CLP

AB’nin Sınıflandırma

Etiketleme ve

Ambalajlama Tüzügü

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 2

© İMMİB REACH, CLP ve Biyosidal Yardım

Masası

Eylül 2016

http://clp.immib.org.tr/

Telefon:

0-212-454 06 33

Adres:

Dış Ticaret Kompleksi A Blok 2.Kat Çobançeşme Mevkii, Sanayi Cad.

34197 Yenibosna - Bahçelievler/ İstanbul Türkiye

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 3

ELİNİZDEKİ BROŞÜR HAKKINDA

Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve

Ambalajlanmasına ilişkin EC/1272/2008 sayılı Avrupa

Parlementosu ve Konseyi Kararı 30 Aralık 2008 tarihinde

yayımlanmış ve 20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Madde ve karışımların (mixture) sınıflandırma, etiketleme ve

ambalajlanması hakkındaki Avrupa Birliği’nin bu yeni (CLP)

Tüzüğü, Birleşmiş Milletler’in sınıflandırma ve etiketlemedeki

Küresel Uyumlaştırma Sistemi (GHS) kriterlerine uyum

amacıyla hazırlanmıştır.

Yürürlüğe giren CLP Tüzüğü kapsamında; maddeler

(substances) için 1 Aralık 2010 tarihde , karışımlar

(mixtures) için ise 1 Haziran 2015 tarihinde uygulama

başlamıştır.

Elinizdeki broşür, CLP ve geçiş süreçleri hakkında bilgi

vermek üzere hazırlanmıştır. Daha ayrıntılı bilgiye, arka

sayfalarda yer alan faydalı linkler bölümündeki adreslerden

ulaşılabilir.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 4

CLP – Classification, Labelling and Packaging

Kimyasalların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve

Ambalajlanması hakkında AB Tüzüğü

CLP Nedir? ....................................................................................... 5

CLP Tüzüğü nasıl uygulanıyor? ....................................................... 6

CLP Tüzüğü, kademeli olarak iki direktifin yerine geçti ................... 6

CLP Tüzüğü ile neler değişti? ........................................................... 7

Değişen ve yeni terimler .................................................................. 7

Tehlike Sembolleri ........................................................................... 8

CLP Tüzüğü ne zamandır uygulamada? ........................................... 9

CLP-REACH Bağlantıları .................................................................... 9

KARIŞIMLAR İÇİN CLP TAKVİMİ ...................................................... 10

Örnek Sınıflandırma: Akut Oral Toksisite LD50 [mg/kg] ........... 11

Uyumlaştırılmış sınıflandırma nedir? ............................................ 14

Sınıflandırma Envanteri ................................................................. 14

Sınıflandırma ve etiketleme bildirimi ............................................ 15

Sınıflandırma bildiriminde neler sunulur? ..................................... 16

Türkiye'deki Mevzuat .................................................................... 17

Ayrıntılı bilgi için başvuru adresleri ............................................... 18

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 5

CLP Nedir?

Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve

Ambalajlanmasına ilişkin EC/1272/2008 sayılı AB Tüzüğü’nün

İngilizce adının kısaltmasıdır.

(EU Regulation on Classification, Labelling and Packaging of

Substances and Mixtures)

20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

AB üyesi ülkelerde faaliyet gösteren,

kimyasal madde ve karışım üreten

veya ithal eden firmaların, söz

konusu madde ve karışımları CLP

Tüzüğü usul ve esaslarına göre

sınıflandırma, etiketleme ve

ambalajlama yükümlülüğü vardır.

CLP Tüzüğü, Birleşmiş Milletler’in sınıflandırma ve

etiketlemedeki Küresel Uyumlaştırma Sistemi (GHS)

kriterlerine uyum amacıyla hazırlanmıştır.

Birleşmiş Milletlerin GHS ile ilgili web sayfası:

http://www.unece.org/trans/danger/publi/ghs/histback_e.html

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 6

CLP Tüzüğü nasıl uygulanıyor?

Bir madde ya da karışım, CLP Tüzüğü’ndeki tehlike sınıfları ve

kategorilerine göre değerlendirilip, buna göre

sınıflandırılmalıdır. Bu madde veya karışımların üretici,

ithalatçı, alt-kullanıcı ve distribütörleri; aynı zamanda da özel

bâzı eşyaların* üretici ve ithalatçıları, tüketiciler de dahil

olmak üzere tedarik zincirindeki bütün aktörlere tanımlanan

sınıflandırma bilgisini iletmelidir. (Etiket ve Güvenlik Bilgi

Formları ile )

CLP Tüzüğü, kademeli olarak iki direktifin

yerine geçti

CLP Tüzüğü kademeli olarak Tehlikeli Maddeler (Dangerous

Substances Directive=DSD) (67/548/EEC) ve Tehlikeli

Karışımlar (Dangerous Preparations Directive = DPD)

(1999/45/EC) direktiflerinin yerine geçti

Sınıflandırma ve etiketlemeye ilişkin temel özellikler

DSD/DPD ile CLP’de benzer olmakla birlikte, terminolojisi,

sınıflandırma kriterleri, etiketleme öğeleri ve (EC) No

1907/2006 (REACH) Tüzüğü’nden devralınan prosedürden

ötürü farklı bazı yükümlülükler getirmiştir.

