องคการระหวางประเทศ

องคการระหวางประเทศ เรมแรกเกดจากความรวมมอของประมขของประเทศในยโรป หลง

สงครามนโปเลยนสนสดลง เกดการประชมคองเกรสแหงเวยนนา (ค.ศ. ๑๘๑๕) องคการระหวางประเทศจง

เกดขน ตอมาเมอสนสดสงครามโลกครงท 1 ไดกอตงองคการสนนบาตชาตขนจดเปนองคการระหวาง

ประเทศทใหความรวมมอทงทางดานการเมอง สงคมและเศรษฐกจ แตในปจจบนองคการระหวางประเทศ

ท างานเฉพาะดานเปนสวนใหญ องคการระหวางประเทศทางดานสงคมมบทบาทในการวางมาตรฐานการ

ปฏบตของรฐ วางระเบยบกฎเกณฑในการตดตอระหวางประเทศ และการใหบรการ สวนองคการระหวาง

ประเทศทางเศรษฐกจ ดแลใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจ เพอแกปญหาองคการระหวางประเทศทาง

การเมอง ท าหนาทรกษาสนตภาพและความมนคงระหวางนานาชาต

๑. ความหมายขององคการระหวางประเทศ

องคการระหวางประเทศ หมายถง องคการทประเทศหรอรฐ ตงแตสองรฐขนไปรวมกนจดตงขน

เพอเปนกลไกอยางหนงในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ รวมทงสนบสนนความรวมมอและ

พฒนากจกรรมตาง ๆ เพอประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของรฐสมาชกและมวลมนษยชาต

๒. ความส าคญขององคการระหวางประเทศ

การเขาเปนสมาชกขององคการระหวางประเทศเปนไปดวยความสมครใจของรฐทจะอยรวมกลม

กนโดยมจดมงหมายรวมกน องคการระหวางประเทศจงมความส าคญ ดงน

๒.๑ เปนหนวยงานทมตวแทนของรฐมาประชมพบปะกน โดยมวตถประสงคเพอแสวงหา

สนตภาพและความมนคงรวมกน

๒.๒ ด าเนนการรวมกนเพอแกปญหาทเกดขน เปนเวทส าหรบรฐตาง ๆ มารวมตกลง

ประสานผลประโยชนระหวางกน

๒.๓ รฐไดรถงความจ าเปนทจะตองสรางเครองมอทเปนสถาบนและวธการทเปนระบบ

การจดตงองคการระหวางประเทศ จงเปนทางออกของรฐในการจดระเบยบความสมพนธและวาง

หลกเกณฑส าหรบใชในการปฏบตตอไป

๓. บทบาทขององคการระหวางประเทศ

บทบาทส าคญ ทางดานสงคม เศรษฐกจ และการเมอง

๓.๑ บทบาทขององคการระหวางประเทศทางดานสงคมองคการระหวางประเทศทางสงคม

มหนาทและบทบาทส าคญในการแกปญหาทางสงคม วฒนธรรมและมนษยธรรม อนเนองมาจาก

ความเจรญกาวหนาทางอตสาหกรรมและเทคโนโลยเพอกอใหเกดความเจรญกาวหนาและด ารงชวต

อยางมความสขของมวลมนษยชาต บทบาททส าคญ มดงน

๑) วางมาตรฐานการปฏบตของรฐในเรองเกยวกบกจการภายในของรฐ เชน สทธ

มนษยชน แรงงาน

๒) วางระเบยบกฎเกณฑในการตดตอระหวางประเทศขน เพอใหสามารถ

ตดตอกนอยางสะดวก ราบรน และมประสทธภาพมากยงขน เชน สหภาพไปรษณยสากล

๓) การใหบรการดานตาง ๆ เชน การใหขาวสาร การบรรเทาทกข การชวยเหลอ

ผประสบภยพบต การใหความชวยเหลอผลภย และพทกษสงแวดลอม

๓.๒ บทบาทขององคการระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจมบทบาทมงแกปญหา

เศรษฐกจของสงคมโลก สงเสรมความรวมมอทางเศรษฐกจและใหปฏบตตามกตกา โดยมบทบาทท

ส าคญดงน

๑) เปนตวกลางทางการเงน ตลอดจนอ านวยความสะดวกดานการเงน

๒) ใหความชวยเหลอทางการเงนแกประเทศทก าลงพฒนาน าไปลงทนพฒนา

ประเทศ มกองทนเงนตราตางประเทศใหสมาชกกยมเพอแกไขปญหา

๓) วจยและวางแผน เพอหาวธแกไขปญหาเศรษฐกจของสงคมโลก และใหมการ

ปรบเปลยนกระบวนการใหเหมาะสม

๔) แนะน าการแกไขปญหาเงนตรา วางระเบยบเกยวกบการก าหนดมลคาของ

เงนตรา

๕) ใหความชวยเหลอในการถายทอดเทคโนโลยใหม ๆ รวมทงจดฝก อบรม

๓.๓ บทบาทขององคการระหวางประเทศทางดานการเมองเปนบทบาททมงเพอรกษา

สนตภาพและประสานความสมพนธระหวางประเทศใหเกดความมนคง โดยมบทบาททส าคญดงน

๑) สงเสรมใหเกดสนตภาพและรกษาความมนคงรวมกน โดยไมใชก าลงและให

ความส าคญกบกองก าลงรกษาสนตภาพ ท าหนาทรกษาสนตภาพในบรเวณพนททมขอ

พพาท

๒) ยตกรณพพาทดวยสนตวธ โดยวธทางการทต การไกลเกลย การเจรจา และการ

ประนประนอม

๓) สนบสนนใหดนแดนอาณานคมไดรบเอกราช ปกครองตนเองดวยหลกการ

ก าหนดโดยตนเอง

๔) สนบสนนการลดก าลงอาวธ และการควบคมอาวธ การหามทดลองอาวธ

นวเคลยร เพอเสรมสรางความมนคงรวมกน

๔. ลกษณะขององคการระหวางประเทศ

องคการระหวางประเทศจดแบงออกไดเปน ๒ ลกษณะ

๔.๑ ยดถอตามบทบาทหนาทในการปฏบตงาน เปนการแบงตามภารกจทปฏบตในการให

ความรวมมอ จงแบงออกเปนองคการระหวางประเทศทางสงคม ทางดานเศรษฐกจ และทางดาน

การเมอง แตบางองคการมเปาหมายในการด าเนนงานครอบคลมทงดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง

ดงเชน องคการสหประชาชาต เปนองคการทมสมาชกจากทกภมภาคของโลก และมบทบาทสงมาก

ในสงคมโลกปจจบน

๔.๒ ยดถอตามพนททางภมศาสตร เปนการแบงตามลกษณะของการรวมกลมโดยยดเขต

พนทของสมาชกเปนเกณฑ จงแบงออกเปน 2 ระดบ คอ ระดบโลก หรอระดบสากล เปนองคการท

มสมาชกมาจากเขตพนทโลก ดงเชน องคการสหประชาชาต และองคการระดบภมภาค ยดหลกเขา

มารวมกนตามขอผกพนทางภมศาสตร สงคม และวฒนธรรม ซงสมาชกจะรวมกลมอยในภมภาค

นน ๆ ดงเชน องคการอาเซยน เปนการรวมกลมในเขตพนทเอเชยตะวนออกเฉยงใต

๕. องคการระหวางประเทศทางดานสงคม

องคการระหวางประเทศดานสงคม หมายถง หนวยงานทมบทบาทและหนาทในการแกปญหา

ระหวางประเทศดานสงคม วฒนธรรม และมนษยธรรม กอใหเกดความเจรญกาวหนาในทางสงคมของ

ประชาชาตทงปวง องคการระหวางประเทศดานสงคมทส าคญมดงตอไปน

๕.๑ ส านกงานขาหลวงใหญผลภยแหงสหประชาชาต (United Nations High Commissioner for

Refugees : UNHCR)

ผลภย หมายถง ผลภยจากสงคราม การปฏวตและภยธรรมชาต รวมตลอดถงบคคลบางกลม

ทหวาดกลววาจะถกขมเหง รงแก หรอถกจ ากดดวยเหตผลของความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา

หรอความคดเหนทางการเมอง ไมอาจยอมรบสภาพความเปนอยบางอยางได จงเกดการอพยพออก

จากประเทศของตนไปยงดนแดนของประเทศอนกลมบคคลเหลานเรยกวา ผลภย

๕.๑.๑ บทบาทและการด าเนนงานของส านกงานขาหลวงใหญผ ลภยแหง

สหประชาชาตมบทบาทส าคญ คอ การใหความคมครองแกผลภย บคคลทอยในฐานะทจะ

ไดรบความคมครองในฐานะผลภย ไดแก บคคลทไดรบการพจารณาแลววาเปนผลภย และ

มความวตกวาอาจจะไดรบอนตรายดวยสาเหตทางเชอชาต ศาสนา สญชาต และจะยตการ

ใหความชวยเหลอแกผคมครองเมอมกรณตอไปน

๑) ไดใชสทธสบเนองจากความคมครองจากรฐแหงสญชาตของตน

๒) ไดรบสญชาตเดมคนมาดวยความสมครใจ หลงจากไดสญเสยสญชาต

นนไป

๓) ไดมาซงสญชาตใหม และไดรบความคมครองจากรฐแหงสญชาตใหม

ของตน

๔) ไดกลบเขาไปตงถนฐานดวยความสมครใจในรฐทตนไดจากมา หรอ

รฐทตนอยภายนอกอาณาเขตเนองจากความหวาดกลวจากการประหาร

๕) ไมอาจปฏเสธทจะไดใชสทธ สบเนองจากความคมครองจากรฐแหง

สญชาตของตน เนองจากสถานการณทท าใหถอไดวาบคคลน นเปนผลภยได

สนสดลงแลว

๖) เปนบคคลไรสญชาต ซงสามารถกลบสรฐเดมทตนมถนฐานพ านก

ประจ าได เนองจากสถานการณทท าใหถอไดวาบคคลนนเปนผลภยไดสนสดลง

แลว

๕.๑.๒วตถประสงคในการใหความคมครองแกผลภย มดงน

๑) ด าเนนการใหผลภยไดมทอยอาศยอยางถาวร

๒) ด าเนนการใหผลภยไดรบสทธอยอาศยในฐานะคนตางดาว เพราะเหต

ทพวกเขาไมไดรบความคมครองจากตวแทนรฐบาลของประเทศตน

๓) ด าเนนการใหผลภยไดรบในฐานะ และสทธใกลเคยงกบพลเมองของ

ประเทศทตนเขาไปพกอาศย โดยเฉพาะอยางยงสทธในฐานะพลเมอง สทธดาน

เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม

๕.๑.๓ หลกการใหความคมครองผลภยการปฏบตการใหความคมครองผลภย แบง

ออกไดเปน 2 ลกษณะดงน

๑) ใหความคมครองโดยทางตรง อนเปนการใหความชวยเหลอกบกลม

บคคลในกรณขอลภยไมใหถกขบไล หรอจากการถกผลกดนดวยความไมสมครใจ

และรวมถงการออกเอกสารหนงสอเดนทางใหแกผลภย

๒) ใหความคมครองโดยทางออมเปนการสนบสนนสงเสรมใหมการ

ปรบปรงขอบงคบและกฎหมายทเกยวกบผลภยใหไดมาตรฐาน และเปนทยอมรบ

ขอตกลงกฎหมายระหวางประเทศ

๕.๒ องคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization : ILO)

