = .05 คาสถิติในที่นี้จะขอใช Kolmogorov-Smirnov พบวาในกลุม Medical คา Statistic = .283 และมีคา Sig. .036 ซึ่ง นอยกวา ระดับนยัสําคัญ .05 จึงปฏิเสธสมมติฐาน แสดงวาขอมูลกลุม Medical ไมมีการแจกแจงแบบปกติ ในกลุม Surgical คา Statistic = .147 และมีคา Sig. .200 ซ่ึง มากกวา ระดับนัยสําคัญ .05 จึงไมปฏิเสธสมมติฐาน แสดงวาขอมูลกลุม Surgical มีการแจกแจงแบบปกติ

Test of Homogeneity of Variance

4.589 1 22 .0443.797 1 22 .064

3.797 1 9.471 .082

4.078 1 22 .056

Based on MeanBased on MedianBased on Median andwith adjusted dfBased on trimmed mean

Duration of Hospital stay

LeveneStatistic df1 df2 Sig.

ตาราง Test of Homogeneity of Variance เปนการทดสอบการเทากันของความแปรปรวนในทุกกลุมยอย สมมติฐาน H0 : σ1

2 = σ22 (ประชากรทั้ง 2 กลุม มีความแปรปรวนเทากัน)

H1 : σ12 ≠ σ2

2 (ประชากรทั้ง 2 กลุม มีความแปรปรวนไมเทากัน) ระดับนัยสําคัญ กําหนดให α = .05

จากผลการวิเคราะห คาสถิติ Levene = 4.589 และมีคา Sig. = .044 ซึ่งนอยกวาระดับนัยสําคญั .05 จึงปฏิเสธ H0 แสดงวาความแปรปรวนของประชากรทั้ง 2 กลุมเทากัน

สําหรับการเลือกใชคาสถิติ Levene ใหเลือกใช Based on Mean หรือ Based on trimmed mean ทั้งนี้ใหอยูที่การตรวจเช็คลักษณะของขอมูลอีกครั้งหนึ่ง

Page 16: การใช โปรแกรม SPSS for Windows 11.5 ในการวิเคราะหิ ข อม ...intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/download/publication/458_file.pdf ·

16

Duration of Hospital stay Histograms

Duration of Hospital stay

30.025.020.015.010.05.0

Histogram

For SERVICE= Medical

Freq

uenc

y

5

4

3

2

1

0

Std. Dev = 8.30

Mean = 11.1

N = 9.00

Duration of Hospital stay

12.010.08.06.04.0

Histogram

For SERVICE= Surgical

Freq

uenc

y

5

4

3

2

1

0

Std. Dev = 2.60

Mean = 6.7

N = 15.00

แสดงฮิสโตแกรมของขอมูล

Normal Q-Q Plots Normal Q-Q Plot of Duration of Hospital stay

For SERVICE= Medical

Observed Value

403020100-10

Exp

ecte

d N

orm

al

1.5

1.0

.5

0.0

-.5

-1.0

-1.5

Normal Q-Q Plot of Duration of Hospital stay

For SERVICE= Surgical

Observed Value

12108642

Exp

ecte

d N

orm

al

1.5

1.0

.5

0.0

-.5

-1.0

-1.5

Detrended Normal Q-Q Plots

Detrended Normal Q-Q Plot of Duration of Hospit

For SERVICE= Medical

Observed Value

403020100

Dev

from

Nor

mal

1.2

1.0

.8

.6

.4

.2

-.0

-.2

-.4

-.6

Detrended Normal Q-Q Plot of Duration of Hospit

For SERVICE= Surgical

Observed Value

12108642

Dev

from

Nor

mal

.4

.3

.2

.1

0.0

-.1

-.2

แสดงแผนภูมิ Normal Plots และ Detrend Normal Plots