ગુજરાત સરકાર દ્વારા લેવાતી GPSC 1-2 ... · 2019. 4. 18. · છંદ 44 16. સમાનાથી િબ્દો 49 17. શવરુધ્ધાથી

ANGEL ACADEMY : GPSC 1-2, Dy.SO - નાયબ મામલતદાર, તલાટી, કલાકક , PSI-ASI, કોનસટબલ, TAT, TET વગર પરીકષાઓની સપરક તયારી માટના થળ

મો.7575 072 872 :1) બસ ડપોની સામ, સકટર:7-C, ઘ-3, │ 2) લાલઘર ઝરોકષની નીચ, સકટર: 29, ઘ-6 કોનકર, ગાધીનગર angelacademy.co.in

સચાલક : સામત ગઢવી (GPSC 1-2(p) , Dy.SO-નાયબ મામલતદાર(p), તલાટી, કલાકક , પોલીસ, TAT, TET વગર 10 થી વધાર પરીકષાઓમા પાસ થનાર અનભવી અન તજજઞ શિકષક) 1

ગજરાત સરકાર દવારા લવાતી તમામ પરીકષાઓની સપરક તયારી માટ. ગજરાતી વયાકરર વાચવાનો શવષય છ, ગોખવાથી ન આવડ

સમજીન વાચવ તથા લખીન મહાવરો કરવો.

ગજરાતી વયાકરરમા મશકલી અનભવતા શમતરો માટ ઉપયોગી

પ તક.

ગજરાતી વયાકરર દરક પરકરરની Short-cut રીત સાથ સરળ સમજ.

દરક પરકરર માથી પરીકષામા પછાયલા પરશનો.

AAANNNGGGEEELLL AAACCCAAADDDEEEMMMYYY

7575 072 872 માગકદિકક : સામત ગઢવી

(10 પરીકષાઓમા સફળ થયલ અનભવી અન તજજઞ શિકષક)

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




Index 1. શબદકોશ 3

2. નામ 5

3. સવકનામ 7

4. શવિષર 8

5. કરિયાપદ 10

6. કરિયા શવિષર 11

7. સયોજક 13

8. શનપાત 14

9. કદત 15

10. શવભકતત 16

11. સશધ 18

12. જોડરી 25

13. સમાસ 28

14. અલકાર 40

15. છદ 44

16. સમાનાથી િબદો 49

17. શવરધધાથી િબદો 57

18. િબદ શહ માટ એક િબદ 68

19. કહવતો 75

20. રઢીપરયોગ 78

21. તળપદા િબદો 83

22. અનકાથી 85

23. શવરામ ચચનસહ 88

24. વાકયના પરકારો 90

25. પરીકષામા પછાયલા પરશનો 92

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




શબદકોશ

માનસયભાષાન પોતાન િબદભડોળ હોય છ અન તનો સગરહ કરતો ગરથ એટલ િબદકોિ. િબદકોિમા અસખય િબદોના અથો આપલા હોય છ. આ બધા િબદ ચોકકસ િમમા ગોઠવાયલા હોય છ. ગજરાતી ભાષાનો વયવકથત અન શવતારપવકકનો સૌપરથમ િબદકોિ ગાધીજીના પરયાસોથી 1929મા ‘સાથક જોડરીકોિ’ના

નામ આપરન મળયો. િબદકોિ એ કોઇપર ભાષાની આરસી છ. તનાથી ભાષાની િબદસમદધિ જોઈ િકાય છ. આપર િબદકોિનો પરયોગ કવી રીત કરવો ત િીખવ જોઈએ.

િબદકોિમા િબદોની ગોઠવરી.... િબદકોિમા િરઆતના િબદો વરથી વરથી િર થાય છ જનો સાચો િમ અહી મકયો છ.

અ, અ, આ,આ, ઇ, ઇ, ઈ, ઈ, ઉ, ઉ, ઊ, ઊ, ઋ, એ, ઍ, એ, ઐ, ઐ, ઓ, ઑ, ઓ, ઑ, ઔ, ઔ.

ઉપરના વરમા જોિો તો ખયાલ આવિ ક અન વાર વગર આવલો વર પહલા મકાય છ. જયાર અન વાર સાથનો વર પછી આવ છ. િબદની િરઆતમા વર આવતો હોય તયાર તન ઉપરના િમમા ગોઠવાય છ. અહી વરથી િર થતા થોડાક િબદો યોગય િમમા આપયા છ.

અકષર અગત આગાહી આચકો ઇમારત ઇકરદરા ઈશવર ઈધર ઉખાણ ઉબરો ઊરપ ઊડાર ઋશષ એકાત ઍતિન ઍજજન ઐશવયક ઐદરમચલક ઓરડો ઑકરફસર ઔષધ ઔસ.

વરની ગોઠવરી પછી વયજન િબદકોિમા ગોઠવવામા આવ છ. વયજનની ગોઠવરી નીચ મજબ કરવામા આવ છ.

ક-કષ, ખ, ગ, ઘ, ચ, છ, જ-જઞ, ઝ, ટ, ઠ, ડ, ઢ, ર, ત-તર, થ, દ, ધ, ન, પ, ફ, બ, ભ, મ, ય, ર, લ, વ, િ-શર, ષ, સ, હ, ળ.

ઉપરના વયજનોમા ર,ળ વયજનથી િબદ શનમાકર થત ન હોવાથી િબદકોિમા તવા િબદો જોવા મળતા નથી. જો ઉપરના વયજન પરમાર િબદોની સાચી ગોઠવરી કરવી હોય તો નીચ મજબ ગોઠવી િકાય.

કઠોર કષમા ખાર ગામડ ઘર ચળકાટ જતન જઞાન ઝાડ ટપાલ ઠપકો ડાયરો ઢગલો તકદારી તરજયા થડ દગલ ધજા નજર પતગ ફરસ બગલો ભમરો મરચ યશત રમત લહાર વહાર િતક શરમ ષટકોર સગવડ હથોડી. કોઈ એક વયજનીથી જ િબદ િર થતો હોય તયાર વરના િમમા વયજનોની ગોઠવરી થાય છ અન વર પરમારની ગોઠવરી બાદ જોડાકષર આવ છ. જનો િમ મોટાભાગ ય,ર,લ,વ પરમારનો રહ છ. જમ ક ‘ક’ વયજનથી િર થતા િબદોની ગોઠવરી નીચના િમ પરમાર કરવી જોઈએ. ક, ક, કા, કા, કરક, કરકિ, કી, કી, ક, ક, ક, ક , ક, ક, ક, ક, ક, કો, કૉ, કો, કૉ, કૌ, કૌ, કય, િ, તલ, તવ, કષ. ઉપરના િમમા િબદોન ગોઠવતા નીચ મજબના િમમા ગોઠવી િકાય. કરવત→કચન→કાગળ→કાચન→કરકનખાબ→કરકિકર→કીડી→કટબ→કદન→કજન→કચી→કપા→કટલ→કપટન→કદર→કલાસ→

કોકરકલા→કૉલજ→કોકર→કૉગરસ→કૌરવ→કૌસ→કયાક→િમ→કતલશનક→કવાટકર→કષચરક.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




આવી જ રીત અનસય વયજનોની ગોઠવરી કરી િકાય છ. ‘કષ’ જોડાકષર ‘ક’ વયજનની હરોળમા છલલ મકાય છ. કારર ક તમા ‘ક+ષ’ એમ બ વયજનોન જોડાર થયલ છ. તથી વયજનના િમ મજબ ‘ક’ વયજનની હરોળમા અત મકાય છ. હવ આપર ‘જ’ વયજનની હરોળનો સાચો િમ જોઈ લઈએ. જ, જ, જા, જા, જજ, જજિ, જી, જી, જ, જ, જ, જ, જ, જ, જ, જ , જ, જ , જો, જૉ, જો, જૉ, જો, જૌ, જઞ, જય, જલ, જવ, ઉપરના વયજનોથી િર થતા િબદોની ગોઠવરી અહી આપી છ. જવાબ જગલ જાસસ જાબ જજગર જજિદગી જીવન જીથરા જગાર જથ જભ જઠ જનસટલમન જન જોખમ જૉબ જોસો જૌહર જઞાન જયાર જવલત અહી ‘જ’ વયજનમા ‘જઞ’ જોડાકષર મકાય છ, કારર ક ત ‘જ+ગ’ એમ બ વયજનથી બનલો છ. જયાર િરઆતનો વયજન એકસમાન હોય તયાર બીજા વયજનન કકકાવારીના િમમા ગોઠવવા જોઈએ. જમ ક, કકષા કચરો કટક કઠોર કડક કરસલ કતાર કથન કદર કનક કપોત કફન કબર કમજોર કરચ કલમ કવન કસબો કહાની કહાની કળતર. જયાર જોડાકષરવાળા વરોથી િબદો િર થતા હોય તયાર જોડાકષરો કયા વરોથી બનસયા છ ત ધયાન રાખવ જોઈએ. અહી થોડાક

જોડાકષરો આપયા છ, જ િબદોની ગોઠવરીમા ઉપયોગી બનિ.

ઉપરના જોડાકષરો પરમાર જોતા ‘સ’ વયજનના જોડાકષરોન િબદકોિના િમમા ગોઠવતા નીચનો િમ જોવા મળિ.

કલ ખલન ટડી તશત સતરી થાન નાન પધાક ફકરટક મરર પદન સતરોત લાઈડ વછ.

સૌજનસય સૌભાગય સૌશમતર સૌરભ સૌષઠવ સૌહાદક .

ક + ય = કય દ + દ = દદ શ + ર = શર

ક + લ = તલ દ + ઋ = દક શ + વ = શવ

ક + ર = િ દ + વ = દવ શ + લ = શલ

ક + વ = તવ દ + ર = દર સ + ક = ક

ક + ષ = કષ દ + ધ = િ સ + ખ = ખ

ક + ઋ = ક દ + ય = દય સ + ટ = ટ

ગ + ર = ગર ધ + ધ = ધધ સ + ત = ત

જ + ઝ = જઞ ધ + ર = ધર સ + ત+ર = સતર

ટ + ર = ટર ધ + વ = ધવ સ + ર = સર

ડ + ડ = ડડ ન + ય = નસય સ + થ = થ

ટ + ટ = ટટ પ + ય = પય સ + ન = ન

ત + ર = તર પ + ર = પર સ + પ = પ

પ + ઋ = પ સ + ફ = ફ

પ + લ = પલ સ + મ = મ

સ + ય = ય

સ + લ = લ

સ + વ = વ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




નામ

‘નામ’ િબદ નમ ધાત ઉપરથી ઉતરી આવયો છ. અનો અથક થાય છ ‘નમવ’. એટલ ક વાકયમા જનો અથક કરિયાપદના અથકન નમ

છ, અન ગૌર ક અધીન રહ છ તન ‘નામ’ કહ છ.

વયાકરરની પકરરભાષામા જ િબદ વયકતત, વત, ગર, ભાવ ક કરિયાનો શનદિ કરતો હોય અન વાકયમા કતાક ક કમકની જગયાએ

આવી િકતો હોય તન ‘નામ’ કહવાય છ. અન ‘સજઞા’ તરીક પર ઓળખાવાય છ.

રાકિ, હતલ, નીલા, શવજય (વયકતત)

ખરિી, પલગ, તપલી, પખો (વત)

ખાર, મીઠ, ભલ, બર (ગર)

ખારાિ, મીઠાિ, ભલાઈ, બરાઈ (ભાવ)

રમત, વાચન, ગાયન, વાદન (કરિયા)

ટકમા,

પરારીન, પદાથકન, ગરન ક કરિયાન ઓળખવા માટ જ િબદ વપરાય છ તન ‘નામ’ કહ છ. ‘નામ’નો પયાકયવાયી િબદ ‘સજઞા’ છ

અન અગરજીમા એન Noun કહ છ.

નામના પરકાર : નામના મખય પાચ પરકાર છ.

(1) સજઞાવાચક / વયકતતવાચક/ શવિષ નામ

કોઈ એક પરારી ક પદાથકન પોતાની જાશતના બીજા પરારી ક પદાથકથી અલગ પાડી ઓળખવા જ ખાસ નામ અપાય છ, તન

વયકતતવાચક નામ કહ છ. આ નામ આપર આપરી ઇચછા પરમાર આપય હોય છ. અની પાછળ કોઈ ખાસ કારર હોત નથી.

પહલા વયકતતવાચક નામન ‘શવિષ નામ’ એવા પરકારથી પર ઓળખવામા આવત હત .

જમ ક – સામત, ગાધીનગર, નમકદા, ભારત, ચગરનાર, વગર.

(2) જાશતવાચક નામ :

જાશતવાચક નામ આખા વગકન તમજ એ વગકની ગમ ત કોઈ વયકતતન લાગ પડ છ.

ટકમા – જ નામ આખા વગકન તમ જ ત વગકમાથી પરતયક વયકતત ક પદાથકન લાગ પડત હોય તન જાશતવાચક નામ કહવામા

આવ છ.

િહર, નદી, દિ, પવકત, વાદળ, વગર જાશતવાચક નામ છ.

ગજરાત આપણ રાજય છ.

અમદાવાદ ગજરાતન મખય િહર છ.

ગલાબ એક ફલન નામ છ.

ચગરનાર ગજરાતનો સૌથી ઊચો પવકત છ.

પરમજીભાઈ અમારા આદિક શિકકષ છ.

સાબરમતી ઘરી લાબી નદી છ.

ભારત આપરો દિ છ.

મોર આપણ રાષટરીય પકષી છ.

ઉપરના ઉદાહરરોમા અનિમ ગજરાત, અમદાવાદ, ચગરનાર, પરમજીભાઈ, સાબરમતી, ભારત, મોર, ગલાબ એ વયકતતવાચક નામ

છ. જ મખયતવ ચોકકસ વયકતત, પરદિ વગરન અલગ તારવવા માટ વપરાઈ છ.

જયાર ઉપરના જ ઉદાહરરોમા અનિમ રાજય, િહર, પવકત, શિકષક, નદી, દિ, પકષી, ફલ એ જાશતવાચક નામ છ. જ આખા

વગકન તમ જ એ વગકની ગમ ત વયકતતન લાગ પડ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(3) સમહવાચક નામ :

કટલાક નામ વયકતત, પરારી ક વતઓના સમહન ઓળખવા માટ વપરાય છ તન સમહવાચક નામ કહવામા આવ છ. આ નામ

એવા છ જ પહલી નજર જાશતવાચક નામ જવા લાગ છ પર તઓ વગકન નહી, સમહન દિાકવ છ. એટલ ક સરખા ગરોવાળી

વયકતતઓન એકતર થવ ત. અમક સમહમા અમક ખાશસયત હોય છ જ બીજામા હોતી નથી. જમક ‘લશકર’ના સમહમા જ ખાશસયત

હોય છ ત ‘કાફલા’ ક ‘વરજાર’મા હોતી નથી. સમહની છટી છટી વયકતતઓન એ િબદ લાગ પડતો નથી એટલ વયકતતવાચક નથી

અન આખા વગકન લાગ પડતો નથી એટલ એ જાશતવાચક પર નથી.

ટકમા – વયકતત, પરારી ક વતઓના સમહન ઓળખાવતી સજઞાઓન આપર સમહવાચક નામ ક સજઞા તરીક ઓળખી િકીએ.

જમક ટકડી, સશમશત, ફોજ, કાફલો, ધર, લમ, વરજાર, ટોળ, મદની વગર.

(4) દવવયવાચક નામ :

જ વતઓ જથથામા દવવયરપ રહલી છ, દવવયરપ જમની ગરતરી એક, બ, તરર રપ થઈ િકતી નથી પર જમાનો દરક િબદ

જથથાનો સચક છ, જમન વજન થઈ િક છ, જઓન માપ લઈ િકાય છ એવી વતઓન દવવયવાચક સજઞા ક નામ તરીક ઓળખી

િકાય છ.

આવી વતઓમા ધાતઓના નામ, અનાજના નામ ક ઘી, ગોળ જવા પદાથોના નામનો સમાવિ કરી િકાય છ. જમક-

- સોન, રપ, સીસ, કલાઈ, તાબ , પતતળ, લોઢ, કાસ , જસત (ધાતઓ)

- ઘઉ, ચોખા, દાળ, બાજરી, જવાર (અનાજ)

- ઘી, તલ, દધ, ગોળ, ખાડ, કાપડ, ર (પદાથક)

એ વતઓ મખયતવ જથથામા રહલી છ.

ટકમા, ધાત, અનાજ ક દવવયરપ રહલી વતઓન દવવયવાચક નામ તરીક ઓળખવામા આવ છ. આ વતઓ જથથામા દવવયરપ

રહલી છ.

(5) ભાવવાચક નામ : ભાવોન દિાકવતી સજઞાઓન ભાવવાચક સજઞા કહવામા આવ છ. ઇનદનસદરયોથી ઓળખાય નહી પર મનથી સમજાય તવા ગર ક

કરિયાના નામ ત ભાવવાચક નામ છ.

આ બધી સજઞાઓન રપ નથી, રગ નથી, આકાર નથી. એમન આગળી ચીધીન બતાવી િકાત નથી.

મખાકઈ, ભલાઈ, મીઠાિ, કાળાિ, સવા, કામ, દમ, ઝરઝરાટ, રરકાર જવી સજઞાઓ નકકર પદાથક દિાકવતી નથી પર ભાવોન

દિાકવ છ.

‘મખક’ એ ગર છ પર ‘મખાકઈ’ એ મખક હોવાનો ભાવ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સવકનામ

નામ(સજઞા)ન બદલ વપરાતા પદોન સવકનામ કહ છ.

સવકનામના પરકાર નીચ મજબ છ.

(1) પરષવાચક સવકનામ ;-

જદી જદી વયકતતઓ ક પરષોન દિાકવવા માટ વપરાતા સવકનામ પરષવાચક સવકનામ કહવાય છ. પરષવાચક સવકનામ તરર છ.

પહલો પરષ સવકનામ, બીજો પરષ સવકનામ અન તરીજો પરષ સવકનામ.

બોલનાર ત પહલો પરષ, ‘હ’ એ પહલો પરષ છ.

સાભળનાર અથવા જની સાથ એ બોલ છ ત બીજો પરષ ‘ત ’ એ બીજો પરષ છ

જની શવિ એ વાત કર છ ત તરીજો પરષ કહવાય છ. ‘ત’ એ તરીજો પરષ છ.

આ તરર પરષના રપ નીચ પરમાર છ :-

પરષ એકવચન બહવચન

પહલો પરષ હ, મારાથી, માર, મારામા અમ, અમન, અમારાથી, અમાર, અમારામા

બીજો પરષ ત, તમ, તારાથી, તાર, તારામા તમ, તમન, તમારાથી, તમાર, તમારામા

તરીજો પરષ ત, તન, તનાથી, તન, તનામા તઓ, તઓન, તમન, તઓથી, તમનાથી, તઓન, તમનામા.

(2) દિકક સવકનામ

દરના ક પાસના પદાથક દિાકવવા માટ જ િબદ નામન બદલ વપરાય છ ત દિકક સવકનામ છ. ‘આ’, ‘એ’, ‘ત’, ‘પલ’ – એ દિકક

સવકનામ છ.

પાસના ક પરતયકષ પદાથકના નામ માટ ‘આ’ ક ‘એ’. દરના ક પરોકષ પદાથકના નામ માટ ‘પલ’ વપરાય છ.

શિકષક ઇગલનસડના વડાપરધાન ચચચિલની છબી બતાવતા કહ : ‘આ રહયા ઇગલનસડના એક યિવી વડાપરધાન.’

‘તમન કઈ સાડી ગમ છ ? આ ક પલી ?’

જઓ ! જઓ પલો નાસી જાય છ.

(3) સાપકષ સવકનામ :

જ સવકનામન બીજા િબદની અપકષા રહ છ, એટલ જના પછી બીજો કોઈ િબદ વાપરવો જ પડ છ ત સાપકષ સવકનામ કહવાય છ.

‘જ-ત’, ‘જવ-તવ’, ‘જન-તન’, આવા સવકનામ છ. જમ ક –

જ સાધના કર ત શસદધિ પામ. જવ કર તવ પામ. જવ કાયક કરો તવ ફળ પામો .

(4) પરશનવાચક સવકનામ :-

નામ (સજઞા)ન બદલ વપરાતા અન પરશન પછવા માટ ઉપયોગમા લવાતા પદોન પરશનવાચક સવકનામ કહ છ. ‘કોર’, ‘શ’, ‘કય’ વગર

આવા સવકનામ છ.

‘કોર’ એ સામાનસય રીત સજીવ પદાથકન માટ એટલ પરારીન માટ વપરાય છ અન ‘શ’ એ શનજીવ પદાથકન માટ વપરાય છ. જમ ક

આ ઓરડામા કોર ફર છ ?

કોર આવય છ ?

બારણ કોર ઠોક ?

તમાર શ જોઈએ છ ?

તમ કય ગીત પસદ કરિો ?

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(5) અશનશશવત સવકનામ :-

જ સવકનામમાથી ચોકકસ વયકતત ક પદાથકનો અથક સચવાતો નથી અથાકત જનો શનદિ અશનશશવત રહ છ ત અશનશશવત સવકનામ

કહવાય છ. ‘કોઈ’, ‘કાઈક’, ‘કઈક’, ‘હરક’, ‘દરક’, ‘પરતયક’, ‘અમક’, ‘ફલારો’, ‘સવક’, ‘સહ’, ‘બહ’, ‘બધ’, ‘અનસય’, ‘ઇતર’, ‘બીજ’,

‘કટલક’, - વગર અશનશશવત સવકનામ છ. જમ ક –

તમ કાઈ કહિો ? ત કઈક ગમાવય હોય એમ લાગ છ. તન કાઈ થય નથી.

(6) વવાચક સવકનામ :-

જ સવકનામ પરષવાચક સવકનામની સાથ વપરાઈન તન પોતાન ઓળખાવ છ એ વવાચક સવકનામ કહવાય છ. ‘પોત’ વવાચક

સવકનામ છ. જમ ક –

મ પોત આ કામ કય છ.

એર પોત એનો ગનો કબલયો છ.

તમ પોત એન ફટવયો છ.

તમ ખદ તયા હાજર રહજો

શવિષર

શવિષર એટલ શ ?

જ િબદ પરારી ક પદાથકના ગર ક કરિયાન વરકવી તના અથકમા વધારો કર છ તન શવિષર કહવાય જમ ક –

રાતી ગાય સૌથી આગળ જાય છ.

આ વગકમા પચાસ શવદયાથી બઠા છ.

આકાિમા ઝગમગતા તારા પરકાિ છ.

તાજમહાલ સદર ઇમારત છ.

મબઈ મોટ િહર છ.

ઉપરના વાકયોમા અધોરચખત િબદો અનિમ ‘રાતી’, ‘પચાસ’, ઝગમગતા’, ‘સ દર’ અન ‘મોટ’ િબદો અનિમ ‘ગાય’, ‘શવદયાથી’,

‘તારા’, ‘ઇમારત’ અન ‘િહર’ િબદોના ગર ક કરિયા બતાવી તમના અથકમા વધારો કર છ માટ એ િબદોન શવિષર કહવાય.

શવિષર અન શવિષય :

જ શબદ નામ એટલ ક સજઞાના અથકમા વધારો કર છ તન ‘શવિષર’ કહવાય છ અન શવિષર જનો ગર ક કરિયા દિાકવ છ તન

‘શવિષય’ કહવાય છ. જમ ક ‘ચતર પરષ’ મા ‘ચતર’ એ શવિષર છ જ ‘પરષ’ શવિષયના ગરન દિાકવ છ.

શિયાળ લચચ હોય છ. (શિયાળ - શવિષય, શવિષર - લચચ)

શવિષરના પરકાર :-

વરપની રીત શવિષરના પરકાર

(A)શવકારી શવિષર :– [શવકાર – ફરફાર થાય]

જ શવિષરના રપમા શવિષયના જાશત અન વચનના ફરફારન કારર શવકાર આવ છ ત શવકારી શવિષર છ જમ ક –

સારો મારસ સૌન ગમ.

(નરજાશત,પકલલિગ)

સાર કામ દીપી ઊઠ.(નાનસયતરજાશત,

નપસકચલિગ)

સારા મારસ રઢા નથી પડયા.

(બહવચન)

આમ સારો – સારા – સાર, નઠારો – નઠારી – નઠાર, મીઠો – મીઠી – મીઠ, સવાળો – સવાળી – સવાળ,

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(B) અશવકારી શવિષર :-

જ શવિષરના રપમા શવિષયના જાશત-વચનન કારર કોઈ ફરફાર થતો નથી, શવકાર આવતો નથી તન અશવકારી શવિષર

કહવાય. જમ ક

હોશિયાર છોકરો બઠા છ.

(નરજાશત, એ.વ.)

હોશિયાર છોકરા ઓછા મળ છ.

(નરજાશત, બહ)

હોશિયાર છોકરી સૌન વહાલી

લાગ.(નારીજાશત,એ.વ.)

એ જ રીત- કઠોર, કઠર, સામાનસય, શવિષ, શનયમસર, સદર

એ બધા એવા અશવકારી શવિષરો છ જ શવિષયના જાશત-વચનમા શવકાર આવ છતા એ શવિષરો અશવકારી રહ છ.

અથકપરમાર શવિષરના પરકાર :- ગરવાચક શવિષર :-

જ શવિષર પરારી ક પદાથકનો ગર બતાવ છ તન ગરવાચક શવિષર કહવાય છ.

મન રગીન ફલ ગમ છ. જાડો મારસ દોડી િકતો નથી.

સખયાવાચક શવિષર :-

સખયાવાચક શવિષરમાન શવિષર સખયા બતાવી શવિષયના અથકમા વધારો કર છ. જમ ક –

અમારી ઓકરફસમા પચાસ કમકચારી છ. મારા કટબમા સાત સભય છ.

થોડ, ઘણ, પષકળ, સઘળ, બધ, વત, ઓછ, અલપ, જરા, બાકીન, અનસય, કઈક, કોઈ, અમક વગર અશનશશવત સખયા દિાકવતા

શવિષરો છ.

પકરરમારવાચક શવિષર – માપવાચક શવિષર :-

પકરરમારવાચક શવિષર પદાથકના માપ એ જથથો દિાકવી શવિષયના અથકમા વધારો કર છ

થોડ દધ આપો.

જરા મીઠ વધાર નાખો.

વધાર ઘી નાખી િીરો બનાવો.

પયાલો દધ આપ.

ખોબો પારી પીધ.

મર બાજરી લીધી.

દિકક શવિષર :- દિકક સવકનામ જયાર શવિષર તરીક વપરાય તયાર તન દિકક શવિષર કહવામા આવ છ. વયકતત ક પદાથકન દિાકવવાની

કામગીરી કર છ.

આ ચચતર જઓ.

એ િાક લાવિો નહી.

ત છોકરો વાચ છ. પલ ઝાડ ઘણ ઊચ

છ.

ઉપરના ઉદાહરરોમાના ‘આ’, ‘એ’, ‘ત’, ‘પલ’ મળભત રીત સવકનામ છ. પર વાકયોમા એ નામના અથકમા વધારો કર છ તથી

અહી ત દિકક શવિષર બન છ.

પરશનવાચક શવિષર :-

જયાર શવિષરનો ઉપયોગ પરશન પછવા માટ કરવામા આવ તયાર એ પરશનવાચક શવિષર બન છ જમ ક –

કવી વાત કરો છો ? તમારો િો જવાબ છ

?

કયો મારસ આવયો

હતો ?

તમ કયા જવાના છો

?

ઉપરના ઉદાહરરોમા ‘કવી’, ‘િો’, ‘કયો’, જવા િબદ પરશન પછવા માટ વપરાય છ તથી ત પરશનવાચક શવિષર બન છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સાપકષ શવિષર :-

ઘરી વાર સાપકષ સવકનામ સાપકષ શવિષર બન છ. સાપકષ સવકનામ એટલ એવા સવકનામ જ એકબીજાની અપકષાએ વપરાતા

હોય છ.

જવ વાવિો તવ લરિો. જવા બી વાવિો તવા ફળ મળવિો. જ કામ કરો ત જોઈ શવચારીન કરજો.

અનવાદય શવિષર :-

જયાર શવિષરન શવિષયની આગળ મકવામા આવ તયાર અનવાદય શવિષર બન છ. પલ સ દર ફલ લાવો.

શવધય શવિષર :-

જયાર શવિષરન શવિષય પછી મકવામા આવ એટલ શવધય શવિષર બન છ. પલ ફલ સદર છ.

કરિયાપદ

આપલ વાકયમા જ િબદ કરિયા દિાકવ ત િબદ / પદન કરિયાપદ તરીક ઓળખવામા આવ છ.

ઉદા.

હ ધીમ ધીમ જમ છ.

ગાય ચરવા જાય છ.

ત રમત રમ છ.

તઓ કાલ આવિ.

જમ કરિયાપદના કાળના રપો જદા હોય છ તમ કરિયાપદના અથકના મખય પાચ પરકાર છ.

1. શનદિાથક

શનદિાથકમા મખયતવ કરિયા થવાનો શનદિ હોય છ. શનદિાથકમા કરિયાપદ કરિયા વતકમાનકાળમા થતી હોવાનો, ભતકાળમા થઈ

હોવાનો ક ભશવષયમા થવાની હોવાનો શનદિ કર છ. જમ ક- ત ખાય છ, તર ખાધ, ત ખાિ.

કાલ વરસાદ પડયો હતો. રોકરહત તયા જિ નહી. હ કાલ વડોદર જઈિ.

2. આજઞાથક

જ કરિયાપદના રપમાથી આજઞા, હકમ,આજીજી, પરાથકના, ઉપદિ જવા અથક સચવાય છ ત આજઞાથક છ આજઞા માટ વતકમાનકાળ

અન ભશવષયકાળમા જ શનદિ થઈ િક આજઞા હકાર નકારમા હોઈ િક.

જમ ક-

સવાર વહલો ઊઠજ. (ભશવષય આજઞાથક)

આ પોિાક પહરી લો. (વતકમાન આજઞાથક)

તમ બરાબર વાચજો. (ભશવષય આજઞાથક – કહાર)

ત તની સાથ ન જઈિ. (ભશવષય આજઞાથક – નકાર)

કપા કરી મન તમારી મોટરમા લઈ જજો (શવનતી)

3. શવધયથક

જ કરિયાપદ ફરજ ક કતકવયનો અથક બતાવ ત શવધયથક છ જમ ક-

હમિા સતય બોલવ.

કડવી વારી ન બોલવી.

વડીલોન આદર આપવો જોઈએ.

મહમાનન આવકારાઅપવો જોઈએ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




4. સભાવનાથક

જ કરિયાપદ દવારા કરિયા થવાની િકયતા ક સભાવના દિાકવાય છ ત સભાવનાથકન વયતત કર છ. જમક-

હ કદાચ કાલ તયા હોઈિ.

શિકારી હરરન આબી જિ.

હ કદાચ તમન મળ.

કરદલીપા આવયો હોય.

5. કરિયાશતપતયથકના

કરિયાશતપતયથકના કરિયાપદમા જ થય નથી એની સભાવના કરવામા આવ છ.

ગય વરસ વરસાદ પડયો હોય તો પાક સારો થાત.

એર મધર સગીત છડ હોત તો હ રાજી થાત.

એર જરાવય હોત તો જરર મદદ કરત.

તમ સમયસર નીકળયા હોત તો ગાડી મળત.

કરિયા શવિષર

જ પદો (િબદો) કરિયાપદની સાથ આવીન કરિયાના અથકમા વધારો કર છ. તન કરિયાશવિષર કહ છ.

1. થળવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર કરિયાન થળ દિાકવ છ. ‘તયા’ ‘કયા’, ‘અહી’, ‘એમ’, ‘સવકતર’, ‘ઉપર’, ‘નીચ’, ‘ઊચ’, ‘હઠળ’, ‘હઠ’, ‘આઘ’, ‘છટ’,

‘દર’, ‘પાસ’, ‘નજીક’, ‘લગોલગ’, ‘આગળ’, ‘પાછળ’ આવા કરિયાશવિષર છ. દા. ત.,

ગાડી તયા ઊભી છ. શનરીકષક આસપાસ જોય.

2. કાળવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષરો કરિયાનો કાળ એટલ ક સમય બતાવ છ.’ તયાર’, ‘કયાર’, ‘હમરા’, ‘સદા’, ‘સવકદા’, ‘શનતય’, ‘તરત’, ‘હવ’, ‘હાલ’,

‘ઓર’, ‘પોર’, ‘રોજ’ જવા કરિયાશવિષર આ પરકારના છ. દા. ત.,

એ કયાર સએ છ? એ રોજ ઈશવરન ધયાન ધર છ. ત કચરીમા હમરા આવયો.

3. રીશતવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર કરિયા કવી રીત થઈ એટલ ક કરિયાની રીત દિાકવ છ. ‘આમ’, ‘એમ’, ‘જમ’, ‘તમ’, ‘માડ’, ‘ચપચાપ’ વગર.

‘એકદમ’, ‘જલદી’, ‘ઝટ’, ‘તરત’, ‘તાબડતોબ’, ‘એકાએક’, ‘અડોઅડ’, ‘ઘટકઘટક’, ‘તરતોતરત’ શવગર દધદવરતત િબદો પર

રીશતવાચક કરિયાશવિષર જ બનાવ છ.

કલપિ ચપચાપ બઠો છ. પખી ફડફડ ઊડી ગય. રાચગરી બઠી બઠી ગાય છ.

4. પકરરમારવાચક કરિયાશવિષર આવા કરિયાશવિષર કરિયાન પરમાર – માપ એટલ ક પકરરમાર દિાકવ છ. ‘ઘણ’, ‘ઓછ’, ‘જરા’, ‘લગીર’, ‘ચબલકલ’, ‘તદદન’, ‘છક’,

‘ખબ’, ‘અશતિય’ વગર જમ ક

સાકત ઘણ રાડયો. મનોજન થોડ દ:ખ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




5. િમવાચક કરિયાશવિષર

આવા કરિયાશવિષર કરિયાનો િમ દિાકવ છ. ‘આગળ’, ‘પાછળ’, ‘અગાઉ’, ‘પછી’ વગર આવા કરિયાશવિષર છ જમ ક-

કરદલીપ પહલો આવયો. હીના છલલી આવી.

6. શનશવયવાચક કરિયાશવિષર

આવા કરિયાશવિષર કરિયા જરર બનિ ક બની એવા શનશવયનો બનાવ છ. ‘જરર’, ‘ખરખર’, ‘અવશય’, ‘ખચીત’ વગર આવા

કરિયાશવિષર છ. દા. ત.

ત આ કામ જરર કરિ ગીતા આ ગીત ચોકકસ ગાિ. આપરા શપરય નતા અવશય પધારિ

7. વીકારવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર બનલી ક બનવાની કરિયાના વીકારનો અથક બતાવ છ. ‘ભલ’, ‘છો’, ‘હા’, ‘વાર’, ‘સાર’ વગર આવા કરિયાશવિષર

છ. જમક-

તમ ભલ પધાયાક. આ સધારાન અમલમા મકયો ત

સાર કય.

8. નકારવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર કરિયા નકારવાના અથકમા વપરાય છ ‘નહી’, ‘મા’, ‘ન’ આવા કરિયાશવિષર છ. દા. ત.

ત જમવા ગયો નકરહ. વડીલોની આજઞા લોપિો મા. અસભય ન બોલિો.

9. સભાવનાવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર કરિયા બની છ ક બનિ એવી સભાવનાનો અથક દિાકવ છ. ‘કદાચ’, ‘રખ’, ‘જાર’ વગર આવા કરિયાશવિષર છ

જમક-

જાર કદરતનો કોપ ઊતયો હોય એવ લાગ છ. તઓ કદાચ આવતી કાલ મબઈ આવિ.

10. સખયાવાચક કરિયાશવિષર

આ કરિયાશવિષર કરિયાની સખયા એટલ ક કરિયા કટલી વાર થઈ છ દિાકવ છ. ‘વારવાર’, ‘એક વાર’, ‘અનક વાર’, ‘બહ વાર’ આ

િબદસમહો સખયાવાચક કરિયાશવિષરનો અથક દિાકવ છ. જમક-

તમન વારવાર કહ પર તમારા મનમા ઊતરત જ નથી.

એક વાર મારી વાત સાભળિો ખરા?

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સયોજક

જ પદ બ િબદોન, બ િબદ સમહોન ક બ વાકયોન જોડવાન કામ કર છ તન સયોજક કહ છ. સયોજકન પરપરાગત રીત ‘ઉભયાનસવયી અવયય’

પર કહ છ. ‘ઉભય’ એટલ બ અન ‘અનસવય’ એટલ જોડવ.

1. સમચચયવાચક

‘ન’, ‘અન’, ‘તથા’, ‘તમ જ’, ‘વળી’ ‘ઉપરાત’ જવા સયોજક બ િબદો ક વાકયોના સમચચયનો એટલ ક એકઠા પરાના અથકન દિાકવ છ. જમ ક-

રામ, સીતા અન લકષમર વનમા ગયા. તયા આવજો તથા જમજો.

2. શવકલપવાચક

બમાથી એકની પસદગી ક શવકલપનો અથક સચવવા માટ ‘અથવા’, ‘અથવા-તો’, ‘ક’ જવા સયોજક વપરાય છ. જમ ક-

તમ આ સાડી લો ક પલી લો. ચાહો યા શતરકારો.

3. શવરોધવાચક

જોક, ‘તોપર’, ‘છતા’, ‘છતા પર’, ‘ઊલટ’, ‘બલક’ જવા સયોજક વાકયોના અથકન પરપર શવરોધમા આપ છ જમક-

ગઢ જીતયો પર શસિહ ગયો. હ આવયો પર તમ ન મળયા.

4. અનમાનવાચક

‘તથી’, ‘એટલ’, ‘માટ’, ‘એથી’ જવા સયોજક અનમાનરપ હકીકતન કથન અન પાયારપ હકીકતન કથન એ બન પરકારના વાકયન જોડ છ.

ત લગનમા ગયો હિ તથી કચરીમા આવયો નહી હોય.

5. સહસબધ વાચક

‘જો-તો’, ‘જયાર-તયાર’, ‘જમ-તમ’, ‘જયા-તયા’ આ જોડકા સયોજકો વડ િરત, સમય, થળ વગરથી જોડાયલા વાકયો બન છ. જમક-

જો તમ ગાિો તો હ ગાઈિ. જયાર તમ આવિો તયાર હ ખાઈિ.

6. પકરરરામવાચક

‘એટલ’, ‘તથી’, ‘એથી’, ‘માટ’, ‘તયા’ જવા સયોજક પાછળના વાકયમા પકરરરામ દિાકવ છ જમ ક-

રાતકરદવસ મહનત કરી એટલ પાસ થયો. ઈનસટરવયમા સારો દખાવ કયો તથી નોકરી મળી.

7. કારર વાચક

‘કારર ક’, ‘કમ ક’ જવા સયોજક પાછાળના વાકયમા કારર દિાકવ છ. જમ ક-

ત જમી ન િકયો કારર ક તન દાતમા દ:ખાવો હતો. ત મતય પામયો કમ ક તન કનસસરનો રોગ હતો.

8. દવષટાતવાચક

‘જમક’ જવા સયોજક પાછળના વાકયમા ઉદાહરર દિાકવવા માટ ઉપયોગમા લવાય છ. જમ ક-

અચભમાન શવનાિન નોતર છ, જમ ક રાવર.

9. પયાકયવાચક

‘અથાકત’, એટલ’, ‘એટલ ક’ જવા સયોજક પદ એ વાકયનો બીજા પદ ક વાકયમા અથક દિાકવનાર છ. જમક-

સમપકર એટલ બચલદાન શવના શસદધિ નથી. આહવાન એટલ ક પડકાર.

10. અવતરરવાચક

‘ક’ સયોજક પાછળના વાકયમા અવતરર રજ કરનાર સયોજક છ. જમક-

ભગવાન બિ ઉપદિ આપયો છ ક અકરહિસાન પાલન કરો બાઈબલમા જરાવય છ ક ત તારા પડોિીન પરમ કર.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




શનપાત

ગજરાતીમા કટલાક ઘટકો એવા છ ક સજઞા, શવિષર, કરિયાશવિષર ક કરિયાપદ જમ જદા જદા પરકારના પદોની સાથ ક એમની

આગળ પાછળ આવ છ અન ભાર વગર જદી જદી અથકછાયાઓ દિાકવ છ, એમન ‘શનપાત’ તરીક ઓળખી િકાય ગજરાતીમા

‘જ’, ‘તો’, ‘ન’, ‘ય’, ‘પર’, ‘સધધા’, ‘ફતત-માતર-કવળ’, ‘જી’, ‘ખર-ખરો’ જવા શનપાત મળ છ જ જદા જદા નીચ પરમારના અથો

દિાકવ છ.

સાદા અથકમા કહીએ તો વાકયમા આવતો એવો િબદ ક જન કાઢી નાખવાથી વાકયના અથકમા ફર પડ નકરહિ માતર વાકયનો ભાર

ઓછો થાય.

શનપાત દવારા સચવાતા અથક

1. ‘જ’--- આ શનપાત ભારપવકકન કથન કરવા માટ વપરાય છ. જ પદ (િબદ)ની સાથ આવ છ તન ભારપવકકન કથન થાય છ. ‘આ

જ અન અનસય નહી’ એવો એનો અથક હોય છ. દા. ત.

તમ સાર જ કય (ખરખર સાર)

અતયાર જ આવો (પછી નહી)

એ કરકિોર જ છ (બીજ કોઈ નહી)

2. ‘તો’--- આ શનપાત અનસય શનરપકષતાનો અથક એટલ ક ‘બીજ નહી તો પર આ’ નો અથક દિાકવ છ અન જયાર એ વાકયમા

કરિયાપદની સાથ આવ છ તયાર ‘ખર’ન શવકારી રપ લ છ. જમ ક-

હ તો જઈિ. (બીજ કોઈ આવ ક ન આવ તો પર)

એ આવિ તો ખરો. (કયાર આવ ત નકકી નહી તો પર)

3. ‘ન’--- આ શનપાત કરિયાપદની સાથ આવ છ અન શવધય વાચક અનસય પદની સાથ આવ છ અન આગરહ ક ખાતરીનો અથક દિાકવ

છ જમ ક-

બસો ન. (આગરહ) તમ આવિો ન. (ખાતરી) આ તમારા ભાઈન. (ખારતી)

4. ‘ય’ ‘પર’, સધધા’ ----- આ તરર શનપાત અનસતભાકવનો એટલ ક બીજા સાથ આનો પર સમાવિ થવાનો અથક દિાકવ છ. જમ ક -

એર મનય /પર/સધધા બોલાવયો. (બીજોન બોલાવયા તમ)

એન કામ ધીમય ખર. એન કામ ધીમ સધધા હોય છ.

5. ‘જી’ ---- આ શનપાત આદર ક શવનયવાચક છ ત અમક સજઞા અન કરિયાપદની સાથ આવ છ. જમ ક-

બહનજી મન થોડા પસા આપો. (શવનયવાચક)

કાગળનો જવાબ જરર લખિોજી. (આદરવચક)

6. ફતત/માતરક.કવળ ----- આ શનપાત પદની (િબદની) પહલા આવીન ‘આ શસવાય બીજ નહી’ અથક દિાકવ છ જમ ક-

ફતત હ હાજર રહ હતો. (મારા શસવાય કોઈ નહી)

માર માતર બોલવાન છ. (બીજ કઈ કરવાન નથી)

એન કામ કવળ વાચવાન છ. (બીજ કઈ કરવાન નથી)

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




કદનસત

જ પદ(િબદ) કરિયા બતાવ છ પર કરિયાપદની જમ વાકય બનાવી અથક પરો કરી િકતા નથી ત કદનસત કહવાય છ.

1. વતકમાન કદનસત

ધાતન 'ત' પરતયય લાગીન વતકમાન કદનસત બન છ. આ કદનસત

શવકારી કદનસત છ. એ મખયતવ કરિયાની કોઈ પર કાળની ચાલ

અવથા દિાકવ છ. આ કદત કરિયાપદ, અન કરિયાશવિષર

તરીક વપરાય છ. જમ ક-

ત રોજ માર તયા આવતો. (કરિયાપદ તરીક) [આવવ કરિયાપદ

છ]

હસત મોઢ રાખજો. (શવિષર તરીક) [હસવ કરિયાપદ છ]

એ ગાતો ગાતો નસહાય છ. (કરિયાશવિષર તરીક) [ગાવ કરિયાપદ

છ]

2. ભત કદનસત

ધાતન ‘ય’ અથવા ‘ય+એલ’ પરતયય લાગીન ભતકદનસત બન

છ. એ શવકારી અન અશવકારી બન રપ મળ છ મખયતવ આ

કદનસત કરિયાની કોઈ પર કાળની પરક અવથા દિાકવ છ. આ

કદનસત કરિયાપદ તરીક, પરક કરિયાવાચક શવિષર તરીક તમ જ

કરિયાશવિષર અન સજઞા તરીક પરયોજાય છ. જમ ક-

કરમાયલા ફલનો ઢગલો પડયો છ. (કરિયાપદ તરીક)

એનો પડયો બોલ ચઝલાય છ. (શવિષર તરીક)

ઝાડ પરથી પડલ ફળ કોર લીધ. (શવિષર તરીક)

રમિ પથારીમા પડયો પડયો વાચ છ. (કરિયાશવિષર તરીક)

3. ભશવષય કદનસત

ધાતન ‘-નાર-’ પરતયય લાગીન ભશવષય કદત બન છ. એ

શવકારી-અશવકારી કદનસત છ. મખયતવ આ કદનસત કોઈ પર

કાળની અપચકષત કરિયા દિાકવ છ. આ કદનસત તરીક, શવિષર

તરીક તમજ કત કવાચક સજઞા તરીક આવ છ. જમ ક-

એ આજ મબઈથી આવનાર હતો. (કરિયાપદ તરીક)

આવનારા બધા આવી ગયા. (શવિષર તરીક)

હૉટલમા રહનારન પરથમ પરવિ મળિ. (સજઞા તરીક)

4. શવધયથક અથવા સામાનસય કદનસત

ધાતન ‘વ’ પરતયય લાગીન શવધયથક કદનસત બન છ. આ કદનસત

શવકારી છ. મખયતવ એ કરિયાની શવશધ-કતકવયતા ક કવળ િયા

થવાનો ભાવ દિાકવ છ. એ કરિયાપદ તરીક સજઞા વપરાય છ.

દા. ત.

તમાર બરાબર નવ વાગય આવી જવ (કરિયાપદ તરીક)

એન પરીકષામા પાસ થવ છ. (કરિયાપદ તરીક)

દવા ખાવી કોન ગમ? (સજઞા તરીક)

આ કદનસત કોઈ ચોકકસ કાળના અથકન સચવત નથી. તથી જ

તન સામાનસય કદનસત કહ છ. ‘કર’ ધાત ઉપરથી આટલા

સામાનસય કદનસત બની િક. કરવ, કરવી, કરવો, કરવા, કરવા.

5. સબધક ભતકદનસત

ધાતન ‘ઈ/ઈન’ પરતયય લાગીન સબધક ભતકદત બન છ. આ

કદનસત દવારા કોઈ પર કાળની મખય કરિયાની પવકવતી કરિયા

સચવાય છ. મખયતવ આ કદનસત કરિયાશવિષરની કામગીરી કર

છ. જમ ક-

તમ માર તયા જમીન આવજો. (કરિયાશવિષર તરીક)

આ પીન હ નીકળયો છ. (કરિયાશવિષર તરીક)

અહી પરથમ ઉદાહરરમા મખય કરિયા ‘આવજો’ની પહલાની કરિયા

‘જમીન’ દવારા સચવાય છ. તથી ‘જમીન’ સબધક ભત કદનસત

છ.

વતકમાન કદનસત 'ત'

ભત કદનસત ‘ય’ અથવા

‘ય+એલ’

ભશવષય કદનસત નાર

શવધયથક અથવા સામાનસય કદનસત

‘વ’

સબધક ભતકદનસત ‘ઈ/ઈન’

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




શવભકતત

વાકયમા એક પદન બીજા પદ સાથ જોડવાની કામગીરી કરનાર રપોન શવભકતત પરતયયથી ઓળખવામા આવ છ.

વાકયમા કતાક, કમક વગર જદા જદા પરકારના સબધો દિાકવવાન કાયક કર છ. આવા સબધો દિાકવનાર ઘટકોન સ કત વયાકરરી ભાષામા

‘શવભકતત પરતયયો’થી અન ‘કતાક’, ‘કમક’, ‘કરર’, ‘સપરદાન’, ‘અપાદાન’, સબધક વગર જ જદા જદા પરકારના સબધો હોય છ તન ‘શવભકતત સબધ’

અથવા તો ‘શવભકતતઓ’થી ઓળખવામા આવ છ. ગજરાતી વયાકરરમા આવા સબધ દિાકવનાર ઘટકો એ,ન,થી,થકી, વડ, મા, ઉપર, નો, ની, ન,

તરફથી વગરન નામયોગીથી ઓળખવામા આવ છ.

િમ શવભકતત કારક પરતયય ઉદાહરર 1. પરથમ કતાક એ સામત કહ

2. દધદવતીયા કમક ન મન ગમત – મનન ગમત

3. તતીયા કરર થી,થકી,વડ,દવારા હતચલચખત-હાથ વડ ચલચખત

4. ચતથી સપરદાન ન,માટ,ની પરતય,સાર રગભશમ – રગ માટ ભશમ

5. પચમી અપાદાન થી,માથી,ઉપરથી,ન લીધ ભયમકતત – ભયથી મતત

6. ષષઠી સબધક નો,ની,ન,ના નમકદાકાઠ – નમકદાના કાઠ

7. સપતમી અશધકરર મા,અદર,બહાર,ઉપર,તરફ વનવાસ-વનમા વાસ

8. અષટમી સબોધન હ ! અર ! હ ! રામ

1. પરથમા શવભકતત (કતાક શવભકતત) પરતયય : એ,

કરિયાનો કરનાર ત કતાક.

કોઈપર પદ જયાર કરિયાના કરનારન દિાકવ તયાર એ કતાક શવભકતત

છ એમ કહવામા આવ છ.

સામત સફરજન ખાય છ.

સીતા સરસ ગાય છ.

અહી સામત ખાવાની કરિયા કર છ. તથી સામત કતાક છ. સીતા

ગાવાની કરિયા કર છ, તથી સીતા કતાક છ.

2. દધદવતીયા શવભતત (કમક શવભકતત) :- પરતયય : ન

કતાક દવારા જ કરિયા થાય અથવા કતાક પોતાની કરિયા વડ જ ફળ

પરાપત કરવા ઈચછ ત કમક.

કરિયાન શવષય ક કરિયાન લકષય હોય ત બતાવનાર પદન કમક

કહવાય.

કોમલ રસોઈ કર છ.

રમિ પ તક વાચ છ.

અહી કોમલ કતાક છ અન રસોઈ કમક છ.

રમિ કતાક છ અન પ તક કમક છ.

3. તતીયા શવભકતત (કરર શવભકતત) :-

પરતયય : થી, થકી, વડ, દવારા

કરર એટલ સાધન કરિયા કરવામા જનો ઉપયોગ થાય ત પદ જયાર

કરિયાન સાધન, રીત ક કારર દિાકવ છ, તયાર ત કરર શવભકતતમા

છ એમ કહવાય.

દાદા, સાપ કાનથી સાભળ ?

કોમલ કાસકીથી વાળ ઓળયા.

કોમલ નોટબક પર પકનસસલ વડ લીટા કયાક.

રાજિ ગચરતના દાખલા મોઢથી ગરી િક છ.

દાદાજી લાકડીના ટકા દવારા ચાલ છ.

અહી કાનથી, કાસકીથી, પકનસસલ વડ, મોઢથી, ટકા દવારા વગર આ

કરર શવભકતતના પદો છ.

4. ચતથી શવભકતત (સપરદાન શવભકતત) :-

પરતયય : ન, માટ, ની પરતય. સાર

કરિયાન ફળ જન પરાપત થાય ત સપરદાન.

છોકરાઓ માટ દાદાજી ચોપડી લાવયા.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




5. પચમી શવભકતત (અપાદાન શવભકતત)

પરતયય : થી, માથી, પાસથી, ઉપરથી, ન લીધ.

વાકયમા જયાર છટા પડવાનો ભાવ (અથક) પરગટ કરવો હોય તયાર

અપાદાન શવભકતત પરયોજાય છ.

અપાદાન એટલ એકન બીજાથી છટ પડવ ત.

ઝાડ પરથી ફળ પડ.

હ અમદાવાદથી સાજ નીકળયો છ.

ઝાડ પરથી એ પદ ઝાડથી ફળ છટ પડ છ ત ભાવ વયતત કર છ.