การจดตงองคการแรงงานระหวางประเทศ เรมตงแตการปฏวตอตสาหกรรม ท าใหเกด

สภาพการท างานทไมเหมาะสมในโรงงาน และนกวชาการไดตระหนกถงความส าคญดาน

มนษยธรรม โดยเฉพาะอยางยงดานความปลอดภยในการท างาน คาแรงและสภาพการท างาน ในป

ค.ศ. ๑๘๗๐ สภาแรงงานชางฝมอในยโรปไดกอตงองคการระหวางประเทศเรยกวา ส านกเลขาธการ

สหภาพแรงงานชางฝมอ ในป ค.ศ. ๑๙๐๐ ไดมการกอตงสมาคมระหวางประเทศเพอตรากฎหมาย

แรงงาน รณรงคใหมมาตรการดานแรงงานระหวางประเทศและแกไขสภาพการท างานทไม

เหมาะสม ตอมาไดมการจดตงคณะกรรมการกฎหมายแรงงานระหวางประเทศขนเมอตง องคการ

สหประชาชาต องคการแรงงานระหวางประเทศ จงเปนทบวงการช านญพเศษองคการแรกของ

องคการสหประชาชาต ในปจจบนมสมาชกมากกวา ๑๔๕ ประเทศ

๕.๒.๑ บทบาทและการด าเนนงานขององคการแรงงานระหวางประเทศ

๑) การวางรากฐานทางดานแรงงานระหวางประเทศ เปนกจกรรมหลก

ขององคการแรงงานระหวางประเทศ ทางดานสทธมนษยชน เชน ความปลอดภย

ในการท างาน คาแรงทยตธรรม และสภาพการท างานทเหมาะสม

๒) การใหความชวยเหลอดานเทคนควทยาการ คอการชวยเหลอในการ

ยกรางกฎหมายแรงงานภายในประเทศสมาชก ใหค าแนะน าในการบรหารดาน

แรงงานและใหความชวยเหลอดานเทคนควทยาการ ในการปรบปรงเศรษฐกจและ

สงคมของประเทศสมาชก

๓) การใหความชวยเหลอทางดานการศกษาและฝกอบรม ในดานการ

ประเมนแหลงก าลงคน และความตองการดานก าลงคน ใหความชวยเหลอในการ

วเคราะหตลาด ใหค าแนะน าดานแรงงาน จดใหมการทดสอบความรดานวชาชพ

การวเคราะหแรงงาน โดยเฉพาะการฝกอบรมทางวชาชพ มศนยการอยทเมองตรน

ประเทศอตาล

๔) ดานการวจยและขอมลขาวสาร มการเผยแพรขอมลขาวสารดาน

แรงงาน มการวจยเกบรวบรวมขอมลของกลมแรงงาน และเผยแพรขาวสารใหกบ

ประเทศสมาชกในรปแบบเอกสารและสอตาง ๆ รวมท งกฎหมายเพอความ

ปลอดภยและสขภาพในการท างาน

๕.๓ องคการอนามยโลก (World Health Organization : WHO)

ศตวรรษท ๑๙ องคการอนามยโลก ไดเรมจดตงขนเมอเกดอหวาตกโรคระบาดจากการท

ชาวมสลมจากแอฟรกาเหนอ เดนทางผานยโรปเพอไปแสวงบญ ณ กรงเมกกะ ประเทศ

ซาอดอาระเบย ท าใหเกดโรคระบาดอยางรนแรง ในยโรปมผคนลมตายเปนจ านวนมาก ประเทศตาง

ๆ ไดหาวธการปองกน ฝรงเศสไดจดตงสถานอนามยในดนแดนตะวนออกกลางและไดรวมกน

จดตงคณะมนตรทางอนามยระหวางประเทศ มการประชมกนทตรก ในป ค.ศ. ๑๙๐๗ จดตงองคการ

สาธารณสขระหวางประเทศไดผลส าเรจเพอด าเนนการดานอนามย ประกอบดวย ๑๒ ประเทศ ม

ส านกงานใหญอยทกรงปารส ประเทศฝรงเศส

ในชวงสงครามโลกครงท ๒ ปญหาการแพรระบาดของเชอโรค และเกดปญหาสขภาพ

อนามยในป ค.ศ. ๑๙๔๘ คณะมนตรเศรษฐกจและสงคมขององคการสหประชาชาตไดมมตจดตง

องคการอนามยโลกขนประกอบดวยสมาชก จ านวนกวา ๑๕๐ ประเทศ มส านกงานใหญอยท นคร

เจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

๕.๓.๑ บทบาทและการด าเนนงานขององคการอนามยโลก

๑) ตอตานโรคภยไขเจบ ท าหนาทควบคมการแพรขยายของเชอโรคโดยเฉพาะ

อยางยงโรคระบาด โดยการก าจด ควบคมการแพรขยายของเชอโรค ปรบปรงสภาวะความ

เปนอยทไมเหมาะสมอนเปนเหตน ามาซงการเกดโรคระบาด

๒) ดานการสาธารณสข องคการอนามยโลก ไดมบทบาทอยางมากในการ

ชวยเหลอดานการสาธารณสข คอ พฒนากจการของโรงพยาบาลในประเทศตาง ๆ

โครงการฟนฟสมรรถภาพใหแกผปวย โดยเฉพาะผปวยทเปนคนพการ รณรงคเกยวกบ

ปญหาสขภาพอนามยในการประกอบอาชพและก าหนดมาตรฐานยาและเคมภณฑ

๓) ดานการใหการศกษาและอบรม ในดานการเผยแพรความรดานสขภาพอนามย

โดยใหการศกษาและฝกอบรมแกบคลากรดานการสาธารณสขใหแกประเทศสมาชก

รวมทงสงเสรมใหความรดานสขภาพอนามยแกประชาชนทวไป

๔) ดานการวจยและขอมลขาวสาร ไดมการวจยเพอแกปญหาและพฒนาดาน

สขภาพอนามย เปนการวจยเกยวกบเชอโรคตาง ๆ วธการก าจดและรกษาโรคและเปน

ศนยกลางดานขอมลขาวสารและเผยแพรความรดานการอนามยโลก

๕.๔ องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (Food and Agriculture Organization :

FAO)

องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต เกดขนจากการด าเนนการดานเกษตร อนเปนผล

มาจากความเจรญกาวหนาทางวทยาการและมการประชมระหวางประเทศเพอแลกเปลยนความรทางการ

เกษตร ในป ค.ศ. ๑๙๐๕ ไดจดตงสถาบนการเกษตรระหวางประเทศทกรงโรม ประเทศอตาลมบทบาทใน

การสงเสรมเพมผลผลตทางการเกษตรดานอาหาร และเปนศนยกลางรวบรวมแลกเปลยนขอมลทาง

การเกษตร

ในชวงสงครามโลกครงท ๒ ไดเกดปญหาขาดแคลนอาหารอนเนองมาจากภาวะสงคมถงขนตองม

การแบงปนอาหารกน สหรฐอเมรกาจงไดจดใหมการประชมทางดานโภชนาการเพอขจดความหวโหยและ

การบรโภคไมถกหลกวชาการในป ค.ศ. ๑๙๔๑ และใน ค.ศ. ๑๙๔๖ สมชชาใหญขององคการสหประชาชาต

ไดมมตรบรองใหองคการอาหารและเกษตรเขารวมในองคการสหประชาชาต มประเทศสมาชกรวม ๑๖๕

ประเทศ

๕.๔.๑ บทบาทและการด าเนนงานขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต

๑) ดานอาหาร มบทบาทส าคญในการแกปญหาทางดานอาหารตงแตสงครามโลก

ครงท 2 แกปญหาการขาดแคลนอาหารอนเกดจากการเพมประชากรของประเทศก าลง

พฒนา จดท าโครงการอาหารโลกรวมกบองคการสหประชาชาต เพอระงบการขาดแคลน

อาหารอยางฉบพลน และชวยเหลอชมชนในการเพมผลผลตดานอาหาร และผลตภณฑทาง

การเกษตรรวมถงการส ารวจภาวการณอาหาร และการเกษตรของโลก

๒) ดานการเกษตร มการน าเทคโนโลยใหม ๆ มาเพมผลผลตทางดานการเกษตร

การสงวนพช ผก ผลไม พนธไม และการปศสตว

๓) ดานการประมง ไดมการรวบรวม และเผยแพรขอมลดานการประมง ปรบปรง

วธการและเครองมอการประมงใหสอดคลองกบความกาวหนาทางเทคโนโลย ศกษา

คนควาสตวน าทใกลจะสญพนธ และวจยแสวงหาพนธสตวน ามาเปนอาหารใหกบ

ประชากรโลก

๔) ดานปาไม ไดมการสงเสรมสงวนรกษาปาไม พฒนาพนทปา สงเสรม

ผลตภณฑจากปา และน าเทคโนโลยดานนวเกษตรมาใช โดยเฉพาะอตสาหกรรมปาไม

และไดจดตงคณะกรรมการภมภาคเพอด าเนนกจกรรมดานปาไม

๕.๕ องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (United Nations Educational

Scientific and Cultural Organization-UNESCO)

หลงจากสงครามโลกครงท 1 สนสดลงไดมการจดตงคณะกรรมการเพอความรวมมอทางวชาการ

ระหวางประเทศในป ค.ศ. ๑๙๒๖ มส านกงานใหญอยทกรงปารส ประเทศฝรงเศส ในชวงสงครามโลกครง

ท ๒ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการของกลมประเทศพนธมตรไดจดประชมเพอปรบปรงโครงสราง

ระบบการศกษาของประเทศทถกยดครองโดยนาซ และคนควาทางวทยาศาสตรประยกตใชสงคมศาสตรให

เกดประโยชน ในป ค.ศ. ๑๙๔๕ ไดประชมจดต งองคการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรมแหง

สหประชาชาต ส านกงานใหญตงอยท กรงปารส มสมาชกมากวา ๑๖๐ ประเทศ มวตถประสงคเพอชวยเหลอ

เสรมสรางสนตสข ความมนคงของโลก โดยอาศยการศกษาทางวทยาศาสตร วฒนธรรม การตดตอสอสาร

รวมถงกฎหมายสทธมนษยชนและเสรภาพ ทบญญตไวในกฎบตรแหงสหประชาชาต

๕.๕.๑ บทบาทและหนา ทขององคการศกษา วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหง

สหประชาชาต มดงน

๑) ดานการศกษา มจดมงหมายทจะลดจ านวนอตราผไมรหนงสอ โดยจดท า

โครงการตาง ๆ เพอพฒนาดานการศกษาในประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศทก าลง

พฒนา ซงไดรบการสนบสนนงบประมาณจากองคการสหประชาชาต นอกจากนยง

สงเสรมการฝกอบรมดานอาชพ รวบรวมเผยแพรขอมลทเกยวของกบการศกษา

๒) ดานวทยาศาสตร โดยพยายามทจะขยายความรวมมอระหวางประเทศทางดาน

วทยาศาสตร สงเสรมการคนควาวจยดานวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เกษตรศาสตร

สมทรศาสตร อตนยมวทยา ธรณวทยา คอมพวเตอร และไมโครอเลกทรอนกส รวมทง

สงเสรมและสนบสนนการเผยแพรเทคโนโลยใหม ๆ ฝกอบรมผเชยวชาญทางดานตาง ๆ

และพฒนาหลกสตรการศกษาดานวทยาศาสตร

๓) ดานวฒนธรรม ไดแก การอนรกษมรดกของชาต โดยการสรางความตระหนก

ถงความส าคญของวฒนธรรมดานตาง ๆ ทงงานศลปะ สถาปตยกรรม วรรณคด หตถกรรม

นทานพนบาน ความเชอ พธกรรม เปนตน กจกรรมในการพฒนาดานวฒนธรรมงานดาน

อนรกษและพฒนาวฒนธรรมตองอาศยความรวมมอของประชากรทงในและระหวาง

ประเทศ บนพนฐานความเทาเทยมกน โดยยอมรบวาวฒนธรรมของแตละสงคมมความเทา

เทยมกน

๔) ดานสงคมศาสตร ไดจดท าโครงการตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาปญหา

รวมทงการแกไขปญหาอนเนองมาจากการเปลยนแปลงทางสงคมทเกดขนอยางรวดเรว

๕) ดานการสอสาร ไดด าเนนการในการกระตนและสงเสรมสนบสนนการใชสอ

เพอพฒนาดานการศกษาวทยาศาสตร โดยไดจดท าโครงการตางๆ ในการใหความ

ชวยเหลอ

๖. องคการระหวางประเทศดานเศรษฐกจ

เศรษฐกจในทศวรรษทผานมาไดกาวเขาสยคโลกาภวตน เกดความเจรญอยางรวดเรวทางดาน

เทคโนโลยและการสอสาร สงผลใหการแขงขนในดานการคาระหวางประเทศมความรนแรงมากขน

องคการระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจ จงมบทบาทและอทธพลในการก าหนดนโยบายดานเศรษฐกจ

ของสงคมโลก ดแลใหประเทศสมาชกปฏบตตามกตกาของสงคมโลก ผลกดนใหใชนโยบายเศรษฐกจเสร

นยม สงเสรมเอกชนใหมบทบาททางเศรษฐกจ องคการระหวางประเทศทางเศรษฐกจทส าคญ มดงน

๖.๑ องคการการคาโลก (World Trade Organization : WTO)

องคการการคาโลก (World Trade Organization : WTO) ถอก าเนดในวนท ๑ มกราคม ค.ศ.

๑๙๙๕ อนเปนผลมาจากการเจรจาการคาพหภาครอบอรกวย ภายใตการประชมของความตกลง

ทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาหรอแกตต (General Agreement on Tariffs and Trade : GATT)

องคการการคาโลก มสมาชกผกอตง 81 ประเทศ ปจจบนมสมาชกเพมขนถง ๑๔๔ ประเทศ โดย

ไตหวนเปนสมาชกใหมลาสดเขาเปนสมาชกเมอ วนท 1 มกราคม ค.ศ. ๒๐๐๒ องคการการคาโลกม

ส านกงานใหญอย ทกรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด ดร.ศภชย พานชภกด อดตรอง

นายกรฐมนตรของไทยด ารงต าแหนงผอ านวยการในตงแต ๑ กนยายน ป ค.ศ. ๒๐๐๒ ถง ค.ศ.

