ภาคผนวก ง

เครองมอวจย

1. ตวอยางแผนการจดการเรยนรท 1 โดยการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษา

รวมกบผงมโนทศน เรอง ความดนอากาศ ระดบชนประถมศกษาปท 5

2. ตวอยางแผนการจดการเรยนรท 2 โดยการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษา

รวมกบผงมโนทศน เรอง แรงและการเคลอนท ระดบชนประถมศกษาปท 5

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

164

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

165

ตวอยางแผนการจดการเรยนร 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 15101

หนวยการเรยนรท 3 เรอง แรงและความดน เวลา 18 ชวโมง

เรอง ความดนอากาศ เวลา 4 ชวโมง

ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดสาคญ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต

มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความร

ไปใชประโยชน

ตวชวด ว 4.2 ป.5/2 ทดลองและอธบายความดนอากาศ

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ

สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญ

มรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอย

ในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความ

เกยวของสมพนธกน

ตวชวด ว 8.1 ป.6/1 ตงคาถามเกยวกบประเดนหรอเรอง หรอ

สถานการณทจะศกษาตามทกาหนดให

ว 8.1 ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจ

ตรวจสอบ หรอ ศกษาคนควา และ

คาดการณสงทจะพบจากการ

สารวจตรวจสอบและตามความสนใจ

ตรวจสอบ

ว 8.1 ป.6/3 เลอกอปกรณ และวธการสารวจตรวจสอบ

ทถกตองเหมาะสมใหไดผลทครอบคลมและ

เชอถอได

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

166

ว 8.1 ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ

วเคราะห และตรวจสอบผลกบสงท

คาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

ว 8.1 ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย

ลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของ

สงทตองการวด

ตวชวด ค 2.1 ป.5/4 วดขนาดของมม

มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกยวกบการวด

ค 2.2 ป.5/1 แกปญหาเกยวกบพนท ความยาวรอบรป

ของรปสเหลยมมมฉากและรปสามเหลยม

มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร

การสอความหมายทางคณตศาสตร และการนาเสนอ การเชอมโยงความรตาง ๆ ทาง

คณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ และมความคดรเรมสรางสรรค

ตวชวด ค 6.1 ป.4-6/1 ใชวธการทหลากหลายแกปญหา

ค 6.1 ป.4-6/2 ใชความร ทกษะและกระบวนการทาง

คณตศาสตรในการแกปญหาในสถานการณ

ตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

ค 6.1 ป.4-6/3 ใหเหตผลประกอบการตดสนใจ และสรปผล

ไดอยางเหมาะสม

ค 6.1 ป.4-6/4 ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตร

ในการสอสาร การสอความหมาย และการ

นาเสนอไดอยางถกตอง

ค 6.1 ป.4-6/5 เชอมโยงความรตาง ๆ ในคณตศาสตรและ

เชอมโยงคณตศาสตร กบศาสตรอน ๆ

ค 6.1 ป.4-6/6 มความคดรเรมสรางสรรค

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

167

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

มาตรฐาน ง 2.1 เขาใจเทคโนโลยและกระบวนการเทคโนโลย ออกแบบและ

สรางสงของเครองใช หรอวธการ ตามกระบวนการเทคโนโลยอยางมความคด

สรางสรรค เลอกใชเทคโนโลยในทางสรางสรรคตอชวต สงคม สงแวดลอม และม

สวนรวมในการจด การเทคโนโลยทยงยน

ตวชวด ป.5/3 นาความรและสรางทกษะการสรางชนงานไปประยกต

ในการสรางสงของเครองใช

2. สาระการเรยนร

- ความดนอากาศ

- แรงดนอากาศ

3. สาระสาคญ

ความดนอากาศ หมายถง อนภาคของอากาศทเคลอนทไปมาไดอยางอสระ

และตลอดเวลาไดทกทศทาง โดยจะเคลอนทชนกนเอง และชนกบวตถตาง ๆ ทลอมรอบ

แรงดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกดลงบนผวของวตถในทกทศทาง

4. จดประสงคการเรยนร

ผเรยนมความสามารถดงตอไปน

4.1 ดานความร

1. อธบายความหมายของความดนอากาศ

2. บอกความหมายของแรงดนอากาศ

3. บอกปจจยทผลตอความกดอากาศได

4.2 ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการจาแนกประเภท

3. ทกษะการวด

4. ทกษะการลงความเหนขอมล

5. ทกษะการตงสมมตฐาน

6. ทกษะการทดลอง

7. ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

168

4.3 คณลกษณะอนพงประสงค

1. ซอสตยสจรต

2. มวนย

3. มงมนในการทางาน

4. มจตสาธารณะ

5. สมรรถนะสาคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร

2. ความสามารถในการคด

3. ความสามารถในการแกปญหา

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

169

6. กรอบแนวคดการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษา

Science (S) Technology (T) Engineering (E) Mathematics (M)

• ความดนอากาศ

• แรงดนอากาศ

• ทกษะ

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร

• การใชนาฬกาจบ

เวลาแบบดจทล

• การใช rocket

altitude tracker

• การสบคนขอมล

เรอง ความดน

อากาศ

• การออกแบบ

จรวดในฝน

• การบวกลบจานวนเตม

• การชง

• การวดมม

• การเขยนเขยนกราฟ

• ทกษะกระบวนการทาง

คณตศาสตร

7. กจกรรมการเรยนรแบบสะเตม

ชวโมงท 1 และ 2 เรอง ความดนอากาศ

7.1 ขนกาหนดปญหาหรอความตองการ

7.1.1 ครนาเขาสบทเรยนดวยการใหนกเรยนสงตวแทนกลมออกมา

กลมละ 1 คน แลวทาการเปาลกโปง แลวตงคาถาม ถามนกเรยน ตวอยางคาถาม

เชน ลกโปงใหญขนไดอยางไร อะไรทาใหลกโปงใหญขน ใหนกเรยนในหองรวมกน

ตอบคาถามแลว ชวยกนอภปราย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

170

7.1.2 ครใหนกเรยนคนเดมเปาลกโปงในขวดลกษณะการวางอปกรณ

ดงน

ครตงคาถามกอนทาการเปาโลกโปง เชน นกเรยนคดวาจะเปาลกโปง

ใหพองออกไดหรอไม เพราะเหตใด ใหนกเรยนชวยกนอภปราย

7.1.3 ครใหนกเรยนคนเดมเปาลกโปงในขวดแตทาการเจาะรทขวด แลวให

นกเรยนเปาลกโปงดงเดม เมอเปาครงนจะเปาลกโปงได แลวใหนกเรยนรวมกน

อภปรายวา ครงนเปาลกโปงใหพองออกไดอยางไร

แนวคาตอบ : กอนทาการเจาะรในขวดมอากาศอยเมอเราทาการเปาลกโปงลมจาก

ปากเราไมสามารถเขาไปทาใหลกโปงขยายตวได แตเมอทาการเจาะรทขวดอากาศ

ภายในขวดสามารถออกมาจากขวดได เมอเราทาการออกแรงเปาลมเขาไปอากาศ

จากปากจะเคลอนทเขาไปแทนทอากาศทอยในขวด จงทาใหเราเปาลกโปงใหพองขนได

ลกโปง

ขวดนา

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

171

7.2 ขนรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา

7.2.1 ครแจกใบงานความรเบองตนเกยวกบจรวด ใหนกเรยนไดศกษา

ลกษณะสวนประกอบของจรวดวาเปนอยางไร

7.2.2 นกเรยนสบคนขอมลในอนเตอรเนตได

7.3 ขนออกแบบวธการแกไขปญหา

7.3.1 ครแจกใบงานเรอง จรวดในฝน ใหนกเรยนไดออกแบบ

7.3.2 ครแจกอปกรณใหนกเรยนไดเลอกใชเพอการออกแบบจรวดในฝน

อปกรณ คอ 1) กระดาษขนาด A4 ความหนา 60 แกรม, 70 แกรม, 80 แกรม,

100 แกรม, 120 แกรม, 150 แกรม 2) กาว 3) กรรไกร 4) เทปใส

7.3.3 นกเรยนเขยนภาพรางของจรวดในฝนของนกเรยนตามอปกรณ

ทกาหนดให

สถานการณ

จากทครนาเขาสบทเรยน จากนนครการเลาเรองประเพณบญบงไฟเปน

ประเพณและภมปญญาของชาวอสานทสบทอดกนมาอยางยาวนาน ในปจจบน การผลต

บงไฟนนสามารถเคลอนทสงมากขนจากอดต โดยในปจจบน บงไฟมการเคลอนทซง

สามารถขนไปไดสงเกนกวา 10 กโลเมตร แลวจะตกลงมาตามแรงโนมถวงของโลก ครจะให

นกเรยนสรางจรวดบงไฟโดยอาศยแรงดนอากาศ ซงตวจรวดทาจากกระดาษ โดยฐาน

ปลอยจรวดทาจากขวดนาอดลมลกษณะดงตอไปน

ปญหาคอ ใหนกเรยนสรางจรวดกระดาษลกษณะใดกได ททาใหพงไดสงทสด โดยให

นกเรยนสรางจรวดกลมละ 3 ลา เพอทาการทดสอบ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

172

7.4 ขนดาเนนการแกไขปญหา

7.4.1 นกเรยนทาการประกอบฐานปลอยจรวดตามคมอการตอฐาน

ปลอยจรวดทครแจกให

7.4.2 นกเรยนประดษฐจรวดจากการออกแบบในแบบฝกกจกรรมวด

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทนกเรยนไดออกแบบ

7.5 ขนทดสอบประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกไขปญหา

ขนทดสอบประเมนผล

7.5.1 นกเรยนประดษฐจรวดจากทนกเรยนไดออกแบบและเลอกวสดไว

7.5.2 ทาการทดสอบจรวดทประดษฐขน

7.5.3 ทาการวดความสงของจรวดดวยการใช rocket altitude tracker

เพอบนทกผลการทดลอง โดยทาการวดดงภาพ

ชวโมงท 3 และ 4 เรอง ความดนอากาศ

ปรบปรงแกไขวธการแกไขปญหา

7.5.4 นกเรยนรวมกนอภปรายถงปญหาในการพงของจรวดทนกเรยน

ประดษฐขนหนาขนเรยนเพอนแลกเปลยนความคดซงกนและกน

7.5.5 นกเรยนปรบปรงชนงานทกกลมและปลอยจรวดอกครง

จดวาง

แทนปลอยจรวด

เสนฐาน A เสนฐาน B

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

173

7.6 ขนสรป

1) นกเรยนแตละกลมทาผงมโนทศนและสงตวแทนกลมนาเสนอขอมล

จากการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

2) นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปจากการปฏบตกจกรรม

8. ชนงาน/ภาระงาน

8.1 ใบกจกรรมท เรอง จรวดในฝน

9. สอและแหลงเรยนร

9.1 สอ

- ฐานปลอยจรวด

- กระดาษวดมม rocket altitude tracker

- กระดาษกราฟ

- ลกโปง

- ขวดนา

9.2 แหลงเรยนร

- บรเวณโรงเรยน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

186

10. การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวดผล เครองมอวดผล เกณฑการประเมนผล