અમદાવાદથી નીકળયો એટલ અમદાવાદથી છટા પડવાની કરિયા થઈ

હોય તમ દિાકવ છ.

6. ષષઠી શવભકતત (સબધ શવભકતત)

પરતયય : નો, ની, ન, ના

જ નામપદ બીજા નામપદ સાથનો સબધ પરગટ કર ત સબધ

શવભકતતમા છ.

રાજાની રારી, રારા પરતાપનો ઘોડો, ઘરન બારણ, એક રશપયાના

દસ શસકકા.

રાજાની, પરતાપનો, ઘરન, રશપયાના દવારા સબધ વયતત થાય છ.

7. સપતમી શવભકતત (અશધકરર શવભકતત)

પરતયય : અદર, બહાર, ઉપર, નીચ, પાસ, તરફ, સામ, પછી, સધી

કરિયાન થાન ક કરિયાનો સમય બતાવનાર પદો અશધકરર

શવભકતતમા છ એમ કહવાય.

કરિયાના જ આધાર હોય ત અશધકરર.

નમકદાના કાઠા પર શિવજીન મકરદર છ.

કોમલ ઘરમા છ.

હ સાત કરદવસ સધી રજા ઉપર છ.

રમિન ઘર મકરદર સામ આવલ છ.

8. અષટમી શવભકતત (સબોધન)

પરતયય : હ ! અર

વાકયમા કોઈન સબોધન આવય હોય તો એ પા સબોધન શવભકતતમા

છ એમ કહવાય.

હ ! રામ, હ ! ઈશવર.

બહન, માર તમારી કષમા માગવાની છ.

અહી હ ! બહન વગર પસ સબોધન રપ પરયોજાયા છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સશધ

સશધના તરર પરકાર છ.

1. વરસશધ. 2. વયજનસશધ. 3. શવસગકસશધ

1. વરસશધ :-

સજાતીય :-

હવ ક દીધક અ,ઈ,ઋ પછી તનો ત હવ ક દીધક વર આવ તો

બનન બદલ તનો દીધક વર થાય.

અ+અ=આ થળ + અત = થાળાતર

અ+આ=આ જળ + આિય = જળાિય

આ+અ=આ શવદયા + અભયાસ = શવદયાભયાસ

ઈ+ઈ=ઈ રશવ + ઈનસદર = રવીનસદર

ઇ+ઈ=ઈ કશવ + ઈશવર = કવીશવર

ઈ+ઈ=ઈ યોગી + ઈનસદર = યોગીનસદર

ઈ+ઈ=ઈ નારી + ઈશવર = નારીશવર

ઉ+ઉ=ઊ ભાન + ઉદય = ભાનદય

ઉ+ઊ=ઊ શસિધ + ઊશમિ = શસિધશમિ

ઊ+ઉ=ઊ વધ + ઉલલાસ = વધલલાસ

ઊ+ઊ=ઊ વધ + ઊશમિ = વધશમિ

શવજાતીય :-

અ ક આ પછી હવ ક દીિક ઈ,ઉ,ઋ આવ તો સામસામ આવલા

વરો મળી જઈ પછીના વરના ગણ વરપ મકાય છ.

અ+ઇ=એ દવ + ઈનસદર = દવનસદર

અ+ઈ=એ પરમ + ઈશવર = પરમશવર

આ+ઇ=એ મહા + ઈચછા = મહચછા

આ+ઈ=એ ઉમા + ઈિ = ઉમિ

અ+ઉ=ઓ ચદર + ઉદય = ચદરોદય

અ+ઊ=ઓ નવ + ઊઢા = નવોઢા

આ+ઉ=ઓ મહા + ઉદય = મહોદય

આ+ઊ=ઓ મહા + ઊશમિ = મહોશમિ

અ + ઋ = અર રાજ + ઋશષ = રાજશષિ

આ + ઋ = અર મહા + ઋશષ = મહશષિ

“અ” ક “આ” પછી “એ” ક “ઐ” આવ તો બન મળન “ઐ” થાય છ.

અ+એ=ઐ શવશવા + એતતા = શવશવકતા

આ+એ=ઐ સદા + એવા = સદવ

અ+ઐ=ઐ પરમ + ઐશવયક = પરમશવયક

આ+ઐ=ઐ મહા + ઐશવયક = મહશવયક

“અ” ક “આ” પછી “ઓ” ક “ઔ” આવ તો બન મળીન “ઔ” થાય છ.

અ+ઓ=ઔ ઉષર + ઓદન = ઉષરૌદન

અ+ઔ=ઔ વન + ઔષશધ = વનૌષશધ

આ+ઓ=ઔ ગગા + ઓધ = ગગૌધ

આ+ઔ=ઔ મહા + ઔષશધ = મહૌષશધ

‘ઋ’ પછી શવજાતીય વર આવ તો ‘ઋ’ નો ‘ર’ થાય છ

શપત + આજઞા = શપતરાજઞા

‘ઈ’ ક ‘ઈ’ અ, આ, ઉ, ઊ, ઋ આવ તો નીચ પરમાર ફરફાર થાય છ.

ઈ+અ=ય+અ પરશત + અકષ = પરતયકષ

ઈ+એ=ય+એ પરશત + એક = પરતયકષ

ઈ+આ=ય=આ ઈશત + આકરદ = ઈતયાકરદ

ઈ+ઉ=ય+ઉ શવ + ઉતપનસન = વયતપનસન

‘ઉ’ ક ‘ઊ’ શવજાતીય વર આવ તો વ થાય છ.

ઉ+અ=વ+અ સ + અચછ = વચછ

ઉ+આ=વ+આ ગર + આજઞા = ગવાકજઞા

2. વયજનસશધ :-

બ વયજનો ક વયજન અન વરન જોડાર થાય તન વયજનસશધ કહ

છ.

1. પદન છડ મ પછી કોઈ વગીય વયજન આવ તો મ નો અન વાદ

થાય છ.

સમ+કલપ=સકલપ

કરકમ+ચચત=કરકિચચત

2. પદન છડ મ પછી અવગીય વયજન ઓ તો (ય, ર, લ,વ, શ, ષ, સ,

હ) નો અન વાર થાય છ.

સમ+વદન = સવદન

સમ+યોગ = સયોગ

3. પદન છડ મ પછી વર આવ તો ત વર ‘મ’ની સાથ ભળી જાય છ.

સમ+ઈકષા=સમીકષા

સમ+ઋિ=સમિ

4. અનનાશસક શસવાય કોઈ વગીય વયજન પછી મદ (ઘોષ) વયજન ક

વર આવ તો આગલા વયજનની જગયાએ તના જ વગકનો તરીજો

વયજન આવ છ.

સત+બદધિ=સદ+બદધિ=સદબદધિ

ષટ+આનન=ષડાનન

ચચત+આનદ = ચચદાનદ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




5. રપાતકરરત થતા વયજનો.

સ+ત = ષ, ટ સ નો ષ ત નો ટ

સ ,ત = શ, ચ સ નો શ ત નો ચ

સત+ચકરરતર = સચચકરરતર

ઉત+ચાર =ઉચચાર

શનશ+ચચિત = શનશશવત

શનશ+શવલ = શનશવલ

6. ત, થ, દ, ધ, પછી જો ‘શ’ આવ તો ત, થ, દ, ધ નો ‘ચ’ થાય છ

અન ‘િ’ નો ‘છ’ થાય છ.

ઉદ+શવાસ = ઉચછવાસ

અધ+િર =અચછર

ઉદ+શ ખલ = ઉચછખલ

ક, ખ, ગ, ઘ, ચ, છ, ઝ, ટ, ઠ, ડ, ઢ, ત, થ, દ, ધ, ન, પ, ફ, બ, ભ,

વયજન પછી અનનાશસક આવ તો તના વગકનો અનનાશસક મકાય છ.

ચચત+મય=ચચનસમય

7. ત વગકના વયજન પછી લ આવ તો ત વગકના વયજનન બદલ લ

થાય છ.

તત+લીન = તલલીન

ઉત+લાસ = ઉલલાસ

ઉદ+લખ = ઉલલખ

8. ‘હ’ ની પહલા અનનાશસક શસવાય ગમ ત વયજન આવ તો “હ” નો

આગલા વયજનના વગકનો ચોથો વયજન થાય. જયાર આગલો

વયજન પોતાના વગકનો તરીજો વયજન બન છ.

ઉત+હા=ઉદ+ધાર=ઉિાર

પદ+હશત=પદ+ધશત=પિશત

9. સ ની પહલા અ ક આ શસવાયનો કોઈ પર વર આવ તો ‘સ’ નો’ષ’

થાય છ.

શવ+સન = શવષમ

સ+સપત = સષપત

અચભ+સક=અચભષક

10. ઋ, ર કષ પછી ન આવ તો ન નો ણ થાય છ.

શનર+નય = શનરકય

કષ+ના = કષરા

ઋ + ન = ઋર

3. શવસગકસશધ :-

1. શવસગક પહલા ‘અ’ અન શવસગકની પછી ઘોષ વયજન આવ તો

શવસગકનો ‘ઉ’ થાય છ. પછી આગ;આ વરમા ઉ મળતા બનનો ‘ઓ’

થાય છ.

મન: + રથ = મનોરથ શિર : +મચર = શિરોમચર

મન: + હર = મનોહર અધ: + ગશત = અધોગશત

તજસ +વધ = તજોવધ તપ: + ધન = તપોધન

મનસ+ભાવ=મનોભાવ છદ : + બિ = છદોબિ

2. શવસગકની પવક ઇ,ઈ,ઉ, ઊ હોય અન શવસગક પછી વર ક મદ વયજન

આવ તો શવસગકનો ‘ર’ થાય છ.

શન: + ગમન = શનગકમન

શન: + અથકક = શનરથકક

શન: + ઉપયોગી = શનરપયોગી

દ: + ગશત = દગકશત

3. શવસગકનો ‘ર’ થયા પછી બીજો ‘ર’ આવ તો પહલો ‘ર’ ઊડી જાય છ

અન તના પહલા હવ હોય તો ત દીધક બન છ.

શન : + રવ = શનર + રવ = નીરવ

શન : + રોગી = શનર + રોગી = નીરોગી

શન : + રજ = શનર + રજ = નીરજ

શન : + રસ = શનર + રસ = નીરસ

4. શવસગકની પછી ત ક થ આવ તો શવસગકનો ‘સ’ થાય છ.

શન : + તજ = શનસ + તજ = શનતજ

શન : + તલ = શનસ +તલ = શનતલ

5. શવસગક પછી ‘ચ’ ક ‘છ’ આવ તો શવસગકનો ‘િ’ થાય છ.

શન : + ચલ = શનશ + ચલ = શનશવલ

શન : + ચચિત = શનશ + ચચિત = શનશશવત

6. શવસગકની પહલા ઈ ક ઉ હોય અન શવસગક પછી ક, ખ, પ ક ફ આવ તો શવસગકનો ‘ષ’ થાય છ.

શનસ + કામ = શનષ +કામ = શનષકામ

શનસ + પકષ = શનષ + પકષ = શનષપકષ

7. શવસગકની પછી િ, ષ, ક સ આવ તો શવસગક કાયમ રહ છ.

શન : + શવાસ = શન:શવાસ

શન : + વાથક = શન:વાથક

શન : + િક = શન:િક

8. ‘સ’ ક ‘ર’ પહલા અ આવ અન પછી કઠોર વયજન આવ તો ‘સ’ ક ‘ર’નો શવસગક થાય છ.

અતર + કરર = અત:કરર

પરાતર + કાળ = પરાપત:કાળ

અધસ + પાત = અધ:પાત

પદના અત ‘ર’ પછી મદ વયજન ક વર આવ તો ‘ર’ કાયમ રહ છ.

પનર + જનસમ = પનરજનસમ

અતર + ગત = અતગકત

અતર + યામી = અતયાકમી

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અ + અ = આ, અ + આ=આ, આ + અ = આ, આ + આ = આ

દવાસર = દવ + આસર શવદયાલય = શવદયા + આલય દવાલય = દવ + આલય ભાવાજચલ = ભાવ + અજચલ ગોળાકાર = ગોળ + આકાર

મહાિય = મહા + આિય ભાષાતર = ભાષા + અતર દિાતર = દિ + અતર દિાચભમાન = દિ + અચભમાન સચરાચર = સચર + અચર

જળાિય = જળ + આિય શવદયાભયાસ = શવદયા + અભયાસ હઠાગરહ = હઠ + આગરહ વાધયાય = વ + અધયાય કલાગર = કલ + અગાર

રપાતર = રપ + અતર દવાનદ = દવ + આનદ શિવાલય = શિવ + આલય સરાસર = સર + અસર અધમાધમ = અધમ + અધમ

ભાવાવિ = ભાવ + આવિ શભાશભ = શભ + અશભ મહાનલ = મહા + અનલ વાથક = વ + અથક વાનભવ = વ + અનભવ

વાતાકલાપ = વાતાક + આલપ સાપકષ = સ + અપકષ સારાસાર = સાર + અસાર સાથકક = સ + અથકક અનકાનક = અનક + અનક

સાકાર = સ + આકાર પરમાથક = પરમ + અથક વાપકર = વ + અપકર વિાશરમ = વિ + આશરમ એકાકાર = એક + આકાર

વજાસર = વજ + અસર પરમાલાપ = પરમ + આલાપ શરિાજચલ = શરિા + અજચલ

ઈ + ઈ, ઇ + ઇ, ઈ + ઇ, ઇ +ઈ = ઈ

હકરર + ઇિ = હરીિ જયોશત + ઇનસદર = જયોતીનસદર હકરર + ઇચછા = હરીચછા દવી + ઇચછા = દવીચછા કશવ + ઈશવર = કવીશવર

નારી + ઈશવર = નારીશવર ચગકરર + ઇિ = ચગરીિ યોગી + ઇનસદર = યોગીનસદર શલપાચર + ઇશવર = પકરર + ઇકષા = પરીકષા

કશવ + ઇનસદર = કવીનસદર લકષમી + ઇશવર = લકષમીશવર િિી + ઇનસદર = િિીનસદર શલપારીશવર રજની + ઈનસદ = રજનીનસદ

કશપ + ઇિ = કપીિ શરી + ઇિ = શરીિ રજની + ઇિ = રજનીિ રશવ + ઇનસદર = રવીનસદર

ઉ + ઉ = ઊ, ઉ + ઊ = ઊ, ઊ + ઊ = ઊ, ઊ + ઉ = ઊ

સ + ઉકતત = સકરકત ભાન + ઉદય = ભાનદય શસિધ + ઊશમિ = શસિધશમિ વધ + ઉતકષક = વધતકષક ચમ + ઉલલાસ = ચમલલાસ

વધ + ઉલલાસ = વધલલાસ વધ + ઊશમિ = વધશમિ ભ + ઊજરજત = ભજરજત બહ + ઊધવક = હબધવક

અ + ઇ = એ, અ + ઈ = એ, આ + ઇ = એ, આ + ઈ = એ

ઉપ + ઇકષા = ઉપકષા દવ + ઇનસદર = દવનસદર રાજા + ઇધ = રાજિ ઉમા + ઇિ = ઉમિ યથા + ઇષટ = યથષટ

ધમક = ઇનસદર = ધમનસદર સર + ઇિ = સરિ રમા + ઇિ = રમિ માનવ + ઇનસદર = માનવનસદર પરમ + ઇશવર = પરમશવર

મહા + ઇિ = મહિ મહા + ઇનસદર = મહનસદર યોગ + ઇિ = યોગિ મહા + ઇશવર = મહશવર મહા + ઇચછા = પહચછાળ

વન + ઇનસદ = વનનસદ ઉપ + ઇનસદર = ઉપનસદર માનવ + ઇિ = માનવિ કરહત + ઇચછક = કરહતચછક

અ + ઉ = ઓ, અ + ઊ = ઓ, આ + ઉ = ઓ, આ + ઊ = ઓ

સયક + ઉદય = સયોદય મહા + ઊશમિ = મહોશમિ શવદયા + ઉપાસના =

શવદયોપાસના

મગલ + ઉતસવ =

મગલોતસવ

ભાગય + ઉદય = ભાગયોદય

જીરક + ઉિાર = જીરોિાર કલા + ઊશમિ = કલોશમિ મરર + ઉનસમખ = મરરોનસમખ ચદર + ઉદય = ચદરોદય નવ + ઊઢા = નવોઢા

પરષ + ઉતતમ = પરષોતતમ કલપના + ઉતજક = કલપનોતતજક પર + ઉપકાર = પરોપકાર સવક + ઉતતમ = સવોતતમ વીર + ઉચચત = વીરોચચત

મહા + ઉતસવ = મહોતસવ શવદયા + ઊશમિ = શવદયોશમિ પચ + ઉપાખયાન =

પચોપાખયાન

મતર + ઉચચાર = મતરોચચાર મરર + ઉતતર = મરરોતતર

આનદ + ઊશમિ = આનદોશમિ ઉતતર + ઉતતર = ઉતતરોતતર ગગા + ઉદક = ગગોદક િાળા + ઉપયોગી =

િાળોપયોગી

અનસય + ઉકતત = અનસયોકતત

િીત + ઉષર = િીતોષર લગન + ઉતસવ = લગનોતસવ સવક + ઉદય = સવોદય પરરય + ઊશમિ = પરરયોશમિ વક + ઉદર = વકોદર

અ + ઋ = અર

રાજા + ઋશષ = રાજશષિ દવ + ઋશષ = દવશષિ સપત + ઋશષ = સપતશષિ મહા + ઋશષ = મહશષિ બરહમ + ઋશષ = બરહમશષિ

અ + એ =ઐ, આ + એ = ઐ અ + ઐ + ઐ આ + ઐ = ઐ

એક + એક = અકક પતર + એષરા = પતરષરા શવશવ + એકતા = શવશવકતા લોક + એષરા = લોકષરા સદા + એવ = સદવ

મત + ઐકય = મતકય હદય + ઐકય = હદયકય મહા + ઐશવયક = મહશવયક જનતા + ઐકય = જનતકય તથા + એવ = તથવ

રસ +ઐકય = રસકય દવ + ઐશવયક = દવશવયક

અ+ઓ=ઔ, આ+ઓ =ઔ, અ+ઔ= ઔ આ+ઔ = ઔ

ઉષર + ઓદન = ઉષરૌદન મહા + ઔદાયક = મહૌદાયક દત + ઔષઠય =

દતૌષઠય

વન + ઔષશધ = વનૌષશધ ગગા + ઓધ = ગગૌધ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




મહા + ઔષશધ = મહૌષશધ મહા + ઓજવી = મહૌજવી પરમ + ઔતસકય = પરમૌતસકય શવદયા + ઔતસકય = શવદયૌતસકય

ઇ ક ઈ પછી શવજાતીય વર આવ તો ઇ ક ઈ નો ય થાય છ.

પરશત + અકષ = પરતયકષ શવ + ઉતપન = વયતપન શવ + અગ – વયગ પરશત + અગ = પરતયગ શવ + અથક = વયથક

પકરર + આવરર = પયાકવરર શન + ઊન = નસયન અચભ + ઉદય = અભયદય પરશત + એક = પરતયક શવ + અવહાર = વયવહાર

પરશત + આઘાત = પરતયાઘાત પરીશત + અથક = પરીતયથક અચભ + આહત = અભયાહત

અશત + આચાર = અતયાચાર ઉપકરર+ ઉતત = ઉપયકતત

કોકરટ + અવશધ = કોટયવશધ પકરર + ઉપાસના = પયકપાસના ઇત + આકરદ = ઇતયાકરદ શવ + ઊહ = વયહ શવ + આખયા = વયાખયા

અચભ + ઉતથાન = અભયતથાન પકરર + અટન = પયકટન પરશત + ઉતતર = પરતયતતર અચભ + અતર = અભયતર પકરર + આલોચના = પયાકલોચન

ઉ ક ઊ પછી શવજાતીય વર આવ તો ઉક ઊ નો વ થાય છ.

અન + એષક = અનસવષક પથ + ઈ = પથવી સ + અકત = વકત સ + અચછ = વચછ ગર + આજઞા = ગવાકજઞા

મન + અતર = મનસવતર અન + અથક = અનસવથક મન + આકરદ = મનસવાકરદ સ + અથ = વથ સ + અલપ = વલપ

સ + આગત = વાગત અન + ઇત = અનસવીત અન + એષર =

અનસવષર

મધ + અકરર = મધવકરર

એ + અ = અય

ન + અન = નયન િ + અન = િયન

ઐ + અ = આપ

ગ + અન = ગાયન ગ + અક = ગાયક ન + અક = નાયક

ઓ + અ = અવ

પો + અન = પવન શરો + અન = શરવર હો + અન = હવન ભો + અન = ભવન

ઔ + અ = આવ

પૌ + અન = પાવન પૌ + અક = પાવક શરૌ + અન = શરાવર નૌ + ઇક = નાશવક

વયજન સશધ

િબદન છડ મ પછી કોઈ વગીય ક વગીય વયજના આવ તો મ નો અન વાર થાય છ

સમ + હાર = સહાર સમ + દિ = સદિ સમ + સશષ = સસનદષટ સમ + િાનસત = સિાનસત સમ + તોષ = સતોષ

સમ + હતાક = સહતાક સમ + યોગ = સયોગ સમ + સાર = સસાર સમ + તાપ = સતાપ સમ + લગન = સલગન

િબદન છડ મ પછી વર આવ તો વર ‘મ’ ની સાથ ભળી જાય છ

સમ + ઇકષા = સમીકષા સમ + ઋિ = સમિ

અઘોષ વયજન પછી વર અથવા અનનાશસક શસવાયનો ઘોષ વયજન આવ તો અઘોષ વયજના વગકનો તરીજો વયજન મકાય છ.

વાક + દાન = વાગદાન તત + અશપ = તદશપ સત + આચાર = સદાચાર

સત + બદધિ = સદબદધિ ચચત + આનદ = ચચદાનદ

કરદક + શવજય = કરદકગવજય સત + ગર = સદગર સત + ગર = સદગર

ઘોષ વયજન પછી અઘોય વયજન આવ તો ત જ વગકનો પહલો અઘોષ વયજન મકાય છ.

િરદ + કાલ = િરતકાલ સપદ + શત = સપશતત ઉદ + કમક = સતકમક શવપદ + શત = શવપશતત ઉદ + પશતત = અતપશતત

કોઈપર વગકના પરથમ વયજન પછી અનનાશસક વયજન આવ તોત વગકનો અનનાશસક મકાય છ.

વાક + મય = વાડડય જગત + નાથ = હગનાથ ષટ + માસ = ષણમાસ જગત + નાયક = જગનાયક તત + મય = તનસમય

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સત + માગક = સનસમાગક સત + મશત = સનસમશત

સ ની પહલા અ ક આ શસવાયનો કોઈ વર આવતા શ નો ષ થાય છ

શવ + સમ = શવષમ સ + સપત = સષપત શન + નાત = શનષરાત ઉપશન + સદ = ઉપશનષદ અચભ + સક = અચભષક

યશધ + કથર = યશધનદષઠર અન + થાન = અનષઠાન પરશત + સધ = પરશતષધ શન + શસદધિ = શનશષિ

ત ક દ પછી લ, આવ તો તયા લ મકાય છ.

ઉત + લખ = ઉલલખ તત + લીન = તલલીન ઉત + લાસ = ઉલલાસ શવદયત + લતા = શવદયલલતા

ત ક દ પછી જ આવ તયા જ મકાય છ.

સત + જન = સજજન ઉદ + જવલ = ઉજજવલ ઉત + જડ = ઉજજડ

ત થ દ ધ પછી શ આવ તો ત, થ, દ, ધ નો ‘ચ’ થાય છ. અન ‘શ’ નો ‘છ’ થાય છ.

ઉદ + વાસ = ઉચછ વાસ

(દ નો ચ શ નો છ )

અધ + િર = અચછર

(ધ નો ચ, શ નો છ)

ઉત + શિષટ = ઉકચછષટ

(ત નો ચ, શ નો છ)

ઉદ + શખલ = ઉચછખલ

(દ નો ચ, શ નો છ)

હસવ વર પછી છ આવ તયા ચછ મકાય છ.

વ + છદ = વચછદ માત + છાયા = માતચછાયા શિર + છતર = શિરચછતર પર + છન = પરચછન શવ + છદ = શવચછદ

શિર + છદ = શિરચછદ શપત + છાયા = શપતચછાયા તર + છાયા = તરચછાયા પરશત + છાયા = પરશતચછાયા પકરર + છદ = પકરરચછદ

ઋ , ર, ક ષ પછી ન નો ણ થાય છ.

તષ + ના = તષરા પકરર + શનત = પકરરચરત ઋ + ન = ઋર પર + શનપાત = પરચરપાત પરકષ + અનીય = પરકષરીય

શનર + નય = શનરકય પકરર + નામ = પકરરરામ ભરમ +અન = ભરમર આિમ + અન = આિમર રમ + અન = રમર

પર + અન = પરાર રામ + અયન = રામાયર ભાષ + અન = ભાષર કષ + ન = કષર

પદાત ર પછી મદ વયજન ક વર આવ તો ર કાયમ રહ છ.

પનર + લગન = પનલકગન પનર + મલયાકન = પનમ કલયાકન પનર + જનસમ = પનરજનસમ પનર + વસવાટ = પનવકસવાટ

શવસગક સશધ

શવસગકની પવક ‘અ’ પછી કોઈ ઘોષ વયજન આવ તો શવસગકનો ‘ઉ’ થાય છ. અ અન ઉ બન વર મળતા ‘ઓ’ થાય છ.

મન: + રથ = મનોરથ અધ: + ગશત = અધોગશત અધ: + ગત = અધોગત રજ: + શનવશત = રજોશનવશતત

રજ: + ગર = રજોગર મન: + રાજય = મનોરાજય અધ: + મખ – અધોમખ સર:/ સરસ + વર = સરોવર

શવસગકની પહલા અ ક આ શસવાયનો વર હોય અન શવસગક પછી વર ક ઘોષ વયજન આવ તો શવસગકનો ર થાય છ.

શન: + અથકક = શનરથકક દ: + ગશત = કરદગકશત શન: + મળ = શનમકળ દ: + ઉપયોગ = દરપયોગ શન: + ઉતતર = શનરતતર

શન: + દય = શનદકય

શવસગકની પહલા અ ક આ શસવાયનો વર હોય અન શવસગકની પછી ર આવ તો શવસગકનો ર થઈ તનો લોપ થાય છ અન આગળનો વર દીઘક થઈ જાય છ.

શન: + રવ = નીરવ શન: + રોગી = નીરોગી શન: + રનસધર = નીરનસધર શન: + રસ = નીરસ

શવસગક પછી ત ક થ આવ તો શવસગકનો સ થાય છ.

દ: + તર = દતર શન: + તજ = શનતજ દ: + તાજય = દતાજય

શવસગક પછી ચ ક છ આવ તો શવસગકનો શ થાય.

શન: + ચચનસત = શનશશવિત શન: + ચલ = શનશવલ શન: + ચતન = શનશવતન અત: + ચકષ = અતશરવકષ

સ ક ર ની પહલા અ આવ તો પછી કઠોર વયજન આવ તો સ ક ર નો શવસગક થાય છ.

અતર + કરર = અત:કરર અતર + કનસદર = અત:કનસદર અધસ + પાત = અધ:પાત

અતર + પરવાહ = અત:પરવાહ પનર + કથન = પન:કથન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અધસ + પતન = અધ:પતન અતર + પરરરા = અત:પરરરા અતર + પર = અત:પર અતર + કોર = અત:કોર

શવસગક પછી ટ ક ઠ, ક ખ પ નો શવસગકનો ષ થાય છ

શન: + કામ = શનષકામ શન: + કામ = શનષકામ શન: + કપટ = શનષલપટ દ: + પકરરરામ = દષપકરરરામ શન: + કટક = શનષકટક

શન: + કલક = શનષકલક શન: + પકષ = શનષપકષ શન: + પરાર = શનષપરાર દ: + ટ = દષટ શન: પાપ = શનષપાપ

શન: + કારર = શનષકારર શન: + કપ = શનષકપ શન: + પરયોજન = શનષપરયોજન

શવસગક પછી શ, ષ ક સ આવ તો શવસગક કાયમ રહ છ.

શન: + િક = શન:િક દ: + સાહસ = દ:સાહસ શન: + વાથક = શન:વાથક દ: + સાધય = દ:સાધય શન: + શલક = શન:શલક

શન: + સતાન = શન:સતાન શન: + તબધ = શન:તબધ શન: + સદહ = શન:સદહ દ: + કથશત = દ:કથશત

દ: + વપન = દ:વપન શન: + િષ = શન:િષ શન: + શવાસ = શન:શવાસ શન: + સીમ = શન:સીમ

નીચના િબદોની સશધ યાદ રાખો શવદયા + ઉતતજક = શવદયોતજક ઉદ + જવલ = ઉજજવલ મરર + ઉનસમખ = મરરોનસમખ અન +અપ+ ઇકષા = અનપકષા

ઉદ + શવાસ = ઉચછવાસ દસ + જન = દરજન છદ: + બિ = છદોબિ કરદક + અબર = કરદગબર

અશત + અત = અતયત જગત + જનની = જગજજનની શનસ + આિા = શનરાિા સ + અચછ = વચછ

શન + શસિ = શનશષિ ષષ + પદ = ષટપદ તજસ + વધ = તજોવધ પર + ઈકષક = પરકષક

કોકરટ + અવશધ = કોટયવશધ મહા + ઔષશધ = મહૌષશધ ઉત + જડ = ઉજજડ અશત + ઉતતમ = અતયતતમ

અન + થાન = અનષઠાન આપદ + કાલ = આપતકાલ દ: + ગશત = દગકશત ઉદ + પતન = ઉતપતન

નૌ + ઇક = નાશવક શપત + આજઞા = શપતરાજઞા િરદ + કાલ = િરતકાલ ગર + ઉપદિ = ગરપદિ

ઉપશન + સદ = ઉપશનષદ વધ + ત = વત શન: + અથકક = શનરથકક સત + માગક = સનસમાગક

યોગ + ઇિ = યોગિ માત + આજઞા = માતરાજઞા ષટ + માસ = ષણમાસ વાક + બાર = વાગબાર

શન + નાન = શનષરાત સત + મશત = સનસમશત શનસ + રજ = નીરજ તત + રપ = તદરપ

ભગવત + ઇચછા = ભગવકરદચછા શવ + ઉતપન = વયતપન ઉન + ડયન = ઉડડયન તત + શવદ = તદધદવદ

યશધ + કથર = યશધનદષઠર જગત + નાયક = જગનાયક શન: + તજ = શનતજ ચતસ + ઘાષ = ચતષઘાત

શરત + ધા = શરિા સ + અચછ = વચછ વાક + દાન = વાગદાન અત: + તાપ = અતતાપ

રામ + અયન = રામાયર શવપદ + શત = શવપશતત શન: + િક = શન:િક સત + ચાકરરતરય = સચચાકરરતરય

વાક + ઈશવર = વાગીશવર સમ + કલપ = સકલપ પદ + છદ = પદચછદ શનસ + ચય = શનશવય

પર + અન = પરાર દસ + આચાર = દરાચાર અતર + કરર = અત:કરર સમ + તાન = સતાન

કરદશ + અબર = કરદગબર કરકમ + ચચત = કરકિચચત શિર + છતર = શિરચછતર સમ + મખ = સનસમખ

શનસ + વાથક = શન:વાથક વાક + વયાપાર = વાગયાપાર પાતર + કાળ = પરાપત:કાળ રમ + અન = રમન

ષષ + આનન = ષડાનન ચચત + આનદ = ચચદાનદ શવ + છદ = શવચછદ પર + નષટ = પરનષટ

શનસ + શવાસ = શન:શવાસ શનસ + રોગી = નીરોગી અતર + ગત = અતગકત તદ + કરહત = તકરદદત

કરદશ + ગજ = કરદગગજ ઉત + લાસ = ઉલલાસ પકરર + છદ = પકરરચછદ સમ + કર = સકર

શનસ + રવ = નીરવ સમ + યમ = સયમ હકરર + ઇિ = હરીિ સમ + વાદ = સવાદ

મનસ + હર = મનોહર સ + સપત = શસષપત શિર + છદ = શિરચછદ પર + અનીય = પરકષરીય

ધનસ + ટકાર = ધનષટકાર સમ + હાર = સહાર શન + ઊનતા = નસયનતા પર + શનપાત = પરચરપાત

સરસ + જ = સરોજ અચભ + સક = અચભષક માત + છાયા = માતચછાયા અધ + િર = અચછર

વાક + મય = વાડમય પર + શનપાત = પરચરપાત સ + અનસત = સાનસત શન + શસિ = શનશષિ

શનસ + આકાર = શનરાકાર કષ + ના = કષરા સમ + તોષ = સતોષ તત + અશપ = તદશપ

દસ + કર = કરદષકર ગો + અકષ = ગવાકષ પરરય + ઊશમિ = પરરયોશમિ ચચત + આનદ = ચચદાનદ

શનસ + ગમન = શનગકમન પર + ઊઢ = પરૌઢ વીર + ઉચચત + વીરોચચત પરશરવાત + તાપ = પશરવાતતાપ

શપત + અથક = શપતરથક ઋ + ન = ઋર ગ + અન = ગાયન શન: + અભમાની = શનરચભમાની

કલા + ઇનસદ = કલનસદ સદા + એવ = સદવ શવ + સમ = શવષમ ઉપ + ઇકષા = ઉપકષા

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




દ: + કાળ = દષકાળ અશત + આનદ = અતયાનદ પરશત + સધ = પરશતષધ શન: + પાપ = શનષપાપ

પરીશત + અથક = પરીતયથક પરશત + ઉતતર = પરતયતતર દષટ + અત = દષટાત પરશત + થા = પરશતષઠા

ભો + અન = ભવન ગૌ + અક = ગાયક સમ + યતત = સયતત સમ + યોગ = સયોગ

પરમ + ઔતસકય = પરમૌતસકય પૌ + અક = પાવક સ + અગ + ઉપાગ = સાગોપાગ સમ + વદન = સવદન

શવ + આખયા = વયાખયા મહા + ઈશવર = મહશવર શરો + અન = શરવર શવદયત + લતા = શવદયલલતા

દ: + ગધ = દગધ મધ + અકરર = મધવકરર િીત + ઉષર = િીતોષર સરસ + વર = સરોવર

ઉપકરર + ઉતત = ઉપયકતત જલ + ઓધ = જલૌધ શનસ + અકષર = શનરકષર સત + જન = સજજન

શવદયા + ઊશમિ = શવદયોશમિ મન + અતર = મનસવતર એક + અગર = એકાગર રમા + ઈિ = રમિ

અન + અથક = અનસવથક પથ + ઈ = પથવી શરત+ધા+અજચલ= શરિાજચલ સજ + શત = સનદષટ

રજની + ઇનસદ = રજનીનસદ િ + અન = િયન શવ + અત = વયત પર + ઉદ + સાહન = પરોતસાહન

પકરર + અટન = પયકટન ભગવત + ગીતા = ભગવદગીતા તત +અનસાર = તદનસાર તત + મય = તનસમય

કશપ + ઇિ = કપીિ શનસ + ઉદયમ = શનરધમ પરમ + અકબધ = પરમાકબધ આપદ + કાલ = આપતકાલ

શવ + અગ = વયગ ષષ + પદ = ષટપદ હદય + ઇશવર = હદયશવરી પતર + એષર = પતરષરા

શન: + કપટ = શનષકપટ કરદક + મઢ = કરદડમઢ વગત + ઉકતત = વગતોકરકત

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




જોડરી

જોડરીના શનયમો :-

1. આવ િબદોન એક જથ ઉપસસગોન બનલ (ઉપસગકની આગળ

શવગત ચચાક કરી છ.) પરત સ કત ઉપસગોમા બધ જ ઈ-ઉ હવ છ.

અશત – અશતિય, અશતજઞાન, અશતભાર, અશતચાર, અશતવનદષટ,

અશતકરરતત.

અશધ – અશધકારી, અશધસચના, અશધશનયમ.

અચભ – અચભમાન, અચભરચચ, અચભમખ, અચભનવ

શન – શનચખલ, શનગમ, શનગરહ, શનબધ, શનમગન, શનમષ, શનયમ,

શનયતરર, શન:વાથક, શન:સિય, શનમકલ, શનરપાય, શનગકર, શનરજન,

શનદોષ, શનદિ, શનરકય.

પકરર – પકરરગરહ, પકરરચય, પકરરચચત, પકરરરામ, પકરરતયાગ, પકરરપાક,

પકરરમલ, પકરરસવાદ.

પરશત – પરશતકાર, પરશતકળ, પરશતકષર, પરશતકરદન, પરશતશનશધ,

પરશતપાદન, પરશતબધ, પરશતપાળ.

શવ – શવકલપ, શવજઞાન, શવજય, શવતક, શવપલવ, શવભતત, શવમિક,

શવયોગ, શવરતત, શવરોધ, શવિષ, શવશરામ,

અન – અનકરર, અનયાયી, અનભવ, અશનરપ, અનકપા,

અનિીલન.

ઉપ – ઉપસગક, ઉપવાસ, ઉપગરહ, ઉપાહાર, ઉપહાર, ઉપકથા,

ઉપદિ, ઉપશનષદ, ઉપવીત, ઉપાધયકષ.

સ- સશવચાર, સપતર, સલખન, સગધ, સરચકષત, સવાસ.

ક- કકમક, કતકક , કપાતર, કપતર, કમશત, કસવા.

પનર – શપનલકગન, પનરાગમન, પનરાવતકન, પનવાકચન.

બકરહ – બકરહગોળ, બકરહષકાર, બકરહમકખ.

ઉત – ઉતિઠા, ઉિાર, ઉતિાશત, ઉતતર, ઉતસગ, ઉતતજન.

દસ + દસનો ઘરીવાર ‘દર’ થાય છ. તમા દ હવ છ. દરાગરહ,

દરાચાર, દરપયોગ, દગકધ, દરજન, દબકળ, દભાકગય, દયોધન, દષકમક,

દષકાળ, દ:વપન (દસનો દષ થાય છ તમા પર ‘દ’ હવ છ.)

2. ગજરાતી પરતયય લતા વયજનાનસત િબદો ખોડા ન લખવા પર આખા

લખવા. સ કત તતસમ છદના છલલા વયજનમા વર ભળલો હોતો

નથી તયાર ત ખોડો લખાય છ, પર ગજરાતીમા તો ત છલલા

વયજનો અકારાનસત ગરીન આખા લખવા, જમ ક,

પકરરષદ, જગત, વરદ, માનદ, વહદ.

અપવાદ :- અથાકત, પશવાત, સાકષાત, યથાવત, કદાચચત, કરકિચચત,

આવા િબદો બીજા િબદોની સાથ સમાસમા આવ તયાર વયજનાનસત

લખાય છ.

કરકિચચતકર, પશવાતાપ, સાકષાતકાર.

આવા અવયયો પછી જયાર ‘જ’ આવ છ તયાર અકારાનસત લખાય છ.

કવચચત પછી ‘જ’ વપરાય તો ‘કવચચત જ’ એમ આખો ‘ત’ લખાય

છ.

3. િબદના અત અનીય, ઈન, ઈય, કી આવ તયા દીધક ‘ઈ’ થાય છ.

વદનીય, કમનીય, માનવીય, અવરકનીય, પજનીય, કલીન, ગરામીર,

નવીન, પરાધીન, આતમીય, પચવષીય, રમરીય, ભારતીય,

રાજકીય, વદકીય.

અપવાદ : મચલન, પચલન.

4. ‘અધીન’મા દીધક ‘ઈ’ આવ છ.

આજઞાધીન, પરાધીન, નહાધીન, વાધીન.

5. ઈનસદર અન ઈિમા દીધક ‘ઈ’ આવ છ.

અવનીનસદર, રવીનસદર, હરીનસદર, રજનીિ, જગદીિ, નસયાયાધીિ, સતતાધીિ.

અપવાદ : અહશનિિ.

6. ઈકષ-ઈકષામા દીધક ‘ઈ’ હોય છ.

પરીકષક, પરીકષર, પરીકષા, સમીકષા, સમીકષક.

7. ‘વતી’ ક ‘મતી’ લાગ તયાર દીધક ‘ઈ’ થાય છ.

સરવતી, ભગવતી, કલાવતી, ચારમતી, રપમતી.

8. ‘શન’ ક ‘કરટ’ હોય તવા નામ પર હવ હોય છ.

ગલાશન, હાશન, પનદષટ, વનદષટ, સનદષટ.

9. અતીત – બ ‘ઈ’ જોડાઈન દીધક ‘ઈ’ બન છ.

કાલાતીત, કલપનાતીત.

10. ‘ગીરી’ િબદન અત દીધક ‘ઈ’ બન છ.

દાદાગીરી, યાદગીરી, કામગીરી.

અપવાદ : ‘ચગકરર’ પવકતના અથકમા હવ આવ છ.

નીલચગકરર, કરહમચગકરર.

11. તરર અકષના િબદના બીજા અકષરમા હવ હોય તો પહલા અકષરનો

ઈ / ઊ દીધક લખાય છ.

કતર, ભીલડી, નીલમ, દીકરો, કીટલી, સપડ, ચીભડ, ભસકો.

અપવાદ : કલડી, કમળ, ગટકો, ટકડો, ટચકો.

12. કરર, ભવન ક કત, ભત પરતયયોવાળા રપોમા અનિમ દીધક ‘ઈ’

અન ‘ઊ’ થાય છ.

એકીકરર, વિીકરર, વગીકરર, દઢીભત, ગરીભત, ધનીભત.

13. નારીજાશતમા ભાવવાચક નામન અત ‘ઈ’ હવ આવ છ.

અનમશત, અનભશત, આકશત, અનપકથશત, આપશતત, આવશતત, આહશત,

પરતીશત, ઉનસનશત, સમશત.

14. ‘ઈક’ તમજ ‘ઈકા’ પરતયય હમિા હવ ‘ઈ’ વાળા હોય છ.

માનશસક, સામાજજક, ધાશમિક, ભૌગોચલક, વાતશવક, અનિમચરકા,

માગકદશિિકા, શિચકષકા, પકતકા, મરચરકા.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




15. શરષઠતાદિકક ‘ઈષટ’ આવ તયાર ‘ઈ’ હવ હોય છ.

ગશવિષટ, કશનષટ, ધશમિષટ.

16. ઈષટમા પર ‘ઈ’ હવ હોય છ.

અશનષટ, પકરરશિષટ, શવશિષટ, શિષટ.

17. ‘ય’ ની પહલા આવતો ‘ઈ’ હવ હોય છ.

કકરડયો, કાકરઠયાવાડ, નકરડયાદ, ફરજજયાત, મરજજયાત, જરકરરયાત,

રકરટયો.

18. ‘ઈલ’ ક ‘ઈત’ પરતયય આવતો હોય તયાર ‘ઈ’ હવ હોય છ.

અશનલ, સચલલ, ઊશમિલ, કશથત, શનવાકશસત, અચચિત, ખકરડત.

અપવાદ : નીલ અન િીલ = સિીલ અન નીલકમલ

19. ‘તા’ ક ‘તવ’ પરતયયથી બનતા નામોન અત દીધક ‘ઈ’ હવ થાય છ.

ઉપયોગી-ઉપયોચગતા, વામી-વાશમતવ, તજવી-તજકવતા.

20. નામોમા છડનો ‘ઉ’ પર હવ હોય છ.

ધન, રઘ, શવષણ

અપવાદ : વધ

21. િબદમા જોડાકષર પહલાના ઈ, ઉ હવ હોય છ.

શિષય, કરદવયા, ઉતસાહ, રદર, પકરરશિષટ, હલલડ, સમદર.

તદભવ જોડરીના શનયમો :-

1. જોડાકષરમા પાછળના અકષર પરમાર આગળનો અકષર કરવો.

પથથર, ચોખખ, સધધા

અપવાદ : અચછર, અચછ, પચછમ.

2. એકાકષરી િબદોમા દીધક ‘ઈ’, ‘ઊ’ આવ છ.

ફી, ઘી, જી, બી, પી, લ, ભ, જ, છ,

3. અન વાર સાથના એકાકષરમા હવ ‘ઉ’ આવ છ.

હ, શ, ત

4. બ અકષરવાળા િબદોમા પહલા અકષરમા ‘ઈ’ ક ‘ઉ’ દીધક આવ છ.

બીક, ભીલ, ઢીલ, ભીખ, ચીજ, ખીર, ગીધ, ગીચ, ભખ, ભત, કખ,

ભકી, જથ, દધ, ભર, સક.

5. તરર અકષરના િબદોમા ગર અકષર પહલા હવ ‘ઈ’ ‘ઉ’ હોય છ,

જયાર લઘ અકષર પહલાના ‘ઈ’ ‘ઉ’ હોય છ,

કરકનારો, શમનારો, સથાર, ખડત, મજર, ખજર, તબચ, ચબલાડી,

ભીલડી, કતર, ધતારો, નીલમ, દીકરો, કીચડ, કીટલી, ચીભડ, સપડ

ભસકો, કકડો, કતરો.

6. ચાર ક વધ અકષરવાળા િબદમા પરથમ ‘ઈ’ ‘ઉ’ હવ હોય છ.

કરહલચાલ, ચખસકોલી, શવલાયત, ઉતતરાયર, શિફારસ, કરટકરટયારો,

કરકલકરકલાટ, હલામણ.

7. શવિષર પરથી બનતા નામમા પહલો અકષર દીધક હોય તયા બીજો

અકષર પર દીધક રહ છ.

ઢીલ-ઢીલાિ, ચીકણ-ચીકાિ, ફીક-ફીકાિ, જઠ-જઠાણ, મીઠ-મીઠાઈ-

મીઠાિ.

8. ‘ઈ’ ક ‘ઉ’ પછી જોડાકષર આવયો હોય તો ‘ઈ’ ક ‘ઉ’ હવ કરવા.

ઈસતરી, ઈકપતાલ, કરકસો, ચચઠી, જજલલો, શિત, પાકરકતાન,

ખાચલતાન, ખલલ, લચચ, મકકો, જસો, ડકકર, હલલડ.

9. કટલા િબદો બોલતા ભાર આવ તયા દીધક ‘ઈ’ ‘ઉ’ આવ છ.

દાગીનો, ઝરીલો, નતીજો, અગઠો, નમનો, અરડસો.

10. ‘ય’ પહલા ‘ઈ’ આવ તો હવ ‘ઈ’ હોય છ.

પાચરયારી, મોશતયો, દારકરડયો, ચોકરકયાત, શિયાળો, હોશમયોપથી,

ચકરડયાત , વાચરયો, િામચળયો, રચળયામણ, રકરઢયાળ, પકરડયો, તચળય,

ચબયારર, તલીચબયા.

