AALA HAZRAT KI KOSHISH HINDI - Dawat-e-Islami · 2017. 12. 5. · ¥¢’h¢ ãgÁ¢gÚ¼ Üuè §ç‹ÈguÚ¢Îè Üu¢ïçà¢à¢ïæ Ðïà¢Üuà¢ : }¢Á¢çhs¢ï ¥h }¢ÎèÝ¼éh

www.dawateislami.net

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ïæ

Ðïà¢ÜUà¢ : }¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

1

çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥G¢¥… G: à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼ ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è,

ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè

Ú…G±è

ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜUG ÐÉGÝï „ï ÐãHï …GñH }¢ïæ Îè ãé§ü

Îé¥G¢ ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ

¼…ü}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜUï ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï

¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J

(¥H }¢éS¼¼GÚÈUG, ç…ËÎ:1, „.40, Î¢LH çÈUGRU Ï¢ñM¼)

Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J

¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢

± Ï¢ÜUGè¥G

± }¢çxGÈUGÚ¼

13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ ç„. 1428 çã.




2

ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼S¢ÚÜU¢Úï Ý¢}¢Î¢Ú, }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú, çÏ¢ §ÁGÝï ÐÚ±Îü x¢¢Ú Î¢ï

¥G¢H}¢ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú, à¢ã‹à¢¢ãï ¥Ï¢Ú¢Ú ÜU¢

ÈUÚ}¢¢Ýï ¶GéàÏ¢êÎ¢Ú ãñ : “Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Úï Ý¢}¢ }¢¥G à¢Ý¢wG¼ }¢éÛ¢ ÐÚ Ðïà¢

çÜU²ï Á¢¢¼ï ãñ´ çHã¢Á¢G¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ¥ãGS¢Ý (²¢’Ýè wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ ¥ËÈUG¢Á¢G }¢ï´)

ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï J” (}¢éS¢‹ÝÈUG ¥GÏÎéÚüÁGÁ¢G¢ÜUG, çÁ¢. 2, S¢. 140, ãGÎèS¢ : 3116,

Î¢LH ÜéU¼éÏ¢éH §GçË}¢Ä²¢ Ï¢ñM¼)

(1) ÜU}¢çS¢Ý }¢éÏ¢çËHx¢G ÜUè §ç‹ÈUGÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢»ÜU ©S¼¢Á¢G S¢¢çãGÏ¢ }¢ÎíS¢ï }¢ï´ ãGSÏ¢ï }¢¢’}¢êH Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜU¢ï S¢Ï¢ÜUG

ÐÉG¢ Úãï ‰¢ï çÁ¢Ý }¢ï´ §GË}¢è Í¢Ú¢Ýï S¢ï ¼¥GËHéÜUG Ú¶Ýï ±¢H¢ »ÜU }¢-ÎÝè

}¢é‹Ý¢ |¢è à¢¢ç}¢H ‰¢¢ J ©S¢ ÜUè ãÚ ¥Î¢ }¢ï´ ±ÜUG¢Ú ¥¢ñÚ S¢HèÜUG¢ ‰¢¢ J

ÝêÚ¢Ýè Ó¢ïãÚ¢ ©S¢ ÜUè ÜUGËÏ¢è ÝêÚ¢çÝ²¼ ÜUè ¥GvÜU¢S¢è ÜUÚ Úã¢ ‰¢¢ J

S¢éÚ}¢x¢è´ Ó¢}¢ÜU¼è ãé§ü ¥¢æ¶ï´ ©S¢ ÜUè Á¢Gã¢Ý¼ ± ÈUG¼G¢Ý¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú Îï

Úãè ‰¢è´ J ±¢ïã Ï¢ÇGè ¼±ÁÁ¢¢ïã S¢ï ¥ÐÝ¢ S¢Ï¢ÜUG ÐÉG Úã¢ ‰¢¢ J §¼Ýï }¢ï´ »ÜU

Ï¢ÓÓ¢ï Ýï ¥¢ ÜUÚ S¢H¢}¢ çÜU²¢ J ©S¼¢Á¢G S¢¢çãGÏ¢ ÜïU }¢éæã S¢ï çÝÜUH x¢²¢ :

“Á¢è¼ï Úã¢ï J” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ }¢-ÎÝè }¢é‹Ý¢ Ó¢¢ñæÜU¢ ¥¢ñÚ ÜéUÀ ²êæ ¥GÁ¢üG ÜUè :

“²¢ ©S¼¢Á¢Gè ! S¢H¢}¢ ÜïU Á¢±¢Ï¢ }¢ï´ ¼¢ï ÜUãÝ¢ Ó¢¢çã²ï !”




3

©S¼¢Á¢G S¢¢çãGÏ¢ ÜU}¢çS¢Ý }¢éÏ¢çËHx¢G ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï §SH¢ãGè Á¢é}H¢ S¢éÝ

ÜUÚ Ý¢Ú¢Á¢G Ý ãé» Ï¢çËÜU ¶GñÚ wG±¢ãè ÜUÚÝï ÐÚ ¶Géà¢è ÜU¢ §ÁGã¢Ú

ÈUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï §S¢ ã¢ïÝã¢Ú à¢¢çx¢Îü ÜU¢ï ÉïÚ¢ï´ Îé¥G¢»æ Îè J

(}¢éHwG¶GS¢Ý ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 63)

ÜU}¢çS¢Ý }¢éÏ¢çËHx¢G ÜU¢ñÝ ‰¢¢ ?}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢Ð Á¢¢Ý¼ï ãñ´ ±¢ïã ÜU}¢çS¢Ý

}¢éÏ¢çËHx¢G ÜU¢ñÝ ‰¢¢ ? ±¢ïã Ó¢¢ñÎã±è´ S¢Îè çãÁ¢Úè ÜïU }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï

ç}¢ËH¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH Ï¢-Ú-ÜU¼,

¥GÁ¢Gè}¢éH }¢¼üÏ¢¼, ÐÚ±¢Ý» à¢}»G çÚS¢¢H¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ãGÁ¢GÚ¼ï

¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈUGÁ¢G ¥H ÜUG¢Úè à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ã}¢Î

ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ‰¢ï J ¥¢Ð ÜUè ç±H¢Î¼ï

Ï¢¢ S¢¥G¢Î¼ Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈUG (çã‹Î) ÜïU }¢ãGËH¢ Á¢S¢¢ñHè }¢ï´ 10 à¢Ã±¢HéH

}¢éÜUÚü}¢ çS¢. 1272 çã. Ï¢Ú¢ïÁ¢G ãzG¼¢ Ï¢ ±vG¼ï Á¢G¢ïãÚ }¢é¼G¢çÏ¢ÜUG 14 Á¢êÝ

1856 §üG. ÜU¢ï ãé§ü J ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï çS¢ÈUGü ¼ïÚã S¢¢H ÎS¢

}¢¢ã Ó¢¢Ú çÎÝ ÜUè ©G}¢í }¢ï´ ¼}¢¢}¢ }¢éÚÃ±Á¢¢ ©GHê}¢ ÜUè ¼v}¢èH ¥ÐÝï

±¢çHÎï }¢¢çÁ¢Î Ú§üS¢éH }¢é-¼ÜUçËH}¢èÝ ãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ÝÜUGè ¥GHè

¶G¢Ý S¢ï ÜUÚ ÜïU S¢ÝÎï ÈUGÚ¢x¢G¼ ãG¢çS¢H ÜUÚ Hè J ©S¢è

çÎÝ ¥¢Ð Ýï »ÜU S¢é±¢H ÜïU Á¢±¢Ï¢ }¢ï´ ÐãH¢ ÈUG¼±¢ ¼ãGÚèÚ ÈUÚ}¢¢²¢ ‰¢¢

J ÈUG¼±¢ S¢ãGèãG Ð¢ ÜUÚ ¥¢Ð ÜïU ±¢çHÎï }¢¢çÁ¢Î Ýï }¢SÝÎï §zG¼¢ ¥¢Ð ÜïU

çS¢ÐéÎü ÜUÚ Îè ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ ±vG¼ ¼ÜU ÈUG¼¢±¢ ¼ãGÚèÚ ÈUÚ}¢¢¼ï Úãï J ²êæ ¼¢ï




4

¥¢Ð Ýï çS¢. 1286 çã. S¢ï çS¢. 1340 çã. ¼ÜU

H¢¶¢ï´ ÈUG¼±ï çH¶ï, HïçÜUÝ ¥zGS¢¢ïS¢ ! S¢Ï¢ ÜU¢ï ÝvGH Ý çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¢

J Á¢¢ï ÝvGH ÜUÚ çH²ï x¢» ‰¢ï ©Ý ÜU¢ Ý¢}¢ “¥H ¥G¼G¢²‹Ý-Ï¢ç±Ä²ã

çÈUGH ÈUG¼¢±Úü-Á¢Gç±Ä²ã” Ú¶¢ x¢²¢ J ãÚ ÈUG¼±ï }¢ḯ ÎH¢§H ÜU¢ S¢}¢é‹ÎÚ

}¢¢ïÁ¢Á¢GÝ ãñ J ÈUG¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ (x¢GñÚ }¢é¶GÚüÁ¢¢) ÜUè 12 ¥¢ñÚ ¼wGÚèÁ¢

à¢éÎ¢ ÜUè 30 çÁ¢ËÎḯ ãñ́ J ²ïã x¢G¢çHÏ¢Ý ©Îêü Á¢GÏ¢¢Ý }¢ḯ Îé‹²¢ ÜU¢ Á¢G¶Gè}¢ ¼ÚèÝ

}¢Á}¢ê¥G» ÈUG¼¢±¢ ãñ Á¢¢ï çÜU ¼vGÚèÏ¢Ý Ï¢¢§üS¢ ãÁ¢G¢Ú (22000) S¢-ÈUGãG¢¼, À

ãÁ¢G¢Ú ¥¢Æ S¢¢ï S¢ḯ¼¢HèS¢ (6847) S¢é±¢H¢¼ ÜïU Á¢±¢Ï¢¢¼ ¥¢ñÚ Î¢ï S¢¢ï À

(206) ÚS¢¢§H ÐÚ }¢éà¼ç}¢H ãñ J Á¢Ï¢ çÜU ãÁ¢G¢Úã¢ }¢S¢¢§H çÁ¢G}ÝÝ Á¢GïÚï

Ï¢ãGS¢ ¥¢» ãñ´ J ¥¢Ð 55 S¢ï Á¢G¢§Î ©GHê}¢ ÐÚ ©GÏ¢êÚ

Ú¶Ýï ±¢Hï »ïS¢ï }¢¢çãÚ ¥G¢çH}¢ ‰¢ï çÜU ÎÚÁ¢Ý¢ï´ ©GHê}¢ï ¥GçvGH²¢ ±

ÝçvGH²¢ ÐÚ ¥¢Ð ÜUè S¢ï´ÜUÇG¢ï´ ¼S¢¢ÝèÈGU }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ´, ãÚ ¼SÝèÈGU }¢ḯ ¥¢Ð

ÜUè §GË}¢è ±Á¢¢ã¼, çÈGUvGãè }¢ã¢Ú¼ ¥¢ñÚ ¼ãGÜGUèÜGUè Ï¢S¢èÚ¼ ÜïU Á¢Ë±ï

çÎ¶¢§ü Îï¼ï ãñ́, çÏ¢H ¶GéS¢êS¢ ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ ¼¢ï x¢GÃ±¢S¢ï Ï¢ãGÚï çÈGUvGã ÜïU

çH²ï ¥¢õvS¢èÁ¢Ý ÜU¢ ÜU¢}¢ Îï¼¢ ãñ J ¥¢Ð Ýï ÜGéUÚ¥¢Ýï

}¢Á¢èÎ ÜU¢ ¼ÚÁ¢}¢¢ çÜU²¢ Á¢¢ï ©Îêü ÜUï }¢¢ñ…êÎ¢ ¼Ú¢çÁ¢}¢ }¢ïæ S¢Ï¢ ÐÚ ÈGU¢§ÜGU

ãñ J ¥¢Ð ÜïU ¼ÚÁ¢}¢¢ ÜU¢ Ý¢}¢ “ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý”

ãñ J çÁ¢S¢ ÐÚ ¥¢Ð ÜïU ¶GHèÈGU¢ S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH

}¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î ¥¢Ï¢¢Îè Ýï ãG¢çà¢²¢

¶GÁ¢G¢§ÝéH §GÚÈGU¢Ý çH¶¢ ãñ J 25 S¢-ÈGULH }¢éÁ¢GzGÈGUÚ çS¢. 1340




5

çã. Ï¢ }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU çS¢. 1921 §üG. ÜU¢ï Á¢é}¢é¥G¼éH }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU çÎÝ çã‹ÎéS¼¢Ý ÜïU

±vG¼ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU 2 Ï¢Á¢ ÜUÚ 38 ç}¢ÝÅ ÐÚ, »ïGÝ ¥Á¢G¢Ý ÜïU ±vG¼ §{Ú

}¢é¥çÁGÁ¢GÝ Ýï ÜUã¢ ¥¢ñÚ ©{Ú §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï

ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ¥G¢çH}¢ï à¢Úè¥G¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢

¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈGUÁ¢G ¥H ÜGU¢Úè à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý

Ýï Î¢§G²ï ¥Á¢H ÜU¢ï HÏÏ¢ñÜU ÜUã¢ J

¥¢Ð ÜU¢ }¢Á¢G¢Úï ÐéÚ ¥‹±¢Ú Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU (çã‹Î) }¢ḯ

¥¢Á¢ |¢è çÁ¢G²¢Ú¼ x¢¢ãï ¶G¢S¢ ± ¥G¢}¢ Ï¢Ý¢ ãé±¢ ãñ J

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ãG¢çÈGUÁ¢Gï ÜGéUÚ¥¢Ý, ÈGUÜGUèã, }¢ézG¼è,

}¢éãGçgS¢, }¢éÎ



6

¥¢ÜGU¢, }¢ÎèÝï ±¢Hï }¢éS¼GÈGU¢ ÝèÁ¢G S¢Ï¢ ÜïU S¢Ï¢ ¥ç}Ï¢²¢»

çÜUÚ¢}¢ Ýï ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ÜïU ÜU¢}¢ }¢ï´ §ç‹ÈGUÚ¢Îè

ÜU¢ïçà¢à¢ ÈGUÚ}¢¢§ü ãñ J ã}¢ï´ |¢è Ó¢¢çã²ï çÜU §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU Á¢GÚè»G

wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ Îï¼ï Á¢¢»æ ¥¢ñÚ S¢±¢Ï¢ ÜU¢ ¶GÁ¢G¢Ý¢ HêÅ¼ï

Á¢¢»æ J §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ¼zGS¢èHè }¢¢’Hê}¢¢¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï

ÜïU çH²ï à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è

ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè

ÜïU Ï¢²¢Ý ÜïU ¼ãGÚèÚè x¢éHÎS¼ï “Á¢‹Ý¼è }¢ãGH ÜU¢

S¢¢ñÎ¢” ¥¢ñÚ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè à¢¢»¥G ÜUÎ¢ü çÜU¼¢Ï¢ “§ç‹ÈGUÚ¢Îè

ÜU¢ïçà¢à¢” ÜU¢ Á¢GMÚ }¢é¼G¢-H¥G¢ ÜUèçÁ¢²ï ¥¢ñÚ ¥G-}¢Hè ¼GÚèÜGU¢ S¢è¶Ýï

ÜïU çH²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï´ }¢ï´ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU

S¢¢‰¢ S¢ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú ÜUèçÁ¢²ï J ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ã}¢ï´ “¥ÐÝè ¥¢ñÚ

S¢¢Úè Îé‹²¢ ÜïU H¢ïx¢¢ï´ ÜUè §SH¢ãG ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢” ÜUÚÝï ÜïU çH²ï }¢-

ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼ ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚÝï ¥¢ñÚ }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï´ ÜU¢ }¢éS¢¢çÈGUÚ

Ï¢Ý¼ï ÚãÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè ¼}¢¢}¢

}¢Á¢¢çHS¢ Ï¢ à¢é}¢êH }¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ ÜU¢ï çÎÝ ÐÓÓ¢èS¢±è́

Ú¢¼ ÀÏÏ¢èS¢±è´ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J

à¢¢ï’Ï¢» §SH¢ãGè ÜéU¼éÏ¢, }¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢

(Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

16 ÚÏ¢è©G‹ÝêÚ çS¢. 1430 çã., 14 }¢¢Ó¢ü çS¢. 2009 §üG.