ดาน

พทธ

พสย

1. อธบายความหมายของความดน

อากาศ

2. บอกความหมายของแรงดนอากาศ

3. บอกปจจยทผลตอความกดอากาศได

- ตรวจแบบทดสอบ

หลงเรยน

- ประเมนใบกจกรรม

ผงมโนทศน เรอง ความ

ดนอากาศ

- แบบทดสอบ

หลงเรยน

- แบบประเมน

ใบกจกรรมผงมโนทศน

เรอง ความดนอากาศ

- ผานเกณฑ 75 % ขนไป

- ระดบคณภาพ 3

ดาน

ทกษะ

พสย

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการจาแนกประเภท

3. ทกษะการวด

4. ทกษะการจดกระทาและสอ

ความหมายขอมล

5. ทกษะการลงความเหนขอมล

6. ทกษะการตงสมมตฐาน

- ตรวจแบบทดสอบวด

ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร เรอง

ความดนอากาศ

- แบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร เรอง ความดน

อากาศ

- ผานเกณฑ 75 % ขนไป

174

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

175

จดประสงคการเรยนร วธการวดผล เครองมอวดผล เกณฑการประเมนผล

7. ทกษะการทดลอง

8. ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

ดานจต

พสย

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย

2. มงมนในการทางาน

3. มจตสาธารณะ

- ประเมนคณลกษณะ

อนพงประสงค

- แบบประเมนคณลกษณะ

อนพงประสงค

ผานเกณฑประเมน

อยในระดบ ด

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

176

ใบความรท 4

เรอง ความดนอากาศ

อากาศเปนสงทมตวตน มนาหนก ตองการทอย และสมผสได นาหนกของ

อากาศมแรงกดหรอแรงดน อนภาคของอากาศ เคลอนทไปมาไดอยางอสระ และ

ตลอดเวลาในทกทศทาง โดยจะเคลอนทชนกนเองและชนกบวตถตาง ๆ ทลอมรอบ

ทาใหเกดแรงดน รอบทศทาง เรยก แรงดนอากาศ เชน ถาเปาลกโปง อากาศทเขาไป

ดานในจะดนลกโปงใหพองออกและมขนาดใหญขน ขณะเดยวกน อากาศทอยภายนอก

กออกแรงดนลกโปงทกทศทางดวยเชนกน เปนตน

แรงดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกดลงบนผวของวตถในทกทศทาง

ความดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกระทาตอหนงหนวยพนททรองรบ

แรงดน

ความดนอากาศ หรอ ความดนบรรยากาศ หมายถง คาของแรงดนอากาศ

ตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดนนน ในการพยากรณอากาศ เรยกความดนอากาศวา

ความกดอากาศอากาศทปกคลมโลกเราเปนชน ๆ เรยกวาชนบรรยากาศ บรรยากาศ

แตละชนมสวนประกอบและปรมาณของแกสแตกตางกน เนองจากอากาศเปนสารซงม

มวลจงถกแรงโนมถวงของโลกดงดดเชนเดยวกบทกระทาตอวตถอน ๆ นาหนกของ

อากาศทกดลงบนพนโลกเนองจากแรงดงดดของโลกในแนวตงฉากตอหนงหนวยพนท

เรยกวา ความดนอากาศ หรอ ความดนบรรยากาศ

ความดนอากาศมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และความดนอากาศ

ณ บรเวณตาง ๆ จะไมเทากน ซงขนอยกบอณหภม กลาวคอ บรเวณใดทมอณหภมสง

อากาศจะขยายตวทาใหความหนาแนนตากวาอากาศโดยรอบจงลอยตวสงขนทาให

ความดนอากาศบรเวณนนตากวาบรเวณใกลเคยง และเกดเปนบรเวณความกดอากาศ

ตา ซงจะเปนบรเวณทอากาศไมด มเมฆและฝนมาก

สวนบรเวณทมอณหภมตา ความหนาแนนจะสงกวาอากาศโดยรอบจงจม

ตวลง ทาใหความดนบรเวณนนสงกวาบรเวณใกลเคยงเกด จงเปนบรเวณความกด

อากาศสง ซงจะมเมฆนอย และสภาพอากาศด

จากการทความดนของอากาศเกดจากนาหนกของอากาศ ฉะนนยงสงจาก

พนโลกของมวลอากาศยงมนอย นนคอ ความดนของอากาศจะลดลงตามระดบความสง

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

177

ดงนนแลวความดนอากาศจะมคามากหรอนอยขนอยกบพนท ถาพนทมาก

จะทาใหอากาศจะมแรงดนมากในการพยากรณอากาศ เรยกความดนอากาศวาความ

กดอากาศ ดงภาพ

ความกดอากาศสง ความกดอากาศตา

ทมา http://kpclouds.blogspot.com/2009/09/blog-post_8117.html

สบคนเมอ 20 พฤศจกายน 2561

ความกดอากาศแบงเปน 2 ชนด คอ

1. บรเวณความกดอากาศสง หรอ ความกดอากาศสง (High Pressure)

หมายถง บรเวณทมคาความกดอากาศสงกวาบรเวณโดยรอบ

2. บรเวณความกดอากาศตา หรอ ความกดอากาศตา (Low Pressure)

หมายถง บรเวณซงมปรมาณอากาศอยนอย ซงจะทาใหนาหนกของอากาศนอย

ดงภาพ

แรงดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกดลงบนผวของวตถในทกทศทาง

ความดนอากาศ หมายถง แรงทอากาศกระทาตอหนงหนวยพนท

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

178

ปจจยทมอทธพลตอความกดอากาศ

• ยงสงขนไป อากาศยงบาง อณหภมยงตา ความกดอากาศยงลดนอยตามไป

ดวย เพราะฉะนน ความกดอากาศบนยอดเขา จงมกจะนอยกวาความกดอากาศ

ทเชงเขา

• อากาศเยนมความหนาแนนมากกวาอากาศรอน จงมความกดอากาศ

มากกวา เรยกวา “ความกดอากาศสง” (High pressure) ในแผนทอตนยมจะใชอกษร

“H” สนาเงน เปนสญลกษณ

• อากาศรอนมความหนาแนนนอยกวาอากาศเยน จงมความกดอากาศ

นอยกวา เรยกวา “ความกดอากาศตา” (Low pressure) ในแผนทอตนยมจะใชอกษร

“L” สแดง เปนสญลกษณ

ภาพแสดงแผนทอากาศ

ทมา https://www.tmd.go.th/weather_map.php สบคนเมอ 20 พฤศจกายน 2561

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

179

ภาพจากดาวเทยมอตนยมวทยา

ทมา http://www.sattmet.tmd.go.th/newversion/mergesat.html

สบคนเมอ 20 พฤศจกายน 2561

ประโยชนของความดนอากาศ

1. การดดนาออกจากขวดโดยใชหลอดดด

2. การดดของเหลวเขาหลอดหยดหรอเขมฉดยา

3. การเจาะกระปองนมตองเจาะ 2 ร เพอใหอากาศในกระปองนมมความดน

อากาศเทากบความดนภายนอกกระปองนมทาใหสามารถเทนมออกจากกระปองนมได

4. การถายของเหลวโดยสายยางจากภาชนะหนงไปยงอกภาชนะหนงทอยตาง

ระดบกน เรยกวา กาลกนา

5. การใชแปนยางดดตดกบกระจกเพอยดสงของใหตดกบกระจก เนองจาก

ความดนอากาศภายนอกมากกวาความดนอากาศภายในแปนยาง จงกดหวแปนยางให

ดดตดกบกระจก

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

180

กจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง ความดนอากาศ

จดประสงคการเรยนร

ดานความร

1. อธบายความหมายของความดนอากาศ

2. บอกความหมายของแรงดนอากาศ

3. บอกปจจยทผลตอความกดอากาศได

ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะการสงเกต, ทกษะการวด, ทกษะการคานวณ, การจาแนก

ประเภท, ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล, การหาความสมพนธระหวาง

สเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา, ทกษะการลงความเหนขอมล, ทกษะการ

ตงสมมตฐาน, ทกษะการทดลอง, ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

คณลกษณะอนพงประสงค

มวนย, มงมนในการทางาน, มจตสาธารณะ

สถานการณ

จากทครนาเขาสบทเรยน จากนนครการเลาเรองประเพณบญบงไฟเปน

ประเพณและภมปญญาของชาวอสานทสบทอดกนมาอยางยาวนาน ในปจจบน

การผลตบงไฟนนสามารถเคลอนทสงมากขนจากอดต โดยในปจจบน บงไฟมการ

เคลอนทซงสามารถขนไปไดสงเกนกวา 10 กโลเมตร แลวจะตกลงมาตามแรงโนมถวง

ของโลก ครจะใหนกเรยนสรางจรวดบงไฟโดยอาศยแรงดนอากาศ ซงตวจรวดทาจาก

กระดาษ โดยฐานปลอยจรวดทาจากขวดนาอดลมลกษณะดงตอไปน

ปญหาคอ ใหนกเรยนสรางจรวดกระดาษลกษณะใดกได ททาใหพงไดสงทสด โดยให

นกเรยนสรางจรวดกลมละ 3 ลา เพอทาการทดสอบ

อปกรณ อปกรณในการทาการทดลองยงจรวดจะแบงออกเปน 4 สวนหลก ๆ ดงน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

181

จรวด

• กระดาษสาหรบทาจรวด

• สกอตเทป

• กรรไกร

• อปกรณสาหรบตกแตงจรวด

• ทอ PVC ยาว 24 นว (ขนาดเสนผานศนยกลาง

2 นว) สาหรบมวนจรวด

แทนยงจรวด

• ทอ PVC ขนาดเสนผานศนยกลาง 9 นว ตด

แบงเปนทอนตามขนาดทระบไวในคมอ

• ขอตอทอ PVC แบบงอ 45 องศา จานวน 2 ชน

• ขอตอทอ PVC แบบตวท จานวน 2 ชน

• จกปดปลายทอ PVC จานวน 2 ชน

• กระดาษกาวอยางหนา

• ขวดนาอดลมเปลา จานวน 1 ขวด (แตควรม

ขวดสารอง)

ตววดความสง

• ตววดความสงทพมพสงบนกระดาษ

• เชอกหรอไหมพรม

• เหรยญ

• คลปหนบกระดาษ

อน ๆ

• แผนจดบนทกขอมล

• กระดาษกราฟ

• ไมโปรแทรกเตอร

• ไมบรรทด

• ตลบเมตรหรอสายวด

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

182

วธสรางจรวดกระดาษ

ภาพท 1 สองสวนประกอบหลกของจรวด

1. ใหนกเรยนใชกระดาษขนาดตาง ๆ ทครเตรยมให ออกแบบและประดษฐจรวดในฝนขน

โดยสวนประกอบของจรวด ดงน

1.1 fuselage เปนโครงสรางหลกของลาตวจรวด เปนสวนทบรรจหรอตดตง

สวนตาง ๆ เชน อปกรณ กจรวด, มอเตอร และครบหาง

1.2 Fins (ครบหาง) เปนสวนทยนออกมาคลายครบตรงสวนปลาย ครบหาง

จะตองมความสมมาตร ทาหนาท สรางแรงอากาศพลศาสตร เพอเพมความ

เสถยรภาพและทาหนาทชวยการทรงตวของจรวด

1.3 Nose Cone เปนสวนปลายแหลมดานหวของจรวดมไวเพอเจาะทะลวง

อากาศ

ขนทดสอบจรวด

ทาการวดความสงของจรวดดวยการใช rocket altitude tracker เพอบนทก

ผลการทดลอง โดยทาการวดดงภาพ

ภาพท 2 ตวอยางแผนผงจดวางแทนปลอยจรวดและจดสงเกต

นามมทไดจากการวดโดยใช rocket altitude trackerมาบนทกผลการ

ทดลอง และเขยนลงในกระดาษกราฟมาหาคาระยะทางทจรวดขนไปสงทสด

จดวาง

แทนปลอยจรวด

เสนฐาน A เสนฐาน B

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

183

การตดตามความสงจรวดโดยใชมาตรวดความสง

ใหผสงเกตมองจรวดผานชองมาตรวดความสงตามแนวเสนนาสายตา

ดงภาพท 3 และหยดเมอจรวด ขนสงสด และใหคางไวจนกวาผบนทกขอมลจะบนทก

ขอมลเสรจ

ภาพท 3 วธการใชมาตรวดความสง

เหยยบขวดนา

การเหยยบขวดนาทถกตองและปลอดภย จะตองวางเทาดงรปท 4 โดยให

เหยยบขวดตรงกลางแถบ ยหอ โดยใหเทาตงฉากกบตวขวดนา เนองจากบรเวณ

ดงกลาวเปนสวนทคอนขางยดหยนทาใหสามารถนา กลบมาใชไดอก หากเหยยบคอน

ไปทางฐานขวด อาจจะทาใหขวดแตกได

รปท 4 การวางเทาทถกตอง

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

184

ตอนท 1

คาชแจง ใหนกเรยนศกษาปญหาจากกจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง ความดนอากาศ กจกรรม จรวดในฝน แลววางแผนการทางานดวยกระบวนการ

ออกแบบเชงวศวกรรม สะเตมศกษาประกอบดวย 6 ขนตอน

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ขนท 1. ระบปญหาหรอความตองการทพบ

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหาในการสรางจรวดในฝน

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง ความดนอากาศ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

185

ขนท 3 ขนออกแบบวธการแกไขปญหาการสรางจรวดในฝน

• เลอกวสดทาลาตวจรวด..............................................................................