અચખલ ઉતતીરક ઢકડ ધમાડી ષડકરરપ યહદી આસકતત આઈસકરિમ ટૉકીઝ

અખટ ઉતપશતત તચબયત ધની ષનદષટપશતિ રજઆત ઇષટ આલબમ ટયબ

અટલ ઉનશત તરજમો ધમરપાન સગીર રમરીક ઊચચત આશસટટ ટરાકરફક

અઠવાકરડય ઉપયોચગતા તરીક ધળ સચચવ રમરીય ઉતકષટ ઈકનસટટયટ ટરજજક

અશતશથ ખિનમા તરર વજદ સદરહ રસીદ ડબવ ઈલકરકટરક કરડશવડડ

અશધકારી ખિબો તસવીર વડીલ સમજતી રહીિ ડડ એકનસજશનયર થરમોશમટર

અનકરરીય ખબસરત તબરો વચરક સમાશધ રાજીનામ ઢકડ ઍલયશમશનયમ શથયટર

અનયાયી ચગકરર તાજગી વકરરયાળી સશમશત રીતકરરવાજ ધત ઍશસડ નોકરટસ

અચભરચચ ગઢ તારીખ વસલ સમીપ રદદન ધરરા ઍસોશસયિન પબબલક

ઓશિિગર ગકરહરી તાલીમ વહીવટ સહાનભશત રશધર ધચરયારી ઑપરિન પાસકલ

ઔચચતય ગરશથ તાલકો શવકટ પરતીક રોજજિદ ધરી ઑકરફસ શપકકરટિગ

કદી ઘકરડયાળ તાબ શવખટ પરતીકષા લગડ િતરજી કશમટી સરકસ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




કબલ ચમતકશત શતજોરી શવજજચગષા પરિસા વયવહાર િાસક કશમિનર સકરટિકરફકટ

કવશયતરી ધ સરી શતશથ શવદયાથીની પરશસદધિ વયહ િોષક મિીન સશવિસ

કજસ ધરજવ શતલક શવદયાથી પરસશત િતાબદી મૌચલક શમશનટ સાઈકલ

કાબ નમનો મજજયાર શવપરીત ફકીર િરઆત વાથય શમલ શસગારટ

કારકરકદી નસીબ મજર શવલાયત ફરજજયાત િહીદ વીકાર મજજટરટ શસગનલ

કરકકરકયારી નાજક મનસબો શવલન ફકરરયાદ િારીકરરક હકીકત મમોકરરયલ શસનમા

જીરોિાર શનતય મરજજયાત શવિષ કરફકર શિકારી મોરથથ મયશનશસપાચલટી શસશવલ

જઓ ઉપયોગી મિગલ વીમો બચકષિ(સ) શિચકષત હકરડયામર યશનફોમક સપકરરનસટનસડનસટ

જદ ઉપર મિહર વીર બહાદર શિશથલ હડી રજજટર સિટરી

જન ઉપરી મહસલ શનમણક બારીક શિચબર હફ કરરપોટક સિટકરરયટ

ચઝિદાકરદલી ઉપવીત મજર શનરચભમાની બીલકલ શિષટાચાર અકિ કરરવોલવર સશવિગસ

ઝબિ ઉદક માકરહતી શનરપયોગી બીભતસ શિત હદય રમ પોચલિ

અચભષક ઉષર શમલન નીરપર બીમાર િીધર ઋત રકરડયો પોલીસ

અમક ઋરી મીઠાઇ શન:પહી બશનયાદી િીષકક શદર કારટન પરીશમયમ

અવાકચીન ઐશવયક મીમાસા શનકાલ બવકફ સકરહષણ આફરીન કરકલો પરફ

અકરહિસા ચીતરવ મકદ મો શનહાળવ બરહમચયક સહીસલામત ઠઠ કરોસીન પલાનદટક

અકર ચ દડી મજબ નીકળવ ભમીભત સચકષપત દયશત કોનસટબલ ફશનિચર

આજીશવકા ચોકરકયાત મનીમ નીડર ભાડત સગીત શનસય કરિકટ ચબનદલડિગ

આધશનક છીએ મસીબત નીવડવ ભીષર સિય વયભ િૉશસિગ બક

આપખદ છતરશપિડી મડી નસચગિક ભખમરો સ કશત હ ન જયચબલી બક પોટ

કીકરડયાર જરકરરયાત કરદલગીરી પશત ભષર સામગરી દલીલ કરટકરકટ બકસલર

કમળ જજગીષા કરદવસ પતની ભ સવ સારશથ ટ ક ટશનસ બટ

કલડી જજજીશવષા કરદવાળી પરબીકરડય મજબત સાવકજશનક દદીપયમાન ટમપરચર બટરી

કતર જજજઞાસા કરદવટીયા પકરરચચત સભાશષત સાચલયાણ શકષષા ટચલગરાફ બોકરડિગ

કવો પજારી દીકરી પકરરરીત સિોચભત સાકરહતય ટ ટચલશવઝન સિનકોટક

કશતરમ પજય દીકષા પરીકષા સષમા સાશધક હમલો રકરિજરટર સોચલશસટર

કોષટક પરત દીપક પસદ સક શસગરામ તરઠવ રલવ સોલજર

કોહવાર પોિાક દીઘકસતરી પારધી સકષમ શસલાઈ ટચકો રિશનિગ સોસાયટી

હોદદો પોષક દીવાદાડી પાકરરતોશષક સચચત હજ દબળ રૉયલ કલ

ચકષશતજ પરકીરક દીવાન પીછહઠ સતર હકરરયાળી શચચ લાઈસનસસ કોલરશિપ

કરટળક ઝડપડી દીવાન પીજામર સશનક હરીફાઈ કનગધ ચલશમટડ ટકરડયો

તીકષર ટીપ દીવાલ પખત તશત હાશન હનર વાયરલસ પશિયલ

તીથક ટકડી દીવાસળી પનરિાર થાશનક કરહતષી શવટાશમન હાઈકલ

તલીચબયા ટકડો દધ પજા થાયી હીરપત વજજટબલ હામોશનયમ

વોડક કરહટીકરરયા

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સમાસ

સમાસ(સમ+આસ)

(સમ = સરખ અન આસ = ગોઠવરી)

સવકપદ પરધાન એકપદ પરધાન અનસયપદ પરધાન

દવનસદવ દધદવગ

ઉપપદ

મધયમપદલોપી

કમકધારય

તતપરષ

અવયયીભાવ

બહવરીકરહ

1. અનસનજળ અનસન અન જળ દવનસદવ

2. અત વયત અત અન વયત દવનસદવ

3. અદર બહાર અદર અન બહાર દવનસદવ

4. આગળ પાછળ

આગળ ક પાછળ દવનસદવ

5. આજકાલ આજ અન કાલ દવનસદવ

6. આઠ દસ આઠ અન દસ દવનસદવ

7. આદર સતકાર આદર અન સતકાર દવનસદવ

8. આબોહવા આબ (પારી) અન હવા દવનસદવ

9. આભધરતી આભ અન ધરતી દવનસદવ

10. આવ-જા આવ અન જાવ દવનસદવ

11. આવતા જતા આવતા અન જતા દવનસદવ

12. ઉઘાડવાસ ઉઘાડ અન વાસ દવનસદવ

13. ઉતતર દચકષર ઉતતર અન દચકષર દવનસદવ

14. ઉતતરોતતર ઉતતર અન ઉતતર દવનસદવ

15. ઉદય અત ઉદય અન અત દવનસદવ

16. ઊઠવ બસવ ઊઠવ અન બસવ દવનસદવ

17. ઊડી ઊડી ઊડી અન ઊડી દવનસદવ

18. એક બ એક ક બ દવનસદવ

19. એકલ અટલ એકલ અન અટલ દવનસદવ

20. કાળ ધોળ કાળ ક ધોળ દવનસદવ

21. કવો હવાડો કવો ક હવાડો દવનસદવ

22. ખટ મધરો ખટ (ખાડો) અન મધરો દવનસદવ

23. ખર ખોટ ખર અન ખોટ દવનસદવ

24. ખાડા ટકરા ખાડા અન ટકરા દવનસદવ

25. ખાનપાન ખાન અન પાન દવનસદવ

26. ખાવા પીવા ખાવા અન પીવા દવનસદવ

27. ગલીકચી ગલી અન ગલી દવનસદવ

28. ગાદી તકરકયો ગાદી અન તકરકયો દવનસદવ

29. ગરશિષય ગર અન શિષય દવનસદવ

30. ગડીદડા ગડી અન દડા દવનસદવ

31. ઘરખોરડા ઘર અન ખોરડ દવનસદવ

32. ઘરબાર ઘર અન બાર દવનસદવ

33. ચડતી ચડતી અન પડતી દવનસદવ

34. ચરાચર ચર અન અચર દવનસદવ

35. ચાપારી ચા અન પારી દવનસદવ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




36. ચારપાચ ચાર ક પાચ દવનસદવ

37. ચાદ તારા ચાદ અન તારા દવનસદવ

38. ચોરબોર ચોર અન ચોર જવી દવનસદવ

39. શછનસન ચભનસન શછનસન અન ચભનસન દવનસદવ

40. જમીન આસમાન -

જમીન અન આસમાન દવનસદવ

41. જમીન જાગીર

જમીન અન જાગીર દવનસદવ

42. જય પરાજય જય અન પરાજય દવનસદવ

43. જાત જકાત જાત ક જકાત દવનસદવ

44. જાતજાતના જાતની અન જાતના દવનસદવ

45. જમ તમ જમ અન તમ દવનસદવ

46. જયાર તયાર જયાર અન તયાર દવનસદવ

47. ઝાડપાન ઝાડ અન પાન દવનસદવ

48. તડકો છાયો તડકો ક છાયો દવનસદવ

49. તન મન ધન તન, મન અન ધન દવનસદવ

50. તમ અમ તમ અન અમ દવનસદવ

51. તારાવારા તારા અન વારા દવનસદવ

52. તારટપાલ તાર અન ટપાલ દવનસદવ

53. તીર કામઠ તીર અન કામઠ દવનસદવ

54. ત હ ત અન હ દવનસદવ

55. તરર ચાર તરર ક ચાર દવનસદવ

56. થોડ ઘણ થોડ અન ઘણ દવનસદવ

57. દસબાર દસ ક બાર દવનસદવ

58. દડ બઠક દડ અન બઠક દવનસદવ

59. દપતી પશત અન પતની દવનસદવ

60. દારોપારી દારો અન પારી દવનસદવ

61. દાનદચકષરા દાન અન દચકષરા દવનસદવ

62. દવદાનવ દવ અન દાનવ દવનસદવ

63. દિશવદિ દિ અન શવદિ દવનસદવ

64. ધરીધચરયારી

ધરી અન ધચરયારી દવનસદવ

65. ધનષયબાર ધનષય અન બાર દવનસદવ

66. ધરમ કરમ ધરમ ક કરમ દવનસદવ

67. નફોતોટો નફો ક તોટો દવનસદવ

68. નરનારી નર અન નારી દવનસદવ

69. નાની મોટી નાની અન મોટી દવનસદવ

70. નામશનિાન નામ અન શનિાન દવનસદવ

71. નાહયા ધોયા નાહયા અન ધોયા દવનસદવ

72. શનિકરદન શનિ અન કરદન દવનસદવ

73. પતગ દોરી પતગ અન દોરી દવનસદવ

74. પળપળ પળ અન પળ દવનસદવ

75. પાપપણય પાપ અન પણય દવનસદવ

76. પવકપશશવમ પવક અન પશશવમ દવનસદવ

77. ફલ ફળ ફલ અન ફળ દવનસદવ

78. બાવીસ વીસ અન બ દવનસદવ

79. બાળબચચા બાળ અન બચચા દવનસદવ

80. બટ મોજા બટ અન મોજા દવનસદવ

81. બ ચાર બ અન ચાર દવનસદવ

82. બોલબટ બોલ અન બટ દવનસદવ

83. ભરવ ગરવ ભરવ અન ગરવ દવનસદવ

84. ભરીગરી ભરી અન ગરી દવનસદવ

85. ભરતી ઓટ ભરતી અન ઓટ દવનસદવ

86. ભાઈબહન ભાઈ અન બહન દવનસદવ

87. ભલચક ભલ અન ચક દવનસદવ

88. મનોમન મન અન મન દવનસદવ

89. માતાશપતા માતા અન શપતા દવનસદવ

90. માયામમતા માયા અન મમતા દવનસદવ

91. મોજમજાક મોજ, મજાક વગર દવનસદવ

92. રમતગમત રમત અન ગમત દવનસદવ

93. રમ જમ રમ અન જમ દવનસદવ

94. રાગદવષ રાગ અન દવષ દવનસદવ

95. રાજારારી રાજા અન રારી દવનસદવ

96. રાતકરદવસ રાત અન કરદવસ દવનસદવ

97. રાધાકષર રાધા અન કષર દવનસદવ

98. રામલકષમર રામ અન લકષમર દવનસદવ

99. રાયરક રાય ક રક દવનસદવ

100. રીતભાત રીત અન ભાત દવનસદવ

101. રીતકરરવાજ રીત અન કરરવાજ દવનસદવ

102. રપરગ રપ અન રગ દવનસદવ

103. રો કકળ રો (રડવ) અન કકડવ દવનસદવ

104. રોજરોજ રોજ અન રોજ દવનસદવ

105. લવકિ લવ અન કિ દવનસદવ

106. લાગલગાટ લાગટ અન લાગટ દવનસદવ

107. લાભાલાભ લાભ અન અલાભ દવનસદવ

108. લાલ પીળ લાલ અન પીળ દવનસદવ

109. લખ – સક લખ અન સક દવનસદવ

110. વખતોવખત વખત અન વખતો દવનસદવ

111. વધય ઘટય વધય અન ઘટય દવનસદવ

112. વરવહ વર અન વહ દવનસદવ

113. વહલ મોડ વહલ ક મોડ દવનસદવ

114. વાચન-લખન વાચન અન લખન દવનસદવ

115. વાડીવજીફો વાડી અન વજીફો દવનસદવ

116. વરઝર વર અન ઝર દવનસદવ

117. વિટક વિ અન ટક દવનસદવ

118. િતર શમતર િતર ક શમતર દવનસદવ

119. િાકભાજી િાક અન ભાજી દવનસદવ

120. શિવપાવકતી શિવ અન પાવકતી દવનસદવ

121. શભાશભ શભ અન અશભ દવનસદવ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




122. િઠિાહકાર િઠ અન િાહકાર દવનસદવ

123. િોધાિોધ િોધ અન િોધ દવનસદવ

124. શવાસોશવાસ શવાસ અન ઉચછવાસ દવનસદવ

125. શવતશયામ શવત અન શયામ દવનસદવ

126. સગાસબધી સગા અન સબધી દવનસદવ

127. સજીધજી સજી અન ધજીન દવનસદવ

128. સવાર સાજ સવાર અન સાજ દવનસદવ

129. સસરો જમાઈ સસરો અન જમાઈ દવનસદવ

130. સાચસાચ સાચ અન સાચ દવનસદવ

131. સાધસતો સાધઓ અન સતો દવદવ

132. સારનરસ સાર ક નરસ દવનસદવ

133. સીતારામ સીતા અન રામ દવનસદવ

134. સખ દ:ખ સખ અન દ:ખ દવનસદવ

135. સખિાશત સખ અન િાશત દવનસદવ

136. સરઅસર સર અન અસર દવનસદવ

137. સયક ચદર સયક અન ચદર દવનસદવ

138. સવા પજા સવા અન પજા દવનસદવ

139. સોન રપ સોન અન રપ દવનસદવ

140. સોય દોરો સોય અન દોરો દવનસદવ

141. સૌમયરૌિ સૌમય અન રૌિ દવનસદવ

142. સતરી પરષ સતરી અન પરષ દવનસદવ

143. નાનપાન નાન અન પાન દવદવ

144. નહિૌયક નહ અન િૌયક દવનસદવ

145. લટ પન લટ અન પન દવનસદવ

146. હવાપારી હવા, પારી વગર દવનસદવ

147. હાથપગ હાથ અન પગ દવનસદવ

148. હારજીત હાર અન જીત દવનસદવ

149. હતપરીત હત અન પરીત દવનસદવ

150. અચછર અડધો િર દધદવગ

151. અઠવાકરડય સાત કરદવસનો સમહ દધદવગ

152. અષટાધયાયી અષટ અધયાયવાળ દધદવગ

153. એકાવલી એક આવલ (સર)નો કષર દધદવગ

154. ખટરસ છ રસનો સમહ દધદવગ

155. ચતમાકસ ચાર માસનો સમહ દધદવગ

156. ચતવદ ચાર વદનો સમહ દધદવગ

157. ચોઘકરડય ચાર ઘડીઓનો સમહ દધદવગ

158. ચોમાસ ચાર માસનો સમહ દધદવગ

159. ચોસઠકલા ચોસઠકલાનો સમહ દધદવગ

160. શતરકાળ તરર કાળનો સમહ દધદવગ

161. શતરપદ તરર પદનો સમહ દધદવગ

162. શતરભવન તરર ભવનનો સમહ દધદવગ

163. શતરલોક તરર લોકનો સમહ દધદવગ

164. દીદિ દી (બ) દિ (કરદિાનો સમહ) દધદવગ

165. દપટટો દ (બ) પટટો (લગડાનો કટકો) દધદવગ

166. દોઢડાહ દોઢ ડાહ દધદવગ

167. દધદવગ બ ગાયો દધદવગ

168. નવશનશધ નવ શનશધનો સમહ દધદવગ

169. નવરસ નવરસનો સમહ દધદવગ

170. નવરાત નવ રાશતરનો સમહ દધદવગ

171. નવરાતરી નવ રાતરીનો સમહ દધદવગ

172. પખવાકરડય પદર કરદવસનો સમહ દધદવગ

173. પચપાતર પાચ પાતરનો સમહ દધદવગ

174. પચરાતરી પાચ રાશતરનો સમહ દધદવગ

175. પચવટી પાચ વડનો સમહ દધદવગ

176. પચિરી પાચ િરનો સમહ (કાટલ) દધદવગ

177. પચાગ પાચ અગનો સમહ દધદવગ

178. પાચિરી પાચ િરનો સમહ દધદવગ

179. િતાબદી િત (સો) અબદ (વષક)નો સમહ

દધદવગ

180. ષડકરરપ ષડ (છ) કરરપ (દશમન) સમહ દધદવગ

181. સપતપદી સાત પગલા દધદવગ

182. સપતશષિ સાત ઋશષઓનો સમહ દધદવગ

183. સપતાહ સાત કરદવસનો સમહ દધદવગ

184. સવાિર સવા િર દધદવગ

185. અગરજ આગળથી જનસમનાર ઉપપદ

186. અગરસર આગળ રહનાર ઉપપદ

187. અજઞ ન જારનાર ઉપપદ

188. અનજ પાછળથી જનસમનાર ઉપપદ

189. અપસરા અપમા (પારીમા) સરા (સરકનારી)

ઉપપદ

190. અભયદા અભયન આપનાર ઉપપદ

191. ઈશતહાસકાર ઈશતહાસ કરનાર ઉપપદ

192. ઉભયાનસવયી ઉભયન જોડનાર ઉપપદ

193. ઓછાબોલી ઓછ બોલનાર ઉપપદ

194. કતકરપરયોગ કતાકમા પરયોગ ઉપપદ

195. કમકચરપરયોગ કમકમા પરયોગ ઉપપદ

196. કઠથ કઠ (મોઢ આવડ તવ)મા કથર કરનાર

ઉપપદ

197. કાનઝાલય કાનન ઝાલનાર ઉપપદ

198. કારકન (કાયક) કાર કન (કરનાર) ઉપપદ

199. કારીગર કામ કરનાર ઉપપદ

200. કાયકકર કાયક કરનાર ઉપપદ

201. કીશતિદા કીશતિન આપનાર ઉપપદ

202. કિળ કિ વાઢનાર ઉપપદ

203. કળબોળ કળની આબરન બોળનાર ઉપપદ

204. કભકાર કભનો કરનાર (બનાવનાર) ઉપપદ

205. કતઘન કતન ભલનાર ઉપપદ

206. કતજઞ કત(ઉપકાર) કરનાર ઉપપદ

207. કતધન અપકાર કરનાર ઉપપદ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




208. કશષકાર કશષ (ખતી)ન કરનાર ઉપપદ

209. ચકષશતજ ચકષશતએ જનસમનાર ઉપપદ

210. ખગ આકાિમા ગશત કરનાર ઉપપદ

211. ખબરદાર ખબર રાખનાર ઉપપદ

212. ખચર આકાિમા ચરનાર ઉપપદ

213. ગગનભદક ગગન (આકાિ)ન ભદનાર ઉપપદ

214. ગળાડબ ગળ ડબ તટલ ઉપપદ

215. ગળપડ ગળ પડનાર ઉપપદ

216. ગગાધર ગગાન ધારર કરનાર ઉપપદ

217. ચગકરરધર ચગકરર (પવકત)ન ધારર કરનાર

ઉપપદ

218. ગહથ ઘરમા રહનાર ઉપપદ

219. ગોપાલ ગો (ગાય)નો પાલનહાર ઉપપદ

220. ગોશવિદ ગો (ઈનદનસદરયો)ન જારનાર ઉપપદ

221. ગરથકાર ગરથોનો કરનાર, ગરથોન રચનાર

ઉપપદ

222. ગરથપાલ ગરથોન પાળનાર (સભાળ લનાર)

ઉપપદ

223. ચચઠીનવીસ ચચઠી (નાનો કાગળ) નવીસ (લખનાર)

ઉપપદ

224. ચચતતભદક ચચતતન ભદનાર ઉપપદ

225. ચીલાચાલ ચીલા પર ચાલનાર ઉપપદ

226. છાતીકઢ છાતી કાઢનાર (બહાદર) ઉપપદ

227. છાતીફાટ છાતી ફાટી જાય તવ રડનાર ઉપપદ

228. જડબાતોડ જડબ તોડી નાખનાર ઉપપદ

229. જિોદા જિ આપનાર ઉપપદ

230. જળચર જળમા રખડનાર ઉપપદ

231. જાદગર જાદ કરનાર ઉપપદ

232. જીવરખ જીવન રાખનાર ઉપપદ

233. જઞાનદા જઞાનન આપનાર ઉપપદ

234. ડોળઘાલ ડોળ કરનાર ઉપપદ

235. તટથ તટ પર કથર રહનાર ઉપપદ

236. તનતોડ તનન તોડનાર ઉપપદ

237. તીરદાજ તીરન અદાજનાર ઉપપદ

238. તરાસદાયક તરાસ આપનાર ઉપપદ

239. દગાબાજ દગો કરનાર ઉપપદ

240. કરદનકર કરદવસ (કરદન) કરનાર – સયક ઉપપદ

241. કરદવગત કરદવ (પરલોક)મા ગત ઉપપદ

242. દ:ખદ દ:ખ આપનાર ઉપપદ

243. દ:ખદાયક દ:ખ દનાર ઉપપદ

244. દકાનદાર દકાન રાખનાર ઉપપદ

245. ધનધકર ધનન ધરનાર ઉપપદ

246. ધમકજઞ ધમકન જારનાર ઉપપદ

247. ધાડપાડ ધાડ પાડનાર ઉપપદ

248. ધરધર ધરા ધારર કરનાર ઉપપદ

249. ધરધર ધર (ધરા) ન ધરનાર ઉપપદ

250. નમકદા નમક (આનદ) આપનારી ઉપપદ

251. નમકદા નમક (આનદ) આપનાર ઉપપદ

252. શનદરાવિ શનદરાન વિ થનાર ઉપપદ

253. શનિાચર રાતરીમા રખડનાર ઉપપદ

254. પગરખા પગની રકષા કરનાર ઉપપદ

255. પથથરફોડ પથથરન ફોડનાર ઉપપદ

256. પકજ પક (કાદવ)મા જનસમનાર ઉપપદ

257. પાકીટમાર પાકીટન મારનાર ઉપપદ

258. પારીકળો પારીન કળનાર (િોધનાર) ઉપપદ

259. પાનખર પાન ખર જમા ઉપપદ

260. પાનીઢક પગની પાનીન ઢાકનાર ઉપપદ

261. પાપડતોડ પાપડન તોડનાર ઉપપદ

262. પાપાચારી પાપન આચરનાર ઉપપદ

263. પરારકાર પરાર કરનાર (રચનાર) ઉપપદ

264. પવકજ પવ જનસમનાર ઉપપદ

265. પગબર પગામ લાવનાર ઉપપદ

266. શપરયવદા શપરય બોલનાર ઉપપદ

267. ભયકર ભય ઉતપનસન કરનાર ઉપપદ

268. ભશવ પરયોગ ભવમા પરયોગ ઉપપદ

269. ભધર પથવી (ભ)ન ધારર કરનાર ઉપપદ

270. મખખીચસ માખી ચસનાર ઉપપદ

271. મચરધર મચરન ધારર કરનાર ઉપપદ

272. મતદાતા મત આપનાર ઉપપદ

273. મનભર મનન ભરનાર ઉપપદ

274. મનશસજ મનસમાથી જનસમનાર ઉપપદ

275. મનશસજ મનમા જનસમલો ઉપપદ

276. મનોહર મનન આનદ અપનાર ઉપપદ

277. મમકજઞ મમકન જારનાર ઉપપદ

278. માથાડબ માથ બડ એટલ ડબનાર ઉપપદ

279. માથાબોળ માથ બોળાય તટલ ઉપપદ

280. માગકદિકક માગકન દિાકવનાર ઉપપદ

281. મઠીભર મકરઠ ભરાય તટલ લનાર / આપનાર

ઉપપદ

282. મોકષદા મોકષ આપનાર ઉપપદ

283. મોહક મોહ કરનાર / પમાડનાર ઉપપદ

284. યિોદા યિન આપનાર ઉપપદ

285. યિોધરા યિન ધારર કરનાર ઉપપદ

286. યિોધરા યિન ધારર કરનાર ઉપપદ

287. યશધનદષઠર યિમા કથર (અલક તતપરષ) ઉપપદ

288. રરછોડ રર છોડનાર (યિન મદાન છોડી જનાર શરી કષર માટ)

ઉપપદ

289. રમાલ / રમાલ

મોઢ લછનાર ઉપપદ

290. રોચક રચચ હોય તવ કરનાર ઉપપદ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




291. રોમાચક રોમાચ કરનાર ઉપપદ

292. લકકડખોદ લાકડ ખોદનાર ઉપપદ

293. લખલ ટ લાખ લ ટાવાય તવ ઉપપદ

294. લમરાફોડ લમણ ફાડી નાખનાર ઉપપદ

295. વટમાગક માગકન વટાવનાર ઉપપદ

296. વનચર વનમા રખડનાર ઉપપદ

297. વસધા વસ (પથવી)ન ધારર કરનાર ઉપપદ

298. વિજ વિન આગળ વધારનાર અથવા રાખનાર

ઉપપદ

299. શવશવભર શવશવન ભરનાર ઉપપદ

300. વયાજખાઉ વયાજનો ખાનાર ઉપપદ

301. િકર શભ કરનાર ઉપપદ

302. િતરજય િતરન જજતનાર ઉપપદ

303. િાસતરકાર િાસતર રચનાર ઉપપદ

304. િાશતકર િાશતન કરનાર ઉપપદ

305. શભકર શભ (સાર) કરનાર ઉપપદ

306. સતયવાદી સતય વદનાર (બોલનાર) ઉપપદ

307. સરોજ (સરોવર) સરમા જનસમનાર ઉપપદ

308. સવકજઞ સવકન જારનાર ઉપપદ

309. સવકજઞ બધી બાબતો જારનાર ઉપપદ

310. સહાધયાયી સાથ અભયાસ કરનાર ઉપપદ

311. સહાયક સહાય કરનાર ઉપપદ

312. સખદ સખ આપનાર ઉપપદ

313. સધારક સધા (અમત) જવ કરનાર ઉપપદ

314. સવરકકાર સવરકન કરનાર ઉપપદ

315. પષટવતતા પષટ બોલનાર ઉપપદ

316. પષટવતતા પષટ કહનાર ઉપપદ

317. વપનથ વપનમા કથર ઉપપદ

318. વગકથ વગકમા રહનાર ઉપપદ

319. વથ પોતાનામા (મત) રહનાર ઉપપદ

320. હદયભદક હદયન ભદનાર ઉપપદ

321. હદયથ હદયમા કથર રહનાર / વસનાર

ઉપપદ

322. હરામખોર હરામન ખાનાર ઉપપદ

323. હષકદ હષક આપનાર ઉપપદ

324. હાથછડ હાથથી છડવામા આવનાર (ચોખા)

ઉપપદ

325. હયાફાટ હય ફાટી જાય તવ રડનાર ઉપપદ

326. અગરસર આગળ ચાલનાર મધયમપદલોપી

327. અપસરા અપમા (પારીમા) સરા (સરકનારી)


328. આગગાડી આગથી ચાલતી ગાડી મધયમપદલોપી

329. કતકકરરપરયોગ કતાકમા પરયોગ મધયમપદલોપી

330. કમકચરપરયોગ કમકમા પરયોગ મધયમપદલોપી

331. કલપવકષ કલપ- શવચારથી ફળ આપત મધયમપદલોપી

વકષ 332. કાચઘર કાચમાથી બનલ ઘર મધયમપદલોપી

333. કારકન (કાયક) કાર કન (કરનાર) મધયમપદલોપી

334. કારીગર કામ કરનાર મધયમપદલોપી

335. કાયકકર કાયક કરનાર મધયમપદલોપી

336. કળબોળ કળની આબરન બોળનાર મધયમપદલોપી

337. ગલાબદાની ગલાબ રાખવાની દાની મધયમપદલોપી 338. ગોળધારા ગોળ શમશશરત ધારા મધયમપદલોપી

339. ઘરજમાઈ ઘર રહતો જમાઈ મધયમપદલોપી

340. ઘરદરાસર ઘરમા કરલ દરાસર મધયમપદલોપી

341. ઘોડાગાડી ઘોડા વડ ચાલતી ગાડી મધયમપદલોપી

342. ચચઠીનવીસ ચચઠી (નાનો કાગળ) નવીસ (લખનાર)


343. ચીલાચાલ ચીલા પર ચાલનાર મધયમપદલોપી

344. જળચર જળમા રખડનાર મધયમપદલોપી

345. જાદગર જાદ કરનાર મધયમપદલોપી

346. જીરોધધાર જીરક થયલ મકરદરનો ઉિાર મધયમપદલોપી

347. જીવનશવદયા જીવન બનાવતી શવદયા મધયમપદલોપી

348. ટપાલપટી ટપાલ સાચવવાની પટી મધયમપદલોપી 349. ડોળઘાલ ડોળ કરનાર મધયમપદલોપી

350. તીરદાજ તીરન અદાજનાર મધયમપદલોપી

351. દગાબાજ દગો કરનાર મધયમપદલોપી

352. દહીવડા દહીમા ભળવલા વડા મધયમપદલોપી

353. કરદકગત કરદવ (પરલોક)મા ગત મધયમપદલોપી

354. દીવાદાડી દીવો સચવતી દાડી મધયમપદલોપી

355. દકાનદાર દકાન રાખનાર મધયમપદલોપી

356. દધપૌઆ દધ શમશશરત પૌઆ મધયમપદલોપી

357. ધમકજઞ ધમકન જારનાર મધયમપદલોપી

358. ધાડપાડ ધાડ પાડનાર મધયમપદલોપી

359. નસયાયિાસતર નસયાય માટન િાસતર મધયમપદલોપી

360. નસયાયસભા નસયાય આપનારી સભા મધયમપદલોપી 361. પથથરફોડ પથથરન ફોડનાર મધયમપદલોપી

362. પગબર પગામ લાવનાર મધયમપદલોપી

363. શપરયવદા શપરય બોલનાર મધયમપદલોપી

364. ભશવ પરયોગ ભવમા પરયોગ મધયમપદલોપી

365. મતદાતા મત આપનાર મધયમપદલોપી

366. મનશસજ મનમા જનસમલો મધયમપદલોપી

367. મગજળ મગન દખાત જળ મધયમપદલોપી

368. લકકડખોદ લાકડ ખોદનાર મધયમપદલોપી

369. વનચર વનમા રખડનાર મધયમપદલોપી

370. વરાળયતર વરાળ વડ ચાલત યતર મધયમપદલોપી

371. શવશવભર શવશવન ભરનાર મધયમપદલોપી

372. િકર શભ કરનાર મધયમપદલોપી

373. િતરજય િતરન જજતનાર મધયમપદલોપી

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




374. શિલાલખ શિલા પર લખવામા / કોતરલો લખ


375. સતયવાદી સતય વદનાર (બોલનાર) મધયમપદલોપી

376. સગીતશિકષક સગીત િીખવતા શિકષક મધયમપદલોપી 377. શસિહાસન શસિહની આકશતવાળ આસન મધયમપદલોપી 378. સીમારખા સીમા સચવતી રખા મધયમપદલોપી 379. પષટવતતા પષટ કહનાર મધયમપદલોપી

380. હષકદ હષક આપનાર મધયમપદલોપી

381. હાથરમાલ હાથમા રાખવાનો રમાલ મધયમપદલોપી

382. અશતિયોકતત વધાર ઉકતત કમકધારય

383. અધખલલી અધી ખલલી કમકધારય

384. અનસનદવ અનસનરપી દવ કમકધારય

385. અધકચદરાકશત અધકચદરવાળી કશત કમકધારય

386. અધકજાગત અધક જાગત કમકધારય

387. આડવાત આડી વાત કમકધારય

388. આકરદમજાશત આકરદમ એવી જાશત કમકધારય

389. આનદધન આનદરપી ધન કમકધારય

390. આિાવલ આિારપી વલ કમકધારય

391. ઉષારારી ઉષા રપી રારી કમકધારય

392. એકતરીસ તરીસ અન એક કમકધારય

393. એકમાતર માતર એક કમકધારય

394. કમલનયન કમળ જવ નયન કમકધારય

395. કમલનતર કમળ જવ નતર કમકધારય

396. કાગળકાયા કાગળ જવી કાયા કમકધારય

397. કાજળકાળી કાજળ જવી કાળી કમકધારય

398. કાજળકાળ કાજળ જવ કાળ કમકધારય

399. કાપરષ કા (અધમ) પરષ કમકધારય

400. કાયકશવિષ શવિષ કાયક કમકધારય

401. કાવયામત કાવયરપી અમત કમકધારય

402. કાળાબજાર કાળા બજાર કમકધારય

403. કાળમિ મિ જવ કાળ કમકધારય

404. કરકરરપષપ કરકરરરપી પષપ કમકધારય

405. કીશતિગાથા કીશતિ રપી ગાથા કમકધારય

406. કવચન ખરાબ વચન કમકધારય

407. કશવચારપતર ખરાબ શવચારવાળ કમકધારય

408. કષરપકષ કષર (શયામ) પકષ કમકધારય

409. કષરક એક કષર કમકધારય

410. ગોપીજનો ગોપીના જનો કમકધારય

411. ગરામાનસતર અનસય ગરામ કમકધારય

412. ઘનશયામ ધન જવ શયામ કમકધારય

413. ઘોઘાબાપા ઘોઘા (નાગ) રપી બાપા કમકધારય

414. ચરરકમળ કમળ જવા ચરર કમકધારય

415. ચદરમખ ચનસદર જવ મખ કમકધારય

416. જગચોક જગરપી ચોક કમકધારય

417. જગમાલરી જગત રપી માલરી કમકધારય

418. જીવનખડ જીવન રપી ખડ કમકધારય

419. જીવનવન વન રપી જીવન કમકધારય

420. જીવનસદરી જીવનરપી સદરી કમકધારય

421. જઞાનઘોડો જઞાન એ જ ઘોડો કમકધારય

422. જઞાનદીપ જઞાનરપી દીપ કમકધારય

423. જઞાનમાતર માતર જઞાન કમકધારય

424. ટોળાભરમા ભયાક ટોળામા કમકધારય

425. તડકાકપળ તડકારપી કપળ કમકધારય

426. દિધાર દિ ધારાઓ કમકધારય

427. દીધકદરનદષટ લાબી દરનદષટ કમકધારય

428. દશનયાભર ભરી દશનયા કમકધારય

429. દિાવર અવર (બીજો) દિ કમકધારય

430. દિાતર અનસય દિ કમકધારય

431. દહલતા લતા રપી દહ કમકધારય

432. દોઢડાહ દોઢ ડાહ કમકધારય , દધદવગ

433. ધમકઢાલ ધમક એ જ ઢાલ કમકધારય

434. ધમકધજા ધમક રપી ધજા કમકધારય

435. ધરવશનશવય ધરવ (કથર) શનશવય કમકધારય

436. નયનકમળ નયન રપી કમળ કમકધારય

437. નરકસરી કસરી (શસિહ) જવો નર કમકધારય

438. નરશસિહ શસિહ જવો નર કમકધારય

439. નરોતતમ ઉતતમ નર કમકધારય

440. નવદપતી નવા દપતી કમકધારય

441. નવયગ નવો યગ કમકધારય

442. નવવધ નવી વહ કમકધારય

443. શનજપદ પોતાન પદ (તતપરષ) કમકધારય

444. શનતયનવ શનતય નવ કમકધારય

445. શનશમષમાતર શનશમષ (પર) માતર કમકધારય

446. નીલકમલ નીલ (આસમાની) કમળ કમકધારય

447. પરગામ બીજ (શવિષર) ગામ (નામ) કમકધારય

448. પરદિ બીજો દિ કમકધારય

449. પરમ મગલ પરમ (ઉતતમ) મગલ કમકધારય

450. પરમાતમા પરમ આતમા કમકધારય

451. પરમાનદ પરમ આનદ કમકધારય

452. પરમશવર પરમ ઈશવર કમકધારય

453. પારીપોચ પારી જવ પોચ કમકધારય

454. પીતાબર પીળ વસતર કમકધારય

455. પરષવયાધર વયાધર જવો પરષ કમકધારય

456. પરષશસિહ શસિહ જવો પરષ કમકધારય

457. પરરયમારત પરરયરપ મારત કમકધારય

458. પરશતકશત બીજી આકશત કમકધારય

459. પરશતપરશન સામો પરશન કમકધારય

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




460. પરધાનમતરી પરધાન મતરી કમકધારય

461. પરસગ શવિષ પરસગ કમકધારય

462. પરમ સાગર પરમ રપી સાગર કમકધારય

463. પરમપરલાર પરમ રપી પલાર કમકધારય

464. બદનામ બદ (કરહન) નામ (કીશતિ) કમકધારય

465. બાસઠ સાઠ અન બ કમકધારય

466. બાળરાજા બાળક જવો રાજા કમકધારય

467. બાળવય બાળક જવી વય કમકધારય

468. બભાનાવથા બભાન જવી અવથા કમકધારય

469. ભડભાદર ભાદર નદી જવ ભડ કમકધારય

470. ભરચોમાસ ભયાક ચોમાસ કમકધારય

471. ભવસાગર ભવ રપી સાગર કમકધારય

472. ભવાટવી ભવરપી અટવી કમકધારય

473. ભાષાતર અનસય ભાષા કમકધારય

474. ભરષટાચાર ભરષટ આચાર કમકધારય

475. મધમીઠ મધ જવ મીઠ કમકધારય

476. મનમકરદર મન રપી મકરદર કમકધારય

477. મનમોર મન રપી મોર કમકધારય

478. મહશષિ મહાન ઋશષ કમકધારય

479. મહાદવ મોટા દવ કમકધારય

480. મહામશકલ મોટી મશકલી કમકધારય

481. મહામતય મોટ મતય કમકધારય

482. મહામતય મહાન મતય કમકધારય

483. મહારાજ મોટા રાજા કમકધારય

484. મહારાજા મહાન રાજા કમકધારય

485. મહારદર મહાન રદર કમકધારય

486. મહાવીર મોતી વીર કમકધારય

487. મહાસપક મોટો સપક (સાપ) કમકધારય

488. મહાસન મહા (મોટી) સના કમકધારય

489. મહોતસવ મહાન ઉતસવ કમકધારય

490. મદાકગન મદ પડી ગયલો અકગન કમકધારય

491. માનવપરારી માનવરપી પરારી કમકધારય

492. માયકાગલા માય (મા) જવા કાગલા કમકધારય

493. શમષટાનસન શમષટ એવ અનસન કમકધારય

494. મખકમળ કમળરપી મખ કમકધારય

495. મતય ઘલો ઘલ મતય કમકધારય

496. મઘગભીર મઘ જવ ગબીર કમકધારય

497. યમરાજ યમદવ રપી રાજા કમકધારય

498. રાજશષિ ઋશષ જવા રાજા કમકધારય

499. રામરદીવો રામર (લટકતો) દીવો કમકધારય

500. રપાતર અનસય રપ કમકધારય

501. રૌપટ ઘટા રૌપટ રપી ઘટા કમકધારય

502. લબચોરસ લબ (લાબો)ચોરસ કમકધારય

503. લાલચોળ ચોળ (એક વનપશતન મળ) કમકધારય

જવ લાલ

504. લિમાતર માતર લિ કમકધારય

505. વચનામત અમત જવા વચન કમકધારય

506. વજમઠી વજ એ જ મઠી કમકધારય

507. વજહયા વજ જવા હયા કમકધારય

508. વજરદહ વજર જવો દહ કમકધારય

509. વડસાસ વડ (મોટા) સાસ કમકધારય

510. વદનકમળ કમળ જવ વદન કમકધારય

511. વદનસધારક સધાકર જવ વદન કમકધારય

512. વનઘર વન એ જ ઘર કમકધારય

513. વરદાન વર (ઉતતમ) દાન કમકધારય

514. વગાકનસતર અનસય વગક કમકધારય

515. વિવકષ વિરપી વકષ કમકધારય

516. વિવલો વલારપી વિ કમકધારય

517. વાગબાર વાક (વારી) રપી બાર કમકધારય

518. વાયવગ વાયના જવો વગ કમકધારય

519. શવચારતરગ તરગરપી શવચાર કમકધારય

520. શવજયઘોષ શવજય રપી ઘોષ કમકધારય

521. શવભરાયા શવભ એ જ રાયા કમકધારય

522. વિાવથા વિ જવી અવથા કમકધારય

523. વયકતત શવિષ

શવિષ વયકતત કમકધારય

524. િિીમખી િિી જવો મખવાળી કમકધારય

525. શકલપકષ શકલ (સફદ) પકષ કમકધારય

526. િોકસાગર સાગર જટલો િોક કમકધારય

527. શયામવરક શયામ જવો વરક કમકધારય

528. સજજન સત (સારો)જન કમકધારય

529. સતકાયક સાર કાયક કમકધારય

530. સતયનારાયર સતય રપી નારાયર કમકધારય

531. સતસગ સારો સતગ કમકધારય

532. સદગશત સારી ગશત કમકધારય

533. સદાચાર સારો આચાર કમકધારય

534. સનસમાગક સારો માગક કમકધારય

535. સમતાપ સરખો તાપ કમકધારય

536. સમભાવ સરખો ભાવ કમકધારય

537. સસારસાગર સસારરપી સાગર કમકધારય

538. સસારસાગર સસાર રપી સાગર કમકધારય

539. શસિપરષ શસિ એવા પરષ કમકધારય

540. સગધ સારી ગધ કમકધારય

541. સયકદવ સયક રપી દવ કમકધારય

542. વજન પોતાનો (વ) મારસ કમકધારય

543. વમાન પોતાન માન કમકધારય

544. વાગત સ (સાર) આગત (આવલ) કમકધારય

545. વાથક વન અથક કમકધારય

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




546. હાયાસતર હાય રપી અસતર કમકધારય

547. કરહમિીતલ કરહમ જવ િીતલ કમકધારય

548. કરહમશભર કરહમ જવ સફદ કમકધારય

549. હીનકમક ખરાબ કમક કમકધારય

550. હદયકમળ કમળ જવ હદય કમકધારય

551. હદયમકર હદય રપી મકર કમકધારય

552. હયાસગડી હયા રપી સગડી કમકધારય

553. પરમવિ પરમન વિ તતપરષ

554. હતગત હતન ગયલ ત તતપરષ

555. સમશશરત હતન ગયલ ત તતપરષ

556. સમશશરત સમન આશશરત તતપરષ

557. મરરિરર મરરન િરર તતપરષ

558. વાધીન વન અધીન તતપરષ

559. સજાપાતર સજાન પાતર તતપરષ

560. દવાધીન દવન અધીન તતપરષ

561. મનગમત મનન ગમત તતપરષ

562. કમાકધીન કમકન અધીન તતપરષ

563. ગામસીમાડ ગામન સીમાડ તતપરષ

564. લાગરીવિ લાગરીન વિ તતપરષ

565. દયાપાતર દયાન પાતર તતપરષ

566. કપાપાતર કપાન પાતર તતપરષ

567. પરાધીન પરન અધીન તતપરષ

568. દકરરયાપાર દકરરયાન પાર તતપરષ

569. શનિદરાધીન શનદરાન અધીન તતપરષ

570. ભતતાધીન ભતતન અધીન તતપરષ

571. દવના શપરય દવોન શપરય તતપરષ

572. સજોગોવિ સજોગોન વિ તતપરષ

573. શનદરવિ શનિદરાન વિ તતપરષ

574. ભાગયવિ ભાગયન વિ તતપરષ

575. ભાગયાધીન ભાગયન અધીન તતપરષ

576. આદરપાતર આદરન પાતર તતપરષ

577. હડતાલ હાટ (દકાન) ન તાળા તતપરષ

578. મનોગત મનન ગયલ તતપરષ

579. કષતરગત કષતરન ગયલ તતપરષ

580. વગકગત વગકન ગયલ તતપરષ

581. દ:ખ પશતત દ:ખન પશતત તતપરષ

582. દિગત દિન ગયલ તતપરષ

583. આપદગત આપદન ગયલ તતપરષ

584. ગરામગત ગરામન ગયલ તતપરષ

585. સખાપનસન સખન આપનસન (પામલ) તતપરષ

586. કલપનાતીત કલપનાન અતીત તતપરષ

587. તષાર તષાથી આતર તતપરષ

588. થાનયતત થાનથી યતત તતપરષ

589. પરશતભસપનસન પરશતભાથી સપનસન તતપરષ

590. રસભીન રસ વડ ભીન તતપરષ

591. િોકગરત િોક વડ ગરત તતપરષ

592. પરમવિ પરમથી વિ તતપરષ

593. ઉતસવઘલા ઉતસવથી ઘલા તતપરષ

594. ગૌરવભયાક ગૌરવથી ભરલા તતપરષ

595. રતનજડીત રતનોથી જડલ તતપરષ

596. િોકાતર િોક વડ આતર તતપરષ

597. શવશધશનશમિત શવશધથી શનશમિત તતપરષ

598. કષધાતર કષધાથી આતર તતપરષ

599. શનદરવિ શનિદરાથી વિ તતપરષ

600. ભયતરત ભયથી તરત તતપરષ

601. દયાભીની દયાથી ભીની તતપરષ

602. મતરમગધ મતરથી મગધ તતપરષ

603. ચચિતાતર ચચિતા વડ આતર તતપરષ

604. ધનાઢય ધન વડ આઢય તતપરષ

605. હતચલચખત હત વડ ચલચખત તતપરષ

606. યોગાયતત યોગ વડ યતત તતપરષ

607. હષકઘલા હષક વડ ઘલા તતપરષ

608. કાળભયાક કાળથી ભરલા તતપરષ

609. શવષભયાક શવષથી ભરલા તતપરષ

610. દદકભય દદકથી ભય તતપરષ

611. યિપરક યિથી પરક તતપરષ

612. કપોલકકલપત કપોલ વડ કકલપત તતપરષ

613. તલસીકત તલસીદાસકત તતપરષ

614. ઈશવરદતત ઈશવર આપલ તતપરષ

615. માસપવક માસથી પવક તતપરષ

616. શરીયત શરી (લકષમી) થી યત તતપરષ

617. મનમાનસય મનથી માનસય તતપરષ

618. શવશધશનશમિત શવશધ વડ શનશમિત તતપરષ

619. િસતરવર િસતરથી વર તતપરષ

620. વકકલહ વાક થી કલહ (વારીથી તકરાર)

તતપરષ

621. આિાભય આિાથી ભય તતપરષ

622. દયાદરક દયા વડ આદરક તતપરષ

623. મદાધ મદથી અધ તતપરષ

624. મો માગય મોથી માગય તતપરષ

625. હીરાજડીત હીરાથી જડીત તતપરષ

626. મતમાતા મતથી માતા તતપરષ

627. સાકરશમશશરત સાકર સાથ શમશશરત તતપરષ

628. માતસદિ મા સદિ (જવા) તતપરષ

629. ભાતસમ ભાઈ જવો તતપરષ

630. શપતતલપ શપતા જવા તતપરષ

631. કષટસાધય કષટ વડ સાધય તતપરષ

632. કાકબચલ કાક માટ બચલ તતપરષ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




633. દિદાઝ દિ માટ ઉદય તતપરષ

634. ચરરોદય ચરર માટ ઉદય તતપરષ

635. રગભશમ રગ માટ ભશમ તતપરષ

636. કનસયાિાળા કનસયા માટ િાળા તતપરષ

637. શવકાસગહ શવકાસ માટ ગહ તતપરષ

638. ગરદચકષરા ગર માટની દચકષરા તતપરષ

639. ખીસાઘકરડયાળ

ખીસા માટન ઘકરડયાળ તતપરષ

640. શવદયાપીઠ શવદયા માટની પીઠ તતપરષ

641. હાથીખાન હાથી માટન ખાન તતપરષ

642. દધદવજાથક દધદવજ માટન અથ તતપરષ

643. દવબચલ દવો માટ બચલ તતપરષ

644. દિકરહત દિ માટ કરહત તતપરષ

645. વરમાળા વર માટ માળા તતપરષ

646. તોપખાન તોપ માટ ખાન તતપરષ

647. યજઞવદી યજઞ માટ વદી તતપરષ

648. યિસજજ યિ માટ સજજ તતપરષ

649. લગનવદી લગન માટ વદી તતપરષ

650. આદરયોગય આદર માટ યોગય તતપરષ

651. સાકરહતયરચચ સાકરહતય માટની રચચ તતપરષ

652. હાથકડી હાથ માટની કડી તતપરષ

653. દવાખાન દવા માટન ખાન તતપરષ

654. કદખાન કદી માટન ખાન તતપરષ

655. વચરગથ વચરક માટ અથ તતપરષ

656. લોકકરહત લોકો માટ કરહત તતપરષ

657. જનકરહત લોકો માટ કરહત તતપરષ

658. રાજકરહત રાજા માટ કરહત તતપરષ

659. બાલકરહત બાળક માટ કરહત તતપરષ

660. તપોવન તપ માટ વન તતપરષ

661. વયાખયાનખડ વયાખયાન માટ ખડ તતપરષ

662. ધવજથભ ધવજ માટ થભ તતપરષ

663. હવન સામરગી

હવન માટની સામગરી તતપરષ

664. દિભકતત દિ માટ ભકતત તતપરષ

665. રસોઈઘર રસોઈ માટ ઘર તતપરષ

666. રોકડવહી રોતડ માટની વહી (ચોપડી) તતપરષ

667. ઘરખચક ઘર માટન ખચક તતપરષ

668. ઘોડિાળા ઘોડા માટની િાળા તતપરષ

669. શવદયાલય શવદયાન આલય તતપરષ

670. પરભપરીશત પરભશન પરીશત તતપરષ

671. નદકવર નદનો કવર તતપરષ

672. કરહમાલય કરહમન આલય તતપરષ

673. નૌકાહરર નૌકાન હરર તતપરષ

674. સરાતમજા સરોની આતમજા તતપરષ

675. શમટટીકર શમટટીના કર તતપરષ

676. ચદરચબિબ ચદરન ચબિબ તતપરષ

677. સમાજસવક સમાજનો સવક તતપરષ

678. આતમઘાતક આતમનો ઘાતક તતપરષ

679. ફલહાર ફલનો હાર તતપરષ

680. પરજાપશત પરજાનો પશત તતપરષ

681. નદીકરકનારો નદીનો કરકનારો તતપરષ

682. દયાસાગર દયાનો સાગર તતપરષ

683. પિકસખ પિકન સખ તતપરષ

684. વાનરસના વાનીરોની સના તતપરષ

685. શવશવાસઘાત શવશવાસનો ઘાત તતપરષ

686. ચગકરરશ ગ ચગકરરન શ ગ તતપરષ

687. રઘવિ રઘનો વિ તતપરષ

688. સરિ સર (દવો)નો ઈિ તતપરષ

689. શવશવાધાર શવશવનો આધાર તતપરષ

690. વાતાકલાપ વાતાકનો આલાપ તતપરષ

691. તદરતી તનની દરતી તતપરષ

692. નરજહા જહાન નર તતપરષ

693. િાહજાદો િાહનો જાદો તતપરષ

694. અહમદાબાદ અહમદન નગર તતપરષ

695. ઔરગાબાદ ઔરગઝબન નગર તતપરષ

696. મહમદાવાદ મહમદન નગર તતપરષ

697. તતપરષ તનો પરષ તતપરષ

698. ગલજાર ગલની વાડી તતપરષ

699. િાહઆલમ આલમનો િાહ તતપરષ

700. રાજહસ હસોનો રાજા તતપરષ

701. હકમનામ હકમનો પતર તતપરષ

702. કષરાવતાર કષરનો અવતાર તતપરષ

703. પાથકસારશથ પાથકનો સારશથ તતપરષ

704. નપશત ન (લોકો)નો પશત (રાજા) તતપરષ

705. ગોકળ ગો (ગાયો)ન (કળ) ટોળ તતપરષ

706. બજારભાવ બજારનો ભાવ તતપરષ

707. વકષારોપર વકષન રોપર તતપરષ

708. સનાનાયક સનાનો નાયક તતપરષ

709. આતમકથા આતમની કથા તતપરષ

710. આપબળ પોતાન બળ તતપરષ

711. કરહિદતાન કરહિદઓન થાન તતપરષ

712. વાતાવરર વાત (હવા)ન આવરર તતપરષ

713. બદધિવધકક બદધિશન વધકક તતપરષ

714. પરમારભાન વાચસ (વારી)નો પશત તતપરષ

715. અટકથાન અટકવાન થાન તતપરષ

716. કીશતિગાથા કીશતિની ગાથા તતપરષ

717. યિગાથા યિની ગાથા તતપરષ

718. રાજદરબાર રાજાનો દરબાર તતપરષ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




719. રાષટરપરમ રાષટરનો પરમ તતપરષ

720. દિદાઝ દિની દાઝ તતપરષ

721. આપબદધિ પોતાની બદધિ તતપરષ

722. હાથ ચાલાકી હાથની ચાલાકી તતપરષ

723. આખ મીચામરા -

આખના મીચામરા તતપરષ

724. ઈનસદરધનષ ઈનસદરન ધનષ તતપરષ

725. ગહવયવથા ગહની વયવથા તતપરષ

726. શવદયાથી શપરય શવદયાથીઓના શપરય તતપરષ

727. લોકશપરય લોકોના શપરય તતપરષ

728. અરરોદય અરરોનો ઉદય તતપરષ

729. પાદપરહાર પાદ (પગ)નો પરહાર તતપરષ

730. મકાનભાડ મકાનન ભાડ તતપરષ

731. કલાપારખ કલાનો પારખ તતપરષ

732. પરભપરાથકના પરભની પરાથકના તતપરષ

733. અનસનદાતા અનસનના દાતા તતપરષ

734. શપતભતત શપતનો ભતત તતપરષ

735. પરભભતત પરભનો ભતત તતપરષ

736. દવભતત દવનો ભતત તતપરષ

737. માતભતત માતાનો ભતત તતપરષ

738. માડીજાયો માડીનો જાયો (પતર) તતપરષ

739. સયકતજ સયકન તજ તતપરષ

740. આબાવાકરડય આબાન વાકરડય તતપરષ

741. ચગકરરશ ગ ચગકરર (પવકત)ન શ ગ તતપરષ

742. વજપાત વજનો પરહાર (પાત) તતપરષ

743. સપકદિ સપકનો દિ તતપરષ

744. સસારસવક સસારનો સવક તતપરષ

745. શનતયશનયમ શનતયનો શનયમ તતપરષ

746. શનતયિમ શનતયનો િમ તતપરષ

747. માનવજાત માનવીની જાત તતપરષ

748. ચરરરજ ચરરની રજ તતપરષ

749. ગદાપરહાર ગદાનો પરહાર તતપરષ

750. પથવીવલલભ પથવીનો વલલભ (માચલક) તતપરષ

751. આતમહતયા આતમની હતયા તતપરષ

752. જલસમદધિ જળની સમદધિ તતપરષ

753. બરહમનાદ બરહમનો નાદ તતપરષ

754. મનખાદહ મનખાનો દહ તતપરષ

755. ખાતાવહી ખાતાની વહી તતપરષ

756. આબર મોઢાન તજ તતપરષ

757. કાવયસગરહ કાવયનો સગરહ તતપરષ

758. નવચલકાસગરહ

નવચલકાનો સગરહ તતપરષ

759. વાતાકસગરહ વાતાકનો સગરહ તતપરષ

760. ખીરપરદિ ખીરનો પરદિ તતપરષ

761. જનવ દ જનન વ દ તતપરષ

762. પરાગડવળા પરાગડની વળા તતપરષ

763. લગનજીવન લગનન જીવન તતપરષ

764. હદયનાથ હદયના નાથ તતપરષ

765. રાજમગટ રાજાનો મગટ તતપરષ

766. રાજમહલ રાજાનો મહલ તતપરષ

767. રાજાજઞા રાજાની આજઞા તતપરષ

768. કનસયાદાન કનસયાન દાન તતપરષ

769. પખીટહકા પખીના ટહકા તતપરષ

770. મોરશપિચછ મોરના શપચછ તતપરષ

771. પતરજનસમ પતરનો જનસમ તતપરષ

772. કનસયિાળા કનસયાઓની િાળા તતપરષ

773. રાજહતયા રાજાની હતયા તતપરષ

774. પણયપરભાવ પણયનો પરભાવ તતપરષ

775. વ દાવન વ દોન વન તતપરષ

776. પરભભકતત પરભની ભકતત તતપરષ

777. ચરરરજ ચરરની રજ તતપરષ

778. તલસીદલ તલસીના દલ (પાદડા) તતપરષ

779. પટગજારો પટ ગજારો તતપરષ

780. ઘરવયવહાર ઘરનો વયવહાર તતપરષ

781. શમલમજર શમલનો મજર તતપરષ

782. વાચરજય શવદયા

વાચરજયની શવદયા તતપરષ

783. શવદયાભયાસ શવદયાનો અભયાસ તતપરષ

784. સતયાગરહ સતયનો આગરહ તતપરષ

785. કકરટલક કકરટનો લક (વળાક) તતપરષ

786. નટવર નટોમા શરષઠ (વર) તતપરષ

787. કશવવર કશવઓમા શરષઠ તતપરષ

788. ઘોડસવાર ઘોડા ઉપર સવાર તતપરષ

789. શવદયાથીશપરય શવદયાથીઓમા શપરય તતપરષ

790. લોકશપરય લોકોમા શપરય તતપરષ

791. એકાતવાસ એકાતમા વાસ તતપરષ

792. મોહાધ મોહમા અધ તતપરષ

793. વનવાસ વનમા વાસ તતપરષ

794. કાયકદકષ કાયકમા દકષ તતપરષ

795. શવચારમગન શવચારોમા મગન તતપરષ

796. અરણયવાસ અરણયમા વાસ તતપરષ

797. કાયકકિળ કાયકમા કિળ તતપરષ

798. ધમકશરિા ધમકમા શરિા તતપરષ

799. ધમકશનષઠા ધમકમા શનષઠા તતપરષ

800. જગશવખયાત જગમા શવખયાત તતપરષ

801. બાળવતસલ બાળકો ઉપર વતસલ તતપરષ

802. નૌકાશવહાર નૌકામા શવહાર તતપરષ

803. સાસરવાસ સાસરામા વાસ તતપરષ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