7

(2) Ý}¢¢Á¢G }¢ḯ x¢G-H¼Gè ÜUÚÝï ±¢Hï ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î ÎïãHè (çã‹Î)

ÜUè »ÜU }¢çSÁ¢Î }¢ï´ }¢àxG¢êHï ±Á¢GèÈGU¢ ‰¢ï J »ÜU S¢¢çãGÏ¢ ¥¢» ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ãè Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï Hx¢ï J Á¢Ï¢ ¼ÜU çÜGU²¢}¢ }¢ḯ Úãï

}¢çSÁ¢Î ÜUè Îè±¢Ú ÜU¢ï Îï¶¼ï Úãï, LÜêU¥G }¢ḯ |¢è S¢Ú ªÐÚ ©Æ¢ ÜUÚ S¢¢}¢ÝïÎè±¢Ú ãè ÜUè ¼GÚÈGU ÝÁ¢GÚ Ú¶è J Á¢Ï¢ ±¢ïã Ý}¢¢Á¢G S¢ï ÈGU¢çÚx¢G ãé» ¼¢ï ©S¢ ±vG¼¼ÜU ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ |¢è ¥ÐÝ¢ ±Á¢GèÈGU¢ }¢éÜU}}¢H ÜUÚ Ó¢éÜïU

‰¢ï J ¥¢Ð Ýï ©‹ãḯ ¥ÐÝï Ð¢S¢ Ï¢éH¢ ÜUÚ à¢Ú-§üG }¢S¥H¢S¢}¢Û¢¢²¢ çÜU “Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ çÜUS¢ çÜUS¢ ãG¢H¼ }¢ï´ ÜUã¢æ ÜUã¢æ çÝx¢¢ã ã¢ïÝèÓ¢¢çã²ï J” çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ ãG¢H¼ï LÜêU¥G çÝx¢¢ã Ð¢©æ ÐÚ ã¢ïÝèÓ¢¢çã²ï J” ²ïã S¢éÝ¼ï ãè ±¢ïã S¢¢çãGÏ¢ ÜGU¢Ï¢ê S¢ï Ï¢¢ãÚ ã¢ï x¢» ¥¢ñÚ ÜUãÝïHx¢ï : “±¢ã S¢¢çãGÏ¢ ! Ï¢ÇGï }¢¢ñH¢Ý¢ Ï¢Ý¼ï ã¢ï, Ý}¢¢Á¢G }¢ḯ çÜGUÏH¢ ÜUè ¼GÚÈGU }¢éæãã¢ïÝ¢ Á¢GMÚè ãñ ¥¢ñÚ ¼é}¢ }¢ïÚ¢ }¢éæã çÜGUÏH¢ S¢ï ÈñUÚÝ¢ Ó¢¢ã¼ï ã¢ï !” ²ïã S¢éÝÜUÚ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ©Ý ÜUè S¢}¢Û¢ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÜUH¢}¢ ÜUÚ¼ï

ãé» ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÈUÚ ¼¢ï S¢ÁÎ¢ }¢ḯ |¢è Ðïà¢¢Ýè ÜïU Ï¢Á¢¢» Æ¢ïÇGè Á¢G}¢èÝÐÚ Hx¢¢§²ï !” ²ïã çãGv}¢¼ |¢Ú¢ Á¢é}H¢ S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã çÏ¢ËÜéUH ¶G¢}¢¢ïà¢ ã¢ïx¢» ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè S¢}¢Û¢ }¢ḯ ²ïã Ï¢¢¼ ¥¢ x¢§ü çÜU “çÜGUÏH¢ M ã¢ïÝï ÜU¢}¢yGHÏ¢ ²ïã Ýãè´ çÜU ¥Ã±H ¼¢ ¥¢ç¶GÚ çÜGUÏH¢ ÜUè ¼GÚÈGU }¢éæã ÜUÚ

ÜïU Îè±¢Ú ÜU¢ï Îï¶¢ Á¢¢», Ï¢çËÜU S¢ãGèãG }¢S¥H¢ ±¢ïãè ãñ Á¢¢ï ¥¢’H¢ãGÁ¢GÚ¼ Ýï Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ J”

(ã²¢¼ï ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ç…. 1, „. 303)




8

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢ÜGêUH¢ ãñ : “

(²¢’Ýè H¢ïx¢¢ï´ S¢ï ©Ý ÜUè ¥GvGH¢ï´ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÜUH¢}¢ÜUÚ¢ï)” (¥Ï…ÎéH ©GHê}¢, çÁ¢. 1, S¢. 129) ¥¢Ð Ýï Îï¶¢ çÜU ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼

Ýï »ÜU ¥G¢}¢ à¢wGS¢ S¢ï ©S¢ ÜUè ¥GvGH ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÜUH¢}¢çÜU²¢ ¼¢ï ¥¢Ð ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï çÝÜUHï ãé» çãGv}¢¼ |¢Úï »ÜU Á¢é}Hï Ýï Ï¢ÚS¢¢Ï¢ÚS¢ S¢ï Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ x¢G-H¼Gè ÜUÚÝï ±¢Hï ÜUè H}ãG¢ |¢Ú }¢ï´ §SH¢ã G ÈGUÚ}¢¢Îè J “¥ÐÝè ¥¢ñÚ S¢¢Úè Îé‹²¢ ÜïU H¢ïx¢¢ï´ ÜUè §SH¢ãG ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢”

ÜUÚÝï ±¢Hï }¢éÏ¢çËHx¢GèÝ ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU §S¢ }¢-ÎÝè ÈêUH ÜU¢ï ¥ÐÝïçÎH ÜïU }¢-ÎÝè x¢éHÎS¼ï }¢ï´ S¢Á¢¢ ÜUÚ §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï´ ÜU¢ï Î¢’±¼ï§SH¢}¢è ÜïU }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï´, ãzG¼¢±¢Ú §çÁ¼}¢¢¥G¢¼ ±x¢GñÚ¢ }¢ï´çà¢ÚÜU¼ ÜUÚ±¢Ýï ÜïU çH²ï §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚḯ, ÜU¢}²¢Ï¢è©Ý ÜïU ÜGUÎ}¢ Ó¢ê}¢ïx¢è J¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU

ã}¢¢Úè }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï

(3) ¼GÏ¢èÏ¢ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢S¢ÎLàà¢Úè¥Gã, Ï¢ÎLœ¢GÚèÜGUã ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è

}¢éãG}}¢Î ¥}¢Á¢Î ¥GHè ¥¢’Á¢G}¢è Ýï ©GHê}¢ï ÎèçÝ²¢ ÜUè¼v}¢èH ÜïU Ï¢¢’Î ÜéUÀ ¥GS¢¢ü ¼ÎÚèS¢ ÈGUÚ}¢¢§ü J çÈUÚ Ï¢¢’Á¢G ±éÁ¢êã¢¼ ÜUè

çÏ¢Ý¢ ÐÚ ¼ÎÚèS¢ À¢ïÇG ÜUÚ }¢¼GÏ¢ (²¢’Ýè vHèçÝÜU) à¢éM¥G ÜUÚ çÎ²¢




9

(v²êæ çÜU ¥¢Ð ãGÜUè}¢ |¢è ‰¢ï) J Á¢GÚè¥G» }¢¥G¢à¢ S¢ï }¢éyG}¢§Ý ã¢ï ÜUÚÁ¢é}¢¢ÎH ªH¢ çS¢. 1329 çã. }¢ï´ ¥¢Ð çÜUS¢è ÜU¢}¢ S¢ï“H¶Ýª” ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» J ±ã¢æ S¢ï ¥ÐÝï ©S¼¢Á¢Gï }¢¢ïãG¼Ú}¢ ãGÁ¢GÚ¼}¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã ±S¢è ¥ãG}¢Î }¢éãGçgS¢ S¢êÚ¼è ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ḯ

“ÐèHè |¢è¼” ãG¢çÁ¢GÚ ãé» J ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãGçgS¢ S¢êÚ¼è ÜU¢ïÁ¢Ï¢ }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU ©Ý ÜU¢ ã¢ïÝã¢Ú à¢¢çx¢Îü ¼ÎÚèS¢ À¢ïÇG ÜUÚ }¢¼GÏ¢ }¢ḯ}¢àxG¢êH ã¢ï x¢²¢ ãñ ¼¢ï ©‹ãï´ Ï¢ïãGÎ ¥zGS¢¢ïS¢ ãé±¢ J Ó¢êæçÜU S¢ÎLàà¢Úè¥Gã

ÜU¢ §Ú¢Î¢ Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ïÝï ÜU¢ |¢è ‰¢¢ Ó¢éÝ¢‹Ó¢ïÏ¢ÚïHè à¢ÚèÈGU Á¢¢¼ï ±vG¼ }¢éãGçgS¢ S¢êÚ¼è Ýï »ÜU ¶G¼G §S¢}¢ÁG}¢êÝ ÜU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢

çÎ²¢ ‰¢¢ çÜU “çÁ¢S¢ ¼GÚãG }¢éç}ÜUÝ ã¢ï ¥¢Ð §Ý (²¢’Ýè S¢ÎLàà¢Úè¥Gã,Ï¢ÎLœ¢GÚèÜGUã }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î ¥}¢Á¢Î ¥GHè ¥¢’Á¢G}¢è )ÜU¢ï ç¶GÎ}¢¼ï ÎèÝ ± §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè ¼GÚÈGU }¢é-¼±ÁÁ¢ïã ÜUèçÁ¢²ï J”

Á¢Ï¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜïU ÎÚï Î¢ñH¼ ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè ãé§ü¼¢ï ¥¢Ð çÝã¢²¼ HéyGÈGU¢ï ÜUÚ}¢ S¢ï Ðïà¢ ¥¢» ¥¢ñÚÎÚ²¢zG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢¢ñH¢Ý¢ v²¢ ÜUÚ¼ï ãñ´ ? }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : }¢¼GÏ¢ ÜUÚ¼¢

ãêæ J ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢¼GÏ¢ |¢è ¥ÓÀ¢ ÜU¢}¢ ãñ, (²¢’Ýè §GË}¢ Î¢ï ãñ´ : §GË}¢ï ÎèÝ ¥¢ñÚ

§GË}¢ï ç¼GÏ¢), }¢x¢Ú }¢¼GÏ¢ ÜUÚÝï }¢ï´ ²ïã ¶GÚ¢Ï¢è ãñ çÜU S¢éÏãG S¢éÏãG ÜGU¢MÚ¢(²¢’Ýè Ðïà¢¢Ï¢) Îï¶Ý¢ ÐÇG¼¢ ãñ J” ±çHÄ²ï ÜU¢ç}¢H ÜïU HÏ¢ã¢» }¢éÏ¢¢-ÚÜU¢ S¢ï çÝÜUH¢ ãé±¢ ²ïã Á¢é}H¢ ¥ÐÝï ¥‹ÎÚ »ïS¢è MãG¢çÝ²¼ çH²ï ãé»




10

‰¢¢ çÜU S¢ÎLàà¢Úè¥Gã ÜïU çÎH S¢ï ç¼GÏ¢¢Ï¢¼ (²¢’Ýè§GH¢Á¢ ± }¢é¥G¢HÁ¢ï ÜïU Ðïà¢ï) ÜU¢ ¶G²¢H Á¢¢¼¢ Úã¢ J çÈUÚ }¢¼GÏ¢ À¢ïÇG¢¥¢ñÚ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Á¢ñS¢ï ¥GÁ¢Gè}¢ MãG¢Ýè ¼GÏ¢èÏ¢ ÜUè Á¢GïÚïçÝx¢Ú¢Ýè Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU ãè }¢ï´ Úã ÜUÚ ÎèÝè ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ }¢SMÈGU ã¢ï x¢»

¥¢ñÚ §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè §à¢¢¥G¼ ÜïU Á¢GÚè»G H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ MãG¢Ýè §GH¢Á¢ ÜUÚÝïHx¢ï J

çH²ï Ï¢ñÆ¢ ‰¢¢ §GàÜG ïU }¢éS¼GÈGU¢ ÜUè ¥¢x¢ S¢èÝï }¢ï ´

ç±H¢²¼ ÜU¢ Á¢Ï¢è´ ÐÚ ÝvGà¢, çÎH }¢ï´ ÝêÚ ±ãGÎ¼ ÜU¢

(¼çÁGÜUÚ» S¢ÎLàà¢Úè¥Gã, S¢. 12, }¢éHwG¶GS¢Ý)

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè

§ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU Ý¼èÁ¢ï }¢ï´ Î¢ïÏ¢¢Ú¢ §GË}¢ï ÎèÝ ÜïU à¢¢ï’Ï¢ï S¢ï ±¢Ï¢S¼¢ã¢ïÝï ±¢Hï S¢ÎLàà¢Úè¥Gã ±¢ïãè ãS¼è ãñ́ çÁ¢‹ã¢ḯ Ýï }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ÝïÐ¢ÜU ± çã‹Î ÜU¢ï ©Îêü Á¢GÏ¢¢Ý }¢ḯ “Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼” Á¢ñS¢¢ §GË}¢è ¶GÁ¢G¢Ý¢ ¥G¼G¢çÜU²¢ J “Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼” çÈGUvGãï ãG-ÝÈGUè ÜU¢ Ï¢ïã¼ÚèÝ §‹S¢¢§ü-vH¢ïÐèçÇ²¢(²¢’Ýè }¢¢’Hê}¢¢¼è }¢Á}¢ê¥G¢) ãñ J à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼,

Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î§Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜUè¥ãç}}¢Ä²¼ ÜïU Ðïà¢ï ÝÁ¢GÚ ¥ÐÝï ¼}¢¢}¢ }¢éÚèÎèÝ ± }¢é-¼¥GçËHÜGUèÝ ÜU¢ïÏ¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ ÐÉGÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢¼ï ãé» “}¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼” ÜïU70±ḯ ¥¢ñÚ 72±ḯ }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢ }¢ḯ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́ : “v²¢ ¥¢Ð Ýï §S¢




11

S¢¢H ÜU}¢U ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU }¢¼üÏ¢¢ Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çãGSS¢¢ 9 S¢ï }¢éÚ¼Î ÜU¢Ï¢²¢Ý, çãGSS¢¢ 2 S¢ï ÝÁ¢¢S¢¼¢ḯ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ¥¢ñÚ ÜUÐÇGï Ð¢ÜU ÜUÚÝï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢,çãGSS¢¢ 16 S¢ï ¶GÚèÎ ± ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜU¢ Ï¢²¢Ý, ±¢çHÎñÝ ÜïU ãGéÜGêUÜGU ÜU¢ Ï¢²¢Ý(¥x¢Ú à¢¢Îè à¢éÎ¢ ãñ́ ¼¢ï) çãGSS¢¢ 7 S¢ï }¢éãGÚü}¢¢¼ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ¥¢ñÚ ãGéÜGêUÜGéUÁGÁ¢G¢ñÁ¢ñÝ,çãGSS¢¢ 8 S¢ï Ï¢ÓÓ¢¢ḯ ÜUè ÐÚ±çÚà¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý, ¼GH¢ÜGU ÜU¢ Ï¢²¢Ý, çÁ¢Gã¢Ú ÜU¢Ï¢²¢Ý ¥¢ñÚ ¼GH¢ÜGïU çÜUÝ¢²¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ÐÉG ²¢ S¢éÝ çH²¢ ãñ ? v²¢ ¥¢ÐÝï Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ ²¢ Ý}¢¢Á¢G ÜïU ¥ãGÜU¢}¢ (ÚS¢¢§Hï ¥Gœ¢G¢çÚÄ²¢ çãGSS¢¢¥Ã±H) S¢ï ÐÉG ²¢ S¢éÝ ÜUÚ ¥ÐÝï ±éÁG¢ê, x¢GéSH ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G ÎéLS¼ ÜUÚ ÜïUçÜUS¢è S¢é‹Ýè ¥G¢çH}¢ ²¢ çÁ¢G}}¢¢Î¢Ú }¢éÏ¢çËHx¢G ÜU¢ï S¢éÝ¢ çÎ²ï ãñ´ ?”

Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §GË}¢è ± ¼ãGÜGUèÜGUè à¢¢ï’Ï¢ïÜUè }¢Á¢çHS¢ ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ Ýï Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ ÜUè ¼wGÚèÁ¢ ±¼SãèH ± ãG±¢à¢è ÜU¢ ÜU¢}¢ à¢éM¥G ÜUÚ Ú¶¢ ãñ J ¼¢ Î}¢ï ¼ãGÚèÚ §S¢ ÜUèçÁ¢ËÎ ¥Ã±H (çãGSS¢¢ 1 ¼¢ 6), çãGSS¢¢ 7,8,9,16 }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH}¢ÎèÝ¢ S¢ï ÀÐ ÜUÚ }¢‹Á¢GÚï ¥G¢}¢ ÐÚ ¥¢ Ó¢éÜïU ãñ´ J }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ÜUè çÜUS¢è |¢è à¢¢¶G S¢ï ãçÎÄ²¼Ý ¼GHÏ¢ ÈGUÚ}¢¢»æ J ²¢ ¥ËH¢ã ã}¢ḯ|¢è ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU ÝvGà¢ï ÜGUÎ}¢ ÐÚ Ó¢HÝï ÜUè¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢, §GË}¢ï Ý¢ÈGïU¥G ¥¢ñÚ ¥G-}¢Hï S¢¢HïãG ÜUè Î¢ñH¼ S¢ï}¢¢H¢}¢¢H ÈGUÚ}¢¢, ¼¢ Î}¢ï ¥¢ç¶GÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU }¢-ÎÝè }¢¢ãG¢ïH }¢ḯ§çS¼ÜGU¢}¢¼ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ J¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU





12

(4) S¢¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝÝï ±¢Hï ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢S¢ÁÁ¢¢Î¢ Ýà¢è´ S¢ÚÜU¢Úï ÜUH¢æ }¢¢ÚãÚ¢ à¢ÚèÈGU ãGÁ¢GÚ¼ }¢ãÎè

ãGS¢Ý ç}¢²¢æ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “}¢ñ´ Á¢Ï¢ Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU ¥¢¼¢¼¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ¶GéÎ ¶¢Ý¢ H¢¼ï ¥¢ñÚ ã¢‰¢ {éH¢¼ï J »ÜU}¢¼üÏ¢¢ }¢ñ´ Ýï S¢¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ¥¢ñÚ ÀËHï ÐãÝï ãé» ‰¢ï, ãGSÏ¢ï ÎS¼êÚ Á¢Ï¢

ã¢‰¢ {éH±¢Ýï Hx¢ï ¼¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “à¢ãÁ¢G¢Î¢ ãéGÁG¢êÚ ! ²ïã ¥æx¢êÆè ¥¢ñÚÀËHï }¢éÛ¢ï Îï ÎèçÁ¢²ï !” }¢ñ´ Ýï ©¼¢Ú ÜUÚ Îï çÎ²ï ¥¢ñÚ Ï¢}Ï¢§ü Ó¢H¢ x¢²¢ JÏ¢}Ï¢§ü S¢ï }¢¢ÚãÚ¢ à¢ÚèÈGU ±¢ÐS¢ ¥¢²¢ ¼¢ï }¢ïÚè HÇGÜUè ÈGU¢ç¼G}¢¢ Ýï ÜUã¢ :“¥ÏÏ¢¢ ãéGÁG¢êÚ ! Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU ÜïU }¢¢ñH¢Ý¢ S¢¢çãGÏ¢ (²¢’Ýè ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼

) ÜïU ²ã¢æ S¢ï Ð¢S¢üH ¥¢²¢ ‰¢¢, çÁ¢S¢ }¢ï´ ÀËHï ¥æx¢êÆè ¥¢ñÚ »ÜU¶G¼G ‰¢¢ çÁ¢S¢ }¢ï´ ²ïã çH¶¢ ‰¢¢ : “à¢ãÁ¢G¢Îè S¢¢çãGÏ¢¢ ²ïã Î¢ïÝ¢ï´ ¼GH¢§ü

¥à²¢ ¥¢Ð ÜUè ãñ´ (v²êæ çÜU }¢Î¢ïZ ÜU¢ï §Ý ÜU¢ ÐãÝÝ¢ Á¢¢§Á¢G Ýãè´) J”(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 105)

}¢-ÎÝè ÈêUH ! ÜñUS¢¢ Œ²¢Ú¢ ¥‹Î¢Á¢Gï ¼ÏHèx¢G ‰¢¢ }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï

ç}¢ËH¼, S¢ÚÜU¢Úï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ J ¥ËH¢ã ã}¢ï´|¢è §SH¢}¢ ÜUè S¢Ú Ï¢éH‹Îè ÜUè ¶G¢ç¼GÚ çãGv}¢¼ ± Î¢Ý¢§ü ÜïU S¢¢‰¢ Ï¢ÇGï ãè

¥ãGS¢Ý ¥‹Î¢Á¢G }¢ï´ wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J

à¢ã¢ »ïS¢¢ Á¢ÁGÏ¢¢ Ð¢ªæ çÜU }¢ñ´ wG¢êÏ¢ S¢è¶ Á¢¢ªæ

¼ïÚè S¢é‹Ý¼ï ´ çS¢¶¢Ý¢ }¢-ÎÝè }¢ÎèÝï ±¢Hï




13

¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU


(5) ¼G¢çHÏ¢ï §GË}¢ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ãGÁ¢GÚ¼ï }¢¢ñH¢Ý¢ ÝêÚ }¢éãG}}¢Î ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼

}¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î ÜGUÝ¢¥G¼ ¥GHè ²ïã Î¢ïÝ¢ḯ ãGÁ¢GÚ¢¼ }¢éÁ¢çgÎïÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Á¢ñS¢ï S¢ÓÓ¢ï ¥G¢çà¢ÜGUï ÚS¢êH ÜUè

S¢¢ïãGÏ¢¼ï Ï¢¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ }¢ï´ Úã ÜUÚ §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè Î¢ñH¼ï Ï¢ï Ï¢ã¢ ãG¢çS¢HÜUÚ Úãï ‰¢ï J »ÜU }¢¼üÏ¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ÝêÚ }¢éãG}}¢Î Ýï S¢çÄ²ÎS¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ Ý¢}¢ Hï ÜUÚ §S¢ ¼GÚãG ÐéÜU¢Ú¢ : “ÜGUÝ¢¥G¼ ¥GHè, ÜGUÝ¢¥G¼¥GHè !” Á¢Ï¢ S¢çÄ²ÎéSS¢¢Î¢¼ ÜïU ¥G¢çà¢ÜGïU S¢¢çÎÜGU ÜïUÜU¢Ý¢ï´ }¢ï´ ²ïã ¥¢±¢Á¢G ÐÇGè ¼¢ï x¢±¢Ú¢ Ý çÜU²¢ çÜU ¶G¢ÝÎ¢Ýï ÚS¢êH ÜïUà¢ãÁ¢G¢Îï ÜU¢ï §S¢ ¼GÚãG Ý¢}¢ Hï ÜUÚ ÐéÜU¢Ú¢ Á¢¢» J ÈGU¢ñÚÝ }¢¢ñH¢Ý¢ ÝêÚ }¢éãG}}¢Î

S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ï Ï¢éH±¢²¢ ¥¢ñÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï ãé» ÈGUÚ}¢¢²¢ : “v²¢S¢çÄ²Î Á¢G¢Î¢ḯ ÜU¢ï §S¢ ¼GÚãG ÐéÜU¢Ú¼ï ãñ́ ! ÜU|¢è }¢éÛ¢ï |¢è §S¢ ¼GÚãG

ÐéÜU¢Ú¼ï ãé» S¢éÝ¢ ? (²¢’Ýè }¢ñ́ ¼¢ï ©S¼¢Á¢G ãêæ çÈUÚ |¢è ÜU|¢è »ïS¢¢ ¥‹Î¢Á¢G§çwG¼²¢Ú Ýãè´ çÜU²¢)” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ }¢¢ñH¢Ý¢ ÝêÚ }¢éãG}}¢Î S¢¢çãGÏ¢ Ï¢ãé¼à¢Úç}¢‹Î¢ ãé» ¥¢ñÚ ÝÎ¢}¢¼ S¢ï çÝx¢¢ãḯ Û¢éÜU¢ Hè́ J ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Á¢¢§²ï ! ¥¢§‹Î¢ ¶G²¢H Úç¶²ïx¢¢ J”

(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 183)





14


(6) x¢GñÚ }¢éçSH}¢ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î ¥Ä²êÏ¢ ¥GHè

ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ çÜU “¥Á¢G¢Ýï Á¢G¢ïãÚ ã¢ï Ó¢éÜUè ‰¢è }¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ ãGÁ¢GÚ¼¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î ¥¢Ï¢¢Îè ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼}¢¢ñH¢Ý¢ ÚãGì}¢ §H¢ãè S¢ÚÜU¢Úï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, }¢éÁ¢çgÎï

ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜUè ç¶GÎ}¢¼ïÏ¢¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ‰¢ï J Ý}¢¢Á¢G ÜUè ¼Ä²¢Úè ã¢ï Úãè ‰¢è J §¼Ýï }¢ï´ »ÜU¥¢çÚ²¢ (²¢’Ýè x¢GñÚ }¢éçSH}¢) ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ÜUãÝï Hx¢¢ : “¥x¢Ú }¢ïÚïÓ¢‹Î S¢é±¢H¢¼ ÜïU Á¢±¢Ï¢¢¼ Îï çÎ²ï Á¢¢»æ ¼¢ï }¢ñ´ ¥¢ñÚ }¢ïÚè Ï¢è±è

Ï¢ÓÓ¢ï S¢Ï¢ }¢éS¢Ë}¢¢Ý ã¢ï Á¢¢»æx¢ï J” Ý¢ }¢¢’Hê}¢ ©S¢ ÜïU Á¢±¢Ï¢¢¼ }¢ï´çÜU¼Ý¢ ±vG¼ Hx¢¼¢ ? Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“ÜéUÀ ÎïÚ ÆãÚ Á¢¢¥¢ï ! ¥|¢è Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ±vG¼ ã¢ï x¢²¢ ãñ, Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î ¼é}ã¢Úï ãÚ S¢é±¢H ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ Á¢¢»x¢¢ J”

±¢ïã ÜUãÝï Hx¢¢ : “»ÜU S¢é±¢H ¼¢ï ²ïãè ãñ çÜU ¥¢Ð ÜïU ÎèÝ}¢ḯ §GÏ¢¢Î¼ ÜïU Ð¢æÓ¢ ±vG¼ v²êæ }¢éÜGUÚüÚ ãñ´ ? ÐÚ}¢ïEÚ (wG¢éÎ¢ ¼¥G¢H¢)ÜUè §GÏ¢¢Î¼ çÁ¢¼Ýè |¢è ÜUè Á¢¢» ¥ÓÀè ãè ãñ J” }¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ ãGÁ¢GÚ¼¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î ¥¢Ï¢¢Îè Ýï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²ïã »’ç¼Ú¢Á¢G ¼¢ï ¶GéÎ ¼é}ã¢Úï ªÐÚ |¢è ±¢çÚÎ ã¢ï¼¢ ãñ J”çÈUÚ }¢¢ñH¢Ý¢ ÚãGì}¢ §H¢ãè Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼é}ã¢Úï }¢ÁGãÏ¢




15

ÜUè çÜU¼¢Ï¢ “S¢y²¢Ú‰¢ ÐíÜU¢à¢” }¢ïÚï }¢ÜU¢Ý ÐÚ }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ ¥|¢è }¢æx¢±¢ÜUÚ çÎ¶¢ S¢ÜU¼¢ ãêæ J” ¥H x¢GÚÁ¢G ¼Gñ Ð¢²¢ çÜU ÐãHï Ý}¢¢Á¢G ÐÉG Hè Á¢¢»§¼Ýè ÎïÚ }¢ï´ çÜU¼¢Ï¢ |¢è ¥¢ Á¢¢»x¢è çÈUÚ ©S¢ x¢GñÚ }¢éçSH}¢ÜïU çÎH S¢ï ÜéUÈGí ± Á¢GH¢H¼ ÜUè x¢‹Îx¢è ÎêÚ ÜUè Á¢¢»x¢è J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ²ïã¼èÝ¢ï´ Ï¢éÁ¢Géx¢ü ãGév}¢ï ¶GéÎ¢ ±‹Îè Ï¢Á¢¢ H¢Ýï ÜïU çH²ï }¢çSÁ¢Î ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢»¥¢ñÚ ±¢ïã x¢GñÚ }¢éçSH}¢ Ï¢¢ãÚ x¢ïÅ ÜïU ÜGUÚèÏ¢ Ï¢ñÆ x¢²¢ J Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î ©S¢

Ýï ²ïã S¢é±¢H¢¼ çÜU²ï :(1) ¥x¢Ú ÜGéUÚ¥¢Ý, ¥ËH¢ã ÜU¢ ÜUH¢}¢ ãñ ¼¢ï ‰¢¢ïÇG¢

‰¢¢ïÇG¢ v²êæ Ý¢çÁ¢GH ãé±¢ ? »ÜU Î}¢ v²êæ Ý ¥¢²¢ Á¢Ï¢ çÜU ¶GéÎ¢ ¼¥G¢H¢ ¼¢ï§S¢ï ²vÏ¢¢Úx¢è ©¼¢ÚÝï ÐÚ ÜGU¢çÎÚ ‰¢¢ J

(2) Ï¢ ÜGU¢ñH ¼é}ã¢Úï, ¥¢Ð ÜïU ÝÏ¢è ÜU¢ï }¢ï’Ú¢Á¢ ÜUè Ú¢¼ ¶GéÎ¢ Ýï Ï¢éH¢²¢ ‰¢¢, ¥x¢Ú ±¢ïã ±¢ÜGïU§üG ¶GéÎ¢ ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢ ‰¢ï ¼¢ï çÈUÚ

Îé‹²¢ }¢ï´ ±¢ÐS¢ v²êæ |¢ïÁ¢ çÎ²ï x¢» ?(3) §GÏ¢¢Î¼ Ð¢æÓ¢ ±vG¼ ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU S¢y²¢Ú‰¢ ÐíÜU¢à¢ ÜUè

§GÏ¢¢Ú¼ Îï¶Ý¢ }¢àM¼G ãé§ü J©S¢ ÜïU ²ïã S¢é±¢H S¢éÝ ÜUÚ }¢éÏ¢çËHx¢Gï §SH¢}¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñ´ ¼é}ã¢Úï S¢é±¢H¢ï´ ÜïU Á¢±¢Ï¢ ¥|¢è Îï¼¢ ãêæ,

}¢x¢Ú ¼é}¢ Ýï Á¢¢ï ±¢’Î¢ çÜU²¢ ãñ ©S¢ ÐÚ ÜGU¢§}¢ ÚãÝ¢ J” ÜUã¢ : “ã¢æ, }¢ñ´

çÈUÚ ÜUã¼¢ ãêæ çÜU ¥x¢Ú ¥¢Ð Ýï }¢ïÚï S¢é±¢H¢¼ ÜïU Á¢±¢Ï¢ }¢¢’ÜGêUH¥‹Î¢Á¢G }¢ï´ Îï çÎ²ï ¼¢ï }¢ñ´ ¥ÐÝï Ï¢è±è Ï¢ÓÓ¢¢ï´ S¢}¢ï¼ }¢éS¢Ë}¢¢Ý ã¢ï

Á¢¢ªæx¢¢ J” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ }¢éÏ¢çËHx¢Gï §SH¢}¢ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ýï }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï ²ïã




16

¥ËÈGU¢Á¢G ¥Î¢ ãé» : “¼é}ã¢Úï ÐãHï S¢é±¢H ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ ²ïã ãñ çÜU Á¢¢ï à¢ñ »ïGÝÁ¢GMÚ¼ ÜïU ±vG¼ ÎS¼ ²¢Ï¢ ã¢ï¼è ãñ, çÎH }¢ḯ ©S¢ ÜUè ±vG¥G¼ çÁ¢G²¢Î¢ ã¢ï¼èãñ §S¢è çH²ï ÜUH¢}¢ï Ð¢ÜU ÜU¢ï Ï¢ ¼ÎÚèÁ¢ (²¢’Ýè Î-ÚÁ¢¢ Ï¢ Î-ÚÁ¢¢)Ý¢çÁ¢GH çÜU²¢ x¢²¢ J §‹S¢¢Ý Ï¢ÓÓ¢ï ÜUè S¢êÚ¼ }¢ḯ ¥¢¼¢ ãñ çÈUÚ Á¢±¢Ý ã¢ï¼¢ ãñçÈUÚ Ï¢êÉG¢, ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ©S¢ï Ï¢êÉG¢ ÐñÎ¢ ÜUÚÝï ÐÚ |¢è ÜGU¢çÎÚ ãñ çÈUÚÏ¢êÉG¢ ÐñÎ¢ v²êæ Ý çÜU²¢ ?, §‹S¢¢Ý ¶ï¼è ÜUÚ¼¢ ãñ, ÐãHï Ð¢ñÎ¢ çÝÜUH¼¢ ãñ

çÈUÚ ÜéUÀ ¥GS¢ïü Ï¢¢’Î ©S¢ }¢ï´ Ï¢¢Hè ¥¢¼è ãñ §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î Î¢Ý¢ Ï¢Ú ¥¢}¢Îã¢ï¼¢ ãñ, ±¢ïã ¶GéÎ¢» Ï¢éÁ¢Géx¢ü ± Ï¢Ú¼Ú ¼¢ï ÜGU¢çÎÚ ãñ »ÜU Î}¢ x¢GËH¢ ÐñÎ¢ÜUÚ Îï çÈUÚ »ïS¢¢ v²êæ Ý ÜUÚ¼¢ ?” ¥ÐÝï ÐãHï S¢é±¢H ÜU¢ }¢éyG}¢§Ý ÜéUÝÁ¢±¢Ï¢ S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã x¢GñÚ }¢éçSH}¢ ¶G¢}¢¢ïà¢ ã¢ï x¢²¢ J }¢éÏ¢çËHx¢Gï §SH¢}¢ÜU¢ ¥‹Î¢Á¢Gï ¼ÏHèx¢G ©S¢ ÜïU çÎH }¢ï´ Í¢Ú ÜUÚ Ó¢éÜU¢ ‰¢¢ ©S¢ ÜUè çÎHèÜñUçÈGUÄ²¼ Ó¢ïãÚï S¢ï §G²¢æ ‰¢è J çÈUÚ çÜU¼¢Ï¢ “S¢y²¢Ú‰¢ ÐíÜU¢à¢” ¥¢ x¢§üçÁ¢S¢ ÜïU ¼èS¢Úï Ï¢¢Ï¢ (¼¢’Hè}¢) Ð‹ÎÚã±ḯ ãïôÇx¢ }¢ḯ ²ïã §GÏ¢¢Ú¼ }¢¢ñÁ¢êÎ ‰¢è :