๒๐๐๕ นบวาเปนผอ านวยการ WTO คนแรกของเอเชยและของประเทศก าลงพฒนาทกาวไปม

บทบาทในสถาบนเศรษฐกจระดบโลก

๖.๑.๑ วตถประสงคขององคการการคาโลก

องคการการคาโลกท าหนาทดแลการคาโลกใหเปนไปในทางเสรและมความเปน

ธรรม มบทบาทหนาทดงน

๑) เปนเวทเพอเจรจาลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศสมาชกในรป

ของมาตรการภาษศลกากร และมาตรการทไมใชภาษศลกากร

๒) เปนเวทใหสมาชกหนหนาเขาหารอ เพอแกไขขอขดแยงทางการคา

และหากตกลงกนไมไดกจะจดต งคณะลกขน (Panel) ท าหนาทตรวจสอบ

ขอเทจจรงและใหขอเสนอแนะ

๓) เปนผเฝาดแลสถานการณการคาระหวางประเทศ และจดใหมการ

ทบทวนนโยบายการคาของสมาชกอยางสม าเสมอ

๔) ใหความชวยเหลอแกประเทศก าลงพฒนาในดานขอมล ขอแนะน า

เพอใหสมาชกปฏบตตามพนธกรณไดอยางเพยงพอ ตลอดจนท าการศกษาประเดน

การคาทส าคญ

๕) ประสานงานกบกองทนการเงนระหวางประเทศ และธนาคาร โลก

เพอใหนโยบายเศรษฐกจโลกสอดคลองกนยงขน

๖.๑.๒ หลกการส าคญขององคการการคาโลก

หลกการในการด าเนนงานขององคการการคาโลก ท าหนาทดแลการคาสนคา

ครอบคลมถงการคาการบรการ สทธในทรพยสนทางปญญา และมาตรการการลงทนท

เกยวกบการคา โดยพยายามลดอปสรรคและมาตรการในการกดกนทางการคา หลกการ

ปฏบตทส าคญมดงน

๑) การไมเลอกปฏบต (Non-Discrimination) ในการใชมาตรการทางการคา

ระหวางประเทศโดยการปฏบตตอสนคาจากทกประเทศเทาเทยมกน (Most favored Nation

Treatment : MFN) การเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษศลกากรหรอมาตรการอน ๆ ท

เกยวของกบสนคาทน าเขาตองเรยกเกบเทาเทยมกนทกประเทศ และตองปฏบตตอสนคา

น าเขาเทาเทยมกบสนคาภายในประเทศ

๒) ตองมความโปรงใส เกยวกบขอก าหนดและมาตรการทางการคาทน ามาบงคบ

ใชกบสนคา ประเทศสมาชกจะตองพมพกฎระเบยบเกยวกบมาตรการทางการคา เผยแพร

ใหสาธารณชนทราบและตองแจงเมอเกดการเปลยนแปลงกฎระเบยบ

๓) ใชภาษศลกากรเทานน (Tariff-only Protection) ในการคมครองผผลตภายใน

หามใชมาตรการจ ากดการน าเขาทกชนด ยกเวนกรณทสอดคลองกบบทบญญตของ

องคการการคาโลก

๔) ใหมการรวมกลมทางการคาเพอลดภาษระหวางกน ทงนตองมเงอนไขในการ

รวมกลมตองไมมวตถประสงคเพอกดกนการน าเขาจากประเทศนอกกลม ตองไม

กระทบกระเทอนผลประโยชนเดมของประเทศนอกกลม

๕) สงเสรมการแขงขนการคาทเปนธรรม แตประเทศสมาชกสามารถเกบภาษและ

ตอบโตการทมตลาดและการอดหนนสนคาเขาได หากมการไตสวนตามกฎระเบยบของ

องคการการคาโลกแลวพบวาประเทศผสงออกกระท าการทมตลาดและใหการอดหนนจรง

ไดกอใหเกดความเสยหายซงสนคาอตสาหกรรมภายในประเทศ

๖) มกระบวนการยตขอพพาททางการคา เมอเกดกรณมขอขดแยงทางการคาให

เจรจาหารอเพอยตขอพพาท หากท าไมส าเรจใหน าขอพพาทเขาสกระบวนการขององคการ

การคาโลก เปนการสรางความเขมแขงใหแกกระบวนการยตขอพพาททางการคาระหวาง

ประเทศ

๖.๑.๓ ประเทศไทยกบองคการการคาโลก

ประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกองคการการคาโลกอนดบท ๕๙ ในค.ศ.๑๙๙๕ ไทย

ไดรบสทธประโยชนหลายประการในการเขาเปนสมาชกขององคการการคาโลก เชน

ไดรบการลดหยอนภาษจากประเทศภาคอน ไดรบความชวยเหลอดานขอมลวชาการตาง ๆ

ขณะเดยวกนกมขอผกพนทตองปฏบตตามกฎระเบยบและยอมรบค าตดสน ในกรณเกดขอ

พพาททางการคา การเปนสมาชกขององคการการคาโลกท าใหประเทศไทยไดรบ

ประโยชนในดานตาง ๆ พอสรปดงน

๑) มกฎระเบยบทรดกม โปรงใส และเปนธรรม การมกฎระเบยบการคา

ระหวางประเทศขององคการการคาโลก ชวยสงเสรมการแขงขนทางการคาทเปน

ธรรม สรางความมนใจใหแกผคาและผลงทน

๒) ผผลตและผสงออกสามารถคาดการณและวางแผนการคาระหวาง

ประเทศลวงหนาได เนองจากมความโปรงใสโดยเฉพาะในเรองภาค

๓) การสงออกขยายตวและตลาดเปดกวางมากขน จากการทประเทศ

สมาชกตองเปดตลาดตามพนธกรณ สงผลใหการสงออกของไทยขยายตวเพมขน

โดยเฉพาะสนคาเกษตรของไทยเดมตองประสบปญหาความผนผวนของราคาใน

ตลาดโลกมาตลอด เพราะไมมกฎเกณฑการคาสนคาเกษตรมาก ากบดแล หลงจาก

การเปดเสรสนคาเกษตรไดส าเรจเปนครงแรก ในการเจรจาของ GATT รอบ

อรกวย ท าใหไทยเปดตลาดสนคาเกษตรไดมากขน โดยเฉพาะตลาดญปน และ

เกาหล จ าเปนตองเปดตลาดขาว สหภาพยโรปตองเปดตลาดน าตาล ท าใหไทยม

โอกาสสงออกไปยงตลาดเหลาน เพม ขน โดยเฉพาะอยางยง สงทอและ

เครองนงหมเปนสนคาทจะเปดเสรมากขนโดยมการขยายโควตาน าเขาในแตละป

และจะยกเลกทงหมดในป ค.ศ. 2005 ซงเปนโอกาสของไทยทจะเขาไปแขงขนได

๔) มเวทรองเรยนขอพพาททางการคา และมแนวรวมตอสกบประเทศ

ใหญเพอใหเกดความเปนธรรม เชน ไทยเคยถกกดกนการน าเขากงจากไทย โดย

อางวาการจบกงของไทยเปนอนตรายตอเตาทะเล ซงไมเปนความจรงไทยจง

รวมมอกบอนเดย บราซลฟองสหรฐอเมรกาผลการตดสนฝายไทยเปนฝายชนะ

อยางไรกตาม อปสรรคทางการคาทพบในปจจบน ทยงคงตองแกปญหาตอไปนคอ

ประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศพฒนาแลว มกจะน ามาตรการทไมใชภาษศลกากร มาเปน

เครองมอกดกนทางการคา ดงเชน สหรฐอเมรกาเรยกเกบภาษตอตานการทมตลาดสนคาไทยหลาย

รายการ น าเอาเรองการคมครองทรพยสนทางปญญามาเปนขออางในการตดสทธพเศษทางศลกากร

โดยทวไป (Generalized System of Preferences : GSP) ตลอดจนน าเรองแรงงานและสงแวดลอมมา

ผกโยงกบประเดนการคา ญปนกมการเขมงวดดานคณภาพ และมาตรฐานสนคาโดยเฉพาะอาหาร

ตองตดฉลากสนคา GMOs หรอปลอด GMOs สวนสหภาพยโรปกมมาตรการเขมงวดเกยวกบ

นโยบายความปลอดภยดานอาหาร การควบคมมาตรฐานสขอนามยและการคมครองสงแวดลอม

๖.๒ กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF)

กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) เปนสถาบนการเงนทจดตง

ขนเพอท าหนาทเปนแกนกลางของระบบการเงนระหวางประเทศ เรมด าเนนงานเดอนมนาคม ค.ศ. 1947

ส านกงานใหญตงอยทกรงวอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา

๖.๒.๑ วตถประสงคของกองทนการเงนระหวางประเทศ

กองทนการเงนระหวางประเทศมฐานะเปนทบวงการช านญพเศษของสหประชาชาต โดยม

วตถประสงคหลกดงน

๑) สงเสรมใหอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศมเสถยรภาพและปองกน

การแขงขนในการลดคาเงน

๒) ชวยแกไขปญหาขาดดลการช าระเงนของประเทศสมาชกเพอมใหสงผล

กระทบตอระบบการเงนโลก

๓) ดแลใหประเทศสมาชกมระบบอตราแลกเปลยนทมเสถยรภาพ

๔) อ านวยความสะดวกและสงเสรมการขยายตวทางการคาระหวางประเทศอยาง

สมดลเพอใหเกดการจางงาน รายไดและพฒนาการผลตในระดบสงรวมทงการพฒนา

ทรพยากรทมอยของประเทศสมาชก

๖.๒.๒ เงอนไขในการขอรบความชวยเหลอจากกองทนการเงนระหวางประเทศ

เมอประเทศสมาชกประสบปญหาเศรษฐกจอยางรนแรงถงขนตองขอความชวยเหลอผก

จะตองท าความตกลง เกยวกบแผนการปรบปรงโครงสรางเศรษฐกจ หลกการส าคญทกองทน

การเงนระหวางประเทศใชเปนเงอนไขกบประเทศผขอก สรปไดดงน

๑) การท าใหระบบเศรษฐกจและการเงนมเสถยรภาพทงภายในและตางประเทศ

(Stabilization) โดยการลดการขาดดลการช าระเงนดลบญชเดนสะพด และการด าเนนการ

ใหเศรษฐกจขยายตวในอตราทเหมาะสม

๒) การสนบสนนแนวคดการเปดเสรทางดานการเงนและการคาระหวางประเทศ

(Liberalization)

๓) การผอนคลายกฎระเบยบทเขมงวด (Deregulation) ส าหรบธรกจบางประเภท

เพอปลอยใหกลไกของตลาดท างานอยางมประสทธภาพ

๔) การโอนกจการของรฐใหแกเอกชนเปนผด าเนนการแทน(Privatization)

๖ .๓ ธนาคารระหวางประ เทศเ พอการบรณะและพฒนา (The International Bank for

Reconstruction and Development : IBRD)

ธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนาหรอ ธนาคารโลกมเปาหมายใหประเทศ

สมาชกไดกยมเงนทนเพอใชในการด าเนนโครงการบรณะและพฒนาประเทศ ตลอดจนใหความ

ชวยเหลอทางดานวชาการเกยวกบโครงการ ลงทนเพอการพฒนาตาง ๆ ส านกงานตงอยทกรง

วอชงตน ด.ซ สหรฐอเมรกา

๖.๓.๑ วตถประสงค การด าเนนงานของธนาคารโลกมดงน

๑) เพอฟนฟบรณะและพฒนาเศรษฐกจของประเทศสมาชก โดยการใหกยมเงน

ระยะยาวในการพฒนาโครงสรางพนฐานและการลงทนตาง ๆ

๒) เพอสงเสรมการลงทนในตางประเทศของภาคเอกชนธนาคารโลกจะชวยเหลอ

สงเสรมโดยเปนผค าประกนการลงทน หรอรวมกบองคกรอน ในการกยมของเอกชน

๓) เพอสงเสรมการคาระหวางประทศใหขยายตวอยางตอเนอง

๖.๓.๒ หลกการพจารณาเงนกแกประเทศสมาชก

กอนทจะใหเงนกธนาคารโลกจะศกษาระบบเศรษฐกจของประเทศสมาชก

เสยกอนเพอพจารณาโครงการทมความส าคญอนดบสง หากประเทศสมาชกมปญหาในการ

จดหา และเตรยมโครงการท เหมาะสม ธนาคารจะสงผเชยวชาญไปใหความชวยเหลอ โดย

จะสงผแทนออกไปส ารวจและวเคราะหเศรษฐกจของประเทศสมาชกอยางสม าเสมอ

หลงจากมการเสนอโครงการอยางเปนทางการและธนาคารโลกไดพจารณารายละเอยด

ทางดานวศวกรรม เศรษฐกจ และการเงน ธนาคารโลกอาจมการปรบปรงแกไขโครงการ

เพอลดคาใชจายเพมประสทธภาพ ปรบปรงระบบบรหารงานเพมหรอลดขนาดของ

โครงการใหเหมาะสม

๖.๔ ธนาคารเพอการพฒนาเอเชย (The Asian Development Bank : ADB)