804. પરભશનષઠા પરભમા શનષઠા તતપરષ

805. નભોશવહાર નભમા શવહાર તતપરષ

806. મશનવર મશનઓમા વર તતપરષ

807. વહઘલો વહ પરતય ઘલો તતપરષ

808. દિડકો દિમા ડકો તતપરષ

809. િાસતરશનપર િાસતરમા નપર તતપરષ

810. રરવીર રરમા વીર તતપરષ

811. જળકરિયા જળમા કરિયા તતપરષ

812. કાનભભરરી કાનમા ભભરરી તતપરષ

813. આનદમગન આનદમા મગન તતપરષ

814. રસમગન રસમા મગન તતપરષ

815. કરદકગવજય કરદગમા શવજય (કરદિાઓમા) તતપરષ

816. આપવીતી આપ પર વીતી તતપરષ

817. મનમોજી મનમા મોજી તતપરષ

818. દીનદયાળ દીન (ગરીબ) ઉપર દયાળ તતપરષ

819. આ વષક વષક સધી અવયયીભાવ

820. આજીવન જીવન સધી અવયયીભાવ

821. બાલવિ બાળકથી માડી વિ સધી અવયયીભાવ

822. આમરર મરર સધી અવયયીભાવ

823. ખડખડ દરક ખડ અવયયીભાવ

824. ખરખરો દરક ખરો અવયયીભાવ

825. ગામગામ દરક ગામ અવયયીભાવ

826. દિદિ દરક દિ અવયયીભાવ

827. પરીકષ આખોથી દર અવયયીભાવ

828. પરોકષ અચકષથી દર અવયયીભાવ

829. પળ પળ દરક પળ અવયયીભાવ

830. પરશતકરદન દરક કરદવસ અવયયીભાવ

831. પરશતવષક દરક વષક અવયયીભાવ

832. પરતયકષ આખની સામ અવયયીભાવ

833. પરતયક દર એક અવયયીભાવ

834. ભવોભવ પરતયક ભવ અવયયીભાવ

835. યથામશત મશત પરમાર અવયયીભાવ

836. યથાયોગય યોગય હોય તમ અવયયીભાવ

837. યથાયોગય હોય ત પરમાર અવયયીભાવ

838. યથાથક અથક પરમાર અવયયીભાવ

839. યથાશવશધ શવશધ પરમાર અવયયીભાવ

840. યથાિકતત િકતત પરમાર અવયયીભાવ

841. યથચછ ઈચછા પરમાર અવયયીભાવ

842. યાવજ જીવન

જીવન ચાલ તયા સધી અવયયીભાવ

843. રોમ રોમ દરક રોમ અવયયીભાવ

844. સતવર તવરા સકરહત અવયયીભાવ

845. અકલપટ જ એકલ પટ ભર છ તવ બહવરીકરહ

846. અખટ જ ખટ નકરહિ તવ છ ત બહવરીકરહ

847. અગમપથી જનો પથ અગમ છ ત બહવરીકરહ

848. અગમબદધિ જની બદધિ આગળ છ ત બહવરીકરહ

849. અચલ જ ચચલત થતો નથી ત (કરહમાલય)


850. અરદીઠ ન દીઠલ છ ત બહવરીકરહ

851. અરનમ જ નમતો નથી ત બહવરીકરહ

852. અદધદવતીય જન કોઈ દધદવતીય નથી ત બહવરીકરહ

853. અનત જનો અત નથી ત બહવરીકરહ

854. અનપમ જની ઉપમા નથી ત બહવરીકરહ

855. અબળા જનામા બળ નથી ત બહવરીકરહ

856. અભય જન ભય નથી ત બહવરીકરહ

857. અમલય જ અમલ છ ત બહવરીકરહ

858. અકરહિસા જમા કરહિસા નથી ત બહવરીકરહ

859. આપાદ મતક

જ પગથી માથા સધી સડોળ છ ત


860. એકધાર જ એકસરખ છ તવ બહવરીકરહ

861. એકમત જમનો મત એકસરખો છ ત બહવરીકરહ

862. કશપધધજ કશપ છ ધવજમા જના એવા બહવરીકરહ

863. કમનસીબ જન નસીબ ખરાબ છ ત બહવરીકરહ

864. કમળનયન કમળ સમાન છ નયન જના એવો


865. કાળમખ જન મખ કાળ જવ છ ત બહવરીકરહ

866. કાળમખો કાળ જવ જન મખ છ ત બહવરીકરહ

867. કકમક ક (ખરાબ) છ કમક જન ત બહવરીકરહ

868. કતાથક જનો અથક કત (સપરક) છ ત બહવરીકરહ

869. કડભાગલ જની કડ ભાગી છ ત બહવરીકરહ

870. કસરઘોળયા જન કસર ઘોળયા છ ત બહવરીકરહ

871. ખિશમજાજ જનો શમજાજ આનદી છ ત બહવરીકરહ

872. ગોળાકાર ગોળ છ આકાર જનો ત બહવરીકરહ

873. ગૌમખી જ ગાયના મખ વાળી છ ત બહવરીકરહ

874. ગૌરવરણ જનો વરક ગૌર છ ત બહવરીકરહ

875. ચિપાચર ચિ છ પાચર (હાથ)મા જના એવા (શવષણ)


876. ચતભકજ ચાર ભજા છ જન ત, ચાર છ ભજાઓ જની ત


877. ચતમકખ જન ચાર મખ છ ત બહવરીકરહ

878. ચદરાકશત ચદરના જવી જની આકશત છ ત


879. ચોખડ જમા ચાર ખડ છ તવ બહવરીકરહ

880. ચોપગ જન ચાર પગ છ ત બહવરીકરહ

881. જગપરમ જ સમગર જગતન પરમ કર છ ત


882. તપોધન તપ છ ધન જન ત બહવરીકરહ

883. શતરકાળજઞાની જન તરરય કાળન જઞાન છ ત બહવરીકરહ

884. શતરશળપાચર શતરશલ છ જના હાથમા ત બહવરીકરહ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




885. દિાનન જન દિ આનન છ ત બહવરીકરહ

886. દામોદર દામ (દોરડ) છ ઉદર પર જના ત


887. દગકરી દષટ છ ગર જનો એવો બહવરીકરહ

888. ધમકત ધમ (ધમાડો) એ જ જનો કત (વાવટો) છ ત


889. ન બાપો જનો શપતા નથી ત બહવરીકરહ

890. નફકરો નથી કરફકર જન ત બહવરીકરહ

891. નમાયા જન માતા નથી તવા બહવરીકરહ

892. નમાયો નથી માતા જની ત બહવરીકરહ

893. નવરગી નવ રગ જન છ ત બહવરીકરહ

894. નવસરો જમા નવ સર છ તવો બહવરીકરહ

895. નાઉમદ નથી ઉમદ જનામા ત બહવરીકરહ

896. નાખિ નથી ખિ જ ત બહવરીકરહ

897. નામદક જ મદક નથી ત બહવરીકરહ

898. શન:વાથક જમાથી વાથક જતો રહયો છ ત


899. શનરકષર નથી અકષરન જઞાન જન ત બહવરીકરહ

900. શનરપકષ જન અપકષા નથી ત બહવરીકરહ

901. શનરકિ જમા અકિ નથી ત બહવરીકરહ

902. શનરાધાર જન કોઈ આધાર નથી ત બહવરીકરહ

903. શનરદયમી નથી ઉદયમ જનામા ત બહવરીકરહ

904. શનદકય જમથી દયા જતી રહી છ ત બહવરીકરહ

905. શનદોષ નથી દોષ જનામા ત બહવરીકરહ

906. શનધકન શનગત (જત રહલ) છ જના એવા


907. શનમકળ શનગકત છ મળ જમાથી ત બહવરીકરહ

908. શનષપકષ જનો કોઈ પકષ નથી ત બહવરીકરહ

909. નીડર જમાથી ડર ચાલયો ગયો છ ત


910. નીલકઠ જન કઠ નીલા રગન છ ત બહવરીકરહ

911. નીલાબર નીલા રગન અબર બહવરીકરહ

912. પહમનાભ પહમ છ નાચભમા જની ત બહવરીકરહ

913. પચરગી જના પાચ રગ છ ત બહવરીકરહ

914. પાદતરાર પગન અદર રાખવામા આવ છ ત સાધન


915. શપનાકપાચર શપનાક જના હાથમા છ ત બહવરીકરહ

916. પીતાબર પીળ વસતર જન છ ત બહવરીકરહ

917. પણયલોક જન મરર કરવાથી પણય મળ છ ત


918. પરજઞાચકષ જની બદધિરપી આખો છ ત બહવરીકરહ

919. પરતાપી જનો શવિષ તાપ છ ત બહવરીકરહ

920. બડભાગી જન નસીબ મોટ છ ત બહવરીકરહ

921. બહવરીકરહ બહ છ વરીકરહ (ડાગર) જની પાસ ત


922. બપગ જન બ પગ છ તવ બહવરીકરહ

923. બકરફકર જતી રહી છ કરફકર જમાથી ત બહવરીકરહ

924. બહોિ જના હોિ ઉડી ગયા છ ત બહવરીકરહ

925. ભારપગી જના પગ ભાર છ ત બહવરીકરહ

926. મહાબાહ જના બાહ મોટા છ તવા બહવરીકરહ

927. માથાફરલ જન માથ ફરલ છ ત બહવરીકરહ

928. મીઠાબોલો જના બોલ મીઠા છ ત બહવરીકરહ

929. મિળધાર જની ધાર મિળ જવી છ ત બહવરીકરહ

930. મગનયની જના નયન હરરી જવા છ ત બહવરીકરહ

931. રતતવરી જ લાલ રગની છ ત બહવરીકરહ

932. રારીછાપ જના પર રારીની છાપ છ ત બહવરીકરહ

933. લોહપરષ લોખડ જવ જન મનોબળ છ ત


934. શવધમી જનો બીજો ધમક છ ત બહવરીકરહ

935. શવશધશનશમિત શવશધ વડ જ શનમાયલ છ ત બહવરીકરહ

936. શવફળ જમા ફળ નથી ત બહવરીકરહ

937. શવમખ જન મખ અવળ થય છત બહવરીકરહ

938. વીરાપાચર વીરા છ પાચરમા જના ત બહવરીકરહ

939. વીસનહોરી જન વીસ નહોર છ તવ બહવરીકરહ

940. વયથક જ નકામ છ ત બહવરીકરહ

941. વરજહદયી વરજ જવ જન હદય છ ત બહવરીકરહ

942. િતરગી જના િત (સો) રગ છ ત બહવરીકરહ

943. િાશતશપરય જન િાશત શપરય છ ત બહવરીકરહ

944. સકમકક સાથ છ કમક જની એવ બહવરીકરહ

945. સગોતર સમાન છ ગોતર જન ત બહવરીકરહ

946. સપતનીક સાથ છ પતની જની ત બહવરીકરહ

947. સવરક જનો વરક સરખો છ ત બહવરીકરહ

948. સશવનય શવનય છ જની સાથ ત બહવરીકરહ

949. સહકટબ કટબ છ જની સાથ ત બહવરીકરહ

950. સહવાસી સહ વાસ છ ત બહવરીકરહ

951. સહદયી જના હદય સરખા છ ત બહવરીકરહ

952. સહોદર સમાન છ ઉદર જના ત બહવરીકરહ

953. સાકષાર અકષર સકરહત જ છ ત બહવરીકરહ

954. હતભગી હત ભાગી છ ત બહવરીકરહ

955. હયાસન જન હય સન છ તવ બહવરીકરહ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અલકાર

‘અલકાર’નો સામાનસય અથક િરગાર / આભષર એવો થાય છ.

અલકાર અલમ + કાર એમ બ પદોના યોગથી બનલો િબદ સમાસ છ.

મળ સ કત િબદ અલમ + ક = અલમ એટલ પયાકપત અન કાર એટલ કરનાર એટલ ક, જ પછી કશ જ ઉમરવાન બાકી ન રહ

તવી પરકત લાવ ત અલકાર.

અલકાર દવારા અસાધારર લાગરીન ટકારમા, સચોટ રીત રજ કરી િકાય છ.

ભાષામા વારીની સજાવટ કરવાવાળા િોભાવાળા રપન ‘અલકાર’ કહ છ.

અલકારના બ પરકાર છ. (૧) િબદાલકાર (૨) અથાકલકાર

1. િબદાલકાર :-

(૧) વરાકનપરાસ ક વરકસગાઈ

(૨) િબદાનપરાસ (યમક)

(૩) પરાસ સાકળી/આતરપરાસ

(૪) અતયાન પરાસ/પરાસાન પરાસ

2. અથાકલકાર :-

(૧) ઉપમા

(૨) રપક

(૩) ઉતપરકષા

(૪) વયશતરક

(૫) અનનસવય

(૬) શરલષ

(૭) વયાજતશત

(૮) સજીવારોપર

(૯) દષટાત

(૧૦) અશતિયોકતત

(૧૧) અથાકનસતરનસયાસ

(૧૨) શવરોધાભાસ

(૧૩) અપહનશત

(૧૪) અનસયોકતત

(૧૫) વભાવોકતત.

શબદાલકાર :-

જ અલકાર દવારા કવળ શબદન જ ચમતકતિ ભરાા ક આકરાક બનાવવામા આવ િન શબદાલકાર કહ છ.

1. વરાકન પરાસ ક વરકસગાઇ :-

વાકયમા ક પકતતમા એકનો એક વરક (અકષર) િબદના આરભ બ ક તથી વધાર વખત આવ તયાર વરાકન પરાસ વરાકન પરાસ ક વરકસગાઈ અલકાર બન છ.

કાશમની કોકીલા કચલ કજન કએ.

લિ ન લીધો લચલત ઉરનો લહાવ જો !

કાળા કરમનો કાળો મોહન, કાળ એન કામ !

નટવર શનરખયા નન ! ત, સખ આવય, ત જ ભાગ.

કાકાએ કાકીન કહ ક કાચના કબાટમાથી કાચી કરીન કચમબર કાઢી લાવ.

2. િબદાનપરાસ (યમક):-

એકનો એક અકષર સમહ બીજી વખય આવતો હોય અન બન જગયાએ તના જદા જદા અથક થતા હોય તયાર િબદનપરાસ (યમક) અલકાર બન છ.

દીવાનથી દરબારમા, દીવા નથી છ અધાર ઘોર.

અખાડામા જવાના મ ઘરી વાર અખાડા કયાક છ.

માયાની છાયામાથી કાયાન મતત કરવા ગોશવિદરાયજી માયા કરો.

હળવ હળવ હળવ હરજી માર એ મકરદર આવો ર !

ર હસી હસીન રડી, ચડી પડી પડી ત બાકી.

આશવયક છ ત જગતન, જ જગતમા તાજ, ન છ તાજ જવા કક ક, ત તો પરત તાજનોય તાજ છ, એ તાજની બતાજ ત મમતાઝ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




3. પરાસ સાકળી / આતરપરાસ :-

પહલા ચરરના છલલા િબદ અન બીજા ચરરના પહલા િબદ વચચ પરાસ રચાય તયાર પરાસ સાકળી ક આતરપરાસ અલકાર બન છ.

હકરરના જન તો મકતત ન માગ, માગ જનમો જનમ અવતાર ર,

ઘર પધાયાક હકરરગર ગાતા, વાતા તાલન િખ મદગ

ગોપીનાથ, ગોશવિદ, ગોપાળ અનાથવધ દીનદયાળ,

સવકની લજો સભાળ, મોસાળ કરજો તતકાળ.

ભયની કાયાન ભજા નથી, નથી વળી સિયન પાખ.

બાપજી મકરદર આવયા, લાવયા પરસાદન કયો ઓચછય.

પરમ પદારથ અમ પામીએ, વામીએ જનસમ મરર જજાળ.

4. અતયાનપરાસ / પરાસનપરાસ :-

જયાર પકતતના અત પરાસ મળ તન અતયાનપરાસ અલકાર બન છ.

કોઈ પકતતમા મધયમા પરાસ મળ તયાર પરાસન પરાસ અલકાર બન છ.

જો જો ર મોટાના બોલ, ઉજજડ ખડ બાજયો ઢોલ.

જની જિોદા માવલડી, ચરાવ ગોકળ ગાવલડી.

જામી ગઈ તરત ઘોર, કરાત વાત,

લાગી બધ પરસરવા પર માકરહ વાત.

પાન પાન પોઢી રાત, તળાવ જપય કહતા વાત.

થોડી પજી, દખાવ મજી, વભાવ રમજી, ધધ પતજી

પવકતન નામ પથથર, દકરરયાન નામ પારી,

ઈિાકદ આપર તો, ઈશવરન નામ વારી.

અથાકલકાર :- જ અલકાર દવારા અથકન ચમતકશત ભયાક ક આકષકક બનાવવામા આવ તન અથાકલકાર કહ છ. એક િબદન થાન જ અથકચમતકશત ધરાવતો બીજા િબદ મકવાથી યથાવત રહ છ તન અથાકલકાર કહ છ. િબદના અથકન આધાર અલકારની ચમતકશત સધાય તયાર અથાકલકાર બન છ.

1. ઉપમા :-

બ જદી જદી વતઓ વચચ કોઈ એક ખાસ ગર અગ સરખામરી કરવામા આવ અથવા ઉપમયની ઉપમાન સાથ સરખામરી કરવામા આવ તયર ઉપમા અલકાર બન છ.

ઉપમા સચક િબદો :- જવ, જવો, જવી, સરખો, સમાન, જમ, સમોવડ, પઠ, િી, માફક, તલય, સમ વગર.

હાથ કઠર લાકડા જવા છ.

શસતાન મખ ચદર જવ છ.

બળતા અગાર સમી આખો તર કથર કરી.

નાગરવલીના જવી નાજકડી નાર વાકી.

અશનલ િી ઝટ ઊપડી ઘોડી.

2. રપક :-

ઉપમય અન ઉપમાનન એકરપ એકરપ બતાવવામા આવયા હોય એટલ ક બનની વચચ સાધારાન ધમક જવ હોત નથી તયાર રપક અલકાર બન છ.

બપોર એ મોટ શિકારી કતર છ.

વદન સધાકરન રહ શનહાળી.

છકડો પારી પથો ઘોડો થઈ ગયો.

અમ ર સકા રન પમડ, તમ અતતર રગીલા રસદાર.

તટના િાત એકાત વાળીન બઠી સોકરડય,

શવધવા, સમાજના જીરક વકષન શષક છોકરડય.

જન તો થય ર દવળ જન તો થય,

મારો હસલો નાનો ન દવળ જન તો થય.

ત રાજા શસિહ છ.

આ નભ ઝક ત કાનજી ન ચાદની ત રાધા ર.

3. ઉતપરકષા :-

ઉપમય જાર ઉપમાન હોય તવો તકક -સભાવના કરવામા આવ તયાર ઉતપરકષા અલકાર બન છ.

એક વત બીજી વત હોવાની કલપના કરવામા આવ તયાર ઉતપરકષા અલકાર બન છ.

સભાવના સચક િબદો :- જાર, રખ, િક, શ, વગર

પાવકતીન મખ જાર પનમનો ચદર !

હય જાર કરહમાલય. વાદળની વલયન ફટલા ર ફલડા જાર અનગનો બાગ.

શપરયજનની પગલીઓ જાર વનફલની ઢગલીઓ.

હોડી જાર આરબ ઘોડી.

4. વયશતરક :-

ઉપમયન ઉપમાન કરતા ચકરઢયાત બતાવવામા આવ તયાર વયકતતરક અલકાર બન છ.

વયશતરક એટલ શરષઠતા.

રમિની વારી તો અમત થીય મીઠી છ.

કમળ થકી કોમળ ર બહની ! અગ છ એન

ત ચદરથી ચાર સહાશસની હ !

વરસ ઘડીક વયોમ વાદળી ર લોલ, માડીના મઘ બાર માસ ર,

જનનીની જોડ સખી નહી જડ ર લોલ.

મીઠ તો મોઘ મોતી થકી, ન સોધામા સોધ સદા.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




5. અનનસવય :-

ઉપમયની સરખામરી ઉપમય સાથ જ કરવામા આવ તયાર અનનસવય અલકાર બન છ.

મા ત મા

ગાધીજી એટલ ગાધીજી

કરહમાલય ત કરહમાલય

ચગરનાર તો ચગરનાર

નમકદા તો નમકદા

રાજા એટલ રાજા

6. શરલષ:-

એક જ િબદના બ અથક થાય તયાર લષ અલકાર બન છ.

તમ પસદ કરલ પાતર પારી શવનાન છ. (પાતર = વયકતત, વાસર) (પારી = જળ, તાકાત)

જવાની તો જવાની (જવાની = યૌવન, જવાન)

રશવન પોતાનો તડકો ન ગમ તો કયા જાય ? (રશવ = સયક, રશવ = વયકતતન નામ)

દીવા નથી દરબારમા છ અધાર ઘોર

(દીવાન થી = દીવડા, દીપક – દીવાન = જઞાની, તતવજઞ)

હ માનવી માનવ થાઉ તો ઘણ.

7. વયાજતશત :-

શનિદા દવારા વખાર અન વખાર દવારા શનિદાના રપમા હોય તયાર વયાજતશત અલકાર બન છ.

શ તમારી બહાદરી ! ઉદર જોઈન નાઠા. વવાઈન રપ જઓ ર બાઈ ! કદપક સરીખો લાગ ર. ચોરની સગ િીખી ત ચોરવા હો વાસલડી !

વહાલ માખર ચોય ન ત મન ર હો વાસલડી ! ગાધીજી કરહિસા અન અસતયના કટટર વરી હતા.

8. સજીવારોપર :-

જયાર શનજીવમા સજીવન આરોપર કરવામા આવ છ તયાર સજીવારોપર અલકાર બન છ.

માનવ વભાવન આરોપર શનજીવ પદાથોમા થાય તયાર સજીવારોપર અલકાર બન છ.

દરના ડગરો સાદ કરીન બોલતા નથી.

કરકરર તરી કોમળ અગલય રમય રચી રગોળી.

ઘકરડયાળના કાટા ઉપર હાફયા કર સમય.

સરની છાયા હઠળ કર ગોઠડી તડકાના ચાદરરા. સડક પર પડખ ફરીન સઈ ગઈ. પથથર થરથર ધરજ. રાતોરાત વનપટ પડખ બદલી નાખ છ.

સરજ વાદળાની પાછળ સતાકકડી રમવા લાગયો. વકષો ડોલતા ડોલતા માથ હલાવી નકાર.

9. દષટાત

એક વતની બીજી વત સાથ ચબિબ-પરશતચબિબથી આબહબ તલના કરવામા આવ છ. એક વાકયની શવગતોન પરશતચબિબ બીજા વાકયમા પડ છ.

વડ તવા ટટા ન બાપ જવા બટા. ઊચી નીચી ફયાક કર, જીવનની ઘટમાળ,

ભરતી એની ઓટ છ ઓટ પછી જવાળ.

નમતાથી સૌ કો રીઝ, નમતાન બહમાન,

સાગરન નદીઓ ભજ, છોડી ઊચા થાન.

ઉધમ તો સૌ આદર પામ કમક પરમાર,

કમીન હીરા-મોતી જડ, અકમીન પહાર.

10. અશતિયોકતત :-

ઉપમય ઉપમાનમા સમાઈ જાય તયાર અશતિયોકતત અલકાર બન છ. જયાર ઉપમયનો ઉલલખ જ કરવામા ન આવ અન ઉપમાન જ ઉપમય હોય

તયાર અશતિયોકતત અલકાર બન છ. આકાિ ધરા તયા કપયા, ડોલયા, ડોલયા ચૌદ બરહમાડ. ધરજ ધરવ ન મર ડચગયો, ખળભચળયા પાતાળ. ત તો ચદર છ.

અમ ખોબો ભરીન એટલ હયા ક, કવો ભરીન રોઈ પડયા. રમિની આખોમાથી શરાવર-ભાદરવો વહવા લાગયા.

11. અથાકનસતરનસયાસ :-

જયાર કોઈ સામાનસય હકીકતન શવિષ હકીકતથી સમથકન કરવામા આવ તયાર અથાકનસતરનસયાસ અલકાર બન છ.

પરભથી સહ કાઈ થાય છ, અમથી થાય ન કઈ,

રાઈનો પવકત કર, પવકત બાગની માહી.

ઉતતમ વત અશધકાર શવના મળ, તદપી અથક નવ સર, મતયભોગી બગલો, મતતાફળ દખી ચચ ના ભર.

અસલી વતન કવળ હોય છ વળગાડ કષટોન,

કદી નકલી ગલાબોમા અમ કાટા નથી જોયા.

12. શવરોધાભાસ :-

દખીતી રીત સતય ન લાગ પર િબદોમા કોઈ રીત કોઈ સતય છપાયલ હોય તવી વાત શવરોધભાસી રીત રજ કરવામા આવ તયાર આ અલકાર બન છ.

હ શસિધ ! ત ખારો છ, છતા અમીરસ ભયો છ.

જ પોષત ત મારત એવો કરદસ િમ કદરતી.

તરરા ઓથ ડગર ર, ડગર કોઈ દખ નહી.

મન એ સમજાત નથી ક આવ િાન થાય છ.

ફલડા ડબી જાય છ ન પથથર તરી જાય છ.

13. અપહનશત :- જયાર ઉપમયનો શનષધ કયાક પછી ઉપમાનન અદર આરોપર થાય તયાર

અપગનશત અલકાર બન છ. ન હોય એ અભર, એ તો ગરવો ચગરનાર છ.

શિકષકન મન િાળા એ િાળા નકરહિ પર વગક છ. ન રાજગાદી, પથ કટકોનો

આ ન િહર, માતર ધરમના ધવા. ન િહર આ, શવરાટ કો વયાથ.

14. અનસયોકતત :-

મખય મદદા ક વાતન છપાવી રાખી આડકતરી વાત કરવામા આવ અન આડકતરી વાત દવારા જ મખય વાતનો બોધ કરાય તયાર અનસયોકતત અલકાર બન છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




તરરા ઓથ ડગર ર, ડગર કોઈ દખ નકરહિ. ઘવડ સો વષક જીવ પર એન કરદવસની ગમ ન પડ.

ભખ મર પર શસિહ ઘાસ ન ખાય.

15. વભાવોકતત :-

જયાર કોઈ વતન પરાકશતક દશયન, થળન ક માનવવતકનન વાતશવક ક આબહબ વરકન કરવામા આવ તયાર વભાવોકતત અલકાર બન છ.

ઊચ બધા શિખર શવત થયા જરાય, નીચ નદી વહનમા તરઓ તરાય.

પાડ તાળી, વગાડ ગાલ, આતરી વળ ઉચછખલ બાળ.

A. શબદાલકાર :-

અલકાર મખય ઓળખ ઉદાહરર

વરાકનપરાસ / વરકસગાઇ અલકાર એકનો એક વરક પનરાવતકન પામ. મારસાનો મખી માયો શમરખાનજીએ.

િબદાનપરાસ / યમક અલકાર પકતત/વાકયમા એકસરખા ઉચચારવાળા િબદો ગાયક ન લાયક ત ફોગટ ફલારો છ.

પરાસસાકળી / આતરપરાસ અલકાર પરથમ ચરરના છલલા િબદ અન બીજા ચરરના પરથમ િબદ વચચ પરાસ રચાય છ.

મહતાજી શનિાએ આવયા, લાવયા પરસાદ ન કયો ઓચછવ.

અતયાનપરાસ / પરાસાનપરાસ અલકાર બ પકતતઓના અત સમાન ઉચચારવાળા િબદો. તમન મળવાન છ એવ મન ક મળવાન એક કર ધરતી-ગગન.

B. અરાાલકાર :-

અલકાર મખય ઓળખ ઉદાહરર

ઉપમા અલકાર ઉપમયની ઉપમાન સાથ સરખામરી

જવ, જવી, જવો, સમાન, સરખો, િો, જમ, સમોવડ, પઠ, િી, સદિ, તલય, સમ

દમયતીન મખ ચદર જવ છ.

ઉતપરકષા અલકાર ઉપમય જાર ઉપમાન હોય, તવો તકક હોય.

જાર, રખ, િક, શ.

દમયતીન મખ જાર પનમનો ચદર.

રપક અલકાર ઉપમય અન ઉપમાનન એકરપ બતાવાવમા આવયા હોય, અથાકત બન વચચ સાધારર ધમક જવ કઈ નકરહિ.

બપોર એ મોટ શિકારી કતર છ.

અનનસવય અલકાર ઉપમયની સરખામરી ઉપમય સાથ જ કરવામા આવી હોય. મા ત મા

શરલષ અલકાર આપલા વાકયમા એક જ િબદના બ અથવા વધાર અથકથાય તયાર શરલષ અલકાર બન છ.

રશવન પોતનો તડકો ન ગમ તો કયા જાય ?

આ રમરીનો રાગ કોન મગધ ન કર ?

વયાહતશત અલકાર

જયાર વાકયમા શનિદા દવારા વખાર કરવામા આવયા હોય તયાર. શ તમારી બહાદરી ! ઉદર જોઈન નાઠા.

વયશતરક અલકાર જયાર ઉપમય < ઉપમાન ઉપમયન ઉપમાન કરતા ચકરઢયાત બતાવવામા આવ તયાર વયશતરક અલકાર બન છ.

સદામાના વભવ આગળ કબર ત કોરમાતર.

વરસ ઘડીક વયોમ વાદળી બારમાસ ર, સજીવારોપર

અલકાર

શનજીવમા સજીવન આરોપર અથવા શનજીવમા માનવ વભાવન આરોપર.

રામન સીતાજી માટ શવલાપ કરતા જોઈન પથથરો પર રડી ઉઠયા.

અશતિયોકતત

અલકાર

વાતશવતતાની હદ વટાવીન જયાર અિકય વતની રજઆત કરવામા આવ. અથવા ઉપમાન એ ઉમયન ગળી જાય. ઉપમાન < ઉપમય

ખોબો ભરીન અમ એટલ હયા કવો ભરીન રોઈ પડયા.

દષટાત અલકાર એક પકતતન સમજાવવા મોટી બીજી પકતતમા દષટાત અથાકત ઉદાહરર આપવામા આવ.

મા શવના સનો સસાર, ગોળ શવના મોળો કસાર.

વભાશવકતત

અલકાર

વત જવી હોય તવ જ વાતશવક ચચતર આપય હોય ત અલકારાન વભાશવકતત કહ છ.

ઊચ બધા શિખર શવત થયા જરાય, નીચ નદી વહનમા તરઓ તરાય.

અથાકનસતરનસયાસ

અલકાર

જયાર કોઈ સામાનસય હકીકતન શવિષ હકીકતન હકીકતથી સમથકન કરવામા આવ છ તયાર અથાકનસતરનસયાસ અલકાર.

સતલા શસિહના મખ પરવિ મહ ના કદી.

અનસયોકતત અલકાર મખય મદદાન છપાવીન આડકતરી વાત દવારા મખય મદદાન રજ કરવામા આવ તયાર અનસયોકતત અલકાર બન છ.

ઉજજડગામમા એરડો પરધાન.

અપહશત અલકાર ઉપમયનો શનષધ અથાકત નકાર કયાક પછી ઉપમાનન આરોપર થાય તયાર અપહશત અલકાર બન છ.

જ પોષત ત મારત એવો િમ દીસ કદરતી.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




છદ

કશવતામા માધયક સરજવા માટ દરક પકતતમા અકષરોની ચોકકસ પરકારની ગોઠવરી કરવામા આવ તન છદ તરીક ઓળખવામા આવ છ.

સ કતમા છદોન વત અન જાશત એવા બ પરકારમા વહચવામા આવ છ. ગજરાતીમા વત ન અકષર મળ છદ અન જાશત ન માતરામળ છદ તરીક ઓળખવામા આવ છ.

માધયક સરજવા માટ પકતતમા અકષરોની ચોકકસ પરકારની ગોઠવરી એટલ છદ.

છદોન બધારર સમજવા માટ લઘ, ગર, માતરા, યશત વગર સમજવા જરરી છ.

છદના બ પરકાર છ. (૧) અકષરમળ છદ (૨) માતરામળ છદ

લઘઅકષર :-

છદ િાસતરમા ‘હવ’ ન લઘ કહ છ.

ઉદાહરર :- અ.ઈ.ઉ, ક, કરક, ક, ક, વગર લઘ (∪) કહવાય છ.

અકષરમળ છદમા લઘની શનિાની ‘∪’ છ.

માતરામળ છદમા લઘની શનિાની ‘૧’ છ.

ગરઅકષર :-

છદ િાસતરમા ‘દીધક’ ન ગર કહ છ.

ઉદાહરર :- અ, આ, ઈ, ઊ, ઐ, ઓ, ઔ, આ વરોવાળા વરક અન એ વરો જ વયજનો ન લાગયા હોય ત વયજનોન ગરઅકષર કહવાય છ.

ગરઅકષર :- કા, ક, કી, ક, કો, ગર અકષર કહવાય.

અકષર મળ છદમા ગરની શનિાની ‘-‘ છ.

અકષરમળ છદમા ગરની શનિાની ‘ર’ છ.

કોઈપર અકષર પર અન વાર અથવા અનનાશસક હોય તયાર ત અકષર ગર ગરાય છ.

દા.ત. :- વસધરા, પકજ, ગગા વગર.

વસધરા િબદમા બીજો અકષર અન વાર છ. તથી ત લઘ હોવા છતા ગર બન છ.

જ અકષર તીવર અન વાર ધરાવતો હોય ત હવ અકષર લઘ હોવા છતા ગર ગરાય છ.

લઘ અકષર પછી સયતત (જોડાકષર) અકષર આવ તો લઘન ગર ગરાય છ. અથાકત જોડાકષરનો આગળનો અકષર લઘ હોવા છતા ગર બન છ.

ઉદાહરર :- શનષફળ.

શન – લઘ અકષર છ. પરત ‘ષફ’ જોડાકષર હોવાથી તનો આગળનો અકષર ‘શન’ ગર અકષર બન છ.

યશત :-

છદની પકતત ગાતા અમક અતર સહજ અટકવ પડ છ. ત અટકથાનન યશત કહવાય છ.

છદમા રચાયલી પદયપકતત વાચતા ચોકકસ વરકસખયા ક માતરાની વચચ થોડો સમય વાભાશવક શવરામ લઈએ ત કરિયાન ‘યશત’ કહ છ.

યશતભગ :-

છદના બધારરમા જયા યશત આવતો હોય તયા યશત િબદો પરો થવો જોઈએ. અમક પકતતઓમા ‘યશત’ ન કારર િબદન તોડીન ઉચચારવો પડ છ. આમ થાય તયાર ‘યશતભગ’ થયો છ એમ કહવાય.

ઉદાહરર :- ન બીડલા / કમલ મહી / બધાઈ સૌનસદયક ઘલો.

ઉપરોતત પકતતમા ‘બ’ પાસ યશત થાન હોવાથી િબદન તોડીન ‘બ’ પાસ થોડ અટકીન ઉચચાર કરવો પડ છ.

તાલ :-

છદમા અમક અમક અતર ભાર મકાય છ તન ‘તાલ’ કહ છ.

વરક લઘ હોય તો એક તાલ અન વરક ગર હોય તો બ તાલ ગરાય.

ચરર અથવા પાદ :-

છદની પરપરા માપવાળી એક લીટીન ‘ચરર’ ક ‘પાદ’ કહ છ. ચરર સામાનસય રીત એક અલગ પકતત રપ લખાય છ.

ઉદાહરર :- દીપકના બ દીકરા (ચરર-૧), કાજળન અજવાિ (ચરર-૨) પકતત -૧, એક કપત કાળ કર (ચરર-૩), બીજો કરદય પરકાિ (ચરર-૪) પકતત-૨.

શરશતભગ :-

એક ગર અકષરન થાન બ લઘ અકષર આવ તન શરશતભગ કહ છ.

કડી ક લોક :-

ચાર ચરર ક પાદની એક કડી ક લોક બન છ. આ શનયમ ન જળવાય તો લોકભગ થયો ગરાય છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




ગરરચના :-

તરર અકષરોના જથન ‘ગર’ કહવામા આવ છ.

સતર :- ય મા તા રા જ ભા ન સ લ ગા

િમ ગર લઘગર બધારર

ઉદા. ચચહન અકષર (લઘ – ગર)

1. ય યમાતા યિોદા ∪ _ _ લઘ – ગર - ગર

2. મા માતારા આકાકષા _ _ _ ગર – ગર – ગર

3. તા તારાજ આકાિ _ _ ∪ ગર – ગર – લઘ

4. રા રાજભા માનવી _ ∪ _ ગર – લઘ – ગર

5. જ જભાન સદવ ∪_∪ લઘ – ગર – લઘ

6. ભા ભાનસ વભવ _ ∪∪ ગર – લઘ – લઘ

7. ન નસલ જમર ∪∪∪ લઘ – લઘ – લઘ

8. સ સલગા વલભો ∪∪ - લઘ – લઘ – ગર

9. લ લઘ __ ∪ લઘ

10. ગા ગર __ _ ગર

અકષરમળ

છદન નામ અકષર બધારર યશત

ઈનસદર વજરા 11 ત ત જ ગા ગા

ઉપનસદર વજરા 11 જ ત જ ગા ગા

ઉપજાશત 11

ભજગી 12 ય ય ય ય

તોટક / તટક 12 સ સ સ સ

વિથ 12 જ ત જ ર

વસતશતલકા 14 ત ભ જ જ ગા ગા 8 મા અકષર

માચલની 15 ન ન મ ય ય 8 મા અકષર

મદાિાનસતા મ 17 (1 2 3) - - - મ ભ ન ત ત ગા ગા 4 અન 10મા અકષર

શિખરરી શિ 17 (4 5 6) - - - ય મ ન સ ભ લ ગા 6 મા અકષર

હકરરરી હા 17 (7 8 9) - - - ન સ મ ર સ લ ગા 6 અન 10 મા અકષર

પથવી પથવી 17 ઉપરની જોડ ન હોય જ સ જ સ ય લ ગા 8 મા અકષર

િાદકલશવિીકરડત 19 મ સ જ સ ત ત ગા 12 મા અકષર

સતરગધરા 21 મ ર ભ ન ય ય ય 7 અન 14 મા અકષર

મનહર 31 (16+15)

અનષટપ 32 (16+16) (5 6 7) U - -

માતરામળ

છદન નામ માતરા ચરર

ચોપાઈ 15 4

દોહરા 24 4

હકરરગીત 28 16

સવયા 31 / 32 4 16

ઝલરા 37 10, 20 અન 30

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




1. ઈનસદરવજા :-

અકષર :- ૧૧

બધારર :- ત ત જ ગા ગા

યશત :- ૫ અન ૧૧ અકષર

ઉદાહરર :-

_ _ ∪ _ _ ∪ ∪ _ ∪ _ _

ડી બી જ ઈનધ ન અધ કાર

ત ત જ ગા ગા

િીત ધરજી સનદષટ સમત તયાર

સસાર ન સાગર ન કરકનાર

ઈલા કરદવાળી કરદવડા કરીશ

કીધો હતો સાસરવાસ કાલ

2. ઉપનસદરવજા :-

અકષર :- ૧૧

બધારર :- જ ત જ ગા ગા યશત :- ૫ અન ૧૧મા અકષર


∪_∪ _ _ ∪ ∪ _ ∪ _ _

અપવક બ આપ ર અકગન હોતરી

જ ત જ ગા ગા

સદા વળી જીવન નીશત ધારો

સમનદષટના સતયન હ ય રકશમ

દયા હતીના, નકરહ કોઈ િાસતર

3. ઉપજાશત :- ૧૧


જ જ થતો પરાપત ઉપાશધયોગ – ઈનસદરવજા

બન રહયો ત જ સમાશધયોગ – ઉપનસદરવજા

સીતા સમારી સતી કોર ચાલી ? – ઈનસદરવજા

પશત પરશતજઞાય સદા પરમારી – ઉપનસદરવજા

4. ભજગી :-

અકષર :- ૧૨

બધારર :- ય ય ય ય

યશત :- ૬ – ૬ અકષર


∪_ _ ∪ _ _ ∪ _ _ ∪ _ _

સરાલ ય સ જ વો અહી ક ગમ

ય ય ય ય

ઘણ ખાધ પીધ ઘરા ભોગ કીધા

ઘરા રાયરારા જજતી દડ લીધા

પરી એક અધકરર ન ગડારાજા, ટક િર ભાજી ટક િર ખાજા

ભરાવી ગરાવી કીધો ભાગયિાળી, તથા તચછ જવી બરી ટવ ટાળ

ગયો ગરજરી ભશમનો આજ હીરો

5. તોટક :-

અકષર :- ૧૨

બધારર :- સ સ સ સ

યશત :- ૩,૬,૯ અન ૧૨ મા અકષર


∪ ∪ _ ∪ ∪ _ ∪ ∪ _ ∪ ∪ _

પર ભી જી વ ન દ હ જ જી વ ન દ

સ સ સ સ

રસગ જગનો ઠશવયો કરતા,

ઉરથી ઉરમ વાવીન વસતા.

વનકટકથી તન રતત ઝર,

પર તોય ન અશર કદાશપ ખર.

શિરમા ઉરમા મખમા, કરમા,

શવભ વાસ વસો મજ અતરમા.

મજ દહ શવષ, વળ ઈ આતમ શવષ

જડ ચતનમા પરભ વાસ વસ.

6. વસતશતલકા :-

અકષર : ૧૪

બધારર : ત ભ જ જ ગા ગા

યશત :- ૮મા અકષર અન ચરરના અત.


_ _ ∪ _ ∪∪ ∪-∪ ∪-∪ _ _

શવશવભ રીઅચખ લશવશવ તરીજ નતા

ત ભ જ જ ગા ગા

સતો રશવ અલશધિ માકરહ લયાઈ રાતો

િબદો શવના ભટકતો રહ અથક જવો

અશર હત હદયમા, નયર ન આવય

તયા ધળ દર નજર ઉડતી પડ છ.

7. માચલની :-

અકષર :- ૧૫

બધારર :- ન ન મ ય ય

યશત :- ૮મા અકષર


∪∪∪ ∪∪∪ _ _ _ ∪ _ _ ∪ _ _

સબળ હદય ઈચછયા શપન પર મ પા વા

ન મ મ ય ય

ભવત ! ભવત ! દવી શવશવ છોન શવસાર

પર સરગર તારી શનતય કીશતિ ઉચાર

નયન પર છવાતા અશરન એક ચબનસદ

8. મદાિાતા :-

અકષર :- ૧૭

બધારર :- મ ભ ન ત ત ગા ગા

યશત :- ૪ અન ૧૦ અકષર

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in





_ _ _ _ ∪ ∪ ∪ ∪ ∪ _ _ ∪ _ _ ∪ _ _

ર પખી ડા સખ થી ચર જો ગીત વા કાઈ ગાજો

મ ભ ન ત ત ગા ગા

હા ! પતાવો શવપલ ઝરણ વગકથી ઊતય છ.

બસી ખાટ શપયર ઘરમા જજિદગી જોઈ સારી.

સ કા પરો વન ગજવતા િાત લીલા સદાય.

હા ! પતાવો શવપર ઝરણ વગકથી ઊતય છ.

ધીમ ધીમ શિશથલ કર ન, નતરની પાસ રાખી.

છ કો માર અચખલ જગમા ? બમ મ એક પાડી.

ઝાખાભ રાચગકરર ઉપર ના એક થી એક સ ગ.

બઠી ખાટ ફકરરવચળ બધ મકરડયો ઓરડામા.

તારા લાગ ધશધર, વીજળી પછવા દ જ કયા ?

હયા વાસો નકરહિ શ વસતા ક હિ નહભીના ?

9. શિખકરરરી :-


બધારર :- ય મ ન સ ભ લ ગા

યશત :- ૬ અન ૧૨ અકષર


∪ _ _ _ _ _ ∪ ∪ ∪ ∪ ∪ _ _ ∪ ∪ ∪ _

અસતયો માહથી પરભપ રમસ તયતલ ઈજા

ય મ ન સ ભ લ ગા

હજી તારી કાયા, મજ નયન સામ ઝળહળ.

વહી ચાલી સધયા, ગગન મકરહ ના કો ધન દીસ

પરોઢ આવલા, સપન સમ આવયા શપય તમ.

પરભો અતયાકમી, જીવન જીવના દીન િરરા.

વહી ચાલી સધયા, ગગન મહી ના કો ધન દીસ.

કદી મારી પાસ, વન વન તરા હોત કસમો

ઠરી મારી આખો, કબીરવડ તન શનરખીન.

હરો ના પાપીન, દધદવગર બનિ પાપ જગના.

મન એ ચકષમા, પરભ ! જગત તીથોતતમ મળય.

ફયોતા રી સાથ, શપરયત મસખ, સૌમયવ યના.

શપતા માતા બધ અનપમ સખા કરહતકરરા.

10. હકરરરી :-


બધારર :- ન સ મ ર સ લ ગા

યશત :- ૬ અન ૧૦ અકષર


∪∪∪ ∪∪_ _ _ _ _ ∪ _ ∪∪ _ ∪ _

પવન ઝડપ પારીડા લયાનદી મલકી પડી

ન સ મ ર સ લ ગા

મખ મરકત માન જના વર ઘર ગજત .

િરદ રજની ધીર ધીર ગળાઈ ચળાઈન.

કરદન કરદન જતા માસો વીતયા અન વરસો વહયા.

શતશમર ટપક પર પર ભીન વન આ બધ.

11. પથવી :-


બધારર :- જ સ જ સ ય લ ગા

યશત :- ૮ અકષર

ઉદાહરર :- ∪ _ ∪ ∪ ∪ _ ∪_∪ ∪∪_ ∪ _ _ ∪ _

ભમોભ રતખ ડમાસ કળભો મખ દી વળયા

જ સ જ સ ય લ ગા

મન શિશ તર ગમ સરળ સનદષટ નહ ભરી.

છતાય કરદલ તો ચહતન યવાનની તાજગી.

શપરય તજ લટ ધર ધવલ વચછ આ મોગરો.

મન શિશ તરી ગમ સરળ સનદષટ નહ ભરી.

ઘણક ઘણ ભાગવ, ઘર ઉઠાવ મારી ભજા !

નહી શનકટ એશથ પસકહક આ સમ માહરો.

ઘણક ઘણ તોડવ, ત ફટકાર ઘા, એ ભજા !

નસીબ શવફર, ચલય નયન લોક આડા કરી,

બરા દખદ હાલન સકરહ રહ કયમ એકલો.

12. િાદકલશવિીકરડત :-

અકષર :- ૧૯

બધારર :- મ સ જ સ ત ત ગા

યશત :- ૧૨ અકષર


_ _ _ ∪∪ _ ∪ _ ∪ ∪ ∪_ _ _ ∪ _ _ ∪ _ ના માર

તજ ભ ટ બચકષ સ ન વા તારીક પાજોઈ એ

મ સ જ સ ત ત ગા

ઊગ છ નભ સયક ગાઢ જગના અધારન ભદવા.

ભર છ નભ વચછ દીસશત એક નથી વાદળી

રાજાના દરબારમા રશસક ડી મ બીન છડી અન

આસના પડદા વતી નયન તો મારા થયા આધળા

ઊગ છ સરખી ભરી રશવ મદ હમનસતનો પવકમા ભલોની જ પરપરા જગત આ, એવ દીસ છ શપતા

મીઠો છ રસ ભાઈ ! િરડી તરો એવ દયાથી કહી

પતરો પાનખર ખરી જયમ પડ ત રીત દાદાતરા

વઠ અઠઠ વનવાસના શવકટ હા ! કષટો િરીર અશત,

ન હ મહલ શવષ વસ સખ થકી, એ યોગય ભાસ નકરહિ.

13. સતરગધરા :-

અકષર :- ૨૧

બધારર :- મ ર ભ ન ય ય ય

યશત :- ૭, ૧૪ અન ૨૧ અકષર


_ _ _ _∪_ _ ∪∪ ∪∪∪ ∪_ _ ∪ _ _ ∪ _ _

ધીમધી મછટા થીકસ મરજ લઈડો લતોવા યવાય

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




ઊઠી વહલા પરભાત ઝટ ઘર વખરી ગોઠવ વાચળ ઝાડી.

ગોળી ફીરઊ ચઘસ મસઘ સતાચ ડમોજા ચરાવ

ર આ સાફલયયણ યગયગ પલટ તોય પાછ ન આવ.

વરીમા ગ થવા’તા કસમ નહી રહયા અપકવા અજલીથી

ર આ સાફલયટાણ યગયગ પલટ તોય પાછ ન આવ.

14. મનહર :-

અકષર :- ૩૧ (૧૬ + ૧૫)

બધારર :- બ પકતતઓ પરથમ પકતતમા-૧૬, બીજી પકતતમા-૧૫ અકષર.

યશત :- ૮, ૧૬ અન ૨૪ અકષર


ઊટ કહ આ સભામા વાકા અગવાળા ભ ડા – ૧૬

ભતળમા પશઓન પકષીઓ અપાર છ – ૧૫

પોલ છ ત બોલય તમા કરી તિી કારીગરી ? – ૧૬

સાબલ વગાડ તો હ જાણ ક ત િારો છ – ૧૫

કહ દલપતરામ રાજ અશધરાજ સરો – ૧૬

રડી ગજરાતી વારી રારીનો વકીલ છ – ૧૫

નાગરવલીના જવી નાજકડી નારવાકી – ૧૬

વાકો એનો અબોડો ન વાકા એના વર છ – ૧૫

સાભળી શિયાળ બોલય દોખ દલપતરામ,

અનસયન તો એક વાક આપના અઢાર છ.

15. અનષટપ :-

અકષર :- ૧૬ + ૧૬

બધારર :- ૧૬ અકષરના બ ચરર અન ૮ , ૮ ના ૪ ચરર.

યશત :-

દરક ચરરમા પાચમો અકષર લઘ અન છઠો ગર. પહલા અન તરીજા ચરરમા સાતમો અકષર ગર.

બીજા અન ચોથા ચરરમા સાતમો અકષઅ લઘ.

ઉદાહરર :- છા યા તો વ ડ લા જ વી, ભા વ તો ન દ ના સ મ

૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮

દ વો ના ધા મ ના જ વ, હ ડ જા ર કરહ મા લ ય

૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮ ૧ ૨ ૩ ૪ ૫ ૬ ૭ ૮

રહી જગ ફરી પાછો, છટો થાય િરીરથી

શપરય ! પિક કર શ હ ?, અશધકાર જરા નથી.

નહગવક નથી જન, નહિોક ન એ ધર,

તટતા આભન ઝીલી, લવાની િકતત એ ઉર.

વસ શ શવદયમા આવી, સતય ધમક પરસારતી,

અમોલ માનવી સતતા, સવકલોક પરતારતી.

જાર બધ તથાશપ ક, કહવાની રજા નહી

િમાવી ન િક તથી, મઝાય મનની મહી.

માતરામળ છદ :-

માતરામળ છદ અકષરોની નહી, પરત માતરાની ગરતરી કરવામા અવ છ. લઘ (∪)ની ૧ માતરા અન ગર (-) ની ૨ માતરા ગરાય છ.