“¥xÝè ã¢ï~¢ (²¢’Ýè ÐêÁ¢¢) S¢éÏãG à¢¢}¢ Î¢ï ãè ±vG¼ ÜUÚï J” §S¢è ¼GÚãGÓ¢¢ñ‰¢ï Ï¢¢Ï¢ (¶G¢Ý¢Î¢Úè) ãïôÇx¢ Ý}Ï¢Ú 63 }¢ḯ ²ïã §GÏ¢¢Ú¼ }¢¢ñÁ¢êÎ ‰¢è “S¢æŠ²¢(çã‹Îê¥¢ïæ ÜUè S¢éÏãG ± à¢¢}¢ ÜUè §GÏ¢¢Î¼) Î¢ï ãè ±vG¼ ÜUÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï J” ²ïã§GÏ¢¢Ú¼ S¢éÝ ¥¢ñÚ Îï¶ ÜUÚ ©S¢ï ÎêS¢Úï S¢é±¢H ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ |¢è ç}¢H Ó¢éÜU¢ ‰¢¢ J¥Ï¢ ±¢ïã §SH¢}¢ S¢ï }¢Á¢GèÎ ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï Úã¢ ‰¢¢ çHã¢Á¢G¢ ©S¢ Ýï }¢ï’Ú¢Á¢ ±¢HïS¢é±¢H ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ Ó¢¢ã¢ ¼¢ï }¢éÏ¢çËHx¢Gï §SH¢}¢, ¥G¢çà¢ÜGïU ¶GñLH ¥Ý¢}¢

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ýï }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÈêUHÛ¢ÇGÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ¥ËÈGU¢Á¢G ÜéUÀ ²êæ ¼Ú¼èÏ¢ Ð¢» : “}¢ï’Ú¢Á¢ ±¢Hï S¢é±¢H ÜïU




17

Á¢±¢Ï¢ ÜU¢ï ²êæ S¢}¢Û¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï ! çÜU »ÜU Ï¢¢Îà¢¢ã ¥ÐÝï }¢éËÜU ÜïU §ç‹¼Á¢G¢}¢ÜïU çH²ï »ÜU Ý¢§Ï¢ }¢éÜGUÚüÚ ÜUÚ¼¢ ãñ, ±¢ïã S¢êÏ¢¢Î¢Ú ²¢ Ý¢§Ï¢, Ï¢¢Îà¢¢ã ÜïUãGSÏ¢ï }¢‹à¢¢ ç¶GÎ}¢¢¼ ¥‹Á¢¢}¢ Îï¼¢ ãñ, Ï¢¢Îà¢¢ã ©S¢ ÜUè ÜU¢Ú x¢éÁ¢G¢çÚ²¢ḯ S¢ïwG¢éà¢ ã¢ï ÜUÚ ¥ÐÝï Ð¢S¢ Ï¢éH¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ §‹¥G¢}¢ ± ç¶GË¥G¼ï ÈGU¢ç¶GÚ¢ ¥G¼G¢ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ Ý ²ïã çÜU ©S¢ï Ï¢éH¢ ÜUÚ }¢é¥Gœ¢GH ÜUÚ Îï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï Ð¢S¢Ú¢ïÜU Hï¼¢ ãñ J” ²ïã çÎH Ýà¢èÝ ÜUH¢}¢ S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã x¢GñÚ }¢éçSH}¢ Ï¢ï S¢¢wG¼¢

ÐéÜU¢Ú ©Æ¢ : “¥¢Ð Ýï }¢éÛ¢ï wG¢êÏ¢ }¢éy}G¢§Ý ÜUÚ çÎ²¢, }¢éÛ¢ï }¢ïÚï S¢Ï¢S¢é±¢H¢ḯ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ ç}¢H x¢²¢, }¢ñæ ¥|¢è ¥ÐÝï Ï¢è±è, Ï¢ÓÓ¢¢ḯ ÜU¢ï

H¢¼¢ ãêæ ¥¢ñÚ ã}¢ S¢Ï¢ ¥ÐÝï Ï¢¢ç¼GH }¢ÁGãÏ¢ ÜU¢ï À¢ïÇG ÜUÚ ÎèÝï

§SH¢}¢ }¢ḯ Î¢ç¶GH ã¢ï¼ï ãñ́ J” (ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 287, }¢éHwG¶GS¢Ý)}¢-ÎÝè ÈêUH

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îï¶¢ ¥¢Ð Ýï çÜU çÁ¢Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU ãçS¼²¢ï´

ÜïU S¢èÝï ¶G¢ñÈGïU wG¢éÎ¢ ¥¢ñÚ §GàÜGïU }¢éS¼GÈGU¢ ÜïUÝêÚ S¢ï }¢éÝÃ±Ú ã¢ï¼ï ãñ´ ©Ý ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ Á¢¢ï |¢è ¥¢¼¢ ãñ ¶G¢Hè ã¢‰¢ Ýãè´Á¢¢¼¢, x¢é}¢Ú¢ã¢ï´ ÜU¢ï çS¢Ú¢¼Gï }¢éS¼ÜGUè}¢ ÜUè Î¢ñH¼ ç}¢H¼è ãñ, ç¼àÝx¢¢Ýï§GË}¢ ©GHê}¢ï Ý¢çÈGU¥G¢ ÜïU à¢èÚè´ ¥¢ñÚ Æ‹Çï Á¢¢}¢¢ï´ S¢ï S¢ñÚ¢Ï¢ ã¢ï¼ï ãñ´,¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜU¢ §GàÜGU }¢Á¢GèÎ ÈGUMÁ¢G¢æ ã¢ï¼¢ ãñ, Ï¢ï ¥G-}¢H¢ï´ ÜU¢ï¥¢’}¢¢Hï S¢¢çHãG¢ ÜUè ¼GÚÈGU ÚxGÏ¢¼ ç}¢H¼è ãñ, Ý¢çÜGUS¢, ÜU¢ç}¢H ± ¥v}¢H

Ï¢Ý ÜUÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ÜU¢ç}¢H Ï¢Ý¢Ýï }¢ï´ }¢SMÈGïU ¥G}¢H ã¢ï Á¢¢¼ï ãñ´ J¼¢Úè¶G ÜïU ¥±Ú¢ÜGU ÐÚ }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î

ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜUè S¢èÚ¼ ÜU¢ Ï¢¢Ï¢ çÝã¢²¼ ÎÚwGà¢¢æ ±




18

¼¢çÏ¢‹Î¢ ãñ J ¥¢Ð Ýï ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè ±¢ïã ç¶GÎ}¢¼ ÜUè ÜUï Á¢G}¢¢Ý¢

Îï¶¼¢ ãè Úã x¢²¢ J ¥¢Ð ÜïU ÈGéU²êÁ¢G¢ï Ï¢-ÚÜU¢¼ S¢ï ¥GÚÏ¢ ± ¥GÁ¢}¢}¢éS¼ÈGUèÁ¢G ãé» J §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ÜïU Ý¢}¢ ÜïU ÇæÜïU ÐêÚè Îé‹²¢ }¢ï´ Ï¢Á¢ÝïHx¢ï J ²ïã §‹ãè ÜU¢ ÈGñUÁ¢G ãñ çÜU ¥¢Á¢ ÜïU §S¢ ÐéÚ çÈGU¼Ý Î¢ñÚ }¢ï´ ¼ÏHèx¢GïÜGéUÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU “Î¢’±¼ï §SH¢}¢è”ÜU¢ }¢éàÜUÏ¢¢Ú }¢-ÎÝè }¢¢ãG¢ïH ãÚ ¼GÚÈGU ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè ¶GéàÏ¢ê»æ ÈñUH¢Úã¢ ãñ J ¥G¢çà¢ÜGïU ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï

¥ãHï S¢é‹Ý¼ ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è çÁ¢G²¢§ü ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè ¼¢’Hè}¢¢¼ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÎèÝï }¢¼èÝ ÜUè §¼Ýï Œ²¢Úï ± ¥ãGS¢Ý¥‹Î¢Á¢G }¢ḯ ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚ Úãï ãñ́ çÜU çÁ¢S¢ Ýï |¢è §S¢ ¥‹Î¢Á¢G ÜU¢ï Îï¶¢ ±¢ïã ²ïãÜUãÝï ÐÚ }¢Á¢Ï¢êÚ ã¢ï x¢²¢ çÜU “¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ( )±¢ÜGïU§üG §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ( ) ÜïU ¥G¢çà¢ÜGUï S¢¢çÎÜGU

ãñ´ J” ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ÜUè ÐéÚ ¶GéHêS¢, ¥Ý‰¢ÜU

ÜU¢ïçà¢à¢¢ḯ ÜïU Ý¼èÁ¢ï }¢ḯ “Î¢’±¼ï §SH¢}¢è” Ï¢ãé¼ ÜU}¢ ¥GS¢ïü }¢ḯ Îï¶¼ï ãèÎï¶¼ï Îé‹²¢ |¢Ú }¢ḯ ÈñUH x¢§ü ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜïU 66 S¢ï Á¢G¢§Î }¢é}¢¢çHÜU }¢ḯ S¢é‹Ý¼¢ḯÜU¢ Ðñx¢G¢}¢ ÐãéæÓ¢ x¢²¢ J ¼¢ Î}¢ï ¼ãGÚèÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è 36S¢ï Á¢G¢§Î à¢¢ï’Ï¢¢ḯ }¢ïæ S¢é‹Ý¼¢ḯ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚ Úãè ãñ J }¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è|¢¢§²¢ï ! ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè ¼¢’Hè}¢¢¼ ÐÚ ¥G}¢H ÐñÚ¢ ã¢ï ÜUÚÎèÝï }¢¼èÝ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ¥ãGS¢Ý ¥‹Î¢Á¢G }¢ḯ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ¥¢Ð |¢è Î¢’±¼ï

§SH¢}¢è ÜïU }¢-ÎÝè }¢¢ãG¢ïH S¢ï ±¢Ï¢S¼¢ ã¢ï Á¢¢»æ ! ¶G¢ñÈGïU ¶GéÎ¢




19

± §GàÜGïU }¢éS¼GÈGU¢, ¥¢’}¢¢Hï S¢¢çHãG¢ ÜUè Î¢ñH¼ï Ï¢ïà¢ Ï¢ã¢ ãG¢çS¢H ã¢ïx¢è,x¢éÝ¢ã¢ḯ S¢ï ÝzGÚ¼ ÜU¢ Á¢GïãìÝ Ï¢Ýïx¢¢ ¥¢ñÚ ã}¢¢Úè ¥¢ç¶GÚ¼ S¢æ±ÚÝï ÜïU ¥SÏ¢¢Ï¢Ï¢Ý Á¢¢»æx¢ï J ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ḯ}¢ïæ S¢ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú ÜUèçÁ¢²ï, ¥¢Ð ÜU¢ï ÈGñUÁ¢G¢Ýï ÚÁ¢G¢ |¢è ÝS¢èÏ¢

ã¢ïx¢¢ J »ïS¢è ãè »ÜU Ï¢ã¢Ú }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï :}¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼

ÜU¢ ÎèÎ¢Ú ã¢ï x¢²¢ÐæÁ¢¢Ï¢ (Ð¢çÜUS¼¢Ý) ÜïU à¢ãÚ ¶G¢Ýï±¢H ÜïU }¢éÜGUè}¢ §SH¢}¢è

|¢¢§ü ÜïU Ï¢²¢Ý ÜU¢ ¶GéH¢S¢¢ ãñ çÜU ã}¢¢Úï ¥GH¢ÜGïU ÜïU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïUçÁ¢G}}¢¢Î¢Ú §SH¢}¢è |¢¢§ü ÜU¢ÈGUè ¥GS¢ïü S¢ï §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU Á¢GÚè»G}¢éÛ¢ï }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUÚÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢ Úãï ‰¢ï HïçÜUÝ }¢ñ´

ã}¢ïà¢¢ ©Ý ÜU¢ï Å¢H çÎ²¢ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢ J ¥¢ç¶GÚï ÜU¢Ú ©Ý ÜUè §ç‹ÈGUÚ¢ÎèÜU¢ïçà¢à¢ ÜU¢ S¢-}¢Ú¢ Á¢G¢çãÚ ãé±¢ ¥¢ñÚ }¢ñ´ }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜU¢ }¢éS¢¢çÈGUÚÏ¢Ý x¢²¢ J ã}¢¢Ú¢ }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ ¶G¢Ýï±¢H ÜïU »ÜU Îïã¢¼è ¥GH¢ÜGïU }¢ï´}¢¢ñÁ¢êÎ »ÜU Ï¢éÁ¢Géx¢ü ÜïU }¢Á¢G¢Ú à¢ÚèÈGU S¢ï }¢éçËãGÜGU »ÜU}¢çSÁ¢Î }¢ï´ ÆãÚ¢ J }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜïU ¥¢ç¶GÚè çÎÝ }¢ñ´ ©Ý Ï¢éÁ¢Géx¢ü

ÜïU }¢Á¢G¢Ú à¢ÚèÈGU ÜïU Ð¢S¢ Ï¢ñÆ¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG Úã¢

‰¢¢ çÜU }¢ïÚè ¥¢æ¶ Hx¢ x¢§ü J S¢Ú ÜUè ¥¢æ¶ïæ ¼¢ï v²¢ Ï¢‹Î ãé§æü çÎH ÜUè¥¢æ¶ï´ ¶éH x¢§æü, v²¢ Îï¶¼¢ ãêæ çÜU »ÜU ÝêÚ¢Ýè Ó¢ïãÚï ±¢Hï Ï¢éÁG¢éx¢ü¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ãñ´ çÁ¢‹ã¢ï´ Ýï S¢ÈGïUÎ çHÏ¢¢S¢ Á¢GñÏ¢ï ¼Ý çÜU²¢ ãé±¢ ãñ ¥¢ñÚS¢ÈGïUÎ Úæx¢ ÜUè Ó¢¢ÎÚ ¥¢ïÉG Ú¶è ãñ J ©Ý ÜïU ÐèÀï |¢è Ó¢‹Î ÝêÚ¢Ýè Ó¢ïãÚï




20

±¢Hï Ï¢éÁ¢Géx¢ü Ï¢ñÆï ãé» ãñ´ J }¢ñ´ Ýï ©‹ãè }¢ï´ S¢ï »ÜU S¢ï ÐêÀ¢ çÜU “²ïã Ï¢éÁG¢éx¢ü

ÜU¢ñÝ ãñ´ ?” ©‹ã¢ï´ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²ïã S¢éç‹Ý²¢ï´ ÜïU §}¢¢}¢ S¢çÄ²Îè ¥¢’H¢ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ãñ´ J” ¼¢ï ²êæ }¢-ÎÝèÜGU¢çÈGUHï ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï S¢çÄ²Îè ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢¶G¢Ý ÜUè wG±¢Ï¢ }¢ï´ çÁ¢G²¢Ú¼ ÝS¢èÏ¢ ã¢ï x¢§ü JS¢è¶Ýï S¢é‹Ý¼ï´ ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ Ó¢H¢ï HêÅÝï ÚãG}¢¼ḯ ÜGU¢çÈGUHï }¢ḯ Ó¢H¢ï

HïÝï ÜU¢ï Ï¢-Ú-ÜU¼ï ́ÜGU¢çÈGUHï }¢ï ́Ó¢H¢ï Ð¢¥¢ïx¢ï Ú¢ãG¼ḯ ÜGU¢çÈGUHï }¢ḯ Ó¢H¢ï



(7) ¼æx¢ÎS¼è ÜUè çà¢ÜU¢²¼ ÜUÚÝï ±¢Hï ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “S¢¢Î¢¼ï çÜUÚ¢}¢ }¢ï´ S¢ï

»ÜU S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢Îï x¢ÚçÎà¢ï ¥Ä²¢}¢ ÜUè Á¢GÎ }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ ¼æx¢ÎS¼è }¢ï´}¢éÏ¼H¢ ‰¢ï J ±¢ïã }¢ïÚï Ð¢S¢ ¼à¢ÚèÈGU H¢¼ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ãG¢H¢¼ S¢ï çÎH

Ï¢ÚÎ¢à¼¢ ã¢ï ÜUÚ }¢éçzGHS¢è ± x¢GéÚÏ¢¼ ÜUè çà¢ÜU¢²¼ çÜU²¢ ÜUÚ¼ï J »ÜUçÎÝ Á¢Ï¢ ±¢ïã Ï¢ãé¼ ãè ÐÚïà¢¢Ý ± }¢xG}¢ê}¢ ‰¢ï }¢ñ́ Ýï ©Ý S¢ï ÜUã¢ : “S¢¢çãGÏ¢Á¢G¢Îï ! ²ïã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢§²ï çÜU çÁ¢S¢ ¥G¢ñÚ¼ ÜU¢ï Ï¢¢Ð Ýï ¼GH¢ÜGU Îï Îè ã¢ï,v²¢ ±¢ïã Ï¢ïÅï ÜïU çH²ï ãGH¢H ã¢ï S¢ÜU¼è ãñ ?” ©‹ã¢ḯ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ýãè́ J”}¢ñ́ Ýï ÜUã¢ : “»ÜU }¢¼üÏ¢¢ ¥¢Ð ÜïU Á¢gï ¥¢’H¢ ¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ïS¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼üÁ¢G¢ à¢ïÚï ¶GéÎ¢ Ýï ¼‹ã¢§ü }¢ḯ

¥ÐÝï Ó¢ïãÚ» }¢éÏ¢¢-ÚÜU¢ ÐÚ ã¢‰¢ ÈñUÚ ÜUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï Îé‹²¢ !