ธนาคารเพอการพฒนาเอเชยเปนสถาบนการเงนเพอการพฒนาประเทศในแถบภมภาค

เอเชย ด าเนนการเมอป ค.ศ. ๑๙๖๖ มส านกงานใหญตงอยทกรงมะนลา มสมาชก ๕๖ ประเทศ สวน

ใหญเปนประเทศก าลงพฒนาในภมภาคเอเชยแปซฟก และประเทศนอกภมภาคเอเชยแปซฟกซง

เปนประเทศพฒนาแลว วตถประสงค

๑) เพอการสงเสรมทางเศรษฐกจ และความรวมมอในภมภาคเอเชยและตะวนออก

ไกล

๒) ชวยเรงรดพฒนาเศรษฐกจของประเทศสมาชกทก าลงพฒนาในภมภาคเอเชย

๖.๔.๑ บทบาทการด าเนนงานของธนาคารเพอการพฒนาเอเชย

๑) มบทบาทในการชวยเหลอและสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของ

ประเทศสมาชก โดยใหความส าคญกบโครงการพฒนาดานสาธารณปโภคขนพนฐานอกทง

ยงใหความชวยเหลอทางวชาการทงในลกษณะการศกษาความเปนไปไดของโครงการและ

การใหค าแนะน าในเรองตาง ๆ แกสมาชก

๒) บทบาทดานความรวมมอของประเทศสมาชก โดยสมาชกรวมลงทนดวย

เงนทนจดทะเบยนการคา เงนทนบรจาคจากประเทศสมาชก และเงนกยมโดยการออก

พนธบตรเพอจ าหนายในตลาดทนระหวางประเทศ นบเปนความรวมมอเพอชวยเหลอแก

กลมประเทศในเอเชยเมอเผชญกบวกฤตเศรษฐกจ

๖.๕ องคการตลาดรวมยโรป (Common Market) ประชาคมเศรษฐกจยโรป (European Economic

Community : E.E.C) และสหภาพยโรป (European Union: E.U)

สหภาพยโรปไดพฒนามาจากแผนการชมอง ประกอบดวยสมาชก ๖ ประเทศประกอบดวย

เบลเยยม เนเธอรแลนด ลกเซมเบอรก อตาล เยอรมนตะวนตก และฝรงเศส ใหชอวา องคกรชมนม

ถานหนและเหลกกลาของยโรป (The European Coal and Steel Community = ECSC) กอตงเมอป

ค.ศ. ๑๙๕๐ ตอมาในป ค.ศ. ๑๙๕๗ ลงนามในสนธสญญากรงโรม มการรบสมาชกเพมอก ๖

ประเทศ คอสหราชอาณาจกร ไอรแลนด เดนมารก กรซ สเปน และโปรตเกส รวม ๑๒ ประเทศ ใน

ค.ศ. ๑๙๙๑ ผน าประเทศยโรป ๑๒ ประเทศ ไดรวมประชมทเมองมาสทรคซ (Masstricht) ประเทศ

เนเธอรแลนดมขอตกลงเกยวกบรปแบบของความรวมมอดานการเงน การเมอง ตอมาในป ค.ศ.

๑๙๙๕ ไดพจารณารบสมาชกใหมเพม ๓ ประเทศ คอ ออสเตรย สวเดน และฟนแลนด รวมสมาชก

ภาพของสหภาพยโรป ๑๕ ประเทศ

๖.๕.๑ การรวมใชเงนสกลยโร

เมอเดอนพฤษภาคม ค.ศ. 1998 ผน าประเทศสมาชกสหภาพยโรป 15 ประเทศ ได

จดการประชม ณ กรงบรสเซลส ประเทศเบลเยยม มมตเหนชอบ ๓ ประเดน ดงน

๑) สมาชก ๑๑ ประเทศน ารอง ประกอบดวยสมาชกสหภาพยโรปทก

ประเทศ ยกเวน สหราชอาณาจกร เดนมารก สวเดน และกรซ จะเรมใชเงนยโร

ตงแตวนท ๑ มกราคม ค.ศ. ๑๙๙๙

๒) ก าหนดอตราแลกเปลยนระหวางกน มเงนสกลยโรเพยงสกลเดยว คอ

เงนสกลยโร (European Currency Unit : ECU)

๓) ใหมธนาคารกลางของสหภาพยโรป (European Central Bank : ECB)

มทท าการอยทเมองแฟรงเฟรต ประเทศเยอรมนเพอบรรลการมเงนตราสกล

เดยวกนในป ค.ศ. ๑๙๙๙ ประเทศสมาชกจะตองสามารถปฏบตตามหลกเกณฑซง

พจารณาจากการขาดดลงบประมาณไมเกนรอยละ ๓ ของรายไดประชาชาตมวล

รวมภายในประเทศเงนเฟอไมเกนรอยละ ๑.๕ ของอตราเงนเฟอเฉลยของ ๓

ประเทศทมอตราเงนเฟอต าสด หนสาธารณะตองไมเกนรอยละ ๖๐ ของผลตภณฑ

มวลรวมภายในประเทศ

จากเงอนไขดงกลาวท าใหกรซไมสามารถผานเกณฑได สวนองกฤษ เดนมารก

และ สวเดนไมยอมเขาในรอบแรก เนองจากประชาชนสวนใหญยงมทาทตอตานและไม

เหนดวยเพราะเหนวาจะเปนการเสยอธปไตยทางการเงน ดงนนนบตงแตวนท ๑ มกราคม

ค.ศ. ๑๙๙๙ ประเทศสมาชก EU ๑๑ ประเทศ จงไดประกาศใชเงนตราสกลเดยวกน ซงมชอ

วา เ งนยโร (EURO) เปนตวแทนชอเงนสกลใหมของโลก ตอมาวนท ๑ มกราคม

ค.ศ. ๒๐๐๑ ประเทศกรซไดประกาศเขารวมรวมเปน ๑๒ ประเทศ ตงแตวนท ๑ มกราคม

ค.ศ. ๒๐๐๒ สมาชก EU ๑๒ ประเทศเรมใชเงนยโรทงในรปเงนเหรยญ และธนบตร

๖.๖ สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association of Southeast Asian Nations

: ASEAN)

กอตงในป ค.ศ. ๑๙๖๗ มสมาชกไดแก อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส และไทย

ไดลงนามในปฏญญากรงเทพ ตอมา บรไน เวยดนาม ลาว พมา เขามาเปนสมาชก และกมพชาไดเขา

เปนสมาชกของอาเซยนเมอป ค.ศ. ๑๙๙๙ ท าใหอาเซยนเปนองคกรของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยง

ใตอยางแทจรง ประเทศสมาชกมความหลากหลายทางดานวฒนธรรม เชอชาต ศาสนา และ

ประสบการณทางประวตศาสตร โดยเฉพาะกลมประเทศอนโดจน ซงเคยเปนปรปกษกนทาง

การเมองในยคสงครามเยน เขามาเปนสมาชกสมดงเจตนารมณของผน าในการกอตง และรอการเขา

มาเปนสมาชกอนดบท ๑๑ ของ ตมอรตะวนออกในโอกาสตอไป อาเซยนมส านกงานเลขาธการ

ตงอยทกรงจารกาตา ประเทศอนโดนเซย

๖.๖.๑ วตถประสงคของอาเซยน มสาระส าคญดงน

๑) เพอเรงรดความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทางสงคม และ

วฒนธรรมของภมภาค

๒) เพอสงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพของภมภาค ยดมนในหลกการของ

สหประชาชาต

๓) สงเสรมใหมความรวมมอและชวยเหลอซงกนและกนในเรองผลประโยชน

ทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วชาการ วทยาศาสตร และการบรหารอยางจรงจง

๔) เพอชวยเหลอซงกนและกนในรปของการฝกอบรม การวจยในดานการศกษา

วชาชพ และการบรหาร

๖.๖.๒ ประเทศไทยกบอาเซยน

ประเทศไทยในฐานะทมบทบาทส าคญในการกอตงอาเซยน ไทยไดรบประโยชน

จากอาเซยนในดานตาง ๆ ดงน

๑) ดานการเมองและความมนคง ไทยไดใชกลไกของอาเซยนในการรกษา

อธปไตยของชาตไดอยางมประสทธภาพ ในชวงของสงครามเยน โดยเฉพาะ

หลงจากทสหรฐอเมรกาถอนทหารออกจากเวยดนาม การยดครองกมพชาของ

เวยดนาม ท าใหประเทศกลมอาเซยหนมารวมมอกนมากขน โดยมไทยเปน

แรงผลกดนส าคญเนองจากเปนประเทศในกลม อาเซยนทมพรมแดนตดกมพชา

อาเซยนสามารถรวมกนผลกดนในกรอบของสหประชาชาตและเวทระหวาง

ประเทศอน ๆ จนสามารถกดดนใหเวยดนามถอนทหารออกจากกมพชา พลงความ

รวมมอของอาเซยนกอใหเกดสนตภาพในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

๒) ดานเศรษฐกจ ไทยไดมสวนเพมพนความสมพนธทางเศรษฐกจภายใน

กลมอาเซยน และกลมอนโดจนอยางจรงจง เหนไดจากนโยบาย “เปลยนสนามรบ

ใหเปนตลาดการคา” แสดงใหถงวสยทศนอนยาวไกลของผน าไทยในการทจะ

พฒนาเศรษฐกจ และศกยภาพของประเทศในภมภาคน เนองจาก 10 ประเทศ

อาเซยนรวมกนเปนตลาดใหญ มประชากรถง 500 ลานคน มทรพยากรทอดม

สมบรณและมแรงงานขยนขนแขงทเออตอการลงทนเพอการผลต

๓) ดานสงคม ไทยนบวามบทบาทส าคญในการสงเสรมความรวมมอ

ระหวางประเทศสมาชก เพอยกระดบคณภาพชวตของประชากรในภมภาคเอเชย

ใหไดรบการศกษา การฝกอบรม มสขภาพสมบรณมฐานะความเปนอยทมนคง

การด าเนนงานดานการศกษา ไทยไดรวมมอกบประเทศอาเซยนตงเครอขายมหาวทยาลย

อาเซยน (ASEAN University Network) ในดานสาธารณสขไทยและสมาชกอาเซยน มการ

แลกเปลยนขอมลขาวสารดานเภสชกรรม ในสวนของเยาวชนไทยมบทบาทส าคญในการสนบสนน

กจกรรมเพอเยาวชน เชน การใหความรดานเกษตรกรรมส าหรบเยาวชนในชนบท โครงการเรอ

เยาวชนเอเชยอาคเนยซงเปนโครงการรวมมอกบญปนเพอสรางความเขาใจอนด ไทยยงไดรเรม

จดตงศนยอบรมเจาหนาทปราบปรามยาเสพตด และโครงการควบคมโรคเอดสรวมกบอาเซยน อก

ทงยงผลกดนใหอาเซยนยกระดบความรวมมอดานพฒนาสงคม โดยเฉพาะการพฒนาทรพยากร

มนษย ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท ๙ ของไทย

ภายหลงจากการเกดวกฤตการณเศรษฐกจในไทย ซงไดขยายไปยงประเทศอน ๆ ไทยได

เสนอการจดท าโครงขายรองรบทางสงคม (Social Safety Nets) ทจะใหอาเซยนรวมกนแกไข

ผลกระทบทางดานสงคม มการจดตงมลนธอาเซยนเพอสงเสรมแลกเปลยนนกศกษา นกวชาการ

ตลอดจนการมสวนรวมของประชาชนในกจกรรมตาง ๆ ของอาเซยน

๖.๗ เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA)

เขตการคาเสรอาเซยน เกดจากการประชมสดยอดอาเซยน ครงท ๔ เมอเดอนมกราคม ค.ศ.