(૧) દોહરો (૨) ચોપાઈ (૩) સવયા (૪) હકરરગીત (૫) ઝલરા (૬) સોરઠા

1. દોહરો (દહો) :-

અકષર :- ૨૪

ચરર :- ૪

યશત :- ૧૩મી માતરાએ

બધારર :- ૧ અન ૩ ચરરમા – ૧૩ માતરા ૨ અન ૪ ચરરમા – ૧૧ માતરા

છલલા બ અકષર અનિમ ગર અન લઘ

દીપકના બ કરદકરા, કાજળ ન અજવાિ

૨૧૧૨ ૨ ૨૧૨ ૨૧૧ ૨ ૧૧૨૨

એક કપત કાળ કર, બીજો કરદય પરકાિ

૨૧ ૧૨૧ ૨૧ ૧૨ ૨૨ ૧૨ ૧૨૧

ભરતા પકરડત નીપજ, લખતા લહોયો થાય

ચાર ચાર ગઉ ચાલતા, લાબો પથ કપાય

ઓ ઈશવર ભજીએ તન, મોટ છ તજ નામ

ગર તારા શનત ગાઈએ, થાય અમારા કામ

નમતાથી સૌ કો રીઝ, નમતાન બહમાન

સાગરન નદીઓ ભજ, છોડી ઊચા થાન

કરતો જાળ કરોચળયો, ભોય પડી પછડાય

વર તટલ તાતર, ઉપર ચડવા જાય

2. ચોપાઇ :-

અકષર :- ૧૫ + ૧૫ = ૩૦

ચરર :- ૪

યશત :- ૧૫મી માતરા પછી

બધારર :- દરક ચરરમા ૧૫ માતરા છલલા બ અકષર અનિમ ગર અન લઘ.

લાબા જોડ ટકો જાય, મર નહી તો માદો થાય

૨૨ ૨૨ ૨૨ ૨૧ ૧૨ ૧૨ ૨ ૨૨ ૨૧

ત માટ તક જોઈ તમામ, િકતત શવચારી કરીએ કામ

૨ ૨૨ ૧૧ ૨૧ ૧૨૧ ૧ ૧ ૧૨૨ ૧૨૨ ૨ ૧

પાન પાન પોઢી રાત, તળાવ જપય કહતા વાત

જો જોર મોટાના બોલ, ઊજડ ખડ બાજય ઢોલ

એક મરખન એવી ટવ, પથથર એટલા પ જ દવ

પારી દખી કર નાન, તલસી દખી તોડ પાન

કાળી ઘોળી રાતી ગાય, પીએ પારી ચરવા જાય,

ચાર પગોન આચળ ચાર, પ છડાથી ઉડાડ માખ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




3. સવયા

અકષર :- ૩૧ અથવા ૩૨

ચરર :- ૪

યશત :- ૧૬મી માતરા પછી

બધારર :- ચરરના અત ગર – લઘ આવશયક છ. છલલો અકષર ગર હોય તો ૩૨ માતરા થાય.

ઝર ગયા ન વર ગયા, વળી કાળા કર ગયા કરનાર – ૩૧ માતરા

૨૧ ૧૨ ૨ ૨૧ ૧૨ ૨૨ ૨૨ ૨૧ ૧૨ ૧૧૨૧

અતરની એરર પર કોની પડ હથોડી ચતન રપ ?

કાળ તરી ધરતીમા ખોદી કોર કોર રહ જીવનના કપ ?

પષપ તરી પાદડીએ બસી કરત કોર ચચરતન હાસ ?

પથવી ઉરથી ઊઠ કોનો સચભત પલકશત મખકરરસ શવાસ ?

આ સની સની રાત મહી કોઈ ઢોલક હજી બજાવ છ,

ન ઉજજડતાના ફચળયામા એ સતા પરત જગાવ છ.

અલક મલક આ તરતો તડકો ચો તરફથી આયોજી,

ગોરીના બ ગાલમહી એ તસતસતો પથરાયોજી.

4. હકરરગીત :-

અકષર :- ૨૮

ચરર :- ૪

યશત :- ૧૬ મી માતરા પછી (છલલો અકષર ગર હોય છ)

જ પોષત ત મારત શ એ નથી િમ કદરતી ?

જયા જયા નજર મારી ઠર, યાદી ભરી તયા આપની

ભલો ભલ બીજ બધ, મા-બાપન ભલિો નકરહિ

આ પરમ સસારી તરો, તજ તજ જવો છ નકી.

આ મોકષથી મોઘ અન સાકર થકી વધત ગળય,

તજ બારમા સપાતથી પચતવ આ સમય મળય

5. ઝલરા :-

અકષર :- ૩૭

ચરર :- ૪

યશત :- ૧૦, ૨૦ અન ૩૦ માતરાએ


જાગન જાદવા કષર ગોવાચળયા,

તજ શવના ઘનમા કોર જાિ ?

શનરખન ગગનમા કોન ઘમી રહયો

તજ હ તજ હ િબદ બોલ.

કાશમની કોકરકલા કચલ કજન કર

સાગર ભાસતી ભવય ભારતી

જાગીન જોઉ તો જગત દીસ નહી

ઊઘમા અટપટા ભોગ ભાસ. પરમરસ પાન ત મોરના શપચછઘર

તતવન ટપણ તચછ લાગ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સમાનાથી િબદો :

1. અકકલ બદધદવ, મશત, પરજઞા, મઘા, ધી

2. અકષત અખડ, સરચકષત 3. અચખલ સમગર, સઘળ, સમત, સકલ, સવક, આખ, પર

4. અગમય ગઢ, ગબી, રહયમય, ભદી

5. અકગન આગ, પાવક, અનલ, દવતા, હતાસન, વદધિ

6. અચરજ નવાઈ, હરત, શવમય, અચબો, આશવયક

7. અચાનક ઓચચિત , અરધાય, એકાએક, એકદમ

8. અજ બકરો

9. અજપાળ ભરવાડ

10. અજલ સક

11. અજપો અિાશત 12. અજાઝડ અડાબીડ, ગીચ, ગાઢ

13. અજાયબી આશવયક 14. અજઞ અજાર, અનચભજઞ

15. અટળક અનમાન, ધારરા

16. અટાર ધળ

17. અટીકટી કટટી 18. અડગ દરઢ, મજબત 19. અરછ કટાળો

20. અરસર ઉપવાસ

21. અણરા મોટાભાઈ 22. અતલ તચળય

23. અશત ઘણ 24. અશતશથ મહમાન, પરોરો, અભયાગત

25. અતીત ભતકાળ 26. અદીઠો ન જોયલો 27. અધમ નીચ, હલક

28. અશધકાર અમલ, સતા, હકક

29. અધીન વિ, તાબદાર,

30. અધયયન અભયાસ, ભરતર 31. અનગળ પષકળ 32. અનનસય અજોડ,બનમન, અનર, અસાધરર

33. અનભ શનભકય 34. અનગકળ અપાર, પષપક, અનરાધાર અપરપાર 35. અનહદ અસીમ, અપાર

36. અનાદર અવજઞા, અવહલના, અપમાન, અવમાનના,

શતરકાર,

37. અનાયાસ સહજ, સગમ 38. અનાયક અસભય

39. અશનલ વાય, પવન, સમીર, વાયરો, મારત, વાત, વા

40. અનકપા દયા, કરરા, અનગરહ, મહરબાની,

41. અનકપા દયા, કરરા

42. અનગરહ કપા, ઉપકાર, મહરબાની

43. અનપમ અપવક, અનનસય, અનોખ, બનમન, અજોડ,

શવલકષર, અસાધારર, અનર

44. અન યત સકચલત, જોડાયલ 45. અફસોસ પતાવો 46. અચભજાત ખાનદાન, કળવાન 47. અચભમાન અહકાર, ગવક, ઘમડ, અહ, દપક

48. અભર મઘ, વાદળ 49. અમાનષી ર, ઘાતકી, શનદકય, શનષઠર,

50. અમી અમત, પીયષ, સધા

51. અમત પીયષ, સધા

52. અયયાસી એિઆરામી 53. અરજ શવનતી, પરાથકના, શવનવરી, શવજઞકપત, અનનય

54. અજ કન કરકરીટી, પાથક

55. અલપ થોડ, નજીવ, જરાક, સહજ, કષલલક, જરા

56. અવકાિ સમય 57. અવની કષશત, ધરા, પથવી, ધરતી, ધરરી, ભોમ, મહી,

વસધા, વસમતી, શવશવભરા

58. અવર બીજ, અનસય

59. અવસાન મતય, શનધન, મરર, મોત, અતકાળ, દહાત,

કાળધમક

60. અવાજ ધવશન, નાદ, ઘોષ, ઘાટો, સાદ, રવ, વર,

પોકાર,બમ

61. અવાફ મૌન 62. અિય અિતત, અસમથક 63. અિરફી સોનામહોર, ગીની

64. અશવ ઘોડો, હય, તરગ, વાજી, સધવ,

65. અસીમ અમાપ, પષકળ, અઢળક

66. અસયા ઈષયાક

67. અહોશનિ કરદનરાત, હમિા

68. અજલી ખોબો, ખોબલો, પોિ

69. અતવાસી શિષય 70. અધકાર શતશમર, અધાર, તમસ, તમ, તાશમસર, ધવાનસત

71. અબાર ભડાર, કોષ, કોઠાર, ઢગલો

72. આકાિ આભ, નભ, ગગન, વયોમ, આસમાન, અબર, ખ,

અભર,

73. આકકા મોટીબહન 74. આચાર વતકન 75. આતિ અકગન

76. આતમશરલાધા વપરિસા

77. આનદ ઉલલાસ, હષક, ઉમગ, હોિ, ખિી

78. આબ પારી, વાકરર 79. આભષર આભરર, અલકાર, ભષર, દાગીનો, ઘરણ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




80. આમતરર શનમતરર 81. આરોપ તહોમત, આળ. આકષપ

82. આતક દખી 83. આલઢલ આટાફરા, સવાચાકરી 84. આવક ઉપજ, મળતર, શનપજ, પદાિ

85. આવરદા આયષય 86. આશવભાકવ આશવષકાર, પરાગટય 87. આિા ઈચછા, કામના, અચભલાષા, મનોરથ, વાછા, પહા,

એષરા, આરત, મનીષા,

88. આસવ અકક , રસ, સતવ, અરક

89. આળસ એદી 90. આખ નતર, નયન, ચકષ, લોચન, નર, અકષ, દગ, ઈિ,

અચકષ

91. આચલ પાલવ 92. ઈચછા અચભલાષા, કામના

93. ઈનકાર નામજરી, અવીકાર, શનષધ, મના,

94. ઈનસદર પરદર, સરપશત, દવરાજ, િચચપશત, િચીિ,

95. ઈલકાબ ચખતાબ 96. ઈિ પરમાતમા 97. ઈષટ ઈકચછત, મનગમત, શપરય

98. ઈચગત સચન, ઈિારો

99. ઈતજાર આતર, અધીર 100. ઉગમ મળ 101. ઉછગ ખોળો, ગોદ

102. ઉજમ કરહરા

103. ઉજજડ શનરજન, વરાન

104. ઉજજવળ ઊજળ દદીપયમાન 105. ઉતકષક ઉનસનશત, ચડતી 106. ઉતકષટ શરષઠ, ઉતતમ 107. ઉતતાપ સતાપ 108. ઉદક નીર, જળ, પારી

109. ઉદય ઉતથાન 110. ઉદાહરર દષટાત 111. ઉદવગ વયાકળતા, ગભરાટ 112. ઉનશત શવકાસ, ઉતકષક, અભયદય, ચડતી, ઉતથાન, પરગશત

113. ઉપકાર પાડ, એહસાન, કતજઞતા, ઉપકશત, આભાર

114. ઉપવસતર ઉતતરીય 115. ઉલલસ આનદ 116. ઊરપ અદરય, ખામી

117. એખલાસ દોતી

118. એતબાર શવશવાસ, શરધધા 119. એિીયાળી લાચાર, પરવિ, દીન

120. ઐશવયક િોભા, સમદધિ 121. ઓરતા અચભલાષા 122. ઓસડ દવા, ઔષધ

123. ઓળો છાયા, પડછાયો 124. ઔષશધ દવા 125. કઢગ બડોળ, કદરપ

126. કદરપો બડોળ 127. કપર અઘર, કકરઠન, મશકલ

128. કબલ મજર, માનસય, વીકાયક, વીકત,

129. કમળ સરોજ, પકજ, ઉતપલ, અબજ, અરશવિદ, રાજીવ,

િતદલ, નચલન, સરશસજ, વાકરરજ,

130. કમળ પહમ, સરોજ

131. કમળ પકજ 132. કરતાલ કાસીજોડા, ઝાઝ 133. કરાડ ભખડ

134. કરાડ ભખડ

135. કરાલ ભયકર 136. કમક કાયક, કરિયા, પરવશતત, કામ,

137. કગાલ પામર, તચછ 138. કચન કનક, સોન, કદન

139. કચન સોન, હમ

140. કઠ ગળ, ડોક, ગરીવા

141. કઠ સર, અવાજ

142. કાક કાગડો 143. કાગડો કાક, વાયસ 144. કાપડ વસતર, વસન, અબર, ચીર, કપડ

145. કાબ અકિ, સતતા

146. કામદાર મજર, શરમજીવી, શરશમક, મજદર

147. કામદવ મદન, માર, કદપક, મનસમથ, પષપધનસવા, અનગ,

પચિર, રશતપશત, કસમાયધ

148. કામદવ અનગ, મદન 149. કામના મનોરથ, અચભલાષા, આકાકષા, અપકષા, એષરા,

ચલપસા, વાછના,

150. કાયમ સનાતન, િાશવત, ધરવ, શનતય,

151. કાળ સમય, વખત, જમાનો, વળા

152. કાળજી ચીવડ, તકદારી, સાવચતી, સભાળ

153. કાળ કષર, શયામ, શયામલ, િામળ

154. કરકનારો કાઠો, આરો, ઘાટ, તીર, ઓવારો, તટ, તીથક, પાર

155. કરકરર રકશમ, અશ, મરીચચ

156. કરકરર અશ, રકશમ

157. કરકશતિ ખયાશત, નામના, યિ, આબર, પરશતષઠા,

158. કરકલલો દગક, કોટ

159. કરકલલોલ આનદ 160. કતહલ જજજઞાસા, ઉતકઠા, ઈનસતજારી, તાલાવલી, અચરજ,

આશવયક

161. કદરતી પરાકશતક, સહજ, નસચગિક,

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




162. કહર ગફા 163. કથલી શનિદા 164. કચી ચાવી, કચચકા 165. કષર મરાકરર, ચગકરરધર

166. કકરફયત હકીકત, દાતાન

167. કોપ ખફગી

168. કોમળ મદ, સકમાર, મલાયમ, નાજક, કમળ,

169. કોયલ કોકરકલ, શપક, કોકરકલા, વનશપરય, સારગ, પરભતા

170. કોલ વચન, વાયદો

171. કૌિલ દકષતા, પટતા, પરાવીણય, ચતરાઈ, શનપરતા

172. િાશત દીકપત, તજ 173. ર ઘાતકી, શનદકય, શનષઠર, કઠોર

174. િોધ ગ સો, રોષ, આિોિ, અમષક,

175. કષદર હલક, પામર, તચછ 176. ખચચત મઢલ, જડલ 177. ખટકો ચાનક 178. ખપ ઉપયોગ 179. ખરખરો િોક 180. ખલીતો પરબીકરડય, લખોટો

181. ખલલ શવધન, હરકત, શવકષપ

182. ખાનદાની કલીનતા, સ કાકરરતા 183. ખાર મતસયક

184. ચખદમત સવા, શશરષા 185. ચખનસન ઉદાસ, ગમગીન, કરદલગીર

186. ખમારી મતી, ગવક

187. ગરપશત ગજાનન, શવનાયક, લબોદર, ગરિ

188. ગમગીન ચખન, ઉદાસ, ઉદશવગન, િોકમગન, દ: ખાતક

189. ગમાર મઢ, બાધ, બવકફ, બોઘ

190. ગરલ ઝર, શવષ

191. ગરહન ગળ, ડોક

192. ગકરરમા મહતતા, મોટાઈ

193. ગરીબ દીન, શનધકન, રક, દકરરદર, કગાલ, પામર, અકરકિચન

194. ગતક ખમારી

195. ગહન અકળ, ગઢ 196. ગાય ધન, સરચભ

197. ગાયબ અદશય 198. ગારડી મદરી

199. ચગકરર પવકત 200. ગફા ગહા, કદર, કદરા, બખોલ, ગહવર

201. ગર મોટ, ભાર 202. ગલામી પરાધીનતા, પરતતરતા

203. ગહ મકાન, ઘર, શનકતન, સદન, આવાસ, ભવન,

શનલય, ધામ, આલય, આગાર, શનવાસ, થાન

204. ગોદ ખોબો, ઉછગ

205. ગોનદષઠ વાતચીત, ગોઠડી

206. ગરથ પ તક, ચોપડી

207. ગરામીર ગામડાન 208. ઘમડ અહમ, અચભમાન

209. ઘાટો કઠ, સાદ

210. ઘાસ ખડ, ચાર 211. ઘાસ ગ ચ, મશકલી 212. ઘોડો અશવ, તોખાર

213. ચકમક કજજયો, ઝઘડો 214. ચકષ આખ, નયન

215. ચતર શનપર, પરવીર, કિલ, હોશિયાર, દકષ, અચભજઞ

216. ચતર બદધિિાળી 217. ચમતકાર પરચો, પરભાવ

218. ચગ વચછ, રડ 219. ચદર સધારક, મયક, ઈનસદ, સોમ, િિી, કરહમાશ, િીતાશ,

િિાક, મયક

220. ચાનક જાગશત, કાળજી 221. ચારતા રમરીયતા, સદરતા, લાવણય, લાચલતય, ખબસરતી

222. ચાદની ચકરદરકા, જયોતસના, કૌમદી,ચદરપપરભા, ઈનસદમતી, િકા

223. ચતના ચતનસય, જીવનિકતત

224. છાક નિો, કફ 225. છાતા છતરી, છતર 226. છાતર શવદયાથી 227. છાન ગપત, શવશરમભ 228. છાવરી કટક 229. જગત શવશવ, લોક, આલમ, દશનયા, જહા, જહાન, ખલક,

ભવન, જગ, સનદષટ

230. જદભરત મખક, અરસમજ

231. જનક શપતા, જનસમદાતા, તાત, બાપ,

232. જરક ઘરડ, વિ

233. જરઠ વિ, ઘરડ, વયોવિ,

234. જળ સચલલ, પારી, નીર, વાકરર, અબ, તોય, આપ, ઉદક

235. જગ યિ, લડાઈ, ઝઘડો, સગરામ, સમર, શવગરહ

236. જગ યિ, લડાઈ

237. જગલ અરણય, વન, કાનન, શવશપન

238. જજગર કરદલ, હય

239. જજિદગી જીવન, આયષય, આયખ, આવરદા, જીવતર,

240. જીભ વાચા, વારી

241. જોબન જવાની, યૌવન

242. જોર બળ, િકતત, તાકાત, જોમ, કૌવત, સામથયક

243. ઝટ ઝડપ, તવરા 244. ઝઝટ પચાત 245. ઝાકળ ઓિ, તષાર, િબનમ

246. ઝાખ બટટો, લાછન 247. ઝાડ વકષ, તર, તરવર, દરમ, પાદપ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




248. ટકોર ઈિારો, સચના 249. ટાણ અવસર, વખત

250. ટોરો મહણ

251. ઠાવક ગભીર

252. ડખખામારી મગજમારી 253. ડરપોક ભીર, બીકર

254. ડાઘ કલક 255. તટ કરકનારો 256. તદદન સાવ, ચબલકલ

257. તપોવન વનવાસ 258. તરજમો ભાષાતર, અનવાદ

259. તરર હોડી 260. તરત િીધર, તવકરરત, જલદી

261. તરગ મોજ 262. તર વકષ, ઝાડ

263. તલવાર ખડગ, તગ, સમિર, અશસ, સાયલ

264. તવગર ધશનક, શરીમત, પસાદાર, અમીર, તાલવાન,

265. તળાવ સર, સરોવર, કાસાર, તટાગ, તડાગ

266. તગ તારલ, કસલ

267. તદરત વથ, શનરામય

268. તદરા આળસ, ઘન 269. તાક નમ, ચોટ

270. તાકીદ ઉતાવળ, આજઞા 271. તાતપથક ભાવાથક 272. તાિીર કથશત 273. તાસીર વભાવ, પરકશત

274. શતશતકષા સહનિીલતા, ધયક

275. શતશમર અધાર, અધકાર

276. તીર બાર, િર, સાયલ, સાયક, િલય

277. તીર કાઠો, કરકનારો

278. તીર કરકનારો, કાઠો

279. તષાર િબનમ, ઓસ 280. તષા તરસ, શપયાસા

281. તષરા લાલસા, કામના, વાસના,

282. તજ આભા, પરકાિ

283. તજવી પરશતભાિાળી 284. તોખાર ઘોડો, અશવ

285. તોરો કલગી, છોગ

286. દકષતા ચતરાઈ, કિળતા 287. દમામ રઆબ, ભપકો 288. દશયત શપરય, વલલભ 289. દકરરત ધન, દરવય

290. દકરરદર શનધકન, અકરકિચન 291. દકરરયો સાગર, સમદર, શસિધ, ઉદશધ, અકબધ, રતનાકર,

જલશધ, સાયર, મહરામર

292. દાદર દડકો

293. દાશમની વીજળી, શવદયત

294. દાવો હક, અશધકાર 295. કરદવસ વાસર, અહન, કરદન, દહાડો

296. કરદવય દવી, અલૌકરકક

297. દીદાર ચહરો, વરપ

298. દ :ખ કષટ, સતટ, આપદા, શવપશતત, આફત, વદના,

યાતના, પીડા, વયથા, દદક

299. દગાક જગદબા, જગજજનની

300. દઘકષકતા ઉગરતા 301. દશમન અકરર, કરરપ, િતર, વરી, અશમતર

302. દષટ નીચ, અધમ, કકરટલ, ધતક, પાપી

303. દદીપયમાન દીપત, ઝગમગત,

304. દમાર ઝપાટાભર, તડામાર 305. દવ કરજ, ઋર

306. દહ િરીર, કાયા, તન, વપ, બદન, કલવર,

307. દતય દાનવ, અસર, રાકષસ, શનિાચ, દનજ,

308. દોરડ રજજ, રાઢવ, રાિ, રસના

309. દોલત પસો, ધન, સપશતત, નાણ, પ જી, શવતત, દરવય,

310. દોષ કષશત, ભલ

311. દોત શમતર, સખા

312. દરવય સપશતત, ધન, અથક

313. ધજા ધવજ, પતાકા, વાવટો, કતન,

314. ધનસયવાદ અચભનદન 315. ધરતી પથવી, અવશન

316. ધમક નીશત, પણય

317. ધવલ સફદ, શવત

318. ધારા પરપર, હાર 319. ધી ધત, હશવ, સશપિ, આજય

320. ધીખવ ધગધગત 321. ધત જગાર, જગટ

322. ધષટ બિરમ, ઉિત 323. ધયક ધીરજ, ધશત

324. ધૌત મરાચલની, શવશવાસ 325. ધયય ઉદદિ, લકષય, હત, પરયોજન, આિય

326. ધરમર ધમાડો 327. નજીક શનકટ,સમીપ, પાસ,

328. નદી સતરોતકવની, શનઝકરરી, સકરરતા, તકરટની, શનમનગા,

આપતરા, િવચલની, પયકવની

329. નમણ સદર 330. નમકાર નમન, પરરામ, સલામ, અચભવાદન, વદન,

પરચરપાત,

331. નયન નર

332. નરિ રાજા, નપ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




333. નવ નવીન, નતન, નવલ, અચભનવ, નૌતમ

334. નાક નાશસકા, આબર

335. નાજક કોમળ, મલાયમ, કમળ, મદ

336. નાણ સપશતત, દરવય, પસો, જર,

337. નામ અચભધાન, સજઞા 338. નામના આબર, કીશતિ

339. નામાકરકત પરખયાત, જારીત 340. શન:પહ શનષકામ 341. શનગઢ ગપત, અગમય

342. શનગઢ ઊડી, અગમય 343. શનતય સદા, હમિા, દરરોજ

344. શનધન મરર, મતય

345. શનધાન થાન, ભડાર

346. શનનાદ અવાજ, ધવશન

347. શનમગન લીન 348. શનશમતત કારર, બહાન 349. શનયશત નસીબ, ભાગય

350. શનયતરર અકિ, શનયમન

351. શનરવશધ અપાર 352. શનરતર સતત, સહાય

353. શનિા રજની, રાશતર, િવકરી, યાશમની, શવભાવરી, કષપા

354. શનિીથ રાશતર 355. શનષરાત પરવીર, કાબલ 356. શનતબધ શનશવષટ, કથર

357. શનિદા કથલી, વગોણ 358. નીરોગી શનરામય, વથ

359. નડો ચાહ

360. નહ નહ, પરમ, અનરાગ, પરીશત, પયાર

361. નોકર ચાકર, દાસ, પકરરચારક, સવક, અનચર

362. નોધારી આધાર શવનાની 363. પડઘો પરશતહવશન, પરશતઘોષ

364. પડતી પતન, હાર, પરાજય, પીછહઠ

365. પરછ પરતયચા, મૌવી 366. પતાવટ સમાધાન, સમજશત, મનમળ, સલહ, સશધ,

367. પશત કથ , ભરથાર, ધરી, વામી, નાથ, ધવ,

ભતાક,વલલભ, પરીતમ, પરારપશત

368. પતીજ શવશવાસ, ભરોસો 369. પતની ભાયાક, અધાગના, વલલભા, વધ, વહ, શરીમતી,

ગહલકષમી

370. પથથર પાષાર, શિલા, પારો, પથરો,

371. પદમ કમળ, સરોજ

372. પનોતા મગલકારી

373. પય દધ, કષીર

374. પરચો ચમતકાર, પરભાવ

375. પરાિમ િૌયક, બહાદરી, વીરતા, શરાતન,

376. પરાર જબરજતીથી 377. પરાધીનતા પરતતરતા, ગલામી

378. પકરરમલ સગધ, સૌરભ, સવાસ, ફોરમ, મહક, સરચભ

379. પકરરશમત અલપ, સીશમત 380. પકરરવિ શવતાર, કષતર, વાતાવરર 381. પકરરવિ વાતાવરર 382. પરજનસય વરસાદ

383. પવકત ચગકરર, પહાડ, ડગર, િલ, અચલ, ભધર, નગ,

ધરાધર

384. પલક પળ, કષર 385. પવન અશનલ, વાય

386. પશવતર પાવન, શચચ, શિ, પાક

387. પશવતરતા શચચતા, શદધિ 388. પશવાતાપ પતાવો 389. પહલ આરભ, પરારભ, િરઆત

390. પહમીની ચતરાઈ,કરદવટ 391. પકજ પહમ, કમળ, સરજ

392. પકતત હાર, હરોળ

393. પખી શવહગ, ખગ, પકષી, પખીડ, શવહગ,

394. પકરડત ધીમાન, પરજઞ, શવદવાન, બધ, કોશવદ,

395. પથ રતો, માગક, રાહ, વાટ, પથ,

396. પથક વટનાગક, મસાફર

397. પાદતરાર પગરખા, ખાસડા

398. પાદપ તર, દરમ 399. પાન પતર, પરક, પાદડ, પલલવ, કરકસલય

400. પામર તચછ, રક

401. પાય ચરર, પગ

402. પારગત હોશિયાર,શનષરાત 403. પાવકતી ઉમા, ગૌરી, િલસતા, ચગકરરજા, હમવતી,

404. પાવક અકગન, અનલ

405. પાિવી જગલી 406. પાષાર પથથર, ઉપલ 407. પાગળ અિતત 408. પતર કરદકરો, આતમજ, તનય, સત, તનજ

409. પતરી તનયા, દકરહતા, તનજા, દીકરી, આતમજા

410. પશનત પશવતર, પણયિાળી

411. પર નગર, નગરી, પરી

412. પરાતન પરાચીન, પરાણ, જન, જીરક, જરજકરરત

413. પવકજ વડવાઓ 414. પશથવીવલલ

ભ પથવીનો વામી

415. પષઠ પીડ, વાસો 416. પચ આટો, વળ

417. પતરો દાવપચ, યકતત

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




418. પોપટ શક, કીર

419. પૌરષ પરષાતન, મદાકનગી

420. પરકાર ભદ, જાત 421. પરકાિ તજ, પરભા, આભા, દયશત, અજવાળ, દીકપત, ઉજાસ

422. પરગશત શવકાસ, ઉનસનશત 423. પરગલભ પરૌઢ, ગભીર 424. પરગલભતા પાકટતા 425. પરરાચલકા પરપરા, રકરઢિ, કરરવાજ, પરરાલી

426. પરશતકાર શવરોધ, સામનો

427. પરશતકળ ઊલટ, અવળ, શવપરીત

428. પરશતધવશન પડઘો 429. પરતીશત ખાતરી, શવશવાસ

430. પરતયકષ, રબર, સમકષ, મોઢામોઢ, નજરોનજર

431. પરથમી પથવી, ધરતી, ધરા

432. પરપચ છળ, કપટ, દગો

433. પરભાત પરોઢ, અરરોદય, પો, પરાત:કાલ, સવાર, ભોર,

મળસક

434. પરમતત પરમાદી, આળસ 435. પરમારભત શવશવાસપાતર

436. પરયતન કોશિશ, પરયાસ

437. પરસગ અવસર 438. ફકક તફાવત 439. ફાયદો લાભ, મળતર 440. લ કસમ, સમન, પષપ, પરસન, સમ, ગલ, બકલ,

ફલડ

441. ફસલો શનકાલ, અત 442. ફોક ફોગટ, રદ 443. ફોગટ વયથક, શમથયા 444. ફોરમ સગધ, સૌરભ

445. બકાલ િાકભાજી 446. બચકષસ ભટ, ઉપહાર, ઈનામ, પરકાર, નજરાણ

447. બશધર બહર 448. બલા આફત, મસીબત

449. બડખોર બળવાખોર 450. બદગી પરાથકના, અચકના, ઉપાસના,

451. બદગી પરાથકના 452. બદીજન કદી, બદીવાન

453. બાગ વાડી, વાકરટકા, બગીચો, ઉદયાન, ઉપવન

454. બાજી યકતત, પરપચ 455. બાતલ શનરથકક 456. બાબત શવષય, મદદો 457. બાવર બબાકળ, વયાકળ

458. બાળક શિશ, અભકક, િાવક, બચચ, અપતય, બાળ

459. બાધવ ભાઈ, સહોદર, ભરાતા, બાધવ

460. ચબરાદર ભાઈ, સાથી 461. ચબતર ચબછાન, પથારી

462. ચબકમલ ઘાયલ, િહીદ 463. ચબિદ ટીપ, ટપક 464. બીજ ઓલાદ, વરક 465. બદધિ પરજઞા, મશત 466. બદ કરટિપ, છાટો

467. બદધિ પરજઞા, મશત

468. બત નતરની લાકડી 469. બરહમા શવધાતા, પરજાપશત, શપતામહ, સરષટા, ચતમકખ

470. ભગવાન ઈશવર, પરભ, હકરર, પરમશવર, પરમાતમા, શવભ, ઈિ,

અતયાકમી

471. ભમરો અચલ, ભરમર, ભ ગ, મધકર, મધપ, દધદવરફ

472. ભયકર ઘોર, ભીષર, ભીષમ, દારર, ભીમ

473. ભવર દવ

474. ભાગય કરકમત, નસીબ, તકદીર, દવ, પરારબધ, શનયશત,

શવધાતા

475. ભાલ કપાળ, લલાટ

476. ભાવશવભોર ભાવમગન 477. ભાકર રશવ, સયક

478. ચભકષા ભીખ 479. ભીશત ભય, બીક

480. ભીર બીકર, ડરપોક

481. ભજા બાહ, હાથ 482. ભખય બકષચકષત, કષશઘત 483. ભતળ પથવીની સપાટી 484. ભલ વાક, ગનો, ચક, દોષ, ખામી

485. ભોરગ નાગ 486. ભરમ સદહ, ભરાકનસત,

487. ભરમરા વહમ, િકા 488. મગરર ગશવિષઠ, અચભમાન, ઘમડી

489. મજલ અતર, છટ,

490. મદ ગવક, તોર

491. મધ શમષટ, ગળય, મધર,

492. મનીષા ઈચછા, આકાકષા

493. મરત પવન, વાય

494. મમકર અવાજ, ધવશન 495. મતક શિર, માથ, િીિ, શિષક,

496. મહજબ ધમક

497. મહર કપા, દયા

498. મહરામર સાગર, રતનાકર

499. મહલ રાજગહ, પરાસાદ

500. મચઝલ મકામ, મકામ, માગક

501. મારસ માનવ, મનજ, માનષ, આદમી, ઈસમ, જન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




502. માતા જનની, જનતા, મા, માવડી, જનસમદાતરી,

503. માથ મતક, શિર 504. માન આબર, પરશતષઠા, સમાન, મોટાઈ

505. શમજાજ વભાવ, પરકશત

506. શમતર ભર, સાથી, ભાઈબધ, દોત, સખા, સહચર, સહયદ,

અજીજ

507. મીન માછલી 508. મતતા મોતી, રતન

509. મકતત મોકષ 510. મખ વદન, ચહરો, દીદાર, મો, આનન, વકતર

511. મખોમખ મોઢોમોઢ 512. મદરા વીટી, અગઠી 513. મસાફર પશથક, પથી, રાહદારી, વટમાગક, પરવસી, યાશતરક,

રાહી, સફરી

514. મગ હરર, સારગ, કરગ, મગલ, હકરરર

515. મદ મલાયમ, નરમ 516. મદલ કોમળ

517. મજબાન યજમાન 518. મરામર સમદર 519. મહલો મઘ, વષાક, વરસાદ, મહ,

520. મોજ આનદ, ઉલલાસ 521. મોજ ઊશમિ, વીચચ, તરગ

522. મોર મયર, કલાપી, કલાધર, શરીખડ, નીલકઠ

523. મોકરહની આકષકર, ખચાર, ભરકો

524. યિ પરશતષઠા, કીશતિ, નામના, આબર

525. યાશમની રજની, શનિા

526. યાયાવર રખડલ, રમશતયાળ 527. યોગી તપવીર, જોગી 528. રતત લોહી, િોચરત

529. રજ ધળ, કર

530. રજની િવકરી, શવભાવરી

531. રસ આસવ, અકક

532. રસમ રીત, પરરાલી

533. રસશવભોર રસમગન 534. રગ આનદ, મતી 535. રાગ મોહ, મમતા 536. રાજગહ મહલ 537. રાજા રાજન, નરિ, નરનસદર, ભપ, ભપશત, નપશત, ભપાલ,

મહીપશત, નરપશત

538. કરરકતતા શનસયતા, ખાલીપણ, ખાલીપો, શનસયવકાિ

539. કરરપ િતર, દશમન

540. રગર બીમાર, માદ 541. રદન રોદણ, શવલાપ, કદન, આિદ

542. રશધર લોહી

543. લગામ રાિ 544. લજજા લયાનત, િરમ 545. લચલત રમરીય, સદર

546. લહજત મજા 547. લહજો પગ, કષર

548. લાઘર અનિન, ઉપવાસ 549. લિ જરાપર, અલપ 550. લોચન આખ 551. વઓપાત રોકકળ, આિદ

552. વજજરસમાણ

અભદય

553. વરસવ બગડવ 554. વલોપાત આિદ 555. વસમ કકરઠન, જકરટલ 556. વસધરા પથવી, ધરતી

557. વસર વસન, પટ, કાપડ, અબર, પકરરધાન

558. વહમ સિય, સદહ

559. વાઘ વયાધર, િાદકલ 560. વાકરટકા કકરટર

561. વાતાયન બારી

562. વાતસલય નહ, પરીશત

563. વાદળ અભર, જલદ, મઘ, ધન, વાકરરદ, પરજનસય, નીરદ,

અબદ

564. વાન રગ, વરક

565. વામા સતરી, નારી

566. વાકરરઆરો પનઘટ, નદીઘાટ 567. વાધો અવરોધ, અડચર 568. શવગશત અધોગશત

569. શવચચ મોજ, તરગ

570. શવચછદ જદાઈ, અલગતા 571. શવજય જીત 572. શવપદ શવપશતત, મશકલી 573. શવપરયોગ શવરહ, શવયોગ

574. શવભ દવ, ભગવાન

575. શવલાસી કામાસકત

576. શવિદ સરળ

577. શવશરમભ ગપત, ખાનગી

578. શવષ ઝર, વખ

579. શવમય આશવયક, અચરજ

580. વીજળી શવદયત, સૌધાશમની

581. વીરતા િૌયક, શરાતન, પરાિમ, બહાદરી

582. વળ ભરતી 583. િકતત ગજ, તાકાત

584. િગ વાટ, કરદવટ 585. િબ મડદ, મતદહ 586. િબોરોજ રાતકરદવસ, શનિકરદન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




587. િશમયાનો મડપ 588. િરપાવ ઈનામ, સનસમાન 589. િહર પર, પરી, નગર, નગરી

590. િકા સદહ, વહમ, સિય

591. િારપર ડહાપર, ચાતરી 592. શિશથલ ઢીલ, શનબકળ

593. શિવ િભ, િકર, રદર, ઉમાપશત

594. િીકર છાટ 595. િીધર તવકરરત, સતવર 596. િીિ મતક, માથ

597. શભર શનમકળ 598. શનસયતા ખાલીપો, અભાવ 599. શનસયતા ખાલીપો, અભાવ 600. શગ ટોચ 601. િિવ બાળપર

602. િૌયક પરાિમ, વીરતા

603. શરમ થાક, મહનત 604. શરશત વદ, કાન

605. શરચર પકતત, હાર 606. શવાસ દમ, હાફ 607. ષટ છ 608. સદાવરત અનસનકષતર 609. સનાતન િાશવત 610. સફદ શવત, ધવલ, શકલ, ધોળ, ઊજળ, શસત, શભર

611. સમાધાન પતાવટ, શનવડો 612. સમદર સાગર, દકરરયો

613. સમહ વ દ, સમદાય, ટોળ, ગર

614. સરવતી ચગરા, ભારતી

615. સકરરતા તકરટની, શનઝકકરરરી 616. સરોવર સર, કાસાર

617. સવકગરાહી સમગરલકષી 618. સકરહષણતા શતશતકષા, સહનિકતત 619. સગશત સહવાસ 620. સજઞા જઞાન, ઈિારો 621. સતાપ કલિ, ચચિતા 622. સમશત સમથકન, અનમોદન 623. સવાદ વાતચીત, ચચાક 624. સિય િકા 625. સસકતત આસકતત, વયસન 626. સાખ સાકષી 627. સાદડ જાહર, સાવકજશનક, પરચરર

628. સાપ અકરહ, ભજગ, સપક, નાગ, શવષધર, પનગ

629. સામથયક કષમતા 630. સાયર દકરરયો 631. સાર સતવ, ઉતતમ 632. સાથકક સફળ, કતાથક

633. સાળ ચોખા

634. સાળવી વરકર 635. શસદધિ સાચબતી, ફલપરાકપત 636. શસફત ખાશસયત

637. શસિહ વનરાજ, િર, સાવજ, કિરી, મગનસદર

638. સધા અમત, અમી

639. સધાકર ચદર 640. સભન સદર, રમરીય 641. સવાસ પકરરમલ, સરચભ 642. સદર કાનસત, રપાળ, ચાર, નમણ, મનોરમ, મનોહર

643. સયક ભાન, રશવ

644. સોડમ સગધ, સૌરભ, ફોરમ

645. સોન હમ, કનક, કરહરણય, સવરક, કચન, કદન,

646. સોબતી સાથી, શમતર 647. સતરી વશનતા, અબળા, વામા, નારી, ઓરત, મકરહલા,

કાશમની, ભાશમની, રમરી

648. સતરી નારી, મકરહલા

649. ફોટ ખલાસો 650. મશત મરર, યાદ

651. મશતપડ મરર 652. હકમત સતતા, અશધકાર

653. હડફટ અથડામર 654. હમદદી કરદલસોજી, આશવાસન

655. હય અશવ, તોખાર 656. હરર સારગ, કરગ, મગ

657. હકરરત લીલ 658. હલાદ આનદ, ઉમગ

659. હવડ અવાવર

660. હાથી ગજ, વારર, કજર, દધદવપ, હકત

661. કરહરણય સોન

662. કરહલચાલ ગ

663. હય હદય, કરદલ

664. હોડી નૌકા, વારર

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




શવરધધાથી િબદો

અખડ × ખકરડત અથ× ઈશત લઘતા×ગરતા દકરરદર× ધનવાન

અગવડ× સગવડ અકરકિચન× શરીમત રપ×કરપ દગકર× સદગર

અગરજ× અનજ અદવત× દવત સકોચ× શન : સકોચ દલકભ× સલભ

અજઞ× પરજઞ (સજઞ) અખતયાર× ચબનઅખતયાર શવનીત× ઉિત દરજન× સજજન

અશતવનદષટ×અનાવનદષટ અતડ× મળતાવડ શવભતત×અશવભતત દરદાર× લરદાર

અદયતન× પરાતન આસતત × અનાસતત મહાન× પામર ધનસયવાદ× શધકકાર

અધમ× ઉતતર આયક× અનાયક મોઘ× સોઘ શનમકહલાલ×શનમકહરામ

અશધ× નસયન આકરદ× અત મલાન× પરલલ શનમષ× અશનમષ

અધોગશત× ઊધવકગશત આદર×અનાદર મોટપ ×નાનપ શનવતત×પરવતત

અધોચબિદ× શિરોચબિદ સફળ×શનષફળ મકરદરત× અમકરદરત શનિાકર×દીનકર

અનકળ× પરશતકળ અત× ઉદય શમતાહારી× અકરાશતય શનિદા× પરિસા

અનગામી× પરોગામી આદય× અતય રકષક× ભકષક નીરસ× રશસક

અચભમાની× શનરચભમાની આળસ× ઉદયમી અવયવકથત×વયવકથત નકી× બદી

અમત× ઝર (શવષ) આહાર× અનાહાર રચનાતમક× ખડનાતમક શનશશવિત× અશનશશવિત

અલપોકતત× અતયકતત લૌકરકક× પરલૌકરકક રક× રાય પરતતર× વતતર

અતરગ× બકરહરગ આકતક× નાકતક રાજાિાહી× લોકિાહી પાછોતર× આગોતર

અતગોળ×બકરહગોળ અતલાકશપકા× બહલાકશપકા રીઝ× ખીજ પાશવાતય× પૌવાકતય

અધકાર× પરકાિ અહકારી× નમર લઘતાગરશથ× ગરતાગરશથ પરષાષક× પરારબધ

આકષકર× અપાકષકર અશનતય× શનતય વયકતતક× સામદાશયક પવકગ× અનગ

આથા× અનાથા અગમબદધિ× પચછમબદધિ સાથકક× શનરથકક પરશતબધ× છટ

આશિષ× િાપ અદવાવય× દરાવય વયનદષટ× સમનદષટ પરાચીન× અવાકચીન

આયાત× શનકાસ અમીર× ગરીબ િાશવત× નિવર પરતયકષ× પરોકષ

આબાદી× બરબાદી આકાિ× પાતાળ શવત× શયામ પચરિમા× અમાવાયા

આતમલકષી× પરલકષી આચાર× અનાચાર સકામ× શનષકામ ફળદરપ× વરાન

આનદી×ઉદાસીન અલૌકરકક× લૌકરકક સતયવતતા× શમથયાભાષી ફલવ× સકોચાવ

આઘાત× પરતયાઘાત એકાગી× સવાગી સતયાગરહ× દરાગરહ ફરજીયાત× મરજીયાત

આબર× બઆબર અત× આરભ ધશનક× ગરીબ બવફા× વફાદાર

અકરર× શમતર એકદિીય× સવકદિીય સદાચાર× દરાચાર બસર× સરીલ

આનદ× િોક આવડત× અનાઅવડત અસભય× સભય બતાલ× તાલબિ

અદબ× બઅદબ શમલન× શવયોગ તાલ× બતાલ બશધયાર× વહત

અનાથ× સનાથ ભચર× ખચર ચભનરા× એકતા ભલાઈ× બરાઈ

ભરતી× ઓટ કશનષઠ× ઉતતમ ચલ× અચલ ગરજાળ× ચબનગરજાળ

સવળા× કવળા કલીન× કલહીન છત× અછત ગરજવાન× ચબનગરજ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સચકષપત× શવતત કકરટલ× સરળ છત× અછત ગનગાર× શનદોષ

સહધમી× શવધમી કામી× શનષકામી છીછર× ઊડ ગવક× નમરતા

સવધ× ગાફલ કોમળ× કઠોર જિ× અપજિ ગમન× આગમન

સમશત× કમશત કકોતરી× કાળોતરી જહનમ× જનત ચચળ× કથર

તશત× શનિદા કીતી× અપકીતી જગમ× થાવર ચચિતાતર× શનશશવત

સદી× વદી કઠર× પોચ જયષઠ× કશનષઠ ચતન× જડ

વોપાજરજત× વડીલોપાજરજત કાળજી× બકાળજી ટોચ× તળકરટ ચાહત× ધરા

વાથક× પરમાથક કાયમી× હગામી દયાળ× ઘાતકી કતજઞ× કતઘન

થાવર× જગમ ખિબો× બદબો ઠરલ× ઉછાછળ કપા× અવકપા

સકાળ× દકાળ ખોફ× મહર તચળય× ટોચ કદાવર× કરઠિગજી

થલ× સકષમ ખબસરત× બદસરત તટક× સળગ કબલાત× ઈનકાર

વાવલબી× પરાવલબી ખાનગી× જાહર ર× દયાળ કૌતકશપરય× સૌષઠવશપરય

સાકાર× શનરાકાર ખરીદ× વચાર કજાત× જાતવાન કળબોળ× કળદીપક

અવાનભાવરશસક×

સવાકનભાવરશસક

ખડન× મડન કદરદાન× બકદર હારામખોર× હલાલખોર

હષક × િોક ગરીબ× તવગર ઘકરટત× અઘકરટત કાયમી× કામચલાઉ

હવાતન× રડાપો ગરામીર× િહરી ગૌર× પરધાન શવરાટ × વામન

બીજા કટલાક અગતયના શવરિાથી િબદો

અકરકિચન શરીમત

અકકલ કમઅકકલ અકષાિ રખાિ

અખતયાર ચબનઅખતયાર અખડ ખકરડત અગવડ સગવડ અગરજ અનજ

અચયત ચયત અજવાચળય અધાકરરય

અજઞ પરજઞ અડધો આખો અરઆવડત આવડત

અરીદાર બઠ

અતડ મળતાવડ

અશતવનદષટ અનાવનદષટ

અશતવનદષટ ઉિશત અતયકતત અલપોકતત

અદાલતી ચબનઅદાલતી

અદાહય દહનિીલ

અદયતન પરાતન

અદવાવય દવાવય અધમાધમ ઉતતમોતતમ

અશધક નસયન

અશધકાર અનશધકાર

અશધકત અનશધકત

અધરી પરી

અધોચબિદ શિરોચબિદ

અધયયન અનધયયન

અનાથ સનાથ

અનાદર આદર

અનકળ પરશતકળ

અનકળતા પરશતકળતા

અનગ પવકગ

અનભવી ચબનઅનભવી

અનસય અનનસય

અનસયાયી નસયાયી

અપકાર ઉપકાર

અપરાધ શનરપરાધ

અપશવતર પશવતર

અપશકન શકન

અપરક પરક

અપકષ અનપકષ

અફળ સફળ અબાશધત બાશધત

અબોલ બોલક

અભદર ભદર અચભપરત અનચભપરત

અચભમાની શનરાચભમાની

અભયાસ અનભયાસ

અમલી ચબનઅમલી

અમીર મફલીસ

અમીર ગરીબ

અમત શવષ

અકરર શમતર અચાકચીન પરાચીન

અથક અનથક

અલૌકરકક પારલૌકરકક

અલપ અનલપ

અલપ અતયત

અલપોકતત અતયકતત

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અવશધ અનવશધ

અવર જવર અવથા અનવથા

અશવનયી શવનયિીલ

અવતન સવતન

અિતત સિતત

અિન અનિન

અશભ શભ

અસલ નકલ

અસાધય સાધય

અસયા અનસયા

અત ઉદય

અપશય પશય

અહકાર નમર અહકારી શનરહકારી અહી તહી અગત ચબનઅગત

અત અનત

અતરગ બકરહરગ

અતગોળ બકરહગોળ

અતલાકશવક બકરહલાકશવક અદર બહાર

અિ છદ આકરા નરમ

આકષકક અનાકષકક

આકષકર અપાકષકર

આકાિ પાતાળ

આિદ ઉલલાસ

આગમન ગમન આગવ સકરહયાળ

આગળ પાછળ

આગકચ પીછહઠ

આગરહ અનાગરહ

આઘાત પરતયાઘાત

આચાર અનાચાર

આછો ગાઢ

આઝાદ ગલામ

આડવર અનાડબર

આતમોિાર પરોિાર

આદર અનાદર

આદય અરઆદય

આદાન પરદાન

આકરદ અનાકરદ

આકરદ અત

આકરદ અનાકરદ આદર શષક

આધાર શનરાધાર

આધયાજતમક આશધભૌશતક આનદ કટાળો

આનદ િોક આનદી ઉદાસીન

આપ લ

આબરદાર બઆબર

આબાદી બરબાદી આભોદવાર પરોદવાર આમ ખાસ

આમદાની ખચક આયાત શનકા આયાત શનકાસ આયાસ અનાયાસ

આયોજજત અનાયોજજત

આરભ અત

આરોગય અનારોગય

આરોહ અવરોહ

આરોહર અવરોહર

આટક શષક

આશથિક અનાશથિક

આયક અનાયક આવક જાવક આવકાયક અનાવકાયક

આવડત અરઆવડત

આવડત અનાવડત

આવડત ચબનઆવડત

આવતકક અનાવતકક

આવશયક અનાવશયક

આશવભાકવ શનરોભાવ

આશવભાકવ શતરોભાવ

આશિષ િાપ

આિીવાકદ િાપ આશશરત અનાશશરત

આસતત અનાસતત

આસરી દવી

આકતક નાકતક

આથા અનાથા

આહલાદક કલિમય આહાર અનાહાર

ઈચછા અશનચછા

ઈજજતદાર બઈજજત

ઈનસકાર એકરાર ઈનસકાર વીકાર ઈનસદરલોક પરલોક

ઈનસસાશનયત િતાશનયત

ઈનસસાશનયત હવાશનયત ઈનસસાફ બઈનસસાફ

ઈકપસત અશનકપત ઈમાન બઈમાન ઈમાનદાર બઈમાન

ઈમાની બઈમાની

ઈરાદો બદઈરાદો

ઈલાજ નાઈલાજ

ઈિ અનીિ ઈષટ અશનષટ

ઈષટ આદર

ઈહલોક પરલોક ઉકાળવ ઠારવ ઉખર ફળદરપ

ઉગમરી આથમરી ઉગર સૌમય

ઉચચત અનચચત

ઉજળ મલ ઉતરાર ચઢાર ઉતાર ચઢાવ

ઉતકષક અપકષક

ઉતિમ વયતિમ

ઉતતમ અધમ

ઉતતર અનતતર ઉતતરાયર દચકષરાયન

ઉતતીરક અનતતીરક ઉતથાન પતન ઉતપાદક અનતપાદક

ઉદય અત

ઉદાતત અનદાતત

ઉદાર કજસ ઉદારચચત સકચચત

ઉકરદત અનકરદત

ઉકરદષટ અનકરદષટ

ઉદયમી આળસ

ઉદયોગ અનદયોગ

ઉધાર જમા ઉનાળો શિયાળો ઉનસનશત અવનશત

ઉપકાર અપકાર

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




ઉપકારી અનપકારી

ઉપજાઉ ચબનઉપજાઉ ઉપયોગી શનરપયોગી

ઉપયોગી ચબનઉપયોગી

ઉપકથત અનપકથત

ઉપાજરજત અનપાજરજત

ઉમદ નાઉમદ

ઉધવકગશત અધોગશત

ઉલાળ ધરાળ ઉલલાસ ઉદાસ ઉષા સધયા ઉષર િીત ઊગવ આથમવ

ઊછરત પીઢ

ઊઠવ બસવ

ઊભા આડા ઊચ નીચ ઊચાઈ નીચાઈ ઋરી અઋરી

એક અનક

એકદિીય સવકદિીય એડી ચોટી

ઐકચછક અનકચછક

ઐશતહાશસક અનશતહાશસક

ઐકરહક પારલૌકરકક

ઓળખીત વરઓળખીત

ઔચચતય અનૌચચતય

ઔપચાકરરક અનૌપચાકરરક

ઔરસ અનૌરસ

કજાત જાતવાન કઠર નરમ કઠોર કોમળ

કડક નરમ

કદરદાન બકરાર

કદરપ રપવાન

કદાવરા કરઠિગજી

કશનષઠ ઉતતમ

કપટ અકપટ

કબલ નાકબલ

કબલાત ઈનસકાર

કમનસીબ નસીબદાર

કમાઉ અરકમાઉ

કર નાકર

કરકસર ઉદારતા

કરકશપરય કકકિ કમક અકમક

કલકરકત નકલક

કલાનસત અકલાનસત

કલપય વરકલપય

કવા સવા

કવળા વળાસર

કસબી અરકસબી

કસરવાર બકસર

કકોતરી કાળોતરી

કટાળો ઉતસાહ

કાબ બકાબ

કામયાબ નાકામયાબ

કાયદસર ગરકાયદસર

કાયમી કામચલાઉ

કાયમી હગામી કાયર શરવીર

કાલ આજ

કાળજી બકાળજી

કાળજી શનષકાળજી

કાળ ધોળ

કાચન કથીર

કીશતિ અપકીશતિ કકરટલ સરળ

કદરતી કશતરમ

કશપત પરસનસન

કવચન સવચન

કવડ સઘડ

કિળ અકિળ

કિાગરબદધિ મોભાગરબદધિ

કળબોલ કલદીપક

કકરઠત અકકરઠત

કવારી શવવાકરહત કતજઞ કતદન

કતધન કતજઞ

કશતરમ અકશતરમ

કપા અવકપા

કષરપકષ શકલપકષ

કનદનસદરત શવકનદનસદરત કોમળ કઠોર

કૌતકશપરય સૌષઠવશપરય

િશમક વયતિમ

ર દયાળ

િોધ સમતા

કતલષટ અકતલષટ

કષચરક અકષચરક

કષચરક િાશવત

કષત અકષત

કષશતરય અકષશતરય

કષય અકષય

કષય વદધિ

કષય અકષય કષર અકષર

કષીર અકષીર

કષીર િાશવત કષબધ અકષબધ

કષોભ અકષોભ

ખડતલ મડદાલ

ખપત અરખપત

ખબર બખબર

ખરીદ વચાર

ખર ખોટ

ખડન મડન ખડનાતમક સરજનાતમક

ખડનાતમક રચનાતમક

ખકરડત અખડ

ખાજ અખાજ

ખાદય અખાદય ખાધ બચત

ખાનગી જાહર ખાનદાન નાદાન ચખનસનતા પરસનસનતા ખીલવ કરમાવ ખિ નાખિ ખિી ગમ

ખશકી તરી

ખશબ બદબ

ખબસરત બદસરત

ખિબ બદબ ખોટ નફો ખોફ મહર

ગરના અવગરના

ગણય નગણય

ગશત થચગત ગદય પદય

ગમત અરગમત

ગમો અરગમો ગરજવાન ચબનગરજ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




ગરજાઉ બગરજ

ગરીબ અમીર

ગવક નમરતા ગાફલ સાવધ

ગાફલ સાવધાન ગર અવગર ગરવાન નગણ

ગણય નગણય

ગણય ગરક

ગનગાર શનદોષ

ગર નગર

ગરતા લઘતા

ગય અગય

ગરલાભ લાભ

ગોચર અગોચર

ગૌર પરધાન, મખય

ગૌર પરધાન ગૌરવરક શયામવરક ગરામીર િહરી

ગરાહયહ અગરાહય

ઘટ વધ

ઘટત અરઘટત

ઘટવ વધવ ઘકરટત અઘકરટત

ઘકરટત શવઘકરટત

ઘકરટત અઘકરટત

ઘરી આછી ચડતી પડતી

ચતર મખક ચર અચર

ચલ અચલ ચચળ કથર

ચાલાક બાધો ચાલ બધ

ચાહત ઘરા ચચિતાતર શનશશવત

ચચિતય અચચિતય

ચચિતવય અરચચિતવય

ચબક અચબક

ચતન શવચતન

ચન બચન

ચોકકસ અચોકકસ

ચોર િાહકાર છડચોક છાનમાન

છત અછત

છત અરછત

છત અછત

છતત અછત,તગી છાજત અરછાજત

છીછર ઊડ

છટ પરશતબધ

છટક જથથાબધ

છટક જથથાબધ છટક નાછટક

છત અછત

છડો િરઆત છોડવ બાધવ જકરટલ સાદ

જડ ચતન જનસમ મરર

જમા ઉધાર જય પરાજય જયશત સવતસરી

જયષઠ કશનષઠ

જરા વધાર જરરી ચબનજરરી

જવાબદાર ચબનજવાબદાર

જવાબદાર બજવાબદાર

જિ અપજિ જહનસનમ જનસનત

જગમ થાવર

જગમ થાવર

જગલી સ કારી જાગત સષપત

જાર અજાર

જાર અરજાર

જામીનપાતર ચબનજામીનપાતર

જાહર ખાનગી

જજત અજજત

જગત અરજગત

જઠાણ સાચ જન નવ

જોખમી ચબનજોખમી

જોબન ઘડપર

જઞાન અજઞાન જઞય અજઞય

ટાઢ ગરમી ટાર અટાર

ટોચ તળતી

ઠરલ ઉછાછળ

ઠડ ગરમ ઠોઠ હોશિયાર ડર કરહિમત,શનડર ડરપોક સાહશસક ડાબો જમરો ડોળ બડોળ

તકલીફ મદદ તદભવ તતસમ

તમીજ બતમીજ

તરસ તકપત તકીરવાર બતકસીર

તળટી ટોચ

તગ ઢીલ

તતર અતતર

તદરત નાછટક

તદરત નાદરત

તાકતવાન શનબકળ

તાજ વાસી તારી ચબનતારી

તાકરકિક અતાકરકિક

તાલ બતાલ તાલબિ બતાલ

તાલીમી ચબનતાલીમી

શતરકાર પરમ તીખ ગળય તટક સળગ તપત અતપત

તજ મદ

તજ શતશમર

તજ શનષતજ તજી મદી તજોમય શનતજ તયારી ચબનતયારી

તોછડ સભય

તોલ વરતોલ

તયાગ વીકાર તયાર અતયાર

થાક અથાક

થાક તાજગી થોડ વધ થોભવ ચાલવ દચકષરાયન ઉતતરાયન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