* Patlayıcı ürünler/eşyalar CLP Tüzüğü Ek I-Bölüm 2’ye göre

sınıflandırmaya tabidir.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 7

CLP Tüzüğü ile neler değişti?

CLP Tüzüğü’nün getirdiği değişikliklerle şunlar değişti;

Madde ve Karışımların sınıflandırılması için kriterler

Halihazırda kullanılan tüm sınıflandırmalar

Tüm kimyasal madde ve karışımların tehlike etiketleri

Tüm kimyasal madde ve karışımlar için Güvenlik Bilgi

Formları

Daha önce tehlikeli olarak sınıflandırılmayan madde ve karışımlar, tehlikeli olarak sınıflandırılabilir!

CLP’ye göre sınıflandırmada değişiklik olursa, REACH yükümlülüklerinde değişikliğe yol açabilir.

Değişen ve yeni terimler

CLP Tüzüğü Mevcut AB-direktifleri

Karışım (mixture) Müstahzar (preparation)

Piktogram Sembol

H-ibaresi veya cümleciği R-ibaresi

P-ibaresi veya cümleciği S- ibaresi

Uyarı kelimesi (Danger/Warning)

Eş değer ifadesi yok

M-faktör Eş değer ifadesi yok

Farklılaştırma (differentiation)

Eş değer ifadesi yok

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 8

Tehlike Sembolleri

ESKİ YENİ ESKİ YENİ

CLP Tüzüğü’nün yürürlüğe girmesiyle 7 tehlike

sembolünün kullanımı kalkmış, 9 tehlike sembolü ise

kullanılmaya başlanmıştır.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 9

CLP Tüzüğü ne zamandır uygulamada?

CLP Tüzüğü, kademeli olarak uygulanmıştır:

Maddelerin (CLP’ye göre) sınıflandırması için son tarih:

30 Kasım 2010

Karışımların (CLP’ye göre) sınıflandırılması için son tarih: 31 Mayıs 2015 Resmi olarak kanıtlanabilen piyasaya sürülmüş olan

– raflardaki / depolardaki- ürünlerin yeniden etiketlenmesi ve

ambalajlanması için 2 yıllık ek süre tanınmıştır.

(Maddeler için 30.11.2012, karışımlar için 31.05.2017)

CLP-REACH Bağlantıları

REACH Tüzüğü aşağıda belirtilen alanlarda CLP Tüzüğü’yle

bağlantı içerisindedir.

SIEF

Kimyasal Güvenlik Raporu Hazırlanması

İzin

Güvenlik Bilgi Formları

Kayıt

Sınıflandırma ve Etiketleme Envanteri

REACH Tüzüğü’nün iletişim gerekliliklerinin en temel aracı

olan Güvenlik Bilgi Formları’ndaki sınıflandırma ve

etiketleme bilgileri, CLP Tüzüğü kapsamında belirlenmiş usul

ve esaslar doğrultusunda hazırlanacaktır.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 10

Karışımlar için CLP Takvimi

Karışımlar için ----------------------> 1 Haziran 2015

Sınıflandırma Uygulama Takvimi Etiketleme

DPD + isteğe

bağlı olarak

CLP

20 Ocak 2009

1 Aralık 2010

DPD veya CLP

CLP

1 Haziran 2015

1 Haziran 2017

CLP*

CLP

*: 1 Haziran 2015’den önce piyasaya sürülen karışımların,

1 Haziran 2017’ye kadar CLP’ye göre yeniden

etiketlenmesi ve ambalajlanması zorunlu değildir.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 11

Örnek Sınıflandırma: Akut Oral Toksisite LD50 [mg/kg]

ESKİ

67/548/EEC (DSD)

Çok toksik < 25

Toksik 25-200

Zararlı 201-2000

200-300

EC No. 1272/2008 (CLP)

Kategori 1 < 5

Kategori 2 5 - 50

Kategori 3 50 - 300

Kategori 4 300 - 2000

YENİ

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 12

Etiket örneği

Örnek: CLP Tüzüğüne göre örnek tehlike etiketi

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 13

ve 67/548/EEC no.lu AB direktifine göre bir etiketleme örneği

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 14

Uyumlaştırılmış sınıflandırma nedir?

Avrupa Birliği düzeyinde alınan sınıflandırma kararı,

“uyumlaştırılmış (harmonize) sınıflandırma” olarak ifade

edilir. Bir uyumlaştırılmış sınıflandırma, maddenin

tedarikçileri tarafından da uygulanmalıdır.