เหตผล........................................................................................................................

• เลอกวสดทาหวจรวด..................................................................................

เหตผล........................................................................................................................

• เลอกวสดทาหางจรวด................................................................................

เหตผล........................................................................................................................

ขนท 4 ขนดาเนนการแกไขปญหาการสรางจรวดในฝน

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 5 ขนทดสอบประเมนผลและปรบปรงแกไขปญหาจรวดในฝน

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 6 ขนสรปการทากจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กจกรรม

จรวดในฝน

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

แบบรางจรวดในฝน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

186

แบบฝกกจกรรมวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง ความดนอากาศ

ตอนท 2

คาชแจง ใหนกเรยนออกแบบจรวดในฝนตามสถานการณปญหา ทกาหนดใหตาม

กจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง ความดนอากาศ

สมมตฐาน....................................................................................................................

ออกแบบจรวดในฝน

กจกรรมจรวดในฝน

ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร

ทไดฝก

1…………………………………

2…………………………………

3…………………………………

4…………………………………

5…………………………………

6…………………………………

7…………………………………

…………………………………….

…………………………………….

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

187

ตารางบนทกผลจรวดในฝน

กลมท มม(องศา)

จดสงสด A B

1

2

3

4

5

6

สรปผลการทดลอง

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

188

ใบกจกรรมผงมโนทศน เรอง ความดนอากาศ

จดประสงค นกเรยนสามารถทาผงมโนทศนสรปความร เรอง ความดนอากาศ

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความร เรอง ความดนอากาศ ในกรอบสเหลยมดานลางทกาหนดให

188

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

189

แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยเลอกตอบ จานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

แลวทาเครองหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. ความกดอากาศเกดจากสมบตใดของอากาศ (ความรความจา)

ก. อากาศมปรมาตร ข. อากาศเปนของไหล

ค. อากาศมนาหนก ง. อากาศมการเคลอนทอยตลอดเวลา

2. ขอใดไมใชแรงดนอากาศ (ความเขาใจ)

ก. การยกตวของเครองบน ข. การใสรองเทากฬาเลนฟตบอล

ค. การใชหลอดกาแฟดดนาหวาน ง. การเขยนหนงสอดวย

ปากกาหมกซม

3. การทแพทยใหนาเกลอแกคนไขใชหลกการเดยวกบขอใดตอไปน (การนาไปใช)

ก. การใชเสอชชพ ข. การเปดขวดนาอดลม

ค. การเคลอนทของบอลลน ง. การถายนาออกจากตปลา

4. ลกดอกยางสามารถตดกบกระจกไดโดยไมหลดออกมา เปนเพราะเหตใด (การนา

ไปใช)

ก. ลกดอกยางเปยกนา ข. ลกดอกยางมความรอน

ค. ลกดอกยางวงดวยความเรวสง ง. อากาศภายนอกตนลกดอกยาง

ใหตดกบกระจก

5. ขอใดไมใชประโยชนของแรงดนอากาศ (การนาไปใช)

ก. ยางรถยนต ข. หลอดฉดยา

ค. เครองรอน ง. กระทงขนมปง

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

190

6. ในขณะตมนา เราจะเหนฝากาเผยอขนลงเมอเวลานาเดอดเปนเพราะอะไร (วเคราะห)

ก. เพราะฝาการอนขน

ข. เพราะแรงดนไอนาในกา

ค. เพราะอากาศรอนในกาดนฝาก

ง. เพราะกาทาดวยโลหะ จงขยายตวเมอรอนขน

7. ขอใดเปนความสมพนธระหวางความกดอากาศกบความหนาแนนของอากาศ

(วเคราะห)

ก. ความกดอากาศมาก ความหนาแนนมาก

ข. ความกดอากาศมาก ความหนาแนนนอย

ค. ความกดอากาศนอย ความหนาแนนมาก

ง. ความกดอากาศคงท ความหนาแนนนอย

8. จากภาพ เมอเปาลมเขาไปตรงกลางระหวางผลสมทงสอง ผลสมทงสองจะเกดการ

เปลยนแปลงอยางไร (สงเคราะห)

ก. เคลอนทเขาหากน

ข. เคลอนทไปทางขวา

ค. เคลอนทแยกออกจากกน

ง. เคลอนทไปทางซาย

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

191

9. ถาความกดอากาศสองบรเวณมความแตกตางกนมาก มโอกาสเกดเหตการณใด

ตามมามากทสด (การประเมนคา)

ก. ฝนตกฟาคะนอง

ข. พายรนแรง

ค. ปรมาณไอนาในอากาศมากขน

ง. ความกดอากาศสงขนอยางรวดเรว

10. การทดลองเกยวกบอากาศมแรงดนในขอใดถกตองทสด (การประเมนคา)

ก. ปรอทในเทอรมอมเตอรขยายตวเวลาวดอณหภม

ข. เครองดดแบบแผนยางทกดลงบนพนผวเรยบทาใหตดแนน

ค. นาหนกของวตถบนพนโลกอนเนองมาจากความกดอากาศ

ง. ตมนาในหลอดทดลองซงปดดวยจกยาง สกครจกยางจะกระเดนออก

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

192

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

ขอ ขอ

1. ค 6. ค

2. ข 7. ก

3. ง 8. ค

4. ง 9. ข

5. ง 10. ข

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

193

ตวอยางแผนการจดการเรยนร 2

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 15101

หนวยการเรยนรท 3 เรอง แรงและความดน เวลา 18 ชวโมง

เรอง แรงและการเคลอนท เวลา 2 ชวโมง

ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดสาคญ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต

มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความร

ไปใชประโยชน

ตวชวด ว 4.2 ป.5/1 ทดลองและอธบายการหาแรงลพธของแรง

สองแรง ซงอยในแนวเดยวกน ทกระทาตอ

วตถ

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ

สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญ

มรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทม

อยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม

มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด ว 8.1 ป.6/1 ตงคาถามเกยวกบประเดนหรอเรอง หรอ

สถานการณทจะศกษาตามทกาหนดให

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

194

ว 8.1 ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอ

ศกษาคนควา และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจ

ตรวจสอบและตามความสนใจตรวจสอบ

ว 8.1 ป.6/3 เลอกอปกรณ และวธการสารวจตรวจสอบทถกตอง

เหมาะสมใหไดผลทครอบคลมและเชอถอได

ว 8.1 ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะห

และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผล

และขอสรป

ว 8.1 ป.6/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป

ว 8.1 ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหน

และสรปสงทไดเรยนร

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของสง

ทตองการวด

ตวชวด ค 2.1 ป.3/1 บอกความยาวเปนเมตร เซนตเมตร และ

มลลเมตร เลอกเครองวดทเหมาะสม และ

เปรยบเทยบความยาว

ค 2.1 ป.3/2 บอกนาหนกเปนกโลกรม กรม และขด เลอก

เครองชงทเหมาะสม และเปรยบเทยบนาหนก

มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกยวกบการวด

ค 2.2 ป.3/1 แกปญหาเกยวกบการวดความยาว การชง

การตวงเงน และเวลา

มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร

การสอความหมายทางคณตศาสตร และการนาเสนอ การเชอมโยงความรตาง ๆ ทาง

คณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ และมความคดรเรมสรางสรรค

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

195

ตวชวด ค 6.1 ป.3/1 ใชวธการทหลากหลายแกปญหา

ค 6.1 ป.3/2 ใชความร ทกษะและกระบวนการทาง

คณตศาสตรในการแกปญหาในสถานการณ

ตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

ค 6.1 ป.3/3 ใหเหตผลประกอบการตดสนใจ และสรปผล

ไดอยางเหมาะสม

ค 6.1 ป.3/4 ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตร

ในการสอสาร การสอความหมาย และการ

นาเสนอไดอยางถกตอง

ค 6.1 ป.3/5 เชอมโยงความรตาง ๆ ในคณตศาสตรและ

เชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ

ค 6.1 ป.3/6 มความคดรเรมสรางสรรค

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

มาตรฐาน ง 2.1 เขาใจเทคโนโลยและกระบวนการเทคโนโลย ออกแบบ

และสรางสงของเครองใช หรอวธการ ตามกระบวนการเทคโนโลยอยางมความคด

สรางสรรค เลอกใชเทคโนโลยในทางสรางสรรคตอชวต สงคม สงแวดลอม และม

สวนรวมในการจด การเทคโนโลยทยงยน

ตวชวด ป.5/3 นาความรและสรางทกษะการสรางชนงานไปประยกต

ในการสรางสงของเครองใช

กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

มาตรฐาน ต. 3.1 ใชภาษาตางประเทศในการเชอมโยงความรกบกลมสาระ

การเรยนรอน และเปนพนฐานในการพฒนา แสวงหาความร และเปดโลกทศนของตน

ตวชวด ป.5/3 คนควารวบรวมคาศพททเกยวของกบกลมสาระ

การเรยนรอน และนาเสนอขอมลดวยการพด/การเขยน

2. สาระการเรยนร

- แรง

- การเคลอนท

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

196

3. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด

แรง คอ การกระทาตอวตถแลวทาใหวตถเปลยนแปลงการเคลอนท โดยวตถ

ทหยดนงจะเคลอนทและวตถทกาลงเคลอนทจะเคลอนทเรวขนหรอเคลอนทชาลงหรอ

หยดเคลอนทหรอเปลยนทศทาง การดงหรอการผลกวตถ จะตองออกแรง การออก

แรงดงจะทาใหวตถเขาหาตวเรา ออกแรงผลกทาใหวตถเคลอนทออกจากตวเรา

เมอมแรงกระทาตอวตถอาจทาใหวตถเคลอนท หรอทาใหวตถทกาลงเคลอนทมการ

เคลอนทเรวขน ชาลงและหยดการเคลอนทหรอเปลยนทศทาง หรอทาใหวตถเปลยน

รปราง โดยถาแรงมทศเดยวกบทศการเคลอนทเดมของวตถ จะทาใหวตถเคลอนทเรว

ขน และถาแรงมทศตรงขามกบทศการเคลอนทของวตถ จะทาใหวตถเคลอนทชาลง

จนหยดนงได

การเคลอนท คอ การเปลยนตาแหนงของวตถในชวงเวลาหนง ถกอธบายดวย

การกระจด ระยะทาง ความเรว ความเรง เวลา และอตราเรว การออกแรงกระทาตอ

วตถแลวทาใหวตถเปลยนแปลงการเคลอนท โดยวตถทหยดนงจะเคลอนทและวตถ

ทกาลงเคลอนทจะเคลอนทเรวขนหรอเคลอนทชาลงหรอหยดเคลอนทหรอเปลยน

ทศทาง

4. จดประสงคการเรยนร

ผเรยนมความสามารถดงตอไปน

4.1 ดานความร

1. บอกความหมายของแรงและการเคลอนทได

2. อธบายความหมายของแรงแตละประเภทได

4.2 ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการวด

3. ทกษะการคานวณ

4. การจาแนกประเภท

5. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล

6. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา

7. ทกษะการลงความเหนขอมล

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

197

8. ทกษะการตงสมมตฐาน

9. ทกษะการทดลอง

10. ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

4.3 คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย

2. มงมนในการทางาน

3. มจตสาธารณะ

5. สมรรถนะสาคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร

2. ความสามารถในการคด

3. ความสามารถในการแกปญหา

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

6. กรอบแนวคดการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษา

Science (S) Technology (T) Engineering (E) Mathematics

(M)