દમન િમન દયા ધરા દયાળ ઘાતકી દરકારવાળ બદરકાર

દિકન અદિકન

દશય અદશય દતર બદતર દાવો નદાવો

દાસ માચલક કરદન રાશતર

કરદન રાત કરદનકર શનિાકર કરદવય લૌકરકક

દીઠ અરદીઠ

દીન ગશવિષઠ

દઆ બદદઆ

દકાળ સકાળ

દરાગરહ આગરહ

દરાચાર સદાચાર

દગકશત સદગશત દગકર સદગર

દરજન સજજન

દલકભ સલભ

દશમન શમતર દશષત શનમકળ

દય અદય

દવ દાનવ દવાદાર લરદાર દિ શવદિ દોષ શનદોષ

દોશષત શનદોષ દરાવય અદરાવય

દધદવતીય અદધદવતીય

દવત અદવત

ધડ અરધડ

ધડક બધડક

ધનવાન દકરરદર

ધનવાન શનધકન ધનસયવાદ શધકકાર

ધમક અધમક ધાત અધાત

ધાશમિક અધાશમિક

ધાયક અરધાયક

ધીર અધીર

ધીર અધીર

ધપ છાવ

ધયાન બધયાન

ધરવ અધરવ

નકલ અસલ

નકલી અસલી નજીક દર નફરત પરમ નફો શનકિાન,ખોટ નમ અરનમ

નમકહલાલ નમકહરામ

નમર ઉિત

નમર ઉિશત નમરતા ધષટતા નરમ ગરમ નસીબ બદનસીબ નાદાન સમજ નાનપ મોટપ

નાનપર મોટપર નાન મોટ નામવાળ નનામ

નામાકરકત નામચીન નામી અનામી

નાલાયક લાયક નાિવત સાશવત નાકતક આકતક

નાકરહિમત કરહિમત

શનગમ અગમ શનતય અશનતય

શનદરા અશનદરા શનશમત અશનશમત

શનમષ અશનમષ

શનમષ ઉનસમષ શનયત અશનયત

શનયશમત અશનયશમત

શનયશતરત અશનયશતરત

શનરકષર સાકષર

શનરપરાધ સાપરાધ

શનરથકક સાથકક

શનરાકર સાકાર

શનરાશશરતા આશશરત

શનગકર સગર

શનજીવ સજીવ

શનરકય અશનરકય

શનરકય અશનરકય શનદકય દયાળ,દયવાન

શનદકય દયાવાન શનધકન ધનવાન

શનધકન ધશનક શનભકય ભયભીત શનમકળ મચલન શનમ કળ સમળ

શનલકજજ લજજાળ

શનવાયક અશનવાયક

શનવતત પરવતત

શનિાકર કરદનકર

શનિાકર કરદનકર શનશવય અશનશવય

શનશશવત અશનશશવત

શનશશવત ચચિશતત

શનષકપટ કપટી

શનષકામ સકામ શનનદષિય સકરિય

શનિદા વખાર

શનિદા તશત, પરસિા

શનિદા પરિસા નીશત અનીશત નીરસ રશસક નકી બદી

નશતક અનશતક નસયાય અનસયાય

નસયાયી અનસયાયી

પકષ અપકષ

પકષ શવપકષ પગારદાર ચબનપગારદાર

પગારી ચબનપગારી

પઢ અરપઢ

પતન ઉતથાન પથય અપથય

પદાથક અપદાથક

પરરવ રાડવ પરદિ વદિ પરદિી વદિી

પરમત વમત

પરમાથક સરજન

પરમાથક વાથક પરલકષમી આતમલકષી

પરલૌકરકક લૌકરકક

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




પરવા બપરવા

પરાવલબી વાવલબી

પકરરગરહ અપકરરગરહ

પકરરચચત અપકરરચચત

પકરરરીત અપકરરરીત

પકરરપતવ અપકરરપતવ

પકરરશમત અપકરરશમત

પરોકષ પરતયકષ

પયાકપત અપયાકપત

પશવતર અપશવતર

પશતા મનષયતવ પસદ નાપસદ

પાક નાપાક

પાક કાચ પારીવાળ નપાચરય

પાતર અપાતર

પાપ પણય પામર,તચછ મહાન

પાયાદાર ચબનપાયાદાર

પાર અપાર

પારદિકક અપારદિકક

પાશથિવ અપાશથિવ

પાશવાતય પોરતય

પાસ નાપાસ

પાસાદાર ચબનપાસાદાર

શપયર સાસર પખત છોકરવાદ પરષાથક પરારબધ

પષપ અપષપ

પનમ અમાવયા

પરત અપરત

પરક અપરક

પચરિમા અમાવયા પય અરપ કય

પવકગ અનગ

પવકગ ઉપસગક પવાકધક ઉતતરાધક

પવાકવથા ઉતતરાવથા

પોકળ નકકર પોષર િોષર પરકાિ અધકાર પરકાશિત અપરકાશિત

પરગટ અપરગટ

પરગશત અવગશત

પરશતકાર અપરશતકાર

પરશતબધ છટ પરશતનદષઠત અપરશતનદષઠત

પરતયકષ પરોકષ પરલલ મલાન

પરવશતત શનવશતત

પરિસા શનિદા

પરશસિ અપરશસિ

પરતત અપરતત

પરાચીન અવાકચીન

પરારઘાતક પરારપોષક

પરાપત અપરાપત

પરામાચરક અપરામાચરક પરાય: અિત: પરાસચગક અપરાસચગક

શપરય અશપરય

પરીછય વરપરીછય

પરમ શતરકાર ફળદરપ વરાન ફાયદો ગરફાયદો

કરફકર બકરફકર

કરફકરવાળ નકરફકર

વડ સઘડ બદનકષી પરિકત

બનાવ અરબનાવ

બરબાદી આબાદી

બહાદર કાયર

બહમતી લઘમતી

બદોબત ગરબદોબત

બધારરીય ગરબધારરીય

બાશધત અબાશધત બાપકમી આપકમી

બાપવાળ નબાપ

ચબનસાપરદાશયક સાપરદાશયક

ચબિદ શસિધ બઝાવ સળગવ બદધિ દરબદધિ

બદધિજીવી શરમજીવી

બશનયાદ બબશનયાદ

બઈમાન ઈમાનદાર

બચન વથ બડોળ ઘાટીલ

બતાલ તાલબિ બિરમ િરમાળ

બસર સરીલ બોજવાળ નબોજ

બોટ અરબોટ

બોલાવય અરબોલાવય

બોલાવય વરબોલાવય

ભકષય અભકષય

ભકષય રકષ

ભદર અભદર

ભય અભય,શનભકય

ભરતી ઓટ ભરોસો અરભરોસો

ભલાઈ બરાઈ ભલ ભ ડ ભશવષય ભત

ભાગય અભાગય

ભાન અભાન

ભાવ અભાવ

ચભનસન અચભનસન

ભીતર બહાર ભીન સક ભચર ખચર

ભદ અભદ

ભોળો લચચો મજહબી ચબનમજહબી

મધર કડવ મન કમન મરજાદ બમરજાદ

મરજી નામરજી

મરદાની બાયલ મતયક અમતયક

મતયક જીશવત મદક નામદક

મયાકદ અમયાકદ

મહતવ તચછ મહાન પામર મહમાન યજમાન મજર નામજર

માન અપમાન

માનત અરમાનીત

માનસય અમાનસય

મામલી કરકિમતી

માચલક નોકર માવાળ નમાય

માકરહતગાર ચબનમાકરહતગાર

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




માગય વરમાગય

શમતાહારી અકરાશતય

શમલન શવયોગ શમલનસાર અતડા

મતત બશધયાર

મખ મળ

મકરદરત અમકરદરત મનાશસબ ગરમનાશસબ

મનાશસબ નામનાશસબ

મનાશસબ બમનાશસબ

મકલમ ગરમકલમ

મખક પકરડત

મખક શવદવાન મલ અરમલ

મ છવાળ નમ શછય

મત અમત

મોઘવારી સોધવારી

મોઘ સત મૌચખક લચખત

મૌન વાચાળ મૌચલક બનાવટી મલાન પરલલ યજમાન મહમાન

યથાથક અયાથાથક

યિ અપયિ

યાચક અયાચક

યાચક દાતા

યિ િાશત યવાન વિ

યોગ શવયોગ

યોગય અયોગય

રકષર ભકષર

રચકષત અરચકષત

રથ શવરથ

રસદાર નરસ

રસપરદ નીરસ રશસક અરશસક

રહમ બરહમ

રક રાય રાગ અરરાગ

રાગ દવષ રાજદરારી ચબનરાજદરારી

રાય રક

રાષટરીય આતરરાષટરીય

રીઝ ખીજ

રીઝવ રઠવ

રીસ પરીત રચચ અરચચ

રદર સૌમય રપ કરપ રપાળ કદરપ રોગી શનરોગી રોજગાર બરોજગાર

રોજગારી ચબનરોજગારી

લકષ દલકકષ

લકષય અલકષય

લખ અલખ લખય અરલખય

લગામ બલગામ

લભય અલભય

લિકરી ચબનલશકરી

લાભ ગરલાભ

લાયક ગરલાયક

લાયક નાલાયક

લાયક ચબનલાયક

લાયક નાલાયક

લાબ ટ ક ચલપત અચલપત

લીસ ખરબચડ લોકિાહી રાજાિાહી

લોભી વરલોભી

લૌકરકક અલૌકરકક

વકીલ અસીલ વતન બવતન

વફા બવફા

વફાઈ બવફાઈ

વિ અવિ

વહાલા દવલા વહીવટ ગરવહીવટ

વાકફ અરવાકફ

વાકફ નાવાકફ

વાકફ ચબનવાકફ

વાચાળ મક, મ ગ

વાચાળ મજી વાજબી ગરવાજબી

વાદ અપવાદ

વાદી પરશતવાદી

વામન શવરાટ

વારસ નવારસ

વારસ ચબનવારસ

વારસદાર ચબનવારીસ

વારસી ચબનવારસી

વાસી તાજ વાતશવક અવાતશવક

શવકશસત અશવકશસત

શવકાસ સકોચ શવકત અશવકત

શવખયાત કખયાત

શવચાર અશવચાર

શવચાય અરશવચાય

શવદાય વાગત શવદિી વદિી

શવદયા અશવદયા

શવધવા સધવા શવશધ અશવશધ

શવશધ શનષધ

શવનય અશવનય

શવનાિ અશવનાિ

શવનાિી અશવનાિી

શવનીત ઉિત

શવપશતત સપશતત

શવફળ સફળ શવભતત અશવભતત

શવભાજય અશવભાજય

શવયોગ સયોગ શવયોગ સયોગ શવરામ અશવરામ

શવલબ અશવલબ

શવલભ િીધર શવવાકરહત અશવવાકરહત

શવવક અશવવક

શવશરામ અશવશરામ

શવશવસનીય અશવશવસનીય

શવશવાસ અશવશવાસ

શવશવાસ અરશવશવાસ

શવષમ સમ

શવતત સચકષપત

વીજળીવગ કીડીવગ વીધય અરવીધય

વદધિ કષય વરભાવ શમતરભાવ વરાન ફળદરપ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




વજઞાશનક અવજઞાશનક

વયતત અવયતત

વયકતત સમનદષટ વયથક સાથકક

વયવથા અવયવથા

વયવથા ગરવયવથા

વયવકથત અવયવકથત વયવહાર આદિક

વયવહાર અવયવહાર

વયનદષટ સમનદષટ વયાવહાકરરક અવયાવહાકરરક

િક બિક

િકતત અિકતત

િકય અિકય

િઠ પરામાચરક િતર શમતર િબદ શન:િબદ

િરર અિરર

િરતી ચબનિરતી

િરમ બિરમ િરમવાળ નિરમ

િસતર અસતર

િહરવાળ નમાલ

િાપ વરદાન િાશવત અિાશવત

િાશવત કષચરક

િાસતરીય અિાસતરીય

િાત અિાત

િાશત અિાશત

િાશત ઘોઘાટ શિચકષત અશિચકષત

શિખર તળટી શિશથલ અશિશથલ

શિશથલ સદઢ

શિષટ અશિષટ

શિત ગરશિત

િીત ઉષર િીલ અશલીલ શકન અપશકન

શકલપકષ કષરપકષ

શિ અશિ

શિ બશિ

શભ અશભ

શમાર બશમાર

શલક શન:શલક

શલ ફલ શરિા અશરિા

શરાવય અશરાવય

શરીમત કગાળ

શરીમાન શરીમતી શરોતા વતતા

શરોતા વતતા

શવાસ ઉચછવાસ શવત શયામ શવત શયામ સકમકક અકમકક

સકમી અકકમી

સકામ શનષકામ

સકામ શનષકામ સકારર અકારર સખત નરમ સગણ શનગકણ

સગર નગર

સચષટ શનશવષટ

સજલ શષક

સજીવ શનજીવ

સજજ અસજજ

સજજન દરજન

સત અસત

સતજ શનતજ

સતજ શનતજ

સતકમક દષકમક

સતય અસતય

સતયવતતા શમથયાભાષી

સતયાગરહ દરાગરહ સતસગ કસગ સદગશત દગકશત સદગર દગકર

સદબદધિ દબકિ

સદભાગી દભાકગી સદભાગય દભાકગય

સદવશતત કરદવશતત

સદાગરહ દરાગરહ

સદાચરર દરાચરર

સદાચાર દરાચાર

સદપયોગ દરપયોગ

સધમી શવધમી

સધવા શવધવા

સધર શવધર

સધર શવધર સનસમશત દમકશત

સનસમાન અપમાન સનસમખ શવમખ

સનસમખ શવમખ સપત કપત સફળ શવફળ

સફળ શનષફળ સબળ નબળ

સબળ શનબકળ

સબળ દબકળ સભાન બભાન

સભાન બભાન સભય અસભય

સભય તોછડ સમ શવષમ

સમ શવષમ સમજ ગરસમજ

સમજ ગરસમજ સમજર અરસમજર

સમજ બસમજ

સમથક અસમથક

સમાન અસમાન

સમાપત અસમાપત

સરકાર ચબનસરકારી

સરખ અરસરખ

સરસ ખરાબ સરજન શવસરજન

સલામત અસલામત

સવળા કવળા સિતત અિતત

સહકાર અસહકાર

સહધમી શવધમી

સહાય અસહાય

સહાયક શવરોધી

સકરહષણ અસકરહષણ

સકરહષણતા અસકરહષણતા

સકલન શનરપકષ

સકલન શવકલન

સકલપ શવકલપ

સખય અસખય

સગઠન શવગઠન

સગઠન શવઘટન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સગત શવસગત

સગરહ અસગરહ

સચય વયય

સતાનવાળ નસતાન

સતષટ અસતષટ

સતોષ અસતોષ

સકરદગધ અસકરદગધ

સશધ શવગરહ

સપ કસપ

સપરક અપરક સબિ અસબિ

સભવ અસભવ

સમત અસમત

સમખ શવમખ

સયમી અસયમી

સયતત શવભતત

સયોગ શવયોગ

સયોગીકરર શવભાગીકરર સવાદ શવસવાદ સવાદી શવસવાદી

સવતત શવવતત

સ કારી અસ કારી

સ કત અસ કત

સકલષટ શવકલષટ

સહાર સરજન

સાકાર શનરાકાર

સાદર અનાદર સાદ શમશર

સાધક બાધક

સાધારર અસાધારર

સાધય અસાધય સાન વાર શનરન વાર

સાનસત અનત સાપકષ શનરપકષ

સાચબત ચબનવારસ

સાચબત નાસાચબત

સામથયક અસામથયક

સામાજજક અસામાજજક

સામાનસય અસામાનસય

સાર અસાર

સાથકક વયથક

સાવધ અસાવધ

સાવધ ગાફલ સાસ વહ

સાહજજક અસાહજજક

સાત અનત

સાપરદાશયક ચબનસાપરદાશયક

સાપરદાશયક ચબનસાપરદાશયક

સીશમત અસીશમત

સકાળ દકાળ

સગમ દગકમ

સગધ દગધ

સડોળ બડોળ

સકરદ વકરદ

સકરદ વકરદ સપથ કપથ સપાતર કપાતર

સબોધ દબોધ

સમશત કમશત સયોગ શવયોગ સર અસર સલભ દલકભ

સકષમ થળ

સર બસર સરીલ બસર

સ ધય અરસ ધય

સોઘવાર મોઘવારી

સૌમય ઉગર

કટ અકટ

સતરીકસર પકસર

થાયી અથાયી

થાવર જગમ કથર અકથર

થળ સકષમ

પિક અપિક

પષટ અપષટ

પષટ અપષટ

મરર શવમરર

કમતવદન ચખનસનવદન મશત શવમશત

કલષટ શવશલષટ

વકીય પરકીય

વચછ અવચછ

વતતર પરતતર

વરાજ પરરાજ વથ અવથ

વાદ બવાદ વાદવાળ નભરમ

વાધીન પરાધીન વાનભવ સવાકનભવ વાભાશવક અવાભાશવક

વામી સવક વાથક પરમાથક વાવલબન પરાવલબન વીકાર અવીકાર

વીકાર ઈનસકાર

વીકત અવીકત

વોપાજરજત વડીલોપાજરજત હક અરહક

હકાર નકાર

હકક ફરજ હશથયારી ચબનહશથયારી

હદ અનહદ

હદ બહદ હરામખોર હલાલખોર

હરાય બાધલ

હષક િોક હસમખ રોતલ હતચલચખત મકરદરત

હવ દીધક હમિા કવચચત હાજર ગરહાજર

હાજરી ગરહાજરી

હાલ બહાલ

હાય રદન કરહત અકરહત કરહિસા અકરહિસા

હત અરહત

હત અહત હવાતન રડાપો

હોણ અરહોણ

હોિ બહોિ

હોશિયાર ઠોઠ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




િબદ શહ માટ એક િબદ :

1. કહી િકાય નકરહ તવ અકથય

2. કલપી ક સમજી ન િકાય તવ અકલપય

3. વર તટલા ચોખા અકષત

4. જમાથી વત ખટ નકરહ તવ પાતર અકષયપાતર

5. લખતા-વાચતા આવડવ ત અકષરજઞાન

6. એક એક અકષર અકષરિ:

7. જમીનની અદર ગયલો દકરરયાનો ફાટો અખાત

8. ખટ નકરહ તવ અખટ

9. જન એક પર સતાન ન મરી ગય હોય તવી

સતરી

અખોવન

10. ગરી િકાય નકરહ તટલ અગચરત

11. અગાઉથી ભશવષયનો શવચાર કરી િકનારી

બદધિ

અગમબદધિ

12. ન સમજી િકાય તવ અગમય

13. મીઠ પકવવાની કયારી ક જમીન અગર

14. મીઠ પકવનારો અગકરરયો

15. આગળથી જનસમલ (મોટોભાઈ) અગરજ

16. બધાની આગળ રહનાર અગરસર

17. કયારય વિ ન થનાર અજર

18. વિાવથા ક મતય ન આવ તવ અજરામર

19. જનો કોઈ િતર નથી તવો અજાતિતર

20. અદભત વતઓન સગરહથાન અજાયબઘર

21. જીતી ન િકાય તવ અજય

22. નકરહ જારલ અજઞાત

23. જારી ન િકાય તવ અજઞય

24. ચાલતા ચાલતા વારવાર ઊભ રહી જનાર અકરડયલ

25. નમ નકરહ તવ અરનમ

26. જાનમા વરરાજાની પાસ રહતો અગત શમતર અરવર

27. કોઈપર જાતની ખોડખાપર શવનાન પરપર

શિ

અરીશિ

28. શતશથ નકકી કયાક શવના આવનાર અશતશથ

29. વધારીન વાત કરવી ત અશતિયોકતત

30. ઈનદનસદરયોથી જનો અનભવ ન થઈ િક અતીનદનસદરય

31. જની તલના ન થઈ િક અતલ

32. થાક લાગયા શસવાય અથાક

33. દાબી િકાય નકરહ તવ અદમય

34. જીવાતમા અન પરમાતમા એકજ છ એવો વાદ અદવતવાદ

35. આતમાન અનલકષીન અધયાતમ

36. આહાર બધ કરવો ત અનિન

37. જનો કોઈ છડો ક અત નથી તવ અનત

38. જનો કોઈ બલી નથી ત અનાથ,

શનરાશશરત,

શનરાધાર

39. શનરાધાર બાળકોન રહવન થળ અનાથાશરમ

40. જની િરઆત નથી તવ અનાકરદ

41. ટચલી આગળી પાસની આગળી અનાશમકા

42. મટક માયાક વગર અશનમષ

43. િબદ દવારા જ વયતત થઈ ન િક અશનવકચનીય

44. ટાળી ન િકાય તવ અશનવાયક

45. અનકરર કરવા યોગય અનકરરીય

46. પાછળ આવનાર અનગામી

47. પાછાથી જનસમલ (નાનોભાઈ) અનજ

48. નાકથી બોલાતો (વરક) અનનાશસક

49. કોઈની સાથ સરખાવી ન િકાય તવ અનપમ

50. કોઈની સાથ સરખાવી િકાય નકરહ તવ અનપમ

51. જની ઉપકષા ન કરવી ઘટ ક ન કરાય તવ અનપરકષય

52. તકક દવારા કોઈ વતનો શનરકય કરવો ત અનમાન

53. તકક દવારા કોઈ વતનો શનરકય કરવો ત અનમાન

54. જન ચચતત અનસય શવચારોમા રોકાયલ હોય અનસયમનક

55. નકરહ પદય, નકરહ ગદય અપદયાગદય

56. બપોર પછીનો સમય અપરાિ

57. જની આરપાર જોઈ ન િકાય તવ અપારદિકક

58. જની આિા રખવામા ન આવ અપરતયાશિત

59. સકત પરમાર પરમીન મળવા જતી સતરી અચભસાકરરકા

60. પહલા કદી ન બનસય હોય તવ અભતપવક

61. પહલા કદી ન બનસય હોય તવ અભતપવક

62. ભદી ન િકાય તવ અભદય

63. અમલદારોના અચભપરાય અનસાર અન તમનો

એકહથથ સતતાનો વહીવટ

અમલદારિાહી

64. અમીરોના અથવા સામતોની મદદથી ચાલતો

વહીવટ

અમીરિાહી,

સામતિાહી

65. અમત જવી મીઠી નજર અમીદક નદષટ

66. કરકિમત ન કરી િકાય તવ અમલય

અમલખ,

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અરમોલ

67. જગલમા વસનાર લોકો અરણયક

68. ઘરો પોકાર હોવા છતા કોઈ ન સાભળ તવ અરણયરદન

69. કોઈનીય મદદ શવના આડધડ ચાલતો વહીવટ અરાજકતા

70. કરમથી ઉપરના ભાગન ચચતર અરરચચતર

71. દખાત બધ થઈ જવ ત અદક શય

72. અધકચરા જઞાનવાળો અધકદગધ

73. છ મકરહન પરગટ થત પતર અધકવાશષિક

74. અઠવાકરડય બ વાર પરગટ થત પતર અધકસાપતાકરહક

75. આ લોકમા મળ નકરહતવ અલૌકરકક

76. બહ ઓછ બોલનાર અલપભાષી,

શમતભાષી

77. દખીતા અથકથી અવળો જ અથક સચવતી

વારી

અવળવારી

78. જનો નાિ ન થાય તવ અશવનાિી

79. િષ રખયા શવના ભગાય નકરહ તવ અશવભાજય

80. પસા લીધા શસવાય કામ કરનાર અવતશનક

81. કરી િકાય નકરહ તવ અિકય

82. સહન ન કરી િકનાર અસકરહષણ

83. સહન ન કરી િકાય તવ અસહય

84. મળ બસ નકરહ તવ અસગત

85. કદી પર ન બની િક તવ અસભશવત,અિ

કય

86. જ રોગનો કોઈ ઈલાજ ન હોય અસાધય

87. છટ ફકવાન હશથયાર અસતર

88. જન પિક કરવાન લાયક ન હોય અપશયક

89. કોઈ કાયકન શવગત વરકન અહવાલ

90. હાથીન કાબમા રાખવા વપરાત સાધન અકિ

91. ઈડામાથી ઉતપન થનાર અડજ

92. અતરમા રહલ જારનાર અતરજામી,

અતયાકમી

93. પાસ રહનાર અતવાસી

94. આવક તથા ખચકનો અડસટટો અદાજપતર

95. સમજયા વગર ખોટી આથા હોવી ત અધશરિા

96. સાવ અસભશવત વાત આકાિકસમવત

97. જાઘ સધી જના લાબા હાથ હોય આજાનબાહ

98. જીવન સધીન આજીવન

99. હીસક તોડફોડથી ભય ફલાવનાર આતકવાદી

100. પોતાના હાથ જ લખાયલ પોતાન વતતાત આતમકથા

101. પોતાની જ હતયા (શવનાિ) કરનાર આતમઘાતી

102. પોતાનીજાત પર આધાકરરત આતમશનભકર

103. પોતાની જાતની છતરશપિડી આતમવચના

104. પોતાના વખાર પોત જ કરવાત આતમશલાઘા

105. પોતાની જાત ઉપર કાબ રાખ તવ આતમસયમી

106. પોતાની જાત ઉપર આધાર રાખનાર આપકમી

107. બાળકથી માડીન વિ સધી આબાલવિ

108. આખ આગળ ખડ થઈ જાય તવ આબહબ, હબહ

109. જના પર તહોમત મકાય હોય ત આરોપી,

પરશતવાદી

110. દરક વતમા સાર પકરરરામ જોનાર આિાવાદી

111. વનમા ઋશષમશનઓન શનવાસથાન આશરમ

112. આિરો આપનાર આશરયદાતા

113. નવાઈથી મગધ થયલ આશરવયકમગધ

114. ઈશવરમા અન પરલોકમા માનનાર આકતક

115. સવક રાષટરોન ક તમના સબધન લગત આતરરાષટરીય

116. જડમળથી ઊખડી નાખનાર ઉચછદક

117. આધાર વગરની તરગી વાત ઉટગ

118. નજર ચકવી પારકી વત ઉઠાવનાર ઉઠાવગીર

119. જોઈએ ત કરતા વધ ખચક કરનાર ઉડાઉ

120. પશતન મલવાન અતયત આતર સતરી ઉતકકરઠતા,

શવરહોતકઠા

121. જની પાછળ સયકચદરાકરદ ઊગ છ એવો કકલપત

પવકત

ઉદયાચળ

122. પહાડની તળકરટની સમભશમ ઉપતપકા

123. લખક ધારર કરલ બીજ નામ ઉપનામ,

તખલલસ

124. ઉપર જરાવયા મજબ ઉપયકતત

125. શનરાત નકરહ બઠલ ઉભડક, અધકડ

126. ઊચ જવાની િીયા ઊધવકગમન

127. સતયન ટકાવી રાખનાર દવી ઋતભરા

128. જાદ-ટોરા કરનાર ઐનસદરપજાચલક

129. એકબીજામા ભળી ગયલ ઓતપરોત

130. આ એ જ વયકતત છ તવ પરમારપતર ઓળખપતર

131. આખના ખરામાથી જોવાની મોહક રીત કટાકષ

132. ગરમી-ઠડી બતાવતા પથવીના પટટા કકરટબધ

133. િબન ઓઢાડવાન લગડ કફન

134. કમળ જવી આખોવાળી કમલાકષી

135. જોઈએ એટલ જ વાપરનાર કરકસકરરય

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




136. પશત સામ કલહ કરી રસણ લઈ બઠલી સતરી કલહાતકરરતા

137. જની કલપના પર ન કરી િકાય કલપનાતીત

138. ઈચછા અનસાર સઘળ આપનાર વકષ કલપવકષ

139. પારીમા ઘોળલ અફીર કસબો

140. કહયા પરમાર કર તવ કહયાગર

141. શભ સમાચારનો પતર કકોતરી,

કકમપશતરકા

142. જોઈત ત કરતા ઓછ વાપરનાર કજસ

143. એક જ વાર ફળનારી સતરી કાકવધયા

144. કાગળ વચનાર વપારી કાગદી

145. પશપખીની ભાષા સમજવાની શવદયા કાગશવદયા

146. મરર પાછળ રોવ-કટવ ત કાર

147. સોપાયલ કામ બરાબર ન કરનાર કામચોર

148. મોહક તજની ભરકી કામર, મોકરહની

149. ઈચછલ આપનારી ગાય કામધન

150. વિન યવાન બનાવનરી આયવકરદક પરકરિયા કાયાકલપ

151. જ કલપનામા જ અનભવી િકાય ત કાલપશનક

152. અશભ સમાચારનો પતર કાળોતરી

153. પારી લઈ જવાન બનાવલી નીક કાસ

154. શ કરવ ત સઝ નકરહ તવી અવથા કરકિકતવયમઢ

155. ઊચા કળમા જનસમલો કલીન

156. ખબ તીવર બદધિવાળો કિાગરબિ

157. પહલી વાર પરરનાર ઉમદવાર કવારો

158. ખબ સકચચત દક નદષટવાળ કપમડક

159. જહાજનો સઢ બાધવા માટનો વચચનો મખય

થાભલો

કવાથભ

160. ઉપકાર પર અપકાર કરનાર કતઘન, શનમક

હરામ,

લરહરામ

161. કરલા ઉપકારન જારનાર કતજઞ

162. કરલો ઉપકાર ન ભલનાર કતજઞ,

શનમકહલાલ

163. જર શનશરવય કયો છ ત કતશનશરવયી

164. અશધકાર આગળ રજ કરવામા આવતી હકીકત કકરફયત, બયાન

165. મધર ગાઈ િક તવ કોકરકલકઠી

166. કવામાથી પારી કાઢવાન ચામડાન સાધન કોસ

167. જરાવારમા નાિ પામ તવ કષરભગર

168. આકાિ અન પથવી જયા મળતા દખાય છ ત ચકષશતજ

રખા

169. ખજાનાની સપશતત સાચવનાર ખજાનચી

170. છાપાન ખબર મોકલનાર ખબરપતરી,

સવાદદાત,

વતતાતશનવદક

171. ચોમાસ પાક ખરીફ

172. પશત સપતનીન તયા જતા મનમા બળતી સતરી ખકરડતા

173. મારક તરીક ઊભો કરલો પથથર ખાભી, પાચળયો

174. જમીન ઉપર, થઈન જતો માગક ખિકી

175. આકાિમા ફરનાર ખચર

176. આકાિન પિ તવ ઊચ ગગનચબી

177. હાથીના જવી ચાલ ચાલનારી ગજગાશમની

178. જનસમથી જ પસાદાર ગભકશરીમત

179. ભારત બહાર સ થાનોમા લઈ જવાતા મજરોન

કરારપતર

ચગરમીટ

180. િર-કસબામા ભરાત બજાર ગજરી

181. ગર આપ (કરીઆપ) તવ ગરકારી

182. છપા વિ ફરાનાર રાજયનો કમકચારી ગપતચર

183. વપારીએ રાખલ વારોતર ગમાતો

184. હ ચકરઢયાતો છ એવો મનોભાવ ગરતાગરશથ

185. કયદાથી મના કરલ ગરકાયદ

186. ગાયોના ચાલવાથી ઊડતી ધળ ગોરજ

187. ગામનો વહીવટ કરનારી સ થા ગરામપચાયત

188. ચતન અન જડ ચરાચર

189. ચદર જવા સદર મખવાળી ચદરમખી

190. ચપાના ફલના રગની ચપકવરરી

191. દકરરયાઈ લ ટારો ચાચચયો

192. લાબા સમય સધી યાદ રહ તવ ચચરમરરીય

193. પહલી જ બાળકના વાળ ઉતરાવવાની કરિયા ચૌલકમક

194. ઓળારપ આલખાયલ ચચતર છાયાચચતર

195. અનસયના દોષ િોધવાન વલર શછદરાનસવષીપણ

196. ઓજારન ધાર કાઢવા માટ વપરાતો પથથર છીપર

197. વધાર પડતા મોજિોખ કરનાર છલબટાઉ

198. જગતન શનયતરર કરનાર જગતશનયતા

199. ખાધલ પચાવનારો જઠરનો અકગન જઠરાકગન

200. બાઘા જવ જડભરત

201. જગતન મળ ચતન નકરહ પર જડ છ એવો

વાદ

જડવાદ

202. લોકો દવારા ચાલતી વાત જનશરશત

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




203. ઓઝલમા રહતો સતરીવગક જનાનો

204. મહાન વયકતતનો જનસમકરદવસ જયતી

205. કસબન ભરતવાળ જરકસી

206. જળમા ફરનાર જળચર

207. મલય આપયા શવના જોવા લીધલો માલ જાગડ

208. મલયા આપયા ક સોદો કયો શવના જોવા-

દખાડવા લીધલ

જાગડ

209. જના બાધકામોન સમારકામ જીરોિાર

210. હાથ લખલ જીવનન વતતાત જીવનકથા

211. પવનનો ક પવન સાથ પડતા વરસાદનો

સસવાટ

ઝઝા

212. ગામન પાદર ભરવાડોન ઘટાબકરા રાખવાન

ઠકાણ

ઝોકડ

213. વહારનો મખય ખલાસી ટડલ

214. ધાતન ગરમ કરી બીબામા ઢાળવાની િીયા ઢાળો

215. મજબત ક ટકાઉ નહી તવ તકલાદી

216. આવલી તકનો ઉપયોગ કરી વાથક સાધનાર તકસાધ

217. તાકીદની સખત ઉઘરારી તકાજો

218. સરકાર તરફથી ખડતન ધીરવામા આવતા

નારા

તગાવી

219. જળ ઉપર થઈન જતો માગક તરી

220. અરીના વખત તાકડ

221. પરથમ નજર થતો પરમ તારામતરક

222. સકટ સમય તાલી પાડી વગળો રહ તવો શમતર તાલીશમતર

223. સકટ સમય દર રહનાર શમતર તાળીશમતર

224. શિવન ભયકર નતય તાડવનતય

225. કોઈ પશવતર ક યાતરાની જગા તીથક

226. જન ધમકનો પરવતકક તીથકર

227. પશતએ તયજી દીધલી સતરી તયતતા

228. સાચવી રાખવા સોપલી વત થાપર

229. ઘઉ વગરના ભરડલા કકડા ક તની વાની થલી

230. લોટન ચાળવાથી નીકળતો ભકો થલ

231. ધાશમિક કરિયાન અત બરાહમરન અપાત દાન દચકષરા

232. દહી વલોવવાની િીયા દશધમથન

233. ઉદાર કરદલ રાખવ ત દકરરયાવકરદલી,

234. જગલમા બળતી આગ દવ

235. મખ પરપરાથી ચાલતી આવતી વાતાક દતકથા

236. પશત-પતનીન લગનજીવન દામપતય

237. બધી કરદિામા શવજયન વરલ કરદકગવજયી

238. ચાર બાજથી શવજય મળવનાર કરદકગવજયી

239. કરદવસનો કાયકિમ કરદનચયાક

240. કાયક કરવાની કરદિા ન સઝ તવ કરદમઢ

241. દીવાવાળો બાધલો શમનારો દીવાદાડી

242. મશકલીથી મળવી િકાય તવ દષપરાપય

243. ભાશવનો શવચાર પરથમથી કરી િક ત દરદિી,

દીઘકધિી

244. દરરોજ છપાત વતકમાનપતર દશનક

245. બ જર વચચન યિ દવદવયિ

246. જની તરર બાજ પારી હોય તવી જમીન દધદવપકલપ

247. જીવાતમા અન પરમાતમા જદા છ એવો વાદ દવતવાદ

248. નખથી ત ઠઠ શિખા સધી નખશિખ

249. ચડતા લોહીન નવલોકરહય

250. નવી પરરલી સતરી નવોઢા

251. ખરાબ રીત જારીતો નામચીન

252. જન નામ માતર બાકી રહ છ ત નામિષ

253. બ જરન લડાવી મારવાન કામ નારદવડા

254. જગતમા ઈશવર છ જ નકરહ એમ માનનાર નાકતક

255. રોગના મળકારરની તપાસ શનદાન

256. જરા પર વાચતા-લખતા આવદત ન હોય શનરકષર

257. અથક વગરન શનરથકક

258. દરક વતમા ખોટ પકરરરામ જોનાર શનરાિાવાદી

259. અકથરતામાથી શનવડો લાવ તવ શનરકયાતમક

260. જર વસવાટ ગમાવલ છ ત શનવાકશસત

261. કોઈપર કામના વગરન શનષકામ

262. રગભશમનો પડદો ક પાછળનો ભાગ નપથય

263. ખાસ માનીતો મખય શિષય પટટશિષય

264. આખન છાવરી લત પડ પડળ

265. થાન પરથી હટાવી દીધલ વયકતત પદચયત

266. થાન પરથી હટાવી કરદધલ વયકતત પદચયત

267. સમાન અથકવાળો અનસય ભાષાનો િબદ પયાય

268. પારકા પર જીવનાર પરજીવી,

પરાવલબી

269. અશનચછા અન વીરોધની ઉપરવટ થઈન પરાર

270. લાગતા-વળગતાની જાર માટ ફરવાતો પતર પકરરપતર

271. કોઈપર શવજઞાનની સાકશતક ભાષા પકરરભાષા

272. જ હમિા બદલાત રહ છ પકરરવતકનિીલ

273. પચ સમકષ કરલી તપાસરીની નોધ પચનામ

274. પદર કરદવસ પરગટ થત પતર પાચકષક

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




275. કશવતાના ખટતા પદ યોજવા ત પાદપશતિ

276. ચિતી ધમકનો ઉપદિક પાદરી

277. પરરામ કરવાની શવશધ પાયલાગર

278. એકની એક વાત વારવાર કરવી શપષટપષર

279. લાબો અન શવિાળ અનભવ ધરાવનાર પીઢ

280. મરઘીન બચચ પીલ

281. પાપ ક અનસયાય સામ ઉતપન થતો િોધ પણયપરકોપ

282. જન નામ લવ પશવતર છ ત પણયશરલોક

283. વારવાર કહવાયલી વાત પનરકતત

284. પરાચીન ઈશતહાસનો જારકાર પરાતતવવતતા

285. મહનતમા માની ત ઉપર આધાર રાખનાર પરપાથકવાદી

286. પહલા થઈ ગયલ પરોગામી

287. પહલા થઈ ગયલ પરોગામી

288. બપોર પહલાનો સમય પવાકિ

289. પીવાન યોગય પય

290. આિરો ક ઉતતજન આપનાર પોશિિટો

291. જઞાનરપ નતરવાળી વયકતત પરજઞાચકષ

292. વળતો અવાજ પરશતધવશન

293. ભરરપોષર મળવવા દવ આગળ અનિન

કર ધરણ લઈન સવ ત

પરશતિયન

294. તરર કલાકનો સમયગાળો પરહર

295. નસીબ ઉપર આધાર રાખનાર પરારબધવાદી

296. જોવામા શપરય લાગ તવ શપરયદિી

297. જોનાર મારસો પરકષકગર

298. જની પતની પરગામ ગઈ હોય તવો પરષ પરોશષતપતનીક

299. જનો પશતપરદિ ગયો હોય તવી સતરી પરોશષતભત કકા

300. મોટી ઉમરનાન અપાત શિકષર પરૌઢશિકષર

301. વાથક સાધવા સાધતાનો ઢોગ કરનાર બગભગત

302. બ બળવાન રાજયો વચચન નાન તટથ

રાજય

બરફ રાજય

303. જઘરા રપ લ છ ત બહરપી

304. હવા-અજવાળા વગરન બશધયાર

305. બાપની કમારી ઉપર આધાર રાખનાર બાપકમી

306. જનો કોઈ વિવારસ ન કોય તવા ચબનવારસી

307. કોઈ પર સપરદાયોના ભદભાવ શવનાન ચબનસાપરદાશયક

308. બીજી વાર પરરનાર બીજવર

309. દાઢી અન ગાલ ઉપર આવી રહ તમ માથ

કપડ બાધવ ત

બકાની

310. બદધિનો ઉપયોગ કરી જીવનાર બદધિજીવી

311. પકરરરીત જીવનથી જ દર રહનાર બરહમચારી

312. ખતરમા ભાથ લઈન જનારી ખડત સતરી ભથવારી

313. ભશવષયની આગાહી કરનારી વારી ભશવષયવારી

314. વપરાિની ચીજોના સરકાર બાધલા ભાવ ભાવશનયમ

315. િબદિ: નકરહ પર મળના ભાવવાળો અનવાદ ભાવાનવાદ

316. પથવીના પટાળન જઞાન ધરાવનાર ભગભકવતતા

317. પથવી (જમીન) ઉપર ફરનાર ભચર

318. દકરરયાની અદર ગયલો જમીનનો ફાટો ભશિર

319. મકરદરા જવી કોહક આખોવાળી મકરદરકષી

320. કરદવસનો મધય ભાગ મધયાિ

321. મનન હરી લ તવ મનોહર

322. દકરરયામાથી મોતી કાઢનાર મરજીવા

323. જીવ પર આવી ગયલ મરચરય

324. મમકન જારનાર મરમી, મમકજઞ

325. પારી વગરની રતાળ જગયા મરભશમ

326. હદયનો કોમળ ભાગ મમકથળ

327. કોઈન ગરકાયાક વગર જજિદગી પસાર કરનાર મત

328. તાબાશપતતળની ગાગર ઉપર હાથ ઠોકી કથા

કરનાર

મારભટ

329. ઘર ઘર ભીખ માગવી ત માધકરી

330. પગાર લીધા શવના સવા ખાતર કામ કરનાર માનાહક

331. માપ બાધીન કરાતી વયવથા માપબધી

332. મકરહન પરગટ થત પતર માશસક

333. લગનશવશધ કરવાનો મડપ માહયર

334. શનયશમતપર પરમારસર ભોજન કરનાર શમતાહારી

335. મીનના જવા નતરોવાલી મીનાકષી

336. ખડખડાટ હસવ ત મતતહાય

337. પોતાના તરફતી કામ કરવાની સતતા

આપનારો પતર

મખતયારનામ

338. રાજયની ખટપટોમા રચયોપચયો રહનાર મતસદી

339. છપાઈન બહાર પડત મકરદરત

340. કશવઓન સમલન મિાયરો

341. બનાવટી દખાત જળ મગજળ

342. લગભગ મરી ગયલ મતપરાય

343. કબર ઉપર મકલ લખાર મતયલખ

344. જનસમ અન મરરમાથી છટકારો મોકષ

345. મર નામના એક રાકષસન હરનાર મોરાકરર

346. ઈલામનો ઉપદિ કરનાર મૌલવી

347. બની િક તયા સધી યથાસભવ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




348. અદર અદરની લડાઈ અન કતલ યાદવાથળી

349. સયક-ચદર હોય તયા સધી યાવચચદરકરદવાક

રૌ

350. દશનયાન ઉનશતનો નવો માગક બતાવનાર

મહાપરષ

યગપરષ

351. લોહીથી ખરડાયલ રતતરજજત

352. પચીસ વષક પરા થય ઊજવાતો ઉતસવ રજતમહોતસવ

353. રરમા આવલો લીલોતરીવાળો પરદિ રરદવીપ

354. શિયાળ પાક રવી

355. નાટક ભજવવા માટન થાન રગમચ,

રગભશમ

356. રાજાની મદદથી ચાલતો વહીવટ રાજાિાહી

357. સચોટ અસર ઉપજાવ તવ રામબાર

358. સચોટ અસર ઉપજાવ તવ રામબાર

359. આખા દિ માટની ભાષા રાષટરીભાષા

360. પરજાની માચલકીન કરવ ત રાષટરીયકર

361. રકરઢન ચ તપર વળગી રહનાર રકરઢચ ત

362. જની નીચ લીટી દોરી હોય તવ લખાર રખાકરકત

363. બપોરન ભોજન રોઢો

364. િરીર ઉપરના રવા ઊભા થવા ત રોમાચ

365. હ ઊતતરતો છ એવો મનોભાવ લઘતાગરશથ

366. જની પરશતષઠા જામલી છ તવ લબધપરશતષઠ

367. ઝઘડાની પતાવટ માટ બન પકષ વીકારલ

શનષપકષ વયકતત

લવાદ

368. લાભ કર આપ તવ લાભદાયી

369. ઉતપનમાથી સરકારન આપવાનો ભાગ લવી

370. લોકોના મત અન અચભપરાયથી ચાલતો

વહીવટ

લોકિાહી

371. લોકોમા કીતી મળવવાની ઈચછા લોકષર

372. ભાષર આપનાર વતતા

373. અમત સમાન વચનો વચનામત

374. સમદરમા રહલો અકગન વડનાવલ,

વડવાકગન

375. બળદોની પીઠ ઉપર માલ ભરી દિ-પરદિ

લઈ જનાર વપારી

વરજારો

376. પચાસ વષક પરા કરી એકાવનમા વષકમા

પરવિવ ત

વનપરવિ

377. જાશતની ભળસળ વરકસકરતા

378. મરર વખતન ખતપતર વશસયતનામ

379. અખચલત વહતી વારી વાગધારા

380. ભોજન પછી ડાબ પડખ સવ ત વામકચકષ

381. પરમના આગમનની રાહ જોઈ વસતરાભષર

પહરી ઘર સજાવી તયાર થયલી સતરી

વાસરિયયા

382. જન આચરર વયવહારમા થઈ િક ત વાતશવક

383. રાશતરન સમય ભોજન વાળ

384. જનો પશત મરી ગયો છ તવી સતરી શવધવા

385. શનયમ તમજ કાયદા અનસાર શવશધવત

386. એક વત અપી બીજી વત લવી ત શવશનમય

387. પરીતમ સકત ન સાચવયાથી શનરાિ થયલી

સતરી

શવપરલબધા

388. બાગી િકાય તવ શવભાજય

389. પતની મરી ગઈ છ ત પરષ શવરધ

390. સારા-નરસાન પારખનારી િકતત શવવકબદધિ

391. કોઈ શવષયન શવિષ જઞાન ધરાવનાર શવિષજઞ

392. શવષય-વાસના અથવા કટવોમા ફસાયલો શવષયાસકત

393. જના હાથમા વીરા છ ત વીરાપાચર

394. બનાવની હકરકકતનો યથાતથ ખયાલ વતતાત

395. નદીની કાકરાવાળી જાડી રતી વકરો

396. ચોપડીઓમા જ મત રહનાર વકરદય

397. આકાિી પદાથોન શનરીકષર કરનારી સ થા વધિાળા

398. આકાિી પદાથોન શનરીકષર કરનાર િાળા વધિાળા

399. ઉમરલાયક થયલ વયકતત વયક

400. દખીતી તશત મારફર શનિદા કરવી ત વયાજતશત

401. દખીતી શનિદા મારફત તશત કરવી ત વયાજોકતત

402. સો વષક પરા થવા ત િતાબદી

403. સો વષક પર થય ઊજવાતો ઉતસવ િતાબદી ઉતસવ

404. માતર િબદ (અવાજ) ન આધાર ધાય બાર

મારનાર

િબદવધી

405. િબદોના વધ પડતા ઉપયોગવાળ િબદાળ

406. િરર. આવલો િરરાગત

407. ધીરધારનો ધધો કરનાર િરાફ

408. હાથથી પકડીન મારવાન હશથયાર િસતર

409. િસતરો રાખવાન થળ િસતરાગાર

410. ધમક ક દિન ખાતર પોતાન બચલદાન દનાર િહીદ

411. શવષણના પરતીક તરીક પજાતો કાળો લીસો

ગોળ પથથર

િાચલગરામ

412. સવારનો નાતો શિરામર

413. પથથર ઉઅપર કોતરલો લખ શિલાલખ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




414. વગર તયારીએ કશવતા રચનાર િીઘરકશવ

415. હવાઈ કરકલલા બાધનાર િખચલલી

416. પોતાના ધરીની બીજી પતની િોક, સપતની

417. મહનત કરીન જીવનાર શરમજીવી

418. શરીમતોની મદદથી ચાલતો વહીવટ શરીમતિાહી

419. સાભળનાર મારસો શરોતાગર

420. સાઠ વષક પરા થવા ત ષનદષટપશતિ

421. આગળ જરાવલ સદર, સદરહ,

પવોતત

422. પારીના મોજા જવી ચચળ વશતતવાળો સપતરગી

423. એક સમયમા થઈ ગયલ સમકાલીન

424. સરખી ઉમરન સમવયક

425. સરખ ભાગ ગરમ અન ઠડ સમિીતોષર

426. કવળ એક જ સતતાધીિ દવારા પોતાની

ઈચછાનસાર તથા પરજાના અચભપરાયની

અવગરના કરી ચાલતો વહીવટ

સરમખતયારિા

હી

427. આખા વષકના કરહસાબન તારર સરવય

428. હજારો ધારાઓથી યતત સહસરધારા

429. હજાર હાથ જન છ ત સહસરબાહ

430. સાથ અભયાસ કરતા સહાધયાયી

431. આવવા જવા પર પરશતબધ સચારબધી

432. વાશષિક મરરશતશથ સવતસરી

433. જમા શનરતર િકાઓ જ રહલી છ ત સિયાતમા

434. ગનામા મદદ કરનાર સાગરીત

435. દર અઠવાકરડયા પરગટ થત પતર સાપતાકરહક

436. સમય સમય પરગટ થત પતર સામશયક

437. જમા બધા પરકારનો મળ હોય સામજય

438. બ મોટા સમદરન જોડનારી ખાડી સામદરધની

439. લગન ક એવા શભપરસગ વજનોન સામ લવા

જવ ત

સામય

440. દર વષક આપતી રકમ સાલીયાણ

441. આગળ વધતા પહલા પાછળન જોઈ લવ ત શસિહાવલોકન

442. પચાસ વષક પરા થય ઊજવાતો ઉતસવ સવરકમહોતસવ

443. વત સાથ શનબત ધરાવ તવ સસગત

444. સગાસબધીમા જનસમ અન મરર વગરથી સતક

પાળવામા આવતી આભડછટ

445. જનો પશત જીવ છ તવી સતરી સોહાગર,

સૌભાગયવતી,

સધવા

446. યાદગીરી માટ પરતીકાતમક બાધકામ મારક

447. સરતતરીઓ પરતયની માનવશતત સરતતરીદાચકષણય

448. પોતાન જ ઉદિીન બોલાયલી ઉકતત વગતોકતત

449. જાત રાધી ખાનાર વયપાકી

450. પોતાની મળ પરગટ થનાર વયભ

451. પોતાની મળ પશત પસદ કરવો ત વયવર

452. પોતાની મળ સવા આપવા તતપર વયસવક

453. પશતન વાધીન રાખનારી સતરી વાધીનપશતકા

454. પોતાની જાતન અપકર કરવ ત વાપકર

455. કોઈની પર મદદ ન લત વાશરયી,

વાવલબી

456. મરજી મજબ ફરવ ત વરશવહાર

457. પોતાની ઈચછા મજબ આચરર કરનાર વરશવહારી

458. સમદવમા ઊઠત ઝઝાવાતી તોફાન હકરરકન

459. હરર જવા નતરોવાળી હકરરરાકષી,

મગાકષી,

મગનયની

460. મીઠાઈ બનાવવાન કામ કરનાર હલવાઈ

461. હવામા થઈન જતો માગક હવાઈ

462. યતર વગર હાથથી ચાલતો ઉદયોગ હતઉદયોગ

463. બીજાના કાયકમા દખલ કરવી હતકષપ

464. હાથથી લખલ લખાર હતપરત

465. હસના જવી ચાલ ચાલનારી હસગાશમની

466. સાથ જોડવા પાડલી મોટી બમ હાકલ

467. બોલાવવા માટ પાડલી મોટી બમ હાકલ

468. સાભળતાવત જવાબ આપ તવ હાજરજવાબી

469. સાઠ વષક પરા થય ઊજવાતો ઉતસવ હીરક(મચર)

મહોતસવ

470. યજઞમા હોમ કરતા બાકી રહલો પરસાદીરપ

પદાથક

હતિષ

471. હયદયન ચીરી નાખ તવ હયદયશવદારક

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




કહવતો :

1. અકકરમીનો પકરડયો કારો કમનસીબ ગમ તટલા પરયતનો કર, પર શસદધિ ન મળ.