21

çÜUS¢è ¥¢ñÚ ÜU¢ï {¢ïÜU¢ Îï, }¢ñ´ Ýï ¼éÛ¢ï »ï„è ¼GH¢ÜGU Îè çÁ¢S¢ }¢ï´ ÜU|¢è

ÚÁ¥G¼ Ýãè´ J” à¢ãÁ¢G¢Îï ãGéÁG¢êÚ ! v²¢ §S¢ ÜGU¢ñH ÜïU Ï¢¢’Î |¢è S¢¢Î¢¼ï çÜUÚ¢}¢ÜU¢ x¢GéÚÏ¢¼ ± §zGH¢S¢ }¢ḯ }¢éÏ¼H¢ ã¢ïÝ¢ ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ÜUè Ï¢¢¼ ãñ ?” ±¢ïã ÜUãÝïHx¢ï : “±ËH¢ã ! ¥¢Ð ÜUè §Ý Ï¢¢¼¢ï ́Ýï }¢éÛ¢ï çÎHè S¢éÜêUÝ Ï¢wGà¢ çÎ²¢ J”

§S¢ ÜïU Ï¢¢’Î à¢ãÁ¢G¢Îï Ýï ÜU|¢è |¢è ¥ÐÝè x¢GéÚÏ¢¼ ÜU¢ çà¢v±¢Ý çÜU²¢ J (}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çãGSS¢¢ : 1, S¢. 162, }¢éHwG¶GS¢Ý)

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ çãGÜU¢²¼ S¢ï ã}¢ḯ »ÜU }¢-ÎÝè

ÈêUH ¼¢ï ²ïã ç}¢H¢ çÜU ÜU|¢è |¢è }¢éçàÜUH ãG¢H¢¼ S¢ï Í¢Ï¢Ú¢ ÜUÚ Ï¢ãé¼çÁ¢G²¢Î¢ ÐÚïà¢¢Ý Ýãè´ ã¢ïÝ¢ Ó¢¢çã²ï J ÜU¢}²¢Ï¢è Îé‹²±è }¢¢H ± Î¢ñH¼ ÜUèÜUS¢Ú¼ }¢ï´ Ýãè´ Ï¢çËÜU ¥ËH¢ã ÜUè çÚÁ¢G¢ ÐÚ Ú¢Á¢Gè ÚãÝï }¢ï´ ãñ JÎêS¢Ú¢ }¢-ÎÝè ÈêUH ²ïã ç}¢H¢ çÜU Á¢Ï¢ |¢è çÜUS¢è §SH¢}¢è |¢¢§ü ÜUè§SH¢ãG ÜUè Á¢GMÚ¼ ÐÇGï ¼¢ï Ï¢ÇGè çãGv}¢¼ï ¥G-}¢Hè S¢ï ©S¢ ÜïU }¢¼üÏ¢¢ ±}¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ çHãG¢Á¢G ÜUÚ¼ï ãé» ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ÎïÝè Ó¢¢çã²ï J }¢ÁGÜêUÚ¢çãGÜU¢²¼ }¢ï´ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï çÜU¼Ýï Œ²¢Ú |¢Úï ¥‹Î¢Á¢G }¢ï´S¢çÄ²Î Á¢G¢Îï ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè, Ý ÜU¢ï§ü »ïS¢¢ HzGÁ¢G Ï¢¢ïH¢ çÁ¢S¢S¢ï ©Ý ÜU¢ï ÝÎ¢}¢¼ ã¢ï¼è Ý ãè S¢wG¼ HãÁ¢¢ §çS¼’}¢¢H çÜU²¢ J ¥ËH¢ãÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ ã}¢ï´ |¢è S¢ãGèãG ¥‹Î¢Á¢G }¢ï´ ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼ ÜUè {ê}¢ }¢Ó¢¢ÝïÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J ¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU





22

(8) S¢¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝÝï ±¢Hï ÜUè §SH¢ãG¥GSÚ ÜUè Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î Ï¢ÇG¢ ãè ÐéÚÜñUÈGU S¢}¢¢æ ‰¢¢, ÎêÚ ± ÝÁGÎèÜU S¢ï

¥¢» ãé» H¢ïx¢ }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUèÏ¢¢Úx¢¢ã }¢ḯ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ »ÜU S¢ÓÓ¢ï ¥G¢çà¢ÜGïU ÚS¢êH ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ± }¢éH¢ÜGU¢¼S¢ï ¥ÐÝï çÎH¢ïæ ÜU¢ï }¢éÝÃ±Ú ÜUÚ Úãï ‰¢ï J §¼Ýï }¢ḯ »ÜU S¢¢çãGÏ¢ S¢¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè

ÐãÝï ãé» ãG¢çÁ¢GÚ ãé» ¼¢ï ãG¢ç}¢²ï S¢é‹Ý¼, }¢¢çãG²ï çÏ¢Î¥G¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï (²¢’Ýè Ï¢éÚ¢§ü S¢ï Ú¢ïÜUÝï) ÜU¢ ÈGUÚèÁ¢G¢ ¥‹Á¢¢}¢

Îï¼ï ãé» ÜéUÀ ²êæ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢Îü ÜU¢ï S¢¢ïÝ¢ ÐãÝÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J çS¢ÈGUü »ÜUÝæx¢ ÜUè Ó¢¢æÎè ÜUè ¥æx¢êÆè Á¢¢ï S¢¢ÉGï Ó¢¢Ú }¢¢à¢¢ S¢ï ÜU}¢ ÜUè ã¢ï ©S¢ ÜUè §Á¢¢Á¢G¼ãñ J Á¢¢ï ÜU¢ï§ü S¢¢ïÝï, ¼¢æÏ¢ï ²¢ Ðè¼H ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝï ²¢ Ó¢¢æÎè ÜUè S¢¢ÉGï Ó¢¢Ú }¢¢à¢ïS¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ±ÁGÝ ÜUè »ÜU ¥æx¢êÆè ÐãÝï ²¢ ÜU§ü ¥æx¢êçÆ²¢æ ÐãÝï ¥x¢Ó¢ïü S¢Ï¢ ç}¢H

ÜUÚ S¢¢ÉGï Ó¢¢Ú }¢¢à¢ï S¢ï ÜU}¢ ã¢ḯ ¼¢ï ©S¢ ÜUè Ý}¢¢Á¢G }¢vMãï ¼ãGÚè}¢è ãñ J” »ÜU¥G¢çH}¢ï Ï¢¢ ¥G}¢H ÜïU §S¢ ÜUH¢}¢ Ýï ©Ý S¢¢çãGÏ¢ ÜïU çÎH ÐÚ Á¢¢ï MãG¢Ýè ¥S¢ÚçÜU²¢ ã¢ïx¢¢ ©S¢ï Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜUè ãG¢Á¢¼ Ýãè́ J

(}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çãGSS¢¢ Îé±é}¢, S¢. 197, }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢)



(9) }¢ï’}¢¢Ú ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¶GHèÈGU» ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î ¥Ä²êÏ¢ ¥GHè

ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : “}¢çSÁ¢Î à¢ÚèÈGU ÜUè ¼¢ñS¢è¥G ÜïU çH²ï




23

x¢GéSH ¶G¢Ý¢, ÜêæU¥¢æ, ±éÁG¢ê¶G¢Ý¢ ±x¢GñÚ¢ ÐÚ À¼ Ç¢HÝè ‰¢è J ç}¢S¼Úè ¥GHèãéGS¢ñÝ ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è }¢ãGêü}¢ Ýï S¢é¼êÝ¢ï´ ÜUè ¼¢’}¢èÚ à¢éM¥G ãè

ÜUè ‰¢è çÜU Á¢G¢ïãÚ ÜïU ±vG¼ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ¼à¢ÚèÈGU H¢»¥¢ñÚ S¢é¼êÝ¢ï´ ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “|¢¢§ü ¥GHè ãGéS¢ñÝ ! }¢çSÁ¢ÎÜïU çH²ï ²ïã S¢é¼êÝ ÜéUÀ ¥ÓÀï }¢¢’Hê}¢ Ýãè´ ã¢ï¼ï, §‹ãï´ wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼

Ï¢Ý¢§²ï J” çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñ´ Ýï ¥ÐÝï Á¢G¢¼è }¢ÜU¢Ý ÜUè ¼¢’}¢èÚ ÜïU±vG¼ ÜU|¢è ÎwGH ¥‹Î¢Á¢Gè Ýãè´ ÜUè J çS¢ÈGUü }¢ÁGÏ¢ê¼G ± wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ ¥H}¢¢çÚ²¢æÏ¢Ý¢Ýï ÜïU çH²ï Á¢GMÚ ÜUã¢ ‰¢¢ ¼¢çÜU ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ï´ }¢ãGÈGêUÁ¢G Úãïæ J”

(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 96)

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G çãGÜU¢²¼ S¢ï

ã}¢ï´ ²ïã ÎS¢ü ç}¢H¢ çÜU ÎèÝè ©}¢êÚ }¢ï´ ã}¢ïà¢¢ wG¢éà¢ ©SHêÏ¢è S¢ï ÜU¢}¢ ÜUÚÝ¢Ó¢¢çã²ï J }¢çSÁ¢Î¢ḯ ¥¢ñÚ Îèx¢Ú ÎèÝè §G}¢¢Ú¼¢ḯ }¢ḯ S¢ÈGU¢§ü ¥¢ñÚ }¢ï’²¢Ú ÜU¢ï Ðïà¢ïÝÁ¢GÚ Ú¶Ý¢ Ó¢¢çã²ï J ²ïã Ý ã¢ï çÜU ¥ÐÝï Á¢G¢¼è Í¢Ú¢ï´ ÐÚ ¼¢ï wG¢êÏ¢ çÎH

¶¢ïH ÜUÚ ¶GÓ¢ü ÜUÚï´, HïçÜUÝ Á¢Ï¢ ÎèÝ ÜU¢ }¢é¥G¢-}¢H¢ ¥¢» ¼¢ï S¢éS¼è ±ÜU¢ï¼¢ãè ¥¢ñÚ ÜU‹Á¢êS¢è S¢ï ÜU¢}¢ Hï´ J ÎèÝ ÜU¢ ÎÎü Ú¶Ýï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï ²ïã Ï¢¢¼çÜUS¢è ¼GÚãG |¢è Á¢GñÏ¢ Ýãè´ Îï¼è J ¥ËH¢ã ¼Ï¢¢-Ú-ÜU ± ¼¥G¢H¢ ã}¢ï´à¢ñ¼G¢Ý ÜïU }¢RU¢ï ÈGUÚïÏ¢ S¢ï Ï¢Ó¢Ýï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ÎèÝï§SH¢}¢ ÜUè S¢Ú Ï¢éH‹Îè ÜïU çH²ï ¼Ý, }¢Ý, {Ý ÜGéUÚÏ¢¢Ý ÜUÚÝï ÜUè¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J





24


(10) Á¢ÁGÏ¢¢¼è }¢éÚèÎ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢Ð¢ÜU ± çã‹Î ÜUè S¢Ú Á¢G}¢èÝ ÐÚ Á¢Ï¢ Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢¢ï´ Ýï ¥ËH¢ã

± ÚS¢êH ÜUè ¼¢ñãèÝ ÜUÚ ÜïU ¥ÐÝ¢ ÎèÝ± §ü}¢¢Ý çÏ¢x¢¢ÇG¢ ¥¢ñÚ ¶GéÎ ÜU¢ï Î¢§Ú» §SH¢}¢ S¢ï ¶G¢çÚÁ¢ ÜUÚ ÜïU ãGéÎêÎï}¢éçSH}¢èÝ S¢ï Á¢éÎ¢ ÜUÚ çH²¢ ¼¢ï ãG¢ç}¢²ï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼,ÚãÏ¢Úï à¢Úè¥G¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý

Ýï ©Ý ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU ãGév}¢ï à¢Ú-§üG ¼vGÚèÚÝ ± ¼ãGÚèÚÝ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ J¥Ï¢ Ó¢¢çã²ï ¼¢ï ²ïã ‰¢¢ çÜU ²ïã H¢ïx¢ ÈGU¢ñÚÝ ¥ÐÝè x¢éS¼¢ç¶G²¢ï´ S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ÜUÚ ÜïU ¼Á¢ÎèÎï §ü}¢¢Ý ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ Ú¢ãï ãGÜGU ÜïU Ú¢ãè Ï¢Ý Á¢¢¼ï J }¢x¢Ú¥zGS¢¢ïS¢ ! ©‹ã¢ï´ Ýï »ïS¢¢ Ý çÜU²¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼,¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ¥ÐÝ¢ ÈGUÚèÁ¢G» ÎèÝ ¥Î¢ ÜUÚ¼ï ãé»¥GHH »’H¢Ý }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï §Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜUè ¥SHè S¢êÚ¼ S¢ï ¥¢x¢¢ã

çÜU²¢ J §Ý ¼G¢xG¢ê¼¢ï´ S¢ï ¥¢ñÚ ¼¢ï ÜéUÀ Ý Ï¢Ý ÐÇG¢, Ï¢S¢ ¥ÐÝè Á¢x¢ ãæS¢¢§üÐÚ ÐïÓ¢¢ï ¼¢Ï¢ ¶¢¼ï ãé» ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè }¢é¶G¢-HÈGU¼ÐÚ ÜU}¢Ú Ï¢S¼¢ ã¢ï x¢» J Á¢Ï¢ x¢GéSS¢¢ ãGÎ S¢ï çS¢±¢ ã¢ï Á¢¢¼¢ ¼¢ï ¶G¼G }¢ï´ »ÜUÎ¢ï x¢¢çH²¢æ çH¶ ÜUÚ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ï Ï¢ Á¢GÚè¥G» Ç¢ÜU|¢ïÁ¢ çÎ²¢ ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ S¢}¢Û¢¼ï çÜU Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ ÜU¢Úï Ýé}¢¢²¢æ çÜU²¢ J »ÜU}¢¼üÏ¢¢ §S¢è ¼GÚãG x¢¢çH²¢ï´ S¢ï |¢Ú¢ ãé±¢ »ÜU ¶G¼G ¥¢²¢, ÐÉGÝï ±¢Hï Ýï

Ó¢‹Î S¢¼GÚï´ ÐÉG ÜUÚ ¶G¼G ¥GH¢çãGÎ¢ Ú¶¼ï ãé» ¥GÁ¢üG ÜUè : “ãGéÁG¢êÚ ! çÜUS¢è




25

Ï¢Î }¢ÁGãÏ¢ Ýï ¥ÐÝè Îéà}¢Ýè ÜU¢ S¢éÏ¢ê¼ çÎ²¢ ãñ J” ãGËÜGU» §Ú¢Î¼ }¢ï´à¢¢ç}¢H ã¢ïÝï ±¢Hï »ÜU Ý» }¢éÚèÎ ±¢ïã ¶G¼G ©Æ¢ ÜUÚ ÐÉGÝï Hx¢ï J§çœ¢ÈGU¢ÜGU ÜUè Ï¢¢¼ ‰¢è çÜU |¢ïÁ¢Ýï ±¢Hï ÜU¢ Á¢¢ï Ý¢}¢ ¥¢ñÚ Ð¼¢ çH¶¢ ‰¢¢±¢ïã ©Ý S¢¢çãGÏ¢ ÜïU ¥¼GÚ¢ÈGU ÜU¢ ‰¢¢ J Ý» }¢éÚèÎ ÜU¢ï Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢ Ú‹Á¢ãé±¢ J ©S¢ ±vG¼ ¼¢ï ¶G¢}¢¢ïà¢ Úãï HïçÜUÝ Á¢Ï¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢çxGÚÏ¢ ÜUè Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î Î¢ñH¼ ÜUÎï ÜUè ¼GÚÈGU Á¢¢Ýï Hx¢ï ¼¢ï ¥¢Ð ÜU¢ïÚ¢ïÜU ÜUÚ ÜUã¢ : “©S¢ ±vG¼ Á¢¢ï ¶G¼G }¢ñ´ Ýï ÐÉG¢ ‰¢¢ çÜUS¢è S¢æx¢çÎH Ýïx¢¢çH²¢æ çH¶ ÜUÚ |¢ïÁ¢è ‰¢è´ J }¢ïÚè Ú¢² ãñ çÜU §Ý ÐÚ }¢éÜGUg}¢¢ çÜU²¢Á¢¢» J »ïS¢ï H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï S¢Á¢G¢ çÎH±¢§ü Á¢¢» ¼¢çÜU ÎêS¢Ú¢ïæ ÜïU çH²ï §GÏ¢í¼ ÜU¢Ýé}¢êÝ¢ Ï¢Ý Á¢¢»æ ±ÚÝ¢ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï |¢è »ïS¢è Á¢éÚ¥¼ ã¢ïx¢è J”