๑๙๙๒ ณ สงคโปร ผน าอาเซยนไดมมตเหนสมควรจดตงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA) ขน ตาม

ขอเสนอของนายอานนท ปณยารชน นายกรฐมนตรของไทยและไดมการลงนามในกรอบความตก

ลงขยายความรวมมอทางเศรษฐกจ ตกลงอตราภาษพเศษทเทากน ส าหรบ อาเซยนและการ

เสรมสรางความสามารถในการแขงขนใหแกสนคาอาเซยนในตลาดโลก รวมทงจดตงเขตการคาเสร

อาเซยน

๖.๗.๑ วตถประสงคของเขตการคาเสรอาเซยน

๑) เพอใหการคาขายภายในอาเซยนเปนไปโดยเสร มอตราภาษ ต าสด และ

ปราศจากขอจ ากดทมใชภาษ

๒) เพอดงดดนกลงทนตางประเทศเขามาลงทนในอาเซยน

๓) เพอเสรมสรางสถานะการแขงขนของอาเซยน

๔) เพอรบกบสถานการณเศรษฐกจการคาโลกทจะเสรยงขน

๖.๗.๒ เปาหมายของเขตการคาเสรอาเซยน

ประเทศสมาชกจะตองลดภาษน าเขาระหวางกนใหเหลอรอยละ ๐.๕ ภายใน ๑๕ ป

(เรม ค.ศ.๑๙๙๓) รวมทงยกเลกมาตรการทไมใชภาษศลกากร จากเดม ๑๕ ป ใหเหลอ ๑๐ ป

ใหเสรจสนภายใน ค.ศ. ๒๐๐๓ สนคาทอยในกลมการด าเนนการลดภาษ ไดแก ประเภท

สนคาเรงลดภาษ ม ๑๕ สาขาสนคามกวา ๑๐๐ รายการ ทเรงลดภาษภายในเดอนมกราคม

ค.ศ. ๒๐๐๐ ดงเชน เครองใชไฟฟา เคมภณฑ ปนซเมนต ประเภทสนคาลดภาษปกต ลด

ภาษลงภายใน ๑๐ ป ภายในเดอนมกราคม ค.ศ. ๒๐๐๓ ประเภทสนคายกเวนชวคราว จะ

ทยอยน ามาลดภาษภายใน ๕ ป โดยเรมตงแต ค.ศ. ๑๙๙๖ – ๒๐๐๓ ทงสนคาอตสาหกรรม

และเกษตรกรรมแปรรปและไมแปรรป สวนสนคาออนไหว ไดแก สนคาเกษตรไมแปรรป

จะลดภาษลงตงแต ค.ศ. ๒๐๐๑ ยกเวนขาวและน าตาล ทจะใชมาตรการพเศษโดยเฉพาะ

6.8 องคการของประเทศผสงน ามนเปนสนคาสงออก(Organization of Petroleum Exporting

Countries : OPEC)

องคการโอเปคกอตงขนในป ค.ศ. 1960 เกดจากความเคลอนไหวของประเทศทผลตน ามน

เปนสนคาสงออก ๕ ประเทศ คอ อหราน อรก คเวต ซาอดอาระเบย และ เวเนซเอลา ไดรวมกน

จดต งองคการของประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก มส านกงานเลขาธการตงอยท กรงเจนวา

ประเทศสวตเซอรแลนด ตอมาไดยายไปตงทกรงเวยนนา ประเทศออสเตรย

ปจจบนสมาชกโอเปคเพมเปน ๑๓ ประเทศ จากทวปตาง ๆ ตามล าดบดงน

๑) ทวปเอเชย จ านวน ๗ ประเทศ ไดแก อหราน อรก คเวต กาตาร ซาอดอาระเบย

สหรฐอาหรบเอมเรต และอนโดนเซย

๒) ทวปแอฟรกา จ านวน ๔ ประเทศ ไดแก ลเบย ไนจเรย กาบอง และ แอลจเรย

๓) ทวปอเมรกาใต จ านวน ๒ ประเทศ ไดแก เวเนซเอลา และเอกวาดอร

ตอมาในป ค.ศ. ๑๙๙๒ มประเทศสมาชกถอนตวออก ๒ ประเทศ คอ แอลจเรย และ กาบอง

เนองจากไมพอใจการจดสรรโควตาทไมเปนธรรม

๖.๘.๑ วตถประสงคของโอเปค

๑) เพอปกปองพทกษผลประโยชนทงปวงของประเทศสมาชก

๒) เพอรกษาราคาน ามนใหมเสถยรภาพ

๓) เพอใหไดมาซงรายไดอยางสม า เสมอส าหรบประเทศผ ผลตน ามน ใน

ขณะเดยวกนกจดหาน ามนใหแกชาตทซอขายอยางมประสทธภาพและสม าเสมอ

๖.๙ ความตกลงทางการคาเสรอเมรกาเหนอ (North American Free Trade Agreement : NAFTA)

ความตกลงทางการคาเสรอเมรกาเหนอ (North American Free Trade Agreement : NAFTA)

เปนเขตการคาเสรทประกอบดวย สหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโก กอตงขนในเดอนมกราคม

ค.ศ. ๑๙๙๒ ตอมาชลไดเขาเปนสมาชกเมอตนป ค.ศ. ๑๙๙๖ พรอมกบขยายความรวมมอไป

ครอบคลมดานอน ๆ เชน พลงงาน บรการทางการเงน การขนสง การลงทน โทรคมนาคม

กรรมสทธทรพยสนทางปญญา สงแวดลอม และปญหาพลงงาน

๖.๙.๑ วตถประสงคของเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ

๑) รวมมอทางเศรษฐกจดวยการก าจดภาษศลกากร ทเปนอปสรรคทางการคาใน

เวลา 5 ป โดยใหมการยกเวนภาษศลกากรในสนคาบางประเภท และคอย ๆ ลดภาษจนไม

เกบอกตอไปภายในเวลาทก าหนด

๒) สงเสรมใหมการแขงขนทเปนธรรม และขยายโอกาสในการลงทน จดตงกลไก

การยตขอพพาททางการคาทยตธรรม

๓) คมครองสทธในทรพยสนทางปญญา

ประเทศทไดรบประโยชนจากเขตการคาเสรอเมรกาเหนอมากทสดคอ เมกซโก เพราะ

ประสบปญหาเศรษฐกจตกต า ซงสามารถฟนตวไดอยางรวดเรวเพราะไดรบความชวยเหลอจาก

สหรฐอเมรกา แตสหรฐอเมรกากไดรบผลประโยชน สามารถแกปญหาแรงงานอพยพจากเมกซโก

และมตลาดสนคาทแนนอน สวนแคนาดาสามารถหาแหลงแรงงานและวตถดบราคาถก ซงใชเปน

ปจจยการผลตสนบสนน อตสาหกรรมในประเทศ

ประเทศไทยเปนฝายไดเปรยบดลการคาตอเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ ซงเปนตลาดส าคญ

อนดบ ๒ ของไทยรองจากญปน ในป ค.ศ. ๑๙๙๖ ไทยสงออกประมาณรอยละ ๑๙.๒ ของมลคา

สงออกรวม โดยมสนคาส าคญคอ เสอผาส าเรจรป เครองคอมพวเตอรและสวนประกอบ แผงวงจร

ไฟฟา อาหารกระปอง กงแชแขง อญมณและเครองประดบ รองเทาและชนสวน ตลอดจนเครองรบ

วทยและสวนประกอบ

๖.๑๐ ความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย-แปซฟก(Asia Pacific Economic Cooperation :

APEC)

กอต ง ขนในป ค.ศ. ๑๙๘๙ จากขอเสนอของนายบอบ ฮอวก (Bob Hawke) อดต

นายกรฐมนตรออสเตรเลยโดยไดรบการสนบสนนจากสหรฐอเมรกา ญปน และประเทศอน ๆ จน

กลายเปนกลมเศรษฐกจทมประชากรรวมกนมากทสดกวา ๒,๐๐๐ ลานคน ครอบคลม ๓ ทวป คอ

เอเชย ออสเตรเลย และอเมรกา มสมาชกเรมกอตง ๑๒ ประเทศ ไดแก กลมประเทศอาเซยน ๖

ประเทศ ( บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย ) และ สหรฐอเมรกา แคนาดา ญปน

เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด ตอมาจน ฮองกง ไตหวนเขาเปนสมาชกในป ค.ศ. ๑๙๙๑ เมกซโก

ปาปวนวกน ค.ศ. ๑๙๙๓ ชล ค.ศ. ๑๙๙๔4 เวยดนาม เปร รสเซย ค.ศ. ๑๙๙๘ รวมเปน ๒๑ ประเทศ

และมส านกเลขาธการ APEC ตงอยทประเทศสงคโปร

๖.๑๐.๑ วตถประสงคของความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย-แปซฟก

๑) สนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย-แปซฟกและของโลก

๒) พฒนาและสงเสรมระบบการคาพหพาค บนรากฐานการเปดเสรการคา

๓) ลดอปสรรคการคาสนคาและการคาบรการ ตลอดจนการลงทนระหวาง

ประเทศสมาชก โดยใหสอดคลองกบกฎของแกตต

๔) สงเสรมการคาเสรระหวางประเทศสมาชก ปรบปรงกฎเกณฑทางการคาใหเกด

ความเปนธรรมในหมประเทศสมาชก

๖.๑๐.๒ พฒนาการความรวมมอของกลมเอเปค

ความรวมมอของสมาชกในกลมเอเปคไดพฒนาขนมาเปนล าดบ ซงไดมการ

ประชมระดบผน าทกปเปนประจ า เพอรางขอตกลงรวมกน และจะประชมผน าเศรษฐกจ

ควบคไปกบการประชมระดบรฐมนตร การประชมแตละครงไดขอสรปดงน

๑) การวางกรอบการด าเนนงานของเอเปค ไดมการประชมสมาชกขนเปนครงแรก

ทออสเตรเลย ระหวางป ค.ศ. ๑๙๘๙ – ๑๙๙๓ ทประชมเสนอแนวคดทจะสรางประชาคม

เอเชย-แปซฟกเปนภมภาคแบบเปด

๒) ใหมการเปดเสรการคา และการลงทนในภมภาคเอเชย -แปซฟกผลสบ

เนองมาจากการประชมสดยอดผน า ครงท 2 ทอนโดนเซย ในป ค.ศ. ๑๙๙๔ ทประชมได

ยอมรบหลกการทจะมเขตการคาเสร แตตองค านงถงความแตกตางในระดบการพฒนาทาง

เศรษฐกจของประเทศสมาชก และความพรอมของแตละประเทศ โดยก าหนดใหประเทศ

สมาชกทพฒนาแลวเปดเสรภายในป ค.ศ. ๒๐๑๐ แตประเทศทก าลงพฒนาใหเปดเสรในป

ค.ศ. ๒๐๒๐

๓) การประกาศวาระปฏบตการเปดเสร ในป ค.ศ. ๑๙๙๕ ประเทศญปนเปน

เจาภาพจดประชมสดยอดผน าเอเปคครงท ๓ ไดจดท าแผนปฏบตการโอซากา เพอเปน

ตนแบบในการท างานใหบรรลเปาหมายในการเปนเขตการคาเสร

๔) รวมกนผลกดนมาตรการตาง ๆ เพอใหเกดผลสมฤทธ จากการประชมสดยอด

ครงท ๔ ทฟลปปนส สมาชกตกลงรวมกนผลกดนมาตรการหลายอยาง เชน การเปดเสร

การคา บรการ การลงทนและสาธารณปโภค ใหความรวมมอทางดานเศรษฐกจและวชาการ

และการพฒนาทรพยากรมนษย สนบสนนการลงทนในธรกจขนาดกลางและเลก

๕) การเปดเสรลวงหนารายสาขาตามความสมครใจ ในทประชมทประเทศ

แคนาดา ในป ค.ศ. ๑๙๙๗ ตกลงกนใหเปดเสรลวงหนาตามความสมครใจถง ๑๕ สาขา

ประกอบดวยสนคาและการบรการดานสงแวดลอม เคมภณฑ อปกรณการแพทย พลงงาน

ผลตภณฑจากปา เปนตน ซงไทยมทาทคดคานการเปดเสรดานผลตภณฑจากปาและการ

ประมง เพราะเกรงจะกระทบกระเทอนตอผผลตภายในประเทศ

๖) ความลมเหลวในการประชมสดยอดผน าเอเปค สบเนองมาจากวกฤตเศรษฐกจ

ในเอเชย ท าใหการประชมสดยอดผน าเอเปคตอมาอก ๔ ครง ไมประสบความส าเรจ ครงท

๖ ประชมทมาเลเซย ผเขาประชมมงอภปรายวกฤตการณทางเศรษฐกจและหาแนวทาง

แกปญหา ครงท ๗ ทประเทศนวซแลนด และครงท ๘ ทบรไน ความสนใจอยทเรองปญหา

ตมอรตะวนออก การรบจนเขาเปนสมาชกขององคการการคาโลก สวนครงท ๙ ท

สาธารณรฐประชาชนจน หวขอประชมเปนเรองผลกระทบจากการกอวนาศกรรมใน

สหรฐอเมรกา จากพฤตกรรมดงกลาว ท าใหการเปดเสรทางการคาของกลมเอเปคชะลอตว

แมกระทงสหรฐอเมรกาประเทศผน ากไดลดความส าคญของเอเปกหนไปสนใจการเจรจา

ในกรอบขององคการการคาโลก

๖.๑๐.๓ ประเทศไทยกบเอเปค

ประเทศไทยในฐานะสมาชกผรวมกอตงเอเปก จงไดรบประโยชนหลายประการ

โดยเฉพาะความรวมมอทางเศรษฐกจและวชาการจากโครงการตางๆ ของเอเปกเพอ

สงเสรม การพฒนาทรพยากรมนษย การถายทอดเทคโนโลย และการพฒนาวสาหกจขนาด

เลก และขนาดกลางตลอดจนการแลกเปลยนขอมลขาวสาร

การเปนสมาชกยงเปนโอกาสใหไทยเสรมสรางอ านาจในการตอรองเพอชวย

ปกปองผลประโยชนทางการคา ในขณะเดยวกนการเปดเสรทางการคา ยอมสงผลกระทบ

ตออตสาหกรรมบางสาขาของไทยทยงดอยประสทธภาพในการผลต ฉะนนเพอใหไทย

ไดเปรยบในการแขงขนอตสาหกรรมของไทยจะเปนตองปรบโครงสรางการผลต ตลอดจน

การใชเทคโนโลยทสงขน ในป ค.ศ. ๒๐๐๓ ประเทศไทยไดรบเกยรตเปนเจาภาพการ

ประชมเอเปค หลายระดบดงน

๑ ) การประชมระดบเจาหนาทอาวโสครงท ๑ เดอน กมภาพนธ ทจงหวดเชยงราย

ครงท 2 เดอน พฤษภาคม ทจงหวดขอนแกนครงท ๓ เดอน กนยายน ทจงหวดภเกต

๒ ) การประชมระดบรฐมนตรเอเปค ครงท ๑๕ เดอน มถนายน ทจงหวดขอนแกน

๓ ) การประชมระดบผ น า เศรษฐกจ เอ เปค ค รง ท ๑๑ เ ดอน ตลาคม ท

กรงเทพมหานคร

๖.๑๑ การประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (United Nations Conferences on