• แรง

• การเคลอนท

• ทกษะ

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร

• การสบคนขอมล

เรอง แรงและการ

เคลอนท

• การออกแบบทาง

รถความเรวสง

• การบวกลบ

จานวนเตม

• การชง

• การจบเวลา

• ทกษะ

กระบวนการ

ทางคณตศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

198

7. กจกรรมการเรยนรแบบสะเตม

ชวโมงท 1 และ 2 เรอง การเคลอนท

7.1 ขนกาหนดปญหาหรอความตองการ

7.1.1 ครนาเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนดภาพแลวชวยกนอภปรายวา

กจกรรมในภาพนนใชแรงหรอไม เชน การเขนรถเขน การนอนหลบ นงดทว การดน

ประต การดงเชอก การลากเกาอ

7.1.2 ครทบทวนความร เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

7.1.3 ครใหนกเรยนดวดโอการเคลอนทโดยใชแรงในแบบตาง ๆ

ตงแตอดต เชน การใชชางลากของหนกในสมยกอน การไถนาโดยใชคนไถกบควาย

การไถนาโดยใชรถไถเดนตาม การไถนาโดยใชรถไถทเปนเครองจกรกล แลวใหนกเรยน

รวมกนอภปรายความเหมอนและความตางของการเคลอนทแตละลกษณะทครเปด

วดโอใหนกเรยนด

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

199

7.2 ขนรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา

(1) ใหนกเรยนรวบรวมขอมลทเกยวของ วสดทใช ซงอาจจะศกษา

จากใบงาน อนเทอรเนต ระดมสมอง หรอสอบถามจากผมประสบการณในกลม

(2) ครแจกกจกรรมซงกาหนดหวขอกจกรรมฝกทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรท 2 รถขวดนาพลงยางเพอใหนกเรยนมขอมลเบองตนทเทากน

7.3 ขนออกแบบวธการแกไขปญหา

(1) นกเรยนนาวธการทนกเรยนรวบรวมมาเขยนลงบน แบบฝกทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเคลอนท ตอนท 1

(2) เมอนกเรยนไดแนวทางหรอวธประดษฐรถขวดนาพลงยางแลว

ใหนกเรยนภายในกลมชวยกนออกแบบชนงาน โดยทาการรางภาพ 2 มต ทแสดง

สวนประกอบและนกเรยนเลอกวสดในการทารถขวดนาพลงยาง

• เลอกรปทรงของตวรถ ประกอบดวย รปทรงของขวดทจะ

นามาเปนตวรถ เชน ทรงกระบอก ทรงชมพ (ควรเปนขวดนาอดลม เพราะจะแขงแรงกวา

โดยครจดเตรยมไวให)

• เลอกตาแหนงรของเพลาบนตวรถ (ครเจาะรเตรยมไว

ลวงหนา) MWITS 2

• เลอกขนาดลอหนา ขนาดลอหลง และจานวนลอ ตาม

ความชอบของนกเรยน (ลอทาจากฝาขวดนา)

• เลอกจานวนยางวงทจะใช ตามความตองการของนกเรยน

(ไมเกนชดละ 10 เสน)

• การผกยางระหวางลอหนาและลอหลง (ครเปนผดาเนนการ)

ปญหา

นกเรยนชวยกนคดประดษฐรถจากขวดนาทขบเคลอนดวยพลงหนงยาง ใหวง

ในสนามทดสอบทจดทาขน เพอใหเคลอนทไดไกลทสดวดระยะทางเปนเซนตเมตร

กตกา ใหนกเรยนออกแบบรถทสามารถวงไดไกลทสด

หมายเหต ตองใช ขวดนาหรอขวดนาอดลมทขนาดไมเกน 600 มลลตร และใชหนงยาง

ไมเกน 10 เสน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

200

(3) เมอเลอกวสด สมบตของวสด รปทรงของวสด และขนาด

สาหรบนาไปสรางชนงานจรง ลงในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ตอนท 1

7.4 ขนดาเนนการแขไขปญหา

(1) ครใหนกเรยนลงมอสรางชนงานจากภาพรางทออกแบบไว

- ขนตอนการเตรยมการ

• เจาะรทตวรถ โดยใหเพลาหนาและเพลาหลง หางกน

พอสมควร (ครเจาะโดยใช cutter หวแรง หรอ ตะป)

• ตดบางสวนของขวดออก เพอสรางชองสาหรบการผกยาง

• เจาะรตรงกลางทฝาขวดนา ใหมขนาดเลกกวาเพลา เลกนอย

- วธการประกอบตวรถ

• ชดเพลาหนา

o เพลา ทาจากไมเสยบลกชน (ครตดปลายแหลมทง)

o ผกยางเขากบเพลาแกนหนา ในตาแหนงกลางแกนเพลา

o สอดเพลาหนา เขาในรทเจาะไว

o ประกอบลอหนาดวยฝาขวดนาทง 2 ขาง

• ชดเพลาหลง

o เพลา ทาจากไมเสยบลกชน (ครตดปลายแหลมทง)

o ผกหนงยางอกปลายหนงตดกบเพลาหลง ในตาแหนงกลาง

แกนเพลา

o สอดเพลาหนา เขาในรทเจาะไว

o ประกอบลอหนาดวยฝาขวดนาทง 2 ขาง

(2) เมอสรางชนงานเสรจแลว ใหนกเรยนทาการทดสอบวาขวดนา

พลงยาง สามารถแกปญหาไดตามทตองการหรอไม โดยทาการทดสอบกบสนาม

ทดสอบทคณครเตรยมไวให แลวบนทกในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง การเคลอนท ตอนท 2

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

201

7.5 ทดสอบประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกไขปญหาหรอ

ชนงาน (ชวโมงท 3-4)

(1) ทาการปรบปรงแกไขชนงาน เพอใหมประสทธภาพในการมากขน

(2) เมอนกเรยนปรบปรงแกไขแลวใหบนทกผลการทดลองวาม

ประสทธภาพมากนอยเพยงใด หรอสามารถเพมประสทธภาพไดหรอไม แลวบนทกใน

แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเคลอนท ตอนท 2

7.6 ขนสรป

(1) นกเรยนแตละกลมทาผงมโนทศน ลงในแบบฝกทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเคลอนท และสงตวแทนกลมนาเสนอขอมล

จากการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปจากการปฏบต

กจกรรม

8. ชนงาน/ภาระงาน

1. แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรท 2 เรอง รถขวดนาพลงยาง

2. ใบกจกรรมผงความมโนทศน เรอง แรงและการเคลอนท

9. สอและแหลงเรยนร

9.1 สอ

9.1.1 รถรถขวดนาพลงยาง

9.1.2 วดทศนเรอง แรงและการเคลอนท

https://www.youtube.com/watch?v=7PlirNb0cZg&t=24s

9.1.3 ใบความรท 1 เรอง ประเภทของแรง

9.2 แหลงเรยนร

- บรเวณโรงเรยน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

202

10. การวดและการประเมนผล

จดประสงคการเรยนร วธการวดผล เครองมอวดผล เกณฑการประเมนผล

ดานพทธ

พสย

1. บอกความหมายของแรงและการเคลอนทได

2. อธบายความหมายของแรงแตละประเภทได

- ทดสอบสอบ

หลงเรยน

-ประเมนใบกจกรรม

ผงมโนทศน เรอง แรง

และการเคลอนท

- แบบทดสอบหลงเรยน

- แบบประเมน

ใบกจกรรมผงมโนทศน

เรอง แรงและการ

เคลอนท

- ผานเกณฑ 75 % ขนไป

- ระดบคณภาพ 3

ดานทกษะ

พสย

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการวด

3. ทกษะการคานวณ

4. การจาแนกประเภท

5. ทกษะการจดกระทาและสอความหมาย

ขอมล

6. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส

และสเปสกบเวลา

7. ทกษะการลงความเหนขอมล

- ตรวจแบบ ทดสอบวด

ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร

- แบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร

ผานเกณฑ 75 % ขนไป

202

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

203

จดประสงคการเรยนร วธการวดผล เครองมอวดผล เกณฑการประเมนผล

8. ทกษะการตงสมมตฐาน

9. ทกษะการทดลอง

10. ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

ดานจต

พสย

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย

2. มงมนในการทางาน

3. มจตสาธารณะ

- ประเมนคณลกษณะ

อนพงประสงค

- แบบประเมน

คณลกษณะอนพง

ประสงค

ผานเกณฑประเมน

อยในระดบ ด

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

204

ใบความรท 1 ประเภทของแรง

สงของตาง ๆ เคลอนทไดเพราะเราทาใหมนเคลอนทได เชน เตะลกฟตบอล

เขนของ ไกวชงชา การทเราทาใหสงของเหลานนเคลอนทไดเราตองออก แรง สงของ

ตาง ๆ หยดเคลอนทเพราะเราตองออกแรงทาใหมนหยดเคลอนท เชน เราใชเทาหยด

ลกฟตบอล หรอใชมอดงเชอกรถของเลนทกาลงแลน

ภาพท 1 แรงและการเคลอนท

ทมา http://www.trueplookpanya.com/data/product/examination/Q000022479

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

สงของบางอยางเปลยนแปลงรปรางได เพราะเราทาใหมนเปลยนแปลง

รปราง เชน เราใชมอบบดนนามน ดนเหนยว หรอเราใชมอบบกระปอง

ดงนน แรง หมายถง สงททาใหวตถเคลอนทและหยดเคลอนทหรอเปลยน

รปรางไป

แรงดง คอ แรงททาใหวตถเคลอนทเขามาหาแหลงกาเนดของแรง เชน การ

ยกนาหนก ชกเยอ ชางลากซง และ เดกลากรถ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

205

ภาพท 2 ภาพแรงดง

ทมา http://www.trueplookpanya.com/data/product/examination/Q000022479

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

แรงผลก คอ แรงททาใหวตถเคลอนทออกจากแหลงกาเนดของแรง เชน

เตะฟตบอล เขนรถเขน และโยนหวง

ภาพท 3 ภาพแรงผลก

ทมา https://th.pngtree.com/freepng/kick-a-football_3303990

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

วตถหรอสงตาง ๆ สามารถเคลอนทเปลยนแปลงรปรางหรอหยดนงได

เมอมพลงงานรปหนงซงเรยกวา "แรง" มากระทากบวตถนน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

206

แรงทรจกกนในปจจบน แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1. แรงทเกดจากธรรมชาต เชน แรงลม แรงนา แรงโนมถวง แรง

แมเหลก และแรงเสยดทาน

แรงดงดดของโลกหรอ แรงโนมถวงของโลก (gravity) ทาใหวตถ

สงของตาง ๆ ทอยบนโลกมนาหนก ดงนน เมอเรายกสงของตาง ๆ จะรสกวาสงของ

เหลานนมนาหนก เราตองออกแรงยกขนซงจะมากหรอนอยขนอยกบสงของเหลานนม

นาหนกมากหรอนอย ทงนเพราะ มแรงดงดดระหวางโลกกบสงของเหลานน วตถตาง ๆ

ทปลอยจากทสง จะตกลงสผวโลกเสมอ เพราะโลกและวตถตาง ๆ นน จะออกแรง

ดงดดซงกนและกน จงเรยกแรงจงดดทโลกดงดดวตถนวา แรงโนมถวงของโลกแรงโนม

ถวงของโลกทกระทาตอวตถตาง ๆ จะมขนาดเทากนไมวาวตถนนจะเปนอะไรกตาม

ภาพท 4 ภาพแรงดงดดของโลกและเครองชงแบบตาง ๆ

ทมา http://www.bkkscale.com

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

207

เครองมอในการหานาหนกของวตถ เรยกวา เครองชงนาหนก มหลายแบบ

แลวแตความเหมาะสมของสงของ เชน เครองชงสปรง

ประโยชนของแรงโนมถวง

1. ชวยดงดดวตถในโลกไมใหหลดลอยไปในอวกาศ

2. ชวยผอนแรงเวลายกของลงจากทสง

3. ทาใหวตถบนโลกทกชนดมนาหนก

4. ทาใหเกดแรงนา เนองจากทาใหนาไหลจากทสงลงสทตา

แมเหลก เปนวตถทมแรงดงดดเหลกหรอวตถโลหะเลก ๆ บางชนดเขาหา

ตวเองได โดยทเราไมสามารถมองเหนแรงดงดดนน เราเรยกแรงทแมเหลกดงดดวา

"อานาจแมเหลก" อานาจแมเหลก จะแรงทสดทตรงปลายทงสองขาง ทเราเรยกวา

"ขวแมเหลก" แมเหลกแตละแทงจะม 2 ขว คอ ขวเหนอเหนอและขวใต แมเหลกทกแทง

จะสงแรงแมเหลกไปรอบ ๆ โดยทเรามองไมเหนเราเรยกบรเวณนนวา "สนามแมเหลก"