çãGË}¢¢ï ãG²¢ ÜïU ÐñÜUÚ Ýï ¥ÐÝï Ý» }¢éÚèÎ ÜUè ²ïã Ï¢¢¼ S¢éÝè ¼¢ï²ïã ÜUã ÜUÚ ¥‹ÎÚ Ó¢Hï x¢» : “¼à¢ÚèÈGU Úç¶²ï ! }¢ñ´ ¥|¢è ¥¢¼¢ ãêæ J”çÈUÚ ÎS¢ Ð‹ÎÚã wG¢éy¢Gê¼G ÎS¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ï´ çH²ï Ï¢¢ãÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚÈGUÚ}¢¢²¢ : “Á¢GÚ¢ §‹ãï´ ÐçÉG²ï !” ²ïã Îï¶ ÜUÚ Ð¢S¢ Ï¢ñÆï ãé» H¢ïx¢ Ï¢ÇGïãGñÚ¢Ý ãé» çÜU ²ïã Ý Á¢¢Ýï çÜUS¢ çÜGUS}¢ ÜïU ¶GéyG¢ê¼G ãñ´ ? ¶G²¢H ãé±¢ çÜUà¢¢²Î §S¢è çÜGUS}¢ ÜïU x¢¢Hè Ý¢}¢ï ã¢ï´x¢ï J çÁ¢Ý ÜïU ÐÉG±¢Ýï ÜU¢ }¢vGS¢êÎ ²ïãã¢ïx¢¢ çÜU §S¢ çÜGUS}¢ ÜïU ¶G¼G ¥¢Á¢ ÜU¢ï§ü Ý§ü Ï¢¢¼ Ýãè´, Ï¢çËÜU Á¢G}¢¢Ýï S¢ï¥¢ Úãï ãñ´ J HïçÜUÝ ±¢ïã S¢¢çãGÏ¢ ¶G¼G ÐÉG¼ï Á¢¢ Úãï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ Ó¢ïãÚ¢wG¢éà¢è S¢ï Î}¢v¼¢ Á¢¢ Úã¢ ‰¢¢ J Á¢Ï¢ S¢Ï¢ ¶G¼G ÐÉG Ó¢éÜïU ¼¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼

Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÐãHï §Ý ¼¢’ÚèÈGU ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ Ï¢çËÜU¼¢’ÚèÈGU ÜU¢ ÐéH Ï¢¢æ{Ýï ±¢H¢ḯ ÜU¢ï §‹¥G¢}¢ ± §vÚ¢}¢, Á¢¢x¢èÚ ±




26

¥Gç¼GÄ²¢¼ S¢ï }¢¢H¢}¢¢H ÜUÚ ÎèçÁ¢²ï, çÈUÚ x¢¢Hè ÎïÝï ±¢H¢ḯ ÜU¢ï S¢Á¢G¢

çÎH±¢Ýï ÜUè çÈGURU ÜUèçÁ¢²ïx¢¢ J” Ï¢¢ ¥ÎÏ¢ ± Á¢ÁGÏ¢¢¼è }¢éÚèÎ Ýï ¥GÁ¢üGÜUè : “ãGéÁG¢êÚ ! Á¢è ¼¢ï ²ïãè Ó¢¢ã¼¢ ãñ çÜU §Ý S¢Ï¢ ÜU¢ï §¼Ý¢ §‹¥G¢}¢ ±§vÚ¢}¢ çÎ²¢ Á¢¢» Á¢¢ï Ý çS¢ÈGUü §Ý ÜU¢ï Ï¢çËÜU §Ý ÜUè ÝSH¢ḯ ÜU¢ï |¢è ÜU¢ÈGUèã¢ï J }¢x¢Ú ²ïã }¢ïÚè ±éS¥G¼ S¢ï Ï¢¢ãÚ ãñ J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Á¢Ï¢ ¥¢Ð }¢éçwGHS¢ÜU¢ï ÝzG¥G Ýãè´ ÐãéæÓ¢¢ S¢ÜU¼ï, ¼¢ï }¢é¶G¢çHÈGU ÜU¢ï ÝévGS¢¢Ý |¢è Ý ÐãéæÓ¢¢§²ï J”

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼

©S¢è ÝÏ¢è ÜïU S¢ÓÓ¢ï ¥G¢çà¢ÜGU ‰¢ï Á¢¢ï ¥ÐÝï Á¢G¢¼è Îéà}¢Ý¢ḯÜU¢ï |¢è Îé¥G¢¥¢ïæ ¥¢ñÚ ¥G¼G¢¥¢ïæ S¢ï Ý±¢Á¢G¢ ÜUÚ¼ï ‰¢ï :±¢ïã Ðy‰¢Ú }¢¢ÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï Îï¼ï ãñæ Îé¥G¢ ¥vS¢Ú

ÜU¢ï§ü H¢¥¢ï ç}¢S¢¢H »ïS¢è à¢Ú¢ÈGU¼ ã¢ï ¼¢ï »ïS¢è ã¢ïÁ¢ã¢æ }¢éÁ¢çÚ}¢ ÜU¢ï ç}¢H¼è ãñæ ÐÝ¢ãḯ |¢è ¥G¼G¢»æ |¢è

}¢ÎèÝï }¢ï´ Á¢¢ï Hx¢¼è ãñ ¥GÎ¢H¼ ã¢ï ¼¢ï »ïS¢è ã¢ïã}¢ï´ |¢è Ó¢¢çã²ï çÜU ã}¢ ¥ÐÝè Á¢G¢¼ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ çÜUS¢è ÐÚ çà¢g¼ ±S¢wG¼è Ý ÜUÚï´ ã}¢¢Úè }¢ãGÏÏ¢¼ ± ¥GÎ¢±¼ çS¢ÈGUü ¥¢ñÚ çS¢ÈGUü ¥ËH¢ã ±ÚS¢êH ÜïU çH²ï ã¢ïÝè Ó¢¢çã²ï J ¥ËH¢ã

ã}¢ï´ çãGv}¢¼ï ¥G-}¢Hè ÜïU S¢¢‰¢ ÎèÝï }¢¼èÝ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚÝï ÜUè¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J ¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU





27

(11) H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Ï¢Î x¢é}¢¢Ýè S¢ï Ï¢Ó¢¢¥¢ï !Ï¢ÚS¢¢¼ ÜU¢ }¢¢ñçS¢}¢ ‰¢¢, §Gà¢¢ ÜïU ±vG¼ ã±¢ ÜïU ¼ïÁ¢G Û¢¢ḯÜïU }¢çSÁ¢Î

ÜU¢ Ó¢Ú¢x¢G Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú x¢éH ÜUÚ Úãï ‰¢ï J ©S¢ Á¢G}¢¢Ýï }¢ḯ Ý¢õÚ±ï ÜUè çÎ²¢ S¢H¢§ü§çS¼’}¢¢H ã¢ï¼è ‰¢è çÁ¢S¢ï Ú¢ïà¢Ý ÜUÚ¼ï ±vG¼ x¢‹{ÜU ÜUè Ï¢ÎÏ¢ê çÝÜUH¼è‰¢è J §S¢è çH²ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ ãGév}¢ ‰¢¢ çÜU çÎ²¢ S¢H¢§ü}¢çSÁ¢Î S¢ï Ï¢¢ãÚ Á¢¢ ÜUÚ Ú¢ïà¢Ý ÜUè Á¢¢» ¼¢çÜU }¢çSÁ¢Î }¢ḯ Ï¢ÎÏ¢ê Ý ã¢ï J ¥Ï¢Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú Ó¢Ú¢x¢G Ú¢ïà¢Ý ÜUÚÝï }¢ḯ Ï¢ÇGè çÎvGÜGU¼ ã¢ï Úãè ‰¢è J §S¢ ¼vHèÈGU ÜUè

}¢éÎ¢-ÈGU-¥G¼ ¥¢Ð ÜïU ¶G¢çÎ}¢ï ¶G¢S¢ ãG¢Á¢è çÜUÈGU¢²¼éËH¢ãS¢¢çãGÏ¢ Ýï ²ïã ÜUè ÜUï »ÜU H¢HÅïÝ }¢ḯ à¢èà¢¢ Hx¢±¢ ÜUÚ ÜéUŒÐè }¢ḯ ¥Ú‹ÇèÜU¢ ¼ïH Ç¢H¢ ¥¢ñÚ Ú¢ïà¢Ý ÜUÚ ÜïU }¢çSÁ¢Î ÜïU ¥‹ÎÚ Hï Á¢¢ ÜUÚ Ú¶ Îè JÁ¢Ï¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè ÝÁ¢GÚ ©S¢ ÐÚ ÐÇGè ¼¢ï §à¢¢üÎÈGUÚ}¢¢²¢ : “ãG¢Á¢è S¢¢çãGÏ¢ ! ¥¢Ð Ýï ²ïã }¢S¥H¢ Ï¢¢Úã¢ S¢éÝ¢ ã¢ïx¢¢ çÜU}¢çSÁ¢Î }¢ḯ Ï¢ÎÏ¢êÎ¢Ú ¼ïH Ýãè´ Á¢H¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï !” ©‹ã¢ḯ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè :“ãGéÁG¢êÚ ! §S¢ }¢ḯ ¥Ú‹Çè ÜU¢ ¼ïH ãñ J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ú¢ãx¢èÚ Îï¶ ÜUÚ ÜñUS¢ï

S¢}¢Û¢ḯx¢ï çÜU §S¢ H¢HÅïÝ }¢ḯ ¥Ú‹Çè ÜU¢ ¼ïH Á¢H Úã¢ ãñ ? ±¢ïã ¼¢ï ²ïãèÜUãḯx¢ï çÜU “ÎêS¢Ú¢ḯ ÜU¢ï ÈGU¼±¢ çÎ²¢ Á¢¢¼¢ ãñ çÜU ç}¢^è ÜU¢ Ï¢ÎÏ¢êÎ¢Ú ¼ïH}¢çSÁ¢Î }¢ḯ Ý Á¢H¢¥¢ï ¥¢ñÚ ¶GéÎ }¢çSÁ¢Î }¢ḯ H¢HÅïÝ Á¢H±¢ Úãï ãñ́ J” ã¢æ !¥x¢Ú ¥¢Ð Ï¢Ú¢Ï¢Ú §S¢ ÜïU Ð¢S¢ Ï¢ñÆï ãé» ²ïã ÜUã¼ï Úãḯ çÜU “§S¢ H¢HÅïÝ}¢ḯ ¥Ú‹Çè ÜU¢ ¼ïH ãñ, §S¢ H¢HÅïÝ }¢ḯ ¥Ú‹Çè ÜU¢ ¼ïH ãñ” ¼¢ï çÈUÚ}¢éÁ¢G¢-²ÜGU¢ Ýãè´ J” §S¢ §SH¢ãGè x¢ézG¼-x¢ê ÜU¢ï S¢éÝ ÜUÚ ãG¢Á¢è S¢¢çãGÏ¢ Ýï ÈGU¢ñÚÝ

H¢HÅïÝ x¢éH ÜUÚ Îè J (ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 150)




28

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G çãGÜU¢²¼ S¢ï

ã}¢ï´ ²ïã ÎS¢ü ç}¢H¢ çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG Ï¢Î x¢é}¢¢Ýè ÜUÚÝ¢ }¢‹¥G ãñ §S¢è ¼GÚãGH¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Ï¢Î x¢é}¢¢Ýè S¢ï Ï¢Ó¢¢Ý¢ |¢è Ï¢ãé¼ Á¢GMÚè ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́ : “ ²¢’ÝèÁ¢¢ï ¼¢ïã}¢¼ ÜïU Ú¢S¼¢ï´ ÐÚ Ó¢Hïx¢¢ ©S¢ï ¼¢ïã}¢¼ Hx¢ïx¢è J” (¥H }¢ÜGU¢çS¢ÎéHãG-S¢Ý¢, ¥H ãGÎèS¢ : 1133, çÁ¢. 1, S¢. 421, Î¢LH çÜU¼¢Ï¢éH ¥G-ÚÏ¢è Ï¢ñM¼) ²ïã |¢è

}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU }¢çSÁ¢Î¢ï´ ÜU¢ï ãÚ ¼GÚãG ÜUè Ï¢ÎÏ¢ê S¢ï Ï¢Ó¢¢Ý¢ Ï¢ãé¼ Á¢GMÚèãñ J ¥ËH¢ã ÜïU Í¢Ú¢ḯ ÜU¢ï ã}¢ïà¢¢ S¢¢ÈGU S¢é‰¢Ú¢ ¥¢ñÚ ¶GéàÏ¢êÎ¢Ú Ú¶Ý¢Ó¢¢çã²ï J }¢çSÁ¢Î¢ḯ ÜU¢ï S¢¢ÈGU S¢é‰¢Ú¢ Ú¶Ýï ÜïU Ï¢¢Úï }¢ḯ }¢¢’Hê}¢¢¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝïÜïU çH²ï ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÜU¢ çÚS¢¢H¢ “}¢çSÁ¢Îḯ wG¢éàÏ¢êÎ¢Ú Úç¶²ï”ÜU¢ }¢é¼G¢-H¥G¢ ÈGUÚ}¢¢»æ J ¥ËH¢ã ã}¢ḯ ãÚ ãÚ ÎèÝè }¢é¥G¢-}¢Hï }¢ḯ»ãGç¼²¢¼G S¢ï ÜU¢}¢ HïÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ }¢S¢¢çÁ¢Î ÜU¢ ¥ÎÏ¢

± »ãGç¼Ú¢}¢ ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J ¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU


(12) ¼¢çÚÜïU S¢é‹Ý¼ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ãG¢Á¢è ¶GéÎ¢ Ï¢wGà¢ S¢¢çãGÏ¢ |¢è ©Ý S¢¥G¢Î¼ }¢‹Î¢ḯ }¢ḯ S¢ï ‰¢ï Á¢¢ï §}¢¢}¢ï

¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ÚãÏ¢Úï à¢Úè¥G¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, S¢ÚÜU¢Úï




29

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜïU ÐèÀï Ý}¢¢Á¢G¥Î¢ çÜU²¢ ÜUÚ¼ï ‰¢ï J ¥¢Ð ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ çÜU »ÜU çÎÝ ÈGUÁ¢í ÜUè Ý}¢¢Á¢G ÜïUÏ¢¢’Î ¥¢Ð ÜU¢ »ÜU }¢éÚèÎ ãG¢çÁ¢GÚï ç¶GÎ}¢¼ ‰¢¢ çÁ¢S¢ ÜUè Î¢ÉGè ãGgï à¢Ú-¥G(²¢’Ýè »ÜU }¢énè) S¢ï ÜU}¢ ‰¢è J ±¢ïã ¥ÐÝï ÐèÚ¢ï }¢é



30

(13) »ÜU ÐèÚ S¢¢çãGÏ¢ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢ÎíS¢¼éH ãGÎèS¢ ÐèHè|¢è¼ ÜïU S¢¢H¢Ý¢

Á¢ËS¢ï }¢ḯ ÐèHè|¢è¼ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¼¢ï »ÜU Ú¢ïÁ¢G ãGÁ¢GÚ¼ }¢éãGçgS¢ S¢êÚ¼è ÜïU ã}¢Ú¢ã ÐèHè|¢è¼ ÜïU }¢à¢ãêÚ Ï¢éÁ¢Géx¢ü “à¢¢ã Á¢è }¢éãG}}¢Î

à¢ïÚ ç}¢²¢æ” S¢ï ç}¢HÝï ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» J ±ã¢æ ÐãéæÓ¢ ÜUÚÎï¶¢ çÜU à¢¢ã S¢¢çãGÏ¢ Ï¢ï çãGÁ¢¢Ï¢¢Ý¢ (²¢’Ýè ÎÚç}¢²¢Ý }¢ḯ ÜU¢ï§ü ÐÎ¢ü HÅÜU¢»Ï¢x¢GñÚ) ¥G¢ñÚ¼¢ḯ ÜU¢ï Ï¢ñ¥G¼ ÜUÚ¢ Úãï ãñ́ J ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè x¢GñÚ¼ï§ü}¢¢Ýè Ýï ±ã¢æ LÜUÝ¢ x¢±¢Ú¢ Ý çÜU²¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ©Ý S¢ï ç}¢Hï Ï¢x¢GñÚ ãè

±¢ÐS¢ ¼à¢ÚèÈGU Hï ¥¢» J ÎêS¢Ú¢ ÜU¢ï§ü ã¢ï¼¢, ¼¢ï çÏ¢x¢ÇG Á¢¢¼¢ HïçÜUÝ ãGÁ¢GÚ¼à¢¢ã Á¢è ç}¢²¢æ S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ ÜU}¢¢Hï Ï¢ï ÝzGS¢è ± ãGÜGU ÐS¢‹Îè§S¢ ¼GÚãG Á¢Ë±¢ x¢Ú ãé±¢ çÜU à¢¢}¢ ÜU¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Á¢Ï¢Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU Á¢¢Ýï Hx¢ï ¼¢ï à¢¢ã Á¢è ç}¢²¢æ S¢¢çãGÏ¢ SÅïà¢Ý¼ÜU ÐãéæÓ¢¢Ýï x¢» ¥¢ñÚ S¢éÏãG ÜïU ±¢çÜGU»G ÐÚ §ÁGã¢Úï ¥zGS¢¢ïS¢ ÜUÚ ÜïUÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢¢ñH¢Ý¢, ¥Ï¢ ¥¢§‹Î¢ }¢ñ́ ¥G¢ñÚ¼¢ḯ ÜU¢ï ÐS¢ï ÐÎ¢ü çÏ¢Æ¢ ÜUÚÏ¢ñ¥G¼ çH²¢ ÜUMæx¢¢ J” §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ©Ý