2. અશત લોભ ત પાપન મળ સવક અશનષટોન મળ લોભ છ.

3. અધરો ઘડો છલકાય અલપજઞાની જ શવદવતતાનો ડોળ કર.

4. આડી રાત તની િી વાત ભશવષયના પકરરરામ શવષ અગાઉથી અનમાન અયોગય છ. 5. આડ લાકડ આડો વાઢ ખરાબ મારસો સાથ ખરાબ જ વતાકવ હોવો ઘટ.

6. આપ ભલા તો જગ ભલા ભલા સાથ સૌ ભલ

7. આપ સમાન બળ નકરહ ન મઘ સમાન જળ નકરહ જાતમહનત સવકશરષઠ છ.

8. આભ ફાટ તયાર થીગડ દવ ખબ મશકલીઓ આવી પડવી જન6 શનવારન અિકય હોવ.

9. આગળીથી નખ વગળા પારકા પોતાના ન બન. 10. ઉજજડ ગામમા એરડો પરધાન બહ સારી વત ન મળ તયા ઓછી ખરાબ પર સારી ગરાય.

11. ઉતાવળ આબા ના પાક ઉતાવળ કરવાથી સાર થાય નહી. 12. ઊજળ તટલ દધ નકરહ બાહય દખાવથી છતરાવ નકરહ.

13. ઊલમાથી ચલમા પડવ મશકલી દર કરવા જતા વધાર મોટી મશકલીમા મકાવ.

14. ઊટ કયાક ઢકા તો મારસો કયાક કાઠા એક જર મશકલી ઊભી કર તો બીજો મારસ તનો ઉપાય િોધી કાઢ.

15. એક કાકર બ પકષી મારવા એક પરયાસ બ કાયો શસિ થવા 16. એક પથ દો કાજ એક કામ કરતા બ બાજનો લાભ થવો.

17. એક મયાનમા બ તલવાર ન સમાય બન સમથો એક જ થાન ન રહી િક.

18. કજજયાન મળ હાસી ન રોગન મળ ખાસી મશકરીમાથી કજજયો થાય ન ઉધરસમાથી રોગ થાય. 19. કજજયાન મો કાળ કકાસથી દર રહવ સાર.

20. કમાઉ દીકરો કટબન વહાલો જ વયકતત ઉદયમ કરી ધન મળવ છ ત સૌન શપરય થઈ પડ છ.

21. કયા રાજા ભોજ ન કયા ગાગો તલી બનના ગરો વચચ સહજ પર સરખામરી ન થઈ િક.

22. કરરી તવી પાર ઉતરરી કર તવ પામ ન વાવ તવ લર.

23. કાગન બસવ ન ડાળન પડવ આકકમક સજોગોન પકરરરામ. 24. કામ જાય ન કહરી રહ અવસર પરમાર ન વતકતા પાછળથી કાયમ સાભળવાન થાય.

25. કવામા હોય તો હવાડામા આવ ઘરમા હોય તો બહાર આવ.

26. કોલસાની દલાલીમા હાથ કાળા દરજન સાથ કામ કરવાથી કલક લાગ છ.

27. ખાલી ચરો વાગ ઘરો અલપજઞાની જ શવદવતાનો ડોળ કર છ.

28. ખાળ ડચા ન દરવાજા મોકળા એક પસાની ચચિગસાઈ કરવી ન રશપયો વાપરતા સહજ પર ન

અચકાવ.

29. ખોટો રશપયો વધાર ચળક ઓછો જઞાની ભાર જઞાની હોવાનો દખાવ કર 30. ગાજયા મહ વરસ નકરહ બોલ ત કઈ ન કર. 31. ગામન મોએ ગરણ ન દવાય લોકજીભ તો ગમ ત બોલ.

32. ઘરના છોકરા ઘટી ચાટ ન ઉપાધયાયન આટો પોતાનાન ભખ મારવા ન પારકાન પોષવા.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




33. ઘારીનો બળદ ઠરનો ઠર પરગશત કયાક શવના, હતા તયા ન તયા.

34. ચમડી તટ પર દમડી ન છટ દ:ખ સહન કર પર ધન ન વાપર.

35. ચળક તટલ સોન નકરહ બાહય દખાવથી છતરાવ નકરહ.

36. ચાલતા બળદન આળ ખોસવી કામ કરતા મારસન ખોટી સતામરી કરવી.

37. ચોર કોટવાળન દડ િઠ (હરામી) મારસ નસયાયની વાત કર.

38. ચોરની મા કોઠીમા મો ઘાલી હર પોતની ભલ સમજાતા મનોમન પશવાતાપ અનભવવો.

39. જર, જમીન ન જોર, તરર કજજયાના છોર ઝવરાત, જમીન ન પતની માટ જગતમા મોટા સઘષક થાય છ.

40. જાગયા તયાથી સવાર દોષ સમજાય ક તરત છોડવો. 41. જીવતો નર ભદરા પામ જીવતો મારસ ગમ તયાર પરગશત કર.

42. જ ગામ જવ નકરહ તની િી વાત ? જ કામ ન કરવ તની િી કથા ?

43. જર મકી લાજ તન નાન સરખ રાજ લાજિરમ છોડનારન કોઈ નામ ન લ.

44. જવી દક નદષટ તવી સનદષટ જવા પોત તવા બીજા

45. દગો કોઈનો સગો નકરહ કપટ કરનારન નકસાન થયા શવના રહતો નથી.

46. દીકરીન ગાય દોર તયા જાય દીકરી અન ગાયન બીજાની ઈચછા મજબ જ વતકવાન હોય છ.

47. દીવા પાછળ અધાર વડીલ તજવી અન વારસદાર નપાવટ

48. દ:ખન ઓસડ દહાડા િોક દર કરવાનો ઉતતમ ઈલાજ ધીરજથી સમય પસાર કરવો ત છ.

49. દકાળમા અશધક માસ મશકલીમા ઉમરો થવો.

50. દધનો દાઝયો છાિ ફકીન પીએ એક વાર કડવો અવભવ થયા પછી ખબ સાવચતીપવકક વતકવ. 51. દોરડી બળ પર વળ ન મક ગમ તટલી ઠોકર વાગ છતા મારસનો વભાવ બદલાતો નથી

52. ધોબીનો કતરો નહી ઘરનો ન નહી ઘાટનો બન પકષન સાર લગાડવા જતા સમળગા ફકાઈ જવ. 53. ન બોકયામા નવ ગર બોલીન વધ ઝઘડો થાય એના કરતા ચપ રહવ કરહતકર છ. 54. નવરો નખોદ વાળ નવરો મારસ નકસાન કર.

55. નાચવા જવ ન ઘ ઘટો તારવો જરરત હોય તો િરમ મકી દવી.

56. નાદાનની દોતી જીવન જોખમ કમઅતતલ વયકતત સાથની શમતરતા નકિાનકારક છ.

57. નવાના પારી મોભ ન ચઢ અિકય કામ શસિ ન થઈ િક. 58. પાઘડીનો વળ છડ કામના પકરરરામથી જ કામ પરખાય. 59. પાડાના વાક પખાલીન ડામ જનો વાક હોય તન બદલ બીજાન શિકષા કરવી.

60. પારી પહલા પાળ બાધવી અગમચતી વાપરવી.

61. પારીમા રહવ ન મગર સાથ વર જની સતતા હઠળ રહવ તની સાથ દશમનાવટ રાખવી. 62. પારકી આિ સદા શનરાિ બીજા ઉપરનો આધાર નકામો.

63. પારક ભાર મોટા લાડ પોતાના કરતા બીજાન સાર લાગવ.

64. પટનો બળયો ગામ બાળ પોતાના દ:ખ સૌન દ:ખમા નાખ.

65. પોથીમાના રીગરા શમથયા ઉપદિ આપવો.

66. પોદળો પડ તોય ધળ લીધા શવના ન રહ ગમ તવી પકરરકથશતમા પર લાભ િોધવો.

67. પરાર અન પરકશત સાથ જાય વભાવ બદલવો મશકલ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




68. બચળયાના બ ભાગ બળવાન વધ લાભ મળવ.

69. બાપ તવા બટા ન વડ તવા ટટા વતના મળ કારરના ન વતના બનના ગર સરવાળ તો સરખા

70. બાપ તવા બટા ન વડ તવા ટટા પતરના લકષર પારરામા.

71. બાર ગાઉએ બોલી બદલાય અમક અતર ભાષામા ફરફાર જરાય.

72. બ ઘરનો પરોરો ભખ મર અશનશશવતતાથી દ:ખી થવાય

73. બ હાથ વગર તાળી પડ નકરહ કોઈ કામ સહકાર શવના ન બન, બીજાની મદદ જોઈએ જ.

74. ભણયો પર ગણયો નકરહ અનભવ વગરન માતર પ તકરકય જઞાન

75. ભસતો કતરો ભાગય જ કરડ બહ બોલબોલ કરનાર ભાગય જ કઈ કરી િક.

76. ભાગયિાળીન ભત રળ નસીબદાર ઓછી મહનત કર તો ય તન સફળતા મળ. 77. ભાવત હત ત વદય કહ પોતાન ગમત હોય ત જ કરહત કરનાર પર સચવ.

78. ભસ આગળ ભાગવત અરસમજન ઉપદિ આપવો નકામા છ. 79. ભસ ભાગોળ, છાિ છાગોળ અન સોદો બજારમા અશનશશવત વતની અગાઉથી આિા બાધવી ત.

80. મન ચગા તો કથરોટમા ગગા અત:કરર પશવતર હોય તો યાતરા કરવાની જરર નથી.

81. મન હોય તો માળવ જવાય પરબળ ઈચછા હોય તો સફળ થવાય.

82. માએ સવા િર સ ઠ ખાવી તાકાત હોવી 83. મખમા રામ અન બગલમા છરી દખાવ સારો પર કરદલમા કપટી.

84. મોરના ઈડા ચીતરવા ન પડ મા-બાપના લકષરો બાળકમા સહજ ઊતર. 85. રાત થોડીન વિ ઝાઝા સમય થોડોન કામ વધ

86. રામ રાખ તન કોર ચાખ ? પરભ રકષ તન કોઈ નકસાન પહોચાડી શલ નહી.

87. લખયા લખ મીટ નકરહ નસીબમા લખય હોય ત થાય જ.

88. લ ટાયા પછી ભો િો બધ ગમાવયા પછી ડરવ નકામ.

89. લોચભયા વસ તયા ધતારા ભખ ન મર લોભ કરનાર છતરાય છ.

90. વર મરો, કનસયા મરો પર ગોરન તરભાણ ભરો બીજાન જ થવાન હોય ત થાય પર પોતાન તો લાભ થવો જ જોઈએ.

91. વાડ શવના વલો ન ચઢ ઊચ થાન મળવવા કોઈ મોટાની ઓથ હોવી જોઈએ. 92. શવનાિકાળ શવપરીત બદધિ શવનાિ થવાનો હોય તયાર બદધિ બગડ.

93. શિર સલામત તો પઘકરડયા બહોત કોઈપર રીત માનવી બચી જાય તો સાધન-સપશતત ઘરી મળી આવ છ.

94. સત ભાડ અન શસિપરની જાતરા મયાકકરદત સાધનોથી સદર કામ કરવ.

95. સપ તયા જપ સપથી િાશત ન સખ મળ છ.

96. સથારન મન બાવચળય દરક વયકતત પોતાના કરહતન જ જએ.

97. સ કા ભગ લીલ બળ હલકા મારસોના સગથી, સારા મારસો પર આપશતતનો ભોગ બન.

98. સ ઠન ગાગડ ગાધી ન થવાય અલપ પરયતનથી મોટી શસદધિ પરાપત ન થાય.

99. સો ઉદર મારીન ચબલલીબાઈ પાટ બઠા છ. ખબ પાપ કરીન સાધતા આચર છ.

100. હસવ અન લોટ ફાકવો એ કમ બન ? એકી સાથ બ કામ ન થઈ િક.

101. હય બાળવા કરતા હાથ બાળવા કોઈની પાસ કામ કરાવી પતાવ એના કરતા જાત જ કરી લવ સાર.

102. હોઠ સાજા તો ઉતતર ઝાઝા વારી િકતત હોય તો ગમ તનો ઉપાય કરી િકાય.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




રઢીપરયોગ :

1. અખાડા કરવા જોય ના જોય કરવ, લકષય ન

આપવ.

2. અગતયના વાયદા મદત કદી પરી ન હોવી, ખોટા

વાયદા.

3. અડડો જમાવવો કાયમી મકામ કરી જવો.

4. અનક રગો જોવા સખ-દ:ખમાથી પસાર થવ. 5. અવતાર ઉજાળવો ગૌરવપવકજ જીવવ.

6. અગારો પાકવો કળન કલક લગાનાર પતર

નીવડવો.

7. અજાઈ જવ પરભાશવત થવ.

8. અધારામા રાખવ જાર ન કરવી.

9. આકાિ તટી પડવ અચાનક મશકલી આવી પડવી. 10. આકાિ પાતાળ

એક કરવા

પષકળ પકરરશરમ કરવો.

11. આગ લગાડવી કકાસ કરવો.

12. આડા ઉતરવ શવઘનરપ બનવ.

13. આખ ઊઘડવી સતયન ભાન થવ.

14. આખ ફાટી જવી આશવયકચકરકત બનવ.

15. આખ માળી જવી ઉઘ આવવી. 16. આખ માડવી એકાગરતાથી ધારી ધારીન જોવ. 17. આખ મીચાઈ જવી મરર પામવ.

18. આખન ઊડાર

માપવ

તાકાત શવિ ખયાલ બાધવો

19. આખમા ધળ

નાખવી

છતરવ.

20. આખમાથી શરાવર

ભાદરવા વરસવા

અશતિય રડયા કરવ.

21. આખ આસન

તોરર બધાઈ જવ

એકધાર રડયા જ કરવ.

22. આખો ફાડીન જોઈ

રહવ

તાકી તાકીન જોઈ રહવ .

23. આગણ ઘસી

નાખવ

વારવાર જવ.

24. આતરડી કકળવી કરદલમા અસહય વદના થવી,

શનિાસા નાખવા. 25. ઉતર- તળ થઈ

જવ

ખબ અધીરા બની જવ.

26. એક ઘા ન બ

કટકા

ચોખખ ચોખખ કહવ .

27. એક લાકડીએ

હાકવ

બધાન સરખા ગરીન વતકવ.

28. એકડો કાઢી

નાખવો

ગરતરીમાથી બાકાત કરવ.

29. એકના બ ના થવ પોતાની વાત પર મકકમ રહવ ,

હઠ ન છોડવી.

30. એલાન આપવ આદિ આપવો.

31. ઓછ આવવ દ:ખ થવ. 32. કકકો ખરો કરવો પોતાની વાત પરતય અડગ રહવ .

33. કડવો ઘ ટડો ગળી

જવો

અપમાન સહન કરી લવ.

34. કડવો ઘ ટડો

હયામા સમાવવો

ન ગમત કાયક દ: ખપવકક સહન

કરવ.

35. કપાળ ધોવા જવ નાહક શવલબ કરવો

36. કમર બવડી વળી

જવી

ખબ મહનત કરવી.

37. કરમ ફટલા હોવા નસીબ સાર ન હોવ.

38. કરમ બાધવી કઠીન કામ કરવા તયાર થવ.

39. કળ વળવી શનરાત થવી, ભાન આવવ.

40. કકના પગલા

કરવા

આગમનથી ઘરન સખી કરવ.

41. કઠ ભજાઓ રોપવી ભાવભીન વાગત કરવ.

42. કાગડા ઊડવા કઈ બાકી ન રહવ 43. કાગની ડોળ રાહ

જોવી

આતરતાથી વાટ જોવી.

44. કાગનો વાઘ કરવો નાની વાતન મોટ વરપ આપવ. 45. કાગળની નાવ લાબો વખત ન ટક તવી વત

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




46. કાચ સોન રસાળ જમીન

47. કાદવ ઊડાડવો ખરાબ ટીકા કરવી.

48. કાન કરડવા ગસપસ વાત કરવી.

49. કાન કવા કાન ભભરરી કરવી.

50. કાનબટટી પકડવી પોતાની ભલ કબલ કરવી. 51. કાનમા ઝર રડવ ખોટી ઉશકરરી કરવી.

52. કાન ન ધરવ વાતમા લકષ ન આપવ.

53. કાન વાત

પહોચવી

બાતમી મળી જવી.

54. કાસળ કાઢવો નાિ કરવો.

55. કાળજ કઠર કરવ કરહિમત ધારર કરવી.

56. કાળજ કોરાવ ખબ દ:ખ થવ.

57. કાળજ ભરાઈ

આવવ

વદનાથી રડવા જવ થઈ જવ.

58. કાળા અકષર કહાડ

મારવા

અકષરજઞાન શવનાન હોવ.

59. કાળા પારીન

કાઢવ

દિશનકાલની સજા થવી.

60. કાળી ટીલી

લાગવી

અપજિ ક કલક લાગવ

61. કાટા વરવા દશમનાવટ ઊભી કરવી.

62. કાટો કાઢવો દર કરવ. 63. કાડા કાપી આપવા લચખત કબલાત આપવી.

64. કીડી પર કટક નાના અન સામાનસય કામ માટ

મોટો પરયાસ

65. કહાડીનો હાથો

બનવ

પોતાનાન નકસાન કરી બીજાન

મદદ કરવી.

66. કખ લજાવવી માની આબર ધળમા મળવી.

67. કતરા ચબલાડાન

જીવન

કકાસવાળ જીવન

68. કતરાની ઊઘ સહજ અવાજ થતા જાગી જવાય

એવી ઊઘ, સાવધ

69. કવામાન દડક સકચચત મનોવશતતવાળ.

70. કવો હવાડો કરવો કમોત મરવ.

71. કસ ખલાસ થઈ મરર પામવ.

જવ

72. કોઠ ન આપવ અગત વાત જારવા ન દવી.

73. કોઠ પડવ માફક આવવ, અનકળ આવવ

74. કોરીએ ગોળ

લગાડવો

કામ કઢાવવા લાલચ આપવી.

75. કોથળામા

પાચિરી ઘાલીન

મારવી

બહારથી માર ન જરાય તમ છપો

માર મારવો.

76. ખડ પગ જોવ અધીરાઈથી જોવ.

77. ખબર લવી ખબ ઠપકો આપવો.

78. ખખરી નાખવ ધમકાવવ.

79. ખાઈ-પીન મડવ ખતથી સતત કમમા મગન રહવ .

80. ખાટલ પડવ માદા પડવ.

81. ખાટ મોળ થવ બગડી જવ.

82. ખાડામા ઉતારવ નકસાન કરવ.

83. ખાવા ધાવ ડર લાગ તવ શનરજન હોવ.

84. ખાસડા ખાવા અપમાન સહન કરવ.

85. ખાડ ખાવી શમથયાચભમાનમા વયથક લાવ.

86. ખાડાની ધાર

ચાલવ

ખબ મશકલ રત ચાલવ.

87. ખલલા મન હળવાિથી.

88. ખો ભલી જવી કટવ છટી જવી.

89. ખોડો કાઢવો મોટી હાશન પહોચાડવી.

90. ખોળો પાથરવો કરગરવ.

91. ગરજ સારવી જરકરરયાત પરી થવી.

92. ગળામા જીભ

ઘાલવી

બોલત અટકવ

93. ગળ પડવ સામી વયકતત પર આરોપ મકવો.

94. ગગા નાહયા શનરાત અનભવવી.

95. ગધ આવવી બાતમી મળવી.

96. ગાડ ગબડવ ભાર તકલીફથી જીવનવયવહાર

ચલાવવો.

97. ગાલ તમાચો મારી

મો લાલ રાખવ

સખી હોવાનો દખાવ કરવો

98. ગાઠ કરવી પસા ભગા કરવા.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




99. ગાઠન ગોપીચદન

કરવ

પોતાના પસ પોતાન નકિાન

થવા દવ 100. ગાઠનો ખીચડો

ખાઈન

પોતાના ધનમાથી ખચક કરીન.

101. ગ સો પીવો ખારોિી રાખવી.

102. ગડા ભાગી જવા કરહિમત જતી રહવી.

103. ગોદમા લવ સભાળ ક રકષર તળ લવ

104. ગોળના પારીએ

નાહવ

છતરાવ

105. ગોળન ગાડ મળવ વહાલ ક ઉપયોગી મારસ મળવ.

106. ઘડો ટવો વાત જાહર થવી.

107. ઘર પછતા આવવ ગરજ મદદ ખોળતા આવવ 108. ઘા પર મીઠ

ભભરાવવ

દ:ખીન વધાર વધાર દ:ખી કરવા.

109. ઘાર કાઢવો સહાર કરવો.

110. ઘાસ કાપવ નકામી મહનત કરવી

111. ઘીના ઠામમા ઘી

હોમવ

ઉચચત ક સારા વાના થવા

112. ઘોળીન પી જવ ન ગરકારવ.

113. ચકમચ ઝરવી ઘષકર થવ.

114. ચકરકત થઈ જવ ખબ આશવયક પામવ

115. ચડય ઘોડ આવવ ઉતાવળ કરવી.

116. ચાર દહાડાન

ચાદરણ

થોડા સમયન સખ.

117. ચાર હાથવાળા

થવ

લગન કરવા.

118. ચાલતી ગાડીએ

ચડી બસવ

બહમતીમા જોડાઈ જવ

119. ચચતત ચચરાવ ઊડો આઘાત લાગવો.

120. ચીનનો િાહકાર પાકો ગાઠીયો 121. ચીલો પાડવો નવો કરરવાજ પાડવો.

122. ચોટલી બાધીન

ભરવ

અભયાસમા તલલીન થઈ જવ.

123. છકકા છટી જવા ગભરાઈ જવ.

124. છઠીન ધાવર યાદ મરરતોલ માર મારવો.

કરાવવ 125. છળી મરવ ડરથી ચમકી જવ .

126. છાતી લાવવી ગવક કરવો.

127. છાતી બસી જવી કરહિમત ગમાવવી.

128. છાતીએથી અળગા

ન કરવ

પોતાની સાથ જ રાખવ.

129. છાપર ચડવ ખબ લાઈ જવ.

130. છાપલ કાટલ નામચીન હોવ.

131. છટી જવ પોતાનાથી જવાબદારીમાથી મતત

થવ.

132. જડ કાઢવી મળમાથી નાબદ કરવ.

133. જાત ઘસી નાખવી તનતોડ મહનત કરવી.

134. જીભ ન ઉપડવી બોલવાની કરહિમત ન રહવી.

135. જીભ વધવી જમ ફાવ તમ બોલવ.

136. જીવ ઊચો હોવો ચચિતા થવી.

137. જીવ ચકડોળ

ચઢવો

મનમા અનક જાતના શવચારો પદા

થવા.

138. જીવ ના ચાલવો કરહિમત ન ચાલવી.

139. જીવ પડીક

બાધવો

ભાર ઉદવગ થવો

140. જીવ બળી જવો ઈષાકથી દ:ખી દ:ખી થઈ જવ.

141. જીવતર ધળ હોવ જીવનનો અથક ન હોવો. 142. જીવતર ધળધારી

થઈ જવ

જીવન બરબાદ થઈ જવ.

143. જીવતા મઓ જવા

હોવ

જીવન વયથક હોવ.

144. જોરિોરથી મડી

પડવ

કોઈ કામ કરવામા તમામ િકતત

વાપરવી. 145. ઝાટકી નાખવ ખબ ઠપકો આપવો.

146. ઝાળ ઊઠવી ગ સાથી ધ વાપવા થઈ જવ.

147. ટાઢ-તડકો વઠવો મશકલીઓ સહન કરવી.

148. ટાઢા પહોરન મળ માથા શવનાન.

149. ટાપસી પરવી ચાલતી વાતન ટકો આપવો.

150. ઠઠ જામવી ટોળ ભગ થવ.

151. ઠડ પારીએ નાહી આિા છોડી દવી.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




નાખવ 152. ડકો વગાડવો યિવી કાયક કરવ.

153. ડાગળી ચસકવી ગાડા થવ.

154. કરડિગ હાકવી ગપ મારવી.

155. ઢોલ વગાડવો જાહરાત થવી.

156. તરગ ચડી જવ શવચાર ચડી જવ.

157. તલવાર તારવી સઘષકમા ઊતરવ. 158. તાનમા હોવ આનદમા હોવ. 159. તલ કાઢવ થાકી જાય એવી રીત કામ લવ.

160. તલ જોવ, તલની

ધાર જોવી

પરી ચોતતસાઈ કરવી

161. થ ક ઉડાડવ શનિદા કરવી.

162. થ કલ ગળવ બોલલા બોલ પાછા ખચી લવા.

163. દમ મારવો ધમકાવવ.

164. દહાડા ભરાઈ જવા મોત નજીક રહવ .

165. દહી-દધમા પગ

રાખવો

બન પકષમા રહવ .

166. દાઢીમા હાથ

ઘલાવો

ગરજપવકક મદદ માગવી.

167. દાઢીમા હાથ

ઘાલવો

ગરજપવકક મદદ માગવી

168. દાવ જોઈન

સોગટી મારવી

લાગ જોઈન કામ કરવ

169. દાળ ન ગળવી અસર ન થવી.

170. દાત તરરવ

લવડાવવ

લાચારી બતાવવા ફરજ પાડવી.

171. દાત મલ આવવો પસાદાર થવ 172. કરદલ ખોલવ ખલલા મનથી જરાવવ

173. કરદલ દઈન કામ

કરવ

ઉમગથી સારી રીત કામ કરવ.

174. દધમાથી પોરા

કાઢવા

સારી વતમા અવગર િોધવા.

175. દધ ધોઈન આપવ પરમાચરકપવકક આદરભાવ આપવ

176. ધાડ મારવી ભાર સાહસ કરવ. 177. ધાવરના દાત બાળકના જવ ચબનઅનભવી

હોવા

178. ધળ પડવી શધકકાર હોવો, વયથક જવ 179. ધળધારી કરવ આબરનો નાિ કરવો, બરબાદ

કરવ

180. નખ પર દહાડા

ગરવા

અતયત આતરતાપવકક રાહ જોવી.

181. નજર બગાડવી ખરાબ દાનત થવી

182. નવ નજા થવા મહામશકલી પડવી

183. નાક લઈ જવ આબર ધળમા મળવવી.

184. નાકલીટી તારવી અતયત દીન ભાવ િરર જવ 185. નાક દમ આવી

જજો

ખબ હરાન પરીિાન થઈ જવો.

186. નામ કાઢવ આબર વધારવી. 187. પગ ઉપર ઊભા

રહવ

જાત જીવન શનવાકહ કરવા

188. પગ ધોઈન પીવા ઘરો ઉપકાર વીકારવો 189. પત રાખવી ટક આબર જાળવવી

190. પનાર પડવ બીજાન સહાર જીવવાની કથશત

ઊભી થવી.

191. પાઘડી બધાવવી ઈનામ ક સરપાવ આપવો,

િાબાિી આપવી.

192. પારી ફરી વળવ નકામ જવ, આબરનો નાિ કરવો.

193. પારી વલોવવા ફોગટ ફાફા મારવા

194. પારોઠના પગલા

ભરવ

પલાયન થઈ જવ

195. પાિરામા પહલી

પરી

િરયાત હોવી.

196. પીઠ દવી જ ત થાનથી ચાલયા જવ.

197. પથવી રસાતલ

જવી

ભાર હાહાકાર મચી જવો.

198. પટ ન આપવ મનની વાત પરગત ન કરવી.

199. પટ પર પાટ

મારવ

આજીશવકાન સાધન છીનવી લવ

200. પટન પારી ન

હાલવ

કિી અસર ન થવી.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




201. પટમા તલ રડાવ બળતરા થવી, ઈષયાક થવી.

202. પટમા પસી

નીકળવ

બીજાની છપી વાત જારી લવી.

203. પગડમા પગ

ઘાલવો

ની બાબતમા બરોબરી કરવી

204. બગલો ઊચી

કરવી

દવળ કાઢવ

205. બળતામા ઘી

હોમવ

ચાલ ઉશકરરીમા વધ કારર

ઉમરવ 206. બાજી કથળવી કથશત પરશતકળ થઈ જવી.

207. બાજી ધળમા

મળવવી

યોજના ઊધી વાળી દવી.

208. બારમો ચદરમા શવરોધ ક િતરતા

209. બીડ ઝડપવ કપર કામ માથ લવ. 210. બ આગળ વગક

બાકી રહવ

ગવકનો પાર ન હોવો

211. બ પાદડ થવ પસાદાર ક માલદાર થવ.

212. બડો પાર થવો સફળતા મળવી.

213. ભીત ભલવી માગક ચકવો, અવળ રત ચડી

જવ.

214. ભીન સકલવ તપાસ શવલબમા નાખવી ક

આરોપીન મદદ થાય તમ ઢીલાસ

રાખવી. 215. ભત ભરાવવ ધન લાગવી/ધન વળગવી

216. ભદ પામી જવો વાતનો મમક સમજી જવો.

217. મગજમા રાઈ

હોવી

શમજાજ હોવો ક અચભમાન હોવો.

218. મનમા ગાઠ પડી

જવી

મજબત માનસયતા બધાઈ જવી.

219. માથ મારવ દખલગીરી કરવી.

220. માથ ચડી બસવ અશત લાડથી નફફટ થઈ જવ,

હકમ ન માનવો

221. માથ ઝાડ ઊગવા ખબ જ દ:ખ થવ 222. માથ લવ વીકારવ.

223. મોશતયા મરી જવા નાસીપાસ થવ

224. રમર ચડવ મતીમા આવી જવ.

225. રવડી દારાદાર

કરવી

ખબ જ. બઆર કરવ

226. લીલી સકી જોવી સખદ:ખ જોવ.

227. લોઢાના ચરા

ચાવવા

મશકલ કાયક કરવ.

228. લોહીના આસ

પાડવા

અશત દ:ખ થવ

229. લોહીન પારી કરવ સખત મહનત કરવી.

230. વાદળ તટી પડવ મસીબતો સામટી આવી જવી.

231. વારી જવ કરફદા થઈ જવ.

232. િરસઘાન કરવ લકષયન સાધવ.

233. િર લોહી ચડવ આનકરદત થવ. 234. સગવગ થઈ જવ આઘાપાછા થઈ જવ.

235. સાત ગળ ગાળવ સારી પઠ બધી બાજએથી જોવ

236. સોડ તારી સવ મરી જવ.

237. હજામત કરવી નકામા કામ પાછળ સમય

બગાડવો. 238. હથળીમા ચાદ

બતાવવો

છતરવ.

239. હથળીમા ચાદ

બતાવવો

છતરવ

240. હાલલા હકરડય કરવા ખાવાના સાસા પડવા.

241. હદય ભરાઈ

આવવ

િોકની લાગરીથી ડમો ભરાવો.

242. ૦ હય ખાલી કરવ મનનો ઊભરો ઠાલવવો.

243. હય ટાઢક વળવી ચચિતામતત થઈ જવ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




તળપદા િબદો

પદારથ – પદાથક ભગત – ભતત ખ દવ – કરચવ દોથો – ખોબો અભમાન – અચભમાન

ઓચછવ – ઉતસવ લાધવ – પરાપત થવ પરથમી – પથવી બતા – તાકાત, િકતત નભરમ – અશભ

ધન-ધન-

ધનસયધનસય

પરર – પરક બરી – પતની પરાગડ – સવાર,

પરભાત

કવર – ખરાબ વચન, વારી

જનમી – જનસમી મરખ – મખક અધમર – અધોમર હાલર – ટોળ ધડકલી – ગોદડી

માહી – મા જોગી – યોગી ભો – ભય મોખ – અનકળતા છાક – નિો

બાપડા – ચબચારા જગન – યજઞ વાઢો – કવારો અતાર – અતયાર હડો – ચાલો

આવરદા –

આયષય

તીરથ – તીથક બરડો - પીઠ પનઈ – પણય કડતલ – નકામી કથલી

શપયાર – પારક વાસ – વસવાટ ઝોળી – ઝલતી થલી જકતત – યકતત મોખ – અનકળતા

જહ – જ એકલડો – એકલો, જાત

જ

ઓમ – આ રીત ચહ – ચચતા માડ – મારસ

તહ – ત ખાટ – કરહિડોળાખાટ લાક – મરોડ જાતરા – જાતરા,

યાતરા

સતોરો – ઝઝટ

આળ – આરોપ ઢબ – રીત વરતવ – ઓળખવ કળજગ – કચળયગ ક વાર ? – કયાર

અશતિ – અશતિય કરહમારી – તમારી બઢો – વિ રખોપ – રકષર ગટકડ – નાની માટલી

દીઠ – જોય મહારા – મારા આત – ધીર લઠઠ – લાઠી ઓતર – ઉતતર

ખટ – ષટ ઠારવ – તપત કરવ મગતરા – મચછર વખ – શવષ, ઝર આબોકાર – આવકાર

કરમ – કમક રડ – સાર રગ – નસ વડરા – મોટરા ગા – ગાય

નવાર – જળાિય કાજ – કાયક લઢકવ –ગબડવ વાવડો – વાયરો,

પવન

પોરી – છોકરી

કહય – કહ માલક – માચલક બત – નતરની લાકડી વરહ – વષક ફોરણ – નસકોર

કયમ – કમ કા – કમ રાસ – મળ વાલિરી – ચાહક પગત – હાર

મલક – પરદિ કો – કોઇ જતી – ખાસડ વાહ – પાછળ દદ – મોટ પટ

નન – નયન કકરરયા – કયાક ફકક – તફાવત સરગ – વગક પોક – બમ

લગન – લગની શછપવ – સતોષાવ મડદ – મડદ, િબ બવ – બહ ગવન – સાલલો

ભાગ – ભાગય ઝાઝા – પષકળ ભાય – ભાઇ પા – બાજ બહડો – કાદવકીચડ

કન – પાસ પઠ – જમ ભળકડ – સવાર શનમાણ – લાચાર સમિાન – મિાન

ધીખ – ધગધગ સાજકા – સાજ હટાણ – ખરીદી તર – તરર નો હર – ના રહ

ધમ – ધમાડો દરિની – દિકનની પડતપ – તડકામા દખર – દચકષર હરવર – મરર

પાગળ – પગ અરધપરધા – અધ ટાઢ – ઠડી ગલઢરા – ઘરડા વારી – િમ, વારો

ભરમાડ – બરહમાડ પર – ઉપર ફોડ – પષટતા કર – કોર પછવાડ – પાછળ

પો’ર – પરહર પાય – પગ સોસરવ – આરપાર ભોગાવો – ખાડી દહાડા – કરદવસ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




પરમાર – પરમાર અનભ – શનભકય મૉર – આગળ છણવણ – શછનચભન જોસો – જસો

ફદ – જાળ રવ – રવાડ માળ – વહાલમા નામ ચધડો – કજસ ઝાઝકરરયા – આભષર

ભગશત – ભકરકત ઓળો – છાયા મારહ – મારસ ઓર – નજીક કથલી – શનિદા

સકલપ – સકલપ દઝવ – ઝરવ આરીપા – આ બાજ દોગ – લચચ નઠારી – અયોગય

શવકલપ – શવકલપ સમાણ – સરખ ભાળ – જએ આ’પા – આ બાજ ખોળવ િોધવ

મલયા – મકયા વા’લો – વહાલો વટ – પસાર કર ઓર – નજીક િહ – છાપ, દાબ

હરખ – હષક ગોપીઉ – ગોપીઓ બકાલ – િાકભાજી ચાગાચ ગ – બવકફ વળા – સમય

વીિવાસ –

શવશવાસ

જડાવવ – સજજડ ડોહો – ડોસો તઇ – તો પછી આગલ – આગળન

શવપદ – શવપશતત પરમાર – પરમાર પગ – પહોચ નયણ – નન મળ – જાત

વચન – વચનો ક’જો – કહજો અડાળી – રકાબી નકર – નકરહ તો શસકલ – ચહરો

ઉતારર – ઉતારવ વાઢવ – કાપવ ભળકડ – સવાર ગોજ – પાપ ડોળી – ફળ

આરવ – લાવવ ખમવ – સહન કરવ હડફ – એકાએક આબોકાર – આવકાર છાક – નિો

પજ – ઘિ નોધારી – શનરાધાર વળા – સમય ઢકડ – નજીક છક – અત

ઊની – ગરમ પરાર – માડમાડ ફાટ – ખોબો શનમ – શનયમ કરાડાકી – કટાકષ

કોર – સક લગડા – કપડા બન – બહન સધાય – બધા ભોય – તળીય

ભસાબ –

ભાઈસાહબ

કમકમા – ધરજારી સધય – બધય ઘોડય – ની જમ સાખ – સાકષીએ

હડો – ચાલો ઠાઠમાઠ – વભવ ભરી – તરફ રતનાગર - સાગર રવરવત – ચચરત

અઢલીન – અડીન છાન – ગપત આલ – આપ તાકડ – અરીના

સમય

વગળો – અલગ

તાનમા – ગલમા ચાદો – ચદર દન – કરદવસ છોડી – છોકરી સલવટ – કરચલી

અજગત –

અયોગય

કોક – કોઇક મજબાન – યજમાન વલરા – વહલા હાપ – સાપ

પઠી – પરવિી આઇ – મા ભોડ – માથ દાગધર – ડૉકટર ગરવાઈ - ગૌરવ

શનહાકો – શનસાસો બાઇ – સતરી મોખ – લાગ મલક – મલક લોદો – લોચો

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




અનકાથી િબદો

અકષ – રમવાનો પાસો, માળાનો મરકો, (ચિ ક પથવીની) ધરી, આખ, ઘરારનદનસદરય, શવષવવતતથી ઉતતર દચકષર કોઈ પર ગોલીય

અતર

અકષર – અશવનાિી, વરક (ભાષા), હરફ ક બોલ, દતક, શવશધના લખ, બરહમ

અજ – રામના દાદા, બરહમા, કામદવ, ચદર, ઈશવર, બકરો, અનાકરદ, અકરહ જનસમલ

અજનસમા – જન જનસમ નસથી એવ, ઇિવર, માયા, સીતા, લકષમી

અટક – નડતર, મશકલી, િકા, અટકર, કાચી કદ, સકલપ, અડદ

અટટ – અટારી, અનાદર, શતરકાર, પરહાર, રડ, સક

અડાવવ – ધમકાવવ, ગપાટા મારવા, ઘણ ખાવ, ઓઠવવ

અદા – અચભનય, નખરા, પર ક ચકત, અદાવત

અનત અપાર, શવષણ, રદર, બરહમા, િષનાગ, બલરામ, આકાિ, જનોના ચૌદમા તીથકર

અમલ – વહીવટનો ગાળો, સતતા, અફીરનો કફ, સમયનો શમાર

અથક – સમજતી, હત, પસો, ગરજ, ચાર પરષાથકમાનો બીજા નબરનો પરષાથક

અક – આકો, આકડો, ખોળો, નાટકનો શવભાગ, ચચહન, ટક, ડાઘો અથવા કલક

અતર – મન, ભદ, છટ, તફાવત, અદરન, નજીકન વચલો કાળ, સમાસન અત, બીજ એવા અથકમા (ઉદા રપાતર)

આડ – હઠીલ, (ગાડાન આડ, સીધ નકરહ એવ, ઊભ નકરહ એવ, વચચ પડલ, વાધાખોકરરય, આડકતર, વાક ક ખોટ, શવરિ, આડી

બાજએ મલ, ભત

આરો – કાઠો, પાર, ઉપાય, માગક છડો, પડાનો ભાગ, નકકી સમય (જન), રતી, ચનાના શમશરારના કોલનો ખાડાવાળો ભાગ

આક – સખયા, લરદરના કરહસાબનો કાગળ, છડથી વાકો સચળયો, માછલી પકડવાનો ગળ, (વીછી ભમરી વગરનો) ડખ, (મછનો)

વળ, વરન આપવાનો ચાદલો

આટી – ગ ચ, (સતરની) આટી, પરપચ, કોયડો, આબર, કીનો

ઇિ – ધરી, પરમશવર, રાજા, મહાદવ, અચગયારની સજઞા, ઇિાન ખરાના અશધપશત, આદાક નકષતર, એક ઉપશનષદ

ઉતતર – જવાબ, બાકીન, પછીન, ઉતતર કરદિા, વચન, ડાબ, બધાર, બચાવન કથન

ઉપાશધ – પીડા, જજાળ, સજઞા, ચખતાબ, અટક, પદવી, ગરધમક

ઓજસ – િરીરની ધાત, પરકાિ, તજ, બળ, પરશતભા, પરાિમ, ચતનસય

કડી – લોઢાનો આકડો, કશવતાની પકતત, બડી, હારબધ, એક ઘરણ, બારરાની આડી સાકળ

કર – હાથ, વરો. કરકરર, સ ઢ, લાગો, બની સજઞા, કરવા માડ.

કળ – ચાવી, યકતત, પીડા, િાશત, સમજ, કળર ક કાદવ

કાટ – ધાતનો મલ, ઇમારતી લાકડ, સામો દાવ, નડતર ધતકજન

કાટો – શળ, નડતર, નાકન ઘરણ, તોલવાન યતર, રોમાચ, અટસ, વહમ, ટક, જસો, પોપટના ગળાનો રોગ, (ઘકરડયાળ, વીછી,

માછલી ક યરોપીય ઢબના ભોજન માટનો) કાટો

કાત (કાનસત) મનગમત, અશનકળ, મનોહર, પરીતમ, પશત, ઓસડ, મોર, ચનસદર, સયકકાનસત ક એવો કીમતી પથથર, કસર, કક, એક

પરકારન લોઢ, કાતવા લાગ.

ગ ચવરભય, જઠ, ભગાર, ઢગલો, શિખર, ન વચાય ક ન સમજાય અવ, ઠગાઇઇ કડાકટ

કોઠો – પટ, િરીર, મન, ખાન, ઘર, મોટી કોઠી, મોટો કવો, બરજ, વયહરચના, કોષટક, ઢોરનો ડબો

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




કોર – ભીન નકરહ, લખયા શવનાન, વાપયાક શવનાન, રાધલ નકરહ.

ખગ – પકષી, ગરહ, તારો, સયક, દવ, નવની સજઞા

ખડ – કકડો, સમહ, પરકરર, ઓરડો, પથવીના ખડમાનો દરક, કાપડનો ટકડો, શવભાગવાળ

ખાર – ખશનજ નીકળ છ ત જગા, અનાજન ભોયર, ઢોરનો ખોઆક, હશથયારની ધારમા પડલો ખચકો, ઉતપશતતથાન

ખાતર – ચાકરી, તરફદારી માટ, (ખતરન) ખાતર, ચોરી, ચોર પાડલ બાક

ખલલ – જાહર, ઉઘાડ, નાગ, પષટ, શનખાલસ, અરઘરાયલ

ખોળ – તપાસ, (તલનો) ખોળ, ખોળી, (ગોદડાની) ખોળ

ગત – ચાલ, કથશત, િકતત, સમજ, મરર પછીની, કથશત, ગયલ

ગશત – ચાલ, ઝડપ, પરવિ, સમજ, િકતત, કથશત, રતો, મઆ પછીની હાલત

ગાળો – ફાસો, મોસમ, અશમક સમય, એક વસતર, શવતાર, (ઘટી ક બગડીનો) ગાળો, િરીરનો બાધો, વટાન, ક ફર, પહોળાઇ ક પનો

ગર – ગર, માકક (દોકડા), ફાયદો, ઉપકાર, લકષર, તરરની સખયા (ગર તરર છ માટ), પરછ, દોરી, (આકારમા) ગોળ, એક ગળી વત, જથથો,

નસયાયનો કનસયાની લવડદવડનો શવભાગ

ઘટ – ઘટાડો, ખોટ, ઘટટ, ઘડો, િરીર, હદય મન

ઘાટ - ઓવારો, આકાર, લાગ, પવકત, પવકતમાનો રતો, િોભા, તજવીજ

ઘોસ – એક જનાવર, ફળ, મોટ પર, એક ઘરણ, લાકડાની મોટી ઘોડી

ઘોર – ચબહામણ, કમકમાટી ઉપજાવ તવ, ગાઢ, અવાજ, કબર, ઊઘનો અવાજ

ચર – ચચળ, જાસસ, ખાઇઇ, ચલ, કપડ ફાટવાનો અવાજ, હોમ શનશમતત રાધલ અન

છટ – મોકળાિ, વતતરતા, જતી કરલી રકમ, પરવાનગી

જરા – લગીર, ઘડપર, સાપની કાચળી

ઝોક – શનકસાન, વલર, આખમા ઝપટ વાગવી ઘટાબકરાનો વાડો, ઝકલી ચીજનો વળાક

ટાઢ – વાસી, ધીમ, કરઢલ, મદ, ઠડ

ડાકરડયો – ડાડ આદમી, દાડી પીટી રોન ફરનાર, નાનો પાતળો દડો

ઢોળાવ, ઢબ, સબધ, ગાવાનો ઢગ, પાકનો અદાજ

તડ – નાતન તડ, ફાટ, તરડ

તર – પસાદર, મત, ધરાયલ, તાજ, નાની ખાડી, દધ દહીની પોપડી, તરાપો

તરી – હોડી, મલાઇ, કાપ, ઉપર તરતી પોપડી, જળમાગક, તરર ગણ (આક)

તાલ – માથાની ટાલ, યકતત, કાસીજોડ, તાડ, લાગ, મજા, ગાયનન માપ

તજ – પરકાિ, પરભાવ, ગરમ, જોવાની િકતત, તીકષર

દર – દરક, ભાવ, છીદર, બારણ ક દરવાજો

દડ – દડો, શિકષા, એક કસરત, , કોરીથી કભા સધીનો ભાગ

દાવ – યકતત, લાગ, પાસામા પડતા દારા, રમતનો વારો

દોર – અકિ, જોહકમી, દોરડ પતગની દોરી, સતતા, માગક બતાવ

દોષ – ભલ, ખોડખાપર, પાપ, ગનો

નાડ – રગ, કમળની દાડી, વલર, લગામ, કાબ

નાળ – નળી, નળ, નચળય, પરનાળ, બદકની નળી

પકષ – તરફર, તડ, પકષપાત, પખવાકરડય, પાખ

પટ – ઝટ વસતર, િતરજન પાકરટય, પડદો, નદીની પહોળાઇ, શવતાર, જમીનનો સાકડો લાબો પટો, ચીતરવાન પાકરટય, પાસ (પટ), અસર

પડદો – આતરો, કાનનો ઢોલમ ઓઝલ, ગપત વાત

પતર – છાપ, કાગળ, પાદડ, હોડી

પાક - પાક, પશવતર, પરામાચરક, પકરરપકવતા, (ખતીની ક અનસય) નીપજ, ખાવાનો પૌનદષટક પદાથક, રસોઈ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




પાટ – બાજઠ, તામરપતર, તાકો, જમીનનો લાબો પટ, વાટમા પથરાતા લગડા, ઊચી બઠક, નાની તલાવડી, લાટો, રાજગાદ

પારી – જળ, ધાર, ટક, તજ, શરતન, ડોળ

પાતર - લાયક, વાસર, (નાટકન) પાતર, બ કરકનારા વચચનો ભાગ

પાન – પષઠ, પાદડ, પત, રતન, (છરીન) પાન, (નસીબન) પાન

પાયો – આધાર, ધોકાણ, શતરકોરની ઊભા રહવાની બાજ, આટકનો એક ઘકરડયો, (સખડીનો) પાયો, (ચરતરનો) પાયો

પાર – બરરી, છડો, ભદ, હદ, આિરો, મકરદરન આગણ, કાઠો

પોત – મળ વરપ, બાળક, વસતર, સતરનો વરાટ, મછવો

પરકશતત – કદરત, વભાવ, તચબયત

ફર – ચકકર ચડવા ત, તફાવત, ગોળીબાર, ઘરાવો

ફરી – માલ વચવા ફરવ ત, આટો, વખત

ભાત – રાધલા ચોખા, જદાપણ, છાપ

ભાર – વજન, ચોવીસ મર, વીસ તોલા, અપચો, જવાબદારી, શવતાર, વકકર ક વટ, આભાર, ગજાિ, સમહ

ભાવ – કરકિમત, હત, શવચાર, ગમો, ઇરાદો, અચભયન, પરકશત, આથા, હોવાપણ, લાગરી, તાતપયક

મત – મશત, અચભપરાય સપરદાય, હઠ,મા ક નકરહ

મધ – ગળય, મધ, દાર, વસત ઋત, અધોક વકષ, એક છદ, ચતર માસ

મમક – મમકથાન, રહય, મહણ, ભાવાથક

મડળ – કડાળ, ટોળ, પરદિ, બાર રાજયોનો સમહ, ઋગવદનો દરક ખડ

માન – આબર, આદર, અચભમાન, તોલ ક માપ

રાગ – મોહ, ગ સો, અવાજ, પરપરનો મળ, ગાવાની રીત

રામ – બળરામ, રામ, પરશરામ, આતમા, મરવ, દોકડા, વયાજ

વરવ – પસદ કરવ, બડોળમ નઠાર

વળ – અટસ, મમતા, આટો, સબધ, યકતત, ગાઠ

વા – પવન, તરગ, એક રોગ, શવચારન મોજ, અથવા

વાજ – વગ, પીડા, સગરામ, બળ, અન, ઘી, કટાળલ, તોબા, હારલ, યજઞ, બારન પીછ

વાટ – રતો, કરદવટ, પતીકષા, (પડા પર ચઢાવાતી) વાટ

વાર – વખત, ફરો, શવલબ, એક માપ, અઠવાકરડયાનો એક કરદવસ

શવગરહ – યિ, િરીર, સમાસના પદ છટા પાડવા ત

શવશધ – બરહમા, ભાગયદવતા, નસીબ, િાસતરજઞા, સ કાર કરિયા

વન – વહવ ત, (ડમચરયા જવ) વાહન, લગાર ક હાર, વભો, વર, હઠ, એક રાજા, મનનો પૌતર

શરી – આરભનો મગળ િબદ, શરીમાન-શરીમતી-શરીયત વગરનો સકષઅ, એક રાગ, િોભા, લકષમી, તરર પરષાથક (ધમક, અથક, કામ)

શરશત – સાભળવ ત, કાન, કરકિવદશત, વદ, અવાજ, નાદનો એક ભદ

સખી – સાહલી, ઉદાર, દાની

સર – સરોવર, માળા, સાહબ, િર, વડો, પતતાની રમતમા હકમ, તાબ, મદદલ અન મદદતનો ગરાકાર

સાખ – ઝાડ ઉપર પાકલ ફળ, બારણ, આગણ, (બારરાની)સાખ,

સાન – ઈિારો, સમજર, વમાન, છટા, ગીર મકવ ત

સારવ – વીધ પાડવ, શરાિ કરવ, ખરવવ, પરોવવ, આજવ, સરકાવવ, િરગારવ, પાર પાડવ

સારગ – એક રાગ, હરર, ધનષય, શસિહ, હાથી, હસ, ચાતક મોર, કોકરકલ, વીછી, ભમરો, કમળ, િખ, સારગી, મઘ, ચદન, કપર, સોન, રતન,

પથવી, પરકાિ, રાત, શવશવધ રગ, કામદવ, વકષ, સાપ

હકરર – શવષણ, કષર, ઘોડો, શસિહ, વાદરો, ચનસદર

હાર – એક ઘરણ, પરાજય, પકતત, લમાળ

હીર – સતવ, રિમ, કરહિમત, પરમ, તજ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




શવરામચચનસહો

શવરામચચિોએ વાચનલખનનો પરાર છ, તના શસવાય ભાષા સમજવી અઘરી છ. જો શવરામચચિોનો યોગય ઉપયોગ ન કરવામા

આવ તો અથકનો અનથક થવાનો સભવ છ. જમક,

કાયદાન પાલન કરવ નહી, કરનારન સજા કરવામા આવિ. અહી અલપશવરામ ખોટી જગયાએ મકાય છ. -

કાયદાન પાલન કરવ, નહી કરનારન સજા કરવામા આવિ. - સાચ વાકય છ.

ભાષામા વપરાતા શવચભન શવરામચચિો નીચ પરમાર છ.

(1) પરકશવરામ :- (.)

વાકયન અત પરકશવરામ મકય છ.

ગાધીનગર ગજરાતની રાજધાની છ.

િમસચક િબદો ક કકકાવારીના િબદો કૌસ વગર આવ તયાર

1. નદી 2. પવકત 3. સમદર 4. જગલ

ક. ગજરાતી ખ. હીનસદી ગ. અગરજી ઘ. સ કત

સચકષપત રપોમા

ચચ. (ચચરજીવી), ચલ. (ચલચખતગ)

તા. ક. (તાજા કલમ)

જો ક પરચચલત બનલા ટકા રપો જવા ક સમી (સનદનસટમીટર)

ચોમી (ચોરસ મીટર), કરકમી (કરકલોમીટર), ચોકરકમી (ચોરસ

કરકલોમીટર) વગરમા પરકકરકરામનો ઉપયોગ થતો નથી.

પરકરર ક પ તકના િીષકકમા પરકશવરામનો ઉપયોગ થતો

નથી.

સતયના પરયોગો. (અશિ) સતયના પરયોગો (શિ)

2) અલપશવરામ (,)

જયા થોડ અટકવાન જરરી હોય તયા અલપશવરામ આવ.

(1) જયાર એકીસાથ ઘરા નામ, શવિષરો ક કરિયાપદ આપલ

હોય તયાર છલલા શસવાય દરકની પછી અલપશવરામ આવ છ.

શસધીર, સરિ, સકત અન સદિકન બધા પાસ થયા.

રમવ, રડવ, કદવ અન અનકરર કરવ એ બાળકનો વભાવ છ.

(2) સબોધન પછી અલપશવરામ આવ,

માલતી, છાપ લાવ.

(3) પતરલખનમા સબોધા અન શવદાયવચન પછી અલપશવરામ

આવ.

પજય બાપજી, આપનો સહદયી,

(4) કારર ક, કમ ક, ની પહલા અલપશવરામ આવ.

પાક સકાઈ રહયો છ, કારર ક ખબ તાપ પડી રહયો છ.

5 અલબતત, ટકમા, જમક, એટલ ક િબદો પછી.

ટકમા, તમ પોલીસન જાર કરી હતી.

(6) અવતરરચચિ વાપરતા પહલા અલપશવરામ આવ છ.

રાધાએ કહ, “શયામ શવના હ જીવી નહી િક”

(7) કમ, જી, બિક, હા, ના, વગર િબદો પછી અલપશવરામ આવ.

ના, હ તયા નહી આવ.

બિક, અમારો ઉમદવાર ચ ટરી જરર જીતિ.

(8) આજઞાથક પછી જો કોઈ ઉપવાકય આવત હોય તો આજઞાથક પછી

અલપશવરામ આવ.

જઓ, છોલરાઓ તોફાન કર છ.

સાભળો, કોઈક રડી રહ છ.

(3)અધકશવરામ(;)

અલપશવરામ કરતા વધ અન પરકશવરામ કરતા ઓછ

અટકવાન થાય તયાર અધકશવરામ આવ છ. વાકય લાબ હોય

તયાર તમા આવતા વતતર ઉપવાકયોન અત અધકશવરામ

આવ છ.

રાજાએ અપરાધીન એકરાર સાભળયો; તની વારીમા

પશરવાતાપ જોયો અન રાજાએ તન માફ કયો.

(4) ગરશવરામ (:)

(1) ગરતરી કરવા ગરશવરામ ચચિ આવ છ.

પરષાષક ચાર છ : ધમક, અથક, કામ અન મોકષ

(2) અવતરર માત ગરશવરામ ચચિ આવ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




ગાધીજીએ કહ : “ખરાબ અકષરો અધરી કળવરીની

શનિાની છ”

(3) મખય અન ગૌર િીષકક અલગ- કરવા માટ – ભારત : ભપષઠ

અન રાજકીય.

(5)પરશનચચિ (?)

જયા પરશન પછવાનો હોય તયા વાકયન અત પરશનાથકચચિ આવ છ.

સાબરમતી કયાથી નીકળ છ ?

શમશર વાકય અન મખયવાકયમા પરશન હોય તોપર પરશનચચિ વાકયન

અત મકાય છ.

મન કઈ ખબર હતી ક તમ અહી જ હિો ?

સયોજકથી જોડાયલા બ ઉપવાકયોમા પરશનનો ભાવ ન હોય તો

પરશનચચિ આવત નથી.

તમ તયા જઈન શ કરો છો એ મન ખબર છ.

(6)આશવયકચચિ (!)

િોધ, આશવયક, શધકકાર, પરિસા, દ:ખ, આનદ જવી લાગરીઓ

દિાકવવા માટ આશવયકચચિ આવ છ.

વાહ ! કટલ સરસ !

ધનસય છ તારી જનતાન !

(7) અવતરર ચચિ

(અ) એકવડ અવતરરચચિ (‘ ‘)

(બ) બવડ અવતરરચચિ (“ “)

કોઈના બોલલા િબદો દિાકવવા અવતરરચચિ વપરાય છ.

ગાધીજીએ કહ : “સતયનો સદા જય થાય છ.”

--- પ તકન પરકરર, ગરથનામ ક િબદ પર ભાર મકવા

અવતરરચચિ વપરાય છ.

‘ગરામયમાતા’ એક ખડકાવય છ.

--- એકવડ અવરતરચચિ ક બવડ અવતરરચચિ વાપરવ ત

સબધી કોઈ ચોકકસ શનયમો નથી. પરત બધી જગયાએ કાતો

એકવડ અથવા બવડ અવતરરચચિનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.

(8) લઘરખા (-)

સામાશસક િબદોમા જયા ઘટકો અલગ કરવાની જરર હોય તયા

લઘરખા આવ છ. જમ ક, રાજા-પરધાન, ઊચ-નીચ

(9) ગરરખા (--)

વાકયમા પષટતા ક ઉમરર કરવા ગરરખા આવ છ.

રાકિભાઈ – આપરા ગચરતશિકષક – આજ આવવાના નથી.

(10) લોપચચિ ( ‘ )

લોપચચિ અલપશવરામ જવ છ. અલપશવરામ િબદ પછી નીચના

ભાગમા લખાય છ; લોકચચિ િબદ ક આકડાની પહલા ઉપરના

ભાગમા લખાય છ. િબદમા કોઈ અકષરનો લોપ થયો હોય તયાર

આ ચચિ વપરાય છ. જમ ક, સભાષ ધયાનથી ભરતો ન’તો,

(ન’તો = ન હતો)

(11) કાકપદચચિ ( ^ )

લખનમા રહી ગયલ ઉમરવા કાકપદચચિ વપરાય છ. આન

કાકપદ ઘોડી પર કહ છ.

પરમમા અન યિમા ^ બધય ચાલ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




વાકયના પરકારો

વાકય એટલ શ? એક ક વધાર પદો મળીન અથક પષટ કર તવા સમહન આપર વાકય કહીએ છીએ. વાકયની રચના કરતી વખત આપર વાકયમાના પદોન

ચોકકસ િમમા ગોઠવીએ છીએ.

સાદ વાકય

જ વાકયમા એક જ કરિયાપદ હોય છ એટલ ક જ વાકય એક ઉદદશય અન એક શવધય ખડન બનસય હોય તન સાદ વાકય કહવાય છ.સાદ વાકય એકજ હોય છ અન વતતર હોય છ. તમારી જવાબદારી મારા પર નહી. રમિન ભરતર સાર. નારાયર હમિ સારા કામમા શનમગન રહ છ. શવદવાનો સાથ વાતચીતથી પરમ સખ પરાપત થાય છ.

શમશર વાકય

જ વાકયમા ઓછામા ઓછા બ વતતર વાકય હોય અન એ કોઈ સયોજકથી જોડાયા હોય તન શમશરવાકય કહવાય છ.

મનષય ધાર છ કાઈ અન થાય છ કાઈ. એ છોકરો બાળપોથી વાચી િક છ પર અકષરો બરાબર લખી

િકતો નથી. એ આવયો ખરો/પર/એર ગાય નહી. તમ મોટા/ક/એ મોટો ?

કયા રાજા ભોજ/ન/કયા ગાગો તલી

સકલ વાકય

સકલ વાકય એક મખય વાકય અન એના ઉપર અવલચબત – એના શવિષર, કરિયાશવિષર વગર રપ કાયક કરતા- બીજા વાકયોથી જોડાયલ હોય છ.એમા એક મખય વાકય હોય છ અન એક વધાર ગૌર વાકયો હોય છ. તમ ખાતા હિો ત હ ખાઈિ. જયાર કામ પડિ તયાર બોલાવી લઈિ.

શવધાન વાકય

વાકયમા જ હકીકતન સીધ કથન કરવામા આવછ એટલ ક શનવદન હોય છ તયાર ત વાકય પરકારન શવધાનવાકય પરકાર કહવામા આવ છ. દા. ત. ત પ તક વાચ છ.

પરશનવાકય

વાકયમા જયાર જ હકીકત રજ કરવાની હોય તના શવિ પરશન કરવામા આવયો હોય તયાર ત ‘પરશનવાકય’ બન છ. જમ ક. શ ત પ તક વાચ છ?

આજઞાથકવાકય

વાકયમા જ હકીકત રજ કરવાની હોય ત ભારપવકક – આજઞારપરજ થાય તયાર ત ‘આજઞાથકવાકય’ બન છ જમ ક. ત આ પ તક વાચ.

ઉદગારવાકય

જ વાજયમા હકીકત શવિ અચરજ ક આશવયક અથવા નવાઈ જવી લાગરીઓ ક પછી િોક. શવષાદ ક હષક-ઉલલાસની લાગરીઓ પરગટ થાય તયાર ત વાકય ‘ઉદગારવાકય’ બન છ. જમ ક.

વાહ ! ત પ તક વાચ છ !

શવશધવાકય

જ વાકયમા હકારનો ભાવ હોય ત શવશધવાકય છ જમ ક. આ પ તક હ મોકલવા ઈચછ છ. તન ઉદયાનમા લઈ જજો.

શનષધવાકય

શવશધવાકયમાથી શનષધવાકય ‘ન’, ‘નહી’ અથવા ‘મા’ જવા નકારવાચક ઉમરીન કરી િકાય છ. નકારવાચક વાકયમા શનષધ-નકારનો ભાવ હોય છ. એમા ‘ન + અથી’ ન ‘નથી’ અન ‘ન + હતો’ન નહોતો’ થાય છ. જમ ક. આ પ તકોન હ મોકલવા ઈચછતો નથી. તન ઉદયાનમા ન લઈ જતા

કરિયાપદ વગરન વાકય

કરિયાપદ વગરના વાકયોમા કરિયાપદની ગરહાજરી હોવા છતા ત સપરક અથક તો આપ જ છ એટલ એ વાકય જ છ પર એમા કરિયાપદનો ઉપયોગ જોવા મળતો નથી. જમ ક. તમારા શપતા કયા ? તમારી જવાબદારી ઉપર નહી. હ ઈશવર !

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




સાદી વાકયરચના

જયાર વાકયમા કરિયાપદનો કતાક પોત જ કરિયાન કત કતવ સભાળ છ તયાર સાદી વાકયરચના બન છ. સરિ રમ છ. મકિ વાચ છ. કાનન દધ પીએ છ.

કતકકરર વાકયરચના

જ વાકયમા કતાકની મખયતા એટલ ક પરધાનતા હોય ત વાકયન કતકકરર વાકયરચના કહવામા આવ છ. કતકકરર વાકયમા કટલાક કરિયાપદો કતાકન અનસર છ કટલાક કમકન અનસર છ અન આધાર બ પરકારની કતકકરર વાકયરચનાઓ મળ છ. 1. કતાકલકષી કતકકરર વાકયરચના 2. કમકલકષી કતકકરર વાકયરચના.

કતાકલકષી કતકકરરઓ વાકયરચના = કમકલકષી કતકકરર વાકયરચના

હ તન પ તક આપ છ . = મ તન પ તક આપય. ત મન પ તક આપ છ. = ત મન પ તક આપય.

કમકચર વાકયરચના

જ વાકયમા કમકની પરધાનતા હોય એટલ ક કમક કતાકન થાન હોય તયાર કમકચર વાકયરચના બન છ. જમ ક.

કતકકરર વાકય = કમકચર વાકય હ કશવતા ગાઉ છ. = મારાથી કશવતા ગવાય છ. મ નીલાન વાત કહી. = મારાથી નીલાન વાત કહવાઈ. ત તારી ફરજ બજાવતો નથી. = તારાથી તારી ફરજ

બજાવાતી નથી.

ભાવ વાકયરચના

જયાર વાકયમા કમક ન હોય અન એન કારર કરિયાભાવની મખયતા પરગટ થતી હોય અન કતાક ગૌર હોય અથવા હોય જ નહી તયાર ભાવ વાકયરચના થતી હોય છ. જમ ક. મીનાકષીથી હવ દોડાિ. તારાથી હસાય.

મારાથી જવાિ નહી.

પરરક વાકયરચના

જયાર વાકયમા કરિયાપદનો કતાક બીજાની પરરરાથી કરિયા કર તયાર પરરક વાકયરચના અકતતવમા આવ છ જમ ક. માતા કાનનન દધ પાય છ. શપતા સરિન રમાડ છ. શિકષક મકિન વચાવ છ.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




પરીકષામા પછારલા વરાકરણના પરશનો

શબદસમહ

1. ‘બીજાના ઉપકાર સામ અપકાર કરનાર’ શબદસમહ માટનો એક શબદ કરો છ ?

(A)સહારકારી (B)પરગજ (C)નમકહલાલ (D)નમકહરામ

2. જની પતની મતય પામી હોર િવો પરર – શબદસમહ માટ એક શબદ શોધો.

(A)શવધર (B)ગગાસવરપ (C)તવધવા (D)બીજવર

3. સાચવી રાખવા સોપલી વસત – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)ઈનામ (B)થાપર (C)અમાનિ (D)ભટ

4. જન કોઈ શતર નરી િ – શબદસમહ માટ એક શબદ કરો છ ?

(A)અશતર (B)શતરહહન (C)અજાતિતર (D)અહર

5. પગરી માડીન મારા સધી – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)પગરજ (B)નખતશખ (C)સઘળ (D)આમારી એક પણ નહી

6. જ મારી વસત ખટ નહી િવ પાતર – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)કોઠાર (B)ભડાર (C)પારસમણી (D)અકષયપાતર

7. રણમા આવલો લીલોિરીવાળો પરદશ – શબદસમહ માટ એક શબદ કરો છ ?

(A)રરદધદવપ (B)દવદવપકલપ (C)મરભતમ (D)સરોગીભતમ

8. ઉપકાર ઉપર ઉપકાર કરનાર – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)કિજઞી (B)કતદનસતની (C)નમકહલાલ (D)કિકતર

9. હારીના મારા પર બ બાજ ઉપસી આવલા ભાગ – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)ધરવસરળ (B)ગજરાજસરળ (C)કભથળ (D)મમાસરળ

10. બદલાની આશા તવનાન – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)સજાપન (B)અભભજાિ (C)ઈનસાફ (D)શનવયાકજ

11. પાણી સગતધિ બનાવનાર એક વનસપતિ – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)વાળો (B)ચઆ (C)લીલ (D)અતતર

12. કોઈની સાર સરખાવી શકાર નહહિ િવ – શબદસમહ આપો.

(A)અલૌહકક (B)અસખર (C)અનપમ (D)અભભનન

13. અમક તવરરના તનષણાિ તવદધાન – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)પહડિ (B)સાકષર (C)આચારા (D)તજજઞ

14. જનો પતિ મતય પામરો હોર િવી સતરી – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)સિી (B)નવોઢા (C)શવધવા (D)સધવા

15. િકા દવારા કોઈ વાિનો તનણાર કરવો િ – શબદસમહ આપો.

(A)પહડિાઈ (B)જજજઞાસા (C)સકલપ (D)અનમાન

16. પોિાના વખાણ પોિ જ કરવા – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)આતમવચન (B)આતમાનીસલાધા (C)આતમશરલાધા (D)આતમારામ

17. હદશાઓમા રકષણ કરિા કલલપિ હારીઓ – શબદસમહ આપો.

(A)હદગવવજર (B)ઐરાવત (C)અરવિ (D)હદકપાલ

18. રણમા દખાત આભારી જળ – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A)મગજળ (B)વાહર (C)મઘજળ (D)અમિ

19. જનમ અન મતયમારી કારમી છટકારો – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)સવગીર (B)સવગાવાસ (C)મોકષ (D)મતય

20. પરણરજનોની નજરોન તમલન – શબદસમહ આપો.

(A)તારામતરક (B)તપરિી (C)પરરમપરમ (D)આમારી એકપણ નહી

21. પરરમવાર પરણવા જનાર તપરર – શબદસમહ આપો.

(A)વરરાજા (B)પથવર (C)લાડો (D)વહનો વર

22. સરકાર િરફરી ખડિન ધીરવામા આવિા નાણા – શબદસમહ માટ એક શબદ આપો.

(A)તગાવી (B)અમાનિ (C)ધીરાણ (D)એકર નહી

જોડણી 23. આપલ શબદોમારી સાભચ જોડણીવાળો શબદ શોધો.

(A)શમજબાની (B)મીજબાની (C)તમજબાતન (D)મીજબાતન

24. નીચનામારી સાચી જોડણી કઈ છ ?

(A)નીવરાગતિકિા (B)તનવરગતિકિા (C)તનવરાકિીકિા (D)શનવયકરકતકતા 25. નીચના પકી કઈ જોડણી સાચી છ.

(A)શનરીકષક (B)નીરીકષક (C)નીહરકષક (D)તનહરકષક

26. નીચના પકી કઈ જોડણી સાચી છ.

(A)ઊજભળરાિ (B)ઊજળીરાિ (C)ઉજચળયાત (D)ઉજળીરાિ

27. નીચનામારી સાચી જોડણીવાળો તવકલપ પસદ કરો.

(A)હકહડરાર (B)કીકરડયાર (C)કોડીરાર (D)કીડીઆર

28. નીચનામારી કઈ જોડણી સાચી છ.

(A)સહાનભશત (B)સહાનભિી (C)સહાનભતિ (D)સહાનભિી

29. નીચીનામારી સાચી જોડણી કઈ છ ?

(A)કારીભગરી (B)કાહરભગહર (C)કાહરગરી (D)કારીગીરી

30. નીચના શબદોમારી સાચી જોડણી અલગ પાડો.

(A)તનરપરોગી (B)તનરપરોભગ (C)શનરપયોગી (D)નીરપરોગી

31. ખોટી જોડણીવાળો શબદ અલગ િારવો.

(A)ભતમકા (B)કાકલદી (C)વીચીતર (D)તનવતત

32. નીચનામારી સાચી જોડણી કઈ છ ?

(A)શવદયાશથિની (B)વીદયારીની (C)તવદયારીતન (D)તવદયારીની

33. નીચનામારી કઈ જોડણી સાચી છ ?

(A)પરીસરીિી (B)પકરરકથશત (C)પરીગસરિી (D)પરીગસરતિ

34. નીચના પકી કઈ જોડણી સાચી છ ?

(A)તમલકિ (B)શમલકત (C)મીલકિ (D)મીલકિ


(A)પૌરાચરક (B)પવરાભણક (C)પોઉરાણીક (D)પૌરાણીક

36. નીચનામારી કઈ જોડણી સાચી છ. ?

(A)હદનપરિીહદન (B)કરદનપરશતકરદન (C)દીનપરતિહદન (D)હદનપરતિદીન

37. નીચનામારી સાચી જોડણી શોધો.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A)પકરરકથશત (B)પરીસરીિી (C)પરીગસરતિ (D)પહરસરીિી

38. નીચના પકી કઈ જોડણી સાચી છ ?

(A)યતનવસીટી (B)યતનવસીહટ (C)યનીવતસિટી (D)યશનવશસિટી


(A)અશતિયોકતત (B)અતિસરોકિી (C)અતિસયકિી (D)અિીશરોહકિી


(A)શવજાતીય (B)વીજાતિર (C)તવજાતિર (D)તવજાતિર


(A)વાકચક (B)વાકચક (C)વાકચક (D)વાકચક


(A)વાલમીકરક (B)વાલમીકી (C)વાલલમકી (D)વાલલમહક


(A)કવરતતર (B)કવરીતરી (C)કવશયતરી (D)કવરીતતર

44. નીચનામારી ખોટી જોડણી શોધો.

(A)કીતિિ (B)સશમતી (C)પહરગસરતિ (D)સીતમિ

45. નીચના પકી સાચી જોડણીવાળો શબદ કરો છ ?

(A)દીલભગહર (B)દીલગીરી (C)હદલભગરી (D)કરદલગીરી

::-છદ::-

46. ‘તપિામાિા બધ અનપમ સખા હહિકરણા’ કરો છદ બન છ ?

(A)અનષટપ (B)પથવી (C)શિખકરરરી (D)મદાકરાનિા

47. નીચનામારી ‘શારાલ તવકરીહડિ’ છદન બધારણ કય છ ?

(A)મરભનરરર (B)જસજસરલગા (C)મભનિિગા (D)મસજસતતગા

48. ‘હ િન પરમ કરિો રહયો, હ ધરા !’ રોજ બોલાવત રહી ગય આ ગગન, પગતિ કરા છદની છ ?

(A)હહરગીિ (B)મનહર (C)ઝલરા (D)સવરા

49. ‘અસતરો માહરી પરભ ! પરમ િજ ત લઈ જા’ પગતિનો છદ ઓળખાવો.

(A)મદકરાનિા (B)અનષટપ (C)પથવી (D)શિખકરરરી

50. સાભળી તશરાળ બોલય, દાખ દલપિરામ, અનરન િોએક વાક, આપના અઢાર છ, પગતિનો કરો છ ?

(A)મનહર (B)તશખહરણી (C)અનષટપ (D)દોહરો

51. કદી મારી પાસ વન વન િણા હોિ કસમો, પગતિનો છદ દશાાવો.

(A)ચોપાઈ (B)સવરા (C)મનહર (D)શિખકરરરી

52. આપલ પગતિનો છદ ઓળખાવો. ‘અસતરો માહરી પરભ ! પરમ િજ ત લઈજા’

(A)શિખકરરરી (B)વસિતિલકા (C)પથવી (D)મદાકરાનિા

53. કરિા જાળ કરોભળરો, ભોર પડી ગભરાર, વણ તટલ િાિણ ઉપર ચઢવા જાર, આ પગતિ કરા છદની છ ?

(A)તશખહરણી (B)દોહરો (C)હહરગીિ (D)મનહર

54. િ પખીની ઉપર પરરો ફકિા ફકી દીધો, આ પગતિના છદ કરો છ ?

(A)અનષટપ (B)હહરગીિ (C)મદાિાનસતા (D)તશખહરણી

55. ‘કહ દલપિરામ રાજ અતધિાજ સણો, રડી ગજરાિી વાણી રાણીનો વકીલ છ’ પગતિનો છદ કરો છ ?

(A)તશખહરણી (B)હહરગીિ (C)મનહર (D)પથવી

56. ‘સકા પણો વન ગજવિા શાિ લીલા સદાર’ પગતિનો છદ ઓળખાવો.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A)હહરણી (B)મદાિાનસતા (C)તશખહરણી (D)પથવી

::- સમાસ -::

57. ‘નદકવર’ શબદનો સમાસ કરો બન ?

(A)મધરમપદલોપી (B)દવનદવ (C)તતપરષ (D)કમાધારર

58. ‘જશોદા’ શબદનો સમાસ ઓળખાવો.

(A)કમાધારર (B)ઉપપદ (C)દવનદવ (D)બહતિહી

59. ‘લાભાલાભા’ કરો સમાસ બન ?

(A)દવનસદવ (B)દવદવગ (C)િતપરર (D)ઉપપદ

60. ‘બાહબળ’ કરો સમાસ બન ?

(A)તતપરષ (B)ઉપપદ (C)મધરમપદલોપી (D)દવદવગ

61. ‘ભગહરધર’ શબદનો સમાસ ઓળખાવો.

(A)મધરમપદલોપી (B)કમાધારર (C)ઉપપદ (D)દવનદવ

62. ‘ઘોડાગાડી’ શબદનો કરો સમાસ બન છ ?

(A)કમાધારર (B)મધયમપદલોપી (C)િતપરર (D)બહતિહી

63. ‘વીણાપાભણ’ શબદનો સમાસ દશાાવો.

(A)મધરમપદલોપી (B)કમાધારર (C)દવદવગ (D)બહશવરહી

64. સમાસ ઓળખાવો : આગગાડી

(A)દવનદવ (B)કમાધારર (C)મધયમપદલોપી (D)ઉપપદ

65. નીચનામારી કય ઉદાહરણ દવદવગ સમાસન નરી ?

(A)તરરચાર (B)રડરસ (C)પચપાતર (D)તતરભવન

66. ‘ભગહરધર’ શબદનો સમાસ ઓળખાવો.

(A)કમાધારર (B)ઉપપદ (C)િતપરર (D)દવનદવ

67. ‘રાિ-હદવસ’ શબદનો સમાસ ઓળખાવો.

(A)કમાધારર (B)ઉપપદ (C)દવદવગ (D)દવનસદવ

68. ‘જીવન સદરી’ શબદનો સમાસ દશાાવો.

(A)બહતિહી (B)િતપરર (C)કમકધારય (D)દવનદવ

69. નીચનામારી ‘તનભાર’ શબદનો સમાસ ઓળખાવો.

(A)કમાધારર (B)બહશવરહી (C)દવનદવ (D)દવદવગ

::- અલકાર -:: 70. ‘હારી જાણ રમિો હોર િમ સ ઢ હલાવ છ’ અલકાર ઓળખાવો.

(A)રપક (B)ઉપમા (C)ઉતપરકષા (D)સજીવારોપણ

71. ‘પાણી માટ પરતવણ પાભણરારા પાસ પહોચરો’ કરો અલકાર બન ?

(A)વરાકનપરાસ (B)ઉપમા (C)વરાજસતતિ (D)રપક

72. ‘મા િ મા’ કરો અલકાર છ ?

(A)રપક (B)અનનસવય (C)ઉપમા (D)અરાાનિરનરાસ

73. ‘હસિકમળરી કાજળ હાય, જળમ કીધ ઘર, ઉદર દખી દમરિીન સકાય સરવર’ પગતિનો અલકાર ઓળખાવો.

(A)સવભાવોગતિ (B)વયશતરક (C)વરાજસતતિ (D)ઉતપરકષા

74. મસાફરો, અસખર આ મસાફરો, શ ટરનન ચડયો ન હોર આદરો ! પગતિનો અલકાર ઓળખાવો.

(A)વરતિરફ (B)ઉતપરકષા (C)રપક (D)ઉપમા

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




75. ‘આખર દહરરો િ દહરરો જ’ અલકાર ઓળખાવો.

(A)રપક (B)ઉપમા (C)ઉતપરકષા (D)અનનસવય

76. નીચનામારી કય વણાાનપરાસ અલકારન ઉદાહરણ છ ?

(A)લિ ન લીધો લચલત ઉરોનો લહાવ જો

!

(B)ધનર છ િમારી બહારરીન !

ઊદર જોઈન નાટા !

(C)મવધ કનરા જવી નદી

સરાપરકાશમા સનાન કરિી હિી

(D)િજઘાિ રરો હોર એમ

અમરિકાકી ફસડાઈ પડયા

77. ‘રપ અરણ ઉદર સરખો’ કરો અલકાર છ ?

(A)ઉતપરકષા (B)શબદાનપરાસ (C)ઉપમા (D)રપક

78. અકળાઈ પડયો અવતન તવશ, જાણ ભવરો ચપાનો છોડ, કરો અલકાર છ ?

(A)વણાાનપરાસ (B)રપક (C)ઉતપકષા (D)ઉપમા

79. નીચનામારી ઉપમા અલકાર શોધો.

(A)શઠની મોટી હવલી ગામન નાક

કહવાર

(B)કાળજ ઊડા કળર છ, છટટ

જવી જજિદગી

(C)હય જાણ હહમાલર (D)મર ર ડગ ન જના મન ના ડગ

80. નીચનામારી કઈ પગતિ ઉપમા અલકારની છ ?

(A)આ ગાડા હીરાન છાિીએરી અળગો

કરાિો નરી

(B)દીકરાઓ પારીની પઠ પસા

વાપર છ

(C)દાદાજી એટલ દાદાજી (D)બગલ જાણી પાણી પર ઝબક

છ

81. કાતમની કોહકલા કભલ કજન કર – પગતિ કરા અલકારની છ ?

(A)સજીવારોપણ (B)અનનવર (C)રપક (D)વરકસગાઈ

82. ‘કપય જળન રશમપોિ; હકરણ િો ઝક રઈ કયોિ’ પગતિનો અલકાર ઓળખાવો.

(A)શબદાનપરાસ (B)સજીવારોપર (C)વણાસગાઈ (D)અતરાનપરાસ

::- કહવિ – રઢીપરરોગ -:: 83. નીચનામારી કહવિનો સાચો અરા શોધો. ‘રષકાળમા અતધક માસ’

(A)મશકલીમા વધારો થવો (B)વધાર ર:ખ હોવ (C)રષકાળ વારવાર પડવો (D)આમારી એકપણ નહી

84. ‘ધરમ કરિા ધાડ પડવી’ કહવિનો સાચો અરા કરો બન ?

(A)પણર કરિા નકસાન રવ (B)ધરમ કરિા ચોરી રવી (C)ધમાસરળ લટફાટ રવી (D)બીજાન સાર ઈચછવામા ખદન

નકસાન થવ

85. ‘સઠન ગાગડ ગાધી’ કહવિનો અરા શોધો.

(A)સ ઠના વહપારી બનવ (B)અલપ પરયતનથી મોટી શસદધિ

પરાપત ન થાય

(C)સ ઠ વચી સખ આવવ (D)આમારી એકપણ નહી

86. નીચના પકી કઈ કહવિો તવરોધી અરા દશાાવિી નરી ?

(A)નમય િ ભગવાનન ગમય – નીચી

બોરડી સૌ કોઈ ઝડ

(B)બભળરાના બ ભાગ – બદવદધ

આગળ બળ પાણી ભર

(C)આપ ભલા િો જગ ભલા

– ભલાઈ કરિા ભિ વળગ

(D)ઝાઝા હાથ રચળયામરા – બ

હાથ વગર તાળી ન પડ

87. જીવમા જીવ આવવો કહવિનો સાચો અરા કરો બન છ ?

(A)ઉતસાહમા વધારો રવો (B)િાશત થવી (C)મરલ સજીવન રવ (D)આશવરાનો અનભવ રવો

88. નીચનામારી કઈ કહવિ અલગ પડ છ ?

(A)કકકો ખરો કરવો (B)એકના બ ન રવ (C)વાિન વળગી રહવ (D)એક કાન થઈ જવ

::- સમાનારી -:: 89. નીચના તવકલપોમારી ‘રજની’ શબદનો સમાનારી શોધો.

(A)ચહિકા (B)ઉરા (C)િવકરી (D)રતવ

90. નીચના તવકલપોમારી ‘સધાકર’ શબદનો સમાનારી શોધો.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A)આકાશ (B)સરા (C)રાતમની (D)િિી

91. નીચનામારી કરો સમાનારી નરી ?

(A)સોન (B)કચન (C)કથીર (D)સવણા

92. આમારી ‘તશવ’ નો સમાનારી કરો નરી ?

(A)શકર (B)ધરજહર (C)નારાયર (D)મહાદવ

93. નીચના શબદનો સાચો પરાારવાચી શબદ કરો છ ?

(A)ફલ (B)પરસનન (C)સમસામ (D)પરકાશ

94. નીચના પકી કરો શબદ ‘પાણી’ નો પરાાર નરી ?

(A)સભલલ (B)ઉદક (C)સરસી (D)અબ

95. નીચનામારી ‘અવતન’ શબદના સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)સધા (B)રાતમની (C)વસધરા (D)શવારી

96. ‘ઘોડા’નો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)તવહગ (B)તરગ (C)ચતર (D)ગજ

97. નીચના તવકલપોમારી ‘આળસ’ શબદનો સમાનારી શોધો.

(A)માણસ (B)અળતસય (C)કદી (D)એદી

98. ‘કલ’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)િટ (B)હકનારો (C)એકદર (D)વધઘટ

99. નીચના તવકલપોમારી ‘શરાલ’ શબદનો સમાનારી શબદ શોધો.

(A)શાહમગ (B)વાઘ (C)તશરાળ (D)તસિહ

100. ‘આમર’ શબદનો સમાનારી શબદ શોધો.

(A)આબલી (B)કરી (C)આબો (D)મજરી

101. ‘પરકાશ’ શબદ માટ કરો શબદ સમાનારી નરી ?

(A)િજ (B)ધતિ (C)અધકાર (D)અજવાળ

102. ‘મસાફરી’ શબદનો સમાનારી શોધો.

(A)મજલ (B)ગજાવર (C)ઉપજ (D)અલપ

103. ‘કપલ’ શબદનો સમાનારી શોધો.

(A)કજસ (B)ઉડાઉ (C)લોભી (D)ઉદાર

104. નીચના શબદોમારી અરાની રીિ કરો શબદ જદો પડ છ ?

(A)અગવન (B)અશનલ (C)પાવક (D)હિાશન

105. નીચના શબદોમારી કરો શબદ અલગ પડ છ ?

(A)સાવજ (B)શારાલ (C)ગજરાજ (D)કસરી

106. નીચના શબદોમારી કરો સમાનારી શબદ નરી ?

(A)આહદતર (B)સોમ (C)હદવાકર (D)રતવ

107. નીચનામારી કરો શબદ સમાનારી નરી ?

(A)રમખાણ (B)હલલડ (C)ઝઘડો (D)બળવો

108. નીચનામારી કરો શબદ બધબસિો નરી ?

(A)સતવિા (B)ભાસકર (C)િિાક (D)હદનકર

109. નીચનામારી ‘આખ’ નો સમાનારી શબદ કરો નરી ?

(A)નરન (B)ભાલ (C)ચકષ (D)લોચન

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




110. ‘સધાકર’ શબદનો પરાાર શબદ આપો.

(A)સરા (B)રતવ (C)ચદર (D)તમહહર

111. ‘સમીર’નો સમાનારી શબદ કરો નરી ?

(A)વારરો (B)હવા (C)વાવાઝોડ (D)પવન

112. ‘શર’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)માથ (B)બાર (C)શરાિન (D)સરોવર

113. ‘અબર’ નો સમાનારી શબદ શ રાર ?

(A)આકાિ (B)અબાર (C)કપડ (D)મઘાડબર

114. ‘અવજઞા’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)તિતિકષા (B)આજઞા (C)ઉપકષા (D)અપકષા

115. ‘પતર’ નો પરાાર કરો નરી ?

(A)દનજ (B)િનજ (C)નનદન (D)સિ

116. કરો શબદ સમાનારી નરી િ જણાવો.

(A)હદવાકર (B)આહદતર (C)સોમ (D)રતવ

117. નીચનામારી કરો શબદ ‘પાવક’ શબદના અરાવાળો છ ?

(A)અકગન (B)પવન (C)પાવન (D)પતવતર

118. નીચનામારી ‘તવપલ’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)સદઢ (B)હોતશરાર (C)પષકળ (D)આહદતર

119. ‘દીન’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)હદવસ (B)અકરકિચન (C)પરકાશ (D)અજવાળ

120. નીચનામારી ‘રાતતર’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો નરી ?

(A)તનશા (B)શવારી (C)રાતમની (D)દાશમની

121. ‘મસાફરી’ શબદનો સમાનારી શબદ શોધો.

(A)મજલ (B)ગજાવર (C)ઊપજ (D)અલપ

122. ‘કપણ’ શબદનો સાચો અરા કરો રાર છ ?

(A)લોભી (B)ઉડાઉ (C)કજસ (D)ઉદાર

123. ‘અવતન’ નો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)સધા (B)શવારી (C)રાતમની (D)વસધરા

124. ‘ઘોડા’ માટનો સમાનારી શબદ શોધો.

(A)તવહગ (B)તરગ (C)ગજ (D)ચતર

125. ‘આળસ’ શબદનો સમાનારી શબદ કરો છ ?

(A)માણસ (B)કદી (C)એદી (D)અળતસય

126. ‘કલ’ શબદનો સાચો સમાનારી આપો.

(A)એકદર (B)હકનારો (C)વધઘટ (D)િટ

127. ‘શારાલ’ શબદનો સમાનારી શબદ આપો.

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A)વાઘ (B)તસિહ (C)શાહમગ (D)તશરાળ

128. ‘આમર’ શબદનો સમાનારી કરો બન છ ?

(A)કરી (B)સામાનર (C)આબો (D)આમ જનિા

129. ‘શોભણિ’નો સમાનારી શબદ કરો નરી ?

(A)રતિ (B)રતધર (C)સોન (D)લોહી

130. ‘પથવી’નો સમાનારી કરો નરી ?

(A)ધરા (B)વયોમ (C)વસધા (D)ધરિી

131. ‘વાહરતધ’નો સમાનારી શબદ કરો નરી ?

(A)રતનાકર (B)ઉદતધ (C)કાસાર (D)સાગર

132. નીચના પકી કરો શબદ ‘પકષી’ નો પરાાર નરી ?

(A)તવહગ (B)શકતન (C)ઉડપ (D)શકનિ

::- તવરદધારી શબદો -::

133. નીચનામારી ‘પતનિ’ શબદનો તવરદધારી શોધો.

(A)પશતત (B)દવી (C)પતવતર (D)પરકષક

134. આપલ તવકલપોમારી ‘સારા’ શબદનો તવરદધારી શોધો.

(A) તવરોગ (B)રલાભ (C)જદા (D)વયથક

135. ‘રાચક’ શબધનો તવરદધારી શબદ કરો બન ?

(A) દાતા (B)અવાચક (C)ભભખારી (D)રાચના

136. ‘સમષષટ’ શબદનો તવરદધારી શબદ જણાવો.

(A) સમિષષટ (B)વયકતતક (C)અગિ (D)સગિ

137. ‘અણધડ’ શબદનો તવરદધારી શબદ શોધો.

(A) સદર (B)ઘાટીલો (C)સડોળ (D)સઘડ

138. ‘સીધાપણ’ શબદનો તવરદધારી શબદ શોધો.

(A) તરાસાપણ (B)ઊધાપણ (C)વાકાપણ (D)અવળાપણ

139. ‘રગધ’ શબદનો તવરદધારી શબદ કરો બન ?

(A)સૌરભ (B)સવાસ (C)મહક (D)સગધ

140. ‘સવતસરી’ નો તવરદધારી શબદ કરો છ ?

(A) મતયતિતર (B)તવજર (C)જયતી (D)છમછરી

141. ‘આબર’ શબદનો તવરોધી શબદ શોધો.

(A)અજગત (B)બઆબર (C)પરતિષઠા (D)માન

142. કરો શબદ ‘અમિ’નો તવરોધી છ ?

(A) છાશ (B)માખણ (C)પાણી (D)શવષ

143. ‘ઉતતમ’ શબદનો તવરોધી શબદ કરો બન છ ?

(A)રલાભ (B)અરતસક (C)સમાન (D)અધમ

144. તવરદધારી શબદ કરો છ ? ‘ઔરસ’

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




(A) મીઠાસ (B)અનૌરસ (C)અઔરસ (D)અનોરસ

145. ‘કદન’ન તવરદધારી કય બન છ ?

(A)સોન (B)કથીર (C)કનક (D)ચાદી

146. ‘ઉલાળ’નો તવરદધારી શબદ આપો.

(A)ઘરાળ (B)ઊચ (C)સીધ (D)નીચ

147. ‘ઉછાછળ, નો તવરદધારી શબદ આપો.

(A)ઉપર (B)સહકરર (C)ઠરલ (D)આકરમક

148. ‘મખહરત’ શબદનો તવરોધી શબદ કરો છ ?

(A) મક (B)મખ (C)બોલકો (D)કઠસર

::-સતધ-::

149. ‘પરતરકષ’ શબદની સતધ છટી પાડલ સાચ સવરપ શોધો.

(A)પરશત + અકષ (B)પરિી + અકષ (C)પર + તરકષ (D)પરિી + ર+

150. ‘ગારક’ ની સતધ છટી પાડો.

(A)ગ + અક (B)ગૌ + અક (C)ગ + અક (D)ગા + એક

151. નીચનામારી ‘ઉનનતિ’ શબદની સતધ છટી પાડિા કરો તવકલપ સાચો છ ?

(A) ઉન + નતિ (B)ઉત + નશત (C)ઉત + નિી (D)ઉિ: + નિી

152. ‘મહશ’ની સતધ છટી પાડિા સાચો તવકલપ કરો બન ?

(A) મહાન + ઈશ (B)મહા + ઈસ (C)મહા + અઈશ (D)મહા + ઈિ

153. ‘જગદબા’ની સતધ છટી પાડિો સાચો તવકલપ શોધો.

(A)જગદ + અબા (B)જગત + અબા (C)જગ + દબા (D)જગ + અદબ

154. ‘જજણા – ઉદધાર’ની સતધ જોડિા નીચનામારી કરો શબદ સાચો બન ?

(A)જીરોિાર (B)જજણોદધાર (C)જીણાઉદધાર (D)જજણાઉદધાર

155. ‘તપતરાદશ’ શબદનો સાચો સતધ તવગરહ દશાાવો.

(A)તપિર + આદશ (B)પીિા + આદશ (C)પીિા + દશ (D)શપત + આદિ

156. સતધ છટી પાડો : રષટ

(A)દસ + ટ (B)રશ + ટ (C)ર + ઉષટ (D)એકપણ નહી

157. સતધ છટી પાડો : સવચછ

(A) સ + અચછ (B)સવ + અચછ (C)સ + અચછ (D)સવ + ચછ

158. નીચ આપલ શબદોમારી ‘ભાવવાચક સજઞા’ શોધો.

(A)પવાિ (B)પરરરા (C)હકિમિ (D)ઈષનડકા કાર

159. નીચના વાકયમારી ‘તવશરણ’ સવરપ કય છ ?

‘પાણીનો ભરલો પરાલો લઈન જરાર ઉરા પાછી આવી તરાર હસિી હિી’

(A)પરાલો (B)હસિી (C)ભરલો (D)િ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




160. આપલ શબદોમા ‘તવશરણ’ દશાાવિો શબદ કરો છ ?

(A)સનર (B)ઝડપરી (C)િઓ (D)કાળો

161. આપલ શબદો પકી ‘હકરરાતવશરણ’ દશાાવિો શબદ આપો.

(A)મશકલ (B)બોલવ (C)સનાપતિ (D)ગ સાથી

162. આપલ શબદોમારી ‘સવાનામ’ દશાાવિો શબદ શોધો.

(A)કજજરાખોર (B)તમ (C)મરિારી (D)સોન

163. નીચ આપલ વાકયનો પરકાર કરો છ િ જણાવો.

‘પોલીસ ચોરનો હર પકડયો અન િન હારકડી પહરાવી દીધી’

(A)ઉદગાર વાકય (B)સારવાકય (C)સયતત વાકય (D)સકલ વાકય

164. ‘રમણ’ શબદનો ચોકકસ પરકાર કરો બન ?

(A)ભાવવાચક નામ (B)સમહવાચક નામ (C)કત ાવાચક નામ (D)સજઞાવાચક નામ

165. ‘બપોર બારી બધ કરજ’ કરા પરકારન આજઞારા વાકય છ ?

(A)ભશવષય આજઞાથક (B)સાદો આજઞારા (C)તવતશષટ આજઞારા (D)વિામાન આજઞારા

166. નીચનામારી કરો પરકાર વાકય રપાિરનો નરી ?

(A)કિાહરવાકયમારી કમાભણવાકય (B)સાદા વાકયમારી

પરરકવાકય

(C)સાદા વાકયમાથી

શવશિષટ વાકય

(D)તવતધવાકયમારી તનરધ

વાકય

167. નીચના વાકયમા રખાહકિ પદની તવભગતિ જણાવો. ‘મજ અબળાન મોટી તમરાિ બાઈ !’

(A)પચમી (B)પરરમ (C)તતીય (D)સતપમી

168. ‘એ માણસ લચચો દખાર છ’ આ વાકયમા પરક પદ ‘લચચો’ શ છ ?

(A)કદિ (B)સવાનામ (C)શવિષર (D)સજઞા

169. ‘પલાએ પભલનન ધકકો મારો’ તવશરણનો પરકાર દશાાવો.

(A)સાપકષ તવશરણ (B)દિકક શવિષર (C)ગણવાચક તવશરણ (D)પરશનવાચક તવશરણ

170. નીચના વાકયમા રખાહકિ શબદ પછી કય તવરાભચહન મકાર ?

માર ધરાન દોરવા િણ કહ ‘સાભળો છો ?’

(A)પણાતવરામ (B)લઘરખા (C)ગરરખા (D)ગરશવરામ

171. પરરમ, બીજો, પાચમો કય તવશરણ દશાાવ છ ?

(A)સમહવાચક તવશરણ (B)વરગતિવાચક તવશરણ (C)િમવાચક શવિષર (D)આમારી એકપણ નહહિ

172. ર’ જ શબદમા વપરારલ (‘) ભચહનન શ કહવાર ?

(A)અલપતવરામ (B)અધાતવરામ (C) ગરતવરામ (D) લોપચચહન

173. ઉચચારની રીિ જદો પડિો મળાકષર કરો છ ?

(A)િ (B)ફ (C)દ (D)ધ

174. ‘દશભગતિના પાચ ગીિ િરાર કરો’ આ વાકયમા હકરરાપદનો અરા કરો છ ?

(A)તવધરરા (B)તનદશારા (C)સભવનારા (D)આજઞાથક

175. ‘અમારા દોર મનમા ના ધરશો, અમારા ગણ જોજો’ આ વાકયમા અભભગમવાચક તવશરણ દશાાવિો શબદ કરો છ ?

(A) ના (B) દોર (C)મનમા (D)ગણ

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in




176. સરદાર પટલ લોખડી પરર હિા – રખાહકિ પદ ઓળખાવો.

(A)ભાવવાચક તવશરણ (B) ગરવાચક શવિષર (C)સખરાવાચજ તવશરણ (D)કરમવાચક તવશરણ

177. જગદીશ પિગ ઊચી કરી – કમાભણ વાકય શોધો.

(A)જગદીશ પાસ પિગ ઊચી કરાવી (B)જગદીિથી પતગ ઊચી

કરાઈ

(C)જગદીશ પિગ ઊચી

કરશ

(D)જગદીશ પિગ ઊચી

કર છ.

178. ‘લોઢાના ચણા ચાવવા’ કહવિનો સાચો અરા કરો બન છ ?

(A) મહનિન પહરણામ ન મળવ (B)મશકલ કાયક કરવ (C)ગમ િ રીિ ભખ

ભાગવી

(D)બહારરી બિાવવી

179. નીચનામારી કરા રહઢપરરોગનો અરા ‘હાર કબલ કરવી’ િમ રાર છ ?

(A)હશથયાર હઠા મકવા (B)ભાવા ભાગવી (C)પગમા બડી પડવી (D)પગ ધોઈન પીવા

180. ‘િડકો-છારડો વઠવો’ કહવિનો અરા શ રાર ?

(A)ઝઘડો કરવો (B)નોકરી કરવી (C)સખ દ:ખ સહન કરવા (D)મહનિ કરવી.

181. ‘કોઈ પરરાસ બાકી ન રાખવો’ રઢીપરરોગનો અરા કરો રાર છ ?

(A) આકાિ-પાતાળ એક કરવા (B)જગ ચડવ (C)ખો ભલી જવી (D)વહાર ધાવ

182. ‘ઉઘ આવી જવી’ રહઢપરરોગનો અરા કરો રાર ?

(A) આખ મળી જવી (B)આખ મીચાઈ જવી (C)આખ ઠરવવી (D)આખ ઠરવી

183. નીચના પકી કરા રહઢપરરોગનો અરા ‘નકામો પરરાસ કરવો’ રિો નરી ?

(A) પારી માપવ (B)પાણીમા લીટા કરવા (C)પાણી વલોણ કરવ (D)પાણીની ગાસડી બાધવી

184. ‘સવભાવ કદી બદલાિો નરી’ િવો અરા ન આપિી કહવિ કઈ છ ?

(A) પડી ટવ ન ટળ (B)સવભાવન ઓસડ નહી (C)ધીરજના ફળ મીઠા (D)કિરાની પછડી વાકી િ

વાકી

Dow

nloa

d F

rom

247

nauk

ri.bl

ogsp

ot.in

Documents

ગુજરાત સરકાર દ્વારા લેવાતી GPSC 1-2 ... · 2019. 4. 18. · છંદ 44 16. સમાનાથી િબ્દો 49 17. શવરુધ્ધાથી