ภาพท 5 ภาพแมเหลกแบบตาง ๆ

ทมา http://thaiadapp.com/PSD15295

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

ประโยชนของแมเหลก

แมเหลกมแรงดงดดวตถบางชนด วตถนน เรยกวาวตถสอแมเหลก

หรอสารแมเหลก การประดษฐแมเหลกขนมาและนาไปเปนสวนประกอบของสงของ

เครองใชตาง ๆ ในชวตประจาวน ไดแก

1. ตดบรเวณขอบประตตเยน โดยใชแผนยางหมเพอใหตเยนปดสนท

ปองกนไมใหความเยนลอดออกจากตเยน

2. ตดทฝากลองหรอฝากระเปา

3. ตดปองกนประตกระแทก

4. ใชคดแยกวตถสอแมเหลกออกจากวตถอน ๆ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

208

5. ใชทาเขมทศเพอคนหาทศทาง

6. ใชเปนสวนประกอบของเครองใชไฟฟาหลายชนด แรงไฟฟา

แรงเสยดทาน เปนแรงทตอตานการเคลอนทของวตถโดยมทศทางไป

ทางตรงขามกบวตถทเคลอนทไป แรงเสยดทานนจะปรากฏอยทผวของวตถทจะ

เคลอนท นกเรยนลองสงเกตคนทเลนสเกตนาแขง เขาจะไถลไปบนนาแขงไดอยาง

รวดเรว ทงนเพราะมแรงเสยดทานนอย เนองจากผวสมผสเปนโลหะกบนาแขง ซงตาง

กบรองเทายางกบพนซเมนตททาใหการไถลเกดขนไดยาก เพราะมแรงเสยดทานมาก

ระหวางผวสมผสยางกบพนซเมนต การยายโตะ ต ไปบนพนทลนสามารถทาไดงายขน

เมอใชผาหนา ๆ มารองขางลางแลวดนไป ดงนน จงมการประดษฐอปกรณทชวยลด

แรงเสยดทานทเกดขน เพอลดการสมผสระหวางวตถกบพนผว เชน การทาลอเลอน

และการใชนามนหลอลน เปนตน

ภาพท 6 ภาพคนขณะขจกรยาน

ทมา http://www.krusarawut.net/wp/?p=9356

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

2. แรงทเกดจากกลามเนอ คอ แรงทเกดจาการเคลอนไหว

ซงอาจเปนแรงจากกลามเนอของเรา ซงสามารถพบเหนไดในชวตประจาวนอยแลว

ยกตวอยางเชน การยกของ ขวางกอนหน แรงดง แรงผลก หรอการปนจกรยาน

เราตองออกแรงเพอใหจกรยานเคลอนทไปขางหนา และตองออกแรงมากขน

ถาตองการใหความเรวเพมมากขน ในขณะทจกรยานเคลอนทไปขางหนาดวยความเรว

หากมคนมายนขวางทางรถจกรยานอยและใชแรงทเทากนในทศทางตรงกนขามกบการ

เคลอนทของจกรยาน จกรยานกจะเคลอนทชาลง จนหยดเคลอนท และหากตองการ

แรงเสยดทานเนองจากอากาศ

แรงจากนกขจกรยาน

แรงเสยดทานเนองจากพนผวถนน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

209

เปลยนทศทางการเคลอนทของจกรยานกตองใชแรงทมากกวาขนาดของแรงทจกรยาน

ใชในการเคลอนท

ภาพท 5 ภาพทาทางการยกและเคลอนยายวสดดวยมอ

ทมา http://www.thaieditorial.com

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

3. แรงทไดจากเครองจกรกล เปนแรงทเกดจากมนษยประดษฐขน

เชน แรงจากเครองกล ไดแก รถยนต เรอ รวมไปถงแรงทเกดจากเครองผอนแรง

ทงหลาย เชน ลกรอก

ภาพท 6 ระบบการทางานของรถไฟจกรไอนา

ทมา http://topicstock.pantip.com/blueplanet/topicstock/2009/05/E7891511/E7891511-63

สบคนเมอ 30 เมษายน 2561

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

210

ใบความรท 2

เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมทเกดจากการ

ปฏบตและการฝกฝนความคดอยางเปนระบบ ซงกอใหเกดการพฒนาทางดานสต

ปญญา การแกปญหาและการคนควาหาความรใหมอยางมประสทธภาพและเชอถอได

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรประกอบดวยทกษะ ดงน

1. ทกษะขนมลฐาน 8 ทกษะ ไดแก

1.1 ทกษะการสงเกต (Observing)

1.2 ทกษะการจาแนกหรอทกษะการจดประเภทสงของ (Classifying)

1.3 ทกษะการวด (Measuring)

1.4 ทกษะการคานวณและการใชจานวน (Using Numbers)

1.5 ทกษะการใชความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา (Using Space/

Relationship)

1.6 ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring)

1.7 ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล (Comunication)

1.8 ทกษะการพยากรณ (Predicting)

2. ทกษะขนสงหรอทกษะขนผสม 5 ทกษะ ไดแก

2.1 ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating Hypthesis)

2.2 ทกษะการควบคมตวแปร (Controlling Variables)

2.3 ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining Operationally)

2.4 ทกษะการทดลอง (Experimenting)

2.5 ทกษะการแปลความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting

data)

1. ทกษะการสงเกต (Observation) หมายถง การใชประสาทสมผส

ของรางกายอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ไดแก ห ตา จมก ลน กายสมผส เขา

สมผสกบวตถหรอเหตการณเพอใหทราบ และรบรขอมล รายละเอยดของสงเหลานน

โดยปราศจากความคดเหนสวนตน ขอมลเหลานจะประกอบดวย ขอมลเชงคณภาพ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

211

เชงปรมาณ และรายละเอยดการเปลยนแปลงทเกดขนจากการสงเกต ความสามารถ

ทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถแสดงหรอบรรยายคณลกษณะของวตถได จากการใช

ประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง

– สามารถบรรยายคณสมบตเชงประมาณ และคณภาพของวตถได

– สามารถบรรยายพฤตการณการเปลยนแปลงของวตถได

2. ทกษะการวด (Measurement) หมายถง การใชเครองมอสาหรบ

การวดขอมลในเชงปรมาณของสงตาง ๆ เพอใหไดขอมลเปนตวเลขในหนวยการวดท

ถกตอง แมนยาได ทงน การใชเครองมอจาเปนตองเลอกใชใหเหมาะสมกบสงท

ตองการวด รวมถงเขาใจวธการวด และแสดงขนตอนการวดไดอยางถกตอง

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถเลอกใชเครองมอไดเหมาะสมกบสงทวดได

– สามารถบอกเหตผลในการเลอกเครองมอวดได

– สามารถบอกวธการ ขนตอน และวธใชเครองมอไดอยาง

ถกตอง

– สามารถทาการวด รวมถงระบหนวยของตวเลขไดอยางถกตอง

3. การคานวณ (Using numbers) หมายถง การนบจานวนของวตถ

และการนาตวเลขทไดจากนบ และตวเลขจากการวดมาคานวณดวยสตรคณตศาสตร

เชน การบวก การลบ การคณ การหาร เปนตน โดยการเกดทกษะการคานวณจะ

แสดงออก จากการนบทถกตอง สวนการคานวณจะแสดงออกจากการเลอกสตร

คณตศาสตร การแสดงวธคานวณ และการคานวณทถกตอง แมนยา ความสามารถ

ทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถนบจานวนของวตถไดถกตอง

– สามารถบอกวธคานวณ แสดงวธคานวณ และคดคานวณได

ถกตอง

4. ทกษะการจาแนกประเภท (Classifying) หมายถง การเรยงลาดบ

และการแบงกลมวตถหรอรายละเอยดขอมลดวยเกณฑความแตกตางหรอ

ความสมพนธใด ๆ อยางใดอยางหนง ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ เชน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

212

– สามารถเรยงลาดบ และแบงกลมของวตถ โดยใชเกณฑใดได

อยางถกตอง

– สามารถอธบายเกณฑในการเรยงลาดบหรอแบงกลมได

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบ

เวลา (Using space/Time relationships) สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครอง

อย ซงอาจมรปรางเหมอนกนหรอแตกตางกบวตถนน โดยทวไปแบงเปน 3 มต คอ

ความกวาง ความยาว และความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ

ไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต ความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของ

วตถหนงกบวตถหนงความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธ

ของการเปลยนแปลงตาแหนงของวตถกบชวงเวลา หรอความสมพนธของสเปสของ

วตถทเปลยนไปกบชวงเวลาความสามารถทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถอธบายลกษณะของวตถ 2 มต และวตถ 3 มต ได

– สามารถวาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มต ทกาหนดใหได

– สามารถอธบายรปทรงทางเรขาคณตของวตถได

– สามารถอธบายความสมพนธระหวางวตถ 2 มต กบ 3 มตได

เชน ตาแหนงหรอทศของวตถ และตาแหนงหรอทศของวตถตออกวตถ

– สามารถบอกความสมพนธของการเปลยนแปลงตาแหนงของ

วตถกบเวลาได

– สามารถบอกความสมพนธของการเปลยนแปลงขนาด ปรมาณ

ของวตถกบเวลาได

6. ทกษะการจดกระทา และสอความหมายขอมล (Communication)

หมายถง การนาขอมลทไดจากการสงเกต และการวด มาจดกระทาใหมความหมาย

โดยการหาความถ การเรยงลาดบ การจดกลม การคานวณคา เพอใหผอนเขาใจ

ความหมายไดดขน ผานการเสนอในรปแบบของตาราง แผนภม วงจร เขยนหรอ

บรรยาย เปนตน ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถเลอกรปแบบ และอธบายการเลอกรปแบบในการ

นาเสนอขอมลทเหมาะสมได

– สามารถออกแบบ และประยกตการนาเสนอขอมลใหอยในรป

ใหมทเขาใจไดงาย

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

213

– สามารถเปลยนแปลง ปรบปรงขอมลใหอยในรปแบบทเขาใจ

ไดงาย

– สามารถบรรยายลกษณะของวตถดวยขอความทเหมาะสม

กะทดรด และสอความหมายใหผอนเขาใจไดงาย

7. ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพม

ความคดเหนของตนตอขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผลจากพนฐานความรหรอ

ประสบการณทมความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายหรอสรป

จากประเดนของการเพมความคดเหนของตนตอขอมลทไดมา

8. ทกษะการพยากรณ (Predicting) หมายถง การทานายหรอการ

คาดคะเนคาตอบ โดยอาศยขอมลทไดจากการสงเกตหรอการทาซา ผานกระบวนการ

แปรความหมายของขอมลจากความสมพนธภายใตความรทางวทยาศาสตร

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถทานายผลทอาจจะเกดขนจากขอมล

บนพนฐานหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอย ทงภายในขอบเขตของขอมล และภายนอก

ขอบเขตของขอมลในเชงปรมาณได

9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating hypotheses) หมายถง การ

ตงคาถามหรอคดคาตอบลวงหนากอนการทดลองเพออธบายหาความสมพนธระหวาง

ตวแปรตาง ๆ วามความสมพนธอยางไรโดยสมมตฐานทสรางขนจะอาศยการสงเกต

ความร และประสบการณภายใตหลกการ กฎ หรอทฤษฎทสามารถอธบายคาตอบได

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ เชน

– สามารถตงคาถามหรอคดหาคาตอบลวงหนากอนการทดลองได

– สามารถตงคาถามหรอคดหาคาตอบลวงหนาจากความสมพนธ

ระหวางตวแปรตาง ๆ ได

10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining operationally)