S¢ï }¢éS¢¢-ÈGUãG¢ ± }¢é¥G¢-ÝÜGU¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ J¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU


(14) à¢Ú-§üG x¢G-H¼Gè ÜUÚÝï ±¢Hï ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¶GHèÈGU» ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, ãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î ¥Ä²êÏ¢




31

¥GHè S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : “»ÜU Ú¢ïÁ¢G »ÜU S¢¢çãGÏ¢çÜUS¢è x¢GñÚ }¢éçSH}¢ ÜU¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ Hï ÜUÚ¥¢» ¥¢ñÚ ¥GÁ¢üG ÜUè : “²ïã }¢éS¢Ë}¢¢Ý ã¢ïÝ¢ Ó¢¢ã¼¢ ãñ J” ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“ÜUçH}¢¢ ÐÉG±¢ çÎ²¢ ãñ ?” ¥GÁ¢üG ÜUè : “¥|¢è Ýãè´ ÐÉG±¢²¢ J” ²ïãS¢éÝ ÜUÚ }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý

Ýï çÏ¢H¢ ¼¢¶GèÚ ± ¼S¢¢ãéH ÈGU¢ñÚÝ ©S¢ x¢GñÚ }¢éçSH}¢ ÜU¢ïÜUã¢ : “ÐÉG¢ï ! “ ” ¥Ï¢ ÜUã¢ï ! “}¢ñ´ §S¢ÐÚ §ü}¢¢Ý H¢²¢, }¢ïÚ¢ ÎèÝ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ ÎèÝ ãñ J »ÜU ¶GéÎ¢ ÜïU çS¢±¢»S¢Ï¢ }¢¢’Ï¢êÎ Û¢êÅï ãñæ J ¥ËH¢ã ÜïU çS¢±¢ çÜUS¢è ÜUè ÐêÁ¢¢ Ýãè´ ãñ J çÁ¢G‹Î¢

ÜUÚÝï ±¢H¢ »ÜU ¥ËH¢ã ãñ, }¢¢ÚÝï ±¢H¢ »ÜU ¥ËH¢ã ãñ, Ð¢Ýè Ï¢ÚS¢¢Ýï±¢H¢ »ÜU ¥ËH¢ã ãñ, Ú¢ïÁ¢Gè ÎïÝï ±¢H¢ »ÜU ¥ËH¢ã ãñ, S¢ÓÓ¢¢ ÎèÝ“§SH¢}¢” ãñ, Ï¢¢ÜGUè S¢Ï¢ ÎèÝ Û¢êÅï ãñ´ J” §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ÜGñUæÓ¢è }¢æx¢±¢ ÜUÚ©S¢ ÜïU Ï¢¢H¢ï´ ÜUè Ó¢¢ïÅè ÜU¢Åè ¥¢ñÚ ÜUÅ¢ïÚï }¢ï´ Ð¢Ýè }¢æx¢±¢ ÜUÚ ‰¢¢ïÇG¢ S¢¢¶GéÎ çÐ²¢ Ï¢¢ÜGUè ©S¢ï çÎ²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï Á¢¢ï Ï¢Ó¢¢, ±¢ïã ãG¢çÁ¢GÚèÝ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ḯÝï ‰¢¢ïÇG¢ ‰¢¢ïÇG¢ çÐ²¢ J ©S¢ ¶Géà¢ çÜGUS}¢¼ Ý¢ñ }¢éçSH}¢ ÜU¢ §SH¢}¢è Ý¢}¢“¥GÏÎéËH¢ã” Ú¶¢ x¢²¢ J çÈUÚ Á¢¢ï S¢¢çãGÏ¢ ©S¢ï Hï ÜUÚ ¥¢» ‰¢ï ©Ý S¢ï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÁ¢S¢ ±vG¼ ÜU¢ï§ü §SH¢}¢ }¢ï´ ¥¢Ýï ÜU¢ï ÜUãï, ÈGU¢ñÚÝ ÜUçH}¢¢ÐÉG¢ ÎïÝ¢ Ó¢¢çã²ï çÜU ¥x¢Ú ÜéUÀ |¢è ÎïÚ ÜUè ¼¢ï x¢¢ï²¢ ©¼Ýè ÎïÚ ©S¢ ÜïUÜéUÈGí ÐÚ ÚãÝï ÜUè çÚÁ¢G¢ }¢‹Îè ãñ J ¥¢Ð ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï ‰¢¢ çÜU ©S¢ïÈGU¢ñÚÝ ÜUçH}¢¢ ÐÉG¢ Îï¼ï çÈUÚ ²ã¢æ H¢¼ï ²¢ ¥¢ñÚ ÜUãè´ Hï Á¢¢¼ï J” ²ïãS¢éÝ ÜUÚ ©S¢ Ýï ÎS¼ Ï¢S¼¢ ¥GÁ¢üG ÜUè : “ãGéÁG¢êÚ ! }¢éÛ¢ï ²ïã Ï¢¢¼ }¢¢’Hê}¢ Ý




32

‰¢è }¢ñ́ ¥ÐÝè x¢G-H¼Gè ÐÚ Ý¢çÎ}¢ ã¢ï ÜUÚ S¢ÓÓ¢ï çÎH S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ¼¢ ãêæ J”ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã ÜUÚè}¢ }¢é¥G¢ÈGU ÈGUÚ}¢¢Ýï ±¢H¢ ãï, ¥¢Ð ÜUçH}¢¢ ÐÉGHèçÁ¢²ï J” ©S¢ Ýï ÈGU¢ñÚÝ ÜUçH}¢¢ ÐÉG¢ ¥¢ñÚ S¢H¢}¢ ± ÎS¼ Ï¢¢ïS¢è ÜïUÏ¢¢’Î ±¢ÐS¢ Ó¢H¢ x¢²¢ J (ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 1, S¢. 286)±¢ïã ¼¢ñãGèÎ¢ï çÚS¢¢H¼ ÜïU }¢¥G¢Ýè çÁ¢S¢ Ýï S¢}¢Û¢¢»

çãGS¢¢Úï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ã¢çÎ²ï Ú¢ãï ãéÎ¢ ¼é}¢ ã¢ï

à¢Úè¥G¼ }¢ï´ §}¢¢}¢¼ ÜU¢ Úã¢ S¢ãÚ¢ ¼é}ã¢Úï S¢Ú

Á¢¢ï ãñ ¥ãHï ¼GÚèÜGU¼ ÜïU çH²ï çÜGUÏH¢ Ýé}¢¢ ¼é}¢ ã¢ï

±¢ïã çÁ¢S¢ ÜïU Á¢G¢ïãìÎ¢ï ¼vG±¢ ÜU¢ï S¢Ú¢ã¢ à¢¢Ý ±¢H¢ḯ Ýï

ÜUã¢ ²êæ Ðïà¢±¢¥¢ïæ Ýï ã}¢¢Úï Ðïà¢±¢ ¼é}¢ ã¢ï

}¢-ÎÝè ÈêUH}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ çãGÜU¢²¼ S¢ï ã}¢ḯ ²ïã }¢-ÎÝè

ÈêUH ç}¢H¢ çÜU Á¢Ï¢ |¢è ÜU¢ï§ü x¢GñÚ }¢éçSH}¢ }¢éS¢Ë}¢¢Ý ã¢ïÝ¢ Ó¢¢ãï ¼¢ï ©S¢ï

ÈGU¢ñÚÝ ÜUçH}¢¢ ÐÉG¢ ÎïÝ¢ Ó¢¢çã²ï, §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î }¢Á¢GèÎ ¥ãGÜU¢}¢ çS¢¶¢ÝïÜïU çH²ï çÜUS¢è ¥G¢çH}¢ï ÎèÝ ÜïU Ð¢S¢ Hï Á¢¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï J ¶GéÎ¢» Ï¢éÁ¢Géx¢ü ±Ï¢Ú¼Ú ÜU¢ ÜUÚ¢ïÇGã¢ ÜUÚ¢ïÇG »ãGS¢¢Ý çÜU ©S¢ ¶GéÎ¢» ãG‹Ý¢Ý ± }¢‹Ý¢Ý Ýïã}¢ï ´ }¢éS¢Ë}¢¢Ý Ï¢Ý¢²¢ ¥¢ñÚ Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢ }¢ÎèÝï ±¢Hï }¢éS¼GÈGU¢

ÜUè ©}}¢¼ }¢ï´ ÐñÎ¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ J ¥ËH¢ã ¼Ï¢¢-Ú-ÜU ±¼¥G¢H¢ ã}¢ï´ ¼¢ Î}¢ï ¥¢ç¶GÚ ÎèÝï §SH¢}¢ ÐÚ S¢¢çÏ¢¼ ÜGUÎ}¢ Ú¶ï ¥¢ñÚ

ã}¢¢Ú¢ ¶G¢ç¼}¢¢ çÏ¢H¶GñÚ ÈGUÚ}¢¢» J ¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU




33


(15) ÐãHè S¢ÈGU }¢ḯ Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÜUÚÝï ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU§ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢

»ÜU }¢¼üÏ¢¢ Á¢Ï¢ Ý}¢¢Á¢Gï }¢çxGÚÏ¢ ÜUè Á¢}¢¢¥G¼ ÜGU¢§}¢ ãé§ü ¼¢ï ãG¢Á¢è}¢éãG}}¢Î à¢¢ã ¶G¢Ý S¢¢çãGÏ¢ ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è Ýï S¢ÈGïU ¥Ã±H }¢ḯ à¢¢ç}¢H ã¢ïÝïÜUè x¢GÚÁ¢G S¢ï çà¢}¢¢Hè ÈGUS¢èH ÐÚ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÜUè J ¥¢’H¢

ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ©Ý ÜU¢ï Îï¶ çH²¢ ‰¢¢ Ý}¢¢Á¢G ÜïU Ï¢¢’Î ¥ÐÝï Ð¢S¢Ï¢éH¢ ÜUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¶G¢Ý S¢¢çãGÏ¢ ! §S¢ ¼GÚãG S¢ÈGïU ¥Ã±H ÜU¢S¢±¢Ï¢ Ýãè´ ç}¢H¼¢ v²êæ çÜU ²ïã Á¢x¢ã }¢çSÁ¢Î S¢ï ¶G¢çÚÁ¢ ãñ, ¥¢§‹Î¢¶G²¢H ÜUèçÁ¢²ïx¢¢ J ¥x¢Ú H¢ïx¢¢ḯ ÜU¢ï S¢ÈGïU ¥Ã±H ÜïU S¢±¢Ï¢ ÜU¢ §GË}¢ ã¢ïÁ¢¢» ¼¢ï ÜGéUÚ¥G¢ ¥‹Î¢Á¢Gè ÜUÚÝ¢ ÐÇGï J”

(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 3, S¢. 86)

}¢-ÎÝè ÈêUH çÜU¼Ý¢ Œ²¢Ú¢ ¥‹Î¢Á¢Gï ¼ÏHèx¢G ‰¢¢ §}¢¢}¢ï ¥ãHï

S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜU¢ çÜU à¢Ú-§üG }¢S¥H¢ |¢è Ï¢¼¢ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ÐãHè S¢ÈGU

}¢ï´ Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÜUÚÝï ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ |¢è Ï¢¼¢ Îè J }¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è|¢¢§²¢ï ! ã}¢ï´ |¢è Ó¢¢çã²ï çÜU Ð¢æÓ¢¢ï´ Ý}¢¢Á¢Gï´ }¢çSÁ¢Î ÜUè ÐãHè S¢ÈGU }¢ï´

¼vÏ¢èÚï ªH¢ ÜïU S¢¢‰¢ Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼ ¥Î¢ ÜUÚï´ J ¥x¢Ú ²ïã ¥G¢Î¼ Ï¢Ýx¢§ü ¼¢ï Ý}¢¢Á¢G ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï S¢Ï¢ çÏ¢x¢ÇGï ÜU¢}¢ S¢æ±Ú




34

Á¢¢»æx¢ï J à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼ ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ÜïU ¥G¼G¢ ÜUÎ¢ü 72 }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼ }¢ï´ S¢ï »ÜU }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢ ²ïã|¢è ãñ : “v²¢ ¥¢Á¢ ¥¢Ð Ýï Ð¢æÓ¢¢ï´ Ý}¢¢Á¢Gï´ }¢çSÁ¢Î ÜUè ÐãHè S¢ÈGU }¢ï´¼vÏ¢èÚï ªH¢ ÜïU S¢¢‰¢ Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼ ¥Î¢ ÈGUÚ}¢¢§æü ? ÝèÁ¢G ãÚ Ï¢¢Ú çÜUS¢è

ÜU¢ï ¥ÐÝï S¢¢‰¢ }¢çSÁ¢Î }¢ï´ Hï Á¢¢Ýï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÈGUÚ}¢¢§ü ?”¥ËH¢ã ¼Ï¢¢-Ú-ÜU ± ¼¥G¢H¢ ã}¢ï´ ¼}¢¢}¢ Ý}¢¢Á¢Gï }¢çSÁ¢Î ÜUè

ÐãHè S¢ÈGU }¢ï´ Ï¢¢ Á¢}¢¢¥G¼ ¥Î¢ ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J



(16) Ý±¢Ï¢ S¢¢çãGÏ¢ ÐÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢¶GHèÈGU» ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, }¢çHÜéUH ©G-H}¢¢ ãGÁ¢GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢

}¢¢ñH¢Ý¢ Á¢G-ÈGULgèÝ çÏ¢ã¢Úè çH¶¼ï ãñ́ çÜU “»ÜU S¢¢çãGÏ¢çÁ¢‹ãḯ Ý±¢Ï¢ S¢¢çãGÏ¢ ÜUã¢ Á¢¢¼¢ ‰¢¢, }¢çSÁ¢Î }¢ḯ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï ¥¢» ¥¢ñÚ ¶ÇGï¶ÇGï Ï¢ï ÐÚ±¢§ü S¢ï ¥ÐÝè ÀÇGè }¢çSÁ¢Î ÜïU ÈGUà¢ü ÐÚ çx¢Ú¢ Îè, çÁ¢S¢ ÜUè¥¢±¢Á¢G ãG¢çÁ¢GÚèÝ Ýï S¢éÝè J ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“Ý±¢Ï¢ S¢¢çãGÏ¢ ! }¢çSÁ¢Î }¢ḯ Á¢G¢ïÚ S¢ï ÜGUÎ}¢ Ú¶ ÜUÚ Ó¢HÝ¢ |¢è }¢‹¥Gãñ, çÈUÚ ÜUã¢æ ÀÇGè ÜU¢ï §¼Ýè Á¢G¢ïÚ S¢ï Ç¢HÝ¢ !” Ý±¢Ï¢ S¢¢çãGÏ¢ Ýï }¢ïÚïS¢¢}¢Ýï ±¢’Î¢ çÜU²¢ çÜU ¥¢§‹Î¢ »ïS¢¢ Ýãè´ ã¢ïx¢¢ J¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïU




35


(17) ¶G¼GÚÝ¢ÜU ±S±S¢¢ï´ S¢ï çÜUS¢ ¼GÚãG Ï¢Ó¢¢²¢¶GHèÈGU» }¢éçzG¼²ï ¥¢’Á¢G}¢ï çã‹Î ãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ »’Á¢¢Á¢G ±Hè

¶G¢æ S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : “Á¢Ý¢Ï¢ }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã ¥G¢çÚÈGUçÏ¢ËH¢ã S¢¢çãGÏ¢ ¶G¼GèÏ¢ ¶GñLH }¢S¢¢çÁ¢Î ¶GñÚ Ýx¢Ú }¢ïÚÆ ¥ÐÝï ±¢çHÎï}¢¢çÁ¢Î ãGÏ¢èÏ¢éËH¢ã S¢¢çãGÏ¢ ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è ÜU¢ ±¢çÜGU¥G¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé»ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “»ÜU çÎÝ Ï¢Î }¢ÁGãÏ¢¢ï´ ÜïU ¥GÜGU¢§Î ÐÚ x¢ézG¼-x¢ê ã¢ï Úãè ‰¢è