Uyumlaştırılacak sınıflandırma önerisi, AB üye devletlerin

yetkili otoriteleri tarafından Avrupa Kimyasallar Ajansı’na

sunulur. Üreticiler / ithalatçılar tarafından iletilecek

uyumlaştırma önerileri ise ücrete tabii olacaktır.

Sınıflandırma Envanteri

CLP Tüzüğü’ne göre, tehlikeli maddelerin sınıflandırma

bilgilerinin Avrupa Kimyasallar

Ajansı’na (ECHA) bildirilmesi

gerekmektedir. Sınıflandırma ve

etiketleme bildirimleriyle Ajans

tarafından bir “Sınıflandırma ve

Etiketleme Envanteri”

oluşturulmuştur.

https://echa.europa.eu/information-on-chemicals/cl-

inventory-database

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 15

Sınıflandırma ve etiketleme bildirimi

CLP Tüzüğü kapsamında, AB’de kimyasal madde üretici ve

ithalatçılarının, sınıflandırma ve etiketleme bilgilerini

Avrupa Kimyasallar Ajansı’na 1 Aralık 2010 tarihine kadar

bildirim yükümlülüğü bulunmaktaydı. İlk defa AB pazarına

ürün gönderenler için gönderim tarihinden sonra bir ay

içinde bildirim yükümlülüğü devam etmektedir.

Söz konusu bildirim, aşağıdaki şartları sağlayan maddeler

için Ajans’a Sınıflandırma ve Etiketleme bilgisinin

sunulması ile sağlanmaktadır:

REACH Tüzüğü kapsamında Ajans’a kayıt ettirilecek

maddeler (yıllık üretimi 1 ton ve üstü olanlar)

67/548/EEC sayılı Tehlikeli Maddeler Direktifi

uyarınca tehlikeli olarak sınıflandırılma kriterlerini

karşılayan ve ilgili hallerde müstahzarın tehlikeli

olarak sınıflandırılması ile sonuçlanan bir biçimde

ya tek başlarına ya da bir müstahzarda piyasaya

sürülüp 1999/45/EC sayılı Tehlikeli Karışımlar

Direktifinde belirtilen derişim limitleri üzerine çıkan

maddelerdir.

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 16

Sınıflandırma bildiriminde neler sunulur?

1. Bildirimi yapan (REACH Ek VI, Bölüm 1)

2. Maddenin tanımı (REACH Ek VI, Bölüm 2.1 - 2.3.4)

3. CLP Tüzüğü Madde 13’e göre madde ya da

karışımın sınıflandırması

4. Sadece bazı tehlike sınıflarında sınıflandırılması

yapılmış maddeler için diğer sınıflarda neden

yapılamadığına dair gerekçe

5. Spesifik konsantrasyon limitleri ve M-faktörleri.

(CLP Tüzüğü Madde 10’a göre)

6. Etiketteki bütünleyici elemanlar (piktogramlar,

ibareler ve ek ibareler)

*: Bunlara Tehlikeli Maddeler Direktifi, Biyosit veya PPP -Bitki Koruma

Ürünleri kapsamında bildirimi yapılan maddeler dahildir.

C&L Bildirimi Son bildirim tarihi

REACH kayıt tarihleri

kapsamında kayıt dosyası

sunanlar

Sınıflandırma değişmedikçe

ek bildirime gerek yok

İlk defa AB pazarında piyasaya

sürülecek maddeler

Madde, AB pazarına

verildikten sonra

en geç 1 ay içinde

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 17

Türkiye'deki Mevzuat

Türkiye’de kimyasallarla ilgili mevzuat, Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı Kimyasallar Yönetimi Dairesi Başkanlığı

tarafından yönetilmektedir.

Türkiye’de tehlikeli madde ve karışımların sınıflandırma ve

etiketlenmesine ilişkin kurallar, 11 Aralık 2013 tarihinde

Resmi Gazete'de yayımlanan “Maddelerin ve Karışımların

Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması

Hakkında Yönetmelik” ile yürütülmektedir.

Yeni yönetmelik kapsamında Türkiye’de tehlikeli maddeler

için 1 Haziran 2015, karışımlar için ise 1 Haziran 2016

tarihinden itibaren bu yönetmelik usul ve esaslarına göre

sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlama yapma

yükümlülükleri başlamıştır.

Kimyasallar Yardım Masası : https://kimyasallar.csb.gov.tr/

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası 18

Ayrıntılı bilgi için başvuru adresleri

İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası :

clp.immib.org.tr

reach.immib.org.tr

biyosidal.immib.org.tr/

ab.immib.org.tr/

Avrupa Kimyasallar Ajansı sınıflandırma sayfası:

http://ec.europa.eu/echa/home_en.html

AKA’nın Rehberleri için:

http://clp.immib.org.tr/tr-tr/Bilgi-Kaynaklar%C4%B1-ve-

Rehberler1

Avrupa Komisyonu’nun CLP sayfası ve CLP Tüzüğü:

http://ec.europa.eu/growth/sectors/chemicals/classification-

labelling_en