หมายถง การกาหนด และอธบายความหมาย และขอบเขตของคาตาง ๆ ทเกยวของ

กบการศกษาหรอการทดลองเพอใหเกดความเขาใจตรงกนระหวางบคคล

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายความหมาย และขอบเขตของ

คาหรอตวแปรตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษา และการทดลองได

11. ทกษะการกาหนด และควบคมตวแปร (Identifying and

controlling variables) หมายถง การบงช และกาหนดลกษณะตวแปรใด ๆ ใหเปนเปน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

214

ตวแปรอสระหรอตวแปรตน และตวแปรใด ๆ ใหเปนตวแปรตาม และตวแปรใด ๆ ให

เปนตวแปรควบคม

11.1 ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตททาใหเกดผลหรอสงท

ตองการทดลองเพอใหทราบวาเปนสาเหตของผลทเกดขนหรอไม

11.2 ตวแปรตาม คอ ผลทเกดจากการกระทาของตวแปรตนใน

การทดลอง

11.3 ตวแปรควบคม คอ ปจจยอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตน

ทอาจมผลมตอการทดลองทตองควบคมใหเหมอนกนหรอคงทขณะการทดลอง

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถกาหนด และ

อธบายตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมในการทดลองได

12. ทกษะการทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบต

และทาซาในขนตอนเพอหาคาตอบจากสมมตฐาน แบงเปน 3 ขนตอน คอ

12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลอง

กอนการทดลองจรง ๆ เพอกาหนดวธการ และขนตอนการทดลองทสามารถ

ดาเนนการไดจรง รวมถงวธการแกไขปญหาอปสรรคทอาจเกดขนขณะทาการทดลอง

เพอใหการทดลองสามารถดาเนนการใหสาเรจลลวงดวยด

12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การปฏบตการทดลองจรง

12.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทได

จากการทดลองซงอาจเปนผลจากการสงเกต การวดและอน ๆ ความสามารถทแสดง

การเกดทกษะ เชน

– สามารถออกแบบการทดลอง และกาหนดวธ ขนตอนการ

ทดลองไดถกตอง และเหมาะสมได

– สามารถระบ และเลอกใชอปกรณในการทดลองอยางเหมาะสม

– สามารถปฏบตการทดลองตามขนตอนไดอยางถกตอง

– สามารถบนทกผลการทดลองไดอยางถกตอง

13. ทกษะทการตความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting

Data and Making) ความหมาย เปนการแปลความหมายหรอบรรยายลกษณะขอมล

ทมอย การตความหมายของขอมล ในบางครงอาจตองใชทกษะอน ๆ ดวย เชน การ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

215

สงเกต การคานวณ เปนตน และการลงขอสรป หมายถง การสรปความสมพนธของ

ขอมลทงหมด การลงขอสรป สามารถทาได 2 ระดบ คอ

13.1 การสรปในระดบแคบ คอ การสรปใหอยเฉพาะกลมตวอยาง

หรอสงทนามาศกษา

13.2 การสรปในระดบกวาง คอ การสรปทออกนอกขอบเขตของ

กลมตวอยางแตเปนการขยายกวางไปสประชากรหรอกลมใหญ

ทมา https://www.siamchemi.com สบคนเมอ 7 มกราคม 2562

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

216

กจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง แรงและการเคลอนท

จดประสงคการเรยนร

ดานความร

อธบายความหมายของการเคลอนทได

ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะการสงเกต, ทกษะการวด, ทกษะการคานวณ, การจาแนก

ประเภท, ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล, การหาความสมพนธระหวาง

สเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา, ทกษะการลงความเหนขอมล, ทกษะการ

ตงสมมตฐาน, ทกษะการทดลอง, ทกษะการตความหมายและลงขอสรป

คณลกษณะอนพงประสงค

มวนย, มงมนในการทางาน, มจตสาธารณะ

ปญหา : นกเรยนชวยกนคดประดษฐรถจากขวดนาทขบเคลอนดวยพลงหนงยาง ใหวง

ในสนามทดสอบทจดทาขน เพอใหเคลอนทไดไกลทสดวดระยะทางเปนเซนตเมตร

สมมตฐาน :

1. ลกษณะของรถทตางกนจะทาใหความเรวของรถตางกน

อปกรณ :

1. กรรไกร/คตเตอร 1 ดาม/กลม

2. ฝาขวด 2 ฝา/กลม

3. ขวดนาอดลม 1 กระปอง/กลม

4. หนงยาง5- 10 เสน /กลม

5. ดนสอและเทยนไข 1 ดาม/กลม

6. ลวด/ตะป/คอน 1 ชด/กลม

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

217

2. จานวนยางมากจะทาใหรถเคลอนทไดเรวขน

วธทารถขวดนาพลงยาง

1) นกเรยนนาวธการทนกเรยนรวบรวมมาเขยนลงบน กจกรรมฝกทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเคลอนท ตอนท 1

2) เมอนกเรยนไดแนวทางหรอวธประดษฐรถขวดนาพลงยางแลว ใหนกเรยน

ภายในกลมชวยกนออกแบบชนงาน โดยทาการรางภาพ 2 มต ทแสดงสวนประกอบ

และนกเรยนเลอกวสดในการทารถขวดนาพลงยาง

• เลอกรปทรงของตวรถ ประกอบดวย รปทรงของขวดทจะนามาเปนตวรถ

เชน ทรงกระบอก ทรงชมพ (ควรเปนขวดนาอดลม เพราะจะแขงแรงกวา โดยคร

จดเตรยมไวให)

• เลอกตาแหนงรของเพลาบนตวรถ (ครเจาะรเตรยมไวลวงหนา) MWITS 2

• เลอกขนาดลอหนา ขนาดลอหลง และจานวนลอ ตามความชอบของ

นกเรยน (ลอทาจากฝาขวดนา)

• เลอกจานวนยางวงทจะใช ตามความตองการของนกเรยน (ไมเกนชดละ 10 เสน)

• การผกยางระหวางลอหนาและลอหลง

3) เมอเลอกวสด สมบตของวสด รปทรงของวสด และขนาด สาหรบ

นาไปสรางชนงานจรง ลงในกจกรรมวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ตอนท 1

4) นกเรยนลงมอสรางชนงานจากภาพรางทออกแบบไว

ขนตอนการเตรยมการ

• เจาะรทตวรถ โดยใหเพลาหนาและเพลาหลง หางกนพอสมควร

• ตดบางสวนของขวดออก เพอสรางชองสาหรบการผกยาง

• เจาะรตรงกลางทฝาขวดนา ใหมขนาดเลกกวาเพลา เลกนอย

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

218

วธการประกอบตวรถ

• ชดเพลาหนา

o เพลา ทาจากไมเสยบลกชน (ครตดปลายแหลมทง)

o ผกยางเขากบเพลาแกนหนา ในตาแหนงกลางแกนเพลา

o สอดเพลาหนา เขาในรทเจาะไว

o ประกอบลอหนาดวยฝาขวดนาทง 2 ขาง

• ชดเพลาหลง

o เพลา ท าจากไมเสยบลกชน (ครตดปลายแหลมทง)

o ผกหนงยางอกปลายหนงตดกบเพลาหลง ในตาแหนงกลางแกนเพลา

o สอดเพลาหนา เขาในรทเจาะไว

o ประกอบลอหนาดวยฝาขวดนาทง 2 ขาง

5) เมอสรางชนงานเสรจแลว ใหนกเรยนทาการทดสอบวาขวดนา

พลงยาง สามารถแกปญหาไดตามทตองการหรอไม โดยทาการทดสอบกบสนาม

ทดสอบทคณครเตรยมไวให แลวบนทกในกจกรรมฝกทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร เรอง การเคลอนท ตอนท 2

6) ทาการปรบปรงแกไขชนงาน เพอใหมประสทธภาพในการมากขน

7) เมอนกเรยนปรบปรงแกไขแลวใหบนทกผลการทดลองวาม

ประสทธภาพมากนอยเพยงใด หรอสามารถเพมประสทธภาพไดหรอไม แลวบนทก

ในกจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเคลอนท ตอนท 2

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

219

ตอนท 1

คาชแจง ใหนกเรยนศกษาปญหาจากกจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง การเคลอนท แลววางแผนการทางานดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม

สะเตมศกษาประกอบดวย 6 ขนตอน

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ชอ.........................................................ชน........เลขท.....หนาท...........................

ขนท 1. ระบปญหาหรอความตองการทพบ

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 3 ขนออกแบบวธการแกไขปญหา รถขวดนาพลงยาง

• เลอกรปทรงของตวรถ ...............................................................................

...................................................................................................................................

แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง แรงและการเคลอนท

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

220

• เลอกตาแหนงรของเพลาบนตวรถ ..............................................................

...................................................................................................................................

• เลอกขนาดลอหนา ขนาดลอหลง และจานวนลอ ........................................

...................................................................................................................................

• เลอกจานวนยางวงทจะใช...........................................................................

...................................................................................................................................

• การผกยางระหวางลอหนาและลอหลง........................................................

...................................................................................................................................

ขนท 4 ขนดาเนนการแกไขปญหา

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 5 ขนทดสอบประเมนผลและปรบปรงแกไขปญหา รถขวดนาพลงยาง

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

ขนท 6 ขนสรปจากการทากจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กจกรรม

รถขวดนาพลงยาง

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

221

แบบฝกกจกรรมวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง แรงและการเคลอนท

วศวกรตวนอยลองออกแบบรถขวดนาพลงยางความเรวสงดหนอยส

ซอมรอบแรกดสกหนอย

ปรบปรงแกไขตรงไหนบางนะ

ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทไดฝก

1…………………………………

2…………………………………

3…………………………………

4…………………………………

5…………………………………

6…………………………………

7…………………………………

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

222

ตารางบนทกผลรถความเรวสงของเรา

ทดสอบดซ

นาหนกรถ จานวนยาง ระยะทางทวงได

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 เฉลย

5

6

7

8

9

10

ปรบปรงแกไข

นาหนกรถ จานวนยาง ระยะทางทวงได

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 เฉลย

5

6

7

8

9

10

สรปผลการทดลอง

...................................................................................................................

...................................................................................................................

...................................................................................................................

...................................................................................................................

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

223

ใบกจกรรมผงมโนทศน เรอง แรงและการเคลอนท

จดประสงค นกเรยนสามารถทาผงมโนทศนสรปความร เรอง แรงและการเคลอนท

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความร เรอง แรงและการเคลอนท ในกรอบสเหลยมดานลางทกาหนดให

แรงและแรงลพธ

ชอ.....................................................................

ชน..........................................เลขท ...............