±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ Ýï ÜUã¢ : “ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ §S¢ ÜGUÎÚ Ï¢¢¼ ¼¢ï Á¢GMÚ ãñ çÜU²ïã Ï¢Î }¢ÁGãÏ¢ ã}¢¢Úï çÜGUÏHï ÜUè ¼GÚÈGU }¢éæã ÜUÚ ÜïU Ý}¢¢Á¢G ¼¢ï Á¢GMÚ ÐÉG¼ïãñ´ ¥¢ñÚ ¥ãHï çÜGUÏH¢ ÜU¢ï Ï¢éÚ¢ ÜUãÝï ÜUè }¢é}¢¢-Ý-¥G¼ ¥¢§ü ãñ J” ¥|¢è²ïã }¢Á¢çHS¢ ¶Gy}¢ |¢è Ý ã¢ïÝï Ð¢§ü ‰¢è çÜU ÈGU¢ñÚÝ ãè Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU S¢ï ¼¢ÚÐãéæÓ¢¢ çÜU “ÈGU¢ñÚÝ Ï¢ÚïHè ¥¢¥¢ï” ±¢ïã Í¢Ï¢Ú¢ x¢» J }¢¢ñH±è }¢éãG}}¢ÎãGéS¢ñÝ S¢¢çãGÏ¢ ¼¢çÁ¢Ú ç¼GçHS}¢è ÐíïS¢ S¢ï }¢à±Ú¢ çÜU²¢, ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ :“ÈGU¢ñÚÝ Á¢¢§²ï J” Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU ÐãéæÓ¢ï ¥¢S¼¢Ý» ¥G¢çH²¢ ÐÚ

ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ S¢Ï¢ S¢ï ÎÚ²¢zG¼ çÜU²¢ çÜUS¢è Ýï ¼¢Ú |¢ïÁ¢Ý¢ Ï¢²¢Ý Ý çÜU²¢ JS¢wG¼ ¼à¢±èà¢ ãé§ü, ¶G²¢H çÜU²¢ }¢é¶G¢çHÈGUèÝ ÜUè ²ïã Ó¢¢H ãñ çÜUãGéS¢ñÝ ãGÏ¢èÏ¢éËH¢ã }¢ïÚÆ S¢ï ãÅ Á¢¢»æ, §S¢ çH²ï çÜU §Ý çÎÝ¢ï´ Ï¢¢’Á¢G}¢é¥G¢-}¢H¢¼ Ó¢H Úãï ãñ´ J ¥¢ç¶GÚï ÜU¢Ú ¼¢Ú ¥¢õçÈGUS¢ }¢ï´ x¢», }¢¢’Hê}¢ãé±¢ çÜU ²ã¢æ S¢ï ¼¢Ú x¢²¢ ãñ, HïçÜUÝ ÎïÝï ÜU¢ñÝ ¥¢²¢ ‰¢¢ ²ïã ²¢ÎÝãè´ J Ï¢ãé¼ }¢é-¼ÈGUçvÜUÚ ãé» çÜU ²ïã v²¢ }¢¢Á¢Ú¢ ãñ ? §}¢¢}¢ï ¥ãHï




36

S¢é‹Ý¼ }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý Ýï ¶GéÎ ÜéUÀ ÈGUÚ}¢¢²¢ Ý ãè §‹ãï´ Á¢éÚ¥¼ ãé§ü çÜU ÎÚ²¢zG¼

ÜUÚ¼ï J ¼èS¢Úï çÎÝ }¢ïÚÆ ±¢ÐS¢è ÜU¢ ÜGUSÎ çÜU²¢, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢çSÁ¢Î }¢ḯ ¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ‰¢ï J Á¢Ï¢ §Á¢¢Á¢G¼ Ó¢¢ãè ¼¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“}¢¢ñH¢Ý¢ ! §S¢ ¥¢²¼ï ÜUÚè}¢¢ ÜU¢ï ÐçÉG²ï : (¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹Á¢GéH §ü}¢¢Ý : ÜéUÀ

¥SH ÝïÜUè ²ïã Ýãè´ çÜU }¢éæã }¢çàÚÜGU ²¢ }¢çxGÚÏ¢ ÜUè ¼GÚÈGU ÜUÚ¢ï J ) (Ð¢Úã: 2, ¥¢²¼ : 177) J” }¢¢ñH¢Ý¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU “Ú¢ï’Ï¢ ÜUè ±Á¢ã S¢ï }¢éÛ¢ S¢ï¥¢²¼ Ý ÐÉGè x¢§ü, }¢ïÚï S¢¢‰¢ }¢¢ñH±è }¢éãG}}¢Î ãGéS¢ñÝ S¢¢çãGÏ¢ }¢ïÚÆè |¢è ‰¢ï,©‹ã¢ïæ Ýï ¥¢²¼ï ÜUÚè}¢¢ ÐêÚè ÜUè J }¢ïÚï çÎH }¢ï´ }¢¥GÝ ¶G²¢H x¢éÁ¢GÚ¢ çÜU¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ýï §SH¢ãG ÜUè x¢GÚÁ¢G S¢ï }¢éÛ¢ï ²ã¢æ Ï¢éH±¢²¢ ‰¢¢¥¢ñÚ çS¢ÈGUü »ÜU ¥¢²¼ ç¼H¢±¼ ÜUÚ ÜïU §SH¢ãG ÈGUÚ}¢¢ Îè J”

(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 3, S¢. 167)

¥ËH¢ã ÜUè ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢-ÎÜGïUã}¢¢Úè }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï

(18) Ï¢ñ¥G¼ ¼¢ïÇGÝï ±¢Hï ÜUè §SH¢ãGãGÁ¢GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î ¥Ä²êÏ¢ ¥GHè ÜU¢

Ï¢²¢Ý ãñ : “S¢éÏãG 9 ²¢ 10 Ï¢Á¢ï ÜU¢ ±vG¼ ã¢ïx¢¢, }¢ñ´ ¥¢ñÚ çÏ¢Ú¢ÎÚ}¢ÜGUÝ¢¥G¼ ¥GHè ÈU¢ÅÜU }¢ï´ ÜU¢}¢ ÜUÚ Úãï ‰¢ï çÜU »ÜU Ý¢ñ Á¢±¢Ý S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢ÎïÏ¢ ãGñçS¢Ä²¼ï }¢éS¢¢çÈGUÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ S¢H¢}¢ ÜUÚ ÜïU »ÜU ¼GÚÈGU



37

¶G¢}¢¢ïà¢ Ï¢ñÆ x¢» J ã}¢ H¢ïx¢¢ï´ Ýï Î¢ñH¼ ¶G¢Ý¢ ÎÚ²¢zG¼ çÜU²¢, ÈGUÚ}¢¢²¢ :“}¢ïÚÆ ÜU¢ ÚãÝï ±¢H¢ ãêæ J” ÐêÀ¢ : “ÜñUS¢ï ¥¢Ý¢ ãé±¢ ?” §S¢ ÐÚ ±¢ïãÏ¢ï §çwG¼²¢Ú Ú¢ïÝï Hx¢ï, Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú ÎÚ²¢zG¼ çÜU²¢ Á¢¢¼¢ }¢x¢Ú §ç‹ÜUà¢¢ÈGU Ýã¢ï¼¢ ‰¢¢ J çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ Ï¢ãé¼ §SÚ¢Ú ÜïU Ï¢¢’Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñ´ §}¢¢}¢ï¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, ÚãÏ¢Úï à¢Úè¥G¼,

¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜU¢ }¢éÚèÎ ãêæ J§S¢ S¢¢H Á¢Ï¢ }¢ñ́ çS¢çËS¢H» çÓ¢çà¼²¢ ÜïU ¥GÁ¢Gè}¢ Ðïà¢±¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢wG±¢Á¢¢ x¢GÚèÏ¢ Ý±¢Á¢G ãGS¢Ý S¢‹Á¢Úè ¥Á¢}¢ïÚè ÜïU ©GS¢ü}¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ḯ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢ ¼¢ï ±ã¢æ »ÜU Ï¢éÁ¢Géx¢ü S¢ï ç}¢H¢ J Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢¢ḯ Ýï }¢éÛ¢ S¢ïÜUã¢ : “¼é}¢ §Ý Ï¢éÁ¢Géx¢ü ÜïU }¢éÚèÎ ã¢ï Á¢¢¥¢ï !” }¢ñ´ Ýï ÜUã¢ : “}¢ñ´ ¼¢ï §}¢¢}¢ï¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, ÚãÏ¢Úï à¢Úè¥G¼,

S¢ÚÜU¢Úï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý S¢ïÏ¢ñ¥G¼ ãêæ J” ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ : “±ã¢æ ¼é}¢ à¢Úè¥G¼ }¢ï´ Ï¢ñ¥G¼ ãé» ã¢ï, ²ã¢æ¼GÚèÜGU¼ }¢ï´ Ï¢ñ¥G¼ ã¢ï Á¢¢¥¢ï J” Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï }¢ñ´ ©Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜUè Ï¢¢¼¢ï´ }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ©Ý Ï¢éÁ¢Géx¢ü ÜU¢ }¢éÚèÎ ã¢ï x¢²¢ J Á¢Ï¢ S¢¢ï²¢ ¼¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶¢ çÜU ¥¢’H¢ãGÁ¢GÚ¼ ¼à¢ÚèÈGU H¢», Ó¢ïãÚ» ¥‹±Ú ÐÚ Á¢H¢H Ýé}¢¢²¢æ ‰¢¢}¢éÛ¢ S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “H¢ ã}¢¢Ú¢ à¢-Á¢Ú¢ ±¢ÐS¢ ÜUÚ Îï !” §¼Ýï }¢ï´

¥¢æ¶ ¶éH x¢§ü J Ï¢S¢ ©S¢è Ú¢ïÁ¢G S¢ï }¢ïÚ¢ çÜUS¢è ÜU¢}¢ }¢ḯ çÎH Ýãè´ Hx¢¼¢ JÐÉG¢§ü |¢è À¢ïÇG Îè J ãÚ ±vG¼ çÎH ²ïãè Ó¢¢ã¼¢ ãñ çÜU {¢ÇGï´ }¢¢Ú }¢¢ÚÜUÚ wG¢êÏ¢ Ú¢ïªæ J ã}¢ H¢ïx¢¢ï´ Ýï ©S¢ï ¼S¢ËHè Îï¼ï ãé» ÜUã¢ : “¥¢ÐÍ¢Ï¢Ú¢»æ Ýãè´ ! Á¢G¢ïãÚ ÜïU ±vG¼ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ¼à¢ÚèÈGU




38

H¢»æx¢ï, Ï¢¢’Îï Ý}¢¢Á¢G ¥GÁ¢üG ÜUÚ ÎèçÁ¢²ï çÜU ¼Á¢ÎèÎï Ï¢ñ¥G¼ ÜïU çH²ïãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢ ãêæ J” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ©Ý ÜU¢ï ÜéUÀ S¢éÜêUÝ ãé±¢ J

§¼Ýï }¢ï´ Îï¶¢ çÜU ©S¢è ±vG¼ ç¶GH¢ÈGïU }¢¢’}¢êH ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Ï¢¢ãÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢Îï S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥¢Ð

ÜñUS¢ï ¥¢» ?” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ã}¢ï´ Ï¢ãé¼ ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ãé±¢, §S¢ çH²ï çÜU¥G¢Î¼ï ÜUÚè}¢¢ ²ïã ‰¢è çÜU ãÚ Ý¢ñ ±¢çÚÎ S¢ï ÎÚ²¢zG¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï : “¥¢Ð Ýï

ÜñUS¢ï ¼vHèÈGU ÈGUÚ}¢¢§ü ?” Ï¢ãÚ ãG¢H S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢Îï Ýï ãGÁ¢GÚ¼ ÜïU ÎÚ²¢zG¼ÜUÚÝï ÐÚ Ï¢Á¢éÁ¢G Ú¢ïÝï ÜïU Á¢±¢Ï¢ Ý çÎ²¢ J ‰¢¢ïÇGè ÎïÚ ÜïU Ï¢¢’Î ãGéÁG¢êÚ Ýï çÈUÚÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ú¢ïÝï S¢ï ÜU¢ï§ü Ý¼èÁ¢¢ Ýãè´, }¢yGHÏ¢ ÜUçã²ï !” §S¢ ÐÚ©‹ã¢ï´ Ýï S¢¢Ú¢ ±¢çÜGU¥G¢ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ J ²ïã S¢éÝ ÜUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :“}¢ïÚï Ð¢S¢ çÜUS¢ çH²ï ¥¢» ãñ´ ?” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã S¢¢çãGÏ¢Á¢G¢Îï çÈUÚ Ú¢ïÝïHx¢ï ¥¢ñÚ Á¢¢ï ¼ÚÜUèÏ¢ ã}¢ H¢ïx¢¢ï´ Ýï Ï¢¼¢§ü ‰¢è ©S¢ ÜïU ÜUãÝï ÜUè ©‹ãï´

Á¢éÚ¥¼ Ý ãé§ü J §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ãGéÁG¢êÚ ²ïã ÈGUÚ}¢¢¼ï ãé» ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» çÜU“¥¢Ð çÜGU²¢}¢ ÜUÚï´ }¢éÛ¢ï ÜU¢}¢ ÜUÚÝ¢ ãñ J” ã}¢ Ýï Ý¢ñ Á¢±¢Ý ÜU¢ï¼S¢ËHè Îï¼ï ãé» ÜUã¢ : “¥¢Ð ÇÚï´ Ýãè´ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢Gï Á¢G¢ïãÚ ÜïU ±vG¼¼Á¢ÎèÎï Ï¢ñ¥G¼ ÜïU çH²ï ¥GÁ¢üG ÜUÚ Îï´ J” Ï¢¢’Î Ý}¢¢Á¢Gï Á¢G¢ïãÚ ÐèÚï¼GÚèÜGU¼ ÚãÏ¢Úï à¢Úè¥G¼ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ Á¢Ï¢ ¥ÐÝè çÝà¢S¼x¢¢ã ÐÚ Á¢Ë±¢ x¢Ú ãé» ¼¢ï ©S¢ Ý¢ñ Á¢±¢Ý Ýï ¼Á¢ÎèÎï Ï¢ñ¥G¼ ÜïU çH²ï ¥GÁ¢üG

ÜUè J ¥¢Ð Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Á¢Ï¢ ¥¢Ð ±ã¢æ Ï¢ñ¥G¼ã¢ï Ó¢éÜïU ãñ´ çÈUÚ }¢éÛ¢ S¢ï v²êæ ÜUã¢ Á¢¢¼¢ ãñ ?” ¥GÁ¢üG ÜUè : “ãGéÁG¢êÚ ! }¢éÛ¢ S¢ïÜGéUS¢êÚ ãé±¢ ãñ ¥ÐÝï ÜGéUS¢êÚ ÜUè }¢é¥G¢ÈGUè Ó¢¢ã¼¢ ãêæ, H¢ïx¢¢ï´ ÜïU Ï¢ãÜU¢Ýï }¢ï´




39

¥¢ x¢²¢ ‰¢¢ J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “wG¢êÏ¢ x¢G¢ñÚ ÜUÚ H¢ï ! S¢¢ïÓ¢ H¢ï ! S¢}¢Û¢H¢ï ! }¢éÛ¢ï }¢éÚèÎ ÜUÚÝï ÜU¢ à¢¢ñÜGU Ýãè´ ãñ }¢x¢Ú ²ïã çÜU H¢ïx¢ çS¢Ú¢¼Gï

}¢éS¼ÜGUè}¢ ÐÚ ÜGU¢§}¢ Úãï´, ²ïã ÆèÜU Ýãè´ çÜU ¥¢Á¢ §S¢ ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ

¶ÇGï ãñ´, ÜUH ©S¢ ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ, ²ÜU ÎÚ x¢èÚ }¢¢ïãGÜU}¢ x¢èÚ J” ©‹ã¢ï´Ýï ã¢‰¢ Á¢¢ïÇG ÜUÚ ¥GÁ¢üG ÜUè : “ãGéÁG¢êÚ ! ¥Ï¢ »ïS¢¢ ãè ã¢ïx¢¢ ¶GéÎ¢ ÜïU çH²ï}¢ïÚè ¶G¼G¢ }¢é¥G¢ÈGU ÈGUÚ}¢¢ ÎèçÁ¢²ï J” ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ¥¢Ð

Ýï ©‹ãï´ Î¢ç¶GHï çS¢çËS¢H¢ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢ ¥¢ñÚ ±¢ïã S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢Îï ¶Géà¢è¶Géà¢è ±¢ÐS¢ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» J (ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, çÁ¢. 3, S¢. 195)Á¢¢ï }¢ÜüUÁ¢G ãñ à¢Úè¥G¼ ÜU¢ }¢Î¢Ú ¥ãHï ¼GÚèÜGU¼ ÜU¢

Á¢¢ï }¢ãG±Ú ãñ ¼GÚèÜGU¼ ÜU¢ ±¢ïã ÜGéUyGÏ¢éH ¥¢ñçH²¢ ¼é}¢ ã¢ï

²ã¢æ ¥¢ ÜUÚ ç}¢Hḯ ÝãÚḯ à¢Úè¥G¼ ¥¢ñÚ ¼GÚèÜGU¼ ÜUè

ãñ S¢èÝ¢ }¢Á}¢©GH Ï¢ãGÚñÝ »ïS¢ï ÚãÝé}¢¢

Documents

AALA HAZRAT KI KOSHISH HINDI - Dawat-e-Islami · 2017. 12. 5. · ¥¢’h¢ ãgÁ¢gÚ¼ Üuè §ç‹ÈguÚ¢Îè Üu¢ïçà¢à¢ïæ Ðïà¢Üuà¢ : }¢Á¢çhs¢ï ¥h }¢ÎèÝ¼éh