Trade and Development : UNCTAD)

องคถด เปนองคการระหวางประเทศภายใตกรอบ ขององคการ สหประชาชาตเกดขนจาก

ความพยายามและความรวมมอของกลมประเทศก าลงพฒนาซงรวมกนเรยกวากลม ๗๗ (G77) ม

การประชมครงแรกทนครเจนวา ในป ค.ศ. ๑๙๖๔ เพอเรยกรองใหประเทศทพฒนาแลวรวมมอ

หาทางแกไขปญหาอปสรรคเกยวกบการคาและการพฒนาของประเทศทก าลงพฒนา โดยให

ประเทศทก าลงพฒนามสวนในการพจารณาตดสนปญหาเกยวกบการคาและการเงนระหวาง

ประเทศ

๖.๑๑.๑ วตถประสงคขององคถด

๑) เพอสงเสรมการคาระหวางประเทศ ทมระดบการพฒนาแตกตางกน และมงขจด

อปสรรคตาง ๆ เพอใหประเทศทก าลงพฒนาไดรบผลประโยชนจากการคาระหวางประเทศ

อยางเตมท โดยการรวมมอกบองคการตาง ๆ ทงในระดบภมภาคและระดบโลกทมอยอยาง

ใกลชด

๒) เพอด าเนนงานดานตาง ๆ เชน การเจรจา และตอรองปญหากฎหมายอน

เกยวกบการคาระหวางประเทศ โดยรวมมอกบหนวยงานอนของสหประชาชาต

๓) เปนศนยกลางระดบโลกในการด าเนนงาน เพอใหนโยบายการคาและการ

พฒนาของประเทศตาง ๆ รวมทงกลมเศรษฐกจระดบภมภาคตาง ๆ มความสอดคลองซง

กนและกน

๖.๑๑.๒ บทบาทและผลงานขององคการองคถด

การประชม UNCTAD เรมจดเปนครงแรก เมอป ค.ศ. ๑๙๖๔ จนถงปจจบน มการ

ประชมใหญไปแลว 10 ครง มผลงานทส าคญดงน

๑) รเรมใหมระบบสทธประโยชนทางการคา โดยจดท าโครงการใหสทธพเศษทาง

ภาษศลกากร (Generalized System of Preference : GSP) ทประเทศพฒนาแลวใหแก

ประเทศก าลงพฒนา

GSP หมายถง ระบบการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรทวไป ทประเทศพฒนา

แลวใหแกสนคาทมแหลงก าเนดในประเทศก าลงพฒนา โดยการยกเวนหรอลดหยอนอากร

ขาเขาแก สนคาทอยในขายไดรบสทธพเศษทางการคา ทงนโดยประเทศผใหสทธพเศษฯ

จะเปนผใหฝายเดยว โดยไมหวงผลตอบแทนใด ๆ ทงสน และไมมการเลอกปฏบตการ

ด าเนนงานปจจบนมระบบการให GSP ทงหมด ๑๖ ระบบ โดยประเทศทไดรบสทธพเศษฯ

จะไดรบการยกเวนหรอลดหยอนภาษขาเขาภายใต GSP ในอตราต ากวาภาษขาเขาทวไป ม

ผลประโยชนตอประเทศผไดรบในดานการสงเสรมการพฒนาสนคาอตสาหกรรม เพม

รายไดจากการสงออกและเรงรดอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ

๒) การใหสทธพเศษทางการคาระหวางประเทศก าลงพฒนาดวยกน โดยการจดท า

โครงการใหสทธพเศษทางการคาระหวางประเทศก าลงพฒนา ทงทางดานภาษศลกากรและ

ไมใชภาษศลกากร (Global System of Trade Preference Among Developing Countries :

GSTP) ซงเปนโครงการทประเทศก าลงพฒนาใหสทธพเศษระหวางกน สมาชกกลม ๗๗

ไดยนรายการขอลดหยอนสนคาซงกนและกน รวม ๑,๖๒๗ รายการ ขอตกลงแลกเปลยน

สนคานมผลบงคบใช ตงแต ค.ศ. ๑๙๘๗ โครงการนชวยใหประเทศก าลงพฒนาพงพา

ตนเองไดมากขนและเกดการขยายการคาระหวางประเทศก าลงพฒนา

๓) บทบาทในการแกปญหาสนคาโภคภณฑ โดยเปนผรเรมจดท าโครงการจดท า

ขอตกลงระหวางประเทศวาดวยสนคาโภคภณฑจากการประชมองคถด สมยท ๔ ค.ศ.

๑๙๗๖ ทประชมมมตใหจดตงโครงการรวมเพอสนคาโภคภณฑ โดยวางกฎเกณฑเกยวกบ

การผลตอยในระดบทเหมาะสมท งระดบราคา การปรบปรงประสทธภาพ ลดตนทน

สงเสรมการขยายตวดานการคา สนคาโภคภณฑทตกลงม 8 ประเภท ไดแก กาแฟ น าตาล

โกโก เนอโค นม ปอ และผลตภณฑปอ ไมเขตรอน และยางธรรมชาต

เพอใหการด าเนนงานการขอตกลงเปนไปตามวตถประสงค ขอตกลงสนคาโภคภณฑได

ก าหนดทจะด าเนนการทส าคญ คอ

๑) จดตงองคกรขอตกลงสนคาโภคภณฑระหวางประเทศ

๒) ใหมกลไกตาง ๆ ในการเขาแทรกแซงตลาด

๓)ใหมการด าเนนโครงการวจย และพฒนาเพมประสทธภาพและลดตนทนในการ

ผลต

๔) จดตงกองทนรวมเพอสนคาโภคภณฑ

๖.๑๑.๓ ประเทศไทยกบองคถด

ไทยรบเปนเจาภาพจดประชมองคการองคถดครงท ๑๐ ในเดอนกมภาพนธ ค.ศ.

๒๐๐๐ ทเชยงใหม การประชมครงนเปนรปแบบใหมไดใหภาคประชาสงคม (Civil

Society) ซงประกอบดวยภาคเอกชน องคการเอกชนและนกวชาการ เขามามสวนรวมกบ

ภาครฐ ผลการประชมไดพจารณาเหนชอบ สรปไดดงน

๑) ปฏญญากรงเทพฯ (Bangkok Declaration) เปนแผนแมบทในการก าหนด

ยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจของประเทศสมาชก เปนการก าหนดบทบาทขององคถดใน

สหสวรรษใหมใหอ านวยประโยชนตอกลมประเทศสมาชก

๒) แผนปฏบตการกรงเทพฯ (Bangkok Plan of Action) เปนการน าวธการไปสการ

ปฏบตใหประเทศสมาชกมความเทาเทยมกน มโอกาสทจะรบการปฏวตทางเทคโนโลย

การเปดตลาดการคาสาขาตาง ๆ และสงเสรมการพฒนาทย งยนบทบาทขององคการองคถด

ทผานมา ยงไมมประสทธภาพในการรกษาผลประโยชนของประเทศสมาชกในกลมทก าลง

พฒนา การประชมในประเทศไทยจงเปนความหวงทจะประสานประเทศทพฒนาแลวกบ

ประเทศก าลงพฒนา ใหมโอกาสเทาเทยมกนเพอการพฒนาเศรษฐกจอยางย งยน

๗. องคการระหวางประเทศทางดานการเมอง

เ มอสงครามโลกครงท 1 สนสดลง ไดมการประชมสนตภาพขน ณ พระราชวงแวรซายส

ค.ศ. ๑๙๑๘ ตกลงจดตงองคการสนนบาตชาต เพอรกษาสนตภาพและแกไขขอขดแยงโดยสนตวธ แต

สนนบาตชาตกไมสามารถรกษาสนตภาพของโลกได ในทสดสงครามโลกครงท ๒ จงเกดขนอก ภายหลง

สงครามโลกครงท ๒ ไดมความพยายามจดตงองคการระหวางประเทศขนอก องคการระหวางประเทศทาง

การเมองทส าคญมดงน

๗.๑ องคการสหประชาต (The United Nations)

องคการสหประชาชาต เปนองคการระหวางประเทศระดบโลกทกอตงขนในป ค.ศ. ๑๙๔๕

ภายหลงสงครามโลกครงท ๒ ยตลง โดยมส านกงานใหญต งอย ทกรงนวยอรก ประเทศ

สหรฐอเมรกามสมาชกประกอบดวยประเทศเอกราชตาง ๆ จากทกภมภาคของโลก จากจ านวน

สมาชกกอตง ๕๑ ประเทศในป ค.ศ. ๑๙๔๕ ไดเพมขนอยางรวดเรว

ตวาล (Tuvalu) เขาเปนสมาชกเมอวนท ๕ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๐ เปนอนดบท ๑๘๙

สวตเซอรแลนด เขาเปนสมาชกเมอวนท ๑๐ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๒ เปนอนดบท ๑๙๐

ตมอรตะวนออก เขาเปนสมาชกเมอวนท ๒๗ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๒ เปนอนดบท ๑๙๑

๗.๑.๑ วตถประสงคขององคการสหประชาชาต

องคการสหประชาชาตไดรบการสถาปนาอยางเปนทางการเมอวนท ๒๔ ตลาคม

ค.ศ. ๑๙๔๕ เมอกฎบตรสหประชาชาตมผลบงคบใช กฎบตรสหประชาชาตไดก าหนด

วตถประสงคขององคการสหประชาชาตไวดงน

๑) เพอธ ารงไวซงสนต และความมนคงระหวางประเทศ

๒) เพอพฒนาความสมพนธฉนมตรระหวางประชาชาตทงปวง โดยยดการเคารพ

ตอหลกการแหงสทธอนเทาเทยมกน

๓) เพอใหบรรลถงความรวมมอระหวางประเทศ ในอนทจะแกไขปญหาระหวาง

ประเทศทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม หรอมนษยธรรมและการสงเสรมสนบสนนการ

เคารพตอสทธมนษยชนและเสรภาพขนมลฐานส าหรบทกคน โดยไมเลอกปฏบตในเรอง

เชอชาต เพศ ภาษา หรอศาสนา

๔) เพอเปนศนยกลางส าหรบการประสานงานของประชาชาตท งหลาย ให

กลมกลนกนในอนทจะบรรลจดหมายปลายทางรวมกนกลาวไดวาองคการสหประชาชาต

กอตงขนมาดวยเจตนารมณทจะขจดภยพบตอนเกดจากสงคราม ประกนสทธมนษยชน

ตลอดจนสงเสรมความกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคมของมวลมนษยชาต

๗.๑.๒ หลกการขององคการสหประชาชาต

เพอใหองคการสหประชาชาตสามารถด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคทก าหนด

ไว กฎบตรสหประชาชาตไดวางหลกการทองคการสหประชาชาต และประเทศสมาชกจะ

พงยดถอเปนแนวทางในการด าเนนการระหวางประเทศ ดงน

๑) หลกความเสมอภาคในอธปไตย รฐยอมมอ านาจอธปไตยโดยสมบรณ

๒) หลกความมนคงรวมกน เพอธ ารงไวซงสนตภาพและความมนคงรวมกน

ด าเนนมาตรการรวมกน เพอปองกนและขจดการคกคามตอสนตภาพ

๓) หลกเอกภาพระหวางมหาอ านาจ ซงไดแก สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศส

รสเซย และจน

๔) หลกการไมใชก าลง และการระงบกรณพพาทโดยสนตวธ

๕) หลกความเปนสากลขององคการ เปดกวางแกรฐทรกสนตทงปวง

๖) หลกการเคารพเขตอ านาจศาลภายใน ปญหาใดทประเทศสมาชกอางวาเปน

กจการภายใน สหประชาชาตจะไมมสทธหรออ านาจเขาแทรกแซง

๗.๑.๓ องคกรหลกขององคการสหประชาชาต

สหประชาชาตมการด าเนนงานเกอบทวทงโลกโดยผานหนวยงานหลก ๖ องคกร

ไดแก

๑) สมชชา สมชชาเปนทรวมของประเทศสมาชกทงหมดของสหประชาชาต ซง

ทกประเทศมสทธออกเสยงได ๑ เสยง มหนาทพจารณาและใหค าแนะน าในเรองตาง ๆ

ภายในกรอบของกฎบตรสหประชาชาต แมวาสมชชาก าหนดเปาหมายและกจกรรมเพอ

การพฒนาตาง ๆ เรยกรองใหมการประชมระดบโลกในหวขอส าคญ ๆ และก าหนดปสากล

เพอเนนความสนใจในประเดนทส าคญ ๆ ของโลก สมชชามการประชมสมยสามญปละ

ครง การลงคะแนนเสยงในเรองทว ๆ ใชเสยงขางมากแตถาเปนปญหาส าคญจะตองได

คะแนน ๒ ใน ๓ ของสมาชกทเขารวมประชม

๒) คณะมนตรความมนคงมหนาท และความรบผดชอบในการธ ารงรกษา

สนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ ประกอบดวยสมาชก ๑๕ ประเทศ แบงเปน ๒

ประเภท คอ สมาชกถาวร ม ๕ ประเทศ คอ จน ฝรงเศส รสเซย องกฤษ สหรฐอเมรกา และ

สมาชกชวคราว ม ๑๐ ประเทศ อยในต าแหนงครง ๒ ป ในกรณประเทศสมาชกถาวร

ประเทศใดประเทศหนงออกเสยงคดคาน ถอวาเปนการใชสทธยบย ง (Veto) อนจะมผลท า

ใหเรองนน ๆ ตกไป ในยคของสงครามเยน การด าเนนงานของคณะมนตรความมนคง

ประสบกบสภาวะชะงกงน เนองจากการใชสทธยบย งของประเทศมหาอ านาจ ปจจบน

สมาชกคณะมนตรความมนคงไมวาจะเปนสมาชกประจ าหรอไมกตาม จะตองงดเวนออก

เสยง เมอมการพจารณาปญหาขอพพาททตนเปนคกรณดวย

๓) คณะมนตรเศรษฐกจ และสงคม มหนาทส าคญคอการสงเสรมและจดท า

ขอเสนอแนะกจกรรม ทมงเนนความรวมมอระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจและสงคม

รวมถงเรองการคา การขนสง การพฒนาอตสาหกรรม การพฒนาเศรษฐกจ ประชากรและ

การสงเสรมคณภาพชวตของมนษย คณะมนตรเศรษฐกจ และสงคมประกอบดวยสมาชก

๕๔ ประเทศ อยในต าแหนงคราวละ ๓ ป การลงคะแนนเสยงใชคะแนนเสยงขางมาก

ภายใตคณะมนตรเศรษฐกจ และสงคม ประกอบดวยคณะกรรมาธการประจ าภมภาคตาง ๆ

โดยเฉพาะคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมส าหรบเอเชยและแปซฟก(The Economic

and Social Commission for Asia and The Pacific : ESCAP) ส านกงานใหญต งอย ท

กรงเทพมหานคร

๔) คณะมนตรภาวะทรสต ประกอบดวย จน ฝรงเศส รสเซย องกฤษ และ

สหรฐอเมรกา มหนาทดแลดนแดนในภาวะทรสตทรฐบาลของประเทศตาง ๆ รบผดชอบ

อย เพอใหมการด าเนนงานเปนขนตอนอนจะน าไปสการปกครองตนเอง หรอการไดรบเอก

ราช เดมดนแดนในภาวะทรสตม ๑๑ แหง สวนใหญอยในแอฟรกาและมหาสมทรแปซฟก

ซงไดรบเอกราชไปหมดแลว ปาเลา (Palau) เปนดนแดนในภาวะทรสตแหงสดทาย เดมอย

ในความดแลของสหรฐอเมรกาไดรบเอกราชเมอเดอนตลาคม ค.ศ. ๑๙๙๔ สงผลใหคณะ

มนตรภาวะทรสตหยดการปฏบตงานอยางเปนทางการและจะประชมเฉพาะเรองพเศษตาม

ความจ าเปน

๕) ศาลยตธรรมระหวางประเทศ หรอ “ศาลโลก” ต งอยกรงเฮก ประเทศ

เนเธอรแลนด เปนองคการตลาการทส าคญของสหประชาชาต ประกอบดวยผพพากษา

จ านวน ๑๕ นาย อยในต าแหนงคราวละ ๙ ป คความทจะน าคดขนสศาลไดจะตองเปนรฐ

คกรณ ซงเปนสมาชกองคการสหประชาชาต ถามใชสมาชกจะตองไดรบความเหนชอบจาก

สมชชา เอกชน จะน าคดมาสศาลนไมได

๖) ส านกเลขาธการ ท าหนาท บรหารงานของสหประชาชาตภายใตการน าของ

เลขาธการ เลขาธการสหประชาชาตเลอกตงโดยสมชชาดวยคะแนนเสยงไมต ากวาสองใน

สามทงนโดยค าแนะน าของคณะมนตรความมนคง เลขาธการมวาระอยในต าแหนงคราวละ

๕ ป โดยหลกการ เลขาธการจะมาจากประเทศทเปนกลางหรอไมฝกใฝฝายใด หนาทส าคญ

ของเลขาธการ คอ การรายงานสถานการณระหวางประเทศทกระทบตอความมนคง

ระหวางประเทศใหคณะมนตรความมนคงทราบ และท าหนา ททางการทตของ

สหประชาชาตผด ารงต าแหนงเลขาธการสหประชาชาต ดงน

๑. ทรฟ ล (Trygve Lie) ประเทศนอรเวย (ลาออก) ๒ กมภาพนธ ๒๔๘๙ – ๑๐

พฤศจกายน ๒๔๙๕

๒. ดาก ฮมมารเฮลด (Dag Hammarskjöld) ประเทศ สวเดน (เสยชวตในอบตเหต

เครองบนตกทโรดเชยเหนอ) ๑๐ เมษายน ๒๔๙๖ – ๑๘ กนยายน ๒๕๐๔

๓ อถน (U Thant) ประเทศพมา (สละสทธหลงครบวาระทสองดวยเหตผล

สวนตว) ๓๐ พฤศจกายน ๒๕๐๔ – ๓๑ ธนวาคม ๒๕๑๔

๔. ครท วลดไฮม (Kurt Waldheim) ประเทศ ออสเตรย (จนใชสทธยบย งการด ารง

ต าแหนงสมยทสาม) ๑ มกราคม ๒๕๑๕ – ๓๑ ธนวาคม ๒๕๒๔

๕. คาเบยร เปเรซ เด กเอยาร (Javier Pérez de Cuéllar) ประเทศเปร (ปฏเสธทจะ

ด ารงต าแหนงตอเปนวาระทสาม) ๑ มกราคม ๒๕๒๕ – ๓๑ ธนวาคม ๒๕๓๔

๖. บฏรส บฏรส ฆอล (Boutros Boutros-Ghali) ประอยปต (สห รฐอ เม รก า ใช

สทธยบย งการด ารงต าแหนงสมยทสอง) ๑ มกราคม ๒๕๓๕ – ๓๑ ธนวาคม ๒๕๓๙

๗. โคฟ แอนนน (Kofi Annan) ประเทศกานา ๑ มกราคม ๒๕๔๐ – ๓๑ ธนวาคม

๒๕๔๙

๘. พน ก-มน (Ban Ki-moon) ประเทศเกาหลใต ๑ มกราคม ๒๕๕๐ – ๓๑

ธนวาคม ๒๕๕๙

๙. องตอนอ กแตรช (António Guterres) ประเทศโปรตเกส ๑ มกราคม ๒๕๖๐ –

ปจจบน

นอกจากนนยงมองคกรพเศษทท างานในฐานะองคการสหประชาชาตอกหลายองคการ เชน

ทบวงการช านาญพเศษแหงสหประชาชาต (Specialized Agencies) ซงเปนองคการอสระและ

ปฏบตงานเฉพาะดาน ท าหนาทในการสงเสรมเศรษฐกจและสงคมของประเทศสมาชกซงจดตงขน

ตามความตกลงของรฐบาล ในปจจบนม ๑๖ องคการ ไดแก

๑) องคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO)

๒) องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO)

๓) องคการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO)

๔) องคการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO)

๕) ธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนาหรอธนาคารโลก (IBRD/World

Bank)

๖) กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF)

๗) องคการอนามยโลก (WHO)

๘) สหภาพไปรษณยสากล (UPU)

๙) สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศ (ITU)

๑๐) สมาคมพฒนาระหวางประเทศ (IDA)

๑๑) บรรษทการเงนระหวางประเทศ (IFC)

๑๒) องคการอตนยมวทยาโลก (WMO)

๑๓) องคการกจการทางทะเลระหวางประเทศ (IMO)

๑๔) องคการทรพยสนทางปญญาโลก (WIPO)

๑๕) กองทนระหวางประเทศเพอการพฒนาเกษตรกรรม (IFAD)

๑๖) องคการพฒนาอตสาหกรรมแหงสหประชาชาต (UNIDO)

องคกรอสระซงมใชทบวงช านญพเศษ ไดแก

๑) ขอตกลงทวไปวาดวยการพกดอตราภาษศลกากรและการคา (GATT)

๒) ส านกงานพลงปรมาณระหวางประเทศ (IAEA)

ในปจจบนองคการสหประชาชาต ไดจดตงทบวงการช านญพเศษของสหประชาชาตเพอปฏบตงาน

อนใดอนหนงหรอเฉพาะดาน ซงสวนใหญจะเกยวกบการสงเสรมทางเศรษฐกจ สงคมและการศกษา ใน

บรรดาประเทศสมาชกโดยเฉพาะอยางยงในประเทศดอยพฒนา เชน ส านกงานขาหลวงใหญผลภยแหง

สหประชาชาต (UNHCR) ซงไดด าเนนการในสงทเปนประโยชนตอมวลมนษยชาตมากมาย ทงดานสงคม

เศรษฐกจ และการเมอง องคการสหประชาชาต จงเปนองคการหลกทมความส าคญ

๗.๑.๔ ผลงานขององคการสหประชาชาต

ตลอดระยะเวลา 50 กวาปทผานมา สหประชาชาตไดสรางววฒนาการของความ

รวมมอระหวางประเทศทครอบคลมการด าเนนงานในดานตางๆ อยางกวางขวาง ผลงาน

ของสหประชาชาตสรปไดดงน

๑) ดานการรกษาสนตภาพ โดยคณะมนตรความมนคงไดด าเนนมาตรการบบ

บงคบ ทงทไมใชก าลงอาวธและใชก าลงทางอาวธโดยความรวมมอจากประเทศสมาชก

มาแลว ๒ ครง คอครงแรกในสงครามเกาหลป ค.ศ. ๑๙๕๐ และสงครามอาวเปอรเซยใน

กรณทอรกสงทหารเขายดครองคเวต ค.ศ. ๑๙๙๑ สหประชาชาตยงรบหนาทเจรจาแกไข

ความขดแยง เชน การยตสงครามอรก-อหราน การถอนทหารโซเวยตออกจากอฟกานสถาน

การยตความขดแยงในกมพชา การยตสงครามกลางเมองในเอลซลวาดอร สหประชาชาตยง

ไดด าเนนการทตหลงฉากในการปองกนความขดแยงกวา ๕๐ กรณ ไมใหขยายตวเปน

สงคราม ปจจบนเกดกระแสชาตนยมทองถนท าใหเกดความขดแยงทางดานเชอชาต ศาสนา

การฆาลางเผาพนธ และการละเมดสทธมนษยชนโดยรฐบาล ในขณะเดยวกนลกษณะความ

ขดแยงไดเพมความสลบซบซอนมากขน ท าให สหประชาชาตตองสงกองก าลงรกษา

สนตภาพเขาไปปฏบตงาน

๒) การสงเสรมประชาธปไตย สหประชาชาตไดชวยใหประชาชนกวา ๔๕

ประเทศมสทธออกเสยงในการเลอกต งทเสร และยตธรรม เชน ในนามเบย กมพชา

เอลซลวาดอร เอรเทรย โมซมบก นการากว และลาสดในตมอรตะวนออก โดย

สหประชาชาตไดใหค าปรกษา ความชวยเหลอ และตรวจสอบผลการเลอกตง

๓) การสงเสรมการพฒนา โดยจดสรรเงนทงเงนกและเงนใหเปลาใหกบโครงการ

พฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และองคการระหวางประเทศอน ๆ ไดวางแผนและ

ด าเนนโครงการดานการเกษตร อตสาหกรรม การศกษา และสงแวดลอมกวา ๕,๐๐๐

โครงการ

๕) การสงเสรมสทธมนษยชน โดยคณะกรรมการดานสทธมนษยชนไดสบสวน

เรองรองเรยนเกยวกบการละเมดสทธมนษยชน และไดกระตนใหประชาคมโลกสนใจใน

เรองการละเมดสทธมนษยชนในประเทศตาง ๆ จนกอใหเกดแรงกดดนระหวางประเทศ

เพอน าไปสการปรบปรงเรองสทธมนษยชนในประเทศนน ๆ

๕) การปกปองสงแวดลอมและชนโอโซน สหประชาชาตไดจดประชมนานาชาต

วาดวยสงแวดลอมและการพฒนา ทรโอเดอจาเนโร ประเทศบราซล ใน ค.ศ. ๑๙๙๒ ท

ประชมไดรบรองอนสญญาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเพอรกษาระดบกาซ

เรอนกระจกในชนบรรยากาศโลกไมใหโลกรอนขน และลงนามในอนสญญาวาดวยความ

หลากหลายทางชวภาพ เพออนรกษและใชประโยชนอยางย งยน รบรองแผนปฏบตการ ๒๑

(Agenda 21) สรางความสมดลใหเกดขนระหวางสงแวดลอมกบการพฒนา เพอบรรลถง

การพฒนาแบบยงยนและไดจดประชมนานาชาตชใหเหนอนตรายจากการสญเสยชน

โอโซน ซงเปนผลมาจากการพฒนาอตสาหกรรมในระยะทผานมา

๖) การใหความคมครองทรพยสนทางปญญา โดยองคการทรพยสนทางปญญา

แหงโลก (WIPO) ไดใหความคมครองสงประดษฐใหม ๆ และมการจดทะเบยนทรพยสน

ทางปญญาเกอบ ๓ ลานชน กฎบตรดงกลาวยงมผลใหมการคมครองผลงานของศลปน นก

ประพนธเพลง และนกเขยนทวโลก

๗) การอนรกษและบรณะสถานทส าคญทางประวตศาสตร วฒนธรรมและ

สถาปตยกรรม โดยองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต

(UNESCO) ไดด าเนนการอนรกษโบราณสถานใน ๘๑ ประเทศ เชน กรซ อยปต

อนโดนเซย กมพชา และไทย นอกจากนยงไดจดประชมนานาชาตเพออนรกษทรพยสน

ทางวฒนธรรม

๗.๑.๕ ประเทศไทยกบองคการสหประชาชาต

ประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกสหประชาชาตล าดบท ๕๕ เมอวนท ๑๖ ธนวาคม

ค.ศ. ๑๙๔๖ คนไทยทไดรบเกยรตใหด ารงต าแหนงส าคญคอ พลตรพระเจาวรวงศเธอกรม

หมนนราธปพงศประพนธ ทรงไดรบเลอกเปนประธานสมชชาสมยสามญท ๑๑ เมอป

ค.ศ. ๑๙๕๖ ประเทศไทยนบวามบทบาทส าคญในการใหความรวมมอกบสหประชาชาตใน

ดานตาง ๆ ซงพอสรปไดดงน

๑ ) บทบาทดานการสงเสรมสนตภาพ และรกษาความมนคงระหวาง

ประเทศไทยไดสงทหารเขารวมปฏบตการกบกองก าลงสหประชาชาต เมอเกด

สงครามเกาหลในป ค.ศ. ๑๙๕๐ จนสามารถสงบศกได ในชวงทศวรรษ ๑๙๘๐ เขา

ชวยแกปญหาความขดแยงในกมพชาจนเกดความสงบ และไทยยงไดมบทบาทเขา

รวมปฏบตการในการรกษาสนตภาพในภมภาคตาง ๆ ของโลก ดงเชนในปจจบน

ไดสงทหารปละ ๕ นาย เขารวมรกษาสนตภาพบรเวณชายแดนอรกกบคเวต สง

เจาหนา ทต ารวจปละ ๕ นาย รวมปฏบตการรกษาสนตภาพในบอสเนย-

เฮอรเซโกวนา สงทหาร ๑,๕๘๑ นาย รวมปฏบตการในตมอรตะวนออก นอกจาก

ภารกจทางการทหารแลวทหารไทยยงไดใหค าแนะน าทางการเกษตรตามแนวคด

เศรษฐกจแบบพอเพยงแกชาวตมอรตะวนออก อกทงยงมโครงการฝกอบรมการ

จดตงหมบานปองกนตนเอง การฝกอบรมดานสาธารณสขตลอดจนการใหความ

ชวยเหลอดานมนษยธรรม บทบาทของไทยในครงนเปนทยอมรบในระดบ

นานาชาตและเปนทชนชมของชาว ตมอรตะวนออก

๒) บทบาทและความรวมมอในดานสงคม ดงเชน ไทยใหทพกพงแกผ

อพยพชาวลาว กมพชา และเวยดนาม ตงแตป ค.ศ. ๑๙๗๕ ในระยะทมการสรบใน

ประเทศเพอนบาน ไดรณรงคใหประชาคมระหวางประเทศสนใจปญหาผอพยพ

ปจจบนไทยยงรบภาระผลภยจากการสรบในพมากวาแสนคน

ไทยยงไดพฒนามาตรฐานดานสทธมนษยชนภายในประเทศใหสอดคลองกบ

มาตรฐานสากล เชน การเขาเปนภาคอนสญญาระหวางประเทศดานสทธมนษยชน เพอรบ

พนธกรณทจะคมครองสทธของ ประชาชนดานตาง ๆ ทงนเพอสงเสรมและคมครองสทธ

มนษยชนตามรฐธรรมนญฉบบปจจบน นอกจากน ไทยยงไดรวมมอกบสหประชาชาตใน

ดานการพฒนา เชน ปญหาความยากจน การคามนษย ยาเสพตด การฟอกเงน การระบาด

ของเชอเอชไอวและโรคอน ๆ

7.2 องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (North Atlantic Treaty Organization : NATO)

เปนองคการพนธมตรทางทหารระหวางสหรฐอเมรกา และประเทศตางๆ ในยโรป กอตง

เมอ ค.ศ. ๑๙๔๙ ประกอบดวยประเทศสมาชก ๑๖ ประเทศ คอ นอรเว, เดนมารก, เบลเยยม,

เนเธอรแลนด, ลกเซมเบอรก, ฝรงเศส, เยอรมน, สเปน ,โปรตเกส, อตาล, กรซ, ตรก, องกฤษ,

ไอซแลนด, สหรฐอเมรกา และแคนาดา ตอมา ค.ศ. ๑๙๙๙ มการรบสมาชกใหมเพมอก ๓ ประเทศ

คอ โปแลนด เชค และฮงการ รวมเปน ๑๙ ประเทศ องคการนาโตมส านกงานใหญตงอย ณ กรง

บรสเซลส ประเทศเบลเยยม

๗.๒.๑ วตถประสงคขององคการนาโต

๑) ตอตานอ านาจของสหภาพโซเวยต สกดกนการขยายอทธพของคอมมวนสตใน

ยโรป

๒) สรางความมนคงรวมกนระหวางกลมประเทศประชาธปไตยในยโรป โดยม

สหรฐอเมรกาและแคนาดาใหความรวมมอชวยเหลอ

๓) รกษาเสถยรภาพของยโรป เปนกลไกส าคญในการแกปญหาความขดแยงใน

ยโรป

๗.๒.๒ บทบาทและการด าเนนงานขององคการนาโต

๑) บทบาทในการปองกนภยคกคามภมภาคยโรป จากฝายคอมมวนสตโดยม

สหภาพโซเวยตเปนผน า ตลอดชวงเวลาของสงครามเยนองคการนาโตมบทบาทส าคญยง

สามารถปองกนยโรปตะวนตกใหปลอดภยจากลทธคอมมวนสต จนกระทงสหภาพโซเวยต

ลมสลาย สงครามเยนสนสดลง

๒) บทบาทในการรกษาสนตภาพ และความมนคงใหเกดขนในสงคมโลก

เนองจากการไดรบเอกราชของประเทศบรวารคอมมวนสตในยโรปตะวนออก กอใหเกด

ความขดแยงทางเชอชาตทรนแรงในอดตยโกสลาเวย และในดนแดนสาธารณรฐตาง ๆ ของ

อดตสหภาพโซเวยตจนกลายเปนสงครามกลางเมอง องคการนาโตไดแสดงบทบาทในการ

รกษาสนตภาพดวยการปฏบตการของกองก าลงนาโต ดงเชนเมอเกดสงครามในบอสเนย

และสงครามในโคโซโว ซงเปนสวนหนงของยโกสลาเวย การปฏบตการทหารเตมรปแบบ

ของนาโต ท าใหยโกสลาเวยยอมจ านน ความสงบจงเกดขน

๓) บทบาทในการสรางความรวมมอระหวางประเทศ เปนการความรวมมอทาง

ทหารกบรสเซยและยโรปตะวนออก จงไดจดตงมาตรการความรวมมอทเรยกวา หนสวน

เพอสนตภาพ (Partnership for Peace) ขนในป ค.ศ. ๑๙๙๔ สงผลใหจอรจ ดบเบลย บช

(George W. Bush) ประธานาธบดสหรฐอเมรกา และวลาดเมยร ปตน (Vladimir Putin)

ประธานาธบดรสเซย ไดลงนามสญญามอสโก ตกลงลดอาวธนวเคลยรครงใหญทสด ใน

เดอนพฤษภาคม ค.ศ. ๒๐๐๒ โดยแตละฝายจะลดหวรบนวเคลยร ลง ๒ ใน ๓ ในระยะเวลา

๑๐ ป ผน า รสเซยยงไดรวมลงนามขอตกลงความรวมมอในฐานะหนสวนทเทาเทยมกน

ดวยการจดตงสภา นาโต รสเซยขนในเดอนพฤษภาคมปเดยวกน มผลท าใหรสเซยเขาไปม

สวนรวมในการตดสนใจรวมกนในเรองตางๆ ดงเชน การปราบปรามผกอการรายขามชาต

การแกไขปญหาความขดแยงทางเชอชาต การรกษาสงแวดลอมของโลก การปรบเปลยน

บทบาทขององคการนาโต นบวาสอดคลองกบสถานการณของโลกทเปลยนไปหลงยค

สงครามเยน

อางอง

กรมประชาสมพนธ ส านกนายกรฐมนตร. (2554). ประเทศไทยกบอาเซยน. ส านกนายกรฐมนตร.

กระทรวงการตางประเทศ. (2560) .กรมองคการระหวางประเทศ. [Online], Available :

https://goo.gl/tNnHMo

ชตมา บณยประภทร. (2550). การกาวไปสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของไทยในป พ.ศ. 2558,

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร. กรงเทพ. 2550

ธนพฒน เลกเกยรตขจร. ปจจยในความส าเรจและพฒนาการของสหภาพยโรป อาเซยนตองดละคร

แลวยอนดตว.

บ า น จ อ ม ย ท ธ . ( 2 5 4 3 ) . ส ภ า พ ป จ จ บ น ข อ ง ส ง ค ม โ ล ก . [ Online], Available :

http://www.baanjomyut.com/library_4/global_society/02_3.html

ปรารถนา คงนาค. (๒๕๕๗). บทบาทและหนาทของสหภาพยโรปกบประชาคมอาเซยน : ความ

เหมอนบนความแตกตาง. สงคมโลก. ศนยโลกสมพนธไทย .สถาบนเอเชยศกษา. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[Online], Available : www.thaiworld.org/th/thailand_monitor/answer.php?question_id=1364

ว ก พ เ ด ย ส า ร า นก รม เส ร . ( 2 5 60 ) . เ ลข า ธก ารสหประชาชา ต . [Online], Available :

https://goo.gl/wa2og3

ว ก พ เ ด ย ส า ร า น ก รม เส ร . ( 2 5 6 0 ) . อ งคก า ร ร ะหว า งประ เทศ . [Online], Available :

https://goo.gl/IvKUrQ

สถาบนอาณาบรเวณศกษา. (2557). องคการความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศทส าคญ.

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. [Online], Available : https://goo.gl/ImtACb

ส านกงานพาณชยในตางประเทศ ณ กรงบรสเซลส. วารสาร “EU today” No. 31, January 2008

สทธาภา อมรววฒน. ความแตกตางระหวาง EU กบ AEC,ศนยวจยเศรษฐกจและธรกจ. ธนาคารไทย

พาณชย

สภเวช วไลรตน. (2556). องคกรระหวางประเทศ. [Online], Available : http://suppawethwilair.

blogspot.com/2013/09/blog-post_9.html

องคความรประชาคมอาเซยน. [Online], Available : http://www.thai-aec.com