223

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

224

แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

เรอง แรงและการเคลอนท

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยเลอกตอบ จานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

แลวทาเครองหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. แรงหมายถงขอใด (ความรความจา)

ก. นาหนกของวตถ

ข. ความสามารถททาใหวตถมการเคลอนท

ค. ความเรวทเปลยนแปลงไปในหนงหนวยเวลา

ง. อตราสวนระหวางมวลกบระยะทางในการเคลอนท

2. แรงเปนปรมาณทมลกษณะตามขอใด (ความรความจา)

ก. มแตขนาด ข. มแตทศทาง

ค. มทงขนาดและทศทาง ง. ไมมลกษณะทแนนอน

3. ขอใดไมมแรงเขามาเกยวของ (ความเขาใจ)

ก. การเลนชกเยอ ข. การเปดปดประต

ค. หนงสอวางอยบนโตะ ง. การเลนตกตาลมลก

4. ขอตอไปนไมใชประโยชนของแรง (การนาไปใช)

ก. แดงขอนหลบ

ข. ดาและเพอนเลนตะกรอ

ค. สมประดษฐตกตาใสหนารถ

ง. ฟาประดษฐกระถางดอกไมแขวนไวหนาบาน

5. ถามนสขจกยานแลวเลยวซาย มนสควรเอยงตวไปทางใดจงไมลม

ก. ทางขวา ข. ทางซาย

ค. ตรง ๆ อยางเอยง ง. เอยงใหมากเขาไวทางไหนกได

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

225

6. เมอเราอดอากาศเขาไปในลกบอล เหตใดลกบอลจงแขงขนกวาเดม (การวเคราะห)

ก. เพราะลกบอลมขนาดเลก

ข. เพราะไอนาในอากาศเขาไปในลกบอล

ค. เพราะอากาศเปลยนเปนของแขงอยภายในลกบอล

ง. เพราะอากาศเขาไปในลกบอลมากขน ทาใหมแรงดนมากขน

7. พจารณาขอมลตอไปน

1) การโคจรของดวงจนทรรอบโลก

2) การเลนมาหมนเปนวงกลมขนานกบพน

3) การโยนลกบอลขนจากพนลางเปนแนวโคงและตกกลบมายงพนดน

ขอใดเปนผลของแรงดงดดของโลกตอลกษณะการเคลอนทของวตถ (การวเคราะห)

ก. ขอ 1 และ 2

ข. ขอ 1 และ 3

ค. ขอ 2 และ 3

ง. ขอ 1, 2 และ 3

8. ถาเดก 3 คน มแรงเทกบผใหญ 1 คน ในการเลนชกเยอ ถาขางหนงเปนผใหญ 4 คน

อกขางจะตองเปนเดกทคน (การสงเคราะห)

ก. 8 คน

ข. 10 คน

ค. 12 คน

ง. 16 คน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

226

9. จากภาพ วตถจะเคลอนไปในทศทางใด (การสงเคราะห)

ก. ทศเหนอ ข. ทศใต

ค. ทศตะวนออก ง. ทศตะวนตก

10. ขอใดมแรงกระทานอยทสด (การประเมนคา)

ก. นาตกจากหนาผา ข. กอนหนในอวกาศ

ค. นกกระโดดรมดงพสธา ง. เดกไถลลงมาตามไมลน

วตถ 3 หนวย 3 หนวย

2 หนวย

5 หนวย

N

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

227

เฉลย

แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

ขอ ขอ

1. ข 6. ง

2. ค 7. ข

3. ค 8. ค

4. ก 9. ข

5. ข 10. ข

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

228

ขอสอบกอน – หลงเรยน

แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง แรงและการเคลอนท

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยเลอกตอบ จานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

แลวทาเครองหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. ขอใดคอสงทไดจากการสงเกตระยะทางของรถขวดนาพลงยางเมอเพมหนงยางขน

จาก 5 เสน จนถง 10 เสน (ทกษะการสงเกต)

ก. หนงยาง 5 เสนรถวงไดไกลทสด

ข. หนงยาง 7 เสนรถวงไดไกลทสด

ค. หนงยาง 8 เสนรถวงไดไกลทสด

ง. หนงยาง 10 เสนรถวงไดไกลทสด

2. อปกรณในขอใดเหมาะสมทสด สาหรบการวดระยะทางของรถขวดนาพลงยาง

ทแลนจากจดเรมตนถงจดสดทาย (ทกษะการวด)

ก. สายวด ข. ไมเมตร

ค.ตลบเมตร ง. เชอกฟางกบไมบรรทด

3. เดกหญงนาตาล ปลอยรถกระปองพลงยางวงไดระยะทาง 3 เมตร ใชเวลาในการ

เคลอนท 2 วนาท รถกระปองพลงยางนมความเรวเทาใด (ทกษะการคานวณ)

ก. 4 m/s ข. 5 m/s ค. 6 m/s ง. 7 m/s

4. ขอใดตอไปน จดอยในแรงประเภทเดยวกบแรงโนมถวงของโลก (ทกษะการจาแนก

ประเภท)

ก.แรงลกลอก ข. แรงแมเหลก

ค. แรงจากเชอเพลง ง. แรงเครองยนต

5. เดกชายศาสตรา ใชเวลา 1 นาทจะเดนได 50 กาว เขาใชเวลาเดนทางจากบานมา

โรงเรยน 5 นาท เดกชายศาสตราตองเดนทางกกาว (ทกษะสเปสกบสเปสและสเปส

กบเวลา)

ก. 245 กาว ข. 250 กาว

ค. 255 กาว ง. 260 กาว

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

229

6. เมอรถขวดนาพลงยางเกดการเคลอนท สงใดเกดการเปลยนแปลงตลอดเวลา

(ทกษะการลงความเหนขอมล)

ก. ขนาด ข. รปราง

ค. นาหนก ง. ตาแหนง

7. เมอนกเรยนทาการทดลองเรองรถขวดนาพลงยาง ตวแปรตน คอ ขนาดของยาง

รถยนต มผลตอความเรวรถหรอไม นกเรยนจะตงสมมตฐานวาอยางไรจงจะถกตอง

(การตงสมมตฐาน)

ก. เมอเพมขนาดของตวรถจะทใหรถเคลอนทเรวขน

ข. เมอเพมหนงยางมากขนจะทาใหรถรถเคลอนทเรวขน

ค. เมอเพมแรงในการผลกมากขนจะทใหรถเคลอนทเรวขน

ง. เมอขนาดของยางรถยนตใหญขน ความเรวของรถยนตจะลดลง

8. นายางรถยนตทมหนายางขนาดตางกน 3 ขนาด มาทดสอบแรงเสยดทาน ในการ

ทดสอบครงนขอใดเปนตวแปรตนและตวแปรตาม ตามลาดบ (การกาหนด และ

ควบคมตวแปร)

ก. ขนาดหนายาง คาแรงเสยดทาน

ข. ลกษณะพนถนน ขนาดหนายาง

ค. ขนาดหนายาง ลกษณะพนถนน

ง.คาแรงเสยดทาน ลกษณะพนถนน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

230

9. ถาอยากทราบวา จานวนหนงยางมผลตอระยะทางของการเคลอนทของรถขวดนา

พลงยางหรอไม ในการออกแบบการทดลองสงใดทไมตองจดใหเหมอนกน (ทกษะการ

ทดลอง)

ก. จานวนหนงยาง ข. สนามแขงขน

ค. ชนดของขวดนา ง. จานวนลอรถ

10. พจารณาขอมลตอไปน แลวตอบคาถาม

กลมท นาหนกรถ

(g)

จานวนยาง

(เสน)

ระยะทางทวงได(m)

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 เฉลย

1 20 6 1.50 1.50 1.50 1.50

2 20 8 1.71 1.70 1.72 1.71

3 20 10 1.90 1.90 1.90 1.90

4 20 12 2.10 2.10 2.10 2.10

จากขอมลดงกลาวทกาหนดให ควรใชหนงยางกเสนถงจะทาใหรถเคลอนทไดระยะ

ทางไกลทสด (ทกษะการตความหมายและลงขอสรป)

ก. 6 เสน

ข. 8 เสน

ค. 10 เสน

ง. 12 เสน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

231

เฉลย

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

ขอ ขอ

1. ง 6. ง

2. ค 7. ง

3. ค 8. ก

4. ข 9. ก

5. ข 10. ง

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

232

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

กจกรรม..............................................................

ประเมนครงท .......... วนท ........... เดอน.........................................พ.ศ. .................

ชอ........................................................................ชน.................. เลขท...................

คาชแจง : ใชประเมนคณลกษณะอนพงประสงคขณะปฏบตกจกรรม ซงครผสอนเปน

ผสงเกตและประเมนโดยการขดเครองหมาย ในชองทตรงกบระดบคณภาพ

คณลกษณะ

อนพงประสงคดาน รายการประเมน

ระดบคะแนน

3 2 1

1. ใฝเรยนร 1.1 รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน และนาไปปฏบตได

1.2 จดสรรเวลาใหเหมาะสม

1.3 ตงใจเรยน

1.4 ปรบปรงตนเองในขอผดพลาด

2. อยอยางพอเพยง 2.1 ใชทรพยสนและสงของของโรงเรยนอยางประหยด

2.2 ใชอปกรณการเรยนอยางประหยดและรคณคา

3. มงมนในการ

ทางาน

3.1 มความตงใจและพยายามในการทางานทไดรบ

มอบหมาย

3.2 มความอดทนและไมทอแทตออปสรรคเพอใหงาน

สาเรจ

รวม

ลงชอ...................................................ผประเมน

............../.................../................

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและสมาเสมอ ให 3 คะแนน

พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและบอยครง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมทปฏบตบางครง ให 1 คะแนน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

233

แบบประเมนผงมโนทศน

ชอ - นามสกล ................................................................................. ชน …….….……....

หนวยการเรยนรท ................................ กจกรรม ……………….…………………....................

คาชแจง : ใหผประเมนขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

ประเดนทประเมน

ผประเมน

ตนเอง คร

4 3 2 1 4 3 2 1

1. ตรงจดประสงคทกาหนด

2. มความถกตองสมบรณของเนอหา

3. มความคดสรางสรรค

4. มความเปนระเบยบ

รวม

รวมทกรายการ

เฉลย

ผประเมน ..................................................(ตนเอง)

ผประเมน ................................................................ (คร)

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

234

เกณฑการประเมนผงมโนทศน

ประเดนท

ประเมน

คะแนน

4 3 2 1

1. ผลงานตรง

กบจดประสงค

ทกาหนด

ผลงานสอดคลอง

กบจดประสงค

ทกประเดน

ผลงานสอดคลอง

กบจดประสงค

เปนสวนใหญ

ผลงาน

สอดคลองกบ

จดประสงค

บางประเดน

ผลงานไม

สอดคลองกบ

จดประสงค

2. ผลงานม

ความถกตอง

สมบรณของ

เนอหา

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

ครบถวน

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

เปนสวนใหญ

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

เปนบางประเดน

เนอหาสาระ

ของผลงาน

ไมถกตอง

เปนสวนใหญ

3. ผลงานม

ความคด

สรางสรรค

ผลงานแสดงออก

ถงความคด

สรางสรรค แปลก

ใหม และเปนระบบ

ผลงานมแนวคด

แปลกใหมแตยง

ไมเปนระบบ

ผลงานมความ

นาสนใจ แตยง

ไมมแนวคด

แปลกใหม

ผลงานไมแสดง

แนวคดใหม

4. ผลงานม

ความเปน

ระเบยบ

ผลงานมความเปน

ระเบยบแสดงออก

ถงความประณต

ผลงานสวนใหญม

ความเปนระเบยบ

แตยงม

ขอบกพรอง

เลกนอย

ผลงานมความ

เปนระเบยบแตม

ขอบกพรอง

บางสวน

ผลงานสวน

ใหญไมเปน

ระเบยบ และม

ขอบกพรอง

มาก

เกณฑการตดสนคณภาพ

นกเรยนไดคะแนน 12 คะแนนขนไป หรอรอยละ 75 ถอวาผานเกณฑ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

235

ใบกจกรรมผงมโนทศน เรอง แรงและการเคลอนท

จดประสงค นกเรยนสามารถทาผงมโนทศนสรปความร เรอง แรงและการเคลอนท

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความร เรอง แรงและการเคลอนท ในกรอบสเหลยมดานลางทกาหนดให

เฉลย

แรงและการเคลอนท

แรง

การเคลอนท

การเปลยนตาแหนงของวตถในชวงเวลาหนง ถกอธบายดวย การ

กระจด ระยะทาง ความเรว ความเรง เวลา และอตราเรว การออกแรง

กระทาตอวตถแลวทาใหวตถเปลยนแปลงการเคลอนท โดยวตถทหยดนง

จะเคลอนทและวตถทกาลงเคลอนทจะเคลอนทเรวขนหรอเคลอนทชาลง

หรอหยดเคลอนทหรอเปลยนทศทาง

แรงทเกดจากธรรมชาต

เชน แรงลม แรงนา แรงโนมถวง

แรงแมเหลก และแรงเสยดทาน

แรงทไดจากเครองจกรกล

เปนแรงทเกดจากมนษย

ประดษฐขน เชน แรงจาก

เครองกล ไดแก รถยนต เรอ

รวมไปถงแรงทเกดจากเครอง

ผอนแรงทงหลาย เชน ลกรอก

แรง หมายถง สงททาใหวตถเคลอนทและหยดเคลอนทหรอเปลยนรปรางไป

แรงดง คอ แรงททาใหวตถเคลอนทเขามาหาแหลงกาเนดของแรง เชน การยกนาหนก

แรงผลก คอ แรงททาใหวตถเคลอนทออกจากแหลงกาเนดของแรง เชน เตะฟตบอล

235

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

236

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยเลอกตอบ จานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

แลวทาเครองหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. ขอใดเปนสงทไดจากการสงเกต เมอนกเรยนเปาลกโปง (ทกษะการสงเกต)

ก. ลกโปงฟองขน

ข. ลกโปปงมนาหนกเบา

ค. เมอโตเตมทแลวลกโปงจะแตก

ง. อากาศมแรงกระทาตอลกโปงในทกทศทาง

2. นกเรยนคนใดเลอกเครองมอในการวดไดถกตอง (ทกษะการวด)

ก. เกงใชไมบรรทดวดความยาวของเสาธง

ข. สนนาถใชตลบเมตรวดความสงของประต

ค. เบญจมาศใชเทอรโมมเตอรคนนาแขงในบกเกอร

ง.รงทวาใชปรอทวดไขทวดอณหภมได 100 องศาเซลเซยสวดนาเดอด

3. ขอใดไมใชประโยชนจากแรงดนอากาศ (ทกษะการจาแนกประเภท)

ก. หลอดฉดยา

ข. กระบอกฉดนา

ค. เทอรโมมเตอร

ง. การดดนาจากหลอดดด

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

237

4. ตารางแสดงระยะทางความสงของจรวดทยง 4 ครง ดงน

ครงท ขนาดของขวดยงจรวด (ml) ระยะทางความสง(m)

1 600 2

2 800 4

3 1000 6

4 1200 8

จากตาราง ถาขวดนาอดอมทฐานยงจรวดมขนาด 950 มลลลตร ระยะทางความสง

ของจรวดจะใกลเคยงกบจรวดทยงดวยขวดนาอดลมขนาดใด (การจดกระทาและสอ

ความหมายขอมล)

ก. ขวดนาอดลมขนาด 600 มลลลตร

ข. ขวดนาอดลมขนาด 800 มลลลตร

ค. ขวดนาอดลมขนาด 1000 มลลลตร

ง. ขวดนาอดลมขนาด 1200 มลลลตร

5. กจกรรมใดไมเกยวของกบความกดอากาศ (ทกษะการลงความเหนขอมล)

ก. หมอสมฉดยาใหคนใช ข. แดงฉดนาหอมใสเสอผา

ค. ฟาทาความสะอาดบาน ง. เขยวถายนาจากทหนงไปยงทหนง

6. ถาอากาศมความกดอากาศตาจะพยากรณวาอยางไร (ทกษะการพยากรณ)

ก. อากาศจะหนาวเยน ข. อากาศจะรอนอบอาว

ค. อากาศจะปลอดโปรง ง. จะมพายฝนฟาคะนอง

7. เมอนกเรยนทาการทดลองเรองจรวดในฝน ตวแปรตน คอ ขนาดของขวดนาอดลม

มผลตอความดนอากาศหรอไม นกเรยนจะตงสมมตฐานวาอยางไรจงจะถกตอง

(การตงสมมตฐาน)

ก. เมอเพมขนาดของขวดนาอดลมจะทใหจรวดเคลอนทไดสงขน

ข. เมอปรบขนาดของกระดาษททาจรวดใหบางขนจะทาใหจรวดเคลอนท

ไดสงขน

ค. เมอปรบขนาดของกระดาษททาจรวดใหหนาขนจะทาใหจรวดเคลอนทได

สงขน

ง. เมอตอทอสงจรวดใหมากขนททาจรวดใหบางขนจะทาใหจรวดเคลอนท

ไดสงขน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

238

9. อานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม

บรเวณใดทมอณหภมสง อากาศจะขยายตวทาใหความหนาแนนตากวา

อากาศโดยรอบจงลอยตวสงขนทาใหความดนอากาศบรเวณนนตากวาบรเวณ

ใกลเคยง และเกดเปนบรเวณความกดอากาศตา ซงจะเปนบรเวณทอากาศไมด

มเมฆและฝนมาก

คาทขดเสนใต มนยามเชงปฏบตการวาอยางไร (ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ)

ก. บรเวณทมคาความกดอากาศสงกวาบรเวณโดยรอบ

ข. บรเวณซงมปรมาณอากาศอยนอย ซงจะทาใหนาหนกของอากาศนอย

ค. บรเวณซงมปรมาณอากาศอยนอย ซงจะทาใหนาหนกของอากาศมาก

ง. บรเวณซงมปรมาณอากาศอยสง ซงจะทาใหนาหนกของอากาศนอย

8. ทาการทดลองยงจรวดจากขวดนาอกลม เมอเพมขนาดของขวดนาอดลมใหใหญขน

ความดนอากาศขณะปลอยจรวดจะเปนอยางไร (ทกษะการทดลอง)

ก. ลดลง ข. เพมขน

ค. เทาเดม ง. สรปไมได

10. เมอเราดดหลอดกาแฟเพอดดนาขนมา เกดไดจากสาเหตใด (ทกษะการ

ตความหมายขอมล และการลงขอมล)

ก. ในแกวไมมความกดอากาศ

ข. ชวงดดหลอดกาแฟเขาพลงงานนอยเกนไป

ค. ความกดอากาศภายในหดอดกาแฟกบภายนอกหลอดเทากน

ง. ความกดอากาศภายในหลอดกาแฟนอยกวากายนอกหลอดกาแฟ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

239

เฉลย

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยน – หลงเรยน

เรอง ความดนอากาศ

ขอ ขอ

1. ก 6. ง

2. ข 7. ก

3. ค 8. ข

4. ค 9. ข

5. ค 10. ง

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

240

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

กจกรรม..............................................................

ประเมนครงท .......... วนท ........... เดอน.........................................พ.ศ. .................

ชอ........................................................................ชน.................. เลขท...................

คาชแจง : ใชประเมนคณลกษณะอนพงประสงคขณะปฏบตกจกรรม ซงครผสอนเปน

ผสงเกตและประเมนโดยการขดเครองหมาย ในชองทตรงกบระดบคณภาพ

คณลกษณะ

อนพงประสงคดาน รายการประเมน

ระดบคะแนน

3 2 1

1. ใฝเรยนร 1.1 รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน และนาไปปฏบตได

1.2 จดสรรเวลาใหเหมาะสม

1.3 ตงใจเรยน

1.4 ปรบปรงตนเองในขอผดพลาด

2. อยอยางพอเพยง 2.1 ใชทรพยสนและสงของของโรงเรยนอยางประหยด

2.2 ใชอปกรณการเรยนอยางประหยดและรคณคา

3. มงมนในการ

ทางาน

3.1 มความตงใจและพยายามในการทางานทไดรบ

มอบหมาย

3.2 มความอดทนและไมทอแทตออปสรรคเพอใหงาน

สาเรจ

รวม

ลงชอ...................................................ผประเมน

............../.................../................

เกณฑการใหคะแนน

พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและสมาเสมอ ให 3 คะแนน

พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและบอยครง ให 2 คะแนน

พฤตกรรมทปฏบตบางครง ให 1 คะแนน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

241

แบบประเมนผงมโนทศน

ชอ - นามสกล ......................................................................... ชน …………..…....

หนวยการเรยนรท ................................ กจกรรม ……………….………………...............

คาชแจง : ใหผประเมนขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

ประเดนทประเมน

ผประเมน

ตนเอง คร

4 3 2 1 4 3 2 1

1. ตรงจดประสงคทกาหนด

2. มความถกตองสมบรณของเนอหา

3. มความคดสรางสรรค

4. มความเปนระเบยบ

รวม

รวมทกรายการ

เฉลย

ผประเมน ..................................................(ตนเอง)

ผประเมน ................................................................ (คร)

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

242

เกณฑการประเมนผงมโนทศน

ประเดนท

ประเมน

คะแนน

4 3 2 1

1. ผลงานตรง

กบจดประสงคท

กาหนด

ผลงานสอดคลอง

กบจดประสงค

ทกประเดน

ผลงานสอดคลอง

กบจดประสงค

เปนสวนใหญ

ผลงาน

สอดคลองกบ

จดประสงคบาง

ประเดน

ผลงานไม

สอดคลองกบ

จดประสงค

2. ผลงานม

ความถกตอง

สมบรณของ

เนอหา

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

ครบถวน

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

เปนสวนใหญ

เนอหาสาระของ

ผลงานถกตอง

เปนบางประเดน

เนอหาสาระ

ของผลงาน

ไมถกตองเปน

สวนใหญ

3. ผลงานม

ความคด

สรางสรรค

ผลงานแสดงออก

ถงความคด

สรางสรรค แปลก

ใหม และเปนระบบ

ผลงานมแนวคด

แปลกใหมแตยง

ไมเปนระบบ

ผลงานมความ

นาสนใจ แตยง

ไมมแนวคด

แปลกใหม

ผลงานไมแสดง

แนวคดใหม

4. ผลงานม

ความเปน

ระเบยบ

ผลงานมความเปน

ระเบยบแสดงออก

ถงความประณต

ผลงานสวนใหญม

ความเปนระเบยบ

แตยงม

ขอบกพรอง

เลกนอย

ผลงานมความ

เปนระเบยบแตม

ขอบกพรอง

บางสวน

ผลงานสวน

ใหญไมเปน

ระเบยบ และม

ขอบกพรอง

มาก

เกณฑการตดสนคณภาพ

นกเรยนไดคะแนน 12 คะแนนขนไป หรอรอยละ 75 ถอวาผานเกณฑ

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

243 ใบกจกรรมผงมโนทศน เรอง ความดนอากาศ

จดประสงค นกเรยนสามารถทาผงมโนทศนสรปความร เรอง ความดนอากาศ

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปความร เรอง ความดนอากาศ ในกรอบสเหลยมดานลางทกาหนดให

เฉลย

ความดนอากาศ

ความหมาย

หรอความดนบรรยากาศ คอ คาของแรงดน

อากาศตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดน

นน ในการพยากรณอากาศ เรยกความดน

อากาศวา ความกดอากาศอากาศทปกคลม

โลกเราเปนชน ๆ เรยกวาชนบรรยากาศ

ประเภท

บรเวณความกดอากาศสง

หรอ ความกดอากาศสง

(High Pressure) หมายถง

บรเวณทมคาความกดอากาศ

สงกวาบรเวณโดยรอบ

บรเวณความกดอากาศตา หรอ ความกด

อากาศตา (Low Pressure) หมายถง

บรเวณซงมปรมาณอากาศอยนอย ซงจะ

ทาใหนาหนกของอากาศนอย

ปจจยทมอทธพลตอความกดอากาศ

ยงสงขนไป อากาศยงบาง

อณหภมยงตา ความกด

อากาศยงลดนอยตามไป

อากาศเยนมความหนาแนนมากกวา

อากาศรอน จงมความกดอากาศ

มากกวา เรยกวา “ความกดอากาศ

สง”ในแผนทอตนยมจะใชอกษร “H”

สนาเงน เปนสญลกษณ

อากาศรอนมความหนาแนนนอยกวาอากาศเยน จงมความกดอากาศนอย

กวา เรยกวา “ความกดอากาศตา” (Low pressure) ในแผนทอตนยมจะใช

อกษร “L” สแดง เปนสญลกษณ

ประโยชนของความดนอากาศ

1. การดดนาออกจากขวดโดยใชหลอดดด

2. การดดของเหลวเขาหลอดหยดหรอเขมฉดยา

3. การเจาะกระปองนมตองเจาะ 2 ร เพอใหอากาศใน

กระปองนมมความดนอากาศเทากบความดนภายนอก

4. การถายของเหลวโดยสายยางจากภาชนะหนงไปยงอก

ภาชนะหนงทอยตางระดบกน เรยกวา กาลกนา

5. การใชแปนยางดดตดกบกระจก

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

253

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร